PHN 1:KHI QUT NG T V NGUYN NHN GY NG TA_KHI QUT V NG T ng t hay a chn l mt s rung chuyn hay chuyn ng lung lay ca mt t. ng t thng l kt qu ca s chuyn ng ca cc phay (geologic fault) hay nhng b phn t gy trn v ca Tri t hay cc hnh tinh cu to ch yu t cht rn nh t . Tuy rt chm, mt t vn lun chuyn ng v ng t xy ra khi ng sut cao hn sc chu ng ca th cht tri t. Hu ht mi s kin ng t xy ra ti cc ng ranh gii ca cc mng kin to l cc phn ca thch quyn ca tri t (cc nh khoa hc thng dng d kin v v tr cc trn ng t tm ra nhng ranh gii ny). Nhng trn ng t xy ra ti ranh gii c gi l ng t xuyn a v nhng trn ng t xy ra trong mt a (him hn) c gi l ng t trong a.trung bnh mi nm c 5.000.000 ln ng t nhng i a s ch c my mc mi pht hin c.n t mang tnh ph hoi t cp 7 tr ln,ch c 20 ln va ch xut hin mt s t ni,thng hay gpl li mt s ni

c imng t xy ra hng ngy trn tri t, nhng hu ht khng ng ch v khng gy ra thit hi. ng t ln c th gy thit hi trm trng v gy t vong bng nhiu cch. ng t c th gy ra t l, t nt, sng thn, nc triu gi, v, v ha hon. Tuy nhin, trong hu ht cc trn ng t, s chuyn ng ca mt t gy ra nhiu thit hi nht. Trong rt nhiu trng hp, c rt nhiu trn ng t nh hn xy ra trc hay sau ln ng t chnh; nhng trn ny c gi l d chn. Nng lc ca ng t c tri di trong mt din tch ln, v trong cc trn ng t ln c th tri ht ton cu. Cc nh khoa hc thng c th nh c im m cc sng a chn c bt u. im ny c gi l chn tiu. Hnh chiu ca im ny ln mt t c gi lchn tm. Nhiu trn ng t, c bit l nhng trn xy ra di y bin, c th gy ra sng thn, hoc c th v y bin b bin dng hay v t l di y bin.

C bn loi sng a chn c to ra cng lc. Tuy nhin, chng c vn tc khc nhau v c th ghi nhn c theo th t i n trm thu nh sau: sng P, sng S, sng Love, v cui cng sng Rayleigh . B_NGUYN NHN GY NG T.* ng t ch yu xy ra ti ranh gii ca cc mng thch quyn, phn b tp trung 3 vnh ai: Thi Bnh Dng, a trung Hi xuyn v h thng sng i dng. Nguyn ng t l do s dch chuyn ca cc mng lm gii phng nng lng tch t trong lng t . Tri t gm 7 mng di chuyn trn quyn mm, chng c th tch gin, x hc, ht chm hoc trt ngang qua nhau. Nhng ni tip xc cc mng chnh l ni phn b cc chn tm ng t. Cc mng di chuyn c do cc chu trnh i lu vt cht xy ra trong quyn mm v c Manti. cng l nguyn nhn chnh dn ti ng t v song thn ti nht bn.ng t v sng thn ti Nht Bn hm 11/3 xut hin sau khi mng a tng Thi Bnh Dng x mng kin to Bc M ln pha trn.

min bc Nht Bn nm ngay pha trn ra pha ty ca mng a tng Bc M (NorM

Trong mt khu vc c gi l "rnh Nht Bn" (Japan TRench), mng kin to Thi Bnh Dng (Pacific Plate) dch chuyn v pha ty khong 8 cm mi nm.

Cn a chn hm 11/3 l kt qu ca s va chm gia hai mng a tng ng t gy. Mng a tng Thi Bnh Dng m mnh xung pha di mng a tng Bc M v y mng Bc M ln pha trn.

S dch chuyn ln pha trn ca mng a tng Bc M khin mt lng nc khng l pha trn n tri ln vi sc mnh khng khip.

T tm chn ca ng t, nng lng ca nc lan ta ra mi hng. Nhng con sng di y i dng c bc sng kh ln trong khi chiu cao li thp nn chng c th lan truyn vi tc 900 km/h.

Khi sng ti gn b, a hnh dc di y bin khin chiu cao ca sng tng. Sng cao ngt trn ln b v lng nc v nng lng khng l dn y chng t pha sa

ng t do t gy:1902 a.mekey,nu ra l thuyt ng t do tgy.cc trong v tri t cng c tnh n hi.tc ng ca chuyn ng kin to hoc ca ngoi lc cng lm cho

cc tch ly nng lng to ra ng sut n hi.khi xut hin t gy th nng lng rong cng c gii thot.1 b phn nng lng bin thnh dang n hi y ngc to ra cc song n hi va truyn vo ng t. v tri t gy ra L thuyt ny gii thich ph hp vi cc ng t thuc l nng.i vi cc l su trung bnh c th l cha thch hp v xung n su

S xut hin ng nng n hi y ngc

ny cc tn ti trng thi do.khi t gy,cc s khng t gy t ngt ma s bin dang theo cch mm ha chy do.do khng to ra cch gii thot nng lng n hi y ngc .

* ng t do magma:magma xm nhp vo v tri t lm ph v cn bng p lc c trc ca vy quanh l pht sinh ng sut n hi v khi b t v th xy ra ng t.v thc cht th ging nh do t gy nhng ch khc l ngun gy ra bin dng khng phi l chuyn ng kin to m l do magma * ng t do bin i tng:ngi ta cho rng ng t l c su trungbnh v su xut hin l do vt cht di su khi iu kin ha l thay i s bin i t dng tinh th ny sang dang tinh th khc.iu da ti s co rt hoc gin n th tch ca .trong phm vi rng ln,s bin i tng cng gy ln nhng bin i ln v th tch.t dn ti ng t.tuy nhin kin ny cn nhiu tranh ci.ng t c l su v trung bnh c gii thich hp l hn bng thuyt kin to mng.

*ng t do ni la:chim 7% s lng ng t.ni la hoat ng lm xungquanh bi rung chuyn.l ng t ni la khng qu su 10km,cp ng t tng i ln nhng phm vi nh hng thng khng qu 30-50km Hin nay dc theo i phn b ni la ca th gii nh , NHT INDONEXIAKAMATKA.u c ng t ni la.

*ng t do sp l: chim khong 3% s lng ng t.cc trt n,sptronh vng ni cao cng gy ra ng t

*ng t h cha nc v ng t do cc nguyn nhn khc:ng t h cha nc thng la sau khi a nc vo mt thi gian mi xut hin thng l ng t tng i nng,cp ng t cuung nh nhng h cha nc thng xut hin ng t cho thy a tng vng cha nc gm nhng tng i vn nt,pht trin nhiu cu to t v.dx trt tng thm tnh hot ng ca t gy va do thot nng lng ng sut to ng t. ngoi ra cn c kin cho rng ng t do lc ht ca mt tri v mt trng vi a

cu Tin s Roland Burgmann, gio s b mn khoa hc tri t v cc hnh tinh ca

i hc California (M) pht biu: "Chng ti nhn thy cc t thy triu hng ngy c lin quan ti ng t" Thy triu l hin tng nc bin, nc sng ln xung hng ngy. S thay i lc hp dn t mt trng, mt tri v cc thin th khc ti mt im bt k trn tri t to nn hin tng triu ln v triu xung vo nhng khong thi gian nht nh. Thy triu t cc i khi c mt trng v mt tri cng nm v mt pha so vi Tri t. Mt ngi pht ngn ca nhm nghin cu ni: "Lc hp dn ca mt trng v mt tri ln tri t tng i yu. V th hin tng thy triu khng trc tip gy nn ng t, song chng li c th gy nn nhng rung chn di lng t. Nhng rung chn ny lm tng kh nng xy ra ng t ng t gy pha trn". ng t thng xy ra bi s dch chuyn ca cc mng kin to a tng, c bit l khi hai mng m vo nhau. Hin nay ngi ta d on kh nng xy ra ng t bng cch tnh ton ng sut trn ng phay * ng t cn c th do con ngi to ra:vic bm nc cao p trong cc ging su,vic gy n vi quy m ln,u c th to ra ng t cho mi khu vc nht nh =>KL: C nhiu gi thit v nguyn nhn ng t nhng ch yu do cc yu t sau:

Ni sinh: lin quan n vn ng phun tro ni la, vn ng kin to cc i ht chm, cc hot ng t gy. Ngoi sinh: Thin thch va chm vo Tri t, cc v trt l t vi khi lng ln. * Nhn sinh: Hot ng lm thay i ng sut gn b mt hoc p sut cht lng, c bit

l cc v th ht nhn di lng t

PHN 2:C CH CA NG Tng t l s rung ng ca Tri t do s gii to nng lng trong lng t gy nn sng chn ng v ph hu b mt tri t. Thuyt kin to mng l c s khoa hc gii thch nguyn nhn ng t.

A_ L NG T,CHN TIU V CHN TM CA NG TA.1.1_khi nim l ng t,chn tm ,chn tiuL ng t:l ng t lni pht sinh ra ng t,ni tp chung va gii thot nng lng cho ng tChn tm, hay tm chn, l im trn b mt hnh tinh ngay pha trn ni xy ra chn ng mnh, nh ng t, trong lng hnh tinh. Tiu im pht sinh ra chn ng trong lng hnh tinh gi l chn tiu (hypocenter). Sng a chn lan truyn trong lng hnh tinh theo mt cu t chn tiu ra ngoi.

Phn b ca l ng t v chn tm

su l ng t: l khong ccht chn tm n l ng t

Khong cch chn tm: l khong cch t chn tm ddeens1 trm o ng t Khong cch l ng t:l khng cch t l ti 1 trm o

C th cn c su phn b ca l ng t phn chia: + l ng t nng:cch mt t t 0-70km chim s lng 72,% l ng t.trong s loi su t 0-30km chim +l ng t su trung bnh :phn b su t 70-300km chim 23,5%tng s l ng tnhiu nht +l ng t su phn b t 300-700km, ch chim khong 4% * ng t c th xy ra trn bin gi la hi chn.ng t y do cc a tng b v t ngt hoc dch chuyn tng i gy ra do gy ra nhng sng thn truyn i rt xa

B_CP NG T V HU QU CA NG TB.1_cp ng t va cng ng t,min ng t a)cp ng t:cp ng t l nhng n v biu th s ln nh ca nng lng ngt.nng lng ng t cng ln th bin giao ng cng ln th hin cp cng to. * Cp ng t c xc nh trn cc my o ng t nh nhau dt cach chn tm 100km. l tr s log ca bin giao ng t ln nht c tnh theo n v micromet. *V d: trong 1 ln ng t,bin ln nht o dc la 10mm,i ra l 10000micromet v log ca n l 4.nh vy ng t thuc cp 4 *Trn c s cc nc xy dng cng thc v cp ng t.mi quan h gia cp ng t M vi tng nng lng ng t E c xc nh theo cng thc sau: Log E =11,8+1,5M n v E c tnh bng J . Nng lng y ch tnh nng lng sng n hi,khng tnh dn nng lng ng bin ca cc l ng t

*Theo s liu cc trm o a chn thng k,mi nm tri t gii thot 1 nng lng bng 10^15-10^18 J Cp ng t M 1 2 3 4 5 6 7 8 8,5 8,9 Tng nng lng E tnh bng J 2. 10^6 63. 10^6 2. 10^9 63. 10^9 2. 10^11 63. 10^12 2. 10^15 63. 10^15 3,6. 10^17 1. 10^18 cp 8,5 tng nng lng tng ng v nh my pht ddieenj1000,000kw/nm sn xut trong 10 nm Trn ng t 8,9 richter Suma tra - Innxia ngy 26/12/2004 l do mng n c va vo mng - u, gy t gy di y bin 1300 km. ng t gy sng thn nh hng nghim trng n 11 quc gia ven n Dng , lm cht 300 nghn ngi v thit hi hng chc t USD. ng t thc s l mt tai ho i vi nhn loi. Hin nay h thng cnh bo ng t cha gip con ngi trnh c ng t m ch gim thiu hu qu m thi.

b) Cng ng t:l khi nim ch s ph hoi v nh hng i vi vt kin trctrn mt t ca ng t.cng ty thuc vo nhng nhn t sau: _ khong cch i vi chn tm:cng xa th cng yu _ khong cch i vi l ng t:cng cng nhng l su th yu hn, nng th mnh hn _ cu to a cht ca khu vc ng t: i pht trin cu to t v hoc ni c dng sng c i qua th cng th tng i ln. vng c mng a cht vng chc th cng yu hn. _ s vng chc ca cc cng trnh kin trc xy dng:trong vng b ng t c th gp nhng khu vc b tn ph nng c nhng din tch t tn ph li lt vo nhng din tch b ph hy mnh. D phn chia cng ngi ta da vo cm gic tip nhn khi ng t xy ra, mc ph hoi ca nhng cng trnh cng ng t c 12 cp

Cp 1: Ch c my mi ghi nhn c. Cp 2: Rt yu. Ch mt s t ngi rt nhy cm v ang yn ngh mi nhn thy.

Cp 3: Yu. Mt s ngi nhn thy c ta nh ting ng xe c chy qua. Cp 4: Va phi. Mt t ngi ngoi ng v nhiu ngi trong nh u nhn thy, bt i va chm nh, ca knh rung chuyn, c ting ct kt ca v sn. Cp 5: Kh mnh. Nhiu ngi ang i li v lm vic u nhn thy, nh ca rung ng ta nh c nhng vt nng b trong nh, gh v ging rung ng. Cp 6: Mnh. Mi ngi u bit, nhiu ngi chy ra ng, tranh nh v sch v b ri, bt a v, thy hin ra nhng khe nt nh trn tng vi. Cp 7: Rt mnh. c lng chng trong nh, c nhng khe nt nh trong tng, tng mnh vi va b ri, mt s nh p p b . Cp 8: Ph hoi. Nh ca b tn hi ln, C nhiu khe nt rng trn tng, mt s tng v tt c cc ng khi, thp u sp . Cp 9: Tn ph. Nh ca bng b thit hi nng, mt s b sp. Cp 10: Tai ho. t trt v t l, khe nt hin r trong v Tri t, phn lu cc nh nh b ph hu. Cp 11: Thm ho. Khe nt rng hin ra trong v Tri t, nhiu hin tng t trt v t l, phn ln cc nh v cu bng g b . Cp 12: Rt thm ho. C nhng bin i ln trong v Tri t, ph hu hon ton.

Richter1 2 trn thang Richter 24 trn thang Richter 45 trn thang Richter Mt t rung chuyn, nghe ting n, thit hi khng ng k 56 trn thang Richter Nh ca rung chuyn, mt s cng trnh c hin tng b nt 67 trn thang Richter 78 trn thang Richter Mnh, ph hy hu ht cc cng trnh xy dng thng thng, c vt nt ln hoc hin tng st ln trn mt t. 89 trn thang Richter >9 trn thang Richter Rt him khi xy ra Khng nhn bit c C th nhn bit nhng khng gy thit hi

Thang o Rossi-ForelThang o Rossi-Forel l mt loi thang c phn loi cng ca cc cn ng t da trn nhng thit hi m n gy ra. Tuy nhin loi thang o ny ngy cng tr nn thiu chnh xc nn c thay th bng thangMercalli. Thang Rossi-Forel c chia ra lm 10 mc:

- Mc 1: rung ng rt nh, gn nh kh c th nhn ra bi cc a chn k thng thng. - Mc 2: rung ng v cng yu, cng rt kh c th nhn bit c. - Mc 3: rung ng rt yu, c th nhn ra c v c lng c phng v thi gian ca cn a chn ny. - Mc 4: rung ng yu, c th nhn ra qua s chuyn ng ca cc vt nh: ca, ca s, nhng vt nh... - Mc 5: rung ng vi cng n ha, c th nhn ra bi s dch chuyn ca mt s vt dng kh to nh ging, t... - Mc 6: rung ng kh mnh, c th cm nhn c ngay c khi ang ng, hay s dao ng mnh ca con lc ng h hay chic n chm. - Mc 7: rung ng mnh, c th thy qua s dch chuyn ca cc thit b cm tay hay qu chung nh th, nhng vn cha nh hng n cc ngi nh c kin trc kin c. - Mc 8: rung ng rt mnh,c th to ra cc vt nt trn ng v tng nh. - Mc 9: rung ng v cng mnh, c th ph hy ton b hay mt phn ca cc ngi nh. -Mc10:rung ng vi mc khng khip, ph hy mi ngi nh thm ch lm st l ng v cc mm .

Thang o Mercalli(i hng t Thang Mercalli) Thang o Mercalli l mt loi thang phn loi cc cn ng t da trn nhng thit hi nhn thy c ca chng.

Cc mc cng Thang Mercalli c 12 mc: - Mc 1: Khng mt rung ng no c th nhn ra. - Mc 2: Mt vi ngi c th cm nhn c khi h ang nm ngh hoc trn mt ta nh cao tng. - Mc 3: Mt vi ngi c th cm nhn c nu ang trong nh; ngc li, h s khng thy g nu ang bn ngoi. - Mc 4: Mt s vt nh nh a, bt... c th b dch chuyn. - Mc 5: Phn ln mi ngi u c th cm nhn c ngay c khi ang ng. Nhng cnh ca s b ng sp li, bnh hoa b v... - Mc 6: Mi ngi s cm thy c cn a chn ny khin cho vic i li kh khn, vt h hng, thm ch ph hy cc ngi nh c kin trc ti. - Mc 7: Gy ra tr ngi trong vic di chuyn, thm ch ngay c khi ang trong t, rt nguy him i vi cc ngi nh ti. - Mc 8: Ph hy cc ngi nh c nn yu v mt s cng trnh nh cu cng... - Mc 9: Kh nguy him i vi nhng ta nh cao tng, ph hy cc cng trnh giao thng di lng t. - Mc 10: Phn ln cc ngi nh u b ph hy, c th gy ra cc hin tng nh st l ng.

- Mc 11: Hu ht cc cng trnh trn ng ln di mt t u b h hng nng. - Mc 12: Gn nh mi th u b ph hy, mt t dch chuyn theo nhng ng cong, c th lm st l cc mm . * cng ng t v cp ng t c mi quan h thun.ng t cp 6 tng ng vithang cng 6- 9,cp 7 tng ng vi thang 8-10,cp 8 tng ng vi thang cng 10- 12 * thang cng phn chia c nhiu yu t ch quan. V vy nh gi mc ng t theo phn cp c nh lng hn.hin nay thang o ph bin c dung trn th gii l thang o

richter

C) min ng t:cn c theo kt qu o c i vi cc sng chn ngi ta v ccng c chn ng nh nhau gi l ng ng chn vi cc tr s ln n nh dn phn bit cc ni c ng t manh t tm n yu dn khi i xa khi tm. Chia ra:

+ min a chn: min c ng t t cp 10- cp 12 + min thng chn: min c ng t t cp 1 cp 10 + min vi chn:min c ng t vi cng cp 1, ch y o da chn tinh vi mi c th pht hin ratrong vng ng t ngi ta thng thy c khu vc khng c biu hin ng t c gi la bong rm ng t.nguyn nhn l do s truyn sng trong cc mi trng c thnh phn khc nhau ca tri t.

B.2_Hu qu ca ng tng t l mt thin tai kh c th d bo trc c, cho nn nhng ngi sng mt ni gn nhng ni thng c ng t khng th trnh n c. ng t thng gy ra hu qu ht sc nghim trng,ty theo cp ng t m tc hi ca nhng trn ng t l khc nhau.thng th cc trn ng t t 4 richter tr ln u gy thit hi v ti sn v con ngi Hu qu ca ng t: 1. t tri o in. ng t c th thay i din mo quang cnh khin bn khng cn nhn ra chn c. Ch th t thp xung, ch th b nng ln n vi mt. Quc l v ng st tng ct nhau nay mi th mt ni. Trong trn ng t Alaska nm 1964, mt vng t DIN TCH BNG NC PHP nghing lch i. Lng chi Cordova b y ln cao tt khin thy triu khng th vo ti cu cng! Nhng chic thuyn nh c nm ch l trn t cao. Nhng ni trc y thng kh ro nay ngp trong nc bin. 2. L t. Ngy 31-5-1970, mt trn ng t mnh 7,8 Richter lm chn ng Peru. V tai ha xung. Trn ng t gy l t trn ngn ni Huascaran. Hng triu tn v bng lao xung m m vi tc hy dit. t bi bay m mt, mi th trn ng i ca dng thc b nghin nt. Trong c th trn Yungay. Ch trong vi giy ng h, ton b th trn b san phng v c dn b chn sng. tht s l mt ngy tang thng, khong 60.000 ngi thit mng. Ha hon Khng nghi ng g na, hu qu ng s nht ca ng t l ha hon. Thng th ha hon cn gy tai ha hn c ng t. Bn cn nh ngi ph n nu ba sng San Francisco? * S kt hp gia la v nhng ngi nh g bin ba sng ngon lnh thnh c mng. Mt trng hp tang thng khng km l thnh ph Lisbon B o Nha. Thng mi mt nm 1755, mt trn ng t mnh tn cng thnh ph. Hu qu khng th tng tng ni. Nhiu khu vc rng ln ca thnh ph b ph hy. Nhng iu ti t hn cn cha ti. Ch trong vi ting, tn la t nhng chic bp v n du nhm ln ngn la ha ngc. Sut ba ngy tri ngn la honh hnh khp thnh ph. Trc trn ng t, Lisbon l mt thnh ph xinh p vi nhng lu i honh trng, nhng ngi nh p tuyt vi v nhng tc phm ngh thut v gi. Sau thm ha, n tr thnh ng tro tn nghi ngt khi. Rt may (cho chng ta), mt nhn chng chng kin t u ti cui. l mt ngi Anh sng Lisbon tn l Thomas Chase. Anh vit th k li cho m *Hu qu ca ng t c trch t 1 cun sch. l phn trc. Ni v ng t San

Francisco ngu th T, 18 thng 4, 1906. Sau khi xy ra ng t, mt ngi ph n bt bp nu ba sng nhng khng may xy ra ha hon. V ngn la chy sut ba ngy hai m. 4. Triu gi. Dnh cht thi gian cho nhng ngi dn a phng sng quanh h Lochmond Scotland. H khng bit t g v trn ng t Lisbon. (Thi hai tun tin tc mi ti c nc Anh). V th khi nc h t nhin chao qua chao li mt cch d di, h hon ton khng hiu chuyn g. Chuyn g vy nh? Li mt hu qu khc ca ng t y m. Ni cho tht khoa hc th n c gi l sng triu gi, xy ra do sng a chn truyn trong lng t b lc l rung chuyn. V lp t di y h Lochmond rung chuyn l nc b xo ng theo. 5. Sng thn. Sng thn, hay "tsunami" ("sng trn b") trong ting Nht, l nhng con sng cc ln xut hin khi c ng t di y bin. Khi mi bt u, sng thn trng cng thng thi, v v th n nh nhng lt qua tu b ngoi khi m khng gy bt k s ch no. Nhng khi vo gn n b, n tr thnh k khng b ng s. A. Mt trn ng t di y bin B. Truyn sng chn ng qua i dng, lm mt khi nc ln b y ln v gn sng. C. Xa tt ngoi bin, cc sng (nc) rt nh, khng gy ra bt k s quan tm no D. N di chuyn trn bin vi tc 700 km/h (nhanh nh mt my bay phn lc) E. Nhng khi vo ti b, tc ca n gim xung... F. ...Nc dng ln nh bc tng thnh... G. ...V p mnh xung b bin. 6. gn y l 2 trn ng t nht bn v Indonesia gy ra thit hi nng n v ngi v ti sn cho 2 t nc ny Ton cnh trn ng t lch s ti Nht

Tnh t cng v nhng hu qu ca siu ng t km sng thn hm 11/3 cho thy y l s kin en ti trong lch s nc Nht, y nc ny vo cuc khng hong ti t nht k t Th chin II.

Nhng chic tu c b sng thn nh bt ln b ti Kesennuma, qun Miyagi. nh: AP

Siu ng t cha tng c

Trn ng t lch s xy ra lc 14h46 gi a phng ngy 11/3 ko di khong 2 pht, vi tm chn nm su 10 km di Thi Bnh Dng v cch Tokyo 382 km v pha ng bc. Vi cng mnh 9,0 Richter, y l trn ng t d di nht tng c ghi li trong lch s Nht Bn (trn ng t lch s ti Tokyo nm 1923 mnh 7,9 Richter). Tuy nhin, hu qu khng khip nht khng phi do ng t trc tip gy ra, m do cn sng thn cao ti 10 mt qut thng vo vng b bin pha ng bc Nht Bn, vi hng chc thnh ph duyn hi hng chu trc tip. Hai thin tai lin tip gy ra thm ho quc gia cha tng c ti Nht, theo li m t ca Th tng Naoto Kan. Nht Bn nm trn khu vc bt n ca v tri t v lun chun b cho nhng trn ng t mnh, nhng nhng g xy ra vt qu s tnh ton cng nh s chun b ca con ngi. Thm ho kp ny chc chn s i vo tim thc dn tc Nht nh mt trong nhng thin tai m nh nht trong vng hn 100 nm qua, bn cnh trn ng t ti Tokyo nm 1923 v Kobe nm 1995. Thit hi qu ln S ngi cht trong thm ho khng ngng tng t con s vi chc, vi trm v hin c tnh bng n v nghn. Ngoi hn 3.000 ngi c xc nh chc chn thit mng cn c hng chc nghn ngi khc c coi l mt tch, do con s tn tht cui cng v ngi s cn tng cao.

Truyn thng Nht c tnh tng s ngi thit mng do thm ho kp gy ra c th s vt qu 10.000 ngi ch tnh ring ti qun Miyagi, khu vc b tn ph nng n nht. Thnh ph ln nht b sng thn tn cng l Sendai c dn s 1 triu ngi, ni mt sn bay b san phng.

Cc qun duyn hi ng bc Nht chu nh hng nng nht gm Iwate, Miyagi, Fukushima, Ibaraki v Chiba. Ngoi thnh ph ln Sendai th cc th nh hn l Rikuzentakada, Kesennuma, Ofunato, Ishinomaki v Minamisanriku thuc qun Miyagi v Iwate cng tan hoang v thm ho kp. ng t vi cng mnh lm sp nhiu nh ca, nhng vn khng thm vo u so vi nhng g cn sng thn sau gy ra. Trn i hng vi cn sng cao ti 10 mt ny tn ph sn bay, bn cng, nh ca, ng x, cu cng v cun phng hng nghn chic t v c nhng chic my bay nh mn chi. c tnh cc cng ty bo him trn khp th gii c th thit hi ti 50 t USD sau thm ho ti Nht Bn. Nn kinh t nc ny chao o, trong th trng chng khon Tokyo st gim 5%. Cc nh my in ht nhn ngng hot ng dn n nhiu vng b ct in ko di trong khi cc vng khc thiu ht nghim trng, khin sn xut b nh tr ti nn kinh t ln th ba th gii. . *.ng t mnh 7,6 richter hm 30/9/2004 bt ngun ngoi khi v nhanh chng lm rung chuyn Sumatra - o cc ty trong qun o Indonesia. S yn tnh ng s bao trm ln Padang cui ngy th nm 1/10, lc cc nhn vin cu h tm dng cuc tm kim v tri ti. Hng ngn ngi vn cn mc kt di nhng ta nh sp trong thnh ph c 900.000 dn; iu ny cng tng thm lo ngi v tng s ngi cht khi ng nt c dn sch. Indonesia nm trn Vnh ai la Thi Bnh Dng v phi hng chu hng chc cn a chn mi nm. Trn ng t th hai mnh 6,8 richter xy ra ti Sumatra hm th nm 30/9, ngay sau thm ha ngy 29/9/2004, nhng cha c bo co v s thng vong. C hai cn ng t u bt ngun t ng t gy pht sinh trn sng thn nm 2004 khin 230 ngi ti 11 quc gia thit mng. C _ SNG NG T V C CH LAN TRUYN,CC QU TRNH A CHT CA NG T C.1_Sng ng tKhi ng t s pht sinh sng n hi truyn ra khp xung quanh,phn x v khuc x qua nhiuln theo nhng ng truyn sng.do thnh phn vt cht ca tri t khng ng nht nn ng truyn sng khng phi l ng thng.coscacs loi :sng dc,sng nganh, sng mt

* sng dc (sng p):l sng truyn theo phng truyn sng.dc tnh ca sng l c bin nh,chu k ngn,tc truyn sng tng i nhanh.trung bnh t 5_ 6k/s. + da vo sng P c th bit c hng phn b ca l * sng ngang ( song s ) sng c dao ng thng gc vi sng P,bin v chu k tg S truyn sng ca sng ng t(sng doc v sng ngang)

i ln,tc truyn sng chm.trung bnh trong v tri t 3_ 4 km/s * sng trn mt (sng L ) :cng c tc truyn sng chm nht, nhng chu k truyn sng ln nht,bin sng ln nht.n l lc gy ph hi ch yu

C.2_c ch lan truyn sng ng t Cc sng P,L,S s gy ra cc chn ng thng ng,nm ngang v trn mt t.trc tin la chn ng thng ng sau l chn ng ngang ri mi n chn ng mt

C.3_cc qu trnh da cht ca ng tc.3.1_giai on trc ng t: nng lng c tich ly do tc dng ca cu to chuyn ng.tri qua thi gian di vi mi nm thm ch hang trm nm mi xy ra ng t.thi gian ngn ty thuc vo tc v cng ca chuyn ng ca v tri t,tnh cht ca v vng bn ca c.3.2_giai on sp ng t: mt s du hiu trc ng t * a hnh thay i bt thng: c biu hin bin dng,mt t li lm, nng h hoc dch chuyn ngang. * biu hin c cc rung ng khc thng: khi sp ng t xut hin mt lot cc chn ng bt hng,c th do tch cht c l ca xung quanh l ng t ph v s sinh ra nhiu vt nt v * s khc thng v tc truyn sng: trong iu kin bnh thng th Vp /Vs =1,73.nu t s khc thng thi s c ng t * s khc thng v a t v a din: trc khi c ng t, t thin thay i, sau khi ng t tr li bnh thng * d thng v nc di t: trc khi ng t, nhiu nt l nh lm cho nc trong cc tng cha thng lin nhau a ti kt qu l lm bin i mc nc,xut hin cc hin tng thy vn khng bnh thng nh ngun nc, ging nc h thp hoc kh i. C khi vng kh tr thnh vng m t => ni chung l do c trng ca vng l ng t. thi gian xut hin ca chng khng nht nh, c hin tng xy ra trc vi nm,c hin tng li ch xut hin trong mi ngy c.3.3_ giai on xy ra ng t: thng thng th ch xy ra 1 chn ng nhng cng c khi lien tc xy ra my t.chn ng ch xy ra my pht, thm ch my mi giy ng h nhng li l thi gian gii thot nng lng ln nht gn nh chim c trn 90% ton b nng kwowngj ca qu trnh ng t gy ra tn ph trn mt t

khi c chn ng mnh,trc tin sng P truyn ti mt t lm cho khng kh rung ng chuyn ln trn.gp vt chng ngi phn x to ra ting ng m m.sng S v L n mun hn gy ra dao ng trn mt x y ph hy cc cng trnh kin trc.dch chuyn ngag lm cong ng st. trong on ny c th xy ra 1 s hin tng nh: +khe nt v t gy:ng t thng l ti pht trn cc i t gy,t tip tc to ra cc khe nt tch rng ln hoc nhng khe nt sinh bn cnh khe nt gy + cc hin tng phun ct v tro nc: ct c khi tch thnh ng phn b dc theo ng nt n.nc lc u c th phun cao my mt,v sau th gim dn + sp n,trt ni thng xy ra ni dc ng, b sng c khi lm tc ngn sng v bin thnh h. c.3.4_ giai on tip sau ng t: mt s nng lng cn tha li sau giai on kch pht s tip tc chotowis khi khng cn ng na,lc y mi xem nh l kt thc mt qu trnh ng t;trong giai on ny vn c th xy ra nt gy nh. nhng ni khng n nh,1 s chn ng vn lp li lin tc to ra 1loatj chn ng y. => nhn chung cc giai on ng t xy ra mi ni l khac nhau,thi gia xy ra v ngng ngh l khc nhau.thng thng c th sau vi mi nm yn ngh hay trm nm hoc vi trm nm mi li y ra ng t.

PHN 3_PHN B NG T TRN TRI TPhn b ng t tp chung 4 i: 1. ng t vng quanh thi bnh dng:l ihot ng manh nht.chim 80% a cht c l nng,90%ng t ca l c su trung bnh v chim nh hu ht l su.chim 76% tng s nng lng gii thot ca trai t do ng t gy ra. c trng l cc l nng v trung bnh th phn b gn mng su v cung o,cng i su vo lc a th th l cc l su.

2. i ng t himalaya anp _indonesia: (bao gm c bc phi).phn b gnphng v tuyn.nng lng gii thot chim 22% ca ng t ton cu.c trng l chn tm phn tn, i ng t rng.phn b ch yu l loi l nng.cc l su ,trung bnh ch tp chung 2 u vng cung himalaya v ni dy cacpat chuyn hng t ng ty sang pha nam.cc l su rt t.

3. i ng t sng gia i dng: phn b i ng t di bin dcsng gia i dng hoc dy ni bin ca i ty dng.n dng v nam thi bnh dng.ko di hn 60000km.gn nh ch c l ng t nng.chng phn b gn cac ripl trung ng hoc cc dy ni gia bin ni t gy bin dang.

4. i ng t cc ript lc a: phn b cc ript ng phi,hng hi,vnhaden,ript bin cht.du phn b cc l nng.

*gii thch theo quan im kin to mngi quanh thi bnh dng v pha b bc m l ni t gy bin dng hoc t gy bng pht sinh.i v pha b nam m v cc vng cung o b ty l ni ht chm ca mng vo lc a. v th cc l ng t nng nm pha mng nc su.cn nhng l su trung bnh v su th nm trong lc a trn i ht chm mng lc a. i anp n himalaya l ni hai mng lc a p vo nhau,do cc l ng t phn b trn din rng,tn mn thng l l nng. i sng ni i dng c lin quan ti s tch gin ca 2 mng vt cht. manti i ln.v vy l ni phn b cc l nng. i ript lc a cng do nguyn nhn tch gin nn tnh cht ging nh sng ni gia i dng

S lc v ng t vit namng t nc ta khng

nhiu cng khng mnh.theo bo co ca vin khoa hc vit nam, nc ta co 2 vng ng t ng ch : 1, vngng t cp ln nht,phn b doc t gy su sng hng v dc bin gii vit _lo (lai chu,in bin,sn la,yn bi).c th thy vng nm trong i ln anp_himalaya,ni tip phn ng t vit nam(trung quc) ko di xung vit nam theohwowngs t gy su sng hng,sng m

2, vng tng i mnh,phn b t bc nha trang n phan thit. v mt da l,vng nm gn mng nc su ca b ty thi bnh dng,ni tng c hot ng ca ni la

PHN 4_ NGHA THC TIN CA VIC NGHIN CU NG TVic nghin cu ng t c ngha quan trng trong vic xc nh phn b ca ng t,kh nng xy ra ng t d bo ,phng chng ng t v hin ti khng c bin php no hn ch ng t.gim thiu hu qu ca ng t xung mc nh nht c th.

C th nu ra 1 s hng d bo:+phn tch ,s dng ti liu lch s cn ghi chp v ng t vch ra cc i ng t v quy lut xut hin theo thi gian +thnh lp bn phn b da chn:da vao cc ti liu ng t ca kin to a cht thnh lp bn khoanh vng a chn +cng tc d bo: cng tc d bo phi gii quyt ba yu t sau: ni s xy ra ng t,cng ng t v thi gian s xy ra ng t. vn xc nh thi gian hin nay vn cha c cch gii quyt c hiu qu,con ngi vn b bt ng. v ni xy ra ng t l ni trc kia c xy ra ng t, ng t thng lin quan ti cc i t gy hoy ng nhiu thi gian hin ti.c bit c th xy ra ranh gii cc hot ng hin ti mnh m vi mi biu hin theo

hng ngc lai, nhng i nng cao gradient ca cc hot ng, phn b ni giao ct ca cc t gy, ni th hin tch gin mnh,ni xut hin nhiu khe nt hin ti cng cc d thng in, a t Tm li cn ch cc t liu v ng t v kin to a cht thu thp t trc, i vi cc ni d bo trong phm vi hp cn phi xem xt n cc cu trc a cht tng b phn ring bit,c lin quan n s bn vng ca cng trh, nghin cu n thnh phn ca th nhng su phn b nc ngm, phn ct ca a hnh

Phng chng ng t:

Trc ng t Nhng vt dng trong nh nn c ng vng chc. Nhng th nh tivi, gng, my tnh, v.v. nn c dn cht vo tng khi lung lay cng khng rt xung t gy ra thng tch. Tranh, gng, v.v. nn c t xa ging ng. t cc c nng trong nh nh k sch, t chn, v.v. xa khi cc ca v nhng ni thng lui ti khi chng ng vn khng lm chng ngi li ra. Chng cng nn c dnh cht vo tng. Vt dng nh bp nn c dnh cht vo mt t, tng, hay mt bn. Nhng vt nng hay d b nn gn mt t. Ti mt ni d n, d tr nc ung, n ng hp, n pin, pin, rai, bng, thuc men. Thay i chng thng xuyn khi ht hn. Chn mt ni t hp gia nh nu mi ngi khng cng ni khi ng t xy ra.

Trong lc ng t Nu ng t xy ra trong lc trong nh, chui xung mt gm bn ln hay ging nu n c th chu c nhiu vt rt. Nh th khi nh sp vn c kh th. Nu bn chuyn ng, i theo bn. Nu khng c gm bn th tm gc phng hay ca m ng. Trnh ca knh. Trnh xa nhng vt c th ri xung. Che mt v u khi b cc mnh vn trng. Nu in cp, dng n pin. ng dng nn hay dim v chng c th gy ha hon. Nu ng t xy ra trong lc ngoi ng, trnh xa cc ta nh v dy in. Tm ch trng m ng. Nu ng t xy ra trong lc li xe, ngng xe l ng. Trnh cc ct in, dy in, v ng cu.

c bit, nu ang trong cc ta nh cao tng: Tuyt i khng c dng thang my v khi c ng t th hay km theo mt in v nu dng thang my th s b kt. Cng nn trnh xa cc khu vc c ca knh, n in treo. Nghin cu cho thy c kh nhiu ngi b thng l do c ra khi ta nh cao tng ngay lp tc hoc chy sang cc ch khc cng ta nh. Hu ht thng vong lin quan ti ng t do b tng , cc mnh knh b v v vng vo ngi.

Khi c ng t Kim tra th c ai b thng khng. ng di chuyn ngi b thng tr khi h gn dy in hay nhng nguy him khc. Gi cp cu nu c ngi tt th. Nu b nh sp, gy ting ng ku cu. Chun b cho cc trn d chn, nhng trn ng t gy ra bi trn ng t va xy ra. Tuy chng nh hn, chng vn c th gy ra thng tch. M rai xem c tin tc khn cp khng. ng t c th lm t dy in, gas, hay nc. Nu ngi thy c mi hi, m ca s v tt ng gas, ng tt m my no ht, v ra ngoi. Thng bo cc nh chc trch. n ni chn t hp v tnh y .

MC LCPhn 1:phn m u A_khi qut ng t B_nguyn nhn gy ng t Phn 2:c ch ca ng t A_l ng t,chn tiu,chn tm ca ng t A.1.1_khi nim l ng t,chn tiu,chn tm ca ng t B_cp ca ng t v hu qu ca ng t

B.1_cp ng t,cng va min ca ng t B.2_hu qu ca ng t C_sng ng t,c ch lan truyn va cac qu trnh a cht ca ng t C.1_sng ng t C.2_c ch lan truyn sng ng t C.3_cc qu trnh a cht ca ng t Phn 3_phn b ng t trn tri t Phn 4_ ngha thc tin ca vic nghin cu ng t

TI LIU THAM KHO:

1) Gio trnh a cht i cng(th vin trng dh m a cht)_nh xut bn giao thng vn ti 2) http://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_ %C4%91%E1%BA%A5t 3) bo in t vit nam net