Dyrektywa ATEX

  • Upload
    trish84

  • View
    133

  • Download
    2

Embed Size (px)

Citation preview

Dyrektywa ATEX i znak

Uregulowania prawne a oferta ASTE dla stref zagroonych wybuchemMATERIAY SZKOLENIOWE

Prowadzcy Termin szkolenia Miejsce szkolenia

Magorzata Kwasigroch Kierownik Dziau Marketingu Alicja Cwojdziska Specjalista ds. Marketingu 2006.02.24 ASTE, ul. Wielopole 7, 80-556 Gdask

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znak

Spis treci Cz I: Szkolenie 1. Uregulowania prawne dotyczce zabezpiecze w warunkach zagroenia wybuchem 2. Ocena zgodnoci z wymaganiami dyrektywy ATEX 3. Klasyfikacja stref zagroenia wybuchem 4. Grupy i kategorie urzdze w wykonaniu przeciwybuchowym 5. Podzia stref zagroenia wybuchem i kategorii wykona urzdze (dot. grupy II) 6. Klasyfikacja rodzajw zabezpiecze budowa urzdze 7. Klasy temperaturowe 8. Certyfikacja maszyn i urzdze do stosowania w strefach zagroonych wybuchem (w wykonaniach przeciwwybuchowych) 9. Miejsca montau urzdze iskrobezpiecznych z atestem ATEX i oznaczeniem znakiem 10. Oznaczenia stosowane w urzdzeniach przeznaczonych do pracy w strefach zagroonych wybuchem 11. Oferta ASTE dla stref zagroonych wybuchem 12. Bibliografia Cz II: Cz III: Analiza map rynku potencjalnych klientw na wyroby ATEX Zaczniki 1. Test 2. Przepisy prawne tre rozporzdze wprowadzajcych dyrektyw ATEX95 i ATEX137 3. Wykaz potencjalnych klientw producentw i projektantw urzdze w wykonaniu przeciwwybuchowym.

strona 2 3 4 5 6 7 7 7 8 13 14 16

Strona 2 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znak1. Uregulowania prawne dotyczce zabezpiecze w warunkach zagroenia wybuchem Rnice si od siebie przepisy dotyczce bezpieczestwa w poszczeglnych krajach Unii Europejskiej stanowiy powan przeszkod w swobodnym przepywie towarw pomidzy pastwami. Postanowiono ujednolici obowizujce w poszczeglnych krajach przepisy tworzc tzw. Dyrektywy Nowego Podejcia. W przypadku stref zagroonych wybuchem i urzdze przeznaczonych do pracy w tych strefach naley przywoa dwie podstawowe dyrektywy ATEX (od francuskiego sformuowania Atmosphere Explosible): Dyrektyw 94/9/EU ATEX95 Parlamentu Europejskiego i Rady (z dnia 23.03.1994r.) w sprawie zblienia ustawodawstw pastw czonkowskich dotyczcych urzdze i systemw ochronnych przeznaczonych do uytku w przestrzeniach zagroonych wybuchem obowizujca w krajach UE od 1lipca 2003roku wprowadzon do polskiego prawodawstwa Rozporzdzeniem Ministra Gospodarki (z dnia 22 grudnia 2005r.) w sprawie zasadniczych wymaga dla urzdze i systemw ochronnych przeznaczonych do uytku w przestrzeniach zagroonych wybuchem. obowizujcym w Polsce od 1 stycznia 2006 roku. Dyrektyw 99/92/EC ATEX137 (z dnia 16.12.1999r.) w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i ochrony zdrowia pracownikw zatrudnionych na stanowiskach pracy, na ktrych moe wystpi atmosfera wybuchowa wprowadzon do polskiego prawodawstwa Rozporzdzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spoecznej (z dnia 29 maja 2003 roku) w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy pracownikw zatrudnionych na stanowiskach pracy, na ktrych moe wystpi atmosfera wybuchowa obowizujcym w Polsce od 25 lipca 2003 roku. Celem wprowadzenia dyrektywy ATEX jest cakowita eliminacja lub maksymalne zmniejszenie ryzyka, jakie wie si ze stosowaniem dowolnego produktu w obszarach, w ktrych moe wystpowa atmosfera groca wybuchem, okrelana dalej jako Ex. Dyrektywa ATEX definiuje jedynie najbardziej podstawowe wymagania jakie musi spenia produkt przeznaczony do stosowania w strefach zagroonych wybuchem. Wymagania szczegowe podane s w normach zharmonizowanych z dyrektyw. Pewne wymagania niesprecyzowane ani w dyrektywie ani w normach mog te by przedmiotem regulacji wewntrznych obowizujcych w danym kraju. Niemniej jednak i tu obowizuje zasada, e przepisy wewntrzkrajowe nie mog by sprzeczne z dyrektyw ani nie mog "zaostrza" jej wymaga.

Strona 3 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znakDyrektywa ATEX137 i ATEX95 oraz odpowiednie rozporzdzenia 1. Definiuj przestrzenie wybuchowe 2. Wprowadzaj podzia na grupy i kategorie urzdze przeznaczonych do pracy w tych przestrzeniach 3. Okrelaj wymogi bezpieczestwa dotyczce projektowania i budowy urzdze i systemw ochronnych do uytku w strefach zagroonych wybuchem 4. Opisuj procedur badania urzdze przez jednostki notyfikowane oraz okrelaj zawarto deklaracji zgodnoci 5. Okrelaj minimalne kryteria, jakie powinny by uwzgldnione przy notyfikowaniu jednostek 6. Okrelaj sposb oznakowania urzdze i systemw ochronnych 7. Podaj wzr oznakowania CE Europejskie przepisy Dyrektywy ATEX znajduj swoje odbicie w polskich rozporzdzeniach i normach. Na dzie 31 stycznia 2005 byy 43 normy zharmonizowane z Dyrektyw ATEX.

2. Ocena zgodnoci z wymaganiami dyrektywy ATEX Pen odpowiedzialno za okrelenie czy dany wyrb podlega ocenie zgodnoci z wymaganiami dyrektywy ATEX oraz za spenianie tych wymaga ponosi jego producent lub podmiot, ktry wprowadza wyrb do obrotu na terenie Unii Europejskiej. Dotyczy to rwnie wyrobw wykonywanych na wasny uytek w firmie producenta. W tym bowiem przypadku producent traktowany jest jako podmiot wprowadzajcy wyrb do uytkowania na terenie Unii. W zakres dyrektywy ATEX wchodz zarwno urzdzenia elektryczne jak i te, ktre nie s zasilane prdem elektrycznym przeznaczone do stosowania w strefach zagroonych wybuchem. Strefa Wybuchowa EX W myl dyrektywy z sytuacj zagroenia mamy do czynienia w przestrzeniach, gdzie produkuje si, uytkuje lub przechowuje substancje mogce wytworzy z powietrzem (lub innymi utleniaczami) mieszaniny wybuchowe. Do takich substancji zaliczy naley: ciecze atwo zapalne i ich pary (np. benzyny, alkohole, etery, rozcieczalniki organiczne) gazy palne (np. propan butan, wodr, acetylen) pyy i wkna (np. py wglowy, py aluminiowy, py cynowy, py drzewny)

Wybuch moe mie miejsce przy jednoczesnym wystpieniu warunkw: atmosfery wybuchowej (mieszaniny palnych gazw, par, mgie lub pyw z powietrzem, w ktrej, po zainicjowaniu rdem zaponu, spalanie rozprzestrzenia si samorzutnie na ca mieszanin) oraz wyzwoleniu dostatecznej porcji energii pochodzcej od efektywnego rda zaponu.

Przepisy precyzuj 13 efektywnych rde zaponu: 1. gorce powietrze 2. pomienie i gorce gazy (w tym gorce czstki) 3. iskry wytwarzane mechanicznie 4. urzdzenia elektryczne 5. prdy bdzce oraz katodowa ochrona przed korozjStrona 4 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znak6. elektryczno statyczna (wyadowania szopiaste, stokowe i z oboku pyu) 7. uderzenie pioruna 8. fale elektromagnetyczne o czstotliwoci radiowej (od 104 Hz do 3x1012 Hz) 9. fale elektromagnetyczne o czstotliwoci (od 3x1011 Hz do 3x1015Hz) 10. promienie jonizujce 11. ultradwiki 12. sprania adiabatyczne i fale uderzeniowe 13. reakcje egzotermiczne, wcznie z samozapaleniem si pyw Z powyszych warunkw wynika, e wyroby przeznaczone do uytkowania w atmosferze n.p. mieszaniny wodoru z chlorem, ktra wprawdzie jest wybuchowa nie podlegaj dyrektywie ATEX, jeli mieszanina nie zawiera powietrza. Wany jest rwnie zapis o warunkach atmosferycznych. Wprawdzie dyrektywa nie definiuje "warunkw atmosferycznych" ale na jej uytek przyjmuje si, e dotyczy to obszarw o temperaturze od - 20 oC do + 60oC i cinieniu od 0,8 bara do 1,1 bara. Rozpatrujc rodzaje wyrobw - objte dyrektyw mog by zarwno gotowe urzdzenia, sprzt ochronny, podzespoy a take urzdzenia bezpieczestwa, sterowania i regulacji, elektryczne lub nie. Decydujcym kryterium jest czy zostay one wyprodukowane z przeznaczeniem do stosowania w atmosferach wybuchowych czy te nie. Zatem zbiornik, przeznaczony do magazynowania cieczy palnych pod cinieniem atmosferycznym ale przeznaczony do uytku w normalnym otoczeniu nie musi by rozwaany jako urzdzenie do stref Ex bowiem strefa Ex znajduje si w jego wntrzu a nie w jego otoczeniu i jest oddzielona od otoczenia n.p. stalowym paszczem zbiornika. Jeli jednak zawiera on w rodku czyli w strefie Ex dowolne urzdzenia pomiarowe czy regulacyjne to te urzdzenia bd podlegay dyrektywie ATEX gdy s przeznaczone do obszaru Ex. Czsto zdarza si jednak, e wspomniany wyej zbiornik sam moe by przyczyn wystpienia strefy Ex. Stanie si tak wwczas gdy nastpi jego rozszczelnienie, np. na spawach lub na dowolnym zczu. Jeli przechowywana w nim substancja palna zacznie wydostawa si na zewntrz to zacznie tworzy mieszanin z powietrzem a wic powstanie strefa Ex w otoczeniu zbiornika. W takiej sytuacji naleaoby potraktowa zbiornik jako przeznaczony do obszarw Ex a zatem wchodzcy w zakres dyrektywy. Dodatkowym kryterium oceny urzdzenia jest stawiany przez dyrektyw wymg "zdolnoci wywoania eksplozji". Oznacza on, e urzdzenie wchodzi w zakres dyrektywy jeli jest przeznaczone do obszaru Ex i jednoczenie jest zdolne spowodowa zapon lub moe sta si jego przyczyn. Efektywne rda zaponu zostay ju zdefiniowane powyej.

3. Klasyfikacja stref zagroenia wybuchem Klasyfikacja stref zostaa zdefiniowana w Zaczniku nr I dyrektywy 99/92/EC ATEX137 z 16 grudnia 1999 O minimalnych wymaganiach zwikszajcych bezpieczestwo i ochron zdrowia pracownikw potencjalnie naraonych przy pracy w obszarach z atmosfer wybuchow. Przestrzenie, w ktrych wystpuje zagroenie wybuchem dzielone s na strefy zagroenia. Za dokonanie tej oceny odpowiedzialny jest inwestor, projektant obiektu budowlanego oraz jego uytkownik kocowy.

Strona 5 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znak

atmosfera wybuchowa wywoana przez mieszanin powietrza oraz:

strefa zagroenia wybuchem strefa 0 wystpuje cigle, utrzymuje si przez dugi czas wystpuje sporadycznie nie wystpuje podczas normalnej pracy, a jeeli wystpi, to utrzymuje si przez krtki czas wystpuje cigle, utrzymuje si przez dugi czas wystpuje sporadycznie nie wystpuje podczas normalnej pracy, a jeeli wystpi, to utrzymuje si przez krtki czas atmosfera wybuchowa...

gazy, ciecze i ich pary (strefa G)

strefa 1 strefa 2 strefa 20

palne pyy (strefa D)

strefa 21 strefa 22

4. Grupy i kategorie urzdze w wykonaniu przeciwwybuchowym a) Grupy urzdze w wykonaniu przeciwwybuchowym Dyrektywa ATEX dzieli wszystkie urzdzenia przeznaczone dla stref Ex na dwie zasadnicze grupy: grupa opis urzdzenia przeznaczone do pracy pod ziemi w kopalniach grupa I oraz w naziemnych obszarach kopal ale s zagroone wybuchem gazu lub pyu urzdzenia przeznaczone do stosowania na powierzchni w grupa II obszarach zagroonych wybuchem gazw, par. mgie lub pyw C B A grupa propanowa (np. aceton, alkohol metylowy i etylowy, aceton) grupa etylenowa (np. etylen, siarkowodr) grupa wodorowa (np. acetylen, wodr hydrazyna, dwusiarczek wgla) podgrupa opis

b) Kategorie urzdze w wykonaniu przeciwwybuchowym W ramach kadej grupy urzdzenia dzieli si dalej na kategorie. W grupie I (urzdzenia dla grnictwa) wyrnia si nastpujce kategorie urzdze: M1. urzdzenia przeznaczone do pracy w atmosferze zagroenia wybuchem metanu i/lub pyu wglowego, zapewniajce bardzo wysoki poziom zabezpieczenia, ktre s zdolne do dziaania nawet w przypadku rzadko wystpujcych awarii, o zabezpieczeniach takich, e: a) b) w przypadku defektu jednego ze rodkw zabezpieczajcych, przynajmniej drugi, niezaleny rodek zapewni wymagany poziom zabezpieczenia wymagany poziom zabezpieczenia bdzie zapewniony w przypadku wystpienia dwch, niezalenych

Strona 6 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znakod siebie uszkodze M2. urzdzenia przeznaczone do pracy w atmosferze zagroenia wybuchem metanu i/lub pyu wglowego, zapewniajce wysoki poziom zabezpieczenia, ktrych zabezpieczenia zapewniaj waciwy poziom bezpieczestwa podczas normalnego dziaania, a take w przypadku wystpienia bardziej surowych warunkw dziaania, w szczeglnoci powstaych na skutek nieostronego obchodzenia si z urzdzeniem W grupie II (urzdzenia dla przemysu) wyrnia si nastpujce kategorie urzdze: Kategoria 1. a) b) urzdzenia zapewniajce bardzo wysoki poziom bezpieczestwa nawet w przypadku rzadko wystpujcej awarii urzdzenia, o rodkach zabezpiecze takich, e: w przypadku awarii jednego ze rodkw zabezpieczajcych, przynajmniej drugi, niezaleny rodek zapewni wymagany poziom zabezpieczenia wymagany poziom bezpieczestwa zapewniony bdzie w przypadku wystpienia dwch niezalenych od siebie uszkodze Kategoria 2. Kategoria 3. urzdzenia zapewniajce wysoki poziom bezpieczestwa, o zabezpieczeniach takich, e zapewniaj bezpieczestwo nawet w przypadku czstych zaburze lub uszkodze urzdze urzdzenia zapewniajce normalny poziom bezpieczestwa, o zabezpieczeniach zapewniajcych bezpieczestwo podczas normalnej pracy urzdzenia. 5. Podzia stref zagroenia wybuchem i kategorii wykona urzdze (dot. grupy II) strefa atmosfera wybuchowa Gazy (G) wystpuje stale lub dugotrwale wystpuje czasowo podczas normalnej pracy nie wystpuje podczas normalnej pracy, a jeeli wystpi to utrzymuje si przez krtki czas Okrelone przez Uytkownika Wykonawc 2 22 3G 3D podczas normalnej pracy 0 Pyy (D) 20 kategoria wykonania Gazy (G) 1G Pyy (D) 1D bezpieczestwo jest zapewnione w razie wystpienia dwch niezalenych od siebie uszkodze* 1 21 2G 2D w razie wystpienia jednego uszkodzenia

lub w przypadku gdy po uszkodzeniu jednego ze rodkw zabezpieczajcych drugi, niezaleny rodek zapewni wymagany poziom bezpieczestwa). Podsumowujc: w strefie Z0 i Z20 mona stosowa jedynie urzdzenia kategorii 1 w strefie Z1 i Z21 - urzdzenia kategorii 1 i 2 w strefie Z2 i Z22 - urzdzenia kategorii 1, 2, 3

Strona 7 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znak6. Klasyfikacja rodzajw zabezpiecze budowa urzdze Do oznaczania rodzajw zastosowanych w budowie urzdzenia zabezpiecze uywa si nastpujcych oznacze: d budowa ognioszczelna ib budowa iskrobezpieczna (strefa 1) e budowa wzmocniona q z osona proszkow/piaskow n urzdzenia przeznaczone do strefy 2 k wykonanie wodoszczelne ia budowa iskrobezpieczna (strefa 0) p z oson gazow z nadcinieniem o z osona olejow m obudowa hermetyczna s wykonanie specjalne

7. Klasy temperaturowe Klasy temperaturowe wymieniane s w oznakowaniu urzdzenia tylko jeli zawiera ono liter G (do zastosowa w zagroeniu gazami, cieczami i ich parami). Jest to klasyfikacja materiaw atwopalnych w odniesieniu do ich temperatury zaponu klasa temperaturowa T1 T2 T3 T4 T5 T6 dopuszczalna temperatura obudowy [C] 450 300 200 135 100 85 temperatura zaponu gazu [C] >450 300-450 200-300 135-200 100-135 85-100

8. Certyfikacja maszyn i urzdze do stosowania w strefach zagroonych wybuchem (w wykonaniach przeciwwybuchowych) Ocena techniczna w celu dopuszczenia danego urzdzenia musi by wykonana przez jednostki notyfikowane (mianowane przez wadze w Krajach Czonkowskich UE). Minimalne kryteria, ktre musi spenia jednostka notyfikowana okrela dyrektywa ATEX (i za ni rozporzdzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spoecznej). Certyfikaty wystawiane przez zachodnie instytucje s w wikszoci honorowane w Polsce. Wyjtek stanowi urzdzenia dla grnictwa, ktre wymagaj dodatkowej certyfikacji przez uprawniony do tego krajowy instytut Kopalni Dowiadczaln Barbara. W Polsce instytucjami prowadzcymi badania dla urzdze przeznaczonych do stref przeciwybuchowych oraz uprawnionymi do przyznawania deklaracji zgodnoci z dyrektyw ATEX s: Wyszy Urzd Grniczy www.wug.gov.pl Gwny Instytut Grnictwa Kopalnia Dowiadczalna Barbara www.gig.katowice.pl PROCHEM SA www.prochem.com.pl

Strona 8 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znakWiele urzdze wykorzystywanych w polskim przemyle posiada certyfikaty wydane przez zagraniczne jednostki certyfikacyjne. S to midzy innymi nastpujce instytucje: Fyzikln Technick Zkuebn stav czeska instytucja certyfikujca (www.ftzu.cz), CESI Certificazione Ex-Atex woska instytucja certyfikujca (www.cesi.it), DNV Det Norske Veritas norweska instytucja certyfikacyjna (www.dnv.com.pl) Elementy przeznaczone do montau w strefach wybuchowych (takie jak dawnice EEx czy PMA Ex - System) i do produkcji urzdze ze znakiem Ex posiadajce certyfikaty zgodnoci z dyrektyw Aten NIE musz by poddawane dodatkowym badaniom w kraju. Elementy posiadajce certyfikat zaliczajcy dany produkt do odpowiedniej grupy urzdze (zgodnie z ATEX) nie mog by uywane w innej grupie.

9. Miejsca montau urzdze iskrobezpiecznych z atestem ATEX i oznaczeniem znakiem Dyrektywa ATEX dzieli wszystkie urzdzenia przeznaczone dla stref Ex na dwie zasadnicze grupy: Grupa I:

.

urzdzenia przeznaczone do pracy pod ziemi w kopalniach oraz w naziemnych obszarach kopal ale s zagroone wybuchem gazu lub pyu Grupa II urzdzenia przeznaczone do stosowania na powierzchni w obszarach zagroonych wybuchem gazw, par. mgie lub pyw W ofercie ASTE Sp. z o.o. znajduj si produkty przeznaczone dla grupy II. W zwizku z tym dokadniej zajmiemy si grup II urzdze. Grupa II Z przepisw zawartych w dyrektywie ATEX wynika, e gaziami przemysu, ktre wymagaj montau urzdze grupy II w wykonaniu iskrobezpiecznym s: a) przemys petrochemiczny: Urzdzenia iskrobezpieczne montowane s w rafineriach wszdzie tam gdzie produkty przetwrstwa naftowego mog tworzy zagroenie wybuchu gazw. S to przede wszystkim: czujniki pomiarowe, zawory rurocigw, zawory zbiornikw ukady sterowania instalacje wentylacyjne i owietleniowe.

b) przemys chemiczny: W zakadach chemicznych moe doj do wybuchu gazu. Do powstania atmosfery wybuchowej moe rwnie doj tam gdzie wystpuj drobne pyy pochodzenia organicznego oraz gazy i pary cieczy palnych. Do zakadw chemicznych zaliczamy rwnie przedsibiorstwa produkujce farby i lakiery. Mieszalniki do farb s wykonywane w wersji przeciwwybuchowej. Magazyny, gdzie przechowywane s produkty lakiernicze rwnie s uznawane za atmosfery wybuchowe. c) przemys drzewno papierniczy:

Strona 9 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znakOdpady drewna mog tworzy w mieszaninie z powietrzem atmosfer wybuchow. W zakadach drzewnych mog powstawa niebezpieczne zwizki gazw, mgie i oparw z powietrzem tworzc atmosfer wybuchow. Miejsca powstawania przestrzeni zagroonych wybuchem to: szlifierki, obrabiarki i myny pracujce bez wentylacji, instalacje wentylacyjne, odpylacze, silosy i zbiorniki opadu drzewnego, malarnie i lakiernie oraz miejsca do suszenia wyrobw oprawy owietleniowe, wentylatory

d) przemys rolniczy: Szczeglnie naraone na powstanie atmosfer wybuchowych s silosy, magazyny podw rolnych (ziarno) oraz suszarnie i magazyny przeznaczone do suszenia zb. W celu uniknicia powstania zagroenia wybuchowego stosuje si wentylatory. e) przemys spoywczy: Urzdzeniami iskrobezpiecznymi w tej gazi przemysu s pompy do transportu pynw i gazw niebezpiecznych powstajcych przy produkcji wielu produktw spoywczych, m.in.: browary, winiarnie, zakady tuszczowe.

W wykonaniu przeciwwybuchowym produkowane s rwnie mieszalniki i myny do rnych substancji spoywczych. Do okrelania poziomu cieczy, wielkoci cinienia czy temperatury s wykorzystywane mierniki czy sygnalizatory, ktre rwnie czsto musz by wykonane zgodnie z dyrektyw ATEX. Dyrektywa Atex dotyczy urzdze elektrycznych i mechanicznych instalowanych w strefach zagroonych wybuchem oraz urzdze instalowanych poza stref bezporednio poczonych z elementami umiejscowionymi w strefie niebezpiecznej. S to urzdzenia zabezpieczajce lub wspomagajce dziaanie systemw ochronnych np. bariery, separatory, przetworniki pomiarowe, zasilacze. Jeeli w danym miejscu wystpi strefa wybuchowa to dy si do jej ograniczenia. Realizuje si to przez zabudow w budynkach ognioszczelnych, zbiornikach przeciwwybuchowych. W takich przypadkach wymagana jest staa kontrola wielkoci fizycznych obiektw, ktre znajduj si w strefie niebezpiecznej. Ze wzgldu na to produkuje si gwnie nastpujce urzdzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym: czujniki pomiarowe rnego typu (temperatury, cinienia) oprawy owietleniowe, ukady sterowania (siowniki)

W wykonaniu iskrobezpiecznym produkowane s rwnie specjalistyczne urzdzenia wykorzystywane w kadej z wymienionych gazi przemysu, np.: obrabiarki, wentylatory, mieszalniki.

Bardzo du grup urzdze stanowi wentylatory. S powszechnie stosowane, gdy skutecznie zmniejszaj ryzyko powstania atmosfery wybuchowej.

Strona 10 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znakJak wyej wspomniano w zakadach przemysowych dy si do minimalizacji stref zagroonych wybuchem. Nie oznacza to jednak montau urzdze Ex w samych strefach, ale w obszarach bezporednio przylegych do nich. GRUPA I Do tej grupy (jak wynika z dyrektywy) nale wszystkie urzdzenia stosowane w kopalniach podziemnych i naziemnych. Stosowanie urzdze iskrobezpiecznych jest wymagane ze wzgldu na wszechobecny metan w atmosferze kopalni. Do urzdze pracujcych w kopalniach zaliczamy: 10. Oznaczenia stosowane w urzdzeniach przeznaczonych do pracy w strefach zagroonych wybuchem CE 0102 Numer identyfikacyjny jednostki certyfikujcej II 2 G E Ex d IIc T4 T125C Temperatura obudowy (tylko dla podgrup IIA, IIB lub IIC)Strona 11 z 14

kombajny do urabiania wgla, urzdzenia transportowe, urzdzenia zasilajce, systemy cznoci podziemnej, systemy sygnalizacyjne, kontrolno - pomiarowe systemy sterowania, instalacje podziemne.

Grupa wybuchowoci

Ikona informujca o wykonaniu przeciwwybuchowym

Kategoria urzdzenia

Oznaczenie CE

Rodzaj zabezpiecze stosowanych w budowie urzdze

Standard europejski

Ochrona przeciwwybuchowa

Dyrektywa ATEX jest dyrektyw znakowania CE, co oznacza, e wyroby oznakowane znakiem Ex, zanim wejd na rynek Unii Europejskiej musz zosta oznaczone rwnie znakiem CE.

Strefa G gazowa D - pyowa

Klasa temperaturowa

Podgrupa wybuchowoci

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znak11. Oferta ASTE dla stref zagroonych wybuchem. a) PMA ExSystem CE 1258 II2GD EEx e II IP66 Ta=-20+85C SEV05ATEX0105

PRZEZNACZENIE II grupa wybuchowoci, tj. przeznaczone do urzdze pracujcych nad ziemi w atmosferze zagroenia wybuchem kategoria urzdzenia 2 wysoki stopie bezpieczestwa nawet w przypadku czstych zaburze pracy urzdzenia GD do stosowania w strefach zagroonych wybuchem 1 i 2 (gaz), 21 i 22 (pyy) e budowa wzmocniona II do wszystkich podgrup wybuchowoci

BUDOWA PMA Ex-System obejmuje rury ESX wykonane z modyfikowanego poliamidu PA11 oraz szereg akcesoriw z poliamidu PA12.

kocwki proste END, ENV (IP66, IP68)

kocwki ktowe 45, 90 EAD, EAV, EWD, EWV (IP66, IP68)

kocwki ukowe 90 EBD, EBV (IP66, IP68)

kocwki z dawnic ENZ (IP68)

zczki Y-ksztatne EYD, EYR (IP66, IP68)

zczki do rur gadkich ENR-REM (IP68 od strony rury PMA)

Strona 12 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znak

uchwyty do rur EH-0

uchwyty do rur EPS

rury karbowane ESX

Rury ESX i akcesoria EEx wykonane s z poliamidw odprowadzajcych adunki elektryczne. S przeznaczone do stosowania wycznie z produktami PMA EEx w strefach 1 i 2 (gaz) oraz 21 i 22 (py, kurz), okrelonych zgodnie z ATEX137. Produkty PMA Ex System wykonane s zgodnie z Dyrektyw Europejsk 94/9/EC (ATEX 95) i posiadaj oznaczenie na kadym produkcie oprcz uszczelek i klipsw. b) Dawnice EEx (Bimed) II2G EEx eII T=-20+80C ZELM01ATEX0061X PRZEZNACZENIE grupa wybuchowoci, tj. przeznaczone do urzdze pracujcych nad ziemi w atmosferze zagroenia wybuchem kategoria urzdzenia 2 wysoki stopie bezpieczestwa nawet w przypadku czstych zaburze pracy urzdzenia G do stosowania w strefach zagroonych wybuchem gazu e budowa wzmocniona II do wszystkich podgrup wybuchowoci BUDOWA wykonane z modyfikowanego poliamidu odprowadzajcego adunki elektryczne wykonane zgodnie z Dyrektyw Europejsk 94/9/EC (ATEX 95) zalecane do stosowania w strefach zagroonych wybuchem gazu

Strona 13 z 14

Szkolenie wewntrzne: Dyrektywa ATEX i znak

12. Bibliografia: 1. Dyrektywa 94/9/WE (ATEX95) Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 23 marca 1994r. w sprawie zblienia ustawodawstw pastw czonkowskich dotyczcych urzdze i systemw ochronnych przeznaczonych do uytku w przestrzeniach zagroonych wybuchem 2. Rozporzdzenie Ministra Gospodarki (z dnia 22 grudnia 2005r.) w sprawie zasadniczych wymaga dla urzdze i systemw ochronnych przeznaczonych do uytku w przestrzeniach zagroonych wybuchem 3. Dyrektywa 99/92/EC (ATEX137) (z dnia 16.12.1999r.) w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i ochrony zdrowia pracownikw zatrudnionych na stanowiskach pracy, na ktrych moe wystpi atmosfera wybuchowa 4. Rozporzdzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie minimalnych wymaga dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy pracownikw zatrudnionych na stanowiskach pracy, na ktrych moe wystpi atmosfera wybuchowa 5. dr. Wojciech Doliski Znak CE nowe podejcie do bezpieczestwa produktw w ramach wsplnego rynku Unii Europejskiej cz.V 6. Strona internetowa Ministerstwa Gospodarki http://www.mgip.gov.pl/GOSPODARKA/Przetworstwo+przemyslowe/przemysl+maszynowy/Dyrektywa+AT EX+949WE/ 7. Strony internetowe producentw urzdze o wykonaniu przeciwwybuchowym.

Strona 14 z 14