Dz.U.-41-12 - Money.pl

Dziennik Ustaw Nr 12 — 726 — Poz. 116

116

ROZPORZÑDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY

z dnia 16 stycznia 2002 r.

w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczàcych autostrad p∏atnych.

Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 27 paê-dziernika 1994 r. o autostradach p∏atnych (Dz. U.z 2001 r. Nr 110, poz. 1192) oraz art. 7 ust. 2 pkt 2 i ust. 3pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowla-ne (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, Nr 109, poz. 1157i Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 42, Nr 100,poz. 1085, Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229, Nr 129,poz. 1439 i Nr 154, poz. 1800) zarzàdza si´, co nast´pu-je:

DZIA¸ I

Przepisy ogólne

§ 1. 1. Rozporzàdzenie ustala przepisy technicz-no-budowlane dotyczàce autostrad p∏atnych, zwa-nych dalej „autostradami”, i zwiàzanych z nimi urzà-dzeƒ.

2. Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadaçdrogowe obiekty in˝ynierskie, oraz ich usytuowanieokreÊlajà przepisy odr´bne.

3. Rozporzàdzenie okreÊla warunki, które zapew-niajà w szczególnoÊci:

1) spe∏nienie wymagaƒ podstawowych dotyczà-cych:a) bezpieczeƒstwa u˝ytkowania,b) noÊnoÊci i statecznoÊci konstrukcji,c) bezpieczeƒstwa z uwagi na mo˝liwoÊç wystàpie-

nia po˝aru, kl´ski ˝ywio∏owej lub innego miej-scowego zagro˝enia,

d) ochrony Êrodowiska i dóbr kultury,e) ochrony przed nadmiernym ha∏asem, wibra-

cjami, zanieczyszczeniami powietrza, wodyi gleb,

2) odpowiednie warunki u˝ytkowe, z uwzgl´dnieniempotrzeb osób niepe∏nosprawnych,

3) ochron´ uzasadnionych interesów osób trzecich.

4. Przepisy rozporzàdzenia stosuje si´ przy projek-towaniu, wykonywaniu i eksploatacji autostrad i zwià-

zanych z nimi urzàdzeƒ, a tak˝e ich odbudowie, rozbu-dowie i przebudowie oraz przy remontach obj´tychobowiàzkiem uzyskania pozwolenia na budow´.

DZIA¸ II

Autostrada i jej po∏àczenia z drogami

Rozdzia∏ 1

Wymagania ogólne

§ 2. 1. Usytuowanie autostrady powinno wynikaçz istniejàcych i prognozowanych potrzeb transporto-wych, wyra˝onych potokami ruchu drogowego, wy-wo∏anych przez rozmieszczone w korytarzu oddzia∏y-wania autostrady tereny zurbanizowane i przeznaczo-ne do urbanizacji, w tym w szczególnoÊci du˝e miastai inne centra powstawania ruchu.

2. Usytuowanie autostrady powinno byç potwier-dzone analizà ekonomicznà efektywnoÊci jej budowy.Przy wyborze usytuowania autostrady nale˝y uwzgl´d-niaç wymagania ochrony Êrodowiska, walory krajobra-zowe terenu, jak te˝ inne wymagania okreÊlone w roz-porzàdzeniu.

§ 3. 1. Autostrada powinna mieç w szczególnoÊci:

1) system poboru op∏at za przejazdy,

2) system urzàdzeƒ ∏àcznoÊci alarmowej,

3) obwody utrzymania, zwane dalej „OUA”.

2. Krzy˝owanie si´ lub po∏àczenie autostrady z innàdrogà, zapewniajàce pe∏nà lub cz´Êciowà mo˝liwoÊçwyboru kierunku jazdy, zwane dalej „w´z∏em”, powin-no nast´powaç na ró˝nych poziomach.

3. Krzy˝owanie si´ autostrady z innà drogà, nie-umo˝liwiajàce wyboru kierunku jazdy, zwane dalej„przejazdem drogowym”, powinno nast´powaç naró˝nych poziomach.

§ 4. Pas drogowy autostrady powinien byç ogro-dzony.


§ 5. Na koronie autostrady, okreÊlonej w za∏àcznikunr 1 do rozporzàdzenia, powinny znajdowaç si´w szczególnoÊci jezdnie, pasy dzielàce i pobocza.

§ 6. Autostrada, odpowiednio do potrzeb, powinnabyç wyposa˝ona w systemy sterowania, zarzàdzaniai kontroli ruchu.

Rozdzia∏ 2

Podstawowe parametry techniczne

§ 7. 1. W celu okreÊlenia wymagaƒ technicznychi u˝ytkowych ustala si´ na autostradach pr´dkoÊç pro-jektowà 120 km/h, z zastrze˝eniem ust. 2 i 3.

2. W przypadku przebudowy lub remontu istniejà-cej autostrady, w trudnych warunkach terenowych lubw razie koniecznoÊci ochrony wartoÊciowych obiek-tów przyrodniczych lub zabytkowego zagospodaro-wania terenu, dopuszcza si´ pr´dkoÊç projektowà100 km/h.

3. W mieÊcie na terenie intensywnie zurbanizowa-nym dopuszcza si´ pr´dkoÊç projektowà 100 km/h lubwyjàtkowo 80 km/h.

4. Do trudnych warunków terenowych, o którychmowa w ust. 2, zalicza si´ w szczególnoÊci: obszar za-budowany, niekorzystne warunki gruntowo-wodnei geologiczne, jak osuwiska, szkody górnicze.

5. Obni˝enie pr´dkoÊci projektowej na odcinku au-tostrady, o którym mowa w ust. 2 i 3, powinno dotyczyçjedynie tych parametrów autostrady, które sà bezpo-Êrednio zwiàzane z utrudnieniami.

6. Pr´dkoÊç projektowa powinna byç sta∏a na mo˝-liwie d∏ugim odcinku autostrady, a przejÊcie z jednejpr´dkoÊci do drugiej powinno odbywaç si´ na odcin-ku umo˝liwiajàcym dostosowanie si´ uczestników ru-chu.

§ 8. 1. Ograniczenie dost´pnoÊci do autostrady po-lega na dopuszczeniu po∏àczenia:

1) tylko z wybranymi drogami publicznymi, które kon-centrujà ruch z sieci dróg o znaczeniu krajowym,oraz wyjàtkowo z innymi drogami, w szczególnoÊcipe∏niàcymi wa˝ne funkcje ponadregionalne,

2) z obiektami o zasadniczym znaczeniu dla funkcjo-nowania autostrady, w szczególnoÊci OUA.

2. Dost´pnoÊç do autostrady nale˝y zapewniaç zapomocà pasów wy∏àczania i w∏àczania.

Rozdzia∏ 3

Jezdnie

§ 9. 1. Na ka˝dej z dwu jezdni autostrady powinnybyç wyznaczone nie mniej ni˝ dwa zasadnicze pasy ru-

chu oraz dodatkowy pas ruchu, je˝eli sà spe∏nione wa-runki, o których mowa w § 10.

2. SzerokoÊç zasadniczego pasa ruchu powinnawynosiç:

1) 3,75 m — je˝eli pr´dkoÊç projektowa autostradywynosi 120 km/h,

2) 3,50 m — dla pozosta∏ych pr´dkoÊci projektowychoraz w obszarach zabudowanych i dla odcinkówo jezdniach z co najmniej 3 pasami ruchu.

§ 10. 1. Na wzniesieniu autostrady powinien byçstosowany dodatkowy pas ruchu, je˝eli sà spe∏nionerównoczeÊnie nast´pujàce warunki:

1) Êrednia pr´dkoÊç samochodów ci´˝arowych w ru-chu swobodnym obni˝a si´ wzgl´dem pr´dkoÊcina poziomym odcinku o wićej ni˝ 20 km/h na d∏u-goÊci nie mniejszej ni˝ 500 m,

2) efektywnoÊç budowy dodatkowego pasa ruchu po-twierdza analiza ekonomiczna.

2. Dodatkowy pas ruchu na wzniesieniu powinienmieç:

1) klin poczàtkowy o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝100 m przy pr´dkoÊci projektowej autostrady120 km/h i nie mniejszej ni˝ 75 m przy pr´dkoÊciprojektowej 100 i 80 km/h,

2) szerokoÊç 3,5 m, a przy pr´dkoÊci projektowej80 km/h dopuszcza si´ w szczególnie uzasadnio-nych przypadkach 3,0 m i d∏ugoÊç nie mniejszà ni˝d∏ugoÊç wzniesienia, na którym sà spe∏nione wa-runki, o których mowa w ust. 1 pkt 1,

3) klin koƒcowy o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝ 150 mprzy pr´dkoÊci projektowej autostrady 120 km/hi nie mniejszej ni˝ 100 m przy pr´dkoÊci projekto-wej 100 i 80 km/h,

4) pochylenie poprzeczne i pod∏u˝ne takie same jakzasadniczych pasów ruchu.

3. Dodatkowy pas ruchu na wzniesieniu powinienbyç wyznaczony na jezdni autostrady zgodnie z warun-kami okreÊlonymi w przepisach dotyczàcych znakówi sygna∏ów drogowych.

§ 11. 1. SzerokoÊç jezdni autostrady wynika z przy-j´tej liczby i szerokoÊci pasów ruchu i powinna byç do-stosowana do przewidywanego nat´˝enia ruchu.

2. SzerokoÊç jezdni autostrady na drogowymobiekcie in˝ynierskim, przed i za nim, powinna byç ta-ka sama.

§ 12. 1. Jezdnia autostrady powinna mieç jedno-stronne pochylenie poprzeczne, umo˝liwiajàce sp∏ywwody.


2. Pochylenie poprzeczne jezdni powinno byç niemniejsze ni˝ 2%, z zastrze˝eniem ust. 4 oraz z zachowa-niem warunków, o których mowa w § 16 ust. 3.

3. Jezdnia autostrady na prostym odcinku w planiepowinna mieç pochylenie poprzeczne od 2% do 2,5%i skierowane na zewnàtrz korony autostrady.

4. Zachowanie pochyleƒ poprzecznych, o którychmowa w ust. 2 i 3, nie jest wymagane na tych odcin-kach krzywych przejÊciowych i na prostych przejÊcio-wych przed i za ∏ukiem ko∏owym w planie, na którychnast´puje zmiana pochylenia poprzecznego jezdni,o ile:

1) pochylenie pod∏u˝ne osi jezdni autostrady jak i obujej kraw´dzi jest wi´ksze od dodatkowego pochyle-nia pod∏u˝nego o nie mniej ni˝ 0,2%,

2) dodatkowe pochylenie pod∏u˝ne zewn´trznej kra-w´dzi jezdni wynosi co najmniej 0,3% na odcinkuzmiany kierunku pochylenia poprzecznego jezdniod –2% do +2%,

3) jest spe∏niony warunek, o którym mowa w § 13ust. 3.

§ 13. 1. Zmian´ pochylenia poprzecznego jezdni au-tostrady nale˝y wykonywaç na krzywej przejÊciowej,prostej przejÊciowej, je˝eli krzywa przejÊciowa nie jestwymagana, lub na ∏uku ko∏owym o wi´kszym promie-niu, je˝eli jest to ∏uk koszowy.

2. Lokalizacja osi obrotu jezdni autostrady powinnabyç tak dobrana, aby by∏ zapewniony sprawny odp∏ywwody oraz p∏ynny przebieg kraw´dzi jezdni, o którymmowa w § 20 pkt 1.

3. Zmiana pochylenia poprzecznego jezdni auto-strady powinna byç tak wykonana, aby dodatkowe po-chylenia pod∏u˝ne obu kraw´dzi jezdni wynosi∏y niewićej ni˝ 0,75%.

§ 14. OÊ jezdni autostrady w planie mo˝e sk∏adaçsi´ z odcinków prostych lub krzywoliniowych.

§ 15. Je˝eli pozwalajà na to warunki miejscowe,d∏ugoÊç odcinka prostego o wypuk∏ych za∏omach ni-welety nieograniczajàcych widocznoÊci nie powin-na przekraczaç wartoÊci okreÊlonych w poni˝szej ta-beli:

Pr´dkoÊç projektowa [km/h] 120 100 80

Najwi´ksza d∏ugoÊç odcinka prostego [m] 2000 2000 1500

Najmniejsza d∏ugoÊç odcinka prostego mi´dzy odcinkami krzywolinio-wymi o zgodnym kierunku zwrotu [m]

500 400 350

§ 16. 1. Odcinek krzywoliniowy mo˝e zawieraç ∏ukko∏owy, kombinacje ∏uków ko∏owych i krzywych przej-Êciowych, a tak˝e inne rodzaje krzywych.

2. ¸uk ko∏owy powinien byç zaprojektowany i wy-konany w taki sposób, aby bezpieczeƒstwo pojazdu by-

∏o zachowane przy ruchu z pr´dkoÊcià projektowà ponawierzchni zwil˝onej wodà.

3. Wymaganie, o którym mowa w ust. 2, uznaje si´za spe∏nione, jeÊli wartoÊci promienia ∏uku ko∏owegow planie oraz pochylenia poprzecznego (przechy∏ki) sàustalone wed∏ug poni˝szej tabeli:

Pr´dkoÊçprojektowa

[km/h]

Promieƒ ∏uku ko∏owego w planie [m]

z pochyleniem jakna odc. prostym

przy przechy∏ce [%]*)

2 do 2,5 3 4 5 6 7

120 ≥4000 ≥3000 2000 1500 1200 900 750

100 ≥3000 ≥2500 1800 1300 1000 800 500—600

80 ≥2000 ≥1800 1400 1000 800 600 300—500

*) Przechy∏k´ dla promienia o wartoÊci poÊredniej nale˝y interpolowaç i zaokràglaç do 0,5%.

§ 17. 1. Dwa odcinki, które majà sta∏e i o ró˝nej war-toÊci krzywizny w planie, powinny byç po∏àczone krzy-wà przejÊciowà, z zastrze˝eniem ust. 2. Krzywa przej-Êciowa powinna byç tak wykonana, aby:

1) przyrost przyspieszenia doÊrodkowego dzia∏ajàce-go na pojazd poruszajàcy si´ z pr´dkoÊcià projek-towà nie by∏ wi´kszy ni˝ 0,3 m/s3,

2) kàt zwrotu trasy na d∏ugoÊci krzywej przejÊciowejwynosi∏ od 3° do 30°, z zastrze˝eniem ust. 3,

3) dodatkowe pochylenie pod∏u˝ne zewn´trznej kra-w´dzi jezdni na krzywej przejÊciowej spe∏nia∏o wa-runki, o których mowa w § 12 ust. 4 pkt 2 oraz § 13ust. 3.

2. W wyjàtkowych przypadkach uzasadnionychwarunkami miejscowymi lub wzgl´dami u˝ytkowymimo˝na nie stosowaç krzywej przejÊciowej, je˝eli pro-mienie krzywizn odcinków, o których mowa w ust. 1,sà wi´ksze od 3000 m przy pr´dkoÊci projektowej 120


lub 100 km/h i 1500 m przy pr´dkoÊci projektowej80 km/h. Przy kàcie zwrotu trasy mniejszym ni˝ 9° d∏u-goÊç odcinka krzywoliniowego bez krzywych przej-Êciowych nie powinna byç mniejsza ni˝ 300 m,200 m i 150 m dla pr´dkoÊci projektowej odpowiednio120, 100 i 80 km/h. ̧ uk ko∏owy bez krzywych przejÊcio-wych powinien mieç proste przejÊciowe o d∏ugoÊciachnie mniejszych ni˝ wynika to z § 12 ust. 4 pkt 2 oraz § 13ust. 3.

3. Warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie mu-si byç spe∏niony przy kàtach zwrotu trasy mniejszychni˝ 9°.

§ 18. 1. Niweleta jezdni autostrady mo˝e sk∏adaç si´z odcinków o sta∏ym pochyleniu, krzywych wypuk∏ychi krzywych wkl´s∏ych.

2. Pochylenie niwelety jezdni autostrady nie powin-no byç wi´ksze ni˝ okreÊlone w poni˝szej tabeli:


Pochylenie niwelety jezdni [%] 4 5 6

3. Pochylenie niwelety jezdni autostrady powinnowynosiç nie mniej ni˝ 0,3%, z zastrze˝eniem § 12 ust. 4pkt 1.

4. Dopuszcza si´ mniejsze pochylenie niwelety ni˝okreÊlone w ust. 3, je˝eli autostrada przebiega po tere-nie bagiennym, zalesionym, bardzo p∏askim i o du˝ejprzepuszczalnoÊci gruntu, a tak˝e na krzywej wypuk∏ej

lub wkl´s∏ej, pod warunkiem nale˝ytego odwodnieniajezdni i korpusu autostrady.

§ 19. 1. Za∏om niwelety jezdni autostrady powinienbyç wyokràglony krzywà wypuk∏à lub krzywà wkl´s∏à.

2. Promienie krzywych wypuk∏ych i wkl´s∏ych, z za-strze˝eniem § 117, nie powinny byç mniejsze ni˝ okre-Êlone w poni˝szej tabeli:


Promieƒ krzywej wypuk∏ej [m] 12000 7000 3500

Promieƒ krzywej wkl´s∏ej [m] 4500 3000 2000

§ 20. Je˝eli na to pozwalajà warunki miejscowe, na-le˝y zapewniç kompozycj´ przestrzennà elementówgeometrycznych autostrady w planie i w przekroju po-d∏u˝nym, spe∏niajàcà w szczególnoÊci nast´pujàce wy-magania:

1) jest zapewniona ciàg∏oÊç pola widzenia jezdni orazp∏ynnoÊç jej kraw´dzi i brak wzrokowych z∏udzeƒdeformacji jezdni na odleg∏oÊç nie mniejszà ni˝300 m przy pr´dkoÊci projektowej 120 km/h oraznie mniejszà ni˝ 250 m i 200 m przy pr´dkoÊci pro-jektowej odpowiednio 100 km/h i 80 km/h,

2) nie stosuje si´ d∏ugich prostych w planie oraz ele-mentów krzywoliniowych wymagajàcych prze-chy∏ki wi´kszej ni˝ 5%.

§ 21. Zapewnienie wymagaƒ zwiàzanych z este-tycznà formà architektonicznà autostrady nie powinnoograniczaç jej w∏aÊciwoÊci u˝ytkowych, a w szczegól-noÊci obni˝aç poziomu bezpieczeƒstwa ruchu.

Rozdzia∏ 4

Pasy dzielàce

§ 22. 1. Pas dzielàcy jezdnie autostrady powinienmieç szerokoÊç i konstrukcj´ nawierzchni odpowiedniedo przeznaczenia oraz wymagaƒ bezpieczeƒstwa ru-chu.

2. Pas dzielàcy powinien umo˝liwiaç umieszczeniena nim bariery ochronnej.

3. Obiekty i urzàdzenia umieszczone w pasie dzielà-cym, stanowiàce zagro˝enie bezpieczeƒstwa ruchu,a zw∏aszcza podpory obiektów mostowych, s∏upyoÊwietleniowe i znaków drogowych, powinny byços∏oni´te barierà ochronnà.

4. Obiekty i urzàdzenia powinny byç tak umieszczo-ne w pasie dzielàcym, aby by∏y zapewnione wymaga-nia widocznoÊci, o których mowa w § 117 i 118.

§ 23. 1. Pas dzielàcy jezdnie autostrady powinienmieç po obu stronach opaski, ka˝dà o szerokoÊci 0,5 m.

2. W∏aÊciwoÊci u˝ytkowe opaski, a tak˝e jej pochy-lenie poprzeczne i pod∏u˝ne powinny byç takie samejak pasa ruchu przylegajàcego do niej.

3. Na opasce nie nale˝y umieszczaç ˝adnych urzà-dzeƒ, a zw∏aszcza kratek Êciekowych.

§ 24. 1. Pas dzielàcy, z wy∏àczeniem opasek, o sze-rokoÊci mniejszej ni˝ 2,50 m powinien byç utwardzonyi mieç:

1) pochylenie poprzeczne o wartoÊci takiej jak jezdnia,skierowane na zewnàtrz korony autostrady, je˝elipochylenie poprzeczne obu jezdni autostrady jestte˝ skierowane na zewnàtrz (odcinek prosty lubkrzywoliniowy bez przechy∏ki),

2) pochylenie poprzeczne, o wartoÊci nie mniejszej ni˝4%, skierowane do osi autostrady, je˝eli pochyle-nie poprzeczne jednej z jedni ma te˝ ten sam kieru-nek (odcinek z przechy∏kà).


2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, do-puszcza si´ sp∏yw wody z utwardzonego pasa dzielàce-go przez jezdni´ autostrady, pod warunkiem ˝e mate-ria∏ utwardzajàcy pas dzielàcy nie b´dzie zanieczysz-czaç jezdni, a sp∏yw z powierzchni pasa dzielàcego b´-dzie równomierny.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, na-le˝y uwzgl´dniç potrzeb´ umieszczenia na pasie dzie-làcym urzàdzeƒ odwadniajàcych.

4. Pas dzielàcy, z wy∏àczeniem opasek, o szerokoÊci2,50 m i wi´kszej powinien byç pokryty obudowà ro-Êlinnà i mieç pochylenie poprzeczne nie mniejsze ni˝4% skierowane do osi autostrady.

§ 25. 1. Zmiany szerokoÊci pasa dzielàcego powin-ny byç przeprowadzone p∏ynnie z zastosowaniem pa-rametrów okreÊlonych dla osi jezdni, przy której si´ tenpas znajduje.

2. W pasie dzielàcym jezdnie autostrady nale˝y wy-konaç przejazdy awaryjne zgodnie z wymaganiami,o których mowa w § 101.

§ 26. Pas dzielàcy oddzielajàcy jezdni´ autostradyod jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcej powinien spe∏-niaç wymagania okreÊlone dla pasa dzielàcego jezdnieautostrady, z wy∏àczeniem wymagaƒ, o których mowaw § 23.

Rozdzia∏ 5

Pobocza

§ 27. 1. Pobocze autostrady sk∏ada si´ z umieszczo-nego przy jezdni pasa awaryjnego postoju, zwanegodalej „pasem awaryjnym”, i gruntowego pobocza.

2. SzerokoÊç pasa awaryjnego powinna wynosiç3,0 m dla pr´dkoÊci projektowej 120 km/h, 2,5 m dlapr´dkoÊci projektowej 100 km/h i 80 km/h, a gruntowe-go pobocza 1,25 m, z zastrze˝eniem ust. 3 i 4.

3. SzerokoÊç gruntowego pobocza, o której mowaw ust. 2, mo˝e byç wi´ksza, je˝eli wynika to z warun-ków lokalizacji urzàdzeƒ organizacji, bezpieczeƒstwaruchu lub ochrony Êrodowiska.

4. Przy przebudowie i remoncie autostrady dopusz-cza si´ szerokoÊç gruntowego pobocza nie mniejszàni˝ 0,75 m, je˝eli szerokoÊç pasa awaryjnego spe∏niawymagania, o których mowa w ust. 2, i nie jest wyma-gane stosowanie barier.

§ 28. 1. Pochylenie poprzeczne pasa awaryjnegooraz pochylenia pod∏u˝ne pasa awaryjnego i grunto-wego pobocza powinny byç, co do wartoÊci i kierunku,takie same jak jezdni autostrady.

2. Pochylenie poprzeczne gruntowego pobocza po-winno wynosiç:

1) od 6% do 8% na odcinku prostym oraz na odcinkukrzywoliniowym niewymagajàcym przechy∏ki,

2) od 2% do 3% wićej ni˝ pasa awaryjnego na odcin-ku krzywoliniowym z przechy∏kà, je˝eli jest to po-bocze po wewn´trznej stronie ∏uku,

3) od 3% do 4% w kierunku przeciwnym ni˝ pas awa-ryjny na odcinku krzywoliniowym z przechy∏kà, je-˝eli jest to pobocze po zewn´trznej stronie ∏uku.

§ 29. 1. Na pasie awaryjnym nie nale˝y lokalizowaç˝adnych obiektów ani urzàdzeƒ.

2. Na gruntowym poboczu mo˝na lokalizowaçurzàdzenia odwadniajàce, organizacji i bezpieczeƒstwaruchu oraz ochrony Êrodowiska, zgodnie z wymagania-mi przepisów odr´bnych dotyczàcych tych urzàdzeƒ.

3. Gruntowe pobocze mo˝e byç umocnione obudo-wà roÊlinnà.

Rozdzia∏ 6

Skarpy nasypów i wykopów

§ 30. 1. Skarpy nasypów autostrady powinny mieç,z zastrze˝eniem ust. 3 i 4, pochylenie:

1) 1 : 3 przy wysokoÊci skarpy nasypu do 2,0 m, z za-strze˝eniem § 55 ust. 3,

2) 1 : 1,5 przy wysokoÊci skarpy nasypu wi´kszej ni˝2,0 m do 8,0 m.

2. Skarpy wykopów autostrady powinny mieç, z za-strze˝eniem ust. 3 i 4, pochylenie:

1) 1 : 3 przy wysokoÊci skarpy wykopu do 1,0 m, z za-strze˝eniem § 55 ust. 3,

2) 1 : 2 przy wysokoÊci skarpy wykopu wi´kszej ni˝1,0 m do 2,0 m,

3) 1 : 1,5 przy wysokoÊci skarpy wykopu wi´kszej ni˝2,0 m do 8,0 m.

3. Pochylenie i konstrukcj´ urzàdzeƒ wzmacniajà-cych skarpy nasypów i wykopów autostrad nale˝yustalaç na podstawie obliczeƒ ich statecznoÊci zgodniez Polskà Normà, w szczególnoÊci wtedy, gdy:

1) skarpa nasypu lub wykopu ma wysokoÊç wi´kszàni˝ 8,0 m,

2) skarpa nasypu lub wykopu ma wysokoÊç wi´kszàni˝ 6,0 m, a zbocze ma pochylenie wi´ksze ni˝ 1 : 3,

3) autostradowa budowla ziemna b´dzie budowanaz materia∏u lub w gruncie wymagajàcym szczegól-nych procedur technicznych i technologicznych,

4) nasyp b´dzie budowany na gruntach o ma∏ej no-ÊnoÊci, w terenie osuwiskowym lub w terenie pod-legajàcym wp∏ywom eksploatacji górniczej,

5) skarpa nasypu b´dzie nara˝ona na dzia∏anie wódstojàcych lub p∏ynàcych na terenie zalewowym.


4. Pochylenie skarpy nasypu lub wykopu mo˝ebyç mniejsze ni˝ okreÊlone w ust. 1 i 2, je˝eli nie wy-st´puje ̋ aden z przypadków, o których mowa w ust. 3,a za zmianà pochylenia przemawiajà wzgl´dy bezpie-czeƒstwa ruchu, utrzymania, ekonomiczne lub este-tyczne.

5. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, mo-gà byç stosowane w szczególnoÊci zmienne pochyle-nia skarp zale˝ne od ich wysokoÊci, ∏awy oraz przypo-ry skarp.

6. Skarpy nasypów i wykopów powinny byç umoc-nione obudowà roÊlinnà, chyba ˝e wyst´puje jedenz przypadków, o których mowa w ust. 3.

Rozdzia∏ 7

Zieleƒ w pasie drogowym

§ 31. 1. W pasie drogowym autostrady mo˝e znaj-dowaç si´ zieleƒ, je˝eli pe∏ni ona funkcje ochronne lubstanowi element ukszta∏towania krajobrazu.

2. Zieleƒ w pasie drogowym nie powinna zagra˝açbezpieczeƒstwu ruchu, ograniczaç wymaganego polawidocznoÊci i skrajni autostrady oraz utrudniaç utrzy-mania autostrady.

3. Wymiary i zagospodarowanie pasa zieleni izola-cyjnej, ograniczajàcego wzajemnie negatywne oddzia-∏ywanie autostrady i Êrodowiska, nale˝y okreÊlaç od-powiednio do wskazaƒ wynikajàcych z opracowaƒ wy-maganych przepisami odr´bnymi dotyczàcymi ochro-ny Êrodowiska.

§ 32. 1. Odleg∏oÊci drzew od urzàdzeƒ infrastruktu-ry technicznej okreÊla si´ na podstawie rozporzàdze-nia, przepisów odr´bnych oraz Polskich Norm dotyczà-cych tych urzàdzeƒ.

2. W przypadku drzew lub terenów wpisanych dorejestru zabytków lub obszarów obj´tych ochronà kon-serwatorskà, ustalenie odleg∏oÊci urzàdzeƒ in˝ynieryj-nych, drogowych i budowlanych od wymienionychdrzew lub terenów wymaga uzgodnienia z w∏aÊciwymterenowo konserwatorem zabytków lub konserwato-rem zieleni.

Rozdzia∏ 8

Skrajnia autostrady

§ 33. 1. Nad ka˝dà jezdnià autostrady, pasem awa-ryjnym i cz´Êcià gruntowego pobocza o szerokoÊci0,50 m oraz nad przylegajàcà do jezdni cz´Êcià pasadzielàcego o szerokoÊci 1,0 m powinna byç zachowa-na wolna przestrzeƒ, zwana dalej „skrajnià autostra-dy”, o wysokoÊci 4,70 m, z zastrze˝eniem ust. 3, prze-znaczona dla pojazdów samochodowych.

2. WysokoÊç skrajni, o której mowa w ust. 1, zawie-ra rezerw´ 0,20 m przeznaczonà na zwi´kszenie grubo-Êci konstrukcji nawierzchni autostrady.

3. WysokoÊç skrajni autostrady mo˝e byç zmniej-szona do 4,50 m, je˝eli autostrada jest przebudowywa-

na lub remontowana, natomiast obiekty nad autostra-dà nie sà obj´te tymi robotami.

4. Skrajni´ autostrady okreÊla za∏àcznik nr 2 do roz-porzàdzenia.

§ 34. Wymiary skrajni autostrady na drogowymobiekcie in˝ynierskim okreÊlajà przepisy dotyczàce wa-runków technicznych, jakim powinny odpowiadaç dro-gowe obiekty in˝ynierskie i ich usytuowanie.

Rozdzia∏ 9

Pas drogowy autostrady

§ 35. 1. Pas drogowy autostrady powinien byç usy-tuowany pomi´dzy liniami rozgraniczajàcymi, okreÊlo-nymi w decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady.

2. Pomi´dzy liniami rozgraniczajàcymi, o którychmowa w ust. 1, mo˝na w szczególnoÊci umieÊciç pasydrogowe innych dróg, które sà niezb´dne do odtwo-rzenia po∏àczeƒ przerwanych w wyniku budowy lubeksploatacji autostrady.

§ 36. 1. W sk∏ad pasa drogowego autostrady wcho-dzà: jezdnie autostrady, pobocza, jezdnie zbierajàco--rozprowadzajàce, pasy dzielàce jezdnie, skarpy nasy-pów i wykopów, w´z∏y i przejazdy z przecinajàcymi jàdrogami i innymi liniami komunikacyjnymi, wraz z dro-gowymi obiektami in˝ynierskimi, urzàdzeniami zwià-zanymi z obs∏ugà, utrzymaniem i ochronà autostrady,urzàdzeniami organizacji i bezpieczeƒstwa ruchu orazochrony Êrodowiska, a tak˝e pasami terenu, o którychmowa w ust. 6, zapewniajàcymi mo˝liwoÊç u˝ytkowa-nia autostrady zgodnie z jej przeznaczeniem.

2. Drogowymi obiektami in˝ynierskimi, o którychmowa w ust. 1, sà budowle okreÊlone w przepisach do-tyczàcych warunków technicznych, jakim powinny od-powiadaç drogowe obiekty in˝ynierskie i ich usytu-owanie, a w szczególnoÊci: mosty, wiadukty, estakady,konstrukcje oporowe, tunele, przepusty, nadziemnei podziemne przejÊcia dla pieszych oraz dla zwierzàtdziko ˝yjàcych.

3. Urzàdzeniami zwiàzanymi z obs∏ugà, utrzyma-niem i ochronà autostrady, o których mowa w ust. 1, sàurzàdzenia odwadniajàce oraz odprowadzajàce wod´,urzàdzenia obs∏ugi podró˝nych, pojazdów i przesy∏ek— miejsca obs∏ugi podró˝nych, zwane dalej „MOP”,przeznaczone wy∏àcznie dla jej u˝ytkowników, OUA,miejsca poboru op∏at, zwane dalej „MPO”, urzàdzenia∏àcznoÊci alarmowej i, w zale˝noÊci od potrzeb, pasytechnologiczne, urzàdzenia pomiaru ruchu, kontrolipojazdów oraz urzàdzenia oÊwietlenia.

4. Urzàdzeniami organizacji i bezpieczeƒstwa ru-chu, o których mowa w ust. 1, sà znaki i sygna∏y dro-gowe, urzàdzenia sterowania i zarzàdzania ruchem,ogrodzenie pasa drogowego autostrady i, w zale˝noÊciod potrzeb, os∏ony przeciwolÊnieniowe, energoch∏on-ne i przeciwwietrzne oraz bariery ochronne.

5. Urzàdzeniami ochrony Êrodowiska, o którychmowa w ust. 1, sà w szczególnoÊci: ekrany przeciwha-∏asowe, ekrany t∏umiàce drgania w pod∏o˝u, urzàdze-


nia do oczyszczania wody odprowadzanej z pasa dro-gowego autostrady, pasy zieleni izolacyjnej.

6. SzerokoÊç pasa drogowego autostrady jest su-mà szerokoÊci obiektów i urzàdzeƒ, o których mowaw ust. 1—5, z wy∏àczeniem ogrodzenia pasa drogowe-go autostrady, powi´kszonà obustronnie o nie mniejni˝ 2,0 m.

Rozdzia∏ 10

W´z∏y

§ 37. 1. W celu okreÊlenia wymagaƒ technicznychi u˝ytkowych wprowadza si´ nast´pujàcy podzia∏ w´-z∏ów na autostradach:

1) bezkolizyjny typu WA, na którym nie wyst´pujeprzecinanie torów jazdy, a relacje skr´tne sà reali-zowane tylko jako manewry wy∏àczania, w∏àczaniai przeplatania si´ potoków ruchu,

2) cz´Êciowo bezkolizyjny typu WB, na którym wyst´-puje przecinanie torów jazdy niektórych relacji nadrodze krzy˝ujàcej si´ z autostradà; w ramach w´-z∏a funkcjonuje wówczas na tej drodze skrzy˝owa-nie lub zespó∏ skrzy˝owaƒ, jednak relacje o domi-nujàcych nat´˝eniach sà prowadzone bezkolizyj-nie.

2. Zakres stosowania w´z∏ów, o których mowaw ust. 1, okreÊla tabela:

Klasa drogi krzy˝ujà-cej si´ z autostradà Autostrada Droga ekspresowa Droga g∏ówna ruchu

przyspieszonego Droga g∏ówna

Typ w´z∏a WA WA WA, WB (WB), P

Oznaczenia w tabeli :WA, WB — w´ze∏,P — przejazd drogowy (ró˝nopoziomowy),(WB) — rozwiàzanie dopuszczalne wyjàtkowo,Klasa drogi — okreÊlona w przepisach dotyczàcych warunków technicznych, jakim powinny odpowiadaç drogi

publiczne i ich usytuowanie.

§ 38. 1. W´ze∏ powinien zawieraç stacj´ lub stacjepoboru op∏at, zwane dalej „SPO”, chyba ˝e sposóbustalania i pobierania op∏at za przejazd nie przewidujepobierania op∏at na wjazdach i wyjazdach.

2. Usytuowanie SPO w w´êle powinno byç dosto-sowane do uk∏adu w´z∏a i nie powinno ograniczaç je-go w∏aÊciwoÊci u˝ytkowych okreÊlonych w rozporzà-dzeniu i w przepisach odr´bnych.

§ 39. W w´êle nie nale˝y lokalizowaç ˝adnychobiektów us∏ugowych, do których wjazd odbywa∏bysi´ z jezdni autostrady lub z wykorzystaniem ∏àcznicylub jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcej jako dojazdu.

§ 40. 1. W w´êle typu WA:

1) wyjazdy i wjazdy powinny byç zlokalizowane poprawej stronie jezdni autostrady,

2) wyjazd z jezdni autostrady powinien byç usytuowa-ny przed wjazdem na t´ jezdni´,

3) wyjazdy powinny byç wyposa˝one w pas wy∏àcza-nia, z zachowaniem wymagaƒ, o których mowaw § 49 i 50,

4) wjazd powinien byç wyposa˝ony w pas w∏àczania,z zachowaniem wymagaƒ, o których mowa w § 51i 52.

2. W w´êle typu WB:

1) autostrada powinna byç prowadzona bez zak∏óceƒ,natomiast droga krzy˝ujàca si´ z autostradà powin-na byç dostosowana do warunków lokalnych,

2) wyjazd z jezdni autostrady powinien byç usytuowa-ny przed wjazdem na t´ jezdni´,

3) wyjazd z jezdni autostrady i wjazd na jezdni´ auto-strady powinny byç zlokalizowane po prawej stro-nie tej jezdni,

4) wyjazd z jezdni autostrady i wjazd na jezdni´ auto-strady powinny byç wyposa˝one w pasy wy∏àcza-nia i w∏àczania z zachowaniem wymagaƒ, o któ-rych mowa w § 49 i 51,

5) wyjazdy z drogi krzy˝ujàcej si´ z autostradà i wjaz-dy na drog´ krzy˝ujàcà si´ z autostradà powinnyodbywaç si´ na skrzy˝owaniach.


§ 41. Graniczne pr´dkoÊci projektowe ∏àcznic na w´z∏ach okreÊla tabela:

*) ¸àcznice zaczynajàce si´ pasem wy∏àczania na jezdni autostrady lub na jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcej i koƒczàce si´pasem w∏àczania na jezdni autostrady lub na jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcej.

**) ¸àcznice zakoƒczone na jednym koƒcu skrzy˝owaniem.

§ 42. 1. Jednopasowa ∏àcznica jednokierunkowa,oznaczona dalej symbolem „P1”, powinna mieç jezd-ni´ wraz z opaskami razem o szerokoÊci nie mniejszejni˝ 6,0 m oraz obustronne gruntowe pobocza, ka˝deo szerokoÊci nie mniejszej ni˝ 1,0 m.

2. Dwupasowa ∏àcznica jednokierunkowa, oznaczo-na dalej symbolem „P2”, powinna mieç jezdni´ wrazz opaskami razem o szerokoÊci nie mniejszej ni˝8,0 m oraz obustronne gruntowe pobocza, ka˝de o sze-rokoÊci nie mniejszej ni˝ 1,0 m.

3. Dwupasowa ∏àcznica jednokierunkowa z pasemawaryjnym, oznaczona dalej symbolem „P3”, powinnamieç jezdni´ wraz z opaskà z lewej strony razem o sze-rokoÊci nie mniejszej ni˝ 7,5 m, pas awaryjny o szero-

koÊci 2,0 m po prawej stronie jezdni oraz obustronnegruntowe pobocza, ka˝de o szerokoÊci nie mniejszejni˝ 1,0 m.

4. Dwupasowa ∏àcznica dwukierunkowa, oznaczo-na dalej symbolem „P4”, powinna mieç jezdni´ wrazz opaskami razem o szerokoÊci nie mniejszej ni˝8,0 m oraz obustronne gruntowe pobocza, ka˝de o sze-rokoÊci nie mniejszej ni˝ 1,0 m.

5. ¸àcznica P4 powinna mieç ze wzgl´dów bezpie-czeƒstwa ruchu pr´dkoÊç projektowà nie wi´kszà ni˝40 km/h.

6. Typ ∏àcznicy, o którym mowa w § 41, nale˝y do-stosowaç do przewidywanego nat´˝enia ruchu orazd∏ugoÊci ∏àcznicy.


§ 43. 1. Jezdnia wraz z opaskami na ∏àcznicy P1, P2,lub P3 powinna mieç na odcinku prostym w planie jed-nostronne pochylenie poprzeczne nie mniejsze ni˝ 2%i nie wi´ksze ni˝ 3%.

2. Jezdnia wraz z opaskami na ∏àcznicy P4 powinnamieç na odcinku prostym w planie dwustronne pochy-lenie poprzeczne, nie mniejsze ni˝ 2% i nie wi´ksze ni˝

3%, z wyjàtkiem odcinków usytuowanych pomi´dzy∏ukami w planie, gdzie jezdnia powinna mieç jedno-stronne pochylenie poprzeczne nie mniejsze ni˝ 2%.

3. Jezdnia wraz z opaskami na ∏àcznicy P1, P2, P3lub P4 powinna mieç na ∏uku ko∏owym w planie jedno-stronne pochylenie poprzeczne o wartoÊci okreÊlonejw tabeli:

Pr´dkoÊç pro-jektowa ∏àcz-nicy [km/h]

WartoÊç promienia ∏uku w planie [m] przy przechy∏ce

2% 3% 4% 5% 6% 7%

80 ≥580 420—579 350—419 290—349 270—289 250—269

70 ≥365 290—364 235—289 215—234 195—214 185—194

60 ≥250 190—249 155—189 140—154 130—139 120—129

50 ≥160 125—159 100—124 90—99 85—89 75—84

40 ≥95 75—94 60—74 55—59 50—54 45—49

30 ≥60 50—59 40—49 35—39 30—34 25—29

Pr´dkoÊçprojekto-wa ∏àczni-

cy [km/h]

Najmniej-szy para-metr klo-toidy [m]

Dopuszczalne pochylenie pod∏u˝ne [%] Najmniejszy promieƒ ∏uku w prze-kroju pod∏u˝nym [m]

∏àcznicy zjazdowej ∏àcznicy wjazdowej wypuk∏egowkl´s∏egona wznie-

sieniu na spadku na wznie-sieniu na spadku na ∏uku w

planiena prostejw planie

80 100 5 4 4 5 4500 3000 2000

70 90 5 4 4 5 3200 2000 1400

60 75 6 5 5 6 2700 1700 1000

50 60 6 5 5 6 1400 1000 750

40 40 6 6 6 7 700 500 500

30 25 6 6 6 7 500 200 250

4. Zachowanie wartoÊci pochylenia poprzecznegojezdni ∏àcznicy, o którym mowa w ust. 1 i 2, nie jest wy-magane na krzywych przejÊciowych i na prostychprzejÊciowych przed i za ∏ukiem ko∏owym, na którychnast´puje zmiana kierunku pochylenia poprzecznego.Strefy te nale˝y kszta∏towaç tak, ˝eby by∏ zapewnionysprawny odp∏yw wody.

§ 44. 1. SzerokoÊç jezdni ∏àcznicy nale˝y zwi´kszyçna ∏uku ko∏owym w planie o promieniu R mniejszymni˝ 150 m o wartoÊç:

1) 50/R na ∏àcznicy P1,

2) 70/R na ∏àcznicy P2, P3 lub P4.

2. Zwi´kszenie szerokoÊci jezdni, o którym mowaw ust. 1, wykonuje si´ na krzywej przejÊciowej lub prostejprzejÊciowej, jeÊli krzywa przejÊciowa nie wyst´puje.

§ 45. 1. OÊ jezdni ∏àcznicy w planie powinna sk∏a-

daç si´ z odcinków prostych i odcinków krzywolinio-wych.

2. Odcinek krzywoliniowy mo˝e zawieraç ∏uk ko∏o-wy, kombinacje ∏uków ko∏owych i krzywych przejÊcio-wych, a tak˝e inne rodzaje krzywych.

3. ̧ àcznica powinna byç zaprojektowana i wykona-na w taki sposób, ˝eby by∏o zachowane bezpieczeƒ-stwo ruchu pojazdu poruszajàcego si´ z pr´dkoÊciàprojektowà po nawierzchni zwil˝onej wodà.

4. Wymagania, o których mowa w ust. 3, uznaje si´za spe∏nione, je˝eli:

1) wartoÊci promienia ∏uku ko∏owego w planie orazpochylenia poprzecznego jezdni ∏àcznicy odpowia-dajà wymaganiom okreÊlonym w § 43 ust. 3,

2) parametry geometryczne ∏àcznicy nie przekraczajàwartoÊci granicznych okreÊlonych w poni˝szej tabeli:


3) odleg∏oÊç widocznoÊci na ∏àcznicy jest nie mniejszani˝ okreÊlona w § 117.

§ 46. 1. Jezdni´ zbierajàco-rozprowadzajàcà mo˝nastosowaç na w´êle lub na odcinku autostrady mi´dzyw´z∏ami, je˝eli taka potrzeba wynika z kierunkowegorozk∏adu ruchu lub lokalizacji wyjazdów i wjazdów.

2. Pr´dkoÊç projektowa jezdni zbierajàco-rozpro-wadzajàcej powinna wynosiç 60 km/h, a wyjàtkowo 70lub 80 km/h.

3. Jezdnia zbierajàco-rozprowadzajàca powinnabyç jednokierunkowa i w zale˝noÊci od przewidywane-go nat´˝enia ruchu o takim przekroju poprzecznym jak∏àcznica typu P1, P2 lub P3.

4. Ukszta∏towanie jezdni zbierajàco-rozprowadzajà-cej w planie i w przekroju pod∏u˝nym powinno odpo-wiadaç wymaganiom dotyczàcym ∏àcznic, o którychmowa w § 45.

§ 47. Pochylenie poprzeczne gruntowego pobocza∏àcznicy i jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcej nale˝yustalaç z zachowaniem warunków, o których mowaw § 28 ust. 2.

§ 48. Pochylenia skarp nasypów i wykopów ∏àczni-cy i jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcej nale˝y ustalaçz zachowaniem warunków, o których mowa w § 30.

§ 49. 1. Wyjazd z jezdni autostrady powinien mieç,z zastrze˝eniem ust. 9, równoleg∏y pas wy∏àczania,umieszczony z prawej strony tej jezdni.

2. Do pasa wy∏àczania, o którym mowa w ust. 1, na-le˝y:

1) klin, na którego d∏ugoÊci pas wy∏àczania uzyskujepe∏nà szerokoÊç,

2) odcinek zwalniania, którego d∏ugoÊç jest mierzonaod koƒca klina do poczàtku ∏uku ko∏owego ∏àczni-cy.

3. Pas wy∏àczania na ∏àcznice P1, P2 lub P3 powi-nien mieç:

1) klin o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝ 100 m, je˝eli pr´d-koÊç projektowa autostrady wynosi 120 km/h, i niemniejszej ni˝ 75 m w pozosta∏ych przypadkach,

2) odcinek zwalniania o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝okreÊlona w poni˝szej tabeli:

Ró˝nicapr´dkoÊci∆V [km/h]

D∏ugoÊç odcinka zwalniania [m] przy pochyleniu pod∏u˝nym pasa wy∏àczania

–5% –4% –3% –2% 0% 2% 3% 4%

60 280 250 230 210 190 170 160 150

50 250 230 210 190 170 150 140 130

40 220 200 180 170 150 130 120 110

30 170 160 150 140 120 110 100 90

≤20 120 110 100 95 85 75 70 65

4. Odcinek zwalniania, o którym mowa w ust. 3pkt 2, powinien mieç pas ruchu o szerokoÊci 3,5 m, je-Êli pr´dkoÊç projektowa autostrady jest wi´ksza od80 km/h, i 3,0 m w pozosta∏ych przypadkach oraz pasawaryjny o szerokoÊci 2,0 m lub opask´ o szerokoÊci conajmniej 0,5 m, w zale˝noÊci od tego, który z elemen-tów wyst´puje na ∏àcznicy.

5. Podwójny pas wy∏àczania na ∏àcznic´ P3, bezzmniejszenia liczby pasów ruchu na jezdni autostrady,powinien mieç:


2) wspólnà kraw´dê pasa wy∏àczania o pe∏nej szero-koÊci i jezdni autostrady o d∏ugoÊci nie mniejszejni˝ 400 m.

6. Podwójny pas wy∏àczania na ∏àcznic´ P3, zezmniejszeniem o jeden liczby pasów ruchu na jezdniautostrady, powinien mieç:


2) wspólnà kraw´dê pasa wy∏àczania o pe∏nej szero-koÊci i jezdni autostrady o d∏ugoÊci nie mniejszejni˝ 450 m.

Oznaczenia: ∆V = n x Vpa – Vpn = 0,75, gdy Vpa = 120 km/hn = 0,82, gdy Vpa = 100 km/hn = 0,94, gdy Vpa = 80 km/h

gdzie: Vpa — pr´dkoÊç projektowa autostrady w km/h,Vp — pr´dkoÊç projektowa ∏àcznicy w km/h.


7. Odcinek, o którym mowa w ust. 5 pkt 2 i ust. 6 pkt 2,powinien mieç dwa pasy ruchu o szerokoÊci nie mniej-szej ni˝ 7,0 m oraz pas awaryjny o szerokoÊci 2,0 m.

8. Pas wy∏àczania, o którym mowa w ust. 3, powi-nien mieç wspólnà kraw´dê odcinka pasa o pe∏nej sze-rokoÊci i jezdni autostrady o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝200 m przy pr´dkoÊci projektowej 120 km/h, nie mniej-szej ni˝ 175 m przy pr´dkoÊci projektowej 100 km/hi nie mniejszej ni˝ 150 m przy pr´dkoÊci projektowej80 km/h.

9. W przypadku dobrej widocznoÊci wyjazdu z jezd-ni autostrady na ∏àcznic´ P1 mo˝e byç stosowany kie-runkowy pas wy∏àczania, je˝eli pr´dkoÊç projektowaautostrady wynosi 100 lub 80 km/h. Kierunkowy paswy∏àczania powinien mieç:

1) klin o d∏ugoÊci 75 m i o skosie 1 : 30,

2) odcinek zwalniania o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝okreÊlona w tabeli w ust. 3,

3) pas awaryjny o szerokoÊci 2,0 m lub opask´ o sze-rokoÊci co najmniej 0,5 m, w zale˝noÊci od tego,który z elementów wyst´puje na ∏àcznicy.

10. Pochylenie pod∏u˝ne i poprzeczne pasa wy∏à-czania oraz jego ukszta∏towanie w planie sytuacyjnympowinny byç dostosowane do jezdni autostrady.

§ 50. 1. Wyjazd z ∏àcznicy i jezdni zbierajàco-rozpro-wadzajàcej powinny mieç, z zastrze˝eniem ust. 8, rów-noleg∏e pasy wy∏àczania.

2. Pas wy∏àczania z ∏àcznicy P1 na ∏àcznic´ P1 powi-nien mieç:

1) klin o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝ 60 m,

2) odcinek zwalniania o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝150 m, je˝eli jest to w´ze∏ typu WA, i nie mniejszejni˝ 100 m w pozosta∏ych przypadkach.

3. Odcinek zwalniania, o którym mowa w ust. 2pkt 2, powinien mieç pas ruchu o szerokoÊci 3,0 m orazopask´ o szerokoÊci co najmniej 0,5 m.

4. Pas wy∏àczania z ∏àcznicy P2 lub P3 na ∏àcznic´P1 powinien mieç:1) klin o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝ 60 m,2) odcinek zwalniania o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝

150 m, je˝eli jest to ∏àcznica P3, i nie mniejszej ni˝100 m, je˝eli jest to ∏àcznica P2.

5. Odcinek zwalniania, o którym mowa w ust. 4pkt 2, powinien mieç pas ruchu o szerokoÊci 3,0 m orazopask´ o szerokoÊci co najmniej 0,5 m.

6. Pas wy∏àczania z ∏àcznicy P3 na ∏àcznic´ P3 powi-nien mieç:1) klin o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝ 60 m,2) odcinek zwalniania o wymiarach jak w ust. 4 pkt 2.

7. Odcinek zwalniania, o którym mowa w ust. 6pkt 2, powinien mieç dwa pasy ruchu oraz pas awaryj-ny o szerokoÊciach jak na ∏àcznicy P3.

8. W przypadku dobrej widocznoÊci wyjazdu z ∏àcz-nicy i z jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcej, mo˝e byçstosowany kierunkowy pas wy∏àczania.

9. Pochylenie pod∏u˝ne i poprzeczne pasa wy∏àcza-nia oraz jego ukszta∏towanie w planie sytuacyjnym po-winny byç dostosowane do jezdni ∏àcznicy lub jezdnizbierajàco-rozprowadzajàcej.

§ 51. 1. Wjazd na jezdni´ autostrady powinien mieçrównoleg∏y pas w∏àczania, umieszczony z prawej stro-ny jezdni.

2. Do pasa w∏àczania, o którym mowa w ust. 1, na-le˝y:1) odcinek przyspieszania, którego d∏ugoÊç jest mie-

rzona od koƒca ∏uku ko∏owego na ∏àcznicy do po-czàtku klina,

2) klin, na którego d∏ugoÊci zanika pas w∏àczania.

3. Pas w∏àczania z ∏àcznic P1 lub P2 powinien mieç:

1) odcinek przyspieszania o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝okreÊlona w poni˝szej tabeli:

Ró˝nicapr´dkoÊci∆V [km/h]

D∏ugoÊç odcinka przyspieszania [m] przy pochyleniu pod∏u˝nym pasa w∏àczania

–5% –4% –3% –2% 0% 2% 3% 4%

60 190 200 210 230 270 340 390 450

50 170 180 200 210 250 320 370 430

40 150 160 180 190 230 290 330 400

30 130 140 150 160 200 250 290 350

≤20 90 100 110 120 160 200 240 300

Oznaczenia: ∆V = n x Vpa – Vpn = 0,75, gdy Vpa = 120 km/hn = 0,82, gdy Vpa = 100 km/hn = 0,94, gdy Vpa = 80 km/h

gdzie: Vpa — pr´dkoÊç projektowa autostrady w km/h,Vp — pr´dkoÊç projektowa ∏àcznicy w km/h.


2) klin o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝ 100 m, je˝eli pr´d-koÊç projektowa autostrady wynosi 120 km/h, i niemniejszej ni˝ 75 m w pozosta∏ych przypadkach.

4. Odcinek przyspieszania, o którym mowa w ust. 3pkt 1, powinien mieç pas ruchu o szerokoÊci 3,5 m, je-Êli pr´dkoÊç projektowa autostrady jest wi´ksza od80 km/h, i 3,0 m w pozosta∏ych przypadkach oraz pasawaryjny o szerokoÊci 2,0 m lub opask´ o szerokoÊci conajmniej 0,5 m, w zale˝noÊci od tego, który z elemen-tów wyst´puje na ∏àcznicy.

5. Na pasie w∏àczania, o którym mowa w ust. 3, na-le˝y zapewniç wspólnà kraw´dê odcinka pasa o pe∏nejszerokoÊci i jezdni autostrady na d∏ugoÊci nie mniejszejni˝ 250 m przy pr´dkoÊci projektowej 120 km/h, niemniejszej ni˝ 200 m przy pr´dkoÊci projektowej 100km/h i nie mniejszej ni˝ 150 m przy pr´dkoÊci projekto-wej 80 km/h.

6. Podwójny pas w∏àczania z ∏àcznicy P3 powinienmieç:

1) dwa nast´pujàce po sobie odcinki równoleg∏egowzgl´dem kraw´dzi jezdni autostrady pasa w∏àcza-nia, ka˝dy o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝ 500 m,

2) kliny na koƒcach odcinków, o których mowa w ust. 2,o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝ 100 m, je˝eli pr´dkoÊçprojektowa autostrady wynosi 120 km/h, i nie mniej-szej ni˝ 75 m w pozosta∏ych przypadkach,

3) szerokoÊç dwóch pasów ruchu na pierwszym od-cinku przyspieszania — 7,0 m i na drugim odcinku3,5 m oraz pas awaryjny o szerokoÊci 2,0 m.

7. Podwójny pas w∏àczania z ∏àcznicy P3, ze zwi´k-szeniem o jeden liczby pasów ruchu na jezdni autostra-dy, powinien mieç:

1) odcinek równoleg∏ego wzgl´dem kraw´dzi jezdniautostrady pasa w∏àczania o d∏ugoÊci nie mniejszejni˝ 500 m,


3) szerokoÊç pasa ruchu na odcinku przyspieszania3,5 m oraz pas awaryjny o szerokoÊci 2,0 m.

8. Pochylenie pod∏u˝ne i poprzeczne pasa w∏àcza-nia oraz jego ukszta∏towanie w planie sytuacyjnym po-winno byç dostosowane do jezdni autostrady.

§ 52. 1. Wjazd na ∏àcznic´ i jezdni´ zbierajàco-roz-prowadzajàcà powinien mieç równoleg∏y pas w∏àcza-nia.

2. Pas w∏àczania, o którym mowa w ust. 1, powi-nien mieç:

1) odcinek przyspieszania o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝90 m i o szerokoÊci 3,0 m oraz opask´ o szerokoÊcico najmniej 0,5 m,

2) klin o d∏ugoÊci nie mniejszej ni˝ 60 m.

§ 53. 1. Obszar przeplatania w w´êle mo˝e wyst´-powaç na jezdni drogi ni˝szej klasy ni˝ autostrada, na∏àcznicy oraz na jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcej.

2. Na obszarze przeplatania nale˝y zwi´kszyç liczb´pasów ruchu nie mniej ni˝ o jeden, na d∏ugoÊci dosto-sowanej do wielkoÊci i pr´dkoÊci ruchu oraz warunkówdrogowo-ruchowych, lecz nie krótszej ni˝ 100 m.

DZIA¸ III

Wyposa˝enie techniczne autostrad

Rozdzia∏ 1

Urzàdzenia odwadniajàce oraz odprowadzajàce wod´

§ 54. 1. Odwodnienie powierzchniowe autostradywykonuje si´ za pomocà rowów, Êcieków i kanalizacji.

2. Urzàdzenia do powierzchniowego odwodnieniapasa drogowego autostrady powinny zapewniaçsprawne odprowadzenie wody.

3. Wymiary urzàdzeƒ do powierzchniowego od-wodnienia autostrady ustala si´ na podstawie deszczumiarodajnego, okreÊlonego przy prawdopodobieƒ-stwie pojawienia si´ opadów, p = 10%.

§ 55. 1. Rowy wykonuje si´ w kszta∏cie op∏ywo-wym, trójkàtnym lub trapezowym.

2. Rów op∏ywowy stosuje si´ w wykopie, przy kra-w´dzi korony autostrady, je˝eli korpus autostrady maodwodnienie wg∏´bne lub jest wykonany z materia∏uniewymagajàcego odwodnienia wg∏´bnego. Rówop∏ywowy powinien byç równie˝ stosowany przy wy-sokoÊci skarpy nasypu do 2 m, gdy zachodzi potrzebaodprowadzenia wody, w przypadku niestosowaniaskrajnej bariery ochronnej. SzerokoÊç rowu op∏ywo-wego nie powinna byç mniejsza ni˝ 1,5 m, a g∏´bokoÊçnie powinna przekraczaç 0,3 m.

3. Rów trójkàtny stosuje si´ w celu u∏atwienia utrzy-mania autostrady, kiedy wysokoÊç skarpy nasypu lubwykopu jest mniejsza ni˝ 1,0 m. Pochylenie skarpy we-wn´trznej nie powinno byç wi´ksze ni˝ 1 : 3, skarpy ze-wn´trznej co najmniej 1 : 5, a g∏´bokoÊç rowu nie po-winna przekraczaç 0,5 m.

4. Rów trapezowy mo˝e byç stosowany przy nasy-pie autostrady, w przypadku gdy na koronie autostra-dy przewiduje si´ ustawienie skrajnej bariery ochron-nej, a tak˝e jako rów stokowy. Dno rowu powinno mieçszerokoÊç co najmniej 0,4 m, a g∏´bokoÊç rowu nie po-winna byç mniejsza ni˝ 0,5 m. Pochylenie skarpy ze-wn´trznej nie powinno byç wi´ksze ni˝ 1 : 1,5.

5. Po∏àczenie rowów, o których mowa w ust. 1, po-winno byç wykonane w sposób p∏ynny.

6. Dopuszcza si´ stosowanie rowu stokowego odstrony nap∏ywu wody powierzchniowej ze stoku. Rówstokowy powinien byç wykonany co najmniej3,0 m powy˝ej kraw´dzi przecićia si´ skarpy wykopuz terenem. Rów ten nie mo˝e zmniejszaç statecznoÊciskarpy wykopu. Gdy istnieje obawa, ˝e rów stokowynawodni skarp´ wykopu, powinien byç uszczelniony.Pochylenie skarp rowu stokowego nie powinno byçwi´ksze ni˝ 1 : 1,5.


7. W celu zapewnienia sprawnego odprowadzeniawody nale˝y stosowaç pochylenie pod∏u˝ne dna rowunie mniejsze ni˝ 0,5%. Dopuszcza si´ pochylenie dnarowu nie mniejsze ni˝ 0,2% w terenie p∏askim. Najwi´k-sze dopuszczalne pochylenie pod∏u˝ne dna rowu w za-le˝noÊci od rodzaju gruntu lub sposobu umocnienia je-go dna okreÊla Polska Norma.

§ 56. 1. Urzàdzenie Êciekowe, zwane dalej „Êcie-kiem”, powinno byç stosowane w przypadku, kiedywoda powierzchniowa spowodowa∏aby uszkodzenieelementów korpusu autostrady oraz na obszarze, z któ-rego odprowadzenie wody powierzchniowej bezpo-Êrednio do ziemi lub do odbiornika wodnego nie jestdopuszczalne. Âcieki mogà byç stosowane do:

1) odwodnienia jezdni, pasa awaryjnego i opaski,

2) odwodnienia pasa dzielàcego,

3) odprowadzenia wody z kraw´dzi korony w wykopieskalistym lub przy Êcianie oporowej,

4) umocnienia dna rowu.

2. Pochylenie pod∏u˝ne dna Êcieku powinno byç niemniejsze ni˝ 0,5%. Na terenie p∏askim dopuszcza si´pochylenie pod∏u˝ne dna Êcieku nie mniejsze ni˝ 0,2%.Wod´ ze Êcieku odprowadza si´ w zale˝noÊci od wa-runków Êciekiem skarpowym, przez studzienki Êcieko-we do kanalizacji lub przykanalikiem do rowu. Zakoƒ-czenie Êcieku skarpowego i wylotu przykanalika powin-no chroniç rów przed rozmywaniem.

3. Odleg∏oÊç mi´dzy miejscami odprowadzeniawody ze Êcieku nale˝y okreÊliç, uwzgl´dniajàc iloÊçwody sp∏ywajàcej z powierzchni zlewni, pochyleniepod∏u˝ne dna Êcieku i jego nape∏nienie. Odleg∏oÊç tanie powinna byç wi´ksza ni˝:

1) 50 m przy pochyleniu pod∏u˝nym dna Êcieku 0,3%,

2) 100 m przy pochyleniu pod∏u˝nym dna Êcieku wi´k-szym ni˝ 1,0%.

Przy pochyleniach poÊrednich odleg∏oÊci nale˝y inter-polowaç.

§ 57. 1. Urzàdzenia do wg∏´bnego odwodnienia pa-sa drogowego autostrady majà na celu odprowadzeniewody, która przenikn´∏a do gruntu, lub obni˝enie po-ziomu wody gruntowej.

2. Parametry urzàdzeƒ do odwodnienia wg∏´bne-go pasa drogowego autostrady nale˝y okreÊlaç napodstawie badaƒ gruntowo-wodnych pod∏o˝a oraz za-leceƒ wynikajàcych z dokumentacji hydrogeologicz-nej.

3. Odwodnienie wg∏´bne nale˝y stosowaç do:

1) odprowadzenia wody z warstwy odsàczajàcej i wo-dy przedostajàcej si´ z powierzchni pasa drogowe-go autostrady do gruntu,

2) obni˝enia poziomu wody gruntowej, je˝eli w grun-tach wàtpliwych i wysadzinowych spód konstrukcjinawierzchni nie jest wyniesiony co najmniej1,0 m nad poziom wody gruntowej,

3) obni˝enia poziomu wody gruntowej w gruntachniewysadzinowych pod konstrukcjà nawierzchni,je˝eli woda ta jest na g∏´bokoÊci mniejszej ni˝ g∏´-bokoÊç przemarzania.

4. Dren pod∏u˝ny powinien byç stosowany do ob-ni˝enia poziomu wody gruntowej. Dren nale˝y umiesz-czaç, w zale˝noÊci od potrzeb, pod dnem rowu, Êciekulub w pasie dzielàcym.

5. W przypadku nap∏ywu wody gruntowej w wyko-pie w kierunku korpusu autostrady mo˝na stosowaçdren odcinajàcy. Dren ten od strony korony autostradypowinien byç uszczelniony.

6. Je˝eli woda gruntowa wyp∏ywa na skarp´ wyko-pu, nale˝y stosowaç dren skarpowy.

7. Dren nale˝y umieszczaç poni˝ej g∏´bokoÊci prze-marzania gruntu. Dopuszcza si´ stosowanie p∏ytkiegodrenu do odprowadzenia wody z warstwy odsàczajà-cej.

§ 58. 1. Kanalizacj´ deszczowà wykonuje si´, gdynie ma mo˝liwoÊci odprowadzenia wody za pomocàurzàdzeƒ do powierzchniowego odwodnienia lub gdywymagajà tego przepisy dotyczàce ochrony Êrodowi-ska.

2. Przy usytuowaniu urzàdzeƒ kanalizacji deszczo-wej w pasie drogowym autostrady nale˝y uwzgl´dniçlokalizacj´ innych urzàdzeƒ i budowli podziemnychi nadziemnych o g∏´bokich fundamentach. Kolektornale˝y usytuowaç w pasie dzielàcym. Dopuszcza si´w uzasadnionych przypadkach innà lokalizacj´ kolek-tora, w szczególnoÊci ze wzgl´du na zagospodarowa-nie korony autostrady lub zagospodarowanie otocze-nia.

3. Strop kolektora i przykanalika powinien byç za-g∏´biony poni˝ej g∏´bokoÊci przemarzania gruntu. Gdyuzyskanie tego zag∏´bienia nie jest mo˝liwe, w szcze-gólnoÊci ze wzgl´du na zapewnienie wymaganego po-chylenia pod∏u˝nego, nale˝y przewidzieç odpowiedniàich izolacj´.

4. Ârednica kolektora powinna byç ustalona napodstawie iloÊci wody sp∏ywajàcej z odwadnianej po-wierzchni oraz przy za∏o˝eniu, ˝e:

1) pr´dkoÊç przep∏ywu nie powinna byç mniejsza ni˝0,5 m/s,

2) najwi´ksza pr´dkoÊç przep∏ywu nie powinna prze-kroczyç wartoÊci dopuszczalnej dla materia∏u,z którego kolektor jest wykonany,

3) pochylenie dna kolektora o Êrednicy 0,30 m nie po-winno byç wi´ksze ni˝ 3,0%, a o Êrednicy 1,0 mi wi´kszej mo˝e wynosiç co najwy˝ej 1,0%.

Ârednica kolektora nie powinna byç mniejsza ni˝0,30 m, przykanalika zaÊ 0,15 m.

5. Studzienki rewizyjne powinny byç usytuowanepoza jezdnià i pasem awaryjnym autostrady.

6. Studzienk´ rewizyjnà nale˝y stosowaç, gdy ko-lektor zmienia kierunek, rozga∏´zia si´, zmienia Êredni-c´ lub pochylenie pod∏u˝ne. Je˝eli wymienione warun-


ki nie wyst´pujà, to rozmieszczenie studzienek powin-no uwzgl´dniaç warunki eksploatacji, przy zachowaniu

odleg∏oÊci nie mniejszych ni˝ okreÊlone w poni˝szej ta-beli:

Ârednica kolektora[m]

Odleg∏oÊç mi´dzy studzienkami rewizyjnymi[m]

0,30—0,600,61—0,800,81—1,001,01—1,50

405060100

§ 59. Indywidualne rozwiàzania urzàdzeƒ odwad-niajàcych uwzgl´dniajàce specyficzne warunki otocze-nia i pod∏o˝a mogà byç stosowane w szczególnoÊci naautostradzie przebiegajàcej na terenie chronionym,w niekorzystnych warunkach gruntowo-wodnych, naterenie górskim, na obszarze osuwiskowym albo naterenie podlegajàcym wp∏ywom eksploatacji górni-czej.

§ 60. 1. Wody opadowe z pasa drogowego auto-strady odprowadzane do odbiorników wodnych lub doziemi powinny spe∏niaç wymagania okreÊlone w prze-pisach dotyczàcych ochrony Êrodowiska.

2. Wody z kanalizacji mo˝na odprowadzaç do od-biornika rowem odp∏ywowym lub kolektorem. W celuoczyszczenia odprowadzanej wody mo˝e byç stosowa-ny rów trawiasty, o pochyleniu pod∏u˝nym dna nie-przekraczajàcym 0,5%. W zale˝noÊci od potrzeb w ro-wie tym nale˝y stosowaç przegrody. Wod´ z kolektoranale˝y odprowadziç do odbiornika wodnego przezurzàdzenia oczyszczajàce.

3. Je˝eli ze wzgl´du na ochron´ Êrodowiska nie mamo˝liwoÊci odprowadzenia nieoczyszczonej wodyz urzàdzeƒ odwadniajàcych, stosuje si´ urzàdzenia za-bezpieczajàce Êrodowisko przed zanieczyszczeniamisp∏ywajàcymi z autostrady.

4. Urzàdzeniami, o których mowa w ust. 3, mogàbyç w szczególnoÊci:

1) zbiornik retencyjno-infiltracyjny, gdy odwadnianapowierzchnia ma powy˝ej 4 ha; pojemnoÊç zbior-nika powinna umo˝liwiç przejćie wody o obj´to-Êci co najmniej 250 m3/ha,

2) zbiornik infiltracyjny, gdy odwadniana powierzch-nia ma od 2 ha do 8 ha, gdy grunt do g∏´bokoÊci1,5 m poni˝ej dna zbiornika zapewnia szybkoÊç fil-tracji co najmniej 1,25 cm/h i znajduje si´ powy˝ejpoziomu wody gruntowej,

3) rów infiltracyjny, gdy odwadniana powierzchnianie jest wi´ksza ni˝ 2 ha, gdy grunt do g∏´bokoÊci1,5 m poni˝ej dna rowu zapewnia minimalnà szyb-koÊç filtracji co najmniej 0,7 cm/h i znajduje si´ po-wy˝ej poziomu wody gruntowej,

4) rów trawiasty, gdy odwadniana powierzchnia niejest wi´ksza ni˝ 2 ha; jest on stosowany jako urzà-

dzenie samodzielne lub w po∏àczeniu z innymiurzàdzeniami oczyszczajàcymi; powinien byç po-kryty g´stà trawà wysoko koszonà, na pod∏o˝uo szybkoÊci filtracji co najmniej 1,25 cm/h.

5. Do urzàdzeƒ zabezpieczajàcych Êrodowiskoprzed zanieczyszczeniami sp∏ywajàcymi z autostradypowinien byç zapewniony dojazd sprz´tem do utrzy-mania.

6. Odleg∏oÊç od zabudowy urzàdzeƒ, o których mo-wa w ust. 4, nie powinna byç mniejsza ni˝ 8,0 m. W ce-lu utrzymania sprawnoÊci technicznej tych urzàdzeƒpowinien byç zapewniony do nich dojazd.

Rozdzia∏ 2

Urzàdzenia oÊwietlenia

§ 61. 1. Autostrada powinna byç oÊwietlona:

1) gdy obszar, przez który przebiega, jest oÊwietlonyi wyst´puje zagro˝enie oÊlepiania uczestników ru-chu,

2) w obr´bie w´z∏a, je˝eli jedna z krzy˝ujàcych si´dróg jest oÊwietlona lub znajduje si´ na nim MPO,

3) mi´dzy odcinkami oÊwietlonymi, je˝eli d∏ugoÊç od-cinka nie przekracza 500 m,

4) na odcinku przyleg∏ym do obiektu mostowego lubtunelu, je˝eli obiekt ten jest oÊwietlony,

5) w obr´bie MPO.

2. MOP powinno byç oÊwietlone co najmniej w cz´-Êci obs∏ugujàcej uczestników ruchu.

3. Âwiat∏o oÊwietlenia nie powinno zmieniaç barwyznaków.

4. Mi´dzy oÊwietlonym a nieoÊwietlonym odcin-kiem autostrady nale˝y wykonaç stref´ przejÊciowào d∏ugoÊci co najmniej 200 m o zmniejszajàcym si´ na-t´˝eniu Êwiat∏a.

5. S∏upy oÊwietleniowe nale˝y tak usytuowaç, abynie powodowa∏y zagro˝enia bezpieczeƒstwa ruchui nie ogranicza∏y widocznoÊci. Oprawy i s∏upy oÊwietle-niowe powinny byç umieszczone poza skrajnià auto-strady.


6. Odleg∏oÊç lica s∏upa oÊwietleniowego od kraw´-dzi jezdni nie mo˝e byç mniejsza ni˝ 1,0 m, je˝eli nie mapasa awaryjnego lub opaski, i nie mo˝e byç mniejszani˝ 0,5 m od kraw´dzi pasa awaryjnego lub opaski.

7. Wymagania dotyczàce nat´˝enia oÊwietleniai rozmieszczenia punktów Êwietlnych okreÊla PolskaNorma.

Rozdzia∏ 3

Miejsca obs∏ugi podró˝nych

§ 62. 1. Autostrad´ nale˝y wyposa˝yç w miejsca ob-s∏ugi podró˝nych.

2. MOP powinny byç lokalizowane oddzielnie dlaka˝dego kierunku ruchu.

3. Odleg∏oÊç mi´dzy sàsiednimi MOP powinna byçnie mniejsza ni˝ 15 km. Odleg∏oÊç MOP od przejÊciagranicznego powinna wynosiç nie mniej ni˝ 3,0 km.

4. Wyjazd z jezdni autostrady do MOP powinien od-bywaç si´ za pomocà pasa wy∏àczania, wjazd zaÊ naautostrad´ przez pas w∏àczania.

5. Wyjazd z jezdni autostrady do MOP i wjazdz MOP na jezdni´ autostrady nie mogà byç lokalizowa-ne w miejscach zagra˝ajàcych bezpieczeƒstwu ruchu,a w szczególnoÊci:

1) w strefie oddzia∏ywania w´z∏a, z uwzgl´dnieniemwymagaƒ, o których mowa w § 115 ust. 2,

2) w miejscu, w którym nie jest zapewniona wymaga-na widocznoÊç wjazdu na jezdni´ autostrady,

3) na odcinku autostrady o pochyleniu niwelety wi´k-szym ni˝ 4%,

4) nie bli˝ej wierzcho∏ka ∏uku wypuk∏ego ni˝ wymaga-na odleg∏oÊç widocznoÊci na zatrzymanie,

5) na odcinku, na którym wyst´puje dodatkowy pasruchu.

6. Strefa oddzia∏ywania w´z∏a, o której mowaw ust. 5 pkt 1, obejmuje w´ze∏, wraz z odcinkami dróg,do miejsca, w którym jest umieszczony pierwszy znakkierunku (drogowskaz lub tablica przeddrogowskazo-wa).

7. Odleg∏oÊci budynków na obszarze MOP od kra-w´dzi jezdni autostrady powinny spe∏niaç wymaganiaokreÊlone przepisami o drogach publicznych.

8. Usytuowanie obiektów na MOP nie mo˝e ogra-niczaç widocznoÊci na jezdniach manewrowych.

§ 63. 1. W celu okreÊlenia cech u˝ytkowych MOPwyró˝nia si´ nast´pujàce ich rodzaje:

1) MOP I o funkcji wypoczynkowej, wyposa˝onyw stanowiska postojowe (parking), jezdnie ma-newrowe, urzàdzenia wypoczynkowe, sanitarne

i oÊwietlenie; dopuszcza si´ wyposa˝enie w obiek-ty ma∏ej gastronomii,

2) MOP II o funkcji wypoczynkowo-us∏ugowej, wypo-sa˝ony w stanowiska postojowe (parking), jezdniemanewrowe, urzàdzenia wypoczynkowe, sanitar-ne, oÊwietlenie oraz w stacj´ paliw, stanowiska ob-s∏ugi pojazdów, obiekty gastronomiczno-handlo-we, informacji turystycznej,

3) MOP III o funkcji wypoczynkowej i us∏ugowej, wy-posa˝ony w obiekty, o których mowa w pkt 2,obiekty noclegowe oraz, w zale˝noÊci od potrzeb,w agencj´ poczty, banku, biur turystycznych, biurubezpieczeniowych.

2. MOP I usytuowany naprzeciw MOP II lub MOP IIInale˝y po∏àczyç bezkolizyjnym przejÊciem dla pie-szych.

3. Liczb´ stanowisk postojowych w cz´Êci parkin-gowej oraz liczb´ stanowisk na stacji paliw nale˝y okre-Êliç indywidualnie, z uwzgl´dnieniem w szczególnoÊciÊredniego dobowego ruchu w roku (SDR) i intensyw-noÊci zagospodarowania autostrady.

4. W cz´Êci parkingowej MOP, w zale˝noÊci od po-trzeb, nale˝y wykonaç specjalnie oznakowane stanowi-ska do kontroli technicznej pojazdów. Wymiary i liczb´stanowisk do kontroli pojazdów ustala si´ indywidual-nie.

5. Na obszarze MOP dopuszcza si´ umieszczanie re-klam i tablic informacyjnych niezwiàzanych z organiza-cjà ruchu pojazdów, zgodnie z wymaganiami okreÊlo-nymi w przepisach o drogach publicznych.

6. W obr´bie MOP w ka˝dym zespole stanowisk po-stojowych dla samochodów osobowych nale˝y zapew-niç nie mniej ni˝ dwa stanowiska postojowe dla samo-chodów osób niepe∏nosprawnych, specjalnie oznako-wane i usytuowane blisko wejÊç do budynków u˝ytecz-noÊci publicznej.

7. Uskok o wysokoÊci od 2 cm do 15 cm mi´dzychodnikiem a jezdnià lub innym urzàdzeniem u˝ytko-wanym przez osoby niepe∏nosprawne nale˝y wyposa-˝yç w ramp´ o szerokoÊci co najmniej 0,90 m i pochy-leniu nie wi´kszym ni˝ 15%. Przy uskokach wy˝szychni˝ 15 cm nale˝y stosowaç pochylnie lub schody z za-chowaniem wymagaƒ okreÊlonych w przepisach doty-czàcych warunków technicznych, jakim powinny odpo-wiadaç budynki i ich usytuowanie.

8. MOP II i MOP III nale˝y wyposa˝yç w sprz´t i urzà-dzenia ratownicze, zgodnie z warunkami okreÊlonymiw przepisach dotyczàcych bezpieczeƒstwa po˝arowe-go.

9. Wody powierzchniowe i bytowo-gospodarczez obiektów obs∏ugi podró˝nych i pojazdów wymagajàoczyszczenia przed odprowadzeniem ich do odbiorni-ków lub do ziemi, zgodnie z wymaganiami przepisówo Êrodowisku oraz o odpadach.


§ 64. 1. Wymiary stanowisk postojowych nie powinny byç mniejsze ni˝ okreÊlone w poni˝szych tabelach:

1) dla samochodów osobowych:

Rodzaj pojazduUsytuowanie w

stosunku do jezdniα [°]**)

D∏ugoÊç [m] SzerokoÊç [m]

Samochód osobowy 900

4,506,00

2,302,50

Samochód osobowy z przyczepà 0 10,00 2,50

Samochód dla osób niepe∏nosprawnych — 4,50 3,60

2) dla samochodów ci´˝arowych i autobusów:

Rodzaj pojazduUsytuowanie w

stosunku do jezdniα [°]**)

D∏ugoÊç [m] SzerokoÊç [m]

Samochód ci´˝arowy 900

8,0015,00

3,503,00

Autobus 900

10,0019,00

4,003,00

Samochód ci´˝arowy z przyczepà lub cz∏onowy

90*)60*)

0

19,0019,0030,00

3,503,503,00

*) Stanowisko postojowe samochodów ci´˝arowych z przyczepami lub cz∏onowych nale˝y wykonywaç jako przelotowe.**) Wymiary stanowisk postojowych przy innych kàtach usytuowania w stosunku do jezdni, ni˝ podano w pkt 1 i 2, nale˝y

ustalaç z zachowaniem wymiarów podanych dla α = 90°.

2. SzerokoÊç jezdni manewrowej przy stanowiskach postojowych nie powinna byç mniejsza ni˝ okreÊlonaw poni˝szej tabeli:

Rodzaj pojazdu Usytuowanie w stosunku do kraw´dzi jezdni α [°]

SzerokoÊç jezdni manewrowej [m]

Samochód osobowy 90 5,00

60 4,00

45 3,50

0 3,00

Samochód ci´˝arowy 90 12,00

60 7,50

45 6,00

0 3,50

Autobus 90 16,00

60 10,00

45 7,50

0 3,50


3. Pozosta∏e parametry techniczne jezdni manewrowej i stanowisk postojowych na MOP nie powinny byçmniejsze ni˝ okreÊlone w poni˝szej tabeli:

Parametr jezdniJednost-

kamiary

Rodzaj pojazdu u˝ytkujàcego jezdni´

osobowy osobowyz przyczepà

ci´˝arowylub autobus

SzerokoÊç jezdni jednokierunkowej:1) bez kraw´˝ników2) w kraw´˝nikach

mm

3,004,50

3,504,50

4,504,50

Promieƒ ∏uku:1) w planie2) w przekroju pod∏u˝nym:

a) wypuk∏yb) wkl´s∏y

m

mm

15

250150

30

250150

30

250150

Promieƒ wewn´trznej kraw´dzi jezdni m 6,00 10,00 10,00

Pr´dkoÊç projektowa km/h 30

Pochylenie pod∏u˝ne stanowisk nie wi´ksze ni˝ % 2,5

Pochylenie poprzeczne stanowisk w przedziale od—do:1) nawierzchnia ulepszona2) nawierzchnia nieulepszona

%%

1,5 — 2,52,5 — 3,5

§ 65. Wyposa˝enie autostrady w dodatkowe ele-menty lub urzàdzenia zwiàzane z przejÊciem granicz-nym sà okreÊlone w warunkach technicznych, jakimpowinny odpowiadaç drogi publiczne i ich usytuowa-nie.

Rozdzia∏ 4

Miejsca poboru op∏at

§ 66. 1. MPO mo˝e byç:

1) placem poboru op∏at urzàdzonym na poszerzonejkoronie autostrady, zwanym dalej „PPO”,

2) SPO urzàdzonà na poszerzonej koronie ∏àcznicy lubw w´êle.

2. MPO powinno mieç:

1) plac dojazdowy i wyjazdowy,

2) zgrupowanie stanowisk poboru op∏at, które powin-no byç wyposa˝one w:a) pasy przejazdowe,b) specjalny pas przejazdowy dla pojazdów po-

nadnormatywnych i uprzywilejowanych,c) wyspy dzielàce stanowiska, na których sà

umieszczone kioski lub urzàdzenia do poboruop∏at,

d) urzàdzenia i miejsca do kontroli pojazdów ci´˝a-rowych.

3. Place dojazdowe i wyjazdowe do zgrupowaniastanowisk poboru op∏at, w zale˝noÊci od liczby stano-wisk, powinny mieç d∏ugoÊç nie mniejszà ni˝:

1) na PPO — 150 m,

2) na SPO — 50 m.

4. SzerokoÊç pasa na stanowisku poboru op∏at po-winna wynosiç:

1) 3,0 m — je˝eli jest to pas przejazdowy,

2) 6,0 m — je˝eli jest to specjalny pas przejazdowy.

5. Wyspa dzielàca pasy przejazdowe powinna mieçszerokoÊç nie mniejszà ni˝ 1,6 m oraz d∏ugoÊç niemniejszà ni˝ 25 m.

6. Kiosk do poboru op∏at na wyspie dzielàcej powi-nien byç zabezpieczony barierà ochronnà.

7. Gromadzenie wp∏ywów z op∏at za przejazd auto-stradà wymaga odpowiednich zabezpieczeƒ przed kra-dzie˝à.

§ 67. 1. Pochylenie pod∏u˝ne odcinka, na którymjest zlokalizowane MPO, nie powinno przekraczaç2,5%, pasów przejazdowych zaÊ nie powinno byç wi´k-sze ni˝ 1,5%.

2. Pochylenie poprzeczne placu dojazdowego i wy-jazdowego nie powinno byç mniejsze ni˝ 1,0%, pochy-lenie pod∏u˝ne tych placów zaÊ nie powinno byç mniej-sze ni˝ 0,5%.

§ 68. 1. Liczb´ stanowisk poboru op∏at ustala si´w zale˝noÊci od wielkoÊci nat´˝enia ruchu, niezb´dne-go czasu dla obs∏ugi jednego pojazdu, dopuszczalnegoczasu oczekiwania uczestników ruchu oraz techniki po-bierania op∏at.

2. Dla ka˝dego kierunku ruchu powinny byç wyko-nane co najmniej dwa stanowiska poboru op∏at; jednostanowisko powinno byç wyposa˝one w specjalny pasprzejazdowy.


3. Przy wi´kszej liczbie stanowisk i przy wahaniachkierunkowego rozk∏adu ruchu dopuszcza si´ wykona-nie stanowisk Êrodkowych do przemiennej obs∏ugi kie-runków ruchu.

4. SPO zlokalizowana równolegle do autostradypowinna byç oddzielona pasem dzielàcym o szero-koÊci co najmniej 3,0 m.

5. Zadaszenie i konstrukcja do umieszczenia sygna-lizatorów i znaków informacyjnych o sposobie u˝ytko-wania pasów przejazdowych powinny spe∏niaç ∏àcznienast´pujàce warunki:

1) skrajnia pionowa elementów trwa∏ych zadaszeniai konstrukcji powinna wynosiç co najmniej 4,70 m,

2) dolna cz´Êç sygnalizatorów i znaków nie powinnaznajdowaç si´ ni˝ej ni˝ 4,50 m od najwy˝szej rz´d-nej jezdni.

Wymagania techniczne dla zadaszenia i konstrukcjiokreÊlajà Polskie Normy.

§ 69. Zaplecze administracyjno-kontrolne MPO po-winno byç wyposa˝one w budynki, w których, w zale˝-noÊci od potrzeb, nale˝y zapewniç pomieszczenia dlapolicji i s∏u˝b medycznych, miejsca postojowe dla po-jazdów personelu oraz urzàdzenia ∏àcznoÊci, zasilaniew energi´ i wod´, odprowadzenie Êcieków. Obszar za-plecza powinien byç oddzielony od PPO i SPO pasemdzielàcym o szerokoÊci nie mniejszej ni˝ 1,6 m.

Rozdzia∏ 5

Urzàdzenia organizacji i bezpieczeƒstwa ruchu

§ 70. 1. Znaki pionowe umieszczone obok jezdni lubnad jezdnià powinny byç w szczególnoÊci odblaskowe,dopuszczone do stosowania w budownictwie drogo-wym.

2. Warunki umieszczania znaków pionowych na au-tostradzie sà okreÊlone w przepisach odr´bnych doty-czàcych prawa o ruchu drogowym.

§ 71. 1. Oznakowanie poziome jezdni powinno byçdobrze widoczne w dzieƒ i w nocy, trwa∏e, nie powin-no powodowaç obni˝enia bezpieczeƒstwa ruchu dro-gowego z powodu niedostatecznych w∏aÊciwoÊci prze-ciwpoÊlizgowych lub nierównoÊci, a tak˝e nie powinnoutrudniaç sp∏ywu wody powierzchniowej.

2. Do oznakowania poziomego mogà byç stosowa-ne materia∏y, które spe∏niajà warunki okreÊlonew ust. 1, dopuszczone do stosowania w budownictwiedrogowym.

3. Warunki umieszczania znaków poziomych na au-tostradzie sà okreÊlone w przepisach odr´bnych doty-czàcych prawa o ruchu drogowym.

§ 72. 1. Barier´ ochronnà stosuje si´ w miejscach,w których przewidywane skutki wypadku drogowegoby∏yby powa˝niejsze od skutków kolizji pojazdu z ba-rierà.

2. Warunki, o których mowa w ust. 1, uznaje si´ zaspe∏nione, je˝eli bariery ochronne sà stosowane we-d∏ug zasad okreÊlonych w § 74.

§ 73. 1. Na autostradzie nale˝y stosowaç barieryochronne, które spe∏niajà ∏àcznie nast´pujàce warunki:

1) utrzymujà samochód osobowy o masie 1000 kg,naje˝d˝ajàcy z pr´dkoÊcià oko∏o 100 km/h pod kà-tem oko∏o 15°, i samochód ci´˝arowy lub autobuso masie 10 000 kg, naje˝d˝ajàcy z pr´dkoÊcià oko-∏o 70 km/h pod kàtem oko∏o 15° — wyprowadzajàcgo w kierunku zbie˝nym lub bliskim linii bariery,

2) zachowujà podczas kolizji pe∏nà integralnoÊç kon-strukcyjnà, w szczególnoÊci ˝adna z cz´Êci barierynie mo˝e ulec od∏àczeniu.

2. Na autostradzie mo˝na stosowaç barier´ ochron-nà:

1) stalowà (profilowana prowadnica na s∏upkach) —o wysokoÊci 0,75 m mierzonej od kraw´dzi pasaawaryjnego lub opaski,

2) betonowà barier´ pe∏nà z ∏amanym zarysem Êcia-ny bocznej — o wysokoÊci 0,81 m mierzonej od kra-w´dzi pasa awaryjnego lub opaski.

3. W przypadku gdy odleg∏oÊç lica prowadnicy sta-lowej lub podstawy betonowej bariery od lica kraw´˝-nika wynosi nie wićej ni˝ 0,20 m, to wysokoÊç barierystalowej i bariery betonowej mierzy si´ od kraw´dzinawierzchni przy kraw´˝niku.

4. Dopuszcza si´ stosowanie barier o innej kon-strukcji i z innych materia∏ów, je˝eli spe∏niajà warunki,o których mowa w ust. 1, i uzyska∏y dopuszczenie dostosowania w budownictwie drogowym.

5. Zamocowanie s∏upków barier powinno wytrzy-maç obcià˝enie si∏à uderzeniowà, od naje˝d˝ajàcegopojazdu samochodowego, przy∏o˝onà na wysokoÊci0,70 m:

1) dla bariery podatnej — 35 kN,

2) dla bariery wzmocnionej — 50 kN,

3) dla bariery sztywnej — 100 kN.

6. Odleg∏oÊç lica prowadnicy stalowej barieryochronnej lub podstawy betonowej bariery pe∏nej po-winna wynosiç nie mniej ni˝:

1) 0,50 m — liczàc od kraw´dzi pasa awaryjnego,

2) 1,00 m — liczàc od kraw´dzi pasa ruchu.

7. Dopuszcza si´ odleg∏oÊç lica prowadnicy stalo-wej bariery ochronnej lub podstawy betonowej barie-ry pe∏nej od kraw´dzi pasa ruchu 0,5 m, je˝eli na kra-w´dzi pasa ruchu znajduje si´ kraw´˝nik o wysokoÊcico najmniej 0,14 m i pr´dkoÊç projektowa nie przekra-cza 60 km/h.

§ 74. 1. Barier´ skrajnà na autostradzie nale˝y sto-sowaç, gdy:

1) wysokoÊç nasypu, mierzona na kraw´dzi korony,jest wi´ksza ni˝ 2,0 m i nachylenie skarpy jest wi´k-sze ni˝ 1 : 3,

2) u podnó˝a nasypu znajduje si´ obiekt lub przeszko-da niebezpieczna dla uczestników ruchu,

3) nasyp jest ograniczony Êcianà oporowà, której wy-sokoÊç jest wi´ksza ni˝ 1,5 m,


4) przy kraw´dzi korony autostrady znajduje si´ obiektlub przeszkoda, której odleg∏oÊç od kraw´dzi pasaawaryjnego jest mniejsza ni˝ 1,25 m lub od kraw´-dzi pasa ruchu mniejsza ni˝ 3,5 m,

5) na zewn´trznej stronie ∏uku w planie, w odleg∏oÊcimniejszej ni˝ 1,5 m od kraw´dzi korony autostrady,mo˝e wystàpiç zagro˝enie dla uczestników ruchu,

6) w odleg∏oÊci od kraw´dzi pasa ruchu mniejszej ni˝15,0 m znajduje si´ tor kolejowy lub tramwajowyw poziomie autostrady, w wykopie lub na nasypieni˝szym ni˝ 1,8 m.

2. Barier´ na pasie dzielàcym nale˝y stosowaç,gdy:

1) szerokoÊç pasa dzielàcego z opaskami jest mniejszani˝ 6,0 m,

2) na pasie dzielàcym znajdujà si´ obiekt lub przeszko-da, której odleg∏oÊç od kraw´dzi pasa ruchu jestmniejsza ni˝ 3,5 m.

3. Barier´ betonowà pe∏nà stosuje si´ w szczegól-noÊci:

1) na wàskim pasie dzielàcym,

2) jako barier´ os∏onowà przy obiekcie i przeszkodzie,

3) jako barier´ skrajnà w tunelu i przy Êcianie oporo-wej,

4) na odcinku autostrady niebezpiecznym dla uczest-ników ruchu.

4. Bariera ochronna od strony najazdu powinnabyç zakoƒczona os∏onà energoch∏onnà lub odcinkiemprzejÊciowym, nachylonym do powierzchni koronydrogi w celu ograniczenia skutków najechania na czo-∏o bariery.

5. W celu oddzielenia ruchu pieszych od ruchu po-jazdów na obszarze MOP lub MPO dopuszcza si´ sto-sowanie bariery z porćzà.

§ 75. Os∏ony energoch∏onne nale˝y stosowaçw miejscach szczególnego zagro˝enia uczestników ru-chu. Lico os∏ony energoch∏onnej w stosunku do pasaawaryjnego lub opaski powinno znajdowaç si´ w odle-g∏oÊci okreÊlonej dla barier w § 73 ust. 6 i 7.

§ 76. 1. Ogrodzenie autostrady wykonuje si´ w ce-lu zmniejszenia niekorzystnego oddzia∏ywania otacza-jàcego Êrodowiska na bezpieczeƒstwo uczestników ru-chu oraz ze wzgl´du na bezpieczeƒstwo ludzi i zwierzàtprzebywajàcych w pobli˝u autostrady.

2. Autostrad´ nale˝y ogrodziç z obu stron, na ca∏ejjej d∏ugoÊci.

3. Ogrodzeniem mo˝e byç:

1) siatka o konstrukcji dostosowanej do rodzaju za-gro˝enia,

2) wa∏ ziemny z ekranem lub ekran s∏u˝àcy ochronieÊrodowiska.

4. Ogrodzenie autostrady powinno byç zlokalizo-wane nie bli˝ej ni˝:

1) 0,75 m — od granicy pasa drogowego autostradyi co najmniej 1,0 m od kraw´dzi skarpy nasypu lubskarpy wykopu,

2) 1,5 m — od kraw´dzi pasa ruchu oraz 1,0 m od kra-w´dzi pasa awaryjnego lub opaski, w celu oddzie-lenia MOP i MPO.

5. WysokoÊç ogrodzenia powinna wynosiç do naj-mniej:

1) 1,5 m — na obszarach zabudowanych, wyst´powa-nia zwierzàt domowych i drobnej zwierzyny dzikiej,

2) 2,00 m — na ciàgach migracji zwierzàt oraz wyst´-powania grubej zwierzyny dzikiej.

6. Ogrodzenie z siatki, o którym mowa w ust. 5, dowysokoÊci 0,75 m powinno mieç rozstaw drutów po-ziomych nie wi´kszy ni˝ 0,05 m, a drutów pionowychnie wi´kszy ni˝ 0,30 m.

7. W pasie drogowym autostrady mogà byç stoso-wane inne urzàdzenia zabezpieczajàce przed wkrocze-niem zwierzàt na autostrad´, dopuszczone do stoso-wania w budownictwie drogowym.

§ 77. 1. Os∏ony przeciwolÊnieniowe nale˝y stoso-waç w celu zapewnienia uczestnikom ruchu ochronyprzed oÊlepianiem przez Êwiat∏a pojazdów nadje˝d˝a-jàcych z przeciwnego kierunku ruchu.

2. Os∏ony przeciwolÊnieniowe powinny:

1) przeciwdzia∏aç oÊlepianiu przy wysokoÊci oczu kie-rujàcego samochodem osobowym 1,0 m i samo-chodem ci´˝arowym 2,5 m,

2) zapewniç os∏on´ na ca∏ym zagro˝onym oÊlepia-niem odcinku autostrady,

3) nie ograniczaç widocznoÊci, skrajni autostrady, niepowodowaç zagro˝enia bezpieczeƒstwa uczestni-ków ruchu oraz zaÊnie˝ania autostrady.

3. Os∏ony przeciwolÊnieniowe mogà byç usytu-owane w szczególnoÊci:

1) mi´dzy jezdniami dla przeciwnych kierunków ruchuna odcinku zagro˝onym oÊlepianiem, w szczegól-noÊci w obr´bie w´z∏a, na ∏uku w planie przy po-chyleniu pod∏u˝nym do 2%, na którym odchylenieosi ∏uku od stycznej w odleg∏oÊci równej wymaga-nej widocznoÊci na zatrzymanie nie jest wi´ksze ni˝szerokoÊç pasa dzielàcego zwi´kszona o 2 m,

2) wzd∏u˝ ∏àcznicy przylegajàcej do autostrady w w´ê-le, na której ruch pojazdów jest przeciwny do kie-runku ruchu na autostradzie,

3) mi´dzy jezdnià autostrady a równolegle do niejprzebiegajàcà innà drogà lub linià kolejowà o zna-czeniu paƒstwowym w rozumieniu przepisówo transporcie kolejowym, o ile poziom ruchu nanich mo˝e powodowaç oÊlepianie uczestników ru-chu na autostradzie,

4) mi´dzy jezdnià autostrady a MOP, na którym ruchpojazdów widoczny z autostrady odbywa si´w przeciwnym kierunku.

4. Jako os∏ony przeciwolÊnieniowe mogà byç sto-sowane:


1) krzewy lub drzewa,

2) urzàdzenia wykonane z materia∏ów naturalnych lubsztucznych,

3) sztuczne formy terenowe, takie jak groble i wa∏yziemne.

§ 78. 1. Os∏ony przeciwwietrzne powinny byç sto-sowane na odcinku autostrady nara˝onym na dzia∏aniesilnych wiatrów bocznych mogàcych zagra˝aç bezpie-czeƒstwu ruchu, a w szczególnoÊci na dojazdach domostu, tunelu, przy przekroczeniu doliny, wàwozu.

2. Os∏onà przeciwwietrznà mogà byç w szczególno-Êci urzàdzenia, o których mowa w § 77 ust. 4.

3. Rodzaj i miejsce zastosowania os∏on przeciw-wietrznych okreÊla si´ po rozpoznaniu si∏y, kierunkui cz´stotliwoÊci wyst´powania wiatru.

§ 79. 1. Autostrada, w zale˝noÊci od potrzeb, po-winna byç wyposa˝ona w urzàdzenia sterowania i za-rzàdzania ruchem.

2. Urzàdzenia sterowania ruchem mogà obejmo-waç:

1) urzàdzenia zbierania danych o ruchu drogowym,

2) sygnalizacj´ Êwietlnà na autostradzie lub na w´êle,

3) sygnalizacj´ Êwietlnà na dojeêdzie do przejÊcia gra-nicznego lub MPO.

3. Urzàdzenia zarzàdzania ruchem mogà obejmo-waç:

1) zdalne kierowanie znakami o zmienianej treÊci,

2) informacj´ radiowà odcinkowà lub lokalnà.

§ 80. 1. Na koronie autostrady, w zale˝noÊci od po-trzeb, umieszcza si´:

1) znaki i sygna∏y drogowe oraz urzàdzenia bezpie-czeƒstwa ruchu drogowego, zgodnie z przepisamidotyczàcymi prawa o ruchu drogowym,

2) sygnalizatory wiatru, mg∏y, go∏oledzi, które ostrze-gajà uczestników ruchu o wyst´pujàcych zagro˝e-niach,

3) urzàdzenia do pomiaru i kontroli ruchu,

4) kolumny ∏àcznoÊci alarmowej.

2. Urzàdzenia, o których mowa w ust. 1, nie mogànaruszaç skrajni autostrady, a dodatkowo odleg∏oÊçurzàdzeƒ, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 4, od ze-wn´trznej kraw´dzi pasa awaryjnego lub opaski niemo˝e byç mniejsza ni˝ 1,0 m.

Rozdzia∏ 6

Urzàdzenia infrastruktury technicznej niezwiàzane z autostradà

§ 81. 1. Urzàdzenie infrastruktury technicznej nie-zwiàzane z autostradà umieszczone w pasie drogo-wym nie mo˝e naruszaç elementów technicznych au-tostrady oraz nie mo˝e przyczyniaç si´ do zagro˝eniabezpieczeƒstwa uczestników ruchu lub zmniejszaniawartoÊci u˝ytkowej autostrady.

2. Urzàdzenia, o których mowa w ust. 1, to:

1) linie elektroenergetyczne wysokiego i niskiego na-pićia oraz linie telekomunikacyjne,

2) przewody kanalizacyjne nies∏u˝àce do odwodnie-nia autostrady, gazowe, ciep∏ownicze i wodociàgo-we,

3) melioracje,

4) urzàdzenia podziemne specjalnego przeznaczenia,

5) inne trasy komunikacyjne,

6) budowle niezwiàzane z obs∏ugà autostrady.

3. Urzàdzenia liniowe przebiegajàce poprzecznienad autostradà nie mogà naruszyç jej skrajni. Urzàdze-nie oddzia∏ywajàce niekorzystnie na uczestników ru-chu powinno byç odpowiednio zabezpieczonei umieszczone w bezpiecznej odleg∏oÊci.

4. Urzàdzenie liniowe przechodzàce przez korpusautostrady nie mo˝e zmniejszaç statecznoÊci i noÊno-Êci korpusu oraz nawierzchni, naruszaç urzàdzeƒ od-wadniajàcych i innych podziemnych urzàdzeƒ auto-strady.

5. Urzàdzenia liniowe przecinajàce poprzecznie au-tostrad´ lub zlokalizowane wzd∏u˝ autostrady muszàbyç wykonane w taki sposób, aby nie ogranicza∏y mo˝-liwoÊci przebudowy lub remontu autostrady.

6. Linie napowietrzne niezwiàzane z autostradài przebiegajàce wzd∏u˝ autostrady powinny byç usytu-owane w sposób okreÊlony w przepisach o drogachpublicznych.

7. Linie podziemne kablowe niezwiàzane z auto-stradà i przebiegajàce wzd∏u˝ autostrady powinny byçusytuowane co najmniej 1,0 m za pasem drogowymautostrady i co najmniej 2,0 m od Êrodka pni istniejà-cych lub planowanych drzew.

8. Urzàdzenia podziemne rurowe powinny byç usy-tuowane poza pasem drogowym autostrady w takisposób, aby:

1) nie wp∏ywa∏y ujemnie na system korzeniowy drzeww pasie drogowym autostrady,

2) wykopy pod te urzàdzenia nie narusza∏y pasa dro-gowego autostrady.

9. Budowle infrastruktury technicznej niezwiàzanez autostradà nale˝y lokalizowaç w odleg∏oÊciach okre-Êlonych w przepisach o drogach publicznych.

Rozdzia∏ 7

Urzàdzenia techniczne autostrady

§ 82. 1. Autostrada powinna byç wyposa˝onaw OUA. Przez OUA rozumie si´ teren wyposa˝onyw urzàdzenia i obiekty umo˝liwiajàce konserwacj´ i na-praw´ elementów autostrady i zapewnienie przejezd-noÊci w ciàgu ca∏ego roku oraz, w zale˝noÊci od po-trzeb, w urzàdzenia do likwidacji ska˝enia Êrodowiska.

2. OUA powinien zapewniç utrzymanie odcinka au-tostrady o d∏ugoÊci nie wi´kszej ni˝ 60 km.


3. OUA ze wzgl´dów organizacyjnych powinienbyç lokalizowany przy w´êle. Dopuszcza si´ lokalizacjÓUA przy autostradzie w innym miejscu, lecz po∏àcze-nie jego z autostradà powinno byç przeznaczone wy-∏àcznie dla pojazdów s∏u˝bowych. Pojazdy te nie mogàpowodowaç zak∏ócenia ruchu ani pogorszenia stanubezpieczeƒstwa.

4. W budynkach technicznych OUA nale˝y zapew-niç, w zale˝noÊci od potrzeb, pomieszczenia dla urzà-dzeƒ sterowania ruchem, ∏àcznoÊci alarmowej, infor-macji radiowej, Policji, s∏u˝b medycznych, pomocydrogowej i jednostek krajowego systemu ratowniczo--gaÊniczego.

5. OUA, w zale˝noÊci od potrzeb, nale˝y wyposa˝yçw obiekty i urzàdzenia, w tym w szczególnoÊci w gara˝,magazyn, warsztat, stacj´ meteorologicznà, parking;ponadto OUA nale˝y zaopatrzyç w wod´, energi´ elek-trycznà, oczyszczalni´ Êcieków.

6. Autostrad´, w zale˝noÊci od potrzeb, wyposa˝asi´ w place techniczne, w szczególnoÊci przeznaczonedo magazynowania materia∏ów do zimowego utrzy-mania. Po∏àczenie placu z jezdnià autostrady powinnobyç przeznaczone wy∏àcznie dla pojazdów s∏u˝bo-wych. Pojazdy te nie mogà powodowaç zak∏ócenia ru-chu na autostradzie ani pogorszenia stanu bezpieczeƒ-stwa.

§ 83. 1. W pasie drogowym autostrady, w zale˝no-Êci od potrzeb, mo˝e byç zlokalizowany pas technolo-giczny po obu lub po jednej stronie autostrady.

2. Pas technologiczny lokalizuje si´ na odcinku au-tostrady, na którym wyst´pujà potrzeby zwiàzanez utrzymaniem lub ochronà autostrady, a tak˝e doumieszczenia podziemnych urzàdzeƒ infrastrukturytechnicznej.

3. Pas technologiczny, w cz´Êci przeznaczonej doruchu pojazdów s∏u˝b utrzymania autostrady, powi-nien byç utwardzony.

4. Lokalizacja pasa technologicznego nie powinnapowodowaç obni˝enia cech u˝ytkowych autostrady.

5. SzerokoÊç, pochylenie pod∏u˝ne i poprzeczne pa-sa technologicznego powinno umo˝liwiaç jego u˝ytko-wanie zgodnie z przeznaczeniem.

DZIA¸ IV

NoÊnoÊç i statecznoÊç budowli ziemnychoraz konstrukcji nawierzchni autostrady

Rozdzia∏ 1

Wymagania ogólne

§ 84. 1. Konstrukcj´ autostradowej budowli ziem-nej oraz konstrukcj´ nawierzchni autostrady nale˝yprojektowaç i wykonywaç w taki sposób, aby:

1) przenosi∏y wszystkie oddzia∏ywania i wp∏ywy mo-gàce wyst´powaç podczas budowy i u˝ytkowania,

2) mia∏y odpowiednià trwa∏oÊç, z uwzgl´dnieniemprzewidywanego okresu eksploatacji, rodzaju

wbudowanych materia∏ów, kosztów budowyi utrzymania,

3) nie uleg∏y zniszczeniu w stopniu nieproporcjonal-nym do jej przyczyny.

2. Przez pojćie nawierzchnia autostrady rozumiesi´ w rozporzàdzeniu nawierzchni´ zasadniczych i do-datkowych pasów ruchu, pasów awaryjnych, pasówwy∏àczania i w∏àczania oraz jezdnie ∏àcznic, MOPi MPO.

§ 85. Wymagania, o których mowa w § 84 ust. 1,uznaje si´ za zachowane, je˝eli sà spe∏nione równocze-Ênie:

1) warunki okreÊlone w rozporzàdzeniu, zapewniajàcenieprzekroczenie stanów granicznych noÊnoÊcii stanów granicznych przydatnoÊci do u˝ytkowaniaw ka˝dym z elementów oraz w ca∏ej konstrukcji bu-dowli ziemnej i nawierzchni autostrady,

2) wymagania dotyczàce materia∏ów i wyrobów do-puszczonych do obrotu i stosowania w budownic-twie drogowym,

3) procedury kontrolne wykonawstwa i u˝ytkowaniaokreÊlone w rozporzàdzeniu oraz w Polskich Nor-mach.

Rozdzia∏ 2

Autostradowa budowla ziemna

§ 86. 1. Sprawdzenie ogólnej statecznoÊci skarp,zboczy oraz Êcian oporowych, a tak˝e noÊnoÊci pod∏o-˝a budowli ziemnej nale˝y wykonywaç zgodnie z Pol-skimi Normami, dotyczàcymi posadowienia budowli.

2. Pochylenia skarp nasypów i wykopów powinnybyç zgodne z wymaganiami, o których mowa w § 30.Wskaêniki statecznoÊci skarp i zboczy okreÊlane indy-widualnie metodami podanymi w Polskiej Normie niepowinny byç mniejsze ni˝ 1,5. Przy sprawdzaniu ogól-nej statecznoÊci Êciany oporowej i uskoku naziomu lubw przypadku mo˝liwoÊci wystàpienia osuwiska zbocza∏àcznie ze Êcianà oporowà wymagane wspó∏czynnikikorekcyjne nale˝y przyjmowaç zgodnie z Polskà Nor-mà.

3. NoÊnoÊç pod∏o˝a budowli ziemnej nale˝y spraw-dzaç zgodnie z Polskà Normà.

4. Sprawdzenie stanów granicznych przydatnoÊcido u˝ytkowania nale˝y wykonywaç zgodnie z PolskàNormà. Przekroczenie stanów granicznych przydatno-Êci do u˝ytkowania uniemo˝liwia eksploatowanie bu-dowli ziemnej na skutek jej odkszta∏ceƒ, przemieszczeƒlub drgaƒ.

5. Dopuszczalne osiadania eksploatacyjne po-wierzchni korpusu nasypu i pod∏o˝a budowli ziemnejnie powinny przekraczaç wartoÊci okreÊlonych w Pol-skiej Normie.

6. Obliczenia osiadania nasypu i pod∏o˝a budowliziemnej mogà byç pomini´te, jeÊli do g∏´bokoÊci stre-fy aktywnej, okreÊlonej zgodnie z Polskà Normà, wy-st´pujà grunty:


1) skaliste i kamieniste,

2) niespoiste (drobnoziarniste i gruboziarniste w sta-nie Êrednio zag´szczonym, zag´szczonym lub bar-dzo zag´szczonym),

3) spoiste w stanie zwartym, pó∏zwartym i twardopla-stycznym.

7. W przypadku posadowienia nasypu na gruntachbardzo ÊciÊliwych, konstrukcj´ budowli ziemnej nale˝ysprawdziç obliczeniowo.

8. Parametry stanu granicznego u˝ytkowania Êcianoporowych nale˝y przyjmowaç zgodnie z Polskà Nor-mà.

§ 87. NoÊnoÊç i statecznoÊç budowli ziemnej orazÊcian oporowych uzyskuje si´ w szczególnoÊci przezskuteczne i sprawne ich odwodnienie.

§ 88. Na terenie podlegajàcym wp∏ywom eksplo-atacji górniczej powinny byç stosowane zabezpiecze-nia autostradowej budowli ziemnej, odpowiednie dokategorii terenu górniczego, okreÊlonej w przepisachodr´bnych.

§ 89. W celu prawid∏owego zaprojektowania i wy-konania budowli ziemnej nale˝y przeprowadzaç bada-nia geologiczne i geotechniczne gruntów, zgodniez wymaganiami okreÊlonymi w Polskich Normach.W trakcie u˝ytkowania nale˝y prowadziç regularnàkontrol´ budowli ziemnej.

§ 90. Rozbudowa lub przebudowa budowli ziemnejpowinna byç poprzedzona ocenà jej stanu technicznego.

Rozdzia∏ 3

Konstrukcja nawierzchni autostrady

§ 91. 1. Stany graniczne noÊnoÊci uwa˝a si´ za prze-kroczone, je˝eli konstrukcja osiàgn´∏a stan zmćzenia,charakteryzujàcy si´ obni˝onymi w∏aÊciwoÊciami me-chanicznymi materia∏ów nawierzchni. Kryterium stanugranicznego noÊnoÊci okreÊla za∏àcznik nr 5 do rozpo-rzàdzenia.

2. Stany graniczne przydatnoÊci do u˝ytkowaniauwa˝a si´ za przekroczone, je˝eli degradacja na-wierzchni osiàgn´∏a poziom uniemo˝liwiajàcy bez-pieczne u˝ytkowanie konstrukcji. Kryteria bezpieczne-go u˝ytkowania konstrukcji nawierzchni okreÊla § 119i za∏àcznik nr 5 do rozporzàdzenia.

§ 92. Konstrukcj´ nawierzchni autostrady nale˝yprojektowaç indywidualnie, z uwzgl´dnieniem ele-mentów nawierzchni, o których mowa w § 84 ust. 2.

§ 93. Nawierzchnia autostrady powinna spe∏niaçwymagania, o których mowa w § 84 ust. 1, w warun-kach prognozowanego ruchu, w okresie eksploatacjinie krótszym ni˝ 30 lat dla nawierzchni z betonu ce-mentowego i 20 lat dla nawierzchni podatnych i pó∏-sztywnych. Okresem eksploatacji nazywa si´ czas mi´-dzy oddaniem nawierzchni do u˝ytku a osiàgnićiemstanu granicznego noÊnoÊci lub przydatnoÊci do u˝yt-kowania.

§ 94. Dopuszczalna wartoÊç nacisku na pojedynczàoÊ pojazdu dla nawierzchni autostrady wynosi 115 kN.

§ 95. 1. Nowà lub modernizowanà nawierzchniáutostrady nale˝y dostosowaç do przewidywanegonat´˝enia ruchu. Jako podstaw´ nale˝y przyjmowaçwyniki ostatniego generalnego pomiaru ruchu doty-czàce w szczególnoÊci nat´˝enia ruchu oraz strukturyrodzajowej pojazdów. Dopuszcza si´ wykorzystaniewyników specjalnie przeprowadzonych pomiarów ru-chu.

2. W strukturze rodzajowej ruchu, dla celów wymia-rowania nawierzchni, nale˝y uwzgl´dniaç co najmniejnast´pujàce kategorie pojazdów:

1) samochody ci´˝arowe bez przyczep,

2) pojazdy cz∏onowe (samochody ci´˝arowe z przy-czepami, ciàgniki siod∏owe),

3) autobusy,

4) inne (pojazdy nietypowe).

§ 96. Przebudowa lub remont nawierzchni auto-strady powinna byç poprzedzona ocenà stanu kon-strukcji nawierzchni oraz jej pod∏o˝a.

§ 97. Na terenie podlegajàcym wp∏ywom eksplo-atacji górniczej powinny byç stosowane zabezpiecze-nia nawierzchni autostrady, odpowiednie do kategoriiterenu górniczego, okreÊlonej w przepisach odr´b-nych.

DZIA¸ V

Bezpieczeƒstwo z uwagi na mo˝liwoÊç wystàpienia po˝aru, kl´ski ˝ywio∏owej

lub innego miejscowego zagro˝enia

§ 98. 1. Autostrada i urzàdzenia z nià zwiàzane po-winny byç zaprojektowane i wybudowane w sposób:

1) utrudniajàcy rozprzestrzenianie si´ po˝aru, kl´ski˝ywio∏owej lub innego miejscowego zagro˝enia,

2) umo˝liwiajàcy dost´p s∏u˝b ratowniczych do miej-sca zdarzenia, o którym mowa w pkt 1,

3) niepogarszajàcy stanu bezpieczeƒstwa ludzi, obiek-tów budowlanych i terenów znajdujàcych si´ w sà-siedztwie autostrady, a w szczególnoÊci niewyd∏u-˝ajàcy czasu dojazdu s∏u˝b ratowniczych oraz do-st´pu do zaopatrzenia wodnego dla celów ratowni-czych.

2. Warunki bezpieczeƒstwa, w tym warunki podj´-cia dzia∏aƒ przez s∏u˝by ratownicze, powinny byçuzgodnione:

1) na etapie projektowania autostrady z w∏aÊciwymikomendantami wojewódzkimi Paƒstwowej Stra˝yPo˝arnej oraz Policji,

2) mi´dzy koncesjonariuszem a administracjà dro-gowà, Policjà, pogotowiem ratunkowym orazpodmiotami krajowego systemu ratowniczo-ga-Êniczego, w zakresie realizacji przez te podmiotyich zadaƒ ustawowych w odniesieniu do auto-strad.


3. Wymagania dotyczàce zasad i organizacji prowa-dzenia dzia∏aƒ ratowniczych na autostradzie powinnybyç zawarte w planach dzia∏aƒ ratowniczych.

§ 99. Autostrada powinna byç zabezpieczona przedskutkami awarii urzàdzeƒ pi´trzàcych wod´.

§ 100. Urzàdzenia odprowadzajàce wod´ poza pasdrogowy autostrady powinny umo˝liwiaç zablokowa-nie odp∏ywu wody zanieczyszczonej materia∏ami nie-bezpiecznymi, które przedosta∏y si´ do tych urzàdzeƒw wyniku zdarzeƒ, o których mowa w § 98 ust. 1 pkt 1.

§ 101. 1. W pasie dzielàcym jezdnie autostrady na-le˝y wykonaç przejazdy awaryjne na jezdni´ przezna-czonà dla przeciwnego kierunku ruchu, w odst´pachnie wi´kszych ni˝ 4 km, z wy∏àczeniem tuneli, mostówi wiaduktów.

2. Przejazdy awaryjne, o których mowa w ust. 1, po-winny byç lokalizowane w szczególnoÊci w obr´bieMOP, OUA i PPO, a tak˝e przy w´z∏ach, tunelach, mo-stach i wiaduktach.

3. Przejazd awaryjny przez pas dzielàcy powinienmieç konstrukcj´ nawierzchni takà jak jezdnia autostra-dy, ukszta∏towanie umo˝liwiajàce przejazd pojazdówz jednej jezdni na drugà oraz zapewniaç sprawne od-prowadzenie wody powierzchniowej. D∏ugoÊç przejaz-du powinna byç dostosowana do potrzeb i nie mo˝ebyç mniejsza ni˝ 75 m.

4. Na przejeêdzie awaryjnym przez pas dzielàcy nienale˝y umieszczaç ˝adnych obiektów i urzàdzeƒ, z wy-jàtkiem bariery ochronnej, która powinna mieç ∏atworozbieralnà konstrukcj´, nieutrudniajàcà w stanie z∏o-˝onym ruchu na autostradzie.

§ 102. 1. W rejonie wyznaczonych przejazdów dro-gowych, w zale˝noÊci od potrzeb s∏u˝b ratowniczychlub s∏u˝b utrzymania, nale˝y zapewniç wjazdy awaryj-ne z drogi krzy˝ujàcej si´ z autostradà na ka˝dà jezdniáutostrady.

2. Jezdnia wjazdu awaryjnego powinna odpowia-daç warunkom technicznym dotyczàcym dróg po˝aro-wych, okreÊlonym w przepisach odr´bnych.

3. Odleg∏oÊç wjazdu awaryjnego od przejazdu dro-gowego powinna byç ustalona odpowiednio do wa-runków miejscowych.

4. Na wjeêdzie awaryjnym, w miejscu po∏àczeniaz jezdnià autostrady, nie nale˝y umieszczaç ˝adnychobiektów i urzàdzeƒ, z wyjàtkiem bariery ochronnejo ∏atwo rozbieralnej konstrukcji.

5. Wjazd awaryjny powinien byç zamkni´ty dla ru-chu i odpowiednio zabezpieczony i oznakowany.

§ 103. 1. MOP II i MOP III oraz OUA powinny mieçnie mniej ni˝ dwa stanowiska postojowe dla pojazdówprzewo˝àcych materia∏y niebezpieczne, okreÊlonew przepisach odr´bnych, usytuowane w odleg∏oÊci niemniejszej ni˝ 30 m od budynków i urzàdzeƒ przezna-czonych dla uczestników ruchu, a tak˝e od stanowiskpostojowych dla innych pojazdów.

2. Stanowiska postojowe dla pojazdów przewo˝à-cych materia∏y niebezpieczne nie mogà byç lokalizo-wane w zag∏´bieniach terenu, w terenie podmok∏ymoraz w odleg∏oÊci mniejszej ni˝ 10 m od rowów, stu-dzienek i urzàdzeƒ melioracyjnych.

3. Stanowiska postojowe dla pojazdów przewo˝à-cych materia∏y niebezpieczne powinny mieç odr´bnysystem odwodnienia, zaopatrzony w urzàdzenia doprzejmowania i neutralizacji wycieków niebezpiecz-nych substancji.

4. Nawierzchnia stanowiska postojowego dla po-jazdów przewo˝àcych materia∏y niebezpieczne powin-na byç utwardzona, nienasiàkliwa oraz zapobiegajàcaprzenikaniu materia∏ów niebezpiecznych do gruntui urzàdzeƒ melioracyjnych.

5. Ukszta∏towanie stanowisk postojowych dla po-jazdów przewo˝àcych materia∏y niebezpieczne powin-no uniemo˝liwiaç rozprzestrzenianie si´ ewentualnegorozlewiska materia∏ów niebezpiecznych poza ich teren.

6. Do stanowisk postojowych dla pojazdów prze-wo˝àcych materia∏y niebezpieczne powinien byç do-prowadzony dojazd o parametrach technicznych okre-Êlonych w przepisach odr´bnych dotyczàcych dróg po-˝arowych.

§ 104. 1. W ogrodzeniu pasa drogowego autostra-dy nale˝y umieszczaç bramy awaryjne o szerokoÊci niemniejszej ni˝ 3,6 m, zlokalizowane w miejscach przy-datnych dla s∏u˝b ratowniczych i utrzymania autostra-dy. Bramy awaryjne powinny byç w szczególnoÊci lo-kalizowane w miejscach zapewniajàcych dost´p do za-opatrzenia wodnego i dróg po˝arowych.

2. Brama awaryjna powinna byç zamkni´ta i w uza-sadnionych przypadkach otwierana przez s∏u˝by, dlaktórych jest ona przeznaczona.

3. Do bramy awaryjnej nale˝y doprowadziç utwar-dzony dojazd.

§ 105. 1. Ekran akustyczny o d∏ugoÊci wi´kszej ni˝400 m powinien mieç wyjÊcia awaryjne, ka˝de o szero-koÊci nie mniejszej ni˝ 1,4 m, w odst´pach nie wi´k-szych ni˝ co 200 m.

2. Mi´dzy wyjÊciami awaryjnymi nale˝y umieÊciç,w odst´pach nie rzadziej ni˝ co 100 m, informacje wi-doczne dla uczestników ruchu wskazujàce kierunek,w którym znajduje si´ najbli˝sze wyjÊcie awaryjne.

§ 106. 1. Zaopatrzenie wodne dla celów ratowni-czych w pasie drogowym autostrady powinno byç za-pewnione przy wykorzystaniu istniejàcych cieków i za-sobów wodnych, z uwzgl´dnieniem odr´bnego zaopa-trzenia wodnego dla obiektów MOP, OUA i PPO spe∏-niajàcego wymagania Polskich Norm.

2. WielkoÊç i rodzaj zaopatrzenia wodnego nale˝yustaliç z w∏aÊciwym komendantem wojewódzkim Paƒ-stwowej Stra˝y Po˝arnej.

§ 107. 1. ¸àcznoÊç alarmowa powinna zapewniaçosobom znajdujàcym si´ w pasie drogowym autostra-dy mo˝liwoÊç wezwania pomocy w ciàgu ca∏ej doby.


2. Kolumny alarmowe powinny byç umieszczonew szczególnoÊci:

1) przy gruntowym poboczu autostrady po obu stro-nach autostrady naprzeciwko siebie w odst´pachnie wi´kszych ni˝ 2 km,

2) na MOP,

3) w innych miejscach w zale˝noÊci od potrzeb.

3. Kolumna alarmowa, oznaczona numerem i stan-dardowym znakiem z symbolem s∏uchawki, powinnabyç wyraênie widoczna z jezdni, obok której si´ znajdu-je, w ka˝dych warunkach atmosferycznych. Kolumnaalarmowa mo˝e byç wyposa˝ona w sygnalizator za-gro˝enia, w∏àczany przez s∏u˝by zarzàdzajàce ruchem.

4. Kolumna alarmowa powinna byç umieszczonana platformie, o wymiarach nie mniejszych ni˝1,5 m na 1,0 m, a dojÊcie do niej od strony jezdni po-winno mieç szerokoÊç nie mniejszà ni˝ 1,0 m i byç przy-stosowane dla osób niepe∏nosprawnych.

5. Kolumna alarmowa umieszczona przy kraw´dzikorony autostrady powinna byç zabezpieczona barieràochronnà.

6. W przypadku gdy kolumna alarmowa jestumieszczona przy kraw´dzi korony autostrady na nasy-pie o wysokoÊci skarpy wi´kszej ni˝ 1,5 m, nale˝y plat-form´ od strony skarpy wyposa˝yç w porćze.

7. Kolumna alarmowa powinna mieç piktogramyprzedstawiajàce czynnoÊci, które nale˝y wykonaç w ce-lu wezwania pomocy.

8. Na odcinku mi´dzy kolumnami alarmowymi na-le˝y po prawej stronie jezdni autostrady umieÊciç,w odst´pach nie rzadziej ni˝ co 100 m, informacj´wskazujàcà kierunek, w którym znajduje si´ najbli˝szakolumna alarmowa.

9. ¸àcznoÊç alarmowa powinna byç uk∏ademnadawczo-odbiorczym, z ciàg∏à kontrolà niezawodno-Êci i identyfikacji miejsca nadania sygna∏u.

10. Wyposa˝enie stanowiska zarzàdzania wywo∏a-niami alarmowymi, zlokalizowanego w OUA, powinnoumo˝liwiaç identyfikacj´ meldunku pomocy i zainicjo-wanie niezb´dnych dzia∏aƒ ratowniczych.

11. ¸àcznoÊç alarmowa, w zale˝noÊci od potrzeb,mo˝e byç przystosowana do korzystania przez s∏u˝byutrzymania autostrady i Policji.

§ 108. Systemy sterowania i zarzàdzania ruchemmogà spe∏niaç tak˝e funkcje ∏àcznoÊci alarmowej, lecznie powinny ograniczaç zakresu dzia∏ania ∏àcznoÊci,o której mowa w § 107.

§ 109. W OUA nale˝y przewidzieç centrum koordy-nacji dzia∏aƒ ratowniczych wyposa˝one w Êrodki tech-niczne i materia∏owe dostosowane do potrzeb.

§ 110. 1. Obiekty budowlane w pasie drogowymautostrady powinny byç wyposa˝one w sprz´t gaÊni-czy i ratowniczy zgodnie z wymaganiami okreÊlony-mi w przepisach w sprawie ochrony przeciwpo˝aro-

wej budynków, innych obiektów budowlanych i tere-nów.

2. MPO powinny byç dodatkowo wyposa˝onew jednà gaÊnic´ o masie Êrodka gaÊniczego nie mniej-szej ni˝ 6 kg na dwa stanowiska poboru op∏at.

DZIA¸ VI

Bezpieczeƒstwo u˝ytkowania

Rozdzia∏ 1

Wymagania ogólne

§ 111. Obiekty i urzàdzenia w pasie drogowym au-tostrady, przeznaczone dla uczestników ruchu, powin-ny zapewniaç bezpieczeƒstwo ich u˝ytkowania, w tymrównie˝ przez osoby niepe∏nosprawne.

§ 112. Podpory urzàdzeƒ organizacji i zarzàdzaniaruchem oraz s∏upy oÊwietleniowe, które mogà stano-wiç zagro˝enie dla uczestników ruchu na autostradzie,powinny byç wyposa˝one w przeguby lub podstawyograniczajàce zagro˝enie bezpieczeƒstwa.

§ 113. 1. Urzàdzenia bezpieczeƒstwa ruchu, chro-niàce pojazdy przed zjechaniem z jezdni autostrady lubprzed uderzeniem w obiekt lub przeszkod´ sta∏à w po-bli˝u jezdni, powinny byç konstrukcyjnie przystosowa-ne do minimalizacji skutków zdarzeƒ, w szczególnoÊcizagra˝ajàcych ˝yciu i zdrowiu uczestników ruchu.

2. Urzàdzenia w pasie drogowym autostrady, którenie sà przeznaczone dla uczestników ruchu i mogà sta-nowiç zagro˝enie bezpieczeƒstwa, powinny byç zabez-pieczone urzàdzeniem ochronnym, w szczególnoÊciogrodzeniem, barierà lub urzàdzeniem ostrzegaw-czym.

§ 114. Âwiat∏o oÊwietlenia w pasie drogowym au-tostrady nie powinno byç ucià˝liwe dla uczestników ru-chu na autostradzie i nie mo˝e powodowaç ich oÊlepia-nia.

§ 115. 1. Wyjazdy i wjazdy na jezdni´ autostrady,∏àcznicy oraz na jezdni´ zbierajàco-rozprowadzajàcàpowinny byç ∏atwo rozpoznawalne oraz zrozumia∏e dlauczestników ruchu, a ich rozmieszczenie nie mo˝e sta-nowiç ucià˝liwoÊci dla ruchu oraz zagro˝enia bezpie-czeƒstwa.

2. Rozmieszczenie wyjazdów i wjazdów uznaje si´za w∏aÊciwe, je˝eli:

1) odleg∏oÊç mi´dzy ostatnim wjazdem i pierwszymwyjazdem sàsiadujàcych ze sobà w´z∏ów, w´z∏az MOP lub PPO, a tak˝e MOP i PPO, jest nie mniej-sza ni˝ 2700 m w przypadku w´z∏a typu WA, niemniejsza ni˝ 2000 m w przypadku w´z∏a typu WB,a w przypadku PPO nie mniejsza ni˝ 600 m; odle-g∏oÊç ta jest mierzona od koƒca pasa w∏àczania dopoczàtku pasa wy∏àczania w´z∏a, MOP lub PPO,

2) odleg∏oÊç mi´dzy dwoma nast´pujàcymi po sobiewyjazdami z jezdni autostrady na w´êle jest niemniejsza ni˝ 300 m, 250 m i 200 m, odpowiedniodla pr´dkoÊci projektowych autostrady 120, 100i 80 km/h; odleg∏oÊç ta jest mierzona od koƒca


pierwszego pasa wy∏àczania do poczàtku drugiegopasa wy∏àczania,

3) odleg∏oÊç mi´dzy dwoma nast´pujàcymi po sobiewjazdami na jezdni´ autostrady na w´êle jest niemniejsza ni˝ 200 m; odleg∏oÊç ta jest mierzona odkoƒca pierwszego pasa w∏àczania do koƒca po-wierzchni wy∏àczonej z ruchu otwierajàcej nast´p-ny pas w∏àczania.

3. Wymagania, o których mowa w ust. 1, uznaje si´w odniesieniu do jezdni ∏àcznicy i jezdni zbierajàco-roz-prowadzajàcej w w´êle za spe∏nione, je˝eli:

1) odleg∏oÊç mi´dzy kolejnymi wyjazdami z ∏àcznicylub z jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcej jest niemniejsza, ni˝ wynika to z mo˝liwoÊci umieszczeniainformacyjnych znaków pionowych, zgodnie z wy-maganiami okreÊlonymi w przepisach w sprawieznaków i sygna∏ów drogowych,

2) odleg∏oÊç mi´dzy kolejnymi wjazdami na ∏àcznic´lub jezdni´ zbierajàco-rozprowadzajàcà jest niemniejsza ni˝ 150 m; odleg∏oÊç ta jest mierzona odkoƒca pierwszego pasa w∏àczania do poczàtku dru-giego pasa w∏àczania.

§ 116. 1. Autostrad´ nale˝y wyposa˝yç w urzàdze-nia zapobiegajàce wejÊciu na pas drogowy osób nie-b´dàcych jej u˝ytkownikami oraz zwierzàt, je˝eli ichobecnoÊç mo˝e stanowiç ucià˝liwoÊç dla ruchu lub za-gro˝enie jego bezpieczeƒstwa.

2. Niezb´dne szlaki turystyczne oraz migracji zwie-rzàt, przeci´te w wyniku budowy lub eksploatacji auto-strady, powinny byç odtworzone przez budow´ nad-ziemnych lub podziemnych przejÊç, zgodnie z przepi-sami odr´bnymi dotyczàcymi ochrony Êrodowiska.

Rozdzia∏ 2

Wymagania widocznoÊci

§ 117. 1. Na ka˝dym pasie jezdni autostrady powin-na byç zapewniona co najmniej odleg∏oÊç widocznoÊcipozwalajàca kierujàcemu pojazdem poruszajàcym si´z pr´dkoÊcià 130 km/h przy pr´dkoÊci projektowej120 km/h, 110 km/h przy pr´dkoÊci projektowej100 km/h i 100 km/h przy pr´dkoÊci projektowej80 km/h na zatrzymanie pojazdu przed przeszkodà najezdni.

2. Wymaganie, o którym mowa w ust. 1, uznaje si´za spe∏nione, je˝eli cel obserwacji znajdujàcy si´ nadosià pasa ruchu, na wysokoÊci nie wi´kszej ni˝0,45 m przy pr´dkoÊci projektowej 120 i 100 km/h, nawysokoÊci nie wi´kszej ni˝ 0,30 m przy pr´dkoÊci pro-jektowej 80 km/h, na wysokoÊci nie wi´kszej ni˝0,15 m przy pr´dkoÊci projektowej 70 km/h i 0,0 m przypr´dkoÊci projektowej mniejszej ni˝ 70 km/h, jest wi-doczny z punktu obserwacyjnego, zlokalizowanego nawysokoÊci 1,0 m nad osià tego samego pasa ruchuz odleg∏oÊci nie mniejszej ni˝ podana w tabeli:

3. Na ∏àcznicy, jezdni zbierajàco-rozprowadzajàcejoraz na jezdni manewrowej MOP nale˝y zapewniç conajmniej odleg∏oÊç widocznoÊci, o której mowaw ust. 2, przyjmujàc pr´dkoÊç projektowà ka˝dej z wy-mienionych jezdni.

§ 118. 1. Na wjeêdzie na jezdni´ autostrady, jezdni´zbierajàco-rozprowadzajàcà lub na jezdni´ ∏àcznicy na-

le˝y zapewniç wolne od przeszkód pola widocznoÊci,o których mowa w za∏àczniku nr 3 do rozporzàdzenia.

2. Na wyjeêdzie z jezdni autostrady nale˝y zapew-niç widocznoÊç nosa wyspy dzielàcej pas wy∏àczaniaod jezdni z odleg∏oÊci nie mniejszej ni˝ 180 m, a na wy-jeêdzie z ∏àcznicy lub jezdni zbierajàco-rozprowadzajà-cej z odleg∏oÊci nie mniejszej ni˝ 100 m.

Pr´dkoÊç[km/h]

Najmniejsza odleg∏oÊç widocznoÊci na zatrzymanie [m], na pochyleniu

≤−10% –8% –6% –4% –2% 0% 2% 4% 6% 8% ≥10%

130 — — 390 350 330 310 300 290 280 — —

120 — — 340 310 290 270 260 250 240 — —

110 — — 280 260 240 230 220 200 —

100 — 220 200 190 170 —

90 210 180 160 140 130

80 160 140 120 110 100

70 110 100 90 85 80

60 80 70 60

50 55 50 45

40 40 35

30 25 20


3. Odleg∏oÊci, o których mowa w ust. 2, mogà byçzmniejszone nie wićej ni˝ o jednà czwartà w w´z∏achna obszarze zabudowanym.

4. Ustalenia, o których mowa w ust. 1, 2 i 3, doty-czà tak˝e wyjazdu i wjazdu do MOP oraz OUA.

5. Nie sà przeszkodami w rozumieniu niniejszegorozdzia∏u poruszajàce si´ pojazdy, pnie pojedynczychdrzew, podpory znaków drogowych, s∏upy oÊwietle-niowe oraz wàskie urzàdzenia o szerokoÊci nie wi´kszejni˝ 0,5 m, o ile nie stanowià efektu przes∏ony.

Rozdzia∏ 3

Warunki bezpiecznego u˝ytkowania nawierzchni autostrady

§ 119. Nawierzchnie autostrady, o których mowaw § 84 ust. 2, powinny zapewniaç bezpieczeƒstwo u˝yt-kowania przez spe∏nienie wymagaƒ okreÊlonychw § 120 w zakresie:

1) równoÊci pod∏u˝nej,

2) równoÊci poprzecznej (koleiny),

3) w∏aÊciwoÊci przeciwpoÊlizgowych.

§ 120. 1. W celu zapewnienia bezpieczeƒstwa u˝yt-kowania nawierzchni autostrady nale˝y:

1) realizowaç procedury kontroli wykonawstwa zgod-nie z wymaganiami, o których mowa w § 121,

2) prowadziç okresowà kontrol´ parametrów tech-nicznych nawierzchni decydujàcych o bezpieczeƒ-stwie u˝ytkowania, umo˝liwiajàcà klasyfikacj´ sta-nu technicznego nawierzchni.

2. Elementami systemu okresowej kontroli sà:

1) pomiary parametrów technicznych nawierzchni au-tostrady,

2) ocena stanu technicznego nawierzchni.

3. Kontrola stanu technicznego nawierzchni auto-strady dotyczy ka˝dej jezdni autostrady i obejmuje:

1) równoÊç pod∏u˝nà,

2) równoÊç poprzecznà,

3) w∏aÊciwoÊci przeciwpoÊlizgowe,

4) stan powierzchni (p´knićia, ubytki i deformacje),

5) noÊnoÊç.

§ 121. 1. Nowe i remontowane nawierzchnie auto-strady podlegajà technicznemu odbiorowi robót zani-kajàcych, odbiorowi ostatecznemu i pogwarancyjne-mu. Odbiór robót zanikajàcych oraz ostateczny dotyczàoceny parametrów technicznych pod∏o˝a nawierzchnii warstw konstrukcyjnych. Odbiór pogwarancyjny do-tyczy oceny parametrów technicznych warstwy Êcie-ralnej nawierzchni autostrady po up∏ywie okresu gwa-rancyjnego.

2. Badaniom odbiorczym nawierzchni autostradypodlegajà w szczególnoÊci parametry zwiàzane z ce-chami u˝ytkowymi, to jest równoÊç pod∏u˝na, profilpoprzeczny oraz w∏aÊciwoÊci przeciwpoÊlizgowe. Wa-

runki prowadzenia odbiorów nawierzchni autostradyw zakresie wymienionych cech sà okreÊlone w za∏àcz-niku nr 4 do rozporzàdzenia.

3. NoÊnoÊç uznaje si´ za dobrà, je˝eli nawierzchniauzyskuje pozytywne oceny nast´pujàcych badaƒ, wy-konywanych zgodnie z Polskimi Normami:

1) zag´szczenia pod∏o˝a gruntowego,

2) jakoÊci surowców,

3) jakoÊci przygotowywanych materia∏ów: betonu as-faltowego i cementowego,

4) jakoÊci wykonania warstw nawierzchni,

oraz je˝eli gruboÊci warstw okreÊlone na podstawierz´dnych wysokoÊciowych pod∏o˝a gruntowego,podbudowy i warstwy Êcieralnej sà zgodne z wyma-ganiami, o których mowa w za∏àczniku nr 4 do rozpo-rzàdzenia.

§ 122. 1. Warunki przeprowadzania pomiarów pa-rametrów technicznych nawierzchni autostrady orazklasyfikacja stosowana do oceny jej stanu sà okreÊlo-ne w za∏àczniku nr 5 do rozporzàdzenia.

2. Warunki bezpiecznego u˝ytkowania nawierzchniautostrady uwa˝a si´ za spe∏nione, je˝eli kwalifikuje sióna do klasy B lub wy˝szej ze wzgl´du na ocen´ jej pa-rametrów technicznych, o których mowa w za∏àcznikunr 5 do rozporzàdzenia.

3. Warunki bezpiecznego u˝ytkowania nawierzchniautostrady uwa˝a si´ za przekroczone, je˝eli na-wierzchnia kwalifikuje si´ do klasy C ze wzgl´du naocen´ co najmniej jednego z parametrów technicz-nych, o których mowa w za∏àczniku nr 5 do rozporzà-dzenia.

4. Warunki bezpiecznego u˝ytkowania drogowychobiektów in˝ynierskich zlokalizowanych w pasie dro-gowym autostrady regulujà przepisy odr´bne.

DZIA¸ VII

Ochrona Êrodowiska

§ 123. W celu ochrony Êrodowiska przed ucià˝liwo-Êcià autostrady nale˝y w projektowaniu, budowie i eks-ploatacji autostrady stosowaç zasady i warunki okre-Êlone w rozporzàdzeniu, w przepisach odr´bnych i Pol-skich Normach.

§ 124. Badania i oceny zwiàzane z oddzia∏ywaniemprojektowanej autostrady na Êrodowisko nale˝y spo-rzàdzaç zgodnie z przepisami odr´bnymi dotyczàcymiochrony Êrodowiska.

§ 125. Autostrada powinna byç budowana w takisposób, aby w mo˝liwie najwi´kszym stopniu ograni-czaç jej negatywne oddzia∏ywania na Êrodowisko,a w szczególnoÊci:

1) metody i sposoby budowy powinny uwzgl´dniaçwymagania zwiàzane z ochronà Êrodowiskai ochronà przyrody i przewidywaç zabezpieczeniakonieczne dla ochrony ich zasobów i waloróww sàsiedztwie autostrady oraz podejmowaç dzia∏a-


nia majàce na celu naprawienie wyrzàdzonychszkód, w szczególnoÊci przez kompensacj´ przy-rodniczà,

2) materia∏y i wyroby przeznaczone do budowy auto-strady nie mogà powodowaç przekraczania do-puszczalnych norm obecnoÊci szkodliwych czynni-ków w Êrodowisku,

3) realizacja budowy oraz stosowane technologie niemogà powodowaç negatywnych wp∏ywów nakomponenty Êrodowiska, nieprzewidzianychw opracowaniach wymaganych przepisami odr´b-nymi dotyczàcymi ochrony Êrodowiska.

§ 126. 1. W procesie projektowania i budowy auto-strady nale˝y stosowaç Êrodki ochrony Êrodowiska,odpowiednio do wskazaƒ wynikajàcych z opracowaƒwymaganych przepisami odr´bnymi dotyczàcymiochrony Êrodowiska.

2. Autostrad´ nale˝y tak projektowaç, aby przeciw-dzia∏aç negatywnym zmianom w istniejàcym Êrodowi-sku, jakie mogà si´ pojawiç w czasie jej budowy i eks-ploatacji.

3. Je˝eli zaprojektowanie autostrady zgodniez ust. 2 nie jest mo˝liwe, w projekcie nale˝y przewidzieçstosowanie rozwiàzaƒ technicznych ograniczajàcychnegatywne oddzia∏ywania autostrady na Êrodowisko.Nale˝y je stosowaç, gdy wp∏yw negatywnych czynni-ków zwiàzanych z budowà i eksploatacjà autostradyprzekracza w strefie jej oddzia∏ywania dopuszczalnestandardy jakoÊci Êrodowiska.

§ 127. Doboru najw∏aÊciwszych Êrodków ochronyÊrodowiska i ochrony przyrody nale˝y dokonywaç przyopracowywaniu podstawowej dokumentacji technicz-nej, a w szczególnoÊci projektu budowlanego. Dobórtych Êrodków powinien byç zweryfikowany w ramachpost´powania w sprawie oceny oddzia∏ywania na Êro-dowisko.

§ 128. SkutecznoÊç Êrodków zastosowanych doochrony Êrodowiska i ochrony przyrody mo˝e byç we-ryfikowana odpowiednio do potrzeb za pomocà syste-mu monitorowania.

§ 129. Ârodki ochrony Êrodowiska i ochrony przy-rody powinny zapewniç wymagane warunki korzysta-nia ze Êrodowiska i przyrody, okreÊlone we wskaza-niach lokalizacyjnych, decyzji o ustaleniu lokalizacji au-tostrady i w pozwoleniu na budow´.

DZIA¸ VIII

Przepisy przejÊciowe i koƒcowe

§ 130. W przypadku budowy autostrady, wobec któ-rej przed dniem wejÊcia w ˝ycie rozporzàdzenia zosta-∏a wydana decyzja o pozwoleniu na budow´ lub zosta∏z∏o˝ony wniosek o wydanie takiej decyzji, stosuje si´przepisy dotychczasowe.

§ 131. Rozporzàdzenie wchodzi w ˝ycie po up∏ywie7 dni od dnia og∏oszenia.

Minister Infrastruktury: M. Pol

Za∏àczniki do rozporzàdzenia Ministra In-frastruktury z dnia 16 stycznia 2002 r.(poz. 116)

Za∏àcznik nr 1

SCHEMAT PRZEKROJU POPRZECZNEGO KORONY AUTOSTRADY


Za∏àcznik nr 2

SCHEMAT SKRAJNI AUTOSTRADY

Za∏àcznik nr 3

WARUNKI WIDOCZNOÂCI NA WJAZDACH

1. W celu bezpiecznego i sprawnego wykonaniamanewru w∏àczenia na wjeêdzie na jezdni´ autostrady,na jezdni´ zbierajàco-rozprowadzajàcà lub na ∏àcznicńale˝y zapewniç pole widocznoÊci potrzebne kierujà-cym pojazdami:

1) przy zbli˝aniu si´ do pasa w∏àczania — oznaczonena rysunku 1 literami A B C D,

2) na ca∏ej d∏ugoÊci pasa w∏àczania — oznaczone narysunku 2 literami E F G.

2. Punkty od A do G, b´dàce wierzcho∏kami pól wi-docznoÊci, o których mowa w ust. 1, nale˝y umieÊciçnad jezdnià na wysokoÊci 1 m.

3. Punkt A jest punktem obserwacyjnym umiesz-czonym w osi jezdni wjazdu w odleg∏oÊci nie mniejszejni˝ 50 m od punktu B.

4. Punkt B jest celem obserwacji umieszczonymw osi pasa w∏àczania przy koƒcu powierzchni wy∏àczo-nej z ruchu.

5. Punkt C jest celem obserwacji umieszczonymw osi prawego pasa ruchu jezdni, na którà jest wjazd,przy koƒcu powierzchni wy∏àczonej z ruchu.

6. Punkt D jest celem obserwacji umieszczonymw osi prawego pasa ruchu jezdni, na którà jest wjazd,w odleg∏oÊci nie mniejszej ni˝ 100 m od punktu C.

7. Punkt E jest punktem obserwacyjnym porusza-jàcym si´ po osi pasa w∏àczania na ca∏ej jego d∏ugo-Êci.

8. Punkt F jest celem obserwacji umieszczonymw osi prawego pasa ruchu jezdni, na którà jest wjazd,i poruszajàcym si´ z punktem E.

9. Punkt G jest celem obserwacji umieszczonymw osi prawego pasa ruchu jezdni, na którà jest wjazd,w odleg∏oÊci nie mniejszej ni˝ Lb od punktu F. D∏u-goÊç odcinka Lb nale˝y okreÊlaç, korzystajàc z rysun-ku 3.

10. Pola widocznoÊci, o których mowa w ust. 1, po-winny byç wolne od sta∏ych przeszkód. Nie sà prze-szkodami w rozumieniu niniejszego za∏àcznika poru-szajàce si´ pojazdy, pnie pojedynczych drzew, podpo-ry znaków drogowych, s∏upy oÊwietleniowe oraz wà-skie urzàdzenia o szerokoÊci nie wi´kszej ni˝ 0,5 m, o ilenie stanowià efektu przes∏ony.



Za∏àcznik nr 4

WARUNKI PROWADZENIA ODBIORÓW NAWIERZCHNI AUTOSTRADY

1. Przy odbiorze robót rz´dne wysokoÊciowe pod-∏o˝a, podbudowy i warstwy Êcieralnej powinny byçmierzone w wierzcho∏kach siatki o rozmiarach10x10 m wraz ze sprawdzeniem rz´dnych osi pod∏u˝-

nej i obu kraw´dzi. Je˝eli odcinek robót jest w´˝szy ni˝10 m, nale˝y sprawdzaç rz´dne osi pod∏u˝nej i obu kra-w´dzi. WartoÊci dopuszczalnych odchyleƒ w stosunkudo rz´dnych projektowych podaje poni˝sza tabela:

Rodzaj warstwy konstrukcyjnej Dopuszczalne odchylenie

Pod∏o˝e –2 cm, +0 cm

Podbudowa zasadnicza –1 cm, +0 cm

Warstwa Êcieralna ±1 cm

Wymaga si´, aby 95% zmierzonych rz´dnych danej warstwy nie przekracza∏o przedzia∏u dopuszczalnych od-chyleƒ.

2. Do oceny równoÊci pod∏u˝nej warstw nawierzch-ni autostrady nale˝y stosowaç metody profilometrycz-ne umo˝liwiajàce obliczanie wskaênika równoÊci IRIlub inne równowa˝ne z metodà czterometrowej ∏atyi klina. Do pomiarów równoÊci pod∏u˝nej nale˝y wyko-rzystywaç sprz´t umo˝liwiajàcy rejestracj´, z dok∏ad-noÊcià co najmniej 1,0 mm, profilu pod∏u˝nego o cha-rakterystycznych d∏ugoÊciach nierównoÊci mieszczà-cych si´ w przedziale od 0,5 do 50 m. WartoÊci IRI na-le˝y obliczaç nie rzadziej ni˝ co 50 m. D∏ugoÊç ocenia-nego odcinka nawierzchni nie powinna byç wi´ksza ni˝1000 m. Standardy odbioru sà okreÊlane przez warto-Êci wskaênika, których nie mo˝na przekroczyç na 50%,80% i 100% d∏ugoÊci badanego odcinka nawierzchni.Je˝eli na odcinku nie mo˝na wyznaczyç co najmniej 10wartoÊci IRI, to wartoÊç miarodajna, b´dàca sumà war-toÊci Êredniej i odchylenia standardowego <IRI>+S, niepowinna przekroczyç wartoÊci odpowiedniej dla 80%

d∏ugoÊci badanego odcinka nawierzchni. W przypadkugdy jest konieczne stosowanie metody ∏aty i klina, po-miar nale˝y wykonywaç z dok∏adnoÊcià co najmniej1,0 mm w odleg∏oÊciach nie wi´kszych ni˝ 10 m. Stan-dardy odbioru sà okreÊlone przez wartoÊci odchyleƒrównoÊci, które nie mogà byç przekroczone w liczbiepomiarów stanowiàcych 95% oraz 100% liczby wszyst-kich pomiarów na badanym odcinku. Przez odchylenierównoÊci rozumie si´ najwi´kszà odleg∏oÊç mi´dzy ∏a-tà a mierzonà powierzchnià.

3. Standardy równoÊci pod∏u˝nej nawierzchni au-tostrady przy odbiorze robót zanikajàcych, odbiorzeostatecznym i pogwarancyjnym w przypadku budowy,przebudowy lub zabiegu wzmacniajàcego sà zamiesz-czone w poni˝szych tabelach:

1) wskaênik równoÊci [mm/m] przy zastosowaniu me-tody profilometrycznej

Element nawierzchni Rodzaj warstwy kon-strukcyjnej

Zakres odcinka

50% 80% 100%

Pasy ruchu zasadnicze i dodatkowe,

pasy awaryjne, pasy w∏àczania i

wy∏àczania, jezdnie PPO

Êcieralna ≤1,2 ≤2,0 ≤3,3

wià˝àca ≤2,0 ≤3,4 ≤5,6

podbudowa zasadnicza ≤2,9 ≤4,8 ≤7,8

2) wartoÊci odchyleƒ [mm] przy zastosowaniu metody ∏aty i klina

Element nawierzchni Rodzaj warstwy konstrukcyjnej

Procent liczby pomiarów

95% 100%

Jezdnie ∏àcznic, SPO i MOP Êcieralna ≤4 ≤6

wià˝àca ≤6 ≤9

podbudowa zasadnicza — ≤12


4. Stosowana w odbiorach robót zanikajàcych, od-biorze ostatecznym i pogwarancyjnym metoda pomia-ru poprzecznej równoÊci nawierzchni musi byç równo-wa˝na metodzie z wykorzystaniem ∏aty czterometro-wej i klina. Pomiar powinien byç wykonywany z do-k∏adnoÊcià co najmniej 1,0 mm, nie rzadziej ni˝ co 5 m.D∏ugoÊç odcinka podlegajàcego odbiorowi nie powin-na byç wi´ksza ni˝ 1000 m. Standardy odbioru sà okre-Êlone przez wartoÊci odchyleƒ równoÊci, które nie mo-gà byç przekroczone w liczbie pomiarów stanowiàcych

90%, 95% oraz 100% liczby wszystkich pomiarów nabadanym odcinku. Odchylenie równoÊci oznacza naj-wi´kszà odleg∏oÊç mi´dzy ∏atà a mierzonà powierzch-nià w danym profilu.

5. Standardy równoÊci poprzecznej nawierzchniautostrady przy odbiorze robót zanikajàcych, ostatecz-nym i pogwarancyjnym, w przypadku budowy, przebu-dowy lub zabiegu wzmacniajàcego, sà zamieszczonew poni˝szej tabeli:

WartoÊci odchyleƒ [mm]

Element nawierzchni Rodzaj warstwy kon-strukcyjnej

Procent liczby pomiarów

Jezdnie ∏àcznic, MOP i SPO Êcieralna ≤4 —

90% 95% 100%

Pasy ruchu zasadnicze i dodatkowe,

pasy awaryjne, pasy w∏àczania

i wy∏àczania, jezdnie PPO

Êcieralna — ≤3 ≤4

≤6

wià˝àca — ≤4 ≤6

wià˝àca

podbudowa zasadnicza — — ≤9

≤6 — ≤9

podbudowa zasadnicza — — ≤12

Element nawierzchni Miarodajna g∏´bokoÊç makrotekstury [mm]

Pasy ruchu zasadnicze i dodatkowe, pasy awaryjne 0,6—1,0

Pasy w∏àczania i wy∏àczania, jezdnie ∏àcznic i PPO 0,8—1,2

Jezdnie SPO 0,4—0,6

6. Przy ocenie w∏aÊciwoÊci przeciwpoÊlizgowychnawierzchni autostrady nale˝y okreÊlaç g∏´bokoÊç ma-krotekstury oraz wspó∏czynnik tarcia przez:

1) pomiar makrotekstury nawierzchni metodà równo-wa˝nà metodzie piasku kalibrowanego,

2) pomiar wspó∏czynnika tarcia odpowiadajàcego100% poÊlizgowi opony testowej, na zwil˝onej wo-dà nawierzchni.

7. Badanie w∏aÊciwoÊci przeciwpoÊlizgowychw odbiorze ostatecznym nawierzchni autostrady po-winno polegaç na pomiarze g∏´bokoÊci makroteksturyTD, w przedziale d∏ugoÊci charakterystycznych od 2 do50 mm. TD okreÊla si´ wed∏ug wzoru:

TD = 2,3 × RMS–0,2 [mm]gdzie:RMS — odchylenie standardowe zarejestrowanego

profilu.

Pomiar wykonuje si´ nie rzadziej ni˝ co 50 m. G∏´bokoÊçmiarodajnà dla badanego odcinka, to jest ró˝nic´ war-toÊci Êredniej i odchylenia standardowego S zbioru war-toÊci TD na badanym odcinku <TD>–S, porównuje si´z wartoÊciami progowymi podanymi w tabeli standar-dów g∏´bokoÊci makrotekstury. Je˝eli zmierzona war-

toÊç jest mniejsza od ni˝szej wartoÊci progowej, to od-biór koƒczy si´ wynikiem negatywnym, je˝eli natomiastjest ona wi´ksza od górnej wartoÊci progowej, to odbiórkoƒczy si´ wynikiem pozytywnym. W przypadku gdyg∏´bokoÊç makrotekstury mieÊci si´ mi´dzy wartoÊcia-mi progowymi, nale˝y wykonaç pomiar wspó∏czynnikatarcia. Pomiar nale˝y wykonywaç nie rzadziej ni˝ co50 m na nawierzchni zwil˝anej wodà w iloÊci 0,5 l/m2,a wynik pomiaru powinien byç przeliczalny na wartoÊçprzy 100% poÊlizgu opony rozmiaru 5,60S × 13 z bie˝ni-kiem D-97. Zale˝noÊç tarcia od pr´dkoÊci powinna spe∏-niaç warunki podane w tabeli charakterystyk miarodaj-nego wspó∏czynnika tarcia. Za wspó∏czynnik miarodaj-ny przyjmuje si´ ró˝nic´ wartoÊci Êredniej i odchyleniastandardowego <µ>–S. D∏ugoÊç odcinka podlegajàcegoodbiorowi nie powinna byç wi´ksza ni˝ 1000 m.

Nawierzchnia powinna charakteryzowaç si´ wymaga-nymi wartoÊciami wskaêników bezpoÊrednio po jej wy-konaniu.

Przy odbiorze pogwarancyjnym pomiar wykonuje si´w Êladzie ko∏a.

8. Standardy g∏´bokoÊci makrotekstury nawierzch-ni autostrady przy odbiorze ostatecznym i pogwaran-cyjnym sà zamieszczone w poni˝szej tabeli:


9. Standardy miarodajnego wspó∏czynnika tarcianawierzchni autostrady przy odbiorze ostatecznym

i pogwarancyjnym sà zamieszczone w poni˝szej tabe-li:

Element nawierzchniMiarodajny wspó∏czynnik tarcia przy pr´dkoÊci:

30 km/h 60 km/h 90 km/h 120 km/h

Pasy ruchu zasadnicze i dodatkowe, pasy awaryjne 0,45 0,38 0,32 0,27

Pasy w∏àczania i wy∏àczania, jezdnie ∏àcznic i PPO 0,46 0,40 0,35 —

Jezdnie SPO 0,43 0,35 — —

Za∏àcznik nr 5

OCENA STANU TECHNICZNEGO NAWIERZCHNI AUTOSTRADY

1. Wyró˝nia si´ trzy klasy stanu technicznego na-wierzchni autostrady:

1) klasa A — stan dobry: po˝àdany stan nawierzchni,w którym nie planuje si´ ˝adnych przedsi´wzi´çutrzymaniowych. Ocen´ w∏aÊciwoÊci przeciwpoÊli-zgowych i równoÊci poprzecznej nale˝y wykony-waç w odst´pach rocznych, natomiast ocen´ pozo-sta∏ych parametrów nie rzadziej ni˝ co dwa lata,

2) klasa B — stan zadowalajàcy: w∏asnoÊci u˝ytkowenawierzchni jak i jej noÊnoÊç sà obni˝one, nie stwa-rzajà jednak niebezpieczeƒstwa dla u˝ytkowników.Wymagana jest coroczna ocena parametrów tech-nicznych oraz w∏àczenie nawierzchni do planu re-montów,

3) klasa C — stan z∏y: nawierzchnia przekroczy∏a stangraniczny noÊnoÊci lub przydatnoÊci do u˝ytkowa-nia i niezw∏ocznie powinna byç poddana naprawie.

W przypadku noÊnoÊci wyró˝nia si´ dodatkowo kla-s´ 0 okreÊlanà jako stan, jaki osiàga nowa nawierzch-nia.

2. Przy ocenie równoÊci pod∏u˝nej nawierzchni au-tostrady nale˝y stosowaç metody profilometryczneumo˝liwiajàce obliczanie wskaênika równoÊci IRI.Sprz´t pomiarowy powinien rejestrowaç, z dok∏adno-Êcià co najmniej 1,0 mm, nierównoÊci o charaktery-stycznych d∏ugoÊciach mieszczàcych si´ w przedzialeod 0,5 do 50 m. WartoÊci IRI nale˝y obliczaç nie rzadziejni˝ co 50 m. D∏ugoÊç ocenianego odcinka nie powinnabyç wi´ksza ni˝ 1000 m. Do oceny równoÊci pod∏u˝nejnawierzchni autostrady nale˝y stosowaç miarodajnàwartoÊç wskaênika równoÊci IRI. Za miarodajnà war-toÊç IRI przyjmuje si´ sum´ wartoÊci Êredniej i odchy-lenia standardowego <IRI>+S. Pomiar nale˝y wykony-waç w Êladzie prawego ko∏a na ka˝dym z pasów ruchu,z wy∏àczeniem pasów awaryjnych i jezdni MOP.

3. RównoÊç poprzeczna nawierzchni autostradyjest wyra˝ana przez g∏´bokoÊç miarodajnà koleiny.Stosowana metoda pomiaru g∏´bokoÊci kolein musibyç równowa˝na metodzie z wykorzystaniem ∏aty

dwumetrowej i klina. Pomiary powinny byç wykony-wane nie rzadziej ni˝ co 5 m z dok∏adnoÊcià nie mniej-szà ni˝ 1,0 mm. D∏ugoÊç ocenianego odcinka nie po-winna byç wi´ksza ni˝ 1000 m. G∏´bokoÊcià koleiny jestnajwi´ksza wartoÊç g∏´bokoÊci kolein wyst´pujàcychw danym profilu. Za miarodajnà g∏´bokoÊç koleinyprzyjmuje si´ sum´ wartoÊci Êredniej i odchyleniastandardowego <d>+S dla badanego odcinka. Pomiarnale˝y wykonywaç na ka˝dym z pasów ruchu, z wy∏à-czeniem pasów awaryjnych i jezdni MOP.

4. Stan powierzchni nawierzchni autostrady okre-Êla si´ w trakcie automatycznej lub pó∏automatycznejinwentaryzacji uszkodzeƒ powierzchniowych. D∏ugoÊçocenianego odcinka nie powinna byç wi´ksza ni˝100 m.

5. Przy ocenie w∏aÊciwoÊci przeciwpoÊlizgowychnawierzchni autostrady nale˝y braç pod uwag´ g∏´bo-koÊç makrotekstury oraz wspó∏czynnik tarcia.W∏aÊci-woÊci przeciwpoÊlizgowe powinny byç okreÊlane przyzachowaniu nast´pujàcych warunków:

1) pomiar makrotekstury nawierzchni nale˝y przepro-wadzaç metodà równowa˝nà metodzie piasku kali-browanego,

2) pomiar wspó∏czynnika tarcia odbywa si´ na na-wierzchni zwil˝onej wodà w iloÊci 0,5 l/m2, a wynikpomiaru powinien byç przeliczalny na wartoÊç przypr´dkoÊci 60 km/h i 100% poÊlizgu opony rozmiaru5,60S x 13 z bie˝nikiem D-97.

Pomiary wykonuje si´ nie rzadziej ni˝ co 50 m. D∏u-goÊç ocenianego odcinka nie powinna byç wi´kszani˝ 1000 m. Pomiar g∏´bokoÊci makrotekstury TD na-le˝y wykonywaç w przedziale d∏ugoÊci charaktery-stycznych 2—50 mm. TD jest okreÊlane wzorem

TD = 2,3 × RMS – 0,2 [mm]

gdzie:

RMS — odchylenie standardowe zarejestrowanegoprofilu.


Za g∏´bokoÊç miarodajnà dla ocenianego odcinkaprzyjmuje si´ ró˝nic´ wartoÊci Êredniej i odchyleniastandardowego zbioru wartoÊci TD na ocenianymodcinku <TD>–S. Za miarodajny wspó∏czynnik tar-cia przyjmuje si´ ró˝nic´ wartoÊci Êredniej i odchy-lenia standardowego na badanym odcinku <µ>–S.Pomiary wykonuje si´ w Êladzie prawego ko∏a naka˝dym z pasów ruchu, z wy∏àczeniem pasów awa-ryjnych.

6. NoÊnoÊç nawierzchni jest wyra˝ana przez miaro-dajny zast´pczy modu∏ spr´˝ystoÊci nawierzchni E. Za-stosowana metoda pomiaru powinna dawaç wynikirównowa˝ne z naciskiem q = 810 kPa, wyznaczanym napodstawie ugićia powierzchni d, wywo∏anego dyna-micznym obcià˝eniem ko∏owej powierzchni o promie-niu r = 15 cm:

2qrE = ———

d

Ugićie jest mierzone w Êrodku obcià˝anej po-wierzchni. Pomiar nale˝y wykonywaç w okresie mia-rodajnym, tj. najbardziej niekorzystnego dla pracy na-wierzchni os∏abienia pod∏o˝a gruntowego. Ugićia

nawierzchni bitumicznych nale˝y sprowadziç do tem-peratury odniesienia 20°C. Dopuszcza si´ stosowaniekorekty ugićia o czynnik:

α = 1 + 0,01 × (20 – T)

gdzie:

T — temperatura mieszanki mineralno-bitumicznej,przy której wykonano badanie, w °C.

Pomiar wykonuje si´ w Êladzie prawego ko∏a przy nie-zamarzni´tym pod∏o˝u i przy temperaturach T spe∏-niajàcych nast´pujàce warunki: dla nawierzchni bitu-micznych 0 < T ≤ 35°C, dla nawierzchni z betonu ce-mentowego 0 < T ≤ 20°C. Pomiary wykonuje si´ nierzadziej ni˝ co 100 m. D∏ugoÊç ocenianego odcinkanie powinna byç wi´ksza ni˝ 1000 m; nale˝y jednakwykonaç co najmniej 10 pomiarów. Za miarodajnymodu∏ zast´pczy przyjmuje si´ ró˝nic´ wartoÊci Êred-niej i odchylenia standardowego na badanym odcin-ku <E>–S. Pomiary wykonuje si´ na ka˝dym z pasówruchu, z wy∏àczeniem pasów awaryjnych.

7. Kryteria klasyfikacji równoÊci pod∏u˝nej [mm/m],mierzonej zgodnie z ust. 2, sà zamieszczone w poni˝-szej tabeli:

Element nawierzchniKlasa

A B C

Pasy ruchu zasadnicze i dodatkowe <2 2—3,5 >3,5

Jezdnie PPO <3 3—4,5 >4,5

8. Kryteria klasyfikacji g∏´bokoÊci kolein [mm], mierzonych zgodnie z ust. 3, sà zamieszczone w poni˝szej ta-beli:

G∏´bokoÊç makrotekstury

[mm]

Miarodajny wspó∏czynnik tarcia [–]

0—0,15 0,16—0,22 0,23—0,30 0,31—0,38 >0,38

<0,60 C C C B B

0,60—0,80 C C B B A

0,81—1,00 C C B A A

>1,00 C B A A A

9. Kryteria klasyfikacji w∏aÊciwoÊci przeciwpoÊlizgowych, mierzonych zgodnie z ust. 5, sà zamieszczone w po-ni˝szych tabelach:

1) kryteria klasyfikacji dla pasów zasadniczych i dodatkowych

Element nawierzchniKlasa

A B C

Pasy ruchu zasadnicze i dodatkowe <7 7—15 >15

Jezdnie PPO dla pojazdów ci´˝arowych <10 10—20 >20


2) kryteria klasyfikacji dla pasów w∏àczania i wy∏àczania oraz jezdni ∏àcznic

Miarodajny wspó∏czynnik tarcia [–]

0—0,15 0,16—0,22 0,23—0,30 0,31—0,38 >0,38

<0,60 C C C B B

0,60—0,90 C C B B A

0,91—1,20 C C B A A

>1,20 C B A A A

10. Kryteria klasyfikacji dla noÊnoÊci [MPa], mierzonej zgodnie z ust. 6, sà zamieszczone w poni˝szej tabeli:

Nawierzchnie bitumiczne

element nawierzchniklasa

0 A B C

Pasy ruchu zasadnicze i dodatkowe >1100 750—1100 600—749 <600

Jezdnie PPO dla pojazdów ci´˝arowych >1200 800—1200 650—799 <650

NoÊnoÊç nawierzchni betonowych nale˝y oceniaç indywidualnie. Je˝eli w nawierzchni wyst´pujà po∏àczenia, na-le˝y tak˝e badaç ich stan.

G∏´bokoÊç makrotekstury

[mm]

Documents

Dz.U.-41-12 - Money.pl