Economische impact van de demografische crisis in Rusland · 2010-06-07 · crisis in Rusland Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master in de Algemene Economie

UNIVERSITEIT GENT

FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE

ACADEMIEJAAR 2008 ndash 2009

Economische impact van de demografische crisis in Rusland

Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van

Master in de Algemene Economie

Kaat Marynissen

onder leiding van

Prof Dr Koen Schoors

PERMISSION Ondergetekende verklaart dat de inhoud van deze masterproef mag geraadpleegd worden enof

gereproduceerd worden mits bronvermelding

Kaat Marynissen

Woord vooraf

Mijn dank gaat in de eerste plaats uit naar mijn promotor Prof Dr Koen Schoors die steeds tijd

vrijmaakte om raad te geven en te assisteren waar nodig Ik dank ook Prof Dr Freddy Heylen

voor de toelichting bij de economische modellen Verder dank ik Ellen Van Hulle Annelore

Marynissen en Anne Vercruyssen voor het kritisch nalezen van de tekst alsook Koen Druyts

voor het technische advies Ten slotte wil ik ook mijn ouders en zus bedanken voor hun

onvoorwaardelijke steun

Inhoudsopgave

Woord vooraf I Inhoudsopgave II Gebruikte afkortingen III Lijst van tabellen en figuren IV Inleiding 1 1 Demografische ontwikkelingen tijdens de 20e eeuw 4

11 Perioden van negatieve bevolkingsgroei 4 12 Periode vanaf einde jaren 1960 6

2 De feiten en mogelijke verklaringen 9 21 Feiten 9 211 Totale bevolking 9 212 Bevolking naar leeftijdsgroepen en geslacht 10 213 Dependentiecoeumlfficieumlnt 11 214 Levensverwachting 11 22 Componenten 13 221 Nataliteit 13 222 Mortaliteit 15 223 Migratiesaldo 16 23 Verklaringen voor het hoge mortaliteitscijfer 17 231 Verarming van de bevolking 18 232 Grotere sociale ongelijkheid 18 233 Het verdwijnen van politieke instituties 19 234 Ongezonde levensstijl 20 235 Psychosociale factoren 23

3 Economische context 24 31 Russische economie in de 21e eeuw 25 311 Investeringsnood 27 312 Institutionele hervormingen 27 313 Diversificatie 28 314 Efficieumlntieprobleem 28 32 Toepassing via economische groeimodellen 29 321 Het Malthusiaanse groeimodel 29 322 Het Harrod-Domar model 30 323 Het Solow-model 31 324 Mankiw Romer en Weil 35 325 Endogene-groeitheorie 36 33 Onderwijsproblematiek 38 331 Tekort aan financieumlle middelen 38 332 Kloof tussen vraag en aanbod 39 333 Toetreding tot Bologna 40

Besluit 41 Lijst van de geraadpleegde werken VI Bijlagen X

Gebruikte afkortingen

GOS Gemenebest van Onafhankelijke Staten Armenieuml Azerbeidzjan Kazachstan

Kirgizieuml Moldavieuml Oekraiumlne Oezbekistan Rusland Tadzjikistan Turkmenistan

Wit-Rusland

IMF Internationaal Monetair Fonds

MRW Mankiw Romer en Weil

NEB Nieuw Economisch Beleid

RLMS Russia Longitudinal Monitoring Study

RSFSR Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek

RampD Research and Development

USSR Unie van de Socialistische Sovjetrepublieken Russische Socialistische

Federatieve Sovjetrepubliek Oekraiumlense Wit-Russische Estse Letse Litouwse

Moldavische Armeense Azerbeidzjaanse Georgische Kazachse Kirgizische

Oezbeekse Tadzjiekse en Turkmeense Socialistische Sovjetrepubliek

VN Verenigde Naties

WHO Wereldgezondheidsorganisatie

WO I Eerste Wereldoorlog

WO II Tweede Wereldoorlog

Lijst van tabellen en figuren

Figuur 11 Evolutie in de mannelijke levensverwachting bij de geboorte 1958-2002 8

Figuur 21 Evolutie van de totale bevolking van de Russische Federatie 1989-2007 10

Figuur 22 Gemiddelde levensverwachting voor mannen versus vrouwen 12

Tabel 21 Vitale statistieken voor Rusland 1990-1998 13

Figuur 23 Vruchtbaarheidscijfer 14

Figuur 24 Aantal immigranten versus emigranten voor de Rusland 1989-2006 17

Figuur 25 Alcoholconsumptie en genormaliseerde sterftecijfers voor mannen

(25-64j) in Rusland 21

Tabel 22 De mate waarin de verschillende doodsoorzaken leidden tot een

stijging van het mortaliteitscijfer in Rusland 1990-1994 22

Figuur 31 Neoklassiek groeimodel volgens Solow evenwichtsvoorstelling 32

Figuur 32 Steady state bij een afnemende bevolking 34

Inleiding

Rusland heeft met voormalig president Vladimir Poetin economisch gezien haar plaats op de

wereldkaart teruggewonnen en daarmee lijkt formeel een einde gekomen aan het westerse beeld

van Rusland als een land waar men liever geen zaken mee doet Rusland is vandaag

aantrekkelijker dan ooit voor zowel grote als kleine investeerders en dat amper tien jaar na de

financieumlle crisis Het land kent een enorme rijkdom aan grondstoffen en arbeidspotentieel en

ware het niet dat op politiek vlak niet alles loopt zoals het volgens de westerse visie hoort heeft

het op het eerste gezicht alles in huis om een economisch succesverhaal te worden Het IMF

rapporteert sinds 2001 indrukwekkende groeicijfers van 5 tot 8 jaarlijkse groei in 2008 De

laatste jaren hebben nogal wat westerse ondernemingen waaronder ook een aantal Vlaamse zich

dan ook gewaagd aan projecten gericht op de Russische markt De meningen zijn verdeeld maar

diegenen die zich werkelijk een weg hebben kunnen banen doorheen eindeloze administratieve

beslommeringen vertrouwensproblemen corruptie maar ook eenvoudigweg culturele barriegraveres

hebben zonder meer ingezien dat men in Rusland goed zaken kan doen

Rusland kent de dag van vandaag nochtans een fundamenteel probleem dat van een geheel

andere aard is maar dat de economische ontwikkeling op termijn wel eens serieus onder druk

zou kunnen zetten Rusland kampt sinds de transitie naar een markteconomie begin jaren 1990

namelijk met een dalend bevolkingsaantal De Verenigde Naties (VN) schatten dat het land in

2010 nog 140 miljoen inwoners zal tellen daar waar er in 1990 nog ruim 148 miljoen waren

(United Nations 2007) Een lage levensverwachting die bijna overeenkomt met deze in de

ontwikkelingslanden gaat gepaard met een laag geboortecijfer een fenomeen dat dan weer

typisch is voor de geiumlndustrialiseerde landen Het is de eerste crisis in zijn soort die plaatsvindt in

vredestijd en ze duurt nu al meer dan vijftien jaar Als we de voorspellingen van organisaties

zoals de VN en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) mogen geloven zal Rusland nog vele

miljoenen inwoners verliezen ingeval de huidige trend zich blijft doorzetten Dit zou een

catastrofe kunnen betekenen voor de positie van Rusland in de wereld op militair vlak zou het

land niet meer in staat zijn de veiligheid en de controle aan de grenzen te waarborgen terwijl op

economisch vlak de productiviteit in gevaar komt De Russische overheid staat hier voor een

enorme taak Bij zijn inauguratie in 2000 haalde toenmalig president Vladimir Poetin de

demografische crisis aan als Ruslands grootste uitdaging voor de komende decennia en in 2005

werden de lsquonationale projectenrsquo (prioritetnye nacionalrsquonye proekty) opgericht1 Het jaar 2008

werd door de overheid uitgeroepen tot lsquoJaar van het Gezinrsquo (God Semrsquoi)

In deze verhandeling wordt getracht een antwoord te geven op de vraag wat een dalende

bevolking op termijn zou kunnen betekenen voor de economische ontwikkeling Aangezien

Rusland op economisch vlak als vrij machtig wordt beschouwd is het van substantieel belang

dat deze kwestie grondig wordt onderzocht Enkele internationale organisaties trokken al aan de

alarmbel en publiceerden ldquozorgwekkenderdquo cijfers over de evolutie van de Russische bevolking

Nochtans lijkt er totnogtoe weinig concreet onderzoek verricht waarbij men daadwerkelijk de

link legt tussen het demografische probleem en potentieumlle economische implicaties Het is aan

demografen economen en vooral aan de Russische overheid om daar veel meer aandacht aan te

schenken en om zo snel mogelijk over te kunnen gaan tot weldoordachte en toekomstgerichte

acties

Het werk is opgedeeld in drie grote hoofdstukken Het eerste hoofdstuk geeft een inleiding tot

het probleem door het in zijn historische context te plaatsen Paragraaf 11 bespreekt de perioden

van negatieve bevolkingsgroei tijdens de 20e eeuw In paragraaf 12 wordt de algemene situatie

geschetst zoals ze zich voordeed vanaf de jaren zestig toen de vier bevolkingscrisissen achter de

rug waren Door naar de demografische evoluties in de 20e eeuw te kijken en er een verklaring

voor te geven wordt getracht tendensen te ontdekken die zich mogelijk na de transitie hebben

doorgezet

De feiten zoals ze zich vandaag stellen met daarbij telkens de mogelijke verklaringen worden

uiteengezet in hoofdstuk 2 Paragraaf 21 behandelt achtereenvolgens de recentste evoluties van

het bevolkingsaantal een opsplitsing naar leeftijdsgroepen en geslacht de dependentiecoeumlfficieumlnt

en de levensverwachting Nataliteit mortaliteit en migratiesaldo worden vervolgens besproken in

paragraaf 22 Het zijn de kerndeterminanten voor een bevolking die toelaten te bepalen waar de

problemen zich voordoen en waarop het beleid eventueel zou kunnen inspelen Paragraaf 23 ten

slotte biedt enkele verklaringen voor het hoge mortaliteitscijfer oftewel de lage

levensverwachting

1 De nationale projecten hebben tot doel het algemene welvaartsniveau van de Russische bevolking te verhogen voornamelijk door middel van grotere uitgaven op het gebied van huisvesting onderwijs landbouw en de gezondheidssector (Nationale projecten 2009)

Het derde hoofdstuk plaatst het geheel in een economisch kader Paragraaf 31 geeft een

overzicht van de economische situatie in het huidige Rusland en geeft een beeld van waar de

sterkten en de zwakten liggen Naar aanleiding van de kredietcrisis van 2007-2009 wordt kort

toegelicht hoe ook in Rusland de gevolgen voelbaar worden In paragraaf 32 worden vervolgens

enkele economische groeimodellen aangereikt waarbij uiteindelijk getracht wordt deze concreet

toe te passen op de situatie in Rusland Afzonderlijke aandacht wordt in paragraaf 33 besteed

aan het onderwijsprobleem in Rusland

1 Demografische ontwikkelingen tijdens de 20e eeuw

Het bevolkingsaantal in Rusland is sinds de transitie naar een markteconomie in 1991 fors

gedaald Waar het land in 1990 nog 1486 miljoen inwoners telde is dat aantal afgenomen tot

1422 miljoen in 2007 (Avdeev amp Monnier 1996 United Nations 2007) Het is nochtans niet de

eerste keer dat dit fenomeen zich voordoet Men kan stellen dat Rusland in de vorige eeuw

(1917-1991) grosso modo vier voorname bevolkingscrisissen heeft doorgemaakt met name vier

perioden waarin een forse daling van het geboortecijfer samenging met een hoog sterftecijfer

Deze belangrijke tendensen mogen we niet buiten beschouwing laten als we de huidige crisis

willen begrijpen en verklaren De situatie zoals ze zich vandaag voordoet is echter uniek in de

Russische geschiedenis een laag geboortecijfer dat typisch is voor de meeste westerse landen

gaat gepaard met een hoog sterftecijfer dat kenmerkend is voor de Afrikaanse

ontwikkelingslanden Vorige demografische tendensen kunnen vrij eenvoudig verklaard worden

vanuit oorlogssituaties of een slechte economische of politieke toestand Vandaag echter blijkt

het veel moeilijker om de precieze oorzaken van de crisis te achterhalen

11 Perioden van negatieve bevolkingsgroei

Doorheen de twintigste eeuw2 kende Rusland perioden van zowel positieve als negatieve

bevolkingsgroei maar ook perioden van stabiliteit De eerste periode deed zich voor tijdens de

Eerste Wereldoorlog en begin de jaren twintig Er waren niet enkel de massale verliezen

rechtstreeks te wijten aan de oorlogssituatie maar er was ook een aanzienlijke emigratiestroom

tijdens en vlak na de Burgeroorlog van voornamelijk Russische intelligentsia Rosefielde (2001)

meent dat niet de oorlogen op zich leidden tot een hoge mortaliteit en een lage fertiliteit maar

wel de manier waarop eerst de bolsjewieken en later Vladimir Lenin hun ideologie doorvoerden

Lenin wilde zo snel mogelijk komaf maken met het tsaristisch economisch systeem en

tegenstanders van zijn lsquoNEBrsquo werden daarbij streng veroordeeld Deze ldquoradicale methoderdquo

leidde volgens Rosefielde (2001 p1165) tot hyperinflatie een economische depressie

criminaliteit en uiteindelijk een sterke stijging in het aantal vroegtijdige sterfgevallen De meeste

auteurs wijten de negatieve bevolkingsgroei rechtstreeks aan de Burgeroorlog en het

Oorlogscommunisme die in de periode van 1918 tot 1923 zouden gezorgd hebben voor een

2 Wanneer in het werk naar de 20e eeuw wordt verwezen wordt hiermee de periode van 1917 tem 1991 bedoeld

verlies van 197 miljoen Sovjetburgers waaronder zeer veel slachtoffers bij het Rode Leger

(Rosefielde 2001 p1165) Nochtans dienen naast deze punten van negatieve kritiek ook enkele

positieve zaken te worden vermeld Dankzij verschillende sociale hervormingen had het

geboortecijfer zich namelijk tegen het midden van de jaren twintig al volledig hersteld tot op het

vooroorlogse niveau Zo voerden de bolsjewieken hogere lonen een kortere werkdag van acht

uren en een verbod op kinderarbeid in Een enorme verwezenlijking van de Sovjetstaat was de

opbouw van een systeem waarin gezondheidszorg onderwijs en sociale zekerheid volledig gratis

De tweede periode van sterk negatieve bevolkingsgroei kan men situeren in de jaren dertig De

eerste helft van de jaren 1930 wordt gekenmerkt door grootschalige gedwongen collectivisatie

van de landbouw en zware hongersnood Opstandige boeren werd met geweld het zwijgen

opgelegd en miljoenen koelakken (rijkere boeren) werden gedeporteerd (Merlevede 2007-2008)

Tijdens de tweede helft waren er opnieuw grote verliezen onder de Sovjetburgers door de

voortzetting van de snelle industrialisatie en de zuiveringen op bevel van Jozef Stalin

Miljoenen3 onschuldige burgers kwamen op die manier terecht in de goelag-kampen en de

gevolgen behoeven geen nadere toelichting Statistieken geven aan dat in de jaren 1938-1939 de

gemiddelde leeftijd voor mannen en vrouwen in de Sovjet-Unie4 44 respectievelijk 497 jaar

bedroeg (Pockney 1991) Paradoxaal genoeg leek Stalin bezorgd om de negatieve

demografische trend en hij bedacht daarom verschillende manieren om het fertiliteitcijfer

omhoog te krijgen Zo moesten gezinnen zonder kinderen hogere belastingen betalen kwam er

een verbod op abortus en werden moeders met minstens tien kinderen bekroond met een

medaille en geprezen als ware lsquoheldinnenrsquo (matrsquo geroina) De jaren onder Stalin worden dan ook

gekenmerkt door een erg grillig bevolkingspatroon

De derde periode deed zich voor tijdens de Tweede Wereldoorlog Als gevolg van de

zuiveringen en liquidaties ook van ervaren legeraanvoerders stond het Russische leger erg zwak

toen de Duitse troepen in 1941 onverwacht de USSR binnenvielen Tijdens de eerste dagen

sneuvelden vele Russische soldaten anderen werden krijgsgevangen gemaakt Als deze laatsten

de oorlog al overleefden werden ze bij thuiskomst onmiddellijk gefusilleerd of naar een 3 Het is zo goed als onmogelijk om voor de besproken periodes gedetailleerd en betrouwbaar cijfermateriaal te vinden omdat registraties werden vervalsd of zelfs volledig geheim gehouden Pas vanaf 1950-1960 kwam in de USSR demografisch onderzoek weer op gang en werden bevolkingsstatistieken weer representatiever (Lutz Scherbov Volkov 1994) 4 Duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen de Sovjet-Unie als geheel en de RSFSR of het deel dat sinds 1991 de Russische Federatie heet

werkkamp gestuurd Vele van de ex-krijgsgevangenen durfden dan ook nooit meer terugkeren

Naast de enorme verliezen die de Russen hebben geleden tijdens WO II heeft de massale

deportatie van minderheden zoals de Volga-Duitsers en de Tsjetsjenen mee geleid tot opnieuw

een periode van negatieve bevolkingsgroei in de twintigste eeuw

De vierde demografische crisisperiode werd gevoeld in de jaren zestig als nasleep van de

zuiveringen onder Stalin en WO II (Andreev Darsky Kharkova 1994) Het lage geboortecijfer

kan echter mede worden verklaard door twee volledig nieuwe fenomenen versnelde

urbanisering en een verhoogde scholingsgraad Het waren voornamelijk jonge mensen die van

het platteland naar de steden trokken met als gevolg dat de vergrijzing zich tot op vandaag

duidelijker manifesteert in rurale gebieden (Avdeev amp Monnier 1996) Steden beschikten over

allerlei voorzieningen die men doorgaans op het platteland niet had en die op het eerste gezicht

een stimulans leken te vormen tot het krijgen van meer kinderen5 Ook de toegang tot het (hoger)

onderwijs speelde echter een belangrijke rol Universiteiten waren immers uitsluitend te vinden

in de stad Volgens Van den Berg (2001) heeft onderzoek uitgewezen dat hoger opgeleide

mensen typisch minder of zelfs helemaal geen kinderen nemen Daar het leven in de stad ook

duurder was dan op het platteland ging men vaker de afweging maken tussen materieumlle

aspiraties en kinderen

12 Periode vanaf einde jaren 1960

De verspreiding van antibiotica en vitaminen en de actieve geboortepolitiek van de jaren 1970-

1980 leverden een grote bijdrage aan het herstel van het evenwicht in de Russische

bevolkingsaangroei (Teitelbaum amp Winter 1985 p115 Avdeev amp Monnier 1996 p13) Het

totale bevolkingsaantal bleef vrij stabiel tot begin jaren 1990 Opvallend is de forse aangroei van

de stedelijke bevolking ten opzichte van een daling op het platteland Belangrijke factoren hier

zijn de snelle urbanisering - die zich overigens ook in de meeste westerse landen voordeed - en

het hogere opleidingsniveau in het bijzonder bij vrouwen De levensverwachting voor vrouwen

kende een gestage opwaartse trend net zoals dat voor de mannen kan gezegd worden zij het op

iets langere termijn (Chen Wittgenstein McKeon 1996 p519)

5 Betere toegang tot kinderopvang medische verzorging enzovoort

ldquoEen goede hygieumlne antibiotica en vitaminen zijn effectief tegen ziekten door besmetting of

ondervoeding Meer welvaart betekent echter de opkomst van een ander soort kwalen zoals

kanker of chronische hartaandoeningen Waar het gezondheidssysteem in de Sovjet-Unie hier nu

eigenlijk op had moeten inspelen en zich had moeten beginnen toespitsen op zaken zoals

individuele verantwoordelijkheid van de burger inzake een gezonde levensstijl bleef het

achterophinken in vergelijking met het westen [hellip] Sovjetburgers hadden en hebben over het

algemeen een ongezonde levensstijl roken alcohol vette voedingsmiddelen en te weinig

lichaamsbewegingrdquo (Chen et al 1996 p520) Er bestaat weinig twijfel dat deze factoren de

laatste decennia hebben bijgedragen tot het ontstaan van chronische aandoeningen bij vele

Russen Wat betreft de alcoholproblematiek bleek de lsquoanti-alcoholcampagnersquo in 1985-1987

onder Gorbatsjov een weliswaar onpopulaire en kortstondige maar toch zeer succesvolle

maatregel te zijn geweest (Shkolnikov Cornia Leon Mesleacute 1998 Chen et al 1996) Voor deze

periode is in de statistieken een duidelijke daling te zien in het sterftecijfer bij mannen ldquoNadien

steeg echter het sterftecijfer weer even sterk als dat het gedaald wasrdquo (Chen et al 1996 p521)

Figuur 11 toont de evolutie van de levensverwachting voor mannen in Rusland twee

voormalige Sovjetrepublieken en de Verenigde Staten tussen 1958 en 2002 Polen begon via de

zogenaamde lsquoschoktherapiersquo als een van de eerste landen aan de economische transitie

(Merlevede 2007-2008) De curve voor Polen vertoont een lichte daling in de levensverwachting

in 1989-1990 maar al snel stelt men weer een opwaartse trend vast die zich ook in de volgende

jaren mooi blijft doorzetten Voor Rusland is duidelijk nog de positieve impact van de anti-

alcoholcampagne te zien waarna de levensverwachting een fenomenale duik neemt Vanaf 1994

stijgt de levensverwachting opnieuw met een drietal jaar en dit tot aan de financieumlle crisis van

1998 Waar de gemiddelde levensverwachting voor de Russische man toen nog een piek van

613 haalde bedroeg deze in 2002 nog slechts 585

Figuur 11 Evolutie in de mannelijke levensverwachting bij de geboorte 1958-2002

Bron Brainerd amp Cutler 2005 p109

Alle besproken politieke militaire en sociale gebeurtenissen hebben hun repercutie gehad op de

demografische variabelen mortaliteit fertiliteit en migratie De gevolgen waren telkens zo

ingrijpend dat ze tot op vandaag een zekere invloed hebben op de bevolkingssamenstelling (Lutz

et al 1994)

2 De feiten en mogelijke verklaringen

Het is niet correct te stellen dat uitsluitend voorgaande tendensen de huidige bevolkingscrisis

hebben veroorzaakt Waarschijnlijker is dat deze bestaande evoluties samen met de

economische sociale en politieke omschakeling aan het begin van de jaren 1990 de basis

hebben gelegd voor een negatieve bevolkingsaangroei waar voorlopig nog geen eind aan lijkt te

komen In dit hoofdstuk wordt getracht een verklaring te geven voor het hoge sterftecijfer in

combinatie met het lage geboortecijfer Bijzondere aandacht wordt besteed aan het hoge

mortaliteitscijfer Literatuuronderzoek wijst uit dat hiervoor tal van uiteenlopende verklaringen

bestaan van milieuvervuiling tot dagelijkse confrontatie met stress Vaak wordt Rusland

vergeleken met westerse landen wat eigenlijk geen nauwkeurig beeld geeft Beter zou zijn in

eerste instantie te kijken hoe het gesteld is in andere voormalige Sovjetrepublieken die net als

Rusland de transitie naar een markteconomie hebben meegemaakt Vooraleer deze verklaringen

te bespreken wordt de evolutie van enkele demografische factoren in de jaren na de transitie

nader toegelicht

21 Feiten

Paragraaf 211 stelt de evolutie van het totale bevolkingsaantal sinds het begin van de transitie

grafisch voor In paragraaf 212 wordt vervolgens een opsplitsing gemaakt naar leeftijd en

geslacht waarna paragraaf 213 de dependentiecoeumlfficieumlnt toelicht Deze indicatoren geven een

beeld van de bevolkingssamenstelling op basis waarvan beleidsbeslissingen kunnen worden

genomen omtrent onderwijs werkgelegenheid of pensionering De mannelijke en vrouwelijke

levensverwachting worden met elkaar vergeleken in paragraaf 214

211 Totale bevolking

De Russische Federale Dienst voor de Statistiek (Rosstat) geeft voor 2008 een bevolkingsaantal

van 142 miljoen aan De VN voorspellen voor 2015 nog een aantal van 1365 miljoen en voor

het jaar 2050 wordt het aantal inwoners van de Russische Federatie nog op slechts 1078 miljoen

geschat (United Nations 2007) Figuur 21 geeft de evolutie weer van de totale bevolking tussen

1989 en 2007 waarbij onmiddellijk de continu dalende trend opvalt sinds midden jaren 1990

Figuur 21 Evolutie van de totale bevolking van de Russische Federatie 1989-2007

Bron UNICEF 2008 (verwerkte gegevens)

212 Bevolking naar leeftijdsgroepen en geslacht

De tabel in bijlage 1 geeft een indeling van de Russische bevolking6 naar leeftijdsklassen met

daarbij voor elke groep het aandeel vrouwen per 1000 mannen Het valt meteen op dat er veel

meer vrouwen zijn dan mannen zowel wat betreft jongeren als ouderen Het aandeel van de

vrouwen neemt bovendien sterker toe met de leeftijd Dit kan oa verklaard worden door de vaak

erg ongezonde levensstijl van de Russische man Overmatig alcoholgebruik is een van de

belangrijkste factoren Hier wordt concreter op ingegaan in paragraaf 23 De beroepsbevolking

vormt - zoals voorlopig ook nog in Belgieuml - de grootste groep binnen de totale bevolking We

zien tussen 2001 en 2007 een terugval van het aandeel van de jongste bevolkingsgroepen (0-16)

ten opzichte van een vrij continu aandeel ouderen (= lsquoouder dan de arbeidsleeftijdrsquo mannen

59+ vrouwen 54+) Opvallend is de verdubbeling van het aandeel 55-59-jarigen en de halvering

van het aandeel 60-64-jarigen over de beschouwde periode Een logische verklaring lijkt hier dat

het om de doorstroom gaat van de generatie geboren tijdens de Tweede Wereldoorlog

Men gaat de bevolking naar leeftijdsgroepen en geslacht vaak grafisch voorstellen door middel

van een zogenaamde bevolkingspiramide Bijlage 2 bevat een piramide voor de Russische

bevolking in 2007 Hieruit kunnen opnieuw duidelijk de perioden worden afgeleid waarin het

6 In de verhandeling wordt gesproken over de lsquoRussische bevolkingrsquo of lsquoRussenrsquo wat niet slaat op de etnische achtergrond maar op alle inwoners van de Russische Federatie

geboortecijfer erg laag was (supra p4-6) Bovendien treedt zowel onderaan als bovenaan een

versmalling op Sinds 2003 ziet men een lichte verbetering bij de jongste leeftijdsgroep

Urbanisering is een bijzonder fenomeen dat heeft geleid tot een verschillende samenstelling naar

leeftijd en geslacht tussen de plattelandsbevolking en de stedelijke bevolking In de jaren 1950-

1960 zijn jongeren massaal naar de steden getrokken waardoor de veroudering op het platteland

versnelde en deze in de steden werd tegengegaan (supra p6) Opvallend voor de niet-stedelijke

gebieden is dat voor de oudere bevolking het aandeel vrouwen veel hoger is dan het aandeel

mannen (Avdeev amp Monnier 1996)

213 Dependentiecoeumlfficieumlnt

ldquoDe dependentiecoeumlfficieumlnt of de afhankelijkheidsindex geeft de verhouding weer van de niet-

productieve bevolking met name de jongste leeftijdsgroep (0-14) plus de ouderen (65+) tot de

bevolking op middelbare leeftijd die wel economisch productief is (15-64) Deze laatste groep

moet in het onderhoud van de eerste twee voorzienrdquo (Witlox 2008-2009 p48) De figuur in

bijlage 2 toont duidelijk dat Rusland - net zoals de meeste westerse landen - in de toekomst te

maken krijgt met een stijgende dependentiecoeumlfficieumlnt Er is een toenemende ontgroening met

nog een lichte verbetering die wordt voorspeld in 2010 en die daarna pas vanaf 2040 opnieuw zal

optreden De vergrijzing daarentegen evolueert de hele tijd in stijgende lijn De

dependentiecoeumlfficieumlnt is een onmisbare indicator op basis waarvan een regering kan overgaan

tot beleidsbeslissingen op sociaal-economisch vlak Rusland weet bijvoorbeeld nu al dat het voor

een grote uitdaging staat wat betreft de financiering van de pensioenen

214 Levensverwachting

In 2001 nam de Russische Federatie nog de 147e plaats in op de wereldranglijst betreffende de

gemiddelde levensverwachting Belgieuml stond op de 18e plaats (met respectievelijk 66 en 78 jaar)7

(De Groote amp Truwant 2003) Eerder werd reeds impliciet aangehaald dat Russische vrouwen

langer leven dan mannen wat wereldwijd op zich een vrij typisch fenomeen is De verschillen in

levensverwachting met de westerse landen zijn echter aanzienlijk Vrouwen zoals te zien in

figuur 22 worden in 1989 nog gemiddeld 745 jaar mannen 642 De jaren nadien daalt de

7 Zambia sloot de ranglijst op de 216e plaats met een gemiddelde levensverwachting van 37 jaar

levensverwachting voor beide geslachten Tussen 1990 en 1995 ziet men zowel bij de mannen

als bij de vrouwen de sterkste daling sinds decennia De mannelijke levensverwachting bereikt in

1994 een minimum van 58 jaar zoals af te lezen is uit tabel 22 Voor vrouwen valt de

levensverwachting in die periode terug van 74 naar 72 jaar Vanaf 1995 treedt een lichte

verbetering op De financieumlle crisis van 1998 duwt de levensverwachting echter opnieuw omlaag

en weer zijn het vooral de mannen die eronder lijden Terwijl vrouwen geleidelijk aan opnieuw

richting het niveau van 1989 evolueren ligt de gemiddelde levensverwachting voor de mannen

in 2006 nog steeds goed vier jaar lager dan aan het begin van de transitie

Figuur 22 Gemiddelde levensverwachting voor mannen versus vrouwen

De kloof tussen de mannelijke en vrouwelijke levensverwachting is dubbel zo groot als deze in

westerse landen In 2003 leefden Russische vrouwen gemiddeld 132 jaar langer dan mannen

(Cockerham et al 2006)

De Amerikaanse demograaf Ward Kingkade maakte schattingen omtrent de levensverwachting

in de jaren 1990 en vergeleek die na afloop van de beschouwde periode met de werkelijke

cijfers8 Zo extrapoleerde hij voor beide geslachten de gemiddelde mortaliteitscijfers voor de

RSFSR uit de jaren 1980 met als basis het geobserveerde cijfer in 1990 Deze methode liet toe te

veronderstellen dat de mannelijke levensverwachting gedurende de jaren 1990 jaarlijks met 04

8 In dit werk wordt niet ingegaan op de precieze wiskundige methode die werd gehanteerd bij de berekeningen Voor de vaststellingen hier vermeld wordt verwezen naar volgende bron W Wade Kingkade Demographic Prospects in the Republics of the Former Soviet Union p 809 en tabel 10 p 808 in Rosefielde S 2001 Premature Deaths Russiarsquos Radical Economic Transition in Soviet Perspective

zou stijgen de vrouwelijke levensverwachting jaarlijks met 02 Volgens Rosefielde (2001)

was dit zeker niet overdreven optimistisch en kwam het ongeveer overeen met de trends die men

ook voor West-Europa voorspelde ldquoVandaar dat de forse daling in de levensverwachting die

zich uiteindelijk heeft voorgedaan een radicale breuk bleek met voorgaande trendsrdquo (Rosefielde

2001 p1162) De cijfers in tabel 21 zijn sprekend voor de dramatische demografische

ontwikkeling die zich voordeed tijdens de eerste helft van de jaren 1990

Tabel 21 Vitale statistieken voor Rusland 1990-1998

Bron Rosefielde 2001 p1173

22 Componenten

Dit deel bespreekt de belangrijkste componenten voor de evolutie van een bevolking De

problematiek van het dalende geboortecijfer komt aan bod in paragraaf 221 Paragraaf 222

handelt over de snelheid waarmee en de manier waarop de economische hervormingen in de

transitielanden werden doorgevoerd Vervolgens wordt naar een verband gezocht met het

stijgende sterftecijfer in de jaren 1990 Migratie is de derde component die zowel een positief als

een negatief effect kan hebben op de bevolking Deze factor komt ter sprake in paragraaf 223

221 Nataliteit

Het totale vruchtbaarheidscijfer wordt in de demografische discipline omschreven als het aantal

kinderen dat een vrouw gedurende haar leven baart aangenomen dat de vruchtbare periode

tussen de leeftijd van 15 en 49 jaar ligt (UNICEF 2008) Niet enkel in Rusland maar ook in de

meeste Europese landen ligt het vruchtbaarheidscijfer in principe te laag om van een

evenwichtige bevolkingsaanwas te spreken Wat Rusland betreft is de fertiliteit fors gedaald van

20 in 1989 tot 13 in 2002 (Grogan 2006 p363) De laatste jaren is echter een lichte

verbetering merkbaar een stijging van 119 in 2000 tot 130 in 2006 Dit cijfer komt echter nog

lang niet in de buurt van de 23 geboorten per vrouw die demografen noodzakelijk achten om de

huidige bevolking te reproduceren9 Figuur 23 toont de sterke daling van het

vruchtbaarheidscijfer tijdens de eerste transitiejaren en een lichte verbetering sinds 2000

Figuur 23 Vruchtbaarheidscijfer (aantal levendgeborenen per vrouw tussen 15 en 49 jaar)

De tabel in bijlage 4 geeft de gemiddelde vruchtbaarheidscijfers weer voor verschillende regiorsquos

tussen 1970 en 1998 In 1998 lag dit cijfer in zes van de zeven beschouwde regiorsquos beneden het

reproductieniveau Enkel in Centraal-Azieuml - met toen een coeumlfficieumlnt van 25 - leek reproductie

voorlopig nog verzekerd In Tsjechieuml Bulgarije Letland Wit-Rusland Rusland en Estland lag

het vruchtbaarheidscijfer onder 12 waardoor overheden zich terecht zorgen begonnen te maken

omtrent pensioenen gezondheidsuitgaven bij een voortdurend krimpende belastingsbasis

(Grogan 2006)

9 Op wereldniveau wordt het vruchtbaarheidscijfer op 21 gesteld Men zou maw minstens dit getal moeten halen om van reproductie te kunnen spreken Dit cijfer is echter globaal beschouwd tussen individuele landen kunnen grote verschillen bestaan (Witlox 2008-2009)

222 Mortaliteit

Brainerd en Cutler (2005 p110-111) stellen vast dat er een sterke negatieve correlatie bestaat

tussen evoluties in de mortaliteit en het feit of een land al dan niet een gezonde economische

toestand kent Over de periode 1989-1994 kende Oekraiumlne bijvoorbeeld een negatieve

economische groei en dat ging op demografisch vlak gepaard met een hoog mortaliteitscijfer

Voor Polen geldde het omgekeerde Rusland kan eerder worden beschouwd als een uitzondering

aangezien het mortaliteitscijfer hoger lag dan men zou verwachten op basis van de economische

De economische transitie in de jaren 1990 deed zich in Rusland en in elke voormalige

Sovjetrepubliek op een nagenoeg eigen manier voor Landen als Polen Hongarije en Slovenieuml

kozen voor de zogenaamde schoktherapie wat een snelle en drastische overgang naar een

markteconomie impliceert (Merlevede 2007-2008) De tabel in bijlage 5 geeft de groeicijfers

weer voor 13 postcommunistische economieeumln tussen 1989 en 1999 Deze illustreert dat de

landen die kozen voor de schoktherapie reeds in 1994 opnieuw een positieve economische groei

kenden10 Tegen dit betreffende jaar had de economie zich - al dan niet voorlopig - hersteld in

alle landen terwijl Wit-Rusland Rusland en Oekraiumlne nog steeds met een sterk negatief

groeicijfer kampten Deze landen kenden namelijk een schok maar geen therapie Pas in 1997

ziet Rusland voor het eerst weer een licht positieve groei van haar reeumlle BBP In 1998 zorgt de

financieumlle crisis echter opnieuw voor een negatief groeicijfer Rosefielde (2001) geeft oa felle

kritiek op het beleid van Boris Jeltsin Hij beschuldigt deze laatste ervan net als Lenin en Stalin

te radicaal overgeschakeld te zijn naar een nieuw economisch systeem (economic radicalism)

De Sovjetstaat werd zo snel mogelijk ontbonden en een nieuwe machtsstructuur werd opgericht

ldquoHiermee begon voor Rusland een periode waarin de sociale ongelijkheid in de maatschappij

schrijnend en wraakroepend was en waarin een aantal rijken quasi straffeloos konden profiteren

van de wetteloosheid op economisch vlak Het land werd tijdelijk geregeerd door de lsquoFamiliersquo

(Semacirc) van lsquoTsaar Borisrsquordquo (Poucke Van 2006 p202) Deze kwesties hebben volgens Rosefielde

indirect mee geleid tot de vroegtijdige dood van vele Russische burgers in de jaren 1990

10 Na de val van het communisme koos elk land aan welk tempo het de hervormingen zou doorvoeren Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen schoktherapie (ook Big bang) en gradualisme Polen en Tsjechoslowakije opteerden voor het eerste en toonden daarmee hun bereidheid radicaal te breken met het verleden Hongarije zette het graduele pad verder dat al bewandeld werd vanaf de jaren zestig Men spreekt hier van lsquoimpliciet gradualismersquo net zoals dat ook het geval was voor Slovenieuml Roemenieuml en Litouwen In Rusland Wit-Rusland en Oekraiumlne loopt het echter fout omwille van politieke conflicten men spreekt over ldquoschok zonder therapierdquo (Merlevede 2007-2008)

Leggen we deze vaststellingen inzake economische groei naast gegevens betreffende de

mannelijke levensverwachting in de jaren 1990 dan kunnen parallellen worden getrokken Uit

de tabel in bijlage 6 valt op te merken dat de gemiddelde Russische jongen bij geboorte in 1994

nog amper een levensverwachting van 57 jaar had Polen deed het op dit vlak beter Ook in

Hongarije en Slovenieuml had de transitie nauwelijks of zelfs geen effect op de levensverwachting

Men kan zich afvragen in welke richting de causaliteit voor Rusland opgaat is het de recessie

die een lage levensverwachting in de hand werkte of is het de gezondheidscrisis die ervoor

zorgde dat de Russische economie met moeite tot herstel kwam In de bestudeerde literatuur

worden uiteenlopende verklaringen gegeven voor de gezondheidscrisis maar men lijkt het er

alleszins min of meer over eens dat de economische transitie mee de oorzaak is geweest van de

erg hoge sterftecijfers en dus de lage levensverwachting

Nog voacuteoacuter de mannelijke levensverwachting weer het niveau van 1992 kon bereiken daalde ze in

1999 opnieuw tot 61 jaar Deze tweede terugval na vier jaar van geleidelijk herstel lijkt een

fenomeen uniek voor Rusland (Kontorovich 2001 Brainerd amp Cutler 2005) Als men hiervoor

een verklaring wil vinden is het noodzakelijk te onderzoeken wat de determinerende factoren

kunnen zijn voor de stijgende mortaliteit Deze worden verder besproken in paragraaf 23

223 Migratiesaldo

Migratie heeft vandaag in Rusland naast het lage geboortecijfer en het hoge sterftecijfer een

negatieve impact op de demografie Etnische Russen die ten tijde van het communisme waren

geeumlmigreerd naar de GOS-landen en die na de val besluiten terug te keren naar hun thuisland

zorgen er de eerste vier transitiejaren voor dat de natuurlijke daling van de Russische bevolking

nog enigszins wordt gecompenseerd Sinds de tweede helft van de jaren 1990 doet zich echter

een permanente afname van het absolute aantal immigranten voor Arbeidsimmigratie is er nog

uit landen als Tadzjikistan en Kirgizieuml (Saveliev 2007) Een bijzonder geval vormt China Men

spreekt wel eens over het lsquogele gevaarrsquo om te verwijzen naar de angst van de Russen voor de

massale immigratie van Chinezen naar Oost-Siberieuml (Does 2000) Racisme kan een rem vormen

op bepaalde immigratiestromen Racistisch geweld is voornamelijk geconcentreerd in de grootste

steden Figuur 24 laat voor Rusland de evolutie van zowel inwijking als uitwijking zien De

immigratiestroom is zeer omvangrijk begin jaren 1990 maar kent een scherpe terugval vanaf

1994 In 2005 is er voor het eerst opnieuw een lichte verbetering te zien Wat emigratie betreft

was er het probleem van de braindrain in de jaren 1990 duizenden Russische wetenschappers en

hoger opgeleiden hebben het land verlaten om zich in de VS of in Europa te vestigen (Saveliev

2007) ldquoIn 2006 lanceerde voormalig president Vladimir Poetin een regeringsprogramma om

uitgeweken Russen aan te moedigen vrijwillig terug te keren naar Ruslandrdquo (Clerix 2008 p38)

Op de figuur is wat de emigratiestroom betreft een daling op te merken tussen 1991 en 1994

waarna de afnemende trend zich geleidelijk blijft doorzetten tot de laatste meting in 2006 In de

tabel in bijlage 7 wordt voor de periode 1990-1998 de totale Russische bevolking enerzijds met

en anderzijds zonder migratie weergegeven in absolute cijfers Voor een gedetailleerd overzicht

van het absolute aantal internationale migranten in en uit de Russische Federatie (1997-2007)

volgens land van herkomst en land van bestemming wordt verwezen naar bijlage 8

Figuur 24 Aantal immigranten versus emigranten voor de Russische Federatie 1989-2006 (x1000)

23 Verklaringen voor het hoge mortaliteitscijfer

Zoals reeds aan het begin van hoofdstuk 2 werd gesteld zouden de bestaande evoluties samen

met de economische sociale en politieke omschakeling begin jaren 1990 geleid hebben tot een

stijgende mortaliteit In deze context wordt ingegaan op volgende mogelijke verklaringen de

verarming van de bevolking groeiende sociale ongelijkheid en de ineenstorting van het politieke

systeem Verder komen ook de ongezonde levensstijl en psychosociale factoren aan bod

Verschillende bronnen lijken het erover eens dat de plotse stijging in de mortaliteit weinig of

niets te maken had met milieuvervuiling11 of de slechte toestand waarin het systeem van

gezondheidszorg sinds begin jaren 1990 verkeert (Chen et al 1996 Shkolnikov et al 1998

Kontorovich 2001)

231 Verarming van de bevolking

Verarming en bijgevolg een daling van de levensstandaard is een vaak aangehaalde verklaring

voor de stijging in de mortaliteit Rusland werd bij de transitie geconfronteerd met privatisering

van bedrijven plotse prijsliberalisatie en hyperinflatie die tussen 1992 en 1994 leidde tot

duizelingwekkende prijsstijgingen Maatregelen ter bescherming van de gewone burger waren er

niet in Rusland en het sociale vangnet (voorheen geregeld door de bedrijven zelf) viel nagenoeg

volledig weg (Merlevede 2007-2008) Er ontstond massale werkloosheid Het BBP per capita

daalde fors en hoewel men niet massaal omkwam van de honger belandden vele gezinnen onder

de armoedegrens (Chen et al 1996) Nochtans is het vrij onwaarschijnlijk dat er een rechtstreeks

verband was tussen de daling van de levensstandaard en het hogere mortaliteitscijfer Stel dat dit

wel zo was dan zou de armoede in eerste instantie de meest kwetsbaren van de maatschappij

moeten treffen namelijk de kinderen en de ouderen (Brainerd amp Cutler 2005) In de

beschouwde periode ondergaat het mortaliteitscijfer voor deze groepen echter geen

systematische wijzigingen Het was daarentegen de actieve bevolking de zogenaamd minst

kwetsbaren die een sterke stijging van de mortaliteit kende Andere factoren zoals de

alcoholproblematiek en psychosociale stress zouden hier sterk van invloed zijn geweest

232 Grotere sociale ongelijkheid

Dit is een fenomeen dat impact zou hebben gehad op de levensverwachting en dan voornamelijk

bij mannen In alle transitielanden werd begin jaren 1990 de inkomensverdeling helemaal scheef

getrokken ldquoDe hoger opgeleiden die werkten in de olie- gas- of financieumlle sector kwamen hier

uit als grote winnaars diegenen die voorheen werkten in de landbouw het onderwijs of de

11 Milieuvervuiling is in Rusland een ernstig probleem Er zijn honderden zogenaamde ldquoecologische rampgebiedenrdquo waar het onder andere door lucht- enof watervervuiling erg ongezond is om te leven In september 2007 plaatste de Amerikaanse milieuorganisatie Blacksmith Institute nog twee Russische steden in de top 10 van haar rapport ldquoThe Worlds Worst Polluted Placesrdquo Dzerzhinsk (chemicalieumln) en Norilsk (zware metalen waaronder nikkel) Bratsk Tsjita Magnitogorsk en Rudnaya Pristan waren terug te vinden in de top 30 (Blacksmith Institute 2007)

medische sector als de grote verliezersrdquo (Chen et al 1996 p522) De Gini-coeumlfficieumlnt een

maatstaf voor de inkomensongelijkheid bedroeg voor Rusland in 1989 nog 27 maar was in

1996 al gestegen tot 4812 (UNICEF 2008)

Bobak amp Marmot (1996) berekenden dat er een negatieve correlatie bestaat tussen bijvoorbeeld

opleidingsniveau sociale positie of beroepsstatus en het risico op sterfte hoe lager men zich op

de ladder bevindt hoe groter de kans op mortaliteit Onder andere het risico op sterfte door een

cardiovasculaire aandoening of geweld zou groter zijn Nochtans moet hier enige nuancering

worden gemaakt namelijk dat voornamelijk bij de mannelijke bevolking de mortaliteit steeg

terwijl het net de vrouwen waren die een hogere werkloosheidsgraad kenden13 en daardoor

volgens studies het vaakst lsquostressrsquo ondervonden14 (Chen et al 1996) Hier komt men maw

opnieuw bij het feit dat ook andere factoren in rekening moeten worden gebracht wil men het

onderzochte fenomeen verklaren gezondheidstoestand alcoholconsumptie de manier waarop

men naar de toekomst kijkt sociale contacten enzovoort Al deze onderwerpen komen in de

volgende paragrafen aan bod

233 Het verdwijnen van politieke instituties

ldquoEen verzwakking van de wetgeving en het oude staatsapparaat dat plots ophield te bestaan

zorgden bij de transitie voor politieke instabiliteit Zonder duidelijke beleidsdoelen voor ogen

voerde men in Rusland een laks en chaotisch beleid Dat opende de wegen naar misdaad en

corruptie binnen het overheidssysteem Mensen van alle sociale posities voelden zich bedreigd

was het niet door de georganiseerde misdaad dan was het wel door het zinloze geweld op straat

[hellip] Het aantal gevallen van opzettelijke doodslag lag in de eerste helft van de jaren 1990 op het

niveau van Zuid-Afrika toen omschreven als een van de meest gewelddadige regiorsquos ter wereldrdquo

(Chen et al 1996 p523) Deze zaken worden vaak gerapporteerd als stressfactoren die van

invloed zijn op de mortaliteit

12 Een Gini-coeumlfficieumlnt van 0 staat voor perfecte inkomensgelijkheid een coeumlfficieumlnt van 100 staat voor perfecte inkomensongelijkheid 13 In Rusland worden vrouwen sneller van de arbeidsmarkt gehaald dan mannen Ze hebben dus een grotere kans op werkloosheid [hellip] ldquoWhy should we employ women when men are out of work Itrsquos better that men work and women take care of children and do houseworkrdquo (citaat van een voormalig Russisch minister in World Bank World Development Report 1996 p72 In Chen et al 1996 p529) 14 De factor stress wordt nader besproken in paragraaf 235

Bovenstaande elementen hebben geen rechtstreekse invloed gehad op het mortaliteitscijfer maar

leidden er wel toe dat vele Russen bijvoorbeeld het vertrouwen in het politieke systeem verloren

een laag zelfbeeld kenden en een pessimistische kijk op de toekomst ontwikkelden In studies

naar het verband tussen stress en bevolkingsgezondheid in Rusland komt naar voren dat mensen

uit alle lagen van de bevolking een constant gevoel van psychosociale stress ervaren sinds de val

van het communisme (Pietilauml amp Rytkoumlnen 2008) Er zijn vooralsnog geen empirische

bewijsstukken dat er een direct verband bestaat tussen stress en een hoger sterftecijfer in Oost-

Europa (Cockerham 1997) Aannemelijk is echter dat er een indirect verband bestaat een gevoel

van stress zou kunnen aanzetten tot een ongezonde levensstijl Wat men bijvoorbeeld wel heeft

bewezen is dat er een positief verband bestaat tussen alcoholconsumptie en mortaliteit (Brainerd

amp Cutler 2005)

234 Ongezonde levensstijl

Russen kenden reeds ten tijde van het communisme geen al te gezonde levensstijl (te weinig

lichaamsbeweging roken alcoholismehellip) en daar kwam niet meteen verbetering in na de

transitie (Cockerham Hinote Cockerham Abbott 2006) Een eerste zaak is de

alcoholproblematiek Alcoholconsumptie ligt vooral bij Russische mannen erg hoog Zij sterven

al te vaak ofwel door alcoholvergiftiging ofwel doordat langdurig en overmatig gebruik

uiteindelijk leidt tot cardiovasculaire aandoeningen (hart- en vaatziekten) die op hun beurt dan

weer een van de voornaamste doodsoorzaken zijn in Rusland15 Figuur 25 toont de evolutie van

de alcoholconsumptie (aantal liter pure alcohol per jaar) op basis van gegevens van de WHO en

de RLMS16 ldquoDe data van de WHO zijn afkomstig uit officieumlle verkoopcijfers wat betreft

alcoholische dranken [hellip] Voor de RLMS werd aan verschillende individuen gevraagd welke

alcoholische dranken men de afgelopen dertig dagen had gebruikt en men zette de antwoorden

dan om in het aantal liters pure alcohol geconsumeerd De figuur geeft ter vergelijking aan de

rechterzijde het mortaliteitscijfer aan voor volwassen mannenrdquo (Brainerd amp Cutler 2005 p119)

15 Wat betreft het aantal sterfgevallen ten gevolge van hart-en vaatziekten doet Rusland het zeer slecht in vergelijking met de rest van de wereld Bij ongeveer 800 op de 100 000 sterfgevallen zou de oorzaak een cardiovasculaire aandoening zijn voor het jaar 2000 betekende dat 553 van het totaal (Levintova 2005) 16 De Russia Longitudinal Monitoring Study loopt sinds 1992 en verzamelt data over gezondheidswezen en de economische situatie op individueel niveau tot op gemeenschapsniveau

Figuur 25 Alcoholconsumptie en genormaliseerde sterftecijfers voor mannen (25-64j) in Rusland

Beide gegevensreeksen tonen een substantieumlle stijging in de alcoholconsumptie begin jaren 1990

en een daling tussen 1994 en 1996 Na 1996 lopen de resultaten van de WHO en de RMLS uit

elkaar De RLMS laat tot 1998 een daling zien die opnieuw wordt gevolgd door een scherpe

stijging terwijl de WHO sinds 1996 eerder al een graduele stijging laat zien Voornamelijk de

grafiek van de RLMS sluit nauw aan bij de mannelijke sterftecijfers toegenomen

alcoholconsumptie gaat gepaard met een stijgende mortaliteit (Brainerd amp Cutler 2005)

Men zou kunnen aannemen dat de eerder besproken factoren zoals verarming grotere sociale

ongelijkheid en de verdwijning van politieke instituties tijdens de transitiejaren hebben geleid tot

een toename van de alcoholconsumptie zij het niet dat er ook een verband bestaat met de prijs

die men toen betaalde voor alcohol Alcohol werd bijvoorbeeld tussen 1992 en 1994 voor de

helft goedkoper terwijl tussen 1994 en 1996 de prijs opnieuw steeg Overmatig alcoholgebruik

kan ook onrechtstreeks de mortaliteit beiumlnvloeden via geweldpleging (moord of zelfmoord) of

ongelukken bijvoorbeeld in het verkeer De tabel in bijlage 9 tracht inzicht te geven in de

specifieke doodsoorzaken tijdens de transitiejaren waarbij onder andere duidelijk wordt dat er

een positief verband bestaat tussen de evolutie in alcoholconsumptie en sterfte door externe

oorzaken (Brainerd amp Cutler 2005 Shkolnikov et al 1998 p2003) Bovendien schat men dat

ldquoin de jaren 1990 een kwart van de stijging in het mortaliteitscijfer te wijten was aan de stijgende

alcoholconsumptierdquo (Brainerd amp Cutler 2005 p122)

De groep die het zwaarst werd getroffen door een stijging in de mortaliteit aan het begin van de

jaren 1990 was de bevolking op arbeidsleeftijd Tabel 22 geeft weer dat tussen 1990 en 1994 de

twee voornaamste klassen van doodsoorzaken (hart- en vaatziekten amp ongelukken vergiftiging

en traumarsquos) geldden voor 75 van de totale stijging in het mortaliteitscijfer Het is vrij

waarschijnlijk dat overmatig alcoholgebruik daar de onderliggende factor was

Tabel 22 De mate waarin de verschillende doodsoorzaken leidden tot een stijging van het mortaliteitscijfer in Rusland 1990-1994

Doodsoorzaken Totale toename (x1000) Totale aandeel ()

Totaal 2956 1000

Infectie- en parasitaire ziekten 99 33

Neoplasm ziekten (kanker) 13 04

Hart- en vaatziekten 906 306

Aandoeningen aan de luchtwegen 185 63

Maag- en darmaandoeningen 159 54

Ongelukken vergiftiging en traumarsquos 1313 444

Andere 281 95

Bron Kontorovich 2001 p226

Sinds 2000 zou er een lichte verbetering zijn wat de consumptie van sterke dranken betreft

onder andere door de invoering van accijnzen De overheid tracht de laatste jaren ook de

clandestiene stook van alcohol die vaak van zeer slechte kwaliteit is aan te pakken

Hoewel fruit en groenten tegenwoordig overal in Rusland goed voorradig zijn is de consumptie

ervan flink gedaald sinds de jaren 1990 Andere Oost-Europese landen begonnen goedkoop fruit

en groenten te importeren uit het westen terwijl Rusland zich aanvankelijk afschermde en de

mensen er overschakelden op goedkopere maar ongezondere voeding Onderzoek door Brainerd

amp Cutler (2005) heeft aangetoond dat er een statistisch significant en negatief verband bestaat

tussen consumptie van fruit en groenten en mortaliteit als gevolg van cardiovasculaire

aandoeningen Opnieuw wordt verwezen naar bijlage 9 Het is op zichzelf geen verklarende

factor maar het lijkt aannemelijk dat de dalende consumptie van fruit en groenten van invloed is

geweest

235 Psychosociale factoren

Het communisme bood de mensen zekerheid zowel op sociaal-politiek als op economisch vlak

werkloosheid was er nauwelijks of niet er bestond een goede organisatie op het vlak van

gezondheidszorg pensioenen werden gegarandeerd enzovoort In 1990 viel die hele basis weg

en de mensen waren in eerste instantie op zichzelf aangewezen De toekomst werd

onvoorspelbaar en men ging deze automatisch negatiever zien ldquoOnvoorspelbaarheid is een

psychosociale factor die de gezondheid kan aantasten wanneer het leidt tot een gevoel van

stressrdquo (Brainerd amp Cutler 2005 p125) Hoewel er niet meteen een eenduidige definitie van

stress kan worden gegeven blijkt het toch een gevoel te zijn dat vele Russen dagelijks ervaren

(Pietilauml amp Rytkoumlnen 2008 Shkolnikov et al 1998) De veranderingen op politiek economisch

en sociaal vlak daarmee samenhangende instabiliteit en onzekerheid maar ook concrete

gevolgen zoals lagere lonen en pensioenen werkloosheid en stijgende consumptieprijzen werden

het vaakst aangehaald als oorzaken van stress (Pietilauml amp Rytkoumlnen 2008) Naast stress zouden

ook andere factoren van invloed zijn op de gezondheid Gevoelens van hopeloosheid of wanhoop

bij mannen van gemiddelde leeftijd zouden het risico op hart- en vaatziekten en een hartaanval

verhogen zelfs als men niet rookt of drinkt (Everson Kaplan Goldberg Salonen Salonen

1997) Het aantal gevallen van zelfmoord ging fors naar omhoog tijdens de eerste jaren van de

transitie en bleef ook in contrast met andere voormalig communistische landen na 1994 verder

stijgen Opnieuw wordt verwezen naar bijlage 9 ldquoOngeveer een vierde van de totale stijging in

het sterftecijfer in de jaren 1990 kan worden verklaard door een toename in het aantal

zelfmoordenrdquo (Brainerd amp Cutler 2005 p126) Opmerkelijk is de daling van het minimumloon

sinds de transitie en het negatieve en significante verband met de mortaliteit meerbepaald sterfte

door cardiovasculaire aandoeningen ldquoDe daling van het minimumloon bleek verantwoordelijk

voor 34 van de totale stijging van het sterftecijfer in Rusland tussen 1989 en 2000rdquo (Brainerd

amp Cutler 2005 p127)

3 Economische context

Deze verhandeling heeft tot doel enerzijds een analyse te geven van de demografie in Rusland en

anderzijds de implicaties van een negatieve bevolkingsgroei op de economie na te gaan In vorig

hoofdstuk werd een overzicht gegeven van de tendensen die zich hebben voorgedaan vanaf de

val van de Sovjet-Unie tot ongeveer de dag van vandaag Er werd vastgesteld dat de huidige

bevolkingscrisis in een historische context moet worden geplaatst om zo enige duidelijkheid te

verkrijgen omtrent de diepere oorzaken van de crisis Aangezien deze crisis echter als uniek

wordt bestempeld (supra p4) bestaat er zeer veel discussie over welke factoren precies de lage

levensverwachting en het hoge mortaliteitscijfer in de hand hebben gewerkt In het derde deel

van de tekst zal worden getracht de demografische theorieeumln in een economisch kader te plaatsen

en dit voornamelijk om voorspellingen te kunnen doen over hoe de Russische economie in de

toekomst zal evolueren Kan een afnemende bevolking de economische groei aantasten Indien

ja wat voor maatregelen kunnen hiertegen worden genomen Is het werkelijk het tekort aan

mensen dat voor problemen kan zorgen of zijn er ook andere factoren die meespelen zoals

scholingsgraad en technologische ontwikkeling Ten slotte zal gekeken worden wat Rusland op

beleidsvlak kan doen om de economische groei op lange termijn te verzekeren

Paragraaf 31 beschrijft wat Rusland momenteel op economisch vlak realiseert aan in- en uitvoer

waar de drijfveer van de groei ligt en welke de relatie met Belgieuml is Om in te spelen op de

actualiteit wordt ook een kort stuk gewijd aan de kredietcrisis van 2007-2009 In paragraaf 32

wordt getracht om via enkele groeimodellen te komen tot voorspellingen omtrent het effect van

een negatieve bevolkingsgroei lage scholingsgraad en verouderde technologie op de groei van

een economie Via Malthus en Harrod-Domar wordt het Solow-model voor economische groei

geiumlntroduceerd om deze laatste als toepassing te gebruiken voor Rusland Aangezien dit model

enkele beperkingen vertoont wordt vervolgens gekeken welke voorspellingen kunnen worden

gemaakt bij een verdere uitbreiding naar Mankiw Romer en Weil Als laatste komt de

endogene-groeitheorie aan bod waarbij bevolking over het algemeen wordt beschouwd als een

bron voor innovatie en technologische ontwikkeling

31 Russische economie in de 21e eeuw

Rusland kent de laatste jaren een ware economische boom ldquoHet groeipercentage bedraagt

momenteel ongeveer 8 per jaar maar wordt verwacht licht af te nemen tot 6 in 2010rdquo

(BOFIT 2008 p1) Als men bedenkt dat tien jaar geleden het land nog zo goed als failliet werd

verklaard is dit een sterke prestatie Een heropleving van de economie en de enorme groei die

vandaag wordt gerealiseerd zijn voor een groot deel te danken aan de hoge olieprijzen

Sommigen menen dat snel herstel mede mogelijk was door de politieke stabiliteit die het land

sinds het begin van het nieuwe millennium kent17 (Norton 2008)

De binnenlandse productie voldoet niet aan de grote vraag naar consumptiegoederen en daarom

is import noodzakelijk BOFIT (2008) voorspelt dat de import zeker tot 2010 zal blijven

toenemen zij het aan een tempo dat gradueel vertraagt De figuur in bijlage 10 illustreert dat

minerale brandstoffen (gas en olie) en metalen Ruslands belangrijkste exportproducten zijn In

2005 liep de export vanuit Rusland naar Vlaanderen op tot meer dan euro36 miljard het grootste

deel van de totale uitvoer bestond uit gas en olie (Vacature 2007) De export naar Vlaanderen

was in 2007 reeds goed voor euro375 miljard en bleef ook begin 2008 verder toenemen Ook de

import vanuit Vlaanderen naar Rusland bedroeg in 2007 niet minder dan euro246 miljard de groei

bleef echter beperkt begin 2008 Meer en meer Belgische ondernemingen vinden hun weg naar

Rusland om te investeren in de economie of om er een eigen vestiging op te richten Gekende

Belgische ondernemingen in Rusland zijn oa Ahlers Inbev en KBC (Rusland Platform 2008)

De voorbije jaren kende Rusland aldus een aanzienlijke toestroom van buitenlandse distributeurs

en producenten Nochtans schrikt de Russische markt de dag van vandaag nog altijd vele

buitenlandse ondernemers af Het heeft inderdaad heel wat voeten in de aarde om er zaken te

doen laat staan er een vestiging op te richten Vaak is het echter een kwestie van een minimum

aan vertrouwen te durven stellen in de instellingen maar ook van de juiste specialisten te vinden

ter begeleiding (Rusland Platform 2008) Daarnaast zijn er ook de buitenlandse beleggers die

samen tot voor kort nog 70 uitmaakten van het totaal aan investeringen in Russisch vermogen

(Bush 2008) Nochtans werd in het najaar van 2008 niet lang na het conflict met Georgieuml ook

Rusland getroffen door de wereldwijde kredietcrisis die is ontstaan in de Verenigde Staten Dit

17 Men maakt hier de vergelijking met landen als Nigeria Venezuela en Irak waar de hoge olieprijzen niet hebben geleid tot snelle economische vooruitgang zoals in het huidige Rusland

heeft geleid tot een enorme kapitaalvlucht met zware gevolgen voor de sectoren in ontwikkeling

zoals de bouwsector (Corstius 2009)

De Russische overheid heeft de voorbije jaren alles in het werk gesteld om herhaling van een

crisis zoals die van 1998 te voorkomen Toen verloren miljoenen Russen al hun spaarcenten ten

gevolge van de instorting van de roebel en werd Rusland nagenoeg failliet verklaard De

economie heeft zich echter snel kunnen herstellen ldquoRusland kent de laatste jaren een gunstig

macro-economisch klimaat dat gepaard gaat met overschotten zowel op het overheidsbudget als

op de betalingsbalans De aandelenmarkt kende een forse groei in de periode 2004-2007 ze is

echter nog verre van volmaaktrdquo (Mau 2009 p10) De Russische overheid heeft bovendien als

buffer tegen sterke schommelingen in de olieprijzen een zogenaamd lsquostabiliteitsfondsrsquo18

opgericht (Aris 2004) Om de gevolgen van de huidige kredietcrisis te verzachten voorziet de

Russische overheid verschillende maatregelen ldquoZo is men de banken reeds ter hulp geschoten

via kapitaalinjecties om voldoende liquiditeit te verzekerenrdquo (Mau 2009 p16) De roebel staat

onder druk door de dalende olieprijzen en de massale kapitaalvlucht maar in tegenstelling tot

1998 voert de overheid nu een geleidelijke in plaats van een bruuske devaluatie uit (Mau 2009)

Voor het enorme reddingsplan werd in totaal ongeveer 5 triljoen roebel vrijgemaakt oftewel

12 van het Russisch BBP (Titov 2009) Ondanks de verschillende maatregelen blijkt dat de

crisis nu ook stilaan de gewone burgers treft Naast een stijging van de werkloosheid heeft de

hoge inflatie19 geleid tot een daling van de koopkracht Banken zijn erg terughoudend niet alleen

qua onderlinge kredietverlening maar ook leningen aan ondernemingen en

consumentenkredieten worden nog amper verstrekt (Bush 2008) Voorlopig lijkt het einde van

de crisis nog niet in zicht

In paragraaf 311 wordt het belang onderstreept van zowel binnen- als buitenlandse

investeringen in verschillende sectoren van de Russische economie Daarmee samenhangend

belicht paragraaf 312 het probleem van de onaantrekkelijke institutionele omgeving die vele

investeerders afschrikt de stap te zetten Vervolgens wijst paragraaf 313 op de absolute

noodzaak van een gediversifieerde economie Paragraaf 314 ten slotte gaat kort in op het feit

18 Het stabiliteitsfonds werd in de eerste plaats opgericht als buffer voor wanneer er een plotse daling zou optreden van de olieprijzen Het wordt ook gebruikt om buitenlandse schulden op voorhand af te lossen en in mindere mate om te sparen voor de toekomstige pensioenuitgaven (Aris 2004 BOFIT 2008) Hoewel het fonds een enorme hoeveelheid financieumlle reserves bevat worden deze niet aangewend om de economie te ondersteunen omwille van het gevaar voor torenhoge inflatie (Bush 2008) 19 In het najaar van 2008 kende de inflatie nog een piek van 15 dat is het dubbele van het percentage dat exact een jaar eerder werd opgetekend (Bush 2008)

dat productie vaak op inefficieumlnte wijze tot stand komt en stipt hierbij reeds de

scholingsproblematiek aan

311 Investeringsnood

De groeiende binnenlandse vraag naar consumptiegoederen is momenteel de drijvende kracht

achter de snelle economische expansie Gezinnen consumeren meer doordat de inkomens zijn

gestegen maar ook doordat gezinnen tegenwoordig vaker een lening aangaan De vraag door de

gezinnen naar consumptiegoederen wordt verwacht te blijven groeien tot 2010 zij het aan een

afnemend tempo (BOFIT 2008) ldquoRusland concentreert zich hoofdzakelijk op de export van

ruwe olie waarnaar het leeuwendeel van de investeringen gaat Meer en meer middelen vloeien

echter ook naar de bouwnijverheid en machineconstructie die tot de sterkst groeiende sectoren

van de Russische economie behorenrdquo (Aris 2004 p163) Groot nadeel in Rusland is dat de

infrastructuur hopeloos verouderd is en niet meer kan voldoen aan de moderne economische

noden20 De overheid is niet bij machte om op eigen krachten de noodzakelijke hervormingen

door te voeren en buitenlandse investeringen zijn dan ook broodnodig (Norton 2008) In

tegenstelling tot een tiental jaar geleden wordt Rusland almaar meer zowel door grote als

kleinere investeerders beschouwd als the place to be ldquoVoor de Russische economie is de

toegang tot internationale kapitaalmarkten van cruciaal belang maar andere landen moeten

natuurlijk ook bereid zijn hun markten open te stellen [hellip] Hoe verder verwijderd van Rusland

hoe groter echter de misvattingen zo lijkt wel Europa toont alleszins veel meer openheid dan de

Verenigde Statenrdquo (Norton 2008 p90amp p96)

312 Institutionele hervormingen

Vele potentieumlle investeerders blijven weg omwille van het gebrek aan vertrouwen in de

instellingen ldquoVertrouwen heeft in het Russische bedrijfsleven blijkbaar een andere betekenis dan

wat men zich daar in het westen bij voorstelt en dat heeft zijn weerslag op contractuele

verbintenissen en afsprakenrdquo (Rusland Platform 2008) Door de sterke bureaucratie duurt het

zeer lang om contracten in orde te maken of eigendomsrechten te verkrijgen De inefficieumlnte en

20 Ter illustratie in 2006 ging in Rusland slechts 104 van het BBP naar wegenbouw- en onderhoud terwijl dat in Italieuml 48 was en in Groot-Brittannieuml 4 Zelfs in Wit-Rusland lag het percentage hoger met name op 22 van het BBP (Norton 2004)

corrupte administratie is allerminst een stimulans voor de investeerders Ook de afwezigheid van

een onafhankelijk gerechtelijk apparaat een niet aangepaste wetgeving inzake eigendomsrecht

en een gebrek aan zakelijke ethiek zijn remfactoren (FOD 2009 Hardt 2005) Om in de

toekomst de nodige investeerders aan te trekken is daarom een grondige hervorming van zowel

de gerechtelijke als de administratieve instanties vereist

313 Diversificatie

De Russische economie concentreert zich voornamelijk op de energiesector wat maakt dat het

land zeer kwetsbaar is voor schommelingen in de wereldprijzen ldquoGrondstoffen voornamelijk

olie waren begin 2009 goed voor 40 van de Russische inkomstenrdquo (Klomegah 2009)

Enerzijds verwerft het land hierdoor macro-economisch gezien een ijzersterke positie anderzijds

werpt dit een schaduw over de structurele zwakheden die er heersen in de onderliggende

economie (Aris 2004) Op lange termijn zou het beter zijn voor Rusland om minder afhankelijk

te worden van de grondstoffenindustrie en om een sterk gediversifieerde economische basis uit te

werken (BOFIT 2008 Mau 2009 Norton 2008) Ook voor de werkgelegenheid is de huidige

situatie geen goede zaak aangezien slechts een miniem percentage van de bevolking werkzaam is

in de energiesector Sectoren zoals detailhandel de bouwnijverheid en de dienstensector zijn aan

een snelle opmars bezig maar kunnen natuurlijk slechts ten volle tot ontwikkeling komen mits

ze daartoe genoeg middelen hebben Hiervoor zijn structurele hervormingen nodig die de weg

vrijmaken voor de noodzakelijke investeringen (Aris 2004 Homan 2007 Mau 2009)

314 Efficieumlntieprobleem

De binnenlandse productie is niet in staat tegemoet te komen aan de groeiende vraag naar

consumptiegoederen waardoor meer import noodzakelijk is geworden (supra p25) Bovendien

verloopt de productie gerealiseerd door de binnenlandse ondernemingen niet op de meest

efficieumlnte manier omwille van de sterk verouderde infrastructuur Daarnaast ontbreekt het de

bedrijven vaak aan prestatiegerichtheid Andere factoren die een rem vormen op de uitbreiding

van de binnenlandse productie zijn de krapte op de arbeidsmarkt en vooral het nijpend tekort aan

hoog geschoolde goed getrainde arbeidskrachten Hierop wordt verder ingegaan in paragraaf

33 De individuele ondernemer kijkt misschien eerder naar zijn winstopportuniteiten op korte

termijn maar het is van cruciaal belang om de zaken macro-economisch aan te pakken via lange

termijngerichte beleidsplannen Zo ligt bijvoorbeeld niet het streven naar maximale winst maar

een verhoging van de arbeidsproductiviteit aan de basis van een algemene welvaartsverbetering

(Mau 2009)

32 Toepassing via economische groeimodellen

ldquoNagenoeg alle economische groeimodellen beschouwen bevolkingsgroei als een van de

belangrijkste determinanten voor de ontwikkeling van een economie Nochtans is er veel

discussie over welke rol deze determinant nu concreet speelt sommigen zien bevolkingsgroei als

een positieve en onmisbare factor voor economische groei anderen geloven net dat het de

economische groei verhindert [hellip] Reden van het conflict is dat een positieve bevolkingsgroei

twee kanten kent Enerzijds moet er meer voedsel zijn om alle mensen te kunnen voeden

anderzijds stijgt het aantal werkkrachten en innovatieve geestenrdquo (Berg Van den 2001 p238-

239) Om de historische context te schetsen zullen eerst de groeimodellen van Malthus en

Harrod-Domar worden toegelicht Dan komen het Solow-model HRM en de endogene-

groeitheorie aan bod waarna de modellen als toepassing zullen dienen voor de negatieve

bevolkingsgroei in Rusland Hoewel ze allen interessant zijn geeft geen enkel model een

sluitend antwoord over de precieze relatie tussen een negatieve bevolkingsgroei en de

economische ontwikkeling Volgens Van den Berg (2001 p239) ldquohebben economisten en

wetenschappers uit gerelateerde disciplines waarschijnlijk nog een lange weg te gaan vooraleer

men zal kunnen spreken van een sluitende consensus hieromtrentrdquo

321 Het Malthusiaanse groeimodel

Thomas Malthus een Britse econoom uit de 19e eeuw was de eerste die daadwerkelijk een

verband legde tussen bevolkingsgroei en globale economische prestaties (Duesterberg 2007)

ldquoHij ontwikkelde een radicaal economisch groeimodel Malthus sloot zich aan bij de andere

lsquoklassiekersquo economen uit zijn tijd zoals David Ricardo en John Stuart Mill Hij staat echter

bekend om zijn overtuiging dat de economische groei op termijn zou stagneren en waarschijnlijk

zelfs zou leiden tot eeuwige armoederdquo (Berg Van den 2001 p95) Hij stelde dat de reeumlle output

een functie is van de hoeveelheid grond (N) en de ingezette hoeveelheid arbeid (L) wat als

productiefunctie oplevert

Y = f (LN)

Productie was volgens Malthus onderworpen aan afnemende meeropbrengsten dwz naarmate

meer arbeidskrachten worden ingezet stijgt de productie in almaar mindere mate (er zijn geen

schaalvoordelen in de landbouw) (Berg Van den 2001 Witlox 2008-2009) De groeicurven

voor de bevolking en de voedselproductie kennen een niet-evenredig verloop waardoor

noodzakelijkerwijze grote voedseltekorten en hongersnood zullen ontstaan (Witlox 2008-2009)

Aangezien deze theorie de basis vormt en nogal wat onrealistische veronderstellingen bevat21

worden hier nog geen toepassingen gemaakt of eventuele conclusies getrokken omtrent het

onderzochte fenomeen

322 Het Harrod-Domar model

Tegen het einde van de 19e eeuw kende de wereldeconomie een versnelde groei die in

tegenstelling tot wat Malthus vreesde gepaard ging met een hoger welvaartsniveau Men begon

de economische vooruitgang op den duur bijna als vanzelfsprekend te zien ldquoHet was kort na de

Tweede Wereldoorlog dat de interesse voor groei weer opkwam en dat het Harrod-Domar

model als verdere uitwerking van Keynesrsquo macro-economisch denken werd ontwikkeld [hellip]

Volgens het Harrod-Domar model is de beschikbaarheid van de factor arbeid onuitputtelijk

waardoor de output kan worden opgedreven zonder dat dit leidt tot prijsstijgingen Deze

veronderstelling heeft logischerwijze voor gevolg dat het marginaal product van kapitaal

constant is elke extra eenheid kapitaal leidt tot een even grote toename in de output [hellip] Output

is maw een constante functie van de kapitaalvoorraad De zogenaamde kapitaal-output ratio

stelt de hoeveelheid kapitaal voor die nodig is om een eenheid reeumlle output te creeumlren binnen de

periode van (meestal) een jaar [hellip] Het Harrod-Domar model maakt nog een tweede

veronderstelling namelijk dat de middelen die de consument spaart efficieumlnt worden aangewend

voor investeringenrdquo (Berg Van den 2001 p105-106) Ook dit model vertoont echter

tekortkomingen zoals het feit dat de beschikbaarheid van de productiefactor arbeid als oneindig

wordt beschouwd In de jaren 1950 ontwikkelt Robert Solow zijn befaamde model van

economische groei kortweg het lsquoSolow-modelrsquo genoemd

21 In 1800 leek de theorie nochtans heel aannemelijk voor Malthus en zijn tijdgenoten

323 Het Solow-model

Robert Solow veronderstelt de productiefactor kapitaal niet langer constant en ontwikkelt in de

jaren 1950 een neoklassiek groeimodel met variabele inputs van zowel arbeid als kapitaal Men

spreekt van een neoklassiek groeimodel omdat Solow opnieuw het idee van afnemende

meeropbrengsten uit de 19e eeuw integreerde Hij ging uit van een neoklassieke productiefunctie

die algemeen wordt gespecificeerd als volgt

Y = AF (LK)

In Heylen (2004 p711-712) worden aan deze productiefunctie de volgende drie kenmerken

toegekend

sect ldquoDe ingezette hoeveelheden arbeid (L) en kapitaal (K) zijn oneindig deelbaar en

onderling substitueerbaar om een productiehoeveelheid (Y) te realiserenrdquo Hiermee

differentieerde Solow zijn model van het Harrod-Domar model dat een vaste kapitaal-

output ratio veronderstelt ldquoA vat de stand van de technologie die exogeen verondersteld

wordt Solow nam aan dat dezelfde technologie vrij beschikbaar is in alle landen A is in

het basismodel een constanterdquo

sect ldquoHet marginaal product van iedere productiefactor is positief maar neemt af naarmate de

ingezette hoeveelheid van de betrokken productiefactor hoger isrdquo In symbolen

partYpartL gt 0 part2YpartL2 lt 0

partYpartK gt 0 part2YpartK2 lt 0

sect ldquoDe productie (Y) wordt gekenmerkt door constante schaalopbrengsten dwz als elke

productiefactor met eenzelfde eenheid wordt vermenigvuldigd dan zal ook de output zich

met die eenheid vermenigvuldigenrdquo (Heylen 2004 p 712)

ldquoMalthus ging ook uit van afnemende meeropbrengsten (supra p29) zij het voor de

productiefactor arbeid bij een gegeven hoeveelheid beschikbare grond Solow wilde in wezen

echter aantonen dat Harrod en Domar fout redeneerden door aan te nemen dat een economie

eeuwig kan groeien zolang er een constante spaar- en investeringsquote geldt De productiefactor

kapitaal is volgens Solow onderworpen aan afnemende meeropbrengsten [hellip] waardoor er op

lange termijn meer nodig is dan alleen investeringen Langetermijn groei zou gerealiseerd

kunnen worden door technologische vooruitgangrdquo (Berg Van den 2001 p115)

De productiefunctie van waaruit men vertrekt is de Cobb-Douglas functie Y = AKαL1-α waarbij

α staat voor de kapitaalelasticiteit en α-1 voor de arbeidselasticiteit van de output ldquoDe keuze

voor een dalend marginaal product is cruciaal in het neoklassieke groeimodel [hellip] Aangezien

men het niveau en de groei van de levensstandaard wil nagaan is het interessanter om het reeumlel

BBP per capita (YL) te beschouwen in plaats van het reeumlel BBP (Y) De productie wordt

gedeeld door het aantal werknemers Lrdquo (Heylen 2004 p712)

y = Akα = f(k) met y = YL = BBP per capita

k = KL = kapitaalvoorraad

per capita

A = totale factorproductiviteit

(exogeen)

Vertrekkende van een willekeurige productiefunctie y=100k04 kan men een groeimodel

opstellen dat er grafisch als volgt uit ziet

Figuur 31 Neoklassiek groeimodel volgens Solow evenwichtsvoorstelling

Bron eigen uitwerking

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

De kapitaalvoorraad per capita wordt grafisch bepaald door volgende determinanten (Heylen

2004 p716-717)

1 de y-lijn duidt de output per capita aan als een functie van de kapitaalvoorraad per capita

(Cobb-Douglas productiefunctie)

2 de i-lijn duidt de gerealiseerde investeringen per capita aan

3 de (n+δ)k-lijn geeft voor elk niveau van de kapitaalvoorraad per capita aan hoeveel

investeringen nodig zijn om k constant te houden (n=bevolkingsgroeivoet

δ=depreciatievoet van de kapitaalvoorraad)

De economie zal altijd evolueren naar k de steady state - kapitaalvoorraad per capita omdat dit

punt het evenwicht op lange termijn voorstelt Eens k gekend is kan via de productiefunctie

ook de steady state - output per capita worden bepaald Dit punt geeft het niveau van de

levensstandaard weer die een land op lange termijn zal bereiken

Het Solow-model stelt dat een positieve bevolkingsgroei op lange termijn gepaard gaat met een

lager steady state - niveau of ook ldquolanden met een hogere bevolkingsgroeivoet kennen ceteris

paribus een lagere output per capitardquo (Berg Van den 2001 p128) Veronderstelt men dus in het

geval van Rusland een gesloten economie dan betekent een negatieve bevolkingsaanwas een

groeiende welvaart per capita en kan het fenomeen juist als een positieve zaak worden

beschouwd aangezien de totale levensstandaard in het land zou toenemen De vereiste

investeringen per capita om de kapitaalvoorraad per capita op peil te houden zullen dalen

waardoor de steady state op een hoger niveau komt te liggen Figuur 32 geeft een grafische

voorstelling van de situatie Men ziet men een neerwaartse verschuiving van de rechte (n+δ)k

De steady state - kapitaalvoorraad per capita k1 is hoger dan in de beginfase bij k0 en ook de

levensstandaard is gestegen van y0 naar y1

Figuur 32 Steady state bij een afnemende bevolking

Bron eigen uitwerking Als vervolgens niet langer een gesloten maar een open economie wordt verondersteld zal

grafisch ook een verschuiving van de productiefunctie optreden omdat landen onderling kennis

en technologie uitwisselen ldquoDe productiefunctie roteert naar boven en omdat het sparen per

capita een constante fractie is van de output per capita zal ook de i-lijn opwaarts verschuivenrdquo

(Heylen 2004 p721) Per werknemer kan door een (eenmalige) verbetering van de technologie

dus meer worden geproduceerd

Als men dit eenvoudige Solow-model in beschouwing neemt en er het geval van Rusland op

toepast kan ook voor een open economie worden vastgesteld dat een negatieve bevolkingsgroei

een goede zaak is voor het land De kwestie zit echter iets complexer in elkaar In eerste instantie

veronderstelt het neoklassieke Solow-model technologische vooruitgang bevolkingsgroei en de

spaarquote exogeen Een andere belangrijke tekortkoming van het Solow-model is dat het niet in

staat is economische groei op lange termijn te verklaren Een hoger steady - state niveau kan

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

worden bereikt als ceteris paribus de spaarquote toeneemt of de bevolkingsgroei afneemt Het

is echter belangrijk te weten dat een land slechts kan komen tot duurzame economische groei

wanneer er sprake is van een permanente technologische vooruitgang (Berg Van den 2001

Heylen 2004) Hoewel dit vaststaat geeft de neoklassieke groeitheorie nergens aan waarvan die

vooruitgang concreet moet komen ldquoZe komt als het ware uit de lucht gevallen en is vrij voor

iedereen beschikbaarrdquo (Heylen 2004 p745)

324 Mankiw Romer en Weil

In 1992 breiden Gregory Mankiw David Romer en David Weil het Solow-model uit in die zin

dat zij een onderscheid maken tussen fysisch kapitaal (K) en menselijk kapitaal (H) Beiden zijn

endogeen in het model en kunnen dus tussen landen verschillen ldquoZe houden evenwel vast aan de

veronderstelling van een afnemend marginaal product van kapitaal en het feit dat menselijk

kapitaal net als fysisch kapitaal onderworpen is aan depreciatie22 [hellip] De variabele A is zoals

bij Solow exogeen en voor alle landen gemeenschappelijkrdquo (Heylen 2004 p741-742) De

productiefactor A wordt in dit model echter lsquogeactiveerdrsquo in die zin dat de productiefunctie nu

als volgt wordt genoteerd Y = Kα(AL)1-α waarbij AL de productiefactor arbeid voorstelt

gemeten in efficieumlntie-eenheden Volgens Heylen (2004 p729) ldquokan technologische vooruitgang

worden omschreven als de ontwikkeling van betere productiemethoden waardoor de efficieumlntie

van de werknemers toeneemt23rdquo De factor human capital wordt geiumlntegreerd in de eenvoudige

Cobb-Douglas vergelijking

Y = KαHβ(AL)1-α-β met α β gt 0 en (α+β) lt 1

ldquoMet de opname van de voorraad menselijk kapitaal (H) in het model introduceren Mankiw

Romer en Weil de kwaliteit van de werknemers (opgebouwde scholing) als productiefactor [hellip]

De evolutie van de output per efficieumlntie-eenheid arbeid wordt nu niet langer alleen bepaald door

de investeringen in fysisch kapitaal maar ook door de investeringen in menselijk kapitaal

bijvoorbeeld onderwijsrdquo (Heylen 2004 p742) Deelt men de beide leden van voorgaande

vergelijking door AL dan verkrijgt men algebraiumlsch

22 Kennis en vaardigheden dreigen verloren te gaan als ze niet worden onderhouden Bovendien gaat er altijd een deel van het kapitaal verloren doordat mensen sterven Maw moet er geiumlnvesteerd worden in opleidingen voor jonge toetreders die de oudere uittreders vervangen 23 Dit wordt labour-augmenting technological progress genoemd

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

Hier ligt het cruciale verschil met de vorige modellen die bevolking in geen enkel opzicht als een

potentieumlle bron van creativiteit en inventiviteit beschouwen De economie zal evolueren naar een

steady state - niveau dat kan worden beschreven aan de hand van volgende twee vergelijkingen

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

Waarbij g staat voor de groeivoet van de technologie (∆AA) ldquoUit deze vergelijkingen valt op te

maken dat de steady state van een economie afhankelijk is van de investeringsgraad voor fysisch

en menselijk kapitaal (sk sh) de bevolkingsgroei (n) technologische ontwikkeling (g) de

depreciatievoet van het kapitaal (δ) en het aandeel fysiek en menselijk kapitaal in de totale

productie (α β)rdquo (Berg Van den 2001 p391) A en g worden gemeenschappelijk verondersteld

voor alle landen ldquoIn tegenstelling tot het Solow-model slaagt het MRW-model er theoretisch in

om (blijvende) verschillen in het BBP per capita tussen landen te verklarenrdquo (Heylen 2004

De evolutie van de bevolking is met andere woorden een aspect maar misschien nog

belangrijker is de mate waarin wordt geiumlnvesteerd in de beide vormen van kapitaal en in

technologische vooruitgang Hierop werd reeds in paragraaf 31 ingegaan door te stellen dat de

Russische economie net op deze vlakken veel beter zou moeten scoren

325 Endogene-groeitheorie

ldquoZoals in de neoklassieke groeitheorie is vooruitgang in de totale factorproductiviteit ook in de

endogene-groeitheorie de drijvende kracht achter de groei van het BBP per capita Het verschil

tussen beide benaderingen ligt in de manier waarop die vooruitgang tot stand komtrdquo (Heylen

2004 p745) De totale factorproductiviteit wordt telkens op een andere manier endogeen

gemaakt in de verschillende nieuwe groeitheorieeumln Achtereenvolgens worden twee modellen

besproken die elk hun motor bepalen voor groei in de totale-factorproductiviteit

Een eerste model is dat waar nieuwe kennis ontstaat door te investeren in een aparte RampD-

sector Deze kennis kan dan achteraf aangewend worden voor een meer efficieumlnte productie van

goederen en diensten In tegenstelling tot Solow die uitgaat van een negatieve relatie tussen

bevolkingsgroei en de levensstandaard beschouwt dit model ldquoeen toenemend bevolkingsaantal

als een positieve factor voor economische groei omdat op die manier meer mensen tewerkgesteld

raken in de RampD-sector en aldus de technologische vooruitgang zullen bevorderenrdquo (Heylen

2004 p750) Voor Rusland zou dit betekenen dat de economische groei onder druk staat

Immers hoe minder menselijk kapitaal hoe kleiner het aantal innovatieve geesten ldquoDe kost om

menselijk kapitaal in te schakelen stijgt bovendien naarmate het aanbod ervan kleiner wordtrdquo

(Berg Van den 2001 p215) Ook scholing speelt een rol ldquoRampD-activiteiten vereisen de nodige

arbeidskrachten en deze dienen hoogopgeleid te zijnrdquo (Berg Van den p393) De betreffende

RampD-functie kan als volgt worden omschreven

g = f(H β π r)

Waarbij g staat voor technologische vooruitgang β voor de hoeveelheid menselijk kapitaal nodig

voor een innovatie π voor het aandeel van de arbeidskost in de totale productiekosten en r voor

de intrestvoet H wordt in de plaats van L gebruikt aangezien hier het opleidingsniveau van

belang is

Een ander model onderzoekt het effect van overheidsuitgaven op de groei in de totale-

factorproductiviteit en de efficieumlntie ldquoVoortbouwend op het RampD-model kan worden getoond

dat hogere overheidsuitgaven ten gunste van RampD de groei en de ontwikkeling ten goede komen

[hellip] Hogere uitgaven voor onderwijs24 zullen de kwaliteit van het menselijk kapitaal verbeteren

Dit heeft gunstige gevolgen voor de productiviteit van fysisch kapitaal en leidt tot hogere

investeringen Bovendien zullen ook de productiviteit van arbeid en de reeumlle lonen stijgenrdquo

(Heylen 2004 p755) Volgens de Wereldbank (2006) is Rusland dringend toe aan een complete

24 Denk zowel aan uitgaven ter verbetering van de kwaliteit van het onderwijs (bv beter uitgeruste scholen) als aan uitgaven die rechtstreeks de financieumlle lasten voor de gezinnen verminderen (bv een studiebeurs) (Heylen 2004 p755)

herziening van haar RampD programmarsquos en netwerken om op die manier beter te kunnen inspelen

op de noden van een moderne markteconomie

33 Onderwijsproblematiek

Verschillende economische sectoren worden in Rusland verwacht ook de eerstkomende jaren aan

een flink tempo te blijven groeien Dit vraagt niet enkel een aangepaste infrastructuur maar ook

voldoende gekwalificeerde arbeidskrachten Nochtans is het onderwijssysteem in haar huidige

vorm ontoereikend als men wil komen tot duurzame economische groei (Vacature 2007) Dit

zou een gevolg zijn van de gefaalde economische en sociale hervormingen die men heeft

doorgevoerd in de jaren 1990 Onderwijs maakt deel uit van de vier nationale projecten (supra

p1-2) maar de maatregelen die men binnen dit kader neemt zijn niet in staat om de kwaliteit

van de toekomstige arbeidskrachten daadwerkelijk te verbeteren Ze vormen slechts een druppel

op een hete plaat Problemen in de onderwijssfeer hebben een negatieve impact op de

economische en zakelijke ontwikkeling en dat kan op termijn in combinatie met de dalende

bevolking erg nefaste gevolgen hebben voor de globale Russische economie ldquoMaatregelen

zullen inspanningen vergen niet alleen van de overheid maar ook van de ondernemingen en de

bevolking zelfrdquo (Neshchadin Neshchadina Tsareva 2007 p7)

Paragraaf 331 legt uit hoe het onderwijsprobleem in stand wordt gehouden door een tekort aan

financieumlle middelen in de sector Er is dringend geld nodig om het hele systeem te moderniseren

Zolang dat niet gebeurd zal de kwaliteit van de scholing niet kunnen beantwoorden aan de

noden van de economie Die discrepantie tussen wat de ondernemingen vragen en de kwaliteit

die de arbeidskrachten afleveren wordt besproken in paragraaf 332 Paragraaf 333 ten slotte

behandelt kort de toetreding van Rusland tot het Bolognaproces

331 Tekort aan financieumlle middelen

ldquoWaar een voortgezette opleiding vroeger exclusief bestemd was voor de meer gegoeden is die

de laatste decennia in Rusland ruim toegankelijk geworden voor alle lagen uit de maatschappijrdquo

(Neshchadin Neshchadina Tsareva 2007 p7) Dit impliceert dat aanzienlijke fondsen moeten

worden vrijgemaakt om te voorzien in de noodzakelijke gebouwen gekwalificeerde lesgevers

schooltoebehoren allerhande studiebeurzen enzovoort Nochtans spendeerde de Russische

overheid in 2005 slechts 38 van het BBP aan onderwijs en hiermee ligt Rusland onder het

gemiddelde van de EU-lidstaten dat 5 van het BBP bedraagt25 (Rutkevich 2008 UNICEF

2008) Met het programma van de nationale projecten wordt er geld vrijgemaakt om zoveel

mogelijk scholen te voorzien van onder andere een bibliotheek computers internetaansluiting en

schoolbussen (Nationale projecten 2009 Rutkevich 2008) Dit is echter lang niet voldoende om

het onderwijsniveau op te krikken In de eerste plaats moeten de lonen van het onderwijzend

personeel omhoog ldquoPas afgestudeerde leerkrachten kijken eerst of hun specifieke kennis hen in

een andere (beter betaalde) economische sector niet van nut zou kunnen zijnrdquo (Rutkevich 2008

p14-15) Vaak gebeurt het dat onderwijzers zich laten omkopen door de studenten in ruil voor

een goed cijfer (Evdokimov 2008) Het programma van de nationale projecten voorziet een

bonus bovenop het maandelijkse loon zij het dat hier telkens een hele reeks voorwaarden aan

verbonden is waardoor uiteindelijk weinig leerkrachten daadwerkelijk van deze bonus genieten

(Nationale projecten 2009 Rutkevich 2008)

332 Kloof tussen vraag en aanbod

Om economische groei en concurrentiekracht te verzekeren zijn hoogopgeleide en productieve

arbeidskrachten cruciaal Op beide punten schiet Rusland tekort26 De diplomarsquos waarmee men

afstudeert komen kwalitatief niet overeen met wat de economie vereist ldquoTijdens het

communisme kregen mensen onderwijs om zichzelf te ontplooien volgens de politieke ideologie

en morele waarden die toen geldden Scholing kreeg met de overgang naar een markteconomie

een geheel andere invulling Naast individuele ontwikkeling wordt vooral algemene

ontwikkeling belangrijk die bovendien constant dient te worden aangepast aan de economische

evolutiesrdquo (Basargin amp Khridina 2006 p19) ldquoOm tegemoet te komen aan de ontoereikende

kwaliteit van het onderwijs voorzien de meeste ondernemingen bijscholing voor het eigen

personeel De financiering hiervan is voor eigen rekeningrdquo (Neshchadin Neshchadina Tsareva

2007 p15) Een recente studie van de Wereldbank in samenwerking met de Moscow Higher

School of Economics bevestigde de assumptie dat heel wat Russische ondernemingen vandaag

25 Niet enkel Europese landen maar ook enkele voormalige Sovjetrepublieken zoals Polen Hongarije Letland Litouwen Oekraiumlne en Wit-Rusland besteedden in 2005-2006 minstens 5 van hun BBP aan onderwijs (UNICEF 2008) 26 Wat de gemiddelde productiviteit betreft wordt vastgesteld dat deze ldquoerg laag is ten opzichte van de arbeidskost [hellip] De toegevoegde waarde per arbeidskracht ligt in Duitsland bijvoorbeeld tien keer hoger dan in Rusland De combinatie van lage gemiddelde productiviteit en hoge arbeidskosten per werknemer zorgt ervoor dat Rusland op vlak van concurrentiekracht moet onderdoen voor landen als China en Indiardquo (World Bank 2006 p18)

kampen met een tekort aan voldoende geschoolde arbeidskrachten Het aantal ondernemingen

dat klaagde over onderbemanning was bovendien dubbel zo groot als het aantal dat notie gaf van

overbemanning Binnen de groep met onderbemanning haalde niet minder dan frac34 het tekort aan

specifiek getrainde werknemers op de plaatselijke arbeidsmarkt aan als oorzaak Meer dan de

helft van de Russische bedrijven zou een vorm van bijscholing voorzien voor de eigen

werknemers Opmerkelijk uit bijlage 11 blijkt dat zeer weinig arbeidskrachten ook effectief

genieten van deze opleidingen 77 van de hooggeschoolden ten opzichte van 14 van de

niet- of laaggeschoolden (World Bank 2006) Reden is onder meer dat in Rusland werknemers

geneigd zijn om vaak van werk te veranderen ldquoOndernemingen zien dan het nut niet in van hun

personeel bij te scholen als deze mensen elk moment bij de concurrentie aan de slag kunnen en

daar hun nieuw verworven vaardigheden zullen toepassenrdquo (World Bank 2006 p22-23)

333 De Bolognaverklaring

Een aantal Europese ministers van Onderwijs ondertekenden in 1999 de zogenaamde

lsquoBolognaverklaringrsquo Ze zetten daarmee een proces van hervormingen in gang dat uiteindelijk

moet leiden tot een harmonieuze unificatie van het onderwijssysteem in heel Europa Het

belangrijkste aspect zijn de bachelor- en masterdiplomarsquos die kunnen worden behaald op basis

van het aantal behaalde studiepunten of credits Door de gelijkschakeling van de diplomarsquos zou

het bijvoorbeeld eenvoudiger moeten worden om te studeren enof werken in het buitenland In

september 2003 ondertekende ook de Russische Federatie de Bolognaverklaring wat een felle

discussie teweegbracht tussen voor- en tegenstanders Voorstanders argumenteren dat vele

westerse werkgevers geen Russische diplomarsquos aanvaarden en dat het vanaf nu dus eenvoudiger

wordt om in het buitenland werk te vinden Tegenstanders vinden vooral dat er teveel van de

oude onderwijstraditie verloren gaat en daarmee ook een deel van de cultuur De Russische

regering noemt de toetreding tot het Bolognaproces alleszins ldquoeen essentieumlle stap om te komen

tot een Europese integratie die grote voordelen biedt voor de beide partijenrdquo (Dobrenrsquokova

2008 p51)

Besluit

Rusland kampt sinds de transitie naar een markteconomie met een negatieve bevolkingsgroei

Deels kan deze worden gezien als het gevolg van historische tendensen maar voor het grootste

deel wordt ze gevoed doordat de politieke economische en sociale hervormingen van de jaren

1990 compleet gefaald hebben Grote sociale ongelijkheid een gebrek aan vertrouwen in de

instellingen een ongezonde levensstijl en algemeen pessimisme hebben geleid tot een daling van

het vruchtbaarheidscijfer en een hoog sterftecijfer

Een dalende bevolking kan op termijn voor een enorm land zoals Rusland rampzalige gevolgen

hebben Wanneer het aantal mensen op arbeidsleeftijd blijft afnemen zal de productiviteit dalen

wat leidt tot outputdaling en finaal tot minder inkomsten voor de staat Dit is een zorgwekkende

idee in het licht van de voorspelde vergrijzing Aan de hand van verschillende economische

modellen kunnen assumpties worden gemaakt over welke impact een dalende bevolking heeft

en in de toekomst kan hebben op de economische ontwikkeling Nochtans is geen enkel model in

staat hierop een sluitend antwoord te geven hetgeen aantoont dat de relatie uiterst complex is

Verder onderzoek naar de precieze relatie tussen deze fenomenen is daarom gewenst

De Russische overheid staat voor een enorme uitdaging als ze de economische groei op lange

termijn wil verzekeren Grondige herstructureringen moeten worden doorgevoerd in de

economische de financieumlle en de onderwijssector Om dit allemaal te financieren is het van

cruciaal belang dat enorme hoeveelheden (buitenlands) kapitaal worden aangetrokken Met de

financieumlle crisis van 2007-2009 is duidelijk gebleken dat Rusland amper binnenlandse

investeerders heeft Buitenlandse investeerders worden bovendien te vaak afgeschrikt door

onduidelijkheden in of gewoonweg het gebrek aan een degelijke financieumlle en juridische

wetgeving Dit probleem hoort prioritaire aandacht te krijgen

Rusland concentreert zich voor de export bijna uitsluitend op olie en gas wat de economie erg

gevoelig maakt voor schommelingen in de wereldprijzen Diversificatie van de economie is een

vereiste opdat ook andere sectoren en kleinere ondernemingen zich kunnen ontwikkelen Door te

investeren in verschillende sectoren kan men op lange termijn grote financieumlle voordelen halen

Met de ondertekening van de Bolognaverklaring heeft Rusland op het vlak van onderwijs een

eerste stap gezet naar een Europese integratie Een goed functionerend onderwijssysteem vormt

immers de basis voor een succesvolle economische en sociale ontwikkeling van een land Het is

aan de overheid om de juiste maatregelen te treffen maatregelen die doeltreffend zijn op lange

termijn en in het belang zijn van zoveel mogelijk mensen

Men zegt weleens dat met voormalig president Vladimir Poetin de Russische bevolking haar

nationale trots heeft herwonnen Russische burgers zouden echter naast het culturele erfgoed de

geschiedenis en de hele nationale identiteit vooral trots moeten kunnen zijn op een land waar het

voor iedereen goed is om te leven Een land met toekomst Als de huidige kredietcrisis een

positieve kant mag hebben laat het dan de ultieme aanzet zijn tot herstructurering en

modernisering

Lijst van de geraadpleegde werken

ANDREEV EM DARSKY LE KHARKOVA TL 1994 Population Dynamics Consequences of Regular and Irregular Changes in Lutz W Scherbov S Volkov A (Eds) Demographic Trends and Patterns in the Soviet Union before 1991 Routledge Londen pp496 ARIS B 2004 Strong growth masks Russiarsquos problems Euromoney Vol35 Nr425 September 2004 162-166 AVDEEV A amp MONNIER A 1996 Mouvement de la population de la Russie 1959-1994 Tableaux deacutemographiques Institut National drsquoEacutetudes Deacutemographiques Paris 88pp BASARGIN V amp KHRIDINA N 2006 The Market of Educational Services in the Urals Federal District Russian Education and Society Vol 48 Nr2 February 2006 17-30 BERG Van den H 2001 Economic Growth and Development McGraw-Hill Companies Inc New York 610pp BLACKSMITH INSTITUTE 2007 The Worldrsquos Worst Polluted Places The Top Ten (of The Dirty Thirty) September 2007 URL lthttpwwwworstpollutedorggt (18032009) BOBAK M amp MARMOT M 1996 East-West Mortality divide and its potential explanations Proposed research agenda British Medical Journal 312 421-425 BOFIT Forecast for Russia 2008-2010 2008 BOFIT Russia Desk URL lthttpwwwboffibofit_enseurantaennusteindexhtmyear=2008gt (28102008) BRAINERD E amp CUTLER DM 2005 Autopsy on an Empire Understanding Mortality in Russia and the Former Soviet Union Journal of Economic Perspectives Vol19 Nr1 107-130 BUSH J 2008 Credit Crisis The Risk Hits Russia Investors are fleeing fragile financial markets oil prices are falling and the global credit crisis threatens the economy Business Week Oktober 2008 URL lthttpbusinessweekcommagazinecontent08_42b4104000720341htmgt (13052009) CHEN LC WITTGENSTEIN F MCKEON E 1996 The Upsurge of Mortality in Russia Causes and Policy Implications Population and Development Review Vol22 Nr3 September 1996 517-530 CLERIX K 2008 Het lege land Bevolkingscrisis in Rusland MO nr 52 maart 2008 35-39 COCKERHAM W C 1997 The social determinants of the decline of life expectancy in Russia and Eastern Europe A lifestyle explanation Journal of Health and Social Behaviour Vol38 Nr2 June 1997 117-130 COCKERHAM WC HINOTE BP COCKERHAM GB ABBOTT P 2006 Health lifestyles and political ideology in Belarus Russia and Ukraine Social Science amp Medicine 62 1799-1809

CORSTIUS JB 2009 Crisis in Rusland De Russische kater FEM Business jg12 nr8 21 februari 2009 30-35 DOBRENrsquoKOVA EV 2008 Problems of Russiarsquos Entry into the Bologna Process Russian Education and Society Vol50 Nr4 April 2008 42-51 DUESTERBERG TJ 2007 The Competitive Edge When It Comes To The Economy Population Matters Industry Week September 2007 13 DOES R 2000 De Russische angst voor het Gele Gevaar Prospekt april 2000 ELLMAN M 1997 Transformation as a demographic crisis in Zecchini S (Ed) Lessons from the Economic Transition Central and Eastern Europe in de 1990s Kluwer Academic Publishers Boston 351-371 EVDOKIMOV AK 2008 Education in the Fate of Todayrsquos Russia Russian Education and Society Vol50 Nr8 August 2008 18-24 EVERSON SA KAPLAN GA GOLDBERG DE SALONEN R SALONEN JT 1997 Hopelessness and 4-Year Progression of Carotid Atherosclerosis The Kuopio Ischemic Heart Disease Risk Factor Study Arteriosclerosis Thrombosis and Vascular Biology Vol17 Nr8 1490-1495 FOD BUITENLANDSE ZAKEN BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING 2009 Rusland (maart 2009) URL lt httpwwwdiplomatiebenlpressexpresstelexdetailsaspTEXTID=95848 gt (06122008) GROGAN L 2006 An Economic Examination of the Post-Transition Fertility Decline in Russia Post-Communist Economies Vol18 Nr4 December 2006 363-397 GROOTE P DE amp TRUWANT V 2003 Demografie amp Samenleving Universitaire Pers Leuven Leuven 448pp HARDT J 2005 Putinrsquos Window of Economic Opportunity Problems of Post-Communism Vol52 Nr4 JulyAugust 2005 14-21 HEYLEN F 2004 Macro-economie Garant AntwerpenApeldoorn 814pp HOMAN C 2007 Over Poetin diversificatie en demografie Armex jg91 nr2 april 2007 4 KVASHA EA amp CHARrsquoKOVA TL 2008 Moскoвский фенoмен смертнoсти - урoки для Poссии Boпрoсы стaтистики Haучнo-инфoрмaциoнный журнaл Vol18 Ndeg9 6-18 KLOMEGAH KK 2009 Olieprijzen brengen Rusland in problemen MO januari 2009 URL lthttpwwwmobeindexphpid=63amptx_uwnews_pi2[art_id]=24152ampcHash=28834de9fagt (21042009) KONTOROVICH V 2001 The Russian health crisis and the economy Communist and Post-Communist Studies Nr 34 221-240

LEVINTOVA M 2005 Cardiovascular disease prevention in Russia Challenges and opportunities Journal of the Royal Institute of Public Health 665-670 LIMBEEK J 2007 Rusland vecht tegen demografische crisis Prospekt Tijdschrift voor Rusland URL lthttpcfhumuvanloosteuropaprospektartikelen2007crisis_aprhtmlgt (28102008) LOUMAN M 2007 Bevolkingskrimp grootste bedreiging voor Rusland Internationale Spectator jg61 nr10 oktober 2007 489-491 LUTZ W SCHERBOV S VOLKOV A (Eds) 1994 Demographic Trends and Patterns in the Soviet Union before 1991 Routledge Londen pp496 МАU ВA 2009 Дрaмa 2008 гoдa oт экoнoмическoгo чудa к экoнoмическoму кризису Boпрoсы экoнoмики Институт экoнoмики PAH Moсквa Ndeg2 4-23 MERLEVEDE B 2007-2008 cursus Werking van de Oost-Europese Economieeumln MITRA P amp YEMTSOV R 2006 Increasing Inequality in Transition Economies Is There More to Come World Bank September 2006 URL lthttpwww-wdsworldbankorgexternaldefaultWDSContentServerWDSPIB20060914000160016_20060914143004RenderedPDFwps4007pdfgt (13022009) NATIONALE PROJECTEN 2009 URL lthttpwwwrostrugt (29042009) NESHCHADIN A NESHCHADINA O TSAREVA I 2007 Pressing Problems of Professional Education in Russia Russian Education and Society Vol49 Nr12 December 2007 6-25 NORTON G 2008 The flight of the Russian phoenix Euromoney Vol39 Nr465 January 2008 88-96 PANTYUSHIN V 2007 We kampen nog altijd met een perceptieprobleem Vacature 19 mei 2007 15-17 PIETILAuml I amp RYTKOumlNEN M 2008 Coping with stress and by stress Russian men and women talking about transition stress and health Social Science amp Medicine Nr66 327-338 POCKNEY BP 1991 Soviet Statistics since 1950 Aldershot Dartmouth 81 POUCKE VAN P 2006 cursus Russisch Cultuurgeschiedenis van het Taalgebied ROSEFIELDE S 2001 Premature Deaths Russiarsquos Radical Economic Transition in Soviet Perspective Europe-Asia Studies Vol53 Nr8 1159-1176 ROSSTAT (RUSSISCHE FEDERALE DIENST VOOR DE STATISTIEK) 2007 URL lthttpwwwgksruwpsportalutpcmdcsce7_0_As7_0_3Q9_thJ_0_9D_s7_0_A7_0_2BD_me7_0_2BC-7_0_A_s7_0_A7_0_3Q9 gt (05022009)

RUSLAND PLATFORM 2008 De bedrijfscultuur in Rusland Leerstoel InBev-Baillet Latour aan KULeuven 18112008 RUTKEVICH MN 2008 The Level of Education in Post-Soviet Russia Russian Education and Society Vol50 Nr9 September 2008 6-25 SAVELIEV I 2007 The Transition from Immigration Restriction to the Importation of Labor Recent Migration Patterns and Chinese Migrants in Russia Forum of International Development Studies Nr35 August 2007 21-35 SHARKOV D 2001 Rural Population Change in Russia 1959-1998 in Engelman KE Pavlovic V (Eds) Rural development in Eurasia and the Middle East land reform demographic change and environmental constraints Seattle University of Washington 62-86 SHKOLNIKOV VM CORNIA GA LEON DA MESLEacute F 1998 Causes of the Russian Mortality Crisis Evidence and Interpretations World Development Vol26 Nr11 1995-2011 TEITELBAUM MS amp WINTER JM 1985 The Fear of Population Decline Academic Press Inc San Diego pp201 TITOV D 2009 Чтo стoит зa oгрoмными цифрaми Экoнoмикa и жизнь Экoнoмическaя гaзетa Ndeg9 мaртa 2009 1 UNICEF INNOCENTI RESEARCH CENTRE 2008 TransMONEE 2008 database Country profiles Florence URL lthttpwwwunicef-ircorgdatabasestransmoneegt (05022009) UNITED NATIONS 2009 World Population Prospects The 2008 Revision Population Database URL lthttpesaunorgunppgt (19042009) VINHAS DE SOUZA L 2008 Foreign investment in Russia ECFIN Country Focus Vol5 Nr1 January 2008 pp6 URL lthttpeceuropaeueconomy_financepublicationsgt (29042009) WITLOX F 2008-2009 cursus Economische geografie WORLD BANK 2006 Russian Economic Report 13 Chapter III Competitiveness Innovation and Skilled Labor Some Conclusions From the World BankHigher School of Economics Investment Climate Survey URL lthttpnsworldbankorgrufilesrerRER_133_engpdfgt (23022009)

Bijlagen BIJLAGE 1 Bevolking naar leeftijdsgroepen (bij het begin van het jaar) Bevolking (x1000) Aandeel () in de

totale bevolking Voor elke leeftijdscategorie het

aantal vrouwen per 1000 mannen

2001 (a) 2006 2007 2001 2006 2007 2001 2006 2007 Totale bevolking 146304 142754 142221 100 100 100 1141 1158 1160

Volgens leeftijdscategorie 0-4 6367 7037 7223 44 49 51 950 949 948 5-9 7762 6418 6376 53 45 45 955 954 954

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Aandeel in de totale bevolking Jonger dan de arbeidsleeftijd 28387 23317 22718 194 163 160 958 954 953 Op arbeidsactieve leeftijd (b) 88040 90328 90152 602 633 634 982 961 958 Ouder dan de arbeidsleeftijd 29877 29109 29351 204 204 206 2174 2561 2588

(a) De bevolkingsomvang is aangepast aan de resultaten van de Russische volkstelling van 2002 (b) Mannen 16-59 jaar vrouwen 16-54 jaar

Bron Rosstat 2007

BIJLAGE 2 Bevolkingspiramide naar leeftijd en geslacht voor de Russische Federatie 2007

Bron Rosstat (2007)

BIJLAGE 3 Dependentiecoeumlfficieumlnt in Rusland voor de periode 1985-2005 en verdere schattingen tem 2050 (mediumvariant(a))

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

(a)Er werd uitgegaan van de zogenaamde lsquolage variantrsquo wat betekent dat de fertiliteit als laag (lt21) werd beschouwd en de mortaliteit en migratie als normaal Bron United Nations 2009 (verwerkte gegevens) BIJLAGE 4 Gemiddelde vruchtbaarheidscoeumlfficieumlnt volgens regio 1970-1998

Noot Vruchtbaarheidscoeumlfficieumlnten gewogen volgens bevolkingsgrootte CEE Tsjechieuml Hongarije Polen Slowakije Balkanrepubliek (geen data voor Joegslavieuml en Bosnieuml-Herzegovina) Kroatieuml Macedonieuml Slovenieuml SEE Albanieuml Bulgarije Roemenieuml Baltische Staten Estland Letland Litouwen Voormalige Sovjetrepublieken West Wit-Rusland Moldavieuml Rusland Oekraiumlne Kaukasus Armenieuml Azerbeidzjan Georgieuml Centraal-Azieuml Kazachstan Kirgizieuml Tadjikistan Turkmenistan Oezbekistan Bron Grogan 2006 p364

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

BIJLAGE 7 Totale Russische bevolking zonder migratie en migratie inclusief (x1000)

Bron Rosefielde 2001 p1175 BIJLAGE 8 Migratiestromen in en uit de Russische Federatie volgens land van herkomst en land van bestemming 1997-2007 (absolute aantallen) 1997 2000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Arrivals to the Russian Federa- tion total

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

of which from CIS countries 571903 346774 175068 119661 110374 168598 177657 273872 Azerbaijan 29878 14906 5635 4277 2584 4600 8900 20968 Armenia 19123 15951 6802 5124 3057 7581 12949 30751 Belarus 17575 10274 6841 5309 5650 6797 5619 6030 Georgia 24517 20213 7128 5540 4886 5497 6806 10595 Kazakhstan 235903 124903 55706 29552 40150 51945 38606 40258 Kyrgyzstan 13752 15536 13139 6948 9511 15592 15669 24731 Republic of Moldova 13750 11652 7562 6391 4816 6569 8649 14090 Tajikistan 23053 11043 5967 5346 3339 4717 6523 17309 Turkmenistan 16501 6738 4531 6299 3734 4104 4089 4846 Uzbekistan 39620 40810 24951 21457 14948 30436 37126 52802 Ukraine 138231 74748 36806 23418 17699 30760 32721 51492 far abroad countries 25748 12556 9544 9483 8783 8632 8723 13084 Australia 57 27 22 30 42 30 28 38 Afghanistan 208 288 107 82 55 60 86 212 Bulgaria 750 245 238 212 125 118 109 207 Germany 2379 1753 1962 2692 3117 3025 2900 3164 Greece 183 182 150 224 182 200 176 260

Israel 1626 1508 1670 1808 1486 1004 1053 1094 Canada 73 50 70 103 87 99 77 118 China 2861 1121 410 346 212 432 499 1687 Cuba 110 37 22 23 12 17 12 44 Latvia 5658 1785 990 906 819 726 766 887 Lithuania 1785 945 722 535 339 360 371 537 Poland 247 61 53 39 48 55 48 96 Syrian Arab Republic 483 358 144 101 56 68 67 93 USA 668 439 455 484 518 396 411 578 Turkey 176 164 144 112 77 86 172 315 Finland 140 83 136 125 141 129 137 172 Sweden 32 14 19 22 16 23 32 39 Estonia 3483 786 534 445 446 432 347 508 other countries 4829 2710 1696 1194 1005 1372 1432 3035 Departures from the Russian Federation total

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

of which from CIS countries 146961 82312 52099 46081 37017 36109 35262 31329 Azerbaijan 4302 3187 1704 1771 1336 1274 1366 1355 Armenia 2578 1519 1114 1098 654 620 686 728 Belarus 18928 13276 8829 7016 5671 6034 6318 5302 Georgia 3286 1802 964 939 740 691 593 603 Kazakhstan 25364 17913 13939 14017 12504 12437 11948 10211 Kyrgyzstan 6296 1857 1080 959 656 473 605 668 Republic of Moldova 5715 2237 1385 1234 907 786 636 629 Tajikistan 2474 1158 827 922 549 434 424 464 Turkmenistan 1532 676 272 251 168 125 112 111 Uzbekistan 7370 3086 1400 1130 717 595 648 722 Ukraine 69116 35601 20585 16744 13115 12640 11926 10536 far abroad countries 86026 63408 54586 47937 42778 33689 18799 15684 Australia 297 176 144 146 167 209 167 139 Afghanistan 146 25 7 17 2 11 11 12 Bulgaria 668 180 133 156 160 124 116 132 Germany 48363 40443 42231 36928 31876 21458 8229 6486 Greece 886 314 190 186 157 155 139 116 Israel 12873 9407 2764 2048 1733 1745 1408 1202 Canada 1333 841 725 701 783 628 552 571 China 1222 658 151 86 154 456 196 56 Cuba 89 27 6 8 8 2 3 5 Latvia 636 365 256 259 226 211 223 271 Lithuania 1162 376 293 268 282 213 228 276 Poland 376 135 80 72 57 76 84 77 Syrian Arab Republic 256 54 66 58 55 54 42 38 USA 9087 4793 3134 3199 2919 4040 3109 2108 Turkey 356 104 80 88 60 85 78 78 Finland 923 1142 1110 737 910 737 695 692 Sweden 151 195 162 151 158 110 132 137 Estonia 702 385 321 351 265 225 270 280 other countries 6500 3788 2733 2478 2806 3150 3117 3008 Bron Rosstat 2007

BIJLAGE 9 Analyse van de mortaliteit naar oorzaak tussen 1989 en 2000 Afhankelijke variabele logaritmische wijziging in genormaliseerd sterftecijfer voor mannen (25-64j)

BIJLAGE 10 Exportstructuur voor Rusland 2006

andere14

metaal en goederen daaruit

vervaardigd14

minerale grondstoffen

autos infrastructuur

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

BIJLAGE 11 Het aandeel van ondernemingen dat interne opleidingen voorziet en het aandeel werknemers dat effectief een dergelijke opleiding geniet (vergelijking tussen enkele landen)

Bron World Bank 2006 p22

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

1Demografische ontwikkelingen tijdens de 20e eeuw

11Perioden van negatieve bevolkingsgroei

12Periode vanaf einde jaren 1960

2De feiten en mogelijke verklaringen

21Feiten

211Totale bevolking

212Bevolking naar leeftijdsgroepen en geslacht

213Dependentiecoeumlfficieumlnt

214Levensverwachting

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

23Verklaringen voor het hoge mortaliteitscijfer

231Verarming van de bevolking

232Grotere sociale ongelijkheid

233Het verdwijnen van politieke instituties

234Ongezonde levensstijl

235Psychosociale factoren

3Economische context

31Russische economie in de 21e eeuw

311Investeringsnood

312Institutionele hervormingen

313Diversificatie

314Efficieumlntieprobleem

32Toepassing via economische groeimodellen

321Het Malthusiaanse groeimodel

322Het Harrod-Domar model

323Het Solow-model

324Mankiw Romer en Weil

325Endogene-groeitheorie

33Onderwijsproblematiek

331Tekort aan financieumlle middelen

332Kloof tussen vraag en aanbod

333De Bolognaverklaring

Besluit

Bijlagen

PERMISSION Ondergetekende verklaart dat de inhoud van deze masterproef mag geraadpleegd worden enof

gereproduceerd worden mits bronvermelding

Kaat Marynissen

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Wit-Rusland

VN Verenigde Naties

Inleiding

acties

doorgezet

levensverwachting

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Wit-Rusland

VN Verenigde Naties

Inleiding

acties

doorgezet

levensverwachting

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Inhoudsopgave

Wit-Rusland

VN Verenigde Naties

Inleiding

acties

doorgezet

levensverwachting

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Wit-Rusland

VN Verenigde Naties

Inleiding

acties

doorgezet

levensverwachting

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Inleiding

acties

doorgezet

levensverwachting

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Inleiding

acties

doorgezet

levensverwachting

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

acties

doorgezet

levensverwachting

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

et al 1994)

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

nader toegelicht

21 Feiten

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

22 Componenten

221 Nataliteit

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

(Grogan 2006)

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

222 Mortaliteit

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

223 Migratiesaldo

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Kontorovich 2001)

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

amp Cutler 2005)

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Totaal 2956 1000

Andere 281 95

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

geweest

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

313 Diversificatie

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

(Mau 2009)

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Y = f (LN)

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

323 Het Solow-model

Y = AF (LK)

toegekend

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

per capita

(exogeen)

(n+δ)k

y = 100k04

i = sf(k)

(n+δ)k

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

2004 p716-717)

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

(n+d)k y = 100k04

(n0+ δ)k

(n1+δ)k

i = sf(k)

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

ye = keαhe

β met ye = YAL

ke = KAL

he = HAL

ke = [(sk1-βsh

β)(n+δ+g)]11-α-β

he = [(skαsh

1-α)(n+δ+g)]11-α-β

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

g = f(H β π r)

belang is

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

2008 p51)

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Besluit

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

modernisering

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

10-14 11789 7790 7283 81 55 51 961 957 957 15-19 12322 11825 11088 84 83 78 966 964 962 20-24 11106 12405 12671 76 87 89 983 978 977 25-29 10451 11049 11165 71 77 79 985 1002 1002 30-34 9620 10295 10442 66 72 73 997 1013 1018 35-39 11333 9417 9459 78 66 67 1025 1033 1031 40-44 12651 10949 10368 86 77 73 1055 1074 1076 45-49 11434 12054 12067 78 84 85 1104 1121 1121 50-54 9409 10645 10804 64 75 76 1157 1202 1205 55-59 4995 8590 8985 34 60 63 1287 1284 1289 60-64 8906 4407 4336 61 31 30 1421 1480 1449 65-69 5903 7609 7458 40 53 52 1591 1674 1696

70 en ouder 12256 12264 12496 84 86 88 2548 2452 2429

Bron Rosstat 2007

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Bron Rosstat (2007)

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Kinderen (0-14)

Ouderen (65+)

Totaal

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

BIJLAGE 5

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

BIJLAGE 6

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

597651

359330 184612 129144 119157 177230 186380 286956

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

232987

145720 106685 94018 79795 69798 54061 47013

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

andere14

vervaardigd14

en transportmid-

delen6

Bron Mau 2009 p11

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Woord vooraf

Inhoudsopgave

Inleiding

21Feiten

211Totale bevolking

22Componenten

221Nataliteit

222Mortaliteit

223Migratiesaldo

311Investeringsnood

313Diversificatie

323Het Solow-model

Besluit

Bijlagen

Documents

Economische impact van de demografische crisis in Rusland · 2010-06-07 · crisis in Rusland Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master in de Algemene Economie