Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
V95
EFECTG DE SUPLEMENTJ-‘-.R CON MONENE-IN SGDICCE NGEHLLDS
FASTGREANDO PASTO GUINEA {Pankum maximum}
Y ESTRELLA (Cyncdon nienfuensis}
POR
Safi afi zcfrz é. Séncées
TESISPRESENTADA A LA
ESCUELA AGRICOLA PANAMERICANA
COMO REQUISITO PREWO :5; LA OETEHCION
DEL TETULD DEINGENTERO AGRONOMO
EL. ZAMDRANO, HONDURASABRIL, I994
h:!EH[-iE+¥S:__§;_-3;’ ;= g,-
FE.”.H.It___§/49—___,_é,4vj,"',,_,;/;?:: "5,E.-.!:r.nr.«:.:;n'_-'§,;?§z_,
EFECTC1 DE SUPLEMBNTAR CON
1'v£ONH‘ISm SDDICO NO‘-FILLUS PASTOREANDU
PASTO GUENEA (Panfczm marfmunr) Y ESTRELLA (Cjmodan nI'enfi:3rI.sfsJ
POR:
smnmon ENR1QUE SANCHBZ DAVILA
E1 aulnr concede :1 la Escueln Agricola
Pauamericana permiso para Iuproduuir jf
c'list1'IbI.1ir copias dz: est: tmbaju para
los uses que conxiderenecesmioa. Pam
aims pemounas 3' mm: fizaus, se reservan
los derechos del autor.
Jig”
Gaga“ freq-,, ‘wayOur
rxauq o-rgww smog
SALOMON E. SANCHEZ D. ”"~==u.,_ '415!‘
ABRJL DE 1994
Esta tesis fllfi prepnmdn bajo la direacciéan dul Cunsejem Prinnipal del comite de profesurcaque asesonf: 31 candidate gr ha sido aprobada per iodns I05 mimzubros del nfisrno. Fuesometida :1 cunsideracirbn del Jefi: 3' Coordinador del Defnlrfamentn, Deanne }' Director dein Escuela Agdoola Panama-icana 3' fim prcscntada some requisite: previo a la obtenciénd::1T1'J:ulo de Ingcniem Aglfi uorun.
Keith AI1dmw:1, Ph. D.Dixect-Jr
”’?«-*43Z~“-W4:fia1'I=::- Contreras, Ph. D.Deanna
\":'/flfl ,r;«.-Law C.--—“"='__-_-_'
Antonio Flurlm, Ph. D.Jefe del Departaulentode Z0-::-tccnia
. ._ VJ_,a-'
Abril (12 199-1
flu Revill.-3, M. S.Cc-ordinador dual Departasnento
Iafjjro hdalagn h:'D.Comc
fimaRmy!/‘.-‘.anh']_l:m, Pb. D.Asesor
r‘-asesor
DEDICATURIA
A Dies, par I1unca dfiarmc solo.
A1:r:Ii5Pa:f|res, Salumfi nyhna Ma::[a._.poraia:u1p=:e apa}'nnnx:3*a:re:er eazuni.
A Judiih, porsertanuspeciu] }'t:e1u;':rf'c-cnmi .
A mis amines 1- amiszas. per $131’ siemnm buenrxrnaiacs.
AGRAD D
A ioda mi familia, par3 3' ester aiempre zaizntos yr presames en todo
momenta.
A1 Dr. Isidro Iviatamoms, par ayzldazme tame a poder safir adeiante mi trabajo yr
portodus 1:35 cflalociznientus que me hrindé dmzame todo esie fi&IJ.'.f.'p-E}.
A} Dr. Rmil Sanfi llan, POI su paciencia y su dedicacién al enseflar.
A Ten)’, pcarsu granayuda, asicomo :1 I03 demés trabajadores queme awdarcirla
llevar a cabo mi Tesis.
A iodas las persxmas que de man mm furma colabaramn con mi eéucacibn e-11El
Zamorauo. aspecialmfinte al grupu de. profeaores jr aflfigna del depaxtamento cite
Zmtflcnia.
TABLA DE CGN'1‘ENIE)DS
1. INTRDDUCCIDN.............................. :11:|Lyyna.nnun:||nn¢...n....n....nnnaaa| Iiilpl
2.1.Digesi:ifin
2.1.1. Ivletaboliamn
2.1.2. Concentmcibn de icicles grnsutr W:-lfi tilesen el
2.1.3. Muinnngénes-is em 51
2.1.4. Iuuofur-J5.................
2.1.4.1. Efecto de 103 iormfums en L-1 mafabolismo enwrgéticn dew 105.
2.1.4.2. Efecto dt: 10:! inimfams en el Illfltab-31151110 de nitrfigenu 2::
2.1.4.3. Efe-cm 15113 105 iouofuma sabre desurderaes
2.1.5. Mrmcnain sérdim [RJ.m:u:::1.s1'n,
2.1.5.1. Aciividad del llvionensin
2.1.5.2. Tmcicirind cle Ivimzuensin
2.2. Prndnccién dc ganado (13 came en base a f:r3:rajes....................................
2.2.1. Pmduccibn en base :1 Panfctm: mczrfnnxm
2.2.1.1- fiannncias de: paso de animnies en
2.2.2. Pmduccit-n having an base :1 C_].rm:m"rm nfmfiremis
2.2.2.1. Ganancias de page :13 animnles en
2.3. Suplemeuiacifi naljmenficia do
n¢...nn......-...-...
. .....11
u--r ht’
. ....23
“.24
.,,
.,_._.-.-..__.m.__n..-_..-__
_
2.3.1. S-emolina de 11:10: coma ingmditsnie perincipal dc mlplcmcnws
2.3.2. Ivlinurales en la suplemerrtrmibu
3. MATERJALES Y
3.1. Locafizacichny
3.4. Anfifi sis do
3.5. Aliznentu..................................
3.+5.D1'.sefio Eairtdisfi co............................
3.1..
3.3. Me-Iudulugia 5! Mancj-J
3.9. Ivianeju de
4. R.ESUl.-TADOS
4.1. Efeclo tic-1 Mont-nsin sf)-dico sobm In ganancia de
4.2. Efwto del peric-do expcfimental en In ganazncia dc peso.................. ..
4.3. Efecto del lipo de pasta an 151 gamncia de
-1.4. Compamciufi n econémica the has
5. CCJNCLUSIONES
6. RECOb:£END.ACICINES......................
III-t-0---mucous----r--nun: aa-
ilitit---II!-Il|+II|
nu|Ly¢n..n.¢..........q....
Illxrttrp-inst----------an
------co-----uuuuuuuppu pup
Iillliiilllilhiiillllll Ilrlil -II 1
.....2T
....2S
...3(]
......3l]
1
32
.....34
.... .35
.....3’.'r'
. ....33
.. ....33
..... ..43
....-14
“.44
.......-47"
.. ....-13
Tn RES -IIInunIInu-----------u----u--nuu--nun-n.unu.¢unau-nu....................................-........................,,.......,.-‘$9
9.!-‘NEXUS....
_
_,j.....1_—_—....u
-....-.._—....._
1'N[}ICE DE CUADRC-S
CUADRC1 1. Ccrudiciunes cfimii ficasdurante el pexindo
CUADRD 2. Anélisis nutricional de 105 pastor: Guinea 3'
CUADRC1 3. Anfi lisianuhiciunal de la: mcionea can 3' sin
Mnnensin
CUADRCII 4. Produccién dc: Inateria seca {}:g&m) an El fonaje para
CUADRCI 5. P050 promedi-:;I acumulado par periods para 105 grupufi
COED sin 1vl':1nnn3§:1 5:5-dim en cadu um} de 103 fipos de
CIJADRU 6. Ganncia du peso pmmadin pol‘ p-aria-do yam Ina grin:-as
can 3' sin Moncnsin 5-frdioo El]. cadn uno de los tip-as de
CUADRO I Costa total de invezz-sién para la opcracirtm de eugorda
:1 pasta gr
CUADRD 3. Compamcidn ccsonémica para I11 auplemgniaci-in can
....3fl
.
CUADRD 9. Cnmpmnciriul e:cnm’}IniI::1 para la suplemflnlaci- finen I05.
INDICE DE A1~:E:<:os
ANEXC} I. Amilisis dc
ANEXC} 2. Anflfi sisde medias. para la intumccinfin Past:-*Tn1t11mientG
para la wlriulmle depentiiente ganaucin die
PLNEXO 3. Anfifi sisde medias pamla iniarn::cif:nPasto*PeIic-do mm [:1
variable dcpendiente ganancia du
ANEXU 4. Anfi lisis de medias para la iniemccifin Tratami+.=.~niu*Pe:dodo
paxa la w_a.n'abIe dEpEI1diE'lI[£'- ganancin data
A1*«‘E}{C1 5. Anélinis de mrdiua para la intemccién Pa3tu*'l‘mtamienin*PuriDdo
para la Variable dependienle gain dc
....56
....5'.?
......55‘
HQDICE DE FIGURAS
FIGURA 1. Efi cienciae dc Ia fonnacdén de zicidm Grams Volézizilm;........ ..6
FIGURJ-‘L 2. Esqueazna as la; produccifin de Asides Grrasoa Volatiles ......................... ..7
FIGURA 3. Ganancia finpeso pramedio diario an cada pastum fifit finsajr
Estrella}, de 105 animales szlplemcntsuzlos can 3; sin Mcrnensizn srirdico
1.- ETTRUDUCCICIN
En la ]Jl3];'1:|l.'L‘:l :16 13.3 procfucciones ganaderas orieniadas 3 la prnducciésn tie caazms
hajo sistemaa dB manejo inienfiivo, una air: has
nhbencién [IE Imvillos de mayor peso caip-oral en el manner fiesmpn posible.
En la przictica, la pm&I.t::z:iEm den uuvillofi de engortie bajo candiciones tropicales see
are afectado peer lag estaciounea dc! fin, pm dehido a quiz: la dispcmibilidad de
pastudebnezna calitiadjraxucantidadefi sirficientes vaaestaxdeferminadoporiaduracifin
duel pecritz-do {La Iluvias. Igualmente, fa:r:tcr;'e=s camp 61 maneju de la ]J]3B.dEI3fl., felfilizacifin jr
mrga a::u'm:al ptlaeden mejocrar Ia calidaé dal pastes, la cantidad de éste pmducidu 3* la
pesrsistellceia ds la pradera Imago (Le tetlzlzsinar el perio-do :1-3 fluvias.
Laurlflizaati findapmderascoapastosdealtacalidadmxticimnalyaltaproduccién,
coma E1 pasta Guialea [fll;I_'__c_r, fl maximum! }" el paste Eatmlla ifzwadan Hie-rrfl ertsfsi,
aaegura rnyajores ganaacias die peso en 103 nflvi flflshajcu pastures. Vascones (I935), I331
eaqzerime-mas llevadog a cabo mu pasta Estmlla, obmvo ganamzias de pasta :1»: flfi? kgfdia,
mntmapmdumifi nactnlauladade 547I:gIhaea1 14Dfiiasdepa3tm:e»:r.Eslc:1 fivEa1da
gasnaamia. the peso, easlbasc salamrralte a paste, es confldemdn mans safisfanrtorio para ‘um
past: due alia caiidad.
Hi use dz’: suplumflmxr-5 1;»:-téicos, energéficos, 1-itamjnicos yminumles para mejorm‘
la ganancia. dc peso ha Hidfl , 3' signs sinndo, una henarrfienia nruy usada pm‘ muczlms
producturn-5 en sistemas iutensivus da pmducciim. Esta se hace con el fin du cubrir
deficiencias del fnnaje, para ubtener majored; ganauciaa ch: pass 0 sixnplemente cubrir lbs
requefinlienius (ix: mtu del animal d1Ira.-nlelas épo-cas de cams1.i:1 dc: fuzmje.
Se-31311 natudins llcwadns .51 Gabe par Wi:1e~ 3! mi. (1965), lets nmyures gananciafi de
peso an animalna suplamauladaa can granos se nhixxvimz-n al ofi':':ce1'Ie$ cl suplemenlo en
um: pwopcnrcifin de 1 5% de 511 peso viva (PV) en forrajcs de mediam mfl idad,obteniendo
gnnanciaa den peso due-. [L5 :1 LL’! kgfanfinafldim Pmporcioues a.tri'ba dual 1 54': no Iugmmu
illcrementus qua fin-ran sigaaificativameute sup-uriures en glmuncia de p¢5I:a.
La s1.1plcn1aIrtar:i-fin en este estudio an llevb 11 who medianie E1 use cit: ‘um
cuflnenjradn cflmpuefiin pox‘ ma-mnliua de arruz, melam yr an] mineral. L41 sumolina du urrnz,
un dctivado dul beneficio del grano ck: most, 5:: utfliza en pmd11c:ciunca ganadcraa mama
auplcmcntu energéfim 3' pruléicn. La mu‘.-Inna as U1:-:1 fuente de curbohicirntna de alta
sulubilidmi qua adtrmfis incremnnta Ia aceplabflidad dc] alixncntu. Las sales minemlca He
ulilizan para rnrplemeniar minerales qua pudierau enumtrume :1 nit-ales deficiemes.
Ademfi s, an pueden usar pmduclos autibiéficoa qua ant1'a.a11 a nivel del rumen 3' qua
permit-an 1.11:: major apinw.-chanfientn dnl alimcnio. Uno :13 Eating pzoductrm as E}.
M-‘CJNENSIN SCIDICID [RUIVIENSJN Y ELA1‘*ICUBAN). E1 Lvionensiu sédicu p-menace a
un grupo tie: compuestns uunucidos coma innofbms carb-orzflicos pufieté ficos. Est:-. as
2
prodnciflo por la boctefia Sfrepfonryces cimontononsfs. Aofi la ooztoo promoter dol
oaooimiento, altorondo 1:1 fettoentociou ruminaljr mojotondo la oficiomia produofiva do loo
aniloales. Hate pm-dutrto no oamhia la canfidad total de Acacias Grasos Volaitilcs (gov)
producidos a nivel del mmeo, puro si nus proporcioues, imrrementaodo 1a cozoceutnmion do
floido propiooioo )9 dis:oin11}'EJ1do loo do fioido acétioo 1; butifico. {DiJ3:T:.1$ 3* col, IEWI5).
En la muyoda do 135 pxowiucoioncs intensivas, coo oondicionos oianilares n In del
Valle del Zamomoo, la ample-merutaoi-:5o ooo. coocezrtrados -sztmrgéticos '3' Mooeusio sodioo
podria oigoificar la obtenoidto do novillos can on mayor peso vivo :1 131121 manor ednd, lo
coal sigoificarin on manor cooto do afimontaoion }' 113:3 manor ocupocion do 135 prradorors, o
mojotos ganancius do peso, lo coal signifioa mm mayor caofidod do come ]Jrodu:ciI:i.'1 }* um:
mayor rentabflidad on Esta aofividad.
El objelivo foe deietoainnr ol ofccto do Mooensin sodico aohre la gaoanoia do peso
do novillons do engordc on postoroo rotnoioool oltoroo on dos difcrenles pastos [Fcmfcum
matrfi num 3' Cjwodon nlenfixensfsj, Eoplemeniando ‘EDD poroicnio do}. peso Viva con
oonoenimdo a boon do sumolima do nrrozymelaza.
2.. REVISION DE LITERATUIUL
2. 1.-DIGESTION RUMENAL
El gamltio bovine, pm‘ sear mmianfe, tiene: Ia capacidad dc utilizar alimcnioa quc
son de p-coo valor mztricioflfl l}'.:|HIH especim: nu 1'uI:|1'aI1tes. Bsla hubflidad de poder ufilimr
farm) in fihra 1-egclal (cehflosa 3,’ heufioeltllosa) yr nitrfigeno no protéico [Ni"~.‘P} sc debt 1:
fi a5 prcacntes en el run1ttI1 qua: digierm estos tzuuilpueams 3' 103 ilansforman
en mlilientes cle ulilidad para el animal, principalmente an L1 fomm dc proteina nlicrobinml
y Asides Grfi sosVolétiles (A631).
Al enlmr al rum:-an, Ia maj"oI'ia. de 103 alixuentos couauxziidos estzin sujctns :1 nor
digefidos per I-as microorganisms; qua 11111 3:: cncuenimn, process conocido corne-
f n1'uminaL Lo-5 meiabolitm pmducidua per 103 mien:-orgallislnaas, and com!) 1113
células dc esios, cnnsfiiuyen tma fi.1u11tc dc nuirlenizes {pmletua y encrgia) para el animal.
Estes pueden scr absarbidos a nivul del nmnan {coma Ins AGV) 0 pasar :1 Ion demfis
caompartimientos junta can nutrienles que no hem sido degmdados per 105
micrc-organismtm del nnnett.
2.1.]: METABOLISIVID EI*~'ERGE‘TICO.
La principal fuente de energia del nlznianle I211 511 dietu son I05 ws. La
rmynria £12 23103 non compuestos formadus a partir de: disacéficlos, 001110 13. cehflosu 3' cl
almidém Las unzixnas producidas por Ins micmurganismos del ruxnen hidmlimn estc-B
coatnpuestos a glucosa jr :1 ofros azucaret: (12 Hair; ca1'boI1os. L03 micra-organismos, 3 iiavés
de su metnbolismo, trzmsfonnan Ia glucuaa en AGV. L03 principalcs AGV pr:-ducidos cu
BlI'lIlII|.E'.Il5(.'tIL‘
- Acid-3 Aaétim { ca,-coon ).
— Acids.
- Acids BuI:I1_'ico { CPI,-(CH1):-CODH).
E5105 son nbsorbidos a trzwé-5 de la mucosa ruminal. Apmrdmadamenie el 7:] % da
1&3 necesidades encrgéficas dc] a:1:'Lma1 3-rm llenadas 11.11.’ 1:35 AG‘! p1'o-ducidos. Del 31'.) '34
restanie, 10 9'1’: 5-: obtiene de alimx-[1105 subrepasames 3' el Iestantc 20 9'3 de la digesfidn de
células microbiales en el abomaso B intestine.
La eficicncia enezrgética de la produccién de AGE’ 1-aria de acuerdn al tip-o dc AGE’
que se prodtlzc.-1. La eficientria trncrgéficn con la cual cada AGE’ es fomzado SE puude
crbservar en el Figum 1. "-7149,
FIGURA 1. Efi ciennia -znergéfica dab 111 furmacinfin de Acidos Grasos Vulfifi les.
/ EFICIENCIA ENERGETICA DELA PHODUCCION DE A-av
FHEHIIIEGIDH DE M.‘-ET.I*uT0
41.3..-B LCCHJ. '4-) H)
533 Frcal - 6"'“" %
PHEFfl '[.lI-GIDH DE PRDPIDPIATD
T34.4 RG31 -EJ3 1-mal - J-U9 '1 9?”
PHHHJGCIDH DE BUT1H.:I'~.'I'fl
524.3 Real - _573 1-ma; - 77-9 %
La pro-ducciérn tie £1-:':cLdn prupifir ficumsulta. ea mm major utilizaniinn de la enargia
aprmwachahle par :1 axfimal que la pro-dtlccidn dc iwidn butlricu y acéti-:0. I-Eflrégeucr qua
ae encuectrtra Iibre en :31 111111231 se uflliza en la prfl-duczcit findue écidn pmpiai-mica. La pérdidns
de energia aauaindns a la prnduccisin tanto de :§v:J'd::r acétim cumo l::=ufi1'ir.:n catfin
mlacionadas a la pmducaién de gases mama ei mgtsaao, diéxidu dc carbono e hifir figeuu
que lung: 5:: piurdany Jm sou apmw-::hados par :21 animal.
De 105 5353 fitnmus {Te cart-Una qua componeau a la mnlécula de glucoaa, tfldflfi sun
apmrvechadu:-.: par el animal cmando so. f'::nrn:u1 fici fiopropiénim, cflmpamdo can solo cuatm
qua $031 3 y apmvechados rmando sou asides enmn el aoéfico jr e-1 bnfifim Ina
. {Figura 2).
FIGURA 2. Esqucma dc Ia prochmcién de Acidaas Grasoa Volfifi les.
/ FORMACION DE AGV : DISTHIBUCIONESQUEMAWICA DE LOS CARBONO3
((31.1;-r;*<:3's,«~;}-:»r:c-cam:
I1 1 1
ACETATU PROPID1*~L»xT0 Eufimm(H3 C-C-C C—CvC-C+ +
GC 0645:
+ (I’l{C}DL1CC1C}I~£ DE +’~"-+C m2YME'I*x~.No) c+c
Ademés, pot cada 100 calodas qua proporciocara Ia glucosa, 109 calorias scrim:
aperovccflnables por el animal si la giucosa se nleiaholizace 21 écido propifirnico, mierrh-as qua:
5010 62.2 3' 77.9 caimias cstarlan dispcmibies si se produjara.n écido aoético 0 butirico
reapecfivmearsie. Una aficiencia mayor al 100 %- cs p-osiblc rzuando se ibana écido
pmpiénico dehido a la adiciérzl da e;nerg'a deal lzcidrégeno utilizado en su metabolismn, qua
L:-:11 crtma circtmstartcias no seria ulilizado.
2.1.2.« CCiNCENIfEACICiI‘~I DE Asians GRASDS VULATILES (_»:.<:+v} EN
ELRUMEN
La pztducc-ién de. AGE’ a I3i"VEI dual IIJIIIEII varia& de la raci-5:1 4:1 dieia
qua recibe el axfianai. Ea: EDBHYDS liesvaiiua a r:.ah-er: can animales que no Iecibizm Manensjn
sfidico Ias cflmbeutracianes tfltales dB AGE’ vmiaroql tie it} 3 TE} micmmoles .e"1:nil.1'.'fitm. E11
ensajros donde I-:15 zm:Eu1al-as finer-an mmu ma mayor propomiéu dz‘: forrajes, 13.
distibuaifin tie AGV fl]-B alzxrfii- fimadamenie tie TC} % écidu acéfico, 20 $4: écidu pmpiénim
3' 1{'.5 $3
pmpcmcciones fie écidcr proplénico incmmantarun gr 135 prnpcercionxaa de icifich acéticu
dismirnljrerml. En Ciifi t fl .Salias en cccncezrtrados {iii} a 9{} ‘H: de muceutmfl os}1:1 distribuciérn
tie Ia-5 AGE’ file @m me (Te :5-3 9% due: écido acético, cifl % de éciflo pmpiafinicu If
H} ‘Pa’; de eicidn htxtiricvo. E3105 dates denmestran que a medida; qne incremmaia el poercentaje
qua ocupa el cmncuellfzraclo en la Iacicfrn, itmrumentan las pruporcinncs nalafivas de écido
prflp1'r&In'.c:4:: {Elanm Products Ca:-., IQTS}.
2.1.3: METANDGENESIS EN ELR
Ivluchos de 103 mitmargazfi smus del rumen produmm hidrégem corms uno de. 105
mctah-uliios del process dz: fermentacién De igual manera, er:-cisien algunas
nzicroarganismos um .51 nmlen qua 1Iti}.iz.a:1 waste lridr-figenn para satumr éciflns grams
insaturarios 3* ajtrns qua In utilizan pm.-3. fauna: metano a gain‘: de.-.1 difianddo dis carbnno.
La canfidad rle hidznicgeno quc ufilizan las bractcrias Inetanogénicas para fDl'II1fl.1"
memm a pmfir de CD: as: da cuatm zuulfmcrl dc: meztano pr-zuiucidu.
Asumienrilu que la furmanibu dc] metano sea a part": d-:2 CD1 , I05 pruductns
iniermn-diaries de la, rcaouiéu serian .-icido fénnim, formaldehido 3' metanul. La rcaccién
seria la. aiguienic:
cm, --—------:s» HCOOI-I .. z» I-{CI-{O > CH,oH W-———~—..:- CH‘
EH10 H1 H2H20
También as posible que los electrones transfezidos dul H, scan transfezidas a] CD;
a través de la inter-nencién de la lbrredmrina ff NADP por el procusu imwerso del formialo
dcshidrogenasn con el uso de mm moi dc ATP pot mol de CO, (Czerkawski 3' Breckenridge,
l9Tr'5}.
Bacterins metzmogénicas en cultivo pum uti.E2.aJ1 CO1 cc-mo fucute de c.-1,11:-unu para
la sintesis rle cumpnestos mlulares. Cunndo mezcias de microorganism-as mu cultivadas
en pres-encia de hidnfngeno gasecso ‘nay stulcsis de metano, apmximadameme (31.5 11101 per
mm] dz hidrdagenu ufilizado.
La pmduccién de metano puode scr inhibida 31 utilizar 1111 pofihalégefln analugo al
metano, in] coma el clomfmmn, camhiando asi los patrnnus ale fcmlentacéfin en el mmen.
Pm: 1:} getzmal cairn conlleva 3 ma disminucibn en la pro-zlucciuian dc écido acético }' 1m
innrementn cm In pmduccién (Le: ficido propitfinicao. La illhibicihu :12 la pmdllccinhn de
flleiaflfl pot in general Va axompaflada de ai:uJ11J11acifi11 tie Ifidrégcnu gaaeosu. Esta
hidrérgeno es recunnlizado de la metnnogenesis hacia utnns procesus. En estudins
realizadma par Czerkawsld (19%), nzuandu la pmchlccifiu dc: mutanu se iaruhibié hub-at una
Hcumulacifi ll flu lfithfigeno gaseoao, la pm-duccitfial tie iicido ncéiicn £H.SIfl5JIt1}’i§ 3' la cle 105
fici flaspmpirbnico, bufizioo e iscwaléficu incremexrté.
E1 inonufbr-3 mmmnsiu abdico cfismimljge la pm-duccién da metanu in vim
{RichaII:1*aI::r11 3‘ +::{:+L, 1915) ‘B in vitru [Van Navel j.r Demejmr, Ifl"J"E}_‘J. Se cree qua esta
dn en la pro-ducci-531 dc meluno nu ma debe a la inllihiuiafin an ai, aillu qua :1
camhios en (:1 prroccso fetlzrleniafivo }' 11 um Itduccifin en has cantidades dz: hidrfiguuc
dispouiblu pan: [us bcaxzterias Inetanogénicnfi. Expezdlnenloca rocicntes llevadoa a cat-3 p-or
Wafl aoe3' :01. (1980) dial-on comm resuliado llflfl mamada depmsirfin an 111 producuifm flu
ficidn aoéficn 3? bufixicn 3? meiano, con rm consecalente incremcntu en la ptoducci-bu de
ficido pmpifinico. Se puedae decir que el duacensa EEI laproducnifin dc metano se duh-c :1 1n
Iecanalizacién del hidrégeno dispunible a la p1‘0-;|11+:ci15u da ficidta pmpiénim.
lfl
2.1.4.- IDNOFOROS.
Es muocido hey can dia par nmchos invesfig.-adores 3' perochxctnras el efecm quefiemzau los ionoforos cmzalo suplfi, al mejozar tantso Ia produccién animal cc-mm la
Lo: iomznforos se camctezrizan peer ser cc-mpuestcla qua mcjomn la eficie flciade la
femzeniacién nrrninal. Esta se oomprueba, especificamente, con una pIDd11DGi£§l1 mas afialie 2'14:-idi) pmpiénico, una disminucién en la mctanogeuesis 3' ma deprcaiérn 453 lapmteoliszis 3' la ififl de la proteina dietefica a nivel del rumen {Bergen 3: Bates,
1934}.
Existen GEEBE tie: T0 ionnfixos descubiextos hasta la fecha, £13103 cuales lens may
estudiados 3r dispanal:-Res en el mercado mu Monensin, Lasalocid, Salinomjcin, Nmnsiny
Lisocelin, todos pmducidos par diversas cepas de la bacteria Stirepromyces .sp..
L03 ionofurus actizan sobre ‘ares fire-as evu particular, oonizibuyendo a mcjnnar laeficiealt fiadc pmciuczcixéri dc} animal:
a.- izamemento en la eficiencia dei membofi sraoencrgético en el rurmen .
h.» mejora :31 meiaboliamo del niirrhgeno en 31 rmxzcn.
4:.» retarda 3n-'0 imbibe la incidennia de desorderuas nyefaboficos, 4:91:10
acidosis 1:'1-ztica, mi-nica 3'
11
2.1.4.1.» EFECTO DE LOS IONOFOROS EN EL ISJBTABOLISMG
ENERGETICO EN RUMIAl‘~ITES
E1 prizwipal efecrto obsenado «:33 loss innoforos sabre e1 meiaholisrna enezgético es
que iucxemanta la pmporcién malar de écido pmpinfrzoftco, (5011 1a consignieate dismimmién
de la proporciflm molaz tie ficido acéticc} 3! butffico en Ea pmdumifim normal dc AG‘? en el
rumen.Asnciadooonestecamhioenlacnoncentmci-findcAC3rVhayImdecliw:e:n1a
prchzixxccalafin flflmmal de metauo {Richardson 3' col, I976; ’I'}:mrntun yr :01, HTS; CT:n1111pa.,
1930}.
2.1.4.2: EFECTD DE IDS IONOPOROS EN EL EEETABGHSMD DE
HTIROGENG ENR S
Um tie Ins paincipales efiactczs de 103 iomfinms sobre el apercwechsnnienio fie 13.5
pmleinas es que: disminlrye Ia canzrtidad de proteina qtm ea Utilizada coma energia en lugar
de filerrte de
depresiufm en la caufidad de enzimas proteafiiicas 3'
directo de 105 iomforos sabre la acfividad de pmteolisis 0 de deamiazacifin {Van Navel &Demeyer, 1979}. Esta trae come cmzlsecnemzia una mayor cantidaud dc protetua dietéfica
que escapa Ia degradacifin mminal 3? que es dispozrfblc para el animal a nivel iniestizxal.
12
2.1.4.3: EFECTC} DE LCIS IGNDFGRGS SDBRE DESDRDENES
RUI‘vIII'~IAI.ES
Uno de: 105 principales clescercleues que afecta -.1 105 mraiantes, cape-cialmente
bcwincss, es la acidosis l:§Lci:ica.
mmm gtampucaitivcss resultan set eficams para contra:-Ia: la acidosas Iétxtica en
ganado qua C km alts pc-srcenlaje de concexlirado an 511 dieta. L03 microoerganisanlns
gran: pasitfivoa son Ina
conciiciones. Lou inucrfams hall demostradt} 1'11h1"bI'1' e1 crecimiento tie. bzacterias con
calacteristiw gram pcsifivas {C1351 sfzwirriitn, IQTQ}.
Dennis gr uni {I931} Bancnnirarnn qze 1::-5 iumfiaras inhiben el crecimientu de la.
mayoria de 105 microorganismos p1'0d1lC-’E{}IBS de lactai-5 sin: inhibir la actividad dc aqueflus
qua ntilizran irate ficido.
Dim fiesurde-11 que afecia de aubzem:-1m-,ra an pmduccixzunes gaaaaderas es el
fimpanjsruo. Est: pufide me: caumdo poet la dieia {legznninosas demasiado tEEr£1H.3, excesu
tie NNP, etc.) 0 pear factores microbial-fi gicos{LL-I nnnen. La; perovfluceién er-Icesiva de JEJIIFIJS
nlminal tieande at agravar el pmblema ya que '.i]1GIB]]1E]1'-I33. la visuicéclad dell fiuido rmzcuiaal,
alaxaentando asi Ia tenaisfru Huperfi pial {Chang 3? 0:11., 19376}. L05 i+:u1ofoI+::+s tienden a
prof-::-zmaadua en el rumen {flakauaclii &. I*Iois;h:i::1o, 1983}. E23105 nrisnlos autcmes Ieportan
13
noa disminuoi-on en la iooidencia do iinmaniomo do-hido 3. ma Loan-ado cfzisnoinnoion en laviscooidad (Isl fluido ru11:u'J1al.
2.1.5.- Mo1:~n_'«;Nsoz sonloo {RU1~.=IE;[~ISI‘oT, E:LaNooBAN}
El Moneaosizo ooclioo as on oompuooto bilogioameoie aotivo produoido por lo
|::~aote1:ia Slraprcrmfces cfmomona-rm‘; {I-Ianey 3' Hon-ho, 195?). Moooilschtr perteueoo a on'
gropo do oompoootoo ooaoooidos oomo ioooforoo, on torzoioo qua so rolaoiom con sooapooidadde ayodar on E1 tranapono do oaiiouoo a travéo cienmemloranao (Pressman, IEPTES).Eoto proéuoio so otiliza ooroo aditivo on diotao para gaoado bovizoo, Il.1Bj{)IEELdD so
efioionoio alimeniioia al hob-er on major aprovoolzramiooto del alimooto iogexido.
2.1.5.1: ACTIVIDAD DEL l‘vIDNENSI1‘J SCIDICE}
E1 Mooousin produce ciiforooies ofootos al ouirar ai romeo, pa-Io héoioamorrto soIolaoiom con Ios pm:-oeoos fomoeotafiooo qua llovan a oat-o loo microoergooismos, dmdooomo reouliado 11:1 Iocjor apcozwochauxionio dol afiroooto ingorido, mejorando Ia oficchonoia
floconoumodolanimal.
A oivei rtmzioal, Riohaxdson }' ooL £19376) ootablooioron quo el uso de Mooemxiaz
oodioo roojora Ia ofioiemoia energétioa de la fetcoontaciou mminal al altezrox lo, pmporcif:-11
do AGV peroduoidoo. La corrtu'.d:.u:i iota} do AGE’ produoida en el ruazoon no oambia, lo que
oognrro es que. hay Iroa mayor oaniidad do gluoooa qoo so tra:o5fon:oa on éoido propionioo,
14
disrninujienuiu la cantidad dfl écido acéticu 3' bufi1'icr:: produuido (Thompson 3? Rfl ey, lfififl;
Ream at al, 19'?-‘E; Dinius ei 3.], 1975).
Citrus efectos GI:-servados a nine} rial rmnen 5:111 ma tandencia del hrionensin sédico
a mejorai la fl del nitnfigerm en nmrillos a1iIne11tsudus can forraje 3: nivelcs mas
bajos de amunio Iumirml {Dining ei al, 1933}. Igualmellte se ha repariadfl IIEI iilcareaneuifl
en la digesfilaflidad tie la prcatsaiaa 3' 11:13. dismzuinucién en en la mnoentr.-.-miisn de amnnio
(medida tree Imras postprazn-flimn} a nivel mminal {Muntfferixug 2-1 3], 198{}}. Se ha
finitlesariado ’t:r£11I:rié::;1 qua: 2:1 Iirinalensin srédim reduce la catdidad de pmtefna utilizada pot
Ias bascrtexias coma file-Jzrte tie eumgia e1 vez daa fimnia tie. amim:-a'u:idos {Bnli:1g, 19’??; Gaies
Eh. Embry, 19??) e incremenia el wnienido de nitrfmgeua ureéfion en :31 plasma Iflhompscn
3* Riley, 1930).
I 93 ha vista, comer cunsecuenczla rial use due: Mfl nensin stfidico, nna
depreaiaizn en la mntaztmgesnesis, tasaa mas bajas de VUEICO de liqlfiiifl-S. y acfiijdos c
incremerrio en. la digestflzrflidad de la fibra cruuda {Thxmmpmon 3' Rfl egr, BSD).
Uno de: 103 efectos mas iznportantes del Moneusin sfirdicn} sabre cl desempefio del
animal es que: pronnneve una major utilizacéén del alimento mnsxnnido, mejoranfl o (:1
m11mm:u}deI.-animal. SehaVist3133JnI:1ejm'aeulaufi lizaci{>ndedi£tasaIta£aneue:giaa
través de ma dismjnncifin an E1 catzrnsutno diafio de alimantn, can pone efecto en la
ganaznmla de peso cogpunral.
Efectos sabre el conmnnfl dfi aliunentu 3' sabre el total de alimcznio ingesrido par
unidad de gauancia dues pest: corpqral fs.1e-I011 E § pm: Vijchulaia 3' :01 (1930), dandn
cmno resultado uml tiisrninucién del p1'i]I!.EJ_'D 3' arm mejocca en 1:1 Segundo.
Ostfi e3' col. (1 932} Gfl qua e1 Ivionensin sbclico sllplementado 3 ncwillos
ale engcrdabajo pastoreo increzmeniér la ganauciadepeso, eipeso dela ca.nal, eléreade
caostiflar, elgnsordela gmsa, elgradodewafidaflydiommayorpeso final de has
ardmaies. AIavez,sere&ujo1aca::tifl addea]in1e::1s:r conmnnidoporlcilogmmodn peso
grade.
Eu hlgmes donde la ccndicirfxu comoral de 105 animfles es: :1dcJ.-cuada, lax
c s 3* die: manejo SOB. audecuadas para méu-zima pnxiuxzcifin jr
reproducciémy E ganmlcias {IE5 pasum sun necesarias ya la ‘W32 2} 1192110 C-paste ctmlple Cr
excede 103
suidico distninuiria la cantidad de. hem nscesaaio, pudiénfiose asi Hiilizar pan alimentar a
main animales.
Alusarhfi auensinfi édiooenvacaslechwagsemejorélaefi cimniaafimenfi ciay
disminuyeron loa Iequeriznierrtos de hem} sin
reprocfuciivo {T1.Lme1' et al, 1989}.
145
2.1.5.2.« TOXICIDAD DE MUNJSNSIN SODICC}
L05 esiimados da LD5‘, para Ivianensin gédiw {R11r£.1en§fI1} -31:1 diferenies grupos de:
animales de ii; son los sigtriezates $131300 Products ('30., 1973):
Eqixhmat 2+-3 Ingfl-:3 (is past: Vivi} ILPV}.
Porc.i11os:16.3 mgxkgde PU.
Dvinos: 11.9 mgakg fie P‘-F.
Caprixms: 25.4 ragflcg {in PV.
Pam bmrinus se ha enmnhafio u11LD1 due 2210 mgfl r flflkg {Le PV. E} nivel més alto
apmbafio an lots Estados Ufl iti-DE en alimenms conoentafios E5 de 33 ppm {is Monensfi l
sédico {Pofier 5; ml, 1934}.
Estudios re-lacionadcrs mm 13 h de bfivinos iwdicamn Casi cumphtn
annrexia DOIIID resuliadn de canannlir dosis snbleiales de Moulensin sbdioo. S-e ha
pareseraiado Ianrfalidad otlandn BE pmporciona .211 31113313.} altas -::.a11fi1:I:1-:ie5 tie Iviunmlsin an
pequefias cantidaties de aiimentu. Ccriectivameazrte, 105 esfadios It-alizados llegan a la
cunclusi-flu de que el mayor riesgo (‘Le inioicicaxzixfin en boviuos SB presenta cu:-mdo animales
sea: expuesios post primers: W3 .31 alime-zrto al cnal se ha inmrporado e1 Monensin sédicao.
Lag primzipalcs causaa ds muerfe ham sido ermres en el nmezclado -3 simac-iones an lax que
se ha Iltilizado de manna incorrecta E} pmdtlcifi {Putter 3' cc], 1984).
1?
2.2: PRGDUCCION DE GANADO DE CARE‘-IE EN BASE A FDRRAJES.
E1ganadovactmopamc:£rneobfi e11emésdeIami'tad dastlsaiimentosenlamzna
de pastoa. MAS del 30% tie: 511 consume toial cocrmpocucie a heno, ensilaje. 3r.r'o yasto. U1:
novillo pam came {is ripe paramedic consnnle. e the 22.5 a 34.0 kg de f:-rraje
Verde, dependiendo de. su tamafin, corxienido da htmxedad del fmmje 3* (rims facxnres
{Sch£+lE, 1935).
Elganadovacunoparacamennpaatacnfi xmatanselectixracomontro fifiposde
gazuadcr 3', PGI 1:: tanio, apmtrecha de mrfi nrmanera 105.»: pastes dispomibl-33.
U11 altu puzcentaje de la energia C€!El.'l5‘L]I[|idfl . P-131' animales encaminados a la
perociuccién de canle se uztiliza para Elena: sus requerilniaflfns de maniuzcnimiento. Esta.
necesidafi flame pzioridad sabre I05 admnés prooesos productivos. temwi@ Si :31
totalcielaene:rgiaes§ncH:m:3n1ad£>,3easeaatravésdcunincreinenmenelccnmnnude
materia seca :3 the 11313 mayor digestfbilidad de esta, se increrncniaxa Ia energia disponible
pan-;I. pmcesos prcductivos {ganancia de peso). e 1m i11c1'e.t:1ento en la.
digesffbilitiad del paxto vaa de 1111 mayor OGIISUIIIO vohlmarisin (Wilson &;
Bums, 19’?8}. For oc-nsiguienie, :1 uso de pastes qua sustentan altos indices de calidad
provee un mayor Indice de ganazlcias dc peso en atzimalea can ceba. Exrtre estos pasm as
c el Pasin Guinea {Pemicxmr maximum) 3; cl Pasto Estrella (Uynodon
nienfitermisfi.
18
2.2.1.- monuccrom BOVINE: EH BASE A Pmfcum mmifrmrm Jacq.
E1 Pmzrfwm mc.=:r:f.='I-mm es mnocido mntrfl nmmzrta C-CEIZIIU Pasta Guinea, Pajarita,
SaJ:1u}'a {J Pfi v fl egit}.E922 pasta crest: en lasI citlicio-hfiazuedas de Améfi ca 3" Euros
r::£:€I:ltiJ1B:EtfBS.
El pasta guinea -as tans, gxaminfi-.a fcrrmjera originaria de Afi ica, dorade creoe de
mantra natural en has grand.-as saJ;-was }' bcrrdes bcrscnsrszrs. . Esta pasta 3: caracteriza per
set Una plarrta pewme, dae habits mfl tcrso, lleganfio a media: tie 0.5 :1 4.5 1:11 sit: alto. SHE
taflc-9. son ge1':.c:Ia.'E131::11i.-3. emctns. Bus hojas son lineales o Ian-::e:c-ladas, pudiendo medir de
15 a IEH) cm dc largo }' de {L5 3, 3.5 :31 the macho. La inflorescetmia es una panicula
dispersa E11615 afifl cm :1»: large.
Comb gafiia csrece him an Iegiones qua: Ieciben mas de 9123!] mm tie lluvia a} 5:50. La
altura ala cuallapodemns emzontarpuede variur desdaflhaata 14:33 lflflflmsum. Se adapta
a 1m amplin ranger dz. suelos, exparesando 311 mayor potential en 105 {la alta
Sumo forrajera, nus uau:-5 pueden "variar cicada pasisureu :1 pasta dc cc-rte-.,
uiJ'J_1'zé.t:+:iuse- pcaxa elaboznir ensilaje 0 comb fzsrraje fresco pic.-ado. E1 paste: respond: bier: a
la fitilizacisfzn ff al riego. Es posible ohtener Iendimientoa de haste. fit} TM dc Materia
Seca{IvIS).I’ hafaflu, siendo el psrcrrnedio 1:u:nIn1al de 1!} a 313 TM :33 MSH1ar"afi n.La calidad de-
19
an fntraje es relativamrnte alta, nscilando cum: 45 a 64 % de digesfibflidad in vitro de lamaferia mgfl nim(DIVI\«{D}.
Se puede pmpagar dc: manen: sexual (semflla) 3' vcgetaliva (por capas). La calidad
de semilln puede maria: de an U a 30 5%, ntsoesiifindose para la sicmbra de 2 a 3 kg desemzilla pun: ge1minahlc!11a {Sa:1tilL=1n 1993)‘.
2.2.1. 1.- GANAEICLAS DE PESO DE AJ.\'I}vifi J.,ESEN PASTOREO.
Varios esludios 5:: I133: realizado :1 nivel del tnfupicu y subtnfipico para determinnr
135 ganzmcias de peso de bovisnos pasiorenndo pradems de paslo guinam, estudirmdose
las gananciaa de peso diarias y totalca da 105 anhnales.
Flores (1916) reparté que bajc: oondicioncs dc paslureo continua dumule umpedodo de 196 dias obinvo ganancias diazias de peso £12: 0.5? Tqg.;‘ha, producienclose en
total 203 kg d-:2 camefha. El mismo nnior repzartb que en Hueina ffirtiles gr hien drcnados seobtuvo um produccirfin fit: canine the 112.6 kgjha, 001:1 un nfimnro promedio the 2.4aninlalesrha an un periodo de 150 ciias de pastoreo.
Ensayus menciunadna par Flores [I975], Ilevadns :1 who en Matan, Sao Paolo,
Erasfl , prefiefltzl flganancias tortales de 122.3 Iigfanizual, can um gamncia diaria de 033
' .- R. Snnfi llan, Tumado dc notns del clrrso: "Primes 3' Fmrajes; GrmnincasIntroduzzidas 3* Cultivadas com-3 Funnjems en el Tré-pica .9-'*.mcri¢ano.' 1993. EscuclaAgricola Panamerimna.
2111
kgfanimal, teniendu ma ganancia total de 356 kgfha. El enszayu BB conduju manteniendo
am prumedixs de 2.? azxiunaiesiha per 1111 pm-in-tin tie-163 dias de pasture: en la estacién den
V13’-l'3JCll.'.‘-‘.
Fav-stein gr col. {1‘~'.¥35) enraluarun la ganm1cia die: green :21»: nmiilos bajo pastnxreo E11
pastuxaa de P. mmdmum ferfifizadas 3* sin Fertilizar durante la época secs, Iogramlo
ganaucias :52 {L11
respectivarcaente. Se HEERIUII. zaszrvillrzus cute 12 a 15 meses {is azlad 3! con un peso viva
proerale-din de 21$ kg.
E505 Inismns autcrres It-partan gsmancias de page de temeros implarrtados 3' Jim
izuplaniadns m Zerarml, psastxxeadofi en pmrieras the P. mazxdmum fertilizaados can
nitrégenn. Se usalcm temems Gnzerfi fie u:|1 peso prromedio de 210 kg. Las ganmtcias de
pesn diarfm 3' la
Zerauloi 3; {MT kg 3' 324 kg para auimnales no fianplasiadns respectivamenie.
2.2.2, PRDDUCCIGN BOVEIA Eli BASE A crynodan nlenjizerxsfs vanderyst.
E1 Cjmadon nlergfirensfs ea ccmncidu mmmmmema coma Pasta Egtrclla, Alicia 0
BeunudagigamaEHmpa3tumfi 'dism fi na&oatavéadcIama§u fi adehspm&Lmcmncs
g de Améarica, adzrptazldflae 3. nmchas condicicnes ciiméticas 3? £13 51131:}.
El pesto c-strella es originm-in :13 Africa, especificamenie del érea dse Etlopcia,
Kenya, Angola 3' Uganda. Se: 10 e.:m::ueD:tra Hacienda fie fi:'-Ema natural en bancos de rims,
hordes de xzaminos 3' eiresas callfivadas.
Esta paste es de fipo peremzue, planta dotada tie fuefles 3’ laigos estokmes qua
pueden cxecer a1 ms del suelo, Jlegandn ::L errdande-rae hasta 8 311 de large, 1:: cual le its
di can gxasu facflidad. L03 talles exizctna Emergen de Ins egtnlnucs, plldiemdo
alcanzarde 30:1 7flomdea1to.Lashcr_Eassr:rnpr1anas, dafi a2{}::1:|1de l3.t‘go}'de-{}.2afl.fi
r.:3J1deanc]m.La§:nflneresuencineamacspigs.de4aTcmd¢laIgo,con4a9
Imificarciunes.
Selocllltivacounéxitnczuéreaa quereacibenmés c{e8l}U:n3:ude1I1rvia3lafio,con
estacic-I135 53-cas que no Excedaxl de 7 mamas. Se adapta a sueloa fie Inediana a alta
feztiliclad. Respcmcie bier: a1 Iiego 3' a Ia fezztiiizacisfin can nitfigeno. Se pmpaga magi
mmhlsfvamnnte par matefi alvegaafivo, empleéndc-se de 120!) a 1600 kg de mateziai
vegeiaiivo .-‘ha. .
E1 pa3f0 exrstrella procfuce, en pmmedifl, de 3 a 25 '1}./I de MSfl :taa":a: fi o.Bajo épiituas
oomdiciones dc manejo y fertilizacién pun-de renxiir hasta 35 'I‘M dae Iv’Isr11aJ'a.fi:o. Su cajidad
me are afectada por. su edad, pero en condiciomes normales pueade Variar de 42 3 64 ‘ifs de-
DIVMC). {Santfllam 1993)‘.
3 .- Raul Sanjfl lan. Tnmacia tie natas del rxumn "Pastas 3! Fstmajesg GramineasImp:-ducidas 3! Cuifi vadas cums: Fomtjaras 911 B1 T.l'f5piI1fl Americana.“ 1993. EscuelaAgr££:uIaPanamefi cana.
22
Esta pasta pneade. utilizazna para. la elabaraciérn de llama 0 en paatoreo. Si 52 usa
para la prodnncién dc heao se requieren de 4 .51 45 semanas de: crecitniealtn. En past:-rec
roiacinnal me Ieacnrnignda ‘LE1 pedodo de descaznso para permifir an but-an rebrnte de 3 a 5
semanas. {I-I0cLgB$ ycul, IQTQ).
2.2.2.1: GANANCL-'-‘LS DE PE33 DE Afifl x-LALESEN PASTURED.
Dos ensayas se flevamn a cabo en Zamnrana para detezmiuar 13.3 ganancias ch-
peeu {p1'odue::id>J1 da mamas} en ncrviilos de engnrée. A confinnaciu flu 53 preseztrtaaz L13
remihados ohienidos.
Vasmnes {I933} trabajé can T no»-iflos de 12 :5. 14 meses de edad can ‘an pa»:-
izuicial dE- EH} kg cm‘: Lula carga animal eqtlivalenie a 3 Ixuidaaflea animal;-3 {UA}:'J1a.:’
Ubtr.IvD C‘-0131!} Iesultado unit ganancia :33 5:1? ]s:g}haJ'14U dias, equivalente 3 {}.'F3
lzgfanimalfdia.
Agu1'1aI{1933}1rabaj<i can 14 nmrillos cos: 1111 page prcmedin de. ETD kg, cm um
carga am'n1a.I equsivalenie :1 3 Ufi dha. Comp Iflfilllt fidfl rahttxvo ganancias
de£).T1]<:gfa:uiu1a1:'di:a. E:an EA _$c”E""' H:
I S Pr:u=~x.~:::r.arT IM"A.Yrg_D
F5'3“ Q4
Ii:3] "'-Mi
Dung,“
3 .+~ 1 UP. = 45%} kg dc peat: viva {PF}.
23
Cam-Caataa yr :01. (19%) realizarou una evahzacifm de-. la produciiviflad da pasta
aatrella bajn an siata-ma dz: paatarec mtacional an Oracaiis, Puerto Rico. ilhrtaxnrierau coma
resuliada gananciaa {is 13.59 Ltyanixaalfaiia. Eatas nfiamaa autnrea rapartaram an 19?-5 uaa
produccién para al pasta astralia Se (15
CaJ:r:ue=vaJ]i {19"F3), an an e:asa}'a rcaljzatla ea Venazuaia, Iogn‘: aumentos de fl.’II'3
kgfanimalfdia, can tma cacga the 6.4 animaleafha jr fcrtilizanda can 250 kg fie H, lfll} kg tie
P2053? lflfl lag tie K30.
2.:<,.- SUPLE1\=ENTAC‘.Ifi )l*~I ALIMEh"I'ICLi‘r. ma BOV‘fi~EOS
La may:-ria fie Ina sistaraaa de praducaién the at: da cama, en la que a crianaa
yr Ix-ha de novilloa aa rafiere, basan eutclushraraerae la aiixrlerxtacién del ganadsa an praderaa
cuya ::aJidad
fipa da pasta, la calidad nutriiiva 3; la edad dal panic, e1 manaja dei. pastizal, La época del
afln ff la cuadicimes climérticaa amre. ::-tma.
Debido a qua varies da eataa fictnrea pwa-deal cacrmbfmarsa da mama-Ia mazgafi va, la
pmduccirfixl arniraal as 1-": Iixnitada. La mm cm comneutzadoa abuse uie. gamma :1
darivadaa de granos, sales mjnarales, faantea tie anargia [comma Ia 1:r1a1aza)1_»,* loa paobiémtiana
Ieaultan, an e-ataa candiniozua-a, as: dry gran benefisio tania paxa al animal coma para al
24
per eneixea de le eeperafie a1 efimenia: a eetee eelaxnenie een paste de me maneaze.
eeendnfiemneeie reuteble para el pméucter.
El efecte de lee pmbimieee {esp-ecffieemenie el MD:-nensin eédiee) come
etlplemeniee ee a:i’eee'ribe can mes deiafie en la. eeeeifin 2.1.5. del term}. A eenfimmeién 543
preeenlezz lee benefieiee fie euplemenstar e1 ganaxio em: -::e+nee3Ib:afiflS en base en grenee e
suhprc-ductes de estee 3' Salads mineralee.
El use de strplemeniaeién alizceentieie ea: sistemae de pro-cluceien en lee euelee se
manfi enen11:1 maeeje adeeuade del 1:-evhae, eeegxm la pic-chaaeeien de gaeede de mine pare
eaerifieie eon pesos e indices de calidad eceptables.
La eebe de ganade en pasieeee een eqzlexnentaeien de genes 0 derivative tie eetee
preeeaita ‘varies tnentagiee, entve lee wales pa-c¥%s meneienar:
-inmtmlemaletaeadegananeiadepese.
- Iechlce ei ti+ea1:q:I-u:+ requefide para. ehtener el peso al eaerificie.
« ineremente la eapaeidad deeargade I:-1 peradere.
— inerezeeeta Ia ealidad de la e=a:I1a1 eeme euneeeueneie an 1111 ineremeate en el
mamzelee 3:’ eentenide de graea en la canal {I-Ie1:ub1'_'§', 1990).
— izeeremenie la rentebilided, si se conserve ucee huena Ielaeien eeire eeete 3?
b-emefieic:-.
El grade dc: hlcrementn depcnderé. de la calidad 3' la disprqmbifidad {Le fcuraje gr del
nivel de suplemeniacién. E1 increuyaniu en la cafidad de la canal se puede apreciar
teGllafl d flel ganado pastorea an fzrnzajes de baja calidad.
L05 Itiveles fie mplamentacién puedcn a;jn31:a1'3a H1113’ fécflmente para prewar una
mI[:|:ic'Lf:+11 adecuatia qua coernzrpensa las fluciuac-iunea dae calitiad 3'
ocasiflfladas pm? 1&3 mnfi icimescliméiicafi. La suplelnerflacién can connentradua puede ser
ufilizafia comm 1111 media yam surnjnimxar malrientes atiicixaazales a 103 auimales an
pastures.
Lasgananwiasdepesfldcgmadobminfleflfindetmmina flaspcwalmnstnnototal
dc: materia saw 3? 31 grade uie digesiifi.-2 del material mnmxznidu. El oonstimn de Ix-13 astfi
deieiminado par la tasa 3* el grade dcfig de Ia IMES. Cunsecxientemente, la
que el grano tiene-. atta digestibfli-ziad 3' passe niveles cemidembies de energia digarible, an
animales pastareando faaxajes cle baja aalidaxl la mlplmnentacifi n deb-e mqicnrar la
digs:-itibilidad de la -flieta 1013.1 del animal: gazebo + fonaje; 3' par consiguieztlte, mejrcxrar 121.5
ganazlcias szliarias da peach dei ganadn [He-mbxjz, 1990).
Con Ielacisfali a la. canticiad de suplemerrto ajimenficio que se le dehe dear al aI1z'1}1a.!,
Win: 3? col. {I965} ll-I3‘i'4fr a. cabo 1111 er-zpe.-fimezuio donde se cvalué ei efecto de la
suplenlentacién can wring uiveles de maiz en zuwillos pastoreando forrajes dz: mediana
calidsad. Las pradexaa s cc-a::3i3tia:L {Ia uzna Imaznla do. festnm jjr tnéb-31 ladilltzr,
26
obteniénfinsae S de pom: dc» 13.55 kg . Cmzm msuliado se obtuvo qua la
suplementaxzicfin can maiz equivalenia a 1% del peso coxpcrmlfdia mejorfi 1.-1:: ganaxmias Ijfi
peso can Ielacitfin can cl control 3* el (1.5% de gram» suplemenfaziu. La suplementanién can
maiz al nive1de1.5% delp-sandal airfimalnnmajmfi las ganancias ohtenida can 611%.
En mmngroaos estudim similzmes al anterior Ieiaciunados con la mlplemeniacifi u
can cflncentradus 3.1 Hive} tire: 1 9'3 dial pfifil} del animal, Ias gaflansias the: pew hall ffuciuadfi
emtre 0.5 ff‘ 9.75 kgfdia en pasiumo de fonajes de calidad media. jg min: 0.3 3‘ 1.25 kgfdia
en paatoreuzr den hmjes de alta calidad {Hemb1j,r, 1993).
2.3. L— SEMDLINA. DE ARRGZ CDMCI INGREDIEZNTE PRINCIPAL DE
SUPLEh=£EI~TI‘{}S C{}NCEh'I'RAI}DS
La semnlina ct salvario dc: mm as um} dc Ins pwincipales inagnwedienies qua ase-
utilizan pm: suplemssttiar ai ganadn debidn a su bajo main,
3115 caracterisiicas alimeaxtinias favnrablea.
La 5e:|:m:rh'J1a 0 aalvaciu 4:19 am): esté {:1.‘.£EI.EIfil'£1iif1D per 103 tegzmaoentos 3? el geccme.-n del
313110, aepara-:*I::a-5 3.1 preparar ei arrczz para la alimentacifirn l:m:.::1a.I]a.UI1a seazauliaaa de arm:
de buezuza calidad cuniiene en ymmadio 12.5% de proteina, 13.5% :13 gaze: yr 12% ($2 fibra.
Es Ellfl l fl gfl alflflVEflfl]?alfi ig0p0IS'ucOfl teEfi dfl dfl pR3iEifl a3}’Ifl €l.SpUbIBEflEfl aS que el
aalvado 0 has harinillas tie tnigo. El salvado cu aemnfina 4:1.-.=-. 3.1103 prcqp-nrcirana protefnas de
mnchnmejorcaiidadqueIade1maiz.E5ricoenfi a:niua3'm fi sa1n1enI fi acina.EsnIu3r
27
apetecible para Ins afliiuales cuandn esifi fiasco, pen: :1 veces SB erxrancia dmzante e-1
emodebido a an cnnieniflu de aceite (Flores, IQT5}.
En e2:pen':a1ent£as llevados 3. 03110 per PIESID31}-' mi. (1976) ulilizmndo la puliduni de
am}: came mplemefl toen die-iafi de cafia tie aztfiscar, 543 Evahmrfl nJHJO ncwillos caebfi 33:: in
periods :13 I23 alias. Se pudu obsenm un marcadcr efecio {$3 la p tie arm: a1
iflGIEIflE91f£iIEICV{iEBflflfldEflZt3B3I,dEh’IStQ1flLlfiga.flfifl¢i3£3fi};ESDViVG}FIllE-_’;OI{’)l3
canversinfin alimerrticia.
En trtra mqnefi menio, Ilevaazio a who put‘ Lépevz 3' Preston {IEW7}, EB evaiué la
gsmancias deepest) due: 1435 animales alimesntaduacunnnadieta bésicade cafia ch azficary
suplementandn eoeapulidura de azzmzjr harina de aangre. Se Htfi izarnuGU novill-as cebfi de
dos afina dccdadytmpesu pmmedio de 263 kg. S-a obhrvo coma resultadouna respunzgta
positiva en el manimal scgfiu a1 nivel due puliduza de arm: {[1, 406 3* 301.}
gfdia), habiezudo U31 afecto directn Efl 1IE'- eaie fil fimojg Ia ganancia dc peso vim.
2.3.2: SEN LA HE ACIGHALDVEEINTIICLQL
En la pmduccién de ganadn dc C-3Il'.'bE utifizando fiotrajes: coma dieta principal es
importante ei supiemeniar miner.-fl eaqua BE puedan encomtrar «ieficitarios an In dieia, ya
sea pot fieficiancias en el suelo 4:: pct hajas oonfieniracionea de estrus es: el pasts nfisnlo. Ea
mshmbre en la majforia tie Lara pmduuciunes de gzrnado en ceha slzpknmentar can sales
xrcinexales qua pmporcinma-n calciu, fifisfaro gr so-iio pa-incipalmetrte.
ZS
A1 utilizur supleznlerrtas concentrating has 53.133 minerales tienen ma .5-=.-gundal
fimcién: regular -:21 wnmmo de. coI1r.:::u!.111dn par parte del animal.
Carpenter 3 9:11.. (1971) e£m1diaJ'nn la necesidad dul S simulianeu de
coflcerxitado a iudus 103 animales cuaudo 1:1 cnnfidad dc cnnccnirudo es linfitada. E5103
invedigadnres utilizarnn 53] para conlrolar el consmuu du vafit:-5 1111 supl-::1'nt:tna
(cnncentzadn). Estes suplnmenioe cnntenian niveles 6: gal dc ID ‘Ha, 12.5 ‘A: j; 15 ‘H: can
diliare-niea niwlefi 3' filenies de pmteina. Lns dietaa 52 n:1 nmrillos pastoreando
an prafleais ch: fesiuca E1113. é-poca de iI1‘F.'iEI'[1{) }'bem1ud:1 dIJIaJ:tte cl wrrsmn. E1 consume den
aiimenlo Varini enire ap mte E1.-1 % 1' 1 % +331 PV durautu I.-I inviemu fr entre fl.'I.’i
965' 125 ‘M: en el wmnn pflmlos Irivciuzi de 10 '}{:y 15 9'5 :33 ml map-ucfi vaxnente.
La adirain‘:-n tile 13 ‘E’/Er a 12.5 ‘fir de 33.] eshma cerca de pmdusir E]. consume dc
concenirado espcradn dz: 1 $43 d.+=.-1 PV , adenuado pram obtener gauancias de peso I1:-ptimas
sugfrfi lo rucnmmuhidu pox Hembty (19%). E1 15 '14: dz: 3:11 mdujtt demasiado el consumn
de conwenhuflo. L-03 nmrillos alt:-.anz.-arun peso aceptable: al Hucrifi cio para Ell ttnmnfin
cm-pom] 3' prcnunmron canal;-3 :13 grade acaptablc.fif figurC31"
29
3.- 1‘r.[.r51.TERL5.LES ‘Y METDDUS
3.1.— LDCALIZACIDN Y 131103101010.
E1 0xp0rin1011t0 fi10 1100000 0 0:11:10 011 E1Z0:00m110, 011103 10103 001:100id03 001110
Zmzralc-0 2 3! 3 de 111 Seccilin d0 Ganado (10 (301110. EI ZaJ110m11-:1 001.15 ubicadu 011 el 101110 {$01
Rio Yeguare, 1: 32 km at 01000010 :30 Tcgucigalpsa. La allxam pmmndio deal lugar 0.3: 110 300
manna, 0013 prncipitaci-£111 promediu 31131111] dc 11115 10:11 3* lemperulum nmdia 00 24°C. E11 111
II:-g:Is:'111 30 11113000100 1100 0-Htaciunes, 111111 J.luv1'+:100., qua 011011 {in juJ:1:i0 0 1:u::-viembm, yr 1.1110
0000, qua dL1r11 dc diciembre 0 1111130. L00 condiciunes climfiiicns prestantes ciuruntu 01
perlodu nxperimentnl 00 indican 011 0] Cundro 1.
CUADRU 1. C011di0i0I1e-.3 clirniificas I:Ium31t0 El perincio c:1tp0r1':nmeaJtal.
10:00 00000311310100 ‘IEMPEIiA'l'URA (=03.(mm) 3010.0. 1031313-L0
0100110 0:10 10.00 30.000000000 2.30 10.40 33.0010007.0 0.30 0.10 33.00.0000, 103.30 10.10 33.00113000 307.30 13.10 30.001113110 0:13.30 13.30 32.0031.11.10 170.30 10.30 30.001100300 133.30 10.00 30.00s;001'101~.r1000 133.30 14.30 31.0000111000 03.30 10.30 31.003-1031101010110 23.30 10.40 30.0001010101300 13.00 0:10 31.00
3f!
La duracchfxrx fie] mcpcrimenio fué de 116 digs, divitiicio en 6 perio-das da 21 dias
cada u1:u.:>.
3.2.— AREAE@ AL.
E1 late Eorrales I as Ima pradara c<:m1}_;n1e3t9. de pasts Guinea f_'Pam'czm1 maxfzrmrm}
gr el lute Zurrales 3 um pradera de pasta Estrella {C3-nofirz rriergfiterzsisj. Ambos SE.
3.3.» .
Se utifizamu 43 Ilcwiflos dc engarde dei hate de ganadu de came, nan edades
prnernedio de 14 - 16 mains }’ 1:11;-can pmmsdin de 213 kg fidesviaciafin 51:a:m:Ia:r::l tie 22.3
kg}. Todos los animales emu eucaistea caamerciales pmducidos en RAPACG: plfljlie flacitie.
El Zamoraflfl . To-datns 105 animales filemn implaniados can Ralgru IE} {iagiedientra active:
Zeralml} cada 91) digs, desparasilados £3011 Ivomec tépioo IE {ingledieuie EC‘-ii‘4:'II.'rZ
IV' } 3:’ Vitamifl ados con AD,E al inicioj; a la miiad {lei
3-.4: ANALISIS DE MLJESTRAS.
Setomaroamueskas “canto duel suplenlenin sumo den Iaa pasturas para dzterminar su
apt:-rte
raateria seca, tie materia orgénica {MO} 3' (Ir: percrtctna cruda. {PC} pm: 105 métodus fie
,.a{:BTRC.«{’1'93EJ}, dc fibra neutro detexgeme END} 3? fibm éecido detergents {FAD} par el
me’.-iaodu la digestfizrflidad in vitro de la IMIO p01‘ .31 nlétc-do dc:
Er-wills,F1‘: 5)-
Menlie 3' mi‘ _ . De Ios Iesuitados de 105 auéctisis Se pudo deiemlinar BI aporte
31
unillticionzil {iel suplemfinio 3? dei paste a 105 requerirxlieutos y la ganacia de ‘p-E50 abtetdda
par Ins aninlales.
3.5.» ALIIVIENTC}.
Cmnn alimento base se. usamn dos pasturas, ma de pasta Guinea {Panfcum
maximum) 3* Dita de paste Eslrefl a (Cynodan nlertfuensfs). La composicién nutricional de
las pasilnaa durante cada 111210 de 105 53913 pexic-dos e-xperiznentales as presenta en el Cualimr
2.
CUADRC} 2. Azraligis Huilicimzal de 103 pastas Gtlitnea 3' Estrella.
PERIGDO PASTE} IVES % PC % DWMU % MD % MOD
1 GUINEA 13.40 1030 64.30 39.30 5T".T0ESTREI.-LA 15.40 9.10 53.50 39.90 49.90
II GUINEA 13.40 3.50 63.50 33.40 55.10ES'IRE.LI_.A 20.70 7.30 5140 90.90 52.10
III GUINEA 17.40 3.10 57.90 33.30 50.90ES'I'RELLA 2.2.10 6.10 4110 90.30 42.90
[V GrU11‘~.‘EA 10.10 11.90 65.90 38.10 S'F.E0ESTR.ELLA 29.80 9.20 59.50 90.80 53.90
V GUINEA 13.30 10.30 52.20 3160 45.30ESTRELLA. 25.30 3.40 54.90 90.50 4930
VI GUINEA 15.20 10.50 53.30 36.90 55.30ESTRELLA 22.60 8.40 55.90 90.70 50.70
PRCJM. GT_Tl'i\TEA 13.90 10.10 61.10 33.30 53 .90ESTRELLA 22.60 8.10 55.10 90.60 49.90
F-u prudo ohservar que el paste Guinea preserlt-L’: Ins mayures nivele-3 the PC,
‘vaIia11dude11nn1é:»cimnde13..£} % almminimode 8.1% ver5‘u51:1ive.les rile 9.2 9-’Ea6.{‘.l ‘H:
de PC en el pasta Efi tlrella. De igual manera, I03 nivelgs dz: DIV1'~.rIU fzuemn strpeaioies para
21 pasta Glfi nea qma paia el Estrella (65.6 % a $2.2 '3/I: versus 59.4 :1 5-1.9 rnéximoa 3'
ménimus respecfivmnnniej. En cnanio :1 MS }'1‘~:IO, sepndo c-bservar qua al pasta Estrella
gxreseniaim purcaeniajes 311513 altos :13 MS que (:1 pasta Guinea (29.5 % a 15.4 ‘H: ‘VETS'I_IS 114
%a1{‘.1 %mé:-manosymininms Iespectivamesaiejjgquenohnbomayor difcrenciaenel
cuntenido de M0 de cada paste.
Como parte de la diela se izmltrytfi mm racidru suplemento tie tip-3 energéfico 3*
Mcznensin sédico fEla.11coba.n}. La racziéru cu111pIi:§ la funciian de vehiclzlo 0 pocrtador drel
Munensin sédico.
La composiciérn de la racién ufilizada es la siguieute:
BNIGREDIENIE PORCEETAJE
SEMCILJNA DE ARROZ '}‘{}.{1 ‘V:
EIELAZA 20.0 ‘E43
SAL M]I~1ERAL* 10.6 ‘}’E-
* El 10 ‘$41 :13 sal minezal cumple prrimordialmenie la fimcisin dc regular La: carrtidad
de la mcién cm1s13323ic¥a pea: cada arnimal a1 dia, ajuaténdase este. cmznsuztno a
33
aproz-fimadamente 0 1 9'3 del peso viva {PU} dc‘: animal. 33.} use {Te sal Inineml 00 opciunal,mnelmimnnfi npuedeserufilizadasalmnllmanlaranién.
L0 cnmpnsicién nut:-icionai de 10 racién que se ufilizr fi durante tn:-do ei perisz-doem-01-ixilernial 00- detalia. 0:: -01 Cuadm 3.
{$004310 3. AJ1ali01'0 mmicional dc: 10.5‘ Iasiénes 0011}; si:1M0nensin ssidico.11.001014 MS 00 PC 00 MD 00 DIVRID MUD E"D 100::
{Meal}
00041003 * 00.00 0.50 03.20 54.30 45.20 1.00 23.00SIN 1-.40 1 00.00 0.00 02.00 53.30 44.10 1.00 24.10
I kg :10 IVIDD = 4.4 M0.-4.1 fie erbergia digcxible.* = Moliensiu Sédico.No hubn fli fizrezzmiaan Ia cafidad de mbaa racinnfls.
3.0- DESEFJD ESTADISITCG.
S0 1104:‘: I111 Dianfi n Cumpleiame-Iris al Azar. E1 experimetfin 00 describe coma 1.01axreglo fiuztorial 2 1-22. El factorfiu 00 01 fip-:4 clepasto {Guinea 1=rs.E:rf:reI1a}j.'eifar:t<Ju:B es
«:1 Hive! dc mzplementncién can hritflle-BS2!-CE! 04i»+:h'.c;0 (D 3' EDI} mgI'za.:::1'1:rJ:a.U-11110}. E1 anilisisestadisfim SE: r0aJ:izt':r par media del pacpete" Analysis System“ [S.A.S., 1933}.
La sepaxnnién dam-2-dias 00 hizo utflizanfln 10.0 prwebas de difezemia minima signzificaiiva{LSD}}r1a dc rangus multiples due Duncam.
3.7: VARIABEES.
Las variables a zwrdir fuemn: Ias ganatrzncias dae pea-«G +:ie- 1:35 novillns dlzrarcia 51
periu-do eJ~.'perI:m:;-mtal 3' 31 mnalxruo de concearttrado.
Lamediciéndelasgananciasdegiesosehizocaéall diaa alfinaldecada
rotacién 3/1:-Ida consumodeconcentadcsehizadeacuerdoalconsnmmdiariaubasadnen
e-.1 alimesrrto Gfrecido.
3.3.» hiETODOLOG;I#‘._Y MAI‘u‘"I:"..TfJ EXPERIMENTAL
L05 l]fl’i' flk}S fuemn divitiicioa an £'.llfl.1I‘iZ'r gupos da 12 cada 11:10, dos gmp-as fesiigu,
alimmiados can Iacién qua rm iueluia Munensin sédico, )7 dos snplemx.-niafios con [ma
1'E.{'i<511 con Mt:-nensin sddico, jr di:.*tril:ruidc+s, one 4391 gn.Ipa::» tesfigo 3' H130 del miplenngntado,
en cada mm de 105 doe tipo de pesto, dando mrno resultado nu gmpo suplemeutado con
Mmlensial sufidico y utm sin supiementai an cada pasta.
L03 cuatro gnzpos cle nmdflos Lie mazuhwieron bajo U11 Bistema de pastmzeo
mtacaiunal altemo, can 21 dias de omxpaciénjr 21 de ciescanso. Los ammales de cada g1‘1IpU
(11110 cm: 3' crtro sin Ivfonensin sbcfico} mtsmn en dc:-S parcelas denirn del mismo tipo tie
paste, intercambimldo parczclaa a ttavea de man 31 1::-efio-:10 qua dun’) el axperimenio para
tamer la magnet homogezueidad pcsible en es} um de 13.8 pasturas. 15:31 so asegmfi, eniunms,
quelnadosgrupoadaanimalesgmepeaienccenacadauxuodelos dosgzuposdapastfl
{Guiu-.=:a 3* Esme-113}, pasacen pm: 1:15 cua-to parcelas denim cl-3 cada. fipo depasto.
Para mcdir 1:1 disponibilidad do pastu para 103 animnlc-3 an micfi f: la cantidad defonaje an 21 pntrcro al momeuio de cntrar y Iuego at salir Ina animales £13 cada parceln.Eats 5: 11120 can :21 ohjnto dc detennimu si hahia suficienic caulidnd dc fiorraje dispouiiz-1-:-.pain 105 animales en cad.-1 mtacién.
La IE{.'.{}1L*CGi0-II de 1Ia.1e5t1'a3 me 1212:: al azar dentrn dc cudu uno de: 105 pntrerns. Faracadamuesnase uti.1izé11namde0.5m".Se lomnron lfimuestrnsporpotmro. SeiumaronImleatras dc forraje disponiblay fornzjc residual. La cantidnd de materin seca producidn ankgxha para cadn um de los pastes puede ser observada a conlinincibn en 31 Cuadm 4.
CUADRO 4. Produccién de Ivmiefia Seca (kg;’ha)en cl forraje para los pastesGuinea}'E5'tz1:lJn.
ROTACIONI H III IV 1’ ‘J1’
GUINEAI 1,218.50 1,020.20 1,948.70 2,911.80 1,501.20 1,378.30GUINEA 2 1,4 67.60 1,295.90 1,443.50 1,010.50 1,373.20 1,507. 10ESTREIIA 1 1,317.30 1,1 13.30 1,393.20 1,329.32 2,327.40 2,922.10ES'I'RELI.A 2 1,1 13.20 1,739.30 1,317.90 3,779.10 3,405.10 2,520.90
FRDMEDIOGU1l‘~1EA 1,343.10 1,137.50 1,696.10 1,961. 10 1,639.70 1,442.60ESTRELLA 1,230.30 1,451.50 1,353.10 2,304.40 3,1 15.20 2,721.50‘Dates de nmleria seca en 1cgn'h11.
Es imporhmtu mmcionar quu 1:15: pastuma no presenlnban una compusiuifin
buténica humogcnea, ya que se pudo -Jbscnrar uua alta incidencia tie malms cu to-:l{:rs I05
36
potretos, prinoipalmooto ]:.'-.'.'I1' M":mo.m sp. 3' Sfda ooura. Se oslimn on ‘ID ‘PE do pun.-za para
loo pasmms do pasto guinea}! 51) ‘V5 para las do pasto E-HIIEHE...
D1: acucndo a lo reoomondodo pox‘ Wise 3* ooL (1965), In moion so dim’) on uon
proporcioo do uoo poroiento del peso vivo {1% PV) do] prornodio do los a:1im:.des do los
gmpos exp-e11'n1onlo1es,1o oual so clotommino oada 21 dias luogo do coda peoajo.
Lo doois do Mooeosin sodioo out: so
aouordo a lo moomemlado p-D1‘ Potter 3' col. (W36) 3' Rouquotlo 3; col. {I933} on oosoyros
llevados a ooh-o. Esta so iooozpc-115 on In rnoion, Ia coal ooiuaba oomo vehioulo, pom
faoilitar so ooosumo. E1 produoto oomeroial ufilizodo ooroor fuenle do Mozoonsin sodioo foo
Blanoohan IE, producido 1;-or Ehu:-.oo Pro-:loot=: Co., oonttmieodo és-to 100 g do Moneosin
sodioo post onda I-:3 do pxodooto. La dooia do Elanoobao IE1 por nnioiml 12-01' dia para auplir
los EDCII mg do 1*»-Iooenai11 sodioo foe do 2 3.
3.9 MAINEJD DE PASTURAS
Se hioioron dos fortilizaoion.-as a las posnnas, uoa do ED kg do Nfha 3' oira do 30 kg
do Nfl na dunmio oI quioio 3* soxto pododo {Jul expecrimomo on iodos loo potnaros para
oompensarpor Io disminucioo on In procipiinoion 3' asi mantonecr tmo arkouada pro-doooidzo
do fomajo.
Igualmootu so hioieroo aplioanionofl do horbioicias solecfivos para grazoinoma (2,413
3' BA1%:flEL}p=:Ja (:1 control do malezns do hoja. ancha I,',M.-'mr'so app. y Sfda acorn).
3'?
4.-RESEILTADUS
En este estudi-:3 21 coeficienbes df‘. variasifzn fie} anzilisis pain In GDP an E1
expcrlmenta the 4:14: 46.03 3'3, 10 anal haze préxcficamenie imposibie detects: difermcias
ante loa intamieantos. La vaxiabflidad enconixada puede aifibnirse a tres razumes
prinfipales:
A) c1 fiecto del clima sabre las pastnxras;
B) la vaziaciafin an 1213 edaties 3* rams de 1435 animales;
C) 13. ganancia; cumpensahxria de peso ohsenracla en Bl primer pm-iackx.
4.1.- EFECTO DEL Mcsmtgwsm SGDICU SDERE LA G.:~.1-:.=~a~zcL¢. DE PESC}.
Lagananciatatal dapesoolagananciafiiariadagnésono seviéafectadapeerla
adiciréu cle Monensin sédim a la, diets: (133.5 kg (:5: 44.53} us. 1363 kg (i 44.11’) para
la ganacia con Munmsizi sédim vra. Ia ganancia sin Moneransin abdico, respeutivameniej.
B-1 (hudxo 5 ooniiens log incremenios acunmlados ale pest} pot periodo 3' el
aumenio total de peso pm: animal p-OI‘ tratamienlo.
33
CUADR(}5.Pe3opmmeaiioamnnnaxiopoerpe:r£odopa13I.1o3 gxupcsconosin
Munensin sédim an cada 1111:: de 105 frpos &pest11r.a_
CON I~.rf{}I‘~1E‘1“=¥S]]5I SIN MONENSIt~I t
PESC} GUINEA ESTRELLA PROIVIEDID GUINEA B3333-;1.L.a. PRQMEDID
i INICIAL 212 215 214 215 210 213I 3 233 259 273 243 259
11 235 230 233 294 273 2,34113 335 232 233 316 235 333IV 314 325 320 .399 304 331V 34.5 339 342 362 324 3333'3 334 341 34? 375 323 353
TDTAL 143 135 134. 132- 113 132DES‘-I. STD. PRD}v‘£EDI{): CON MDNENSIN : 44.5; SIN MUITENSIN: 44.2.DESV. STD. FASTO GUHIEA; CON MDESW: 4145.3; SIN I‘-*I{}NEI\IS]N: 53.4.
DESV. STD. PASTE} ESTRELLA: CON MDNENSHQ: 43.5; SIN I~.rIC}NEI~!SI‘£~I: 39.1.
Las ganancima tfiflfiaa de peso prormrdio flI&1'0I].d1.‘. 1.05 kg (4; U.35)1.r1.£}9 kg(:1:
{}.3{)j para :1 gupo 2:311 Monzznain sfidim 3* para :31 grupo sin M<3m=:133iI1 Sédico,
m . No se auwnmfa diferencin siguificaiiva an 133 ganancias de peso urine
hsatmniantos (raciérn con 3' sin 1'~.«Io;m:n3in zit’:-dice}. Estas
ligeramente inferiores a 1:33 obtenidas pm Aceuedo (1993) en czusayos Iltwadns a cabo en
el Zammano, fiend»: obmvo mm GDP de 1.241 kg pot dia { $0.37} an un esttudio de
ecngorde egtabnlad-:3 con dietas dc emiiajc ale rastrojo dc ac-rgo 3* mm suplemeni-:1 a base de-,
majz. Est»: mnmerda cm 103 res111ta:$r3s reporiadospm Davis yE1-had, {19’?fi}y(3ra13n3an}r
:'.-.01., (199%) al ufilizar lvlcnensin sédim coma guplenasento a dietas alias en gra:1o3.En el
39
Cuada-1:15 sepresenianlasganazxciafi diafiasdepesapnrpexiodopamcadaunndeioe
EFm13"U3-
CUAJJRO 15. Ganaacia de peas: pmmadio par peflodn paza 11:15 gupas con 3' sinJfvfonensin ssidico an cada 11110 1:11: 105 tipos dc pastura.
* GDP = Garuanci:-:1 de Peso Pr1:m1e&11:1 Di.-min per Pnfi odn.DESV. STD. PRDIVIEDID: CON }11’.ED1‘1ENS1N: 44.5; SIN I'vID1‘~‘ENSIN: 44.2.DESV. STD. PASTE C:r"UI[‘11E£'-‘L: CON MDNENSEJ: 45.3; SIN EIDNENSDQ: 58.4.DES ‘*3. STD. PASTE} ES>TREI.L.£3L: CON I1.-EIONENSEJ: 43.5; SIN 1'vIG1'13E1"€’Sfl‘~T: 39.1.
CON IWIDNENSIN SIN 1*vIC}N.EI1‘s'S1NGDP‘ GIDTJEA ESTRELLA PRD1'u£EDI1‘C1 GU11*1‘E.15; ES’1.'RELLA PRO11.-1EDID I
I 2.23 2.114 2.14 2.5?’ 1 .915 2.215I[ 13.31 fl.15.'?. £1.11 1.15 £1.31 £1.93
B1 1.42 1.112 1.22 1.11’? 13.35 121.81IV 11.3’? 13.61 £1.44 £3.69 0.15’? (1.153V 1.51 1.22 1.315 1.71 (1.94 1.32
‘J1 13.41 111.55 11.4? 11.-'-‘Hi 13.-11 fl.«’i2
TOTAL 1.13 1.111 1.1115 1.2? £3.39 1.09
En el anélisis tambien as pudfl obsenrar um tefldencia 1:13 1n1e.ra1:ci1:':~a:1 enira 131 tip-1:1de past: 31 la suplecmcniacicfiu 121011 Mom-::1.sin 51511:1:F.c1:1 {P = fl.Ofi-'2'}. A1 rzebmzarvar lax GDP(Cnadro 15} para 1:-.a1:1a 1.111131 1:11: 11:13 pastas deutm de cada i:re1:tm:1:151=.-1:11:21 se 1:11:1£:en“a qua 1:1 pastaGllinea pres-31113. ma maynr GDP en el gupo 111:1 mplememtado ct:-11 Moa1cn3i:1 sérdioo, en
cambin $1 paste Estrefl apregenia 11:13 mayor GDP an 131 glflpo suplemenfado can Mtlmensin515-dice [Figure-. 3). A1 nhaervar 11:13 resultadna 1:112: 105 analisis nun-icionales de cada u111;:- dc11:13 pastes 2-ac observfi que 1:-.1 pasta Guinea pIE$E:JI1:1 I111 mcj1:1rvalc1rn1rtL1ti:vo{1{1 ‘Ed: 1.1121 PC 3'
40
54 ‘FE: dc; MUD) que 4&1 pasta Est:re1la[S.1 % dc: PCj,r 49.9 ‘3-4: de MOD). Sc presmzne qua la
azzciifm tie Mnnensin sabdico pudc haber terxixlo 1311 efe-cit: negative en el cotmmm dz pasta
Guixlea en el gru:_po supleme-mado com ivlonansiu st‘.-dice, siendo esia disminucicbn no
comzpensafia por el suplemento de sexxmljna :13 max. E11 cambio en 31 past»; Estella
pmbahlememe see presaenté 1m efectu opuesto, 31 sex sate fonaje de mala calidaxi, al
Iviomensin studies: pndo babe: incxementado el consume {lei pasta, m% el
cc-113-.m:m de fibra, obtmuiendose mejores g da peso. Ademzis, de acuerdo a 105
requeriinienta-s nuiriciunales dc eatu-3 anima1es,1os novvillos qua pastmeaban pasta Estrella
preseniamu um mayor deficiencia, no 3010 anetgéfica sine qua percrtaéica, par la que am
efeclu pcasitivsza de. Mtmensin sérdico pucio ser resaltadc-.
Galluwa-5* 3' ml. £1993} repnrtaron qua 21 réxifo de la ufilizacién de games comm
mplemanms energéticos :1 nivelea m a1 1 ‘Iris dcl peso Viv-1 {PW extaba
determhlado par :21 gatlo de solubilidad en :1 rumen de estos granos. Estes. auinres
Iepcrrixin qua granofi qua ac: degrzdml mas despacio an :31 nmen (mat.-; moiido, maiz entezm
3; sorgn nmulizfin) pmdujexon ganancias de peso I1'.1flj-’{}l'&S cuandn fimmu m a,
gangs tie mzxyor aoiubfliciad en el nmmezn {cebada 5* trigo mnlitioj. Estes ixrvesfigadores
tmbajaron com novillos de 423 kg dO hello fie pasta Bemmda. Esta aiiafir: flirt:
factor quc probablemgnte inside en la ufilizaciéu dc semolina dc am}: coma suplemento.
Es par esto que. se sugiere en el fixture are 133,331: estudios 0 el I331-13:: molido come
‘base de comparacién.
41
FIGURJK 3. Ganancia {is past} pmmrdie diario en cada pasfura {Guinea 3'
Estrefl a), de. 103 3.931131% suplamentadus mu jr Puinnanfl inslfldim.
/G:'tN:1HCI:1 DE PESU PR€':IwfEI.'=IC} FOR 1E’£'k.E§I I Inn‘’ FDR
TRA'E41PvfiET\'T{}
L1’?
#——IJ3
LE3
2—-1
:1‘
{E.$'J"
CDM H-'K}NE‘H‘»5TH| ELM MIOHEHSW
A1 respecio Foster 3; c:.}L £1993} estudiamn el mnmnno, La
gauamia de gaesu tie noviflos suprlezuznlezcrtadcrs can svemnliua dc anus jrfu maiz 3?
cnnstznfienfln una theta 2: betas dds Benn de pasm Bermuda 0 de Ryegrasts. E5105 mfi orea
Iapflrian que el ‘valor de la aemulina tie 31:02 comm suylemenin a niveles dc £3.64 91% clel PU
para Imvillos an crecimieaaio es probablcmcnte means: 111 £151 Iuaiz suplemetrstaiio 3 niveles
:13 £15 94: del PR7. E3103 3:110:63 tamhie-I1 obsaenramn rm efasctn adifivu suhre Ia ganancia
diafia depeso cuandola aemolinade armzesusadapaia Ieemplazar el 51;} %deIn1a§z a
1a.iv+3Les de {L5 94. e1 PV. L425 autores mmminnan gsnancias diarias dc pew: para la
suplemfintaci fiucan semufina dc arroz qua van de fiff fikg per ar:in1a.L"dia {£3.32 % del PV}
-12
a 1135 kg pol’ anirnalfaiia (0.64 94: de1PV}. En el pregame estudin St: Dbtu'$'iE:I{)u1 ganaraciaa
Lia peso en pmmedicr :13 LG’? kg, 103 makes superarr Ins resultados antes mennionadsr-5.
4.1- EFECTCJ DEL PERIODS E@ AL EN LA GANANCIA DE
PESO.
El periodo err 31 cm} 53 nbtuvieror: lax ma;-'-ares ganancias tie p-BSO fire el pr-imam
{12 kg], 10 cual me explica dehidn a un efecxn mnoci-fl ocoma gaua:1m'a Fompensaturia (Ia
pew, animalas qua pasan de. un $11353 afirnerrticéu a ma fuaate
calidad 3* disporaihilidad pmseman urza mayor ganancia de. pest) para onmpensar 5115
dcficiencias {Ma!l:arcu:+ros, 1E?92}4. Luego .a este periodu Ie siguiemrl, dc; mayor 3. manor, Blquinira p-e1'icn:I:}(3.34 kg}, :31 texceroyel SEg{I[i3d>O {1.{}i kg 3* {}.S-1 kg respectrvamenie} que
110 eran siguificativm:I:r.o,r:1e difenentes, 3' el cuarto 3' seicto {£3.53 kg 3' £5.45 kg
respecfivaaxentej qua tampom filerun siguificativasnenie difererrics. GDP hajas durante
estos perira-dos se debicfi, para el periods» cuairo, a um: dimninncién en Ia precipitacién
{canixzula} 3* a una Jhcidencia. aha da ectoparfisitos, 3! para 31 periodo seals a qua an BEE}
periodo 53 did‘: iniciu a ia épu:-ca fie verarm, suspendiendose la fluvias, 3' al aoortaxnierxizr de
105 diets, In cual traju coatnaa consecuencia Lu:u1
pastcr pcrodwcirlo.
"‘“' LETAMDRDS I. Cumzr de Gmmdn dc: Came. Session dxs Zooteccuia. EI flmoranu.
43
4.3: EFECTO DEL TIPC} DE PASTE! EN LA GANANCIA DE PESC}
El aniajigia dei efe-ctto de 103 pastes {Guinea “vars. Esimlla} scrbm Ia ganaancfia tie pest}
extableace una difere-ncia fp ‘-1 llflfil} entre. ambos pastas, Eiendcr esta difexenscia an fervor del
pasiu Glrlnaa ctmndn 5.3 mrnparar, can la GDP Qbtenida en el paste Est-ella {L13
Icg;"a.nin1al:’dia, {:t 13.12} 3' 0.94 kgfanimalfdia, (:f: 0.65)). La ganacia total pm‘ hccfaxea para
131 peripdo mq:-cfi nlentalde 126 dias fin“: de 652 kg-‘ha pm el 93.510 Guinea]? tie 5:53 kgfha
para. el pasta Estmfl a.
Efi bus Bivelefi 1:13 p1"€}dz1<:m'x':rI1 1:-or haciarea wan amEancialrnetlte mayores :1 I05
Iepca-tmflos en la Eterafma. En efl ca:m dc pasifl Esh-efl a Sf:I pmducciones +32 54'?
kgfha Bil. 14fi diets [Va3t:m:1e5, 1938] j; pata pasts} Gmhea. SE: reportan produccinnfis qua van
de 2G3 kgrha 311196 dias 1I*‘1n113a, 19175} hasta 394 kgiha {Favnretn ju’ coL1935).
4.4.- CDIHIPARACION ECUNOIVHCA DE LDS 'I‘I~'.*J-‘~.'I‘;*5fl~.r_EEEL*fi*«E'I‘IEIiS.
E11 este tipo de e-studios es impufimte fnmar en cnsalzria la: Viahfl idad ecflnirulica 63
la aplicasitin tia ‘Llnfl. estmtfigia vlifl s1.1p1ernentac:l::':I1. L05 castes fijozi 3 variables ck: asta
upcmcién de engnzfie 5091 detallatios en el Cu:-atiro 1'. E1 mate da-1 suplmncniar Iariunen.-fin
sédico file dc €1.15 Lpfi.fa.tx:iI1aL"dia.
-14
CUADRO 7. Caste tntal fie inversién para ia nperacifirn dc: engmde a pzaaio 3*
mrplmnentfl .
scams TEETALES DE EWERSIGN
3.- VI'IALrflNAS
5.- FERTILIZACICIN
{15,4~3J51:g}
1.- Cr:}MFR.A DE NGWLLOS2.- IJESPARASTTAERETES gunmen)
4: E~«IP1.A1‘~TIE Gbalgrn)
UREA 45 22. {32 qq)EULFATO DE AMDNIO {=13qq}
6.~ Al*«$DR'1‘IZACIC)N DE P2131133
‘I'.- MAND DE GERA (4.1 222225}
3.- COSTS: DE MD}:-1Ei~£S]I~ISODICO {pram 24 anirarsales}
E‘f.- CO3'1'U DE 3UPLEI'u1EN'I‘D
PRECIG UNITARID PRECID TOTAL
Lpa. 5.2 Sfkg 53,994.12
Lps. 2¢.3DJ'm:iIn2l 1,193.41
Laps. (‘L3-ifanimal 43.32
Lps. I3.2i{}1'ax1i111a1 333.50
Lps. =53.DEL"qq 2,12) 16.1110
Lpa. 115.30!qq 2,2{}3.{3D
Lps. 93.fi{}fha’per£fldcr 5,332.30
Lps. 346.Gfi.&nes 1,-1.12.5::~L132. 3.] EJa1:ui1:ua.1»’+:Iia =1 33.34
Lpa. {}.;S5:’kg 3,4 39.33
5,353.5410.- soam DE nwaazsxcim (23 2-2 emual}
EWERSIGN11.« GUSTO ‘EDT!-KL DE L112. 32355.22
E1 ing1-can hmtn pm: gzupa expeximenial 22 detcrminb a partir de. 122 ganazncias
iutajacs dc. pest: peer tzatamianto. E1 prccin de venta ufilizadn um :12 5.94 Lpsrltg tic PV. E1
ingneso melt.-rpam cncia trafansieanto serepc-rta umlm-1 Cuadros 3 3" 9.
45
*omams1d1Ls 3;: 0&1; mfi paK ptzpyp-:3 etmnq arp summed maaggn as opmerna
Ii aldumys ‘ugpam oargsenu 11:: 91E[‘E';".|IGI1 a;r1acu1a*a}1JInI1cr.:a myzgid man .195 arpaud supanzrapa
o1E':nIm:cI ap sauaycrypnm ofeq sumnnu up apmiiua fa artb .u_:rq'.:a11o::u ap-and avg
$.'E'LL17'E!- I9'::3r‘Iv §<5'5§9‘L1v ‘v"TI'.-IELSE3I'3zs‘nI I9’ES{‘£17 «5L*uI,L‘I'; Vfl bfiflfl
elm C-3a':=;I£mI S3f’I‘~:='lO.'E. SOLSDDI {}.I.f1}IE[ osgzimzr. “c="EIfl.LS‘=a":I-E-mJ,se:;I
ap so-:19, sop so; use U*;r}‘£l'RI{l39t£I9]jCIElS H; BIBCI uagtrcgruonaa fl{,‘I]Cr‘B.IEdI[ flD:} '5 {}‘fl(IT;F_[‘1’_j
9I'I5s‘3 59‘rcm=s‘ur e:u:J*rs3‘51~ bus. I Tc:-I4: ms33:30‘: £s:'1v‘c:t=‘w IS'9fl§‘ fi1=' lxztsrzstmlrsx M03
Cl.L..'§fl DSE[H£3*I~I[ l‘:'SE"I'i:='.I.{}.I. SGLSDD O.I.fl }IEDSHH£}i'-[I {}.Lb~E?:]I"I‘.r'.L‘:7'tI.L
'W.Ip<:r€uggmnopq um urgpamuamagdxrs 21 grad eagmngsuona u:.;n_:mrmadI:.rx:f_}'g {)‘H{‘I‘r;:*[]_;j
fi.- CONCLUSIUNES
1.« Nu BE ubsenrfa difemnfiia en la gaflancia diaria de peso da 103 aJ:|.i:ua.lr:s
tnlpleazniersiados can Monmnsin srérdico en la dizeta.
2." Se nbae-W5) diferencia en la ganancia de peas ubtsnida an I'a.vc:s1‘ de 105 auimales
gm pasioreaban pasta Gifi neavrs. pasin Estrella.
3.- La respuesifl :1 la sixplealmniacifin :1:-. Mmmnsin séedim tendiufi 11 depender fiel
tipo de pasio, debidn pmbableruenie a la difamncia cualiiaiiva ante amhas pastnras.
4‘?
5.- RECDEIENDACIONES
l.- Experiments: can aims tipos dz: ionofbroa 3' minus fipns de premature: dc-.
tzreailnienifi para. defexminar Si 135 ganmcias de peso en condicinues ‘llropicales prm=e:'.-n un
beneficin mayor que en condiciones nummla.-1 dc cngcmfle de fluvillos.
2.- Usnr cautrolea m m, (.‘1D‘1I1D set suplumunlus :1 base de 1111113, pan:
comparar Vt.-hiuulua del Monerzain fifidico qua puedan achlar coma Buplumenttm
energéfieoe 3* pmtéicoa 3? 3. la Vt.-Z I.'.<.*rI1iIDIes negafivras {animnlcs alimentados sale can
paste) com-:1 punloa db Ieferencin.
7.- RESUIVIEN
Elobjefi vodeieshidiofhedetemfi narclefectodehianensinsédicosobrela
gananciadepesodencwillos deangcrdccnpastoreomtasimmal altcmoendcrs diferexztes
tipos depastos {Prmfntm mznifi numyCyrr0don rzlergfirensfs) m@l 1 3'3 vial pest:
wdvcdaconcnuzcennadoabasedesemoliaadczrxozymelaza. S«e=usa.r:3a1ri.3nuvi]Itm,coer11mpe5opa'omedioinicia1cIa213.l3kg(:}: 2.5kg},31eaiarizad+1se::cua1I=:»g,rupca3 (n= 12}3* aaignzadna a dos fipos sis pas1'ho{C11.‘r3.I1ca vra.Es1:reII.a}3r dos n:'tve1e:s de Hfl plemantaci fi n
can I*viauansin.sfidic:1(fljr200mg!'3nimaL’dia}dcn1:od:e c:a.dapaatc:.S¢*.ton1a:o11ciaioa
dtnzansteaeispednnioadefildiascadnuno.1.araci:5ne+1tabacompue3tapm'7fl%sc1noIinn
deann;2fl%mwlflzay1fl%salesminmn3$s{pemregnflar&lmmsLmoj,E1 fii3e fin
e5tad1sfimfimundisflnmm1pLEtammiea1azmconmauegbficiodflde2X2,dond¢e1
faciorflfileeifipo depaszic-(Gu:'3:eaW.=r3. EstzelIa}§'e1f&cmBeI:rive1de3‘up1e1nent3cifm
con Ivkmnxllfin ME-siiccr. No se observb diferenaia en la. ganancia d:L'-11'1'.*1 the peat) {GDP}
debidoa1&s:up1em:2;ntaci1GnoonMctms:EI1s1é<iico, 1.G9kgy1.{}6kgpa.ra'03r2Uflmg4i=:
Ivinmnain addict}, Ieapcctivannsanie; pesto si aiehidn 31 tipode pasta, sifio ésia mayor [P =-
0.{3OG*1) an ei pesto Glfi nea (1.18 kg) que en el Estrella {£1.94 kg}. Se ohservsfi 1:11.21
teaaaieaaciadehniamnccibnenirtclfipodepastoyla 3up1eme.uiar:£€111coI11\«i£mt:11siILs¢+die0{p
=G.067).SepIesUmec§me1Mman&ins¢dimpudohaberdi3mmnidodmmumndepafio
Gfl b1eadcbidoaIaba1enaca}id3d fi a1fouaj¢,1ocualer@Ee&nnau1morGDPqueenei
grupnnusup1mnmfi3domnLriUnen9insédim.Ene1Es&a fla,poEm1bajaca fidad
49
n111:ricécmal, el Lriouensin Eérciicn pudo lube: 5:35.‘-remeniado we] consume in past),
preaenizsm-:10 mejrares GDP qua. 13.: del gape sialheiumensin
5'3
3.» EIBJLIDGRAFIA
A , i~:i.R.. 3:993. Efeoto tie protootoree tie C-reoixoieilto en el engorde do toretee.Teeis Iog. Agron. Tegooigalpe, Honduras. Eaoee-la Agrioole PE-|]fl IE|.E-I'i.{.‘-EIiH., G. 44 p.
AGUEAR, MA. 1933. Proctoeoion de fomije 3' eatoe eon paeio eeiteile. @ fi Vanderfret} 3* tauevala {D_1g,1''ta1-is iiecurnb-cans Stem}. Tesis I113.Agron. Tegtacigalpsa, . Escuele Agioole. Paroazoericeana, Eanmoreoo. 60p.
BERGEN. W.G.; BATES, DB. 1934. Ionophozee: their efieot on p1'o~:h}otica1eifioi;e11o3'enfi mode ofaotion. J. Poaizo. S-oi. 53«[6}:14a5i‘i»-1433.
BOL]I~IG. LA. 19?? The efiects ofroooeneio eofl pmieizo withdrawal on perfonnaneeofgIowi11g~fiJJi3i:::iJ1g efeezrfi. Ruozeneico Protein Seminar Pro-c. Greenfi eld,ENE.USA.
GARNEVALL A. 1973. Prodineoioo or. name eon paeios tropicalee. ‘Venezuela.FGHMAP. 3(1): 15-1.5.
CARD—CO$I‘AS,R.;ABR.Ufi‘A, F.; VICENTE-CHANDLER,J. IWE. Effect of three-levela of ferfilizaiioo on fine productivity ofeielgnaes pastures 3,Iowi:og on 3 stepuifisol in flze hrsnzrici m region ofPoecL'to Rico. J. Agric. Univ. PR.Efl {2}:1?3-ITS.
CARDEDSTAS, R4 VIC§EZN'I‘E-CHANDLER, J'.; ABRUTJIA, F. T.*§’?15. Coropafi sonofheavily fertilized oougo, star and pengola goiee paehiree in the humid mouniainregion ofPe1'fo Rico. 3. Agrio. Univ. RR. 6{}{2):1'J'9+135.
CARPENTER JUNIOR, J.C.; H.311‘, R.I-1.; I-IEMBRY, FJ3. IEWI. ProctooiangE steers wifl lgilffiiiill fiseiffefi oupaefure. Ltlisiana Aglje. Exp. Sta. Bull.if-35.
AW. 19313. Chexoiml ooatnirol of111nm microbial metabolism. IN. Y.RUCICEBUSI-I 4%. P 'I'I-}I‘*.T'£-3H.‘D {Efl. Digestive phjreiology and metebofi min1'o::oio:a:n1e. p. 325. A331 Publiehig Co., Iuo.. Westporl, CT. USA.
CI-IEZNG, KL; I-ERGNAKA, Rs, JONES, G.A.;1"«II{1.=5.S, T.; COSTERTGN, J.'W. 19?¢S.Frcfihjr fieedlot bloat in cattle: produefionofeximeelhflar polysaccharides and:ie*s.*elopme1'fl'. of vieooeity in oulioree of Sfifi ooocazruebovis. Carr. .7. MiorobioL22:450.
CHEN, Ivi; WGLW, MJ. 1919. Efl inciofmflnenain and Iaaalncidfiodim on the growtilof mnfl lnnogeznicand Itnnen sacnhrniytic hacieiin. AppL Environ. 1~.=£icra:biu:::1.38:11
CD1'~IFER.EI‘ICL*1. CIDRfl SUEEE GANADEH1.-5. EN LOS TROPICDS.19°90. Prndumiérn do ganadn para sncIifici.o en panioren can mxplexnnnincinn de3:31:10. F. Glnnn Hemhrjr PhD. Trad. pot P. Cuenia. Ulfi vnrnidaddc Flnridn.fininsvi fla,F1u1'i4:1£1. p. i:-144321.
DAVIS,G.V.;ERI-1ART,A.B. 1916. Effect nfrnnnensinnndnreain fininhiimgnteerraiicms. I. Aniszn. Sci. 51:511.
DE'.h‘1~I£S, 5.?-3.; I~.iAGARAJ.Ps., T.G.;BAR'I‘LEY, BE. 1931. Efi ercfrs of iasulaciii or Gfl lactate producing or using rimnenhanteria. .1. A.1:uin1. Sc-.i. 52:413.
1931. Efi fncinfiinnolaniri or mnnnnnin on Inciate prcuziuction finrn in vitrofeirneniaiinn nfvai-14::-us carbohydrates. J. Daiijr Sci. 1543353.
DIHIUS, D.A.; S]1~.r£PS{}1~I, MIL; M.-5.RSH, RB. 1976. Efeci ofnnonensin fed withforage on digestion and the nnninal escnsjxstexn nfsteers. 3. 11135111 Sci. 42:229.
ELANCO PRGDUCTSICGIVIPAIIY. 1973. Rumnnsin techmlicnl manual finr paS‘L'LI1'B andrange. cnttie. Divininn nfE1i LfllyCo. Infiianapolis, IN. USA.
FAVDRETTU, V.;RE1S, RJL; VIEHIRA, P deF.; I~.=L-'5.L1-IEIEUDS, EB. 1935. Efecto dela fnrtilizaci-fincnnnitrngenn ndeieginninnsnnen Inn gnnnncias dep-esu:-Vivodenovillon bajo pastoreo en panfuras de: 1; maidmum. Pesquinn aB1-anileizra. 2{4}:¢T5-432.
FLC‘+RES,.T.A. 1W5. Bromaicslogiaanimni. Mex:i;cn,1\«1aa:-:i-2.0. Editorial Limusa. 633 p.
FOSTER JUNIOR, LA; GDETSCH, J-"L.L.‘, GALLDWAY SENIOR, D.L.; EDIINSDN,EB. 1993. Feed intake, +:i.igentnl:=_i1it5' and live weight gain by cattle consinningfonnge 3=.1p1e.n:ien1e{1 with ricnhrnnnntifior} con]. .T.AI1iI11. Sci. '.-'1(11}:31[}5-3114.
GALLDWAY EUR, D.L.; {3'C'-EETSCH, :5s..L.; FIGHTER IUNIOR, L.£5..; BRAKE,.1‘-..C.; .101-3I‘ISCIr1*J. 21.3. 1993. Digesfi m,feed intakeané live weight gain by cattlernnrnnntrning annazi nupiementeii wifl tidiffimtni gznina. .1. Anixn. Eci.'.T1(5}:1233-1297’.
GALYEAN, M.L.;1v1ALCDM, 11.1.; DUFF, G.C.. 199:3. Peifommanoe of feedlot steersfin ciietn cnmiainicng laicilnnxynin prnpinnnte or nmnensin plus tyiosin, fllld efifectaflf iaidiumjrcin prnpinnnie ooncentmtinn of iniakn patieaner and .T.'!.'EI:|liJlBlfenxlsesriiaiicin in beef sieexn dining ndnpiatinn in high cnancentraie diets. I. AJ:Ii1:':LSci. TUZEQSU.
52
GATES, R.H.; EIVEBRY, L.B. 19"F'.'F. Eifeets i}fi|]lDItE.I1SiIl on dietary protein Jleetie andn::xI1~proDoi£1 nitrogen uiilireiion by growing feediot eatfie. Rtnneoein ProteinSeminar Pro-3.. Greenfi eld, IN. USA.
HANEY IUNIUR, 1'~.*I.E.', HUEHN, ]'I~.'i.\ri I957. Moeeesie, 3 I}E:‘F.’ hio1og'caJ.I3r activeoompound. AJ:Lfimicrobio1.Ageazute and Chereoilrze. 1:349.
I-DEIMBRY, WEE. 1999. Conference on aniroal pwoduefion and nutriiion. Cattlerrupleruentefion with com and other oeroelfi. Univereity ofF1orida. Florida. USA.
I-IUDGES, EM; I~.ElISLE‘JY, P.; DT.II'fl —'L"ia’IbI,L.S.; NUELLU, CJ.{I1.; STANIEYJIJNIUR, ILL. 19T9. "{)ne“,anewstaIgL1es$w'a1iety. Florida, USA. .r—":.g'io.E:-rp.Sta. University efF1e1-ide. Hp.
LDPEZ, .T.;PRESTC}1*~I, T.R. IWT. Pulidura do error; en diotas de eefia do azueer: efectodediferenieeoombinaoionnesdeharinade eer1gre.«Prod.Auiru. “Prop. CtrodeBnvesfi gaeirimy fl xper‘.Genedera. Cheturn:1a,Mexieo. 2:146-15$.
G,I-‘..B.; 'IT-IEEUEER, 13.; S"W}l‘*I£.":ELE, ES. 1930. Effect of moneoein onnitl'oge2ou.1::za'tionetuzi digestibility ofooneentreie diets by steers. I. Anita." Sci.
_} 5fl:93[}-935.I J
GSTLIB, S.C.; WACHQER. D.G.; SIMS, P. 1931’. Finiehig steers on conventional highgrain diete oreorghum-ended pestlne ;:r1I::e1‘}‘E» ofbo-dy welgtrt I11 yarn, with andwifhaout mollenein. Gklahmne State University; U.S. toffixgrleultme,Soulhem G1'eetP1ain:s Agro. Research Station, ‘Woodward, Clkla. USA.
POTTER, EL; MULI.ER. R.D.; WRAY, I‘-.rfl.; CARROLL, L.H.; ME‘1’ER._, RM 1936.Effects of moneneirt onthepetfomhmoe ofeettle on pastureor fed ilarveefedferagea ineonfinement J. .f5..‘JIi:II1. Sci. 61:533-592.
POTIER, E.C.; VAEIJJUYN, 111,.-, oooner, 1.0. 1934. Monenein toxicity in cattle.3.2-‘knim. Sci. s3{e}:14e9.1§11.
PRESSMA3‘I,E.C. 19‘Td. Biological aplicefiooss ofiorbophores. Anon. Rev. Biochom.45:501.
PRESTON, T,R.; CARCAHO, (3.; ALVAREZ, F.3.;G Z, I}.C:. IETG. P11Iid:u;redoerzoczooalbosrrpieoleniaoertdietztsdemfiadeazneer: efeetodelniveidep=o}id111:a de error}: prommanlieniode Ia eafiede azmoarpordeecortozado opieado. Cerriro do Iuvesfigeoidn 3' Experireentaeidn Gore. Chetmzoel.i‘vIoxi.cD. Prod. PsII.iIfl .
RAUN, A.P._:_ COOIEY, C.f}.;RF'~.'II-31*ri£1CI-IER1 R.P.; RICHARDSON, L.R.; POTIER,BL. 1914. Eifeoie ofdifferent levels ofmonefleinon feed eflioieney, rumioeland carcass oharaoiefisiiee ofeeflie. Proe. Weete-In See. ASAS. 233-445.
53
RICHARDSON, L.F.; RAUN, A.P.', POTTER, E.L.; CDGLEY, 8.0.; R.-5:THLrI.-’—‘LCI-EEK,ELF. I9’I’fi. Efi bdofmonenain OIIIIIIIIBII f Gn invitro crimp;-ivo. J.Anim. Sci. 43:657.
ROUQUETIB, F.M; ,R.D.; ,R.D.; CARROLL, L.H. 1930. Efféctof monemfi on gain and fcarage uiiiizafionby caive-3 grazing betnrudagraera. IArarim. Sci. 51{3):521—525.
S2'5&K.t5.aUCHL R.; 13131-3340, 3. 1931. Effeata Ofmmenfl inon I'uIni11al flt fidViscosity,pH, volafile fatty aciais and aJI1mnnialeveLi, and microbial activity and populatimlin healthy a;1:v:1 bloated feediot steers. Tietphysol. Tmemahzt undFtitfemzifiehde. 13:21.
SCROLL, .T.M_ 1985. Ufi lizacifmtie fomjm pam. 21 ganacio vacuno de cattre. IN.H.D.I-IUGESJES; ME. HEATH; D.S. METCALPE. (Ed). funnies, la ciencia dc iaagricwflhnabasadaen Ia p1'od‘uoci<5J1 depasios. 'I'rad,porJ.L. 4:13 laioma.Maxim:-, Maxi-:>=:>. Cia. Editofi alCoaniinental, SA. «:35 CAT.
THGNIPSON, W.R.; RILEY, LG. 193'[}. Protein levels Wifh anti Wiilzmui monenfl infor$15.3 steers. 3. Anim. Sci. 50:56-3~571.
TI-IORI‘~T'I'C+N, .T.I-L; CWFENS, R.P.;GD‘JENAGER,R.P.;TC1TUSEK, R. 1933. I"€iG]1E.l1S::l1and nnninlal msatbane procfuclion. J. Anim. Sci. 43:336.
TURNER, I-I.A.; YOUNG, D.C.; RALEIGH, R..T.; EX} HELL, D. 193G. Efl "'E:ct{}f‘E-"E:£i+:ruSlevels of zmnensir: on afiitxiency and ];xm-ducting: ofbeefwm. I. Amin. Sci.5fl:335-39$.
‘ir"A.:“~I NEVEL, $33.; DEMEYER, 13.1. 1979. The efliaci ofmomemixzc on same mmenfermsaniatien parameters. Ann. Rcch. Vet. 10:3 33.
VASCDHES, LG. 1983. Proeiuccién dc fouajey came can yrasio elefie enancr»Ifiennisettnn ggmexun Schum) 3' eartrefla{ nlemfilmsi fiVanéerwt}.Testis Ing, Agron. Tegucigalpa, Hamitzras. Eacncia Agricola Panamaziazzxna,Zanlozamo. 65 p.
VUCHLILATE, P.;HE1‘~TRY, PR;Ah ,C.B.; FOTTER, S.G.; BECKER,H.N. 1930. Efi ectofmoenensin with cciionaeed hulls and energy supplementsfor gowittg steers. J. 15.335331. Sui. 50:41» 47.
WALLACE, BF; IC}}INSC}N P.D.; LEWIS, EM 1930. Methane pmducing bacteria it:the rmnenanarltheir effect on Volzrtilne fatty acid prodruction. If. Anim. Sci.50:353-364.
WILSON, L.L.;EUR1‘~IS, LC. 19’F'E. Ufi ljz fl lionuffcnages with beef cows and calves.IN. I-ID. HUGPIES; M.E. HEATH; R.I. BARNES. (Ed) Fmages, the science ofgjrasslarafi agriculture. Third Ed. Ania, Iowa, USA. ’?55p. Thar: Iowa StateUniversity Presa.
WISE, M.]3.; BARRICK, E.R.; BLUMER, TN. 19455.pastuxe. 1‘-T-;=rEl1 Carolina, USA. Norfh Cfl f flfi lt fiAgzic. Exp. Sta. Bull. 425-426 pp.
55
S. - ANEXOS
ANEXO1.An3]i5isdeVaI1'.anz&.
‘J51-lair.-15 Depenciientc: Gmnmcia de P555 (GDP)
FUE}I'I‘E GL 5111415 1:15 CUADRADO 1751,05 1:15 9 5- 501151511.-1125315 MEDIO 5
11531153221 51 514.54 9.15 1.95 5,5551115915 1 19.25 19.25 15.59 5,555111955511511515 1 5,5551 5,.5551 5,5551 5,995595515551 1 4.74 4.14 4.55 5,5445Ida:1{P5.5i5*Trt) 44 54.51 1.45 1.25 5,1411955555
'5 452.55 95.55 55.15 5,5551
555151115: 5 24.55 4.92 4.24 5,5511111555: 5 15.95 5.25 2.15 5,512994515*°1"r1*55-1 5 2.35 5.45 5.45 5,5515
m5.-:15 225 255.5555 1.15 m
TOTAL 257 559.411212511151530
RCUADRADO C54’. CUADRADO GDPMEDIODEL 91155-155110
11110115.51 45.55 1.55 2.54
variable depenfiienie Ganamia tie Pest}.
AINTEXE} 2. Anaiisia die Lriedias para la infeiaccion Past.u*Trata1nien’£o para la
GAINTACLIK DE PESD
@-7EL HPJEL NUIVIERD DE JMEEDIA DISTRIBUCION
PASTE mAT GESERVACIIDNES STANDARD
1 1 T2 1.4? 1.’???
1 2 T2 2J3 EH5
2 1 T 2.21 1.52
2 2 T2 1.95 1.43
PJIEXO 3. Ana}i3isdaMedia5pamlainteIac¢ionPa5io*P5riodopaIalavafi 5ble
dependieuie Gammcia «:15 peso.
I‘ GANANCIA DE PESO
1~aIv15L NNEL NU'MERO DB 15122115 DISTREBUCIONPASTG PERIODC} OBSERVACIONES STANDARD
1 1 24 5.25 1.27_1 2 24 2.15 5.75
1 3 25 2.24 5.931 5 2.1 0.95 5.211 5 24 3.52 1.351 5 24 5.52 1.152 1 2.1 5.55 1.552 2 24 1.55 5.222 3 24 1.23 5.252 4 25 1.35 5.522 5 25 2.35 5.552 J 5 24 1.55 1.25
53.
mmxo 4. A.u:-Llisia de Medizaa pam 13 interacciou TratamienIc~*Periodo pm la
variable depemiienie Gaanancia da Peso.
GANANCLR DE PESCI
NIVEL NI"»"EI.« NT.TIvIEZF.D DE 1'~.«iEDLt3. DISTRIBUCIDN
TRATJEMEEINLTD PERIOD-C} DESERVACIDNES STAI\‘D.-"—E'RD
1 1 24 «LTD 1.545
I 2 24 1.55 0.53
1 3 24 1&3 £3.39
1 4 24 1.133 £1.62
1 5 24 3.951 0.33
1 Gr 34 1.0‘? 1.2?
2 1 24 4.93 1.33
1 2 24 1.15 13.15?
2 3 34 1.79 (1.9?
2 4 24 1.30 0.31
2 5 24 2.90 1.52
2 IS 24 {}.93 1.1 1
Al‘~1EK'D 5. Annlisis dc Mesdiafi paxa La. inieraccic:n.Pa5to*TrataIniEI1tn*Pe1'io-:11)
para la VH1-izljlu dep-axldiemse G-Bnancia de Peso.
GANANCI.r'—'L DE PESD
NIVEL NIVEL NTVEI: I*1'U1v1IERC1 DE IVIEDII-"1 DISIIEIB.PASTE} TRATAlv[[E1‘~I'I‘CI PEEIDDC1 {313SERV.-5112. STfi ‘u\'DAHI}
1 1 1 12 4.9 1 1.33
1 1 2 12 1.7? 11.11’.
1 1 3 12 3. 1 1 H31
1 1 2 12 (1.39. 0,66
1 1 4 12 {L32 (1.6?
1 1 5 12 3.3 1 1.03
1 2 1 12 5.65 1.8’?
1 1 Z 1?. 2.55 0.5451 2 3 12 2.36 11.32
1 2 4 12 1.10 121.7"?
1 2 5 12 3.13 1.32
1 2 15 12 11.9? 1.31
2 1 1 12 4.49 1.45
2 1 11 111 1.36 (1:50
2 1 3 12 .24 0.5-4-
2 1 4 1?. 1.25 3.53
2 1 5 12 2.69 €1.33
2 1 15 11 1.14 1.50
2 2 1 12 4.3 1 1 .4512}
11. I 2 12 1.77 (1.30
1 2 3 12 1.21 0.15
2 2 -1- 13'. 1.511 0.83
2 2 5 12 2.111’? 039
E 2 E: 12 5.3? (1.93