Embed Size (px)
Citation preview
Elektronik Haberleşme Sektörü 3 Aylık Veriler Raporu 2018 –3. ÇeyrekARALIK 2018
bthk.org
Elektronik Haberleşme Sektörü 3 Aylık Veriler Raporu2018 –3. Çeyrek
Sektörel Rekabet Bölümü
06/2012 sayılı Elektronik Haberleşme Yasası uyarınca, Kurumumuzun görev ve yetkileri arasında ‘Elektronik haberleşme sektöründeki gelişmeleri takip etmek, sektörün gelişimini teşvik etmek amacıyla gerekli araştırmaları yapmak veya yaptırmak ve bu konularda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde çalışmak’ yer almaktadır.
İlgili görev ve yetkilerden yola çıkarak, Kurumumuz işbu raporu hazırlayarak kamuoyuna sunmuştur. Burada paylaşılan bilgiler genel bilgi amaçlıdır. Yayımlanan tüm raporlarda bulunabilecek farklılıklardan ötürü, Kurum, değişiklik yapma hakkını saklı tutar.
Bu rapor, Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nun resmi yayını olup, barındırdığı bilgilerin kısmı ve/veya tümü kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
http://www.bthk.org
İÇİNDEKİLER Terimler Sözlüğü ....................................................................... 3
Giriş ................................................................................................. 4
Detaylı Veriler ............................................................................ 13
SEKTÖR BAZINDA GELİRLER ..................................................................................................... 13
Mobil Haberleşme Sektörü ................................................... 15
ABONE SAYISI VE PENETRASYON .......................................................................................... 15
MOBİL TRAFİK HACMİ .................................................................................................................... 21
MOBİL GELİRLER ............................................................................................................................. 23
ABONE BAŞINA VE ÇAĞRI BAŞINA AYLIK GELİR ............................................................ 26
AYLIK KULLANIM MİKTARI (MOU) .......................................................................................... 28
EN ÇOK TRAFİK GÖNDERİLEN VE ALINAN ÜLKELER ...................................................... 31
KISA NUMARALAR ......................................................................................................................... 32
SMS – SHORT MESSAGING SERVICE ......................................................................................33
AKILLI TELEFON VE DATA KULLANIMI ................................................................................ 34
İSTASYON DAĞILIMI ..................................................................................................................... 39
Sabit Haberleşme Sektörü ................................................. 40
SABİT PAZARDA TRAFİK HACMİ ............................................................................................ 42
SABİT PAZARDA GELİRLER ...................................................................................................... 44
ABONE BAŞINA AYLIK GELİR (ARPU) .................................................................................. 46
AYLIK KULLANIM MİKTARI (MOU) .......................................................................................... 47
EN ÇOK TRAFİK GÖNDERİLEN VE ALINAN ÜLKELER .................................................... 48
Sabit İnternet ve Genişbant Sektörü ............................. 50
SABİT İNTERNET HİZMET TÜRLERİNE GÖRE DAĞILIM .................................................... 51
SABİT İNTERNET GENİŞBANT BAĞLANTI HIZLARI ..........................................................53
SABİT GENİŞBANT İNTERNET PAZARINDA GELİRLER .................................................. 54
ABONE BAŞINA AYLIK GELİR (ARPU) .................................................................................. 56
Çağrı Taşıma Sektörü ........................................................... 60
TAŞINAN DAKİKA .......................................................................................................................... 60
ÇAĞI TAŞIMA PAZARINDA GELİRLER .................................................................................... 61
Detaylı Tablolar ....................................................................... 62
Elektronik Haberleşme Sağlayıcılar ................................ 67
| 3
Terimler SözlüğüARPM Average revenue per minute - dakika başına ortalama gelir. Haberleşme
sağlayıcıların veya sektörün ses görüşmelerinden elde edilen gelirin, aktif kullanıcıların görüşme süresi toplamına bölünmesi ile elde edilen rakam.
ARPU Average revenue per user - abone başına ortalama gelir. Haberleşme sağlayıcıların veya sektörün seçilmiş gelir kalemlerinin, o gelir grubuna ait toplam aktif kullanıcı sayısına bölünmesi ile elde edilen rakam.
Genişbant Her zaman açık ve çevrimiçi olan, aynı zamanda da hızı 128 KBit/s üzeri olan internet bağlantılarına verilen genel isim.
Cepten İnternet Akıllı telefonlar aracılığı ile 3G teknolojisi üzerinden internete ulaşım.
Dial-Up Özel bir telefon numarası aranarak modem aracılığı ile internete ulaşan, hızı 128 KBit/s altında olan bağlantılarına verilen isim.
xDSL Digital subscriber line - sayısal abone hattı. Bakır telefon kabloları üzerinden evlere ve ofislere yüksek bant genişliği sağlayan bir internet teknolojisi.
Hotspot Halka açık yerlerde kablosuz internet ya da ağ hizmetlerinin sağlandığı yerel alanlardır. Abonelik sözleşmesi gerektirmeden internete ulaşmak için kullanılmaktadır.
MBit/s Megabits per second. Sayısal bilginin aktarım hızının ölçülmesinde kullanılan bir hız birimi.
MOU Minutes of usage - abone başına aylık ortalama kullanım. Bir kullanıcının aylık ortalama konuşma süresini ölçen bir hesaplama yöntemidir.
Mobil İnternet Ses kullanımına kapalı olan data GSM hatları kullanılarak 3G modem üzerinden internete ulaşım.
M2M Cihazların kablosuz olarak birbirleri ile iletişim kurmasını sağlayan platform ve teknolojilere verilen genel tanımdır.
SMS Short Message Service - Kısa Mesaj Hizmeti. Cep telefonu aracılığı ile yazılan azami 160 karakterlik mesajın bir cep telefonundan diğer bir cep telefonuna gönderilmesi, mesajlaşması hizmetidir.
Telemetri Bir sistem ya da tesisin uzaktan izlenmesi veya kontrol edilmesine olanak sağlayan mobil teknolojidir.
Wireless Radyo dalgaları ile çalışan ve kullanıcının hanesine monte edilen bir antenin, internet servis sağlayıcısının istasyonu ile bağlantı kurarak aldığı genişbant internet hizmetindir.
4 | BTHK
1.
Giriş Elektronik haberleşme sektöründeki gelişmeleri, haberleşme sağlayıcılar tarafından tarafımıza bildirilen veriler ışığında derlerken, 2011-2018 yıllarına ait veriler uygun olduğu ölçüde kullanılmıştır. Bunu takiben, ilgili veriler Kuzey Kıbrıs’taki elektronik haberleşme sektörüne ilişkin performans göstergeleri olarak kullanılmak üzere raporda işlenmektedir.
2018 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla Kuzey Kıbrıs elektronik haberleşme sektörünün durumu, yaşanan gelişmeler ve geçmiş yıllar ile yapılan kıyaslama takip eden sayfalardaki özet şekiller aracılığı ile görselleştirilmiştir. 2018 yılı üçüncü çeyreğini kapsayan döneme dair (Temmuz-Ağustos-Eylül) sektörel detaylar ve dağılımlar ise raporun ileriki bölümlerinde işlenmektedir.
Bu raporda kullanılan veriler aşağıdaki haberleşme sağlayıcıların BTHK’ya yapmış olduğu resmi bildirimlerden derlenerek hazırlanmıştır.
Çeyrek Veri Sağlayan Haberleşme Sağlayıcılar
5 ÇAĞRI TAŞIMA
İŞLETMECİSİ
7ALTYAPI
İŞLETMECİSİ
1 SABİT HABERLEŞME
SAĞLAYICI
2 MOBİL
HABERLEŞME SAĞLAYICI
34 İNTERNET
SERVİS SAĞLAYICISI
EL EKTRO NİK HABERLEŞME SEKTÖRÜ
2018 Yılı 3. Çeyrek Gelişmeleri Yetkilendirme Sayıları*
2017 – 3 2018 – 2 2018 – 3
Mobil Haberleşme Kullanıcı Sayıları2018-2 2018-3
49 49
49
% - 2018 - 2
2017 - 3
Mobil Ses (Kayıtlı ve Aktif abone bazında)
Bilgisayardan İnternet (3N mobil)
ş
6,174
6,328
Cepten İnternet (cepten internet kullanıcıları
ses aboneleri sayısına dâhildir)
350,435
355,017
* Haberleşme saylayıcılar, sundukları hizmet türüne görebirden fazla yetkilendirmeye sahip olabilmektedir.
Aktif
471,695
Kayıtlı
571,300
Aktif
484,047
Kayıtlı
600,385
Mobil Haberleşme Kullanıcı Sayıları*
2 018-2 2018-3
Sabit Haberleşme Kullanıcı Sayıları2018-2 2018-3
Mak ineden Makineye (M2 M)
33,560 34,046
Telemetri
187,386 189,153
85,350
85,495
64,552 SES
18,678 xDSL
2,120 DİĞER
* Kullanılan tüm rakamlar, aksi belirtilmedikçe aktifkullanıcı sayılarına dayanmaktadır.
* Yukarıda belirtilen ses ifadesi, xDSL hizmetinden yararlanmayan abonelerdir. xDSL aboneleri ise ses ve sabit internet hizmeti alanaboneleri ifade etmektedir.
2,012
2,008
8,1 59
8,793
Sabit Genişbant Kullanıcı Sayıları2018-2 2018-3
Aylık Genişbant İnternet Data Trafiği Abone Başına Aylık Data Trafiği2018-2 2018-3
Wireless
72,120
76,887
xDSL 18,676
18,678
Hot spot 100,899
99,832
(Terabyte) (Gigabyte)
14.5 72.9
YÜKLEME İNDİRME
Elektronik Haberleşme Sektör Gelirleri2018-2 2018-3
101.3 MİLYON 104.2 MİLYON
72.2M 2018-3
70.1M 2018-2
Mobil Haberleşme
%3 artış
12.9M 2018-3
13.0M 2018-2
Sabit Haberleşme
%3.3 düşüş
17.7M 2018-3
16.5M 2018-2
Sabit Genişbant İnternet
%7 artış
₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺
₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺ ₺
Akıllı Cihazlar2018-2 2018-3
%72 %70
2018-2 2018-3 Abonelerin Akıllı Cihaz Kullanım
Oranı
2018-2 2018-3
346,872
DİĞER
%30 %69 %1
328,912
P latform Bazında Akıllı Cihazlar
TrafikSabit Mobil
353,519,844 2018 3. ÇEYREK TOPLAM GİDEN + GELEN DAKİKA
Abone Başına Ortalama Aylık Dakika (MoU)2018-2 2018-3
Sabit Mobil
164 dk. 116 dk.
%88 %
12
245 223
169 180
Abone Başına Aylık Ortalama Çağrı Başlatma
Abone Başına Aylık Gelir2018-2 2018-3
28.43₺ 2018-3
27.80₺ 2018-2
50.69₺ 2018-2
49.07₺ 2018-3
Mobil ARPU
Sabit ARPU
30.26₺ 2018-3
28.89₺ 2018-2
Genişbant İnternet ARPU
Elektronik Haberleşme Sektörü İstihdam Rakamları201 8-2 2018-3
934 İSTİHDAM
932 İSTİHDAM
%31 %36 %33 Mobil Haberleşme Sabit Haberleşme İnternet
Servis Sağlayıcılar
Kim, Nerede Çalışıyor?
| 13
2.
Detaylı Veriler 2018 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla ülkemizdeki elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren 49 yetkilendirilmiş elektronik haberleşme sağlayıcısı bulunmaktadır. İlgili dönemde mobil şebeke elektronik haberleşme sağlayıcıları (Kıbrıs Mobil Telekomünikasyon Ltd. & Vodafone Mobile Operations Ltd.) ve sabit şebekede elektronik haberleşme sağlayıcısı (KKTC Telekomünikasyon Dairesi) net satış gelirleri yaklaşık 84.76 Milyon ₺ olarak gerçekleşmiştir. Diğer haberleşme sağlayıcılar olarak adlandırılabilecek olan internet servis sağlayıcılarının net satış gelirleri 2018 yılı üçüncü çeyrekte yaklaşık 17.74 Milyon ₺, çağrı taşıma işletmecilerinin gelirleri 409 Bin ₺ ve altyapı işletmeciliği geliri 1.26 Milyon ₺ olarak gerçekleşmiştir.
SEKTÖR BAZINDA GELİRLER
Mobil haberleşme sağlayıcıların, sabit haberleşme sağlayıcısının ve internet servis sağlayıcılarının 2011 yılından itibaren yıllık net satış gelirlerine Tablo 1’de yer verilmektedir. 2017 yılında toplam net satış gelirleri bir önceki yıla göre %16’lık artışla 355 Milyon ₺’ye ulaşmıştır.
Kaynak: BTHK
Sektörlerin Yıllık Net Satış Gelirleri, ₺
NET SATIŞ (₺) 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
MOBİL HABERLEŞME
SAĞLAYICILAR 169,103,924 176,352,726 185,811,762 209,871,001 214,444,127 227,252,264 247,993,391
SABİT HABERLEŞME
SAĞLAYICI 33,976,399 37,496,778 37,496,778 50,700,5201 47,798,951 51,604,636 51,019,248
İNTERNET SERVİS
SAĞLAYICILARI 8,407,215 8,669,816 11,466,346 16,090,333 18,409,085 25,524,593 50,042,982
ÇAĞRI TAŞIMA İŞLETMECİLERİ
- - - - 2,928,440 2,505,813 1,809,257
ALTYAPI İŞLETMECİLERİ
- - - - - - 4,541,260
TOPLAM 211,487,538 222,519,321 234,058,450 276,661,854 283,580,603 306,887,306 355,406,138
1 KKTC Telekomünikasyon Dairesi tarafından Kurumumuza sunulmuş olan 2014 gelirleri güncellendiğinden, söz konusu veri bu dönemde değişmiştir.
Tablo 1
14 |
₺Şekil I’de 2014, 2015, 2016 ve 2017 yılında elde edilen toplam gelirin sektörler arasında yüzdesel dağılımına yer verilmektedir. Buna göre mobil şebekede faaliyet gösteren haberleşme sağlayıcılar, 2017 yılında 248 Milyon ₺, sabit haberleşme sağlayıcı yaklaşık 51 Milyon ₺, sabit genişbant haberleşme sağlayıcıları yaklaşık 50 Milyon ₺, çağrı taşıma işletmecileri 1.8 Milyon ₺ ve altyapı işletmecileri 4.5 Milyon ₺ gelir elde etmişlerdir.
2017 yılında elde edilen toplam gelirlerin yaklaşık %70’ini mobil haberleşme sağlayıcılar, %14’ünü sabit haberleşme sağlayıcı, %14’ünü internet servis sağlayıcıları, % 1’ini altyapı işletmecileri ve %0.5’ini çağrı taşıma işletmecileri elde etmiştir. Bir önceki yıla (2016) bakıldığında ise, elde edilen toplam gelirlerin %74’ünü mobil haberleşme sağlayıcılar, %17’sini sabit haberleşme sağlayıcı ve %8’ini internet servis sağlayıcıları ve %1’ini çağrı taşıma işletmecileri elde etmiştir.
Kaynak: BTHK
Sektörlerin Toplam Gelirden Aldığı Pay, %
Şekil I
2011 → 2017SON ALTI YIL İÇERİSİNDE ELEKTRONİK
HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE 144 MİLYON ₺ BÜYÜME GERÇEKLEŞTİ
355 Milyon ₺
2016 2017
KKTC TELEFON DAİRESİ
İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILARI ÇAĞRI TAŞIMA İŞLETMECİLERİ
%74%17
%8
%1
%70%14
%14
2.1
Mobil Haberleşme Sektörü 2018 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaklaşık %243 penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 854,360 kayıtlı mobil abone bulunmaktadır. Mobil haberleşme sektöründe yetkili olan iki haberleşme sağlayıcı bulunmakta olup, bunlar Kıbrıs Mobil Telekomünikasyon Ltd. (K.K. Turkcell - ) ve Vodafone Mobile Operations Ltd. (Telsim - ) şirketleridir. 2018 yılı üçüncü çeyrek dönemi itibarıyla kayıtlı abone sayısına göre K.K. Turkcell’in %62 Telsim’in ise %38 pazar paylarına sahip oldukları görülmektedir.
ABONE SAYISI VE PENETRASYON 2018 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla ülkemizde yaklaşık %2432 penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 854,360 kayıtlı mobil abone ve 706,327 aktif abone bulunmaktadır. (Şekil A )
Kaynak: BTHK & Devlet Planlama Örgütü
Mobil Haberleşme Sağlayıcı Bazında Abone Sayıları3
2 KKTC 2011 De-facto nüfusu 294,600 olup, 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin olarak nüfus DPÖ tarafından projeksiyon alınarak hesaplanmıştır. (2013 DPÖ Projeksiyonu: 306,368 & 2014 DPÖ Projeksiyonu: 320,884 & 2015 Projeksiyonu: 338,537 & 2017 Projeksiyonu: 351,965) 3 Raporda kullanılan logolar Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd. ve Vodafone Mobile Operations Ltd.’nin tescilli markalarıdır.
Q3 2014 Q3 2018 Şekil A
421.5
57
429.
799
452.
738
461.3
33
485.
813
493.
939
494.
686
489.
498
496.
00
3
491.5
85
486.
052
481.8
23
490
.050
492.
891
501.0
85
503.
080
529.
968
194.
031
207.4
10
222.
329
232.
395
307.3
20
311.4
83
317.1
29
322.
143
331.3
17
312.
760
311.5
58
309.
099
323.
393
324.
598
325.
251
321.2
33
324.
392
%194 %199%207 %210
%237 %238 %237 %237 %241%235 %233 %231
%237 %239 %235 %234%243
| 15
16 |
Kaynak: BTHK
Mobil Abone Dağılımı (Kayıtlı - Üst & Aktif - Alt)
Mobil haberleşme sağlayıcı bazında, haberleşme sağlayıcıların üçer aylık dönemler itibarıyla toplam kayıtlı abone sayıları önceki sayfada yer alan şekilde verilmektedir. 2018 yılının üçüncü çeyreğinde, önceki üç aylık döneme kıyasla kayıtlı abone sayıları bakımından K.K. Turkcell’de %5,4 artış, Telsim’de ise %1 artış yaşanmıştır.
Şekil B’da, mobil kayıtlı abonelerin, haberleşme sağlayıcı bazında ayrımı görülmektedir. Burada görülebileceği üzere, 854,360 kayıtlı abonenin 529,968 tanesi K.K. Turkcell şebekesinde kayıtlı bulunmakta olup, buna göre ilgili haberleşme sağlayıcının pazar payı yaklaşık olarak %62’e denk gelmektedir. Kayıtlı abonelerin 324,392 tanesi ise Telsim şebekesinde olup, haberleşme sağlayıcının pazar payı yaklaşık %38 olarak izlenmektedir.
Şekil B
%62 SES
MO
BİL N
TERN
ET
M2M
Yine aynı şekilde, aktif mobil abonelerin, haberleşme sağlayıcı bazında ayrımı görülmektedir. Şekilde de görülebileceği üzere, 706,327 aktif abonenin 439,927 tanesi K.K. Turkcell şebekesinde kayıtlı bulunmaktadır. Aktif abonelerin 266,400 tanesi ise Telsim şebekesinde kayıtlı oldukları izlenmektedir.
%38
%38
%62
| 17
Şekil C’de ülkemizdeki faturalı-ön ödemeli ayrımında mobil abone sayılarına yer verilmektedir. 2018 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla ön ödemeli mobil abone sayısı 259,735, faturalı mobil abone sayısı ise 446,592 olarak gerçekleşmiştir. Ön ödemeli kullanıcıların sayısı, 2018 yılının üçüncü çeyreğinde, bir önceki üç aylık döneme göre yaklaşık %9,3 oranında artarken, faturalı abonelerin sayısı ise %3,1 oranında düşüş göstermiştir.
Toplam mobil kullanıcı sayılarına bakıldığında, mobil abonelerin yaklaşık %36.8’ini ön abonelerin oluşturduğu, son bir yıl içerisinde faturalı abonelerin oranının %64.2’den %63.2’e gerilediği görülmektedir.
Şekil C
4 Telsim tarafından sunulan ön ödemeli abone rakamları 2015-4. çeyrekte değişmiştir, buna bağlı olarak haberleşme sağlayıcı verilerini geriye dönük olarak güncellemiştir.
Kaynak: BTHK
Ön Ödemeli Ve Faturalı Mobil Aboneler, Bin (K)4
Faturalı Ön Ödemeli
₺
% Değişim
%9,3
-%3,1
Q3 2014 Q3 2018
228.
155
243.
256
273.
307
288.
498
325.
836
387.3
03
401.0
67
398.
858
400
.940
419.
359
417.0
36
431.3
92
430
.558
447.9
67
447.4
83
460
.912
247.0
41
256.
074
264.
888
260
.290
262.
556
269.
019
247.6
31
239.
835
244.
105
244.
440
231.2
64
234.
353
239.
910
236.
334
238.
00
2
237.5
51
475K499K
538K 549K588K
656K649K639K645K664K648K666K670K684K685K698K
446.
592
25
9.73
5
706K
Alt görselde ise, (Şekil D) ülkemizdeki mobil haberleşme sağlayıcıların ön ödemeli/faturalı dağılımları görülmektedir5. Oransal olarak en fazla faturalı aboneye Telsim’in sahip olduğu ve abonelerinin %68’inin faturalı abonelerden oluştuğu görülmektedir. Telsim’i %60.3 ile K.K. Turkcell takip etmektedir.
Ön ödemeli abonelere bakıldığında ise, Telsim şebekesine kayıtlı ön ödemeli abonelerin %32 oranında olduğu, K.K. Turkcell şebekesine kayıtlı ön ödemeli abone oranının ise %39.7 olduğu görülmektedir. Önceki döneme bakıldığında, K.K. Turkcell faturalı abonelerinin bir önceki döneme kıyasla %6 oranında azaldığı, Telsim faturalı abonelerinin bir önceki döneme kıyasla %1.5 oranında arttığı görülmektedir. Aynı dönemde, K.K. Turkcell ön ödemeli abonelerinin bir önceki döneme kıyasla %14.5 oranında arttığı, Telsim ön ödemeli abonelerinin bir önceki döneme kıyasla %4.3 oranında azaldığı görülmektedir.
Kaynak: BTHK
Mobil Haberleşme Sağlayıcılar Bazında Ön Ödemeli Ve Faturalı Oranları, 2018 – 3. Çeyrek
Faturalı Ön Ödemeli
Şekil D
5 Mobil haberleşme sağlayıcıların, faturalı/faturasız abone oranları, aktif abone sayıları temel alınarak hesaplanmaktadır.
18 |
% Ön Ödemeli/Faturalı
% Ön Ödemeli/Faturalı
%32 %68 %39.7 %60.3
₺
Şekil E’de bazı Avrupa ülkeleri ve ülkemizdeki ön ödemeli ve faturalı mobil abone oranları karşılaştırılmaktadır. Avrupa ülkelerinde ortalama ön ödemeli/faturalı abone oranı %32/%68 civarında iken ülkemizdeki ön ödemeli/faturalı oran da %37/%63 seviyesindedir.
Kaynak: GSMA Wireless Intelligence
Bazı Avrupa Ülkeleri Ve Ülkemizdeki Ön Ödemeli/ Faturalı Abone Oranları, %
Şekil E
8 914
19 21 22 22 22 2631 31
37 41 4554
71 74
85
92 9186
81 79 78 78 78 7469 69
63 59 5546
29 26
15
Finl
andi
ya
Fran
sa
Dan
imar
ka
Bel
çika
Hol
land
a
Nor
veç
İsve
ç
İspa
nya
Avu
stur
ya
İsvi
çre
İngi
ltere
KK
TC
Alm
anya
Türk
iye
Port
ekiz
Yun
anis
tan
Mal
ta
İtaly
a
| 19
KURUMSAL BİREYSEL
Şekil F’de 2018 yılının üçüncü çeyreğini de kapsayacak şekilde 2013 yılının başından günümüze kadar gerçekleşen mobil haberleşme sağlayıcıların abone kayıp oranlarına6 yer verilmektedir. Abone kayıp oranı farklı tarifeler, hizmet çeşitliliği ve hizmet kalitesi açısından yoğun rekabet yaşanan mobil telekomünikasyon hizmetleri sektöründe yaygın olarak kullanılan bir göstergedir. İlgili dönem itibarıyla K.K. Turkcell ve Telsim’in abone kayıp oranları faturalı hatlarda sırasıyla %1,8 ve %2,9, ön ödemeli hatlarda ise sırasıyla %17,6 ve %22 olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Mobil Abone Kayıp Oranları (Churn Rate), %7 8
Şekil F
Şekil G’de mobil haberleşme sağlayıcıların abone portföyü içerisinde yer alan faturalı abonelerin bireysel /kurumsal (kurumsal abonelik sözleşme imzalayan) ayrımı incelenmektedir. Toplam faturalı aktif mobil abonelerin yaklaşık %85’i bireysel, %15’i ise kurumsaldır.
Kaynak: BTHK
Faturalı Mobil Abonelerin Bireysel-Kurumsal Bazda Ayrımı9, %, 2018-3. Çeyrek
6 Abone kayıp oranı haberleşme sağlayıcılar tarafından kaybedilen müşterilerin miktarını ölçmek için kullanılan bir orandır. Abone kayıp oranı belli bir dönemde haberleşme sağlayıcıdan aldığı hizmeti sona erdiren abonelerin sayısının o dönemdeki mevcut ortalama abone sayısına bölünmesiyle hesaplanmaktadır. Özellikle abone kitlesine sahip sektörler için kullanılan bir ölçüttür. Genellikle yıllık, çeyrek ve aylık olarak hesaplanmaktadır. Abone kayıp oranı haberleşme sağlayıcıların tüm abone kitlesi için bilgi veren bir ölçüttür. 7 Telsim tarafından kullanılan hesaplama yöntemi 2014 3. Çeyrekte değişmiştir, buna bağlı olarak haberleşme sağlayıcı verilerini geriye dönük olarak güncellemiştir. 8 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.9 Kurumsal abonelerin kapsamına, Araç Takip, Telemetri, POS cihazları ve El Terminalleri dâhil edilmemiştir.
20 |
17.6
Ön Ödemeli
Ön Ödemeli
Faturalı
Faturalı
Şekil G
Q1 2013 Q3 2018
37.218
198.413
%1
5
%8
5
| 21
249,7
288,8
286,5255,7
278,8267,5
294,1265,3
297,6286,3
305,5
272,6
315,5
298,0
324,0
306,0
342,0
325,2
341,1
311,2
114,3
MOBİL TRAFİK HACMİ 2018 yılının üçüncü çeyreğinde toplam mobil trafik hacmi 311 Milyon dakika olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılının üçüncü dönemine ait trafik bilgileri, bir önceki üç aylık dönemle kıyaslandığında toplam trafiğin %8,8 oranında düştüğü, geçen senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında ise %1,7 oranında arttığı görülmektedir. Elektronik haberleşme sağlayıcı bazında incelendiğinde ise bir önceki döneme göre K.K. Turkcell’in trafiğinin %10,2 oranında düştüğü, Telsim’in trafiğinin ise %6,1 oranında azaldığı görülmektedir. Geçen senenin aynı dönemine göre kıyaslandığında K.K. Turkcell’in trafik hacminde %3,8 artış, Telsim’in trafik hacminde ise %1,6 düşüş olduğu görülmektedir. Mobil trafik hacmindeki bu değişim dönemler itibarıyla Şekil H’de verilmektedir.
Şekil H
Kaynak: BTHK
Mobil Haberleşme Sağlayıcıların Dönemlere Göre Toplam (Giden/Originating + Gelen/Terminating) Trafikleri, Milyon Dakika
Q1 2013 Q3 2018
+
258,8
266,6
261,5
22 |
Şekil J’de mobil haberleşme sağlayıcılar tarafından üretilen toplam trafiğin dağılımına yer verilmektedir. Raporlama döneminde, şekilde de görüleceği üzere, söz konusu trafiğin büyük bir kısmını (%57,4) mobil haberleşme sağlayıcıların kendi aboneleri arasındaki trafiği ifade eden şebeke içi trafik oluşturmaktadır. Mobil haberleşme sağlayıcılardan diğer operatöre doğru giden trafik ise toplam trafiğin %17,5’ini oluşturmaktadır. Toplam mobil şebeke içi trafik miktarı, 2018 yılının üçüncü çeyreğinde, bir önceki üç aylık döneme göre yaklaşık %10,7 oranında azalarak 145.1 Milyon dakika, karşı mobil operatöre doğru trafik miktarı ise %3.7 oranında azalarak yaklaşık 44,3 Milyon dakika olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Mobil Trafik Dağılımı, Giden/Originating Milyon Dakika (M)
Şekil J
145,
1M
42,6
M
44,3
M 6,3M
162,
5M
46,9
M
46,0
M 6,2M
157,
6M
44,8
M
42,8
M
6,1M
167,
2M
47,6
M
44,3
M 6,3M
145,
9M
44,0
M
40,5
M
6,4M
ŞEBEKE İÇİ YURTDIŞI VE DİĞER DİĞER OPERATÖR SABİT OPERATÖR
| 23
MOBİL GELİRLER Aşağıdaki şekilde (Şekil K) 2011 yılından bu yana mobil telekomünikasyon hizmetlerinden elde edilen net satış gelirlerine yıllık olarak yer verilmektedir. Yıllar itibarıyla artış eğiliminde olan mobil gelirler 2012 yılında 176.35 Milyon ₺ olarak gerçekleşirken 2013 yılında bir önceki yıla göre %5.4 oranında artış göstererek 185.81 Milyon ₺’ye yükselmiştir. 2014 yılına bakıldığında mobil gelirler 209.87 Milyon ₺’ye ulaşmış ve bir önceki yıla kıyasla %13 oranında artış göstermiştir. 2015 yılında mobil gelirler 214.44 Milyon ₺’ye ulaşırken, bir önceki yola kıyasla artış %2.2 olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılında mobil gelirler bir önceki yola kıyasla %6 artarak 227.3 Milyon ₺’ye ulaşmıştır. Son olarak 2017 yılında mobil gelirler bir önceki yola kıyasla %9 artarak 248 Milyon ₺’ye ulaşmıştır.
Kaynak: BTHK
Yıllar İtibariyle Mobil Hizmetlerden Elde Edilen Gelir, Milyon ₺
Şekil K Çeyrek verilerine bakılacak olursa (Tablo 2), ülkemizde faaliyet gösteren mobil haberleşme sağlayıcıların dönemsel net satış gelirleri aşağıdaki tablolarda verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Geçen Döneme Ve Geçen Yılın Aynı Dönemine Kıyasla Net Gelirler, ₺
2018 - 3 2018 - 2 2017 - 3 ABONELİK 694.788 501.908,35 433.238
SES 22.181.110 23.077.383,85 22.796.925
İNTERNET 18.102.170 18.285.215,35 16.003.913
DATA (M2M) 555.516 550.529,78 518.194
ARABAĞLANTI 4.315.862 4.922.466,81 4.027.356
ROAMING 9.714.060 5.797.050,97 6.130.600
KATMA DEĞERLİ SERVİSLER 2.103.962 2.076.243,48 1.593.589
SMS/MMS 2.500.505 2.505.117,49 2.460.889
DİĞER GELİRLER 12.011.349 12.400.040,62 8.860.749
TOPLAM GELİR 72.179.322 70.115.957 62.825.452
↑%4.3 ↑%5.4
Tablo 2
↑%13 ↑%2.2 ↑%6
169,10 176,35 185,81 209,87 214,44 227,25 247,99
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
↑%9
24 |
Buna göre, mobil haberleşme sağlayıcıların son dönemdeki (2018 üçüncü çeyrek) net satış gelirleri bir önceki çeyreğe (2018 ikinci çeyrek) göre %2.9 artarak 72,179,322 ₺ olarak gerçekleşmiştir. Mobil haberleşme sağlayıcıların son dönemdeki (2018 üçüncü çeyrek) net satış gelirleri bir önceki yılın aynı çeyreğiyle 62,825,452 ₺ - 2017 üçüncü çeyrek) kıyaslandığında ise %14.9 artış gerçekleştiği görülmektedir. Aşağıdaki Şekil L’de 2018 yılı ikinci ve 2018 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla mobil haberleşme sağlayıcıların gelir dağılımı gösterilmektedir.
Şekil L
Kaynak: BTHK
Gelir Dağılımı, 2018 – 3. Çeyrek, Milyon ₺
2018 – 3. Çeyrek & 2018 – 2. Çeyrek, Milyon ₺
ABONELİK KATMA DEĞER SERVİSLERİ SMS ROAMING ARABAĞLANTI DİĞER INTERNET SES
ABONELİK INTERNET & M2M DATA
KATMA DEĞER SERVİSLERİ
SMS/MMS SES ROAMING ARABAĞLANTI
₺
0,694,32
18,66
2,10
9,71
22,18
2,50
0,6
9 0
,50
2,
10
2,0
8 2,
50
2,51
9,71
5,80
4,32
4,92
12,01
12,40
18,66
18,84
22,18
23,08 2018 2. Çeyrek
70.1 Milyon ₺
2018 3 Çeyrek
72.2 Milyon ₺
| 25
Şekil M’de her bir mobil haberleşme sağlayıcısının 2018 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla toplam gelirlerine ait dağılıma karşılaştırmalı olarak yer verilmektedir. Konuşma gelirleri K.K. Turkcell’in gelirlerinin %28.7’sini ve Telsim’in gelirlerinin %33.1’ini oluşturmaktadır. İnternet ve M2M Data gelirleri K.K. Turkcell’in gelirlerinin %26.3’ünü ve Telsim’in gelirlerinin %25.3’ünü oluşturmaktadır. Ara bağlantı gelirleri ise K.K. Turkcell ve Telsim’de sırası ile %7.8 ve %3.9 paya sahiptir.
Konuşma gelirleri K.K. Turkcell’in gelirlerinin %28.7’sini ve Telsim’in gelirlerinin %33.1’ini oluşturmaktadır. SMS+MMS gelirleri K.K. Turkcell’in gelirlerinin %3.7’sini ve Telsim’in gelirlerinin %3.2’sini oluşturmaktadır. İnternet ve Data gelirleri ise K.K. Turkcell’de %26.3 ve Telsim’de %25.3 paya sahiptir.
Kaynak: BTHK
Mobil Haberleşme Sağlayıcılar Bazında Gelir Dağılımı, 2018 – 3. Çeyrek
Şekil M
SES SES
SMS/MMS KATMA DEĞERLİ SERVİSLER ABONELİK DATA (M2M)
İNTERNET DİĞER GELİRLER ROAMING
ARABAĞLANTI SMS/MMS KATMA DEĞERLİ SERVİSLER ABONELİK
%28,7%25,2
%14,9
%13,5
%7,8
%3,7%3,6
%1,4
%33,1
%25%18,6
%13,4
%3,9%3,2
%2,1
İNTERNET DİĞER GELİRLER ROAMING ARABAĞLANTI
25,14
19,60
34,18
19,94
24,33
36,61
31,14
15,45
23,85
14,98
ABONE BAŞINA VE ÇAĞRI BAŞINA AYLIK GELİR Şekil N’de ülkemizde hizmet veren mobil haberleşme sağlayıcıların 2013 yılından itibaren üç aylık ortalama ARPU rakamlarına yer verilmektedir. 2018 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla K.K. Turkcell için aylık kullanıcı başına ortalama gelir 25.14 ₺ ve Telsim için 34.18 ₺’dır10.
Şekil N Aynı şekilde 2018 yılı üçüncü çeyrek dönemi için mobil haberleşme sağlayıcıların ön ödemeli, faturalı ARPU ve ses & Data ARPU rakamlarına yer verilmektedir. Ön ödemeli ARPU rakamları incelendiğinde, 2018 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla K.K. Turkcell’in ön ödemeli ARPU’sunun 19,94 ₺ ve Telsim’in 24,33 ₺ olduğu görülmektedir. Faturalı ARPU rakamları incelendiğinde son çeyrekte K.K. Turkcell’in faturalı ARPU’sunun 36,61 ₺ ve Telsim’in 31,14 ₺ olduğu görülmektedir. Ses ARPU rakamları incelendiğinde son çeyrekte K.K. Turkcell’in ses12 ARPU’sunun 15,45 ₺ ve Telsim’in 23,85 ₺ olduğu görülmektedir. Son olarak, Data ARPU rakamları incelendiğinde son çeyrekte K.K. Turkcell’in Data ARPU’sunun 14,98 ₺ ve Telsim’in 19,60 ₺ olduğu görülmektedir.
ARPU AVERAGE REVENUE PER USAGE ARPU ABONE BAŞINA ORTALAMA GELİR
10 Toplam ARPU Hesaplama Yöntemi: Toplam Gelir / Dönem Ortalama Aktif Abone Sayısı (Toplam gelire, taahhüt karşılığı satılan cihazlardan elde edilen gelirler dâhil edilmemiştir.) 11 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır. 12 Ses ARPU: Toplam Ses Geliri/Ortalama Aktif Ses Hattı Sayısı - Data ARPU: Toplam İnternet Geliri/Ortalama İnternet Kullanıcı Sayısı
26 |
Kaynak: BTHK
Mobil ARPU, (₺/ay)11
Faturalı
Faturalı Genel ARPU Genel ARPU
Ses
Ön Ödemeli Ses Ön Ödemeli
Data
Data
2014 2015 2016 2017 2018
| 27
0,07
0,11
0,09 0,08
Şekil O’da Avrupa ülkeleri ile ülkemizin mobil ARPU rakamları kıyaslanmaktadır. Şekilde incelenen Avrupa ülkelerinde ortalama ARPU13 €18.23 (Haziran 2018) seviyelerinde iken ülkemizde 2018 yılı üçüncü çeyrek için ise €4.7014 seviyelerindedir.
Kaynak: GSMA Wireless Intelligence & BTK Türkiye & MCA
KKTC Ve AB’de Mobil ARPU, Ortalama, 2018 3. Çeyrek €
Şekil O Şekil P’de ülkemizde hizmet veren mobil haberleşme sağlayıcıların 2013 yılı dördüncü çeyreğinden itibaren üç aylık ortalama ARPM rakamlarına yer verilmektedir. 2018 yılının üçüncü çeyreğinde K.K. Turkcell için dakika başına aylık gelir 0.07 ₺ ve Telsim için 0.11 ₺’dir.15 Aynı şekilde, faturalı ve ön ödemeli ARPM endüstri ortalamaları da verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Mobil ARPM, (₺/ay)16
Şekil P
13 Avrupa ülkeleri için Wireless Intelligence 2018-2. Çeyrek verileri, Türkiye için 2018-2. Çeyrek BTK verisi kullanılmıştır. 14 Türk Lirası-Euro kuru olarak KKTC Merkez Bankası döviz kuru kullanılmıştır (1 Euro = 6,07 ₺ - 19 Aralık 2018) 15 Genel ARPM Hesaplama Yöntemi: Toplam Ses Geliri / Abonelerin Oluşturduğu Toplam Trafik16 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
AVRUPA KKTC AB ORTALAMASI
Genel ARPM
Genel ARPM
Q3 2013 Q3 2018
Endüstri Ortalaması (Faturalı)
Endüstri Ortalaması (Ön Ödemeli)
ARPM AVERAGE REVENUE PER MINUTE ARPM DAKİKA BAŞINA ORTALAMA GELİR
€4,
70
€5,
57
€8,
99
€10
,44
€11,
91
€12
,50
€14
,86
€16
,01
€16
,06
€16
,32
€17
,04
€17
,25
€18
,23
€18
,99
€19
,39
€19
,60
€21
,36
€27
,65
€29
,32
€29
,99
KK
TC
Türk
iye
Yun
anis
tan
Port
ekiz
İtaly
a
Alm
anya
Avu
stur
ya
Mal
ta
İspa
nya
Dan
imar
ka
Finl
andi
ya
Hol
land
a
Avr
upa
Ort
alam
ası
İngi
ltere
Fran
sa
Bel
çika
İsve
ç
Nor
veç
İşvi
çre
İrlan
da
AYLIK KULLANIM MİKTARI (MOU) MoU17 terimi ‘Minutes of Usage’ yani abone başına aylık ortalama dakika kullanımı, mobil telefon kullanım seviyesinin ölçümünde yaygın olarak kullanılan bir gösterge olup bir abonenin aylık ortalama konuşma süresi olarak tanımlanmaktadır. Aşağıdaki şekilde ülkemiz, Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletlerinde gerçekleşen ortalama aylık MoU rakamları paylaşılmaktadır. (Şekil R)
Şekil R
MOU MINUTES OF USAGE MOU ABONE BAŞINA AYLIK ORTALAMA KULLANIM
17 MoU değerleri aktif kullanıcıların görüşme süresi ortalamasını dakika olarak veren bir değer olduğu için değerler toplam hat sayısından ses hizmetine açık olmayan mobil hatlar (M2M hatları ve mobil bilgisayardan internet hatları gibi yalnızca veri iletmek amaçlı kullanılan hatlar) düşülerek hesaplanmaktadır.
28 |
Kaynak: GSMA Mobile Economy 2014 & Wireless Intelligence
901 DAKİKA
AVRUPA A.B.D.
227 DAKİKA
223 DAKİKA
| 29
Şekil S’de mobil haberleşme sağlayıcıların 2013 yılı üçüncü çeyreğinden itibaren gerçekleşen çeyreklik MoU değerleri aylık bazda verilmektedir. 2018 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla K.K. Turkcell’in MoU değeri 225 dakika ve Telsim’in ise 220 dakika olarak gerçekleşmiştir18.
Kaynak: BTHK
Mobil Haberleşme Sağlayıcı Bazında MoU Değerleri, Dk./Ay19
Şekil S Şekil Ş’de bazı Avrupa ülkeleri ile ülkemizdeki ortalama mobil telefon kullanım sürelerine yer verilmektedir. 2018’in üçüncü çeyreğinde 223 dakika olan ortalama aylık mobil dakika kullanımı diğer Avrupa ülkelerinde gerçekleşen (2018 2. Çeyrek verileri) ile aşağıda kıyaslanmaktadır.
Kaynak: GSMA Wireless Intelligence & BTK Türkiye & MCA
KKTC ve AB’de Mobil Abone Başına Ortalama Görüşme, Ortalama, 2018 3. Çeyrek, Dk./Ay
Şekil Ş
18 Genel MOU Hesaplama Yöntemi: Toplam Dönem Trafiği/ Ortalama Aktif Ses Hattı Sayısı 19 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
Q3 2013 Q3 2018
Endüstri Ortalaması (Faturalı)
Genel MOU
Genel MOU
Endüstri Ortalaması (Ön Ödemeli)
AVRUPA KKTC AB ORTALAMASI
225 220
327
151
453
336
315
313
312
293 28
628
1 270
260
228
227
223
223
214
201
171
166
160
142
137
115 112
Türk
iye
Fran
sa
İsve
ç
Bul
garis
tan
Mak
edon
ya
İtaly
a
İngi
ltere
İspa
nya
Rom
anya
Hırv
atis
tan
Yun
anis
tan
Avr
upa
Ort
alam
ası
KK
TC
Mac
aris
tan
Avu
stur
ya
Polo
nya
Çek
ya
Bel
çika
Hol
land
a
Alm
anya
Port
ekiz
Mal
ta
İsvi
çre
30 |
Aşağıdaki şekilde (Şekil T), 2009 yılının birinci çeyreğinden günümüze kadar çeyrek dönemler itibarıyla gerçekleşen Avrupa ve Türkiye aylık ortalama mobil telefon kullanım sürelerine yer verilmektedir. Ülkemize ait aylık ortalama mobil telefon kullanım süreleri ise Kurumumuzun kuruluş tarihi dolayısı ile 2012 yılı dördüncü döneminden itibaren elimizde bulunmaktadır.
Kaynak: GSMA Wireless Intelligence & BTK Türkiye
KKTC, Türkiye ve AB’de Mobil Abone Başına Ortalama Görüşme, Ortalama, Dk./Ay
Şekil T
Üstteki şekilde görülebileceği üzere, Türkiye ortalama görüşme süresi 2009 yılı üçüncü döneminde Avrupa ortalamasının üzerine geçerek, günümüze dek Avrupa ortalamasından yüksek seyretmiştir. Öte yandan ülkemiz MoU değerleri (endüstri ortalaması), Türkiye MoU değerlerinin (endüstri ortalaması) altında seyretmektedir.
Q1 2009 Q3 2018
227
453
223
| 31
EN ÇOK TRAFİK GÖNDERİLEN VE ALINAN ÜLKELER
Aşağıda 2018 yılı üçüncü çeyreğinde mobil şebekelerden en fazla trafik gönderilen ve alınan ülkelere yer verilmektedir. Bu üç aylık dönemde en çok trafik gönderilen ülkeler Türkiye, İngiltere, Nijerya, Pakistan ve Türkmenistan olmuştur. Mobil şebekelere en fazla çağrı gönderen ülkeler ise Türkiye, İngiltere ve Nijerya şeklinde sıralanmaktadır.
↑ EN FAZLA TRAFİK GÖNDERİLEN ÜLKELER↓ EN FAZLA TRAFİK ALINAN ÜLKELER
↑↓İNGİLTERE
#2
↑↓TÜRKİYE
#1 ↑
#4
↑TÜRKMENİSTAN
#5 ↑↓NİJERYA
#3
PAKİSTAN
Türkiye ve İngiltere dışında kalan ülkeler incelendiğinde, Nijerya yönüne gönderilen ve alınan trafiğin ülkede bulunan öğrencilerden, Pakistan ve Türkmenistan yönüne gönderilen trafiğin ise ülkede bulunan yabancı iş gücünden kaynaklandığı görülmektedir.
KISA NUMARALAR
Şekil U’da 2018 yılı üçüncü çeyreğinde mobil şebekelerden en fazla aranan (arama sayısına göre) kısa numaralar görülmektedir. Buna göre, 2018 yılının üçüncü çeyreğinde en fazla aranan kısa numaralar arasında 600 (K.K. Turkcell müşteri hizmetleri), 155 (Polis İmdat), 192 (Bilinmeyen numaralar) ve 548 (Telsim müşteri hizmetleri) yer almaktadır.
Kaynak: BTHK
En Sık Aranan Kısa Numaralar, 2018 3. Çeyrek
Şekil U
192 600
155
548
32 |
| 33
SERVICE
Kaynak: BTHK
Çeyreklere Göre Gönderilen Mobil SMS Miktarı, Milyon Adet
Şekil Ü
Q1 20
13
Q3 20
18
37,33 45,03 43,92
58,76
46,23 49,74
38,62 45,76
37,62 47,09
30,98
38,33
31,93 31,70
26,57 28,73
23,26 23,66
20,90
22,71 20,13
26,07 24,89
+
SMS – SHORT MESSAGING2013 yılı ilk çeyreğinden itibaren gönderilen aylık ortalama SMS sayısına Şekil Ü’de yer verilmektedir. Buna göre aylık SMS ortalaması sayısı 2013’ün ilk çeyreğinde 37.33 Milyon adet iken, 2018 yılının üçüncü çeyreğine kadar geçen 4 yıllık süre zarfında artışlar ve düşüşler yaşamış, sonuç olarak yaklaşık %33’lük düşüşle 24,89 Milyon adet seviyesine gerilemiştir. SMS sayıları çeyrekler itibariyle incelendiğinde; bir önceki dönem olan 2018 yılı ikinci çeyreğinde SMS sayısı yaklaşık 26,1 Milyon adet civarında gerçekleşirken, bu dönemde %4,5’lik düşüşle 24,9 Milyona gerilemiştir.
AKILLI TELEFON VE DATA KULLANIMI
Akıllı telefonların kullanımının yaygınlaşması ve bununla birlikte Data kullanımında gerçekleşen artış, Dünyada olduğu gibi ülkemizde de gözlemlenmektedir. Bu doğrultuda, aşağıdaki şekilde, ülkemizde faaliyet gösteren mobil haberleşme sağlayıcılar tarafından bildirilmiş olan, 2013 yılı ikinci çeyreğinden 2018 yılı üçüncü çeyreğine kadar geçen dönemde, abonelerin akıllı cihaz kullanım oranları ve cihazlarında kurulu olan işletim sistemine yer verilmektedir. (Şekil V)
Kaynak: BTHK
Akıllı Cihaz Kullanım Sayıları
20
Şekil V
Veriler incelendiğinde, abonelerin akıllı telefon kullanım oranında, 2013 yılının ilk çeyreğine kıyasla yaklaşık olarak %202’lik bir artış yaşandığı görülebilmektedir. Aynı şekilde, 2018 yılının üçüncü çeyreği, bir önceki çeyrekle kıyaslandığında ise, yaklaşık olarak %5’lik bir artışın yaşandığı gözlemlenmektedir.
20 Kurumumuz tarafından verilen toplam izin adedi akıllı ve akıllı olmayan cihazların tümünü içermektedir.
34 |
iOS (APPLE) ANDROID BLACKBERRY OS WINDOWS PHONE DİĞERLERİ
Kurumumuz tarafından verilen cihaz ithal izinleri
Kullanımdaki akıllı cihazlar
166.969 175.771 178.172
205.694 208.346 205.411
232.480
264.534
288.571 291.454
318.974 310.720
301.717 313.638 320.741
349.164 339.588
328.912 346.872
2014-1 2014-2 2014-32014-4 2015-1 2015-2 2015-3 2015-4 2016-1 2016-2 2016-32016-4 2017-1 2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3
+17,386+22,107
+31,435+28,061 +12,681
+20,520+20,378
+25,255+18,888
+19,097
+50,903
+71,643+25,417
+27,269
+55,293+36,164
+32,396
+44,331
+51,513
| 35
“2013 yılında 115 bin akıllı telefon ve tablet kullanıcısı bulunurken, 5 yıllık bir sürede %202’lik artışla 2018 üçüncü çeyreği itibarıyla 346 bin’e ulaşmıştır” 2014 yılı üçüncü çeyreğinden 2018 yılı üçüncü çeyrek sonuna kadar Kurum tarafından ithal izni verilen IMEI’li cihaz sayısı 819,667 adettir. Söz konusu cihazlar içerisinde yer alan, IMEI kullanan fakat kişisel kullanım cihazı (akıllı ve akıllı olmayan cihazlar) kategorisinde olmayan POS makinesi, araç takip cihazları gibi aygıtlar genel toplamdan düşüldüğünde, söz konusu rakamın 612,736 olduğu görülmektedir. Aşağıdaki şekilde (Şekil Y), ithal izni verilen kişisel kullanım cihazların marka ve dönemlere göre dağılımı gösterilmektedir.
Kaynak: BTHK
Kurum Tarafından İthal İzni Verilen Cihazlar21
Şekil Y
21 IMEI kullanan fakat kişisel kullanım cihazı (akıllı ve akıllı olmayan cihazlar) kategorisinde olmayan POS makinesi, araç takip cihazları gibi aygıtlar dâhil edilmemiştir.
iOS (APPLE) ANDROID BLACKBERRY OS WINDOWS PHONE DİĞERLERİ
2.997 1.290 1.348 1.802 3.159 2546 2.391 3.875 12.887
6.492 5.954 6.953 8.118 5.311 8.371 7.693
17.598
9.238 12.310 13.92119.544
13999 14.582
40.453
43.200
18.724 21.290
48.301
28.032 27.072
35.946 43.753
7.444
2.153 6.856 4.430
2.498
2343 2.078
6.574
15.521
2 3
1
3 3
4
-
31.435
28.061
12.681 20.520
20.378
25.225 18.888
19.097
50.903
71.643 25.417
27.269
55.293 36.164
32.396
44.331
2014-4 2015-1 2015-2 2015-3 2015-4 2016-1 2016-2 2016-3 2016-4 2017-1 2017-2 2017-3 2017-4 2018-1 2018-2 2018-3
36 |
2008 yılında kullanılmaya başlanan ve bu yılın son çeyreği itibarıyla dokuz yıla yakın bir süredir 3G hizmetlerini sunan mobil haberleşme sağlayıcılardan elde edilen verilere göre, mobil bilgisayardan ve cepten internet abone sayısı bir önceki çeyreğe göre yaklaşık %1,7 oranında artarak 361,191 olarak gerçekleşmiştir.
Şekil Z’de mobil haberleşme sağlayıcıların 2018 üçüncü çeyrek itibarı ile abone profiline (2G ve 3G toplam) yer verilmekte ve bu sayılar, geçmiş dönemler halinde belirtilmektedir. Buna göre, üçüncü çeyrekte toplamda 133,821 aktif 2G ve 361,191 aktif 3G abonesi bulunmaktadır. Aktif 3G kullanıcıların sayısı, aktif 2G kullanıcılarının önünde seyretmektedir.
Kaynak: BTHK
Toplam Aktif Abone Sayısı (Teknoloji Bazında)
Şekil Z
%73
%27
3G
2G Q1 2014 Q3 2018
202.
049
192.
629
178.
987
166.
024
174.
102
169.
125
164.
397
169.
022
153.
782
139.
669
130
.658
141.6
87
128.
358
136.
100
119.6
27
124.
238
118.5
14
121.2
24
133.
821
243.
150
247.7
38
255.
509
281.4
14
287.5
82
288.
902
297.8
60
307.1
15
308.
024
305.
858
316.
942
319.
950
316.
094
322.
500
340
.770
346.
172
351.7
77
356.
763
361.1
91
| 37
Şekil AA’de 3G hizmetlerine ilişkin ek detaylı veriler yer almaktadır. 2018 yılı üçüncü çeyreğinde 3G cepten internet kullanan abone sayısı 355,017 olurken; 3G mobil bilgisayardan internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı da 6,174’de22 kalmıştır. 2018 yılı üçüncü çeyrekte toplam bant hacmi talebi ise 10,380 Gbit olarak gerçekleşmiştir.
Şekil AA
22 2014 ve 2015 hariç, faturalı hatlar için mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı, ön ödemeli için mobil internet hizmeti alan abone sayısı toplanmıştır. 2014 öncesi kullanılan cepten internet abone sayısı varsayımsal olarak hesaplanmıştır.
Kaynak: BTHK
Mobil Genişbant Kullanıcıları, Gbit
% 1615 İnternet Bant Talebi
%2 Mobil İnternet
%98 Cepten İnternet
Q4 2013 Q3 2018
605 763 659
1.9392.0201.835 2.1942.785
4.041 4.341 4.2774.921 5.2275.2465.404
6.6717.232
8.0058.294
9.64510.04110.31510.380
175.
253 22
6.20
4
230
.929
239.
505
252.
263
274.
394
277.0
72
286.
491
297.0
89
299.
117
296.
914
309.
064
313.
218
310
.318
315.
569
333.
675
339.
748
346.
00
5
350
.435
355.
017
13.437
16.94616.80916.004
29.151
13.18811.83011.369
10.0268.9078.9447.8786.7325.776
6.931
7.0956.424
5.7726.3286.174
2013 → 2018SON BEŞ YIL İÇERİSİNDE
MOBİL GENİŞBANT KULLANIM HACMİNDEKİ
ARTIŞ
38 |
Cep telefonundan internet kullanımına bakılacak olursa, Şekil AB’de cepten internet abonelerinin kullanım miktarına göre dağılımı verilmektedir. Buradaki dağılıma göre aboneler tarafından en fazla tüketim%27,5’lik oran ile 8 GB üzeri ve %24,7 ile 1-4 GB kullanım aralıklarında yapıldığı görülmektedir. Aynı şekilde, mobil bilgisayardan internet abonelerinin kullanım miktarına göre dağılımı da verilmektedir. Şekil incelendiğinde 50 MB ve altı kullanımı olan abonelerin oranının yaklaşık olarak %43,9 olduğu anlaşılmaktadır. En az kullanımı gösteren 50-100 MB aralığında ise abonelerin %2’si bulunmaktadır.
Kaynak: BTHK
Mobil Cepten Ve Bilgisayardan İnternet Abonelerinin Kullanıma Göre Dağılımı
Şekil AB
Mobil İnternet
Cepten İnternet
%11,8
%1,9
%3,7
%11,1
%24,7
%19,3
%27,5
%43,9
%2
%3,4
%7,8
%12,5
%9,5
%20,8
0-50 MB
50 MB-100 MB
100 MB-250 MB
250 MB-1 GB
1 GB-4 GB
4 GB-8 GB
> 8 GB
| 39
İSTASYON DAĞILIMI Ülkemizde faaliyette bulunan mobil haberleşme sağlayıcıların kurulu bulunan istasyon sayılarına ve ilgili istasyonların ilçe bazında dağılımlarına aşağıdaki şekilde yer verilmektedir. İlgili şekilde (Şekil AC), 2018 yılı üçüncü çeyrek itibarı ile kurulu istasyonların sayıları yer almaktadır. Toplam istasyon sayısının 2013 yılının ilk çeyreğinden günümüze kadar 521’den 680’e çıkmıştır.
Kaynak: BTHK
Baz İstasyonlarının İlçelere Göre Dağılımı, 2018 - 3. Çeyrek23
LEFKOŞA MAĞUSA GİRNE GÜZELYURT İSKELE TOPLAM 21
Şekil AC
23 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
680
210
122
21657
75
2.2
Sabit Haberleşme Sektörü 2018 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaklaşık %24,2 penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 85,350 kayıtlı sabit şebeke kullanıcısı bulunmaktadır. Sabit şebekede ülkemizde yetkili bulunan tek haberleşme sağlayıcı KKTC Telekomünikasyon Dairesi’dir. Aynı dönemde, Telekomünikasyon Dairesi’nin sabit telefon gelirleri yaklaşık 12,58 Milyon ₺24 olarak gerçekleşmiş olup bir önceki döneme göre %3.3 oranında azalmıştır.
2018 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla 85,350 sabit şebeke abonesi bulunan ülkemizde penetrasyon oranı bir önceki çeyreğe göre %0.1 azalmış, 2017 yılının üçüncü çeyreğine göre ise %2.2 azalarak yaklaşık %24,225 seviyesine gerilemiştir. Ülkemizin ortalama hane halkı büyüklüğünün 2.9526 olduğu göz önünde bulundurulduğunda sabit telefon hizmetlerinin azalmakla birlikte halen önemli bir kesimine ulaştığını söylemek mümkündür.
Kaynak: BTHK
Sabit Abone Sayısı Ve Penetrasyon, 2018 3. Çeyrek
Şekil AÇ Q1 2015 Q3 2018
97.8
82
98.0
30
97.5
90
97.7
34
88.5
55
90.9
35
90.9
36
90.9
21
90.7
56
90.4
65
90.2
91
97.2
00
85.7
02
85.4
95
85.3
50
%30 %29,6 %29,2 %28,9
%25,8%26,6 %26,6 %26,6 %26,5 %26,4 %26,4
%28,4
%24,3 %24,3 %24,2
24 Telekomünikasyon Dairesi’nin gelir verileri geriye dönük olarak güncellenmiştir. 25 KKTC 2011 De-facto nüfusu 294,600 olup, 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin olarak nüfus DPÖ tarafından projeksiyon alınarak hesaplanmıştır. (2013 DPÖ Projeksiyonu: 306,368 & 2014 DPÖ Projeksiyonu: 320,884 & 2015 Projeksiyonu: 338,537 & 2017 Projeksiyonu: 351,965)26 DPÖ Verisi – 2011 Nüfus sayımı sonuçlarına göre
40 |
| 41
9.92811.952
5.926 6.100
3.605 3.235 2.955
Aşağıdaki Şekil AD’de sabit ses aboneliği yanında, Telekomünikasyon Dairesi’nin altyapısını sunmakta olduğu xDSL teknolojisine dayalı hizmetlerden yararlanan aboneler görülmektedir. Buradagörülebileceği üzere, 85,350 kayıtlı abonenin 18,678 tanesi ilgili hizmetlerden yararlanmakta, bu rakam da toplam ses abonelerinin yaklaşık olarak %22’sine denk gelmektedir. Ön ödemeli (chip) kartlar ve data devreleri (2,120) ise kayıtlı aboneler içerisinde %2.5 paya sahiptir.
Sabit telefon hizmetlerini sunan KKTC Telekomünikasyon Dairesi (Telekomünikasyon Dairesi) ön ödemeli (chip) kartlar ile de son kullanıcılara arama hizmetleri sunmaktadır. Telekomünikasyon Dairesinin 2018 yılının üçüncü çeyreği itibarıyla sattığı toplam ön ödemeli kart adedi 2,955 olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Telekomünikasyon Dairesi’nin Toplam Ön Ödemeli Kart Satış Adedi
Şekil AE
Kaynak: BTHK
xDSL Aboneler
Şekil AD
↓%50 ↑%20
↑%3
64,552 SADECE SES
SES + xDSL – 18,678
CHIP KART + ÖZEL DEVRELER – 2,120
Q4 2016 Q3 2018
↓%41
↓%10↓%9
%75.6%22
%2,5
42 |
286,52255,70
278,78267,46
294,08
265,35
297,56286,26305,45272,63
315,52297,98
323,99306,00
342,04
325,25
341,08
311,21
81,4480,9982,1675,98 73,0769,6068,38 69,3262,7964,2465,79 60,2865,47 50,31 52,49 51,49
73,07
45,89 42,31
SABİT PAZARDA TRAFİK HACMİ 2018 yılının ikinci çeyreğinde yaklaşık 44,9 Milyon dakika olan Telekomünikasyon Dairesi’nin ses trafiği, 2018 yılının üçüncü çeyreğinde 42,3 Milyon dakika olarak gerçekleştiği ve bir önceki döneme göre yaklaşık olarak %6 oranında düştüğü, geçen senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında ise %17,8 oranında azaldığı görülmektedir. Sabit trafik hacmindeki bu değişim dönemler itibarıyla Şekil AF’de verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Telekomünikasyon Dairesinin Dönemlere Göre Toplam (Giden/Originating + Gelen/Terminating) Trafiği, Milyon Dakika
Şekil AF
Q4 2013 Q3 2018
+
Telekomünikasyon Dairesi
2018 3. Çeyrek
“2018 yılının üçüncü dönemine ait trafik bilgileri incelendiğinde toplam trafiğin %88’ini mobil, %12’sini ise sabit şebekede gerçekleştiği görülmektedir. Geçen yılın aynı döneminde toplam trafik dağılımı %86 mobil - %14 sabit olmuştur. ”
2017 3. Çeyrek
266,58265,14
| 43
Çeyrek dönemler itibarı ile Telekomünikasyon Dairesinin şebekesinde gerçekleşen trafik dağılımının seyrinin gösterildiği aşağıdaki Şekil AG’de, 2018 yılının ikinci döneminde %37,5 olan şebeke içi trafiğin toplam trafik içindeki payının 2018 yılı üçüncü çeyrek döneminde %38,1 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Bununla birlikte 2018 yılının ikinci çeyreğinde toplam trafiğin %39.6’sını oluşturan mobile doğru trafik (K.K. Turkcell + Telsim) 2018 yılının üçüncü çeyreğinde %38.6 seviyesine gerilemiştir. Sabit şebekede üretilen ve alınan son 5 dönemdeki toplam trafik dağılımına aşağıda yer verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Telekomünikasyon Dairesi’nin Trafik Dağılımı, Giden/Originating +
Gelen/Terminating Milyon Dakika, (K=Bin)
Şekil AG
16,1
9,8
10,0
6,3
92K
16,8
10,2
11,0
6,8
93K
18,1
10,5
10,4
6,8
90K
26,4
20,4
16,6
9,5
90K
18,9
12,9
11,4
8,3
91K
ŞEBEKE İÇİ YURTDIŞI KKTCELL TELSİM DİĞER
SABİT PAZARDA GELİRLER Aşağıdaki şekilde (Şekil AĞ) 2011 yılından 2017 yılına kadar gerçekleşen sabit telekomünikasyon hizmetlerinden elde edilen net satış bilgilerine yıllık olarak yer verilmektedir. Elde olan 4 yılın verisi birbiri ile kıyaslandığında, sabit gelirler 2011 yılında 33.98 Milyon ₺ olarak gerçekleşirken, 2012 yılında bir önceki yıla göre %10.36 oranında artış göstererek 37.50 Milyon ₺’ye yükselmiştir. 2014 yılının sonunda sabit gelirler 50.70 Milyon ₺’ye ulaşarak 2012 senesine kıyasla %35.2 oranında artmıştır27. 2015 yılı sonunda sabit gelirler 47.8 Milyon ₺ olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılı sonunda sabit gelirler 51.6 Milyon ₺’ye ulaşarak %8 oranında yükselmiştir. Son olarak 2017 yılı sonunda sabit gelirler 51 Milyon ₺ olup %1 oranında gerilemiştir.
Kaynak: BTHK
Yıllar İtibariyle Sabit Hizmetlerden Elde Edilen Gelir, Milyon ₺28
Şekil AĞ
Çeyrek verilere bakıldığında, 2018 yılının üçüncü çeyreğinde Telekomünikasyon Dairesinin toplam gelirleri 12,576,309 ₺ olarak gerçekleşmiş, bir önceki döneme kıyasla (13,017,655 ₺ - 2018 2. Çeyrek) %3,4 oranında azalmıştır. Diğer sayfadaki Şekil AH’de sabit pazarda Telekomünikasyon Dairesi’nin son çeyrekteki net gelirlerinin dağılımına yer verilmektedir.
Aynı şekilde, Telekomünikasyon Dairesi’nin son iki çeyrekteki (2018 ikinci çeyrek ve 2018 üçüncü çeyrek) gelir getiren farklı hizmetlerinin, toplam geliri üzerinde olan dağılımı yer almaktadır. Buna göre Telekomünikasyon Dairesi’nin Daire üzerinden yapılan yurtiçi ve uluslararası trafik taşıma, abonelik ve altyapı ve parselasyon gelirleri bir önceki döneme göre artış gösterirken, erişim, arabağlantı, data devresi ve erişim, PSTN, chip kart, rehberlik hizmet, ve diğer gelirlerinin azaldığı gözlemlenmektedir. En yüksek düşüş, %23 (39,999 ₺ - 2018 3. Çeyrek & 30,786 ₺ - 2018 2. Çeyrek) ile data abonelik gelirlerinde yaşanmıştır.
27 KKTC Telekomünikasyon Dairesi tarafından Kurumumuza sunulmuş olan 2014 gelirleri güncellendiğinden, söz konusu veri bu dönemde değişmiştir.28 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
44 |
↑%35 ↓%5.7↑%10
↑%8
33,98 37,50
50,70 47,80 51,60 51,02
2011 2012 2014 2015 2016 2017
↓%1
| 45
Kaynak: BTHK
Gelir Dağılımı,2018 – 3. Çeyrek, Milyon ₺
2018 – 2. Çeyrek & 2018 - 3. Çeyrek
Şekil AH
2018 ikinci çeyrekte toplam gelirlerin %30’unu oluşturan PSTN hizmetlerinin 2018 üçüncü çeyrekte toplam gelirlerdeki payı %29,1 seviyesine gerilemiştir. 2018 ikinci çeyrekte toplam gelir içinde %27.7’lik bir paya sahip olan abonelik gelirlerinin, üçüncü çeyrekte toplam gelir içindeki payı %28.8’e yükselmiştir. 2018 ikinci çeyrekte chip kart gelirleri, toplam sabit gelirlerin %0.12’si iken; aynı hizmetin payı 2018 üçüncü çeyrekte %0.11’e gerilemiştir.
ARABAĞLANTI CHIP KART & DİĞER xDSL DATA DEVRESİ ERİŞİM ABONELİK PSTN (SES)
2018 2. Çeyrek
13.02 Milyon ₺
PSTN (SES)
CHIP KART xDSL ARABAĞLANTI & DİĞER ERİŞİM DATA
DEVRESİ ABONELİK
(SES)
2018 3. Çeyrek
12.57 Milyon ₺
₺3,66 3,62
0,01
0,85 1,35
2,47
0,02
0,8
5 0
,85
1,37
1,35
2,69
2,47
3,61
3,62
3,91
3,66
ABONE BAŞINA AYLIK GELİR (ARPU)Şekil AI’de Telekomünikasyon Dairesi’nin ses hizmetlerine ilişkin 2013 son çeyrekten ve 2018 yılı üçüncü çeyreğe kadar gerçekleşen aylık bazda ortalama ARPU (Average Revenue per User: Abone Başına Aylık Ortalama Gelir) değerlerine yer verilmektedir. 2018 yılı üçüncü çeyrek verilerine göre Telekomünikasyon Dairesi’nin abone başına aylık geliri 49.07 ₺29 olarak gerçekleşmiştir. Ses ve Data ARPU rakamları incelendiğinde 2018 üçüncü çeyrekte Telekomünikasyon Dairesinin ses ARPU’sunun 29,24 ₺ ve Data ARPU’sunun ise 79,94 ₺ olduğu görülmektedir.30
Kaynak: BTHK
SABİT ARPU, (₺/Ay)31
Şekil AI
ARPU AVERAGE REVENUE PER USAGE ARPU ABONE BAŞINA ORTALAMA GELİR
29 ARPU Hesaplama Yöntemi: Toplam Gelir / Ortalama Kayıtlı Abone Sayısı 30 Ses ARPU: Toplam Ses Geliri / Ortalama Aktif Ses Hattı Sayısı - Data ARPU: Toplam Data Geliri / Dönem Ortalama Data Abone Sayısı31 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
46 |
Data
Genel ARPU
Ses
Q4 2013 Q3 2018
49,07
29,24
79,94
| 47
AYLIK KULLANIM MİKTARI (MOU)Şekil AJ’de 2013 yılı son çeyreği ve 2018 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla sabit telefon abonelerine ait MoU (Minutes of Usage - Abone başına aylık ortalama kullanım miktarı) değerleri gösterilmektedir. 2018 yılı ilk üç aylık döneminde 169 dakika olarak gerçekleşen sabit MoU32, bir önceki döneme (180) göre %5.8 oranında düşmüştür.
Kaynak: BTHK
Sabit MOU, Dakika/Ay33
Şekil AJ
MOU MINUTES OF USAGE MOU ABONE BAŞINA AYLIK ORTALAMA KULLANIM
32 MOU Hesaplama Yöntemi: Toplam Dönem Trafiği/ Ortalama Kayıtlı Ses Hattı Sayısı33 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
Kaynak: BTHK & BTK TÜRKİYE
Q4 2013 Q3 2018
169 DAKİKA
106 DAKİKA
276
169
48 |
EN ÇOK TRAFİK GÖNDERİLEN VE ALINAN ÜLKELER
Aşağıdaki çizimde, 2018 yılı üçüncü çeyreğinde Telekomünikasyon Dairesi hatlarından en fazla trafik gönderilen ve alınan ilk iki ülkeye yer verilmektedir. Bu üç aylık dönemde en çok trafik gönderilen ülkeler Türkiye ve İngiltere olmuştur. Telekomünikasyon Dairesi hatlarına en fazla çağrı gönderen ülkelere bakıldığında ise ilk iki sırayı yine Türkiye ve İngiltere’nin aldığı görülmektedir.
↑ EN FAZLA TRAFİK GÖNDERİLEN ÜLKELER↓ EN FAZLA TRAFİK ALINAN ÜLKELER
↑↓İNGİLTERE
#2
↑↓TÜRKİYE
#1
KISA NUMARALAR
Şekil AK’de 2018 yılı üçüncü çeyreğinde Telekomünikasyon Dairesi hatlarından en fazla aranan (arama sayısına göre) 3 kısa numara görülmektedir. Buna göre, 2018 yılının üçüncü çeyreğinde en fazla aranan kısa numaralar, 192 (Bilinmeyen numaralar), 161 (Telekomünikasyon Dairesi Arıza) ve 163 (Telekomünikasyon Dairesi Borç Sorgulama) olmuştur.
Kaynak: BTHK
En Sık Aranan Kısa Numaralar, 2018 3. Çeyrek
Şekil AK
192
161
163
| 49
2.3
Sabit İnternet ve Genişbant Sektörü 2018 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla sabit genişbant internet pazarında, Dünya ve Avrupa eğilimleri ile doğru orantılı olarak gerek haberleşme sağlayıcı bazında, gerekse artan kullanım miktarı bakımından artış olduğu gözlemlenmektedir. 2018’in üçüncü çeyreğinde gerçekleşen rakamlara bakılacak olunursa, ülkemizde 34 adet yetkilendirilmiş ve aktif olan internet servis sağlayıcısı (İSS) bulunmaktadır. Aşağıdaki şekilde (Şekil AL), haberleşme sağlayıcıların yıllar itibarı ile yetkilendirme kırılımına yer verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Yıl Bazında Yetkilendirilen İnternet Servis Sağlayıcılar
Şekil AL
MEVCUT YETKİLENDİRİLMİŞ
2018
2017
2016
2015
2014
132
5
3
8
3
50 |
| 51
SABİT İNTERNET HİZMET TÜRLERİNE GÖRE DAĞILIM 2018 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla ülkemizde 198,26334 35 sabit genişbant internet abonesi bulunmaktadır. Bir önceki dönem ile kıyaslanacak olursa, geçtiğimiz üç aylık dönemden günümüze dek sabit genişbant abone sayısında %3’lük bir artış (2018 - 2. Çeyrek’te 192,504 abone) meydana geldiği görülmektedir. Genişbant olmayan Dial-Up abone sayısı geçmişe kıyasla ciddi derecede azalmış ve yapılan bildirimlere göre ülke çapında 5 aboneye (2014 yılsonu itibarı ile 32 abone) inmiştir. Sabit İnternet ve genişbant abonelerinin, kullanmakta oldukları hizmet türüne göre dağılımlarını gösteren tablo aşağıda yer almaktadır. (Şekil AN)
Kaynak: BTHK
Sabit İnternet Abone Sayıları, 2018 – 3. Çeyrek36
Şekil AN Toplam abone rakamları içerisinde yer alan ve Lifecell Digital Ltd. tarafından bildirilen Hostpot abone sayısı (93,876), ilgili şirketin yan kuruluşu olan Kuzey Kıbrıs Turkcell mobil abonelerinin bir kısmına ek fayda olarak sunulmuş, dolayısı ile yalın hizmet olarak satın alınmamıştır. Bu yüzden, raporun ilerleyen kısımlarında, söz konusu haberleşme sağlayıcıya ait olan Hotspot abone rakamı, değerlendirmeye dâhil edilmeyecektir. Şekil AO’da ise 2018 yılı
üçüncü çeyrek itibarıyla sabit internet ve genişbant abonelerinin hizmet türüne göre dağılımları yer almaktadır. Buna göre, toplam sabit internet abonelerinin %92’lik oranı, hizmet
34 Toplam abone sayısı, internet servis sağlayıcılarından ve Telekomünikasyon Dairesi’nden değişik dönemlerde sunulan çoklu verilerden derlenerek tespit edilmiştir. 35 Toplam abone sayısında, 2016 yılı 4. Çeyrek’te meydana gelen yüksek artış, Kuzey Kıbrıs Turkcell’in bu dönemde bildirdiği 34,238 Hotspot abonesinin yarattığı farktır. 36 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
Q1 2014 Q3 2018
TOPLAM ABONE:
198,263
Fiber
Dial-Up
71
5
32.058 32.796
37.330 40.562 38.838
47.007 55.438
68.105 72.737 76.887
21.854 21.261 21.021
20.691 20.481
20.382 20.045
21.110 18.863 18.678
2.836 6.120 5.896 5.811 7.503
44.121
75.301
91.749
94.304
100.899
Hotspot
xDSL
Wireless
52 |
türü olarak Wireless veya xDSL teknolojilerini kullanmaktadır. Detaylı bakılacak olursa, en fazla tercih edilen sabit bağlantı yöntemi, %74 ile Wireless olurken, ikinci sırada %18 ile xDSL gelmektedir. Abonelerin %6,7’si bağlantı yöntemi olarak Hotspot’u tercih ederken, Fiber kullanımı bu dönemde de sadece kurumsal müşteriler bazında sınırlı kalarak %0.07 ile en az yararlanılan genişbant hizmet türü olmuştur.
Kaynak: BTHK
Sabit İnternet Abonelerinin Hizmet Türüne Göre Dağılımı, %
Şekil AO
Şekil AP’de xDSL abone sayılarının üçer aylık dönemler itibarıyla seyrine yer verilmektedir. 2017 yılı üçüncü çeyreğinde 19,893 olan abone sayısı, 2018 yılı üçüncü çeyreğinde 18,678 olarak gerçekleşmiştir. Ülkemizde xDSL abonelerine ağırlıklı olarak ADSL az sayıda da G.SHDSL (101) teknolojileri ile hizmet sunulmaktadır. Aynı şekilde kartlı/ön ödemeli ve Data devresi aboneleri de dönemler halinde verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Toplam Data Abone Sayıları
Şekil AP
17,9
0,00
73,7
0,076,7 1,65
xDSL DIAL-UP WIRELESS FIBER HOTSPOT DİĞER
≈ %92
KARTLI/ÖN ÖDEMELİ
DATA DEVRESİ
xDSL
Q3 2015 Q3 2018
20.6
91
21.5
26
20.4
81
20.5
33
20.5
09
20.3
82
20.2
06
20.0
45
19.8
93
21.11
0
18.8
63
18.6
76
18.6
78
1.111 1.103 1.110 1.122 1.124 1.138 1.124 1.104 1.073
1.239
1.037 1.034 1.012
1.128 1.128 1.128 1.198 1.184 1.159 1.149 1.142 1.130161
1.113 1.106 1.108
| 53
KURUMSAL BİREYSEL
Şekil AR’de İSS’lerin abone portföyü bireysel (özel kişilik)/kurumsal (tüzel kişilik) ayrımında incelenmektedir. Toplam abonelerin yaklaşık %91.5’i bireysel, %8,5’i ise kurumsaldır.
Şekil AR
SABİT İNTERNET GENİŞBANT BAĞLANTI HIZLARI Şekil AS’de sabit genişbant internet abonelerinin hızlara göre dağılımına yer verilmektedir. Buna göre 2018 yılı üçüncü çeyrekte ülkemizde sabit genişbant abonelerinin yaklaşık %24’ünün 4 Mbit/s hızı tercih ettikleri görülmektedir. Bunu, %21 ile 10 Mbit/s ve üzeri hızları tercih eden aboneler izlemektedir. 2 Mbit/s hızında bağlantıları tercih eden abonelerin oranı da yaklaşık %19 olup, 4 Mbit/s – 10 Mbit/s arası hız tercih eden abonelerin oranı yaklaşık %24’dür. Bu dönemde 2 Mbit/s altı hızları tercih edenlerin oranı %6.2 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Hızlara Göre Sabit Genişbant İnternet Abonelerinin Dağılımı, Mbit/s,
2018- 3. Çeyrek
Şekil AS
Kaynak: BTHK
Abonelerin Bireysel-Kurumsal Bazda Ayrımı, %, 2018 - 3. Çeyrek
0.5 1 2 3 4 5 8 10 >10
%8,5 %91,5
0,03
6,21
19,03
3,93
23,78
8,3512,36
3,97
21,36
8,41 8,67 11,47 16,05 18,99
25,52
51,18
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
SABİT GENİŞBANT İNTERNET PAZARINDA GELİRLER Aşağıdaki şekilde (Şekil AT) 2011 yılından 2017 yılına kadar gerçekleşen sabit internet ve genişbant hizmetlerinden elde edilen gelir bilgilerine yıllık olarak yer verilmektedir. İSS’lerin 2015 yılı gelirleri bir önceki yıla (16,048,930.52 ₺) göre %18 artarak 18,991,301.19 ₺ seviyesinde gerçekleşmiştir. 2016 yılı gelirleri bir önceki yıla göre %34 artarak 25,524,593 ₺ seviyesinde gerçekleşmiştir. Son olarak, 2017 yılı gelirleri bir önceki yıla göre %100 artarak 51,176,167 ₺ seviyesinde gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Yıllar İtibarıyla Sabit İnternet Hizmetlerden Elde Edilen Gelir, Milyon ₺
Şekil AT
2018 yılı üçüncü çeyrekte internet servis sağlayıcılığına ilişkin toplam gelir yaklaşık 17,735,009.36 ₺ seviyesinde gerçekleşmiştir. 2018 yılı ikinci üç aylık dönemi incelendiğinde, internet servis sağlayıcılarının dönemsel gelirinin bir önceki döneme kıyasla (16,465,827.31 ₺) %7,7 oranında arttığı görülmektedir. Diğer sayfadaki Şekil AU’da sabit genişbant pazarında yer alan haberleşme sağlayıcıların son çeyrekteki net gelirlerinin dağılımına yer verilmektedir.
Aynı şekilde, internet servis sağlayıcıların son iki çeyrekteki (2018 ikinci çeyrek ve 2018 üçüncü çeyrek) gelir getiren farklı hizmetlerinin, toplam geliri üzerinde olan dağılımı yer almaktadır. Buna göre xDSL, Wireless ve Hotspot gelirleri bir önceki döneme göre artarken, Fiber ve diğer gelirlerinin gerilediği gözlemlenmektedir. Dial-up hizmetlerinden bu dönemde gelir elde edilmemiştir.
54 |
↑%3.1↑%32
↑%40 ↑%18↑%34
↑%100
| 55
Kaynak: BTHK
Gelir Dağılımı,2018 – 3. Çeyrek, Bin ₺
2018 – 2. Çeyrek & 2018 - 3. Çeyrek
Şekil AH
2018 ikinci çeyrekte toplam gelirlerin %51’ini oluşturan Wireless hizmetinin 2018 üçüncü çeyrekte toplam gelirlerdeki payı %56 olmuştur. 2018 ikinci çeyrekte toplam gelir içinde %2,9’luk bir paya sahip olan xDSL gelirlerinin, 2018 üçüncü çeyrekte toplam gelir içindeki payı %2,8’e gerilemiştir.
FIBER DİĞER xDSL HOTSPOT WIRELESS
2018 2. Çeyrek
16.47 Milyon ₺
2018 3. Çeyrek
17.73 Milyon ₺
xDSL WIRELESS FIBER HOTSPOT DIAL-UP DİĞER
492 0,00
9.886
151
6.767
439
478
15
1
572
43
9
471
492
6.59
7 6.
767
8.348
9.886
ABONE BAŞINA AYLIK GELİR (ARPU) Şekil AU’de İnternet Servis Sağlayıcıların sunduğu sabit genişbant internet hizmetlerine ilişkin 2014 yılı başından 2018 üçüncü çeyreğe kadar gerçekleşen aylık bazda ortalama ARPU (Average Revenue per User: Abone Başına Aylık Ortalama Gelir) değerlerine yer verilmektedir. 2018 yılı üçüncü çeyrek verilerine göre İSS’lerin abone başına aylık geliri 30.26 ₺37 olarak gerçekleşmiştir.
Kaynak: BTHK
Sabit Genişbant İnternet’te ARPU, (₺/Ay)38
Şekil AÜ
Değişik genişbant hizmet türlerine göre, sektörün ARPU rakamları incelendiğinde 2018 üçüncü çeyrekte ortalama Wireless ARPU’sunun 44,23 ₺, Hotspot ARPU’sunun 22,48 ₺ ve son olarak xDSL ARPU’sunun 8,77 ₺ olduğu görülmektedir.
ARPU AVERAGE REVENUE PER USAGE ARPU ABONE BAŞINA ORTALAMA GELİR
37 ARPU Hesaplama Yöntemi: Toplam Gelir / Kayıtlı Abone Sayısı Dönem Ortalaması 38 Tarihsel verileri gösteren detay tablosu raporun son bölümünde bulunmaktadır.
56 |
Wireless
Genel ARPU
Hotspot
xDSL
Q1 2014 Q3 2018
44,23
22,48
30,26
8,77
Şekil AU’de ülkemiz ve OECD ülkelerinde sabit genişbant internet penetrasyon oranları temel bağlantı teknolojilerine göre verilmektedir. OECD ortalama penetrasyon oranları Aralık 2017 itibarıyla DSL için %12.4 ve Fiber için %7.1 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ülkemizde ise Eylül 2018 itibarıyla sabit genişbant internet penetrasyon oranlarının DSL için %5.3 ve Fiber için %0.02 seviyesinde olduğu görülmektedir.39
Kaynak: OECD Genişbant Portalı
OECD Ülkelerinde Sabit Genişbant İnternet Penetrasyon Oranları, %
39 OECD ülkelerinin verileri Aralık 2017, KKTC verileri ise Eylül 2018 tarihlidir.
FİBER
Şekil AU
22,331,1
35,31,8
22,031,1
7,723,2
29,818,4
16,710,6
27,614,9
1,85,1
10,86,4
9,1
10,37,3
19,410,3
12,418,018,018,3
9,011,7
7,911,0
8,37,7
5,96,0
4,24,0
5,3
16,75,4
0,1
9,90,5
8,00,9
10,612,0
17,6
11,923,7
20,014,2
17,514,2
6,811,4
13,40,8
9,57,1
0,9
0,27,6
4,66,3
3,05,4
4,22,531,97
2,21,425
0,02
İzlandaFransa
YunanistanKore
Lüksemburgİngiltere
İsveçİsviçre
AlmanyaYeni Zelanda
DanimarkaNorveç
İsrailAvustralya
JaponyaLitvanyaİspanyaLetonya
FinlandiyaHollandaEstonyaPortekiz
İrlandaSlovenya
OECDİtalya
AvusturyaBelçika
SlovakyaKanada
MacaristanTürkiye
ÇekyaABD
MeksikaPolonya
ŞiliKolombiya
KKTC
| 57
Şekil AÜ’de OECD ülkeleri ve ülkemizde nüfusa göre sabit ve mobil genişbant penetrasyon oranlarına yer verilmektedir. Ülkemizde nüfusa göre sabit genişbant penetrasyon oranı %29.7 iken OECD ülkeleri penetrasyon ortalaması %30.4’dür. Mobil genişbant penetrasyon oranı ülkemizde %102 iken OECD ortalaması %102.4’dür.40
Kaynak: OECD Genişbant Portalı
OECD Ülkelerinde Sabit-Mobil Genişbant İnternet Yaygınlığı, %
MOBİL GENİŞBANT
SABİT GENİŞBANT
Şekil AÜ
48,648,8
66,572,071,270,5
66,086,0
69,182,8
72,082,2
94,486,2
75,786,687,8
79,286,1
94,984,588,2
101,1102
90,398,8102,498,4
93,7116,8
111,9111,7120,5
132,7132,4132,4
127,5
12,830,2
13,915,1
27,628,935,4
16,534,7
25,837,8
29,618,4
27,438,6
28,328,5
40,235,9
31,142,839,4
29,229,7
42,133,730,440,9
46,827,139,441,2
38,429,831,833,7
42,9
KolombiyaMacaristan
MeksikaTürkiye
İsrailSlovenya
YunanistanŞili
PortekizSlovakya
KanadaÇekya
Polonyaİtalya
BelçikaLitvanya
AvusturyaAlmanya
LüksemburgİspanyaFransa
İngiltereİrlanda
KKTCHollanda
Yeni ZelandaOECD
Norveçİsviçre
Letonyaİzlanda
Koreİsveç
EstonyaAvustralya
ABDDanimarka
40 OECD ülkelerinin verileri Aralık 2017, KKTC verileri ise Eylül 2018 tarihlidir.
58 |
| 59
2018 yılı üçüncü çeyreğinde toplam sabit genişbant internet kullanım (indirme ve yükleme) miktarı dönemsel olarak yaklaşık 30,515 TB olarak gerçekleşmiştir. Bu kullanımın yaklaşık %80.2’si (24,476 TB) veri indirme, %19.8’i veri yükleme (6,038TB) şeklinde gerçekleşmiştir. Son bir yılda gerçekleşen toplam indirme ve yükleme miktarı ise yaklaşık olarak 64,889 TB (64.89 Petabyte) olarak hesaplanmıştır.
Buna göre, abone başına düşen indirme 72.9 GB/ay ve yükleme ise 14.5 GB/ay olarak hesaplanmaktadır. Alttaki şekilde (Şekil AV), farklı İSS’lerin aylık toplam indirme ve yükleme hacimleri gösterilmektedir.
Kaynak: BTHK
İSS Bazında Sabit Genişbant İnternet Kullanımı, (TB/Ay)41
41 2018 3. Çeyrekte veri indirme/yükleme bildirimde bulunan İSS’ler dâhil edilmiştir.
YÜKLEME
İNDİRME
Şekil AV
15 7
4 6
13 6
11 9
43 17
23
167
2940
35
50
97
67
62
55
220
152
667
186
7,721,3
37,7 40
,5 44,7
39,7 53
66
85,0
83,3
159,0
179,5
166,7
333,0
370,3
403,3
433
417
533,33
545,21
620,45
605,37
956,67
666,67
1.172,64
Gizmo Swift
Fixed
Lifecell
SurfaceNet
RoyalNet
Longson
Netbir
KKTCELL
Cyp Wireless
Highlevel
Ensonnet
Comtech
Megafox
Cypking
Netpoint
Vodafone
Arınet
Towernet
Çağnet
Multimax
Flytom
Xrealnet
Broadmax
Freenet
Netonline
2.4
Çağrı Taşıma Sektörü 2018 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla çağrı taşıma hizmeti sunmak amacı ile Kurum tarafından yetkilendirilmiş 5 elektronik haberleşme sağlayıcı bulunmaktadır. Kurum, 2014 yılının ilk çeyreğine dair verilerden başlayarak, 2018’in üçüncü çeyreğine kadar gerçekleşen çağrı taşıma miktarını kayıt altına almıştır.
TAŞINAN DAKİKA Sabit şebekede çağrı taşıma hizmetine genel olarak bakıldığında, 2014 yılında 28,386,929 (28.4 milyon) dakika olarak gerçekleşen toplam transit trafik miktarı, 2015 yılında bir önceki yıla kıyasla %4.2 artarak 29,566,838 (29.6 milyon) dakika, 2016 yılında bir önceki yıla kıyasla %20 azalarak 23,620,934 (23.62 milyon) dakika olmuştur. Çağrı taşıma hizmeti 2017 yılı verilerine bakıldığında ise toplam transit trafik miktarının 19,245,830 (19.2 milyon) dakika olarak gerçekleştiği, bir önceki yıla göre %18.5 azalma gerçekleştiği görülmektedir. 2018 yılı üçüncü çeyreğinde toplam transit dakika miktarı 4,351,850 (4.4 milyon) dakika olarak gerçekleşmiştir. Alttaki şekilde (Şekil AY), haberleşme sağlayıcıların 2015 ilk çeyreğinden günümüze dek gerçekleşen trafik taşıma verilerine yer verilmektedir.
Kaynak: BTHK
Yurtdışından Taşınan Trafik (Geliş Yönüne Göre), Dakika
K=Bin & M=Milyon
Şekil AY Q1 2015 Q3 2018
Yurtdışı
TR
TR
4,3M 4,5M
4,2M
2,8M
2,4M
1,5M 2,
9M
1,7M
1,1M 1,6
M
2,2M
1,6M
1,5M
1,6M
1,8M
171,4K138,4K
153,1K
146,9K149,5K
267,5K
266,2K
171,5K112,4K
197,9K180,7K
183,7K 147,3K 133,1K 101,1K
3,1M
3,2M
3,1M
3,7M
4,0
M
4,7M 3,
2M
2,5M
2,3M
3,8M 3,1M
1,7M 2,8M 3,0
M
2,4M
7.571.442 7.844.1237.477.995
6.673.279 6.493.167 6.437.188 6.327.112
4.363.467
3.522.721
5.643.6055.426.872
3.481.131
4.455.8344.666.293
4.351.850
60 |
| 61
Alttaki diğer şekilde ise (Şekil AZ), aynı dakika trafiği, taşınan dakikaların sonlandırıldığı haberleşme sağlayıcıya göre belirtilmektedir.
Kaynak: BTHK
Yurtdışından Taşınan Trafik (Sonlanışa Göre), Dakika
K=Bin & M=Milyon
Şekil AZ
ÇAĞI TAŞIMA PAZARINDA GELİRLER Aşağıdaki şekilde (Şekil BA) 2015 üçüncü çeyreğinden günümüze kadar gerçekleşen çağrı taşıma hizmetlerinden elde edilen gelir bilgilerine çeyrek dönemler bazında yer verilmektedir. Çağrı taşıma gelirleri, 2015 yılında 2.93 Milyon ₺ olarak gerçekleşirken, 2016 yılı için aynı rakam 2.51 Milyon ₺ olmuştur. Haberleşme sağlayıcıların 2017 yılı gelirleri bir önceki döneme göre %25 azalarak 1.86 Milyon ₺ seviyesine gerilemiştir. 2018 yılının üçüncü çeyreğinde 409 bin ₺ gelir elde edilmiştir.
Kaynak: BTHK
Çağrı Taşıma Hizmetinden Elde Edilen Gelir, Bin ₺
Şekil AZ
Q1 2015 Q3 2018
Q1 2015 Q3 2018
1,8M 1,8M 2,0
M
1,8M
1,6M
1,5M
1,4M
1,1M
970
,5K
1,2M
1,1M
984,
7K
842,
8K
1,0M
837,6
K
1,0M782,3K 593,5K 747,0K 842,6K 864,7K 764,9K
835,0K 617,0K1,1M
830,3K 705,3K 598,9K 454,5K387,2K
4,7M
5,3M
4,9M
4,1M
4,0
M
4,0
M
4,1M
2,4M
1,9M
3,4M
3,5M
1,8M 2,9M 3,0
M
3,0
M
7.571.442
7.844.1237.477.995
6.673.2796.493.167
6.437.1886.327.112
4.363.467
3.522.721
5.643.6055.426.872
3.481.131
4.359.679
4.452.3284.256.716
744,
9
710
,8
730
,6
742,
2
704,
2
680
,4
570
,3
550
,9
370
,9
569,
9
485,
1
433,
3
402,
2
428,
2
408,
9
62 |
Detaylı Tablolar
Tablo 3
Kaynak: B
THK
Mobil A
bone Kayıp O
ranları (Churn R
ate), %20
14-2 20
14-3 20
14-4 20
15-1 20
15-2 20
15-3 20
15-4 20
16-1 20
16-2 20
16-3 20
16-4 20
17-1 20
17-2 20
17-3 20
17-4 20
18-1 20
18-2 20
18-3
K.K
. Turkcell
Ön Ö
demeli
%15.7
%14.7
%13.1
%13.7
%16.8
%16.9
%16.2
%17.1
%18.7
%20
.1 %
20.8
%19.1
%19.4
%18.5
%17.6
%18.4
%19.2
%17.6
Faturalı %
4.3 %
3.9 %
3.5 %
2.7 %
1.9 %
4.3 %
2.1 %
2.2 %
2.2 %
2.1 %
2.3 %
1.8 %
1.8 %
2 %
1.4 %
1.7 %
1.9 %
1.8
TELSİM
Ön Ö
demeli
%14.6
%12.7
%14.3
%12.6
%11.2
%17.8
%20
.4 %
22.4 %
15.7 %
19 %
35.9 %
22.1 %
23.4 %
23.1 %
19.1 %
20
%21.2
%22
Faturalı %
6.0
%4.7
%4.0
%
3.4 %
4.6 %
3.4 %
2.3 %
2.6 %
4.2 %
4 %
2.5 %
2.6 %
2.7 %
3 %
2.2 %
2.3 %
2.3 %
2.9
Kaynak: B
THK
Mobil A
RPU
, (₺/Ay)
2014-3
2014-4
2015-1
2015-2
2015-3
2015-4
2016-1
2016-2
2016-3
2016-4
2017-1
2017-2
2017-3
2017-4
2018-1
2018-2
2018-3
K.K
. Turkcell G
ENEL A
RPU
34,57
35,20 29,34 28,92 28,20
26,76 25,86 27.40
27.59 25.42
23.55 25.17
24.96 25,32
24,09 26,0
8 25,14
Ön Ö
demeli
21,14 22,93
19,28 20
,11 20,50
20,58 20
,98 21.34 21.29
22.93 21.96
23.59 21.31
25,35 24,80
25,38 19,94
Faturalı 50
,09 49,30
40,0
6 37,91 33,49 31,71
30,11
31.42 31.72
29.79 27.31
30.49
32.29 29,0
7 32,26
32,74 36,61
Ses 24,31 24,78 21,23
21,67 20
,48 20,36 19,52
21.04
20.31 20
.42 18.28
19.11 17.60
18,77
17,98 18,13
15,45
Data
12,58 13,99 12,89
13,55 14,42
15,23 15,84
16.49 16.39
15.20
14.57 14.82
13.99 14,87
14,42 15,15
14,98
TELSİM
GEN
EL AR
PU
36.81 41.26 34.24 34.0
3 32.15 28.99 25.03 26.0
0
27.78 28.67 27.61
29.45 30
.13 31,0
3 29,84 30,60
34,18
Ön Ö
demeli
11.67 20
.28 15.71 15.36 15.30
19.35
19.14 17.35
18.62 23.27
21.15 22.18
20.37
26,24 25,63 25,72 24,33
Faturalı 62.90
53.18 45.89 49.12
45.14 33.88 27.47
29.11 30
.11 30
.13 29.97
31.62 32.57
31,32 30,76 30
,24 31,14
Ses 27.0
3 32.05 25.44
25.46 23.74
24.90 23.64 24.92
25.44 25.36
21.56 22.21
23.20
24,27 23,76 23,0
0 23,85
Data
6.25 6.55
6.53 7.0
5 8.17
9.26 10
.08
10.47
11.06
14.01
18.32 20
.26 19.14
20,27
19,73 20,33 19,60
Tablo 4
| 63
Tablo 5
Tablo 6
Kaynak: B
THK
Mobil A
RPM
, (₺/Ay)
2014-4
2015-1
2015-2
2015-3
2015-4
2016-1
2016-2
2016-3
2016-4
2017-1
2017-2
2017-3
2017-4
2018-1
2018-2
2018-3
K.K
. Turkcell G
ENEL A
RPM
0
.12 0
.10
0.10
0
.10
0.0
9 0
.09
0.0
9 0
.10
0.0
9 0
.08
0.0
8 0
.08
0.0
7 0
.07
0.0
7 0
.07
Ön Ö
demeli
0.0
9 0
.08
0.0
7 0
.08
0.0
7 0
.07
0.0
6 0
.08
0.0
7 0
.07
0.0
7 0
.07
0.0
7 0
.07
0.0
7 0
.07
Faturalı 0
.13 0
.12 0
.12 0
.12 0
.11 0
.11 0
.10
0.11
0.10
0
.09
0.0
8 0
.09
0.0
9 0
.07
0.0
7 0
.07
TELSİM
GEN
EL AR
PM
0.13
0.12
0.12
0.12
0.12
0.12
0.12
0.13
0.11
0.10
0
.09
0.10
0
.10
0.11
0.10
0
.11 Ö
n Ödem
eli 0
.11 0
.09
0.0
9 0
.09
0.0
9 0
.13 0
.11 0
.12 0
.10
0.0
7 0
.06
0.0
7 0
.07
0.0
9 0
.08
0.10
Faturalı 0
.15 0
.14 0
.14 0
.14 0
.13 0
.12 0
.13 0
.13 0
.12 0
.11 0
.11 0
.12 0
.12 0
.12 0
.11 0
.12
Kaynak: B
THK
Mobil H
aberleşme Sağlayıcı B
azında MoU
Değerleri, D
k./Ay
2014-4
2015-1
2015-2
2015-3
2015-4
2016-1
2016-2
2016-3
2016-4
2017-1
2017-2
2017-3
2017-4
2018-1
2018-2
2018-3
K.K
. Turkcell G
ENEL M
oU
215 20
4 227
200
223
215 239
209
239 226
246 239
258 252
254 225
Ön Ö
demeli
162 157
181 152
179 196
202
170
203
197 20
7 189
218 218
198 167
Faturalı 292
270
290
266 283
268 313
281 287
288 292
289 295
303
302
338 TELSİM
G
ENEL M
oU
210
205
192 20
5 195
210
203
227 216
237 222
225 238
222 236
220
Ön Ö
demeli
167 169
128 121
130
119 10
4 140
130
147
166 163
194 162
164 136
Faturalı 292
278 275
292 278
294 285
303
297 312
309
307
320
310
326 315
64 |
Tablo 7
Kaynak: B
THK
Mobil B
az İstasyon Sayıları20
14-3 20
14-4 20
15-1 20
15-2 20
15-3 20
15-4 20
16-1 20
16-2 20
16-3 20
16-4 20
17-1 20
17-2 20
17-3 20
17-4 20
18-1 20
18-2 20
18-3
K.K
. Turkcell Lefkoşa
82 83
83 83
85 87
92 95
96 96
96 99
99 99
102
102
107
Gazi M
ağusa 64
64 64
64 67
70
70
70
71 71
72 71
72 72
72 72
72
Girne
89 91
91 93
95 95
96 99
100
10
1 10
3 10
7 10
7 110
110
110
113
Güzelyurt
26 26
26 27
27 26
26 26
26 26
26 26
26 26
26 26
27
İskele 36
36 36
36 36
36 36
36 36
36 36
36 36
38 38
38 38
TELSİM
Lefkoşa 84
84 84
84 86
90
92 95
96 97
98 98
98 10
0
101
101
101
Gazi M
ağusa 43
43 43
43 45
45 46
46 46
47 50
50
43
50
50
50
50
Girne
72 76
78 80
82
88 89
90
90
92 94
94 67
97 97
98 99
Güzelyurt
22 24
24 25
26 26
26 26
26 27
28 28
21 28
28 29
30
İskele 33
34 34
34 34
34 34
34 34
34 34
34 32
34 35
37 37
| 65
Tablo 8
Kaynak: B
THK
Sabit Haberleşm
e Gelirleri, ₺
2015-4
2016-1
2016-2
2016-3
2016-4
2017-1
2017-2
2017-3
2017-4
2018-1
2018-2
2018-3
PSTN G
elirleri (Ses) 4,144,421
4,248,060
5,243,389
4,847,693 4.851.123
4.708.760
4.351.623
4.218.351 4.727.847
4.192.277 3.90
8.217 3.660
.454
Abonelik G
elirleri (Ses) 3,0
68,465 3,785,0
07
3,800
,054
3,795,777 3.80
4.961 3.80
4.404
3.797.268 3.781.843
3.051.510
3.60
6.771 3.611.695
3.624.645
GSM
Arabağlantı G
elirleri 19,129
18,398 19,249
19,809
4.128 7
8.7489 21.577
98.377 20
.283 21.40
8 20
.780
Trafik Taşıma
123,744 10
4,845 74,0
15 10
2,787 570
644
9.571 276.963
365.176 47.167
49.687
Chip K
art Gelirleri
203,90
7 120
,728 121,350
10
3,122 56.8597
68.453 33.941
26.647 751.570
16.431
15.084
13.777
Rehberlik H
izmetleri G
elirleri 11,240
9,912
2,938 11,686
- -
- -
13.849
Altyapı ve Parselasyon G
elirleri 365,326
194,558 283,219
397,377 320
.029
298.027
319.210
268.346 229.826
663.620
450.395
504.732
Diğer G
elirler 11,20
0
6,400
5,0
00
7,20
0
9.400
3.20
0
8.201
3.800
13.20
0
3.800
5.40
0
3.050
xDSL A
bone 981,795
934,665 936,165
935,190
929.370
920.715
913.890
907.0
50
984.810
860.745
852.180
851.115,
Data D
evresi (Özel D
evreler) 837,367
920,662
983,290
1,00
6,927 1.0
75.50
1.093.167
1.114.492 1.170
.112 834.959
1.276.396 1.373.986
1.351.305
Abonelik G
elirleri (Data)
78,324 10
2,204
49,251 26,276
50.376
32.364 79.50
1 59.622
21.426 10
3.735 39.999
30.786
Erişim G
elirleri 1,632,0
89 1,831,40
2 1,939,10
6 1,690
,827 1.823.772
1.914.618 2.188.591
2.195.977 1.327.0
06
2.638.00
1 2.692.125
2.465.979
TOPLA
M
11,477,010
12,276,843
13,457,028
12,944,673 12.926.0
90
12.844.361 12.825.0
37 12.930
.289 12.419.559
13.382.060
13.0
17.655 12.576.30
9
Kaynak: B
THK
Sabit AR
PU, (₺/A
y)
2015-1
2015-2
2015-3
2015-4
2016-1
2016-2
2016-3
2016-4
2017-1
2017-2
2017-3
2017-4
2018-1
2018-2
2018-3
GEN
EL AR
PU
41.60
41.92 41.11
39.37 43.93
49.98 47.45
47.39 47.13
47.18 47.69
44.16 48.78
50,69
49,07
Ses 27.35
27.60
25.85 25.30
29.56
34.55 32.63
32.57 32.0
5 30
.78 30
.33 28.61
29.07
30,12
29,24
Data
50.80
52.25
51.11 53.26
57.45 60
.58 56.66
60.25
61.95 67.78
68.95 49.26
77.80
83,93 79,94
66 |
Tablo 9
Tablo 10
Tablo 11
Kaynak: B
THK
Sabit Haberleşm
e Sağlayıcı MoU
Değeri, D
k./Ay
2015-1
2015-2
2015-3
2015-4
2016-1
2016-2
2016-3
2016-4
2017-1
2017-2
2017-3
2017-4
2018-1
2018-2
2018-3
MoU
242
238 242
219 236
251 227
246 189
198 195
261 171
180
169
Kaynak: B
THK
Sabit Genişbant İnternet A
bone Sayıları20
15-2 20
15-3 20
15-4 20
16-1 20
16-2 20
16-3 20
16-4 20
17-1 20
17-2 20
17-3 20
17-4 20
18-1 20
18-2 20
18-3 xD
SL 20
,954 20
,691 21,526
20,481
20,533
20,50
9 20
,382 20
,206
20,0
45 19,893
21,100
18,863
18,676 18,678
Dialup
6 6
6 6
6 6
5 5
5 5
5 5
5 5
Wireless
37,330
40,562
38,399 38,838
40,576
44,108
47,00
7 53,938
55,438 60
,324 68,10
5 72,737
72120
76,887
Fiber 53
57 56
57 58
119 56
60
59 59
66 68
69 71
Hotspot
5,799 5,811
7,333 7,50
3 7,761
38,085
44,121 73,317
75,301
82,900
91,749
94,304
99,832 10
0,899
Kaynak: B
THK
Sabit Genişbant A
RPU
, (₺/Ay)
2015-2
2015-3
2015-4
2016-1
2016-2
2016-3
2016-4
2017-1
2017-2
2017-3
2017-4
2018-1
2018-2
2018-3
GEN
EL AR
PU
23.49 23.84
23.70
26.62 25,16
24.40
27.13 27.68
24.30
27,95 29.92
28,70
28.89 30
.26
xDSL
9.23 9.38
9.65 9.95
9,53 8.72
9.16 7.0
5 7.0
9 7.0
7 7.97
8,06
8.37 8,77
Wireless
29.07
29.05
28.88 34.49
33,47 36.20
39.65
32.52 30
.43 37.60
44,66
40,44
38.42 44.23
Hotspot
8,26 5,86
9,21 8,0
8 8,94
11,65 19,39
28,30
22,67 23,65
22,42 22.57
22.65 22.48
Tablo 12
| 67
Elektronik Haberleşme Sağlayıcılar
HABERLEŞME SAĞLAYICI ADI KISALTMA
MOBİL HABERLEŞME Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd. K.K. Turkcell
Vodafone Mobile Operations Ltd. TELSİM
SABİT HABERLEŞME K.K.T.C. Telekomünikasyon Dairesi TELEKOMÜNİKASYON DAİRESİ
İNTERNET SERVİS SAĞLAYICILIĞI Airmax Communicaton Ltd. AIRMAX
Alemdar Networks Ltd. ALEMDAR
Analiz Computer (Cesim Ltd.) ANALİZ
Arınet Security & Internet Consultancy Ltd. ARINET
Broadmax İletişim Ltd. BROADMAX
Comtech Ticaret Ltd. COMTECH
Cypking Network & Communication Ltd. CYPKING
Cyprus Wireless Solutions Ltd. CYPRUS WIRELESS SOLUTIONS
Çağnet Communication Ltd. ÇAĞNET
Enson Net Ltd. ENSON NET
Freenet İletişim Ltd. FREENET
Fixnet Broadband Ltd. FIXNET
Flytom Networks Ltd. FLYTOM NETWORKS
Gizmoswift Internet Ltd. GIZMOSWIFT
Gold Surf Internet Ltd. GOLDSURF INTERNET
High Level Software Ltd. HIGH LEVEL SOFTWARE
Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd. K.K. Turkcell
Lifecell Digital Ltd. LIFECELL
Longnet İletişim Ltd. LONGNET
Mahir & Sons Ltd. (Kıbrıs NET Internet) MAHİR BİLGİSAYAR
Megafox İletişim Ltd. MEGAFOX
Multimax İletişim Ltd. MULTIMAX
Netonline Bilişim Şirketi Ltd. NETONLINE
Netpoint Networks Ltd. NETPOINT NETWORKS
Özel Güvenlik Sistemleri Ltd. (Netbir İnternet) ÖZEL GÜVENLİK
Özle İletişim Ltd. ÖZLE İLETİŞİM
Royalnet Networks Ltd. ROYALNET
68 |
Sistem Co. Ltd. SİSTEM CO
S.D.A. Communications Ltd. S.D.A.
Surface Net Ltd. SURFACE NET
Towernet İletişim Ltd. TOWERNET
Vodafone Mobile Operations Ltd. TELSİM
K.K.T.C. Telekomünikasyon Dairesi TELEKOMÜNİKASYON DAİRESİ
Xrealnet İnternet Ltd. XREALNET
ÇAĞRI TAŞIMA Polyphone Communications Ltd. POLYPHONE
MMT Telekom Ltd. MMT
Netonline Ltd. NETONLINE
Flytom Networks Ltd. FLYTOM NETWORKS
Trio Telekom Ltd. TRIO
ALTYAPI İŞLETMECİLİĞİ Arınet Security & Internet Consultancy Ltd. ARINET
Broadmax İletişim Ltd. BROADMAX
Comtech Ticaret Ltd. COMTECH
Kıbrıs Mobile Telekomünikasyon Ltd. K.K. Turkcell
Netonline Ltd. NETONLINE
K.K.T.C. Telekomünikasyon Dairesi TELEKOMÜNİKASYON DAİRESİ
Vodafone Mobile Operations Ltd. TELSİM
BTHK | 5
İletişim bilgileri;
Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu
Adres: Osmanpaşa Caddesi, Feray Yağcıoğlu Apt. Kat 2 Daire 1 Köşklüçiftlik, Lefkoşa, K.K.T.C.
T +90 392 600 9000F +90 392 227 9635W http://www.bthk.orgE [email protected]
Raporu indirmek için:
bthk.org
