Du Mezhebi

7/24/2019 Du Mezhebi

1/106

H A N E F VE

A F M e z h e b l e r i n e a i t

D

- MEZHEB( K M EZ H E B ) Adl bir

L M

H L

Y a z a n

Konya mam- H atip Okulu

r e t m e n i

Abdlmecid nlkul

*

L E R B A S I M E V

K O N Y A

19 6 2

Konyannbir ieidir,

yazdmulmihl.

Feyzi aldm Tebrizi den,

bir de Mevlna cell

Al da oku ey azizim,

eksiinbulsun keml


2/106

N S Z

1 Bu memleketlerde Hanef ve afi mezheblerinebal insanlar namazlarn kark olarak cemaatle kl-

maktadrlar. Bu iki mezheb adamlarnn namazda birbiri-

ne uymalar caiz ise de, ictihattan doma ihtilfl me-

selelerde imam olan zat'n teki mezhebi degze alarak ria-

yet etmesi lzmdr. Mesel: Hanef olan bir imamn bir

yeri namahrem bir kadna demise abdestini tazele-

dikten sonra afia ya imam olabilir. Ve keza, bir yerikanam olan afi bir imam yeniden abdest aldktan

sonra Haneflere imamet yapabilir. Aksi halde ne o

ona; ve ne de o ona imam olamaz.

Bu cemaatlere imam olan zatlarn ou mam ve

Hatip Okullarndan kan kimselerdir. Ve bundan sonra

da mslman cemaatlerine imamet ve hitabet yapanla-ra kaynak olacak yalnzmam ve Hatip Okullardr.

Binaenaleyh bu okullardan mezun olan mnevver

talebelerimizin Hanef mezhebine vukuflar tam ise de

afi mezhebine vukuflar pek azdr. Bundan dolay

imamlarmzn vebalde kaldklar ve kalacaklar ihti-

mali vardr.

Binaenaleyh o zatlar u vebalden kurtaracak (d-

mezhebi) yani her iki mezhebden bahsedecek bir risa-

lenin vcuda getirilmesi din bir ihtiya ve bir zaru-

ret haline gelmitir.

2 Namaz gibi amel hkmlerin dnya ve ahi-ret saadetlerine pek byk hizmetleri olduu halde o


3/106

hkmlerin faydalar yalnz ahirete ait olup, dnya-

mza hibir faydalar olmad gibi, yanl bir fikir

telkki edilmektedir. Bu yzden o hkmlerin ilenme-

sinde tembellik gsteriliyor. Halbuki o hkmlerin fay-

dalar ahiretten fazla dnyaya aittir,

3 Halihazrda okullarda okutulmakta olan fkhkitaplar yalnz Hanef mezhebine ait olduklar gibimeseleler ve hkmlerden gaye ve faydalarndan bah-sedilmiyerek yalnz plak bir ifade ile beyan edilmek-

tedir. Bu hadise zamann tenevvrne muhaliftir. n-k mnevver bir zamann talebesi mnevver olmaldr.Mnevver olan bir gen hereyin hikmet ve faydasnanlamak ister.

te bu noktay nazara alarak o noktalarn yap-tklar manev tahribata son verilmek zere u risale

felsef ve d-mezheb bir ekilde yazlmtr. Evet ame-

l hkmlerin dnya ve ahirete ait faydalar akl vekalbi tatmin ve zaman ikna edecek bir tarzda izahedilmitir. Ayn zamanda afinin Hanefiye muhalefetettii noktalar sahifelerin altnda izilen izgi arka-snda notlar eklinde yazlmtr ki, bu risaleyi oku-yan zat, her iki mezhebi elde etmi olsun.

te bu vesile ile imamlar afi mezhebine de vakfolmakla vebalden kurtulur. Ve afilere serbest imam

olabilirler. Ve mnevver gen ve talebemiz de seve sevefkh derslerinden lezzet ve zevk alarak okuyabilirler.

te ok zahmetlerle vcuda getirdiim u risaleyibilhassa mam ve Hatip Okullar talebelerine yardmc

olarak takdim etmekle kendimi bahtiyar addediyorum.

Abdlmecid NLKUL


4/106

Her iki mezhebi havi yazld u ilmihalDzlm iinde ahkm; pek gzel inci misalCem'i gzel, nazm parlak, Muhtasar uslbu lKurtarr herbir imam, Her gnahdan her vebal;nlkulun yadigr, sizde kalsn u nihal.

Mirza - Zade

Abdlmecid nlkul


5/106

B i SM i L L H i R R A HM N i R R A H i M

Birinci Konu :

ALLAHI SEVERZ

Evet, Allahmz severiz nk bizleri yoktan var edenOdur. Karanlktan aydnla kartan Odur. Dnyada gr-nen btn u gzel eyleri, kymetli nimetleri bizlere verenOdur. Ve lemde bulunan her eyi bizlere hizmeti, besleyi-ci olmak zere msahhar ve emirber klan ancak Allahtr.

Ezcmle,kocaman gnei bizlere ziya ve hararet vermekiin bir lks ve soba ilerini grebilmek eklinde yaratm-

tr.Gece karanlklarnda ilerimizi grebilmek iin bir idare

lmbas vazifesini gren ve vakitleri tayin eden bir takvimiini gren koca ay krresini memur klmtr.

Ve gdalarmz arz tarlasnda yetitirmek iin, hava ta-bakasn denizlerden sular kaldrp yadrmak zere bir sn-ger vazifesiyle vazifelendirmitir.

Ve u gzel dnyay btn mtemiltyla bizlere birotel ve aheser bir mesken klmtr.

Ve bizlere hakimiyet, hrriyet vererek u krrei arzahalife klmtr. stediimiz kadar yer, ier, giyer, gezer, ha-valarda uar, denizlerde yzer, btn mahlkata hkm ede-riz.

Maahz bu kadar sonsuz nimetler mukabilinde bir men-


6/106

2

faat tkip ettii yok. Ve yaptbtn masraflarparasz pul-

suz ihsan ve inmlerdir.Binenaleyh, insanlarn Allahca ne derece sevgili, ne ka-

dar kymetli, ne kadar yksek bir mahlk olduu anlalr.Buna binen bizim de O byk Allahn bizlere olan yk-

sek sevgisine bilmukabele muhabbetimiz, sevgimiz lzm vezarridir.

Evet, canmzdan ana ve babalarmzdan daha ziyade uluAllahmz severiz. nk onlar da bizleri de yaratan ancakAllahdr. Ve btn bel ve musibetlerden koruyan Allahdr.Ve btn elem ve hastalklardan tedvi edip kurtaran Allah-dr. Byle ulu Allaha borlu bulunduumuz muhabbet vesevgiye son varm dr?

Evet, O koruyucu Allaha muhabbetimize nihayet olamaz

nk ihsanlarna, ltuflarna son olamad gibi tabii Onunltuflarna kar sevgi ve kranlarmza da son olamaz.

kinci Konu :

SEVGL PEYGAMBERMZ DESEVERZ

nk Allah bize tantan Odur. Kinat kitabndayazlan kudret mu'cizelerini bize gsteren Odur.yi ve k-t eyleri tarif eden Odur. Kfrden islmiyete, zulmettenaydnla, yalanclktan dorulua bizleri kartan Odur.Ruhlarmz cilalandran, fikirlerimizi tenvir eden, kalpleri-mizi temizliyen dnya ve hiret saadetine giden yollarbiz-

lere gsteren Odur.


7/106

3

Byle bir Peygamber-i Zn sevilmezse baka sevilecekbir ey varmdr? Hakkmzda gstermi olduu madd ve ma-

nev u kadar hizmetine kar ve bizimle Hlikimiz arasndayapm olduu Santrallk vazifesine kar lzm gelen sev-gimizi, hissiytmz, hulsmz sonsuz memnniyetimiziaklyacak hi bir ifade bulunmaz.

Maahz O zt btn insanlar ierisinde ve btn Pey-amberlerden Cenab- Hakca en efzal en sevgili olmasaydkelime-i ehdette olduu gibi Kuran- Kerimin pek ok yet-

lerinde Allahn adyla Onun ad beraberce zikredilmezdi.Binenaleyh bizler byle yksek bir rasln mmetinden

olduumuzdan bahtiyarz. Allahn byle sevgilisini elbette veelbette bizler de severiz.

cnc Konu :

ALLAHA BADET ETMEYEBORLUYUZ

Evet bir insan bakasndan grd bir iyilie veya aldbir hediyeye kar mukabelede bulunmas bir bortur. Bylebir borcun ed edilmemesi insaniyetsizlie dellet eder. Vesevimemee sebep olur. Ve aralarnda muhabbet al veriikesilir.

Binenaleyh, Cenab- Hakkn bizlere saysz nimetlerinesonsuz ltuflarna bilhassa bizlere verdii vcut, varlk hedi-yesine kar mukabelede bulunmamz bir bordur. Bu borcutediye etmemek insaniyetten drtr. Ve ulu Allahn yk-sek tevecchn, muhabbetini kaybettirir.

yleyse, mukabelede bulunmalyz ki daha fazla tevecc-hne mazhar ve daha ziyade nimetlerini, hediyelerini kaza-


8/106

4

nalm.Evet. O byk Allahmz Kuran- Keriminde bizlere

hitaben yle emrediyor. (Velein ekertm leezdennekm) ya-

ni sizlere verdiim ve vermekte olduum nimetlere kararz- krandabulunuldukadaha ok ihsanlarda bulunacam.Fakat teekkrlerde bulunmadnz takdirde aramz bozulur.Nimetlerimi azaltacam. Veya deer ve kymetlerini indire-ceim gibi korkun bir mna da zihne geliyor.

Mesel; bir ocuk her gn sabahleyin mektebe gittii vele zaman geldii ve akam zeri eve dnd vakitlerde

anasnn, babasnn daima ellerini pp dualarn alrsa tabio ocuk anaya, babaya yapt hrmetle daha ziyade efkat veltuflarna mazhar olur. Aksi takdirde o ocuk, asi ve haylaz-lar srasna geer. Ana ve babann bedduasna, efkatsizlikleri-ne maruzkalr, kymetten der.

Kezalik, biz insanlar da sabahleyin iimize gcmze gi-

der ve gelirken ve yaparken Allahmzn ismiyle yardmyle,hidayetiyle niyet ederek yaparsak daha fazla tevecch, yar-dmn kazanrz. Aksi halde nankr oluruz. Bu ise insaniyetemuhaliftir.

badetten maksat nedir? Malmya ibadet herkesin bildiinamaz, oru, ha, zekt, gibi ameli hkmlerdir. Evet bu gibiameller Allahn nimetlerine kar teekkr vazifesini gren

bir bortur. Bu borcu veririz ama bu gibi amelleri yapmaklabortan kurtulma imkn yoktur.

Bu ameli hkmlerden baka pek ok Allahn emirlerivardr. Ancak bu emirlerin iktizasn yapmakla bortan birderece kurtulabiliriz.

Mesel; vatanmz ihya, imar etmek, dmanlarn istil-sndan korumak iin lzm gelen teebbslerden geri dur-

mamak ve btn bilgileri, fenleri elde etmek hususunda sayve almak ve okullar, hastahaneler, kprler,yollar, emeler


9/106

5

gibi yaay kolaylatran messeseleri vcuda getirmek bil-hassa maddeten vemanen geri kalan zayflaramuhtalara yar-

dm etmek gibi insanlarn asayi ve yaaylarn temin hu-susunda gerek Kuran kerim ayetleriyle, gerek peygamberi-miz hadisleriyle verilen emirleri yerine getirmekle bir de-

rece Allaha olan ibadet borcumuzu tediye edebiliriz. Yoksaborlu kalr ve borlu da lrz, kyamette cezay da ekeriz.

Drdnc konu:

PEYGAMBERMZN HAYATIPeygamberimiz aleyhisselm yirmi nisan 571 mild tari-

hinde rabiilevvele rastlayan pazartesi gn Mekke ehrindedomutur. Dedesi Abdlmuttalibin emri zerine ismi Mu-hammed konulmutur.Muhammed birkagn anas tarafndanemzirilmi ise de Arap adetleri zerine Mekke darsnda

Havazenkabilesine mensub Halime kadna emzirilmek zereverilmitir.altseneHalimenin yanndakaldktan sonra anasnagetirilip teslim edilmitir.

Peygamberimizin st anas halime kadn hz. Muhammedpeygamber oluncaya kadar hayatta kalm ve peygamberle g-rerek ok byk hrmet ve iltifatlarna mazhar olmutur.

Peygamberimiz aleyhisselm alt yanda iken anasylebe-

raber Medineye gider. Ve Medineden dnerken yva mev-kiinde anas vefat eder. Kendisi hizmetisi mmi Eymen tarafndan getirilip Abdlmuttalibe teslim edilmitir.

Dedesinin lm ile sekiz yanda iken Amcas Ebu ta-libin himayesinde beslenir. Oniki yanda iken amcas EbuTalip ile beraber al veri iin Suriye cihetine giderlerkenBuhayra namnda bir rahible grrler. Rahib Muhammedigrr grmez, ite Peygamberlerin efendisi budur demitir.


10/106

6

Arab kabileleri ticaretle itigal ederlerdi. Ebu Talib debir tccar idi. Hz.Mulammed amcas ebu Talible beraber ticar

ilerle megul olmaya balamtr.O zatn ticaret hususunda gsterdii sadakat, istikamether tarafa yaylmt. Hatta herkes kendisine EL EMNderlerdi. O hazret alverite yle bir nam kazand ki herkeshayran olurdu. Bunun zerine Saliha nvanyla mehurservet sahibi Hatice namnda bir kadnn komisyonculuk su-retiyle mallarn Basra cihetine gtrd. ay zarfnda b-

yk bir kazan ile sattktan sonra dnp geldi. Hatice Onunbu kadar stikamet ve sadakat sahibi olduuna hayran olarakkendisi ile evlenmeyi teklif etti. Her iki taraf evlenmeye ka-

rar verdikten sonra dn masraf Hatice tarafndan yapldk-tan sonra Ebu Talip ile Hz.Hamza Haticenin evine gider

500 altn mihr ile nikhlarn ahd-ederler. Hatice bu ahd-inikh zamannda 40 yanda imi. Ve baka kocadan iki o.lanla bir kz da varm. Hz.Muhammedin brahimden maadabtn ocuklar Haticedendir.

Hazreti Muhammedin Basra, Suriyeye seyahatlerindenbaka Yemen ve sir baz yerlere de seyahat ettii baz rivayetlerde varsa da kati deildir.

Hz.Muhammedin putperestl ikten ekilmesi :

Bu zat ne kklnde ve ne genliinde ve btn zamanlarnda putperestlikle alkadar olmad msellem ve ma-lumdur. Hatta Kureyler tarafndan putlarn erefine kesilenbir hayvann etini yememi reddetmitir. Bu zt peygamber-liinden evvel putperestlikte mcadele ettii muhakkaktr.Hatta tand ehas putperestlikten menederdi.

Hz.Muhammedin peygamberlikten evvel en mehur dost-

larndan biri Eb Bekir idi ki-yr-i ar-le mehurdur, Bir deHatice'nin yeeni Hakm Bin Hazem dir. Bu zat Kureyin


11/106

7

byklerinden ve Muhammedin samimi dostlarndan idi.Kureyilerin-darinnedve- denilen siyas mahfelleri bu zataaittir. Hakim Bin Hazen o mahfeli yz bin dirhemle Mua-

viyeye satm ve ald paray sadaka olarak datmtr.

Beinci konu:

SLMYETN DOUU

Hz.Muhammedin doumunda Mekke ehri Putperestik

merkezi idi. Araplarn taptklar yz atm put ierisindebulunurdu.

Kbenin anahtar ile baz ileri Hz.Muhammedin aile-sine ait iken O hazret hibir vakit putlara ba ememitir.

Ve Araplarn irkin adetlerine muhalif hareket ederdi. O haz-ret bilhassa ticaret gibi dnya ileriyle meul olduu haldednya ve dnya ilerini kalben bo ve faydasz hissederdi.

Fakat ruhunun sevdii hedefi kavryamyordu.Hz.Muhammed Mekkeden mil mesafede olan Hra

Dana gider aylarca orada tefekkr ve murakabeye varrd.Erzak tkendii zaman evine gelir erzakn alr bir dahaHraya giderdi. Orada yapt ipadet Hz brahimin Peygam-berliinden evvel yapt ibadet gibi tefekkr ve ibret almakidi.

Mesela ben neyim, niin vcda geldim, bu kainat ne-dir, Nereye gidivoruz, Neye inanmalyz? gibi suallere cevaparyordu

Hz. Muhammedin peygamberlik balangc olarak en ev-vel srlar gibi gizli eylerin ruyasnda inkiaf etmee ba-lamasyla olmuturki uykuda grd her ey aynen vuku bu-

lurdu.Bu halet (Ruyay sadika) ile tabir edilir.


12/106

8

Bir gn Hz.Muhammed Aleyhisselm Hra Danda tefekkrve dncelere dalm iken gaibden bir melek u szlerikendisine sylemitir.

(Oku, her eyi yaratan ve insan kan ynndan vcdagetiren Rabbn namna oku!) Hz.Muhammed bu szleri din-ledikten sonra Allahn tecellisinden korkup titriyerek evinednmtr.

O Hazret Hrada bana geleni Haticeye anlatmtr.Hatice Onu o zamann en mehur limlerinden Verekaya

gtrm. Vereka bunun szlerini dinledikten sonra Bu, tamHz.Musaya gnderilen Nmusdur Yani melektir demitir.O hazretin gsterdii tel ve korkunun esbab: Nbvvet

ve Allahn tecellisi deildi. Ancak nbvvete eriecei zamannbvvet vazifesinin arln dnmekten tel ve korkuyadmt. nk : Hz. sann vazifesi yalnz tebli idi.Hz. Musannki de yalnz kavmine Peygamberlik edip kavmi-

ni kurtarmak idi. Hz. Muhammedin vazifesi btn insanla-r cehaletten marifete, dalletten hidayete kartmak idi. Ta-bi byle ar bir vazifeden korkulur.

O Hazret, en evvel nbvvetini kadnlardan Haticeye,ocuklardan Aliye, Erkeklerden Hz. Ebu Bekire sylemi.

Ve onlarda tereddtsz kabul etmilerdir. Sonra bilhassaEbu Bekirin dalaletiyle Hz. Osman, Abdurrahman Bini Avf

Sad Bini Eb Vakkas gibi evvelce de putlardan ekinen b-yk zatlar mslmanl kabul etmilerdi.

Hz. Muhammed nebi olarak tam sene mahrem birsratte Peygamberliini fa ettikten sonra Aldn emri in-faz et, ve akrabalarn korkut mealinde nazil olan ayetle ri-salete mazhar olarak teblie balamtr, te slmiyetin do-

uu bu tebliden meydana km ve yava yava bymeebalamtr.


13/106

9

LGL VAKALAR

1Rasl Ekrem Safa tepesine kar Kureyleri s-

lamiyete davet ederken:Ebu Leheb; Hz. tin szlerine kar helak olasn, bunun

iin mi bizleri buraya ardn diye O Hz. te beddua ettiin -den hakknda (Tebbet) sresi nazil olmutur.

2Rasuli Ekrem verdii bir ziyafet esnasnda akraba-sndan Abbas, Hamza, Ebu Talip gibi zatlara slamiyyetitebli etmitir. Onlar bu teblii skut ile karlam ve am

kalmlardr. Yalnz 14 yanda bulunan Hz. Ali ayaakalkarak demitir ki, ben hepinizden baa, yaa, grezayfvekk isemde Muhammede yardmedeceimdemitir.

3 Kureyiler Rasuli Ekremi Ebu Talibe ikayet eder-ler, Ebu Talip de nazikne cevap verir, onlar reddeder. Ra-suli Ekrem yine teplie devam eder. Kureyiler bir daha i-

kyete geldiklerindeEbu Talip Rasuli Ekremi Himaye Etmek-ten vazgeer gibi bir durum gsterir.Rasuli Ekrem Ebu Ta-libin geveklik gsterdiinden u szleri sylemitir.

Kasem ederim ki, o adamlar bir elime gnei, dier elimede ay koyarlarsada, risaleti tebliden vazgemem. Ya Cenab-Hak bana bir kuvvet verir, yahut da bu uurda feda olurumDemitir. Bu szler Ebu Talibe ok tesir eder. Haydi olum

vazifene devam et. Hi kimse senin bir klna el vuramaz.diye himaye edeceine sz vermitir.

Rasuli Ekrem yine faaliyete devam etmitir. Kureyilerhayatna yanaamyorlarsada trl trl azab ve cefa vermek-ten geri durmuyorlard.

4 Hazreti Muhammedi ifal iin kureyiler namna

-Utbe bin Rabia-Ziyaretine gider.Ya Muhammed; stediin nedir? Her ne istersen servet


14/106

10

olsun, kadn olsun, hatt Mekke hakimlii olsun, sana vere-lim. Bu iten vazge demitir. Rasuli ekrem ona cevaben, bir-ka ayet okumutur. Utbe, bu ayetlerin yksekliine dikkat

ederek fikrini deitirmi ve geri dnerken Kureyilere demi-ki; bana kalrsa bu adam kendi haline brakalm. Onun sy-ledii szler hibir sze benzemiyor. Btn szlerin fevkin-dedir. Eer muvaffak olursa lehimizedir. Muvaffak olmadtakdirde Arabistan onu imha eder.

HAZRET HAMZANIN MSLMANLII

Hz. Muhammedin st kardei ve ocukluk arkadave ayni zamanda kendisinden ya byk olan Hz.Hamzaavcla merakl bir zatt. Her akam avdan dnerken Kbeyegider Kurey ulular ile grrd. Onlarda kendisine okhrmet gsterirlerdi. Halbuki Kureyilerin Muhammede yap-tklar zulmlerden yabanclar bile mteessir olurlard.

Ebu Cehlin o hazrete bir gn yapt ikenceyi, bir zulm,

bir cariye gryor. Cariye tahamml edemez, hemen hamzayagider, meseleyi ona nakleder. Hz.Hamza fevkalde bir tees-srle silhn alr Kbeye gider. Ebu Cehilin nnde durarakite ben mslman oldum, ne edersen et diye Kureyilerininadna kalben deilse de zahiren mslmanln iln eder.Fakat, birka gn sonra tefekkr ve dnceler neticesindemslmanl bihakkn kalben tasdik etmi, mslmanlarkahramancasna muhafaza ve himayeye balamtr.

HZ.MERN MSLMANLII

28 yanda bulunan Hz.mer fevkalde mslmanla ztidi. Hatta bir gn Kureyilerin tevik ve srarlaryle klcnekerek, yaln klla Kbeden kar gider. Yolda rastlad

Naim bin Abdurrahman Nereye gidiyorsun sualine cevabenMuhammedi ldrmee gidiyorum dediinde, evvel kz kar-


15/106

11

deinle eniten Saidin ahvalini anla, sonra Muhammede gitdemitir. mer bu szleri Naimden iitir iitmez hemen kz-kardeinin kapsn alar, ieriye girer.

Enitesiyle boumaa balar Hatta kzkardeine bir dar-besi deer, kanlar iinde kalr. Neyse, kz kardeiyle enite-sinin okuduklar ayetleri okur. Dikkat eder. Derhal kalbineiman damlamaa balar. Hemen evden kar Safa tepesi-nin arkasnda bulunan Hz.Muhammedin bulunduu eve yalnklla gider. Eshab, Onu grr grmez kapy amak istemi-

yorlar. Hz.Hamza, brakn gelsin. Hayr iin gelmise, iyi yok-sa onun ban klla uururum, demitir.Ne ise, ieriye girer. Rasuli ekrem neye geldin Ya mer,

der. Ben, Msliman olmaa geldim, dediinde, Rasuli EkremEshabyla beraber, Allah ekber diye tekbirlere balarlar.

Hz merin imana gelmesi, Rasuli ekremin evvelce Yarabbu dini ya ebu cehil, veya merle takviye et diye yapm

olduu da hrmetine vuku bulmu ve slmiyet mere na-sip olmutur.

Hz.mer, hemen peygamberle ashabn toplyarak nleri-ne der, doru kbeye gtrr. slmiyyeti Kureyilere kar- iln ederler.

te slmiyyetin douu evvelce gizli bir ekilde olmuise de alenen iln edilmesi haz. merin mslmanl ile ol-mutur.

Altnc konu:

HULEFA- RADN KMLERDR?

slmiyyet devre zerine gemitir.

1. Peygamberlik devresidir ki 13 sene Mekke de, 10 senede Medine de olmak zere 23 seneden ibaret nbvvet ve


16/106

12

risalet devresi gemitir 2 . devre, hilfet devresidir ki, Pey-gamberden sonra yerine geip madd ve manev bihakkn

drt zat tarafndan idare edilen hilfet devresidir.Hz. Ebu Bekir iki sene ay on gn hilfette kalm-

tr. Hz. mer On sene alt ay yedi gn devam etmitir.Hazreti Osman 1 2 sene hilfeti idare etmitir. Hz. Ali, altsene devam etmitir.

Demekki hilfet devresi 30 sene 9 ay 17 gndr. Hule-

fa-i Raidin denilen mezkr zatlardan ibarettir.3. nc devre Saltanat devresidir ki, bu devre de slmi-

yet daha ok dnyevi menfaate dayanmtr. Bu devreyi icatedip 41 tarihinde riyasete geen Hz. Muaviyedir.

Yedinci konu :

SLAMYYETTE BLG VE BLGNLERNKIYMET VE DERECELER

Bilginin Kymet derecesini ifade eden Kuran- Kerimayetleri;

1. En evvel nazil olan kra Bismi ayetiyle bilgi vekraat emredilmitir.

2. Her kim ilim ve hikmete mazhar olmusa ok byk

hayra rast gelmi mealinde bir ayetle tasrih edilmitir.3. Beikten kabre kadar bilgi araynz diye, RasulEkrem

bir hadisi ile emretmitir.

4. Bilginler hakknda, bilen ve bilmeyen derece ve ky-mete bir deildir, diye Kuran- Kerim emretmitir.

5. Bilginler Peygamberlere varistirler, diye Rasuli Ekrem

emretmitir.Hlsa insan hayvandan ayran bilgidir.


17/106

13

nsan btn mahlukata hkim klan bilgidir.Maddi ve manev btn terakkiyat ancak bilgi ile olabi-

lir. Ve bilgi nisbetinde insan ykselir ve alalr. Binaenaleyh,

zamann tenevvr ve terakkisi nisbetinde, bizler de tenevvrve terakki etmeliyiz.

Sekizinci konu:

SLAMYYETTE AHLAK :

Rasul Ekrem, bir hadisi erifinde, Ben gzel ahlkikmal itmek iin gnderilmiim diye emretmitir. Demekkislamiyyetten doan en byk gayeahlktr. Ve dnya, ahiretsaadetlerini douran ancak ahlktr. nsan herbir ykseklieeritiren ahlktr.

1. Ahlkn en birincisi doruluktur ki, insann dili, kalbi,fikri bir olmaldr. Ahlk gzel herhangi bir ie girerse mu-

vaffak olur.

2. Ululemre kanunlara itaat etmektir, nk milletinasavi ve yaay hkmete olan itaate baldr.

3. Ana ve babaya itaat etmektir. nk ebeveyne itaatetmeyen adama ocuklar da itaat etmeyeceklerdir.

4. Komularn hakkna riayetetmektir.nk hukuk ara-snda en ehemmiyetli komu hakkdr. Komuya yaplan hr-met anaya yaplan hrmet gibidir. tima hayat sarslmaktankoruyan esbabdan biri de komularn hukukunu muhafaza et-mektir. Hatt bir kiinin iyi olup olmad komusunun e-hadetiyle sabit olur.

Hlsa, bir insan, byklere oulluk, kklere babalk,emsaline kardelik muamelesini yaparsa tam mansyle insan

olmakla slamiyyetin emrettii gzel ahlk kendisinde top-lam olur.


18/106

14

Dokuzuncu konu:

BU DNYA NEDR:

Azizim, bu dnya; Allahn byk bir otelidir. nsanlarmuvakkaten bu otelde oturtturur. Ve btn ihtiyalarn te-min eder. Onlardan hibir ey istemez. Yalnz insanlarn ah-s ve itima hayatlarn, istirahatlarn salayacak onbir mad-deden ibaret bir program izmitirki, o maddelere gre hare-ket etmekle aralarnda fenalk ktlk olmasn. Ve daima

Allahn ltuf ve ihsanlarna mazhar olsun. Ve kahr-u gaza-bna maruz kalmasnlar.O maddeler: alts imani ve vicdanidir. Bei de amelidir.

En evvel, iman maddelerden balayacaz.Birinci madde : Allaha iman,

Yani u kinat yaratan Allahn varln, birliini, sfat-larn inanp kabul etmek lzmdr.

Allahn varlna Delil : Azizim, Allah'n varl en bedi-hi, en ak bir meseledir. Bedihi olan bir eyi delille arat-rp bulmak ayptr. Yalnz, Gz maddiyat grmek iinyaplm bir alettir. Manev eyleri grmek selhiyetinde de-ildir.

Maahza Allahn varlna en kat en metin delil, bizimvarlmzdr. nk, Allah olmasa biz olamayz. Mademki

biz varz Allahta vardr. Eer Allah yoktur desek varlmzinkr etmi oluruz.

Evet, bir resim, kendi kendine ressamsz vcuda geleme-dii gibi o resmin sahibi de kendi kendine vcuda gelemez.Herhalde o resme bir ressam lzm olduu gibi, sahibine debirhalk lzmdr.Aksi takdirdebir adanm kendisine hem baba,

hem oul olmaslzmdr.Allahn birliine delil; Evet Allah kinatnhlikidir. Hlk


19/106

15

iki olduu takdirde her iki hlikin kudretleri ya birbirinedenk olur, veya biri tam dieri noksan olur. Birbirine denkolursa birisi fazla olur. Biri tam dieri naks olursa kudreti

naks olan halik olamaz, yleyse halik birdir.Maahaza ikilik-ten ihtilf kar. htilftan ihtill kar, ihtillden fesad do-ar. Halbuki ne gklerde ve ne de yerlerde zerre kadar birfesad yoktur. Tam manasyle nizamve intizam davam etmek-tedir. yleyse halik birdir. ki deildir.

Allahn Sfatlar :

Evet insanda bulunan hayat, ilim, irade, kudret, iitmek,grmek konumak gibi sfatlarn Allahta da bulunmas za-ruridir.nk ancak busfatlarla kinat yaratlrve i grlr.

Maahza; insanlara bilgiyi veren cahil olamaz. radeyiveren iradesiz, hayat veren, hayatsz olamad gibi, konu-may grmeyi iitmeyi de insanlara veren, ll, sar, ma ola-maz.

Yalnz Allahn bu sfatlar bizim sfatlarmzn cinsindendeildir. Keyfiyetleri nasl olduunu bilmiyoruz.

kinci madde :

MELEKLERE MAN :

Arkada; imann rknlarndan biri de meleklerin vcudunainanb kabul etmektir.S Melek nasl bir mahluktur. Menei nedir.? nsandan negibi birfarklar vardr? nsanlara muhalefet cihetleri varmdr?Meleklerin ileri nedir? Melekin vcuduna dellet eden ne gibieyler vardr.?C1 - nsan topraktan olduu ibi melekte nurdan neetetmitir. Evet nur gibi bir ltifin meleki bir hayata meneolmas toprak gibi bir kesifin insan bir hayata medar olma-sndan daha mkuldr. Bunu dnen onda tereddt etmez.


20/106

16

2 Melekin insan gibi idrak ve uuru varsada nevu nma-ya tabi olmyan ltif cisimleri vardr ve kesif cisimlere mah-sus yiyip imek tenasl gbi halleri yoktur.3 Meleklerde isyan yoktur, kfr yok. Allahn emrindenkmak yok. blis meleklerden olmayp cinlerden melek-ler iine girmitir. Harut, Maruta isnat edilen kfr vemasiyet sraili hrafelerdendir.

4 Meleklerin ksmlar ok olduu gibi i ve vazifele-ri de pek oktur. Bir ksm ibadetlerin aksamiyle meguldrBir ksm da - pilot ve ofrlk vazifelerile meguldr. yle

ki; Milyarlarca ecram ve krrelerin u sonsuz fezada yaptk-lar ilhi Manevrada arpmak ve dmek gibi tehlikeleremahal braklmamas iin o ecramda halkedilen cezip defigibi kanunlar kfi deildir. Ancak o krrelerin pek sratlimuhtelif hareketlerinde devam ve intizamlarn saklyacak u-urlu, idrakl ofr ve pilotlar lzmdr. te bu ofrlkvazifesini yapan ancak meleklerdir. Evet baz zatlar tarafn-dan Melekl bihar, meleklcibal, melekl enhar gibi kul-lanlan unvanlar, tabirler u hakikate iaret olsa gerektir.

S. Melekleri gremiyoruz. Nasl inanacaz

C. Evet hakknz vardr. Ama bir eyin grlmemesi yokolduuna delil olamaz. Baknz ruhumuzu gremiyoruz. Hal-buki vcudumuzda ruhun bulunduundan phe yoktur.

Maahza u bolukta yldz denilen milyarlarca krreler

vardr. u arzmz onlara nisbeten bir ceviz kadardr. Arz-mz bu kklyle beraber eit eit, trl trl, hayat-lar, canllarla dolu olsunda o kocaman krrelerin, lemlerinhayatlardan, canllardan bo olup harebe eklinde bulunma-larna ihtimal verilebilirini ?

Yalnz oralardaki hayatn artlar bizim hayatmzn art-largibi deildir. Evet, suda havada toprakta grdmz


21/106

17

hayatlar ayrayr olduu gibi, o krrelerdeki hayatlarda ayrayr olabilir.

nc madde:

KTAPLARA MAN:

Evet, insanlara asayi ve yaay usuln temin ve saadetyollarn gstermek zere melek vestasiyle nazil olan kitab-larn Allahn kelm olduklarn kabul adip iman etmek l-zmdr. Bu kitablar, zamann devrelerine gre insanlarn ta-

bakalarna, seviyelerine gre nazil olmulardr. Kurandanmaada kitablar muvakkat kanunlar gibi husus milletlere na-zil olmulardr. Kuran ise medeniyyet goncasn aan ebedve umum bir kanundur, ki, onun nzul ile tekiler meriy-yetten kaldrlmtr.

Kurann Allah tarafndan nazil olduunu ve insanlarn

sz olmadn ksaca size izah edeyim.Evet, ne imdiye kadar ve ne kyamete kadar benzeri yaplma-m ve yaplamyacg bir kitap insanlarn kelm olamaz.Olsa idi benzeri olurdu. Benzeri olsa idi tarihlerden buluna-

cakt. Tarihlerde bir benzeri daha yoktur, yleyse insann eserideildir. Allahn kelmdr.

Ve keza, Kurann ivesi okunuu, tesiri cazibesi hibir

kitabda yoktur. Ve hibir kitaba benzemez. yleyse ya btnkitablarn fevkindedir veya altndadr. kinci k muhaldir.

yleyse btn kitablarn fevkndadr. yleyse insanlarnsz deildir. Ancak Allahtan nazil olan bir kitabdr. Vekeza,Kuran, insanlara tebli eden zat, mmi imi. Yani okur-yazar snfndan olmad herkese malmdur, mmi bir zatcihan hayrette brakan bir kitabn yazar olamaz, yleyseKuran Allahndr.


22/106

18

RESULLERE MANDrdnc Madde :

Resuller CenabHakkn emir ve nehiylerini insanlara teb-li etmek zere insanlardan seilip tayin edilen en kmilinsanlardr.

Rivayetlere gre nebilerin says 124 bindir. Kurandaisimleri yazl 25 tir.Onlarn da en bykleri betir. Hz.Nuh,brahim, Musa, sa ve Muhammed aleyhimsselmdr.

Hz. Muhammedin hviyetini bilmek farzdr. nk. Mu-hammed adl ok insanlar vardr. ocuklarn kelime-i ehadet-teki Muhammedin hangi Muhammed olduunu bilmeleri l-zmdr. O zatn hviyeti geen konularda beyan edilmitir.Tekrarna lzum yoktur.

Y E V M - A H R E MAN:Beinci Madde :

Evet, u lemin bu durumdan kp daha gzel bir du-ruma ve bir ekle girecei bir gndr. Bu gnn geleceineinanmak lzmdr.

Bugnn geleceine btn dinler mttefiktir. Hatt fenbile geleceine kaildir. Bu hususta beyan edilen deliller pekoktur. Ksa olarak bir para aklamak lzmdr.

1. u dnya gneten ayrld zaman ate eklinde ay-

rlmtr. Zaman gemesiyle o ekil zail olarak kl eklinegirmitir. Kl ekli de zaman gemesiyle Zail olarak toprakekline girmitir. Ondan sonra nebatat, sonra hayvanat, sonrainsanlar meydana gelmilerdir.

Dnyann geirmi olduu u durumlar, ekiller arasndaayrlk gayrlk yoktur. Yani bir ksmn bir ksmna tercihsebebi yoktur. Binaenaleyh dnyann evvelki ekilleri zail ol-duu gibi, u hazr olan ekli de lme mahkm olup evvel-

ki ekilleri gibi zail olacaktr.


23/106

19

2. u fezada bulunan ecram arasnda bulunan cezb, defkuvvetlerisayesinde aralarnda gavgalar arpmalar olmuyor.Muntazam ilerine devam etmektedirler. Fakat bu kuvvetlerilelebed devam edecek bir katiyyette deildir. Binaenaleyhbu kuvvetler bir zafiyete, azalmaya mruz kald zaman be-hemehal vukua gelecek arpmalardan, dediimiz kyametkopacaktr.

K A D E R E M AN

Rasuli Ekrem ashab kiram kaderi bahsetmekten menet-mistir. Hz. Ali de Kader derin bir denizdir iine giren bo-ulur demitir. Binaenaleyh etrafiyle kaderden bahsetmiye-ceiz. Yalnz insanlarn ihtiyar fiilleri ile irade-i cziyyedenbir aklama yapacaz.

yleki : nsandan sdr olan fiiller Ceberi mezhebincetamamiyle Allaha aittir. Mutezillerce insana aittir. Bu iki

mezhebin delilleri ve o delillerin bozuk olduklarn d e l i l l e man Dili eserimde beyan edilmitir. Ehli snnete u fi-iller insann iradesi ile insandan sdr olursa da, o fiillereterettb eden eser Allaha aiddir.

Mesel: ldrmek fiili insandan hsl olur. ldr-mek fiiline tereddp eden maktln lm Allaha aiddir.

Demek ki insann fiilleri biri sebeb dieri msebbeb ol-mak zere iki irade ile husule geliyor.

Ceberiler tarafndan yle bir itiraz irad edilmitir ki,irade-i cziyye Allahn verdii bir kuvvettir. Mademki okuvvet Allahndr, ondan sudur eden fiiller de Allahn olur.

Buna cevaben derizki, irade-i cziyye Allahn verdii birkuvvet ise de, fakat bu kuvvetin iyi ve kt eylerde kulla-nlmas insana aiddir. Allaha aid olamaz.


24/106

20

Mesel : Sana hediye edilen bir kan iyi veya kt ey-lerde kullanlmas senin elindedir Hediye eden adama aid

deildir. yle ise irade-i cziyye denilen kuvvetin iyi ve kteylerde kullanlmas insann elindedir. Allaha aid deildir.

Buna binaendir ki, ktil Allah deildir, insandr. nk smi fail ancak mastardan alnr. Masdar ise insandr,

Allah deildir. Allahda yalnz eser hsl olur

lmden Sonra Dirilmek

Evet, insann ldkten sonra ikinci bir hayata nail olaca-

na iman etmek lazmdr. Evet, insann ikinci hayatna de-lil birinci hayatdr. Evet, ikinci hayatnda, pheli olup ka-bul etmeyen adam, ana rahminin o kk fabrikasnda insa-nn ilk yapl keyfiyyetine ve ruh veriliini dikkatle dn-sn . Bu iki hayatn ustlar birdir. Evvelki hayat verenkudret ikinci hayat da yaratp vermeye kdirdir.

Maahza, k mevsiminde lm bahar mevsiminde deiade-i hayat eden yzbinlerce haerat ve nebatatn lm vedirilmeleri insanlarn lmden sonra dirilmelerine birer mislve birer rnekdir. Bunu ren onu inkr edemez.

M A N

man, mam- Maturidice basit olup yalnz kalben dinin

hkmlerini kabul etmekten ibarettir. Lisanla ikrar etmekimann cz-i deildir.

Earice kalben tasdik edilmekle dil ile de ikrar etmeklzmdr.

Birinci mezhebe gre kalben tasdiki olup da lisanla ikra-r olmayan adam, Cenab Haka mmin ise de halka m'mindeildir. Namaz klnmaz. Tasdiki olmayplisanla ikrar olanadam Allahca mnafk, insanlarca msliman addedilerek na-


25/106

21

maz klnr.

SORULAR

1.Allahn varlna, birliine, sfatlarna aid delilleri sy-leyiniz.

2. Meleklerin vcuduna kanat verecek bir aklama ya-pnz.

3. Kitablar niin nazil olmulardr. En evveli hangisidir.

4.

Kur'ann Allah'n kelm olup insann sz olmadnakanaat verici deliller.

5. Nebilerin adedi katr. Kuranda zikredilenler kimler-dir. Peygamberimizin hviyetini syleviniz.

6. Yevmi-ahir ne demektir, geleceine deliller nelerdir.7. nsandan sdr olan fiiller hakknda mezhebleri syle-

yiniz-

8. Ehli snnet mezhebi nedir. rade-i cziyyeye yaplanitiraz nasl defediyoruz.

9. ldkten sonra bir daha insann tekrar havata gelme-sine aid delilleri gsteriniz.

10.man hakknda mezhebleri syleyiniz.

A M E L H K M L E R E G E Y O R U Z

Ameli hkmlerden kelime i ehadet:

Aziz ocuklarm, insanlarn partilerine kayd ve kabul art-lar olduu gibi slmiyetin de ilk dairesine girmek iin bi-rinci art, u mbarek kelime-i ehadeti dil ile syleyip m-na ve mefhumunu kalben kabul ve tasdik etmekten ibarettir.

Kelime-i ehadetin insann ahs ve tima hayatna ne

gibi bir faydas vardr.Bu kelimeyi sadikane syleyen insann kan, mal,rz


26/106

22

tecavzden mahfuzdur. Yani katli caiz deildir. Mal animeedilemez, rzna tasallut edilemez. Ve hukuki slmiyyeye da-hil olur.

te bu sayede ahs ve itima hayat dinen bir sigortaaltna girmi oluyor.

N A M A Z

Leyle-i Miracda farz olunan namazlar betir. B be va-kit namazlar Peygamberimizde birlemitir. Evvelki Peygam-berlere mteferrikan yani Hz. Ademe sabah namaz, Hz.Da-vuda le namaz, Hz.Sleymana ikindi namaz, Hz Yakubaakam, Hz.Yunusa yats namazlar teklif ve farz klnmtr.

Namazn dnyamza olan faydas:

Aziz ocuklarm, dnyann umumi istirahat ve asayiiyalnz iki eyle olur. Birisi iyilik yapmak, kincisi k-

tl yapmamaktr. Bu iki eyin husuli daimi ve sabit birkorku ve bir mide bakyor.

Bu korku ve mid hislerini insann kalbine damlatan an-cak namaz ve ibadettir.

Evet, be vakit Allahn huzurunda durup Allahn nimet-lerine arz- kran, azametlerine arz- abudiyet eden adamnkalbinde yava yava korku ve mit hisleri germee balar.

Namazlara devam edildike o hisler byr. Zail olma-yacak bir durumda kalbte yerleir. Meleke haline gelir.

Bu hisler yle sabit bir vaziyete geldiklerinde insan ken-disini daima Allahn mlknde ve Allahn ilim ve nazaraltnda grr Ve bu sayede ktle el uzatmayaca gibi i-yilii de takip etmekten geri kalmaz.

Binaenaleyh, her ahsta bu hisler meleke haline gelirse


27/106

23

dnyada ktl yapacak kimse kalmaz. Meerki Allahnmlknden ilminden, nazarndan k olsun. Buda mmkn

deildir.

NAMAZIN VACP OLMASININ ARTLARI

Namazn farz olmasnn alt art vardr.

1. Akldr. Akl olmayana namaz farz deildir.

2 . Bldur. Yani 15 yana girmeyene namaz farz

deildir3. Mslman olmaktr. Hiristiyana namaz klmak farz

deildir. nk iman yoktur.

4. Hayz ve nifastan temiz olmaktr.

5. Namazn farz olmasndan malmat olmaktr.Haberleriolmayan vahilere farz deildir.

6. Haddi blda azalarn salam olmasdr. Kk ikengz, kulak gibi bir azas sakat olmusa namaz ona farz de-ildir.

SORULAR

1. Kelime-i ehadetin manas ve dnyamza faydas ne-dir?

2.

Namaz ne zamn ve ka vakit farz klnmtr?3. namazn dnyamza faydas?

4. Namazn vacip olmasnn ka art vardr? nelerdir?

NAMAZIN ART ve RKNLER

Namazn dndaki artlar altdr.

1. Hadesten taharet Yani cnp ve abdestsizlikten temizbulunmaktr.


28/106

24

Abdest ve gusln vcudumuza olan faydalar:

1. Yorgunluktan neet eden geveklik, uykudan haslolan sersemlik gibi insan tembellie sevk eden halleri izaleederler.

2. Hiddet, gazap, gam, keder gibi ruhun inkibazlnasebeb olan arzalan def ederler.

3. Vcudun nefes almaa mani olan mesamat kapatankirleri izale etmekle vcudun ierisine mesamatdan bol bolhava verdirmekle vcudu zafiyetten kurtarrlar.

4.

Bilhassa gusl, muamele-i cinsiyeden dolay gayb vezayi olan kuvveti iade ettirirler.

5. Bilhassa souk sularla alnan abdest, gusl vcudupekletirirler.

6. nsann el, yz, ba, ayak azalariyle yaplan gnah-lardan abdest suyu ile o gnahlar zail olmalarna rivayetlervardr.

te bu rivayetlere binaendir ki, abdestte yalnz yz, el,ba, ayak ykanr. nk gnahlar ileyen gz, kulak,az gibi duygular hep batadr. nsan gnahlara gtrenayak ve yapanda eldir.

Buna binaen abdest alnr ve bu drt aza ykanrken ab-

destsizliin kaldrlmasiyle gnahlarnda silinmesi niyetedilirse ok iyi olur.

ABDESTN KISIMLARI

Ol babdaki ayete gre namaz iin alman abdest farzdr.Kbenn tavaf iin alnan vaciptir. ly gasb etmek gibieyler iin alnanabdest, mendubtur.


29/106

25

Abdest, Leyle-i mirata namazla beraber farz olmutur.Rknleri el, yz, ba, ayak olmak zere drttr. (1 )

1.

Evet, bu drt azann birinci defa ykanmalar farzdr.Mesh miktar ban drtte biridir. Neresi olursa olsun. (2 )

2. Sakal, ka byk v.s. gibi yzde bulunan tyler skolsun seyrek olsun yalnz zahirleri ykanr. (3)

3. Abdesten sonra o gibi tyler tra edilirse dipleriniykamak lzm deildir. Bir uzvun slanmam bir yeri kal-msa ayn uzvun ya ile slatlmas kfidir. Baka bir uz-

vun ya ile caiz deildir. Fakat gusulde caizdir. nk gu-slde bedenin tamam bir uzuv saylr.

ABDESTN SNNETLER

1 . Besmele ile balamak. Abdestin ortasnda besmele e-kilirse kfideildir.Fakatyemek yenirken besmele yemek ortasn-da ekilirse kafidir.

2 .

Ellerini bileklerine kadar ykamak. Bu, snnet ise desu kfi gelmedii vakit farz yerini tutar.

3 . Misvak veya misvak gibi sert bir eyle aznn iinive dilerini fralamak.

afiye Gre:

(1). Abdestin rknleri altdr.Niyetle tertip rknlerden saylmtr.(2). Batan tek bir kln meshi kafidir.(3). Yzde bulunan tylerin mutlaka i ve dn ykamak l -zmdr.

H T A R

Hanefi olan imam mezhebine muhalif bu noktalar riayetedip yapmaldr. Yoksa afilere imam olamaz.


30/106

26

4 . Ayr ayr sularla azna ve burnunasu ekmektir. (1)5 . Byk ve ka gibi yzde bulunan tylerin dibini slat-

maktr.6 . Yzn haddinden ykp uzanan sakal meah etmek. (2)7 . Ba tamamen mesh etmektir.8 . Ban meshinden maada uzuvlar er defa ykamak.9 . Kalben niyet etmektir. (3)

10 . Ayette olduu gibi tertibe riayet etmek. (4)11 . Azalarovalamak.

12.Aralarnda uzun fasla vermemek.13. Kulaklar taze bir su ile mesh etmek.14. Boynunu mesh etmek gibi eylerdir.

S O R U L A R

1. Namazn artlar katr? Abdest ve gusin faydalarnedir?

2.

Abdestin ksmlar nelerdir?3. Abdest ne vakit farz olmu ve rknleri katr.4. Ba mesh miktar ne kadardr. Yzdeki tylerin iin-

ykamak lazmmdr?5. Bir uzvun suyuyla baka bir uzvun slatlmas caizmi-

dir? Guslde nasldr?

afiye Gre:

(1). Bir su ile hem aza hem buruna su ekmek caizdir. (2). Uzanan sakaln meshi kfi deildir. Ykanmas lazmdr.(3). Kalben niyet etmek farzdr. Ve ayn zamanda niyetin Al-

lah ekberle beraber olmas lazmdr.(4). Tertibe riayet farzdr.

H T A R

Hanefi imam, kalbinde niyet edip ve o niyeti Allah ekberleberaber etmesi gibi tertibe de riayet etmelidir.


31/106

27

ABDESTNADABI

1 . zr olmayan adam iin vakitten evvel abdest almak.2. Abdesti bozmak vaktinde kbleye yz evirmemek.3. Su ile necaset yerini ykamak.

H T A R :Mutlaka istinca snnettir. Su ile istinca adapdandr. Ya-

ni su ile istinca eden adam hem snnet hem adaba riayetetmi olur. Yalnz tala istinca eden adam yalnz adaba riayetetmi olur.

H T A R :Su ile istincann adabdan addedilmesi veya tala istinca-

nn yaplmas necasetin yerinden yaylmamasna baldr.Eeryerinden tecavz edip yaylrsa tecavz eden miktar bir dir-hemden noksan ise su ile ykanmas snnettir. Ta ile deolabilir. Bir dirhem miktar ise su ile ykanmas vacip olur.

Bir dirhemden fazla olursa su ile ykanmas farz olur. Bu ikisuretle ta kfi deildir.

Vekeza kan necaset kan veya irin olursa yine ta kfiolmayp su ile ykanmas lzmdr.

4. Abdesti bizzat almaktr5. Abdest alrken konumamak.6. Parmaklarn yzn hilllamak.

7.

Uzuvlar ykarken dualar okumak.8. Suyu kullanmakta israf etmemek.

9. Su ile istinca ettii takdirde bir mendille kurutmak.10. Abdesten sonra iki rekat namaz klmak gibi eylerdir.

ABDESTTE NEHYEDLEN EYLER1 . Abdesti bozarken kbleye yz evirmek.2 .

Avretini tehir etmek.


32/106

28

3 . Sa eli ile istinca etmek.4 . Taam meyve, tezek, hayvann yiyecei kmr kt

gibi eyleri kullanmak.5 . stinca yerinde kulland mendille uzuvlarn kurut-

mak

6 . iddetle suyu yzne vurmak.7 . Dudaklarn sk yummak.

8 . Yznmaraya giderken ayet ve Allahn isimleriile ya-zl bir ey veya nakl olan bir elbiseyi ak olarak yannda

bulundurmak.9 . Abdesti bozarken Allahn ismini veyabirayeti okumak

gibi eylerdir.Abdest almaya kadir olmayan bir hastann kars, kardei,

olu abdestini aldrabilir. Fakat karsndan baka kimse istin-casn yapamaz.Kars bulunmad takdirde istinca sakt olur,stincasz namaz klabilir. ( 1 )

ABDEST BOZAN EYLER

1. nsann n veya arkasndan neceset veya nadirattenta, kum, kurt gibi her ne ey karsa abdesti bozar. ( 2 )

Her iki yoldan maada bedeninin neresinden kan necasetabdesti bozar. ( 3 )

2.Az dolusu kusmak abdesi bozar. Fakat balgam mut-

laka batan olsun mideden olsun bozmaz.

AFYE GRE:

(1) Hastann ne abdestini nede istincasn kars yapamaz.nk temasla abdestleri bozulur.

(2) Temas olmamakszn meninin gelmesi abdesti bozmaz.Vemeni tahirdir, ykanmas lazm deildir.

(3) Her iki yoldan maada neresinden necaset karsa abdestibozmaz.


33/106

29

3. Bedenin bir yerinden kan, veya irin kt zaman ken-di kendine akarsa abdesti bozar. Kendi kendine akmazsa boz-

maz

4. Kanla tkrk kark karsa hangisi ok olursa h-km onundur. Msavi olurlarsa ihtiyaten abdest alnr. ( 1 )

5. Meme, kulak, gbek gibi yerden bir hastalktan dolaysanc ile beraber kan ey abdesti bozar. Sanc olmazsa boz-maz ( 2)

zr sahibi her namazn vaktnda abdest alr o abdestle iste-

dii kadar namazn klar. Vaktin kmasyle abdesti bozulur.zr sahibi niyet getirdii takdirde abdestsizlii kaldrrmdiye niyet edemez. Ancak Namaz klmay kendime hellederim der. nk abdestsizlikten kurtulmuyor.

6. Uyku, sarholuk, baylmak gibi hallerde akln gaybe-dilmesiyle abdest bozulur. Makadi yere yapk veya bandizlerine koyarak bir eye dayamyarak uyursa abdesti bozul-maz.

7.

Rku ve secdeli bir namazda kahkaha ile glmek ab-desti bozduu gibi namaz da bozar. (3) Yalnz glmek na-maz bozarsa da abdesti bozmaz.

ki erkek veya iki kadn veya bir erkekle bir kadn ara-snda ehveti galeyana getirecek bir temasta her iki tarafn-da abdesti bozulur. Bir erkekle bir kadnn ehvetsiz temas-lar abdestlerini bozmaz. Bir insan kendi eli ile avret yerini

AFYE GRE:

(1) Bedenden kan irin, kan, abdesti bozmaz. Kusmak da ab-desti bozmaz.

(2) Tkrkle kan mutlaka abdesti bozmaz. Ve memeden vekulaktan vs.den akan kan herneolursa mutlaka abdesti bozmaz.

(3) Kahkaha ile glmek namaz bozarsa da abdesti bozmaz.


34/106

30

mesh ederse bozulmaz. ( 1 )

S O R U L A R

1.

Abdestin snnetleri nelerdir.2. Abdestin adablar ve istinca hangi ksmdandr.3. Necaset yerinden ayrlrsa istinca nasl yaplr? kan

necaset kan, irin olursa temizlemesi ne ile olur.

4. Abdesti bozan eyler nelerdir ?5. zr sahibi ne vakit abdest alr ve nasl niyet eder?6. Erkek ve kadnlar arasnda temas abdesti bozarm ?7. Avret yerine el demekle abdest bozulurmu ?

T A H A R E T N K NC K I S M I

G U S LGUSL CABEDDREN EYLER .

1. ehvetli meninin zekerden ayrlmas ile gusl lzmdr.Demek ki, ar bir eyin kaldrlmasyle veya yksek bir yer-

den dmekle ehvetsiz meni akarsa gusl lzm deildir. Ve-(1). Nesebi veya ridai akrabalardan maada herhangi bir kadna

di,sa, trnaktan maada neresine temas olursa heriki tarafndaabdesti bozulur. Elin ii kendi avretine veya lnn avretinedeerse bozulur. Hayvan avretine deerse bozulmaz.

H T A R

Abdest hakknda ihtila fl noktalar yazld.mam olan zat,mezhebine muhalif noktalara riayet etmelidir.

Mesel;Hanefi olan zat, afilere imam olduunda, abdestte Niyeti terketmi olmasn.Ve azalar tertibsiz ykam olmasn. Ve tylerin dibine suyu deydirmemi olmasn.Vekeza abdest al-dkdan sonra eli bir kadna demi olmasn. Ve kendisinin ve ne

de bakasnn avret yerlerine el ii ile temas etmi olmasn. a -

fi olan, imam, akmayan kk havuzdan abdest alm olmasn .Bedeninden irin,kan, gznden sancile yalar akmasn. Bann

azbir ksmn mesh etmi olmasn.Aksi takdirde veballi kalrlar.


35/106

31

yahut belinden meni ayrlp zekerinin ortasnda kalarak lezzetkaybolduktan sonra karsa Ebu Yusufa gusl icap ettirmez.mam- zamla Ebu Muhammedce gusl icab eder.

Binaenaleyh misafir hakknda fetva mam Yusufun kavlizerindedir. Misafir olmayanlar iin fetva, Ebu Muhammedle,mamn kavilleri zerindedir. Mesel, bir misafir rya esna-snda meni, belinden gelir gelmez zekerini tutup lezzet zailolduktan sonra zekerini brakp meni karsa Ebu Yusufagusl lzm gelmez.

Cimadan sonra bevl yaptktan sonra gusl ederse sonratekrar meninin kalan gelirse gusl lzm deildir.Cimadan sonra bevl yapmadan gusl ettikten sonra me-

ninin kalan akarsa tekrar gusl etmek lzmdr.1. Aletlerin birbirine girmesi. Evet n veya arkaya yap-

lan o fiil hem yapana hemde yaplana gusl icap ettirir. Meniaksn akmasn.

Bir hayvana veya bir lye veya itiha ekmeyen bir k-k ocua o fiil yapld takdirde meni akarsa yapana gusllzmdr. Meni gelmezse ona da lzm deildir. ( 1 )

Rya ile meninin gelmesi gusl icap ettirir. Meni gelmez-se gusl lzm deildir.

Meniden baka insandan akan iki trl su daha vardr.Birisi Vedi dir ki, ehvet geleyana geldiinde meniye ben-

zer kaln bir sudur. kincisi Mezi dirki, ekseriya bevldensonra akan sarca bir sudur. Bunlar gusl icap ettirmezler.

2. HAYIZ VE NFASDIR,

Hayz veya nifasn kan kesildii zaman gusl lzmdr.

AFYE GRE:

(1) meni gelmese bile gusl lazmdr.


36/106

32

Evet kadndan biri hayz ikincisi nifas, ncs istihaze adile trl kan akar.

H A Y I Z :

Kadnlarn ay balar denilen hayzn mddeti gn gecedir. Ekseri mddeti on gn on gecedir. Bu mddetlerinharicinde akan kan, hayz deildir. Ancak istihaza kan olup,istihazann hkmne dahildir.

Hayzn mddeti zarfnda namaz yoktur. Oru tutulmaz.Sonra oru kaza edilirse de namazn kazas yoktur. Hayz za-mannda kocas ile temasta bulunamaz. Ne cima, ve ne avret

yerine yaklamak caiz deildir. ( 1 ) Hayzn ilk mddeti do-kuz yandan itibaren balar. Sonuncusu ise 52 yama kadardevam eder. Bu yalarn haricinde grlen kan hayz deildir.

N F A S :ocuk doarken beraberce akan kandr. Nifasn en az

mddeti muayyen deildir. Ekserisi ise geceleri de beraber40 gndr. ( 2 )

Kadnn karn yarlarak ocuk karlrsa kadn nifas ha-linden kurtulur. Ve kocasnn lm ile veya boamas ileIddeti varsa o ddetin mddeti biter.

ocuk drlrse ocuun zas belli olmusa nifas olur.Olmamsa nifastan kurtulur. Hayz esnasnda ne gibi eylerharam ise nifas zamannda da haramdr.

S T H A Z A :Hayz ve nifas mddetlerinin dnda bir hastalktan do-

AFYE GRE:

(1) Hayzn en az mddeti bir gn bir gecedir. En uzun md-deti de 15 gn 15 gecedir.

(2) Nifasn az 40 uzunu 60 gndr.htar:Kadn afi, kocas hanefi olduklarnda imam afinin

gsterdii mddet nazaraalnarak,kocas kendi mezhebine grekarsna yaklaamaz.


37/106

33

lay grnen bir kandr. Bu kan gren kadn zr sahibi sa-ylr. Namaz vakti geldikten sonra abdest alr. Namazlarnklar. Namaz ortasnda kan aksa bile zarar yoktur. Orucunututar, kocas ile de temasta bulunur. Gebe kadnn grdkan hayz deildir, istihazadr. Hayz, nifas cnb insanlartam bir ayeti Kuran kasdi ile okuyamazlar. Fakat bir aye-tin yarsn veya dua niyetiyle tambir ayeti veya hecelemek su-retiyle ocuklara ders verirken okumas caizdir. Ve klf-sz Kurana el vuramaz ve mutlaka camilere giremezler. ( 1 )

3. LMDR.Fakat lmn gasli farz kifayedir ki, Bir adamn gasl

etmesi ile hepsinden farziyyet kalkar

GUSLN FARZLARI

GUSLN RKNLER TR1. Mazmazadr ki, aznn iini ykamaldr.2. stinakdr ki buruna su ekmekten ibarettir.3. Btn bedeni ykamaktr.

Niyet abdestte snnet olduu gibi gusl de de snnet-tir. (2. )Mazmaza, itinak abdestte snnet, guslde farzdr. n-

k azla burun ileri abdestte i,guslde d saylr. (3)Kaplanan di hakknda fetva afi mezhebine binaendir.

nk afi mezhebinde mazmaza mutlaka snnettir. Azasu alnmas bile caizdir.

Vcut stnde bulunan btn tylerin diblerine su deyi-

rip ykanacaktr. Seyrek olsun sk olsun burnunun iinde ku-rumu smk var ise kartlr. Suni, yani takma diin ka-rlmas lzmdr. Az dolusu su imek mazmazann yerini

AFLERE GRE:

(1) Durmamak art ile camilere girip kabilirler. (2) Niyet abdest ve guslde farzdr.

(3) Mazmaza, istinak mutlaka snnettir.


38/106

34

tutar, mazmaza veya baka bir yer unutulursa fikrine geldi-i zaman yalnz unutulan yer ykanr. Ve klnan namazlariade edilir.

Cnp olan bir kadn hayza derse hayzdan sonrabir gusl kfidir. Namazn vaktine kadar gusl geciktirmektebeis yoktur. Velevki orulu olsun. Cnblk iin yaplan gu-sl abdestin yerini tutar. nk zalar arasnda tertip lzmdeildir. ( 1 )

S O R U L A R

1. Gusul icabettiren eyler nelerdir?2.

Meninin akmas nasl olursa gusl lzm gelir. eh-vetsiz karsa, gusl lzm gelirmi?

3. Guslden sonra meni karsa ne lzm gelir.4. Bir hayvanla veya bir l ile yaplan o fiilde ne l-

zm gelir.?5. Bir ocukla nikhls arasnda o fiil nasl olur.?6.Vedi, mezi, nasl sulardr, hkmleri nelerdir.?

7. Kadnlarn ka hali vardr ? Hayz ve nifasn mddet-leri ne kadardr.?

8. Hayz ve nifasta haram olan eyler nelerdir?9. stihaza ne demektir, hkm nedir?10.Gusln farz katr? Gusl abdestin yerini tutarm,

istinca tala yaplr m?

T E Y E M M M Teyemmm, suya bedel toprakla yaplan bir abdesttir.

Teyemmmn rkn ve artlan drttr.

AFYE GRE:

(1) Gusl abdestin yerini tutmaz. Yalnz havuza dald za

man bir abdest alnacak kadar durursa yerini tutar.Yoksa tut-maz. nk tertip lzmdr .


39/106

35

1. Suya kullanmaktan aciz olmak.

2. Niyet etmek

3. Mesh etmek.

4.

Temiz toprak.

TEYEMMMN YAPILI KEYFYYET :Her iki elinin ilerini topraa vurup kaldrr.

Yzn temamen mesh eder. Bir daha ellerini topraa vurur,kaldrr. Sol elinin ii ile sa kolunu ve sa elinin ii ile solkolunu tamamen mesh eder.

SUYU KULLANMAKTAN ACZ, K TRLDR:1. Bir hastalktan dolay suyu kullanamaz.2. Suyun bulunmamasndan ileri gelirSuyun bulunmas ihtimali varsa her taraftan yz adm

kadar aramak lzmdr.Eer bulunmas ihtimali yoksa aramakgerekmez. ( 1 )

Teyemmm abdeste bedeldir. Bedellerde niyet lzmdr.

Niyetin ekli ise ya abdestsizliin kaldrlmas, veya namaznkendisine hell olmasndan ibarettir. Bu iki ekilde caizdir.

Cerahet veya yaras olan adam, eer onun yaras bedeniveya abdest azalarn tamamen veya ksm ekserini kaplamise yalnz teyemmm eder. Salam kalanyerleri ykamak l-zm deildir. ( 2 )

Eer o yara az bir miktarn kaplam ise salam ksmn

ykar ve yarann stn ak olsun olmasn mesh eder. Te -yemmm lzm deildir.

AFYE GRE:

(1) Su bulmak ihtimali olsun olmasn aramak lzmdr.(2) Yara iki uzuvda olursa iki teyemmm, uzuvda olursa

teyemmm, ile salam kalan miktar da ykamak lzmdr.

uzuvla beraber bata tamamen yara olursa drt teyemmmlzmdr.


40/106

36

Namazn vaktinden evvel teyemmm yaplabilir.Bir teyem-mmle birka namaz klnabilir. ( 1 )

Teyemmm eden adam, su ile abdest alanlara imam ola-

bilir. Ne su ve ne toprak bulunmad takdirde cnp olsabile namazn klar. Fakat niyet getiremez. Kraatini okuya-maz. Bilhare namazn iade eder. ( 2 )

Abdesti bozan eyler, teyemmm de bozar. Teyemmmyapp namazn kldktan sonra su bulunursa namazn iadesilzm deildir. Fakat namazn iinde suyu grrse namazbozulur.

S U L A R

Yamur, kuyu, eme, deniz, v. s. gibi kaytsz sularlarlaabdest ve gusl yaplabilir. Fakat aa, ot, kavun gibi birkayda izafeten zikredilen sular abdest vegusldekullanlmaz.

Akar sular ne kadar az olursa olsun necasetle vasflardeimedike pis olmaz. Akmayan sular ise havzu kebir de-nilen sathi yz arndan aa ise necesetin yapmasyla osu pis olur.

S O R U L A R

1. Teyemmmn ka art ve rkn vardr. Nasl yaplr?2. Teyemmme niyet lzmmdr, niyet nasl yaplr.?3.Yaral adam nasl teyemmm eder?

4. Teyemmm bozan eyler nelerdir.?5. Mutlak ve mukayyet sular hangileridir. Ve hangi su-larla abdest ve gusl alnabilir?

6. Necasetin yapmasiyle hangi sular pis olur?

A F Y E G R E :

(1) Her bir farza bir teyemmm lzmdr.

(2) Niyet getirir, namaz klar fakat cnp olursa fatihayokuyamaz ve namaz iade eder.


41/106

37

M E S T ZERNE M E S H:Bu mesh meselesi Kur'anla deil, hadisle sabittir.

Mukym yani misafir olmayan adam iinmddeti bir gnbir gecedir. Misafir ise gn gecedir. Abdesti alp mestigiydikten sonra vaki olan hadesten itibaren mddetin balan-gc balar. Abdestten sonra elinde kalan ya ile mestinimesh ederse caizdir. Fakat ban mesh ettikten sonra elindekalan yala mesti mesh etmek caiz deildir. Eer suya dalar-sa veya yamur mestine isabet ederse kfidir. ( 1 ) zr sa-hibi abdest aldktan sonra bir ey zuhur etmeden evvel tamabdest zerine mesti giymise zrsz adamlar gibi namazvaktinde abdest alrken mestini karmaya mecbur deildir.

Eer bir ey zuhur ettikten sonra naks bir abdest ze-rine mesti giymise her namazn vaktinde mestini kartma-ya mecburdur. Mestin zerine yaplan meshin miktar el par-maklarndan parmak kadardr.

Mukim olan adam mddetini bitirmezden evvel seferegiderse misafir mddetine tabi olur. Misafir olan damddetini ikmalden evvel ikamet ederse mukim mdde-tini hesap edecektir. ( 1 )

Mestte bulunan yrtk miktar eer kk parmaktanaz olursa caizdir. ( 2 )

Bir mestte bulunan iki ve yrtn toplanmas lzm-dr ki parmaktan az olup olmad anlalsn. Fakat her

iki mestte bulunan yrtklarn toplanmas lzm deildir.

A F Y E G R E :(1) Meshde de niyet lzmolduu iin yalnz yamurla veya

suya dalmakla mesh yerine gelmiyor.

A F Y E G R E :(1) Her iki surette de mukimin mddetini yapacaktr.(2) Suyu nfuz ettirecek kk bir delik de olsa mesh caiz

deildir.


42/106

38

Ayaa suyu nfuz ettirmiyecek kadar kaln oraba mesh

caizdir.

Mestsiz ayak zerine mesih etmek caiz deildir. Fakat

ialar yaln ayak zerine mesh ederler.Sarg zerine mesh : Hasta olan uzvun ykanmas zararl

olursa o uzuv zerine mesh edilir,eer mesh de zararl olur-sa sarg zerine yaplr fakat sarg zerine yaplan mesh birdefa olur. Tekrar lzm deildir. Fakat o mesh hasta olan uzvu tamamen kaplamaldr.

S O R U L A R

1. Meste mesh ne ile sabittir? Ve misafirin, mukimin

mddetleri ne kadardr.2. Mesth zerine meshin mddeti ne vakit balar.

3. Misafir mukym, veya mukym misafir olursa mddet-leri nasl olur ?

4. Mestlerde bulunan yrtklarn hkm nedir ?5.

oraba mesh caizmidir ?

H T A R :Guslde, teyemmmde, mestin meshinde beyan edilen ihti-

lfl noktalara riayet lzmdr. Mesela gusl yaparken niyet getir-memi, veya gusl yaparken ayrca abdest almamm, veya birkayerinde yara olduu halde yalnz bir teyemmm yapm veya yr-t bulunan mest giymi olan bir hanefi, afilere imam olamaz.Vekeza gusl yaparken mazmay terk eymi bir afi, hanefile-re imam olamaz.

H T A R :Hanefi olan imam, afilere riayet etmedii takdirde afiler

fatihay okuduklarndan namazlar sahih olur, ama cemaaten se-vap alamazlar. afi imam, hanefilere riayet etmezse cemaatinnamaz fasittir. nk onlar kraati okumazlar, cemaatin namazYalnz imamn kraatiyle Sahih olabilir.


43/106

39

N E C A S E T

NECASET K KISIMDIR.

Bir ksm alizadr ki, bir dirhemden fazlas namaza ma-nidir. Etleri yenmeyen hayvanlarn pislik ve idrarlar gibi.

Etleri yenmeyen hayvanlarn derileri tabakla terbiye edil-mekle temiz olur. Yani namaza mani deildir.

Vekeza o hayvanlar besmele ile kesildii takdirde etleri detemiz olur. Ve namaza da mani olmaz. Fakat hnzir btn

azas ile pistir. Hibir ey ile temiz olamaz (1)kinci ksm : Nccaset-i hafifedir ki, bir elbisenin drt-te birinde bulunursa namaza mani olmaz. (2)

nek gibi eti yenen hayvanlarn idrarlar gibi.Gvercin, sere kuu gibi kularn pislikleri temizdir.

Fakat tavuk, kaz, rdek mstesnadr. Farenin pislii az ol-mak artiyle ierisine dt eyi pis etmez. Eti hell olanveya olmayan, hnzirden baka her hayvan sa iken temizdir.

Ancak besmelesiz lmle pis olur. Laenin ancak boynuzutrna, kemii temizdir. (3)

A F Y E G R E :

(1) Kpek hnzir gibi pistir bireyle temiz olamaz.

(2) Gzle grlecek olurs namaza mani olup ykanmas l -zmdir.

(3) Necaseti hafifenin caiz ksmlar varsa da drtte bir nis-betinde deildir.Hnzirle kpek ya olarak bir eye deerlersebirdefa toprkla kark alt defada yalnz su ile ykanmas l -zmdr. Lenin trna, tyleri hereyi pistir. Kuyular, kkhavuzlar hkmndedir.Sularnn vasflar bozulmdka pis ol -maz. necaset Dalsn dalmasn. Yalnz Badat litresi ile okuyunun suyu beyz litaeden aa olmasn.

Beyz litreden aa olursa necasetle pis olur. Temizlen -mesi ise hariten getirilip ilve edilen su ile beyz litreye bali

olursa temiz olur. Baka aresi yoktur.


44/106

40

Abdest ve guslde kullanlm olan su, bir daha abdest

ve gusldekullanlamaz.

K U Y U S U L A R I :

Kuyu suyu, pis olduu zaman kova ile karlrsa temizolur. Eer fare veya sere kuu kadar kk bir lm hay-vanla pis olmusa 20 den 30 a kadar kova ile su ekilir.

Eer tavuk gvercin kadar byk bir hayvan olursa 40

kovadan 50 ye kadar karlr.Eer bir insan bir koyun kadar byk olursa suyun ta-

mamen ekilmesi lzmdr. Fakat den hayvan dalp ya-ylm ise kk olsun byk olsun, suyun tamamen ekil-mesi lzmdr.

Eer kuyu, bir l ile deil, bir necasetle pis olursamesel; Bir insann veya bir hayvann pislii ile pis olmu-sa o kuyunun suya tamamen ekilmesi lzmdr.

S O R U L A R :

1. Necaseti galiza ne kadar olursa namaza mani deil-dir, ne gibi hayvanlarn pislii galizadr ?

2. Hafife ne kadar olursa namaza mani olmaz ve ne gi-

bi hayvanlarn Pislii Hafifedir?3.Laenin neyi temizdir?4. Kuyu pis olursa ne kadar suyu ekilir ve ne ile pis

olur?

A R T I K L A R

nsan ve hayvann azlar bir pislikle pis olmamak ar-

tyle artklar temizdir.Kpekele hnzrn artklar pistir. Yrtc kularla, ylan,


45/106

41

akreb, fare, kedi, tavuk gibi evlerde kalan hayvanlarn artkerahatlidir. Yani onlarla abdest almak mekruh olur.

Eek ve katrn artklar phelidir, Herbir hayvann te-ri, art gibidir.

Necis bir boya ile bir ey boyanrsa defa ykanmaslzmdr. Pis olmu bir ya defa eritilip su ierisine d-klpkaldrlrsa temiz olur.

Uykuda olan bir adamn azndan akan su mutlaka te-mizdir. Necaseti hafifeden drtte biri ile mekruh ve p-heli artklar namaza mani deildir.

NECASETTEN TAHARET

Namazn shhatine olan artlar.Namaz klann vcudu ile elbisesi namaza durduu ye-

rin temiz bulunmasdr

S E T R A V R E T

Namazn shhatine nc art, avret yeri rtl bulun-mak.

Erkein avreti gbekten dize kadardr. Fakat diz avretedahil, gbek ise haritir. (1)

Kadnn bedeni tamamen avret olup namazda rtlmesilzmdr.Yz ile bileklerine kadar elleri mstesnadr.Bun-lar ne namazda ve ne namazn haricinde avret deildir.

Ayaklar ise bir kavle gre namazda avret olup ak bu-lunmas namaz bozar dier bir kavle gre namazda avret de-ildir, yalnz namazn haricinde avret olup ecnebiye kargsterilmesi caiz deildir.

A F Y E G R E :

(1) Uykuda olan adamn midesinden gelen su pistir.


46/106

42

Kadnlarn dirseklerine kadar kollar ve kulaklar ile sa-lar hakknda ihtilf vardr. Sahih olan kavle gre bunlar daavrete dahildirler.

H T A R : Eski zamanda yzlerin rtlmesi avret iindeildi. Ancak fitneye, ktle maruz kalmamak iin rtl-mesi adet edilmitir. (2)

Avretten saylan bir azann drte biri akta bulunmasveya kastla ak bulundurulmas bir rkn eda edilecek kadardevam ederse namaz bozulur.

Bedenin rengini gsterenelbise namazda setir olamaz ima-

mn nne derse veya bir necaseti tutarsa defa Sp-hanallah diyecek kadar devam ederse namaz bozulur.Avrete setr edecek birey bulunmad takdirde veya bu-

lunan ey necis ise plak olarak namazn klar. Fakat ipekgibi erkekler iin giymesi haram olan bir elbiseyi giyebilir.Geni olan bir elbisenin yukarsndan veya aasndan av-ret grnrse zarar yoktur.

Mahremler veya mslmanlar huzurunda gbekle diz ara-sndan baka sair yerlerin gsterilmesi caizdir.

Namazn dnda yalnz tedavi gibi bir zarurete binaenavretin gsterilmesi caizdir.

4 yandan aa olan ocuun avreti avret saylamaz.

S T K B A L K I B L E

Namazn drdnc art mekke ehrinde bulunan Kbeile mehur binaya kar durmaktr.

Mekke ahalisi iin Kbenin aynna durmak lzmdr.Mekkeden hari olanlar iin Kbe cihetine durmak kfidir.

AFYE GRE

(1) Gbek ve diz ikisi de avrete dahildir.(2) Kadnn el yznden maadas heryeri sada dahil ol -mak zere avrettir.


47/106

43

Namazn bu art baz hallerde terk edilebilir. Meselmedeni vastalarda yolcular veya zrl adamlar terk ede-

bilirler.Hali bir yerde veya garip memlekette kbleyi gsterecek bir

kimse bulunmad takdirde idihad eder. Namazn iindegsn zrsz kbleden evirenin namaz bozulur. nkistikbali kble art olduuna nazaran evvelinden sonuna ka-dar namazla beraber olmas lzmdr.

Mesel namazn abdestle beraber olmas niyetten selmakadar lzm olduundan namazn iinde abdest bozulursanamazda bozulduu gibi, istikbali kble de art olduundannamazn iinde kbleden ayrlrsa namaz bozulur.

S U A L

Rku ve secdede namaz klann yz Kbeye mtevccih de-ildir.Binaenaleyh istikbali kble namazn tamam ile beraberolmadndan art olamaz.

Ve keza Mekke mevkiinden yksek veya alak bir yerdenamaz klann Kbeye tevecch yoktur. yleye istikbal artolamaz.

C E V A P

Arz krrevidir. Dz deildir. Hemde Kbenin st sema-ya kadar, altda merkeze kadar Kbeden saylr.

Binaenaleyh krrenin neresinde rk ve secdeye eilenadamn yznden ekilen akuli bir izginin kbenin aynnaisabet etmese bile Kbenin st ve alt hava i sdvanelerineisabet eder.

te bu itibarla istikbali kble namazn tamam ile beraberolmu oluyor.

HTAR :

stikbali kblenin namazda art olduundan arzn krrevi


48/106

44

olduu anlalr. nk krrevi olmasa istikbali kble tama-myle namazla beraber olmaz.

V A K T Namazn beinci art Kuranda zikredilen vakitlerdir.

Bu vakitler namazn shhatine art olduklar gibinamaznfarz olmasna da arttrlar. Demekki bu vakitler gelmezdenevvel namazlar farz olmad gibi edalar da sahih deildir.Binaenaleyh imal kutbunda oduu gibi gnleri iki ay ka-

dar uzun ve geceleri de o nisbette uzun olan yerlerde orala-rn halkna bu be vakit namaz o uzun zamanda yalnz birdefa farz olur.

yleki; o yerlerde gnein ktndan evvel sabah na-maz farz olur. Bir ay sonra gne zevale geldiinde lenamaz,sonra bireyinglgesi birmisli veya ikimisli olduundaikindi namaz,bir ay sonra gnein battnda akam namaz,

kzltnn battnda yats namaz farz olurlar. nk, o uzunzamanda namazn farz olmasna sebeb olan bu vakitler yalnzbir defa meydana geliyorlar.

S O R U L A R

1. Erkek ve kadnn avret yeri ne kadardr. Kadnn ne-relerinin ak bulunmasna cevaz vardr.

2.Avretten ne miktarnve nekadar aktabulunmascaiz-dir. Bedenin rengini gsteren elbise caiz midir.

3. Bir erkek kadnlarn arasna derse ne olur.4.Elbisenin stnde veya aasndan avretin grnmesi

zarar eder mi. Avretin gsterilmesi ne vakit ve kimlere kar caizdir.

5.Rkuda istikbali kble varmdr. Nasl art oluyor izahediniz.


49/106

45

6.Vakit, namazn edasna ve farziyyetine sebebdir. Kutbuimalide ka namaz farz olur?

Namazlar be olduklar gibi, vakitler de 5 tir.

1. Sabah namaznn vaktidir. Bunun vakti fecri sadk k-tndan gnein kna kadar devam eder. Fakat ortalnaydnlanmasna kadar namazn tehiri mstehabdr. (1)

2. le namaznn vakti:

Bu namazn vakti gnein zevalinden balar glgenin birveya iki misle ulancaya kadar namazn devam eder. (2)

mam- Yusuf ve Ebu Muhammedle beraber afi Maliki veHambeli imamlarnca bir eyin glgesi bir misli olduundaikindi namaznn vakti balar. Fakat imam- Azamca glgeiki misli oluncaya kadar le vakti devam eder.

3. kindi namaznn vakti: lenin son vaktinden balar,

gnein batmasna kadar devam eder.4.Akam namaznn vakti: Gnein batmasndan kzll-

n kaybolmasna kadar devam eder. Fakat mam- zamnbir rivayetine gre beyazlnda kaybolmas lazmdr.

5.Yats namaznn vakti: Kzlln veya beyazlkla bera-ber kaybolmasndan fecrin kna kadar devam eder.

Vitir namaznn vakti: Yats namaznn vaktidir. Fakat

mam- Azamca vitrin vakti yats namazndan sonra balar.Yat-sdan evvel klnmas caiz deildir.

AFYE GRE

(1) Fecri sadn kmas ie sabah namaznn klnmas evl -dr.

(2) Glgenin bir misli oluncaya kadar devam eder.


50/106

46

HTAR:

le ve yats namazlarnn vakitlerinde fetvann imameynkavli zerine olmas lazmdr. nk afi, Maliki, Hambeli

imamlar da bu iki namazn vakitlerini tayin hususunda ima-meynle beraberdir.

Yani, yatsnn evveli vakti kzltnn kaybolmasndan iba-rettir lenin son vakti glgenin bir misil olmasndan iti-baren ikindi vaktinin balamasna ve lenin bitmesine mt-tefikan hkm etmilerdir

Binaenaleyh be adama kar muhalif bir adamn fikrinefetva vermenin ne derece evla olup olmad mftilerinnazar dikkatine havale edilir.

nk, bu fetvada bilhassa amele takmna bilhassa ra-mazanda bilhassa yaz mevsiminde byk bir sr vardr.Halbuki dinde Ysr vardr, sr cihetinegidilemez.

MEKRUH VAKTLER

Kerahetli vakitler betir: gnein domas, zevali,batmas vakitleridir, bu vakitlerde kazaya kalan farzla vacipibadetlerin klnmas caiz deildir. Klnd takdirde iadesilzmdr. (1)

Fakat bu vakitlerde nafilelerin klnmas sahih ise detahrimen keraheti vardr. Geride kalan iki vakit ise fecrinkmasndan gnein domasna ve ikindi namazndan sonragnein batmasna kadardr.

Bu iki vakitte kazaya kalan farz ve vaciplerin klnmascaizdir. Ama nafilelerin klnmas caiz deildir.

Yalnztehire urayan sabah namaznn snneti klnabilir.

AFYE GRE :

(1) Yalnz mutlak nafile sahih deildir.Ksuf gibi bir sebeple vekazaya kalan farzlarn klnmas

caizdir.


51/106

47

S O R U L A R

1. Namazlarn vakitleri katr ve nelerdir, nereden nere-

ye kadar devam ederler.2. le ile yats namazlarnn vakitleri hakknda imam-

larn ihtilfnda hangi taraf kuvvetlidir ve fetva hangi tarafaolmal.

3. Mekruh vakitler ka tanedir o vakitlerde hangi namaz-

lar klnmaz ve hangileri klnr.

N Y E T Namazn altnc art niyettir.Niyet, nafileler iin yalnz namaz kasdetmekten ibarettir.

Fakat teravih, vitir ve btn farz ve vaciplerde bir kaytlatayinleri lzmdr.

Rekatlerin adedini ve mekkede olduunu ve ilk veyason snnet olduunu tayin etmek lzm deilsede afide l-zmdr.

Farzla beraber nafileye niyet edilirse farza mahsub olur.Kadnlarn bulunmadklar zaman imamn imametlii kast

etmesi lzm deildir. Fakat cemaatin imama uymaya niyetetmeleri lzmdr.

Fakat imamn kim olduunu bilmek tayin etmek lzmdeildir. Yalnz imamn mesel Ahmet olduu zann ile Ah-mede niyet etmi bilhare imamn Mustafa olduu tebeyynetmise namaz bozulur.

lk tekbirden yani ALLAH EKBER dedikten sonraniyet ederse caiz deildir.

Ancak tekbirden evvel niyet etmelidir. Az bir gecikme

aralarnda olursa zarar yoktur.

AFYE GRE

(1) Tekbirle niyet arasnda duraklama caiz deildir. Arala-rnda beraberlik lzmdr.


52/106

48

NAMAZIN NDEK ARTLAR

ttifakl olan namazn i artlar altdr.Birincisi iftitah tekbiridir ki, onunla namaza balanm olur.Bu tekbirin ekli ALLAH EKBER dir.Bu tekbirin telffuzunda dikkat edilecek noktalar:

1.Allah kelimesinin hemzesinden sonra bir elifin ilveedilmemesi.

2. Lmn eken elifi bir med miktarndan fazla uzatl-

mamas

3.Allah la ekber arasnda bir vavn vcude getirilmemesi.4.Ekber kelimesinin nc harfi stnde bulunan stn

bir elifi douracak kadar uzatlmamas. Aksi takdirde namazfasit olur bu tekbirin baka ekilleri de vardr. Fakat mmet-e ittifakla kabul edilen ancak (ALLAH EKBER) eklidir.

Gerek bu tekbir olsun ve gerekse kraat olsun baka birlisanla okunmas imameyn kavillerine gre caiz deildir.mam- Azam baka lisanla okunmasna dair verdii cevazdanrcu etmitir

Fakat onun rcu etmesi kraat hakknda katidir. Amatekbir hakknda kati deildir. Tekbir yerine istifar etmek,da etmek tebih etmek gibi eylerle namaza balam olmu-

yor.Cemaat imamn tekbirinden evvel tekbir alrsa namaza

balam olmuyorlar. Bir daha tekbir almalar lzmdr.

K I Y A M

Namazn ikinci art kyamdr. Yani ayakta durmaktr.Hastalk gibi bir zrden dolay kyam terk etmekle namaz

klabilirler.


53/106

49

K I R A A TNamazn nc art kraattirki, Kuran-dan uzun bir

ayet veya ksa ayetin okunmasndan ibarettir.Kraati veya iftitah tekbirini okurken kendisine veya ya-nndakilere iittirmek lzmdr. Yalnz lisann sessiz teb-retirmek kfi deildir.

Nafilenin btn rekatlerinde kraatin okunmas lzmdr.ve keza iki veya rekatli farzlarnda her rekatinde kraatlzmdr Yalnz drt rekatl farzlarn yalnz iki rekatinde

lzmdr. kinci iki rekatinde serbestir, ister okur istemezseokumaz. (1)

Drdnc rkn rkudurBesinci rkn secdedir.

Altnc son oturutur.Bu alt rkndan sehven veya unutarak birisi terk edilir-

se secdedi sehv ile kurtulamaz. Namazn iadesi lzmdr.

AFYE GRE : (1) Farzlarn btn rekatlerinde fatihann okunmas farzdr.

Surenin okunmas ise snnettir.Fatiha okunduu takdirde sure-nin terkine namazn bozulmasn ve nede secdeyi icab ettirmez.Fatihann terki ise namazn bozulmasna sebebtir. Ve secde-i sehvile kurtulamaz. Sureyi okusun okumasn.

Namazn iindeki rknler ondrttr:Mezkr alt rknden baka rknler ise:

(1) Kalben niyet etmek

(2) Rkudan kalkarken dorulmak.(3) Her iki secde arasnda biraz durmak.(4) Rkuda, kyamda, secdede, az durmak.(5) Son tahyyat okumak.(6) Son tahiyyatn sonunda salvat okumak.

(7) Sa tarafa selm vermek.(8) Rkunlar arasnda tertibe riayet etmek


54/106

50

S O R U L A R

1. Hangi namazlarn bir kaytla tayinleri lzmdr.2. Rekatlerin adedini ve mekkediyyet gibi kaytlarla ta-

yini lzm olup olmad.3. mamn imametlie niyet etmesi ve cemaatin de imama

uymaa niyet etmesi lzm mdr?4. Muayyen bir imam kast etmek lzm mdr?Kasdettii takdirde aksi karsa ne lzm gelir.5. Namazn i rknlerini syleyiniz. Allahh ekberde

dikkat edilecek eyler nelerdir.Ve tekbirin baka ekilleri var-mdr.6. Kraatinbaka lisanla caiz olup olmad.7. Kraat hangi rekatlerde okunur. Dier rekatlerde ne

yaplr.

NAMAZIN VACPLER

1.

Fatihay okumak2.Fatihay okuduktan sonra bir sureyi veya bir iki ayeti

ilve etmek.

3.Fatihann sureden evvel okunmas.Sure ile fatihadan biri terkedildii takdirde namaza zarar

olmaz. Fakat secde-i sehv lzm gelir.

4.Farzlarn son iki rekatlerinde deil, ilk iki rekatle-

rinde fatiha okunmas.5.lk iki rekatlerde fatiha tekrar edildii takdirde bile-

rek olursa mekruhtur. Sehven olursa sehv secdesi lzmdr.6.Kraat ve fatiha sesli klnan namazlarda sesli okunur.

Sessiz olan namazlarda sessiz okunmas.

7.Tadili erkn yani her rkn bihakkn ikmal etmek.8.kinci rekatten sonra oturmak.9.Cuma namazndan baka bir namazda secde ayeti oku-


55/106

51

nurken namazn sonunda secde-i tilvet yapmak. Yaplmadtakdirde secde-i sehv lzmdr.

10. Sa tarafa selm vermek.

11.

Kunut duasn okumak.

12. Bayram namaznn tekbirlerini almak.13. Her iki oturuta tahiyyat okumak. (1)

bu vaciplerden birinin terki ile secde-i sehv lzm gelir. Sec-de-i sehv yaplmad takdirde namaz bozulmaz.

N A M A Z I N S N N E T L E R

1. lk tekbirden sbhaneke duasn okumak.2. Euz ekmek3. Cemaate uymayann besmeleyi okumas.4. Fatihadan sonra Amin demek.5. Rku ve secdede dualar okumak.6. Her iki secde arasnda biraz durmak7. Rkudan kalkarken biraz durmak.

8. Fatiha ile sure arasnda besmele okumak.9. Son oturuta ettehyyati okurken Peygamber aleyhis-

selma salvat erife okumak. (2 )

AFYE GRE : (1) u vacip eylerin bir ksm farz birksm da snnettir.

Mesel son oturu ve o oturuta tahyyat okumak ve sa tarafaselm vermek ve fatihay okumak farzdrlar.

Kunut duas bayram tekbirleri ve secde-i tilvet ibi eylersnnettirler.

(Selmiy aleykm) izafe ile, veya (Selmn aleykm) tenvin-le okunursa namaz bozulur. nk mmete kabul edilen ekil(Esselm Aleykm) tarif iledir.

(2) Cemaate uymu olan adam hem.(Euz) hem (bemeleyi) ek-tikten sonra fatihay da okur. Besmeleyi okumad takdirde na-maz bozulur. (Amin) kelimesini seslice syleyecektir.Son oturuta peygamber aleyhisselma salvat okumak farzdr.Terki namazbozar.


56/106

52

10. Kendisine ve bakasna dua etmek, gibi eylerdir.Bu snnetlerin terki ile secde-i sehv lzm gelmez.

NAMAZDA KERAHATL EYLER

1. Namaz iinde aznn rtlmesi kerahatlidir. Yalnzesneyecei zaman rtlmelidir.

2. Secdeye inilirken dizlerinden evvel ellerin yere konul-

mas. Ve ellerden evvel dizlerin kaldrlmas.3. Rkua iner veya kalkarken ellerin kaldrlmas.4. Ceket ve pantolonsuz, yalnz gmlek ve don ile na-

maz klmak5.

Ba ak kerahatli isede hudu huu ve sayg niyetiyle ev-ldr.

6. Kirli, yrtk i elbisesi ile klmak.7. Rkuda ikenban kaldrlp indirilmesi.8. Elbise veya baka bireyle oynamak.9. Secdye gidilirken, pantolon veya baka bir libasn

ekilmesi10.Gzlerin yumulmas ve saa sola bakmak.11.Selm verenin selmna cevap vermek.12.Kk ocuklar kucana almak.13.Amin ve besmeleyi sesle sylemek.14. Akrep, ylan gibi muzr hayvanlar ldrmek mek-

ruh deildir15.Bir veya iki rekattebir sureyi tekrar etmek.16.kinci rekati birincisinden daha fazla uzatmak.

17. Bir libasn giyilmesi veya karlmas az bir amelleolsa kerahatlidir. ok amelle olursa namaz fasit olur.

NAMAZIN EKL VE SIFATI

Kalben niyet etmekle ellerini kulaklarn hizasna kadarkaldrp Allah EKBER diyerek indirir. Kadn ise meme-sinin altna erkek ise gbeinin altna koyar ve balar.


57/106

53

Sonra Ey Rabbim seni hamd ve tesbih ederim. sminmbarek, zametin yksek, senden baka bihakkn taplacak

Allah yoktur Mealinde olan (Sbhaneklllahmme ve biham-dike, vetebarekesmke veteala ceddke vela ilahe ayruk) du-asn okur. (1)

Namaz klan, imam veya tekolursa gizilce ezile besmeleyiekerek, fatiha ve sureye balar. Muktedi ise yalnz sbhane-ke ile euz yokur, sukt eder. Fatihann sonunda ka-bul et manasnda olan Amin kelimesini gizli syler. Vekraati okuduktan sonra Allal ekber diyerek rkua iner.Byk Rabbimi hamd ve teshbih ediyorum manasnda Shha-nerabbiyelaziym ve bihamdihi, defa syledikten sonrakalkarken ise, Allah hamd edenin hamdini iitir ve kabul ederManasnda olan Semiallah limen hamide der.

Muktedir ise ey Rabilimiz sana hamdler olsun mana-sndaolan yalnz Rabbena lekel hamd der. Eeryalnz iseher ikisini de syler.

Ve biraz duraklamadan sonra Allah Ekber der vesecdeye varr.

Secdede dela Sbhane rabbiyel alvebihamdihi der,ban kaldrr. Az bir duraklamadan sonra ikinci secdeyi deyapmakla birinci rekati tamamlam olur.

Sonra hemen ellerini yere brakmyarak ayaakalkar ikinci rekati de birinci rekati gibi yaptktan sonra oturur. Par-

maklarn ak olarak dizlerine koyar.ehadet kelimesini okur-ken ehadet parman kaldrr.

AFYE GRE:(1) Birinci oturuta tahiyyat snnettir. kincisinde farzdr.

Salvat da farzdr. kinci secdeden sonra az durmak snnettir. Kelime-i ehadette (En l) eddesiz nunun zhar ile ve (Muham-

meden Rasulullah) eddesiz tenvinin zhar ile okunursa namazfasid olur.


58/106

54

OTURUTA OKUNAN TAHIYYATn EKL

Ettehyyat lillhi vessalvat vettayyibat esselm aley-ke eyyhennebiyyu verahmetullahi veberekthu esselm aley-na ve ala ibadillahissalihyn ehed ella ilahe illallah ve e-hed enne Muhammederrasulullah Okuduktan Sonraayaa kalkar geride kalan rekatleri de yaptktan sonra yineoturur tahyyat okur.

Peygambere salavat erifeyi okuyacaktr. Sonra dualarokur. Sonra evvela sa tarafa sonra sol tarafa esselm alay-km verahmetullah diyerek namazn bitirmi olur.

H T A R : Birinci oturuta tahyyat okurken salvat da unutarak

okursa secde-i sehv lzm gelir. Bilerek okursa namaz sahihisede iadesi lzmdr.ade etmedii takdirde gnahkr olur. (1)

Ettehyyat den maksat btn azdan kan ibadet-lerdir.

Esselvat den maksat namaz, oru gibi bedenle ya-plan ibadetlerdir.

Etteyibat den maksat zekt, sadaka, teberrat gibiyaplan mali ibadetlerdir.

Besmele hi bir sureden cz olmayp sureleri birbirindenayrmak iin nazil olan mstakil bir ayettir. Ve fatihadan ev-vel okunmas snnet olduu halde terki ile secde-i sehv l-zm gelir. (2)

AFYE GRE:

(1) Salvat erife birinci oturuta snnet ikinci oturutafarzdr.

(2) Besmele fatihadan cz olduu gibi her sureden de czdr.Binaenaleyh besmele okunmad takdirde namaz bozulur. Secde-iSehv kfi gelmez.


59/106

55

S O R U L A R

1. Namazn vacipleri nelerdir.

2.

Namazn snnetleri nelerdir.3. Namazn kln keyfiyyeti nasldr

4. Niyetten sonra rku ve secdeye iner ve rkudan kal-karken okunan dualar nelerdir.

5. Tahyyatn sonuna kadar manas.

6. Besmele fatihadan cz olup olmad. Terk edilirse nelzm gelir.

HTAR:

Namaz ortasnda Yarab bana mal ver para ver, veyafiln kadn bana nasib et gibi dnyaya ait bir eyi da eder -se namaz bozulur. Fakat son tahyyattan sonra selmdan ev-vel byle bir duada bulunursa namaz bozulmaz, lkin noksankalr.

ftitah tekbirinde imamla beraber olan Mdrik birincirekatin ortasnda veya sonunda imama yetien Lhk birincirekatten sonra yetiene mesbuky denir.

MESBUKIYNIN NAMAZI

Mesbuky birinci rekatten sonra imama yetiip uyan a-hstr.

Bu adam ilk imama uyarken Sbhaneke ile Ezu

y okur. Skut eder. mamn selmndan sonra geride kalannamazn klmak zere ayaa kalkarken yine sbhaneke ileeuzy okuyacaktr. Ve imamdan sonra klaca rekatler na-maznn ilk rek'atleri ise sureyi de ilve edecektir. (1)

Hangi rekatlerin rkunda imama yetien adama o rek -at ona mahsub olur. Rkuda yetimezse mahsub olamaz

AFYE GRE:

(1) Sureyi ilave edebilirse de sphaneke dasn okuyamaz.


60/106

56

Mesbuki olan kimse imamn selmndan sonra geriye ka-lan namaznklarken baka bir adam ona uyamaz. Demekkibu husustamesbuki olan adam tek namaz klan adamdan ay-

rdr (1)M S A F R N N A M A Z I

Sefer mddeti 18 saattir. Seferde nama-zn ksalmas lzm olup,tamamlanmas mekruhtur. Tamam-land takdirde birinci oturuu yapm ise iki rekati farzyerine mahsub olur, iki rekati de nafile olur.

Eer birinci oturuu yapmam ise namaz bozulur. n-

k, birinci oturu, misafir iin son oturutur. Son oturuunterki ile namaz bozulur.

MSAFR RUHSAT ve MSAADELER 1. Misafir olanlardan cma, bayram namazlar ile kur-

ban kesmek sakt olur.2. Misafirin mesh mddeti oalr.3. Oru yemesi caiz olur.

4.

Sabah namaznn snnetinden baka snnetleri klmaz.Seferin bu hkmleri vatanna avdet veya bir yerde ika-

mete niyet edinceye kadar bakidirler. Misafirin vakit dndamukyme uymas caizdir. Fakat namazn tamamlar.

Vaktin haricinde ise mesel misafirle mukymin kazayakalan bir namazlarn klarlarken misafir mukyme uyup na-maz ikmal etmez. Mukim ise misafire uymas caiz ise de

misafirin selmndan sonra mukym olan,namaz ikmal eder.Arafat danda le ile ikindi, mzdelifede akamla yatsnamazlarn toplayp beraber kalnmas caizdir. Dier yerler-de beraber klmak caiz deildir. (2)

AFYE GRE:(1) mamn selamndan sonra mesbuki olan adam tek namaz

klan adam gibidir.. Bakas ona uyabilir.

(2) Namazlarn toplanmas ve takdim tehirleri seferde vehazarda caizdir.


61/106

57

S E C D E - S E H V

Sehv secdesi sehven namazda meydana gelen noksanlar

ikmal iin namazn sonunda yaplan iki secdeden ibarettir.Mesel namazn vaciplerinden kunut veya tahyyat gibi

bir vacibin gecikmesi veya terk etmesiyle yahut bir rknngecikmesiyle bu secde yaplr. Fakat farzlarn ve snnetlerinterki ile bu secde yaplmaz.

Bu secdenin vakti ise son oturuta tahyyat okudukdansonra yalnz sa tarafa selm verdikten sonra iki defa secdeyapar ve bir daha tahyyat okur, salvat da ilave ettiktensonra yine saa ve sola selm vermekle namaza nihayet ver-mi olur. (1)

S E C D E - T L V E T

Bu secde her mamca snnet ise de bizce vaciptir.Kuranda yerleri malm olan on drt ayetten biri okunduuzaman yaplan tek bir secdeden ibarettir.

Bu secdede el kaldrmak tahyyat okumak ve selm ver-mek yoktur. Yalnz Allah Ekber ile yaplan bir secdedir.

Bu secdenin tehiri veya terki secde-i sehvi icap ettirir.

Fakat secde ayetinden sonra ayet okumamsa rkuainerken secde-i tilveti niyet ederse veya niyet etmezden na-maz secdesine inerse secde-i tilvet sukut etmi olur.

Eer ayet okumu ise rku ve secde ile secde-i til-vet ifa edilmi olmuyor ona da mstakil bir secde lzmdr.

Namaz iinde olan bir adam hariten secde ayetini ii-

AFYE GRE:(1) Son tahyyat okuduktan sonra selam vermezden iki sec-

de yapar. Bir daha tahyyat okumayarak hemen saa sola selmverir.


62/106

58

tirse namazdan sonra secdeyi yapacaktr. Bir kutan secdeayeti iitilirse lzm deildir (1)

Acaba radyo da ku gibimidir?

V T R N A M A Z I Bu namaz yalnz mam zamca vaciptir. teki imamlar-

ca snnettir. Bu namaz bir selmla rekatten ibarettir. Her rekatinde de fatiha ile sure okunur ve nc rekatndarkudan evvel kunt duas okunur. (2)

Bu namazn yeri ise yats namazndan sonradr. Bu na-

maz ramazanlarda cemaatle klnr.Ramazan haricinde cema-atsz klnr. Bu namaz klnmad takdirde kazas lzm-dr.

T E R A V H N A M A Z I

Bu namaz mekkede olan snnetlerden biri olup yats ilevitir namazlar arasnda klnr. Bu snneti kifayedir. Yani

cemaatsz ve vitir namazndan sonra da klnabilir. Niyetin-de teravih olduu sylenmesi lzmdr. Ramazan ayna aitolup kazas yoktur. (3)

Farz ve vitir namazlarnn rekatlarna sayca msavi veonlar ikmal iin 20 rekat olarak eriate girmi bir ibadettir.

AFYE GRE:

(1) Namazn iinde tilavet secdesi yaplrsa, yalnz ALLAHEKBER denilerek secdeye inilir. Namazn haricinde olursa, drtart vardr. 1. Secde etmek 2. Allah Ekber demek, 3. Niyet etmek4. Selam vermekten ibarettir.

(2) Vitrin en az bir rekat ou ise rekattir. Yalnz ra-

mazann 15 inden sonra son rekatinde rkudan sonra kunut du-

as okunur. Klnmasa kazas yoktur.(3) Teravih namaz ikier rekat klnr. Drder rekat kln-

mas sahih deildir.


63/106

59

Teravih namaz ikier ikier ve drder rekat olarak k-lnm ve klnmaktadr. Yalnz her tahyyattan kyama kal-

karken (sbhaneke) das okunur.Fakat drder rekat olarakklnmas mekruh olur.

(mamlarn nazar dikkatine)

S O R U L A R

1. Dnyaya ait dualar namazn ortasnda veya selmdanevvel okunursa ne lzm gelir.

2.

Mesbuki kime derler. Bu adam imama ilk uyduu za-man bir ey okuyacakmdr.mamn selmndan sonra kalkar-ken bir daha (sbhaneke) ve (enz) y ekecekmidir.

3. Namazn ksalmas iin ne kadar yolculuk lzmdr.Yolcu olan adama ne gibi msaadeler lzmdr. Ve ne vektekadar o msaadeler devam edecektir.

4.

Yolcu adam namaz tamam edermi, ederse ne olur.5. Misafirin mukyme, mukymin misafire uymas caiz-

midir.

6. Namazlarn toplanmas ve takdim, tehirleri caizmidir.7. Secde i sehv ka secdeden ibarettir, ve ne ile klnmas

lzmdr, ne vakit yaplr.

C E M A A TNamazlarn cemaatle klnmas kifai ve Mekkede bir sn-

nettir. Yamur ve souk gibi zrlerden dolay cemaatintirkinde gnah yoktur.

Faskn, amann, veled-i zinann imamettikleri mekruhtur.

1. Erkein kadna veya bir ocua 2.kraati yanl olmaya-nn kraati yanl olana 3. zrsz bir adamn zrl biradama 4.bir zrlnn baka bir zr sahibine 5.farz kla-


64/106

60

nn nafileyi klana uymalar caiz deildir. Fakat nafile kla-nn farz klana, 2zrleri bir cinsten olanlarn birbirine, 3mukymin misafire uymalar caizdir. Fakat misafir mukyme

uyduu zaman namazn ikmal eder.afi ile hanefinin birbirine uymalar caizdir.

Fakat birbirinin mezhebine riayet etmek lzmdr,

(mamlarn nazar dikkatine:)Kadnlar en geride hatta ocuklarn safndan sonra saf

tutacaklardr.

Kadnlar yalnz olarak cemaatle namazlarn kldklar za-man imam olacak kadn safn ortasnda olacaktr.

Bir erkek mahrem veya ayri mahrem bir kadnn hiza-snda bir rkn eda edilecek kadar kalrsa eer o erkek okadna imam ise her ikisinin de namaz bozulur.

Eer imam deil ise yalnz kendisinin namaz bozulur,kadnn namaz bozulmaz.

Fakat cenaze namaznda, secde-i tilvette veya aralarndabir perde uzunluunda veya kk bir kz olduunda namaz-larna zarar gelmez.

CEMAATN MAMA TAB OLMADII YERLER:

1.Kunut duas 2.bayram tekbirleri 3.Birinci oturu

4.secde-i tilvet 5.Secde-i sehv gibi halleri imam terk etti-i takdirde cemaat dahi terk eder.

1.Bir rkn fazla yapmak 2. bayram tekbirlerini fazlaalmak, 3.Cenaze namaznn tekbirlerini drtten fazla almak4.son tahyyattan sonra beinci rekate kalkmak gibi haller-de cemaat imama tabi olamaz.

Vekeza 1.ilk tekbir iftitahta elleri kaldrmamak2.sbha-nekeyi okumak 3.rku ve secdenin tekbirlerini almamak4.


65/106

61

dualar okumamak 5.(Semiallahlimen hamide) yi sylememek 6.tahyyat okumamak 7.selm vermemek gibi haller-de dahi cemaat imama tabi olamaz.

CUMA NAMAZI

Bu namaz mstakil bir farz mdr? veya le namaznabedelmidir? Bunda ihtilf vardr. Baka namazlarn eda vefarziyetleri iin zikredilen artlar cuma namaznda da art-tr. Bununla beraber bir takm artlar daha vardr. Mesel;kadn olmamak 2.misafir olmamak 3.kle olmamak 4.kr ol-

mamak 5.ayaksz olmamak gibi sfatlar farziyyet atlarn-dandr. Vekeza hastalk ve hasta bakclk ihtiyarlk gibi dahili hallerle souk, yamur, scak gibi harici hallari de cu-ma namazndan geri kalmak iin eran saylan zrlerdir.

CUMA NAMAZININ EDA ARTLARI

1. Hkmeti temsil edecek bir adamn bulunmas ile

bir kasaba adn tayabilecek bir yer olmaldr.2. Hutbeyi okuyup cuma namazn kldran zat hk-met tarafndan veya cemaatin ittifak ile tayin edilmi ol-masdr. (1)

3.Vakittir ki, gnein zevalinden sonra ikindi vaktin-den evvel klnm olmasdr.

Binaenaleyh cuma namaz klnrken ikindi vakti gelirsecumay iptal eder yeniden le namazna balarlar.

SORULAR1. Secde-i Tilvet Kurann ka yerinde vardr. Snnet

mi vacipmidr. Tehiri veya terki neyi icap ettirir. Rkuveya namaz secdesi bu secdenin yerini tutar m?

AFYE GRE:(1) Cumann klnaca yerin kasaba olmas veya hkmetin

bir mmessilinin bulunmas lzm deildir. Ve cumann kldrlmas iin hkmet tarafndan imamn tayini lzmdeildir.


66/106

62

2.Vitir namazvacipmi? snnetmi?Her rekatndakraatvarmdr. Ne vakit tek ve ne vakit cemaatla klnr. Geirildi-i zaman kazas varm?

3.Teravih ka rekattir. Kaar rekat klnr.4. Cemaat Nasl bir snnettir. Cemaate gitmemek iin

ne gibi zrler vardr. Birbirine uymalar caiz olmayanlarsyleyiniz.

5. Bir erkek kadnn hizasnda namaz klarlarsa namaznasldr.

6. Cemaatin imama uymalar ka yerde l

Documents

Du Mezhebi