DOMUS AURE A

VL AANDERENSTRAAT

GENT

Het Haussmannisme bracht Gent begin 1900 de Vlaanderen-

straat en haar prachtige eclectische neorenaissance en barok

burgerwoningen. Deze as tussen het Koning Albertpark en

het historisch stadscentrum kende sinds de heraanleg in

2004 een wederopstanding als zeer waardevol vastgoed met

een genietbare mix van wereldkeuken- en sterrestaurants,

winkels en bewoning. Met haar directe bereikbaarheid – in

het mobiliteitsplan 2020 is dit de laatste niet-autovrije straat

tegen de historische kern – bood deze site een uitzonderlijke

kans om rommelarchitectuur uit de jaren 70 te verwijderen

en op een perceel, dat aan twee straten grenst, iconische

stadsarchitectuur te realiseren.

Het bekroonde architectenduo Govaert en Vanhoutte leverde

een meesterwerk af met als programma één adembenemende

handelsruimte en slechts vier, zeer ruime doorzonapparte-

menten met verscheidene terrassen, steeds met boeiende en

verrassende stadszichten waarvan die op de drie torens van

Gent de kroon spannen.

Dit is geen brochure. Dit is een uitnodiging om kennis te

maken met architectuurgeschiedenis in wording. Alles van

waarde is weerloos, dus wees er behoedzaam mee.

Anton Gonnissen

If you foolishly ignore beauty,

you’ll soon find yourself without it.

Your life will be impoverished.

But if you wisely invest in beauty,

it will remain with you

all the days of your life.

FRANK LLOYD WRIGHT

DO

AU

DOMUS

AUR E A

Wie het Mies van der Rohe Paviljoen in

Barcelona kent, weet hoe uitgepuurde

architectuur haar tijd kan overstijgen en hoe

ze vaak haar iconische kracht haalt uit een

vormelijk lijnenspel dat geruisloos opgaat in de

omgeving. ‘Less is more’, moet Mies in 1929

gedacht hebben en daar putten ook architecten

Benny Govaert en Damiaan Vanhoutte in al

hun bescheidenheid uit bij het ontwerpen van

‘Domus Aurea’. Daarmee beantwoordden

ze volledig aan de verwachtingen van

opdrachtgever ABS Bouwteam. ‘Ik wil

een verantwoorde architecturale ingreep

doen in de Vlaanderenstraat, waar alle

gebouwen beschermd zijn behalve dat ene

oude, karakterloze Belfi us-gebouw. Om die

rommelarchitectuur uit de jaren zeventig te

kunnen vervangen door toparchitectuur ben ik

heel voorzichtig en doordacht te werk moeten

gaan. Ik heb vier architectenbureaus plannen

laten maken en koos uiteindelijk voor het

ontwerp van Govaert & Vanhoutte.’

Veni, vidi, vici

Govaert & Vanhoutte kwam en zag dat alle

19de-eeuwse gevels in de Vlaanderenstraat

ontworpen zijn volgens de Gulden Snede,

een wiskundig ijkpunt dat doorheen de

eeuwen de visuele verhoudingen van talloze

schilderijen en gebouwen heeft bepaald. Door

zich in ontwerpfase op dat principe van ideale

verhoudingen te baseren, legde het Brugse

architectenduo niet alleen een historische link

met de architectuur uit de straat, maar ook

een stevig fundament voor de vormgeving

van het prestigieuze project en de befaamde

stijlstempel van het bureau. Benny: ‘Een

analyse van de functie en omgeving vormt

altijd de basis van onze ontwerpen. Tijdens

dit proces gaan we voor een verregaande

uitpuring: het overbodige wordt weggelaten.

Dat resulteert in de hedendaagse, strakke look

die ons werk typeert.’

WAt KRIJg Je Als heden-

dAAgse ARChIteCten

hun FunCtIonele

ontWeRPMethodIeK

BotvIeRen oP een

eeuWenoud WIsKundIg

ConCePt? WeReld-

ARChIteCtuuR.

de vlAAndeRenstRAAt

In gent sChRIJFt BInnen-

KoRt ARChIteCtuuRge-

sChIedenIs, WAnt dAAR

MAAKt ‘doMus AuReA’

ZIJn oPWAChtIng.

Door zich in ontwerpfase op het principe van

ideale verhoudingen te baseren, legde het Brugse

architectenduo niet alleen een historische link met

de architectuur uit de straat, maar ook een stevig

fundament voor de vormgeving van het

prestigieuze project.

Noem het ‘doordacht functionalisme’,

als je wil. Feit is dat in veel projecten van

G&V de architectuur ondergeschikt is aan

de omgeving. Een mooi voorbeeld is het

onthaalpaviljoen van Tyne Cot Cemetery in

Zonnebeke. Dat cijfert zich door middel van

een minimale ingreep weg in een historisch

zwaar beladen context. Ook ‘Domus Aurea’

getuigt van diezelfde ontwerpmethodiek.

‘Het vinden van een evenwicht tussen de

introductie van hedendaagse architectuur

en het behoud van het historische uitzicht

van de straat was een uitdaging. Bovendien

was er ook de functie van de opdracht zelf:

het voorzien van vier appartementen en een

prestigieuze winkel met terrassen, zonneluifels

en een gezamenlijke inkom. De keuze voor

betonnen kaders in combinatie met het in- en

Govaert & Vanhoutte koos

bewust voor beton en veel glas

naast natuurlijke en

warme elementen.

uitspringen van de binnenruimtes liet ons

toe om op een vrije manier deze thema’s

een plaats te geven. De verhoudingen van

deze kaders zijn van cruciaal belang voor de

integratie van het gebouw in het straatbeeld.

Kortom: door de voor- en achtergevel

volgens het principe van de Gulden Snede

te ontwerpen, konden we een hedendaags

gebouw uittekenen dat toch volledig op zijn

plaats is in zijn omgeving’, aldus Damiaan.

Groot, gestileerd en gestapeld: de geometri-

sche blokken van Govaert & Vanhoutte zijn

hedendaags, resoluut modern en zelfs een

beetje over the edge. Maar hoe behoud je,

ondergedompeld in dat strakke minimalisme,

toch een communitygevoel en het contact met

de stad? ‘Wonen in de stad betekent dat je

dicht op elkaar leeft’, vindt Benny. ‘We hebben

daarom gespeeld met het idee van op elkaar

gestapelde blokken die zorgen voor een bij-

zondere architecturale beleving van voldoende

privacy zonder daarom volledig geïsoleerd te

raken. Architectuur heeft een grote impact op

de dagelijkse levenskwaliteit en daarom kozen

we bewust voor beton en veel glas naast

natuurlijke en warme elementen. Bovendien

hebben we om die reden de toegang niet in de

Notarisstraat, maar wel in de Vlaanderenstraat

voorzien. Die straat is helemaal aan het herop-

leven en het is ook van hieruit dat je de torens

van Gent voor je ziet opdoemen.’

RESOLUUT EN

OVER THE EDGE

he

t

bu

re

au

Het Brugse architectenbureau Govaert &

Vanhoutte staat voor tijdloze architectuur die

opgaat in haar omgeving. Het architectenduo

verdiende zijn sporen met mooie projecten en

sleepte daar al even mooie architectuurprij-

zen mee in de wacht. Hun ontwerp voor Tyne

Cot Cemetery werd bekroond met de Civic

Trust Award en in 2012 haalden ze de LEAF

Award binnen. Maar ook D-Hotel in Kortrijk,

de Delta Light-kantoren in Wevelgem en de

Obumex-showroom in Staden zijn van hun

hand. Govaert & Vanhoutte is een gevestigde

waarde in de Belgische architectuurscene.

Hun handelsmerk? ‘Niet alleen het gebruik van

hout als subtiele accentuering, de geraffineer-

de detaillering en de elegante horizontaliteit,

maar ook de compositie van open en gesloten

vlakken passen binnen de herkenbare signa-

tuur van Govaert & Vanhoutte architecten’, zei

architectuurcriticus Dominique Pieters daar in

2012 over op architectura.be naar aanleiding

van het binnenrijven van de LEAF Award. En

zo is het maar net. Met ‘Domus Aurea’ wil G&V

‘eerlijke architectuur’ neerpoten. ‘What you see

is what you get’, zeg maar. ‘Je kunt geen groter

statement maken dan dit gebouw op deze plek

in de Vlaanderenstraat in Gent’, zegt opdracht-

gever Anton Gonnissen daarover.