Dr. Musli Vërbani - Turpi

7/26/2019 Dr. Musli Vërbani - Turpi

http://slidepdf.com/reader/full/dr-musli-verbani-turpi 1/24

Dr. Musli Vërbani

TURPI

Kaçanik, 2011

16



Autor:Dr. Musli VËRBANI

Titulli:

TURPI

Korrektura:Burim Bunjaku

Radhitja kompjuterike,

kopertina dhe dizajni grafik Mumin Shehu

Botues: Autori

Shtypi:“okus!rint"

Të drejtën e ribotimit e rezervon autori

2



#$R!I

Muslimani është i turpëruar dhe e do turpin. Turpi është edukatëislame. Njeriun e turpëruar e do Allahu, po ashtu e duan edhe njerëzit.Turpi është e kundërta e imoralitetit.

Çdo e e ka edukatën e !et, edukata e islamit është turpi. Turpiështë të përm"ajturit e rru#ës së !lera!e dhe edukatës islame.

Turpi ka !end të posaçëm tek Allahu. $ër këtë ars%e $ej#am"eris.a.!.s. ka thënë&

“Turpi është prej manit!"'mani dhe turpi janë d% shokë (ë shkojnë së "ashku dhe nuk

ndahen asnjëherë. $ej#am"eri s.a.!.s. ka thënë&

“Turpi dhe mani janë dy #ështje të për$ashkëta dhe të pandashme, nëse njëra hum$, hum$ edhe tjetra!"

%&akimi'Turpi është çështje e rëndësishme dhe me !lerë. Turpi sjell mirësi

dhe i lar#on të kë(ijat. Turpi sjell "e#ati, do"i dhe !lera. $ër këtë ars%e$ej#am"eri s.a.!.s ka thënë&

“Turpi sjell (etëm të mira" %)utefekun alejhi'!$o ashtu ka thënë&

“Turpi në tërësi është mirësi!" %)uslimi'

Turpi është )ilësi e Allahut, po ashtu është )ilësi e pej#am"erë!edhe e njerëz!e të de!otshëm. $ër këtë ars%e i *ër#uari i Allahut s.a.!.s.ka thënë&

“*ërtet Allahu është i turpshëm dhe i fshehtë, dhe e do turpindhe të fshehtën!" %Ahmedi'

Një dijetar thotë& +Turpi është një rro"ë, e )ila nuk ka asnjë tëmetë.

Muslimani turpërohet n#a -oti për të mira, e turpërohet (ë Allahu ta shehnë mëkate, po ashtu turpërohet para njerëz!e, e ulë shikimin, let me!ëmendje, nuk përdor jalë të kë(ija, nuk nënçmon të tjerët, #jithmonëështë i ëm"ël me jalë, i sjellshëm me !epra, i pastër me zemër dhe içiltër me shpirt.

Ai, i )ili nuk turpërohet prej njerëz!e, ai e ka hum"ur "urrërinë etij.Turpi duhet të jetë shkëndija, e )ila e ruan muslimanin (ë ta ruajë dritën e

"esimit.



#$R!I NË %$R&AN

/jala turp në Kuran është përmendur katër herë në tre ajete. Në suren ekare, ajeti 2&

“All-llahu nuk turpërohet (nuk ngurron) që të marrë çfarëdo

shembulli qoftë mushkonjë a diçka edhe më e imët se ajo! "ër sa u përket

at#re që besuan ata e dinë se ai (shembull) është i vërtetë nga $oti i t#re

ndërsa ata të %ilët mohuan do të thonë& “'deshi All-llahu me këtë si

shembull* Ai me të humb shumë e po me të udhëzon në rrugën e drejtë

shumë po me përjashtim të at#re që janë jashtë rrugës Ai me të nuk

humb tjetër!*

%+lBekare, -.'

3hkaku i z"ritjes së këtij ajeti është se, kur -oti i Madhëruar kasjell shem"uj në Kuran, duke përmendur mushkonjën e mizën, atëherëidhujtarët dhe hipokritët thoshin& +Çarë është kjo, mushkonja e miza4Allahu duhet të sjell shem"uj të tjerë, e jo këso shem"uj. Atëherë kaz"ritur k% ajet (ë përmendëm më lart.

5asti i d%të është në suretul6Ahza", ajeti 7&“+ ju që besuat mos h#ni në shtëpitë e "ejgamberit ndr#she vetëm

nëse u lejohet për ndonjë ngrënie e duke mos pritur përgatitjen e saj por

kur të thirreni atëherë h#ni e kur të jeni ushq#er atëherë shpërndahuni

duke mos h#rë në bisedë me njëri-tjetrin vërtet këto (pritja qëndrimibiseda) e mundojnë "ejgamberin por ai turpërohet prej jush, All-llahu

nuk i turpërohet realitetit! kur kërkoni prej t#re (grave të "ejgamberit)

ndonjë send atë kërkojeni pas perdes kjo është më pastër për zemrat

tuaja dhe të t#re! .uve nuk u takon ta mundoni të dërguarin e All-llahut e

as të martoheni kurrë me gratë e tij pas (vdekjes së) tij! /ëto janë tek All-

llahu mëkat i madh!*

%+lAhza$, /0'

Ndërsa, rasti i tretë është, kur njëra prej "ija!e të 3huaj"it a.s.shkon te Musa a.s. për ta tuar e për të shkuar te prindi i saj, pasi (ë Musaa.s. u kishte ndihmuar (ë "a#ëtia të pinte ujë.

“ njëra prej t#re erdhi te ai e%te e turpërueshme e tha& “0abai

im të thërret që të paguajë t# shpërblimin për atë që na u dhe (bagëtisë)

ujë1* kur shkoi (2usai) tek ai dhe ia tregoi atij ngjarjen ai tha& “2os

ki frikë paske shpëtuar nga populli zullumqar1*

%+lKasas, -/'

8



#$R!I NË S$N'#

Muhamedi s.a.!.s. !azhdimisht i n9iste muslimanët (ë të jenë tëturpshëm. Ka shumë hadithe, të )ilat lasin për turpin. Ne do ti përmendim disa prej t%re&

“mani %$esimi' është gjashtëdhjetë e disa apo shtatëdhjetë e disadegë: )ë e (lefshme është fjala: “1a ilahe illallllah" %nuk ka 2ot tjetër për(e# Allllahut', kurse më e ulëta është të larguarit nga rruga e asaj 3ë i mundon kalimtarët! +dhe turpi është një degë e imanit".

%)utefekun Alejhi'“Ajo #ka e kanë kuptuar njerëzit prej fjalë(e të para të

pejgam$erë(e ka 3enë: 4ëse nuk turpërohesh, (epro #5të duash!"

%)utefekun Alejhi'$o ashtu hadithi&

“6do fe ka moralin e (et e morali i islamit është turpi!" %)aliku'

Allahu e do njeriun, i )ili turpërohet. Muhamedi s.a.!.s. ka thënë&

“*ërtet Allahu e do të turpëruarin të ndërgjegjshëm!" %Bejhekiu'

“Trupi është prej imanit , e imani shpie në 7henet!"

“Turpi sjell gjithmonë të mira!"

“Turpin ë tërësi është mirësi!"

7



#$R!I !R'( A))A*$#

:rada më e lartë e turpit është turpi ndaj Allahut. Muhamedis.a.!.s na ka këshilluar&

“Turpërohuni nga Allahu me turpërim të pasho3!" %Tirmidhiu'

/rika ndaj Allahut është "azë kr%esore ndaj Tij. Një njeri shkon te'"rahim "in ;themi dhe i thotë&

6 *ua të pendohem, por pasi pendohem rikohem se prapë do tëkthehem në mëkate. A më tre#on si të m"rohem n#a mëkatet4

'"rahimi i thotë& 6 Nëse dëshiron të "ësh mëkat, mos e "ën nëtokën e Allahut.

Ai i thotë& 6 $o e #jithë toka është e Allahut<'"rahimi i thotë& 6 $asi (ë e di se e #jithë toka është e Allahut,

atëherë mos "ën mëkate në tokën e Tij.$astaj '"rahimi i thotë& 6 Nëse dëshiron të "ësh mëkat, mos ha prej

urnizimit të Allahut.Ai i thotë& 6 $o si të jetoj, çdo #jë është urnizim prej Allahut<4'"rahimi thotë& 6 Mirë pra, a nuk të !jen turp (ë ti të shr%tëzosh të

#jitha "e#atitë dhe të mirat e Allahut dhe të "ësh mëkate ndaj Tij<4

$astaj '"rahimi i thotë& 6 Nëse dëshiron të "ësh mëkat, "ëje në një!end ku nuk të sheh Allahu.Ai i thotë& 6 $o ku ta #jej atë !end, kur dihet se Allahu të sheh në

çdo kohë dhe çdo !end4<



#$R!I !R'( %$R&ANI#

Një hajdut plaçkiste shtëpitë natën. Ai #jithçka (ë ishte e!leshme e merrte n#a shtëpitë e huaja. Një ditë hajni studio mirë e mirënjë shtëpi, mësoi h%rjen dhe daljen, )aktoi kohën e h%rjes në atë shtëpidhe pro#ramoi mën%rën e !jedhjes. $as mesnate dhe para sa"ahut h%ri nështëpi, ai hipi në kulm të shtëpisë, dhe n#a lart z"riti "renda, nëpërmjetshkallë!e ndihmëse. Kur h%ri në një dhomë dë#joi këndimin e Kuranitn#a dhoma tjetër, derisa pronari i shtëpisë alej dhe le9onte ajetinkuranor&

“A nuk është koha që zemrat e at#re që besuan të zbuten me

këshillat e All-llahut dhe me atë të vërtetën që zbriti (me /uran) e të mos

bëhen si ata të %ilëve u është dhënë libri më parë e zgjati koha dhe zemrat e t#re u shtangën e shumë prej t#re janë jashtë rrugës!*

%+l&adidë, 8.' Në atë moment hajni u ndal dhe illoi të mendojë. Atij i !inte turp

ta plaçkiste këtë shtëpi, në të )ilën le9ohej Kurani. $or, e n#riti kokënlart dhe me zemër të pastër tha& +$o, tani ka ardhur koha, o -oti im< Taniështë koha të më z"utet zemra të të kujtoj T% dhe të rikësohem n#a Ti.$astaj hajni u n#rit shkallë!e përpjetë, hipi në kulm dhe n#a at% z"riti në

rru#ë, dhe !azhdoi rru#ën duke kujtuar Allahun e =artmadhëruar, derisaarohet aër derës së një 9hamie dhe në atë moment thërret ezani isa"ahut. >%ri në 9hami, ali sa"ahun dhe u pendua sin(erisht. Më !onëk% njeri u "ë prej njerëz!e më të de!otshëm dhe kjo n#a shkaku se uturpërua n#a jala e Allahut të =artmadhëruar.

?



#$R!ËRIMI I !'(+AMB'RI# S.A.V.S

Kur $ej#am"eri s.a.!.s është martuar me -ejne"e "in @hahshinr.a. ka për#atitë ush(im për dasmorët. Kur shkojnë dasmorët në dasmëush(ehen, (ëndrojnë një kohë dhe shkojnë. Mirëpo, tre prej t%re nuk shkojnë, por !azhdojnë të (ëndrojnë. -ejne"ja në një kënd të shtëpisë(ëndronte dhe priste të *ër#uarin e Allahut s.a.!.s. Kur Muhamedis.a.!.s. h%n në dhomë përderisa ata "isedonin, i !jen turp dhe del n#a ajodhomë. $as një kohe prapë shkon në dhomë, kur i sheh duke "iseduar prapë del, kjo i ndodhë disa herë. ' *ër#uari i Allahut s.a.!.s. shkon teAijsha r.a. dhe ulet te ajo. Kur përundojnë "isedën dhe shkojnë, atëherëMuhamedi s.a.!.s. shkon te -ejne"ja r.a. $ër këtë ars%e -oti i Madhëruar

ka z"ritur ajetin Kuranor, për tua tre#uar muslimanë!e se si duhet tësillen me $ej#am"erin s.a.!.s.

-oti i =artmadhëruar, për këtë rast, z"riti ajetin&“+ ju që besuat mos h#ni në shtëpitë e "ejgamberit ndr#she vetëm

nëse u lejohet për ndonjë ngrënie e duke mos pritur përgatitjen e saj por

kur të thirreni atëherë h#ni e kur të jeni ushq#er atëherë shpërndahuni

duke mos h#rë në bisedë me njëri-tjetrin vërtet këto (pritja qëndrimi

biseda) e mundojnë "ejgamberin por ai turpërohet prej jush, All-llahu

nuk i turpërohet realitetit! kur kërkoni prej t#re (grave të "ejgamberit)

ndonjë send atë kërkojeni pas perdes kjo është më pastër për zemrat

tuaja dhe të t#re! .uve nuk u takon ta mundoni të 3ërguarin e All-llahut

e as të martoheni kurrë me gratë e tij pas (vdekjes së) tij! /ëto janë tek

All-llahu mëkat i madh!*

%Suretul 9 Ahza$, /0'



#$R!I I M$SA A.S.

Kur laheshin "eni 'srailët, laheshin lakuri(, duke e shikuar njëritjetrin dhe nuk turpëroheshin për këtë. Musa a.s. kishte turp dhe turpi nuk e lejonte të "ënte një !eprim të tillë, por ai lahej i !etmuar dhe lar#njerëz!e.

Njerëzit thoshin se Musa a.s. lahet i !etmuar, sepse ka të meta nëtrupin e tij. -oti i =artmadhëruar ka dashur (ë ta !ërtetojë pastërtinë eMusa a.s.

Kështu Musa.a.s. një ditë shkon për tu larë, i arohet njëshkëm"i, zh!ishet dhe i !endos rro"at m"i një #ur. $asi pastrohet, shkonti !esh rro"at. :uri përm"%set dhe "ie në ujë dhe së "ashku me rro"at

shkon teposhtë ujit. Musa a.s e merr një shkop dhe shkon pas rro"a!eduke thënë&

6 5ro"at e mia i morri #uri, derisa arrin pranë një turme të "eni'srailë!e. ; ata e panë lakuri(, mirëpo e !ërtetuan se në trupin e tij nuk kishte kurrarë të mete, por përkundrazi trupi i tij ishte i përsosur.

Kështu e !ërtetuan "eni 'srailët se Musa a.s. lahej i !etmuar dheduke u shehur, !etëm n#a shkaku se turpërohej shumë.

B



,#*MANI R.A

Cthmani r.a është halieja e tretë e muslimanë!e pas ;"u ekri3idikit dhe Cmerit r.a. Ai kishte mësuar shkrimin dhe le9imin, ishte injohur për moral dhe karakter, kishte "esnikëri, isnikëri, por m"i të#jitha ai ishte i njohur për )ilësinë e turpit. $ër të Muhamedi s.a.!.s. kathënë&

“asha Atë, në dorën e të ;ilit është shpirti im, mela3et turpërohen nga <thmani, ashtu si# turpërohen nga Allahu dhe i =ërguari i Tij!"

%Ta$eraniju'$ër këtë ars%e, çdo herë kur përmendet jala turp, na kujtohet

Cthmani r.a., dhe çdo herë kur përmendet Cthmani r.a, përmendet jalaturp.

Cthmani r.a. është prej pesë të parë!e, të )ilët kanë pranuar 'slamin. Dshtë martuar me 5ukijën, !ajzën e $ej#am"erit s.a.!.s. 3ë "ashku me të ka emi#ruar në A"isini, pastaj është kth%er në Meke dhe prapë ka emi#ruar në Medine. Në Medine 5ukija !des. $ej#am"eris.a.!.s. e marton me !ajzën e d%të, Emi Kulthumin. $ër këtë ars%e edhe(uhet pronari i d% drita!e, sepse është martuar me d% !ajzat e

$ej#am"erit s.a.!.s.Kur ka !dekur $ej#am"eri s.a.!.s. ka (enë i këna(ur me të. Në kohën kur ka (enë >alie e ka tu"uar Kuranin në Mus6ha.

$ër këtë ars%e edhe shkrimi dhe a(osja e Mus6hait (uhet Shkrimi dhe )ushafi sipas <thmanit r!a!

10



),(A ' !A*I(S*M'

A"dullah "in >arithi r.a. ishte shok i $ej#am"erit s.a.!.s. Një ditëai me një shok dalin n#a shtëpia për çështje të t%re. *uke kaluar pranënjë !endi, shohin një #rup të isit kurejsh, të )ilit ishin zh!eshur dhe ikishin lidhur si litarë dhe "ënin njëri6tjetrin me rro"a, loznin, (eshnin,dëreheshin dhe nuk "ren#oseshin se ishin lakuri(, në am"ient të hapur.Kur A"dullahu dhe shoku i tij kalojnë pranë t%re, ata !azhdojnë lojën et%re dhe nuk turpëroheshin are.

Më !onë pranë t%re kalon $ej#am"eri s.a.!.s., kur e shohin,shpërndahen se)ili duke !rapuar (ë ta #jejë ndonjë !end (ë të shihet,(ë mos ta shohë $ej#am"eri s.a.!.s .

$ej#am"eri s.a.!.s. hidhërohet dhe h%në në shtëpinë e tij dhethotë&

“Su$hanellah, ata as prej Allahut nuk turpërohen e as prej të =ërguarit të Tij nuk m$ulohen!"

Emu ;jmen, kur e sheh $ej#am"erin s.a.!.s. i thotë& 6 C i dër#uar i Allahut, kërko alje për ta. Muhamedi s.a.!.s., për shkak se ata ishin të paturpshëm, nuk ka dashur të kërkojë alje, por përderisa Emi ;jmen!azhdimisht insistonte, ia plotësoi dëshirën dhe kërkoi alje për ta.

11



#$R!I I S'*ABI(A#'S

3eha"ija e njohur, me emrin Emi >alad r.a., kur morri !esh sedjali i saj ishte !rarë në "etejë, shkon te $ej#am"eri s.a.!.s. për takonirmuar lajmin për "irin e saj. Emi >alad r.a. ishte me m"ulesë.

Kur njerëzit e tjerë e shohin, ha"iten se si ajo nuk e kishte z"uluar kokën e saj, se si nuk e kishte #ër!ishtur %t%rën e saj dhe pse nuk !epronte siç !epronin #ratë zakonisht, por përkundrazi kishte ardhur si "urrneshë, e m"uluar edhe pse i kishte ndodhur tra#jedi.

Njëri e p%eti& 6 Ke ardhur me m"ulesë dhe po p%et për "irintënd4<

Emi >alad r.a. thotë& 4ëse më ka hum$ur $iri im, nuk më ka

hum$ur turpi im!

12



VA(-A ' S*$A(BI# A.S.

'shte një njeri tepër i moshuar, ai nuk kishte ëmijë djem, por !etëm d% !ajza. Kështu !ajzat e tij ruanin "a#ëtinë, ata në mën#jes elëshonin "a#ëtinë, ndërsa ktheheshin para m"rëmjes. Një ditë ato ukth%en më herët, para m"rëmjes. a"ai i p%et& 6 $se sot keni ardhur mëherët. Njëra n#a !ajzat i për#ji#jet& 6 $ërderisa ishim duke pritur në njëlar#ësi, ndërsa "arinjtë e tjerë u jepnin ujë "a#ëti!e, erdhi një njeri dhena p%eti, dhe ne i tre#uam se nuk mund tu japim ujë "a#ëti!e para se tëshkojnë "arinjtë FmeshkujtG n#a pusi i ujit.

K% njeri (ë i p%eti !ajzat ishte Musa a.s. Kur pa ndershmërinë dheturpin e !ajza!e të 3huaj"it a.s. u ndihmoi at%re dhe u dha ujë "a#ëtisë&

“ njëra prej t#re erdhi te ai e%te e turpërueshme e tha& “0abai im të thërret që të paguajë t# shpërblimin për atë që na u dhe (bagëtisë)

ujë1* kur shkoi (2usai) tek ai dhe ia tregoi atij ngjarjen ai tha& “2os

ki frikë paske shpëtuar nga populli zullumqar1*

%Kasas, -/'$ra, Kurani tre#on se !ajza, e )ila turpërohet ka !lerë të madhe.

$astaj Musa a.s shkon te "a"ai i saj dhe i tre#on për ;#jiptin. $ej#am"eri3huaj" kërkoi n#a Musa (ë të martohet me njërën prej !ajza!e të tij, (ëti shër"ejë tetë apo dhjetë !ite. $as kët%re !ite!e Musa a.s. prapë ështëkth%er në !endlindjen e tij.

1



!'MA ' MIRË

Një ditë, përderisa $ej#am"eri s.a.!.s ishte ulur me shokët e tij i p%eti&

“>shtë një pemë, të ?ilës nuk i $ien gjethet, ajo pemë është sikur muslimani! A po më tregoni ?ila është ajo pemë@"

A"dullah "in Emeri ishte ulur. Ai ishte më i riu për n#a !itet. Ai edinte se ajo pemë ishte hurma. Mirëpo, kur e sheh ;"u ekri 3idikinduke heshtur, po ashtu edhe Cmerin r.a., i erdhi turp (ë të jepte për#ji#jen.

Të tjerët, të )ilët ishin ulur, i përmendnin llojet e ndr%shme të pemë!e. Ndërsa, Muhamedi s.a.!.s u thoshte& “o!" $astaj ata i thanë& 6

C i *ër#uar i Allahut, na tre#o ti, se ne nuk po e dimë4Muhamedi s.a.!.s u thotë& “Ajo pemë është hurma!"Kur përundoi ku!endimi dhe saha"ët u shpërndanë, A"dullahu i

thotë "a"ës së tij& 6 ; kam ditur se është hurma. a"a i thotë& 6 $o përseheshte, e nuk e dhe për#ji#jen e saktë. *jali i thotë& Më erdhi turp, pasi(ë ju nuk për#ji#jeshit. Atëherë "a"a i thotë& 6 $o të kishe olur dhe për#ji#jur, kjo do të ishte për mua më e dashur se një de!e e shtrenjtë tëma kishe dhuruar. ; !ërtetë është. Në dituri nuk ka turp.

18



$RD*ËRIMI NË !$NË #Ë MIRA D*' #$R!I

Aishja, #ruaja e $ej#am"erit s.a.!.s ka thënë&“1umë për gratë e +nsarë(e, për të ?ilat nuk ka 3enë pengesë

turpi 3ë ato të pajisen me dituri të fesë!"%Buhariu dhe të tjerët'

Nuk është turp të urdhëruarit në punë të mira, sepse Muhamedis.a.!.s ka thënë&

“Kush nga ju e sheh një të ke3e le ta largojë me dorën e tij enëse nuk mundet me dorë, atëherë me gjuhën e tij e nëse nuk mundet edhe me gjuhë, atëherë me zemrën e tij, por kjo është shkalla më e do$ët e $esimit!"

%Tirmidhiu dhe $n )a7he'

17



#$R!I ËS*#Ë !R'( IMANI

Një ditë, përderisa i *ër#uari i Allahut s.a.!.s. kalonte nëpër njërru#ë të Medinës, e sheh njërin prej saha"ë!e duke e (ortuar !ëllanë e tijdhe duke mallkuar, pse është tepër i turpshëm. Ai i thoshte& 6 Mos uturpëro para njerëz!e.

$ej#am"eri s.a.!.s ka dëshiruar (ë tu tre#onte ensarë!e se turpinuk është e metë dhe as man#ësi e njeriut, por përkundrazi turpi ështëstoli e "esimtarit. $ër këtë ars%e e thërret saha"iun dhe i thotë&

1ëre (ëllanë në gjendjen e tij, se nuk ka dyshim se turpi është prej imani!

1



#$R!ËRIMI I SIN'R#Ë

'"n Mesudi transmeton se $ej#am"eri s.a.!.s ka thënë&“Kini kujdes prej Allahut, sin3erisht!" Ne e p%etëm F!azhdon të

tre#oj '"n MesudiG& 6 C i dër#uar i Allahut po ne turpërohemi prejAllahut. $ej#am"eri s.a.!.s tha&

Turpërimi i sin3ertë prej Allahut është: 3ë ta m$rosh kokën dhe atë 3ë përm$an, $arkun dhe atë 3ë përm$an, ta përkujtosh (dekjen dhe spro(imin, ai 3ë e do $otën tjetër dhe e lë z$ukurimin e kësaj $ote, pra i jep

përparësi $otës tjetër ndaj kësaj $ote! Andaj kush (epron kështu ai është turpëruar sin3erisht prej

Allahut!" %Transmeton Tirmidhiu'

Në hadith tjetër $ej#am"eri s.a.!.s. ka thënë&“Turpi është prej $esimit, e $esimi është në Chenet, ndërka3

paturpësia është prej arrogan?ës, e arrogan?a është në zjarr!"

%Transmeton Ahmedi'

1?



#$R!I D*' S*%A#ËRRIMI I N('RI$#

Muhamedi s.a.!.s. ka thënë&“Allahu i 1artmadhëruar kur dëshiron ta mposhtë ndonjë njeri ia

largon atij turpin, e kur t5i largohet turpi, atëherë ai $ëhet i paturpshëmdhe i urryer e kur $ëhet i urryer, prej tij largohet $esnikëria e kur largohet $esnikëria, ai $ëhet tradhtar e kur të $ëhet tradhtar, prej tijlargohet mëshira e kur t5i largohet mëshira, ai $ëhet i izoluar dhe imallkuar e kur të $ëhet i mallkuar, ai do të dalë prej lidhjes së fesë!"

%Transmeton $n )a7he'$ra, kjo është renditje e sëmundjes së shpirtit, të )ilat shkaktojnë

pro"lemet e tjera. $ra, duke kaluar prej një të ke(e, në të ke(en tjetër më

të madhe.

Tre#ohet se një kohë kishin kaluar së "ashku& dituria, pasuria dheturpi. $astaj ato !endosin (ë të ndahen dhe ia kërkojnë njëra6tjetrësadresën, (ë të takohen përsëri.

3ituria tha& 6 Adresa ime është shkolla. Çdo herë kur dëshironi tëmë takoni, do të më #jeni atje.

"asuria tha& 6 Adresa ime është kështjella. Çdo herë kur

dëshironi të më takoni, do të më #jeni atje.Turpi e uli kokën dhe nuk oli. Kur i thanë& 6 përse nuk po let4Ajo u për#ji#j& 4ëse unë largohem, atëherë kurrë nuk do të më gjeniD@

1



VA(-A ' #$R!ËR$AR

Cmeri r.a. ka (enë halieja e d%të i muslimanë!e. Një natë së "ashku me shër"ëtorin e tij, ;slemin, del për një inspektim në (%tet për të parë ne!ojat e (%tetarë!e. $as një udhëtimi ndalojnë (ë të pushojnë nënjë kënd të (%tetit. At% dë#jon një zë të një #ruaje të moshuar duke eurdhëruar "ijën e saj (ë ta përziente (umështin me ujë. Mirëpo, !ajzareuzonte (ë ta përziente (umështin me ujë, duke i thënë& 6 Cj nënë, ti edi se Cmeri r.a. e ka ndaluar (ë të përzihet (umështi me ujë dhe të shitet,sepse kështu tradhtohen njerëzit. Nëna i thotë& 6 $o edhe nëse është ashtu,ku është Cmeri tani, Ai nuk na sheh.Hajza "esnike i thotë& 6 $se a duhet ta dë#jojmë halien e muslimanë!e 6

Cmerin para njerëz!e, ndërsa shehtë jo4<Kjo thënie e #ëzoi Cmerin r.a. dhe e mahniti "esimi i saj dhe

"esnikëria e saj.Të nesërmen në mën#jes p%eti për atë !ajzë dhe u njotua se ishte

Emi Amaretu "in 3ujan "in A"dullah ;th6Thekaij. Kur e kuptoi se ajo!ajza ishte e pamartuar, atëherë kërkoi (ë ajo të martohej me djalin e tijAsimin. $asi u martuan, -oti e "ekoi këtë martesë dhe pas t%retrashë#uan halien e drejtë, Cmer "in A"dul Azizin.

1B



SI #Ë !A(IS'MI M' #$R!

Në shkollë shkonin së "ashku e mësonin ;mineja e 3eadetja,mirëpo ato ndr%shonin n#a morali. ;mineja kishte turp të las me djem. Nëse ndonjëri prej shokë!e të saj i liste, ajo sku(ej n#a turpi dhe e ultezërin kur liste. Ndërsa 3eadetja nuk turpërohej are, liste me zë të lartë,#jerë e #jatë dhe çka i "inte në kokë. Këtë çështje e kishte kuptuar mësuesja dhe e këshilloi 3eadeten (ë të sillej sikurse sho(ja e saj,;mineja. 3eadetja thoshte se ajo !eç ishte mësuar të sillej ashtu, edhe psekishte dëshirë (ë të ishte si ;mineja, e turpëruar. Mësuesja kërkoi n#a ajo(ë një ditë, ajo së "ashku me ;minën, të shkonin te shtëpia e saj, (ë të "isedonin. Ashtu edhe ndodhi.

Mësuesja s(aroi për rëndësinë e turpit, posaçërisht sa i takon!ajza!e dhe si të jetë !ajza e turpëruar, dhe në mes tjerash thotë& 6 Ië të jetë njeriu i turpëruar, ai në rend të parë duhet të dijë se çdo jalë e çdo!epër, dhe në çdo #jendje, pa marrë paras%sh shehtazi apo haptazi,Allahu e sheh. 3epse, Allahu i di të #jitha çështjet tona.

'mineja thotë& 6 $o e nderuara mësuese, përpos (ë duhet ta dimëse Allahu na për)jell në çdo !eprim, ne duhet të edukohemi sipasedukatës së $ej#am"erit s.a.!.s. dhe të pasojmë 3unetin e tij, në jalë dhe

në !epër. 3eadetja me ha"i thotë& 6 Mirëpo të tjerët thonë, se ajo, e )ilaështë ë turpshme, është me personalitet të do"ët dhe hum" meritën nëmesin e njerëz!e.

Mësuesja/ 6 K% "otëkuptim është i #a"uar, këto mendime nuk itakojnë "esimtarë!e, por janë mendime të mëkatarë!e dhe kriminelë!e,të )ilët dëshirojnë të jetojnë të shrenuar, të përzihen djem dhe !ajza. Anuk është ashtu ;mine4

'mineja/ 6 $o, ashtu është. Ai, i )ili le9on për #ratë e ndershme ekupton këtë. Kur është p%etur /atimja 6 "ija e të *ër#uarit të Allahuts.a.!.s. për atë se çka është me e !leshme për emrën, është për#ji#jur&“Eë të mos i shikojë meshkujt dhe mos ta shohin ata atë!"

Mësuesja/ 6 Ta dish oj 3eadete se turpi ka !lerë të madhe, ndërsaimoraliteti është mëkat i madh. Nëse dëshiron të jesh me !lerë dhe esuksesshme "ëhu e turpshme .

Saha0etja/ 6 Jila është !lera e turpit4Mësuesja/ 6 3(aroja ti oj ;mine.'mineja/ 6 Ta dish oj 3eadete se turpi është rru#ë e imanit dhe

)ilësi prej )ilësi!e, të )ilat i do -oti. *he ashtu siç e do -oti njeriun e20



turpëruar, e shpie në @henet dhe do të jetë i këna(ur me të në *itën eKijametit.

Mësuesja/ 6 Ndërsa imoraliteti dhe paturpësia kanë pasoja të paparashikuara. $ër këtë ars%e $ej#am"eri s.a.!.s. na ka tërhe(ur

!ërejtjen dhe na ka ndaluar të jemi të pa turpëruara.Sea0etja tha& 6 u premtoj, mësuesja ime dhe sho(ja ;mine se, (ë

n#a sot, do të jem shëm"ëllt%rë për turp dhe nuk do të las me meshkuj pa ne!ojë, !etëm nëse është ë domosdoshme, dhe kur të las do të las mendër#je#je.

21



)),('# ' #$R!I#/ =lojet e turpit janë&

Turpi i "e#ati!e është alënderimi.

Turpi i proesionit është durimi.Turpi i #j%kimit është drejtësia.Turpi i prindër!e është sjellja e mirë ndaj t%re.Turpi ndaj të do"ëtë!e është mëshira ndaj t%re.Turpi i emrës është ruajtja e nderit të saj.

22



%A !ËRI#,(MË N+A %2 )IBËR

N#a k% li"ër përitojmë se&

6 ;dukata e 'slamit është turpi.

6 Muhamedi a.s. i n9iste shokët !azhdimisht jenë të turpëruar.

6 :rada më lart e turpit është turpi ndaj Allahut.

6 Në dituri nuk ka turp.

6 Të urdhëruarit në punë të mira nuk është turp.

6 Turpi është prej imani.

6 Kush nuk turpërohet shkatërrohet.

2



!ËR$NDIM

Të kujtojmë hadithin “Turpi është prej manit"! Ndërsa, kujtimiështë për ata (ë kanë zemër, (ë për(endrojnë dë#jimin dhe dëshmojnëme s% të !ërtetën.

Ndoshta kjo çka është e shkruar në këtë li"ër i "ën do"i zemrëstënde ëmijë i dashur, e dë#jon !eshi %t dhe e dëshmon me tërë (enientënde atë (ë është shkruar.

28

Documents

Dr. Musli Vërbani - Turpi