Embed Size (px)
Citation preview
DRUŠTVENI, PRAVNI I INSTITUCIONALNI
OKVIR OSTVARIVANJA PRAVA DETETA U
SRBIJI
Dr Nevena Petrušić, [email protected]
DEMOGRAFSKI PODACI
Zavod za statistiku Ukupan broj stanovnika 7.498.001 (bez KIM)
0-4 342.344 (4.56%) 5-9 394.596 (5.26%)
10-14 439.830 (5.86%)
15-19 495.651 (6.61%)
20-24 512.429 (6.83%)
Društveni kontekst
Negativne pojave: Tranzicione teškoće, ekonomska kriza, nezaposlenost,
pad kvaliteta života i životnog standarda Siromaštvo Netolerancija Promene u porodici Pogoršanje dostupnosti, kvaliteta i efikasnosti javnih
službi za decu u oblasti zaštite zdravlja dece, obrazovanja, kulture za decu, socijalne zaštite,
Porast društvenih anomalija kod dece...
Razvojni status dece
95 % dece uzrasta 36-59 meseci se razvija u skladu sa svojim uzrastom
98 %dece razvija u skladu sa odgovarajućim razvojnim parametrima
U romskim naseljima, 83 % dece uzrasta 36-59 meseci se razvija u skladu sa svojim uzrastom.
Deca iz najsiromašnijih domaćinstava imaju niži indeks ranog razvoja deteta (77%) u poredjenju sa decom iz najbogatijih domaćinstava (90%)
Izvor: UNICEF u Srbiji i Republički zavod za statistiku, Istraživanje višestrukih pokazatelja položaja žena i dece u Srbiji 2014 i Istraživanja višestrukih pokazatelja položaja žena i dece u romskim naseljima u Srbiji 2014.
Spremnost za školu
98 % dece koja trenutno pohađaju prvi razred osnovne škole je pohađalo predškolsko obrazovanje tokom prethodne školske godine
92% dece iz najsiromašnijih domaćinstava 80 % romske dece koja trenutno pohađaju prvi
razred osnovne škole pohađalo je predškolsko obrazovanje tokom prethodne godine
Izvor: UNICEF u Srbiji i Republički zavod za statistiku, Istraživanje višestrukih pokazatelja položaja žena i dece u Srbiji 2014 i Istraživanja višestrukih pokazatelja položaja žena i dece u romskim naseljima u Srbiji 2014.
Pohadjanje osnovne i srednje škole
97 % dece pohađa prvi razred osnovne škole, 91 % dece iz najsiromašnijih porodica 89% dece pohadja srednju školu 69 % dece iz romskih naselja pohađa prvi razred
osnovne škole 15 % procenata romske dece ne ide u školu. 22 % romske dece srednjoškolskog uzrasta pohađa
srednju školu
Izvor: UNICEF u Srbiji i Republički zavod za statistiku, Istraživanje višestrukih pokazatelja položaja žena i dece u Srbiji 2014 i Istraživanja višestrukih pokazatelja položaja žena i dece u romskim naseljima u Srbiji 2014.
Korisnici socijalne pomoći
4 % domaćinstava prima novčanu socijalnu pomoć u romskim naseljima 49% domaćinstava prima
novčanu socijalnu pomoć
Izvor: UNICEF u Srbiji i Republički zavod za statistiku, Istraživanje višestrukih pokazatelja položaja žena i dece u Srbiji 2014 i Istraživanja višestrukih pokazatelja položaja žena i dece u romskim naseljima u Srbiji 2014.
Faktori koji otežavaju ostvarivanje prava deteta
Organizacioni Ekonomski Politički Društveni
Kriza sistema vrednosti Porodica Stav prema različitosti Politička (ne)kultura Odnos medija prema deci Profesionalna etika Nasilje u društvu Odnos prema civilnom društvu ...
NAP za decu – 2004.
Ciljevi: Smanjenje siromaštva dece Kvalitetno obrazovanje za svu decu Bolje zdravlje za svu decu Unapređenje položaja i prava dece ometene u
razvoju Zaštita prava dece bez roditeljskog staranja Zaštita dece od zlostavljanja, zanemarivanja,
iskorišćavanja i nasilja Jačanje kapaciteta zemlje za rešavanje problema
dece
Domaći pravni okvir
Ustav RS (2006) - prvi put u ustavnopravnoj istoriji Srbije izričito govori o pravima deteta Prava deteta - član 64 Deca uživaju ljudska prava primereno svom uzrastu i duševnoj
zrelosti. Svako dete ima pravo na lično ime, upis u matičnu knjigu
rođenih, pravo da sazna svoje poreklo i pravo da očuva svoj identitet.
Deca su zaštićena od psihičkog, fizičkog, ekonomskog i svakog drugog iskorišćavanja ili zloupotrebljavanja.
Deca rođena izvan braka imaju jednaka prava kao deca rođena u braku.
Prava deteta i njihova zaštita uređuju se zakonom.
Domaći pravni okvir
Porodični zakon (2005) Zakon o maloletnim učiniocima krivičnih dela i
krivičnopravnoj zaštiti maloletnih lica (2005); Krivični zakonik (2005); Zakon o osnovama sistema obrazovanja i
vaspitanja (2009)
Domaći pravni okvir
Zakon o zaštiti od diskriminacije (2009) Zakon o zaštiti od diskriminacije osoba sa
invaliditetom (2006) Zakon o ravnopravnosti polova (2009) Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja
(2009), Zakona o socijalnoj zaštiti (2011) Strategije i protokoli
Institucionalni okvir
Savet za prava deteta Vlade RS Odbor za prava deteta Narodne skupštine RS Kancelarija za ljudska i manjinska prava Zamenik zaštitnika građana za prava deteta Poverenik za zaštitu ravnopravnosti Poverenik za informacije od javnog značaja i zaštitu
podataka o ličnosti Zamenik Pokrajinskog ombudsmana za prava deteta Lokalni ombudsmani Lokalni saveti za prava deteta
HVALA NA PAŽNJI!
