Economische methodologie

De Oostenrijks economische school versus andere scholen

Thomas Vergote

Belangrijke vragen• Smith: Op één of andere magische wijze (invisible hand), is er niet-

centraal gestuurde coördinatie en zorgt het marktproces voor wenselijke uitkomsten, Hoe kan dat? Wat zijn de limieten van de markt (overheidsinterventie nodig)? etc.

• Welke tools zijn nodig om dat marktproces te analyseren/begrijpen?• Hoe zeker zijn we van onze uitspraken/intuïties/onderzoek?

Algemene opmerking: economics = value-free

Historisch overzichtEconomische wetenschap heeft een enorme evolutie doorgemaakt sinds de klassieke economie (Cantillon, Hume, Smith):

Schotse verlichting

Richard Cantillon

Duitse Historische school

Vroege Chicago-school (Frank Knight)

New Institutional Economics (Coase)

Vilfredo Pareto & Alfred Marshall

Formalistic revolution (Samuelson, Friedman)

Oostenrijkse schoolVienna Circle

Econometrie

Rational Expectations(Lucas’ kritiek: andere modellering, maar dezelfde illusie dat modelleren kan)

Speltheorie (Nash/ Shapley & Roth)

Dynamic Stochastic General Equilibrium

(Logical Positivism)

Historisch overzichtHappily there is nothing in the laws of value which remains for the present or any future writer to clear up; the theory of the subject is complete.—John Stuart Mill, 1848 [1965], The Principles of Political Economy Book 3. University of Toronto Press, p. 594

So far no chemist has discovered exchange value either in a pearl or a diamond.—Karl Marx, 1867 [1967]. Capital, Volume I, New York, International Publishers, p. 87

Economic doctrine is ... not a body of concrete truth but an engine for the discovery of concrete truth, similar say to the theory of mechanics.—Alfred Marshall, 1885. "The Present Position of Economics", reprinted in A.C. Pigou, ed., 1925, Memorials of Alfred Marshall, Macmillan, p. 159.

The Theory of Economics does not furnish a body of settled conclusions immediately applicable to policy. It is a method rather than a doctrine, an apparatus of the mind, a technique of thinking, which helps its possessor to draw correct conclusions.—John Maynard Keynes, 1922 "Introduction to the Cambridge Economic Handbooks Series", in D. H. Robertson, 1922, Money, p. v

[A]lmost every statement which we — or for that matter anyone else — runs afoul of some existing opinion, and, by the very nature of things, most opinions thus far could hardly have been proved or disproved within the field of social theory. It is therefore a great help that all our assertions can be borne out by specific examples from the theory of games and strategy.—John von Neumann and Oskar Morgenstern, 1944. Theory of Games and Economic Behavior, Princeton University Press, p. 43.

The fact that economics is not physics does not mean that we should not aim to apply the same fundamental standards for what constitutes legitimate argument; we can insist that the ultimate criterion for judging economic ideas is the degree to which they help us order and summarize data, that it is not legitimate to try to protect attractive theories from the data.—Christopher A. Sims, 1996. "Macroeconomics and Methodology", Journal of Economic Perspectives, 10(1), p. 111.

Overtuiging sinds SamuelsonWetenschappelijk = wiskundig uit te drukken, gebaseerd op empirische gegevens (statistisch)

Methodologisch dualisme: epistemologische procedures van economische wetenschap verschillen van die van de positieve wetenschappen

Voorbeelden van moderne economieVeroorzaken minimumlonen werkloosheid?Model:1. Steady state, representative

firm with two types of workers2. Two labor markets3. Wages by Nash Bargaining

with β (0 or 1) the bargaining power of workes

4. Present-discounted value of profits for the firm:

5. Solve maximization problem6. Huraay

Kritiek op positivisme & formalismePositivsm • Correlation ≠ causation• Voorspelbaarheid: Knight’s Risk v.s. Uncertainty (ook Taleb’s Black Swan)• Empirische testen zijn dubbelzinning• Geïsoleerde experimenten zijn onmogelijk• “Too much aggregation” nodig om 1) empirisch te testen en 2) formeel uit te

drukkenFormalism• Onrealistische en steriele voorstelling van menselijk leven• Wetenschappelijke exactheid zorgt voor onrealistische beperkingen modelleren

met “economic man”; perfect competition, perfect information rational expectations

• Popper: wiskundig model = niet falsifieerbaar maar wiskundig te bewijzen; gebasseerd op te veel assumpties gesloten systeem Friedman: enkel effectiviteit van model telt

Methodologie van de Oostenrijkse School

• Oosprong: methodenstreit Duitse Historische School: Er bestaan geen constante relaties, alles is van z’n tijd afhankelijk. Een economische ‘wetmatigheid’ is misschien geldig in 19e eeuws Duitsland maar niet in 20e eeuws Frankrijk.

• Methodolgisch Individualisme: de analyse van het individu en zijn intentioneel gedrag leidt tot een analyse van de economie in z’n geheel There are macroeconomic questions but only microeconomic

answers (Roger Garrison) Praxeology: the logic of action (Mises) Voordeel van economische wetenschap: onderzoekers zijn ook

actors Inside information

Methodologie van de Oostenrijkse School

a) Economische theorie: A priori synthetisch (purely deductive) ; Pure logica is niet voldoende (synthetisch) en observaties zijn onnodig

(a priori) Axioma + empirisch gedetermineerde assumpties (bv. werk is niet leuk,

proposities: zie Boettke) Analyse van economische systemenvb. een ruil is altijd wederzijds (subjectief) voordelig ONTESTBAAR; het tegengestelde beweren is zichzelf tegenspreken (Kant)

Mentale tools:o Method of Contrast (Evenly Rotating Economy)o Robinson Crusoe Economics

b) Economische geschiedenis: Uitgebreide empirie (data) + economische theorie als tool In tegenstelling tot mainstream meer focus op intenties: ruwe survey-data, interpretatie etc.

Beperkingen van economische theorie• A priori deductie: niet empirisch verifieerbaar/falsifieerbaar worden• Ceteris Paribus• Vele factoren leiden samen tot een uitkomst• mate waarin een factor significant is = empirische vraag

Bv: verschuiving van lasten op arbeid naar lasten op toegevoegde waarde netto positief of netto negatief?

Hedendaagse evolutieSucces van heterodoxe scholen/ideeën shift in overtuigingen; kritiek op aannames zoals extreme rationaliteit/evenwicht, instituties worden belangrijker etc.

maar:om gepubliceerd te geraken moet de vorm nog steeds voldoen aan die “wetenschappelijke” perceptie

(enkel) als een heterodoxe theorie herformuleerd kan worden in formele termen en kan getest worden met conventionele statistische technieken, dan maakt de theorie kans

Vragen?

thomas.vergote@rothbard.bewww.rothbard.be