ETMDE LME ve DEERLENDRME

lme;Bir niteliin gzlemlenip gzlem sonularnn say veya sembollerle ifade edilmesidir.

2Deerlendirme;Gzlem sonularnn bir ltle kyaslanp bir karara varlmas iidir.3Neden lme ve Deerlendirme?44Neden lme ve Deerlendirme?55

Gnmz lme Deerlendirme Yaklamlar

6

Son yllardaki bilimsel ve teknolojik deiim ve gelimeler, toplumun bireylerden bekledii nitelik, bilgi ve becerilerin farkllamasna sebep olmutur. Bu farkllama retim programlarna da yansmtr. retim programlarndaki deiimler, toplumun bireylerden bekledii bilgi ve becerilerin kazanlp kazanlmadnn ve ne oranda kazanldnn deerlendirilmesinde;Geleneksel (klasik) lme ve deerlendirme aralarnnPerformansa dayal lme ve deerlendirme yaklamrencinin sahip olduu bilgi, beceri, yetenek ve tutumlarn gerek yaamdakine benzer bir durumda ya da ortamda kullanlp kullanlamayacann tespit edilmesi ve geliimi hakknda renciye geri bildirim verilmesidir.

oktan semeli, boluk doldurma, eletirme, doru-yanl vb. madde trleri

7Daha az vurguDaha ok vurguGeleneksel lme deerlendirme yntemleriAlternatif lme deerlendirme yntemlerirenme ve retmeden bamsz bir deerlendirmerenme ve retmenin bir paras olan deerlendirmeEzbere ve kolay renilen bilgileri deerlendirmeAnlaml ve derin renilen bilgileri deerlendirmeBirbirinden bamsz paral bilgileri deerlendirmeBirbirine bal, iyi yaplanm bir bilgi an deerlendirmeBilimsel bilgiyi deerlendirmeBilimsel anlama ve bilimsel mant deerlendirmerencinin bilmediini renmek iin deerlendirmerencinin ne anladn renmek amac ile deerlendirmeDnem sonu deerlendirme etkinlikleriDnem boyunca devam eden deerlendirme etkinlikleriSadece retmenin deerlendirmesiretmenle beraber grup deerlendirmesi ve kendi kendini deerlendirmeGncel retim Programlarnn lme ve Deerlendirme YaklamKlasik lme Deerlendirmeoktan semeli testlerDoru yanl sorularEletirme sorularTamamlama (boluk doldurma) sorularKsa cevapl yazl yoklamalarUzun cevapl yazl yoklamalarSoru-cevap

9Alternatif lme DeerlendirmePerformans GrevleriProjerenci rn Dosyas (Portfolyo)Dereceli Puanlama AnahtarKontrol ListeleriDerecelendirme lekleriGzlem Formlarz DeerlendirmeAkran DeerlendirmeKavram HaritalarTanlayc Dallanm AaYaplandrlm GridGrmeKelime likilendirmeDramaGsteriYazl RaporlarPoster

10ALTERNATF (PERFORMANSA DAYALI) LME DEERLENDRME YAKLAIMIKRTERHipotez BelirlemeMatematiksel HesaplamaGrafikYorumlamaVerilerinAnaliziDereceli Puanlama Anahtar1(Zayf)2(Orta)3(yi)4(ok iyi)Hipotez kurmak iin bir aba gsterilmemi.Bir hipotez kurulmu ancak konuyla ilgisi yok.Konuyla ksmen ilgili, dorulanabilir veya yanllanabilir bir hipotez kurulmu.Dorudan bu konuyla ilgili bir hipotez kurulmu.Ktle lmleri doru yaplmam. Ktle deiim yzdesi doru hesaplanmamKtle lmleri ksmen doru yaplm. Ktle deiim yzdesi doru hesaplanmam.Ktle lmleri doru yaplm. Ktle deiim yzdesi doru hesaplanmam.

Ktle lmleri doru yaplm. Ktle deiim yzdesi doru hesaplanm.

Ktle deiimi / Konsantrasyon grafii doru izilmemi. Ktle deiimi / Konsantrasyon arasndaki iliki doru kurulmam.Ktle deiimi / Konsantrasyon grafii doru izilmi. Ktle deiimi / Konsantrasyon arasndaki iliki doru kurulmam.

Ktle deiimi / Konsantrasyon grafii doru izilmi. Ktle deiimi / Konsantrasyon arasndaki iliki ksmen doru kurulmu.

Ktle deiimi / Konsantrasyon grafii doru izilmi. Ktle deiimi / Konsantrasyon arasndaki iliki doru kurulmu.

Verilerin analizi doru ekilde yaplmam.Verilerin analizi sonucunda ulatklar bulgular hipotezlerini test edemiyor.Verilerin analizi sonucunda ulatklar bulgular hipotezlerini ksmen test edemiyor.

Verilerin analizi sonucunda ulatklar bulgular hipotezlerini dorulukla test edemiyor.

renci deerlendirme kriterlerinden haberdar oluyor.Deerlendirme bireyselletiriliyor.Srece odaklanlyor.11Gncel retim Programlarnlme ve Deerlendirme Yaklam1212Gncel retim Programlarnlme ve Deerlendirme Yaklam1313Gncel retim Programlarnlme ve Deerlendirme Yaklam1414Gncel Programlardaki lme ve Deerlendirme Srecinde Becerilere nem Verilmektedir1515Ortaretimde renme zerinde Etkili Faktrler Neler Olabilir?Sizce bunlardan hangisi daha etkili?

ALTERNATF LME-DEERLENDRME17

DERECELEME LEKLER (RUBRC)renci performansn tanmlayan kriterleri ve farkl seviyedeki performans bu kriterlerle birlikte puanlamaya yarayan rehberdir.rencilerin snavlarn, dosyalarn veya performanslarn deerlendirmek iin nceden belirlenmi kriterler kmesidir (Korkmaz,2004).18Dereceleme lekleri Ne Tr Etkinliklerin Deerlendirilmesinde Kullanlr?19Dereceleme lekleri Gelitirme Aamalar20Dereceleme lekleri Gelitirme Aamalar211. Btncl dereceleme lekleri23Btncl Dereceleme lei rneiPuanltler4Konuyu tmyle iyi anladn gsterdi. Konuyla ilgili ne srlen dnceler mantkl gerekelerle desteklenmitir. Konuyu farkl rneklerle aklad. Olaylar arsnda farkl balantlar kurdu. Konuyla ilgili elikili aklama yaplmad.3Konuyu anladn gsterdi. Konuyla ilgili ne srlen dnceler mantkl gerekelerle desteklenmiti fakat yeterli deildi. Yazl aklamalar yeterliydi.2Konunun ounu anladn gsterdi. Konuyla ilgili ne srlen dnceler desteklenmiti fakat yeterli deildi. Anlatmda elikili aklamalar yapld.1Konunun birazn anladn gsterdi. rnekler yeterli deildi. nemli eksikler var.242. Analitik dereceleme lekleri25Performans Deerlendirme26Performans Deerlendirme27Performans Deerlendirme28Yaplacak Deerlendirmenin Performansa Dayal Deerlendirme Olabilmesi in;2929Yaplacak Deerlendirmenin Performansa Dayal Deerlendirme Olabilmesi in;3030 Amacnz Belirleyiniz.Performansn Deerlendirilecei Etkinlii Belirleyiniz.Kriterleri Belirleyiniz.Derecelendirme leini oluturunuz.Performans Deerlendirme Srecini Planlarken ve Uygularken Atlacak Admlar31rnek: Performans devierik Snf DzeyiBeklenen baarPuanlama yntemiSosyal Bilgiler(Blgemizi Tanyalm)lkretim 5. snfEletirel dnme, aratrma, kant kullanma becerileriDereceleme lei (Rubric)Blgenizde yaanm bir afeti aratrarak bu afetin nedenlerini ve sonularn aklayan bir rapor yaznz. almanzda bu afete ilikin gazete haberleri, fotoraflar kullanabilirsiniz. Afeti yaam bykleriniz varsa szl tarih almas yapabilirsiniz.almanz tamamladktan sonra, byle afetlerden korunmak iin alnabilecek nlemleri sralaynz. DERECELEME LEPUANLTLER4renci aadakilerin hepsini yapar.Doal afetin neden ve sonu ilikilerini doru olarak aklar.Doal afetin oluumu ve etkilerine ilikin, gazetelerdeki haberler ve fotoraflarla szl tarih yntemlerini etkin olarak kullanr.Bilgileri iyi organize ederek rapor halinde dntrr.Afetlerden korunmak iin mantkl zm yollar nerir.3renci aadakilerin ounu yapar.Doal afetin neden ve sonu ilikilerini doru olarak aklar.Doal afetin oluumu ve etkilerine ilikin, gazetelerdeki haberler ve fotoraflarla szl tarih yntemlerini etkin olarak kullanr.Bilgileri iyi organize ederek rapor halinde dntrr.Afetlerden korunmak iin mantkl zm yollar nerir.2renci aadakilerin birazn yapar.Doal afetin neden ve sonu ilikilerini doru olarak aklar.Doal afetin oluumu ve etkilerine ilikin, gazetelerdeki haberler ve fotoraflarla szl tarih yntemlerini etkin olarak kullanr.Bilgileri iyi organize ederek rapor halinde dntrr.Afetlerden korunmak iin mantkl zm yollar nerir.. 1renci aadakilerin hepsini yapar.Doal afetin neden ve sonu ilikilerini doru olarak aklayamaz.Doal afetin oluumu ve etkilerine ilikin, gazetelerden haberler ve fotoraflarla szl tarih yntemlerini kullanmamtr.Rapordaki bilgiler iyi organize edilmemitir.Afetlerden korunmak iin mantkl zm yollar nerilmemitir.Kendi Kendini Deerlendirmerencilerin kendi katlmlarn, srelerini ve rnlerini deerlendirmeleridir.

rencilerin okulda yaptklar almalar, nasl dndklerini ve nasl yaptklarn deerlendirmelerini gerektirir.34rencinin Kendini Deerlendirmesinin Avantajlar35Bu form kendinizi deerlendirmek amacyla hazrlanmtr. almalarnz en doru yanstan seenee (x) iareti koyunuz.rencinin; Ad ve Soyad: Snf: No:RENCLERN DEERLENDRECE DAVRANILARDERECELER3Her zaman2Bazen1Hibir zaman1. Bakalarnn anlattklarn ve nerilerini dinledim.2. Ynergeyi izledim.3. Arkadalarm incitmeden tevik ettim.4. devlerimi tamamladm.5. Anlamadm yerlerde sorular sordum.6. Grup arkadalarma almalarnda destek oldum.7. almalarm srasnda zamanm akllca kullandm8. almalarm srasnda deiik materyaller kullandm.9. Bu etkinlikten neler rendim? 10. Bu etkinlik srasnda grubumdaki arkadalarma nasl yardm ettim? 11. Bu etkinlik srasnda en iyi yaptm eyler: RENCLERN Z DEERLENDRME FORMUKAVRAM HARTALARIKavram haritalar, temel bir kavram etrafnda, bu temel kavramla ilikili dier kavramlar ve bunlarn birbiriyle olan ilikilerini gsteren grafiksel yaplardr (Korkmaz, 2004). Bilginin, daha uzun sre hatrlanmas ve daha verimli bir ekilde kullanlabilmesi iin grafiklerle temsil edilmesi yntemidir.Kavram HaritalarKavram Haritalarn Deerlendirmek inKullanlabilecek ltlerKavramlarn uygun ekilde nitelendirilmesiKavramlar, en fazla szckle temsil edilmelidir.Kavramlarn yerleimi genelden zele doru hiyerarik olarak sralanmaldr.Kavram Haritalarn Deerlendirmek inKullanlabilecek ltlerBalama szcklerinin uygun ekilde nitelendirilmesiHaritada kavramlarla balantlar arasndaki ayrm belirgin olmaldr.ki kavram arasndaki balantlar anlaml olmaldr.likiyi doru ekilde temsil etmelidir.

Kavram Haritalarn Deerlendirmek inKullanlabilecek ltlerKavramlarn apraz balanmasEn iyi haritalar, kavramlar arasndaki apraz balantlar yeterli lde gsterenlerdir.apraz balantlar, rencinin, birbirine bal ok sayda dnceyi bildiini gsterir.apraz balantlar, yaratcl ortaya karr.

RNEK KAVRAM HARTASIDERS: Sosyal Bilgiler SINIF: 5 NTE: BLGEMZ TANIYALIMBECER: Eletirel dnme, karar verme, gzlem, mekan alglamaKAZANIM: Trkiyenin kabartma haritas zerinde yzey ekillerini tanr. Yaad blgede grlen iklimin, insan faaliyetlerine etkisini gnlk yaantsndan rnekler vererek aklar. Yaad blgede insanlarn youn olarak yaad yerler ile corafi zellikleri ilikilendirir. Yaad blgede insanlarn doal ortam deitirme ve ondan yararlanma ekillerine kantlar gsterir.Aadaki kavramlar, her kavram bir kez kullanarak uygun yerlere yaznz. Dz Alanlar, iklim, dalar, turizm, tarm rnleri, nfus younluu, ulam

rnek: Besin zinciri konusunda bir kavram haritas (Bahar,2005)RENC RN DOSYASI (PORTFOLYO)rencilerin zaman iindeki almalarnn sistemli olarak bir araya getirilmesidir.

rencilere ve retmenlere, rencilerinin geliimini ve bymesini deerlendirme konusunda yardmc olur.

renci rn dosyas Hazrlama Srecinde retmenin Yapacaklarrenci rn dosyasn hazrlamadan nce, hangi kazanma ynelik almak istediinizi belirleyiniz. renci rn dosyasn snfnza tantnz. Varsa elinizde bir rnek bunu rencilerinize gsteriniz.rencilerinize rn dosyasnn bir deerlendirme arac olduunu syleyiniz.renci rn dosyalarnda nelerin bulunabileceini syleyiniz (snavlar, projeler, deerlendirme lekleri, yazlar vb.).renci rn dosyas Hazrlama Srecinde retmenin YapacaklarDosyaya fazla rn koyarak rencilerin cesaretlerini krmaynz (balangta 4-5 madde).

rencilerden, her renme rnyle ilgili materyali semek iin bir gereke gstermeleri ve almalarn eletirmelerini isteyiniz.

rencilere akranlaryla birlikte rnlerini paylama frsat veriniz.

Her aamann nasl deerlendirileceini aklaynz (rencilerinize puanlama ve dereceleme lekleri konusunda bilgi veriniz.).

renci rn Dosyas neler ierir?retmen tarafndan hazrlanan rehber rencilerin yazlm devleri(taslak yada bitmi paralar)Aratrmalar, problemler ve stratejilerDiyagramlar, fotoraflar, resimlerVideoteypler ve audioteypeler Grup devleri ve projelerretmen anektodlarKelime gelitirme almalarrencilerin mektuplar, iirleri, raporlarBir kitap incelemesiretmen kontrol listelerirencilerin zorlukla tekrar yapmak istedii devlerzel devlerin iinden setii rneklerDeerlendirme katlar (renci almalarndaki geliimleri nasl deerlendirileceini gsteren katlar)PROJErencilerin grup hlinde veya bireysel olarak istedikleri bir alan veya konuda inceleme, aratrma ve yorum yapma, gr gelitirme, yeni bilgilere ulama, zgn dnce retme ve karmlarda bulunmalar amacyla ders retmeni rehberliinde yapacaklar almalardr.48PROJEBtn aratrma projelerinde bir takm temel ortak noktalar vardr:Bir konunun seilerek problemin tanmlanmas, Bu problemi cevaplayabilmek kullanlan yntem, Yntem sonucunda elde edilen bulgular ve Bunlarn yorumlanmasn ieren son blm. Projeyi oluturan eler1- Konunun seilmesi: 2- Amacn belirlenmesi:3- Bilgi toplama: 4- Deney yapma: 5- Bulgular ve tartma:6- YazmProjeyi oluturan eler6- Yazm: u ana kadar yaplan tm ilemlerde elde edilen yazl veya szl tm verilerin yazl biimde dzenlenmesi nemlidir. Yazl olarak dzenlediiniz (ki bu bir poster biiminde de dzenlenebilir) metinde u sra takip edilebilir: i) proje ile ilgili bir zet (en stte renci ile ilgili bilgiler (isim, adres vb) hemen altnda ama, metot, ve sonu) ii) Proje bal, iii) Projenin iindekiler, iv) projenin amac, v) bilgi toplama aamasnda elde edilen veriler, vi) materyal ve metot, vii) bulgular ve tartma, viii) sonu ve neriler. Bu sralamay proje sreci esnasnda kullandnz tm kaynaklar ieren kaynaka blm takip etmelidir. KAYNAKABahar, M. (2002). Yaplandrlm Grid Metodu le Lise rencilerinin Newtonun Hareket Yasas, , G ve Enerji Konusundaki Anlama Dzeyleri ve Hatal Kavramalarnn Tespiti. [Online]. 28 Ocak 2005 tarihinde World Wide Web ten salanmtr: http://www.fedu.metu.edu.tr/ufbmek-5/ozetler/d097.pdfBahar, M. (2001). oktan Semeli Testlere Eletirel Bir Yaklam ve Alternatif Metotlar. Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri Dergisi, Haziran 2001Korkmaz, H. (2004). Fen ve Teknoloji Eitiminde Alternatif Deerlendirme Yaklamlar. Yeryz Yaynevi, Ankara.Kutlu, . (2003). Cumhuriyetin 80. ylnda: lme ve Deerlendirme. Milli Eitim Dergisi, Say: 160. Milli Eitim Bakanl Talim ve Terbiye Kurulu Bakanl (2004). lkretim Fen ve Teknoloji Dersi (45. Snflar) retim Program. M.E.B. Ankara Haladyna, T.M. (1997). ). Writing Test Items to Evaluate Higher Order Thinking. Boston: Allyn and Bacon. T.C. Milli Eitim Bakanl, EARGED (2003). renci Merkezli Eitim Uygulama Modeli, Milli Eitim Basmevi: Ankara. Korkmaz, H. (2004). Fen ve Teknoloji Eitiminde Alternatif Deerlendirme Yaklamlar.Ankara:Yeryz Yaynevi.

Blgedeki Yeryz ekilleri

Oluur

Etkiler

eitlendirir

Engeller

Artar