DÜNYA’DA VE DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE KADINA TÜRKİYE’DE KADINA YÖNELİK ŞİDDETYÖNELİK ŞİDDET

Öğr. Gör. Mehtap OMAÇÖğr. Gör. Mehtap OMAÇİNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ

HALKSAĞLIĞI ANA BİLİM DALIHALKSAĞLIĞI ANA BİLİM DALI

TarihçesiTarihçesi

Eski Roma’ da erkekler eşlerini dövebilir, Eski Roma’ da erkekler eşlerini dövebilir, zina sarhoşluk gibi nedenlerle öldürme hakkına zina sarhoşluk gibi nedenlerle öldürme hakkına sahiptiler.sahiptiler.

İngiltere ‘de ise 20 yy sonlarına kadar İngiltere ‘de ise 20 yy sonlarına kadar yasalar gerektiğinde karısını fiziksel olarak yasalar gerektiğinde karısını fiziksel olarak cezalandırma hakkını vermekteydi.cezalandırma hakkını vermekteydi.

19 yy’ da ABD’ de de kadını ikinci plana iten 19 yy’ da ABD’ de de kadını ikinci plana iten uygulamalar yapılmıştır.uygulamalar yapılmıştır.

Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1800'lü yıllarda bir tekstil Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1800'lü yıllarda bir tekstil fabrikasında daha iyi çalışma koşulları için greve giden fabrikasında daha iyi çalışma koşulları için greve giden kadın işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da kadın işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında fabrika önünde kurulan barikatlardan çıkan yangında fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamayarak ölmeleriyle gündeme geldi kaçamayarak ölmeleriyle gündeme geldi

1970 ‘li yıllarda kadın hareketi kadına yapılan her türlü 1970 ‘li yıllarda kadın hareketi kadına yapılan her türlü şiddeti dikkat çekilmesini sağlamıştır.şiddeti dikkat çekilmesini sağlamıştır.

KKadınlara özgü bir günün var olması düşüncesi adınlara özgü bir günün var olması düşüncesi ilk kez, 26-27 Ağustos 1910’da Kopenhag’da ilk kez, 26-27 Ağustos 1910’da Kopenhag’da düzenlenen Uluslararası Sosyalist Kadınlar düzenlenen Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansında ortaya atıldı ve kabul edildi. Konferansında ortaya atıldı ve kabul edildi. Bir çok ülkede her yıl kutlanmaya başladı.Bir çok ülkede her yıl kutlanmaya başladı. İsveç’te ise 1912 yılından itibaren kutlanmaya İsveç’te ise 1912 yılından itibaren kutlanmaya başladı.başladı.

8 Mart günü Dünya Kadınlar Günü olarak 8 Mart günü Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanır. Kadınlar arası dayanışma ve kutlanır. Kadınlar arası dayanışma ve kadınların toplumdan beklentileri vurgulanır.kadınların toplumdan beklentileri vurgulanır.

İki dünya savaşı yılları arasında bazı ülkelerde İki dünya savaşı yılları arasında bazı ülkelerde kutlanması yasaklanan Kadınlar Günü, 1960’lı kutlanması yasaklanan Kadınlar Günü, 1960’lı yılların sonunda Amerika Birleşik yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri’nde de kutlanılmaya başlamasıyla Devletleri’nde de kutlanılmaya başlamasıyla daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1977 yılında 8 Mart’ın Milletler Genel Kurulu, 1977 yılında 8 Mart’ın Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanmasını Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanmasını kabul etti.kabul etti.

2000 yılı ; 2000 yılı ;

Toplam nüfus 67.804Toplam nüfus 67.804 Erkek nüfus 34.347Erkek nüfus 34.347 Kadın nüfus 33.457Kadın nüfus 33.457

Kadın nüfusuKadın nüfusu

Toplam nüfusToplam nüfus 33.45733.457 0-14 yaş0-14 yaş 9.767 9.767 15-64 yaş15-64 yaş 21.57021.570 65 ve üstü65 ve üstü 2.120 2.120

Şiddet; Şiddet;

Sahip olunan güç ve kudretin yaralanma veya Sahip olunan güç ve kudretin yaralanma veya kayıpla sonlanan veya sonlanma olasılığı yüksek kayıpla sonlanan veya sonlanma olasılığı yüksek bir biçimde bir başka insana, kendine, bir gruba, bir biçimde bir başka insana, kendine, bir gruba, bir topluma tehdit yoluyla yada bizzat bir topluma tehdit yoluyla yada bizzat uygulanmasıdır.uygulanmasıdır.

WHO, 1996WHO, 1996

Daha ayrıntılı tanımlamak için fiziksel,psikolojik Daha ayrıntılı tanımlamak için fiziksel,psikolojik

ve cinsel şiddet tanımları yapılmıştır.ve cinsel şiddet tanımları yapılmıştır.

FİZİKSEL ŞİDDET:FİZİKSEL ŞİDDET: Tokat atmak, Tokat atmak, Dövmek, vurmak, itmek, ısırmak, Dövmek, vurmak, itmek, ısırmak, Kemiklerini kırmak, kolundan tutmak,Kemiklerini kırmak, kolundan tutmak, Elini-başını duvara vurmak, Elini-başını duvara vurmak, Saç çekmek, tekmelemek, Saç çekmek, tekmelemek, Bıçak çekmek, yaralamak, Bıçak çekmek, yaralamak, Özel eşyalara zarar vermek ,Özel eşyalara zarar vermek , Ev-iş eşyalarına zarar vermekEv-iş eşyalarına zarar vermek

PSİKOLOJİK ŞİDDET:PSİKOLOJİK ŞİDDET:

Sözlü saldırı,Sözlü saldırı, Kavga etme, Dövmek ile tehdit etme,Kavga etme, Dövmek ile tehdit etme, Aşağılamak, Zaafları ile alay etme, Aşağılamak, Zaafları ile alay etme, Yüksek sesle bağırma,Yüksek sesle bağırma, Suçlama, küfür etme, Suçlama, küfür etme, Hakaret etme, Küçük düşürmeHakaret etme, Küçük düşürme Öz güvenini yitirmesini sağlama Öz güvenini yitirmesini sağlama Söyledikleriyle ve yaptıklarıyla çelişki içinde bırakma, Söyledikleriyle ve yaptıklarıyla çelişki içinde bırakma, İşaretler kullanarak uyarılarda bulunma, İşaretler kullanarak uyarılarda bulunma, Görüş ve düşüncelerini açıklamasını engelleme, Görüş ve düşüncelerini açıklamasını engelleme, Duygusal sömürü yapma, sürekli eleştirme, Duygusal sömürü yapma, sürekli eleştirme, Katı kurallar ve sınırlar koyarak baskı uygulama, Katı kurallar ve sınırlar koyarak baskı uygulama, Çevresi ile bağlarını koparma,Çevresi ile bağlarını koparma, Konuşmama, surat asma Konuşmama, surat asma

CİNSEL ŞİDDET;CİNSEL ŞİDDET;

Cinsel içerikli sözler söylemek, Cinsel içerikli sözler söylemek, Parmak atmak, cinsel ilişkiye zorlamak Parmak atmak, cinsel ilişkiye zorlamak

Tecavüz etmek, elle sarkıntılık, Tecavüz etmek, elle sarkıntılık, Laf atma, öpmeye zorlama, Laf atma, öpmeye zorlama, Sıkıştırma, imalı konuşarak Sıkıştırma, imalı konuşarak Yanlış anlamalara meydan vermek dikizleme,takip Yanlış anlamalara meydan vermek dikizleme,takip

etme,etme,

Şiddetin nedenleriŞiddetin nedenleri

Biyolojik faktörler (Nörotransmitterler, Limbik Biyolojik faktörler (Nörotransmitterler, Limbik sistem, endokrin bozukluklar)sistem, endokrin bozukluklar)

Psikososyal faktörler (Gelişimsel faktörler, Psikososyal faktörler (Gelişimsel faktörler, Çevre, sosyoekonomik faktörler, silahlar)Çevre, sosyoekonomik faktörler, silahlar)

Psikiyatrik bozukluklar, madde bağımlılığı gibi Psikiyatrik bozukluklar, madde bağımlılığı gibi diğer nedenlerdiğer nedenler

Şiddet Eğilimi;Şiddet Eğilimi;

16-25 yaş erkek16-25 yaş erkek Evli kadın ve erkeklerEvli kadın ve erkekler Rol değişimleri, uyum problemleri, işten atılma Rol değişimleri, uyum problemleri, işten atılma Kişinin yaşama bakış açısının iyimser yada Kişinin yaşama bakış açısının iyimser yada

kötümser olmasıkötümser olması Uyuşturucu ve alkol kullanımıUyuşturucu ve alkol kullanımı Eğitim farkı , statü farkı aile içi çatışmalar yaşayan Eğitim farkı , statü farkı aile içi çatışmalar yaşayan

bireyler de daha fazladır.bireyler de daha fazladır.

Şiddete karşı risk grupları;Şiddete karşı risk grupları;

KadınlarKadınlar 30 yaş altı çocuklu kadınlar30 yaş altı çocuklu kadınlar Kız çocuklarıKız çocukları Adölesan kızlarAdölesan kızlar HIV + kadınlarHIV + kadınlar

ÇocuklarÇocuklarYaşlılarYaşlılarÖzürlülerÖzürlülerEvsizlerEvsizlerMültecilerMültecilerGöçmenlerGöçmenlerEtnik azınlık gruplarıEtnik azınlık grupları

Toplumsal yaşamda rastlanan şiddet şekilleriToplumsal yaşamda rastlanan şiddet şekilleri

Kendine yönelik şiddetKendine yönelik şiddet Kişiler arası şiddetKişiler arası şiddet Organize şiddetOrganize şiddet Medya şiddetiMedya şiddeti Diğer şiddet şekilleri (çete şiddeti, kan davaları, Diğer şiddet şekilleri (çete şiddeti, kan davaları,

spor, işyerinde şiddet)spor, işyerinde şiddet)

2003 WHO’ ya göre;2003 WHO’ ya göre; Toplam şiddet; Toplam şiddet; (559 kişi)(559 kişi) % 1.0% 1.0 Erkekler (444 kişi)Erkekler (444 kişi) % 1.5% 1.5 KadınlarKadınlar (114 kişi)(114 kişi) % 0.4% 0.4

Kendine yönelik şiddet;Kendine yönelik şiddet; Toplam şiddet; Toplam şiddet; (877 kişi)(877 kişi) % 1.5% 1.5 Erkekler (549 kişi)Erkekler (549 kişi) % 1.8% 1.8 KadınlarKadınlar (328 kişi)(328 kişi) % 1.2% 1.2

Kadına yönelik şiddet;Kadına yönelik şiddet;

Cinsiyete dayanan, kadını inciten, ona zarar veren, Cinsiyete dayanan, kadını inciten, ona zarar veren, fiziksel, cinsel, ruhsal hasarlarla sonuçlanma fiziksel, cinsel, ruhsal hasarlarla sonuçlanma olasılığı bulunan, toplum içerisinde ya da özel olasılığı bulunan, toplum içerisinde ya da özel yaşamında ona baskı uygulanması ve yaşamında ona baskı uygulanması ve özgürlüklerinin keyfi olarak kısıtlanmasına neden özgürlüklerinin keyfi olarak kısıtlanmasına neden olan her türlü davranıştır. (WHO 1993)olan her türlü davranıştır. (WHO 1993)

Kadına yönelik şiddet en sık olarak birlikte Kadına yönelik şiddet en sık olarak birlikte olduğu kişi tarafından istismar edilmesidir.olduğu kişi tarafından istismar edilmesidir.

Kadına yönelik şiddet, yapılan antropolojik Kadına yönelik şiddet, yapılan antropolojik çalışmalara göre Papua Yeni Gine’ de bazı yerler çalışmalara göre Papua Yeni Gine’ de bazı yerler dışında Dünya’da her toplumda görülmüştür.dışında Dünya’da her toplumda görülmüştür.

Gelişmiş ülkelerde kadınların 3/1 eşleri Gelişmiş ülkelerde kadınların 3/1 eşleri tarafından dövüldüklerini beyan etmişlerdir.tarafından dövüldüklerini beyan etmişlerdir.

1998 ABD Ulusal Kadına Yönelik Şiddet 1998 ABD Ulusal Kadına Yönelik Şiddet Araştırmasına göre; 8000 kadınAraştırmasına göre; 8000 kadın

Fiziksel şiddete maruziyet:Fiziksel şiddete maruziyet: % 52 ‘si çocukluğunda% 52 ‘si çocukluğunda % 2 ‘si son bir yıl içinde% 2 ‘si son bir yıl içinde

1998 yılında Amerika ‘da yapılan başka bir 1998 yılında Amerika ‘da yapılan başka bir araştırmada her yıl 1.9 milyon kadın şiddetle araştırmada her yıl 1.9 milyon kadın şiddetle karşılaşmaktadır.karşılaşmaktadır.

1998 yılında yapılan başka bir çalışmada;1998 yılında yapılan başka bir çalışmada; Öldürülen kadınların % 30-40 ‘ının katili ya o an ki ya da Öldürülen kadınların % 30-40 ‘ının katili ya o an ki ya da

eskiden birlikte olduğu erkektir.eskiden birlikte olduğu erkektir. Kadınların % 25- 45 ‘i gebeliklerinde dövülmüştür.Kadınların % 25- 45 ‘i gebeliklerinde dövülmüştür.

Türkiye’ de kadına yönelik şiddet;Türkiye’ de kadına yönelik şiddet;

İlk çalışma PİAR tarafından 1988’ de İlk çalışma PİAR tarafından 1988’ de yapılmıştır.yapılmıştır. Kadına Yönelik şiddet sıklığı %75 olarak Kadına Yönelik şiddet sıklığı %75 olarak

bulunmuştur.bulunmuştur.

1991 ‘de yapılan araştırmada 116 çift;1991 ‘de yapılan araştırmada 116 çift; % 55 kadının dayağı hakkedebileceği% 55 kadının dayağı hakkedebileceği % 28 ‘i dayak yiyen kadının hak etmiş olabileceğini % 28 ‘i dayak yiyen kadının hak etmiş olabileceğini

düşünmektedir.düşünmektedir.

1993 ‘te Aile Kurumunun Yaptığı Araştırmada ;1993 ‘te Aile Kurumunun Yaptığı Araştırmada ; Kadına yönelik şiddet sıklığı %30Kadına yönelik şiddet sıklığı %30 Sözel şiddet kentsel alanda %62, kırsal alanda %49Sözel şiddet kentsel alanda %62, kırsal alanda %49

1997 ‘de Aile Kurumunun Yaptığı Başka Bir Araştırmada ; 1997 ‘de Aile Kurumunun Yaptığı Başka Bir Araştırmada ;

Fiziksel şiddet; %16.5Fiziksel şiddet; %16.5 Sözel şiddet ; %12.3Sözel şiddet ; %12.3 Şiddet nedeniyle hastaneye başvuranlar; %11.2Şiddet nedeniyle hastaneye başvuranlar; %11.2 Fiziksel şiddet; % 21.2 ( izmir, İstanbul, Ankara)Fiziksel şiddet; % 21.2 ( izmir, İstanbul, Ankara)

Kadına Yönelik Şiddet;Kadına Yönelik Şiddet;

Her ırkHer ırk Her etnik kökenHer etnik köken Her dinsel ve sosyoekonomik düzeyden kadını Her dinsel ve sosyoekonomik düzeyden kadını

etkilemektedir.etkilemektedir.

Kadına uygulanan şiddet;Kadına uygulanan şiddet;

Yaş, sosyoekonomik durum,din etnik kökenden Yaş, sosyoekonomik durum,din etnik kökenden etkilenmemektedir.etkilenmemektedir.

Gebelik, bekarlık, boşanmış olmak, eşinden ayrı yaşamak Gebelik, bekarlık, boşanmış olmak, eşinden ayrı yaşamak şiddet görme riskini artırmaktadır.şiddet görme riskini artırmaktadır.

Şiddete maruz kalan kadının özellikleri;Şiddete maruz kalan kadının özellikleri;

Duygusal açıdan katı aile ortamında pasifDuygusal açıdan katı aile ortamında pasif Öz saygısı az, bağımlı kişilikÖz saygısı az, bağımlı kişilik Gelenekselci rolGelenekselci rol Sosyal açıdan yalnızSosyal açıdan yalnız

Şiddetin kadın üzerindeki etkileri;Şiddetin kadın üzerindeki etkileri;

Kesi, kırık, iç organ yaralanmalarıKesi, kırık, iç organ yaralanmaları İstenmeyen gebelikler, HIV dahil CYBH , PID ve İstenmeyen gebelikler, HIV dahil CYBH , PID ve

düşükdüşük Kronik pelvik ağrı, astım, başağrıları Kronik pelvik ağrı, astım, başağrıları Depresyon, korku, anksiyete, azalmış öz benlik Depresyon, korku, anksiyete, azalmış öz benlik

duygusu, duygusu, cinsel işlev bozuklukları, cinsel işlev bozuklukları, obsesif kompülsüf davranış bozuklukları, obsesif kompülsüf davranış bozuklukları, intihar, intihar,

Cinsel istismar;Cinsel istismar;

İlk tecavüzde çocuğun yaşının 18 den küçük olmasıİlk tecavüzde çocuğun yaşının 18 den küçük olması

Kurban ve saldırgan arasında en az 3 yaş fark olmasıKurban ve saldırgan arasında en az 3 yaş fark olması

Kurban ile saldırgan arasında giysilerini çıkartmak, Kurban ile saldırgan arasında giysilerini çıkartmak, çıplaklık, digital penetrasyon, anal oral, vajinal penetrasyon çıplaklık, digital penetrasyon, anal oral, vajinal penetrasyon şeklinde farklı davranışlar görülmüştür. İstismarın pik şeklinde farklı davranışlar görülmüştür. İstismarın pik yaptığı yaşlar 7-12 yaşlar olduğu görülmüştür.yaptığı yaşlar 7-12 yaşlar olduğu görülmüştür.

Eğer saldırgan bir yabancı ise cinsel saldırı olarak Eğer saldırgan bir yabancı ise cinsel saldırı olarak tanımlanmaktadır.tanımlanmaktadır.

Amerika ‘da % 62 15 yaş altı cinsel istismara uğramıştır. 10 Amerika ‘da % 62 15 yaş altı cinsel istismara uğramıştır. 10 yaş ve altında ise bu oran % 29 dur.yaş ve altında ise bu oran % 29 dur.

Yapılan Bir Araştırma ’daYapılan Bir Araştırma ’da

Fiziksel şiddet ;Fiziksel şiddet ;

ABD’ de ABD’ de %43%43Bulgaristan’da Bulgaristan’da %37%37Thailand’ da Thailand’ da %54 %54 S. Afrika S. Afrika %61%61

Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu'nun Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu'nun araştırmasına göre, Türkiye'de her 100 aileden araştırmasına göre, Türkiye'de her 100 aileden 34 'ünde kadınlar fiziksel şiddete maruz 34 'ünde kadınlar fiziksel şiddete maruz kalıyor. kalıyor.

Kadın ve erkeklerin % 56'si, Kadın ve erkeklerin % 56'si,

“ “Kadını” hiçbir gerekçe olmaksızın, her şart Kadını” hiçbir gerekçe olmaksızın, her şart altında suçlualtında suçlu

% 34'ü şiddet olaylarında suçlunun taciz eden % 34'ü şiddet olaylarında suçlunun taciz eden taraf olduğunu bildirmiştir.taraf olduğunu bildirmiştir.

Araştırma, toplumda işsiz ve iş güvencesi Araştırma, toplumda işsiz ve iş güvencesi olmayan kesimlerde şiddet potansiyelinin olmayan kesimlerde şiddet potansiyelinin yüksek olduğunu saptarken, işportacılık ve yüksek olduğunu saptarken, işportacılık ve gündelik işlerde çalışanların en yüksek şiddet gündelik işlerde çalışanların en yüksek şiddet eğilimine sahip erkekler olduğunu gösteriyor. eğilimine sahip erkekler olduğunu gösteriyor.

Ankara’da yapılan bir araştırmada;Ankara’da yapılan bir araştırmada;

%90’ı kocalarının kendilerine psikolojik %90’ı kocalarının kendilerine psikolojik şiddet uygulayarak bağırdıklarını, hakaret şiddet uygulayarak bağırdıklarını, hakaret ettiklerini, aşağıladıklarını, küfür ettiklerini; ettiklerini, aşağıladıklarını, küfür ettiklerini;

%40’ı kocalarının kendilerine fiziksel şiddet %40’ı kocalarının kendilerine fiziksel şiddet uygulayarak tokat, tekme, dayak, bıçak veya uygulayarak tokat, tekme, dayak, bıçak veya silahla saldırdıklarını; silahla saldırdıklarını;

%15’i kocalarının kendilerini istemedikleri %15’i kocalarının kendilerini istemedikleri halde cinsel birleşmeye zorladıklarını halde cinsel birleşmeye zorladıklarını belirttiler. belirttiler.

Uluslararası kadın son yirmi yılın en önemli olaylarından Uluslararası kadın son yirmi yılın en önemli olaylarından biri 1979’da BM Genel Kurulu’nun “kadınlara karşı her biri 1979’da BM Genel Kurulu’nun “kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi Sözleşmesi’ni kabul etmesidir. türlü ayrımcılığın önlenmesi Sözleşmesi’ni kabul etmesidir. Kadın erkek eşitliğine bir standart getiren bu sözleşme 1981 Kadın erkek eşitliğine bir standart getiren bu sözleşme 1981 ‘de yürürlüğe girmiştir.‘de yürürlüğe girmiştir.

Kadın statüsü ve sağlığı konusunun görüşüldüğü toplantılar;Kadın statüsü ve sağlığı konusunun görüşüldüğü toplantılar;

Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın ÖnlenmesiKadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi

Dünya Nüfus Ve Kalkınma KonferansıDünya Nüfus Ve Kalkınma Konferansı

IV.Dünya Kadın KonferansıIV.Dünya Kadın Konferansı

Pekin’de;Pekin’de;

Evlilik içi tecavüzün kadınlara yönelik şiddet türleri Evlilik içi tecavüzün kadınlara yönelik şiddet türleri arasında yer alması, arasında yer alması,

Kadınlara karşı şiddetin önlenmesi konusuna yeterli Kadınlara karşı şiddetin önlenmesi konusuna yeterli kaynak ayrılmaması,kaynak ayrılmaması,

Kadınlara karşı şiddeti engellemek amacıyla eğitim Kadınlara karşı şiddeti engellemek amacıyla eğitim programları dahil gerekli önlemlerin alınması, programları dahil gerekli önlemlerin alınması,

Şiddet uygulayanların yasal kovuşturmaya Şiddet uygulayanların yasal kovuşturmaya uğramasına yönelik koruyucu önlemlerin uğramasına yönelik koruyucu önlemlerin geliştirilmesi, geliştirilmesi,

Kadına yönelik şiddet konusunda eğitim verilmesi Kadına yönelik şiddet konusunda eğitim verilmesi konularında tartışılmıştır.konularında tartışılmıştır.

Bazı kadın dernekleri;Bazı kadın dernekleri;

Küçükçekmece Belediyesi Kadın Sığınmaevi Küçükçekmece Belediyesi Kadın Sığınmaevi Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı İstanbul Barosu Kadın Hakları Uygulama Merkezi, Hukuki İstanbul Barosu Kadın Hakları Uygulama Merkezi, Hukuki

DanışmanlıkDanışmanlık Cinsel Suçlar Birimi Cinsel Suçlar Birimi Kadın Dayanışma Vakfı Kadın Dayanışma Vakfı KAMER (Kadın Danışma Merkezi) KAMER (Kadın Danışma Merkezi) SELİS Kadın Danışmanlık Merkezi SELİS Kadın Danışmanlık Merkezi Diyarbakır Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Diyarbakır Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi Mersin Bağımsız Kadın Derneği Mersin Bağımsız Kadın Derneği Adana Kadın Sığınmaevi ve Koruma Derneği Adana Kadın Sığınmaevi ve Koruma Derneği Çanakkale Kadın El Emeğini Değerlendirme Derneği Kadın Çanakkale Kadın El Emeğini Değerlendirme Derneği Kadın

Danışma Merkezi Danışma Merkezi

Yapılan çalışmalar;Yapılan çalışmalar;Namus suçlarını, namus cinayetlerini protesto Namus suçlarını, namus cinayetlerini protesto kampanyaları kampanyaları Dayağa karşı kampanyalar Dayağa karşı kampanyalar Gözaltında tecavüzlere ve devlet kaynaklı Gözaltında tecavüzlere ve devlet kaynaklı cinsel şiddete karşı kampanyalar cinsel şiddete karşı kampanyalar Tecavüz mağdurlarının seks işçileri olmasını Tecavüz mağdurlarının seks işçileri olmasını hafifletici neden sayan yasanın iptali hafifletici neden sayan yasanın iptali kampanyası kampanyası Bekâret kontrollarını protesto kampanyası Bekâret kontrollarını protesto kampanyası Türk Ceza Kanunu’nu değiştirme çalışmalarıTürk Ceza Kanunu’nu değiştirme çalışmaları

Bekâret kontrolü, erkek-egemen toplumlarda, Bekâret kontrolü, erkek-egemen toplumlarda, erkeklerin, kızların ve genç kadınların bedenlerini ve erkeklerin, kızların ve genç kadınların bedenlerini ve yaşamlarını kontrol etmek ve baskı altına almak için yaşamlarını kontrol etmek ve baskı altına almak için kullandıkları bir araçtır. kullandıkları bir araçtır.

Kadının bedensel bütünlüğünü, dolayısıyla da insan Kadının bedensel bütünlüğünü, dolayısıyla da insan haklarını ve Anayasamızın 17. maddesini ihlal eden haklarını ve Anayasamızın 17. maddesini ihlal eden bu geleneksel uygulama kadın hareketi tarafından on bu geleneksel uygulama kadın hareketi tarafından on yıllardır şiddetle protesto edilmektedir. Bu mücadele yıllardır şiddetle protesto edilmektedir. Bu mücadele neticesinde Adalet Bakanlığı 27/123 sayılı neticesinde Adalet Bakanlığı 27/123 sayılı genelgesiyle kişinin rızası dışında bekâret kontrolü genelgesiyle kişinin rızası dışında bekâret kontrolü

yapılmasını yasaklamıştır.yapılmasını yasaklamıştır.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASITÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI

Madde 17.Madde 17. Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz. Kimseye bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz. Kimseye işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle işkence ve eziyet yapılamaz; kimse insan haysiyetiyle bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamaz. bağdaşmayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamaz.

Aile içi şiddetin nedenleri;Aile içi şiddetin nedenleri;

Ekonomik gelir düzeyiEkonomik gelir düzeyi Fertlerin eğitim düzeyiFertlerin eğitim düzeyi Aile içi meslek yapısıAile içi meslek yapısı Ailedeki statü dağılımıAiledeki statü dağılımı Aile içi iletişim biçimiAile içi iletişim biçimi Gelecekle ilgili beklentilerGelecekle ilgili beklentiler

Birleşmiş Milletler tarafından yapılan bir araştırmaya Birleşmiş Milletler tarafından yapılan bir araştırmaya göre;göre;

Dünyadaki işlerin %66’sı kadınlar tarafından görülüyor. Dünyadaki işlerin %66’sı kadınlar tarafından görülüyor.

Buna karşın kadınlar dünyadaki toplam gelirin ancak Buna karşın kadınlar dünyadaki toplam gelirin ancak %10’una sahipler.%10’una sahipler.

Dünya’daki mal varlığının ise % 1’ine sahipler.Dünya’daki mal varlığının ise % 1’ine sahipler.

Başka bir değişle dünyadaki işlerin % 34’ü erkekler Başka bir değişle dünyadaki işlerin % 34’ü erkekler tarafından görülüyor ama erkekler dünyadaki toplam tarafından görülüyor ama erkekler dünyadaki toplam gelirin % 90’ına ve toplam mal varlığının % 99’una gelirin % 90’ına ve toplam mal varlığının % 99’una sahipler.sahipler.

Türkiye’den Rakamlar ( Milliyet, 8 Mart 2001);Türkiye’den Rakamlar ( Milliyet, 8 Mart 2001);

Şehirlerde evli kadınların % 18’i, köylerde de % 76’sı Şehirlerde evli kadınların % 18’i, köylerde de % 76’sı eşleri tarafından dövülüyor.eşleri tarafından dövülüyor.

Kadınların % 57,7’si evliliklerinin ilk gününde şiddetle Kadınların % 57,7’si evliliklerinin ilk gününde şiddetle karşılaşıyor.karşılaşıyor.

Aile içi suçların % 90’ını kadına karşı işlenen suçlar Aile içi suçların % 90’ını kadına karşı işlenen suçlar oluşturuyor.oluşturuyor.

Şiddetten korunma;Şiddetten korunma; Kadının statüsü ve eşitlikKadının statüsü ve eşitlik Eşler arasında yaşanan şiddetin hoş görülmediği bir Eşler arasında yaşanan şiddetin hoş görülmediği bir

ortam yaratılmalıdır.ortam yaratılmalıdır. Şiddete yönelik toplumsal ve bireysel duyarlılıkŞiddete yönelik toplumsal ve bireysel duyarlılık Yasal düzenlenmeler (eşe şiddet 6 aya kadar evden Yasal düzenlenmeler (eşe şiddet 6 aya kadar evden

uzaklaştırma, telefonla taciz etmemesi gibi)uzaklaştırma, telefonla taciz etmemesi gibi) Kadının güçlendirilmesi ve toplumdaki statülerinin Kadının güçlendirilmesi ve toplumdaki statülerinin

yükseltilmesine yönelik çalışmalar yükseltilmesine yönelik çalışmalar Kadın güvenliğinin sağlanması Kadın güvenliğinin sağlanması Sağlık personelinin eğitimiSağlık personelinin eğitimi

SonuçlarSonuçlar Herkes İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde Herkes İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde

tanımlanan hak ve özgürlüğe sahiptir. Herkesin tanımlanan hak ve özgürlüğe sahiptir. Herkesin yaşam, kişisel özgürlük, ve güvenlik hakkı vardır. yaşam, kişisel özgürlük, ve güvenlik hakkı vardır. Kadınların ve kız çocuklarının hakları evrensel Kadınların ve kız çocuklarının hakları evrensel insan haklarının ayrılmaz bir parçasıdır.insan haklarının ayrılmaz bir parçasıdır.

Aile sağlığının koruyucusu olarak kadınların Aile sağlığının koruyucusu olarak kadınların statüsü korunmalı ve rolleri tanımlanmalıdır.statüsü korunmalı ve rolleri tanımlanmalıdır.

Tüm ülkeler kadın sağlığı hizmetlerini temel sağlık Tüm ülkeler kadın sağlığı hizmetlerini temel sağlık hizmetleri kapsamında genişletmeli ve şiddetin hizmetleri kapsamında genişletmeli ve şiddetin önlenmesine yönelik girişimlerde bulunulmalıdır.önlenmesine yönelik girişimlerde bulunulmalıdır.

Kadının güçlendirilmesi konusunda;Kadının güçlendirilmesi konusunda; Kadının ulaşılabilir yöntemler kullanarak doğurganlıklarını Kadının ulaşılabilir yöntemler kullanarak doğurganlıklarını

kontrol etmek için gösterdikleri çaba desteklenmelikontrol etmek için gösterdikleri çaba desteklenmeli Kadın istihdamı ve kadınların iş kurmak için gereksinim Kadın istihdamı ve kadınların iş kurmak için gereksinim

duydukları kredi imkanları sağlanmalıdır.duydukları kredi imkanları sağlanmalıdır. Eğitim düzeyleri yükseltilmeliEğitim düzeyleri yükseltilmeli Yerel ve ülke düzeyinde politik aktivitelere katılmalıYerel ve ülke düzeyinde politik aktivitelere katılmalı Olumlu kadın imajı çizilmeli, güzellik yarışmaları ve Olumlu kadın imajı çizilmeli, güzellik yarışmaları ve

pornografi yoluyla kadınlar metalaştırılmamalıpornografi yoluyla kadınlar metalaştırılmamalı Kadın erkek eşitliği sağlanmalıKadın erkek eşitliği sağlanmalı Kadının boşanma ve nafaka alabilme olanakları artırıcı Kadının boşanma ve nafaka alabilme olanakları artırıcı

yasal düzenlemeler yapılmalıdır.yasal düzenlemeler yapılmalıdır.

Kaynaklar:Kaynaklar: WHO 2003 The World Health ReportWHO 2003 The World Health Report World Report On Violence and HealthWorld Report On Violence and Health Birleşmiş Milletlerde Kadının insan hakları ve Birleşmiş Milletlerde Kadının insan hakları ve

Türkiye’nin Tahhütleri Aralık 2001Türkiye’nin Tahhütleri Aralık 2001 Toplumsal Cinsiyet, sağlık ve kadın Hacettepe Toplumsal Cinsiyet, sağlık ve kadın Hacettepe

Üniversitesi Kadın Sorunları ve Araştırma Üniversitesi Kadın Sorunları ve Araştırma Merkezi 2003Merkezi 2003

Violence women in families Violence women in families