Upload
dorasaglik
View
248
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/29/2019 EL ALETLER 2013
1/63
1
7/29/2019 EL ALETLER 2013
2/63
EL ALETLER Bir el iini veya mekanik bir ii gerekletirmek iin zel
olarak yaplm nesne olarak tanmlanr.
2
7/29/2019 EL ALETLER 2013
3/63
EL ALETLER imizde ve gnlk yaammzda eitli el aletleri kullanrz.
El aletleri, kol gcyle veya herhangi bir baka enerji kayna yardm ilealtrlabilirler.
El aletleri, eitli maddeleri sktrmak, kartrmak, kesmek, dzeltmek,
asmak, zmbalamak, delmek, stmak, evirmek, srmek, ekil vermek veya
iaretlemek iin kullanrz.
El aletleri keskin kenarl, sivri ulu, kare eklinde, kska azl ve
olaand scak veya souk olabilir.
El aletlerinin yardmyla ve kendine zg ekilleriyle, istenen ii yapabilmekiin gerekli olan kuvvet veya g bir araya getirilebilir.
El aletleri, kullananlar ve hatta orada bulunan, yaplan ile ilgisi olmayan
bakalar iin de tehlikeli olabilir ve yaralanmalara da neden olabilirler.
3
7/29/2019 EL ALETLER 2013
4/63
El Aletlerinin Snflandrlmas
El aletleri en genel anlamda aadaki ekilde ayrlabilir;
Elektrikli El Aletleri
Pnmatik El Aletleri
Hidrolik El Aletleri
Mekanik El Aletleri
4
7/29/2019 EL ALETLER 2013
5/63
Elektrikli El Aletleri
Elektrik enerjisinikullanarak ilev gren;
Elektrikli Matkap Talama
Elektrikli Testere
vb. el aletleridir.
5
7/29/2019 EL ALETLER 2013
6/63
Hidrolik El Aletleri
Hidrolik; svlarn mekanik zelliklerini
inceleyen bir mhendislik daldr. Svgcnn faydal bir ekilde disiplineedilmesini konu edinmitir.
Hidrolik enerji ile (akkanlar ile) dorusal,dairesel ve asal hareket retmek iinhazrlanan sistemlere Hidrolik Sistemdenilmektedir
Hidrolik sistemlerin kullanlarak ilev gren; Kriko Garaj vinci
vb. aletlerdir.
6
7/29/2019 EL ALETLER 2013
7/63
Pnmatik El Aletleri
Akkan olarak basnl havannkullanld sistemlerepnmatiksistemlerdenilir.
Basnl hava enerjisinikullanarak ilev gren;
ivi akma tabancas
Hacal somun skma aleti vb. el aletleridir.
7
7/29/2019 EL ALETLER 2013
8/63
Mekanik El Aletleri
eitli kuvvetlerin tesiri ile biim deitirme enerjisininuyguland;
Pense
eki
Tornavida vb. el aletleridir.
8
7/29/2019 EL ALETLER 2013
9/63
El Aletlerinde Dikkat Edilecek Hususlar
El aletlerini; Yerinde ve gvenlik
kurallarna uygun olarak kullanmamak,Kusurlu olarak kullanmak,eitli kazalarn meydana gelmesinesebep olur.
Bunun iin el aletlerini kullanmadan nce; (1) Dikkatle kontrol edilmeli ve arzal aletlerin kullanlmas
nlenmeli, (2) Nasl kullanlaca mutlaka renilmeli, (3) iye hangi ite hangi aletin kullanlaca da retilmelidir.
9
7/29/2019 EL ALETLER 2013
10/63
El Aletlerinde Dikkat Edilecek Hususlar Yaplacak ie uygun olmal,
Bakml olmal,
Bakm ehil kiiler tarafndan yaplmal,
Uygun yerde muhafaza edilmeli,
Arzal olan el aletleri derhal deitirilmeli veya onarlmal,
Saplar uygun olmal, kolayca kmamal, atlak krk olmamal, Saplar yal ve kaygan olmamal,
Boru ve ubuk gibi rastgele uzatma kolu kullanlmamal,
Kk paralarla alrken mengene ile tutturulmadan
allmamal, alan makineler durdurulmadan el aleti ile mdahale
edilmemeli,
10
7/29/2019 EL ALETLER 2013
11/63
El Aletlerinin levine Gre Snflandrlmas
(1) Kesici Aletler ; Rende, planya, dz kalem ve keser
gibi aletlerdir. (2) Vurma aletleri ; eki, balyoz gibi aletlerdir.
(3) Sktrma Aletleri;Anahtar, mengene, ikence vb.
aletler. (4) lme ve Kontrol Aletleri: Metre, kumpas, mastar
vb. aletler.
(5) Markalama Aletleri: Yaplacak ii resimlerden
paraya aktarmak iin yani markalamak iinkullanlan; pergel, gnye gibi aletlerdir.
11
7/29/2019 EL ALETLER 2013
12/63
Genel Gvenlik Tedbirleri
El aletleri konusunda alnacak genel gvenlik tedbirleriniaadaki ekilde sralayabiliriz;
12
7/29/2019 EL ALETLER 2013
13/63
Genel Gvenlik Tedbirleri
Bol elbiselerden kanmaldr. Kollar dar olmal, boyun ba,
yzk, saat vb.leri mutlaka karlmaldr. Kesme ileri yaparken veya kesme ii yapann yaknnda
alrken gzlk kullanlmaldr.
Aza ivi, vida veya benzeri eyler asla alnmamaldr.
Bir bakasna alet veya dier bir malzeme atmamaldr.
alma sahas, tala, para vb. eylerden temizlenmelidir.
Parmaklar bilenmi kesici aletlerin azlarndan uzak
tutulmal, Kesici aletler kullanlrken vcuttan ileridetutulmaldr,
13
7/29/2019 EL ALETLER 2013
14/63
Genel Gvenlik Tedbirleri
Kesici aletin kontrol bakmndan her iki elin serbest kalmasiin parann balanmas gerekir.
Kesici aletleri tarken veya yerlerine koyarken keskinazlarnn bir yere arpmamasna dikkat edilmelidir.
Krlenmi ve krlm aletleri kullanlmamaldr. Alet saplarnn salam ve aletin gvdesine skca tespit edilmi
olduundan emin olunmaldr.
Krk, paralanm veya tepesi ezilip apaklanm aletlerkullanlmamaldr.
14
7/29/2019 EL ALETLER 2013
15/63
ekildeki ii, sol eli ile bir
tahta parasn tutaraktornavida ile viday
sktrmaktadr. Viday
evirmeye baladnda,
tornavida kayarak sol eline
arparsa, ciddi yaralanmaya
neden olabilirler.
15
7/29/2019 EL ALETLER 2013
16/63
EL ALETLERNDE GVENLK TEDBRLER
i Sal ve Gvenlii Tz ilgili maddeleri
16
7/29/2019 EL ALETLER 2013
17/63
Madde 312- Elektrik ilerinde kullanlan
penseler, kargaburunlar, tornavidalar ve
benzeri el aletleri, uygun ekilde yaltlm ve yadanlklarn,
sprgelerin, fralarn ve dier temizlik aralarnn saplar,
akm geirmeyen malzemeden yaplm olacaktr. Elektrik el
aletleri iyi bir ekilde muhafaza edilecek ve her an ie hazr
ekilde bakml bulundurulacaktr. Elektrik el aletleri kendi
zel gayeleri iin, doru olarak ve kendi kapasiteleri iinde,
ar zorlamalara bavurulmadan kullanlacaktr.
17
7/29/2019 EL ALETLER 2013
18/63
Madde 313-Tanabilir elektrikli el
aletlerinin saplar,yeterli cins ve kalnlktaakm geirmeyen bir maddeyle kaplanacak
veya bu gibi malzemeden yaplm olacak
ve bu aletlerin zerlerinde, devreyi kapal
tutmak iin, srekli olarak baslmas
gereken yayl devre kesicileri (enterptr)
bulunacaktr.
18
7/29/2019 EL ALETLER 2013
19/63
Madde 314-naat antiyeleri ile dier ak
alma yerlerinde kullanlan elektrikli el
aletleri, kk gerilim veya 1/1 oranl ve
sarglar birbirinden ayr gvenlik
transformatrnden (ayrc transformatr)
elde edilen gerilim ile altrlacak veya zel
olarak imal edilmi, iki yaltkanl
olacaktr. Gvenlik transformatrkullanlmas halinde, k devresine yalnz
bir elektrikli el aleti balanacaktr.
19
7/29/2019 EL ALETLER 2013
20/63
Madde 315- Elektrikli el aletleri zerinde meydana
gelebilecek kaaklarn zararl bir seviyeye gelmesinden nce,alete gelen elektrik devresini kesen gvenlik otomatikleri de
uygun bir i gvenlii tedbiri olarak kabul edilecektir.
Topraklamal aletlerde, topraklama devresindeki kesinti
halinde, aletin elektrik devresini kesen bir kontaktrn
bulunmas ekli de geerli saylacaktr.
20
7/29/2019 EL ALETLER 2013
21/63
Madde 316-Tanabilir elektrikli el
aletlerinin topraklanmas, topraklama
eleman bulunan zel fi ve prizlerleyaplacak, yksek amperajl prizler
zerinde ayrca bir alter
bulundurulacak, bunlara akm salayan
kablolar dank bulundurulmayacak ve
geitlerde yksekten geirilecektir.
Aletler, besleme kablosu iinde bulunan
zel topraklama iletkeni ile
topraklanacaktr.
21
7/29/2019 EL ALETLER 2013
22/63
Madde 317- Parlayc, patlayc maddelerin imal edildii,tand ve depoland yerlerde, elektrikli el aletlerikullanlmayacaktr.
22
7/29/2019 EL ALETLER 2013
23/63
Madde 322- Elektrikli el aletleri kullanlmadan nce,
yetkili kimseler tarafndan kontrol edilecek,
topraklanmas arzal, motoru fazla kvlcml, priz, fi,anahtar ve balant kablosu bozuk olanlar
kullandrlmayacaktr.
Tanr elektrik lambalar, ancak srekli aydnlatmann
yeterli yaplamad yerlerde kullanlacak, duylar ve
gerilim altndaki ksmlar, akm geirmeyen, salam,
kanal koruyucu kafesler iinde olacak ve organik
tozlar veya parlayc maddeler bulunan yerlerle nemliyerlerde, lambalar cam koruyucu iinde
bulundurulacaktr.
23
Exproof malzeme
7/29/2019 EL ALETLER 2013
24/63
Madde 355-yerlerinde kullanlacak el aletleri, yaplacak ie
uygun malzemeden yaplm olacak ve yalnz yapmna zg
ilerde kullanlacaktr.
Bunlarn ahap saplar budaksz, iyi cins ve elyafl aatan,
uygun biim ve boyutta, kenarlar yuvarlatlm kymksz ve
dzgn yaplm olacaktr.
Madde 356- Kvlcmn tehlikeli olaca yerlerde kullanlacak el
aletleri, kvlcm kartmayacak malzemeden yaplacak ve bu
nitelikte olmayan aletler, bu yerlerde kullanlmayacaktr.
24
7/29/2019 EL ALETLER 2013
25/63
Madde 357- eki, balyoz, kalem,
keski, zmba ve benzeri aletler,standartlarna uygun ekilde ve
kaliteli elikten yaplacak ve bunlarn
bozulan veya apaklanan balar,
talama veya eeleme suretiyle
dzeltilecektir.
25
7/29/2019 EL ALETLER 2013
26/63
Madde 358- El aletlerinin su verme
veya bilenmesi ile bakm ve onarm
ileri, kalifiye iiler tarafndan
yaplacak ve bunlarn sivri veya
keskin ular, kullanlmadklar
zaman uygun ekilde korunacaktr.
26
7/29/2019 EL ALETLER 2013
27/63
Madde 359- El aletleri, yerlerde,
merdivenlerde, geitlerde veya iilerin geit
olarak faydalanabilecei herhangi bir yer
zerinde ortada bulundurulmayacak ve
bunlar iin uygun dolap, ask tablosu veya en
az 2 santimetre ykseklikte eteklii bulunan
raflar yaplacaktr. Ba st yksekliinden
dmelere kar gerekli tedbirler alnmadan,
bunlar elden braklmayacaktr.
27
TORNAVDA
1
TORNAVDA
22
TORNAVDA
33
TORNAVDA
44
TORNAVDAASKISI
7/29/2019 EL ALETLER 2013
28/63
Madde 360- Baltalar, keserler, satrlar gibi el
aletleri, daima keskin olarak bulundurulacak,
bunlarn saplar alete sk ve salam duracak
ekilde geirilecek ve tanmalarnda uygun
klf, ask veya mahfaza iinde
bulundurulacaktr.
28
7/29/2019 EL ALETLER 2013
29/63
Madde 361- Kalemler, keskiler (sapl keskiler), zmbalar ve
benzeri aletlerde, kalem ular, keski azlar ve zmba
burunlar, yaplacak ie uygun biimde ve daima keskin
olacak ve bunlar kullanlrken, uygun siper veya paravanalar
veya benzeri koruyucular bulundurulacaktr.
29
7/29/2019 EL ALETLER 2013
30/63
Madde 362- Kaldralar ve benzeri aletler kullanlmadklar
srada, yere veya tezgah zerine dayal ve dik olarak
braklmayacak, yatk olarak braklacaktr.
30
7/29/2019 EL ALETLER 2013
31/63
Madde 363- Ee ve trplerin metal bilezii bulunan salam
saplar veya baka eit bir tutacaklar olacak ve bunlar sapszolarak kullanlmayacaktr. Ee ve trpler, sandk ama, ivi
skme veya sert bir cisme vurma ilerinde kullanlmayacak,
bunlara eki ve benzeri aletle vurulmayacak ve eski
eelerden keski, kalem veya zmba gibi aletler
yaplmayacaktr.
31
7/29/2019 EL ALETLER 2013
32/63
Madde 364- Baklarn saplar zerine, gerektiinde elyaf, deri
veya paslanmaz elikten yaplm kabza mahfazalar yaplacak
veya parmak kavramlar veya kalkan konulacaktr. Kauuun
kesilmesinde kullanlan baklarn ular, uygun ekilde
yuvarlatlacaktr. Konserve, deri yzme, deri ileme ve lastik
fabrikalarnda kullanlacak baklarn tanmalar iin, uygun
klflar veya knlar bulunacaktr.
32
7/29/2019 EL ALETLER 2013
33/63
Madde 365- Krikolar, yk kaldrlrken yere salam bir ekilde
ve dik olarak konulacak ve ykler istenilen ykseklie
kaldrldktan sonra, krikolar dayankl ve uygun takozlarla
beslenmedike bu yklerin altnda veya stnde
allmayacak ve yklerin kriko ile indirilmesinde gerekli
tedbirler alnacaktr.
33
7/29/2019 EL ALETLER 2013
34/63
Madde 366- Tomruk veya ktk aktarma
veya ambarlama ilerinde kullanlankancalarn veya snglerin ular, daima
sivri olacak ve el kancalarnn kollar,
saplarna salam ve sk bir ekilde
geirilecektir.
34
7/29/2019 EL ALETLER 2013
35/63
Madde 367- Penseler, tel makaslar ve kskalar ile gergin tel,
yay veya benzeri teller kesilirken, telin kesilen ularndan biri
uygun ekilde tespit edilecektir.
Madde 368- Somun skma veya gevetme iin, uygun anahtarlar
kullanlacak, pense ve benzeri aletler kullanlmayacaktr.
Normal kollu anahtarlarn ucuna boru geirerek veya benzerleritaklarak uzatlmayacak ve anahtarlar, eki olarak
kullanlmayacaktr.
Mandren anahtarlar, yuvasna gevek oturacak vebrakldnda, kendiliinden debilecek ekilde olacak ve
zincir, ip veya benzerleriyle bir yere balanm olmayacaktr.
35
7/29/2019 EL ALETLER 2013
36/63
Madde 369- Pnmatik seyyar cihazlarn kumanda tetikleri
uygun ekilde konulmu olacak ve operatr elini ektiinde,
hava giri supab otomatik olarak kapanacaktr.
Bunlarn basnl hava hortumlar ve hortum balantlar,
yapacaklar ie uygun ve dayankl olacak ve bunlarla normal
onarm dnda bir para deitirilirken veya benzeri bir i
yaplrken, hava hortumlarnn ana valflar kapatlacaktr.
36
7/29/2019 EL ALETLER 2013
37/63
Madde 370- Pnmatik ekilerin pistonlar, alrken yerlerinden
kmayacak ekilde yaplm ve para frlamalarna kar yaylar, gvenlik,
kancalar veya benzerleriyle korunmu olacaktr.
Pnmatik ekilerden paralar basnl hava ile frlatlarak
karlmayacaktr.
Madde 371- Pnmatik keskilerle perin ba kesilirken, kesilen perin
balarnn bir tel sepet iine dmesi salanacak ve bu ilerde alanlara,
ba ve gzlerin korunmas iin uygun koruyucu aralar verilecektir.
37
7/29/2019 EL ALETLER 2013
38/63
Madde 372- Basnl ivi akma
tabancalarnn tetiklerinde
gvenlik tertibat ve
namlularnda, para frlamalarna
kar, koruyucu bir huni
bulunacaktr.
38
7/29/2019 EL ALETLER 2013
39/63
EKLE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER Anm ve ezilmi eki kullanlmamal
Gevek ve atlak sapl eki kullanlmamal eki aznn kenarlar ile malzemeye vurulmamal eki
ba malzemeye paralel ekilde vurulmal,
yi su verilmi sert eki ile sert elik malzemeye vurmamal
Malzemeyi tutmak iin zel tutucu maalar kullanlmal
Ahap saplar budaksz, elyafl aatan uygun biim veboyutta olmal, kenarlar yuvarlatlm, kymksz olmal,
Bozulan ve apaklanan eki balar ee veya zmparata iledzeltilmeli,
39
7/29/2019 EL ALETLER 2013
40/63
TORNAVDA LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER
Vida bana gre uygun tornavida seilmeli, Tornavida saplarnn przlenmemesine dikkat edilmeli,
Tornavidaya ekile vurulmamal,
Tornavida ucu keski ucu gibi bilenmemeli,
Tornavida zmba, kama, keski, manivela gibi kullanlmamal,
Malzeme kol stnde veya bacakta tutularak tornavidakullanlmamal.
40
7/29/2019 EL ALETLER 2013
41/63
ANAHTARLAR LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER
Az bozulmu anahtar kullanlmamalAnahtar iterek deil ekerek kullanlmal
Kk anahtarlar fazla zorlanmamal
(Anahtar zel olarak yaplm deilse) Anahtara ekivurulmamal
Anahtar baka amala (eki veya manivela gibi)kullanlmamal
41
7/29/2019 EL ALETLER 2013
42/63
EELER LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLERYaplacak ie uygun olmal
Metal bilezii bulunan salam saplar olmal
Eeler manivela gibi kullanlmamal
Eelenecek malzeme salam bir ekilde balanmal
Kk eeler fazla bastrlmamal
Talalar (Elle deil) fra ile temizlenmeli
Eelerden (Eski eelerden) zmba keski vs.
yaplmamal
42
7/29/2019 EL ALETLER 2013
43/63
KESKLER LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER
Keski banda oluacak apaklar zmparata veyaee ile temizlenmeli
Kk paralarn srama ihtimaline kar
koruyucu gzlk kullanlmal Keski ve eki skca tutulmal
Keski bann ve eki yznn yal ve kaygan
olmamasna dikkat edilmeli
43
7/29/2019 EL ALETLER 2013
44/63
RASPALAR LE ALIMA YAPILIRKEN UYULACAK TEDBRLER
Raspalar dier aletlerden ayr saklanmal
Sapsz raspa kullanlmamal
Vcuda doru raspalama yaplmamal
paras mengeneye balanmal, elle tutulmamal
Raspa manivela gibi kullanlmamal
44
7/29/2019 EL ALETLER 2013
45/63
MANVELE VE SKME ALETLER
Yaplacak ie uygun seilmeli, Bu aletler kullanlrken kayarak dier ahslara zarar
verilmemeli,
Sert elikten yaplmamal,
Destek olarak tahta, plastik veya yumuak malzemekullanlmaldr.
45
7/29/2019 EL ALETLER 2013
46/63
HAVYALAR
Havyalar kullanlmyorken prizden ekilmeli, Uygun havalandrma yaplmal,
paras pense veya kelepe ile tutulmal
Bu ite alanlarn kanda kurun tahlili yaplmal
46
7/29/2019 EL ALETLER 2013
47/63
PENSELER, TEL MAKASLARI VE KISKALAR ilekeskin tel, yay gibi malzeme kesilirken,
telin ularndan biri uygun ekilde sabit halegetirilmelidir.
SEYYAR ELEKTRK LAMBALARI
uygun evsafta olmal, dk gerilimle almaldr.
SEYYAR ELEKTRKL EL ALETLER
ift izolasyonlu olmaldr.
47
7/29/2019 EL ALETLER 2013
48/63
DER NLEMLER
48
7/29/2019 EL ALETLER 2013
49/63
49
7/29/2019 EL ALETLER 2013
50/63
50
7/29/2019 EL ALETLER 2013
51/63
51
7/29/2019 EL ALETLER 2013
52/63
52
7/29/2019 EL ALETLER 2013
53/63
53
7/29/2019 EL ALETLER 2013
54/63
54
7/29/2019 EL ALETLER 2013
55/63
Islak zeminler ve elektrik arpmas
55
7/29/2019 EL ALETLER 2013
56/63
Ortam koullarn dikkate almama
56
7/29/2019 EL ALETLER 2013
57/63
Makine ve tezgahlara yakn el aletlerini brakma
57
7/29/2019 EL ALETLER 2013
58/63
Spiraller
58
7/29/2019 EL ALETLER 2013
59/63
El aletlerini makine iinde brakma
59
7/29/2019 EL ALETLER 2013
60/63
Ypranm kablolar
60
7/29/2019 EL ALETLER 2013
61/63
Koruyucusuz spiral kullanma
61
7/29/2019 EL ALETLER 2013
62/63
Koruyucusuz spiral kullanma
62
7/29/2019 EL ALETLER 2013
63/63
Uygun olmayan fi priz sistemi