egzersizfizyolojisi-120405092637-phpapp02

7/26/2019 egzersizfizyolojisi-120405092637-phpapp02

1/36


2/36

Dolam sistemi kan, kalp kas ve kan

damarlar tarafndan oluturulmutur. Kanndamarlar ierisinden belli bir basn altndadolamn salayarak hcrelerin i ortamdanmadde alveriini, beslenmesini, onarmn,

scakln vcuda dalmn ve hormonlarlabirlikte eitli maddelerin ve oksienintanmasnn salamaktadr.


3/36

Kalp Kalp dolam sisteminin merke!idir.

"ir pompa #ibi kaslp #eveyerekkapal bir boru sistemi olandamarlar vastasyla ve belirli birbasn altnda, kan tm vcudadatr. Dakikada ortalama $%&'%defa kaslr ve #ever. "ir ke!kaslp #evemesine kalp atm

denir. Dakikada () ke! atan kalp, #ndeyaklak *%,+ bin, ylda ' milyonke! atar. Kalp her atnda (%ml kanpompalar. "u rakam dakikada - ltkana eittir. "u rakamlar istirahatdurumundaki bir insan iin#eerlidir. #!ersi! esnasndakalbin pompalad kan miktar,istirahattakinin $&' katna ulaabilir.


4/36

Kalbin /ap ve 0onksiyonlar Kalp, #1s boluu iersinde

akcierler arasnda,

diyafra#mann !erineoturmu, kabur#alar ve #1skemiinin muhafa!as altndabulunur. 21s kemiinin bira!sol tarafna doru yerlemitir./aklak )(%&%% #arlndadr.

Kalp iten da doruendokard, myokard ve perikardadl tabakadan oluur.

ndokard bir sra epitelhcrelerinden oluur. Kaslmayetenekleri a!dr ve impuls

iletmek iin 1!ellemilerdir. 3yokard kalbin kas dokusudur.

4i!#ili kas olmasna karn,otonom sinir sisteminin ektisialtnda alr

5erikard ise kalbi dtan,

epeevre saran !ardr.


5/36

Kalp enlemesine ve boylamasnaiki b1lmeyle ayrlm + odacktanolumutur. "u odacklardankalbin tepe ksmna yakn olanikisi atriyum, k1k ksmna yakn

olan dier ikisiyse ventrikl adnalr. 6a atriyumla sa ventrikl

arasndaki kalp kapaknatrikspit kapak, sol atriyumla solventrikl arasndaki kalpkapakna mitral kapak adverilir.

7oplardamarlar 8vena9,atriyumlarda sonlanrkenatardamarlarn balan#cventrikllerdir. Kalbin saatriyumuna kan #etiren damarlar,

vena cavainferiorve vena cavasupeiordur. 6ol atriyuma venapulmonalis kan

#etirir. 6a ventriklden arteriapulmonalis, sol ventrikldenaorta kar.


6/36

Kalp Kasnn 3etaboli!mas

Kalp kas total enerinin :*;ini anaerobikmetaboli!ma ile salar. asitten salar.

6ubmaksimal ve u!un sreli e#!ersi!lerde ise kalpenerisinin :(%;ine yaknnu serbest ya asitlerininoksidasyonu ile salar.


7/36

Kalbin 4almas

Kann %),?@),besinler, atkmaddeler, hormonlar vs. tama#1revini yaparken srekli olarakhareket halinde olmas #ereklidir. @nabu hareketlilii salayan sistem,kalbin kaslp #eveme hareketleridir.Kan damarlar ierisinde vcudu busistem yardmyla dolaarak tama

#1revini yerine #etirir. Kan dolam,byk ve kk kan dolam olmak!ere ikiye ayrlr.


8/36

"yk Dolam

6ol karncktan balayp, or#ani!may dolatktansonra kalbe #eri d1ner. 6rasyla kanA

6ol karnck B >ort B >rterler B Klcal damarlar B DokuB Cenler B 6a karnck yolunu i!ler.


9/36

Kk Dolam

6a karncktan balayarak akcierlerikann dolamasndan sonra @); lenereksol kulakckta sonlanr.

6a karnck B >rteria pulmonaris B>kcierler B Cena pulmonaris B 6olkulakk yolunu i!ler.


10/36

Kalbin yar ve Eleti 6istemi Kalp kendisini uyaran tm sinirleri kesilse dahi kaslmaya

devam eden bir or#andr. Kalp dokusu, uyarlar kalbin hertarafna yayan bir ileti sistemine sahiptir ve pacemakerad verilen bir takm yaplardan olumutur. Kalpte

srasyla uyar iletmeye yarayan yaplar unlardrF& 6inoatriyal dm 86>9

& >trioventrikler dm 8>C9

&


11/36

6> dm dakikada (%&'%, >C dm +%&$%, his demetive purkine lifleri ise daha dk h!larda kendiliindenuyar oluturma yeteneine sahiptirler.

Kalp kasnn kaslmasn balatan ve kaslma B #evemeh!n tayin eden 6> dmdr. Kalp kaslmas iin 6>dmnden kan sinir uyars ile oluan depolari!asyondal#as tm kalp kasna %, mGsn h!la yaylr. 6>dmnden kan sinir uyars 1ncelikle kulakklaruyarr, sonra %,* sn;lik bir #ecikme ile >C dmne#eerek, sinir uyarsnn his demeti ve purkine liflerineulam salanarak karncklarn uyarlmas ve kaslmassalanlr.

>C dm normal artlarda uyar karmamakla birlikte,anormal durumlarda 6> dmnn uyar karmas #ibibir durumda uyar oluturabilmektedir.


12/36

Kalp 6iklusu

Kalp siklusu, 6> dmden kan iki impulsaras d1nemi kapsar. /ani 6> dmden kanimpulsun, kalp kasnda yaylmas neticesindeoluan bir sistol ve bunu takip eden birdiyastolden oluur. >triyumlar ve ventrikllerin

her ikisinin birden diyastolde olduu fa!,siklusun balan#c olarak kabul edilir. 4nkbu esnada, periferden ve akcierlerden #elenkan, atriyumlara #elir. @radan da arioventriklerkapaklar vastasyla ventrikllere #emeyebalar.

Kalbib sistol ve diyastol esnasndaatrioventrikler, aorta ve arteria pulmanariskapaklarnn titreimleri, birtakm seslermeydana #etirir. "u sesler plak kulak ve dahaetkili olarak da stateskopta duyulabilir.


13/36

lektrokardio#rafi 8.K.29

Kalbin almas srasnda oluanelektriksel aktivitenin vcut y!eyineyerletirilen elektrotlar ile kaydedilmesidir.Kalp kaslmas iin 6> dmnden kan

sinirsel uyarnn ve aksiyon potansiyelininkalp kasnda yaylmas sonucu oluanpotansiyel deiimleri vcut y!eyinden ikitrde kayt edilmektedir. "ioplar ve unipolar

"iopolar kaytta iki nokta arasnda

potansiyel fark 1llrken, unipolar kayttabir tek elektrotun yeri deitirilerek oluanpotansiyel H@I noktas olarak kabul edilenreferans elektrota #1re kaydedilir


14/36

5 dal#asF Empulsun 6> dmndenkulakklara #eiini belirler. 5 dal#as sonunda

uyar >C dmne #emektedir.Depolari!asyon atriumlarda #1rlr. 5&J >ralF 5 dal#asnn balan#cndan J

dal#asnn balan#cna kadar #een !aman

#1sterir.


15/36

Kan Damarlar 6istemi

Damarlar, vcutta birbiri ucuna eklenmi bir ekildekapal boru sistemi olutururlar. "u sralamay kalptanbalayarak u ekilde yapabiliri!.

>@J7 B >J7J=J B >J7JE/@==J B K>5E==JB CLM==J B CL>=>J B CL> ?>C> "tn kan damarlar i y!eyi, endotel tabakasyla

d1elidir. Kapillerse sadece endotel tabakasndanyaplmtr. Kan damarlarn e ayrmak mmkndr.

>rterler Cenalar Kapiller


16/36

>rterler 8>tardamarlar9

Kan kalpten alarak vcuda ve akcierlere#1tren damarlardr. 4eperleri kendileriyleayn aptaki venalar #1re daha kalndr.

Kan iletme #1revi, basn deposu #1revi,kan basnc ve kan akmndaki ani dve titreimi a!altma #1revi ve kann dahafa!la #erekli olduu doku ve or#anlaray1nlendirilmesi #1revini stlenir.


17/36

Cenalar 87oplardamarlar9

Kirli kann kalbe #eri d1nn salarlar.n 1nemli #1revleri kan klcaldamarlardan alp kalbe tamak ve kandepolamaktr. Ccutta dolaan kann :-%&

$%; ven1! sistemde bulunmaktadr.


18/36

Kapiller

>rterler ile venalar arasndaki balantysalarlar.


19/36

Kalbin 4almasnn @tonom 6inirlerleKontrol

Kalp kas hem iskelet hem de d! kaslarn 1!elliklerinitar. Eskelet kas #ibi i!#ilidir ve h!l kaslr, d! kas #ibiistek d etkinlik #1sterir ve etkinlii otonom sinirlerled!enlenir.

6empatik ve parasempatik sinirler, kalp !erine etkilerini

6> dmnn potansiyelini deitirerek yaparlar. Kalbinsempatik sinirleri uyarlrsa, sinir ularndan salnannorepinefrin, adrenal medulladan salnan norepinefrin veepinefrin, kalp kasnn kaslma #cn artrrlar. "u etkilerkalbin atm saysnda artrr.

Kalbin parasempatik sinirleri uyarlrsa, buradan salnanasetilkolin, kalp atm saysn a!altr. >yrca atriyumkaslarnn ve a! miktarda da ventrikl kaslarnn kaslma#cn de a!altr.


20/36

Kalp ve #!ersi!

Kalp ve dolam sisteminin #1revi#erekli kan akmn salayarak vcutdokularnn beslenmesini vehemoostasisini salamaktr.

#!ersi!le birlikte or#ani!mann#ereksinimleri art #1sterir. >ktifkaslarn oksien kullanm artar ve

daha ok besin maddelerininkullanmna ihtiya duyulur.3etabolik sreler h!lanr, atkmadde oluur.


21/36

0i!iksel e#!ersi!lere dolam sistemininuyumu ya, cinsiyet ve kondisyon #ibieitli fakt1rlere baldr. #!ersi!de artanmetabolik #ereksinimler ise kalp atm

says, kalp atm hacmi ve kan akmnnart ile salanabilmektedir.


22/36

Kalp Debisi

Kalbin bir dakikada pompalayabildiikan miktardr. Kalp debisiA kalbin atmh! ve atm hacminin arpmna eittir.

Kalp debisi e#!ersi! srasndasedanterlerde + kat, aktif sporcularda( kat artar. 6porcularda maN C@); ninyksek oluunun en 1nemli etkeni olan

kalbin atm hacmi ne kadar yksek isemaN C@); de o derece yksekolmaktadr.


23/36

Kalp atm hacmi +d1rt fi!yoloik fakt1rtarafndan kontrol edilir. Kalbin kan ile dolmasnda etkili basn,

Karncklarn diastol srasnda #enileyebilmeyetenei,

Kalbin kaslma #c,

>rteriyel kan basnc.


24/36

!#ersi! srasnda kalp debisinde artsalayan fi!yoloik fakt1rler ise,

Kalbi kaslma #c ve atm hacminin art, Kalp atm h!nn artdr.

"u iki fi!yoloik deiim sonucu kalbin karncklarna

dolan kalbin tamam pompalanarak her bir kalpatm sonunda daha fa!la kan pompalanr.


25/36

6tarlin# /asas ve Kalp Debisi

Kalp debisi, 1!elikle sa kalbe #eri d1nenven1! kan miktarna baldr. Kalbinkendisine #eri d1nen kandan fa!lasnpompalamayaca nasl bir #erek ise,e#!ersi! srasnda dokulardan kalbe #erid1nen kan miktarnn fa!la oluuda, kanndaha fa!la kalbe doluunu ve karncklaroluturan kalp kaslarnn daha fa!la#erilmesine neden olmakta ve daha #l birkaslma ile kalpten pompalanan kanmiktarn da artrmaktadr. "u teori her ikikarnck iinde #eerlidir ve ven1! d1n ilekalp atm hacmi arasndaki bu ilikiyestarlin# yasas ad verilir.


26/36

Kalp >tm dmnden kan uyar saysna eittir.

Estirahat esnasnda kalp atm h! sporcularda

dktr. #!ersi!de ise kalp atm h!ndameydana #elen art sedanterlerde daha fa!ladr.6porcularn kalp atm h!lar maksimumu daha #eular. "u y!den sporcularda maN C@) tketimleridaha yksektir. 3ukavemet sporcularnda #1rlen

dk kalp atm h!n anormal #1rmemek #erekir. Estirahat kalp atm h! ya, cinsiyet, duru, yiyecek

alm, heyecan, vcut ss, evresel fakt1rler #ibietmenler tarafndan etkilenir.


27/36

#!ersi! "alan#cnda Kalp >tm dm uyarlr."1ylece kalp atm h! artrlr.


28/36

#!ersi!de Kalp >tm < ve buna bal olarak kalpdebisinde 1nce h!l bir ykselme#1rlr. #!ersi! hafif veya orta iddette

ise K>< %&$%sn iersinde belirli birseviyeye eriir. "una metabolik den#edurumu yada steady state ad verilir.K>< ykselmesi durur ve bir platooluturulur. "u durumda dokularasalanan @)ve besin maddeleri iletketilen miktarlar den#ededir. "u K>< K>< e#!ersi!in tr ve d!eyine #1re

farkllk #1sterir. K>< dinamike#!ersi!lerde statik e#!ersi!lere #1re dahaok art #1sterir. >yrca K>< e#!ersi!in

iddeti ile doru orantldr. #!ersi!insreside K>< etkiler.


31/36

#!ersi!deKalp >tm ntrenmann tkisi 6porcularn istirahat ve e#!ersi!de kalp atm

hacimleri yksektir. #!ersi!e balanlmas ile atmhacminde art #1rlr. 3aksimum atm hacminemaNC@) tketiminin :+%&-%;sinde ulalr. "u da*)%&*+%kalp atm h!nda #erekleir.6edanterlerde istirahattan e#!ersi!e #eilmesinde

kalp tm hacminde a! bir arta neden olur. "ireylerde kalp debisi art dah ok kalp atm

h!nn artna baldr. 6porcularda ise kalp debisinin art hem atm

hacminin hem de kalp atm h!nn artna baldr.>yrca elit sporcularda @)tanmasn etkileyenfakt1r atm hacmidir.


32/36

. Kalbin


33/36

@ksien tama sistemi

#!ersi!de kalp debisi art ve kanakmnn d!enlenmesi oksien tamasistemi ile ifade edilir.

Kalp atm h!&kalp atm hacmi vearterioven1! oksien fark 8a B C@)9 Odir.


34/36

>ntrenmann Kalp M!erine tkileri *. Kalp >tm ntrenman sresi ve iddeti u!adka ayn

e#!ersi! iddetindeki K>< der, sporcularn K>tm


35/36

!un 6reli #!ersi!lerdeKardivaskler yumlar !un sreli e#!ersi!lerde e#!ersi!

boyunca kalp debisi ayn kalr. >tm hacmia!alrken, kalp atm h! artar. Kalpdebisinin ayn kal, atm h!nn art

olmasna balanr. Kalp atm h!nn artve atm hacminin a!alna kardiovasklerdrift ad verilir ve vcut ssnn artna,dehidratasyona, deriye olan kan akmnnartna baldr.


36/36

Kaynaklar

>kn, L, 0i!yoloi Dolam, 6indirim,"oaltm, E!mir, *PP+

>k#n, L, #!ersi! ve 6por

0i!yoloisi, >nkara, *PP+ 2nay, 3, ?iciolu, E, 6por0i!yoloisi, >nkara, )%%*

Mstdal, 3, K1ker, nkara,*PP' /akar, K, 0i!yoloi, >nkara, )%%*

Documents

egzersizfizyolojisi-120405092637-phpapp02