Upload
jan-kowalski
View
212
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Kopernik, Newton, Kepler
Citation preview
Wady i zalety ebooków
Książki elektroniczne a właściwie urządzenia i oprogramowania do ich pobierania i
odtwarzania mają szereg zalet, a także pewne wady – znaczenie tych ostatnich maleje jednak
z każdym rokiem, dzięki bardzo szybkiemu postępowi technicznemu i malejącym kosztom.
Zalety:
Aktualność informacji, którą zawdzięczamy przede wszystkim Internetowi.
Niższy koszt pozyskiwania informacji (gazet, książek, podręczników szkolnych, prac
naukowych itd.), jeśli nie liczyć, rzecz jasna, jednorazowych kosztów sprzętu.
System nawigacyjny i wyszukiwawczy nieporównanie bogatszy i skuteczniejszy niż w
książce tradycyjnej.
Nieograniczona praktycznie objętość elektronicznych materiałów.
Łatwa archiwizacja i dostęp do dużej ilości książek. Znikają problemy z
przechowywaniem i niepotrzebną makulaturą.
Łączenie najrozmaitszych typów mediów w jednolitej postaci elektronicznej,
niemożliwe do uzyskania w tak szerokim zakresie w książce tradycyjnej.
Ułatwienie dostępu do informacji dla milionów osób o fizycznych upośledzeniach.
Coraz większa oferta dostępnych tytułów.
Wady:
Większe wymagania urządzeń elektronicznych, których używanie wiąże się z
określonym poziomem kultury technicznej.
Koszt nabycia urządzenia (komputera czy specjalistycznego odtwarzacza).
Niedostateczna ciągle jakość wyświetlaczy, powodujące szybsze zmęczenie
czytającego i wolniejsze czytanie (wg testów – o ok. 25 proc.)
Ograniczona przenośność, aczkolwiek nie dotyczy to już w zasadzie notebooka czy
czytnika książek elektronicznych.
Ograniczenia ekonomicznej infrastruktury (zwłaszcza systemu rozliczeń),
zniechęcające wydawców do znacznie intensywniejszego zagospodarowywania
nowych możliwości.
Brak wystarczająco skutecznych technik i technologii ułatwiających korzystanie z
mediów elektronicznych osobom niepełnosprawnym (w szczególności syntezy
dźwięku).
Mało skuteczne techniki zabezpieczania praw autorskich.
Mikołaj Kopernik
Mikołaj Kopernik żył w latach 1473 - 1543. Był polskim astronomem, lekarzem i
duchownym. Człowiek epoki odrodzenia, autor przełomowego dzieła "O obrotach ciał
niebieskich" ("De Revolutionibusorbiumcoelestium"). Dzieło Mikołaja Kopernika wydane po
łacinie w Norymberdze w 1543 roku było przełomową praca naukową. Mikołaj Kopernik
ostatecznie wykazał i szczegółowo udowodnił w niej, że to ziemia obraca się wokół słońca, a
nie, jak wierzono - słońce wokół ziemi. Teoria heliocentryczna zastąpiła teorię geocentryczną.
Odkrycie Mikołaja Kopernika nazywane jest przewrotem kopernikańskim w światowej nauce.
Życie Mikołaja Kopernika
Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu w
1473 roku, po śmierci ojca wychowywany
był przez swojego wuja, biskupa
warmińskiego Łukasza Watzenrode. W
latach 1492 - 1495 studiował na
Uniwersytecie Jagiellońskim w okresie
niebywałego rozkwitu tej uczelni. Szkoły
nie ukończył dyplomem. Przez dwa
kolejne lata studiował na Uniwersytecie
Bolońskim, gdzie rozwinął
zainteresowania astronomiczne i napisał
pierwsze krytyczne prace o teorii
geocentrycznej Ptolemeusza. Do 1503 roku
studiował kolejno w Padwie i Rzymie.
Uzyskał tytuł doktora prawa kanonicznego
oraz prawo wykonywania zawodu lekarza.
Już od czasów studiów wspinał się także
po szczeblach hierarchii duchownej - został kanonikiem warmińskim. Osiadł na Warmii,
gdzie asystował wujowi, biskupowi warmińskiemu. Przebywał kolejno w Lidzbarku
Warmińskim i we Fromborku, gdzie posiadał dom, w którym zorganizował obserwatorium
astronomiczne. W tym okresie, oprócz dzieł astronomicznych, tworzył też dzieła poetyckie.
Brał udział w wielu wydarzeniach politycznych, w tym koronacji Zygmunta I Starego i
sejmie. Sporządzał też mapy Warmii i Mazur. W latach 1519 - 1521 brał udział w wojnie
polsko-krzyżackiej, odpowiadał między innymi za stan fortyfikacji. Opracował nowe
fortyfikacje dla zamku w Olsztynie - Mikołajowi Kopernikowi przypisuje się zasługę
skutecznej obrony Olsztyna przed Krzyżakami. Pisał też liczne prace z dziedziny ekonomii.
Teoria heliocentryczna
Mikołaj Kopernik nie był pierwszym naukowcem formułującym teorię heliocentryczną,
jednakże jego zasługa polegała na ostatecznym jej udowodnieniu i przekonywającej,
wyczerpującej argumentacji. Obalił w ten sposób wcześniej obowiązującą teorię
geocentryczną, której podważanie Kościół katolicki uważał za przejaw herezji. W
starożytności teorię heliocentryczną sformułował już Arystach z Samos, hellenistyczny
filozof i astronom żyjący w III wieku przed naszą erą. Arystach z Samos poprzez teorię
heliocentryczną pragnął objaśnić zmienność pór roku, była też dla niego użyteczna dla
rozwoju geografii i kartografii. Jednak przez wiele stuleci bardziej popularna okazała się
błędna teoria geocentryczna Ptolemeusza, żyjącego w II wieku naszej ery, która była bliższa
potocznemu rozumieniu zjawisk przyrodniczych i plasowała ziemię w centrum wszechświata.
Teoria heliocentryczna Mikołaja Kopernika jest w zasadzie bardzo obszernym, nowym
komentarzem do obserwacji Arystacha z Samos. W swoim dziele "O obrotach ciał
niebieskich" Mikołaj Kopernik dokonał szczegółowego i wyczerpującego przeglądu literatury
przedmiotu od czasów starożytności. Za najbardziej trafną teorię uznał właśnie pracę
Arystacha z Samos, uzupełnioną o wyniki badań własnych i nowe przykłady. Zasadniczym
znaczeniem przewrotu kopernikańskiego nie było więc dokonanie samego odkrycia
heliocentryzmu, ale nowy komentarz i przeciwstawienie się teorii geocentrycznej, uznawanej
niemalże za społeczno-religijny dogmat. Było to zgodne z duchem odrodzenia, które stawiało
ciekawości dociekliwość człowieka ponad dogmaty, przesądy i wiarę natury religijnej.
Mikołajowi Kopernikowi nie udało się jednak w pełni zgłębić natury ruchu planet dookoła
słońca. Jego założenie, że planety krążą po kolistych orbitach nie było zgodne z prawdą i w
praktyce ówczesnej astronomii dawało wyniki jeszcze bardziej błędne, niż nieprawdziwa
teoria ptolemejska. Mikołaj Kopernik założył zatem, że planety, oprócz kolistych orbit,
poruszają się także po dodatkowych orbitach - epicyklach. Dopiero Johannes Kepler, fizyk i
astronom tworzący na początku XVII wieku sformułuje prawa Keplera, zakładające
eliptyczny ruch planet oraz uwzględniające istnienie peryhelium i aphelium. Współczesny
Johannesowi Keplerowi Galileusz był kolejnym człowiekiem nauki, który rozwinął teorię
heliocentryczną. Wszystkie jej zawiłości zostały odkryte dopiero w XIX wieku.
Izaak Newton
Newton Isaac Sir (1643-1727), fizyk, matematyk, filozof i astronom angielski. Profesor
fizyki i matematyki uniwersytetu w Cambridge 1669-1701, członek RoyalSociety od 1672 i
jego prezes od 1703, członek paryskiej AN od 1699. W 1705 otrzymał tytuł szlachecki.
W 1687 opublikował pracę Philosophiaenaturalis principia mathematica, w której
sformułował podstawy fizyki klasycznej (Newtona zasady dynamiki) i przedstawił ich
zastosowanie w zagadnieniach mechaniki, astronomii i fizyki. Sformułował prawo
powszechnego ciążenia (Newtona prawo grawitacji), wyjaśnił precesję osi Ziemi i pływy
morza, uzasadnił prawa Keplera.
W optyce opracował korpuskularną teorię budowy światła (spór z Ch. Huygensem), określił
zasady optyki geometrycznej oraz
odkrył interferencję światła (Newtona
pierścienie). Dał początek badaniom
nad ciepłem (wprowadził skalę stopni
ciepła, podał prawo stygnięcia ciał).
Niezależnie od G.W. Leibniza odkrył
rachunek różniczkowy i całkowy, podał
metodę przybliżonego rozwiązywania
równań (tzw. metoda stycznych), podał
wzór interpolacyjny dla wielomianu n-
tego stopnia określonego w n-punktach,
badał własności krzywych. W filozofii
twórca mechanicyzmu.
Zasady dynamiki Newtona:
I zasada dynamiki Newtona - jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub działające siły
równoważą się, to ciało pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym
prostoliniowym: Gdy F w = 0, to v=const. Jest to zasada bezwładności, z której
wynika, że bez udziału niezrównoważonej siły ciało nie zmieni swojej prędkości.
II zasada dynamiki Newtona - Jeśli siły działające na ciało nie równoważą się, to
ciało porusza się ruchem przyspieszonym (opóźnionym), w którym przyspieszenie
(opóźnienie) jest wprost proporcjonalne do wartości siły wypadkowej, a odwrotnie
proporcjonalne do masy tego ciała.
III zasada dynamiki Newtona - Jeśli ciało A działa na ciało B pewną siłą (siłą akcji),
to ciało B działa na ciało A siłą (siłą reakcji) o takiej samej wartości, takim samym
kierunku, lecz o przeciwnym zwrocie.
Johannes Kepler
Kepler Johannes (1571-1630), niemiecki matematyk, astronom i astrolog, jedna z czołowych
postaci rewolucji naukowej w XVII wieku, zwolennik teorii M. Kopernika, odkrył eliptyczny
kształt orbit planetarnych, opracował i opublikował tablice astronomiczne
(TabulaeRodolfinae 1627), obliczył objętości 92 brył obrotowych, prowadził prace w
dziedzinie optyki, skonstruował lunetę (tzw. lunetę keplerowskę), zbudowaną z 2 soczewek
skupiających oraz badał prawo załamania światła (załamanie światła). Najbardziej znany jest
z nazwanych jego nazwiskiem praw ruchu planet, skodyfikowanych przez późniejszych
astronomów na podstawie jego prac
Astronomia nova, HarmonicesMundi i
EpitomeastronomiaeCopernicanae.
Prawa te stały się jedną z podstaw teorii
grawitacji Izaaka Newtona.
W trakcie swojej kariery, Kepler był
nauczycielem matematyki w Grazu,
asystentem astronoma TychonaBrahe,
matematykiem na dworze Rudolfa II
Habsburga, nauczycielem matematyki
w Linzu i doradcą Albrechta von
Wallensteina. Poza badaniami
astronomicznymi prowadził badania w
zakresie optyki i ulepszył teleskop
soczewkowy Galileusza.
W czasach Keplera nie istniało wyraźne
rozróżnienie pomiędzy astronomią i
astrologią, natomiast astronomia jako
jedna ze sztuk wyzwolonych, była
wyraźnie oddzielona od fizyki,
zaliczanej do filozofii przyrody. Kepler w swoich pracach używał argumentów religijnych,
wychodząc z założenia, że Bóg stworzył świat zgodnie z inteligentnym planem, który można
poznać za pomocą rozumu[2]. Określał swoją astronomię jako "fizykę niebieską"[3] i jako
"wycieczkę w Metafizykę Arystotelesa"[4][5], przenosząc tradycyjnie pojmowaną
kosmologię w obszar uniwersalnie obowiązującej matematyki[6][7].