ÓÒÃÀÓÒÃÀ

Á¯ÒÝÖÁ¯ÒÝÖ

ÝÕÝÕ

ÕÓÂÈÐÃÀËÕÓÂÈÐÃÀË

ÑΨËÑΨË

• Утга• Эхийн төрсөн, гол, шинэ, зорьсон санаа• Эхийн сэдэв• Тулгуур, түлхүүр үг өгүүлбэр• Үйлдэгчид

• Бүтэц• Цогцолбор

• Хувиргал Соёл• Хураах Цээжлэх• Дэлгэрүүлэх Дуурайх• Салаалах Найруулах• Тонгоргох Зохиох

• Эхийн задлал

• Д.Батбаяр

“Хэрээ”

Хонь байгаа газрыг

Хомхой чононд зааж

Хов зөөсний хариуд

Хоёр нүдээр шагнуулна.

- Санааг ол, Сэдвийг тодорхойл гэсэн шууд хариултыг шаардах нь эх задлан тайлбарлах эхний алхам биш.

- Эргэцүүлэн тунгаах, сэдэж сэтгэх, ухаарч ойлгох үндсэн дээр эхийн санааг ойлгоно.

• Эх задлах аргачлал

- Гарчгаас нь эхлээд дуустал

анхааралтай унших- Юун тухай өгүүлж байгаа талаар бодол

санаагаа солилцох

- Суралцагчдыг хөтлөх олон арга байж болох ч хамгийн хүчирхэг арга бол багшийн асуултын арга /Дөхүүлэх асуулт/

- Эхийг догол мөрөөр заагла.

- Догол мөр тус бүрт өгүүлэгдэж буй юмсыг эхээс ялга. /Сэдэв/

хэрээ-хонь

хэрээ- чоно

хэрээ-хов

хэрээ- хоёр нүд

Хэрээ-хүн /ховч/

Шууд бус нэрлэлтийн эх

- Өгүүлэгдэж буй юмсаас үүдэн төрсөн санааг тодорхойлж болно.

- Хэрээ байгальд ямар амьтан болох талаар ярилцах

- Хэрээний тухай хэлц үг хэлэлцэх

“Борооны өмнө шороо

Боохойн өмнө хэрээ” хэлцийн утга

• Өгүүлэгдэж буй юмс өөр хоорондоо ямар харьцаатайг олж гол санааг тодорхойлно.

• Хэрээ чононд хонийг ховлож хоёр нүдээр шагнуулсан тухай үйл явдал гарч байна.Эндээс :

• Хэрээ - Өөдгүй хүн /ховч хүн/

Хоёр нүд - өчүүхэн олзны төлөө

Хонь - өрөөлийг

Чоно – зольдог.

Хэл бол танин мэдэхүй, сэтгэхүйн зэвсэг түүний илэрхийлэл болдог. Ийм учраас хэл бол мөн чанартайй зүйрлэл.

Г.Аветян

Хэрээ – ховч хүн

адилтгал – шинэ санаа

• Болж буй үйл явдалд зохиогч хэрхэн хандаж буйг түүний баймж, үнэлэмж илтгэсэн нэгжүүдийг түүж тодорхойлно./зорьсон санаа/

• Хэрээ ямар амьтан болох тухай ярилцах Яагаад хэрээг сонгон зүйрлэсэн болох, монголчууд хэрээг хэрхэн үздэг вэ?

Хонь байгаа газрыг

Хомхой чононд зааж

Хов зөөсний хариуд

Хоёр нүдээр шагнуулна.

Хэрээ шиг амьдрах муухай.

Õîâ÷ õ¿í

Áîðîîíû ºìíº øîðîî ªºäã¿é õ¿í º÷¿¿õýíÁîîõîéí ºìíº õýðýý àøãèéí òóëä ºðººëèéã çîëüäîã

Èíãýæ àìüäðàõ Õýðýýã õîâ÷ õ¿íòýé ìóóõàé àäèëòãàæ õ¿íø¿¿ëñýí

Ï.Ïèêàññî “Ãåðíèêà”

Äàéí

Ôàøèñòóóä Ãåðíèêà Äàéí àéìøèãòàéõîòûã áºìáºãäñºí

ÿâäàë

Äàéí á¿¿ ãàðààñàé Òàñäñàí ä¿ðñýýðäàéíû ä¿ð òºðõèéã

¿ç¿¿ëñýí.

Â.Ã.Ïåðîâ. “Àí÷èä”

Äàñãàë 1. Çóðãèéã õàðöãààÿ. Õýí íü ÿðüæ, õýí íü ñîíñîæ áàéíà. Äîõèî çàíãààíä àíõààðëàà õàíäóóëíà óó. Ýíý íü àí÷íû í¿¿ðíèé õóâèðàë, õàðöòàé õýðõýí çîõèöîæ áàéíà?Ñîíñîã÷äûí íýã íü ÿàãààä òîëãîéãîî ìààæñàí áý?Ýíý íü þóã èëýðõèéëæ áàéíà âý?

Äàñãàë 2. Çóðàãò ä¿ðñëýãäñýí àí÷èí ¿íýí ÿðüæ áàéíà óó, äýãñ ÿðüæ áàéíà óó. Áàòëàí ÿðèëöààðàé.

Äàñãàë 3. Ãóðâàí àí÷èí ÷óõàì þóã èéíõ¿¿ õººðºëäºæ áóéã æ¿æèã÷ëýí òîãëîæ ¿ç¿¿ëíý ¿¿.

Ðåøåòíèêîâ

“Äàõèàä ë ìóó…”

Ñ.Äàëè “¯ë òàñàëäàõ äóðñàìæ”Ñ.Äàëè “¯ë òàñàëäàõ äóðñàìæ”

Ýõèéí ¿éëäýã÷ Ýõèéí ¿éëäýã÷ ¯éë áà õýðýã ÿâäëûã á¿òýýã÷ àìüòàé, àìüã¿é þìûã ¿éëäýã÷ ãýíý. Þìñ + õºäºë㺺í - ¿éë ÿâäàë /ºã¿¿ëáýð/

Æèíõýíý íýð íü ¿éë ¿ãòýé õîëáîãäîæ ¿éëäýã÷ áîëíî. ¯éë ¿ãã¿éãýýð ¿éëäýã÷èéã òîäîðõîéëîõ

áîëîìæã¿é.Áîäèò ¿éëäýã÷ - øóóä íýðëýëòýýð èëýðíý.Õèéñâýð ¿éëäýã÷ - øóóä áóñ íýðëýëòýýð

èëýðíý.

Ýõèéí ¿éëäýã÷ Ýõèéí ¿éëäýã÷ Ýðõýí ¿éëäýã÷

¯éëèéí èäýâõòýé ñàíàà÷ëàã÷ ýçýí áóþó õ¿íÀàâ èðëýý. Ýýæ ãàë ò¿ëæýý. Ýã÷ ¿ëãýð ÿðèâ.

Ýäëýí ¿éëäýã÷Õýðýã ÿâäàëä çîðèëãî õÿíàëòã¿é áóþó ººðèéí ýðõã¿é

îðîëöäîã èäýâõã¿é ýçýí áèå áà àäãóóñ óðãàìàë áîëíî. Ä¿¿ óéëàâ. Ìîðü ÿíöãààíà. Ýã÷ íàìàéã

òàíüñàíã¿é.

Ýõèéí ¿éëäýã÷ Ýõèéí ¿éëäýã÷

Õ¿ëýýí ¿éëäýã÷

¯éëèéã õ¿ëýýí ¿éëäýã÷ ýçýí áèå.Îþóòàíä õè÷ýýë çààâ. Öýðýã çàõèà àâ÷ýý.

ªðòºí ¿éëäýã÷

¯éëä ºðòºõ õ¿í áà þìñûã õýëíý.Áàò ø¿ëýã çîõèîâ. Íààäàì ¿çëýý.

Ýõèéí ¿éëäýã÷ Ýõèéí ¿éëäýã÷ Õýðýãëýí ¿éëäýã÷

Çýâñýã õýðýãë¿¿ð áîëãîí àøèãëàæ áóé àìüòàé àìüã¿é þìñ.Ñ¿õýýð ò¿ëýý õàãàëíà. Öîíõûã õºøèã õààæýý.

Àÿíäàà ¿éëäýã÷

ªºðèéí ýðõã¿é áóþó ººðèéí ýðõýýð õóâüñàí õóâèðàõ àìüã¿é þìñ.Áîðîî îðëîî. Íààäàì òàðæýý.

Ýõèéí ¿éëäýã÷ Ýõèéí ¿éëäýã÷

Á¿òýýí ¿éëäýã÷

¯éëèéí ¿ð ä¿íä á¿òñýí þìñ.

Áàéøèí áàðèâ. Îéìñ íýõýâ.

Ѻðºí ¿éëäýã÷

¯éëèéí ýñðýã õ¿÷èí

Ñàëõèíä ÿäðàâ.

Ýõèéí á¿òýöÝõèéí á¿òýö

Ýõëýë õýñýã– ñóóðü ìýäýýëýë

Ãîë õýñýã - ¯éë ÿâäëûí çîðèëãî, îðîí, öàã, øàëòãààí, øèíæ, áàéäàë.

Òºãñãºë õýñýã- Ýõëýë, ãîë õýñãèéí ä¿ãíýëò

Öîãöîëáîð – Íýã öîãö ñàíàà èëýðõèéëñýí íýã áóþó õýä õýäýí ºã¿¿ëáýð

ÖÎÃÖÎËÁÎÐÖÎÃÖÎËÁÎÐ

ªñºõºä ø¿ä öàãààí 1. /ºñºõ áàãà íàñ/

ªòëºõºä ¿ñ öàãààí 2. / ºòºë áóóðàë ¿å/

¯õýõýä ÿñ öàãààí 3./Íàñíû íàðàí æàðãàõ ¿å/

Æàâàðòàé òýíãýðèéí õàÿà óëààíÆàðãàëòàé õàòíû õàöàð óëààí 1

öîãö.Æàëãàíä óðãàñàí ñóõàé óëààí

Ýõèéí õÝõèéí õóâèðãàëóâèðãàëÕóðààõ:

• Òóëãóóð ¿ãñèéã îëæ, ãîë óòãà ñàíààã õóðààõ• Ýõèéí óòãà ñàíààã òîâ÷ ÿðüæ, áè÷èõ• ªã¿¿ëáýðýýð õóðààõ• Õýëöýýð õóðààõ

Äýëãýð¿¿ëýõ:• Òóëãóóð ¿ãñèéã õîëáîî ¿ã, ºã¿¿ëáýð, öîãöîëáîðîîð

íýìýí äýëãýð¿¿ëýõ• Ýõèéí ãîë ñàíààã òàéëáàðëàí äýëãýð¿¿ëýõ• Öºì ºã¿¿ëáýðò äýëãýð¿¿ëýã÷ ãèø¿¿ä íýìýõ• Ýõèéã àäèëòãàë, ç¿éðëýë çýðýã õýëöýýð

áàÿæóóëàõ

Ýõèéí õÝõèéí õóâèðãàëóâèðãàë

Ñàëààëàõ: • Õýëö áóñ íýãæèéã õýëö íýãæýýð ñîëèí

íàéðóóëàõ• Ýõèéí õýëáýðèéã ñîëèí íàéðóóëàõ - ßðóó íàéðãèéã ¿ðãýëæèëñýí ¿ãýýð - ¯ðãýëæèëñýí ¿ãèéã ÿðóó íàéðãààð

èëýðõèéëýõ

Òîíãîðãîõ:• Ýõèéí á¿òöèéí õýñã¿¿äèéí áàéðûã ñîëèí

íàéðóóëàõ• Ýõèéí äîòîðõ öîãöîëáîðóóäûí áàéðûã ñîëèí

íàéðóóëàõ

Òàíä àç æàðãàë õ¿ñüåÒàíä àç æàðãàë õ¿ñüå