Dosya Kurtarma ProgramlarıHAZIRLAYAN MUSTAFA CAYLAN

Bu Sunum Sonundaki Kazanımlar• Veri Nedir ?• Veri Kaybı Nasıl Olur ?• Veri Kurtarma Nedir ?• Veri Nasıl Kurtarılır ?• Veri Kurtarma Programları Nelerdir ?

Veri (Data) Nedir ?• Bilgisayara giren, işlenebilen, sonuç alınabilen ve

saklanan her çeşit bilgiye veri diyebiliriz.

Veri Kaybı Nasıl Olur ? Fiziksel Hasarlar;• Diskimizin darbe görüp okuyucu kafanın metal plakalara zarar

vermesi,• DVD‘ mizin çizilip belli bölgelerin okunamaması gibi durumlar,

Mantıksal hasarlar ise;• Dosya yapısındaki bozukluklar,• Yanlışlıkla silinen dosyalar,• Yazılım hataları gibi durumda karşımıza çıkan ve hemen yukarıda

açıkladığımız veri dizilimine hasar veren durumlar olarak açıklanabilir.

Veri Kurtarma Nedir ?• Herhangi bir şekilde erişilmez hale gelmiş, silinmiş,

bozulmuş ya da kaybolmuş ve normal yol ve yöntemlerle ulaşılamayan verilerin özel yöntemlerle geri getirilmesi olayı Veri Kurtarma (Data Recovery) kavramı ile ifade edilmektedir.

Veri Nasıl Kurtarılır ? Veri Kurtarma Çeşitleri• Bilgisayar sistemlerinde verileri depolamak için

kullanılan ortamlarda veriler dosya adı verilen bağımsız bütünler şeklinde tutulmaktadır.• Bu bağımsız dosyaları gruplamak için ise klasör (veya

dizin) adı verilen yapılar kullanılmaktadır. • Verilerimizin bulunduğu dosyalar herhangi

bir şekilde erişilemez hale geldiğinde

veri kurtarma konusu gündeme gelmektedir.

Dosya Sistemi Hasarlarında Kurtarma• Bilgisayar sistemlerinde kullanılan veri depolama

ortamları kullanılmadan önce veri ve program dosyalarının düzenli bir şekilde kaydedilmesi ve takip edilebilmesi için dosya sistemi adı verilen ve yaygın olarak FAT, NTFS, ExtFS, CDFS gibi kısaltmalarıyla bilinen yapılar ile düzenlenmektedir.

Dosya Sistemi Hasarlarında Kurtarma (Devam)• Veri depolama ortamlarının organizasyon yapısında

genellikle Sistem alanı ve veri alanı olarak tarif edilen iki ana kısım bulunmaktadır. Sistem alanı genel hatlarıyla açılış yapısını, dosya tanımlarını ve dosyaların veri alanındaki yer adreslerini içerir. Veri alanı ise dosyaları ve alt tanımlama gruplarını içerir.

• Eğer veri alanında depolanmış olan dosyalar hasar görmemiş ve sadece sistem alanı hasar görmüşse sistem alanını onarmak çoğu zaman veri depolama ortamındaki mantıksal düzenlemenin eski orijinal haline geri gelmesi anlamına gelir. Gelişmiş disk analiz ve veri kurtarma araçlarımız ile sistem alanındaki yapıları kısa süre içerisinde manüel olarak analiz etmekte ve hızlı bir şekilde onarabilmekteyiz.

Formatlama ve Silinmelerde Kurtarma• Bu kısımda da genellikle sistem alanı ve veri alanından

kaynaklanan hasarlar nedeniyle veri kaybı olur.• Shift + Delete kombinasyonu

ya da verinin geri dönüşüm

kutusundan silinmesi ve

bilgisayarın formatlanması

en sık karşılaşılan durumlardan

biridir.

Formatlama ve Silinmelerde Kurtarma (Devamı)• Eğer verinin sistem alanı hasar görmüş ise başarı

oranı yüksek olacaktır.• Veri alanı hasar görmüş ise daha karmaşık ve

profesyonel işlemler gerektirecektir. Veriler genellikle “Random (Rasgele)” mantığıyla kaydedildiği için bazı durumlarda manuel şekilde müdahale edilmek zorundadır.

Dosyalardaki Dahili Bozulmalarda Kurtarma• Özellikle Word ve Excel dosyalarının açılmaması

problemidir. Bu olay gerçekte veri tutulan tüm dosyaların veri tabanı sistemlerinin başına gelebilir.• Dosyanın bulunduğu ortamda kısmi fiziksel

hasar olduğunda da benzer bir durum yaşanır.

Sıkıştırılmış dosyalar ve yedekleme sistemlerin

de de benzer tablolar ortaya çıkmaktadır.

Kısmi veya Tüm Fiziksel Hasarlarda Kurtarma• Hard disk yapısı itibariyle aslında hassas bir donanım elemanıdır.

Çünkü okuma yazma kafasıyla dönen disk arasında çok yakın bir mesafe bulunmaktadır.

• Bazen küçük çaplı sarsıntılar fiziksel olarak zarar vermekte bu da veri kaybına neden olmaktadır

• Bu durumda veri kurtarma uzman kişiler tarafınca yapılmalı. Çünkü yüksek teknik donanım ve uygun ortam gereklidir.

Veri Kurtarma Programları Nelerdir ?• Bu başlıkta silinen dosyalarınızı birkaç basit adımda

geri getirmeyi resimlerle göstermeye çalışacağım. Öncelikle şunu söylemek istiyorum, veri kurtarmak garantili bir iş değildir. Daha önce sildiğiniz bir dosyayı göremeyebilir yada geri getirdiğinizde çalıştıramayabilirsiniz. • Sonuç olarak kurtarma işlemi birazda sizin şansınızla

alakalıdır. Tarama sırasında birçok dosya bulursunuz ama asıl geri getirmek istediğiniz dosyayı bulamayabilirsiniz.

Veri Kurtarma Programları Nelerdir ? (Devamı)Bu bölümde ele alacağımız programlar;• Recover My Files• Recuva• Undelete360

Recover My Files• Recover My Files;

Silinen belgeler, grafikler, dijital kamera fotoğrafları, ZIP dosyaları, e-posta, müzik, video ve diğer tüm dosya biçimlerini geri getirmenizi sağlayan üstün özelliklere sahiptir.

Geri Dönüşüm Kutusundan silinmiş dosyaları, formatlanmış sürücülerdeki verileri ve hatta hiç kaydedilmemiş geçici sistem klasörlerini bile geri getirebilir. Bu işlemi gerçekleştirebilmek için uzman bir bilgisayar kullanıcısı olmaya da gerek yoktur.

Yapımcı: GetDataDosya Boyutu: 31,1MBLisans: Deneme Sürümü

Recover My Files Kullanımı1. Adım

Recover My Files silinen dosyaları kurtarma programını çalıştırdığınızda karşınıza 2 seçenekten oluşan bir ekran çıkacak. Burada Recovery Files menüsünden silinen dosyalarınızı, Recovery Drive menüsünden ise USB disk, harici hard disk gibi bilgisayarımıza ayrıca bağladığımız veri saklama ortamlarından dosylarınızı kurtarmak mümkündür. Biz silinmiş olan resimleri veya herhangi bir dosyayı kurtarmak istediğimizden, Recovery Files menüsü seçip NEXT diyoruz.

Recover My Files Kullanımı (Devam)

2. Adım

Daha sonra hardisk'imizin hangi bölümünde arama yapmak istiyorsak karşımıza çıkan ekrandan o bölümü seçiyoruz, ve NEXT tuşuna basıyoruz.

Recover My Files Kullanımı (Devam)3. Adım

Karşımıza çıkan ekranda bize iki seçenek sunmaktadır;• Search for deleted files ( Recommended )

( Silinmiş Dosyaları Ara )• Search for deleted files then search for selected "Lost File" types

(Silinmiş dosyaları ve kayıp dosyaları ara )

Bu bölümde daha detaylı olduğu için biz alttaki Search for deleted files then search for selected "Lost File" types seçeneğini seçip NEXT diyoruz.

Recover My Files Kullanımı (Devam)4.Adım

Karşımıza kurtarmak istediğimiz dosyaların uzantılarını seçeceğimiz bir ekran çıkacaktır. Biz en çok aranan bazı dosyaları bu ekrandan seçiyoruz. Bizim aramasını yaptığımız dosyaları kısaca tanıtalım;• Seçili olan Microsoft Office; silinen office dosyalarını kurtarmak için,• Seçili olan Music; silinen müzik dosyalarını kurtarmak için,• Seçili olan Video; silinen video dosyalarını kurtarmak için,• Seçili olan E-mail uzantısı; silinen e-maillerimizi kurtarmak için,

Evet silinmiş olan dosyamız neyse onun uzantısını seçerek START diyoruz.[ Not: Ne kadar çok uzantı aynı anda seçersek programın işlemi bitirme süresi o kadar uzayacaktır. ]

Recover My Files Kullanımı (Devam)5.Adım

Programımız aramayı tamamladı. Pencerenin üst kısmında Save Files yazan yere tıklıyoruz ve gelen ekrandan kurtardığımız dosyalarımızı nereye kaydedeceğimizi seçiyoruz. Programımız kurtardığımız dosyalarımızı seçtiğimiz yere kaydediyor ve işlemimizi tamamlıyoruz.

Recuva• Recuva;

Ücretsiz bir dosya kurtarma programı olan Recuva, flash disk’lerdeki, kameralardaki, iPod’lardaki ve sabit disklerdeki silinen verileri kurtarabiliyor. Oldukça kullanışlı bir arabirime sahip olan program, hem amatör hem de profesyonel kullanıcılara yönelik olarak tasarlanmıştır.

Yapımcı: PiriFormDosya Boyutu: 3,462 KBLisans: Ücretsiz

Recuva Kullanımı1.Adım

Programı açıyoruz ve karşımıza bir sihirbaz çıkıyor ve burada 2 seçeneğimiz var;

• 1. Seçenek:  Sihirbaz yardımıyla veri kurtarma,

• 2. Seçenek: İPTAL tuşuna basıp sihirbazı kapatarak normal yolla veri kurtarma.

Biz buradan 1. Seçeneği seçiyoruz ve devam ediyoruz.

Recuva Kullanımı (Devam)2.Adım

İlk adımda birinci seçeneği seçtiğimiz için karşımıza hangi tür veri arıyorsak onun seçimini yapacağımız bir pencere gelir. Eğer aradığınız tek tür bir veri ise aşağıdaki listeden seçebilirsiniz. Birkaç veri türünü bir arada arıyorsanız Diğer seçeneğini işaretleyerek bütün veri türlerinin gösterilmesini sağlayabilirsiniz. Biz buradan Diğer seçeneğini seçiyoruz.

Recuva Kullanımı (Devam)3.Adım

Şimdi karşımıza gelen pencerede silinen dosyalarınızı nerede arayacağınıza dair bir seçim yapmanız gerekir. Silinmeden önce nerede olduklarını bilmiyorsanız “Emin Değilim” şıkkını seçin. Eğer USB flash bellekten, hafıza kartından, mp3 çalardan vb. harici aygıtlardan silinen dosyaları geri getirmek isterseniz “Medya Kartımda” şıkkını işaretlemeniz gerekir. Biz burada dosyalarımızın nerede olduğunu bilmediğimiz için “Emin Değilim” seçeneğini seçiyoruz.

Recuva Kullanımı (Devam)4.Adım

Aramaya başlamak için Başlat’a basıyoruz. Eğer daha önce tarama yaptıysak ve programımız dosyaları bulmada hata verdiyse programımızı tekrar çalıştırıp karşımıza tekrar bu pencere geldiğinde «Derinlemesine Taramayı Aç» seçeneğinin karşısındaki kutucuğu işaretliyoruz ve Başlat’a basıyoruz. Yalnız unutulmamalıdır ki bu seçeneğin seçilmesi büyük disklerde 1 saatten fazla zaman gerektirebilir.

Recuva Kullanımı (Devam)5.Adım

Programımızın diskimizi taramasını bekliyoruz.

Recuva Kullanımı (Devam)6.AdımVe tarama tamamlandı. Artık listede bulunan dosyalardan kurtarmak istediklerimizi seçerek sağ alt köşedeki Kurtar kutusuna tıklayarak verilerimizi geri getirebiliriz.

Undelete360• Undelete360;

Sabit disk, flash disk, USB sürücü, dijital kamera ve pek çok diğer cihazlardaki verileri kurtarabiliyor. Ayrıca dosyalarınızı kurtarmadan önce önizleme yapabilir ve gereksiz gördüklerinizi yüklemekle vakit kaybetmeye engel olabilirsiniz.

Yapımcı: File Recovery Ltd.Dosya Boyutu: 1,94 MBLisans: Ücretsiz

Undelete360 Kullanımı1.Adım

Programımızı açıyoruz ve sol üstteki ara düğmesine basarak tarama işlemi başlıyoruz.

Undelete360 Kullanımı2.Adım

Daha sonra karşımıza gelen pencerede hangi diski aramak istediğimizi soruyor. Veri kurtarmak istediğimiz diski seçerek Başla diyoruz. Eğer bilgisayarınızda başka bir veri kaynağı daha takılıysa ve programımız onu görmüyorsa sağ üstte bulunan Yenile düğmesini tıklayarak programımızın veri kaynağını görmesini sağlayabiliriz.

Undelete360 Kullanımı3.Adım

Tarama bittikten sonra listelenen dosyalar arasından istediğimizi seçerek sol üstteki Kurtar kutusuna tıklıyoruz. Veri kurtarma işlemlerini başarıyla tamamladık. Artık Geri Dönüşüm Kutunuzdaki verileri bile silseniz korkmanıza gerek yok.

Tabi ki bu işlemin başarı oranı dönüştürmek istediğiniz verinin ne kadar eski olduğu ile ve diskinizin kapasitesini ne kadar kullandığınızla yakından alakalı. 500 GB lik diskinizi aldığınızdan bu zamana hiç tam kapasite kullanmadıysanız verilerinizi kurtarma olasılığınız oldukça yüksek.

Yararlandığım Kaynaklar• http://www.chip.com.tr/forum/silinen-dosyalari-kurtarma-resimli-anlatim_t245304.html• http://www.muhakeme.net/forum/yazili-ve-gorsel-anlatimlar/1304-recover-my-files-resimli-anlatim.html• http://ozmenmurat.blogspot.com/2013/02/Silinen-Verileri-Kurtarma-Programlari-Recuva-ve-Undelete360.html

TEŞEKKÜRLER