ELEKTROMECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

wersja dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

22

ELEKTROMECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

Multimedialna charakterystyka zawoduNazwa zawodu: ELEKTROMECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

Kod zawodu w klasyfikacji zawodówszkolnictwa zawodowego (MEN): 724[02]

Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla rynku pracy (MPiPS): 741203

Na wesoło

4

Syntetyczny opis zawodu i środowisko pracy

Czy wiesz, że elektromechanik pojazdów samochodowych:

1. Diagnozuje i naprawia systemy sterowania silnikiem oraz układy bezpieczeństwa i komfortu

jazdy. Instaluje i uruchamia w samochodach elektryczne i elektroniczne urządzenia sterujące,

zabezpieczające i sygnalizacyjne, a w szczególności połączone magistralami danych typu: CAN,

LIN, sprawdza zapłon i światła samochodowe, przeprowadza konserwację, wykonuje naprawy

uszkodzonych elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych, posługując się przyrządami

pomiarowymi i urządzeniami diagnostycznymi.

2. Pracuje przeważnie w pomieszczeniach przedsiębiorstw produkcyjnych lub w warsztatach

samochodowych.

3. Podczas wykonywania zadań zawodowych kontaktuje się z przełożonym, jednak jego praca ma

charakter indywidualny, sam odpowiada za powierzone mu urządzenia, narzędzia oraz za jakość

wykonywanych usług.

4. Zwykle pracuje 8 godzin dziennie bez konieczności odbywania podróży służbowych.

5

Po zapoznaniu się z powyższym opisem zawodu i środowiska pracy z pewnością znalazłeś niezrozumiałe dla Ciebie sformułowania. Wypisz je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić ich znaczenie.

W tym celu, najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie.

Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu.

Uwaga: Podobnie postąp, kiedy będziesz zapoznawał się z treścią kolejnych slajdów.

Praca własna…

Na wesoło

7

Zadania zawodowe

• Ustalanie metodami diagnostycznymi rodzaju niesprawności w układach elektrycznych

i elektronicznych pojazdów samochodowych.

• Usuwanie uszkodzeń w instalacji elektrycznej pojazdów samochodowych.

• Montowanie części i podzespołów instalacji elektrycznej, wyposażenia elektrycznego

i elektronicznego pojazdów samochodowych.

• Kontrolowanie i regulowanie układów oraz podzespołów elektrycznych pojazdów samochodowych.

• Konserwacja urządzeń elektrycznych i dokonanie przeglądów okresowych instalacji elektrycznej i jej

zespołów w pojeździe samochodowym.

• Przeprowadzanie badań diagnostycznych i usuwanie usterek układów warunkujących dopuszczenie

pojazdu do ruchu.

• Sprawdzanie stanu technicznego zespołów i elementów instalacji elektrycznej pojazdów

samochodowych z wykorzystaniem komputerowych urządzeń diagnostycznych.

• Organizowanie stanowiska pracy elektromechanika pojazdów samochodowych z uwzględnieniem

przepisów prawa pracy, bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

88

• Diagnozuje i naprawia instalację elektryczną i jej podzespoły.

• Ustala niesprawności akumulatora, diagnozuje i naprawia alternatory i prądnice.

• Ustala niesprawności rejestrowane w elektronicznym urządzeniu sterującym.

• Sprawdza magistralę danych CAN w układach: CAN-trakcja, CAN-komfort, CAN-multimedia, CAN-

diagnostyka, CAN-tablica wskaźników.

• Diagnozuje i naprawia rozruszniki, reguluje zapłon, układy rozruchowe silnika i elektrycznej pompy

paliwa.

• Ustala niesprawności oświetlenia i sygnalizacji.

• Ustala niesprawności i wymienia bezpieczniki, przekaźniki, czujniki, wskaźniki.

• Ustala niesprawności i naprawia wycieraczki, spryskiwacze szyb, ogrzewanie szyby przedniej i tylnej.

• Diagnozuje, naprawia i konserwuje osprzęt dodatkowy w postaci: centralnej blokady drzwi, podnoszenia

szyb, zapalniczki, alarmu, sterowanego elektrycznie rozsuwanego dachu, anteny, instalacji elektrycznej

radioodbiornika, nawigacji satelitarnej i głośników oraz instalacji elektrycznej telefonu.

• Sprawdza i reguluje wysokość ustawienia reflektorów, a także działanie świateł zewnętrznych

i kierunkowskazów, sprawdza działanie lampek oświetlenia wskaźników i oświetlenia wnętrza.

• Montuje i demontuje części, zespoły i podzespoły osprzętu elektrycznego samochodów.

• I wiele innych…

Praca własna… Uwaga: W podanych powyżej tekstach dotyczących zadańi umiejętności zawodowych z pewnością pojawiły się nowe niezrozumiałe sformułowania, spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy rodziców, nauczyciela, doradcy zawodowego, Internetu, literatury.

Na wesoło

10

Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie

Do pracy w zawodzie niezbędne są:

Nazwa narzędzia Opis

mierniki wielkości elektrycznych

służą do pomiarów wielkości elektrycznych (napięcie i natężenie prądu, opór, indukcja i pojemność elektryczna itd.)

oscyloskop służy do obserwacji przebiegów czasowych wielkości elektrycznych w wybranych punktach pomiarowych samochodu

narzędzia ślusarskie umożliwiają demontaż i montaż wyposażenia elektrycznego samochodu

klucze dynamometryczne pozwalają na dokręcenie zmontowanych podzespołów z odpowiednią siłą, której wartość można reguluje ustawić

wkrętaki z napędem elektrycznym i pneumatycznym

usprawniają montaż i demontaż połączeń gwintowych

komputer z oprogramowaniem diagnostycznym

umożliwia odczytanie komunikatów o usterkach, generowane przez układy elektroniczne i informatyczne samochodu

przyrząd do kontroli i ustawiania świateł

pozwala wyregulować światła mijania i drogowe, aby nie oślepiały innych uczestników ruchu drogowego

11

Cechy psychofizyczne

Test samooceny 1/3

Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, temperamentu, swoje zainteresowania, uzdolnienia i wymagania fizyczne.

Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst z cechami psychofizycznymi oraz wymaganiami fizycznymi i zdrowotnymi, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce.

Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie.

Praca własna …Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować.

12

Lp. Cechy osobowości, wymagania fizyczne Tak Nie

1 Czy możesz powiedzieć o sobie, że jesteś osobą rzetelną? 1 0

2 Czy w pracy którą wykonujesz starasz się postępować starannie, zachowywać porządek?

1 0

3 Czy potrafisz przez dłuższy czas (np. 4 godziny) skoncentrować się na wykonywaniu podjętego zadania?

1 0

4 Czy Twoją mocną stroną jest zręczność rąk i palców i w związku z tym potrafisz sprawnie i szybko wykonywać prace manipulacyjne?

1 0

5 Czy zaliczyłbyś siebie do osób zdolnych do samokontroli? 1 0

6 Jak sądzisz, czy jesteś odporny na pracę w warunkach monotonnych? 1 0

7 Czy możesz o sobie powiedzieć, że masz zainteresowania techniczne? 1 0

8 Czy w podejmowanych działaniach wykazujesz się dokładnością? 1 0

9 Czy podczas analizowania problemów technicznych jesteś spostrzegawczy?

1 0

10 Na podstawie obserwacji własnego zachowania uważasz, że masz umiejętności niezbędne do współpracy w grupie oraz potrafisz nawiązać kontakt z innymi ludźmi?

1 0

Dodaj wszystkie punkty i w okienku zapisz wynik.

Razem punktów:

Cechy psychofizyczne - test samooceny 2/3

1313

Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś:

 Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym.

Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i wymagań fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym.

Od 0 do 3 punktów – zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się z doradcą zawodowym.

Cechy psychofizyczne - test samooceny 3/3

Na wesoło

1414

Przeciwwskazania zdrowotne

Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne.

Test samooceny 1/3

Przed przystąpieniem do zrobienia testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst zawierający przeciwwskazania zdrowotne, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce.

Uwaga: Nie ma sensu wybierać nieprawdziwe odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie.

Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań Medycznych. Zanim na nie odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić.

15

Lp. Przeciwwskazania zdrowotne Tak Nie

1 Czy masz skłonność do alergii i uczuleń? 0 1

2 Czy chorujesz na padaczkę? 0 1

3 Czy masz przewlekłe stany zapalne organizmu? 0 1

4 Czy przydarzyły Ci się w niedawnej przeszłości sytuacje, w których zemdlałeś?

0 1

5 Czy masz jakiekolwiek dolegliwości związane ze sprawnością rąk i palców?

0 1

6 Czy masz ostry wzrok (możliwa korekta za pomocą okularów)? 0 1

7 Czy chorowałeś ostatnio na przewlekłe choroby płuc czy też oskrzeli?

0 1

8 Czy masz zdolność rozróżniania barw? 0 1

9 Czy cierpisz zna choroby ograniczające ruchy Twoich rąk, np. na reumatyzm?

0 1

Przeciwwskazania zdrowotne - test samooceny 2/3

1616

Klucz odpowiedzi

W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych.

Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo się z nimi zapoznał. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym.

Przeciwwskazania zdrowotne – test samooceny 3/3

Na wesoło

18

Kształcenie w zawodzie

1. Aby pracować w zawodzie, możesz:

1.1. Jako absolwent gimnazjum wybrać trzyletnią zasadniczą szkołę zawodową.

1.2. Jako absolwent trzyletniego liceum ogólnokształcącego, trzyletniego liceum profilowanego, czteroletniego technikum, dwuletniego liceum uzupełniającego lub trzyletniego technikum uzupełniającego, możesz wybrać jednoroczną szkołę policealną.

1.3. Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej możesz kontynuować naukę w trzyletnim technikum uzupełniającym, a po uzyskaniu matury może podjąć naukę na uczelni wyższej.

1.4. Pracując w zawodzie, po 3 latach przygotować się do egzaminu czeladniczego organizowanego przez Związek Rzemiosła Polskiego, następnie zdać egzamin mistrzowski.

2. Co zrobić, aby rozpocząć naukę w zasadniczej szkole zawodowej? Należy złożyć następujące dokumenty: świadectwo potwierdzające ukończenie gimnazjum oraz zaświadczenie lekarskie, potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu. Zasadnicze szkoły zawodowe przyjmują uczniów, którzy nie ukończyli 18 roku życia.

19

Kształcenie w zawodzie

3. Czego będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej przygotowując się do wykonywania zawodu?

W ramach bloku:3.1. Techniczne podstawy zawodu: rozróżniać i dobierać materiały stosowane

w instalacjach elektrycznych pojazdów samochodowych; mierzyć podstawowe wielkości elektryczne i nieelektryczne; analizować na podstawie schematów ideowych pracę prostych układów elektrycznych i elektronicznych; wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych.

3.2. Urządzenia elektryczne i elektroniczne w pojazdach samochodowych: mierzyć parametry instalacji i urządzeń elektrycznych oraz układów elektronicznych zgodnie z dokumentacją techniczną lub serwisową; oceniać stan techniczny elementów i urządzeń elektrycznych oraz elektronicznych; wykonywać montaż mechaniczny podzespołów i urządzeń elektrycznych oraz elektronicznych w pojazdach samochodowych; lokalizować i usuwać uszkodzenia w instalacjach i urządzeniach elektrycznych pojazdów samochodowych.

3.3. Podstawy działalności zawodowej: zapobiegać zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy; segregować i utylizować odpady przemysłowe; prowadzić i obsługiwać pojazdy samochodowe w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii B; komunikować się i współpracować w zespole; komunikować się z klientem w sprawach związanych z naprawą samochodu.

20

Kształcenie w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych

4. Z jakich podręczników będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej, przygotowując się do wykonywania zawodu?

Przykładowe:

• Jerzy Merkisz, Stanisław Mazurek, Pokładowe systemy diagnostyczne pojazdów samochodowych, WKiŁ,• Tadeusz Rychter, Mechanik pojazdów samochodowych, WSiP, Warszawa, • Leon Wrzask, Zbigniew Juszczęć, Elektrotechnika i elektronika w samochodach, KaBe, Krosno 2009.

21

Kształcenie w zawodzie

Praca własna…  1. Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz

podjąć naukę w zawodzie (nazwa zawodu). Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów:

1) odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie;2) przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół

ponadgimnazjalnych;3) rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się

w danym zawodzie;4) i najtrudniejsze – wybierz się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad.

Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie, sukcesywnie wkładaj do teczki.

Na wesoło

23

Rynek pracy

Czy wiesz, że:

1) Typowymi stanowiskami pracy w zawodzie są: elektromechanik samochodowy, elektryk samochodowy, elektromonter samochodowy.

2) Pokrewnymi stanowiskami pracy, na których może pracować elektromechanik pojazdów samochodowych, są: elektryk, elektromonter, elektromechanik, automatyk, monter elektryk, elektroenergetyk.

3) Elektromechanik pojazdów samochodowych może poszukiwać pracy w warsztatach samochodowych, fabrykach produkujących samochody i inne urządzenia z osprzętem elektromechanicznym (np. Sprzęt gospodarstwa domowego, tabor kolejowy, obrabiarki, transformatory itp.). Może także prowadzić własny warsztat elektromechaniki pojzdowej.

24

Rynek pracyPraca własna… 1. Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie

elektromechanik pojazdów samochodowych? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu możesz

przeprowadzić wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie.

Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu.

Wyniki zapisz w przygotowanej przez siebie według poniższego wzorca tabeli.

Lp. Źródło informacji(ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet)

Najważniejsze informacje o zawodzie w skrócie (zadania zawodowe, cechy osobowości,

wynagrodzenie)

1

2

3

Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

Na wesoło

26

Źródła informacji

I. Interesujące źródła informacji:

Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia tytułów wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”.

II. Czasopisma specjalistyczne:

1) Przegląd Techniczny (http://www.przeglad-techniczny.pl/, 2009.07.17).

2) Elektroinstalator (http://www.elektroinstalator.com.pl/, 2009.07.17).

3) Auto Moto Serwis (http://www.automotoserwis.com.pl/, 2009.07.17).

2727

III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji:

1) Doradca 2000 – przewodnik po zawodach. Elektromechanik pojazdów samochodowych (https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody, 2009-07-17).

2) Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Elektromechanik pojazdów samochodowych, Centralna Komisja Egzaminacyjna, Warszawa. (http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_ZSZ/elektromech_poj_sam.pdf, stan na: 2009-07-17).

3) Modułowy program nauczania. Elektromechanik pojazdów samochodowych 724[02]. Warszawa, MEN 2006 (http://www.koweziu.edu.pl/programy/programy.php, 2009-07-17).

4) Klasyfikacja zawodów i specjalności – opis zawodu Elektromechanik pojazdów samochodowych (724102). (http://www.praca.gov.pl/pages/klasyfikacja_zawodow2.php, 2009-07-17).

5) Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.), Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego. Warszawa, MEN, 2005.

6) Krajowy standard kwalifikacji zawodowych. Elektromechanik pojazdów samochodowych (724102). Warszawa MPiPS, 2006 (http://www.kwalifikacje.praca.gov.pl; stan na: 2009-07-17).

7) Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Elektromechanik pojazdów samochodowych 724[02]. Warszawa, MEN (http://www.men.gov.pl/images/stories/zawody/zawody_724_02.pdf, 2009-07-17).

8) Przewodnik po zawodach. Wydanie II. Tom IV. Warszawa, MGPiPS, 2003, s. IV-331.

9) Standard wymagań – egzamin czeladniczy dla zawodu Elektromechanik pojazdów samochodowych. Warszawa, Związek Rzemiosła Polskiego (http://www.zrp.pl, 2009-07-17).

Źródła informacji

28

 Akty prawne:

1. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalnosci na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537). 

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. nr 124, poz. 860 z późn. zm).

Źródła informacji

Na wesoło

30

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat

interesujących Cię zawodów