28
Early diagnosis and early linkage to effective care ศศศศศศศศศศศศศศศศศศศศศศ ศศศศศศศศศศศศศ ศศศศศศศ ศศศศศศศศศศศศศศศศศศ ศศศศศศศศศศศ ศศ ศศศศศศศศ ศศศศ

Early diagnosis and early linkage to effective care

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Early diagnosis and early linkage to effective care. ศาสตราจารย์กิตติคุณนายแพทย์ประพันธ์ ภานุภาค ศูนย์วิจัยโรคเอดส์ สภากาชาดไทย ๒๕ มิถุนายน ๒๕๕๗. Continuum of HIV care and treatment. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Early diagnosis and early linkage to effective care

ศาสตราจารย์�กิตตคุ�ณนาย์แพทย์�ประพ�นธ์� ภาน�ภาคุ

ศู�นย์�วิ�จัย์โรคเอดส์� ส์ภากาชาดไทย์๒๕ มิ�ถุ�นาย์น ๒๕๕๗

Continuum of HIV care and treatment

1 .เมิ��อเช��อวิ าเอดส์�รกษาเร"วิด#อย์ างไรแล้'วิ ปั)ญหาค�อจัะไปัหาคนไข้'มิาให'รกษาเร"วิได'อย์ างไร กล้ าวิค�อต้'องวิ�น�จัฉัย์วิ าต้�ดเช�1อให'เร"วิ

2. เมิ��อวิ�น�จัฉัย์ได'เร"วิ ค2าถุามิต้ อมิาค�อจัะส์ งต้ อไปัเข้'าระบบด�แล้รกษาให'เร"วิได'อย์ างไร

3. เมิ��อเร��มิการรกษาด'วิย์ย์าต้'านไวิรส์ฯเร"วิแล้'วิ ค2าถุามิต้ อมิาค�อจัะท2าให'คนไข้'ก�นย์าได'ต้ อเน��องต้รงเวิล้า เพื่��อให'ได'ผล้การรกษาท#�ด#ไปันานๆได'อย์ างไร

หั�วข้�อกิารบรรย์าย์• ส์ถุานะการณ์�ข้อง HIV late presenters ท�วิโล้ก แล้ะ ปัระเทศูไทย์• ส์าเหต้�ข้อง late presentation

• กล้ย์�ทธท#�จัะเพื่��มิการต้รวิจัเอดส์�ให'มิากข้:1น แล้ะต้รวิจัพื่บเร"วิข้:1น

• กล้ย์�ทธท#�จัะท2าให'คนท#�ต้รวิจัพื่บวิ าต้�ดเช�1อเข้'าส์� ระบบการด�แล้รกษาเร"วิ

• กล้ย์�ทธท#�จัะท2าให'คนท#�อย์� ในระบบการด�แล้รกษาคงอย์� ในระบบอย์ างได'ผล้

• ปั)ญหาข้อง stigma and discrimination ท#�มิ#ผล้ต้ อการต้รวิจัเร"วิรกษาเร"วิ

HIV Late Presentation Remains a major challenge worldwideHIV Late Presentation

Remains a major challenge worldwide

UK30-50%

CD4 <200

Thailand40%

CD4 <50(51%<100)

India50%

CD4 <200

USA60-70%

CD4 <350Latino, Black

Nigeria50%

CD4 <200

1J Int AIDS Soc. 2010; 13(Suppl 4): P107; 2Clin Infect Dis. 2011 Sep;53(5):480-7; 3Interdisciplinary Perspectives on Infect Dis 2012; 4Afr J Health Sci. 2007; 14:212-215; 5 Curr HIV Res. 2009 May;7(3):340-5;6 JIAPAC 2014; 13:56-62

Canada40%<200

Continuum of ART in NAP, Thailand 2012

73%73%

*78%*78%

79 %79 % ITT =55 %OT = 89%ITT =55 %OT = 89%

Median CD4 count = 120Only 34% asymptomatic

*Retention rate of those who were not on ART = 31%Annual death rate = 2.4% vs. 16.5% of those not on ART

สาเหัต�ข้อง late presentation• Late presentation = มิาถุ:งแพื่ทย์�เมิ��อมิ#อาการแล้'วิ หร�อ CD4 ต้2�ากวิ า

200 หร�อ 350 แล้'วิ • ต้รวิจัพื่บวิ าต้�ดเช�1อช'า ปักต้�ไมิ ค อย์อย์ากตรวจ รอจันมิ#อาการข้:1น

มิาแล้'วิ จั:งไปัตรวจ พื่บบ อย์ในผ�'หญ�ง คนอาย์�มิาก ผ�'ด'อย์โอกาส์ คนชาย์ข้อบ

• ต้รวิจัพื่บเร"วิ แต้ ไมิ ได'รบค2าแนะน2าการด�แล้รกษาท#�ถุ�กต้'อง• ไปัพื่บแพื่ทย์�เร"วิ แต้ ย์งไมิ ถุ:งเกณ์ฑ์�การเร��มิย์าต้'านฯ (เกณ์ฑ์�การ

เร��มิย์าต้'านฯช'าไปั) ต้�ดต้ามิไปัส์กระย์ะก"หาย์ต้วิไปั เพื่ราะเห"นส์บาย์ด# กล้บมิาอ#กท#ก"ปั<วิย์หนกเล้ย์ หร�อพื่บวิ าต้าย์ไปัแล้'วิ

• เร��มิย์าเร"วิ แต้ ก�นย์าไมิ ต้ อเน��อง หย์�ดย์าไปัเอง ข้าดการต้�ดต้ามิ กล้บมิาอ#กท#ก"ปั<วิย์หนก หร�อไปัหาอ#กโรงพื่ย์าบาล้หน:�งเพื่ราะกล้วิหมิอด�

คุวามส!าคุ�ญข้องกิารตรวจหัากิารตดเชื้%&อเอชื้ไอว(

• จัะร� 'วิ าต้�ดเช�1อหร�อไมิ ก"ต้'องไปัตรวจ (ต้รวิจัจัากเล้�อด หร�อจัากน21าล้าย์ )• เป)นจ�ดเร*มต�นข้องกิารป+องกิ�น และกิารด-แลร�กิษาท(*ถู-กิต�อง• ม(ประโย์ชื้น�ท�&งต1อต�วเองและต1อส�งคุม โดย์เฉัพื่าะอย์ างย์��งถุ'าต้รวิจัพื่บเร"วิ• ปั)จัจั�บนเปั=นโอกาส์ทองข้องผ�'ต้�ดเช�1อท#�จัะได'ไมิ ปั<วิย์ ไมิ ต้าย์ เพื่ราะรฐรกษาให'

ฟร#ท�กคน รกษาแล้'วิก"จัะไมิ ส์ งต้ อเช�1อให'คนอ��น• การต้รวิจัเอดส์�ไมิ ใช เปั=นเร��องข้องคนท#�มิ#พื่ฤต้�กรรมิเส์#�ย์งเท าน1น แต้ เป)น

หัน�าท(*ข้องท�กคนในการด�แล้ส์�ข้ภาพื่ต้วิเอง โดย์เฉัพื่าะคนท#�เคย์มิ#เพื่ศูส์มิพื่นธ�

• การต้รวิจัเล้�อดต้'องเปั=นไปัด'วิย์คุวามสม�คุรใจ มิ#ควิามิเข้'าใจัถุ�กต้'อง (ซึ่:�งอาจัได'จัากการรบค2าปัร:กษาแนะน2าก อนแล้ะหล้'งต้รวิจั ) ม(กิารร�กิษาคุวามล�บเพื่ราะเปั=นเร��องส์ วินต้วิ ม(กิารส1งต1อไปร�บบรกิารท(*ถู-กิต�อง แล้ะไม1ม(กิารร�งเกิ(ย์จ

สาเหัต�ท(*คุนไม1คุ1อย์ไปตรวจเอดส�กิ�น• ต�วผู้-�ป4วย์เอง (ไมิ ค�ดวิ าต้วิเองเส์#�ย์งหร�อควิรไปัต้รวิจั, กล้วิ)

• ป5จจ�ย์ท(*ผู้-�ใหั�บรกิาร เช น แพื่ทย์�ไมิ เคย์แนะน2าให'ต้รวิจั• ป5จจ�ย์ท(*สถูานบรกิาร เช น ห างไกล้ คนมิาก จันท.ไมิ รบแข้ก• ป5จจ�ย์ท(*นโย์บาย์ เช น ไมิ มิ#การปัระชาส์มิพื่นธ�จัร�งจัง แมิ'จัะ

มิ#นโย์บาย์ให'ต้รวิจัฟร#ได'ปัBล้ะ 2 คร1ง• ป5จจ�ย์ด�านส�งคุม เช น การต้#ต้ราผ�'ไปัต้รวิจั แล้ะการ

รงเก#ย์จัผ�'ต้�ดเช�1อ • ป5จจ�ย์ด�านกิฎหัมาย์ เช นเด"กอาย์�ต้2�ากวิ า 18 ปัBต้'องให'ผ�'

ปักครองเซึ่"นย์�นย์อมิ

กิลย์�ทธ์ท(*จะเพ*มกิารตรวจเอดส�ใหั�มากิข้7&น• o

• นโย์บาย์ระดบชาต้�ท#�มิ#การปัระชาส์มิพื่นธ�แล้ะด2าเน�นการอย์ างจัร�งจัง (เพ*ม demand)

• การข้ย์าย์สถูานบรกิารให'ต้รวิจัเอดส์�ได'ง าย์ข้:1น (เพ*ม supply)– Hospital-based, clinic-based: convenient, user friendly– Mobile clinic, community-based & community-led, self-testing

• การปัรบวธ์(กิารในการให'ค2าปัร:กาแนะน2าแล้ะการต้รวิจั (เพ*ม supply)– Free of charge with same-day (one-hour) test results– Individual pre-test counseling and negative post-test counseling be

replaced by pre-test information or group counseling– Signed informed consent be replaced by verbal consent– Task shifting (MD, counselor, lab technician)

• บรกิารเสรมท#�จัะด:งด�ดผ�'มิาใช'บร�การแล้ะท2าให'การต้รวิจัเปั=นเร��องปักต้� (เพ*ม supply) – STI, Pap smear (anal & cervical), PICT– Link and universal access to treatment and care including CD4– Website, Facebook, etc.

มาตรกิารในกิารเพ*ม demand ข้องกิารตรวจเอดส�

• ม(นโย์บาย์ระด�บชื้าตด�านกิารตรวจเอดส� เร งรดการต้รวิจัเอดส์�โดย์ส์มิครใจัในกล้� มิเส์#�ย์ง ให'ครอบคล้�มิกล้� มิเส์#�ย์งได' 90% โดย์ต้รวิจัท�ก 6 เด�อน แล้ะส์ งเส์ร�มิการต้รวิจัเอดส์�ในกล้� มิปัระชากรท�วิไปัให'กล้าย์เปั=นเร��องปักต้� เหมิ�อนกบการต้รวิจัน21าต้าล้ในเล้�อดปัระจั2าปัB โดย์อย์ างน'อย์ 50% ข้องปัระชากรท�วิไปัร� 'ผล้เล้�อดต้วิเอง– คนไทย์ท�กคนท�กส์�ทธ�C ต้รวิจัเอดส์�ฟร#ได'ปัBล้ะ 2 คร1ง– ต้รวิจัเจัอก"ร#บให'ย์าต้'านฯทนท# (Test and Treat) เพื่��อจัะได'ย์�ต้�ปั)ญหาเอดส์� (Ending AIDS) ภาย์ในปัB

2030

– ส์าย์ด วินปัร:กษาเอดส์� (1663) แล้ะวินต้รวิจัเอดส์�แห งชาต้� (1 กรกฎาคมิ)– Same-day results

– นโย์บาย์ส์นบส์น�นการเข้'าถุ:งช�ดต้รวิจัเอดส์�ด'วิย์ต้วิเอง แล้ะการต้รวิจัในเย์าวิชนอาย์�ต้2�ากวิ า 18 ปัB

• ม(เคุร%อข้1าย์ในชื้�มชื้นท#�ให'ข้'อมิ�ล้ กระต้�'นควิามิส์นใจัในการต้รวิจัเอดส์� พื่ร'อมิส์ งต้ อไปัย์งหน วิย์บร�การต้รวิจัเอดส์� เช นร'านข้าย์ย์า ร'านเส์ร�มิส์วิย์ วิด• คุนท�กิคุนท(*เคุย์ม(เพศส�มพ�นธ์�คุวรตรวจพร�อมคุ-1นอนอย์1างน�อย์

ส�กิคุร�&งในชื้(วต

กิารม(สถูานบรกิารท(*ตรวจเอดส�ได�ง1าย์ข้7&น

• โรงพื่ย์าบาล้รฐใหญ ๆต้'องจัดบร�การท#�ส์ะดวิกรวิดเร"วิมิากข้:1น• โรงพื่ย์าบาล้ส์ งเส์ร�มิส์�ข้ภาพื่ช�มิชนควิรส์ามิารถุต้รวิจัเอดส์�ได'• โรงพื่ย์าบาล้เอกชนท#�ร บบต้รทอง หร�อค าต้รวิจัไมิ แพื่งนก• คล้�น�กพื่�เศูษ เช น คล้#น�คน�รนามิต้ างจังหวิด• คล้�น�กเคล้��อนท#� (mobile clinic) ล้งไปัในช�มิชน หร�อต้1งคล้�น�กย์ อย์

ในช�มิชน (community-based VCT เช น drop-in center) หร�อให'ช�มิชนต้1งคล้�น�กย์ อย์กนเอง (community-led VCT clinic)

• ต้รวิจัเอดส์�เองท#�บ'านด'วิย์ช�ดต้รวิจัเอดส์�ด'วิย์ต้วิเอง

ปั)ญหาข้องส์ถุานบร�การ (โรงพื่ย์าบาล้ ช�มิชน ฯล้ฯ)

• แพื่ทย์�เองไมิ ค อย์อย์ากจัะส์�งต้รวิจัเอชไอวิ#เพื่ราะไมิ ค อย์เห"นควิามิส์2าคญ แนะน2าไมิ เปั=น ไมิ ถุนดให'ค2าปัร:กษาก อนแล้ะหล้งต้รวิจั

• การข้าดแคล้นบ�คล้ากรท#�จัะให'ค2าปัร:กษาแนะน2าก อนแล้ะหล้งต้รวิจั • โรงพื่ย์าบาล้เล้"กๆร� 'ผล้เล้�อดภาย์ในวินเด#ย์วิได'(ปัEองกนการไมิ มิา

ฟ)งผล้)?

• การมิ#บ�คล้ากรท#�พื่ร'อมิจัะไปัต้รวิจัเอดส์�ในช�มิชน(mobile, community)

• การเล้�อกช�มิชนท#�จัะท2า mobile / community VCT เพื่��อได'ผล้ค�'มิค า• การท2าให'ช�มิชน (อบต้) อย์ากท2าแล้ะเปั=นเจั'าข้องโครงการต้รวิจั

เอดส์�เอง• การท#�ช�มิชนจัะเบ�กเง�นค าต้รวิจัเอดส์�ค�นจัาก ส์ปัส์ช• ช�ดต้รวิจัเอดส์�ด'วิย์ต้วิเองย์งไมิ ได'รบการข้:1นทะเบ#ย์นในปัระเทศูไทย์

The Thai Red Cross Anonymous clinic

13

Active VCT using Mobile Health Clinic to reach MSM for early HIV testing

• MSM-targeted services in saunas and other venues • Body muscle and fat mass measurement with brief advice on exercise tips• Rapid HIV testing and rapid syphilis testing• 178 tested 30 HIV+ (18%, 2 acutes), 15 syphilis cases (9%)• A new mobile clinic to reach MSM in the entertainment venues will be

supported by ITRC

Photos used with permission

Acute HIV cases2/178 = 1.1% from mobile clinic

58/38,000 = 0.2% from stand-alone VCT clinics

การปัรบกระบวินการให'ค2าปัร:กษาแล้ะต้รวิจัเอดส์�

• ควิรต้รวิจัฟร# แมิ'ในโรงพื่ย์าบาล้เอกชน • มิ#ช องทางพื่�เศูษ (ช องทางด วิน) ไมิ ต้'องถุามิมิาก ด�ต้าก"เข้'าใจัแล้'วิ• ร-�ผู้ลภาย์ใน 1-2 ชื้�*วโมง รวมท�&งผู้ลกิารตรวจย์%นย์�น• ข้บวินการให'ค2าปัร:กษาก อนต้รวิจัต้'องท2าให'ย์ นย์ อล้ง อาจัใช'

เอกส์ารให'อ าน วิ#ด#โอให'ด� หร�อศู:กษาจัากส์��อออนไล้น� พื่ร'อมิต้อบค2าถุามิเพื่��อทดส์อบควิามิเข้'าใจั

• การให'ค2าปัร:กษาหล้งผล้ต้รวิจัเปั=นล้บก"ต้'องท2าให'ย์ นย์ อล้งด'วิย์เช นกน

• ส์ามิารถุให'การย์�นย์อมิด'วิย์วิาจัาได' แทนการเซึ่"นส์ญญา• การผ องถุ าย์ภาระงานข้องแพื่ทย์� ผ�'ให'ค2าปัร:กษา แล้"ปั (task shifting)

ชื้�ดตรวจ Rapid test ท(*กิาชื้าดใชื้�ใน mobile clinic

ตรวจโดย์ไม1ใชื้�เคุร%*องม%อและได�ผู้ลภาย์ใน 15-30 นาท( • Determine HIV1/2 • Double Check GoldTM Ultra HIV1&2• SD Bioline HIV-1/2• Gel particle agglutination (PA) test (SerodiaTM) [> 1hr.]• Determine HIV1/2 Ag/Ab Combo (4th generation test)

[not yet licensed in Thailand] [All others are 3rd generation test (IgM & IgG

antibody)]• ท(*คุล(นคุนรนาม ใช' Abbott Ag/Ab test (4th gen.) เปั=น

screening test แล้ะต้รวิจัย์�นย์นด'วิย์ Determine HIV1/2 +PA. • Negative or indeterminate samples are tested by NAT

at night.

+ - ?

ชื้1วงเวลาในกิารตรวจวนจฉั�ย์หัล�งได�ร�บเชื้%&อ

HIV RNA can be detected 7 days before p24 Ag and 12 days before a sensitive anti-HIV test

4th gen (Ag-Ab) test (2 wks)

3rd gen Ab test (3-4 wks)

NAT (5-7 days)

ว�นท(*หัล�งจากิตดเชื้%&อ

Task shifting (กิารผู้1องถู1าย์ภาระงาน)

• การผ องถุ าย์ภาระงานจัากคนหร�อต้2าแหน งท#�มิ#ภาระงานมิาก มิ#ควิามิต้'องการส์�ง แต้ มิ#จั2านวินคนน'อย์ ไปัย์งคนท#�หาได'ง าย์กวิ า (ไมิ ใช คนท#�ส์2าคญน'อย์กวิ า) โดย์มิ#การฝึGกอบรมิแล้ะการควิบค�มิค�ณ์ภาพื่อย์ างด# เช น

จัากแพื่ทย์�โรคต้�ดเช�1อ อาย์�รแพื่ทย์�ท�กคน แพื่ทย์�ท�กคน พื่ย์าบาล้ อาส์า→ส์มิครช�มิชน

จัาก counselor →อาส์าส์มิครช�มิชน จัากนกเทคน�คการแพื่ทย์� พื่ย์าบาล้ อาส์าส์มิครช�มิชน→• จัากการศู:กษาเปัร#ย์บเท#ย์บ ปัรากฎวิ าค�ณ์ภาพื่ด# ผ�'ปั<วิย์ชอบ เพื่ราะได'รบ

บร�การด#ข้:1น ส์ะดวิกรวิดเร"วิข้:1น น าจัะท2าให'ค�ณ์ภาพื่โรงพื่ย์าบาล้ส์�งข้:1นด'วิย์• ต�องม(นโย์บาย์ ค2าส์ �ง การค�'มิครองทางกฎหมิาย์ การฝึGกอบรมิ การปัระกน

ค�ณ์ภาพื่• การเปัล้#�ย์นทศูนคต้� (mind set) ข้องผ�'ให'บร�การส์2าคญส์�ด อย์1าย์7ดม�*นถู%อม�*น

บรกิารเสรมท(*จะด7งด-ดผู้-�มาใชื้�บรกิารและท!าใหั�กิารตรวจเป)นเร%*องปกิต

• ชกจั�งผ�'มิาใช'บร�การส์�ข้ภาพื่ให'ต้รวิจัเอดส์�เมิ��อมิาถุ:งโรงพื่ย์าบาล้แล้'วิ (Provider-initiated counseling and testing, PICT)

• มิ#บร�การส์�ข้ภาพื่อ��นท#�เปั=นท#�ต้'องการข้องกล้� มิเปัEาหมิาย์ เช น STI, anal cancer screening, PEP, PrEP

• มิ#บร�การส์ งต้ อเข้'ารบการด�แล้รกษาถุ'าต้รวิจัพื่บวิ าต้�ดเช�1อ เช น การต้รวิจั CD4 แล้ะคล้�น�กย์าต้'านไวิรส์ฯ

• ส์��อออนไล้น�ท#�จัะให'ควิามิร� ' กระต้�'นควิามิส์นใจั เช น website, facebook

Provider-initiated counseling and testing (PICT) approach of the Thai Red Cross Anonymous Clinic

HIV Counseling & Testing

STD screening & treatment

Family planning services

Cervical & anal Pap smear

Health check up packages

Nutrition services

Special events campaign & outreach activities

• Among 1,429 MSM clients in 2009– 52% known HIV+ve, 35% known HIV-ve, &13% never tested

Previous HIV status STI MSM clients Anal Pap MSM clients

HIV-ve Unknown HIV-ve Unknown

Acceptance of HIV testing 34% 98% 77% 85%

% tested +ve for HIV 8% 13% 13% 33%

Using Anal Pap and STI service as entry point for HIV testing for MSM

Ms. Wasana Sathienthammawit and Mr. Charnwit PakamMen’s Health Clinic counselor

Using Anal Pap smear as “entry point” for HIV testing

www.adamslove.org

Sep 11 – Aug 13:

- 515,743 visitors, 5.8M pages viewed, 15,000 facebook fans and followers

- 42% will test for HIV in 3-6 months- 25% of TRC-AC MSM clients came because of Adam’s Love

ข้�&นตอนหัล�งจากิตรวจพบกิารตดเชื้%&อเร9ว

• ต้'องส์ งต้ อไปัเข้'าระบบการด�แล้รกษาโดย์เร"วิ (พื่บแพื่ทย์�ซึ่กปัระวิต้� ต้รวิจัร างกาย์ ต้รวิจั CD4 แล้ะ Labs อ��นๆท#�จั2าเปั=น)

• เร��มิย์าต้'านไวิรส์ฯเร"วิ (เกณ์ฑ์�การเร��มิย์าต้'านฯต้'องปัรบให'ส์ามิารถุเร��มิได'เร"วิข้:1น เพื่��อปัระโย์ชน�คนไข้' แล้ะคนอ��น แล้ะเพื่��อปัEองกน loss to follow-up แล้ะการเส์#ย์ช#วิ�ต้ก อนเร��มิย์าต้'านฯ)

• ผ�'ปั<วิย์ต้'องก�นย์าต้ อเน��องต้รงเวิล้า แล้ะมิาต้�ดต้ามิผล้การรกษาต้ อเน��อง (good adherence) เพื่��อท2าให'กล้ย์�ทธต้รวิจัเร"วิรกษาเร"วิได'ผล้มิากแล้ะค�'มิค าท#�ส์�ด

ป5จจ�ย์ข้องกิารส1งต1อไปเข้�าระบบกิารด-แลร�กิษาโดย์เร9ว

• บางคนไมิ ได'รบการส์ งต้ อเพื่ราะแอบต้รวิจัโดย์แพื่ทย์� จั:งไมิ กล้'าบอกผล้เล้�อดคนไข้' แล้ะบางท#แพื่ทย์�ท#�ส์ �งต้รวิจัก"ไมิ ร� 'จัะท2าอะไรต้ อ

• สทธ์กิารร�กิษาฟร( (ส์ปัส์ช ส์ปัส์ ข้'าราชการ) การร� 'ส์�ทธ�C โรงพื่ย์าบาล้ท#�มิ#ส์�ทธ�Cคนไข้'เต้"มิ ต้'องรอ การย์'าย์ส์�ทธ�Cไปัโรงพื่ย์าบาล้อ��นท#�ใกล้'บ'านหร�อท#�ท2างานท2าล้2าบาก

• โรงพย์าบาล ไกล้ ไมิ มิ#ค าเด�นทาง คนไข้'มิาก เส์#ย์เวิล้าท2างาน แต้ โรงพื่ย์าบาล้ท#�ใกล้'บ'านในชนบทก"อาจัมิ#คนร� 'จัก

• ผ�'ปั<วิย์เองไมิ ส์นใจั เพื่ราะย์งแข้"งแรงด# ถุ�กชกชวินให'รกษาด'วิย์ย์าส์มิ�นไพื่ร หร�อกล้วิจัะมิ#คนร� ' แล้ะรงเก#ย์จั

ป5จจ�ย์ท(*ม(ผู้ลต1อกิารกินย์าต1อเน%*องตรงเวลา (Adherence)

• ย์าก�นง าย์ (วินล้ะคร1งเด#ย์วิ เมิ"ดเด#ย์วิ ไมิ ต้'องก อน หร�อ หล้งอาหาร) มิ#ผล้ข้'างเค#ย์งน'อย์ แล้ะย์าฟร# >>> ปร�บส-ตรย์าและจ1าย์ย์าฟร(

• ต�วคุนไข้�เอง ควิามิไมิ พื่ร'อมิท#�จัะก�นย์า ไมิ เข้'าใจัเหต้�ผล้ หน'าท#�การงานท#�ย์ากต้ อการก�นย์า วิย์ร� น แมิ ล้�กอ อน ต้�ดย์าเส์พื่ต้�ด จัรจัด โรคซึ่:มิเศูร'า แต้ แกิ�ได�ด�วย์กิารท!าคุวามเข้�าใจกิ�บคุนไข้�

• สถูานบรกิาร คุนไข้�เย์อะ ผู้-�ใหั�บรกิารน�อย์ และข้าดท�กิษะในกิารส%*อสาร >>>task shifting, ตอกิย์!&าเหัต�ผู้ลและคุวามส!าคุ�ญข้องกิารกินย์าต1อเน%*องตรงเวลาโดย์บ�คุลากิรท�กิระด�บ และท�กิคุร�&งท(*ผู้-�ป4วย์มาพบแพทย์�

• ป5จจ�ย์ภาย์นอกิ กล้วิคนอ��นร� ' >>> กิารได�เป;ดเผู้ย์ผู้ลเล%อดแกิ1คุนท(*ไว�ใจ กิารม(วธ์(ชื้1วย์เต%อนคุวามจ!า และกิารม(อาสาสม�คุรผู้-�ตดเชื้%&อคุอย์ใหั�คุ!าปร7กิษาแนะน!าตลอด 24 ชื้ม.จะชื้1วย์ใหั�กินย์าต1อเน%*องตรงเวลา

JIAPAC 2014: 13:78-84

Stigma and discrimination• การต้#ต้ราแล้ะการรงเก#ย์จัเปั=นปั)จัจัย์ส์2าคญท#�ท2าให'คนท�วิไปัไมิ

อย์ากไปัต้รวิจัเล้�อด ต้รวิจัเจัอก"ไมิ กล้'าบอกใคร ไมิ กล้'าไปัรบการรกษา ก�นย์าก"ก�นแบบหล้บๆซึ่ อนๆ ท2าให'ก�นไมิ ต้รงเวิล้า

• บางคร1งเปั=นควิามิร� 'ส์:กข้องต้วิเองวิ าส์งคมิต้#ต้ราแล้ะรงเก#ย์จั โดย์ท#�จัร�งๆอาจัไมิ มิ#ก"ได' (กล้วิเอง ค�ดไปัเอง)

• บ อย์คร1งการต้#ต้ราแล้ะการรงเก#ย์จัก"เก�ดข้:1นจัร�งๆ จัากญาต้�พื่#�น'อง เพื่��อนฝึ�ง นาย์จั'าง แล้ะแมิ'กระท�งจัากบ�คล้ากรทางการแพื่ทย์�เอง จันเปั=นข้ าวิบ อย์ๆ เช น การไมิ รบเข้'าท2างาน

• จัะแก'ปั)ญหาน#1ต้'องเข้'าใจัรากเหง'าข้องอคต้�น#1 ท2าควิามิเข้'าใจักบส์งคมิ แล้ะต้'องท2าเอดส์�ให'เหมิ�อนกบโรคท�วิไปัโรคหน:�ง (Normalize HIV)

THANK YOU (ข้อบคุ�ณคุร�บ)