tv Willem Pekelder

Anouk Smulders in ‘Op zoek naar geluk’.

De Tros is een gratisreisbureau voor BN’ers

Vinden we het niet meer leuk in Ne-derland? Hilversum overspoelt onsmet vluchtprogramma’s: ‘Hier sla-pen jullie’ (KRO), ‘Mooi was die tijd’(NTR), ‘Zee, zout & zeilen’ (Avro) en‘Op zoek naar geluk’ (Tros). Veel vandie programma’s hebben gemeendat er helemaal niets gebeurt. ‘Zee,zout & zeilen’, verslag van een zeil-tocht rond de wereld, is zelfs zo armaan actie dat je schrikt als er eenzeeslak voorbij zwemt.Twee vrienden op een boot. Ze ko-ken een potje (‘beetje bloem erdoor,wel zo knapperig’) of zien in de ver-te een haai (‘kijk, hij zwaait’). Tus-sendoor komt rustgevende Wikipe-dia-info in beeld: ‘De Thaise naamvoor Thailand is prathet thai, watvrij land betekend’. Ik was nog netwakker genoeg om de spelfout op temerken. Na 335 dagen is het duoeindelijk in Indonesië. Even op ‘dra-kenjacht’ en dan weer snel de bootin op weg naar Maleisië. Hè heerlijk,weer zeventien zeedagen.In ‘Mooi was die tijd’ wordt ge-vlucht naar een ander tijdperk. Eengezin neemt zijn intrek in een ja-ren-zeventig-huis met glitterbal, dia-projector en kaasfondue. Er wordtwat gehakketakt over emancipatie,waarna de heer des huizes verzucht:“Als je maar niet denkt dat ik gastrijken.” Veel zijn we niet opge-schoten sinds de jaren zeventig.Wat ook niet opschiet, is ‘Op zoeknaar geluk’. De Tros stuurt bekendeNederlanders naar Bali om met goe-roe’s met een giro te babbelen, zo-

dat hun chakra’s opengaan en zo.(Hilversum denkt nog altijd dat weheel graag willen weten met watvoor malle dingen BN’ers zich onle-dig houden. Max gaat hierin zelfs zover dat ze een programma heeft be-dacht rond de belangrijke kwestiewat BN’ers zouden doen als ze nietberoemd waren).Maar goed, ‘Op zoek naar geluk’.Dit keer zien we societyfotograafEdwin Smulders en zijn vrouwAnouk, een voormalig model. Hijwil meer ‘rust in zijn kont’ en zijhoopt haar ‘onredelijke felheid vanzich af te laten spoelen’. Maar eerstworden we verblijd met een bezoekaan een schildpaddencentrum.De volgende dag zien we een mor-sig typetje met een stapel speelkaar-ten “Hoe zal het onze kinderen ver-gaan?”, wil Edwin weten. “Nou”,zegt het orakel, “je moet grenzenstellen”. Of hij ooit een andere baankrijgt, is Edwins tweede vraag. “Datis nu niet aan de orde”, besluit degoeroe resoluut. Anouk krijgt te ho-ren dat ze op haar 55ste twee min-naars heeft. Het paar is blij met dehulp. “Herkenbaar”, roemt Edwin.“Ik merk dat ik al wat rustigerpraat”, zegt Anouk. Vind je het gek,met twee lovers voor de boeg?Je smeekt: lieve Tros, stuur diemensen naar een toverkol in hetGooi en laat de camera a.u.b. thuis.Maar ja, de Tros is nou eenmaal dolop avontuur. Het is geen omroep,maar een gratis reisbureau voorBN’ers.

15deVerdiepingvrijdag 1 juli 2011Trouw

cultuur&mediaSoldaat in oorlogstijd of grijze kantoorklerk – de behoefteom aan de dagelijkse sleur te ontsnappen is van alle tijdenen plekken. Pretparken bieden uitkomst.

Besmette grondis geen bezwaar

Fotografie

Dream City. Te zien in het NederlandsFotomuseum, t/m 28 augustus, Wilhel-minakade 332 in Rotterdam. Het ge-lijknamige boek kost 39,50 euro, ISBN9783868282498.

Lunar Park in Beiroet is altijd opengebleven. Tijdens de burgeroorlogvan de jaren zeventig en tachtig entijdens de Israëlische aanval van2006 kwamen Libanezen naar hetpretpark om de ellende te vergeten.Of de dagelijkse werkelijkheid eenoorlog is of een sleur, de drang omeraan te ontsnappen, in een sprook-jesdecor van attracties en siertuinen,is ook in Indonesië, Rwanda, China,Colombia, Irak of de Palestijnse ge-bieden niet wezenlijk anders dan inhet Westen, zo blijkt uit het speels-serieuze reisproject Dream City vanfotografe Anoek Steketee en schrijf-ster Eefje Blankevoort, te zien in hetNederlands Fotomuseum.Een groot contrast tussen binnenen buiten toont ‘Militaire basis’. On-deraan een hoge muur is met zand-zakken en een plastic stoeltje eensoldatenpost gebouwd. Boven steekthet glinsterende reuzenrad van LunaPark in de grijze lucht. Hoe bozer debuitenwereld, hoe meer het pretparkeen toevluchtsoord is.Maar dat verandert zodra het ge-weld ook daar binnendringt. Een gatin het spookhuis herinnert nog aande aanslag op politicus Walid Eido in2007. De autobom ontplofte zo dicht-bij, dat Lunar Park half in puin lag.Al na twee weken gingen de deuren

weer open, maar sindsdien komen erveel minder bezoekers. Het park iseen besmette plek geworden, vertelteen taxichauffeur aan Blankevoort.Besmette grond is geen bezwaarvoor wie een park begint. Op hetlandgoed Hacienda Nápoles legde deColombiaanse drugsbaron Pablo Es-cobar ooit zijn eigen Hof van Edenaan. De villa, de dierentuin, de lan-dingsbaan, het waterskimeertje – al-les zal betaald zijn met drugsgeld. Degezinnetjes hebben er niet minderplezier om.Het is zelfs zo dat een duister ver-leden de symbolische waarde van hetpretpark kan versterken. Waar nuDream City in Duhok is aangelegd,liet Saddam Hoessein honderdenKoerden martelen en executeren, enjuist dat maakt Dream City tot hetsymbool van vrijheid en overwin-ning. Dream City was het eerste parkdat Steketee en Blankevoort in 2006bezochten, en ze verwonderden zichover de gemoedelijkheid waarmeeAmerikaanse militairen, Koerden,Arabieren, christenen en moslims,sjiieten en soennieten zich vermaak-

ten. Die rust zit ook in het portretvan Maryam en haar grootvaderOdisho. Samen op een bank, handjein grote vuist.Steketee werkt zorgvuldiger dan degemiddelde pretparkfotograaf. Meteen subtiele stilering en een extralichtbron, verandert ze de Turkmeen-se suikerspinner Kerwan en de Ame-rikaanse baliemedewerkster Chrisvan onderbetaalde figuranten inhoofdrolspelers. Druk is het haastnergens op de foto’s, maar in die per-soneelsportretten zit veel eerder ver-stilling dan verveling.Ze zoomt uit en vindt mooie ka-ders. Achter een Colombiaans pomp-station en enkele golfplaatdakenstaat zowaar de Taj Mahal. VliegenierJaime Duque liet het Indiase wereld-wonder nabouwen voor landgenotendie nooit op reis kunnen. Hij betrokzelf de bovenste verdieping, en stierfdaar, zoals dat hoort bij ietwat we-reldvreemde weldoeners.Achter andere pretparken zittenhardwerkende families, of bereke-nende machthebbers. Ook de Turk-meense dictator Turkmenbashi wist

dat snoepgoed en attracties, brood enspelen, een volk rustig houden. Destaat beloont de productiefste land-arbeiders met een excursie naar hetsprookjespark World of Fairy Tales,waarin alle 54 attracties over deTurkmeense identiteit gaan. De acht-baan heeft de vorm van de Kaspischezee, de oliebron waaraan de elite dewelvaart dankt.Zorgt Steketee in andere parkenzelf voor een lichte vervreemding, inhet eigenaardige World of Fairy Taleslijkt die vanzelf aanwezig te zijn. Ende schone schijn houdt niet op bij depoorten, de echte wereld is net zoonecht. Bij zonsondergang wordenniet alleen de lichtjes in het pretparkontstoken, maar ook de schijnwer-pers in de stad, schrijft Blankevoort.‘De glimmende beelden, klaterendefonteinen, protserige monumentenenmonumentale ministeries wordenondergedompeld in knalroze, groen,blauw, oranje en paars licht.’ Eenkunstmatig decor, ter verheerlijkingvan de grote leider, goed te begrijpenin pretparktermen als ‘een Stalinis-tisch Disneyland’. Hans Nauta

Gemoedelijkheid is troef in het Iraakse Dream City. FOTO’S ANOEK STEKETEE

In het Turkmeense World of Fairy Tales is de vervreemding altijd dichtbij.

Zomerse Zondagen3 juli & 14 augustuswww.gemeentemuseum.nl

advertentie

Snoepgoed enattracties zijn alsbrood en spelen