Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
DİSİPLİNLERARASILIK BAĞLAMINDA TRT VE ŞİİR (1968-2008)
Mustafa KARABULUT*1
Özet
Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla, özel yasayla özerk tüzel bir kişiliğe sahip olarak kurulmuş “ta-rafsız” bir kamu iktisadi kuruluşudur. TRT, eğitim, kültür, haber, belgesel, drama, spor, müzik ve eğlence programlarıyla sadece Türkiye’nin değil, dünyanın birçok bölgesine ulaşan çok geniş boyutlu bir organizasyondur.
Milletlerin edebiyatlarının temelinde şiir vardır. Şiir insanlık tarihinin hafızasında binler-ce yıllık bir yere sahiptir. Şiir, birey ve toplumun maddi ve manevi birçok tarafına hitap eder. Bu bakımdan şiirin etkileyici yönü diğer edebi türlerden daha fazladır. Şiirde önemli olan, öz ile biçim dengesi ve güzelliğini kurabilmektir. Şiir, kişiyi bulunduğu ruh halinden alıp başka iklimlere götüren; insanı iyiye, güzele, doğruya sevk eden; bireyin duygu, dü-şünce ve hayal dünyasını yansıtan çok önemli bir türdür.
TRT, kurulduğu tarihten 2008 yılına kadar edebiyata geniş ölçüde yer ayırır. Bu dönemde Türk edebiyatının önde gelen şahsiyetleri için birçok program yapan TRT, şiir ve şaire ayrı bir değer verir. 2008 yılından sonra TRT’nin edebiyat odaklı programlarında önemli bir azalma görülür. Dil ve edebiyat, bir milletin kültürünün temel taşlarından olduğu için, TRT’nin bu hususa özellikle dikkat etmesi gerekir. Bu çalışmada ‘temel ve uygulama araştırmaları’ yöntemi kullanılarak 1968-2008 yılları arasında TRT’de yayımlanmış şiir ile ilgili programlar araştırılmıştır. Bu makalede amaç, TRT ile edebiyat (şiir) arasında disiplinler arası bir çalışma yapmak, 1968-2008 yılları arasında TRT’de yayınlanmış şiir ağırlıklı programları tanıtmaktır.
Anahtar Kelimeler: Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), Türk şiiri, disiplinlerara-sılık.
* Doç.Dr.,AdıyamanÜniversitesiFen-EdebiyatFakültesiTürkDiliveEdebiyatı
Sosyal Bilimler Enstitüsü DergisiJournal Of Social Sciences Institute
SUSBID2018: 18 - 45SAYI: 11ISSN: 2147-8406
Research Article / Araştırma Makalesi
TRT AND POETRY IN INTERDISCIPLINARITY CONTEXT (1968-2008)
Abstract
Turkey Radio and Television Corporation is a “neutral” state-owned enterprise which established by a special law to have a autonomous legal personality, in order to perform radio and television broadcast on behalf of the state.
TRT is a large-sized organisation which reach not only Turkey but alsa many parts of the world with education, culture, news, documantaries, drama, sports, musics and enterta-inment programmes.
Poetry exist in the basis of nations literature. Poetry has a place of thousands of years in the memory of human history. Poetry addresses many spiritual and material sides of individuals and society. From this point of view, the impressive aspects of poetry is more than the other literary types. What is important in the poetry is to establish the balance and the beauty between the essence and the form. Poetry is a very important type which takes one to some other climates from the mood within, leads one to good, beautiful and to the right; reflects individuals emotion, intellectual and imagination world.
From the date of its establishment until 2008, TRT allocates literary space to literature. In this period, TRT, which makes many programs for the prominent figures of Turkish litera-ture, gives a special value to poetry and poetry. After 2008, there is a significant reduction in TRT’s literature-oriented programs. Since language and literature are the foundation stones of a nation’s culture, TRT should pay particular attention to this issue. In this study, programs related to poetry published in TRT between 1968-2008 were investigated by using ‘basic and application researches’ method. The purpose of this article is to make a cross-disciplinary study between TRT and literature (poetry) and to introduce poetry-oriented programs published in TRT between 1968 and 2008.
Key Words: Turkey Radio and Television Corporation (TRT), Turkish poetry, interdiscip-linarity.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
19
1. GİRİŞ
1.1. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Üzerine
01Mayıs1964tarihinde359sayılıTürkiyeRadyoTelevizyonKurumuYasa-sıiledevletadınaradyovetelevizyonyayınlarınıgerçekleştirmekamacıylakuru-lanTürkiyeRadyoTelevizyonKurumu(TRT),ülkemizkitleiletişimsektörününhemkurucusuhemdeokuluolmuştur.TRT,Türkiye’dekitleiletişimalanındakifaaliyetleri şekillendirmesi,basınmensubununyetişmesineolanaksağlayanbirokulişlevigörmesi,kaliteliürünlerüretmesi,ülkemizinvekültürelcoğrafyamızınyurtdışınaaçılanpenceresiolması,teknikaltyapısıilesektörünilkveenönemlilokomotifiolmasıbakımındanTürkiye’ninendeğerlivarlıkunsurlarındandır.
Eğitim,kültür,belgesel,drama,spor,müzikveeğlenceyayınlarıylaülke-mizin%99’una,sınırötesindeise;dünyanınbirçokbölgesineulaşarak,heryaşgrubundanizleyiciyeyönelikyayınlarıylahizmetverenTRT,çoksayıdaulusalvebölgeseltelevizyonkanalınınbulunduğuyayınortamın-daniteliklivesorumluyayıncılıkanlayışıylafaaliyetgöstermektedir(Er-dem,S.Karakurt,2011:16).
TRT, yayınlarında tarafsız bir kurumdur. “Yayında tarafsızlık, her kişiye,zümreye, sınıfa ve her kurumve kuruluşa karşıdır.” (Hafızoğulları, 2003: 22).Bu,Anayasa’dadakarşılığınıbulanbirhusustur.TRT,kimsenintasarrufualtındadeğil,sadecemilletinsesidir.
Buçalışmadaamaç,TRT’ninilkdüzenlitelevizyonyayınlarınageçişinin50.yılı2münasebetiyle,TRT’nin1968-2008yıllarıarasındaşiirileilgiliyayımladığıprogramlarıtespitederekbukurumunedebiyat/şiirüzerinehazırladığıprogramla-rıortayakoymaktır.Bubağlamdaaşağıdakisorularacevaplararandı:
• Başlığında ‘şiir’ ismi geçen programlar hangileridir?
• Başlığında ‘şiir’ ismi geçmediği halde şiir ağırlıklı programlar hangileridir?
• Programlar kaç bölüm ve kaç dakikadır?
• Programların alt türü nedir?
• Programların yayın tarihi nedir?
• Programda ne anlatılmaktadır?
• Hangi şairler tanıtılmaktadır?
• Şiir ve şairle ilgili neler anlatılmaktadır?
2 31Ocak1968’deAnkaraTelevizyonutarafındanMithatpaşaStüdyosu’ndabaşlar.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
20
1.2. Şiire Dair
Şiirsanatıiçinbirçoktanımyapılmıştır.Şiirbirduygunun,düşüncenindilinbellibirahenk,ritim,estetik,söz,imge,anlam,ölçü,kafiye,redifedebisanatvb.unsurlarıylakendineözgübirduyuşlaifadeedildiğisanattır.Şiir,edebiyatsanatı-nıneneskiveenestetiktürüdür.“Şiir,ilkedebisöyleyişlerdenbugüne,insanoğluiçinensıcak,enetkiliveenlirikbirsözsanatıolagelmiştir.Okadarki,çoğudö-nemvetoplumlardaedebiyatileşiirözdeşleşmiştir;edebiyatdenilincezihinlerdebelirenilkörnek,şiirolmuştur.”(Demircan,2008:2).Birşairinenönemliaracısözcüktür.“Şiir,sözcükleriustacakullanmasanatıdır,şairsözcükleriustacakul-lananinsandır.”(Alkan,2005:592).
Şiir,aitolduğusanatçının/şairinvetoplumunduygu,düşünce,hayal,kültürvb.dünyasındanizlertaşır.Bubakımdanşiirdenilinceaklasadecebirkaçdize-likkelimelertopluluğugelmemelidir.Şiir,güzelsanatlariçerisindedeönemlibiryeresahipolupnesirdenfarklıbirkimliktedir.NecipFazılKısakürek,ÇileadlışiirkitabınınPoetikakısmında“Şiir,MutlakHakikat’iaramaişidir…MutlakhakikatAllah’tır”(2002:473-474).diyerekşiiringayesinidiniveilahiboyuttairdeler.
Şiirsanatındaşiirintanımı,özellikleri, içvedışyapısı,dili,muhtevasıvb.unsurlarönplanaçıkar.Şairlerinşiiranlayışlarıaynızamandaonlarınpoetikala-rıdır.Şiirsanatıileyakınanlamlıolanpoetika,günümüzdeşiirileilgiliteorileriiçerir.Aristo’nunPoetika’sıbuanlamdakalemealınmışolanilkeserdir.Aristo,yapıtınınilkkısmında“Epos,tragedya,komedya,dithrambosşiiri ileflüt,kita-ra sanatlarınınbüyükbir kısmı, bütünbunlar genel olarak taklittir (mimesis).”(1987:11)der.Şiir,binlerceyıllıkgeçmişiyle,kültürvemedeniyettaşıyıcılığıyla,birçokbilim(edebiyat,psikoloji,sosyoloji,tarih,felsefevb.)vesanatla(musiki,resim, tiyatrovb.) iç içe oluşuyla, insanınduygu, düşüncevehayal dünyasınahitapedişiyleçokgenişçaplıbirtürdür.
1.3. Yöntem
Yöntemolarak,öncelikleTRTveşiirhakkındagenelbilgilerverildiktenson-raTRT’deşiirüzerinehazırlananprogramlarincelendi.Bubağlamdabahsigeçenyapımlarvekonularhakkındabaşkakaynaklardatarandı.Verikaynağıolarakön-celikleTRT’ninyayınlarından4ciltlikGeçmişten Geleceğe Belgeler... Bilgiler... 1968/2008adlıyapıtamüracaatedildi.
Ayrıca,herprogramınbölümsayısıvesüresi,yayıntarihi,alttürühakkındabilgiverilecektir.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
21
2. TRT VE ŞİİR
TRT’nin1968-2008yıllarıarasındaşiirlebirebirilişkiliprogramlarınıtespitedip incelerken iki husus dikkatimizi çekti:Birincisi, programın isminde ‘şiir’sözcüğügeçenler,ikincisi,isminde‘şiir’sözcüğügeçmeyenşiirveşairmuhtevalıprogramlar.
2.1. Program İsminde “Şiir” Sözcüğü Kullanılanlar
Haftadabiryayınagirendiziprogramlarınilkbölümününyayıntarihiyazıl-mıştır.
2.1.1. Müzedeki Şiir
BölümSayısıveSüresi:3x30dk.
YayınTarihi:19.01.1989
AltTür:Dramatik
Müzedeki Şiir, TRT’nin Klasik Türk şiirini gençlere sevdirme hususundaönemli bir çalışmasıdır. ProgramdaEdebiyat Fakültesi iki gencin,Divan Ede-biyatıMüzesi’ndeçalışırkenzamaniçindeyolculuğaçıkmasınıvebuyolculuk-takarşılaştıklarışairlerlesohbetlerikonuedilir.BukonuşmadaşairlerveşiirlerihakkındabilgilerveDivanşiirininbaşlangıcından16.yüzyılsonunakadarolandönemi hakkında bilgiler verilmektedir. “Gençler yolculuları sırasındaMürek-kepçiEnveri,ZatiİvazÇelebi,Nevi,Hayali,KanuniSultanSüleyman,TaşlıcalıYahya,Naili,ŞeyhülislamYahya,Nabi,LeylaveFitnatHanımgibiDivanşairleriiletanışırlar”(Karadağv.d.,2009:897).ProgramdaDivanşiirihakkındabilgilerdeverilmekte,ayrıcaÖmerNef’iveNedimdetanıtılmaktadır.
2.1.2. Necip Fazıl Kısakürek Şiirin Vicdanı
BölümSayısıveSüresi:1x32dk.
YayınTarihi:25.05.1988
AltTür:Biyografi
Necip FazılKısakürek’in ölümünün 5. yıldönümüdolayısıyla hazırlanmışolan programda şairin hayatı anlatılır. ProgramdaMehmetAkif İnan da şairinedebikişiliğihakkındabilgilerverir.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
22
2.1.3. Şiir İstanbul
BölümSayısıveSüresi:3x19dk.
YayınTarihi:29.05.1990
AltTür:Edebiyat
İstanbul için yazılmış şiirlerin konu edildiği programda, Yahya KemalBeyatlı’nın Üsküdar’ın Dost Işıkları, Süleymaniye’de Bayram Sabahı ve Bir Başka Tepeden;OrhanVeliKanık’ınİstanbul’u Dinliyorum veİstanbul Türküsü;BehçetKemalÇağlar’ınBir Şarkıdan Parçalar;FazılHüsnüDağlarca’nınFetih Gecesinde İstanbul, FeyziHalıcı’nınKız Kulesi,Baki SühaEdipoğlu İstanbul Kokusu,NecipFazılKısakürek’inCanım İstanbul,ZiyaOsmanSaba’nınİstan-bul,ErcümentUçarı’nın İstanbul,FarukNafizÇamlıbel’inYalılar,ÜmitYaşarOğuzcan’ınİstanbuladlışiirleriokunur.
2.1.4. Şiire Adanmış Bir Ömür “Behçet Necatigil”
BölümSayısıveSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:09.12.1999
AltTür:Anma
Buprogramda,CumhuriyetdönemiTürkşiirininbüyükustalarındanBehçetNecatigil’inyaşamöyküsü,görüntüleri,eserleriverilir.
2.1.5. Şiire Sevdalı Bir Yürek “Ahmet Muhip Dıranas”
BölümSayısıveSüresi:1x27dk.
YayınTarihi:21.06.2000
AltTür:Biyografi
ProgramdaAhmetMuhipDıranas’ınhayathikâyesianlatılır.“FahriyeAblafilmindengörüntülerbulunanbelgeselde;eşiMünireÜlker’inşairleberaberçekil-mişfotoğraflarına,şairleilgiligörüşlerineyerverilir(Karadağv.d.,2009:1153).
2.2. İsminde Şiir Sözcüğü Geçmeyen Şiir ve Şair Muhtevalı Programlar
2.2.1. Ölüm Yıldönümünde Ceyhun Atuf Kansu
BölümSayısıSüresi:1x20dk.
YayınTarihi:17.03.1979
AltTür:Biyografi
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
23
CumhuriyetdönemişairlerindenCeyhunAtıfKansu’nunölümünün1.yıl-dönümündehayatınınkendişiirleriileanlatıldığıprogramdır.ŞairineşiMuzaf-ferHanımve torunu IlgınGökler şairi, şiirlerini okuyarak anmakta, kendi se-sindenyazmayabaşlamasıveölümündenöncekigünlükyaşamıaktarılmaktadır.Programdaeşiveçocuklarıileolandönemresimleri,çalıştığıköy,ŞekerFabri-kası’ndakiveevindekiçalışmaodalarıdayeralır.Ayrıca, şiirlerindedeğindiğikonulara,veçocuklaradavurguyapılmaktaveözellikleTurhal,Suluovaköyündedoktorluk yaptığı sırada yaşanan kızamık salgını sonucu ölen 23 çocuk içinyazılmışkızamıkağıdıdaokunmaktadır(Karadağv.d.,2009:41).
2.2.2. 10’uncu Ölüm Yılında Orhan Seyfi Orhon
BölümSayısıSüresi:1x32dk.
YayınTarihi:22.08.1982
AltTür:Biyografi
Ölümünün10.yılındaOrhanSeyfiOrhon’unhayatı,şiirlerivesanatınınan-latıldığıyapım.
2.2.3. 115. Ölüm Yıldönümünde İbrahim Şinasi
BölümSayısıSüresi1x17dk.
YayınTarihi13.09.1986
AltTürBiyografi
TanzimatEdebiyatı’nınbirincidönemsanatçılarındanİbrahimŞinasi’ninha-yatıveeserlerihakkındabilgilerinverildiğiprogram.
2.2.4. 150. Doğum Yılında Namık Kemal
BölümSayısıSüresi:1x26dk.
YayınTarihi:21.12.1990
AltTür:Biyografi
NamıkKemal’indoğumunun150.yılıiçinhazırlanmışbuanmaprogramın-da;NamıkKemal’inhayatı,yaşamınıetkileyenolaylar,tiyatrooyunları,roman-ları, şiirleriveyaşadığıdöneminkoşullarıhakkındabilgilerMümtazSevinç’insunumuveseçkinfotoğraflarlaverilir.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
24
2.2.5. Abdülhak Şinasi Hisar
BölümSayısıSüresi:1x23dk.
YayınTarihi:03.05.1983
AltTür:Biyografi
EdebiyatımızınöndegelenromanvehatırayazarlarındanAbdülhakŞinasiHisar’ınölümyıldönümüiçinhazırlanmışyapım.
2.2.6. Ahmet Hamdi Tanpınar
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:05.02.1979
AltTür:Biyografi
Şiir,hikâye,roman,incelemeveedebiyattarihidallarındaeserlerverenAh-metHamdiTanpınar’ınhayatınınveSaatleri Ayarlama Enstitüsü, Sahnenin Dı-şındakiler, HuzurveYaz Yağmuruadlıeserlerininincelendiğiprogram.
2.2.7. Ahmet Hamdi Tanpınar
BölümSayısıSüresi:2x30dk.
YayınTarihi:04.02.1987
AltTür:Biyografi
Programda,AhmetHamdiTanpınar’ınhayathikâyesi,edebişahsiyetianla-tılmaktaveeserleritanıtılmaktadır.
2.2.8. Ahmet Haşim
BölümSayısıSüresi:1x27dk.
YayınTarihi:06.04.1978
AltTür:Biyografi
SunuculuğunuTurgayGönenç’inyaptığıbuyapımda,1884’deBağdat’tado-ğanAhmetHaşim’inhayatıanlatılır.
2.2.9. Ahmet Haşim (1885 Bağdat - 1933 İstanbul)
BölümSayısıSüresi:1x25dk.
YayınTarihi:06.04.1978
AltTür:Biyografi
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
25
Belgeselde;TürkşiirindesembolizminöncüsüvekurucusuolarakçığıraçanAhmetHaşim’inhayatıveeserleri;YakupKadriKaraosmanoğlu’nungençlikveedebiyathatıraları,Prof.Dr.MehmetKaplan’ınŞiirTahlillerikitabındanalıntılarressamElifNaciaracılığıylaanlatılmaktadır(Karadağv.d.,2009:96).
2.2.10. Ahmet Kutsi Tecer
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:23.07.1997
AltTür:Biyografi
Programda,AhmetKutsiTecer’inhayathikâyesi,edebişahsiyetianlatılmak-taveeserleritanıtılmaktadır.
2.2.11. Ahmet Muhip Dıranas
BölümSayısıSüresi:1x19dk.
YayınTarihi:24.06.1985
AltTür:Biyografi
ÇağdaşTürkşiirinintemsilcilerindenAhmetMuhipDıranas’ınhayatınınan-latıldığıprogram.
2.2.12. Arif Nihat Asya
BölümSayısıSüresi:1x15dk.
YayınTarihi:05.01.1985
AltTür:Biyografi
BayrakşairiolarakbilinenArifNihatAsya’nınölümünün10.yıldönümüdo-layısıylahazırlananprogram.
2.2.13. Arif Nihat Asya
BölümSayısıSüresi:1x15dk.
YayınTarihi:05.01.1990
AltTür:Biyografi
ŞairArifNihatAsya’nınölümyıldönümünedeniylehazırlanmışolanbuya-pım.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
26
2.2.14. Aşık Veysel
BölümSayısıSüresi:1x21dk.
YayınTarihi:11.12.1969
AltTür:Biyografi
Programda,AşıkVeysel’inhayathikâyesivesanatıanlatılmaktadır.“YalınbirTürkçeilediliustalıklakullanan,şiirlerindeyaşamasevinciylehüzün,iyim-serlikleumutsuzlukiçiçeolanAşıkVeyselŞatıroğlu,Uzun İnce Bir Yoldayım, Toprak ve İnsan mıyım Ot muyumgibitürkülerinisöylemektedir”(Karadağv.d.,2009:174).
2.2.15. Aşık Veysel
BölümSayısıSüresi:1x20dk.
YayınTarihi:21.03.1981
AltTür:Biyografi
AşıkVeysel’inölümünün8.yıldönümünedeniylearşivgörüntülerikullanı-larakhazırlanmışolanprogram.
2.2.16. Bedri Rahmi Eyüboğlu
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:21.09.1990
AltTür:Biyografi
BedriRahmiEyüboğlu’nunyaşamınınanlatıldığıprogram.
2.2.17. Behçet Kemal Çağlar
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:21.09.1990
AltTür:Biyografi
BehçetKemalÇağlar’ın hayatının anlatıldığı belgeselde, sanatçının yakınarkadaşlarından
OrdinaryüsProf.Dr.SadiIrmakileyapılanröportajdayeralmaktadır.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
27
2.2.18. Behçet Necatigil
BölümSayısıSüresi:1x39dk.
YayınTarihi:21.09.1977
AltTür:Biyografi
TürkşiirininönemliisimlerindenBehçetNecatigil’inhayatınınveşiireba-kışınınkendisitarafındananlatımınadayalı,şiirlerindegeçenkonularınisecan-landırmalarileizleyiciyeaktarıldığı,biyografikvekültürsanatiçeriklibiryapım(Karadağv.d.,2009:242).
2.2.19. Behçet Necatigil - Evler
BölümSayısıSüresi:1x23dk.
YayınTarihi:30.01.2007
AltTür:Anma
BehçetNecatigil’inEvleradlı şiirkitabındaki şiirlerindenhareketleoluştu-rulan yapım.Yapımda şairin hayatı ve eserleriyle beraber onun şiirlerindeki evimgesi hakkında da bilgiler yer alır. Programda, eski İstanbul ahşap evi, ahşapeviniçvedışmekânçekimleriileBehçetNecatigil’inkendisesindenşiir,İstanbulgörüntüleri,evlerüzerineyazdığışiirleriveşiirlereuygungünlükyaşamadaireviçicanlandırmalaryeralır.Yapımdaayrıca,şairin;Evin Halleri, Perili Ev, Mavi Işık, Gözleri Badem, Serin Mavi, Ayrı Evlere Çıkmak, Ölü Çizgi, Varsa Ev, Aşk Gelmiş CihanaveGizli Sevda şiirleriSuatÖzturna tarafındanseslendirilmekte,Necatigil’infotoğrafvegörüntülerineyerverilmektedir(Karadağv.d.,2009:242).
2.2.20. Bir Coşkudur Cumhuriyet
BölümSayısıSüresi:1x50dk.
YayınTarihi:01.09.1998
AltTür:ÖzelGün
Cumhuriyet’inkuruluşunun75.yılıdolayısıylaCumhuriyet’inkuruluşyılla-rıveAtatürk’üngörüntüleriileberaberCanAtilla’nınmüziğieşliğindeIşıkYe-nersuveRüştüAsyalı’nınseslendirdikleri,Türkedebiyatınınönemlişairlerininşiirleriilehazırlanan21adetşiirklibininyeraldığıprogramdır.
Programda; Orhan Seyfi Orhon’un Gitti Gidiyor, Behçet Kemal ÇağlarveFarukNafizÇamlıbel’in10. Yıl Marşı, SabahattinKudretAksal’ınAtatürk Anadolu’da,HalimYağcıoğlu’nunBeni Sevmek Demek,TahsinSaraç’ın İşte O Atatürk, CeyhunAtuf Kansu’nun Anadolu İmecesi, Havza Yollarında Musta-
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
28
fa Kemal veVatanseverler; FazılHüsnüDağlarca’nın Mustafa Kemal’in Kağ-nısı veMustafa Kemal’in Kılıcı, SuatTaşer’inSendendir Atatürk,YektaGün-gör Özden’in Nice 75 Yıllara, Behçet Kemal Çağlar’ın Atatürk’ü Dinlerken, Yaşar Nabi Nayır’ın Cumhuriyet Bayramı’nda, Aşık Veysel’in Ağıt, NazımHikmet’in26 Ağustos Gecesinde Saatler,(İkiBölümhalinde),AşıkKadirliliHa-lilAkbulut’unCumhuriyet,CahitKülebi’ninAtatürk Kurtuluş SavaşındaveİlhanDemirarslan’ınAtatürkşiirleriseslendirilir.
2.2.21. Bir Dokuz Eylül Daha
BölümSayısıSüresi:1x50dk.
YayınTarihi:09.09.1987
AltTür:ÖzelGün
FazılHüsnüDağlarca’nınşiirlerindenyolaçıkılarak9Eylülİzmir’inkurtu-luşununanlatıldığıprogram.
2.2.22. Bu Vatan Kimin (Orhan Şaik Gökyay)
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:02.012.2004
AltTür:Biyografi
OrhanŞaikGökyay’ınBu Vatan Kiminşiiriilebütünleşmişhayathikâyesininanlatıldığıprogramdır.
2.2.23. Cennete Açılan Pencere
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:19.08.1995
AltTür:Biyografi
BuprogramdaTevfikFikret’inyaşamı,kitapları,döneminİstanbulfotoğraf-ları,AşiyanMüzesi,Sarıçamköyüiledönemeaitsiyasivesosyalgelişmeleryeralır.
2.2.24. Ceyhun Atuf Kansu
BölümSayısıSüresi:1x15dk.
YayınTarihi:17.03.1988
AltTür:Anma
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
29
ProgramdaCeyhunAtufKansu’nunkızıBaharGöklerveoğluIşıkKansu,babalarının özelliklerini anlatmakta ve şiirlerindenörnekler vermektedir.EminÖzdemiriseşairinkişiliğihakkındabilgivermektedir.
2.2.25. Çakır Dikeni - Ahmet Tufan Şentürk
BölümSayısıSüresi:1x42dk.
YayınTarihi:16.12.1996
AltTür:Biyografi
1919’daKonya’dadünyayagelenşairAhmetTufanŞentürk’ünhayatı,sanatanlayışıveeserlerihakkındahazırlananprogram.YapımınismişairinÇakırdikenibaşlıklışiirindenalınmıştır.
2.2.26. Dize
BölümSayısıSüresi:37x22dk.
YayınTarihi:23.09.2006
AltTür:Kültür
SunuculuğunuHilmiYavuz’unyaptığıprogramınherbölümündefarklıbirşairinhayatıanlatılır.Programdasırasıyla;YahyaKemalBeyatlı,AhmetHaşim,NecipFazılKısakürek,NazımHikmet,AhmetHamdiTanpınar,ZiyaOsmanSaba,FazılHüsnüDağlarca,AsafHaletÇelebi,CahitSıtkıTarancı,BehçetNecatigil,AhmetMuhipDıranas,OrhanVeliKanık,OktayRifat,CahitKülebi,İlhanBerk,SabahattinKudretAksal,MelihCevdetAnday,SalahBirsel,SezaiKarakoç,Atti-laİlhan,AhmetArif,ArifDamar,EdipCansever,TurgutUyar,MetinEloğlu,Ce-malSüreya,CanYücel,GültenAkın,CeyhunAtufKansu,NecatiCumalı,EnverGökçe,ŞükranKurdakul,AhmetOktay,EceAyhan,KemalÖzer,CahitZarifoğlu,Özdemirİnce’ninhayatı,eserleriveşiirlerihakkındabilgilerverilir.
2.2.27. Faruk Nafiz Çamlıbel
BölümSayısıSüresi:1x23dk.
YayınTarihi:09.11.1988
AltTür:Anma
HeceninBeşŞairi’ndenbiri,TBMM’deVIII.,IX.,X.veXI.Dönemİstan-bulMilletvekiliolarakgörevyapmışbirsiyasetçi,öğretmen,ünlüHanDuvarlarıadlıuzunşiirinsahibiveBehçetKemalÇağlarilebirlikteOnuncu Yıl Marşı’nınsözlerinigüftekârıolanFarukNafizÇamlıbel’in(1898-1973)ölümünün10.yıl-dönümüdolayısıylahazırlanmışprogram.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
30
2.2.28. Garip
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:14.04.1999
AltTür:ÖzelGün-Biyografi
Buprogramdadoğumunun85.yılıdolayısıylaOrhanVeli’nin(1914-1950)hayathikayesi,şiirlerivesanatanlayışındankesitlersunulmaktadır.
2.2.29. Geçen Zamanda Ziya Osman…
BölümSayısıSüresi:1x17dk.
YayınTarihi:20.05.1991
AltTür:Biyografi
YediMeşaleşiirtopluluğununkurucularındanveenöndegelenşairlerindenZiyaOsmanSaba’nın(1910-1957)hayatıvesanatanlayışıanlatılmaktadır.
2.2.30. Halide Nusret Zorlutuna
BölümSayısıSüresi:1x14dk.
YayınTarihi:10.06.1985
AltTür:Biyografi
Türkedebiyatında‘kadınyazarlarınannesi’olarakanılanşair,yazar,öğret-menHalideNusretZorlutuna’nın(1901-1984)hayatı,sanatanlayışıveserlerinintanıtıldığıprogram.
2.2.31. Halide Nusret Zorlutuna
BölümSayısıSüresi:1x25dk.
YayınTarihi:10.06.1989
AltTür:Biyografi
Halide Nusret Zorlutuna’nın hayatı, edebi kişiliği ve eserlerinin tanıtıl-dığı programda Prof.Dr.UmayGünay, Bekir Sıtkı Erdoğan veYavuzBülentBakiler’inZorlutunahakkındakigörüşvedüşüncelerinedeyerverilir.
2.2.32. İstiklal Marşı
BölümSayısıSüresi:1x27dk.
YayınTarihi:12.03.1981
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
31
AltTür:ÖzelGün
İstiklal Marşı’nınkabuledilişininyıldönümüdolayısıylahazırlanmışprogram.
2.2.33. İstiklal Marşı’nın Kabulü
BölümSayısıSüresi:1x22dk.
YayınTarihi:12.03.1986
AltTür:ÖzelGün
İstiklal Marşı’nınkabuledilişininyıldönümüdolayısıylahazırlanmışprog-ramda,döneminsosyalvesiyasişartlarındandabahsedilir.I.DünyaSavaşısonra-sıimzalananSevrAntlaşmasıileOsmanlıtopraklarınınişgaleuğraması,MustafaKemal’inönderliğindebaşlayanKurtuluşSavaşısırasındaMilliMücadeleruhunuiyi ifade edecekgüçte olması şartıyla İstiklalMarşı için yarışma açılması, ya-rışmayakatılmayanMehmetAkifErsoy’unyarışmayakatılmasıiçinHamdullahSuphi’ninverdiğimücadele,MehmetAkif’in ısrarlaradayanamayarakTacettinDergâhı’nakapanıpİstiklalMarşışiiriniyazmasıvebuşiirinTBMM’dekabuledilmesihakkındabilgilerverilir(Karadağv.d.,2009:696).
2.2.34. İstiklal Marşı’nın Kabulü
BölümSayısıSüresi:1x26dk.
YayınTarihi:12.03.1998
AltTür:ÖzelGün
İstiklalMarşı’nınkabuledilişininyıldönümüdolayısıylahazırlanmışprog-ramdadöneminsosyalvesiyasiyapısınadadikkatçekilir.
2.2.35. İstiklal Marşı’nın TBMM’de Kabulünün 55. Yılı ve Mehmet Akif Ersoy
BölümSayısıSüresi:1x45dk.
YayınTarihi:12.03.1976
AltTür:ÖzelGün
İstiklal Marşı’nın kabul edilişinin 55. yıldönümü dolayısıyla hazırlanmışprogram.
2.2.36. İstiklal Marşı’nın TBMM’de Kabulü
BölümSayısıSüresi:1x28dk.
YayınTarihi:12.03.1999
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
32
AltTür:ÖzelGün
İstiklalMarşı’nınkabuledilişininyıldönümüdolayısıylahazırlanmışprogram.
2.2.37. İz Bırakanlar “Yahya Kemal Beyatlı”
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:Belirtilmemiş
AltTür:Biyografi
BuprogramdaYahyaKemal’inhayatı,sanatıveeserlerindenkesitlerverilir.
2.2.38. Kara Bir Gün – Süleyman Nazif
BölümSayısıSüresi:1x40dk.
YayınTarihi:05.01.1987
AltTür:Biyografi
BubelgeseldeSüleymanNazif’inhayatı,Servet-i FünûnveHadisat’ayazdı-ğıyazılaranlatılır.İstanbul’unişgalisırasındaKara Bir Günmakalesinineşredil-mesi,Bağdatiçinyazdığımersiyelerinkitaphalindebasılması,23Ocak1920’deDar-ülFünun’daPiyerLoti’yianmatoplantısındayaptığıkonuşmaylaMalta’yasürülmesicanlandırmalarlaanlatılır(Karadağv.d.,2009:742).
2.2.39. Kırk Ambar
BölümSayısıSüresi:10x48dk.
YayınTarihi:04.02.1993
AltTür:Kültür
Onbölümdenoluşanprogramdakültürvesanatsorunları,sosyalbilimlervepopülerkültürvb.elealınır.YapımdaayrıcaTürkşiirinin tartışıldığıSöz Uçar Yazı Kalır adlı bir bölümvardır.Programda İsmetÖzel, İlhanBerk,müzisyen(şair)ÇinuçinTanrıkorur,SezaiKarakoç,ÜlküTamer,RasimÖzdenören,CahitZarifoğlu,CahitKülebi,NecipFazılKısakürek,NihatGençgibişairlerinhayatıvesanatanlayışlarıhakkındabilgilerverilir.
2.2.40. Kum Saati
BölümSayısıSüresi:6x30dk.
YayınTarihi:16.01.2003
AltTür:Sosyal
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
33
Bazenbiredebiyatçının,bazenbirsessanatçısının,bazendemeslekerbabıAnadoluinsanınınanlatıldığıbelgeselprogram.YapımdaşairolarakEnisBatur,LaleMüldür’ünhayatıveşiirleritanıtılmaktadır.
2.2.41. Kurtuluş Savaşı’ndan Anılar
BölümSayısıSüresi:1x18dk.
YayınTarihi:08.10.1973
AltTür:Savaş
KurtuluşSavaşı’nınCeyhunAtıfKansu’nunSakaryaMeydanSavaşışiiriveresimlerleanlatıldığıprogram.
2.2.42. Laf-ı Güzaf
BölümSayısıSüresi:13x25dk.
YayınTarihi:03.10.1989
AltTür:Kültür
Cumhuriyet’inilkyıllarından1950’lerekadarolandönemdeizbırakmışede-biyatçılarınhayatları,düşüncelerivedöneminedebiyattarihianlatılır.ProgramınyapımındaSalahBirsel’inAh Beyoğlu Vah Beyoğluadlıeserindenyararlanılmıştır.
‘YitikOzanlar’olarakanılanRüştüOnur,NiyaziAkıncıoğluveHalitAsım’ınhüzünlühikâyeleriveşiirlerindenörnekler,YahyaKemal’inyaşamıveşiirleri,İl-hanBerkileyapılanröportajdayeralır.
ProgramdaNecipFazıl’ınhayatıvesanatıhakkındabilgilerdeverilir.Bun-lardanbaşkaTürkşiirindebirakımolan‘KüçükSıradanİnsanlarınŞiiri’tanıtılır.BubağlamdaOrhanKemal,OktayRifat,SabahattinKudretAksal’ınbuözellik-lerinededeğinilir.
Ayrıca,Melih CevdetAnday, İlhan Berk, Salah Birsel, Behçet Necatigil,EdipCansever,FazılHüsnüDağlarcahayatıvesanatanlayışıanlatılır.Birbölüm-deCahitSaffetIrgat’ınşiirlerindenbahsedilir.TürkşiirindeönemlibirakımolanMaviAkımıtanıtılır,Attilaİlhan,YılmazGruda,AsafÇiyiltepe,ÖzdemirAsaf,AhmetOktayveGünerSümerdetanıtılır(Karadağv.d.,2009:828).
2.2.43. Makamsız Bir Ağıt “Ece Ayhan”
BölümSayısıSüresi:1x35dk.
YayınTarihi:12.07.2003
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
34
AltTür:Anma
EceAyhan’ınölümününI.yıldönümündeşairinhayathikâyesianlatılır.
2.2.44. Mavi Ömür
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:13.10.1998
AltTür:Biyografi
‘Halikarnas Balıkçısı’ olarak tanınan Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın hayatı,eserleriveBodrum’asürgünedilişinianlatanprogram.
2.2.45. Mehmet Akif Ersoy
BölümSayısıSüresi:1x20dk.
YayınTarihi:25.12.1985
AltTür:ÖzelGün
‘VatanŞairi’ ve ‘Milli Şair’ olarak da bilinenMehmetÂkifErsoy’un (20Aralık1873-27Aralık1936)yıldönümüiçinhazırlanmışolanprogram.
2.2.46. Mehmet Akif Ersoy - Ölümünün 50. Yıldönümünde
BölümSayısıSüresi:2x30dk.
YayınTarihi:27.12.1986
AltTür:Biyografi
MehmetÂkifErsoy’unhayatıvesanatanlayışınınanlatıldığıyapım.
2.2.47. Mehmet Emin Yurdakul
BölümSayısıSüresi:1x23dk.
YayınTarihi:14.01.1994
AltTür:Anma
TürkOcağı’nınkurucularıarasındayeralanYurdakul’unölümünün50.Yıl-dönümüdolayısıylahazırlanmışprogram.
2.2.48. Metin Eloğlu
BölümSayısıSüresi:1x25dk.
YayınTarihi:24.11.1974
AltTür:Biyografi
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
35
SunuculuğunuAhmetOktay’ınyaptığıprogramda11Mart1927’dedoğanşairMetinEloğlu’nunhayatıvesanatanlayışıtanıtılır.
2.2.49. Necati Cumalı
BölümSayısıSüresi:1x10dk.
YayınTarihi:Belirtilmemiş
AltTür:Biyografi
ProgramdaNecatiCumalı’nınhayatıvesanatanlayışıhakkındabilgilerve-rilir.
2.2.50. Necati Cumalı
BölümSayısıSüresi:1x25dk.
YayınTarihi:27.10.1974
AltTür:Biyografi
SunuculuğunuAhmetOktay’ınyaptığıprogramda1921’dedoğanşair-yazarNecatiCumalı’nınhayatıvesanatanlayışıtanıtılır.
2.2.51. Necip Fazıl Kısakürek
BölümSayısıSüresi:1x21dk.
YayınTarihi:25.05.1984
AltTür:Biyografi
Programdaölümünün1.yıldönümündeNecipFazılKısakürektanıtılır.
2.2.52. Oktay Rifat
BölümSayısıSüresi:1x22dk.
YayınTarihi:13.02.1975
AltTür:Biyografi
SunuculuğunuAhmetOktay’ınyaptığıprogramda1914’tedoğanşairOktayRifattanıtılır.
2.2.53. Orhan Şaik Gökyay (1902-1994)
BölümSayısıSüresi:1x25dk.
YayınTarihi:06.01.1997
AltTür:Biyografi
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
36
Şair,edebiyatçı,öğretmen,Türkolog,eleştirmen,kültüradamıkimlikleriyletanınanOrhanŞaikGökyay’ınhayatıanlatılır.Ayrıca,şairinBu Vatan Kiminşiirikendisesindenaktarılır.
2.2.54. Ölümünün 10. Yılında Faruk Nafiz Çamlıbel
BölümSayısıSüresi:1x24dk.
YayınTarihi:08.11.1983
AltTür:Biyografi
Programdaölümünün10.yılındaFarukNafizÇamlıbeltanıtılır.Yapımdaşa-irinkendisesindenşiirleredeyerverilir.
2.2.55. Ölümünün 100. Yılında Ziya Paşa
BölümSayısıSüresi:1x18dk.
YayınTarihi:22.05.1980
AltTür:ÖzelGün
Programdaölümünün100.yılındaZiyaPaşatanıtılır.
2.2.56. Ölümünün 30. Yılında Orhan Veli
BölümSayısıSüresi:1x18dk.
YayınTarihi:22.05.1980
AltTür:ÖzelGün
Programdaölümünün30.yılındaOrhanVelihakkındabilgilerverilir.
2.2.57. Ölümünün 70. Yıldönümünde Tevfik Fikret
BölümSayısıSüresi:1x25dk.
YayınTarihi:19.08.1985
AltTür:ÖzelGün
Programdaölümünün70.yılındaTevfikFikrettanıtılır.
2.2.58. Ölümünün Onuncu Yılında Ahmet Muhip Dıranas
BölümSayısıSüresi:1x28dk.
YayınTarihi:21.06.1990
AltTür:Biyografi
ProgramdaölümününonuncuyılındaAhmetMuhipDıranas’adairbilgilerverilir.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
37
2.2.59. Portreler Galerisi “Ali Ekrem Bolayır”
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:12.02.2008
AltTür:Biyografi
ProgramdaNamıkKemal’inoğluşair-yazarAliEkremBolayırtanıtılır.
2.2.60. Portreler Galerisi “Asaf Halet Çelebi”
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:05.12.2006
AltTür:Biyografi
ProgramdaAsafHaletÇelebihakkındabilgilerverilir.
2.2.61. Portreler Galerisi “Behçet Kemal Çağlar”
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:23.10.2007
AltTür:Biyografi
ProgramdaBehçetKemalÇağlartanıtılır.
2.2.62. Portreler Galerisi “Mehmet Akif Ersoy”
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:08.03.2006
AltTür:Biyografi
ProgramdaMehmetAkifErsoy’adairbilgilerverilir.
2.2.63. Portreler Galerisi “Mehmet Çavuşoğlu”
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:15.01.2008
AltTür:Biyografi
ProgramdaedebiyatçışairMehmetÇavuşoğlutanıtılır.
2.2.64. Portreler Galerisi “Nihal Atsız”
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:26.09.2006
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
38
AltTür:Biyografi
ProgramdaTürkyazar,şair,tarihçivefikiradamıHüseyinNihalAtsızhak-kındabilgilerverilir.
2.2.65. Portreler Galerisi “Yahya Kemal Beyatlı”
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:30.10.2007
AltTür:Biyografi
ProgramdaYahyaKemalBeyatlıtanıtılır.
2.2.66. Sözün Büyüsü
BölümSayısıSüresi:100x55dk.
YayınTarihi:10.10.2000
AltTür:Kültür
100bölümdenoluşanprogramdaTürkçeningücüveedebiyatdünyasıağır-lıktaolarakişlenir.Yapımda,BedriRahmiEyüboğlu,YunusEmre,FazılHüsnüDağlarca,ErhanBener,AhmetMuhipDıranas,NazımHikmet,MehmetAkifEr-soy,GültenAkın,YahyaKemalBeyatlı,CahitSıtkıTarancı,NecatiCumalı,Er-doğanAlkan,AhmetKutsiTecer,CeyhunAtufKansu,İlhanBerk,AhmetHamdiTanpınar,CahitKülebi,BehçetNecatigil,CemalSüreya,MelihCevdetAnday,CevatŞakirKabağaçlı,YılmazKarakoyunlu,AtaolBehramoğlu,NazımHikmet,ZiyaOsmanSaba,AbdülhakHamitTarhan,AşıkVeysel,TevfikFikret,MetinAltıok,AhmetHaşim,SabahattinEyüboğlu,MehmetTaner,Karacaoğlan,ŞükrüErbaş,EdipCansever,ŞükranKurdakul,OktayRifat,SabahattinKudretAksal,AhmetTelli,NecipFazılKısakürek,BehçetAysanadlışairlerinhayathikâyelerivesanatanlayışlarıanlatılır.
2.2.67. Söz Uçar
BölümSayısıSüresi:13x30dk.
YayınTarihi:04.10.2003
AltTür:Edebiyat
Her bölümdemodernTürk şiirinin yaşayan ustalarından birinin hayatı veeserlerikonuedilir.Programda,AhmetOktay,ArifDamar,SüreyyaBerfe,ÜlküTamer,GültenAkın,AtaolBehramoğlu,KemalÖzer, ŞükranKurdakul,RefikDurbaş,HilmiYavuz,Özdemirİnce,İlhanBerk,MelihCevdetAnday’ınhayathikâyelerivesanatanlayışlarıanlatılır.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
39
2.2.68. Susmayan Ney
BölümSayısıSüresi:1x24dk.
YayınTarihi:29.01.1983
AltTür:Biyografi
ProgramdaasıladıTevfikKolaylıolanNeyzenTevfikKolaylıtanıtılır.
2.2.69. Şairler Meydanı
BölümSayısıSüresi:3x25dk.
YayınTarihi:08.08.1978
AltTür:Kültür
TelevizyonKültürYayınlarıŞubesi’ncehazırlananveüçbölümdenoluşanprogramdır. D.Mehmet Doğan veMuhsinMete tarafından hazırlanan ŞairlerMeydanıadlıprogramınilkbölümünde,millikültürünoluşumundaTürkkültürbirikimindenyararlanmanıngereğiüzerindedurulduktansonra,Türkşiirtarihi-mizbakımındanönemtaşıyanşuaratezkirelerihakkındabilgiverilir.
Yapımda daha sonra önemli şuara tezkirecileri arasında yer alan AşıkÇelebi’ninMeşairü’ş Şuara isimli tezkiresininbaşlangıçkısmı tanıtılır.Bukı-sımdaşiirvenesirüzerindedurulurveDivanşiirihakkındabazıilgiçekicide-ğerlendirmelereyerverilir.Dahasonratezkireninbaşındayeralanpadişahlarbö-lümününtanıtılmasınageçilir.OsmanGazi,OrhanGazi,MuradHüdavendigar,YıldırımBeyazidveÇelebiMehmet’inşiirleriüzerindedurulduktansonraşairpadişahlardanII.Murat,FatihSultanMehmed,II.Beyazid,CemSultan,YavuzSultanSelim,KanuniSultanSüleymanveII.Seliminşiirlerindenörneklerverilir.
DizininyapımcılarındanMuhsinMete,dizihakkındaşutespitlerdebulunur:Milletlerinkültürleribinakurulurcasınainşaedilir.Yapıtaşlarıkonakonayükse-lir.Buyüzden,herşeyibiryanaatıpbirkültürüretmek,heminsantabiatına,hemdeinsanlıktarihiningelişimineaykırı,kültürdeyenioluşumlarancakbirikimiiyibilmekvedeğerlendirmeklemümkün.Bizbukültürbirikimlerininbirbölümünüekranagetireceğiz.Diziningörüntülerigenelliklekitaptageçen86minyatürüze-rinekuruldu,ancakbuaradakitabınbulunduğuİstanbulFatihsemtindekiMilletKütüphanesindengörüntülerveUnkapanı’ndabulunanŞairNecatibeyinmezarıdayeralıyor(Mete,1978).
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
40
2.2.70. Tevfik Fikret
BölümSayısıSüresi:1x33dk.
YayınTarihi:19.08.1980
AltTür:Kültür
ProgramdaTevfikFikrettanıtılır.
2.2.71. Türk Edebiyatında Kadın Yazarlar
BölümSayısıSüresi:20x32dk.
YayınTarihi:12.06.1993
AltTür:Kültür
Türkedebiyatındakikadınsanatçılarınsanatveedebiyathakkındakigörüş-lerineyerverenprogram.YapımdaşairlikyönleriolankadınyazarlardanGültenAkın,LaleMüldür,ŞennurSezer’dendebahsedilir.
2.2.72. Ümit Yaşar Oğuzcan
BölümSayısıSüresi:1x26dk.
YayınTarihi:05.11.1985
AltTür:Biyografi,Anma
ProgramdaÜmitYaşarOğuzcantanıtılır.
2.2.73. Yahya Kemal Beyatlı
BölümSayısıSüresi:1x27dk.
YayınTarihi:01.01.1983
AltTür:Biyografi
ProgramdaYahyaKemalBeyatlı’yadairbilgilerverilir.
2.2.74. Yahya Kemal Beyatlı
BölümSayısıSüresi:1x21dk.
YayınTarihi:01.11.1985
AltTür:Biyografi
ProgramdaYahyaKemalBeyatlı’nınyaşamıveeserleritanıtılır.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
41
2.2.75. Yaşadım “Bedri Rahmi Eyüpoğlu” (1911-1975)
BölümSayısıSüresi:1x25dk.
YayınTarihi:21.09.2001
AltTür:Biyografi
Programdaressam,şairveyazarBedriRahmiEyüpoğlu’nunyaşamıveeser-lerihakkındabilgilerverilir.
2.2.76. Yaşayan Edebiyat
BölümSayısıSüresi:6x30dk.
YayınTarihi:13.11.1975
AltTür:Biyografi
Herbölümdesanat,edebiyatveşiirtemalı“KitaplardaÖlmek”ve“Yazarı-nızveSiz”adlıbölümleryeralır.ProgramdaİlhanBerk,KemalBilbaşar,BehçetNecatigil,EdipCansever,AzizNesin,MetinEloğlu,DemirtaşCeyhun’un1975yılındayaptıklarıçalışmalaranlatılır.“KitaplardaÖlmek”adlıbölümlerdeOrhanVeliKanık,AhmetHamdiTanpınar,CenapŞahabettin,ÖmerBedrettinUşaklı,BehçetNecatigil’inşiiranlayışıanlatılır.
2.2.77. Yaşayan Edebiyatçılar
BölümSayısıSüresi:19x20dk.
YayınTarihi:08.11.1979
AltTür:Biyografi
SunuculuğunuDoğanHızlan’ınyaptığı tanınmışbir edebiyatçı ileyapılansohbetleriiçerenprogramdır.Yapımdabirçokyazarlaberaber,YaşarNabiNayır,ErcümentBehçetLav,HasanİzzettinDinamo,BehçetNecatigil,CahitKülebi’ninşiirdünyasıtanıtılır.
2.2.78. Yunus Emre
BölümSayısıSüresi:1x30dk.
YayınTarihi:24.05.1978
AltTür:Biyografi
TürkhalkşairlerininöncülerindenolanveTürk’ün İslam’abakışınıTürkdilinitamsadelikvegüzelliğiyleortayaçıkaran,sevgiyifelsefehalinegetirmişörnekbirinsanYunusEmre’ninyaşamıvefelsefesininyeryerşiirlerleveilahiler-leanlatıldığıprogram(Karadağv.d.,2009:1348).
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
42
2.2.79. Yunus Emre
BölümSayısıSüresi:1x55dk.
YayınTarihi:08.05.2005
AltTür:Kültür
YunusEmre’ninyaşamıve felsefesininyer yer şiirlerle ve ilahilerle anla-tıldığı programda, tasavvufun ve bütün büyük mistik akımların temel konusuolankendinitanımaveiçedönmemeselesineışıktutmayaçalışılır(Karadağv.d.,2009:1348).
2.2.80. Yunus Emre Belgeseli
BölümSayısıSüresi:1x41dk.
YayınTarihi:24.01.1991
AltTür:Biyografi
ProgramdaYunusEmre’ninhayatıdramalarlaanlatılır.
2.2.81. Yusuf Ziya Ortaç
BölümSayısıSüresi:1x20dk.
YayınTarihi:11.03.1982
AltTür:Biyografi
ProgramdaYusufZiyaOrtaç’ınhayatınadairbilgilerverilir.
2.2.82. Yüzyılın Tanıkları
BölümSayısıSüresi:24x29dk.
YayınTarihi:20.02.2001
AltTür:Kültür
YüzyılınTanıklarıadlıprogramdasanatveedebiyatdünyasındaemeğige-çenlertanıtılır.ŞiirdünyasındaniseBir Çınarın Gölgesinde adlıbölümdeTürkşiiriveşairlerielealınır.Programda,NazımHikmet,NecipFazılKısakürek,FazılHüsnüDağlarca,OktayRifat,OrhanVeliKanık,MelihCevdetAnday,Attilaİl-han,EdipCansever,İlhanBerk,AhmetArif’inhayatıvesanatanlayışıanlatılır.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
43
2.2.83. Ziya Osman Saba
BölümSayısıSüresi:1x18dk.
YayınTarihi:29.01.1982
AltTür:Biyografi
ProgramdaZiyaOsmanSaba’nınhayatıveeserlerihakkındabilgilerverilir.
2.2.84. Ziya Osman Saba
BölümSayısıSüresi:1x19dk.
YayınTarihi:02.02.1987
AltTür:Biyografi
ProgramdaZiyaOsmanSaba’nınhayatıveeserleritanıtılır.
SONUÇ
DevletadınaradyovetelevizyonyayınlarınıyapanözerktüzelbirkişiliğesahipvetarafsızbirkurumolanTürkiyeRadyoTelevizyonKurumu(TRT),kurul-duğugündenbuyanayayıncılıkalanında“okul”olmavasfınıkorumuştur.Birçokkanalıyladünyanınhemenher tarafınaulaşanTRT,yıllarca sanatveedebiyataözelbirilgigöstermiş,millikültürünkorunmasıvegeleceğetaşınmasındahusu-sundaciddiyapımlarhazırlamıştır.
Şiir,milletlerin hayatlarına çokyönlühitap edenbir tür olup edebiyat bi-limininenöndegelenunsurudur.Şiir, sanatveestetik ile iç içeolmaklabera-ber,içindençıktığıtoplumunkültüründendeönemliizlertaşır.Yüzlerceyılönceyazılmışbirşiirebakıldığındaşiirindöneminsosyolojik,psikolojik,tarihi,dini,siyasi,edebivb.yönlerindenbirşeylertaşıdığıgörülecektir.
TRT, hizmete başladığı zamandan beri sanat, kültür ve edebiyata büyükönemvermiştir.Bukurum,Türkedebiyatınınönemlişairveyazarlarıhakkındabirbirindendeğerliprogramlaryapmıştır.TRT, incelemealanımızagiren1968-2008yıllarıarasındaşiirveşairlerleilgilionlarcayapımhazırlamıştır.
TRT’ninbubağlamdaisminde‘şiir’sözcüğünükullandığıprogramsayısı5,ismindeşiirsözcüğügeçmeyenşiirveşairmuhtevalıprogramsayısı84,toplamdaise89;alttürolarakbiyografi57,özelgün11,kültür9,anma6,edebiyat2,özelgün-biyografi1,biyografi-anma1,dramatik1,sosyal1’dir.
TRT, bu kırk yıllık yayın hayatında şiirle ilgili tek bölümlük birçok kısaprogramhazırlamışolmaklaberaber,onlarcabölümlükyapımlaradaimzaatmış-
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Mustafa KARABULUT
44
tır.Bunlardanbazılarınınisimlerivebölümlerinişöyleifadeedebiliriz:Dize(37),KırkAmbar(10),Laf-ıGüzaf(13),PortrelerGalerisi(7),SözünBüyüsü(100),SözUçar(13),YaşayanEdebiyat(6),YaşayanEdebiyatçılar(19),YüzyılınTa-nıkları(24).
YukarıdakibulgularsonucundaTRTileedebiyatbilimiarasındadisiplinle-rarasıbirilişkininvarlığındansözetmekmümkündür.SonuçtaTRT,ilkdüzenlitelevizyonyayınlarınabaşladığı31Ocak1968’den2008’ekadarşiirtürüüzerineonlarcaprogramhazırlayarakmillikültürümüzeönemlikatkılardabulunmuş,bir-çok şairinhayathikâyesiniveeserlerini izleyiciyeulaştırarak şiirindahagenişkitlelereulaşmasınıvedahaçoksevilmesinisağlamıştır.Ancak2008’denitibarenedebiyatodaklıprogramlarınyayınındaönemlibirdüşüşgörülmektedir.EdebiyatcamiasınınTRT’denbeklentisi,TRT’ninbundansonrakiyıllardaedebiyatüzerinedahaçokvenitelikliprogramyapmasıdır.
KAYNAKÇAAlkan,Erdoğan.(2005),Şiir Sanatı,İnkılapKitabevi,İstanbul.
Aristoteles.(1987),Poetika,Çeviren:İsmailTunalı,RemziKitabevi,İstanbul.
Demircan,Ahmet. (2008),Şiir ve Şair,www.edebiyatdersi.net/yazili08/2.donem/siir.sair.pdf(Erişimtarihi:10.01.2018)
Erdem,Nurten;S.Karakurt,Mine.(2011),Türkiye Radyo Televizyon Kurumu 2010 Faaliyet Raporu,GenelSekreterlikBasınveYayınMüdürlüğüOfsetTesisleri-Haziran,Ankara.
Hafızoğulları,Zeki. (2003),Kamu Yayıncılığı ve TRT Kurumu,20-21Şubat2003TarihindeToplananKomisyonRaporu.
Karadağ,N.Beyhanv.d.(2009),Geçmişten Geleceğe Belgeler... Bilgiler... 1968/2008,Cilt:1,s.1-360,TürkiyeRadyoTelevizyonKurumuArşivDairesiBaşkanlığı,TRT,Ankara.
Karadağ,N.Beyhanv.d. (2009),Geçmişten Geleceğe Belgeler... Bilgiler... 1968/2008,Cilt:2,s.361-719,TürkiyeRadyoTelevizyonKurumuArşivDairesiBaşkanlığı,TRT,Ankara.
Karadağ,N.Beyhanv.d.(2009),Geçmişten Geleceğe Belgeler... Bilgiler...1968/2008,Cilt:3,s.720-1080,TürkiyeRadyoTelevizyonKurumuArşivDairesiBaşkanlığı,TRT,Ankara.
Karadağ,N.Beyhanv.d.(2009), Geçmişten Geleceğe Belgeler... Bilgiler... 1968/2008,Cilt:4,s.1080-1423,TürkiyeRadyoTelevizyonKurumuArşivDairesiBaşkanlığı,TRT,Ankara.
Kısakürek,NecipFazıl.(2002),Çile,BüyükDoğuYayınları,(46.baskı),İstanbul.
Mete,Muhsin.(1978),Milliyet Gazetesi,7Ağustos1978.
Disiplinlerarasılık Bağlamında TRT ve Şiir (1968-2008)
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi | Journal of Social Sciences Institute | Year - Yıl 2018 | Number - Sayı 11
45