Elastycznosc rynków dóbr i pracy w Polsce na tle wybranych ... · Instytucje rynku pracy w Polsce na tle NMS i UE15 Regulacje rynku dóbr w Polsce na tle NMS i UE15 Podsumowanie

Jak rozumieć elastyczność?Ocena elastyczności rynków NMS - metodologia

Elastyczność rynków w Polsce na tle NMSInstytucje rynku pracy w Polsce na tle NMS i UE15Regulacje rynku dóbr w Polsce na tle NMS i UE15

Podsumowanie

Elastyczność rynków dóbr i pracy w Polsce na tlewybranych krajów europejskich

Piotr Lewandowski

Instytut Badań Strukturalnych

VII 2008

Piotr Lewandowski Elastyczność rynków dóbr i pracy w Polsce ...



Podsumowanie

Plan prezentacji

1 Jak rozumieć elastyczność i jakie są jej determinanty?2 Ocena elastyczności rynków pracy i dóbr NMS - proponowana

metodologia3 Elastyczność rynków w Polsce na tle NMS - prezentacja wyników4 Instytucje rynku pracy i regulacje rynku produktów w Polsce na tle

NMS i UE15 - porównanie5 Podsumowanie




Podsumowanie

Jak rozumieć elastyczność i co ją określa?

Elastyczność to zdolność prędkiej absorpcji szoków. Rynek elastyczny totaki, który szybko powraca do równowagi.Elastyczność rynku pracy jest pochodną otoczenia instytucjonalnego:

restrykcyjności prawa pracy i regulacji rynku produktów;systemu transferów społecznych;opodatkowania;wysokości wynagrodzenia minimalnego;modelu negocjacji zbiorowych;aktywnych polityk skłaniających i ułatwiających poszukiwanie pracy.




Podsumowanie

Z kolei, elastyczność rynku dóbr jest złożeniem m.in.:

regulacji zakładania i zamykania działalności gospodarczej;ochrony praw własności;skali koncesjonowania/limitowania działalności;dostępu do kredytu/wiarygodności systemu finansowego;skali opodatkowania i złożoności wywiązywania się z obowiązkówpodatkowych.




Podsumowanie

Jak mierzyć elastyczność i wytłumaczyć jej zróżnicowanie wNMS - metodologia

Trzy miary elastyczności gospodarek NMS w latach 1996-2007obliczone na podstawie modelu SVECM:

sztywność płacowa;sztywność nierównowagi krótkookresowej;zdolność absorpcji szoku popytu zagranicznego;

Instytucjonalne determinanty zróżnicowania elastyczności - metodaidentyfikacji kontrybutorów rezydualnych.




Podsumowanie

Sztywność płacowa - Polska a NMS




Podsumowanie

Sztywność nierównowagi krótkookresowej - Polska a NMS




Podsumowanie

Absorpcja szoku popytu zagranicznego - Polska a NMS




Podsumowanie

Co decydowało o elastyczności gospodarek NMS w latach1996-2007? (I)

Determinanty sztywności płacowych:Opodatkowanie (+)Uzwiązkowienie (-)ALMP na bezrobotnego jako proc. PKB per capita (+)Objęcie siły roboczej układami zbiorowymi (-)EPL - Ochrona zatrudnienia (+)Progresja podatkowa (+)

Determinanty sztywności nierównowagi krótkookresowej:Objęcie siły roboczej układami zbiorowymi (-)Centralizacja negocjacji (+)Trudność egzekwowania umów (EoDB)(+)EPL - restrykcyjność stosowania kontraktów terminowych (+)Transfery do osób w wieku produkcyjnym (+)Uzwiązkowienie (-)




Podsumowanie

Co decydowało o elastyczności gospodarek NMS w latach1996-2007? (II)

Determinanty absorpcji szoku popytu zagranicznego:Ochrona inwestorów (EoDB) (-)Trudność egzekwowania umów (EoDB) (-)EPL - Ochrona zatrudnienia (-)Uzwiązkowienie (-)Utrudnienia w otwieraniu działalności (+)Regulacja zatrudniania (EoDB) (+)

Przyczyniać mogły się także:Transfery do osób w wieku produkcyjnym (+)Klin podatkowy (-)Utrudnienia w handlu międzynarodowym (+)




Podsumowanie

Klin podatkowy w Polsce należy do najwyższych w NMS...

...a zarazem efektywnie jest mało progresywny u dołu rozkładuwynagrodzeń.




Podsumowanie

Podatkom towarzyszą w Polsce wysokie transfery do osób wwieku produkcyjnym...

...demotywujące do aktywności zwłaszcza osoby najmniej produktywne.Piotr Lewandowski Elastyczność rynków dóbr i pracy w Polsce ...



Podsumowanie

Adaptacyjność w NMS utrudnia niska skala wydatków naALMP...

... a w Polsce także niekorzystna ich struktura.Piotr Lewandowski Elastyczność rynków dóbr i pracy w Polsce ...



Podsumowanie

Model negocjacji zbiorowych w NMS trudno poddaćjednoznacznej ocenie

W NMS dominują negocjacje na poziomie zakładowym, a związkizawodowe są mało liczne;Tylko w Słowacji i Słowenii uzwiązkowienie przekracza 25 proc. siłyroboczej, a rokowania toczą się głównie na poziomie branżowym.




Podsumowanie

Polski kodeks pracy obecnie nie ogranicza elastyczności...

Mniej utrudniając dostosowania popytu na pracę niż średnio w UE iNMS, zwłaszcza po nowelizacjach KP z roku 2002.Choć nieco ściślej reguluje pracę czasową.




Podsumowanie

...jednak nominalnie niskiej restrykcyjności prawa pracytowarzyszy wysoka regulacja działalności gospodarczej

Indeks The Ease of Doing Business

Polska wypada najgorzej wśródNMS pod kątem warunków pro-wadzenia działalności gospodar-czej, co wynika z:

uciążliwego procesuotwierania firm;względnie licznychograniczeń działalności;opodatkowania;względnie trudnejegzekwowalnościkontraktów.




Podsumowanie

Szczególnie widoczna w takich obszarach jak:

wysoka liczba procedur...i relatywny koszt utopiony rozpoczynania działalności;względnie wyższy niż w krajach regionu wymagany kapitał własny;czasochłonny i kosztowny proces zdobywania pozwoleń/koncesji;liczby płatności w systemie podatkowym;względnie długiego czasu egzekwowania umów.




Podsumowanie

Podsumowując:

Obliczone miary elastyczności wskazują, że Polska gospodarka jest„przeciętnie elastyczna” na tle innych NMS;Mniej elastyczne wydają się Czechy, Łotwa i Węgry, zaś Słowacja iSłowenia - przeciętnie bardziej;Elastyczność dostosowań na rynku pracy ograniczają: zniechęcającydo pracy system transferowo-podatkowy oraz utrudnienia dlaprzedsiębiorczości;Pod tym kątem Polska wypada gorzej nawet niż Niemcy i Hiszpania;Model podobny do polskiego prezentują Czechy i Węgry;Kraje bałtyckie, zwłaszcza Estonię, cechuje silniejsza ochronazatrudnienia, przy znacznie bardziej konkurencyjnym rynku dóbr orazniższej skali redystrybucji.




Podsumowanie

Disclaimer

Wyniki pojedynczego projektu badawczego nie determinują wynikówcałego Raportu na temat pełnego uczestnictwa RzeczypospolitejPolskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej. Projektybadawcze mają charakter dokumentów wspierających.Przedstawione w Raporcie wyniki będą stanowiły podsumowaniekilkudziesięciu projektów, realizowanych zarówno przez pracownikówNBP, jak też ekspertów zewnętrznych, oraz dotychczasowejliteratury.


Documents

Elastycznosc rynków dóbr i pracy w Polsce na tle wybranych ... · Instytucje rynku pracy w Polsce na tle NMS i UE15 Regulacje rynku dóbr w Polsce na tle NMS i UE15 Podsumowanie