Mia De Vits"Ik laat mij niet managen".

Leo Tindemans:“Vroeger was het toch beter”

Jan Van der Cruysse (BIAC) : "Zaventem kan nog verdubbelen!"

Joanna Matthysinternationale carrièrein verzekeringssector

EKONOMIKAberichtenAfgiftekantoor 3000 Leuven 1

Magazine van de Ekonomika Alumni • Driemaandelijks • 61ste jaargang • september - oktober - november 2003

A D V O C AT E N n A D V O C AT S

Uw keuze in de BeneluxFiscaal recht

n Algemene fiscale praktijk

n Indirecte belastingen

n Fiscale procedures

n Vermogens- en successieplanning

Ondernemingsrecht

n Vennootschapsrecht, fusies en overnames

n Bank- en financieel recht

n Onroerend goed

n Mededingings- en Europees recht

n Arbeidsrecht & Employee benefits

n IP / IT

www.loyens.be

Loyens is een Belgisch advocatenkantoor met vestigingen in Brussel en Antwerpen.

Loyens telt 85 advocaten en levert geïntegreerd advies inzake fiscaal en ondernemings-

recht. Loyens maakt deel uit van Loyens & Loeff dat wereldwijd meer dan 700 vennoten

en medewerkers telt.

Contact: Brussel + 32 2 743 43 43 / Antwerpen + 32 3 226 50 06

A M S T E R D A M - A N T W E R P - A R N H E M - B R U S S E L S - E I N D H O V E N - L U X E M B O U R G - R O T T E R D A M - A R U B A -

C U R A Ç A O - F R A N K F U R T - G E N E VA - L O N D O N - N E W Y O R K - P A R I S - S I N G A P O R E - T O K Y O

Viermaandelijks magazinevan de Ekonomika Alumni

Vereniging van Alumni van de FaculteitEconomische en Toegepaste EconomischeWetenschappen van de KU Leuvenp.a. Marijke DecabooterNaamsestraat 693000 LeuvenTel.: 016/32.66.90Fax: 016/32.66.89e-mail:marijke.decabooter@econ.kuleuven.ac.be

Hoofdredacteur:Fa Quix

Kernredactie:Nic Bal, Liesbeth Boogaerts, Frederik Crab,Frederik Delaplace, Luc Galoppin, PatrickMoermans en Frank Vandenborre

Cartoons:Eduard Verbeke (EVER)

Verantwoordelijke Uitgever:Walter Herssens,Alfons Gossetlaan 49 b3,1702 Dilbeek

EKONOMIKAberichten

EDITORIAAL

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

3

EKONOMIKA:EEN STERK NETWERKWat is, naast het diploma, het belang-

rijkste dat wij voor altijd hebben meege-

kregen tijdens onze studententijd in

Leuven? Ongetwijfeld de vele vrienden

uit die onvergetelijke EKONOMIKA-

jaren. Het bijzondere is dat de vrienden

uit de studententijd voor altijd blijven,

ook al zien we elkaar gedurende jaren

niet. Het is ongedwongen vriendschap

waar niets moet, maar die boven alles

duurzaam is.

Al deze losse vriendschappen van vele

generaties economisten vormen para-

doxaal genoeg het sterke netwerk van

Ekonomika Alumni. De vele activiteiten

van onze vereniging zorgen ervoor dat

dit netwerk aldoor sterker wordt. Dat is

de meerwaarde van de lunchcauserieën,

bedrijfsbezoeken, familiale en sport-

activiteiten die de zes regionale kernen

organiseren, de meerwaarde ook van de

meer dan 30 vormingsactiviteiten per

jaar van de 5 vakgroepen, de informele

bijeenkomsten van de junioren en seni-

oren en het jaarfeest in oktober.

Door aan deze activiteiten van

Ekonomika Alumni deel te nemen kunt

u uw persoonlijk netwerk verder uitbou-

wen op basis van de vriendschapsban-

den die in de studententijd werden

gesmeed. Ekonomika Alumni is een

sterk netwerk dat zijn leden helpt deze

vriendschapbanden te onderhouden.

Fa Quix

Hoofdredacteur

4 JOANNA MATTHYS. Onzekerheid troefin de verzekeringswereld, vraag hetmaar aan Joanna Matthys. Als de TwinTowers met drie waren, dan waren alleverzekeraars nu failliet. Om maar tezeggen : het kan altijd erger.

10 LEO TINDEMANS. Hij wist het altijdbeter. Maar als je geen gelijk krijgt dankan je het nog altijd hebben. En als ookdat niet meer helpt, kan je nog altijdnaar de koning gaan … of naarEkonomika Vlaams-Brabant.

12MIA DE VITS. Is niet op haar mondgevallen (waar dan wel?). "Managen"laat ze zich niet doen, want niet in vak-jes gebonden : de vakbond?

14 VLERICK. De Summerschool. Meteen zomer zoals deze was het eigenlijkzonde van op school te moeten zitten.Maar als de naam Vlerick valt is schooltoch niet zo schools, zeker niet wan-neer de lessen in de "exquise" Provence plaatsvinden.

27 En u? Wie bent u? Wat doet u? Ukomt het in deze editie allemaal teweten, na de vele berichten vanuit deprovincie. Op pagina 27 vind u hetprofiel van de Leuvense economist.

INHOUD

[ Het is ongedwongenvriendschap waar niets moet,maar die boven allesduurzaam is. ]

INTERVIEW

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

4

JOANNA MATTHYS: INTERNATIONALE CARRIEREIN VERZEKERINGSSECTOR

De impact van de WTC-aanslag van 11 september op deverzekeringssector? Het risicobeheer van de Belgische ondernemingen?De rol van de verzekeringsmakelaar in de huidige verstoorde relatietussen verzekeraar en verzekeringsnemer? Joanna Matthys, eenManaging Director van Marsh in België, geeft ons een boeiende kijk opeen sector in volle beweging en evolutie.

Wanneer ben je in Leuven afgestudeerd aande Faculteit E.T.E.W? Hoe kijk je op dezeperiode terug?In 1980. Zuivere economie. Ik herinner mijdat het een periode was waarin de studentenstilaan lakser werden. Zelfs de proffen wezenhier regelmatig op. Er waren wel enkele pogin-gen tot studentenstakingen, zoals deze tegende raketten in Duitsland, maar de allereerstebekommernis van de studenten was toen werkte vinden na de studies. Na Leuven heb ik nogeen Aiesec-stage van 7 à 8 maanden gelopenin Tunesië, voor een bedrijf in de vastgoedsec-tor. Het heeft mijn interesse voor het interna-tionale bedrijfsleven opgewekt.

Ik kijk heel tevreden terug op mijn studies inLeuven. Er is een internationaal publiek en jemerkt dat er veel invloeden aanwezig zijnomwille van de rijke en diverse ervaringen vanproffen zoals destijds Albert Coppé, TheoPeeters en Mark Eyskens. Waar ik toen onvol-doende van bewust was, maar vandaag des temeer van overtuigd ben, is het belang vanpolyvalentie. Waarmee ik wil gezegd hebbendat studenten zich tijdens en na hun studiesbest niet onmiddellijk opsluiten in een al tegespecialiseerde richting. Zelf ben ik een grotevoorstander van de combinatie rechten / eco-nomie of economie / burgerlijk ingenieur.Verder moeten we ons ervan bewust zijn datBelgië een klein land is, en dat ervaring in hetbuitenland daarom aanbevolen is. Het brengtmisschien niet onmiddellijk iets bij, maaralleszins later.

Koos je na je studies onmiddellijk voor deverzekeringssector?Ja. In 1981 ben ik gestart bij Henrijean, eenleidende Belgische verzekeringsmakelaar dieenkele jaren voordien aansluiting had gezochtbij de internationale groep Marsh.Verzekeringen was zowat het laatste wat ik

wilde doen. Maar ik kwam terecht in de acti-viteit maritieme verzekeringen en werkte alsnel voor grote klanten gebaseerd in de VS ofZwitserland. Algauw kon mijn enthousiasmedus niet meer op. Dit heb ik jaren gedaan, totik in 1991 de kans kreeg te verhuizen naar hethoofdkantoor van Marsh in New York. Nietalleen kwam ik terecht in een Amerikaansegroep die heel dynamisch was, maar boven-dien kreeg ik er de kans te werken voor deallergrootste groepen en dus contacten te heb-ben met heel interessante persoonlijkheden.Vanaf 1992 was ik werkzaam in Parijs, waar ikvooral geconfronteerd werd met verzekerings-dossiers in het domein van de satellieten en deluchtvaart, zoals Ariane en Airbus. We hebbentoen een groot schadegeval gekend, naar aan-leiding van een mislukte satellietlancering, enslaagden erin de schade in een recordtijd van3 weken te regelen, met een team waarvan deoudste medewerker niet eens 30 jaar was.Daar waren we toen heel fier op. In 1995kwam ik terug naar België om gedurende2 jaar de coördinatie waar te nemen van degrote, internationale bedrijven. Vanaf 2001combineer ik de verantwoordelijkheid voor decorporate client practice – d.i. de dienstverle-ning aan de middelgrote bedrijven – voor hetkantoor van Brussel en Luik met de Belgischeen Europese verantwoordelijkheid voor busin-ess development.

Waarvoor staat Marsh precies?Marsh maakt deel uit van de groep MMC(Marsh & McLennan Companies). MCC is eeninternationale groep in professionele diensten,beursgenoteerd o.a. te New York en London,en actief in drie domeinen. Marsh staat voorde risico- en verzekeringsdiensten. PutnamInvestments is actief in fondsenbeheer.Mercer is de consultancy-poot van MMC.

Marsh is aanwezig in meer dan 100 landen,telt ongeveer 38.000 werknemers en realiseer-de in 2002 een omzet van USD 5,9 miljard. InEuropa vormen we het grootste geïntegreeerdenetwerk van risico-en verzekeringsspecialisten.In België en Luxemburg samen hebben we5 kantoren en stellen we een 600-tal personentewerk. We treden op als verzekeringsadviseuren -makelaar voor ondernemingen, overheids-instellingen en andere professionele organisa-

JOANNA MATTHYS: INTERNATIONALE CARRIEREIN VERZEKERINGSSECTOR

INTERVIEWINTERVIEW

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

5

ties, en zijn tevens actief als herverzekering-smakelaar, via onze dochteronderneming GuyCarpenter. Ook al richten we ons in eersteinstantie niet tot particuliere cliënten, webeheren via Marsh Affinity verzekeringspro-gramma’s voor groepen van particulieren, metname beroepsverenigingen (b.v. balies), vrij-etijdsverenigingen (b.v. automobielclubs) enwerknemers van ondernemingen.

Hoe ervaar je als verzekeringsmakelaar dehuidige, gespannen situatie in de verzeke-ringswereld?Vandaag liggen de noden van onze cliëntenniet meer in lijn met wat de verzekeringsmaat-schappijen aanbieden. Aan de oorsprong vandie kloof tussen vraag en aanbod liggen eenaantal grootschalige rampen, natuurlijke entechnische, die de verzekeringswereld doormekaar hebben geschud. In de eerste plaats deterroristische aanslag van 11 september 2001,waarvan het verlies dat uiteindelijk door deverzekeringssector moet uitbetaald worden,geschat wordt tussen 50 en 80 miljard dollar.Het grootste netto verzekeringsverlies ooit alsgevolg van één gebeurtenis. Maar ook andereongevallen zoals bijvoorbeeld de ontploffingvan een chemische fabriek in Toulouse in2001, of nog, het faillissement van Enron ende moeilijkheden van Worldcom en Tyco, ende schade veroorzaakt door diverse computer-virussen. De verzekeraars zijn hierdoor veelzuiniger geworden in hun dekkingen. Omdatze beseffen dat risico’s veel complexer kunnen

zijn dan ze zich ooit hadden ingebeeld. Met denegatieve evolutie van de economie en hetplotse ontbreken van de financiële opbreng-sten door het slechte beursklimaat, komt dezenieuwe realiteit nog des te harder aan. Omdathet financiële verlies dat vandaag voortvloeituit risico’s die jarenlang werden onderschat,niet langer door beursopbrengsten en hogeinterestvergoedingen kan worden goedge-maakt. Tot enkele jaren geleden ging de aan-dacht van de verzekeraars minder naar het ver-zekeren op zich maar veeleer naar marktaan-deel, via fusies en overnames en/of prijsdum-ping. Met de ontnuchtering van 11 septemberwerden ze niet alleen verplicht diep in eigenreserves te putten maar tevens om zichopnieuw te concentreren op hun kernactivitei-ten. De prioriteit vandaag is niet langer markt-aandeel maar winstgevendheid.

Nieuw evenwicht.Met alle gevolgen vandien voor de verzeke-ringsnemers. De premies gingen fors de hoog-te in en contractvoorwaarden werden grondigherzien. Zo worden bedrijven in toenemendemate verplicht een groter deel eigen risico tenemen, hetgeen vooral nadelig is voor de klei-nere spelers. Voor bepaalde moeilijke econo-mische sectoren, zoals textiel, hout en chemie,of voor bepaalde specifieke risico’s wordt hetronduit problematisch nog verzekeringen tevinden met aanvaardbare modaliteiten. Verderis het aanbod globaal verminderd vermits veleverzekeringsmaatschappijen capaciteitsproble-

[ Joanna Matthijs:“Prioriteit vanverzekeraars is nietlanger marktaandeelmaar winstgevendheid.“]

men kennen, en andere beslist hebben hunactiviteiten stop te zetten. Voeg daar nog desputterende economie aan toe, die bedrijvenminder budgetruimte geeft om hogere pre-mies te betalen, en het plaatje is compleet. Datdeze situatie vandaag een wrange nasmaaklaat bij vele ondernemers, is niet altijd onte-recht.

Kortom, in het licht van de recente gebeurte-nissen is het niet verbazingwekkend dat, naeen periode van historisch lage premies, eennieuw evenwicht gezocht wordt. De verzeke-raars moeten evenwel een zekere redelijkheidaan de dag leggen opdat de klanten hun ver-trouwen in het systeem niet verliezen. De ver-zekeringsnemer moet op zijn beurt beseffendat hij voordeel heeft bij een financieel sterkeverzekeringsmarkt. Want wie een polis koopt,koopt in feite financiële stabiliteit.

Kan men stellen dat in een dergelijke moei-lijke context, de rol van de verzekeringsma-kelaar nog belangrijker wordt?Gegeven het schaarsere aanbod en de risicoa-versie van de verzekeraars, is het voor deondernemingen dus minder vanzelfsprekendgeworden een passende verzekering te vinden.Een verzekerings-makelaar zoals Marsh kandaarom een belangrijke rol spelen in het vin-den of ontwikkelen van innovatieve oplossin-gen. Dit vergt een grondige kennis van en toe-gang tot alle verzekeringsmarkten, in combi-natie met de nodige dosis creativiteit. Via onsinternationaal netwerk kunnen we risico’s vanondernemingen onderbrengen daar waar er

capaciteit en competentie aanwezig zijn. Enindien nodig, creëren we zelf capaciteit, als bij-komende service voor onze cliënten. Zo brachtonze groep bijvoorbeeld klanten en kapitaalsamen in Ace en XL, aparte structuren dienadien een eigen leven, los van de groep, zijngaan leiden. Onmiddellijk na de gebeurtenis-sen van 11 september 2001 richtten we Axis opom aan een nijpend capaciteitsgebrek tege-moet te komen. Ook moeten we kunnen inspelen op de toene-mende vraag naar dekking voor nieuwe speci-fieke, vaak complexere, risico’s. Bijvoorbeeldverzekeringen die voortvloeien uit technologi-sche evoluties, zoals het indekken van internet-toepassingen en het intellectuele eigendoms-recht ervan. Vanuit de VS komen nu ook deaansprakelijkheidsverzekeringen voor werkge-

vers overgewaaid, evenals de zogenaamde ver-zekering tegen “class action suits” of vereni-gingsacties. Samengevat, in 2002 en 2003 heb-ben we heel hard moeten werken om, in eenmoeilijke context, steeds oplossingen voor onzecliënten te vinden. De discussies met de verze-keraars voor de hernieuwing van de polissennemen vandaag gemiddeld driemaal zoveel tijddan voordien. En voor de uitbetaling van deschade aan de cliënten moet je tegenwoordigveel harder vechten. Kortom, onze tussenkomstis veel intensiever geworden.

België KMO-land.

België is vooral een land van KMO’s. Hoestaat het met hun verzekeringsgedrag?Marsh verwezenlijkte onlangs een studie bijeen 600-tal middelgrote Europese bedrijven,met een omzet van maximum EUR 300 mil-joen. Middelgrote organisaties verschillenwezenlijk van grotere organisaties. Ze hebbenmeestal een minder complexe ondernemings-structuur en geen risk manager of andere pro-fessional die uitsluitend belast is met risicobe-heer. In de meeste gevallen is de financieeldirecteur of CFO verantwoordelijk voor de risi-co’s. Ook al erkennen de meeste van dezebedrijven het belang van een goed inzicht inde risico’s en beschouwen ze risicobeheer alseen topprioriteit, dikwijls ontbreekt het henaan knowhow en visie over hoe men een risi-cobeleid moet implementeren. Wel roepen zein toenemende mate advies en begeleiding invan externe consulenten, maar al te vaak nogvoor specifieke risico’s dan wel voor het uit-werken van een gecoördineerd, coherent risi-cobeleid. Ons onderzoek toont verder aan datmiddelgrote ondernemingen zich in de regelgepast indekken tegen toevalligheidsrisico’s(brand, ongevallen, burgerlijke aansprakelijk-heid, etc.), via de verzekeringsmarkt, en finan-ciële risico’s, via de financiële markten. Hetzijn evenwel de strategische en operationelerisico’s die hen de meeste zorgen baren, maardeze risico’s vinden managers moeilijk tebeheren en bijgevolg krijgen ze meestal onvol-doende aandacht. Het is de rol van een groepzoals Marsh samen met het bedrijf een analy-se te maken van alle types van bedreigingen,inclusief de strategische en operationele, envervolgens in het kader van een coherent risi-cobeheer het management te adviseren overhoe de risico’s kunnen worden geëlimineerdof beperkt. Uiteindelijk moet de ondernemingkiezen of ze het risico wil aanvaarden of over-dragen aan een verzekeraar.

Belgische middelgrote bedrijven scoren niet zoslecht in vergelijking met hun Europese colle-ga’s, in die zin dat zij doorgaans beter voorbe-

INTERVIEW

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

6

De rol van verzekeringsmakelaaris veel intensiever geworden.[

[ Grootschalige rampen zoalsde terroristische aanslag van11 september 2001 hebben deverzekeringssector grondigdoor elkaar geschud”]

INTERVIEWINTERVIEW

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

7

reid en ingelicht zijn. Drie op vier van henzijn bovendien van mening dat risicobeheer deaandeelhouderswaarde kan verhogen, een ver-houding die in de andere Europese landen –met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk– veel lager ligt. Toch vertalen onze Belgischeondernemingen dit nog onvoldoende in eencoherente aanpak en een beroep op professio-nele raadgevers. Opvallend is ook dat zij risico-’s anders inschatten dan het gemiddeldeEuropese bedrijf. Toenemende concurrentiewordt door Belgische ondernemingen hetmeest aangeduid als het risico met de grootstefinanciële impact. Ook het volgen van een ver-keerde strategie ingevolge een gebrek aanmarktgegevens wordt aangegeven als eenbelangrijk risico. Maar ook brand of een rampevenals een onderbreking van de bedrijfsacti-viteit komen allebei voor in de top vijf vanbelangrijkste risico’s voor Belgische bedrijven,hetgeen duidelijk niet het geval is voor deEuropese ondernemingen.

Wat mogen afgestudeerden verwachten vaneen loopbaan bij Marsh?Onze ambitie is niet de grootste te zijn maarwel de meest professionele. Als een groot deelvan de Fortune 500-bedrijven tot je cliënteelbehoren, ben je wel verplicht selectief te werkte gaan bij het aanwerven van werknemers.Human capital is ons belangrijkste actief.Vandaag vertegenwoordigen economisten en

juristen telkens een derde van onze universi-taire medewerkers. We investeren enorm veelin opleiding. Ter illustratie, in 2002 volgdeneen 400-tal personeelsleden, hetzij 70% vanhet totaal, 1.835 trainingsdagen. Voor de mana-gement- functies bestaat de verplichting éénmaal per jaar een topopleiding te volgen, waar-bij meermaals professoren verbonden aanStanford of Princeton als lesgever of gastspre-ker optreden. Het objectief is vanzelfsprekendde zaken nadien anders, beter aan te pakken.

Patrick Moermans

Financiële risico’sFinanciële marktrisico’sWisselkoersrisico Waarde van activaGebrek aan kredietenLiquiditeiten

Toevalligheidsrisico’sBurgerlijke aansprakelijkheidMateriële schadeverzekeringOngevallenNatuurrampenBedrijfsschadeBron: Marsh

Strategische risico’sMarktvraagVerandering klanten en industrieIntellectueel kapitaalOnderzoek en ontwikkelingKanalen en netwerken

Operationele risico’sInformaticasystemenBoekhouding en controlesysteemTop en kaderledenReglementeringenGoederenstroom

Ondernemingsrisico’s: aard

JUNIOREN

AAN DE JUNIOREN,OVERAL TER WERELD!

Ekonomika organiseert regelmatigfestiviteiten voor de studenten, maarvoor de werkmensen zijn deze tochniet vanzelfsprekend in combinatiemet een succesvolle loopbaan. Daaromhebben de Ekonomika-Alumni hiersinds enkele jaren iets op gevonden,waardoor de versgediplomeerden (vande laatste 5 jaren) niet elke vrijdagdoelloos naar de herhaling van hetlaatavondnieuws moeten kijken. We hebben het over de Ekonomika-

Juniorenwerking. Deze groeperingbinnen de Alumni is er voor hen die afen toe nog eens willen terugkeren naarde onvergetelijke studententijd.Examens of broodjes uit de bar kunnenwe jullie niet meer aanbieden. Wel ser-veren we jullie elke maand een acti-viteit, waar jullie met een frisse Stellanog eens kunnen doorzakken in hetauthentiek kader van weleer, “denDulci”, of wie weet waar elders in hetLeuvense voor een andere gelegenheid.

Het ideale moment om nog eens af tespreken met vrienden, die je uit het oogdreigde te verliezen door zakenreizennaar de Caraïben of door overuren bij jevriend of vriendin.

Spring gerust eens binnen op onze acti-viteiten! Wij houden jullie wel via e-mail op de hoogte waar en wanneer wejullie iets aanbieden! Voor vernieuwen-de ideeën of andere opmerkingen staatonze mailbox steeds open:frederik.crab@ekonomika.be of tho-mas.huyghe@ekonomika.be.Tot binnenkort!

Frederik CRABThomas HUYGHE

September komt weer in zicht en de studenten kunnen zich dus weer klaarhouden voor een spetterend academiejaar. Maar wat met de mensen dieafgestudeerd zijn? Geen fuiven of cantussen meer? Opgesloten zitten met dezapper voor de tv? Op bezoek bij de toekomstige schoonfamilie? De wonderewereld van Excel verder verkennen? Wij dachten van niet...

VAKGROEPEN

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

8

BEDRIJFSCULTUUR MANAGEN:“WIJ KUNNEN HET ONMOGELIJKE”

Voor de Ekonomika Alumni, vakgroep HR, van de KU Leuven brachtenmanagementadviseurs Hugo Der Kinderen en Clint Callahan inzichten inhet fenomeen bedrijfscultuur en de wijze waarop deze kan wordengemanaged. Organisatie-adviseur en UAMS Executive Professor Hugo DerKinderen vindt het weinig zinvol recepten voor te schrijven. Enkel vanuiteen wetenschappelijk verantwoord inzicht in het fenomeen kan men debedrijfscultuur in de gewenste richting laten evolueren.

Der Kinderen benadert de vraag naar hetmanagen van bedrijfscultuur vanuithet standpunt van degene die het voorhet zeggen heeft.

De organisatiecultuur komt voort uit velebronnen: de macrocultuur, collectieve ervarin-gen, maar ook de neurose van de leiders. Datlaatste is een idee van Manfred Kets de Vries,die vijf basisneurosen onderscheidt: paranoia,de compulsieve, theatrale, depressieve en schi-zoïde neurose. Een manager en organisatie diewerkt vanuit de paranoia, ziet overal een vij-and en is ervan overtuigd dat iedereen plan-nen maakt tegen het eigen bedrijf. Iemandmet een compulsieve neurose is wat Der

Kinderen noemt een “turbo-perfectionist” dieelk detail wil controleren. Wie een theatraleneurose heeft zweeft altijd een beetje boven degrond en maakt voortdurend schitterendeplannen voor de toekomst. De depressieveneurose wordt dan weer gekenmerkt door eengebrek aan zelfvertrouwen. De schizoïdeneuroticus kan zich niet met het bedrijf asso-ciëren en heeft er dus geen emotionele bandmee. De eerste drie types zijn vaak te vindenaan de top van organisaties. Volgens Kets deVries vertegenwoordigen zij 70% van allemanagers.

Cultuur is een kwestie van principesEen andere theorie om het proces van cultuur-vorming te begrijpen is de transactionele ana-lyse, een wetenschappelijk gevalideerd modeldat de interacties tussen mensen wil begrij-pen. Elke mens kan drie rollen spelen: kind,volwassene of ouder. De kind-rol bevat dewijze waarop kinderen reageren: verantwoor-delijkheid ontwijken en de schuld bij de ande-re leggen. Kinderen mogen namelijk zelf geenbeslissingen nemen, maar blijken zeer intelli-gent te zijn in het vinden van een omweg. Inde volwassene-rol domineert de interactie meteen persoon die men gelijkwaardig acht. Deouder-rol (de “ultieme ervaring” voor velemanagers, aldus Der Kinderen) is de lesspel-lende rol. De ontevreden baas die de onderge-schikte de les spelt, krijgt vaak kind-gedrag alsreactie (“het is mijn schuld niet”). Soms rea-geert de ondergeschikte ook als ouder, watleidt tot een conflict. De baas kan ook begin-nen klagen (het slachtoffer spelen), waarop dewerknemer kan reageren als ouder of kan pro-beren nog een groter slachtoffer te zijn (“mijnprobleem is nog veel groter”). Deze rolverde-lingen brengen nooit een oplossing, omdat erop emotie gefocust wordt. De enige mogelijk-heid is een volwassene-volwassene relatie,waarbij men in respect voor elkaar tot eenovereenkomst komt. Om de cultuur van hetbedrijf te veranderen mag men dus geen kind-of ouderattitude aannemen.Goed leiderschap, het instrument bij uitstekom cultuur te beïnvloeden, steunt op een basisvan vertrouwen binnen de organisatie. Omvertrouwen te bereiken is openheid (wat zijnje ideeën en welke projecten vind je belang-rijk), respect (omgang met anderen als volwas-

VAKGROEPEN

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

9

sene tot volwassene) en integriteit (wat je zegt,doet en gelooft is hetzelfde). Op dat vertrou-wen wordt dan een cultuur gebouwd die zichmanifesteert in een set van principes.Voorbeelden van dergelijke principes zijn:iedereen is verantwoordelijk voor de resultatenvan de collega’s, roddelen is geen aan-vaardbaar gedrag, iedereen werkt voor de klant(niet voor de baas) en wat overeengekomen is,wordt uitgevoerd. Het is een goed idee om demedewerkers zelf te vragen wat zij als princi-pes van de organisatie ervaren. Als daaruit ver-keerde principes blijken, moet de leider optre-den.De leider moet de vertolker zijn van de princi-pes die het bedrijf belangrijk vindt. Elke kansom de principes te expliciteren moet men tebaat nemen. Principes zijn effectiever naarma-te ze meer consensus genieten. De managermoet de principes trachten te formulerenvooraleer een probleem opduikt en de con-frontatie durven aangaan met slechte princi-pes.

Possiblity management?Clint Callahan (een Amerikaan die werkt inDuitsland maar verblijft in Frankrijk) is de uit-vinder van het possibility management. Hijvertrekt in zijn theorie van de vaststelling datmensen door een gedragsaanpassing veelmeer kunnen bereiken. Het volstaat onzementale mappen aan te passen. Tussen watwe doen en de onbeperkte mogelijkhedenstaan enkel mentale mappen. Toen de mapvan de wereld veranderde van een platte schijfnaar een bol, ontdekten we veel meer moge-lijkheden, hoewel de realiteit onveranderdwas.

De mens wordt in het possibility managementgesymboliseerd als een geheel van gelaagde“dozen”, die bestaan uit onze behoeften, onsverleden, ons gezin, onze familie, ons bedrijf,ons land, ons werelddeel… Alleen de middel-ste en kleinste doos is uniek en het is de enigedie verantwoordelijkheid kan nemen. De cru-ciale vraag is wie deze doos gemaakt heeft,wijzelf of de anderen (door opvoeding en soci-alisatie). Het possibility management kiestresoluut voor de eerste optie, want alleen dankunnen we er iets aan veranderen. Belangrijkeassumptie is dat de persoon niet zijn doos is:“It’s not them, it’s their box!” VolgensCallahan komt men een heel eind als men alleproblemen tussen mensen ziet als intercultu-rele problemen en zich probeert te identifice-ren met de andere. Als ingenieurs zeggen dateen project onmogelijk te realiseren is op zesmaanden, antwoord dan: “Juist, dit is onmoge-lijk maar wij zijn het team dat onmogelijkedingen kan realiseren.”

Stefan VAN NIEUWENHOVE

[ Van “business men andwomen in meeting”,rond de tafel. ]

De leider moet de vertolker zijnvan de principes die het bedrijfbelangrijk vindt.[

REGIONALE KERNEN: VLAAMS BRABANT

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

10

LEO TINDEMANS: INTERNATIONALE POLITIEKEN DE POSITIE VAN BELGIË

Het is welhaast ongelooflijk hoe energiek en omni present deze manwas. Hij was meermaals minister van buitenlandse zaken, minister in veleandere kabinetten, maar vooral: hij leidde tweemaal de regering in demoeilijke periode van de eerste economische crisis (vanaf 1974). Sinds1992 is hij Minister van Staat en tot 1999 zetelde hij in het EuropeesParlement. Verder was hij hoogleraar aan de KULeuven en ondanks zijndrukke politieke agenda miste hij nauwelijks enige les, wat de velestudenten die zijn cursussen volgden hem in dank afnamen. Pas onlangswerden zijn memoires gepubliceerd en Ekonomika Vlaams-Brabant vonddit een ideale gelegenheid deze reus uit de geschiedenis van België uit tenodigen om iets te vertellen over internationale politiek en de positie vanBelgië daarin.

Leo Tindemans sprak de Leuvense econo-misten toe op 25 april 2003 toen de invalvan de Amerikanen in Irak nog vers inhet geheugen lag. Het werd een zeer

boeiende avond vol levenswijsheid doorspektmet anekdotes en uitspraken van bekendeBelgen. Zo snauwde de voormalige Eersteminister Theo Lefèvre een medewerker afomdat die sprak van het ‘kleine’ België: “Zegdat nooit, dat we klein zijn, de anderen wetendat ook, je hoeft dat niet te accentueren.” LeoTindemans gaf ons de twee belangrijkste spel-regels mee die een land als België moet hante-ren om iets te kunnen betekenen in internatio-nale politiek en dat zijn: laat je nooit isoleren,want ofwel ben je de spelbreker ofwel moet jetoegeven en capituleren en ten tweede: pro-beer altijd de kans te behouden dat je nog metalle partijen kunt praten. Dankzij deze vuistre-gels heeft België doorheen zijn geschiedenistoch altijd enige betekenis gehad op het inter-nationale politieke toneel. Paul Henri Spaakhad daar een goede verklaring voor. Hij zei datwe nog met de groten konden gaan pratenzelfs als ze met getrokken messen tegenovermekaar stonden. En zo is het herhaaldelijkgebeurd dat een voorstel van België werd aan-vaard en tot een compromis leidde, maar, zeiSpaak: “Zeg nooit dat het van u kwam. ‘sAvonds en als uw vrouw goed gezind is, danpas moogt ge zeggen het kwam van mij!”België kon die internationale rol, die groter isdan zijn afmetingen doet vermoeden, blijvenspelen omdat de Belgische politici de nodigediscretie aan de dag legden. Dit zijn de belang-rijke, ongeschreven spelregels in de internatio-nale politiek.

“De MUITERS VAN BRUSSEL”Die bemiddelaarsrol hebben wij kunnen spe-len ook vanwege onze ligging, de geopolitiek.Bijna alle oorlogen werden op ons grondge-bied uitgevochten wat er toe leidde dat men opalle militaire scholen uitgebreid bestudeert water hier allemaal is gebeurd in de loop van degeschiedenis. Het is dan ook belangrijk omdat geopolitieke gegeven te gebruiken in deinternationale politiek, de onderhandelingen,enzovoort. Bismarck zei: “Geopolitiek is deenige vaste waarde in internationale politiek.Een land ligt waar het ligt, dat verandert niet.”Dan verhaalde Leo Tindemans ons hoe Belgiëgeschiedkundig eigenlijk tot stand kwam.België is een creatie van de grote mogendhe-den. Voor Tindemans begint de geschiedenisvan België in 1648 bij het Verdrag vanMunster of de vrede van Westfalen. Toen werdde definitieve scheiding van de Nederlandenbij verdrag vastgelegd. De SpaanseNederlanden werden definitief losgemaakt vande Noordelijke Nederlanden en de Scheldewerd gesloten. Van toen af kan men sprekenvan een Belgische entiteit. In 1815, bij hetCongres van Wenen, waren de zuidelijkeNederlanden opnieuw de inzet van zeer grotebesprekingen en men creëerde daar deVerenigde Nederlanden. Dit om de Franseexpansiedrang - sedert Richelieu hingFrankrijk de theorie aan dat het land natuur-lijke grenzen moest hebben (de Alpen,Pyreneeën, de Rijn en de rivieren inNederland) - in te tomen. Vooral de Engelsendrongen erop aan dat boven Frankrijk eenland zou bestaan sterk genoeg om Frankrijk testoppen. Maar als dat Verenigde Nederlandmaritiem te sterk dreigde te worden waren deEngelsen maar wat blij dat er in Brussel eenrevolte uitbrak (de ‘muiterij van Brussel’ vol-gens Nederlandse geschiedenisboeken) zo isBelgië ontstaan. Zo steunden de Engelsen hetontstaan van België op voorwaarde dat deScheldemonding (Antwerpen is het pistoolgericht op het hart van Engeland) geen deeluitmaakte van België en op voorwaarde dat hetzich neutraal hield op internationaal vlak.

Om een eigen identiteit te verwerven en vooralom dat internationaal ook te tonen moedigdeLeopold I het gebruik van het Vlaams aan.Hendrik Conscience werd op het paleis door

[ Leo Tindemans:“Als uvandaag de dag wilt pratenover de toestand in de werelddan moet u drie namenciteren.“]

REGIONALEKERNEN

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

11

hem uitgenodigd en aangemoedigd om in hetVlaams te schrijven om te tonen dat we geenaanhangsel van Frankrijk waren, dat we eeneigen identiteit hadden. In die zin was Belgiëgeopolitiek steeds de inzet van belangrijkeconferenties en besprekingen en dat tot enmet WO II. Ook onze voormalige kolonieKongo speelde daarin een rol. Er werd overAfrika niet gesproken door de grote mogend-heden, zonder het advies in te winnen van deBelgen. Onze politici hebben vaak niet beseftwelke internationale betekenis wij hierdoorkregen. Deze troefkaart zijn wij kwijt gespeeld.Onze weigering om in bepaalde gevallen op tetreden, hulp te verlenen of uitspraken te doenover de locale politici deden ons internationaalgezien weinig goeds.

In 1914 overvielen de Duitsers ons land eniedereen sprak van “dat arme België”. Maar nade oorlog, op de Conferentie van Versailles,kregen wij niet wat we vroegen. België werdniet als volledig onafhankelijk beschouwd. Wijmochten ons niet engageren, wij moestenneutraal blijven. De Volkerenbond wordt opge-richt, maar de Duitsers vonden het verdragvan Versailles zeer onrechtvaardig. Zij achttenzich niet schuldig aan de Grote Oorlog. In deVolkerenbond zagen we hoe België probeerdede vrede te bewaren, maar met het risico datwij verplicht zouden worden de wapens op tenemen om een aangevallen natie te helpenverdedigen. En zo werden wij opnieuw deinzet van het grote internationale debat. Nuspreekt men over een gemeenschappelijkeinternationale politiek van de EU en tevensover een Europese Defensie. PremierVerhofstadt sprak over een defensie metFrankrijk, Duitsland, Nederland, Luxemburgen België. Maar de Duitse kanselier Schröderverklaart dan: “Die Deutsche Auslandpolitikwird in Berlin determiniert.” Of met anderewoorden: men moet ons niet langer beschuldi-gen van de oorlog en de concentratiekampen,wij voeren onze politiek. Luxemburg is militairvan weinig betekenis en Nederland is teAtlantisch gericht om te willen meebetalenvoor een Europese defensie zodat alleen Belgiëen Frankrijk overblijven.

In 1945 worden de Verenigde Naties opgerichtwaarin ongeveer 180 landen zetelen. Vijf daar-van, de zogenaamde overwinnaars van de oor-log (Frankrijk, Engeland, Verenigde Staten,USSR en China), zitten in de Veiligheidsraaden kunnen de facto beslissen over oorlog ofvrede. Naast deze 5 permanente zijn er 10niet-permanente, die evenwel geen vetorechthebben. De toenmalige minister vanBuitenlandse Zaken, August De Schrijver, hadhier zeer grote bezwaren tegen, maar tekende

toch omdat het het enige voorstel was dat kansmaakte om te worden aanvaard. De Schrijvervond het niet correct dat die 5 machtiger zijn,en dat wij niet op voet van gelijkheid met henkunnen praten. In 1954 werd de West-Europese Unie opgericht, dat de defensie totdoel had. Het verdrag van de WEU is sterkerdan dat van de Nato in die zin dat bij de Nato,indien één van de leden wordt aangevallen,men niet automatisch mee ten strijde moettrekken. Daar staat tegenover dat de Nato eenmilitaire infrastructuur heeft en de WEU niet.Zo ontstond langzamerhand de EuropeseUnie zoals wij die vandaag kennen. En Belgiëheeft een zeer belangrijke en positieve rolgespeeld in het Verdrag van Maastricht, waarde Euro is tot stand gekomen.

Als uitsmijter kregen we van LeoTindemansnog een gouden tip mee: “Als u vandaag dedag wilt praten over de toestand in de werelddan moet u drie namen citeren. Ten eersteFukoyama die, naar analogie met de Duitsefilosoof Hegel (‘De overwinning van Napoleonin 1806 is het einde van de wereld, nu wordtiedereen liberaal democraat’), zei dat de instor-ting van de USSR het einde van de geschiede-nis inluidt. Ten tweede Samuel Huntington,een Amerikaans professor, die zegt dat de vol-gende oorlog geen oorlog tussen landen zalzijn, maar een oorlog tussen culturen, de‘clash of civilizations’. En ten derde RobertKagan, die de grondslag legde voor deAmerikaanse huidige buitenlandse politiek endie zegt: “Wat wij ook doen, we worden auto-matisch afgekeurd door de rest van de wereld.De rest van de wereld is anti-Amerikaans. Wehebben Europa tweemaal bevrijd, maar wekrijgen geen bondgenoten dus moeten we zelfonze beslissingen en onze verantwoordelijkhe-den nemen.”

Patrick BECQUE.

HR-SEMINARIE

ondernemers de pijnpunten. PieterTimmermans merkte op dat men eerst wel-vaart moet creëren alvorens deze te kunnenherverdelen.Frank Helsmoortel maakte concreet duidelijkwat het betekent in een internationale econo-mie te leven. De beleidsbeslissers bij Philipszitten steeds meer in Amsterdam enHelsmoortel stelt vast dat hij evenveel moetdiscussiëren met de Nederlandse bazen alsmet de vakbonden. Cruciale voorwaarden omtot een vruchtbare samenwerking te komenzijn dossierkennis en verantwoordelijkheids-zin in de keuze van de dossiers en de stand-punten. De standpunten die verdedigd wor-den, moeten die van groepen zijn en niet dievan individuele klagers.

Mitbestimmung ook in België?

Over drie punten werd stevig gediscussieerd:1. Overlegstructuren in kleine ondernemingen:de vakbonden zijn reeds lang vragende partijvoor sociale overlegstructuren in bedrijvenmet ten minste 20 medewerkers.Zelfstandigen- en KMO-organisatie Unizoblijft zich daartegen verzetten. Timmermansgaf eveneens te kennen dat een te grotebescherming de werking van een KMO kanverlammen.

2. Het vinden van bekwame gesprekspartners:een belangrijke uitdaging voor het sociaaloverlegmodel is het vinden van vakbondsafge-vaardigden die voldoende competent zijn engemotiveerd om het sociaal juridische kluwente leren. Marc De Wilde erkent dat het steedsmoeilijker wordt om de ideale délégué te vin-den, maar het ACV investeert grondig in oplei-ding. Professor Blanpain waarschuwt ervoordat veel werknemers geronseld worden om delijsten te vullen of dat ze enkel meedingen ombescherming te genieten. De Wilde stelt vastdat het probleem zich ook bij de werkgeversstelt. De toenemende tendens naar outsour-cing van HRM en het inschakelen van consul-tants bedreigt het proces. De werknemersver-tegenwoordigers vinden door de vele manage-mentwissels geen echte gesprekspartner meerbij de werkgever.

3. Mitbestimmung(waarbij de werknemersvertegenwoordigingeffectief deelneemt aan het nemen vanbedrijfseconomische beslissingen): Blanpainen Timmermans stellen duidelijk dat “het

HR-SEMINARIE

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

12

HOE MANAGET U DE VAKBONDEN?Op dinsdag 22 april jl.vond in Leuven het Ekonomika HR-seminarie plaatsover het “managen van vakbonden.” De omgang met vakbonden: dialoogof conflict? Twee vertegenwoordigers van de werkgevers (PieterTimmermans van het ondernemersverbond VBO en Frank Helsmoortelvan Philips) stonden tijdens het HR-seminarie van de LeuvenseEkonomika-kring tegenover twee vertegenwoordigers van dewerknemers (Marc De Wilde van ACV Metaal en Mia De Vits van hetABVV). Het debat werd in goede banen geleid door professor emeritusRoger Blanpain. Het woord managen in de titel van het seminarie(Het managen van vakbonden) was duidelijk niet naar de zin van Marc DeWilde, die dat dan ook liet blijken. Daarmee was de toon gezet.

Harde toon bij vakbonden.Volgens De Wilde doet managen denken aanmennen, wat hem onvermijdelijk bij de verge-lijking tussen werknemers en werkpaardenbracht. Werkgevers beschouwen hun werkne-mers te veel als trekpaarden, die bovendiengedresseerd moeten worden om over alle hin-dernissen te springen. De Wilde waarschuwdemeteen alle werkgevers in de zaal: soms kanhet dressuurpaard voor een obstakel blijvenstaan en een steenezel worden. Mensen die tever gedreven worden, kunnen blokkeren. Bijhet formuleren van tips voor het managen vanvakbonden ging hij op hetzelfde elan verder:“Sluit ons niet buiten, je zal ons nodig heb-ben. Probeer ons niet in te kapselen, want datwerkt contraproductief. Patroons mogen niette gulzig zijn.”Mia De Vits herhaalde wat de nieuwe thema’szijn die de socialistische vakbond ABVVbelangrijk vindt: een gezond evenwicht tussenwerk en privé-leven, democratisering binnende (kleine) onderneming en het creëren vaneen groter economisch draagvlak door eenherverdeling van het werk. Niettegenstaandede mooie principes die De Vits bij de voorstel-ling van het ABVV vooropstelde – een con-structieve houding van de vakbonden, inle-vingsvermogen, niet werken met slogans, eencoherente visie – bleek de toepassing ervan inde praktijk niet zo eenvoudig. Neem nu haarintermezzo over Tractebel, waarvoor ze moei-lijke sociale onderhandelingen voorspelde:“Bij Tractebel hebben ze veel geld, dus willenwe een duur sociaal plan.” De Vits ziet de evo-lutie dat ondernemingen die winst maken,ook willen herstructureren, niet zo goed zit-ten.

Eerst welvaart creërenVoor het Verbond van BelgischeOndernemingen (VBO) blijven de hoge lastenop arbeid en het slechte klimaat voor startende

*Stefan Van Nieuwenhove

(licentiaat T.E.W., K.U.L., pro-

motie 2000) is mede-oprichter

en algemeen directeur van HR

Square, het tijdschrift voor

arbeidsrelaties en personeels-

beleid. HR Square is medias-

ponsor van Ekonomika Alumni

HR. Registreren voor de gratis

nieuwsbrief, waarin de acti-

viteiten van Ekonomika HR

worden aangekondigd, kan via

www.hrsquare.be - de site met

dagelijks nieuws uit de sector.

[ Mia De Vits:“Tractebel krijgteen duur sociaal plan, want zehebben veel geld.”Hendrik De Schrijver “]

PROFIELSCHETS

bedrijf geen democratie kan zijn.” AlhoewelDe Vits dit principe erkent, vindt ze toch datde vakbond over alternatieven moet kunnenpraten. Als schoolvoorbeeld geeft ze de beslis-sing om Opel Antwerpen niet te sluiten, integenstelling tot wat gebeurde bij RenaultVilvoorde en Waalse vestigingen van staal-groep Arcelor. Naar goede gewoonte op ditsoort uiteenzettingen, was de Wet-Renault kopvan jut. “Als er één werkgever een stommiteit

begaat, hebben alle andere werkgevers eenslechte wet aan hun been”, klaagt Blanpain.Hij meent dat enkel over de sociale gevolgenvan een managementbeslissing gepraat kanworden en dat het weinig zin heeft een inter-nationaal hoofdkwartier te willen overtuigen.Daardoor gaat enkel kostbare tijd en moeiteverloren, die beter benut wordt voor outplace-ment.

Stefan VAN NIEUWENHOVE *

PROFIELSCHETS AFGESTUDEERDELEUVENSE ECONOMISTEN

Waar wonen wij?Het zal u niet verwonderen dat velen onderons zijn blijven hangen in Vlaams-Brabant(36,98 %), met een duidelijke concentratie inen rond Leuven.Verdienstelijke tweede op de provincierang-lijst: West-Vlaanderen (19,02 %), op de hielengezeten door de provincie Antwerpen(17,94%).Oost-Vlaanderen scoort 13,41 % en Limburg8,59 %. Onze goede naam wordt in Brusselhoog gehouden door 2,98 % van de afge-studeerden.

Wat doen wij?Wij doen veel.Het zal u niet verwonderen dat wij vooral enmassaal aan de touwtjes trekken in hetbedrijfsleven: 77,61 % heeft een leidende ofvooraanstaande functie in het bedrijfsleven.Daarnaast zorgt 8,76 % voor een goede oplei-ding van nieuwe economisten. De politieke enhet overheidspersoneel worden sterk gehou-den door 4,2 % van de afgestudeerdeLeuvense economisten.En 4,35 % renteniert, is op rust gesteld, maar,zoals we allen weten, nog zeer actief.Kortom, met terechte onbescheidenheidmogen we zeggen dat wij, de afgestudeerdeLeuvense economisten, meer en meer vrouwworden, jong (en mooi) zijn, het bedrijfslevenin handen hebben en vooral Vlaams-Brabantbevolken.

Lucien STEEGMANS

(*) Deze profielschets is gebaseerd op de gegevensuit het bestand van Ekonomika Alumni,momentopname van begin 2003.

PROFIELSCHETS

Mannen68,45%

Vrouwen31,55%

26-35 jaar53,35%

18-25 jaar7,38%

+65 jaar2,08%

36-45 jaar13,81%

46-55 jaar15,77%

56-65 jaar7,61%

Antwerpen17,94%

West-Vlaanderen

19,02%Brussel2,98%Limburg

8,59%

Oost-Vlaanderen

13,41%

Vlaams-Brabant36,98%

Oprustgestelden4,35%

Lectoren,Docenten,Onderwijs

8,76%

Bestuurders,zaakvoerders,alg.directeurs

34,07%

Verkoop,Marketing,

Communicatie, PM24,71%

Overige5,08%

Politieken diplomaten,

provincie en gemeentepers

4,20%

Analisten eninformatici

10,42%

Financ. Eco, logistiek,boekhouding

8,41%

Geslacht

Leeftijd

Provincie

Beroep

Wie zijn wij? Hoe oud zijn wij? Wat doenwij? Waar wonen wij?..*Kortom: Alles wat u al lang wilde wetenmaar niet durfde vragen.

GeslachtSex(e) is altijd een goed onderwerp om mee tebeginnen.Laat het ons daarom eerst over het geslachtvan de afgestudeerde economist hebben.Dat blijkt vooral mannelijk te zijn: de mannenzijn (nog) veruit in de meerderheid: 68,45 %mannen en 31,55 % vrouwen. Zoals bij alleuniversitaire opleidingen zijn de dames ookbij de afgestudeerde economisten aan eeninhaalbeweging bezig.Ter illustratie:De afgestudeerden van de laatste jaren:2003: totaal 389 waarvan 216 M (55,53 %)+ 173 V (44,47 %) 2002: totaal 389 waarvan 225 M (57,84 %)+ 164 V (42,16 %)Ter vergelijking: het aantal afgestudeerden in1995: totaal 414 waarvan 269 M (64,98 %)+ 145 V (35,02 %)

Hoe oud/jong zijn wij?Wij, Leuvense economisten, zijn jong: maarliefst 60,73 % is tussen 18 en 35 jaar.Wij, Leuvense economisten, zijn actief: slechts2,08 % is meer dan 65 jaar. En wij weten datdeze krasse senioren nog steeds een vooraan-staande rol spelen.Wij, Leuvense economisten, zijn met velen:we telden begin 2003 12562 volledig afgestu-deerden, tel daarbij de afgestudeerden van2003 (389) en de niet volledige (bij maniervan “schrijven”) economisten en we komenaan meer dan 15000 stuks. Een leger dat zorgtdat zorgt voor tewerkstelling, voor

VLERICK SUMMERSCHOOL

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

14

“BE HARD ON FACTS,BUT SOFT ON PEOPLE”

In juli organiseerden de recruteringskrant Vacature en de Vlerick GentLeuven Managementschool, met de steun van een viertal sponsors, voorde vierde keer hun jaarlijkse ‘Summerschool’. Dit initiatief biedt de kansaan jongeren met een universitaire opleiding en enkele jarenwerkervaring, om zich gedurende één week bij te scholen in een aantalmanagementdomeinen. Alles vindt plaats in een piekfijn en zomerskader. Dit jaar was het 4-sterrenhotel Dolcé Frégate te Saint-Cyr-sur –Mer,een kuststadje tussen Marseille en Toulon, de sublieme locatie.

1800 kandidaten meldden zich tegeneind maart om deel te nemen aan deselectieproeven van dit event. Na eenCV-screening werden 440 enthousiaste-

lingen gekozen om eind april deel te nemenaan de tweede ronde, een Bizz-quiz in deAncienne Belgique. Zoals de naam duidelijkmaakt, ging het om een kwis waarin zowelalgemene kennis- als typische sollicitatietest-vragen de revue passeerden. Nick Balthazarpresenteerde het geheel in zijn typische stijl:vlot, humoristisch en gekruid met een vleugjeironie. Op het einde van die avond werden 40gelukkigen (20 mannen, 20 vrouwen) hun tic-ket overhandigd voor de laatste selectieproef:een assessment van een halve dag, onder lei-ding van de mensen van DIP Consulting, inde Vacature-kantoren te Brussel.Groepsdiscussies, presentaties en interviewswaren de basis voor de uiteindelijke selectievan 8 mannen en 8 vrouwen die midden julihun koffers mochten pakken om met de TGVnaar het zuiden van Europa te sporen.

Fun in the boardOp zondag 13 juli was dan dit langverwachtmoment aangebroken: de trein vertrok vanuitBrussel-Zuid naar Marseille, voor wat hetbegin was van een boeiende en onvergetelijkeweek.De verwelkoming in het hotel zette de toon:gekoelde wijn, Provençaalse hapjes en bagage-kruiers. Dit beloofde voor wat nog komenmoest. De meegereisde professoren van deVlerick School wisten onmiddellijk welkniveau van hen verwacht werd.Maandagmorgen werd de start van het acade-mische gedeelte van de summerschool gege-ven door Prof. dr. Werner Bruggeman. Hijnam ons die dag mee in de wereld van strate-gisch management. Zijn enthousiasme werkteaanstekelijk en ondanks het ‘vroege’ uur ont-

stond al snel een geanimeerde uiteenzettingen discussie over missies, doelstellingen enstrategieën. Allerlei tools werden aangereiktom te zorgen voor meer ‘fun in the board’ ,o.a. de balanced scorecard. Voor sommigeneen nieuw begrip, voor anderen reeds eengekend werkinstrument. Prof. Bruggeman hadin elk geval gezorgd voor een mooie etappe indeze ‘Tour de Management’. Hij werd dan ookdie avond tijdens het diner gepast in de bloe-metjes (en champagne) gezet.

Bier als ontbijtDinsdag kwam het vakgebied marketing aanbod. Bierproeven op een onredelijk uur toondehet belang van segmentering en focuseringaan, terwijl het uitwerken van de Barco-caseons vertrouwd maakte met het portfolio-modelvan de Boston Consulting Group. Cash-cowsen stars waren geliefd, dogs werden aan dedeur gezet. Prof. Dr. Niels Schillewaert was deploegleider van dienst, wij volgden zijninstructies. Ook voor hem stond er champag-ne klaar aan de finish.Na een korte nachtrust, als gevolg van hetbetere plakwerk in de tot café “DeNachtwacht” omgedoopte hotelbar, werden opwoensdag meerdere boekjaren afgesloten.Prof. dr. Ir. Sophie Manigart had de taak omaan te tonen dat financieel management min-der stoffig is dan door velen vooraf gedacht.Ze maakte hiervoor gebruik van een spelborden iedere deelnemer werd tijdelijk gepromo-veerd tot CEO, productie- of financieel direc-teur. Van passief luisteren was er wederomgeen sprake, voor één keer mochten enkel acti-va in de balans. Aan het eind van deze sessiewas het voor iedereen duidelijk dat een balansen een resultatenrekening niet hetzelfde zijnen dat een strenge bewaking van het ‘workingcapital’ van een onderneming essentieel is.Champagne !

Management tussen zeilen en golfDonderdag was ‘rustdag’. De ochtendsessiewerd aangegrepen om aan elk inzicht te bie-den in zijn eigen managementstijl. De MBTI-indicator was hiervoor het instrument vandienst. Deze typering laat toe na te gaan inhoeverre je van het stalinistische type bent ofeerder de teruggetrokken dromer. Na de middagpauze kozen we het ruime sop

[ XXX ]

VLERICKSUMMERSCHOOL

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

15

voor een zeilregatta. Met een Mistral van 6 tot7 Beaufort werd voor enkelen de slogan ‘zeil jevoor het eerst, dan sla je een flater’ werkelijk-heid. De nochthans lichte middaglunch werdvrijgevig met medematrozen gedeeld. Tijdens de vrijdagse etappe werd de emotione-le intelligentie bijgeschaafd. Dit bleek geentranendal – integendeel – er werd door Prof.Herman Vandenbroeck gegoocheld met fysio-logische termen zoals neocortex en amygdala(het emotiepotje in de keuken van ons brein).Deze uiteenzetting (gestaafd met de nodigerollenspelen) had als doel betere reacties teontwikklen op allerei situaties en de controlete handhaven over het eigen gedrag. In devooravond werden de opgedane emoties weg-

geklopt tijdens een golfinitiatie.

UTILE DULCI !De slotrit op zaterdag bracht ons in hetOnderhandelingsgebergte. Onderhandelen isniet louter een gave, je kan het dus wel dege-lijk leren. Belangrijk hierbij is het belang vande andere te kennen, om je eigen belang terealiseren. And be hard on facts, but soft onpeople. Een onderhandelingssimulatie ingroepjes van vier, waarbij een filmbudget deinzet was, liet toe de opgedane kennis te con-cretiseren.

Het slotdiner in Marseille herinnerde onseraan dat de terugreis naderde. Maar vooraleerdit het geval was, werd de omzet van de localediscotheek ferm de hoogte ingejaagd. Zo werdnog maar eens bewezen dat de lijfspreuk vanEkonomika ,’Utile Dulci’, ook tijdens deSummerschool hoog in het vaandel werdgedragen.

Heb je na het lezen van bovenstaand verhaalontzettende zin gekregen om dit zelf mee temaken? Schrijf je dan nu al in voor de selec-ties voor de editie van volgend jaar ophttp://www.vacature.com/scripts/indexpage.asp?headingID=4241.

Dimitry VAN ROBAEYSEdward BOUTE

EKONOMIKA GEKRUISIGD

NAAR BENEDEN1. Dat drietal snuift een rondje

oplosmiddel. (4)2. Is de ontkenning van tevens

een muzieknoot verklaarbaarvan binnenuit. (8)

3. Eensklaps de intriges. (5)4. Een Vlaamse jongensnaam

voor een Latijns roofdier. (3)5. Wagenvriend met gleuf voor

muntjes of bankpas. (8)6. Arabisch voor “Clay” (tip:

“Cassius” = “Mohammed”).(3)

10. Koersen zonder valuta. (5)11. Snel half spreken, half zingen.

(3)12. Een vaandrig op de rug van een

lieveheersbeestje. (4)13. Een groot aantal hl. (3)

NAAR BOVEN3. De Engelsen zijn het tien bij

tien. (3)7. Korte versie van een

vergrootglas. (4)8. Was misschien ooit een

prachtig gebouw. (5)11. Onbeduidend en mijns inziens

zelden gebruikt. (3)13. Alfred was de grondlegger van

de prijstheorie en George kreegde Nobelprijs voor de vrede. (8)

14. Een Germaanse god waarvan erzo te horen vier in eenkaartspel zitten. (3)

15. UIA - UFSIA. (3)16. Italiaans geld op de bank

hebben staan. (8)17. Deze halfgod lust wel

bokkenpootjes. (5)18. Metaal waarvan ze in Engeland

blikjes maken. (3)

De vakjes moeten diagonaal ingevuld worden en altijd van links naarrechts. Bijvoorbeeld: een woord van vier letters diagonaal naar benedengaat van vakje (r1,k1) naar vakje (r4,k4); een woord van drie lettersdiagonaal naar boven gaat van vakje (r3,k1) naar vakje (r1,k3).

[ XXX ]

PROCALAMTIE

SPEECH

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

16

Mijnheer de Rector,Mijnheer de Decaan, Dames en heren Professoren,Beste Ouders Beste Ekonomika-Alumni,Beste Vrienden,

De laatste twee punten van deze groet zijn voor U zeer belang-rijk. Vandaag, 4 juli 2003 is immers een mijlpaal in jullieleven. Jullie sluiten nu een belangrijk hoofdstuk af en begin-nen morgen aan een nieuw hoofdstuk. Niets zal nog hetzelfdezijn, maar tegelijkertijd zal de oude vertrouwde Ekonomika-spirit uw leven blijven bepalen, en gelukkig maar. Als voorzitter van Ekonomika Alumni is het mij een immensgenoegen U als een van de eersten te mogen begroeten alsalumnus en als vriend.

Draai of keer het zoals U wil, maar Ekonomika is iets speciaalsen daarom houden wij eraan om hier vandaag te staan tenein-de U duidelijk te maken dat de vriendschapsbanden die U inde loop van uw studies hebt opgebouwd, blijven bestaan en datEkonomika Alumni U nog meer ruimte zal bieden om dezevriendschapsbanden uit te breiden.

Aan de jong-afgestudeerden bieden wij de mogelijkheid omtoe te treden tot de werking van de Ekonomika-junioren. Dezeafdeling wordt steeds gecoördineerd en gemotiveerd door nieu-we jonge afgestudeerden zodat er een nauwe aansluiting istussen de pasafgestudeerden en Ekonomika-Alumni. De junio-ren hebben de gewoonte om elkaar elke eerste vrijdag van demaand in het Dulci-café te ontmoeten. U zal er al van gehoordhebben: dit waren en zijn steeds hartelijke en interessante bij-eenkomsten.

Als Ekonomika Alumni wil ik u meteen ook uitnodigen voorhet eerste grote rendez-vous na de zomer en dat is op zaterdag18 oktober in Leuven. Op deze dag houdt Ekonomika-Alumnizijn jaarlijks Ekonomika-feest, de jaarvergadering die begintmet een academische zitting, gevolgd door een avondfeest,maar vooral afgesloten met een fantastische juniorenfuif waar-op wij vorig jaar meer dan 250 jonge economisten hebbenmogen verwelkomen. Het feest gaat door in de Faculty Clubmaar om evidente redenen vindt de fuif plaats in de Waaiberg.

Maar Ekonomika-Alumni is niet alleen georganiseerd in func-tie van leeftijdsgroepen met in de eerste cyclus de junioren,daarna de mid-carreers en tenslotte de senioren. Het sterke punt van Ekonomika-Alumni is dat wij ook nog ver-der georganiseerd zijn in vakgroepen en in regionale kernen.

Op regionaal vlak is Ekonomika de enige Alumni-verenigingin België die in elke Vlaamse provincie een eigen Ekonomika-werking heeft: in elk van de 5 Vlaamse provincies en vermitswe niet chauvinist zijn, hebben we ook een zeer actieve wer-king in Brussel Hoofdstad. Elke regionale kring heeft eeneigen voorzitter, een eigen bestuur en een eigen programma.Als naargelang uw domicilie wordt U daarop uitgenodigd,maar ik kan u nu al aanraden om regelmatig eens te kijken oponze website www.ekonomika.be waar elke activiteit aangekon-digd wordt.

Voor de meer vakgerichte contacten, voor een specifieke net-werking en gespecialiseerde kennis zijn er de vakgroepen.Ekonomika-Alumni coördineert vandaag een 5-tal vakgroependie actief zijn in de volgende domeinen:

1) Accountancy, financiewezen en fiscaliteit: de vakgroepSCAFF2) marketing en strategie (M&S)3) de vakgroep P & L voor productie en logistiek4) de vakgroep human resources5) de vakgroep econometrie

Geregeld organiseren zij seminaries, avondcauserieën of les-sencycli al dan niet aangevuld met specifieke bedrijfsbezoeken.De gekende Utile-Dulci-aanpak primeert: we proberen hetinteressante aan het aangename te koppelen en dat lukt steedsweer opnieuw. Op onze website vindt u de activiteitenkalen-der.

Beste alumni, er rest mij nog alleen U te feliciteren met hetbehalen van uw diploma aan de Faculteit Economische enToegepaste Wetenschappen van de KULeuven. U heeft een van de beste diploma’s in handen. Want wat menook moge beweren: de beste economisten komen nog steedsvan Leuven en dat wordt telkens weer bewezen in de beroeps-loopbaan die onze economisten volbrengen, zij het in hetbedrijfsleven, in het onderwijs of in de overheidsadministratie.Steeds bereiken de Leuvense economisten de top en wordenzij enorm geëerd en gewaardeerd om hun analytische geest enhun economisch synthesevermogen. De sociale vaardighedendie de meeste van onze Leuvense economisten bovendien,dankzij de studentenkring Ekonomika hebben ontwikkeld,geven hen bovendien ook een voorsprong op het vlak van lei-derschapscapaciteiten, organisatietalent en verantwoordelij-kheidszin.

Om U te ondersteunen, bieden wij U vandaag het gratis lid-maatschap van Ekonomika Alumni voor 2003 aan. Door ditlidmaatschap wordt U automatisch ook lid van AlumniLovanienses en van de Vereniging voor Economie. Krijgt Ugratis toegang tot de bibliotheek , mag U gratis gaan sporten,enz…..Kortom, Uw kaart ligt klaar en is beschikbaar aan onze standin de receptietent.

Beste Vriend, ik ben ervan overtuigd dat u, zoals zovelen vanuw Leuvense voorgangers, uw weg zal maken in het beroeps-leven. Ik wens u in elk geval van harte veel succes toe !

Walter HERSSENSVoorzitter Ekonomika Alumni

(Speech uitgesproken op de officiële proclamatie op 4 juli 2003)

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

17

BEDRIJFSBEZOEK AAN EUROPEESDISTRIBUTIECENTRUM NIKE IN LAAKDAL

De vakgroep Productie & Logistiek sloot op19 juni 2003 haar academiejaar af met eengeslaagd bedrijfsbezoek aan het Europesedistributiecentrum van Nike in Laakdal.Ook voor het academiejaar 2003-2004wordt momenteel hard gewerkt aan eengoed gevuld en gevarieerd programma.

In september 1994 opende het Nike CustomerService Center in Laakdal officieel haar deu-ren. Vanaf dat moment werd elke klant inEuropa systematisch vanuit één locatie bevoor-raad, wat sportkleding betreft. In september1995 ging de tweede fase van start, namelijkde distributie van sportschoenen, en momen-teel werken er meer dan 1200 medewerkerscontinu aan het leveren van een optimale serv-ice aan klanten, de sportwinkels. Hierbij wordtgebruik gemaakt van een vergeavanceerdetechnologie (barcoding, sorteersystemen, geau-tomatiseerde magazijnopslag, …) om goederente ontvangen, behandelen en verzenden.

In de indrukwekkende faciliteiten van Laakdalloodste algemeen directeur van het NikeCustomer Service Center in Laakdal, Dhr. BertStevens, de Leuvense economisten door denog jonge geschiedenis van Nike en van hetEuropese distributiecentrum.Tevens stelde hij het belang van maatschappe-lijk ondernemen voor Nike centraal en defocus op het ‘ECOS’ – concept: een gedrevenaandacht voor (de belangen van) werknemers(Employees), klanten (Customers), aandeel-houders (Shareholders) en anderen (Others),zoals milieu en maatschappij.Tenslotte volgde de rondleiding in zowel de“apparel” (sportkledij) als “footwear” (sport-schoenen) afdeling door enkele zeer enthousi-aste medewerkers ter plaatse.

Programma 2003-2004

Momenteel worden binnen de vakgroep P & L de voorbereidingen getroffenvoor een veelbelovend jaarprogramma.

Op 23 oktober 2003 starten we opnieuw met een bedrijfsbezoek, dit keer aanhet logistiek distributiecentrum van IKEA te Genk.Begin december zoemen we verder in op de automatiseringsmogelijkhedenbinnen een magazijnomgeving met een praktijkcase verzorgd door Van LooyGroup en UCB.In februari-maart 2004 organiseren de verschillende vakgroepen vanEkonomika Alumni een lessencyclus rond het thema KMO, waarbij ook P&Lzal instaan voor een logistieke dag.In april hopen we Ford of Volvo te kunnen strikken voor een activiteit in deautomobielsector, en het jaar wordt afgesloten in juni met een avondsemina-rie rond centralisatie van customer service en een praktijkcase bij Procter &Gamble.

Exacte data en inhoud van al deze activiteiten moeten uiteraard nogbevestigd worden en hieraan wordt hard gewerkt door de leden van het dage-lijks bestuur.

PRODUCTIE & LOGISTIEK

Binnen het bestuur wordt vanaf dit academie-jaar ook een rotatie ingebouwd van ondervoor-zitter en voorzitter en zo zal nu, na de eerste 5levensjaren van de vakgroep Productie &Logistiek, de voorzittersfakkel worden doorge-geven van Bart De Ridder aan KarenStroobants, en wordt Gerlinde De Meesterondervoorzitter.

Bart DE RIDDER

[ Distributiecentrum Nike in Laakdal]

[ Dagelijks bestuur van de vagroep Productie & Logistiek van links naar rechts:Joos Verstraete, Philip Vanderheeren, Gerlinde De Meester, Bart De Ridder, KarenStroobants en Dominiek Callewier. ]

LIMBURG

LIMBURG

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

18

BERINGENDAG ! VOERWANDELING !Eind april organiseerde Danny Geurts een Beringendag voor EkonomikaLimburg. Beringen is in de vaderlandse geschiedenis gekend voor zijnsteenkoolmijn. Wij bezochten de residu’s van deze verdwenengeldverspillende industrie, zijnde een moskee, een schuldenberg en eenmuseum.

Zoals het hoort begonnen wij met demoskee, gebedsoord van de islam.Kenmerkend voor het gebouw is degrote koepel en de smalle torens of

minaretten. De Imam roept de gelovigen vijfmaal per dag op tot gebed. De gelovigengaan naar het toilet, ontdoen zich van hunschoeisel, wassen handen, voeten en gelaatom de moskee inwendig en uitwendig gerei-nigd te betreden. Mannen en vrouwen zittengescheiden. Geknield luisteren ze naar dewijze woorden van de Imam die verzen voor-leest uit de Koran. Regelmatig buigen ze hethoofd naar de grond richting Mekka en dan-ken Allah. Daarna gaan ze naar hun stamca-fé koffie drinken in afwachting van de vol-gende oproep van de Imam.Na de moskee volgt de schuldenberg. Dit isLimburgs hooggebergte. Langs elke mijnstaat er zo één. Het is een ophoping van deasse van het zweet van de belastingbetaler.Een moeilijke zware tocht, stap voor stap,regelmatig ritme, gecontroleerde ademha-ling, en pletsende regen. Uitgeput bereikenwe de top en planten de vlag van Ekonomika.Het schouwspel loont de moeite. We zijnhier dicht bij de hemel. Dit geeft een godde-lijk gevoel. Men kan hier alles overschou-wen. Mensen, huizen, moskees, autos wor-den nietige prutskes. In de vlakte zien wevogels en vliegtuigen aan de onderkant, hier-boven zien we alleen hun bovenkant. Weoverschouwen een heel stuk Vlaanderenland.Zoals Abraham op de berg Tabor zoeken wecontact met God maar hij was niet thuis. Wespringen op de schuifaf van de hemel naarde aarde en bezoeken het mijnmuseum.Met film , foto, werktuigen en machinesgeeft men een beeld van de mijnbouw. Wekrijgen een beter inzicht in de verspillingvan honderden miljarden oude franken. Hetavondmaal, donner kebab met frit, sluit deBeringendag af.

VOER VOOR WANDELAARSEind juni organiseerde Marcel Moors deVoerwandeling.Vijftig vierkante kilometergolvend landschap vol koeien tussen

Maastricht en Luik. Zes dorpen. 4000 inwo-ners. WE bezoeken s’Gravenvoeren. We wan-delen door prachtige holle wegen, waar dedassen thuis zijn. Dassen zijn nog echte hol-bewoners. Steek nooit uw hoofd in hun holwant ze spuwen een giftige stof in uw ogendie blindheid kan veroorzaken. We trekkenbergop naar het hoogste punt vanVlaanderen met prachtige vergezichten.Laverend tussen de koeiendrek dalen we afnaar de vallei met het natuurreservaatAltenbroek. Dit reservaat is door het Vlaamsgewest afgebakend als “stiltegebied”. Menzegt hierover in de Voergids : Maak kennismet het “geluid der stilte”Speciaal opgeleide gidsen verzorgen de stilte-wandelingen. Zij maken gebruik van decibel-meters, bird calls, verrekijker en zelfs eenstethoscoop om de sapstroom van een boomte beluisteren. Natuurbeleving op zijn best.Wij trokken onze schoenen uit en op onzesokken betraden wij behoedzaam hetVlaamse stiltegebied. Niemand sprak eenwoord, we trachten het geluid van het groei-ende gras en de sapstromen van de bomen tehoren.Voorlopig horen we alleen het geluidvan herkauwende koeien die luidruchtigplassen. We lezen wel overal bordjes met“respecteer de stilte” maar koeien kunnenniet lezen. Aangekomen in het hart van hetstiltegebied hoorden we het bulderendegeluid van de motor van een tractor metexterne extra dieseltanks die hier dag ennacht water pompt uit het kabbelende beekjevoor de irrigatie. We genoten van het oorver-dovend geluid en van de heerlijk stank vanverbrande mazout. Vlaamse natuur op zijnbest. We raden dat stilte gebied dan ook afvoor mensen uit de omgeving van Zaventemop zoek naar rust.Wat hier ook opvalt is dat iedere weide uitge-rust is met een badkamer. In elke weidestaat een bad gevuld met water. Elke koe ofelk paard kan zo maar in het klaarstaandebad. De welvaartsstaat heeft geen grenzenvoor mens en dier. Voeren heeft meer koeiendan inwoners. Deze beesten importeren hetgras langs voor en exporteren spina-zieachtige taarten langs achter waar ge beterniet in trapt (vraag het maar aan Nicole).Na de wandeling volgden lavende terraskesen het avondmaal waar we luidruchtig destiltegebieden van de Vlaamse Gemeenschapbespraken.

G. GAS

BRUSSEL

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

19

LUCHTHAVEN VAN ZAVENTEMKAN NOG VERDUBBELEN

Wie dacht dat de luchthaven van Zaventem inzijn groei beperkt wordt wegens de ligging ineen drukbevolkt gebied, houdt geen rekeningmet de steile ambities van de luchthavenuitba-ter BIAC (Brussels International AirportCompany). BIAC zorgt voor de volledige uitba-ting van de luchthaven, zowel de terreinen,gebouwen als dienstverlening, met uitzonde-ring natuurlijk van de verkeersleiding die inhanden is van Belgocontrol (voor hetBelgische luchtruim) en Eurocontrol (voor hetEuropese luchtruim).Na de forse klap in 2001 herstelt de luchtha-ven van Zaventem maar mondjesmaat. Deambitie blijft evenwel om tegen 2025 ruimeen verdubbeling van de capaciteit te realise-ren van zowel het aantal vervoerde passagiersals van de vervoerde cargo, aldus Jan Van derCruysse, communication manager van BIACtijdens een lunchcauserie voor EkonomikaBrussel in de “Pilot Club” op de Promenadevan de luchthaven van Zaventem op 18 juni jl.

De cijfers van het “annus horribilis 2001” zijnspectaculair. In het topjaar 2000 vervoerde deluchthaven van Zaventem nog 21, 6 miljoenpassagiers en stond daarmee op de 10e plaatsin Europa. Na 2001 zakte dit spectaculair toteen niveau van 14,4 miljoen in 2002 (-33 %t.o.v. 2000) en een tuimeling naar de 15eplaats in Europa. Niet alleen de economischeterugval, maar ook de gevolgen van 11 septem-ber en de faillissementen van City Bird (okto-ber 2001) en Sabena (november 2001) verkla-ren deze forse terugval.

In de cargo was de situatie evenwel veel min-der dramatisch. Het vervoerde cargovolumeevolueerde van 687.385 (metrische) ton in2000 naar 514.241 ton in 2002 (-25 %) maarZaventem behield daarmee zijn 5e plaats inEuropa. Voor 2003 zijn de verwachtingen: eenvooruitgang van het aantal vervoerde passa-giers met 6,9 % t.o.v. 2002 en een stijging

BRUSSEL

Wie dacht dat de luchthaven van Zaventem in zijn groei beperkt wordt wegens deligging in een drukbevolkt gebied, houdt geen rekening met de steile ambities van deluchthavenuitbater BIAC (Brussels International Airport Company). BIAC zorgt voor devolledige uitbating van de luchthaven, zowel de terreinen, gebouwen alsdienstverlening, met uitzondering natuurlijk van de verkeersleiding die in handen is vanBelgocontrol (voor het Belgische luchtruim) en Eurocontrol (voor het Europeseluchtruim).

met 4 % van het cargovolume. De Irak-crisisen de SARS-epidemie verhinderen evenweleen forser herstel. De luchthavenuitbater ver-wacht een financieel positief resultaat van eenkleine 6 miljoen EUR voor belastingen in2003.

InfrastructuurplannenOp 15 mei 2001 werd de gloednieuwe A-piergeopend die 660 m. lang is, 31 “gates” telt endie via een tunnel van 650 m. onder de tarmacbereikbaar is vanuit het hoofdgebouw. Deze A-pier is een groot succes en kan aan de wester-zijde nog worden uitgebreid met 18 nieuwegates. Dhr. Van der Cruysse meldde dat ookde C-pier die ten Zuiden ligt ook nog met 2luiken kan worden uitgebouwd en dat er ookeen centrale west-terminal kan bijkomen. Ditalles heeft voor gevolg dat de capaciteit van tevervoeren passagiers probleemloos kan wor-den opgetrokken tot 35 miljoen in 2025 tegen-over 14,5 miljoen in 2002.

BRUSSEL

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

20

De vastgoedontwikkeling is trouwens een top-prioriteit voor BIAC in de komende 3 jaren.Vier grote projecten staan op stapel: 3 projec-ten hebben te maken met het vrachtvervoer enzullen in het noordelijke Brucargo wordengerealiseerd. Een 4de project dat de AirportVillage wordt genoemd, behelst de ontwikke-ling tussen de Ring en het huidige luchthaven-gebouw.

Alhoewel Zaventem over heel veel troevenbeschikt, zijn er toch enkele zwakheden die degroei in elk geval zullen afremmen. Zeer grotevrachtvliegtuigen zijn niet toegelaten inZaventem, maar de kleinere toestellen wel,zodat een gestage ontwikkeling van het vracht-vervoer wel in het vooruitzicht kan wordengesteld. BIAC gelooft in elk geval in de duur-zaamheid van deze cargo-activiteit. Een anderzwak punt is het ontbreken van een grotenationale luchtvaartmaatschappij na het faillis-sement van Sabena. Er is wel nog SN Brussels

Airlines en Virgin, maar dat zijn relatief kleinemaatschappijen. Een ander zwak punt is dezwakke treinverbinding en het niet-aansluitenvan de HST, zoals dat wel het geval is metSchiphol en Charles de Gaulle. De opkomstvan de perifere luchthavens Charleroi enOostende, waar lowcost-maatschappijen opvliegen, is zonder enige twijfel ook een bedrei-ging voor Zaventem. Van der Cruysse bestem-pelde dit als “unfaire concurrentie vanwege deregionale luchthavens”.

Groei door non-aviationOp dit ogenblik komt ongeveer 60 % van deinkomsten van BIAC uit de activiteiten dierechtstreeks met de dagelijkse uitbating vaneen internationale luchthaven te maken heb-ben. Naast de “harde” operationele aspecteninzake het vliegtuigverkeer zelf, beheert avia-tion ook de verschillende vormen van dienst-verlening aan de passagiers, maar ook alleaspecten van veiligheid en beveiliging. Ook de“facilities en maintenance” van de luchthaven-infrastructuur als de ICT-afdeling SwITchbehoren tot het aviation.

De commerciële activiteiten daarentegen wor-den niet rechtstreeks door BIAC uitgebaat,maar door exploitanten waarmee BIAC eenpartnershipovereenkomst afsluit. De commer-ciële activiteiten dekken alle passagiersgerichte

diensten die niet verbonden zijn met de eigen-lijke vluchten: parkings, winkels (retail),restaurants en bars (catering, diensten enpubliciteit). De commerciële afdeling houdtzich ook bezig met de opvolging van de dienst-verlening aan passagiers en luchtvaartmaat-schappijen door BIAC-partners en met deopvolging van de luchtvrachtdiensten (hand-ling).

Het is de bedoeling dat in de komende 5 jaarhet aandeel van de commerciële diensten(non-aviation) verhoogt tot 55 à 60 %, hetgeendus een omkering is van de huidige verhou-ding t.o.v. aviation. Maar nu al kan gesteldworden dat BIAC een zeer goede verhoudingheeft tegenover vele andere luchthavens. Hethoge gehalte aan zakenpassagiers maken vande luchthaven van Zaventem een administra-tief businesscenter waardoor de commerciëleinkomsten een hoger groeipotentieel hebben.

Of Jan Van der Cruysse niet te optimistisch is,zo dachten enkele Ekonomika-leden. De com-munication manager liet zich niet van slagbrengen. Externe problemen zoals een oorlogin Irak of een SARS-epidemie brengen wel tij-delijk het luchtverkeer naar beneden, maarstructureel zit het luchtverkeer nog steeds inde lift. De komst van de HST-trein is eerdercomplementair en hierbij valt het alleen tebetreuren dat er geen HST-stop is in de lucht-haven van Zaventem want anders zou dit zelfshet luchtverkeer rond Brussel stimuleren. Ende lawaai- en milieuhinder dan? Jan Van DerCruysse: “Ook dat is geen potentiële rem oponze toekomstige ontwikkeling want het is inons strategisch plan ingebouwd dat wij in2025 bij een verdubbeling van onze capaciteit20 % minder lawaai veroorzaken en 20 %minder luchtvervuiling dan in 2005.Duurzaam ondernemen staat in grote lettersin ons mission statement”.

Fa QUIX.

Duurzaam ondernemen staatin grote letters in ons missionstatement”[

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

21

ANTWERPEN

“SSST …HIER RIJPT DEN DUVEL”

Op donderdag 22 mei 2003 trok Ekonomika Antwerpen naar de brouwerij DuvelMoortgat voor een bedrijfsbezoek. Er konden slechts 35 personen aan dit bedrijfsbezoekdeelnemen en we hebben spijtig genoeg 15 personen moeten teleurstellen. Dat is het zotgevolg van de wonderbaarlijke aantrekkingskracht van Duvel.

In 1871 werd te Breendonk de brouwerijMoortgat gesticht door Jan-LeonardMoortgat. In het begin was het zoals zoveleandere een brouwerij-boerderij maar door

de ondernemersgeest van de stichter en zijnvrouw werd de brouwerij alsmaar belangrijker.Later heeft Jan-Leonard deze brouwerspassiedoorgegeven aan zijn twee zonen, Albert enVictor. Albert werd de brouwer en Victor kreegde verantwoordelijkheid over de verdeling. Indie tijd, rond de eeuwwisseling, betekende datmet paard en kar een paar ritten per weeknaar Brussel. Duvel dankt zijn expansie inder-daad voor een groot deel aan de hoofstedelin-gen waar men een trouw cliënteel vond. NaarAntwerpen kon het bier niet vervoerd wordenomdat de brug van Willebroek toen een tegroot obstakel was.

Van Victory Ale naar DuvelNa de 1e wereldoorlog reisde Albert Moortgatnaar Schotland om daar een staal van de plaat-selijke gist te bemachtigen. De Britse “ales”waren toen erg in trek. De gist die hij na eenlange zwerftocht meebracht zou de basis voorhet succes worden. Tot vandaag wordt nogaltijd gist van dezelfde stam gebruikt. Het bierwerd eerst verspreid onder de naam “VictoryAle” maar vanaf 1923 werd het gecommerciali-seerd onder de naam “Duvel”. In die tijd hadhet bier “Duvel” slechts een aandeel van 5 %in de totale productie.

Wat weinigen weten is dat ook vandaag debrouwerij Moortgat nog andere bieren brouwtdan den “Duvel”. Ook BEL-pils wordt in debrouwerij gebrouwen. Daarnaast worden er devier Maredsous-bieren gebrouwen.

Na de inleiding volgde een bezoek aan debrouwerij zelf. We brachten een bezoek aan demouterij en de brouwzaal. In deze laatste zaalwordt het gemalen mout gemengd met hetbrouwwater. Dit water wordt door Duvelgewonnen uit eigen bronnen. Daarna wordtdoor filtratie de draf gescheiden van de wort.Tijdens het koken wordt de hop toegevoegd.De vergisting is de volgende fase. Bij hogegisting, “Duvel” is een bier van hoge gisting,wordt het substraat bij een temperatuur van20 tot 26° C gedurende 4 tot 8 dagen gehou-den. De gist komt dan bovendrijven op hetjonge bier en vormt er een dikke schuimlaag.Na deze hoofdgisting volgt de lagering of rij-pingsfase. Het bier wordt dan gekoeld tot 0° Cen 3 weken in de lagertanks gehouden.Tijdens deze fase wordt de smaak van het bierevenwichtig. Het is in deze fase dat de rijpinggecontroleerd wordt door labo-analyses endegustaties.

Hergisting op de flesHet bier gaat dan naar de bottelarij maar ver-laat daarna de brouwerij nog niet. “Duvel” isimmers een bier dat hergist op de fles. Het

ANTWERPEN

OOST-VLAANDEREN

ANTWERPEN

OOST-VLAANDEREN

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

22

bier wordt dan nog 10 dagen gestockeerd ineen warme omgeving en 6 dagen in eenkoude omgeving. Daarna volgt de allerlaatstedegustatie en krijgt het bier het groen licht omde brouwerij te verlaten. Tussen het begin vanhet brouwproces en het einde liggen ongeveerdrie maanden. Dit is meteen een verklaringvoor het feit dat “Duvel” duurder is dan ande-re bieren. De stockage moet immers ookbetaald worden!

Tijdens de rondleiding werd ons ook verteld datde specialisten-proevers zeer moeilijk te vindenzijn. Het aantal mensen dat de juiste smaakpa-pillen bezit om bier op een neutrale en juistemanier te proeven is immer zeer dun gezaaid.

Na de rondleiding kwamen we allemaal terugsamen in de feestzaal. Daar werd ons getoondhoe je bier moest tappen. Je mag zeker niet

EKONOMIKA GEKRUISIGDOplossing van pagina XX.

“melken” met het glas aan de tapkraan. Hetbier moet eruit komen in één vloeiende bewe-ging. Ook “Duvel” moet op een zeer specifiekemanier ingeschonken worden. In de caféswaar men u een heldere, sprankelende“Duvel” voorzet, weten ze hoe het moet.

Dan volgde datgene waar we op gewacht had-den. De gratis degustatie! Als toemaatje werddoor de marketing-man van VLM-airlines, éénvan onze sponsors in Antwerpen, nog twee tic-kets Antwerpen-Londen verloot. Bij het zoekennaar het antwoord op de prijsvraag was er éénonder ons die de zegeningen van de internet-GSM ten volle benut heeft. De avond die inhet teken stond van het oude product “bier”kreeg dan toch nog een hoogtechnologischeafsluiting. Schol!

Wouter VERHAVERBEKE

WIE ZIJN WIJ, WAT DOEN WIJ?Ekonomika-Alumni Oost-Vlaanderenwerd opgericht in 1991 en is hiermee dejongste regionale kern. Wij verenigenalle afgestudeerden die in Oost-Vlaanderen wonen. Wij tellen een 350-tal betalende leden, behorend tot alleleeftijdsgroepen en beroepskringen.Wij organiseren jaarlijks een 5-tal acti-viteiten van informatieve en/of socialeaard. Een greep uit de voorbije activitei-ten:Recepties met als sprekers o.a. GuyVerhofstadt, Alfons Verplaetse, Jean VanMilders, Paul De Grauwe, Prof. RobertVan Driessche, Paul Wille, Paul VanGrembergen, …Bedrijfsbezoeken aan Filliers, Domo,Het Volk, DHL, Casino Oostende, hetNationaal Parlement, de nationale lucht-haven van Zaventem, Ketels DirectMarketing, Open Bedrijvendag (CompoBenelux, Roularta Media Group,Sidmar), …Stadsbezoeken aan Oudenaarde, Gent,Dendermonde, Terneuzen, …Theater-, muziek- en musicalvoorstellin-gen in het NTG, de Minardschouwburg,de Opera van Gent, Cultureel CentrumDe Werf in Aalst, Collegium Vocale inde Begijnhofkerk van Gent, …

Tentoonstelling “Parijs-Brussel”, …Cursus Franse streekwijnen, de NieuweSpelling, …een champagne-weekend te Reims, eenWhisky degustatie, deWesterscheldetunnel, een boottocht opde Leie, een archeologisch evenement inEname, wandeltocht in Mullem – Huise– Wannegem-Lede, de NationaleVerkiezingshow op de VRT, Verdronkenland van Saeftinghe,... enz.

Het bestuur van Ekonomika-AlumniOost-Vlaanderen staat in voor de organi-satie en werking van onze kern:Michiel Taelman, voorzitter - Bert VanHolder, financiën - Ivan De Blezer,Patricia De Waele, Didier Devooght,Ludo Vandenabeele, oud-voorzitters - JoVan der Linden - Peter Willaert.

Wat deden we al dit jaar?26.01.2003 Nieuwjaarsreceptie in

Aalst met Prof. Dr.Verluyten over intercultu-rele communicatie in hetbedrijfsleven

30.03.2003 Huifkarrentocht in deVlaamse Ardennen

22.06.2003 Golfinitiatie in Drongen

Iedereen is van harte welkom op onzebestuursvergaderingen of als medewer-ker aan een van onze activiteiten!Ekonomika Alumni Oost-Vlaanderen wileen ontmoetingsplaats zijn, een netwerkvoor zijn leden, en dit via onze regionaleactiviteiten. Hopelijk wordt ook u(opnieuw) lid en draagt u zo bij tot eennog boeiender “afgestudeerdenleven” inonze provincie. Tot binnenkort?

Michiel TAELMANVoorzitter Ekonomika Oost-Vlaanderen

WEST-VLAANDEREN

EKONOMIKA berichten |september 2003 |

23

SURFEN OPHET GOLFTORNOOI

Een groot succes.En of het een groot succes werd: de veer-tig deelnemers - waaronder zelfs enkeleniet-golfers – zorgden een spetterendedag. Ook omdat de weergodenEkonomika goed gezind waren, kondende enthousiaste sportievelingen - vanpas afgestudeerde twintigers tot gerouti-neerde zeventigers - genieten van eenboeiende partij golf op de prachtige golf-banen van Waregem.

Golf en après-golf.Reeds tijdens het onthaal-met-ontbijtvanaf 8 uur werden nieuwe Ekonomika-banden gesmeed of werd het weerzien-na-vele-jaren druk bijgepraat. Dan volg-de het ernstige werk en lagen voor ieder

deelnemer 9 of 18holes – de keuze-mogelijkheid - tewachten. Alduswerd een boeiendeen vermakelijkedag ingezet. Gezien het eerderbeperkte deelne-mersveld, opteer-den de organisato-ren voor de TexasScramble-speelfor-mule, waarbij alledeelnemers werden opgedeeld in groep-jes van 3 golfspelers, spelend als éénteam; aan elk team werd een “putter”toegevoegd, een niet-golfer die de gele-genheid kreeg samen met de gevorder-den mee de baan op te trekken, vanafslag tot hole. De nieuwelingen kregenaldus een optimale gelegenheid om debeleving van de golfsport te ervaren,temeer omdat ze zelf ook mochten put-ten zodra de bal op de green was beland.De teams waren evenwichtig samenge-steld en gekwoteerd op basis van hungemiddelde handicap. De puntentellinggebeurde volgens het Stable Fordsysteem, zodat elke groep evenwaardigkon opboksen tegen de concurrentie enin aanmerking kon komen voor de eind-overwinning.

Om 14u werd het tornooi afgesloten meteen barbecue en de prijsuitreiking.Begiftigd met een gezegend golfweerkonden deze plaats vinden in openlucht.Na een dankwoordje van Jef gingRenaldo over tot de bekendmaking derwinnaars en de uitreiking der prijzen.Als sponsor overhandigde hij de onder-scheiden gelauwerden persoonlijk enke-le van zijn genoeglijke producten vaneigen bodem: magnumflessen van debieren Liefmans en DentergemsWitbier.

Maakten deel uit van het winnend teamover 18 holes: Luc Degreef, RenaldoDelabie en Vuylsteke André. Voor de 9holes waren de winnaars: Wim Joos,

Michaël Cauchie, Dieter Rogiers enDaan Mariën. Enkele minder fortuinlij-ken mochten een troostprijs in ont-vangst nemen.

Ook voorzitter Walter Herssens betoon-de zijn steun door zijn aanwezigheid opde afsluitende barbecue en prijsuitrei-king. Zijn woord van dank, mede metzijn steun aan het initiatief, weze eengarantie voor herhaling ervan in de toe-komst.

Daar wij er inderdaad van overtuigd zijndat nog heel wat meer Ekonomikaledende golfsport beoefenen - naast diegenendie hun naam reeds meedeelden tergelegenheid van deze eerste organisatie -maken wij hier nogmaals melding vanhet e-mail-adres van Jef Mariën waaropgeïnteresseerden zich nog kunnen aan-melden: mariejo.mon@skynet.be. Dus,wilt U er bij zijn op het volgendeEkonomika-golftornooi, gelieve dan uwnaam, adres, telefoonnummer, naamvan de thuisclub en golfhandicap zonderverwijl mee te delen.

Deze nieuwe Ekonomika Alumni-acti-viteit heeft aangetoond dat een ontmoe-ting tussen min-dertigers en plus-zeven-tigers een extra dimensie biedt aan desamenhorigheid binnen Ekonomika.Vandaar dat dit evenement zeker voorherhaling vatbaar is.

Ivan VANDE MAELE Voorzitter Ekonomika West-Vlaanderen

WEST-VLAANDEREN

Een grote verbondenheid - dankzij degemeenschappelijke roots - en eengrote verscheidenheid - dankzij deuiteenlopende leeftijd van haar ledenen diversiteit van activiteiten -, datzijn ongetwijfeld de kenmerken vanEkonomika Alumni. Op 9 juni ll. werdhiervan andermaal blijk gegevendoor de organisatie van een eerstegolftornooi op de banen vanWaregem Golf Club. Het initiatiefkwam tot stand door toedoen vanJohan Debuf en Jef Mariën, gesteunddoor onze golfdeskundige bij uitsteken tevens sponsor van het gebeuren,Renaldo Delabie.

EKON

OMIK

A be

richt

en |

sept

emne

r 200

3 |

24