Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

ΕΠΙΚΑΙΡOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ∆ΙΕΘΝΗ ΑΓOΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Ιούλιος 2011Τεύχος 25, Τιµή 3 ευρώ

∆ΕΗΕΛΠΕ

∆ΕΠΑ∆ΕΣΦΑ

Σκανάρετε µε το κινητό & επισκεφτείτε το site

Η ΒΙΒΛOΣ ΤΩΝ ΑΠΕ:ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ 12 ΤΡΙΣ.ΜΕΧΡΙ ΤO 2030 ΣΕ ΑΠΕ

ΠOΛΕΜOΣ ΣΤO ΤΡΙΓΩΝO ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ AREVA, SIEMENS KAI ROSATOM

OI ΠΑΓΚOΣΜΙΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΞOΙΚOΝOΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑ ΚΛΑ∆O

OΜΗΡOΣ ΤΩΝ ΛOΜΠΙ O ΜΠΑΡΑΚ OΜΠΑΜΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΠΡΩΤΗ ΠΑΓΚOΣΜΙΩΣ ΣΤΙΣ ΑΠΕ Η ΚΙΝΑ ΚΑΙ ∆ΕΚΑΤΗ Η ΕΛΛΑ∆Α

ΜΕ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ ΓΕΜΙΖOΥΝ OΙ ΝΕΕΣ ΙΑΠΩΝΙΚΕΣ ΣΤΕΓΕΣ

OΛOΙ OΙ ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΠOΚΡΑΤΙΚOΠOΙΗΣΕΩΝ

Γ. Παπακωνσταντίνου:Νέος υπουργός ΠΕΚΑκαι νέες προκλήσεις

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ  ΚΑΙ ΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛON 

ΕΤOΣ 5o, ΤΕΥΧOΣ 25o Ιούλιος 2011

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόμνος

Σύμβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόμνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Αρχισυντάκτρια Ευαγγελία Λαμπάκου

Συνεργάτες Ευαγγελία Παναγοπούλου Χάρης Φλουδόπουλος Γιώργος Παυλόπουλος Φάνης Γαβρινιώτης Λίλυ Κουκουβιτάκη Χρήστος Παπαχρήστος Γιάννης Πισπιρίγκος Μαρία Τζανακάκη

Τιμή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδρομικές επιταγές και εμβάσματα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Ειδικές Εκδόσεις: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energymag.grinfo@energyonline.gr

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

2

Περιεχόµενα

ΣΗΜ

ΕΙΩ

ΜΑ

ΤOΥ

ΕΚ∆

OΤΗ

∆ΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

Γ. Π

ΑΠΑΚ

ΩΝ

ΣΤΑΝ

ΤΙΝ

OΥ: Ν

ΕΕΣ

ΠΡO

ΚΛΗ

ΣΕΙΣ

ΣΤΗ

Ν Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΠOΙO

Ι OΙ «

ΜΝΗ

ΣΤΗΡ

ΕΣ»

ΚΑΙ Τ

Α Μ

ΥΣΤΙ

ΚΑ Τ

ΩΝ Α

ΠOΚΡ

ΑΤΙΚ

OΠOΙ

ΗΣΕΩ

Ν

ΣΑΧ

ΝΤΕ

ΝΙΖ

: Η Μ

ΑΧΗ

ΤΩ

Ν Α

ΓΩΓΩ

Ν Α

ΕΡΙO

Υ ΚΑ

Ι Η Τ

ΥΧΗ

ΤOΥ

ITGI

H B

IΒΛO

Σ ΤΩ

Ν Α

ΠΕ:

ΕΠ

ΕΝ∆

ΥΣΕΙ

Σ 12

ΤΡΙ

Σ. Μ

ΕΧΡΙ

ΤO

2030

ΣΕ

ΑΠΕ

ΠΡΩ

ΤΗ Π

ΑΓΚO

ΣΜΙΩ

Σ ΣΤ

ΙΣ Α

ΠΕ

Η Κ

ΙΝΑ

ΚΑΙ ∆

ΕΚΑΤ

Η Η

ΕΛΛ

Α∆Α

ΠOΛ

ΕΜOΣ

ΣΤO

ΤΡΙ

ΓΩΝ

O ΤΩ

Ν A

REVA

, SIE

MEN

S KA

I ROS

ATOM

TO T

OKIO

ΥΠO

ΤΙΜ

ΗΣΕ

ΤOΥΣ

ΚΙΝ

∆ΥΝO

ΥΣ Τ

OΥ Π

ΥΡΗΝ

ΙΚOΥ

OΛΕ

ΘΡOΥ

ΜΕ

ΦΩ

ΤOΒO

ΛΤΑΪ

ΚΑ Γ

ΕΜΙΖ

OΥΝ

OΙ Ν

ΕΕΣ

ΙΑΠ

ΩΝ

ΙΚΕΣ

ΣΤΕ

ΓΕΣ

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

3

OΜΗ

ΡOΣ

ΤΩΝ

ΛOΜ

ΠΙ O

ΜΠ

ΑΡΑΚ

OΜ

ΠΑΜ

Α ΚΑ

Ι ΣΤΗ

Ν Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

OI Π

ΑΓΚO

ΣΜΙΕ

Σ ΤΑ

ΣΕΙΣ

ΣΤΗ

Ν Ε

ΞOΙΚ

OΝOΜ

ΗΣΗ

ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

SOLA

R CE

LLS

HELL

AS: Ε

ΠΙΜ

ΕΝOΝ

ΤΑΣ

ΠΑΝΤ

Α ΕΛ

ΛΗΝΙ

ΚΑ

ΝΕO

ΦΩ

ΤOΒO

ΛΤΑΪ

ΚO Π

ΛΑΙΣ

ΙO Π

ΑΡOΥ

ΣΙΑΖ

ΕΙ Η

SCH

EUTE

N S

OLAR

ANΘΡ

ΑΚΙΚ

O ΑΠ

OΤΥΠ

ΩΜ

Α ΑΠ

O ΤO

ΑTH

ENS

MET

RO M

ALL

SCH

NEI

DER

ELEC

TRIC

: ΕΙ∆

ΙΚOΣ

ΣΤΗ

∆ΙΑ

ΧΕΙΡ

ΙΣΗ

ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

ΕΛΕΤ

ΑΕΝ

: ΠΡO

ΤΑΣΕ

ΙΣ Γ

ΙΑ Τ

O Μ

ΕΛΛO

Ν Τ

ΗΣ

ΑΙOΛ

ΙΚΗ

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

ΝΕO

ΡΙΖ

OΣΠ

ΑΣΤΙ

ΚO Θ

ΕΣΜ

ΙΚO

ΠΛΑ

ΙΣΙO

ΓΙΑ

ΤΗ

Ν Α

ΝΑΠ

ΤΥΞΗ

e-∆

ΕΗ: Σ

ΥΓΧΡ

OΝΕΣ

ΥΠ

ΗΡΕ

ΣΙΕΣ

ΚΑΙ

ΝΕO

Σ ΙΣ

ΤOΤO

ΠOΣ

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

4

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Με νέο κυβερνητικό σχήμα και ηγεσία στο ΥΠΕΚΑ, η αγορά αναμένει με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην οικονομία και τον ενεργειακό τομέα όπου πρωταγωνιστούν οι προωθούμενες αποκρατικοποιήσεις. Σύμφωνα με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, ο χορός των αποκρατικοποιήσεων στον τομέα της ενέργειας ανοίγει με την πώληση ποσοστού 55% της ΔΕΠΑ και 31% του ΔΕΣΦΑ στο τέταρτο τρίμηνο του 2011. Τα καινούργια δεδομένα είναι ότι θα πουληθεί το ποσοστό του Δημοσίου στα ΕΛΠΕ, ενώ, όσον αφορά τη ΔΕΗ, η διατύπωση είναι ίδια και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο πώλησης, τόσο του 17% όσο και, χωριστά, των περιουσιακών στοιχείων, δηλαδή μονάδων. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, μόνον ο έλεγχος των δικτύων ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου θα παραμείνει στον έλεγχο του Δημοσίου. Η αρχή λοιπόν θα γίνει φέτος από τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ, για να ακολουθήσουν την επόμενη χρονιά ΕΛΠΕ και ΔΕΗ, ωστόσο σε όλες τις περιπτώσεις υπάρχουν αρκετά εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν προκειμένου να πραγματοποιηθεί με επιτυχία η πώληση μετοχικών ποσοστών που κατέχει το Δημόσιο στις εταιρείες αυτές.Ειδικότερα για τη ΔΕΠΑ, το νέο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων προβλέπει την πώληση ποσοστού 55% (από 32% που είχε ανακοινωθεί παλαιότερα) εντός του δ’ τριμήνου του 2011. Θυμίζουμε ότι σήμερα το ελληνικό Δημόσιο κατέχει το 65% της εταιρείας, ενώ το υπόλοιπο 35% ανήκει στον Όμιλο των ΕΛΠΕ.Το ενδιαφέρον ξένων ενεργειακών κολοσσών είναι

δεδομένο, με την αγορά να αναμένει με αγωνία τις κινήσεις και μεγάλων ελληνικών ομίλων. Από πλευράς ξένων, ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει κατά καιρούς ενεργειακοί κολοσσοί όπως π.χ. οι ιταλικές Edison και ENI, οι γαλλικές Gaz De France και Electricite De France, η γερμανική RWE, η ρωσική Gazprom, η αζερική Socar, η τουρκική Botas κ.ά. Σε ό,τι αφορά το ελληνικό ενδιαφέρον, υποψήφιοι «μνηστήρες» θεωρούνται τα ΕΛΠΕ (που είναι και μέτοχος του 35% της ΔΕΠΑ), η ΔΕΗ, καθώς και οι Όμιλοι Βαρδινογιάννη, Μυτιληναίου και Κοπελούζου, που βρίσκονται ήδη σε θέση μάχης. Σε ό,τι αφορά το 31% της εταιρείας ΔΕΣΦΑ ΑΕ, δηλαδή του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου που ελέγχει τους αγωγούς αερίου, έχουν ήδη εκδηλώσει ζωηρό ενδιαφέρον αρκετά επενδυτικά και συνταξιοδοτικά funds και τράπεζες, καθώς η νομοθεσία της ΕΕ απαγορεύει σε ενεργειακές εταιρείες να συμμετάσχουν στα δίκτυα χωρών-μελών. O διαγωνισμός για τον ΔΕΣΦΑ αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός του δ’ τριμήνου του 2011, με το 31% της εταιρείας να αξίζει σήμερα περίπου 200 εκατ. ευρώ. Αντιπολίτευση, στελέχη του κυβερνώντος κόμματος και βέβαια συνδικαλιστές και εργαζόμενοι των υπό πώληση κρατικών εταιρειών έχουν ήδη εκφράσει την αντίθεσή τους σχετικά με την απώλεια του ελέγχου εκ μέρους του κράτους σε έναν από τους πιο καίριους κλάδους της οικονομίας, όπως είναι αυτός της ενέργειας. Τον χορό των κινητοποιήσεων άνοιξε η ΓΕΝOΠ-ΔΕΗ. Και έπεται συνέχεια...

ENTONO ΤO ΕΝΔΙΑΦΕΡOΝ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ4

Κάθε μέρα όλα τα νέα για την ενέργεια και

το περιβάλλον

➤www.energyonline.gr

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site

8

Eλληνικά και διεθνή νέα

02Στις 13 Oκτωβρίου θα κατατεθούν οι προσφορές για το μεγάλο έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του διαγωνισμού που έθεσε η ΔΕΗ. Το έργο, προϋπολογισμού 400 εκατ. ευρώ, θα πρέπει να παραδοθεί σε 42 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης, ωστόσο η διασύνδεση των Κυκλάδων δεν θα πρέπει να αναμένεται πριν από τις αρχές του 2016.Η διασύνδεση των Κυκλάδων θα γίνει αποκλειστικά με υποβρύχια καλώδια, ενώ στα νησιά θα διατηρούνται τα δίκτυα μέσης και χαμηλής τάσης και σε κάθε νησί θα υπάρχει υποσταθμός μετατροπής.Το έργο της διασύνδεσης, που έχει ενταχθεί για χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, θα καλύψει συνολικά τα νησιά της Άνδρου, της Τήνου, της Μυκόνου, της Σύρου, της Πάρου, της Αντίπαρου, της Νάξου, αλλά και άλλα μικρότερα νησιά που είναι συνδεδεμένα με τη Νάξο.Η προκήρυξη του διαγωνισμού δίνει δύο εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες έχουν ωστόσο κοινό παρονομαστή την πόντιση υποβρύχιων καλωδίων συνεχούς ή εναλλασσόμενου ρεύματος.Στην πρώτη περίπτωση, που προβλέπει τη χρήση καλωδίου εναλλασσόμενου ρεύματος, εντάσσεται στο έργο και το νησί της Κύθνου, κάτι που δεν ισχύει στη λύση του καλωδίου συνεχούς ρεύματος.Η πόντιση του καλωδίου θα ξεκινήσει από το Λαύριο.

Tο 2016 η ηλεκτρικήδιασύνδεση τωννησιών των Κυκλάδων

Ενεργειακές συνομιλίεςστο ΥΠΕΚΑ με κορυφαίοαπεσταλμένο των ΗΠΑΣτην Αθήνα βρέθηκε ο ειδικός απεσταλμένος του αμερικανικού ΥΠΕΞ για την Ευρασία, Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ, για μια συνάντηση με την τέως υπουργό ΠΕΚΑ Τίνα Μπιρμπίλη, με βασικό αντικείμενο την ενέργεια.Η επίσκεψη του αμερικανού αξιωματούχου επιβεβαίωσε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των ΗΠΑ για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο της Ελλάδας. «Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στο θέμα των διασυνδετικών αγωγών και στην εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων φυσικού αερίου για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης με αέριο της Κασπίας», σημειώνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου. Από την πλευρά της η τέως υπουργός ΠΕΚΑ επαναβεβαίωσε την προσήλωση της κυβέρνησης στη στρατηγική της ΕΕ για τον «Νότιο Διάδρομο», τονίζοντας τη σημασία του αγωγού ITGI για τον ενεργειακό εφοδιασμό της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.Υπογράμμισε την ακόμη μεγαλύτερη σημασία που αποκτά ο ITGI, με την κατασκευή του ελληνοβουλγαρικού αγωγού (IGB), ο οποίος θα διευκολύνει τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω διαφοροποιημένων πηγών και οδεύσεων. Έμφαση δόθηκε επίσης στην αυξημένη σημασία που έχει αποκτήσει το φυσικό αέριο, στο πλαίσιο της συζήτησης που αναπτύσσεται στην Ευρώπη, αλλά και παγκοσμίως σχετικά με το μέλλον της πυρηνικής ενέργειας.

Με αρκετά ηπιότερους ρυθμούς ανάπτυξης θα κινηθούν οι μεγάλες οικονομίες του κόσμου τους επόμενους μήνες, σύμφωνα με τους σχετικούς δείκτες του Oργανισμού Oικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OOΣΑ) που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα.Την ίδια στιγμή, χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδία, η Γαλλία και η Ιταλία αντιμετωπίζουν κατά τον OOΣΑ ακόμη χαμηλότερη ανάπτυξη, συγκριτικά με άλλες μεγάλες οικονομίες.O OOΣΑ ανακοίνωσε επίσης ότι ο δείκτης leading indicator για την οικονομική δραστηριότητα στις 34 χώρες-μέλη του εμφανίστηκε αμετάβλητος στις 103,0 μονάδες τον Απρίλιο, υποδεικνύοντας ότι ο πρόσφατος ρυθμός επέκτασης της παραγωγής είναι πιθανό να μη διατηρηθεί.Μεταξύ των ανεπτυγμένων οικονομιών, ο OOΣΑ ανέφερε ότι οι δείκτες συνιστούν πως η ανάκαμψη της ανάπτυξης των ΗΠΑ θα αντισταθμίσει τις ενδεχόμενες επιβραδύνσεις στη Γαλλία και την Ιταλία και την «πιθανή μείωση της ανάπτυξης» στην Κίνα.Πάντως, μεταξύ των αναπτυσσόμενων οικονομιών, ο OOΣΑ εκτιμά ότι υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η ανάπτυξη θα είναι πιο αργή από τη μακροπρόθεσμη τάση σε Βραζιλία και Ινδία, με τους δείκτες να δείχνουν «πιθανή οπισθοχώρηση της ανάπτυξης» στην Κίνα και αντίστοιχα «το πρώτο σημάδι μείωσης της αναπτυξιακής τροχιάς» στη Ρωσία.

OOΣΑ: Αναθεώρηση προς τα κάτω για την παγκόσμια ανάπτυξη

«Φρένο» στην παραπλάνηση των καταναλωτών από τις ιδιωτικές εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος επιχειρεί να βάλει η Pυθμιστική Aρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Mε ένα κείμενο που ανήρτησε στην ιστοσελίδα της με τίτλο «Bασικές αρχές τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας» θέτει τους βασικούς κανόνες διαφάνειας και αναφέρει ακροθιγώς την εμπορική πολιτική κάποιων εταιρειών, χωρίς να τις κατονομάζει, που λειτουργούν παραπλανητικά για τους καταναλωτές. Oι επισημάνσεις καταγράφονται ως συστάσεις προς τις εταιρείες, χωρίς να προβλέπονται μέχρι στιγμής τουλάχιστον ποινές, παρότι οι εμπορικές πρακτικές που θίγει εφαρμόζονται πάνω από έναν χρόνο από κάποιους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας.Eνδεικτικά, η PAE επισημαίνει ότι η περίοδος τιμολόγησης στα πακέτα που προσφέρονται από τις εταιρείες, θα πρέπει να συνδυαστεί με τις περιόδους καταμέτρησης έτσι ώστε να μπορεί να διαπιστωθεί η υπέρβαση του ανώτατου ορίου της κατανάλωσης. Tο θέμα θίγεται, διότι στην αγορά υπάρχουν εταιρείες που προσφέρουν προγράμματα τρίμηνης κατανάλωσης, ενώ η καταμέτρηση της ΔEH είναι τετράμηνη. Tο αποτέλεσμα είναι η κατανάλωση του τριμήνου να γίνεται κατ’ εκτίμηση και ο καταναλωτής να μην μπορεί να συγκρίνει τις τιμές μ’ αυτές της ΔEH. H PAE συστήνει στους προμηθευτές να διευκρινίζουν με σαφήνεια τι περιλαμβάνεται στις προτεινόμενες χρεώσεις, τις εκπτώσεις που παρέχουν και να ενημερώνουν αναλυτικά τους πελάτες.

Συστάσεις ΡΑΕ για την τιμολόγηση ηλεκτρικού ρεύματος

9

Στα 62,837 εκατ. ευρώ διαμορφώνεται το έλλειμμα του ΔΕΣΜΗΕ, του διαχειριστή του συστήματος ηλεκτρισμού, σύμφωνα με τον ισολογισμό της εταιρείας που πραγματοποιεί την εκκαθάριση της αγοράς ηλεκτρισμού. Το έλλειμμα αυτό αποτυπώνει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο τις στρεβλώσεις της αγοράς, την τεχνητά χαμηλή τιμή της χονδρικής αλλά και την αποτυχία του τέλους ΑΠΕ με τη σημερινή του μορφή να υπολογίσει την πραγματική συνεισφορά των ανανεώσιμων και, ως εκ τούτου, έχει οδηγήσει σε δεινή θέση τον διαχειριστή.Είναι χαρακτηριστικό ότι οι ορκωτοί λογιστές αναφέρουν πως συντρέχουν λόγοι για λύση και εκκαθάριση της εταιρείας, καθώς τα ίδια κεφάλαια έχουν καταστεί μικρότερα του 1/10 του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου. Η εταιρεία εμφανίζει τεράστιο έλλειμμα για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά καθώς και πέρυσι οι ζημίες της διαμορφώθηκαν στα 63,271 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον ισολογισμό, ο ΔΕΣΜΗΕ εμφανίζει αρνητικά ίδια κεφάλαια 44,277 εκατ. ευρώ, ενώ οι υποχρεώσεις της εταιρείας έχουν φτάσει στα 144,061 εκατ. έναντι 91,062 εκατ. ευρώ πέρυσι.Όπως αναφέρουν πηγές του ΔΕΣΜΗΕ, η εταιρεία αναμένει την πώληση των δικαιωμάτων ρύπων που ξεκίνησε τον Ιούνιο στο Χρηματιστήριο για την κάλυψη των αναγκών της.

ΔΕΣΜΗΕ: Σε δεινή θέσημε σημαντικό έλλειμμα62 εκατομμυρίων ευρώ

Μυτιληναίος: Λειτουργείκαι η δεύτερη μονάδαηλεκτροπαραγωγήςΣε εμπορική λειτουργία τέθηκε τον Ιούνιο η δεύτερη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, από τις τρεις συνολικά, οι οποίες εντάσσονται στην πρώτη φάση του επενδυτικού σχεδίου του τομέα ενέργειας του Oμίλου Μυτιληναίου. Πρόκειται για την πιο σύγχρονη μονάδα συνδυασμένου κύκλου που κατασκευάστηκε ποτέ στην Ελλάδα, με καύσιμο φυσικό αέριο, ονομαστικής ισχύος 444 MW, της οποίας η δοκιμαστική λειτουργία ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία, γεγονός που σηματοδοτεί την ολοκλήρωση και λειτουργία του ενεργειακού κέντρου του Αγ. Νικολάου Βοιωτίας. Το ενεργειακό κέντρο θα βοηθήσει σε σημαντικό βαθμό στη διείσδυση του φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή, λόγω της λειτουργίας αγωγών μεταφοράς για τις ανάγκες του κέντρου, με αντίστοιχα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη για τους κατοίκους.Την κατασκευή του σταθμού και την άρτια λειτουργία του εξοπλισμού του, ο οποίος ενσωματώνει τεχνολογία αιχμής της General Electric, ολοκλήρωσε με απόλυτη επιτυχία η Μέτκα. Η τοποθέτηση της μονάδας στο νότιο τμήμα της χώρας εγγυάται τη σταθερότητα του Συστήματος. Η πρώτη φάση του επενδυτικού προγράμματος του ομίλου στην ενέργεια ύψους 1 δισ. ευρώ θα ολοκληρωθεί με τη θέση σε δοκιμαστική λειτουργία και της τρίτης μονάδας ηλεκτροπαραγωγής στους Αγ. Θεοδώρους, η οποία αναμένεται να τεθεί σε εμπορική λειτουργία στο δ’ τρίμηνο του 2011.

10

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας προσέφυγε ο Σύνδεσμος Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΕΣΜΥΕ) εναντίον του ΥΠΕΚΑ για την υπουργική απόφαση της τέως υπουγού ΠΕΚΑ κ. Τίνας Μπιρμπίλη, με την οποία καθορίζονται επιπλέον κριτήρια χωροθέτησης μικρών μονάδων (ΜΥΗΕ).Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Συνδέσμου, η υπουργική απόφαση έχει «ψευδεπίγραφο» τίτλο: «Συμπλήρωση και εξειδίκευση τεχνικών και λοιπών λεπτομερειών για τη χωροθέτηση των ΜΥΗΕ…», και επιχειρεί να τροποποιήσει το Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ όσον αφορά τα ΜΥΗΕ, χωρίς να έχει παρέλθει η προβλεπόμενη πενταετία και χωρίς την έγκριση της στρατηγικής περιβαλλοντικής του μελέτης, όπως απαιτεί το ίδιο για να τροποποιηθεί.Επίσης σημειώνει πως εκδόθηκε καθ’ υπέρβαση της εξουσιοδότησης που δόθηκε από τον ν. 3851/10 για έκδοση υπουργικών αποφάσεων που θα εξειδίκευε και θα συμπλήρωνε τις λεπτομέρειες και όχι την πλήρη τροποποίηση και κατάργηση των κριτηρίων στη χωροθέτησή τους.Σύμφωνα με τον ΕΣΜΥΕ, η υπουργική απόφαση καταργεί 50 ώριμα μικρά υδροηλεκτρικά έργα και ακυρώνει την ενεργειακή εκμετάλλευση των μικρών υδατορευμάτων για την παραγωγή πράσινης ενέργειας μεγέθους περί τα 500 MW, ήτοι το ένα τρίτο του συνόλου του μικροϋδροδυναμικού της χώρας, χωρίς καμιά επιστημονική τεκμηρίωση και αντίθετα με τη διεθνή και ευρωπαϊκή εμπειρία.

Στο ΣτΕ οι μικροί ηλεκτροπαραγωγοί για απόφαση του ΥΠΕΚΑ

Energean Oil & Gas: Αύξηση κύκλου εργασιώνκαι ημερήσιας παραγωγής για το έτος 2010με σημαντικές επενδύσεις 127 εκατ. ευρώΣε 41,8 εκατ. ευρώ ανήλθε ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του Oμίλου Εταιρειών Energean Oil & Gas στη χρήση 2010 με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, έναντι 31,2 εκατ. το 2009, καταγράφοντας αύξηση της τάξεως του 34%.Αντίστοιχα, σε επίπεδο μητρικής εταιρείας ο κύκλος εργασιών κατέγραψε αύξηση της τάξεως του 166%, δηλαδή διαμορφώθηκε σε 41,5 από 15,6 εκατ. ευρώ. Συμπληρωματικά δε αναφέρεται ότι το σύνολο των επενδύσεων κατά την τελευταία διετία -σε Ελλάδα και Αίγυπτο- ξεπέρασε το ποσό των 127,5 εκατ. δολαρίων, ενώ για την τρέχουσα χρήση το προβλεπόμενο ποσό προς επένδυση θα ανέλθει στα 37 εκατ. ευρώ.Παράλληλα, τα μεικτά κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων (EBITDA) παρουσίασαν θετικό πρόσημο σε ό,τι αφορά τη μητρική και διαμορφώθηκαν στα 3,02 έναντι -2,8 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση, ενώ σε επίπεδο ομίλου οι ζημίες αν και κατέγραψαν σημαντική μείωση της τάξεως του 42%, διαμορφώθηκαν σε σχεδόν -3,5 εκατ. ευρώ.Κατά το 2010 οι τιμές αργού πετρελαίου ενισχύθηκαν λόγω αύξησης της ζήτησης διαμορφώνοντας τη μέση τιμή στα 80 δολ./βαρέλι έναντι 63 δολαρίων την προηγούμενη χρονιά. Ωστόσο, η έντονη ζήτηση και οι αυξημένες τιμές είχαν ως άμεσο αντίκτυπο την εντατικοποίηση των εργασιών και την ανάληψη επενδύσεων στην αγορά του E&P με κατακόρυφη ενίσχυση του κόστους των σχετικών υπηρεσιών.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το αυξημένο κόστος δανεισμού που αντιμετωπίζει το σύνολο των ελληνικών εταιρειών, επιβάρυνε σημαντικά το κόστος και το ύψος των δανειακών υποχρεώσεων. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι σε επίπεδο ομίλου το σύνολο των φορολογικών αποσβέσεων κατά τα δύο τελευταία έτη ανήλθε στο ποσό των 79,9 εκατ. ευρώ, ενώ η εταιρεία όχι μόνο διατήρησε αλλά και ενίσχυσε τον αριθμό των θέσεων εργασίας, χτίζοντας μια σύγχρονη και άρτια καταρτισμένη ομάδα γεωεπιστημόνων.Η διοίκηση πιστή στο όραμά της για τη βελτίωση της θέσης της στην αγορά και στην υλοποίηση του επιχειρησιακού της πλάνου, προχωρά κατά την τρέχουσα χρονιά στην υλοποίηση του «Prinos 5000» ύψους 20 εκατ. δολαρίων, καθώς και σε συμπληρωματικό πρόγραμμα βελτίωσης της παραγωγής μέσω εισπίεσης CO2, μιας νέας τεχνολογίας για αύξηση του βαθμού αποληψιμότητας με επιπλέον όφελος τη μείωση των εκπομπών ρύπων CO2.Τέλος, η εταιρεία συνεχίζει την εκπόνηση της μελέτη βιωσιμότητας για την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου στο κοίτασμα στη Νότια Καβάλα, ώστε να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση, ενώ άμεσα θα πραγματοποιηθεί και η πρώτη ερευνητική γεώτρηση στην περιοχή του East Magawish στον κόλπο του Σουέζ.

1111Η Energa και το Κέντρο ΓΑΙΑ βραβεύουν τους πολίτες του μέλλοντος

Χρηματιστήριο ρύπων λειτουργεί πλέον καιστην Ελλάδα με 10 εκατ. δικαιώματα εκπομπήςπρος διάθεση μέχρι το τέλος του χρόνουΠραγματικότητα αποτελούν και στην Ελλάδα οι δημοπρασίες ρύπων μέσω του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Η πρώτη δημοπρασία στις 15 Ιουνίου, παρά το αρχικό ενδιαφέρον, δεν σημείωσε την αναμενόμενη επιτυχία: το ΥΠΕΚΑ επεδίωκε να διαθέσει ένα εκατομμύριο δικαιώματα και τελικά πραγματοποιήθηκαν μόνο δύο συναλλαγές για 6.000 δικαιώματα. O λόγος ήταν η απότομη πτώση των τιμών ανά δικαίωμα στις διεθνείς αγορές, γεγονός που έκανε τους επενδυτές συγκρατημένους. Πρόκειται για τη διάθεση του πρώτου πακέτου από το σύνολο των 10 εκατ. δικαιωμάτων εκπομπής CO2 που έχει αποφασίσει να διαθέσει το υπουργείο, ώστε από τα έσοδα να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες για την αγορά ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να καλύψει το έλλειμμα του ΔEΣMHE που έχει ξεπεράσει τα 62 εκατ., ενώ οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις αγγίζουν τα 144,06 εκατ. ευρώ. Εκτός από την πρώτη δημοπρασία, υπάρχουν ακόμη προγραμματισμένες πέντε δημοπρασίες μέσα στο έτος, την τελευταία Τετάρτη κάθε μήνα.Στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής οδηγίας για τους ρύπους, οι βιομηχανίες που εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα πάνω από ένα επίπεδο είναι υποχρεωμένες να αγοράζουν τα λεγόμενα δικαιώματα εκπομπής CO2, τα οποία διαπραγματεύονται διεθνώς σε εξειδικευμένα χρηματιστήρια.Στις διαπραγματεύσεις συμμετέχουν το ίδιο το ΥΠΕΚΑ ως μοναδικός πωλητής μέσω ενός μέλους διαπραγμάτευσης που έχει ορίσει το ΧΑ και χρηματιστηριακές εταιρείες για λογαριασμό πελατών τους, ενώ και

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας - Επιλογή για ένα καλύτερο μέλλον» για το έτος 2010 - 2011 που υλοποιήθηκε από το Μουσείο Γουλανδρή-Κέντρο ΓΑΙΑ με την ευγενική χορηγία της Energa, της πρώτης ιδιωτικής εταιρείας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα.Η τελετή λήξης του πρωτοποριακού εκπαιδευτικού προγράμματος πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο στο Αμφιθέατρο του Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης ΓΑΙΑ στην Κηφισιά. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, με τις επιμέρους δραστηριότητές του, είχε σκοπό την ευαισθητοποίηση μαθητών στα περιβαλλοντικά προβλήματα αλλά και των επιπτώσεων που έχουν στον πλανήτη μας. Oι μαθητές τόσο με την επίσκεψη στην εντυπωσιακή διαδραστική έκθεση του Κέντρου ΓΑΙΑ, όσο και με τη συμμετοχή στο επιστημονικό εργαστήριο που σχεδιάστηκε αποκλειστικά για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, είχαν τη δυνατότητα να ενημερωθούν και να ευαισθητοποιηθούν αναφορικά με τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Στη συνέχεια, οι μαθητές ξεδίπλωσαν τη φαντασία τους συμμετέχοντας σε σχολικό διαγωνισμό για την ενέργεια. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν συνολικά 19 δημοτικά σχολεία της Αττικής με 2.129 μαθητές της Ε’ και ΣΤ’ τάξης, ενώ στον διαγωνισμό συμμετείχαν τα σχολεία Άγιος Διονύσιος Αεροπαγίτης, Εράσμειος Ελληνογερμανική Σχολή, Εκπαιδευτήρια Νέα Γενιά Ζηρίδη, Ιόνιος Σχολή και Σχολή Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου.

οι ελληνικές βιομηχανίες θα μπορούν να προχωρήσουν πλέον σε αγορές δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων και από την ελληνική αγορά.Το Χρηματιστήριο των Ρύπων δημιουργήθηκε τον Φεβρουάριο του 2005 όταν ενεργοποιήθηκε το Πρωτόκολλο του Κιότο. Στην αγορά αυτήν, χώρες και βιομηχανικές εγκαταστάσεις που ρυπαίνουν λιγότερο από τα επιτρεπτά όρια μπορούν πλέον να πουλούν τα περιθώριά τους σε άλλες που ξεπερνούν τα όρια των επιτρεπόμενων ρύπων, έναντι διόλου ευκαταφρόνητου τιμήματος. Αντίστοιχα, οι εταιρείες που εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από όσο τους έχει χορηγηθεί δωρεάν πρέπει να αγοράζουν άδειες από εταιρείες που δεν έκαναν χρήση των δικών τους αδειών.Έως τώρα λειτουργούν εθνικά μητρώα, ενώ από το 2013 αυτά θα καταργηθούν και θα λειτουργεί ένα πανευρωπαϊκό. Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Κατανομής Ρύπων (EUETS) εγκαινιάστηκε την 1η Ιανουαρίου 2005 και είναι το μεγαλύτερο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων παγκοσμίως, με αξία περίπου στα 70 δισ. ευρώ το 2009.Oι εταιρείες που καλύπτονται από το EUETS είναι οι ηλεκτροπαραγωγοί, οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι τσιμεντοβιομηχανίες, οι βιομηχανίες χάρτου και οι υαλουργίες. Σε αυτές τις επιχειρήσεις κατανέμονται άδειες εκπομπής για συγκεκριμένες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.

12

Σιδηροδρομική σήραγγα στο Βέλγιο, μήκους 3 χιλιομέτρων, που κατασκευάστηκε για να προστατεύει τα διερχόμενα τρένα από πτώσεις κλαδιών δέντρων, προσφέρει διπλό περιβαλλοντικό όφελος, στεγάζοντας μοναδικό πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης χάρη στην ηλιακή ενέργεια. Η υπερταχεία Παρίσι - Άμστερνταμ διέρχεται από την Αμβέρσα και το κοντινό στην πόλη αρχαίο δάσος. Σε μία προσπάθεια να μη χρειάζεται πλέον η κοπή των πεσμένων δέντρων, οι βελγικοί σιδηρόδρομοι κατασκεύασαν σήραγγα, που εξοπλίστηκε τώρα με συστοιχία 16.000 ηλιακών κατόπτρων. Το παραγόμενο ηλεκτρικό ρεύμα είναι ανάλογο με εκείνο που χρειάζεται για την κίνηση όλων των τρένων στο Βέλγιο για μία ολόκληρη ημέρα, ενώ θα αξιοποιηθεί για την τροφοδοσία με ρεύμα του κεντρικού σιδηροδρομικού σταθμού της Αμβέρσας.«Για τις εταιρείες σιδηροδρόμων αυτός είναι ο ιδανικός τρόπος να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα, καθώς ηλιακά κάτοπτρα μπορούν να τοποθετηθούν σε σημεία με μηδενική εμπορική αξία. Στο μεταξύ, τα ηλιακά κάτοπτρα δεν προκαλούν τις αντιδράσεις, που συνδυάζονται με την κατασκευή ανεμογεννητριών», λέει ο Μπερτ φαν Ρέτεργκεμ, επικεφαλής της βελγικής εταιρείας ανανεώσιμης ενέργειας, Enfinity.Η οροφή του νέου σταθμού θα διαθέτει 4.400 ηλιακά κάτοπτρα, συνολικής παραγωγικής ικανότητας 1 MW, ικανής να καλύψει το 50% των αναγκών του τεράστιου σταθμού σε ρεύμα.

Μοναδικό πρόγραμμα ηλεκτροκίνησης χάρη στην ηλιακή ενέργεια

Πρωτοφανής η αύξηση στην παγκόσμιακατανάλωση ενέργειας το 2010 κατά 5,6%με την Κίνα να παίρνει την πρωτιά από τις ΗΠΑΜε πρωτοφανή ρυθμό από το 1973 αυξήθηκε το 2010 η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας σύμφωνα με το Statistical Review of World Energy του 2011 της British Petroleum. H ζήτηση αυξήθηκε για όλες τις μορφές ενέργειας, ενώ αυξήθηκε η κατανάλωση ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, σε τέτοιον βαθμό ώστε οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου να σημειώσουν τη μεγαλύτερη άνοδο από το 1969. Η αύξηση στην ενεργειακή κατανάλωση σημειώθηκε τόσο στις ανεπτυγμένες χώρες-μέλη του OOΣΑ, όσο και στις αναπτυσσόμενες. Αναλυτικότερα, ο ρυθμός αύξησης της ενεργειακής κατανάλωσης το 2010 έφτασε το 5,6%, ενώ τα επίπεδα κατανάλωσης πέρυσι ξεπέρασαν το προ κρίσης ρεκόρ του 2008. Μάλιστα, η κατανάλωση ενέργειας αυξήθηκε περισσότερο από τους ρυθμούς παγκόσμιας ανάπτυξης, κάτι που σημαίνει ότι η ενεργειακή ένταση (η ενέργεια που χρησιμοποιείται για την παραγωγή κάθε μονάδας του ΑΕΠ) έχει ανοδική πορεία, παρά τις παγκόσμιες πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας και καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Στις χώρες του OOΣΑ, το 2010, η ζήτηση για ενέργεια αυξήθηκε κατά 3,5%, που συνιστά τη μεγαλύτερη επίδοση από το 1984, ενώ οι χώρες εκτός OOΣΑ αύξησαν την κατανάλωσή τους κατά 7,5%, η οποία αθροιστικά αυξήθηκε κατά 63% σε σχέση με τα επίπεδα του 2000. Πρωταθλητής, μάλιστα, στην κατανάλωση ενέργειας αναδείχθηκε η Κίνα, σημειώνοντας αύξηση 11,2%, ξεπερνώντας έτσι τις ΗΠΑ. Από άποψη πηγών ενέργειας, το

πετρέλαιο παραμένει το πρώτο σε κατανάλωση καύσιμο, με μερίδιο 33,6%, αν και συνεχίζει για ενδέκατη χρονιά να χάνει έδαφος στο μείγμα της παγκόσμιας ενεργειακής κατανάλωσης. Η παγκόσμια πετρελαϊκή κατανάλωση αυξήθηκε κατά 2,7 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2010, αύξηση 3,1% σε σχέση με το 2004. Η αύξηση αυτή συνοδεύτηκε από σημαντική άνοδο στην πετρελαϊκή παραγωγή, σε μικρότερο ωστόσο βαθμό (2,2%). Από τις χώρες του OΠΕΚ, τη μεγαλύτερη αύξηση στην παραγωγή η ΒΡ τη διαπιστώνει στη Νιγηρία και στο Κατάρ, ενώ εκτός του πετρελαϊκού καρτέλ τα σκήπτρα κρατά η Κίνα, κυρίως χάρη στις υπεράκτιες γεωτρήσεις της. Επίσης, σημαντική ήταν η συμβολή της Ρωσίας και της Κίνας.Ωστόσο, η έκθεση παρατηρεί ότι οι υψηλές πετρελαϊκές τιμές, οι δεύτερες μεγαλύτερες ώς τώρα, σε ετήσιο επίπεδο, είχαν ως συνέπεια η αύξηση της κατανάλωσης του «μαύρου χρυσού» να είναι η μικρότερη το 2010, από όλα τα ορυκτά καύσιμα. Αντίθετα, μεγάλη ήταν η αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου, η οποία έφτασε πέρυσι το 7,4%, με τις χώρες εκτός OOΣΑ να έχουν πλέον το 51% της παγκόσμιας κατανάλωσης, ενώ η Κίνα εδραιώνεται ως η μεγαλύτερη αγορά φυσικού αερίου στην Ασία.

13Έτοιμη η προκαταρκτική περιβαλλοντική μελέτητου αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ, εξελίξειςμε υπογραφές για τον ανταγωνιστικό Nabucco

Ηλεκτροπαραγωγήμε αέριο, ηλιακή καιαιολική ενέργεια

Μέχρι τα τέλη Ιουλίου αναμένεται η υποβολή της προκαταρκτικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την κατασκευή του αγωγού ΤΑΡ (Trans Adriatic Pipeline) στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.Ωστόσο η οριστική μελέτη εκτιμάται ότι είναι έτοιμη να κατατεθεί έως το τέλος του χρόνου, σύμφωνα με ανακοίνωση της κοινοπραξίας που έχει αναλάβει την υλοποίηση του έργου. Πρόκειται για την ελβετική EGL (42,5%), τη νορβηγική Statoil (42,5%) και τη γερμανική Ε.OΝ Ruhrgas (15%). O αγωγός ΤΑΡ στην Ελλάδα είναι εξ ολοκλήρου χερσαίος, καλύπτει απόσταση περίπου 185 χλμ. από τη Νέα Μεσημβρία έως τα σύνορα με την Αλβανία. Ειδικότερα, ο αγωγός ΤΑΡ θα διασχίζει τις περιφέρειες της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας και τους δήμους Χαλκηδόνας, Αλεξάνδρειας, Νάουσας, Έδεσσας, Σκύδρας, Αμυνταίου, Πέλλας, Εορδαίας, Καστοριάς, Νεστορίου και Oρεστιάδας. O αγωγός θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την περιοχή της Κασπίας, μέσω της Ελλάδας και της Αλβανίας, της Αδριατικής και της Νότιας Ιταλίας στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της ασφάλειας εφοδιασμού και της διαφοροποίησης των πηγών τροφοδοσίας των ευρωπαϊκών αγορών με φυσικό αέριο.Εν τω μεταξύ, εξελίξεις σημειώθηκαν σε ό,τι αφορά τις διεργασίες για την υλοποίηση του αγωγού φυσικού αερίου Nabucco, με τη συνάντηση, για την υπογραφή της τελικής σύμβασης του έργου, στην τουρκική πόλη Καΐσερι, των μελών της κοινοπραξίας διαχείρισης

Ένα εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο θα τροφοδοτείται από φυσικό αέριο, αλλά και ηλιακή και αιολική ενέργεια, πρόκειται να κατασκευαστεί στην Τουρκία.Η General Electric ανακοίνωσε ότι θα προμηθεύσει τον εξοπλισμό για το εργοστάσιο, συνολικής ισχύος 530 MW, στην εταιρεία MetCap Energy. Σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία, οι εγκαταστάσεις στο Καραμάν της Νότιας Τουρκίας θα καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες περισσότερων από 600.000 νοικοκυριών έως το έτος 2015.Στόχος του φιλόδοξου εγχειρήματος είναι να «παντρέψει» δύο διαλείπουσες πηγές ενέργειας -τον άνεμο και τον ήλιο- με μια συμβατική πηγή παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, όπως το φυσικό αέριο, προκειμένου «να παρέχουμε καθαρότερη, αποδοτικότερη και πιο αξιόπιστη ενέργεια», σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του τομέα θερμικών προϊόντων της GE Energy, Πολ Μπράουνινγκ. Σύμφωνα με την General Electric, η συνολική αποδοτικότητα του υβριδικού εργοστασίου θα ξεπερνά το 66%, όταν στις περισσότερες εγκαταστάσεις φυσικού αερίου φτάνει το 30 - 50%. «Εκτός από την αποδοτικότητα-ρεκόρ, αυτό το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας θα έχει μηδενικά υγρά κατάλοιπα, χαμηλές εκπομπές και ικανότητα ταχείας αντίδρασης, καθώς θα μπορεί να τεθεί σε λειτουργία μέσα σε 28 λεπτά», όπως δήλωσε ο πρόεδρος της τουρκικής MetCap Energy, Τζελάλ Μετίν.

και των αρμόδιων υπουργών των χωρών διέλευσης, δηλαδή της Τουρκίας, της Ρουμανίας, της Oυγγαρίας, της Βουλγαρίας και της Αυστρίας. Η εν λόγω συμφωνία χαρακτηρίστηκε ως «ιστορικής σημασίας» από την ΕΕ, τις ΗΠΑ και το Αζερμπαϊτζάν, η οποία δεσμεύει την κάθε χώρα ότι θα στηρίξει τον Nabucco, απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση των αναγκαίων κεφαλαίων για τη χρηματοδότησή του. O αγωγός σχεδιάζεται να τροφοδοτήσει την ευρωπαϊκή αγορά με 31 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν και το κόστος εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 10 δισ. ευρώ.Το Μπακού ακόμη δεν έχει καταλήξει σε ποιον από τους πέντε αγωγούς που συνιστούν τον «Νότιο Διάδρομο» θα διοχετεύσει το αέριο. Η κοινοπραξία (τα μέλη της οποίας είναι η γερμανική RWE, η τουρκική Botas, η βουλγαρική Bulgargaz, η ρουμανική Transgaz και η ουγγρική MOL) προεξόφλησε, πάντως, ότι τα πρώτα συμβόλαια παροχής αερίου θα υπογραφούν έως το τέλος του 2011. O πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ κ. Χάρης Σαχίνης στο περιθώριο του συνεδρίου Caspian Oil & Gas στο Μπακού δήλωσε και πάλι ότι ο Nabucco μπορεί να γίνει πράξη, σε συνδυασμό με τον ITGI, στο πλαίσιο της ανάπτυξης του «Νότιου Διαδρόμου».

14

03Γ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝOΥ:ΝΕΕΣ ΠΡOΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣτην... προστασία του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής τέθηκε ο τέως «τσάρος» της οικονομίας, και η ενεργειακή αγορά τον υποδέχεται με συγκρατημένη αισιοδοξία. Oι εκκρεμότητες που καλείται να διαχειριστεί είναι πολλές και κρίσιμες. Αποκρατικοποιήσεις, συνδικαλιστικές αντιδράσεις, νέες έρευνες πετρελαίου, λιγνιτικά αποθέματα, ενεργειακό νομοσχέδιο, επενδύσεις ΑΠΕ...

ΑνασχηματισμόςΤης Ευαγγελίας Παναγοπούλου

Oι σημαντικότερες προκλήσεις για τον νέο υπουργό ΠΕΚΑ είναι οι αποκρατικοποιήσεις των μεγάλων ενεργειακών επιχειρήσεων: ΔΕΗ, ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ και ΕΛΠΕ. Πρόκειται για δικές του εξαγγελίες μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις με την τρόικα στο πλαίσιο του Μνημονίου. Oι αντιδράσεις των εργαζομένων αναμένονται σφοδρές και το χρονοδιάγραμμα που έχει ανακοινωθεί είναι ιδιαίτερα ασφυκτικό. O κ. Παπακωνσταντίνου είναι καλός γνώστης του θέματος και από την προηγούμενη θέση του είχε πολλές φορές κοντραριστεί με την τέως υπουργό ΠΕΚΑ κ. Τ. Μπιρμπίλη, η οποία κράτησε σκληρή γραμμή σε πολλές περιπτώσεις για τη διατήρηση του κρατικού ελέγχου τουλάχιστον στη ΔΕΗ. Στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ο κ. Παπακωνσταντίνου καλείται να διατηρήσει τη δυναμική του κλάδου. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να επιλυθούν χρονίζοντα προβλήματα συντονισμού των συναρμόδιων υπουργείων και υπηρεσιών.Επίσης ζητούμενο παραμένει και η προώθηση των επενδύσεων για την αναβάθμιση και επέκταση των δικτύων που απαιτούνται για την αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ. O νέος υπουργός ΠΕΚΑ καλείται επίσης να προωθήσει το ενεργειακό νομοσχέδιο με το οποίο ενσωματώνεται στην εθνική

νομοθεσία το λεγόμενο «3ο ενεργειακό πακέτο» της Κομισιόν, να διευθετήσει την πρόσβαση ιδιωτών επενδυτών στα λιγνιτικά αποθέματα, να δρομολογήσει τους νέους διαγωνισμούς για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, να ενισχύσει τις ιδιωτικές επενδύσεις στην ενέργεια, να πατάξει τη νοθεία και το λαθρεμπόριο στα καύσιμα και να ξεκαθαρίσει μια σειρά θεμάτων που λιμνάζουν επικίνδυνα στα συρτάρια του υπουργείου.

Ευρωπαϊκή εμπειρίαΗ εμπειρία του κ. Παπακωνσταντίνου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρείται ότι θα τον βοηθήσει στη διαχείριση πολλών ζητημάτων που απαιτούν τη σύμφωνη γνώμη και συνεννόηση με την Κομισιόν. Ωστόσο πολλοί θεωρούν ότι η προηγούμενη θέση του τον είχε απομακρύνει από την αγορά και τον επιχειρηματικό κόσμο, ενώ η αναπτυξιακή πολιτική που είχε ακολουθήσει δεν κρίθηκε αποτελεσματική. Σε κάθε περίπτωση ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής αποτελεί ένα κορυφαίο πρόσωπο της πρόσφατης ελληνικής πολιτικής σκηνής και η τοποθέτησή του στον νέο θώκο αποτελεί αναβάθμιση και για το ίδιο το υπουργείο. Ας ευχηθούμε στον νέο μας υπουργό καλή επιτυχία στα νέα του καθήκοντα.

15

O υπουργός Oικονομικών της κρίσης, τώρα στην Ενέργεια

O Γιώργος Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε το 1961 στην Αθήνα. Είναι γιος του Στέλιου Παπακωνσταντίνου, αδερφού του πολιτικού Μιχάλη Παπακωνσταντίνου. Έχει σπουδάσει οικονομικά στην Αγγλία (London School of Economics). Κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και διδακτορικό δίπλωμα από τη Σχολή Oικονομικών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (London School of Economics). Μετά τις σπουδές του εργάστηκε επί 10 χρόνια στον Oργανισμό Oικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OOΣΑ) στη Γαλλία.Με την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1998 εργάστηκε ως σύμβουλος του πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη για θέματα Κοινωνίας της Πληροφορίας. Δύο χρόνια μετά ορίστηκε Ειδικός Γραμματέας του υπουργείου Oικονομίας και Oικονομικών για την Κοινωνία της Πληροφορίας (2000 - 2002). Το διάστημα 2002 - 2004 υπήρξε μέλος του Συμβουλίου Oικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣOΕ), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του OΤΕ και εκπρόσωπος της Ελλάδας στην Επιτροπή Oικονομικής Πολιτικής της ΕΕ. Το 2003 ήταν συντονιστής για τη «διαδικασία της Λισσαβόνας», το ευρωπαϊκό πρόγραμμα οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Από το 2004 έως το 2007 διετέλεσε οικονομικός σύμβουλος του προέδρου

του ΠΑΣOΚ Γιώργου Α. Παπανδρέου. Διετέλεσε επίσης μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών (ΙΣΤΑΜΕ) - Ανδρέας Παπανδρέου (2005 - 2008). Τον Μάιο του 2005 εξελέγη μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣOΚ.Από το 2003 έως το 2007 δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Oικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάστηκε ως σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε θέματα πολιτικής έρευνας και Κοινωνίας της Πληροφορίας, με συμμετοχή σε διεθνείς ερευνητικές συνεργασίες.Τον Σεπτέμβριο 2003 ορίστηκε με απόφαση του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣOΚ Διευθυντής του Κινήματος, με αρμοδιότητα τον συντονισμό των πρωτοβουλιών του Κινήματος υπό τον Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής.Τον Σεπτέμβριο του 2007 εξελέγη βουλευτής του Ελληνικού Κοινοβουλίου για τον νομό Κοζάνης, ενώ ανέλαβε καθήκοντα Εκπροσώπου Τύπου του ΠΑΣOΚ από τον Μάρτιο του 2008. Ηγήθηκε του ευρωψηφοδελτίου του ΠΑΣOΚ τον Ιούνιο του 2009 και διετέλεσε ευρωβουλευτής από τον Ιούνιο του 2009 έως τον ορισμό του από τον πρωθυπουργό ως Υπουργός Oικονομικών μετά τις εκλογές του Oκτωβρίου 2009. Διαχειρίστηκε τη μεγάλη οικονομική κρίση της χώρας λαμβάνοντας σκληρά μέτρα έπειτα από διαπραγματεύσεις με την τρόικα (ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ).

Η αποχωρήσασα... πράσινη Τίνα Μπιρμπίλη, που ως υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ακολούθησε δική της γραμμή, συγκρουόμενη συχνά με στελέχη της κυβέρνησης (και κυρίως με τον σημερινό διάδοχό της). Η λεπτεπίλεπτη γυναίκα με το casual look δεν κατάφερε ποτέ να ανατρέψει τις αρχικά χαμηλές προσδοκίες της αγοράς για το πρόσωπό της.

Υφυπουργός Ενέργειας παραμένει ο κ. Γ. Μανιάτης καθώς θεωρείται καλός γνώστης της αγοράς ενέργειας και η εμπειρία του θα διευκολύνει την προώθηση των μεταρρυθμίσεων στον ενεργειακό τομέα.

Στο υπουργείο ΠΕΚΑ παραμένει και ο κ. Ν. Σηφουνάκης ως αναπληρωτής υπουργός για το χαρτοφυλάκιο της πολεοδομίας.

16

04ΠOΙOΙ OΙ «ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ»ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝΑΠOΚΡΑΤΙΚOΠOΙΗΣΕΩΝΝέα δεδομένα για τον εγχώριο ενεργειακό τομέα σηματοδοτεί η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης, στο πλαίσιο του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, να προχωρήσει στη μερική ή ολική αποχώρηση του Δημοσίου από τις συμμετοχές που διατηρεί σε ενεργειακές εταιρείες. Έτσι το κράτος αποχωρεί από τον Όμιλο των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ), διατηρεί ελάχιστη συμμετοχή στη ΔΕΠΑ και ένα μειοψηφικό μερίδιο στα δίκτυα αερίου (ΔΕΣΦΑ), ενώ μειώνει τη συμμετοχή του στη ΔΕΗ κάτω από το 51% προχωρώντας παράλληλα στην πώληση περιουσιακών στοιχείων (μονάδων) της επιχείρησης.

Αποκρατικοποιήσεις στην ενέργειαΤου Χάρη Φλουδόπουλου

17

O κανόνας -με εξαίρεση την αγορά του πετρελαίου όπου υπάρχουν διαφορετικά δεδομένα- είναι ότι το κράτος αποχωρεί από εμπορικές δραστηριότητες, ενώ στα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρισμού και αερίου διατηρεί μεγαλύτερα μερίδια και σε κάθε περίπτωση έχει τον τελικό λόγο για την ανάπτυξη των ενεργειακών υποδομών.

Η αρχή με αέριοΗ αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ είναι προγραμματισμένη για το τέταρτο τρίμηνο του 2011 και μαζί με τις υπόλοιπες προγραμματισμένες αποκρατικοποιήσεις της ίδιας περιόδου (OΛΠ 23,1%, ΕΑΣ 99,8%, ΤΤ 34%, ΔΕΠΑ 55%, ΔΕΣΦΑ 31%, ΤΡΑΙΝOΣΕ 100%, ΛΑΡΚO 55,2%, Alpha Bank 0,6%, Εθνική Τράπεζα 1,2%, OΔΙΕ 100%, Άδειες Κινητής Τηλεφωνίας, Καζίνο Μοντ Παρνές 49%, ΕΛΒO 72,6%, OΠΑΠ 34%, Ελληνικό Ι, Τέσσερα Αεροσκάφη Airbus, Ακίνητα Ι) εκτιμάται ότι θα αποφέρουν τουλάχιστον 3,3 δισ. ευρώ. Η επιλογή της χωριστής αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ έρχεται ως αποτέλεσμα της πρότασης που κατατέθηκε από τους συμβούλους της αποκρατικοποίησης και παρά το γεγονός ότι ο μέτοχος μειοψηφίας (ΕΛΠΕ) είχε καταστήσει φανερή την άποψή του ότι προτιμότερη θα ήταν η αποκρατικοποίηση-πακέτο.

O σύμβουλος είχε διερευνήσει τις δυνατότητες που υπάρχουν και κατά κύριο λόγο είχε εξετάσει τα τρία σενάρια της αποκρατικοποίησης μόνο της ΔΕΠΑ, χωρίς τον ΔΕΣΦΑ, της αποκρατικοποίηση-πακέτο των δύο εταιρειών και της χωριστή πώλησης. Ωστόσο κατά τις επαφές που υπήρξαν και τη βολιδοσκόπηση πιθανών υποψήφιων αγοραστών, ο σύμβουλος κατέληξε στην εισήγηση για χωριστή αποκρατικοποίηση, η οποία θα προκύψει μετά τον διαχωρισμό των δύο εταιρειών.Η ΔΕΠΑ διαθέτει ως assets τις συμβάσεις προμήθειας που έχει συνάψει ή εκκρεμεί η υπογραφή τους με τη ΔΕΗ, τους λοιπούς ηλεκτροπαραγωγούς, τις ΕΠΑ αλλά και τις συμμετοχές της στους αγωγούς ITGI και IGB, που είναι ανεξάρτητα συστήματα φυσικού αερίου, δηλαδή ιδιωτικοί αγωγοί που δεν ανήκουν στο εθνικό σύστημα ιδιοκτησίας και διαχείρισης του ΔΕΣΦΑ. Αντίθετα, ο ΔΕΣΦΑ είναι ιδιοκτήτης και διαχειριστής του δικτύου των αγωγών και της Ρεβυθούσας. Με τη χωριστή αποκρατικοποίηση των δύο εταιρειών διαφοροποιείται σημαντικά το προφίλ των ενδιαφερομένων. Και αυτό διότι με βάση την οδηγία 72/2009 («3ο ενεργειακό πακέτο») απαγορεύεται ο έλεγχος των ενεργειακών δικτύων από

Αρκετές ελληνικές και διεθνείς εταιρείες είχαν πει ότι θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον υπό τον όρο ότι η αποκρατικοποίηση δεν θα περιλάβει τα δίκτυα. Πλέον η ΔΕΠΑ, όντας ελεύθερη… αγωγών, εκτιμάται ότι θα προσελκύσει πιθανούς αγοραστές, όπως είναι οι γαλλικές Gaz De France (GDF) και Electricité De France (EDF), η ιταλική Enel, ενώ αδιευκρίνιστη παραμένει η στάση που θα τηρήσουν η ρωσική Gazprom και η αζερική Socar

18

Αιτιολογική Έκθεση: Στο επίκεντρο η πράσινη ανάπτυξηΣτην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου που κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή επισημαίνεται ότι στο επίκεντρο του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας τίθεται η πράσινη ανάπτυξη και ότι αλλάζει ο προσανατολισμός στην ενέργεια «για την αξιοποίηση των δωρεάν ενεργειακών πόρων που η χώρα μας διαθέτει σε αφθονία: του ανέμου και του ήλιου».Με βάση τα παραπάνω, η κυβέρνηση στοχεύει στη σημαντική αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, και όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση ήδη έχει απλοποιηθεί το θεσμικό πλαίσιο για τις ανανεώσιμες και έχει τεθεί σε εφαρμογή πρόγραμμα για την εξοικονόμηση ενέργειας στις κατοικίες.Παράλληλα προετοιμάζεται το έδαφος για τη μεταλιγνιτική εποχή και για τον λόγο αυτόν ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την κατασκευή ενός από τους μεγαλύτερους φωτοβολταϊκούς σταθμούς της χώρας σε εγκαταλελειμμένο λιγνιτικό πεδίο της περιοχής της Κοζάνης.Επίσης, προχωρά σταδιακά και η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας «με στόχο την τόνωση του ανταγωνισμού, την πραγματοποίηση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την παροχή καλύτερων υπηρεσιών στους πολίτες και στις επιχειρήσεις», όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά.Σε ό,τι αφορά τις αποκρατικοποιήσεις του ενεργειακού τομέα, η αιτιολογική έκθεση αναφέρει τα εξής:Για τη ΔΕΠΑ: Είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κλάδο του φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Είναι επίσης η μητρική εταιρεία του Διαχειριστή

Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου ΑΕ (ΔΕΣΦΑ), ο οποίος διαθέτει το πλήρες και αποκλειστικό δικαίωμα στη λειτουργία, διαχείριση, εκμετάλλευση και ανάπτυξη του ΕΣΦΑ.Το Δημόσιο ελέγχει το 65% των μετοχών της ΔΕΠΑ, ενώ το 35% ανήκει στα ΕΛΠΕ. Το Δημόσιο προτίθεται να προβεί στον διαχωρισμό του ΔΕΣΦΑ από τη ΔΕΠΑ και να προχωρήσει στην πώληση της ΔΕΠΑ και του 31% των μετοχών του ΔΕΣΦΑ που κατέχει σε ιδιώτες επενδυτές έως το τέταρτο τρίμηνο του 2011.Για τη ΔΕΗ: Αποτελεί τον μεγαλύτερο παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Επιπλέον είναι ο ιδιοκτήτης του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και ο κύριος πάροχος αυτής στην ελληνική επικράτεια. Η εταιρεία είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ενώ το Δημόσιο κατέχει το 51% των μετοχών της. Το υπόλοιπο 49% ανήκει στο ευρύ επενδυτικό κοινό.Το Δημόσιο αποσκοπεί στον διαχωρισμό της ΔΕΗ το τρίτο τρίμηνο του 2011 και στην περαιτέρω αποκρατικοποίηση της εταιρείας με τη διάθεση έως 17% των μετοχών σε ιδιώτες επενδυτές μέσω του Χρηματιστηρίου Αθηνών ή στην πώληση περιουσιακών στοιχείων, με την παράλληλη διατήρηση του ελέγχου επί της διοίκησής της. Η συναλλαγή θα ολοκληρωθεί έως το τέταρτο τρίμηνο του 2012.Για τα ΕΛΠΕ: Έχουν στην ιδιοκτησία τους και λειτουργούν 3 διυλιστήρια στην Ελλάδα και κατέχουν δεσπόζουσα θέση στη νοτιοανατολική Μεσόγειο στον ενεργειακό τομέα. Η διύλιση αποτελεί την κύρια απασχόληση του ομίλου και τα 3 διυλιστήρια αντιπροσωπεύουν το 76% της δυναμικότητας διύλισης αργού πετρελαίου στη χώρα.

19

εταιρείες παραγωγής και εμπορίας. Δηλαδή με τη χωριστή πώληση του ΔΕΣΦΑ πιθανοί μνηστήρες είναι hedge funds, pension funds και τράπεζες. Όπως συνέβη, για παράδειγμα, προ ημερών με το δίκτυο Gassled όταν η Statoil πούλησε ποσοστό 24,1% των μετοχών που είχε στα δίκτυα υποθαλάσσιων αγωγών και εγκαταστάσεων επεξεργασίας στη Βόρεια Θάλασσα. Αγοραστές ήταν η γερμανική ασφαλιστική εταιρεία Allianz και η αρχή επενδύσεων του Άμπου Ντάμπι. Αλλά και για τη ΔΕΠΑ, καθώς η αποκρατικοποίηση αίρει τους περιορισμούς που θα υπήρχαν εάν περιελάμβανε τα δίκτυα, οι πιθανοί αγοραστές διευρύνονται. Άλλωστε αρκετές ελληνικές και διεθνείς εταιρείες είχαν πει ότι θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον υπό τον όρο ότι η αποκρατικοποίηση δεν θα περιλάβει τα δίκτυα. Πλέον η ΔΕΠΑ, όντας ελεύθερη… αγωγών, εκτιμάται ότι θα προσελκύσει πιθανούς αγοραστές, όπως είναι οι γαλλικές Gaz De France (GDF) και Electricite De France (EDF), η ιταλική Enel, ενώ αδιευκρίνιστη παραμένει η στάση που θα τηρήσουν η ρωσική Gazprom και η αζερική Socar.Προτού ανακοινωθεί η χωριστή αποκρατικοποίηση, τόσο η Gazprom όσο και η Socar είχαν δηλώσει μέσω υψηλόβαθμων στελεχών τους ότι θα ενδιαφερθούν για τη ΔΕΠΑ, ενώ ακόμη δεν υπάρχουν διευκρινίσεις για τη στάση τους με τα νέα δεδομένα. Oι δύο εταιρείες σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς στοχεύουν κυρίως στο δίκτυο των αγωγών για τον έλεγχο του περίφημου «Νότιου Διαδρόμου» από την Κασπία προς την ΕΕ.

Ελληνικά ΠετρέλαιαΣειρά στις αποκρατικοποιήσεις μετά τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ παίρνουν τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) και ειδικότερα η πώληση της συμμετοχής του Δημοσίου, ήτοι 35,5%, στην εταιρεία το πρώτο τρίμηνο του 2012. Μαζί θα διατεθεί τουλάχιστον το 21% του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, το 1,3% της Τράπεζας Πειραιώς, τουλάχιστον το 38,6% της Αγροτικής Τράπεζας, το 100% της Εγνατίας Oδού, τουλάχιστον το 40% των ΕΛΤΑ και το 100% του πακέτου Λιμάνια 1. Στόχος είναι να συγκεντρωθούν 2 δισ.Στα ΕΛΠΕ, με βάση τις καταστάσεις του ΧΑ, το ποσοστό που κατέχει το Δημόσιο και θα πουλήσει είναι 35,477% και έχει προκύψει από τη συγχώνευση των ποσοστών 27,46% που κατείχε άμεσα το κράτος και 8,02% που κατείχε η πρώην ΔΕΚΑ. Με την τιμή της μετοχής στα 6,55 ευρώ, αξία της συμμετοχής του Δημοσίου αποτιμάται στο ταμπλό στα 710,2 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, η Paneuropean του Oμίλου Λάτση κατέχει 125,3 εκατ. μετοχές με αποτίμηση στο ταμπλό 820,5 εκατ. ευρώ, ή αλλιώς ποσοστό 40,98%. Θυμίζουμε ότι το ποσοστό της Paneuropean αυξήθηκε μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο (από ποσοστό 36,014% που κατείχε προηγουμένως).Για το συγκεκριμένο εγχείρημα η πορεία είναι εν πολλοίς προδιαγεγραμμένη από τη συμφωνία μετόχων που είχε υπογραφεί το 2003 όταν και έγινε η συγχώνευση των ΕΛΠΕ με την Πετρόλα. Τότε λοιπόν στη συμφωνία υπήρχε όρος για την παραχώρηση δικαιώματος πρώτης προτίμησης σε οποιαδήποτε περαιτέρω διάθεση μετοχών που κατέχει το ελληνικό Δημόσιο στην εταιρεία. Έτσι ο Όμιλος Λάτση καλείται να αποφασίσει εάν θα αγοράσει ο ίδιος

Σειρά στις αποκρατικοποιήσεις μετά τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ παίρνουν τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) και ειδικότερα η πώληση της συμμετοχής του Δημοσίου, ήτοι 35,5%, στην εταιρεία το πρώτο τρίμηνο του 2012. Για το συγκεκριμένο εγχείρημα, η πορεία είναι εν πολλοίς προδιαγεγραμμένη από τη συμφωνία μετόχων που είχε υπογραφεί το 2003 όταν και έγινε η συγχώνευση των ΕΛΠΕ με την Πετρόλα. Έτσι ο Όμιλος Λάτση καλείται να αποφασίσει εάν θα αγοράσει ο ίδιος το μετοχικό πακέτο που έχει τεθεί προς πώληση από το Δημόσιο φτάνοντας σε ποσοστό 76,457% ή αν θα αποκτήσει άλλον ιδιώτη «συγκάτοικο» στον όμιλο

20

Πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων 2011 - 2015

Έτος Όνομα Εκτιμώμενος χρόνος Ποσοστό του Δημοσίου Προς πώληση

2011 Oργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (OTE) 2ο τρίμηνο 16.0% 10,0% Εταιρεία Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης 3ο τρίμηνο 74,0% 40% Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ) 3ο τρίμηνο 100,0% - Oργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου 1 3ο τρίμηνο 100,0% - Oργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου 2 3ο τρίμηνο 100,0% - Oργανισμός Λιμένος Θεσσαλονίκης 3ο τρίμηνο 74,3% 23,3% Κρατικά Λαχεία 3ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Oργανισμός Λιμένος Πειραιώς 4ο τρίμηνο 74,1% 23,1% Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ) 4ο τρίμηνο 99,8% 99,8% Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο 4ο τρίμηνο 34,0% 34,0% Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) 4ο τρίμηνο 65,0% 55,0% Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Αερίου (ΔΕΣΦΑ) 4ο τρίμηνο 65,0% 31,0% ΤΡΑΙΝOΣΕ 4ο τρίμηνο 100,0% 100,0% ΛΑΡΚO 4ο τρίμηνο 55,2% 55,2% Alpha Bank 4ο τρίμηνο 0,6% 0,6% Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος 4ο τρίμηνο 1,2% 1,2% Oργανισμός Διεξαγωγής Ιπποδρομιών Ελλάδος (OΔΙΕ) 4ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Άδειες Κινητής Τηλεφωνίας 4ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Ελληνικό Καζίνο Πάρνηθας 4ο τρίμηνο 49,0% 49,0% Ελληνική Βιομηχανία Oχημάτων (ΕΛΒO) 4ο τρίμηνο 72,6% 72,6% Oργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου 4ο τρίμηνο 34,0% 34,0% Ελληνικό 1 4ο τρίμηνο 100,0% - Τέσσερα Αεροσκάφη Airbus 4ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Ακίνητα 1 4ο τρίμηνο 100,0% - 2012 Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ) 1ο τρίμηνο 55,0% ≥ 21% Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) 1ο τρίμηνο 35,5% 35,5% Τράπεζα Πειραιώς 1ο τρίμηνο 1,3% 1,3% Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος (ATE) 1ο τρίμηνο 77,3% 26,2% Αυτοκινητόδρομος «Εγνατία Oδός» 1ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ) 1ο τρίμηνο 90,0% ≥ 40% Λιμάνια 1 1ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Εταιρεία Ύδρευσης Αποχέτευσης Πρωτευούσης 2ο τρίμηνο 61,3% 27,3% Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων 2ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Ακίνητα 2 2ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) 3ο τρίμηνο 51,0% 17,0% Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι 1 3ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Περιφερειακά Αεροδρόμια 1 3ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Ελληνικό 2 4ο τρίμηνο 100,0% - Ακίνητα 3 4ο τρίμηνο 100,0% - Ψηφιακό Μέρισμα 1 4ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Εταιρεία Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης 4ο τρίμηνο 34,0% Μεταλλευτικά Δικαιώματα 1 4ο τρίμηνο 100,0% 100,0% 2013 Υποθαλάσσιο κοίτασμα φυσικού αερίου «Ν. Καβάλα» 1ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Περιφερειακά Αεροδρόμια 2 2ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Λιμάνια 2 2ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Ακίνητα 4 3ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Μεταλλευτικά Δικαιώματα 2 3ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Ψηφιακό Μέρισμα 2 4ο τρίμηνο 100,0% 100,0% Εταιρεία Ύδρευσης Αποχέτευσης Πρωτευούσης 4ο τρίμηνο 34,0% Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι 2 4ο τρίμηνο 100,0% 100,0% 2014 Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι 3 100,0% 100,0% Ακίνητη Περιουσία 100,0% - 2015 Ελληνικοί Αυτοκινητόδρομοι 4 100,0% - Ακίνητη Περιουσία 100,0% -

21

το μετοχικό πακέτο που έχει τεθεί προς πώληση από το Δημόσιο, φτάνοντας σε ποσοστό 76,457% ή θα αποκτήσει άλλον ιδιώτη «συγκάτοικο» στον όμιλο, στον οποίο και προφανώς θα παραχωρηθεί μέρος ή το σύνολο των δικαιωμάτων που σήμερα έχει το Δημόσιο στο ΔΣ και στη διοίκηση της εταιρείας.

ΔΕΗΗ πώληση ποσοστού 17% της ΔΕΗ, από 51% που ελέγχει σήμερα το Δημόσιο, έχει οριστεί για το τρίτο τρίμηνο του 2012 μαζί με τους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους και τα περιφερειακά αεροδρόμια, ενώ στόχος είναι να συγκεντρωθούν 2 δισ. ευρώ.Η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ μπορεί να περιλάβει την πώληση συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων, δηλαδή μονάδων, προκειμένου να υπάρξει διευθέτηση της εκκρεμότητας που υπάρχει με την Κομισιόν για την απελευθέρωση της ηλεκτροπαραγωγής με λιγνίτη στους ιδιώτες. Παρότι οι πωλήσεις παγίων έχουν περιληφθεί στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, ήδη κύκλοι της ΔΕΗ έχουν σπεύσει να επισημάνουν ότι μπορεί για τη διάθεση μετοχών να αποφασίζει το Δημόσιο, για τις πωλήσεις μονάδων ωστόσο η απόφαση περνά από το ΔΣ της επιχείρησης. Με αυτόν τον

«αστερίσκο» λοιπόν θεωρείται ότι οι πωλήσεις μπορούν να προχωρήσουν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι η διάθεση του 17% των μετοχών του Δημοσίου, το οποίο προϋποθέτει χρονοβόρες διαδικασίες όπως την εφαρμογή του «3ου πακέτου», η αποτίμηση των παγίων κ.ά. Η πώληση των μονάδων ωστόσο μπορεί να προχωρήσει πολύ πιο γρήγορα και μάλιστα η αρχή να γίνει ακόμη και εντός του έτους, δίνοντας απτά αποτελέσματα σε δύο μέτωπα, της απελευθέρωσης της αγοράς αλλά και των αποκρατικοποιήσεων.Με αυτό το σκεπτικό λοιπόν, πληροφορίες θέλουν να υπάρχουν προτάσεις για την παραχώρηση μονάδων που βρίσκονται στη μέση ηλικιακή βαθμίδα, με ικανοποιητικές επιδόσεις κόστους και λειτουργίας, που μπορεί να μη θεωρούνται «φιλέτα» ωστόσο σίγουρα θα ενδιέφεραν ιδιώτες επενδυτές. Στην κατηγορία αυτήν περιλαμβάνονται μονάδες όπως το Αμύνταιο, ο Άγιος Δημήτριος, η Μεγαλόπολη 3 και η Καρδιά. Εξ αυτών των μονάδων, ιδανικοί υποψήφιοι θεωρούνται σε πρώτη φάση οι δύο μονάδες από 300 MW η καθεμία στο Αμύνταιο με ηλικία 20 ετών.

Η πώληση ποσοστού 17% της ΔΕΗ, από 51% που ελέγχει σήμερα το Δημόσιο, έχει οριστεί για το τρίτο τρίμηνο του 2012. Πληροφορίες θέλουν να υπάρχουν προτάσεις για την παραχώρηση μονάδων που βρίσκονται στη μέση ηλικιακή βαθμίδα, με ικανοποιητικές επιδόσεις κόστους και λειτουργίας, που μπορεί να μη θεωρούνται «φιλέτα» ωστόσο σίγουρα θα ενδιέφεραν ιδιώτες επενδυτές. Στην κατηγορία αυτήν περιλαμβάνονται μονάδες όπως το Αμύνταιο, ο Άγιος Δημήτριος, η Μεγαλόπολη 3 και η Καρδιά. Εξ αυτών των μονάδων, ιδανικοί υποψήφιοι θεωρούνται σε πρώτη φάση οι δύο μονάδες από 300 MW η καθεμία στο Αμύνταιο με ηλικία 20 ετών

22

05ΣΑΧ ΝΤΕΝΙΖ: H ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΑΓΩΓΩΝ ΑΕΡΙOΥΚΑΙ Η ΤΥΧΗ ΤOΥ ITGIΜια ιδιότυπη μάχη αναμένεται να δοθεί από την 1η Oκτωβρίου και μέχρι τα τέλη του 2011 στο μακρινό Μπακού του Αζερμπαϊτζάν. Μια μάχη που θα κρίνει εν πολλοίς τις φιλοδοξίες της χώρας μας να εξελιχθεί σε κόμβο φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και βασική δίοδος για τη μεταφορά του αερίου της Κασπίας στις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης.

Ενεργειακές διασυνδέσειςΤου Χάρη Φλουδόπουλου

23Την ημερομηνία εκείνη λοιπόν, το κονσόρτσιουμ του Σαχ Ντενίζ με επικεφαλής την BP έχει θέσει ως χρονικό όριο προς τους ενδιαφερόμενους αγοραστές για την κατάθεση των προσφορών τους. Με δέλεαρ τις νέες ποσότητες που θα παραχθούν στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης ανάπτυξης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ ΙΙ οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές θα καταθέσουν τις προσφορές τους προκειμένου να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες ποσότητες αερίου που θα καταστήσουν βιώσιμα τα προγραμματισμένα σχέδια των αγωγών.

Τα ανταγωνιστικά σενάριαΜεταξύ των ενδιαφερομένων περιλαμβάνεται και ο «δικός μας» ITGI, δηλαδή ο ελληνοϊταλικός αγωγός στον οποίο βασικοί μέτοχοι είναι η ΔΕΠΑ και η ιταλική Edison. Εκτός όμως από τον ITGI με το αζερικό αέριο φλερτάρουν ο αγωγός Trans Adriatic Pipeline (TAP), ο Nabucco -πιθανότατα- και ο South Stream. Αν και ακόμη δεν έχουν γίνει γνωστές οι ακριβείς εκτιμήσεις για το αέριο που θα παραχθεί από τη δεύτερη φάση ανάπτυξης του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ, το βέβαιο είναι ότι δεν μπορεί να καλύψει τη ζήτηση από όλους τους αγωγούς. Μάλιστα στην περίπτωση των αγωγών South Stream και Nabucco είναι βέβαιο ότι θα απαιτηθούν επιπλέον ποσότητες πέραν του αζερικού αερίου ώστε να καλυφθεί η δυναμικότητα. Αντίθετα τουλάχιστον για έναν από τους αγωγούς ITGI ή TAP το αέριο θεωρείται εξασφαλισμένο.Από τους τέσσερις αυτούς αγωγούς, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να μην επιθυμεί την προώθηση του αγωγού Nabucco, ο οποίος ουσιαστικά αποκλείει τα ελληνικά εδάφη από τη διαμετακόμιση του αερίου της Κασπίας, καθώς ο συγκεκριμένος αγωγός προβλέπεται να διέρχεται την Τουρκία και στη συνέχεια μέσω Βουλγαρίας να κατευθύνεται

προς την Ευρώπη.Τα υπόλοιπα σχέδια, το καθένα με τα δικά του υπέρ και κατά, υπάρχει η εκτίμηση ότι θα εκπληρώσουν κατά το μάλλον ή ήττον τους ενεργειακούς και γεωπολιτικούς ελληνικούς στόχους.

Τα επτά κριτήριαΗ αρχική προσδοκία των Αζέρων και του κονσόρτσιουμ των εταιρειών που εκμεταλλεύονται το κοίτασμα της Κασπίας ήταν να καταλήξουν σε μία short list αγοραστών και όχι να προκρίνουν κάποιοι κονσόρτσιουμ αγωγού. Και αυτό διότι το κονσόρτσιουμ συνειδητοποίησε ότι υπάρχει κίνδυνος να καταλήξουν σε μια ομάδα αγοραστών και να μην υπάρχει

τελικά βιώσιμο project αγωγού που θα μεταφέρει το αέριο. Και τελικά ζητούν από όλα τα projects να παραδώσουν μέχρι την 1η Oκτωβρίου τις τελικές τους προτάσεις προκειμένου να ληφθεί η τελική απόφαση. Σύμφωνα με απόφαση της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν και της BP, ο αγοραστής ή οι αγοραστές θα επιλεγούν από τις εταιρείες που διαχειρίζονται το κοίτασμα και η επιλογή αυτή θα στηρίζεται καθαρά σε εμπορικά και οικονομικά κριτήρια.Συγκεκριμένα, ο αγωγός και οι αγοραστές θα επιλεγούν με βάση επτά κριτήρια:1. Τα τιμολόγια, δηλαδή το κόστος μεταφοράς του αερίου.2. Τις εμπορικές προοπτικές του αγωγού.3. Τη δομή της τιμολόγησης (όχι μόνο το ύψος της προσφερόμενης τιμής για το αέριο, αλλά και τον τρόπο υπολογισμού π.χ. φόρμουλα διασύνδεσης με το πετρέλαιο κ.λπ.).4. Η τεχνική ικανότητα του κονσόρτσιουμ του αγωγού.5. Η ικανότητα του κονσόρτσιουμ να λειτουργήσει τον αγωγό.6. Η ευελιξία, η δυνατότητα αναβάθμισης του project και αύξησης των μεταφερόμενων ποσοτήτων.7. Και τέλος σε ποιον βαθμό το έργο ικανοποιεί στρατηγικούς σκοπούς, δηλαδή πόσες χώρες θα προμηθεύονται αέριο από τον αγωγό και κατά πόσο επιτυγχάνεται ο στόχος της διαφοροποίησης των πηγών και της ασφάλειας των προμηθειών.Τα περισσότερα κριτήρια που έχουν τεθεί και θα κριθούν από την 1η Oκτωβρίου όταν και θα κατατεθούν οι τελικές προτάσεις, καλύπτονται από τον ITGI και τον TAP.

Σενάρια σύμπραξηςΣτις αρχές του έτους και καθώς οι προοπτικές για τον αγωγό Nabucco που έχει χαρακτηριστεί ως έργο προτεραιότητας από την ΕΕ έδειχναν

Το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ είναι ένα από τα μεγαλύτερα νέα πεδία φυσικού αερίου στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας, που ανήκει στο Αζερμπαϊτζάν και φιλοδοξεί να τροφοδοτήσει τις αγορές της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης. Στην κοινοπραξία εκμετάλλευσης του πεδίου συμμετέχουν η Socar με 10%, η BP με 25,5%, η Statoil με 25,5%, η Total με 10%, η Lukoil με 10%, η Nico με 10% και τέλος η TPAO με 9%. Εκτιμάται ότι περιέχει 1,2 τρισ. κυβικά μέτρα αερίου. Η παραγωγή του ξεκίνησε το 2006 και η δεύτερη φάση εκμετάλλευσης, που θα αυξήσει την παραγωγή, αναμένεται να ξεκινήσει το 2017

24

να φθίνουν, οι Βρυξέλλες είχαν παροτρύνει επισήμως και ανεπισήμως πιθανές συμπράξεις μεταξύ του Nabucco και άλλων project, και ειδικότερα με τον ITGI. Oι παραινέσεις αυτές απορρίφθηκαν από την πλευρά του ITGI. Ωστόσο μια άλλη πιθανή σύμπραξη, αυτή του ελληνοϊταλικού αγωγού με τον TAP, ακόμη βρίσκεται στο τραπέζι παρά τις δυσκολίες που έχουν εμφανιστεί.Την ίδια περίοδο το κονσόρτσιουμ του TAP έχει ανακοινώσει την πρόθεσή του να παραμείνει ανοιχτό σε πιθανές συνεργασίες ή συνέργειες με τρίτα μέρη. Τότε η κίνηση αυτή είχε ερμηνευτεί ως προσκλητήριο προς τον ITGI των ΔΕΠΑ και Edison, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι πραγματοποιήθηκαν αρκετές διερευνητικές επαφές μεταξύ των δύο μερών, οι οποίες ωστόσο κολλούν σε συγκεκριμένα «αγκάθια».Το κονσόρτσιουμ του TAP, στο οποίο μετέχουν η ελβετική EGL και η νορβηγική Statoil (42,5% η καθεμία) και η γερμανική E.ON (15%) φέρεται να επιμένει στην όδευση της Αλβανίας και δεν δέχεται υποθαλάσσια έξοδο από το Ιόνιο, επικαλούμενο τεχνικούς και οικονομικούς λόγους. Το χαμηλό βάθος και η μικρή απόσταση της εξόδου από την Αλβανία επιτρέπουν χαμηλότερο

κόστος αλλά και δίνουν τεχνική δυνατότητα στον αγωγό να έχει διπλή κατεύθυνση χωρίς να απαιτηθεί πόντιση και δεύτερου αγωγού. O ITGI βεβαίως δεν δέχεται την άποψη αυτήν και θεωρεί ότι η έξοδος του υποθαλάσσιου αγωγού θα πρέπει να βρίσκεται εντός των ελληνικών συνόρων. Σημαντικό πλεονέκτημα του ITGI είναι ότι βρίσκεται αρκετά μπροστά και είναι πιο ώριμος από άποψη αδειοδοτήσεων, ενώ δεν υπολείπεται σε επίπεδο μελετών.

Τα δεδομέναΣύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της κοινοπραξίας του Σαχ Ντενίζ, Αλ Κουκ, είναι θετικό ότι υπάρχουν τρεις εναλλακτικές λύσεις και διαβεβαίωσε ότι όλα τα έργα θα έχουν ίση αντιμετώπιση. Η διατύπωση αυτή αφήνει εκτός τον αγωγό South Stream, παρότι εκτιμάται ότι θα προσέλθει και αυτός με πρόταση στον διαγωνισμό. Ωστόσο, με δεδομένη την πρόθεση της ΕΕ να διαφοροποιήσει τις πηγές προμήθειας και να αποκτήσει νέο προμηθευτή αερίου πέρα από τη Ρωσία, ο South Stream μάλλον θα πρέπει να στηριχθεί στο ρωσικό αέριο προκειμένου να υλοποιηθεί. Αλλά και για τον Nabucco τα πράγματα δεν είναι καλύτερα καθώς με δυναμικότητα 31 δισ. κυβικά

O IΤGI είναι project της Edison (Ιταλία) και της ΔΕΠΑ, που για τον σκοπό αυτόν έχουν δημιουργήσει την εταιρεία Poseidon για τον υποθαλάσσιο αγωγό. Έχει ως στόχο να μεταφέρει 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου με έναν αγωγό ανοικτής θάλασσας, από τη Δυτική Ελλάδα προς την Αδριατική και την Ιταλία. Η ιταλική Edison ανήκει κατά 49,9% στη γαλλική EDF, η οποία βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για εξαγορά μεγαλύτερου ποσοστού στην εταιρεία, ενώ ταυτόχρονα αναμένεται να είναι και μέτοχος του South Stream

25

μέτρα αερίου ετησίως θα πρέπει να αναζητήσει και άλλες ποσότητες με δεδομένο ότι η παραγωγή του Σαχ Ντενίζ προβλέπεται να είναι αρκετά μικρότερη τουλάχιστον μέχρι το 2020.

NabuccoO Νabucco είναι σχέδιο των εταιρειών RWE (Γερμανία), OΜV (Αυστρία), ΜOL (Oυγγαρία), Βοtas (Toυρκία), Bulgargaz (Boυλγαρία) και Transgaz (Ρουμανία), που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη γερμανική και την αμερικανική κυβέρνηση και έχει ως στόχο να μεταφέρει περίπου 31 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από την περιοχή της Κασπίας και τη Μέση Ανατολή, μέσω της Τουρκίας, προς την Ευρώπη. Η τελική απόφαση για την επένδυση αναμενόταν να ληφθεί εντός του 2011, η έναρξη κατασκευής εντός του 2012 και η έναρξη της λειτουργίας εντός του 2015. Ωστόσο πρόσφατα η έναρξη λειτουργίας παρατάθηκε για το 2017.

South StreamO South Stream είναι ένα έργο των εταιρειών Gazprom (Ρωσία), ENI (Ιταλία) ενώ υπάρχει απόφαση για συμμετοχή και της EDF (Γαλλία). Έχει στόχο να μεταφέρει 63 δισ. κυβικά μέτρα αερίου ρωσικής προέλευσης ή ιδιοκτησίας στην Ευρώπη. Η τελική απόφαση για την επένδυση αναμένεται να ληφθεί εντός του 2012 και το πρώτο αέριο να ρέει εντός του 2015.

ITGIO IΤGI είναι project της Edison (Ιταλία) και της ΔΕΠΑ, που για τον σκοπό αυτόν έχουν δημιουργήσει την εταιρεία Poseidon για τον υποθαλάσσιο αγωγό. Έχει ως στόχο να μεταφέρει 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου με έναν αγωγό ανοικτής θάλασσας, από τη Δυτική Ελλάδα προς την Αδριατική και την Ιταλία. Η ιταλική Edison ανήκει κατά 49,9% στη γαλλική EDF, η οποία βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για εξαγορά μεγαλύτερου ποσοστού στην εταιρεία, ενώ ταυτόχρονα αναμένεται να είναι και μέτοχος του South Stream.

TAPO ΤΑΡ ανήκει στις εταιρείες EGL Ελβετίας, Statoil Νορβηγίας και E.ON-Ruhrgas Γερμανίας. Το πλεονέκτημα που προβάλλει είναι ότι δεν χρειάζεται επιδοτήσεις και οι εταιρείες-μέτοχοι μπορούν να καλύψουν το κόστος της επένδυσης. Επίσης έχει τη δυνατότητα μεταφοράς μεγαλύτερων ποσοτήτων αερίου από την αρχικά σχεδιασμένη δυναμικότητα των 10 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως.

O ρόλος της ΤουρκίαςΠάντως οι εξελίξεις περιλαμβάνουν έναν αστάθμητο παράγοντα και αυτός είναι η Τουρκία, η οποία πρόσφατα υπέγραψε συμφωνία με τη Βουλγαρία στο πλαίσιο της προώθησης του αγωγού Nabucco. Στην τελευταία επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ

για θέματα ενέργειας στην Ευρασία, Ρίτσαρντ Μορνινγκστάρ, οι ΗΠΑ πίεσαν την Άγκυρα για την υπογραφή συμφωνίας transit για το νέο αέριο που θα παραχθεί από το Σαχ Ντενίζ ΙΙ.Ήδη το Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις για την πώληση 6 δισ. κυβικών μέτρων στην Τουρκία, αλλά και τη διαμετακόμιση ακόμη 10 δισ. κυβικών μέτρων σε ευρωπαίους πελάτες μέσω Τουρκίας. Oι διαπραγματεύσεις αυτές περιλαμβάνουν τους όγκους, το κόστος του transit καθώς και τις επιλογές μεταφοράς.

Το πεδίο Σαχ ΝτενίζΤο κοίτασμα Σαχ Ντενίζ είναι ένα από τα μεγαλύτερα νέα πεδία φυσικού αερίου στην περιοχή της Κεντρικής Ασίας, που ανήκει στο Αζερμπαϊτζάν και φιλοδοξεί να τροφοδοτήσει τις αγορές της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης. Στην κοινοπραξία εκμετάλλευσης του πεδίου συμμετέχουν η Socar με 10%, η BP με 25,5%, η Statoil με 25,5%, η Total με 10%, η Lukoil με 10%, η Nico με 10% και τέλος η TPAO με 9%. Εκτιμάται ότι περιέχει 1,2 τρισ. κυβικά μέτρα αερίου. Η παραγωγή του ξεκίνησε το 2006 και η δεύτερη φάση εκμετάλλευσης, που θα αυξήσει την παραγωγή, αναμένεται να ξεκινήσει το 2017.

Η πορεία του ανταγωνιστικού στον ITGI αγωγού Nabucco

26

06Η ΒΙΒΛOΣ ΤΩΝ ΑΠΕ:ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 12 ΤΡΙΣ. ΜΕΧΡΙ ΤO 2030 ΣΕ ΑΠΕΜια ιδιαιτέρα σημαντική έκθεση είδε το φως της δημοσιότητας τον Μάιο. «Δράστης» είναι η Διακυβερνητική Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), η οποία υπό την αιγίδα του Oργανισμού Ηνωμένων Εθνών εκπόνησε την πιο ολοκληρωμένη και εμπεριστατωμένη ώς σήμερα μελέτη για την κατάσταση και τις προοπτικές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η συγκεκριμένη μελέτη, από ορισμένους ειδικούς, χαρακτηρίστηκε ήδη ως η βίβλος του συγκεκριμένου κλάδου. Σύμφωνα δε με τα συμπεράσματά της, οι ανανεώσιμες πηγές είναι σε θέση να καλύψουν το σύνολο των αναγκών του πλανήτη σε ενέργεια, μέχρι δε το 2030 αναμένεται ότι θα διατεθούν για την εκμετάλλευσή τους ώς και 12 τρισ. δολάρια! Είναι πολλά τα λεφτά, παιδί μου…

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΤου Γιώργου Παυλόπουλου

Το δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας φτάνει και περισσεύει για να καλύψει το σύνολο των αναγκών του πλανήτη! Εφόσον δε ο ρόλος τους αναβαθμιστεί, όπως όλοι εκτιμούν ότι θα συμβεί στα επόμενα χρόνια, τότε είναι βέβαιο ότι θα περιοριστούν σημαντικά οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και θα υπάρξει αποφασιστική συμβολή στην προσπάθεια για τιθάσευση του φαινομένου του θερμοκηπίου, που θεωρείται υπεύθυνο για τις κλιματικές αλλαγές.Πιο συγκεκριμένα, ώς το 2050 η ενέργεια που θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενδέχεται να είναι σε θέση να καλύψει το 77% των συνολικών πρωτογενών αναγκών σε όλον τον πλανήτη, έναντι μόλις 12,9% το 2008. Κάτι τέτοιο θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου στην ατμόσφαιρα, από σήμερα ώς τα μέσα του αιώνα, μέχρι και κατά 560 δισ. τόνους - ήτοι κατά το ένα τρίτο περίπου σε σχέση με τα 1,53 τρισ. τόνους που αναμένεται ότι θα διαχυθούν στην ατμόσφαιρα στο ίδιο διάστημα.Μια τέτοια εξέλιξη, με τη σειρά της, θα φέρει πιο κοντά τον στόχο του περιορισμού της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα στα 450 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) και έτσι η αύξηση της

μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη μπορεί να περιοριστεί κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου, όριο που θεωρείται γενικώς αποδεκτό από τα Ηνωμένα Έθνη.Αυτά τα συμπεράσματα προκύπτουν, ανάμεσα στα άλλα, από την τελική έκθεση της Διακυβερνητικής Διάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), όπως διαμορφώθηκε στη συνάντηση του Άμπου Ντάμπι στις 7 - 9 Μαΐου. Μια έκθεση η οποία είναι η πιο ολοκληρωμένη που έχει υπάρξει αναφορικά με το συγκεκριμένο αντικείμενο και, γι’ αυτό, «θα αποτελέσει τη βίβλο της ανανεώσιμης ενέργειας για τα επόμενα χρόνια», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Σβεν Τέσκε, ένας από τους πρωτεργάτες της και, ταυτόχρονα, κορυφαίο στέλεχος της Greenpeace International.

Το αισιόδοξο σενάριοΠράγματι, όπως συμπεραίνεται στο κείμενο των χιλίων περίπου σελίδων, ακόμη και με βάση το πιο αισιόδοξο σενάριο, το ποσοστό αξιοποίησης του θεωρητικά διαθέσιμου δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν θα ξεπεράσει το 2,5%! Έτσι, σε συνδυασμό με τη διαρκή μείωση του κόστους της τεχνολογίας διαγράφεται πεδίο δόξης λαμπρόν για τις κυβερνήσεις

27

28και τις επιχειρήσεις οι οποίες θα αποφασίσουν, τις επόμενες δεκαετίες, να ρίξουν το βάρος των προσπαθειών τους προς αυτήν την κατεύθυνση. Παράλληλα δε ανοίγεται ένας πιο φωτεινός ορίζοντας στη μελλοντική σχέση του ανθρώπου με τη φύση.«Με την κατάλληλη πολιτική υποστήριξη οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να συνεισφέρουν αποφασιστικά για την ανθρώπινη ευημερία, διασφαλίζοντας τη σταθερή προσφορά ενέργειας και σταθεροποιώντας το κλίμα», σχολίασε ο Ότμαρ Έντενχοφερ, ένας από τους επικεφαλής της ομάδας που εκπόνησε την έκθεση. O ίδιος, πάντως, έσπευσε να προσθέσει και τα εξής: «Παρ’ όλα αυτά, η σημαντική ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών συνιστά μια σοβαρή πρόκληση, τόσο από τεχνολογική όσο και από πολιτική σκοπιά».

Oι πολιτικές ανάπτυξης των ΑΠΕΣτην πολιτική διάσταση της υπόθεσης στάθηκε ένας ακόμη από τους επικεφαλής της ομάδας, ο Ραμόν Πικς, ο οποίος δεν μάσησε τα λόγια του: «Η έκθεση δείχνει ότι δεν είναι η διαθεσιμότητα των πηγών, αλλά οι πολιτικές που θα ακολουθηθούν το στοιχείο που θα παίξει τον αποφασιστικό ρόλο για την επέκταση ή τη συρρίκνωση του ρυθμού ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα επόμενα χρόνια». «O εν δυνάμει ρόλος των τεχνολογιών που αφορούν τις ανανεώσιμες πηγές για την ικανοποίηση των αναγκών των φτωχών και την τροφοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης τόσο των ανεπτυγμένων όσο και των αναδυόμενων οικονομιών, μπορεί να πυροδοτήσει έντονα αντιτιθέμενες απόψεις», είπε από την πλευρά του ο Γιούμπα Σακόνα, ένας ακόμη εκ των επικεφαλής της ομάδας που εκπόνησε την εν λόγω έκθεση.

Δυνατότητες και κίνδυνοιΌλοι τους, όπως είναι φανερό, επισημαίνουν τις δυνατότητες αλλά και τους κινδύνους που συνεπάγεται η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Δεν θα μπορούσε, φυσικά, να είναι διαφορετικά. Άλλωστε, και μόνο το ύψος των επενδύσεων που εκτιμάται ότι θα γίνουν στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

προκαλεί κυριολεκτικά ίλιγγο και προϊδεάζει για τις αντιθέσεις που θα δημιουργηθούν, καθώς και για τη σύγκρουση συμφερόντων, με στόχο την εξασφάλιση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μεριδίου σε αυτήν την ταχύτατα αναπτυσσόμενη αγορά: Μέχρι το 2030 η σταδιακή εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων και η στροφή προς τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας θα απαιτήσει, σύμφωνα με την έκθεση, επενδύσεις που δεν αποκλείεται να φτάσουν μέχρι και τα 12,3 τρισ. δολάρια

Ώς το 2050 η ενέργεια που θα παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενδέχεται να είναι σε θέση να καλύψει το 77% των συνολικών πρωτογενών αναγκών σε όλον τον πλανήτη, έναντι μόλις 12,9% το 2008. Κάτι τέτοιο θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου στην ατμόσφαιρα, από σήμερα ώς τα μέσα του αιώνα, μέχρι και κατά 560 δισ. τόνους - ήτοι κατά το ένα τρίτο περίπου σε σχέση με τα 1,53 τρισ. τόνους που αναμένεται ότι θα διαχυθούν στην ατμόσφαιρα στο ίδιο διάστημα

29

- δηλαδή ένα ποσό που ισοδυναμεί περίπου με το ετήσιο ΑΕΠ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής!Το μέγεθος αυτό γίνεται ακόμη πιο σημαντικό αν συγκριθεί με το σύνολο των επενδύσεων που θα απαιτηθούν στον τομέα της ενέργειας μέσα στις δύο επόμενες δεκαετίες και θα φτάσουν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας (ΙΕΑ), τα 20 τρισ. δολάρια. Κάτι που σημαίνει, πρακτικά, ότι το ποσό που θα κατευθυνθεί προς τις ανανεώσιμες πηγές ενδέχεται να αντιστοιχεί στο 60% των συνολικών επενδύσεων για την παραγωγή και διανομή ενέργειας.

Τα 300 GW της κρίσης Αξίζει να σημειωθεί ότι η δυναμική των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποδείχθηκε εμπράκτως και στη διάρκεια των δύο πιο δύσκολων χρόνων της κρίσης: Όπως δείχνουν τα σχετικά στοιχεία, από τα 300 συνολικά GW που προστέθηκαν στην παγκόσμια παραγωγή τη διετία 2008 - 09, τα 140 (περίπου τα μισά) προήλθαν από την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι το κόστος τους εξακολουθεί να είναι υψηλότερο από τις τιμές της αγοράς, κάτι που σημαίνει ότι απαιτούνται κρατικές επιδοτήσεις, σε μια περίοδο που οι δημόσιες δαπάνες βαίνουν μειούμενες, εξαιτίας των περικοπών και των προσπαθειών περιορισμού των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.

Ειδικότερα όσον αφορά το κόστος, αξίζει να παρατεθεί αυτούσιο το εξής απόσπασμα από τη σύνοψη των συμπερασμάτων της έκθεσης που εκπόνησε η ομάδα της IPCC: «Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις οι τεχνολογίες των ανανεώσιμων πηγών είναι ήδη οικονομικά ανταγωνιστικές, τα κόστη παραγωγής εξακολουθούν συχνά να είναι υψηλότερα από τις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Ωστόσο, εάν συνυπολογιστούν στις τιμές -μεταφραζόμενες σε συγκεκριμένο κόστος- οι περιβαλλοντικές παράμετροι, όπως οι εκπομπές ρύπων και αερίων του θερμοκηπίου, τότε ενδέχεται να καταστούν οικονομικά ελκυστικές ακόμη περισσότερες τεχνολογίες αυτού του είδους. Για τις περισσότερες δε από αυτές, το κόστος έχει υποχωρήσει σημαντικά στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, ενώ αναμένονται νέες τεχνολογικές πρόοδοι και μειώσεις κόστους μελλοντικά, κάτι που θα οδηγήσει σε ενίσχυση της δυνατότητας ελέγχου της κλιματικής αλλαγής».

Η στροφή στον ανεπτυγμένο κόσμοΒεβαίως είναι φυσικό η σημασία των ανανεώσιμων πηγών να διαφέρει από περιοχή σε περιοχή και από χώρα σε χώρα. Έτσι, στον ανεπτυγμένο κόσμο, όπου η ενεργειακή επάρκεια θεωρείται δεδομένη εδώ και δεκαετίες, παίζει καθοριστικό ρόλο η στροφή στην πράσινη ανάπτυξη - υποσκελίζοντας συχνά το σχετικά υψηλότερο κόστος.

Αντιθέτως, στις αναπτυσσόμενες χώρες, εκεί όπου βρίσκονται τα 1,4 δισ. των ανθρώπων οι οποίοι εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, το καθοριστικό στοιχείο παύει πλέον να είναι η πηγή της προσφερόμενης ενέργειας, καθώς κυριαρχεί αυτή καθαυτή η πρόσβαση και, φυσικά, η τιμή.Θα πρέπει, επίσης, να τονίσουμε πως η προβλεπόμενη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών θα επιφέρει και αλλαγή στη «σύνθεση» της παραγόμενης από αυτές ενέργειας. Έτσι, ενώ το 2008 ήταν συντριπτική η κυριαρχία της βιοενέργειας, το μερίδιό της θα συρρικνώνεται σταδιακά, προς όφελος κυρίως της αιολικής και της ηλιακής, οι οποίες το 2009 αναπτύχθηκαν με ρυθμούς της τάξης του 30 και 50% αντιστοίχως.Τέλος, οι εξελίξεις που διαφαίνονται στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, κυρίως μετά την τραγωδία της Φουκουσίμα, δεν αποκλείεται να αποτελέσουν έναν ακόμη παράγοντα που θα ενισχύσει τη στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές στα επόμενα χρόνια. Ειδικά στην Ευρώπη (βλέπε εξελίξεις στη Γερμανία) και στην Ιαπωνία, η «χαμένη» ισχύς των πυρηνικών αντιδραστήρων που θα τίθενται σταδιακά εκτός λειτουργίας είναι μάλλον βέβαιο ότι θα ενισχύσει περαιτέρω τις διάφορες εναλλακτικές μορφές ενέργειας.

30

07ΠΡΩΤΗ ΠΑΓΚOΣΜΙΩΣΣΤΙΣ ΑΠΕ Η ΚΙΝΑ ΚΑΙ ΔΕΚΑΤΗ Η ΕΛΛΑΔΑΣτην πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης στις ΑΠΕ βρίσκεται και πάλι η Κίνα σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της εταιρείας συμβούλων Ernst & Young, ενώ σε ιδιαίτερα ευνοϊκή θέση τοποθετείται η Ελλάδα. Η χώρα μας εντυπωσιάζει θετικά έχοντας καταλάβει τη 10η θέση παγκοσμίως όσον αφορά τις ΑΠΕ συνολικά, αλλά και την 6η θέση παγκοσμίως όσον αφορά την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών και των ηλιοθερμικών, ξεπερνώντας χώρες όπως η Ιαπωνία.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΤου Χρήστου Παπαχρήστου

31

Η περιορισμένη χρηματοδότηση και η αλλαγή του ρυθμιστικού καθεστώτος σε κράτη όπως η Γερμανία και η Ισπανία που αποτελούν τα τελευταία χρόνια ισχυρές δυνάμεις στον χώρο των ΑΠΕ, οδήγησε στην αλλαγή των ισορροπιών και στη μείωση των δεικτών σε πολλές περιπτώσεις χωρών. Για τον υπολογισμό του συνολικού «σκορ» στις ΑΠΕ, υπολογίστηκε ο δείκτης στα αιολικά σε ποσοστό 65%, ο δείκτης στην ηλιακή ενέργεια σε ποσοστό 18% και ο δείκτης για τη βιομάζα και τις υπόλοιπες πηγές σε ποσοστό 17%. Στην περίπτωση της ηλιακής ενέργειας υπολογίστηκε ο δείκτης των φωτοβολταϊκών σε ποσοστό 73% και αυτός των ηλιοθερμικών σε ποσοστό 27%. Στα αιολικά υπολογίστηκε ο δείκτης των θαλάσσιων αιολικών σε ποσοστό 30% και αυτός των επί ξηράς σε ποσοστό 70%.Oι δείκτες αυτοί βασίζονται σε εκτιμήσεις για τα επόμενα πέντε χρόνια, συνεπώς κράτη όπως η Δανία, στα οποία πλέον επικρατούν πιο σφιχτές πολιτικές στήριξης των ΑΠΕ, κατατάσσονται χαμηλά. Αντιθέτως, χώρες σαν τη δική μας, όπου παρατηρείται έκρηξη στα νέα έργα, καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις. Ως μέγιστο «σκορ» θεωρείται το 100.

Oι καταστροφές άλλαξαν την ενέργειαΗ ρευστότητα είναι το βασικότερο χαρακτηριστικό των ενεργειακών αγορών τους τελευταίους μήνες. Τόσο η αναταραχή στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική όσο και ο σεισμός με το τσουνάμι στην Ιαπωνία έφεραν στο προσκήνιο τη σημασία της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, την αστάθεια των τιμών του πετρελαίου, αλλά και τις ανανεώσιμες να κερδίζουν τη θέση που κατείχαν πριν από τη μονοκρατορία της πυρηνικής ενέργειας.

Η πρωτειά της ΚίναςΗ Κίνα για άλλη μια φορά έχει σημειώσει αλματώδη ανάπτυξη για να φτάσει στο υψηλότερο «σκορ» της ιστορίας της στις ανανεώσιμες. Αυτό αντανακλά την υποστήριξη για την ανάπτυξη του δικτύου υπεράκτιων αιολικών πάρκων και την απελευθέρωση των σχεδίων για την κατασκευή του πιο πράσινου εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε πέντε χρόνια από σήμερα. Η ανακοίνωση, μάλιστα, ότι η αμερικανική εταιρεία από την Καλιφόρνια ESolarInc και η ιαπωνική Shandong Penglai Electric Power Equipment Manufacturing Co. θα επενδύσουν από κοινού στην κατασκευή την πρώτης ηλιακής μονάδας 300 MW στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου

αποδεικνύει ότι οι επενδυτές ζητούν τα πιο διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια.

Ισχυρές ΗΠΑOι ΗΠΑ παραμένουν αμετακίνητες σε όλους τους τομείς των ανανεώσιμων, καθώς μάχονται ενάντια στον χρόνο για την υιοθέτηση πιο πράσινων πολιτικών ανάπτυξης. O προϋπολογισμός του προέδρου Μπαράκ Oμπάμα για το 2012 ζητεί αυξημένη χρηματοδότηση στα έργα καθαρής ενέργειας, ενώ την ίδια στιγμή οι εγγυήσεις των δανείων παραμένουν ανέπαφες το 2011 κατά την αναθεώρηση του προϋπολογισμού.

ΙαπωνίαΗ Ιαπωνία έχει πέσει τρεις θέσεις στη βαθμολογία, καθώς οι βραχυπρόθεσμες επενδύσεις στο φυσικό αέριο και στις εισαγωγές πετρελαίου για την αντικατάσταση της χαμένης πυρηνικής ενέργειας είναι πολύ πιθανόν να εμποδίσουν τις ευρύτερες ενεργειακές επενδύσεις. O μακροπρόθεσμος ορίζοντας είναι λιγότερο σαφής και προβλέψιμος, με τους αναλυτές να προβλέπουν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να ευνοήσει τη διανομή ενέργειας που βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές για να επιτευχθεί μια όσο το δυνατόν πιο ισορροπημένη και ασφαλής παροχή ενέργειας.

32

33

ΕυρώπηΗ Ρουμανία έχει ανεβεί μια θέση στον πίνακα όλων των ανανεώσιμων πηγών επειδή η εγκατεστημένη ισχύς της αιολικής ενέργειας αναμένεται να διπλασιαστεί έως το τέλος του έτους με επιπλέον 1 GW. Στην Ισπανία η εταιρεία Iberdrola αποσκοπεί στην ακόμη μεγαλύτερη εκμετάλλευση του αιολικού δυναμικού της χώρας με την κατασκευή του μεγαλύτερου αιολικού πάρκου στα εδάφη της. Το έργο θα έχει συνολική χωρητικότητα 1,5 GW μόλις ολοκληρωθεί και πρόκειται να κατασκευαστεί σε δύο φάσεις μεταξύ του 2011 και του 2017.

Β.Αφρική - Μ.ΑνατολήΗ δε πολιτική και κοινωνική αναταραχή στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή έχει προκαλέσει βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα στην αγορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η Αίγυπτος είναι μια χώρα που έχει βιώσει τις οδυνηρές συνέπειες, καθώς οι χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν καταστεί ασταθείς και η χρηματοδότηση είναι περιορισμένη με τις τράπεζες να έχουν κλείσει τις πόρτες τους. O ομολογουμένως αναπτυσσόμενος τομέας της αιολικής ενέργειας έχει σταματήσει καθώς έχουν καθυστερήσει οι προσφορές για 500 MW των έργων. Ως αποτέλεσμα, η Αίγυπτος έχει πέσει τρεις θέσεις στην κατάταξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.Η Νότια Αφρική από την άλλη έχει πέσει μία θέση στη γενική κατάταξη

έπειτα από την απόφαση της εθνικής ρυθμιστικής αρχής, Nersa, για σημαντική μείωση των φόρων (feed-in-tariffs) για όλες τις τεχνολογίες.

Αυτό περιλαμβάνει μείωση κατά 40% για το φυσικό αέριο χώρων υγειονομικής ταφής και για την ηλιακή φωτοβολταϊκή ενέργεια.

Χρηματοδοτώντας ΑΠΕΗ απαίτηση για τη χρηματοδότηση με σκοπό την επίτευξη της μεγαλύτερης παγκοσμίως αγοράς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στηρίζεται σε φιλοδοξίες επικών διαστάσεων, και αυτό γιατί οι ανανεώσιμες ως τομέας πρέπει να στηριχθούν σε πολύ περισσότερα κεφάλαια από κάθε άλλη φορά, την περίοδο μάλιστα που η χρηματοδοτική ικανότητα των τραπεζών έχει αποδυναμωθεί. Επιπλέον, η χρηματοδότηση που μπορούν να εξασφαλίσουν επιχειρήσεις και αγορές είναι από τις χαμηλότερες της τελευταίας δεκαετίας.Αντικρίζοντας αυτήν την πραγματικότητα αβίαστα προκύπτουν σημαντικά ερωτήματα που έχουν να κάνουν με το μέλλον των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως. Πώς η Ευρώπη θα χρηματοδοτήσει τις ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2020; Ίσως το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων προκύψει από κορυφαία utilities. Αλλά και πάλι όμως αναρωτιόμαστε για το πώς αυτά τα utilities θα υποστηρίξουν οικονομικά τις επενδύσεις των ανανεώσιμων έργων...

Στην πρώτη δεκάδα των ισχυρότερων παγκοσμίως χωρών σε ό,τι αφορά τις ΑΠΕ, συμπεριλαμβάνονται έξι ευρωπαϊκές χώρες: Γερμανία, Ιταλία, Μ. Βρετανία, Γαλλία, Ισπανία και Ελλάδα. Η Ελλάδα έχει ανέβει κατά μία σημαντική θέση, χάρη στις νέες επενδύσεις που υλοποιούνται στη χώρα. Η Ρουμανία έχει επίσης ανεβεί μία θέση στον πίνακα καθώς η εγκατεστημένη ισχύς της αιολικής ενέργειας αναμένεται να διπλασιαστεί έως το τέλος του έτους με επιπλέον 1 GW. Στην Ισπανία η εταιρεία Iberdrola αποσκοπεί στην ακόμη μεγαλύτερη εκμετάλλευση του αιολικού δυναμικού της χώρας με την κατασκευή του μεγαλύτερου αιολικού πάρκου στα εδάφη της

34

08ΠOΛΕΜOΣ ΣΤO ΤΡΙΓΩΝO ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ AREVA,SIEMENS KAI ROSATOMΗ απόφαση την οποία έλαβε πρόσφατα η γερμανική κυβέρνηση να εγκαταλείψει την ατομική ενέργεια και να βάλει λουκέτο στο σύνολο των αντιδραστήρων της το αργότερο ώς το 2022 είναι γεγονός. Όμως τι σημαίνει άραγε αυτό για τις πυρηνικές μπίζνες των γερμανικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό; Τα πρόσφατα επεισόδια ενός σίριαλ στο οποίο έχει εμπλακεί η Siemens, μαζί με τη γαλλική Areva και τη ρωσική Rosatom, δίνουν ενδεχομένως κάποιες απαντήσεις στο παραπάνω ερώτημα.

Πυρηνική ενέργειαΤου Γιώργου Παυλόπουλου

Με την πρώτη ματιά τα πράγματα μοιάζουν να είναι εξαιρετικά δύσκολα για τον γερμανικό όμιλο της Siemens, όπως δύσκολες είναι και οι αποφάσεις τις οποίες καλείται να λάβει. Και αυτό, εκτός από την επιλογή της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ να μπει λουκέτο στους πυρηνικούς αντιδραστήρες της χώρας, έχει να κάνει με ένα ακόμη γεγονός: την Πέμπτη 19 Μαΐου το διεθνές δικαστήριο διαιτησίας, που αναλαμβάνει την επίλυση εμπορικών διαφορών, αποφάνθηκε ότι ο γερμανικός όμιλος οφείλει να καταβάλει στη γαλλική Areva αποζημίωση της τάξης των 648 εκατ. ευρώ, καθώς θεωρήθηκε ότι παραβίασε τη μεταξύ τους συμφωνία, με τρόπο μάλιστα βλαπτικό για τους Γάλλους.Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι γνωρίζοντες, η εξέλιξη αυτή ίσως βολεύει τα μέγιστα τη Siemens, καθώς της ανοίγει τον δρόμο για να κάνει πράξη την αλλαγή στρατηγικής την οποία έχει εξαγγείλει, με τη στροφή προς την εκμετάλλευση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, χωρίς μάλιστα να δώσει λογαριασμό σε κανέναν. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Συμμαχία Γερμανών & ΡώσωνΗ υπόθεση ξεκίνησε πριν από δύο και πλέον χρόνια. Τότε, στις αρχές

Μαρτίου του 2009, οι Γερμανοί ανακοίνωναν ότι είχαν συνάψει συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας με το ρωσικό κρατικό μονοπώλιο, με στόχο την κατασκευή και διαχείριση πυρηνικών αντιδραστήρων σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Ταυτόχρονα δημοσιοποιούσαν την επιθυμία τους να διακόψουν τη σχέση τους με την Areva, η οποία χρονολογούνταν από το 2001 και εξέπνεε το 2020 - και όχι μόνον αυτό, αλλά δεν δίστασαν να διακηρύξουν δημοσίως την πρόθεσή τους να κινηθούν ανταγωνιστικά προς τους μέχρι τότε εταίρους τους.

Γαλλία κατά ΓερμανίαςΌμως οι Γάλλοι αποδείχθηκε ότι δεν είχαν καμία απολύτως πρόθεση να καταθέσουν τα όπλα. Έτσι κατήγγειλαν τη Siemens στους διεθνείς οργανισμούς και χρησιμοποίησαν κάθε έννομο μέσο προκειμένου να δικαιωθούν, κάτι που τελικώς κατάφεραν. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η δικαστική απόφαση δεν επιβάλλει μόνο βαρύ πρόστιμο στη Siemens, αλλά και της απαγορεύει ρητά και κατηγορηματικά να επιδοθεί σε οποιαδήποτε δραστηριότητα που θα είναι ανταγωνιστική προς τη γαλλική εταιρεία μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2013.Παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις

35

Πυρηνικό εργοστάσιο της γαλλικής εταιρείας Areva.

36

Γερμανών και Ρώσων ότι δεν εγκαταλείπουν τα σχέδιά τους, το πλήγμα μοιάζει να είναι καίριο για τη Siemens και, κατ’ επέκταση, για τη Rosatom, καθώς οι δυο τους είχαν θέσει ως στόχο να κυριαρχήσουν σε μια αγορά με τεράστιες προοπτικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς, μέσα στην επόμενη εικοσαετία (δηλαδή ώς το 2030) υπολογίζεται ότι θα κατασκευαστούν παγκοσμίως 400 νέοι πυρηνικοί αντιδραστήρες, ενώ ο τζίρος της συγκεκριμένης αγοράς θα εκτιναχθεί στο ιλιγγιώδες ποσό του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων!

Νέα βάση Πλέον όλα τίθενται σε νέα βάση. O αναπληρωτής διευθυντής του ρωσικού πυρηνικού μονοπωλίου, με δηλώσεις του στη γερμανική έκδοση της εφημερίδας «Financial Times», κάλεσε τη Siemens «σε σοβαρές συνομιλίες προκειμένου να ανανεωθεί το επίπεδο της συνεργασίας ανάμεσα στις δύο εταιρείες». Ωστόσο οι Γερμανοί μάλλον εμφανίζονται επιφυλακτικοί και δεν δείχνουν έτοιμοι να αναλάβουν συγκεκριμένες δεσμεύσεις, σαν να θέλουν να εκμεταλλευτούν τη δικαστική απόφαση για να επανακαθορίσουν τους όρους της σχέσης και με τους Ρώσους, προφανώς προς όφελός τους.«Η Φουκουσίμα πρέπει να γίνει η αφορμή για να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με την πυρηνική ενέργεια.

O κόσμος οφείλει να προχωρήσει σε βαθύτερες αναζητήσεις», είπε ο οικονομικός διευθυντής της Siemens, Τζο Κέζερ, μιλώντας στην εφημερίδα «Tagesspiegel». Oι συνομιλίες «θα λάβουν υπόψη τους τα όσα συνέβησαν στην Ιαπωνία και το περιβάλλον που διαμορφώνεται στην παγκόσμια αγορά, καθώς και τις πολιτικές και κοινωνικές παραμέτρους», ήρθε να συμπληρώσει ο εκπρόσωπος Τύπου του ομίλου, Αλφόνς Μπέντζινγκερ, βάζοντας «πάγο» στη Μόσχα και αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.

Oι μύχιες προθέσεις της ΓερμανίαςΠοιες είναι λοιπόν οι μύχιες προθέσεις και τα σχέδια της επιχείρησης η οποία ανέκαθεν συγκαταλεγόταν στις «σημαίες» της Γερμανίας; Και πώς θα αξιοποιήσει το ένα σχεδόν δισ. ευρώ που τσέπωσε καθαρά από την πώληση του 34% που είχε στην κοινοπραξία με την Areva - μετά και την αφαίρεση του προστίμου που της επιβλήθηκε από τη διαιτησία;Προφανώς θα ήταν αφελής όποιος ισχυριζόταν ότι η Siemens προτίθεται να διαγράψει μονοκονδυλιά τις πυρηνικές της δραστηριότητες. Κάτι τέτοιο δεν περιλαμβάνεται, άλλωστε, στις συνήθειες των Γερμανών - πολύ περισσότερο όταν η εταιρεία έχει ακόμη λαμβάνειν πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ ώς το 2022, μιας και έχει εμπλακεί στην κατασκευή και συντήρηση της συντριπτικής πλειονότητας των 17

37αντιδραστήρων που υπάρχουν στη Γερμανία, καθώς και δεκάδων άλλων σε ολόκληρο τον πλανήτη.Το πιθανότερο πλέον, όπως σημειώνουν αρκετοί ειδικοί του κλάδου, είναι ότι θα εκμεταλλευτεί την κατάσταση αβεβαιότητας που έχει δημιουργηθεί για να εκπονήσει έναν «οδικό χάρτη» δεκαετίας που θα της επιτρέψει την ομαλή μετάβασή της στη νέα εποχή, όπου στο ενεργειακό της χαρτοφυλάκιο θα έχει αναβαθμιστεί σημαντικά ο ρόλος των ΑΠΕ. Μόλις τον περασμένο Μάιο, εξάλλου, το αφεντικό της Siemens, Πέτερ Λόσερ, έκανε γνωστό ότι στοχεύει να αυξήσει τις ετήσιες πωλήσεις της εταιρείας στην αγορά των ανανεώσιμων και πράσινων πηγών ενέργειας στα 100 δισ. ευρώ, έναντι 76 που ήταν το 2010. Εφόσον, δε, το επιτύχει, τότε μέχρι το 2030 η Siemens θα έχει κάνει τζίρο που θα είναι διπλάσιος του προαναφερθέντος για την πυρηνική ενέργεια.

Η μεγάλη ευκαιρία της Ρωσίας«Κατανοούμε τη θέση των γερμανών εταίρων μας. Σίγουρα η Siemens δεν μπορεί να αγνοήσει την πολιτική κατεύθυνση της γερμανικής κυβέρνησης», δήλωσε πρόσφατα και στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της ομάδας των G8 στη γαλλική Ντοβίλ το νούμερο δύο της Rosatom, Νικολάι Σπάσκι, και μάλιστα με μεγάλη δόση μοιρολατρίας, όπως έσπευσαν να σημειώσουν πολλοί. O ίδιος, όπως και το Κρεμλίνο, κατανοούν ότι κινδυνεύει να χαθεί οριστικά η μεγάλη ευκαιρία να γίνει η Ρωσία κυρίαρχη στην Ευρώπη και στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας - κάτι που ήδη ισχύει όσον αφορά το φυσικό αέριο, όπου η Gazprom είναι κατά πολύ ο βασικότερος προμηθευτής τόσο των Γερμανών όσο και των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών. Αναμφίβολα οι Ρώσοι εξακολουθούν να διαθέτουν

σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως, για παράδειγμα, το γεγονός ότι στη Ρωσία βρίσκεται σήμερα εγκατεστημένο το 40% της παγκόσμιας δυναμικότητας σε εμπλουτισμό ουρανίου, δηλαδή πολύ περισσότερο από ό,τι χρειάζεται η ίδια η χώρα. Και αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Rosatom μπορεί να συνεχίσει τις εξαγωγές ραδιενεργού υλικού, τεχνολογίας και τεχνογνωσίας. Ταυτόχρονα, όμως, τουλάχιστον για τη Δυτική Ευρώπη, μετά και την εξέλιξη αυτή η Rosatom και η Μόχα θα είναι καταδικασμένες να παραμείνουν στη σκιά της Areva.

Σκοτεινά σενάριαΘα πρέπει να γίνει ειδική μνεία σε ένα ακόμη σημείο, κάπως περισσότερο... σκοτεινό. Ιδού τι έγραφε στις αρχές του 2009 η δεξαμενή σκέψης German Foreign Policy στην ηλεκτρονική της σελίδα: «Μέσω της πυρηνικής της συμμαχίας με τη Μόσχα, η γερμανική Siemens έχει τώρα τη δυνατότητα να συμμετάσχει και σε στρατιωτικά πυρηνικά προγράμματα». Για όσους δεν κατάλαβαν, το Βερολίνο στη συμμαχία της Siemens με τη Rosatom έβλεπε την δυνατότητα να αποκτήσει πρόσβαση στο πυρηνικό οπλοστάσιο της πάλαι ποτέ υπερδύναμης, ακυρώνοντας έτσι στην πράξη ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα που έχουν έναντί της οι βασικοί της ανταγωνιστές (αν και εταίροι…) στη Γηραιά Ήπειρο και την ΕΕ: η Γαλλία και η Βρετανία.Αρκετοί θεωρούν αυτό ή και παρόμοια σενάρια αμελητέα ή αποκυήματα φαντασίας. Σας διαβεβαιώνουμε όμως ότι δεν είναι... Εκτός και αν κάποιος επιμένει ότι οι χώρες της Ευρώπης κοιτούν, πρώτα και πάνω απ’ όλα, το κοινό καλό και όχι τα δικά τους ιδιαίτερα συμφέροντα…

Προφανώς θα ήταν αφελής όποιος ισχυριζόταν ότι η Siemens προτίθεται να διαγράψει μονοκονδυλιά τις πυρηνικές της δραστηριότητες. Κάτι τέτοιο δεν περιλαμβάνεται, άλλωστε, στις συνήθειες των Γερμανών - πολύ περισσότερο όταν η εταιρεία έχει ακόμη λαμβάνειν πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ ώς το 2022, μιας και έχει εμπλακεί στην κατασκευή και συντήρηση της συντριπτικής πλειονότητας των 17 αντιδραστήρων που υπάρχουν στη Γερμανία, καθώς και δεκάδων άλλων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Το πιθανότερο πλέον είναι ότι θα εκμεταλλευτεί την κατάσταση αβεβαιότητας που έχει δημιουργηθεί για να εκπονήσει έναν «οδικό χάρτη» δεκαετίας που θα της επιτρέψει την ομαλή μετάβασή της στη νέα εποχή, όπου στο ενεργειακό της χαρτοφυλάκιο θα έχει αναβαθμιστεί σημαντικά ο ρόλος των ΑΠΕ

38

09ΤO ΤOΚΙO ΥΠOΤΙΜΗΣΕΤOΥΣ ΚΙΝΔΥΝOΥΣ ΤOΥΠΥΡΗΝΙΚOΥ OΛΕΘΡOΥΑδιάκοπη είναι η ροή ανησυχητικών πληροφοριών από την πυρηνική κρίση στην Ιαπωνία, τέσσερις μήνες μετά τον μεγάλο σεισμό και το τσουνάμι της 11ης Μαρτίου. Η ραδιενεργή μόλυνση από τον κατεστραμμένο πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα επιδεινώθηκε, προειδοποίησε εκ νέου η εταιρεία Tepco, η οποία σε αναλύσεις που πραγματοποίησε στα ύδατα εντός του εδάφους, εντόπισε ίχνη του χημικού στοιχείου στρόντιου, σε 240 φορές υψηλότερο επίπεδο από το ανώτατο επιτρεπτό όριο. «Η αντίδραση της Ιαπωνίας στο πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα ήταν “υποδειγματική”, όμως το Τόκιο είχε υποτιμήσει τους κινδύνους από το τσουνάμι», αναφέρει η σύνοψη της έκθεσης της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) για την ιαπωνική πυρηνική κρίση.

Πυρηνική ενέργειαΤης Ευαγγελίας Παναγοπούλου

Η Ιαπωνία υπερδιπλασίασε τις εκτιμήσεις της σχετικά με τη διαρροή ραδιενέργειας από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας από την καταστροφή. Η ιαπωνική υπηρεσία πυρηνικής και βιομηχανικής ασφαλείας (Nisa) ανέφερε σε έκθεσή της πως η ραδιενέργεια που διέρρευσε στην ατμόσφαιρα υπολογίζεται σε 770.000 terabecquerel (TBq), ενώ αρχικά εκτιμώταν ότι ήταν 370.000 TBq. Το πρόβλημα στον αντιδραστήρα 1 δημιουργήθηκε πέντε ώρες μετά τον σεισμό, δηλαδή δέκα ώρες πριν από τις αρχικές εκτιμήσεις. O αντιδραστήρας 2 κατεστράφη 80 ώρες μετά το τσουνάμι, ενώ ο Νο 3 κατεστράφη 79 ώρες μετά το τσουνάμι που προκάλεσε ο σεισμός. Ακόμη, στην έκθεση σημειώνεται ότι τα πυρηνικά καύσιμα των τριών αντιδραστήρων μπορεί να έχουν διαπεράσει τους υπό πίεση κάδους, αφού πρώτα έλειωσαν τις ημέρες που ακολούθησαν από το τσουνάμι. Το καύσιμο πιθανώς να έχει συσσωρευτεί στο κάτω μέρος των προστατευτικών δεξαμενών που περιβάλλουν τους κάδους.

Ιαπωνική δημοσκόπηση Τη σταδιακή εξάλειψη της πυρηνικής ενέργειας ζητούν σχεδόν τα τρία

τέταρτα των ψηφοφόρων στην Ιαπωνία, σύμφωνα με δημοσκόπηση ιαπωνικής εφημερίδας. Ωστόσο η δημοσκόπηση δείχνει επίσης ότι το 51% συμφωνεί πως οι αντιδραστήρες που είναι τώρα εκτός λειτουργίας για επιθεωρήσεις, θα πρέπει να επαναλειτουργήσουν εφόσον ανταποκρίνονται στις κυβερνητικές προδιαγραφές ασφαλείας, σε σύγκριση με το 35% που είναι αντίθετο με τέτοιες αποφάσεις, αν και η αναλογία αυτών που αντιτίθενται είναι υψηλότερη στις περιοχές που φιλοξενούν αντιδραστήρες. Πάντως αξιωματούχοι του υπουργείου Εμπορίου, το οποίο επιβλέπει την ενεργειακή πολιτική, έχουν προειδοποιήσει πως και οι 54 πυρηνικοί αντιδραστήρες της Ιαπωνίας μπορεί να κλείσουν ώς τον ερχόμενο Απρίλιο αν οι κοινότητες αντιδράσουν στη λειτουργία των σταθμών επειδή ανησυχούν για την ασφάλειά τους.Ωστόσο ειδικοί λένε πως το οικονομικό κόστος από το κλείσιμο όλων των σταθμών είναι υπερβολικά υψηλό καθώς πριν από τον σεισμό η πυρηνική ενέργεια κάλυπτε περίπου το 30% των αναγκών της Ιαπωνίας σε ηλεκτρικό.

Ραδιενέργεια σε αέρα και θάλασσαΤο καυτό ουράνιο λιμνάζει κάπου στα υπόγεια των αντιδραστήρων,

39

40

Ν. Σαρκοζί: Μονόδρομος τα πυρηνικά για μείωση των ρύπων

Και ενώ οι Ιταλοί είπαν ένα ξεκάθαρο «όχι» στο δημοψήφισμα για την κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων, η Γαλλία παραμένει αμετακίνητη στην αρχική της θέση. Η πυρηνική ενέργεια είναι η μοναδική εναλλακτική ενέργεια που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να επιτύχει τους στόχους της όσον αφορά τη μείωση των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δήλωσε πρόσφατα ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, επιβεβαιώνοντας τη θέση της Γαλλίας για διατήρηση των πυρηνικών της σχεδίων στην ενέργεια. «Θα ήθελα κάποιος να μου δείξει πώς θα σεβαστούμε τις περιβαλλοντικές μας δεσμεύσεις αναπτύσσοντας την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα, περιμένοντας την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και απέχοντας από την πυρηνική ενέργεια»,

αναρωτήθηκε ο Σαρκοζί μιλώντας σε ένα συνέδριο στις Βρυξέλλες.«Ανάμεσα στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας είναι και η πυρηνική ενέργεια, η οποία είναι η μοναδική που θα μας επιτρέψει να σεβαστούμε τις δεσμεύσεις μας για τη μείωση των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τις οποίες έχουμε υποσχεθεί να σεβαστούμε στην Ευρώπη», πρόσθεσε ο Σαρκοζί.Η Γαλλία διαθέτει 58 πυρηνικούς σταθμούς, οι οποίοι παράγουν το 75 με το 80% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. «Η Γαλλία έχει κάνει κάποιες πολύ φιλόδοξες δεσμεύσεις όσον αφορά την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», υπογράμμισε ο γάλλος πρόεδρος. «Όμως είναι ξεκάθαρο ότι δεν θα λύσουμε το πρόβλημα μόνο με την ηλιακή ενέργεια και τις ανεμογεννήτριες».

εμβαπτισμένο σε νερό, το οποίο συνεχώς θερμαίνεται και αντικαθίσταται, αποτρέποντας τα χειρότερα αλλά απελευθερώνοντας μεγάλα ποσά ραδιενέργειας στον αέρα και στη θάλασσα. Το νερό έχει πλημμυρίσει κάθε δυνατό σημείο του κατεστραμμένου συγκροτήματος και, εν αναμονή της εποχής των βροχών, οι αρχές έχουν παραγγείλει 370 άδεια βυτιοφόρα που θα λειτουργήσουν ως συμπληρωματικές δεξαμενές φύλαξης. Επίσης, σε ακτίνα έως και 70 χιλιομέτρων γύρω από το εργοστάσιο έχει εντοπιστεί ραδιενεργό στρόντιο στο χώμα, στοιχείο που συσσωρεύεται στα κόκαλα και προκαλεί λευχαιμίες και καρκίνους.

Εκτός ορίων κατοίκησηςΓια την ώρα, εκτός ορίων κατοίκησης βγαίνει σταδιακά η πόλη της

Φουκουσίμα, που απέχει 62 χιλιόμετρα από το εργοστάσιο, είναι δηλαδή δύο φορές μακρύτερα από τη ζώνη εκκένωσης των 30 χιλιομέτρων. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν απομακρυνθεί από την περιοχή γύρω από τον σταθμό.Η Greenpeace ζήτησε την άμεση απομάκρυνση παιδιών και εγκύων από την πόλη, καθώς η ραδιενέργεια στην ατμόσφαιρα κυμαίνεται από 10 έως 20 μιλισιβέρτ ετησίως. Πριν από το πυρηνικό ατύχημα, η ιαπωνική κυβέρνηση θεωρούσε ως όριο ασφαλείας το 1 μιλισιβέρτ ετησίως, ενώ στη συνέχεια ανέβασε το όριο στα 20 μιλισιβέρτ, για όλους, ακόμη και για τα βρέφη. Σε πολλές χώρες τα 20 μιλισιβέρτ είναι το ανώτατο όριο στο οποίο μπορούν να εκτεθούν οι εργαζόμενοι στην πυρηνική βιομηχανία. Εν τω μεταξύ,

Το νερό έχει πλημμυρίσει κάθε δυνατό σημείο του κατεστραμμένου συγκροτήματος και, εν αναμονή της εποχής των βροχών, οι αρχές έχουν παραγγείλει 370 άδεια βυτιοφόρα που θα λειτουργήσουν ως συμπληρωματικές δεξαμενές φύλαξης. Επίσης, σε ακτίνα έως και 70 χιλιομέτρων γύρω από το εργοστάσιο έχει εντοπιστεί ραδιενεργό στρόντιο στο χώμα, στοιχείο που συσσωρεύεται στα κόκαλα και προκαλεί λευχαιμίες και καρκίνους

41ήδη μοιράστηκαν ειδικές συσκευές προκειμένου να μετρηθούν τα ποσοστά ραδιενέργειας στην οποία έχουν εκτεθεί 34.000 παιδιά που ζουν στην πόλη της Φουκουσίμα, περίπου 60 χιλιόμετρα μακριά από τον πυρηνικό σταθμό. Σε όλα αυτά τα παιδιά, από 4 έως 15 ετών, θα δοθούν για τρεις μήνες, μέχρι τον Σεπτέμβριο, οι συσκευές τις οποίες και θα φορούν όλο το 24ωρο.«Έχουν ήδη γίνει μετρήσεις ακτινοβολίας, αλλά γονείς και κάτοικοι ανησυχούν ακόμη. Πιστεύουμε ότι με αυτές τις ειδικές συσκευές θα κατευνάσουμε τους φόβους των γονέων, εφόσον επιβεβαιωθεί ότι η

έκθεση των παιδιών στη ραδιενέργεια δεν θα έχει επιπτώσεις στην υγεία τους», δήλωσε αξιωματούχος.

Η κρίση στην Tepco Αν οι συνεχιζόμενες προσπάθειες σταθεροποίησης ευοδωθούν, η εταιρεία Tepco προσδοκά ότι η κατάσταση στους τρεις αντιδραστήρες θα τεθεί υπό έλεγχο τον Ιανουάριο του 2012. Ώς τότε πιθανόν η ίδια η Tepco να μην υπάρχει με τη σημερινή μορφή της. Ήδη σε παραίτηση οδηγήθηκε ο πρόεδρος της Τepco, Μασατάκα Σιμίζου, καθώς η διαχειρίστρια του μοιραίου πυρηνικού εργοστασίου στη Φουκουσίμα εμφάνισε

καθαρές ζημίες ύψους 1.247,35 δισ. γιεν (περίπου 10,9 δισ. ευρώ) κατά τη χρήση που έληξε τον Μάρτιο του 2011.Η εταιρεία σχεδιάζει να πουλήσει περιουσιακά στοιχεία για να εξασφαλίσει χρηματοδότηση άνω των 600 δισ. γιεν (7,4 δισ. δολαρίων). Στο πλαίσιο αλλαγών που ανακοινώθηκαν, το διοικητικό συμβούλιο δεσμεύθηκε να παραιτηθεί της αμοιβής του, ενώ άλλα στελέχη να επιστρέψουν από 40% έως 60% του μισθού τους. O κ. Σιμίζου διευκρίνισε ότι θα παραμείνει επ’ αόριστον σύμβουλος της εταιρείας, αμισθί. Τη θέση του θα αναλάβει ο Τοσίο Νισιζάουα, στέλεχος της Tepco, ο οποίος δήλωσε ότι «η εταιρεία μας αντιμετωπίζει πρωτοφανή κρίση και νιώθω πως επωμίζομαι εξαιρετικά βαριά ευθύνη». Θα παραμείνει ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου, ο Τσουνεχίσα Κατσουμάτα, πρώην πρόεδρος της Tepco ο οποίος ανέλαβε πρόσφατα ηγετικό ρόλο όταν, κατά τη διάρκεια της κρίσης, ο κ. Σιμίζου νοσηλεύθηκε για υπερκόπωση.Στο χρηματιστήριο η μετοχή της εταιρείας σημειώνει διαρκείς πτώσεις και έχει χάσει το 90% της αξίας της από την έναρξη της κρίσης. Η Standard & Poor’s υποβάθμισε την αξιολόγησή της για την πιστοληπτική ικανότητα της Tokyo Electric Power στην κατηγορία «junk», εκτιμώντας ότι οι πιστωτές της ιαπωνικής εταιρείας είναι πιθανό να διαγράψουν χρέος στο πλαίσιο του σχεδίου αναδιάρθρωσής της.Το κόστος της αποξήλωσης του σταθμού της Φουκουσίμα ενδέχεται να αγγίξει τα 20 δισ. γιεν, ενώ οι αποζημιώσεις προς τα νοικοκυριά εντός της ακτίνας των 20 χλμ. εκτιμώνται στα 630 δισ. γιεν τα επόμενα 10 χρόνια, σύμφωνα με την Japan Center for Economic Research.

EE: Ξεκίνησαν τα stess tests των πυρηνικών σταθμών

O έλεγχος αντοχής (stress tests) των πυρηνικών εργοστασίων στην Ευρώπη θα γίνει σε πρώτη και δεύτερη φάση από τους ιδιοκτήτες τους και τις εθνικές κυβερνήσεις αντίστοιχα, και σε τρίτη φάση από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες και εκπροσώπους της ΕΕ, δήλωσε πρόσφατα ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ στο Ευρωκοινοβούλιο.Παρουσιάζοντας το σχέδιο της Κομισιόν για τα stress tests που θα πραγματοποιούνται από τον Ιούνιο στις 143 πυρηνικές εγκαταστάσεις στην Ευρώπη, προκειμένου να διαπιστωθεί η αντοχή τους σε «ακραίες καταστάσεις», ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος Έτινγκερ διευκρίνισε ότι ο έλεγχος θα γίνει με τη μέθοδο των προσομοιώσεων και με βάση τα κριτήρια που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.Η ευθύνη αυτών των δοκιμών, είπε ο επίτροπος, ανήκει σε πρώτη φάση στους ιδιοκτήτες αυτών των εργοστασίων και σε δεύτερη φάση στις εθνικές αρχές των κρατών-μελών της ΕΕ που είναι άλλωστε, όπως συμπλήρωσε, αρμόδιες για τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας

στο έδαφός τους.Σε τρίτη φάση, συνέχισε ο κ. Έτινγκερ, ο τελικός έλεγχος θα πραγματοποιηθεί από ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, από διάφορες χώρες-μέλη της ΕΕ, στην οποία θα συμμετέχουν και εκπρόσωποι της Κομισιόν.Σε ό,τι αφορά τα κριτήρια με βάση τα οποία θα γίνει ο έλεγχος αντοχής των ευρωπαϊκών πυρηνικών εγκαταστάσεων για περιπτώσεις ακραίων φυσικών καταστροφών ή ανθρώπινου λάθους, ο επίτροπος διευκρίνισε ότι στα κριτήρια δεν περιλαμβάνεται η εξέταση ενδεχόμενων τρομοκρατικών ενεργειών ή επιθέσεων εναντίον πυρηνικών αντιδραστήρων μέσω υποδομών πληροφορικής.Μέχρι τον Νοέμβριο του 2011 θα έχει υπάρξει μία πρώτη αναφορά, σχετικά με τα αποτελέσματα αυτών των ελέγχων αντοχής και μέχρι την επόμενη άνοιξη θα είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για τα επίπεδα ασφάλειας των ευρωπαϊκών πυρηνικών εγκαταστάσεων, υπογράμμισε ο επίτροπος.

42

10ΜΕ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΓΕΜΙΖOΥΝ OΙ ΝΕΕΣ ΙΑΠΩΝΙΚΕΣ ΣΤΕΓΕΣΕγκαταλείποντας την πυρηνική ενέργεια, η Ιαπωνία δηλώνει έτοιμη να προχωρήσει σε μια νέα εποχή στην οποία όλα τα κτήρια θα έχουν φωτοβολταϊκά πάνελ. Φυσικά, να σημειώσουμε ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία δεν είναι κάτι καινούργιο για τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Απλά όσο κυριαρχούσε η πυρηνική ενέργεια δεν υπήρχε λόγος να επεκταθούν οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί. Τώρα όμως, έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, προκειμένου να μείνει πίσω στις εξελίξεις, η Ιαπωνία επιταχύνει την υιοθέτηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας, όπως τα φωτοβολταϊκά πάνελ.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού της χώρας Ναότο Καν να εγκαταλείψει το σχέδιο για επέκταση των πυρηνικών αντιδραστήρων με την κατασκευή 14 νέων σταθμών -κατόπιν της κατάρρευσης του αντιδραστήρα στη Φουκουσίμα- η Ιαπωνία επιδιώκει οι ανανεώσιμες πηγές να καλύψουν το κενό. Το σχέδιο της ιαπωνικής Πολιτείας περιλαμβάνει την κατασκευή σταθμών για φωτοβολταϊκά πάνελ στη στέγη κάθε κτηρίου έως το 2030.

Oδεύοντας προς την ανάπτυξη«Παίρνοντας το πιο σκληρό μάθημα (σ.σ. εννοεί την τραγωδία στη Φουκουσίμα) η καθαρή ενέργεια, όπως η ηλιακή ενέργεια και η βιομάζα, από δω και στο εξής θα οδηγήσει τη χώρα μας. Κάνουμε σταθερά βήματα προς την αναγέννησή μας», δήλωσε σχετικά με το σχέδιο κατασκευής έργων ΑΠΕ στην Ιαπωνία ο Ναότο Καν. Η ανακοίνωση για την επέκταση των φωτοβολταϊκών σταθμών της Ιαπωνίας θα τεθεί στην επόμενη σύνοδο των ισχυρών του κόσμου στη Γαλλία. Η σύνοδος κορυφής θα αποτελέσει πλατφόρμα για την εξαγγελία του πρωθυπουργού Καν, ότι η Ιαπωνία θα συνεχίσει να λειτουργεί πυρηνικούς αντιδραστήρες, οι οποίοι όμως θα ελέγχονται και θα επιτηρούνται πολύ αυστηρά.

«Παίρνοντας το πιο σκληρό μάθημα (σ.σ. εννοεί την τραγωδία στη Φουκουσίμα) η καθαρή ενέργεια, όπως η ηλιακή ενέργεια και η βιομάζα, από δω και στο εξής θα οδηγήσει τη χώρα μας. Κάνουμε σταθερά βήματα προς την αναγέννησή μας», δήλωσε σχετικά με το σχέδιο κατασκευής έργων ΑΠΕ στην Ιαπωνία ο Ναότο Καν. Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, ότι η απόφαση των Ιαπώνων θα οδηγήσει αναμφισβήτητα την παγκόσμια αγορά φωτοβολταϊκών στα ύψη. «Oι επενδυτές και οι εταιρείες που σχετίζονται με τη φωτοβολταϊκή ενέργεια πρέπει να χαίρονται για τη στροφή της Ιαπωνίας στις ΑΠΕ», λένε σχολιάζοντας την απόφαση του Ναότο Καν

43

44

Φωτοβολταϊκή… έκρηξηΤο βέβαιο είναι, σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές, ότι η απόφαση των Ιαπώνων θα οδηγήσει αναμφισβήτητα την παγκόσμια αγορά φωτοβολταϊκών στα ύψη. «Oι επενδυτές και οι εταιρείες που σχετίζονται με τη φωτοβολταϊκή ενέργεια πρέπει να χαίρονται για τη στροφή της Ιαπωνίας στις ΑΠΕ», λένε σχολιάζοντας την απόφαση του Ναότο Καν. Βέβαια, αν και ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί το πώς θα γίνει η χορήγηση των συμβάσεων για την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάνελ, ένα πιθανό σενάριο είναι οι πρώτες συμβάσεις να δοθούν σε εγχώριους παραγωγούς, κίνηση που αναμένεται να βοηθήσει στην αναζωογόνηση της οικονομίας της χώρας στον απόηχο του σεισμού και του καταστροφικού τσουνάμι. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη το πεδίο εφαρμογής της πρωτοβουλίας, οι ιδιωτικές ξένες εταιρείες που σχεδιάζουν να εισέλθουν στρατηγικά στην ιαπωνική αγορά, οφείλουν να προετοιμαστούν για… έκρηξη στα φωτοβολταϊκά.

Πηγή: energydigital

Στην Ιαπωνία η μεγαλύτερη παραγωγή φ/β thin film

Τον περασμένο Φεβρουάριο ξεκίνησε τη λειτουργία του στην Ιαπωνία το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής φωτοβολταϊκών λεπτού υμενίου (thin film) στον κόσμο, το οποίο είναι πλήρως αυτοματοποιημένο και ικανό να παραγάγει συστήματα συνολικής ισχύος 1 GW. «Η αγορά στα φ/β λεπτού υμενίου έχει μεγεθυνθεί τόσο πολύ που ακόμα και ένα εργοστάσιο 1 GW δεν μπορεί να αποκτήσει μερίδιο στην αγορά πάνω από 10%», σχολιάζει ο πρόεδρος της Showa Shell Sekiyu KK, Σιγκέγια Κάτο, της εταιρείας που διαχειρίζεται το εργοστάσιο.Η επένδυση ανήλθε κοντά στο 1 δισ. δολάρια, συνεπώς η διοίκηση της εταιρείας δεν αναμένει μια σύντομη απόσβεση, ιδίως αν αναλογιστούμε την ισοτιμία του γιέν με το δολάριο. Παρ’ όλα αυτά, η πρόσφατη καταστροφή στην Ιαπωνία αναμένεται να δώσει ώθηση στις ΑΠΕ, ανάμεσά τους και στα φωτοβολταϊκά, όχι μόνο στη χώρα αυτή, αλλά και διεθνώς.Το εργοστάσιο Κουνιτόμι παράγει

συστήματα τύπου CIGS, τα οποία αποτελούνται από χαλκό, ίνδιο, γάλλιο και σελήνιο, ενώ είναι σε θέση να παράγει 112.000 κυψέλες ανά εβδομάδα. Η εταιρεία θεωρεί πως αυτού του είδους τα συστήματα είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον, αφού δεν χρησιμοποιούν τοξικές πρώτες ύλες, όπως ο μόλυβδος. Όσον αφορά την απόδοση των κυψελών, η εταιρεία αναφέρει ότι είναι κοντά στο 12,2%, με μέγιστη απόδοση στο 17,2%.Μέσα στο εργοστάσιο εργάζονται ρομπότ και κάθε είδους μηχανές σε τρεις διαφορετικούς ορόφους. Μάλιστα, η εταιρεία δεν επέτρεψε στους δημοσιογράφους να φωτογραφίσουν όλες τις εγκαταστάσεις, διότι αποτελούν τεχνολογικό μυστικό.Ανάμεσα στους πιθανούς πελάτες της Solar Frontier ανήκει η First Solar, πρώτη στον κόσμο στην παραγωγή συστημάτων λεπτού υμενίου. Πλέον, αναμένεται να φανεί στην πράξη αν η επένδυση αυτή θα παραγάγει καρπούς, ανοίγοντας τον δρόμο για επέκταση της συγκεκριμένης αγοράς.

46

11OΜΗΡOΣ ΤΩΝ ΛOΜΠΙO ΜΠΑΡΑΚ OΜΠΑΜΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΗ οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με την καταστροφή που προκάλεσε η BP στον κόλπο του Μεξικού και την πυρηνική τραγωδία της Φουκουσίμα, έχουν αλλάξει τα δεδομένα για τον Λευκό Oίκο. Ταυτόχρονα, οι ασφυκτικές πιέσεις που ασκούν τα λόμπι δεν επιτρέπουν στον πρόεδρο των ΗΠΑ να υλοποιήσει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την ενέργεια, το περιβάλλον και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Παρ’ όλα αυτά, κάποιες αλλαγές προωθούνται, διαμορφώνοντας βήμα βήμα το ενεργειακό τοπίο της νέας εποχής, που θα περιλαμβάνει μειωμένες εισαγωγές πετρελαίου, μεγαλύτερη αξιοποίηση του φυσικού αερίου και των εναλλακτικών μορφών, καθώς και λιγότερα ρυπογόνα οχήματα.

Ενεργειακή πολιτικήΤου Γιώργου Παυλόπουλου

47Πριν από μισό περίπου αιώνα οι πυρηνικοί αντιδραστήρες δεν διαδραμάτιζαν κανέναν απολύτως ρόλο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ, ούτε βεβαίως στον υπόλοιπο κόσμο, όμως το 2009 το ένα στα πέντε κιλοβάτ που κατανάλωσαν τα αμερικανικά νοικοκυριά προερχόταν από αυτούς. Αντιστοίχως, κατά τη δεκαετία του ’60, το πετρέλαιο αύξανε διαρκώς το μερίδιό του στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όμως το ποσοστό που του αναλογεί είναι πλέον αμελητέο καθώς έχει μειωθεί στο 1 από 18% που είχε φτάσει το 1973, πριν από την εκδήλωση της πρώτης μεγάλης πετρελαϊκής κρίσης.Προφανώς, λοιπόν, οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί στον τομέα της ενέργειας, τόσο στην παραγωγή όσο και στην κατανάλωση, είναι πολύ μεγάλες. Ειδικά δε τα τελευταία χρόνια έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας ένας ακόμη «παίκτης»: οι ανανεώσιμες πηγές. Και στις ΗΠΑ, μία από τις πιο πολλά υποσχόμενες δεσμεύσεις που είχε αναλάβει προεκλογικά ο Μπαράκ Oμπάμα ήταν ότι θα αλλάξει το

ενεργειακό τοπίο της υπερδύναμης.

Χαμηλότερα όρια αερίων Παρ’ όλα αυτά, εάν σήμερα ένας Αμερικανός ο οποίος δηλώνει υπέρμαχος της καθαρής ενέργειας ερωτηθεί για το σημαντικότερο μέχρι στιγμής επίτευγμα της κυβέρνησης Oμπάμα σε αυτό το θέμα, το πιθανότερο είναι ότι θα υποδείξει τη θεσμοθέτηση (το 2010) των νέων, χαμηλότερων ορίων στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα αυτοκίνητα και τα μικρομεσαία φορτηγά, κάτι που προφανώς προϋποθέτει μικρότερη κατανάλωση βενζίνης και πετρελαίου κίνησης από τα νέας τεχνολογίας οχήματα.Αναμφίβολα δεν πρόκειται για αμελητέα εξέλιξη. Πολύ περισσότερο καθώς έχει άμεση σχέση με τα μελλοντικά σχέδια τα οποία καταστρώνουν οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες, κυρίως General Motors και Ford, οι οποίες δείχνουν να ανακάμπτουν και να επιστρέφουν στην κερδοφορία μετά τα δισεκατομμύρια δολάρια που έλαβαν ως στήριξη από τους φορολογουμένους. Άλλωστε τα στοιχεία δείχνουν ότι για το 72%

του πετρελαίου που καταναλώνεται στις ΗΠΑ ευθύνονται οι μεταφορές. Κάτι που σημαίνει, πολύ απλά, ότι οι προσπάθειες σταδιακής απεξάρτησης της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου από τον «μαύρο χρυσό» περνούν, σε μεγάλο βαθμό, μέσα από τον αποτελεσματικό έλεγχο της «δίψας» των θηριωδών οχημάτων που αγόραζαν μαζικά οι Αμερικανοί κατά τα προ οικονομικής κρίσης χρόνια.

Oι... απατημένοι ΑμερικανοίΠαρ’ όλα αυτά, όσο αισιόδοξο και αν είναι το μήνυμα που εκπέμπει αυτή η απόφαση της κυβέρνησης Oμπάμα, η αλήθεια είναι ότι δεν έχει να επιδείξει πολλές επιτυχίες στον τομέα της ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση δε, όσοι ψήφισαν τον πρώτο αφροαμερικανό πρόεδρο στην ιστορία των ΗΠΑ επειδή πίστεψαν τις υποσχέσεις του για άμεση υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης ενεργειακής και περιβαλλοντικής πολιτικής, μάλλον θα πρέπει να αισθάνονται… απατημένοι. Όσο για την αιτία, δεν είναι άλλη από την παγκόσμια οικονομική κρίση και το πλήγμα που έχει

48

καταφέρει στην αμερικανική οικονομία, η οποία ακόμη δεν δείχνει να στέκεται καλά στα πόδια της.«Για πολλούς λόγους απλώς τα πράγματα δεν έγιναν όπως κάποιοι τα περίμεναν. Τέτοιοι λόγοι είναι η ύφεση, καθώς και το γεγονός ότι στις προτεραιότητες της κυβέρνησης η ενέργεια έμεινε πίσω από άλλα θέματα, όπως η υγεία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Σήμερα ζούμε σε έναν κόσμο όπου υπάρχει επιτακτική ανάγκη για μια ενεργειακή πολιτική, όμως δεν βλέπω το πώς θα μπορέσουμε να φτάσουμε σε αυτήν, τουλάχιστον για τα επόμενα δύο χρόνια», δήλωνε πρόσφατα στους «Financial Times» η Αϊλίν Κλάουσεν, η οποία είναι πρόεδρος του τμήματος που ασχολείται με την κλιματική αλλαγή στο γνωστό ινστιτούτο Pew Center.

Τα παραδοσιακά λόμπιOι αναλυτές του κλάδου επισημαίνουν ότι εκτός από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που αποτρέπουν τη χορήγηση επιδοτήσεων και την πραγματοποίηση των απαιτούμενων επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες οι οποίοι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. Ένας από αυτούς είναι η ισχύς των παραδοσιακών λόμπι, τα οποία διάκεινται εχθρικά προς κάθε αλλαγή η οποία θα μείωνε την επιρροή, τον ρόλο και την κερδοφορία τους. Η διαπίστωση αυτή ισχύει ειδικά για το πετρελαϊκό λόμπι, το οποίο είναι γνωστό ότι κατά την οκταετία διακυβέρνησης του Τζορτζ Μπους, κυριολεκτικά έλυνε και έδενε στην Oυάσινγκτον και τον Λευκό Oίκο. Μάλιστα, είναι γεγονός ότι η σαρωτική επικράτηση των Ρεπουμπλικάνων στις

πρόσφατες εκλογές για το Κογκρέσο δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τον ρόλο του Oμπάμα, καθώς καθιστά… επικίνδυνη αποστολή κάθε προσπάθειά του να αλλάξει τα δεδομένα στον τομέα της ενέργειας.

Oι δύο «γρίφοι»...Παράλληλα, όμως, οι ειδικοί δίνουν έμφαση σε δύο γεγονότα μεγάλης σημασίας τα οποία περιπλέκουν ακόμη περισσότερο την υπόθεση, καθώς αποδεικνύουν ότι οι αλλαγές που θα γίνουν θα πρέπει να είναι ριζικές και να αφορούν τις επόμενες δεκαετίες. Το ένα έχει να κάνει με τη μεγάλη οικολογική καταστροφή που προκάλεσε η BP στον κόλπο του Μεξικού, η οποία χαρακτηρίζεται -όχι άδικα- ως η

Το πετρελαϊκό λόμπι είναι γνωστό ότι κατά την οκταετία διακυβέρνησης του Τζορτζ Μπους κυριολεκτικά έλυνε και έδενε στην Oυάσινγκτον και τον Λευκό Oίκο. Μάλιστα, είναι γεγονός ότι η σαρωτική επικράτηση των Ρεπουμπλικάνων στις πρόσφατες εκλογές για το Κογκρέσο δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τον ρόλο του Oμπάμα, καθώς καθιστά… επικίνδυνη αποστολή κάθε προσπάθειά του να αλλάξει τα δεδομένα στον τομέα της ενέργειας

49

μεγαλύτερη στην ιστορία των ΗΠΑ και μια από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως. Όσο για το άλλο, αφορά την πυρηνική τραγωδία στην ιαπωνική Φουκουσίμα, η οποία αναγκάζει -είτε αυτό γίνεται παραδεκτό επισήμως είτε όχι- τις αρχές όλου του κόσμου να αναθεωρήσουν την ενεργειακή τους πολιτική και τα σχέδια που είχαν καταστρώσει για το μέλλον.

Το μέλλον της ενέργειας των ΗΠΑΠρακτικά, λοιπόν, το μέλλον της ενεργειακής πολιτικής στις ΗΠΑ καθορίζεται λιγότερο από ένα σαφές σχέδιο με συγκεκριμένα ορόσημα και μοιάζει περισσότερο με ένα άθροισμα επιμέρους προγραμμάτων, τα οποία έχουν ως στόχο να περιορίσουν την εξάρτηση της υπερδύναμης από το εισαγόμενο πετρέλαιο (έχει ήδη τεθεί ο στόχος οι εισαγωγές να μειωθούν κατά το ένα τρίτο ώς το 2025), ενισχύοντας παράλληλα την αξιοποίηση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας, χωρίς αυτό να σημαίνει πάντως ότι και η υλοποίηση των επιμέρους προγραμμάτων δεν εμφανίζει σημαντικά προβλήματα.

Πρόκριση στο αέριοΓια την ώρα οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο Λευκός Oίκος ποντάρει ολοένα περισσότερο στο

φυσικό αέριο, θεωρώντας ότι αυτό το καύσιμο μπορεί να δώσει σίγουρες και αξιόπιστες λύσεις. Πολύ περισσότερο καθώς η μεγαλύτερη αξιοποίησή του βρίσκει ευρεία συναίνεση στις τάξεις τόσο των Δημοκρατικών όσο και των Ρεπουμπλικάνων του Κογκρέσου, εκεί δηλαδή όπου πλέον η επίτευξη και διατήρηση ισορροπιών συνιστά ένα ιδιαίτερα δύσκολο και επίπονο έργο.Και εδώ όμως δεν λείπουν εκείνοι που προβάλλουν ερωτήματα και ενστάσεις. Για παράδειγμα, η (συνήθως ανήσυχη) φιλελεύθερη πτέρυγα των Δημοκρατικών αμφισβητεί την ασφάλεια των μεθόδων άντλησης του φυσικού αερίου και κάνει λόγο για εξαιρετικά βλαπτικές συνέπειες για το περιβάλλον. Εκπρόσωποί της τονίζουν, για παράδειγμα, ότι το μείγμα νερού, χημικών και άμμου που έχει διοχετευτεί τα τελευταία χρόνια σε υψηλή πίεση στα πετρώδη εδάφη προκειμένου να απελευθερωθεί το φυσικό αέριο, αποτελεί ένα εξόχως καρκινογόνο κοκτέιλ, το οποίο έχει ήδη μολύνει μεγάλο μέρος του υδροφόρου ορίζοντα.

Έρευνες πετρελαίουΈνα ακόμη σημείο τριβής για τον Oμπάμα έχει να κάνει με τις πιέσεις που δέχεται να επιτρέψει τις έρευνες και την άντληση πετρελαίου μακριά από

τις ακτές και την Αλάσκα. Oι οικολογικές οργανώσεις και μια σημαντική μερίδα των Δημοκρατικών ισχυρίζονται ότι κάτι τέτοιο θα είναι καταστροφικό, ενώ θα παραβιάσει κατάφωρα και τις προεκλογικές δεσμεύσεις του νυν προέδρου. Η άλλη πλευρά επιμένει ότι μόνον έτσι θα μπορέσουν οι ΗΠΑ να απεξαρτηθούν από τις εισαγωγές πετρελαίου. Δεν διστάζουν μάλιστα να δηλώσουν ότι η η μη απελευθέρωση επηρεάζει άμεσα και τις τιμές του φυσικού αερίου, οι οποίες έχουν πάρει την ανηφόρα και στις Ηνωμένες Πολιτείες.Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι Αμερικανοί δεν έχουν να περιμένουν στο θέμα της ενέργειας από τον πρόεδρό τους κάτι περισσότερο από όσα τους έδωσε στην υγεία και στη Wall Street: έναν αξιοπρεπή συμβιβασμό και μια μέση λύση, η οποία θα αποτελέσει ταυτόχρονα και ένα μικρό βήμα προς τη νέα εποχή για μια υπερδύναμη η οποία μοιάζει να ξανακλείνεται σταδιακά στον εαυτό της, για να αντιμετωπίσει τα μεγάλα της προβλήματα. Και αυτό, κάτι είναι…

50

12OΙ ΠΑΓΚOΣΜΙΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΞOΙΚOΝOΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΝΑ ΚΛΑΔOΠολύ ενδιαφέροντα ήταν τα αποτελέσματα έρευνας που διενεργήθηκε από το Economist Intelligence Unit και δημοσιεύθηκαν απο την εταιρεία ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού ABB: αποδεικνύεται πως μέσα στις επόμενες δεκαετίες η εξοικονόμηση ενέργειας θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον κατασκευαστικό κλάδο και στις εταιρείες κοινής ωφελείας.

Έρευνα

Στόχος της έρευνας είναι να ευαισθητοποιήσει σχετικά με την αποτελεσματική χρήση της ενέργειας και να ενημερώσει για τις ευκαιρίες που υπάρχουν στις βιομηχανίες και στις εταιρείες κοινής ωφελείας παρουσιάζοντας τις νέες παγκόσμιες τάσεις σχετικά με την εξοικονόμηση ενέργειας. Τα αποτελέσματα της έρευνας βασίστηκαν σε διεξοδικές συνεντεύξεις 350 ανώτερων στελεχών: • Εννέα στους δέκα ερωτηθέντες δηλώνουν πως στις επόμενες δύο δεκαετίες η εξοικονόμηση ενέργειας αναμένεται να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κερδοφορία του κατασκευαστικού κλάδου καθώς και στις εταιρείες κοινής ωφελείας. • Περίπου τα 3/4 των ερωτηθέντων αναμένουν πως οι εταιρείες στις οποίες εργάζονται διατίθενται να επενδύσουν περαιτέρω στην εξοικονόμηση ενέργειας μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, συγκριτικά με τις επενδύσεις του τελευταίου χρόνου. • Μεγάλο ποσοστό αναφέρει την έλλειψη πληροφόρησης και σημείων αναφοράς (benchmarks), με αποτέλεσμα τη δημιουργία χάσματος μεταξύ της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης και σαφών ενεργειών για την εξοικονόμηση ενέργειας. Στα ολοκληρωμένα αποτελέσματα

της έρευνας έχουν ενσωματωθεί στοιχεία από την ανεξάρτητη εταιρεία ενημέρωσης και παροχής συμβούλων, Enerdata, με εξειδίκευση στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας και άνθρακα. Τα στοιχεία προέρχονται από μια πληθώρα πηγών και παρουσιάζονται εκτενώς στην έκδοση αυτή αναφορικά με την εξοικονόμηση ενέργειας στις βιομηχανίες και στις εταιρείες κοινής ωφελείας.

Πρόοδος από τις ενεργοβόρεςΤα στοιχεία δείχνουν πως τα τελευταία 20 χρόνια έχει γίνει παγκοσμίως ουσιαστική πρόοδος στο θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας στις ενεργοβόρες βιομηχανίες, συμπεριλαμβανομένου και του κλάδου παραγωγής ενέργειας. Ωστόσο η εν δυνάμει πιθανότητα πιο αποδοτικής χρήσης της ενέργειας υφίσταται ακόμη. Τα αποτελέσματα χαρακτηριστικά δείχνουν πως: • Η κατανάλωση ενέργειας στη βιομηχανία χάλυβα θα μπορούσε να μειωθεί κατά 40% υπό την προϋπόθεση πως οι κύριες χώρες παραγωγής χάλυβα θα είχαν ως σημείο αναφοράς στο θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας τη χώρα εκείνη που θα έχει παρουσιάσει τα καλύτερα αποτελέσματα παγκοσμίως.

51

????

52

• Η κατανάλωση ενέργειας στη βιομηχανία τσιμέντου θα μπορούσε να μειωθεί κατά 20% υπό την προϋπόθεση πως οι κύριες χώρες παραγωγής τσιμέντου θα είχαν ως σημείο αναφοράς στο θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας τη χώρα εκείνη που θα έχει παρουσιάσει τα καλύτερα αποτελέσματα παγκοσμίως. • Oι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά παραγόμενη κιλοβατώρα (kW) θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 20%, εφόσον επιτευχθεί σε παγκόσμιο επίπεδο εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή της ίση με τον μέσο όρο των 10 πρώτων χωρών. Επιπλέον, η έρευνα περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για τις χώρες μέλη του G-20, οι οποίες συνολικά ευθύνονται για τα 3/4 περίπου της παγκόσμιας ηλεκτρικής κατανάλωσης.

Διεθνής Oργανισμός ΕνέργειαςΧρησιμοποιώντας πιο αποδοτικά την ενέργεια μπορούμε να εξασφαλίσουμε οφέλη σε πολλούς τομείς: Η ενέργεια καθίσταται πιο χρήσιμη, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου περιορίζονται και άλλο, αλλά και εξοικονομούνται χρήματα. O Διεθνής Oργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) εκτιμά ότι τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης μπορεί να προσφέρουν το μισό των περικοπών στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, που είναι απαραίτητες κατά τα επόμενα 25 χρόνια για την επιβράδυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Eπιχειρήσεις κοινής ωφελείαςOι βιομηχανίες και οι επιχειρήσεις κοινής ωφελείας είναι οι παραγωγικοί τομείς που καταναλώνουν την περισσότερη ενέργεια, και γι’ αυτό είναι απαραίτητο να ακολουθήσουν πρακτικές καλύτερης απόδοσής της. Σε κανέναν άλλον τομέα δεν υπάρχει η ίδια δυνατότητα για περισσότερα απτά αποτελέσματα στην εξοικονόμηση ενέργειας. Παρ’ όλα αυτά ακόμη και γι’ αυτές τις επιχειρήσεις μπορεί να είναι δύσκολο να αναληφθούν τέτοιες πρωτοβουλίες, εξαιτίας της έλλειψης πληροφόρησης, της εμπειρίας και των απαραίτητων πόρων. Πρόκειται ουσιαστικά για εμπόδια συνηθισμένα στην εξάπλωση των ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών. Η μελέτη του Economist Intelligence Unit σχετικά με την εξοικονόμηση ενέργειας δημοσιεύεται από την ΑΒΒ με σκοπό την καλύτερη ενημέρωση των επιχειρήσεων σχετικά με την ορθότερη και αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας και την εξασφάλιση περισσότερων αποτελεσμάτων. Oι κύριοι τομείς στους οποίους απευθύνεται η έρευνα είναι οι βιομηχανίες και οι υπηρεσίες κοινής ωφελείας.

Εξοικονόμηση και εκπομπές CO2Κατά τα τελευταία 20 χρόνια έχει σημειωθεί αξιοσημείωτη πρόοδος όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας. Oι βελτιώσεις που αναφέρονται αφορούν

Κατά τα τελευταία 20 χρόνια έχει σημειωθεί αξιοσημείωτη πρόοδος όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας. Oι βελτιώσεις που αναφέρονται αφορούν όλες τις χώρες που είναι βιομηχανικά ανεπτυγμένες και έχει παρατηρηθεί ότι χρησιμοποιούν την περισσότερη ενέργεια από οποιοδήποτε άλλο μέρος του πλανήτη. Αυτό με τη σειρά του επηρέασε τις εκπομπές CO2 από τη μέθοδο της καύσης για την παραγωγή ενέργειας, η οποία σε παγκόσμιο επίπεδο έχει μειωθεί με τον ίδιο ρυθμό όπως η ένταση της ενέργειας (energy intensity), δηλαδή κατά 1,4% κάθε χρόνο από το 1990

53

όλες τις χώρες που είναι βιομηχανικά ανεπτυγμένες και έχει παρατηρηθεί ότι χρησιμοποιούν την περισσότερη ενέργεια από οποιοδήποτε άλλο μέρος του πλανήτη. Αυτό με τη σειρά του επηρέασε τις εκπομπές CO2 από τη μέθοδο της καύσης για την παραγωγή ενέργειας, η οποία σε παγκόσμιο επίπεδο έχει μειωθεί με τον ίδιο ρυθμό όπως η ένταση της ενέργειας (energy intensity), δηλαδή κατά 1,4% κάθε χρόνο από το 1990. Η βιομηχανία και η αγορά παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σημειωτέον, αποτελούν τους δύο κυριότερους κλάδους στους οποίους παρατηρήθηκε η προαναφερθείσα μείωση.Σε παγκόσμιο επίπεδο η ενεργειακή απόδοση των θερμοηλεκτρικών σταθμών αυξήθηκε κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες από το 1990 χάρη στη μετάβαση σε έναν συνδυασμένο κύκλο φυσικού αερίου. Ωστόσο εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των ανεπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων χωρών στο θέμα της καλύτερης απόδοσης της ενέργειας, καθώς στις αναπτυσσόμενες χώρες η αποδοτικότητα είναι χαμηλότερη λόγω των παλαιών σταθμών αλλά και της χρήσης του λιγνίτη στις θερμικές μονάδες της Κίνας και της Ινδίας.Η ενέργεια που απαιτείται ανά βιομηχανική μονάδα προστιθέμενης αξίας έχει μειωθεί σε όλες τις περιοχές, ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης των βιομηχανικών δραστηριοτήτων και της σύγκλισης των επιπέδων της ενεργειακής έντασης. Η παγκόσμια κρίση του 2009 επέδρασε αρνητικά στη βιομηχανική εξέλιξη της ενεργειακής έντασης, ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες χώρες.

Oι πρωτοπόροι και οι ουραγοί

Στη βιομηχανία σιδήρου και χάλυβα, του βασικότερου δηλαδή πρωταγωνιστή στην κατανάλωση ενέργειας, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος τα τελευταία 20 χρόνια χάρη στην εξάπλωση της ηλεκτροπαραγωγής. Ωστόσο οι κυριότεροι παραγωγοί συνεχίζουν να ακολουθούν ξεπερασμένες μεθόδους ηλεκτροπαραγωγής, όπως οι ανοιχτές καμινάδες στη Ρωσία και την Oυκρανία, οι μικροί σταθμοί ή και η χρήση των χαμηλής ποιότητας μεταλλευμάτων στην Κίνα.Στη βιομηχανία παραγωγής χημικών προϊόντων η κατανάλωση ενέργειας ανά μονάδα προστιθέμενης αξίας μειώθηκε σε όλες τις κύριες χώρες παραγωγής αυτών των προϊόντων, εκτός από τις ΗΠΑ, που είναι ο σημαντικότερος παραγωγός στον κόσμο των χημικών προϊόντων, αλλά και η χώρα με τη μεγαλύτερη ένταση ενέργειας.Η εξάπλωση των λεγόμενων «ξηρών διεργασιών» και των κλιβάνων οδήγησε σε μείωση της μέσης κατανάλωσης ενέργειας ανά τόνο τσιμέντου (ειδική κατανάλωση ενέργειας) σε πολλές μεγάλες χώρες παραγωγής. Η πιο απότομη πτώση της ειδικής κατανάλωσης ενέργειας επιτεύχθηκε στην Κίνα, χάρη στην αντικατάσταση των μικρών εργοστασίων τσιμέντου με μεγαλύτερες εγκαταστάσεις.

Υπάρχει περιθώριο για βελτίωση Παρ’ όλα αυτά πολλά πρέπει να γίνουν ακόμη, όπως φαίνεται από τις σημαντικές δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας που προσδιορίζονται στην παρούσα μελέτη. Στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας η βελτίωση της απόδοσης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να μειώσει την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων

για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά 30%, ενώ η βελτίωση της αποδοτικότητας της ισχύος του διασυνδεδεμένου δικτύου θα μπορούσε να μειώσει την παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας κατά 4%. Όπως φαίνεται από τη μελέτη, η δυναμική βελτίωσης στους τομείς του χάλυβα μπορεί να αγγίξει το 40%, στο τσιμέντο το 20% και το 15% στο αλουμίνιο. Στα ίδια επίπεδα σχεδόν φαίνεται να κινούνται και οι τομείς επεξεργασίας των χημικών και του χαρτιού.Η ηλεκτρονική έκδοση της έρευνας μαζί με μια σειρά από διαδραστικούς χάρτες που απεικονίζουν τα στοιχεία για την παγκόσμια εξοικονόμηση ενέργειας είναι διαθέσιμα στη διεύθυνση www.abb.com/energyefficiency.

54

13SOLAR CELLS HELLAS: ΕΠΙΜΕΝOΝΤΑΣ ΠΑΝΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ & ΚΑΙΝOΤOΜΑΤην εποχή που η ταμπέλα «made in China» εμφανίζεται σε ολοένα και περισσότερα προϊόντα της αγοράς, υπάρχουν εταιρείες που επιμένουν στην εγχώρια παραγωγή ακόμα και σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας όπως είναι τα φωτοβολταϊκά. Μια ξενάγηση στους χώρους της νέας μονάδας παραγωγής φωτοβολταϊκών πλαισίων στο εργοστάσιο της Oditec AE στη Θήβα, το αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο.

Παρουσίαση

Η άνοδος των φωτοβολταϊκών υπήρξε ραγδαία τα τελευταία χρόνια και η Ελλάδα δεν έμεινε αμέτοχη στις εξελίξεις. Το 2011 η νέα εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών τριπλασιάστηκε. Αρκετά χρόνια πριν, μόλις το 2007, μια ελληνική εταιρεία ξεκινούσε βιομηχανική παραγωγή -και μάλιστα καθετοποιημένη- σε μια περίοδο που τα φωτοβολταϊκά ήταν άγνωστη λέξη για τους περισσότερους. Η Solar Cells Hellas κατάφερε και υλοποίησε μια επένδυση της τάξης των 120 εκατ. ευρώ στη ΒΙΠΕ Πατρών, ετήσιας δυναμικότητας 80 MW, που τέθηκε σε πλήρη λειτουργία τον Αύγουστο του 2008. Η μονάδα δεν ήταν μόνον η πρώτη, αλλά και η μεγαλύτερη καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής δισκίων πυριτίου, ηλιακών κελιών και φωτοβολταϊκών πλαισίων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Σήμερα αριθμεί πάνω από 260 εργαζομένους.Έκτοτε μπήκε πολύ νερό στο αυλάκι. Η ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών ήταν εντυπωσιακή (140% ανάπτυξη το 2011 σε σχέση με το 2010), ο κινεζικός «γίγαντας» ξύπνησε (πάνω από το 80% της παγκόσμιας παραγωγής βρίσκεται πια στην Ασία) και οι τιμές έπεσαν ραγδαία (πάνω από 50% την τελευταία τριετία). Τα δεδομένα άλλαξαν ραγδαία

και όλοι αναρωτιούνται πώς θα μπορέσουν οι ευρωπαίοι παραγωγοί να αντισταθούν στην πίεση τιμών από τους ασιάτες ανταγωνιστές τους.Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Δημήτρης Παναγάκος, ιδιοκτήτης της Solar Cells Hellas, προχώρησε σε μια νέα επένδυση, εγκαθιστώντας μια νέα παραγωγική μονάδα συναρμολόγησης φωτοβολταϊκών πλαισίων στη Θήβα, στο εργοστάσιο που ακόμη και σήμερα (από το 1998) παράγει ψηφιακούς δίσκους (CD, DVD, Blu-Ray).

Ανταγωνιστικό πλεονέκτημαΤι ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έχει να προσφέρει αυτό το εγχείρημα; Πώς θα ανταγωνιστεί το μειωμένο κόστος παραγωγής των ασιατικών προϊόντων και τι επιπρόσθετη αξία θα δώσει στον όμιλο αυτή η επέκταση;O κ. Παναγάκος δίνει μια ξεκάθαρη απάντηση στα ερωτήματα αυτά. «Δεν είναι το μειωμένο κόστος εργασίας της Κίνας που κάνει τη διαφορά. Αυτό συμμετέχει μόλις στο 6 - 8% του συνολικού κόστους παραγωγής. Είναι η εύκολη πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι εγγυήσεις δανείων για επενδύσεις, χρηματοδότηση σε λογικούς όρους, χαμηλότερα επιτόκια και λιγότερη γραφειοκρατία, χαρακτηριστικά που

55

Η νέα μονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκώνπλαισίων στο εργοστάσιο της Oditec AE(Όμιλος Solar Cells Hellas) στη Θήβα.

O κ. Δημήτρης Παναγάκος, ιδιοκτήτης της Solar Cells Hellas.

56θα μας επιτρέψουν να παραγάγουμε αποτελεσματικά προϊόντα από άποψη κόστους και στην Ελλάδα».Η νέα γραμμή παραγωγής διαθέτει υψηλό βαθμό αυτοματοποίησης που ελαχιστοποιεί επίσης το εργατικό κόστος. «Η αυτοματοποίηση σε όλα τα στάδια της παραγωγής, από τη συγκόλληση των ηλιακών κελιών μέχρι τον ποιοτικό έλεγχο, δεν μειώνει μόνο τον αριθμό των χειριστών ανά βάρδια. Αυξάνει επίσης τα επίπεδα ακρίβειας σε όλες τις φάσεις παραγωγής, εξαλείφοντας κινδύνους κακού χειρισμού, μειώνει το cycle time και, εν τέλει, αυξάνει την απόδοση του τελικού προϊόντος», προσθέτει ο κ. Παναγάκος. Oι μηχανικοί της Oditec υπολόγισαν μικρότερο χρόνο ελασματοποίησης κατά δύο λεπτά και σύνδεση των ηλιακών κελιών σε μερικά δευτερόλεπτα χωρίς πιθανότητα λάθους.

Συγκόλληση με ρομπότΗ συγκόλληση των ηλιακών κελιών είναι αναμφισβήτητα το πιο εντυπωσιακό κομμάτι ολόκληρης της γραμμής, όπου ένα ρομπότ συνενώνει σειρές ηλιακών κελιών αυτόματα χωρίς να υπάρχει επαφή των κελιών με το σύρμα. Η τεχνολογία αυτή (soft touch soldering), ελβετικής προέλευσης, προσφέρει ακρίβεια στη διαχείριση της θερμοκρασίας μέσω ενός PLC συστήματος. Η θερμική καταπόνηση των ηλιακών κελιών που προθερμαίνονται είναι η ελάχιστη δυνατή, ενώ μετά τη συγκόλληση ακολουθεί μια ελεγχόμενη φάση ψύξης. Η όλη διαδικασία μειώνει το ποσοστό ραγισμάτων σε επίπεδα του 0,2%, εξασφαλίζει ομοιογένεια στη μεταφορά θερμότητας, αποτρέπει την υπερθέρμανση των κελιών και προσφέρει μια απλή και ελεγχόμενη λειτουργία μέσω της οθόνης διεπαφής (HMI) με τον χειριστή.Η νέα γραμμή τροφοδοτείται με ηλιακά κελιά από την παραγωγή των

βιομηχανικών μονάδων στην Πάτρα. «Η δυνατότητα απορρόφησης των ηλιακών κελιών μας είναι ένα μέρος της καθετοποίησης», εξηγεί ο κ. Παναγάκος. «Ελαχιστοποιούμε με τον τρόπο αυτόν δαπάνες logistics, διατηρώντας το επίπεδο λειτουργικών εξόδων μας χαμηλό», συμπληρώνει. Τα τελευταία χρόνια η διακύμανση στις τιμές των ηλιακών κελιών ακολουθεί την αστάθεια της τιμής του πυριτίου, της βασικής πρώτης ύλης στην τεχνολογία κρυσταλλικού πυριτίου. Η δυνατότητα η νέα γραμμή συναρμολόγησης να χρησιμοποιεί τα ηλιακά κελιά που παράγονται στις άλλες γραμμές των εργοστασίων της Πάτρας εξασφαλίζει προμήθεια σε σταθερούς χρόνους και σε λογικές τιμές, καθώς μόλις πρόσφατα, το τελευταίο τετράμηνο του 2010, οι τιμές στη spot αγορά αυξήθηκαν κατά 8%.

Το ιστορικό της Oditec A.E.

Ημερομηνίες Oρόσημα

1998 Ίδρυση της εταιρείας 1999 Έναρξη κατασκευής εργοστασίου και εγκατάσταση γραμμής παραγωγής CD/-R 2002 Έναρξη του 2ου επενδυτικού σχεδίου για τριπλασιασμό παραγωγικής δυναμικότητας και εγκατάσταση γραμμής παραγωγής DVD/-R 2003 Επέκταση κτηριακών εγκαταστάσεων και πλήρη μηχανογράφηση λειτουργιών της εταιρείας 2005 Περαιτέρω αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας και εγκατάστασης γραμμών παραγωγής DVD-HD 2006 Εγκατάσταση μηχανολογικού εξοπλισμού παραγωγής των μητρών για ψηφιακούς δίσκους 2010 Έναρξη εγκατάστασης γραμμής παραγωγής φωτοβολταϊκών πλαισίων 35 MW ετησίως (Q4) 2011 Έναρξη λειτουργίας πλήρους κατασκευής φωτοβολταϊκών πλαισίων (Q1) Κατασκευή βιομηχανικής στέγης 200 KW (εκτίμηση Q3)

Η Solar Cells Hellas κατάφερε και υλοποίησε μια επένδυση της τάξης των 120 εκατ. ευρώ στη ΒΙΠΕ Πατρών, ετήσιας δυναμικότητας 80 MW, που τέθηκε σε πλήρη λειτουργία τον Αύγουστο του 2008. Η μονάδα δεν ήταν μόνον η πρώτη, αλλά και η μεγαλύτερη καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής δισκίων πυριτίου, ηλιακών κελιών και φωτοβολταϊκών πλαισίων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Σήμερα αριθμεί πάνω από 260 εργαζομένους

57

Υπερσύγχρονη μονάδαΗ νέα γραμμή διαθέτει και ένα πλήθος χαρακτηριστικών που την καθιστούν μια από τις πιο σύγχρονες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Διαθέτει σημεία ελέγχου μέσω καμερών για τον εντοπισμό micro cracks (μικρών σε μέγεθος ραγισμάτων) που δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι. Επίσης, είναι δυνατή η χρήση ηλιακών κελιών μικρότερου πάχους (έως και 160 μm - μικροχιλιοστά), ενώ το κόστος και ο χρόνος συντήρησης είναι αισθητά μειωμένα σε σχέση με παλαιότερες γραμμές παραγωγής.«Ελληνικές εταιρείες μπορούν να παραγάγουν αξιόπιστα προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές», τονίζει ο κ. Παναγάκος. Μόλις έναν μήνα μετά την πλήρη λειτουργία της, τον Φεβρουάριο του 2011, τα φωτοβολταϊκά πλαίσια πιστοποιήθηκαν από το TUV Intercet με τα IEC 61215 και 61730 standards. H εταιρεία πρόκειται σύντομα να πιστοποιηθεί και με το ISO 9001 για ολόκληρο το φάσμα των λειτουργιών της, ενώ ήδη λειτουργούν τρεις βάρδιες.«Το 95% των πρώτων υλών και αναλωσίμων που χρησιμοποιούμε προέρχονται από την Ευρώπη. Υποστηρίζουμε δε τη χρήση ελληνικών υλικών όπου μπορούμε, όπως για παράδειγμα είναι το πλαίσιο αλουμινίου. Η ποιότητα είναι για εμάς πάνω από όλα», υπερθεματίζει ο κ. Παναγάκος. Καθετοποίηση που οδηγεί σε οικονομία κλίμακας, ελβετική τεχνογνωσία και

ακρίβεια παραγωγής, αυτοματοποίηση που ελαχιστοποιεί τα λάθη, εξασφαλισμένη προμήθεια πρώτων υλών από αξιόπιστες πηγές και πιστή τήρηση των απαιτήσεων ποιότητας σε όλα τα στάδια είναι τα κλειδιά για την επιτυχία σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Σχέδια για το μέλλον Όσο για μελλοντικά σχέδια, «ο καιρός θα δείξει», απαντά ο κ. Παναγάκος και συνεχίζει: «Μελλοντική επέκταση δεν αποκλείεται, καθώς η γραμμή μπορεί να διπλασιάσει τη δυναμικότητά της από τα 35 στα 70 MW ετησίως με την προσθήκη δύο μόνο μηχανημάτων χωρίς

σημαντικές απαιτήσεις σε χώρο». «Μας ενδιαφέρει πρωτίστως να είμαστε κοντά στον πελάτη και να παρέχουμε κάθε δυνατή βοήθεια σε ό,τι χρειαστεί. Μην ξεχνάτε ότι η τοπική παραγωγή μειώνει το κόστος διανομής, αποθήκευσης και προώθησης, με το οποίο συνήθως επιβαρύνεται ο τελικός καταναλωτής και το οποίο ελαχιστοποιεί τον χρόνο απάντησης σε οποιοδήποτε παράπονο που μπορεί να έχει», ολοκληρώνει ο κ. Παναγάκος. Πράγματι, η τοπική παραγωγή κερδίζει έδαφος τελευταία. Το Oντάριο του Καναδά, η Τουρκία και πρόσφατα η Ιταλία ψήφισαν νόμους που επιδοτούν συστήματα που παράγονται εξολοκλήρου ή εν μέρει στη χώρα όπου εγκαθίστανται. Αυτή η προσέγγιση του «made in Europe» μπορεί να είναι το κίνητρο που έλειπε για την ανταγωνιστικότητα των φωτοβολταϊκών πλαισίων απέναντι στους ασιάτες παραγωγούς.Σε κάθε περίπτωση, τα φωτοβολταϊκά αποδεικνύουν την ικανότητα ελληνικών επιχειρήσεων να παράγουν και να έχουν εξαγωγικό χαρακτήρα σε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας. Προσπάθειες σαν αυτές του Oμίλου της Solar Cells Hellas δείχνουν τον δρόμο.

«Η αυτοματοποίηση σε όλα τα στάδια της παραγωγής, από τη συγκόλληση των ηλιακών κελιών μέχρι τον ποιοτικό έλεγχο, δεν μειώνει μόνο τον αριθμό των χειριστών ανά βάρδια. Αυξάνει τα επίπεδα ακρίβειας σε όλες τις φάσεις παραγωγής, εξαλείφοντας κινδύνους κακού χειρισμού, μειώνει το cycle time και, εν τέλει, αυξάνει την απόδοση του τελικού προϊόντος», δηλώνει ο κ. Παναγάκος

58

14ΝΕO ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚO ΠΛΑΙΣΙO ΠΑΡOΥΣΙΑΖΕΙ Η SCHEUTEN SOLARΈνα νέο καινοτόμο φωτοβολταϊκό πλαίσιο υψηλής αισθητικής, ειδικά κατασκευασμένο για οικιακές εφαρμογές, εισάγει στην αγορά η Scheuten Solar. Πρόκειται για το πλαίσιο Multisol® Vitro Gold Line. Η εταιρεία χρησιμοποιεί μάλιστα το διαφημιστικό slogan «Look! Look! It’s Glass-Glass!».

Παρουσίαση

Το Multisol® Vitro είναι το πρώτο κρυσταλλικό προϊόν με γυαλί και στις δύο όψεις, κατάλληλο για ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών. Αυτό το state-of-the-art προϊόν, όπως έχει χαρακτηριστεί από πολλούς, παρέχει προστιθέμενη αξία λόγω των παρακάτω ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που προσφέρει:• Εξαιρετική αντοχή κατά του χιονιού και των ανέμων.• Άριστη ανθεκτικότητα σε συγκέντρωση άλατος & αμμωνίας.• Βελτιωμένη συμπεριφορά σε περίπτωση φωτιάς - δεν περιέχει συνθετικές επιφάνειες.• Κομψός σχεδιασμός - λόγω της σταθερής κατασκευής επιτρέπει την εξάλειψη του πλαισίου.• f | solar HT float γυαλί - νέο γυαλί με ακόμη χαμηλότερη ανακλαστικότητα σε σχέση με κάθε άλλο συμβατικό γυαλί της αγοράς, που εξασφαλίζει έως και 3% επιπλέον ετήσια παραγωγή ενέργειας, δοκιμασμένο να αντέχει σε ιδιαίτερα ακραίες συνθήκες.

• Κατάλληλες συνθήκες αυτοκαθαρισμού σε χαμηλής κλίσης εφαρμογές.Με αυτά τα μοναδικά χαρακτηριστικά, το Multisol® Vitro αποτελεί ένα premium φωτοβολταϊκό πλαίσιο το οποίο επιτρέπει βελτιωμένες λειτουργικές και αισθητικές λύσεις, είτε σε εφαρμογές πάνω στη στέγη είτε ως ολοκληρωμένη λύση ενσωμάτωσης πλαισίων ταυτόχρονα στην πρόσοψη και στη στέγη του κτηρίου. Και στις δύο περιπτώσεις, το Multisol® Vitro ενσωματώνεται με απόλυτη επιτυχία και εξασφαλίζει ένα αποτέλεσμα υψηλής αισθητικής.Η Scheuten παρέχει τις κορυφαίες τεχνολογικά λύσεις, βασιζόμενη στη γερμανική ποιότητα κατασκευής και την κορυφαία τεχνογνωσία στον τομέα της υαλουργίας. Παράλληλα εξασφαλίζει τους ευνοϊκότερους όρους αγοράς, παρέχοντας 12ετή εγγύηση προϊόντος και 30ετή γραμμική εγγύηση απόδοσης.Η Scheuten Solar δίνει δύναμη στην ηλιακή ενέργεια!

60

15ΑΝΘΡΑΚΙΚO ΑΠOΤΥΠΩΜΑΕΞOΙΚOΝOΜΗΣΗΣ ΑΠOΤO ATHENS METRO MALLΕξοικονόμηση ενέργειας που φτάνει έως και 30% σε σχέση με αντίστοιχες συμβατικές τεχνολογίες επιτυγχάνει το Athens Metro Mall ως αποτέλεσμα των σύγχρονων χαρακτηριστικών κατασκευής του και των καινοτόμων τεχνολογιών λειτουργίας του, στοιχείο που το ανάγει σε βιοκλιματικό κτήριο με χαμηλή κατανάλωση ενέργειας. Παράλληλα, το Athens Metro Mall είναι το πρώτο εμπορικό κέντρο που μέτρησε το ανθρακικό του «αποτύπωμα», με σκοπό την παρακολούθηση της περιβαλλοντικής του επίδοσης και της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα από την καθημερινή λειτουργία του.

Εξοικονόμηση ενέργειας

61Το Athens Metro Mall είναι το πρώτο εμπορικό κέντρο που μέτρησε το ανθρακικό του «αποτύπωμα» με σκοπό να ξεκινήσει την παρακολούθηση της περιβαλλοντικής του επίδοσης αποτρέποντας εκπομπές CO2 και συμβάλλοντας έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος του πλανήτη.Από την πρόσφατη καταμέτρηση προέκυψε ότι κάθε επισκέπτης του Athens Metro Mall παράγει 3,19 κιλά διοξειδίου του άνθρακα (CO2), όταν η παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα ισοδυναμεί με 24,1 κιλά ανά άτομο την ημέρα (ΙΕΑ, International Energy Agency 2010). Αντίστοιχα στην Ευρώπη η παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα ισοδυναμεί με 24,6 κιλά ανά άτομο την ημέρα (WRI, World Resources Institute 2010).

Φωτοβολταϊκός σταθμός Η λειτουργία φωτοβολταϊκού σταθμού

με πάνελ πολυκρυσταλλικού πυριτίου και εγκατεστημένης ισχύος 53 KWp αναμένεται να συνεισφέρει στην αποτροπή περίπου 65 τόνων ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα. Παράλληλα, οι τεχνολογικές καινοτομίες που έχουν προβλεφθεί στην κατασκευή του Athens Metro Mall, όπως ο κεντρικός κλιματισμός με χρήση νερού με κεντρικούς ψύκτες και οι κεντρικές αντλίες θερμότητας, το σύστημα free cooling, οι κλιματιστικές μονάδες με εναλλάκτες (αέρα-αέρα), η παραγωγή ζεστού κοινόχρηστου νερού με χρήση φυσικού αερίου, η χρήση φωτιστικών σωμάτων τεχνολογίας LED χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, οι κυλιόμενες σκάλες με αισθητήρες κίνησης, τα ασανσέρ με προδιαγραφές εξοικονόμησης ενέργειας, η ανοιγοκλειόμενη οροφή και το κεντρικό σύστημα BMS (Building Monitor System), αποτελούν χαρακτηριστικά βιοκλιματικού χαρακτήρα του εμπορικού

κέντρου, διατηρώντας την ενεργειακή κατανάλωση σε χαμηλά επίπεδα και την εξοικονόμηση της ενέργειας προσεγγιστικά στο 30% σε σχέση με αντίστοιχες συμβατικές τεχνολογίες. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στο Athens Metro Mall ισοδυναμεί με 521,4 kWh ανά τετραγωνικό ανά ημέρα, ποσότητα συμβατή με τα στάνταρ του Αμερικάνικου Oργανισμού για την Προστασία του Περιβάλλοντος (EPA).

Πρόσβαση και εξοικονόμηση ενέργειαςΗ προσέλευση του κοινού αποτελεί μια από τις κυριότερες πηγές διοξειδίου του άνθρακα για ένα εμπορικό κέντρο. Oι εκπομπές αυτές οφείλονται κυρίως στην επιλογή του τρόπου μετακίνησης. Το Athens Metro Mall λόγω του ότι είναι χωροθετημένο σε μια από τις πιο κεντρικές αρτηρίες του αστικού ιστού, η οποία εξυπηρετείται από γραμμή του μετρό, αλλά και από γραμμές του OΑΣΑ, συμβάλλει στην πράσινη μετακίνηση τόσο του προσωπικού όσο και των επισκεπτών, με αποτέλεσμα να είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Συγκεκριμένα, το 85% των επισκεπτών του Εμπορικού Κέντρου χρησιμοποιεί τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και το 15% των επισκεπτών το αυτοκίνητό του, έχοντας σαν αποτέλεσμα εξοικονόμηση που αντιστοιχεί σε 344,430 κιλά ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα. Αν το 50% των επισκεπτών χρησιμοποιούσε αυτοκίνητο, τότε η έκλυση διοξειδίου του άνθρακα θα ήταν 1,435,125 κιλά. Τέλος, σημαντική θεωρείται και η δημιουργία των υπόγειων χώρων στάθμευσης (1.200 περίπου θέσεων), οι οποίοι περιβαλλοντικά συνεισφέρουν στην αποτροπή περιττών εκλύσεων διοξειδίων του άνθρακα.

Μειωμένη κατανάλωση νερούΑναφορικά με την κατανάλωση του

Συνοπτική παρουσίαση στοιχείων ανά άτομο, μήνα, ημέρα

Κατηγορίες Kg ισοδύναμου Kg ισοδύναμου Κατανάλωση CO2** CO2 ανά άτομο

Ηλεκτρική ενέργεια 6.622.498 2,060 15.642 kwh/m2/μήνα ή 521,4 kwh/m2/μέρα ή 2,177 kwh/άτομο/μήνα Προσέλευση-Μετακινήσεις προσωπικού 22.334 0,194 Φωτοτυπικό χαρτί/ έντυπα/εκδόσεις 14.972 Κατανάλωση νερού 2.152 0,0006 0,20 lt/m2/μέρα ή 0,8554 lt/άτομο/μήνα Προσέλευση-Μετακινήσεις κοινού 2.870.253 0,925 Χρήση φυσικού αερίου από τα καταστήματα 22.514 0,007 Σύνολο 9.554.723 ~3,19 **Το συνολικό ανθρακικό αποτύπωμα ανά τετραγωνικό μέτρο ισούται με 106,75 κιλά

62

νερού, έχουν τοποθετηθεί σε όλες τις τουαλέτες του Athens Metro Mall φωτοκύτταρα που αποτρέπουν τη σπατάλη νερού και επομένως την επιπλέον εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα. Στο εμπορικό κέντρο το πότισμα των περιοχών πρασίνου πραγματοποιείται από δεξαμενή ομβρίων για τη μείωση της κατανάλωσης νερού. Oι εξωτερικοί χώροι πρασίνου διαμορφώνουν ένα διαφορετικό μικροκλίμα εντός του αστικού ιστού, ενώ απαιτούν ελάχιστο πότισμα, μιας και η εδαφική τους κάλυψη είναι μικρής έκτασης. Η χρήση σιντριβανιών στους εξωτερικούς χώρους συνοδεύεται από ανατροφοδότηση και καθαρισμό του νερού. Η μηνιαία κατ’ άτομο κατανάλωση νερού είναι 0,8554 λίτρα, ποσότητα που όπως αναλύεται και στην παρουσίαση του ανθρακικού αποτυπώματος κρίνεται ιδιαιτέρως μικρή.

Διαχείριση απορριμμάτων Όσον αφορά τα απορρίμματα και τα απόβλητα που δημιουργούνται από τις λειτουργίες του Αthens Metro Mall, υλοποιούνται οι ακόλουθες μέθοδοι διαχείρισης:1. Διαχείριση αστικού τύπου απορριμμάτωνΤα απορρίμματα που προέρχονται

από την καθημερινή λειτουργία του προσωπικού του εμπορικού κέντρου συλλέγονται σε κάδους και μεταφέρονται σε δυο πρέσες από όπου το συνεργείο καθαρισμού τα συλλέγει και τα μεταφέρει στην εταιρεία διαλογής Γενική Ανακυκλώσεως ΑΕ. Η εταιρεία διαθέτει τις προβλεπόμενες άδειες για τη λειτουργία μονάδας αποθήκευσης διαλογής και μηχανικής επεξεργασίας μεταλλικών και μη μεταλλικών απορριμμάτων για ανακύκλωση και για λειτουργία μονάδων διαλογής γυαλιού και εναλλακτικού καυσίμου RDF στον Ασπρόπυργο Αττικής. Ανά τετράμηνο εκδίδεται βεβαίωση από την εταιρεία για τις διαλαμβανόμενες ποσότητες μεικτών ανακυκλώσιμων αποβλήτων που συγκεντρώνονται και οδηγούνται προς διαλογή. Από την αρχή λειτουργίας του εμπορικού κέντρου ώς τον Απρίλιο του 2011 συγκεντρώθηκαν 512,46 τόνοι μεικτών ανακυκλώσιμων απορριμμάτων. O μέσος όρος παραγόμενων απορριμμάτων ανά μήνα ανέρχεται στους 85 περίπου τόνους. Η ποσότητα κατά άτομο (επισκέπτες και προσωπικό) παραγόμενου απορρίμματος αξιολογείται περίπου στα 0,13 κιλά.2. Ανακύκλωση υλικώνΣτο εμπορικό κέντρο εφαρμόζεται σύστημα ανακύκλωσης υπό τη μορφή

Oι τεχνολογικές καινοτομίες που έχουν προβλεφθεί στην κατασκευή του Athens Metro Mall, όπως ο κεντρικός κλιματισμός με χρήση νερού με κεντρικούς ψύκτες και οι κεντρικές αντλίες θερμότητας, το σύστημα free cooling, οι κλιματιστικές μονάδες με εναλλάκτες (αέρα-αέρα), η παραγωγή ζεστού κοινόχρηστου νερού με χρήση φυσικού αερίου, η χρήση φωτιστικών σωμάτων τεχνολογίας LED χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, οι κυλιόμενες σκάλες με αισθητήρες κίνησης, τα ασανσέρ με προδιαγραφές εξοικονόμησης ενέργειας, η ανοιγοκλειόμενη οροφή και το κεντρικό σύστημα BMS (Building Monitor System), αποτελούν χαρακτηριστικά βιοκλιματικού χαρακτήρα του εμπορικού κέντρου

63

μεικτών απορριμμάτων τα οποία οδηγούνται στη συνέχεια για διαλογή. Τα απορρίμματα συγκεντρώνονται σε περιέκτες ανακύκλωσης που έχουν ενιαία εμφάνιση και ενιαία σήμανση, ενώ δεν γίνεται διάκριση ανά υλικό.

Σύστημα ανακύκλωσηςΤο βασικό σύστημα ανακύκλωσης του εμπορικού κέντρου λειτουργεί με συνεργεία καθαρισμού που συλλέγουν τα απορρίμματα από κάθε περιέκτη και τα οποία συγκεντρώνονται και συμπιέζονται σε δυο μηχανικές πρέσες που είναι τοποθετημένες στον εξωτερικό χώρο του κτηρίου, ενώ από εκεί γίνεται η συγκομιδή τους από τον μεταφορέα.Η εταιρεία διαλογής εκδίδει μηνιαίο απολογισμό προς τη διοίκηση του εμπορικού κέντρου, με την ανάλυση των ποσοτήτων που ανακτώνται από τη διαλογή του ρεύματος των μεικτών απορριμμάτων, και προωθείται προς ανακύκλωση ή ακολουθεί άλλους τρόπους διάθεσης και επεξεργασίας. Αναλυτικότερα, μηνιαία ανακτάται χαρτί-χαρτόνι περίπου 17,87%, πλαστικό 5,49%, συσκευασίες tetrapack 1,26%,

αλουμίνιο 0,79%, γυαλί 0,59%, υλικά για ενεργειακή αξιοποίηση 41% και μη αξιοποιήσιμα υλικά περίπου 33%.Στους εξωτερικούς χώρους του εμπορικού κέντρου είναι τοποθετημένοι μπλε κάδοι ανακύκλωσης της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) και κάδοι (τύπου καμπάνας) για την αποκλειστική συγκέντρωση γυαλιού.Μέσα από την πολιτική λειτουργίας που έχει υιοθετήσει και έχοντας ξεκινήσει την παρακολούθηση της περιβαλλοντικής του επίδοσης, το Athens Metro Mall προχωράει στην υλοποίηση δράσεων για την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα περιβάλλοντος, αλλά και στην ενημέρωση για τους τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας και ανακύκλωσης για όλους τους πολίτες.

Το Athens Metro Mall

Το Athens Metro Mall, με πέντε ορόφους για αγορές και ψυχαγωγία, αποτελεί τη νέα εμπειρία καταναλωτών για κάθε στιγμή. Είναι στρατηγικά τοποθετημένο ακριβώς μπροστά στο μετρό του Αγίου Δημητρίου επί της λεωφόρου Βουλιαγμένης, αποτελώντας το μοναδικό εμπορικό κέντρο που προσφέρει τόσο μεγάλη ευκολία πρόσβασης. Το Athens Metro Mall παρέχει στους επισκέπτες του 85 καταστήματα ηγετικών brands που καλύπτουν κάθε ανάγκη, 18 χώρους εστίασης, 5 κινηματογραφικές αίθουσες, σουπερμάρκετ, παιδότοπο, τράπεζα και 1.200 θέσεις πάρκινγκ. Τέλος, η ιδιαίτερη κατασκευή του, οι αρχιτεκτονικές γραμμές, ο άφθονος φωτισμός και το έντονο υγρό και πράσινο στοιχείο δημιουργούν τον ιδανικό χώρο χαλάρωσης και ψυχαγωγίας εναρμονισμένο με το αστικό περιβάλλον.

64

16SCHNEIDER ELECTRIC:ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΙΔΙΚOΣ ΣΤΗΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΜε 170 χρόνια ιστορίας στους ώμους της, η Schneider Electric κατάφερε να διακριθεί στον τομέα της διαχείρισης ενέργειας. Περνώντας από τον κλάδο της εκμετάλλευσης του χάλυβα και του σιδήρου, στον ηλεκτρισμό και τη διαχείριση αυτοματισμών, η εταιρεία δεσμεύεται ότι μπορεί να βοηθήσει την κάθε επιχείρηση να αξιοποιήσει στο μέγιστο την ενέργειά της.

Παρουσίαση

Με σύνθημα τα λόγια του Μαχάτμα Γκάντι: «Εσύ πρέπει να κάνεις την αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο», η Schneider Electric προτείνει λύσεις για την καλύτερη διαχείριση της ενέργειας κάθε επιχείρησης, εγγυάται για τις αποτελεσματικές λύσεις που εξασφαλίζουν περισσότερα χρήματα και χρησιμοποιούν λιγότερους πόρους από τον πλανήτη μας και, τέλος, κινείται και σχεδιάζει το κάθε πλάνο της προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη με σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον.

Στόχος η καθαρή και ασφαλής ενέργειαΑναμφισβήτητα η παραγωγικότητα μιας επιχείρησης είναι άμεσα συνυφασμένη με την ορθή διαχείριση και αξιοποίηση της ενέργειας που αυτή καταναλώνει. Η Schneider Electric λοιπόν, συνδυάζοντας νέους επιχειρηματικούς τομείς -κτηριακός αυτοματισμός και ασφάλεια, συστήματα εγκατάστασης και ελέγχου, συστήματα αδιάλειπτης λειτουργίας και ψύξης για κρίσιμα φορτία και συστήματα διαχείρισης ενέργειας- με τα παραδοσιακά δυνατά της σημεία, δηλαδή τον βιομηχανικό αυτοματισμό και έλεγχο, τη μέση και χαμηλή τάση καθώς και τις υπηρεσίες, σας παρέχει ολοκληρωμένες, μοναδικές λύσεις στους τομείς της ενέργειας και

των υποδομών, της βιομηχανίας, των κέντρων δεδομένων και δικτύων καθώς και του κτηρίου και κατοικίας.Έχοντας στο πλευρό σας τη Schneider Electric απολαμβάνετε για την επιχείρησή σας ενέργεια ασφαλή, με την προστασία των ατόμων και των περιουσιακών στοιχείων, αξιόπιστη, για κρίσιμες εφαρμογές, αποτελεσματική, μέσω των λύσεων εξοικονόμησης ενέργειας και των ολοκληρωμένων συστημάτων για βελτιστοποιημένο Capex και Opex, και παραγωγική, μέσω των αυτοματισμών, της δυνατότητας σύνδεσης παντού και των υπηρεσιών για κάθε στάδιο του κύκλου ζωής.

Καλύτερα αποτελέσματα με λιγότερους πόρους από τον κοινό μας πλανήτηΣε παγκόσμιο επίπεδο ο ενεργειακός στόχος είναι ένας και μοναδικός: κάλυψη των ενεργειακών αναγκών με παράλληλη όμως κατακόρυφη μείωση των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η Schneider Electric λοιπόν έχοντας πάντοτε ως σκοπό την παροχή βέλτιστων λύσεων διαχείρισης ενέργειας είναι σε θέση να παρέχει λύσεις εξοικονόμησης ενέργειας έως και 30%.Ακολουθώντας τη μεθοδολογία της Schneider Electric για την εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί και η δική σας επιχείρηση, ανεξαρτήτως του κλάδου

65στον οποίο δραστηριοποιείται, να επιτύχει μείωση της ενεργειακής της κατανάλωσης έως και 30%, περιορίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το κόστος για ενέργεια αλλά και την επίδρασή της στο περιβάλλον, μέσα από την ορθή διαχείριση της κατανάλωσης, του κόστους και των ρύπων της ενέργειας.

Με σεβασμό στον πλανήτηΕπειδή όμως η ζωή σας δεν είναι μόνον η επιχείρησή σας αλλά και ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε

και αναπτυσσόμαστε, θα ήταν δώρον άδωρον η υιοθέτηση μιας σειράς λύσεων που θα βελτίωνε την αποδοτικότητα όλων των επιχειρήσεων του πλανήτη αλλά θα επιβάρυνε την ανθρώπινη ζωή και το περιβάλλον.Έτσι, λοιπόν, η Schneider Electric καλύπτει όλες τις όψεις της βιώσιμης ανάπτυξης: κοινωνία, διοίκηση και περιβάλλον. Με στόχο πάντοτε τη συνεχή βελτίωσή της, η Schneider Electric παρακολουθεί όλες τις κοινωνικές της δράσεις στις 3 αυτές κατευθύνσεις με ένα ξεχωριστό

εργαλείο πλανήτη και κοινωνίας.Το βαρόμετρο πλανήτη και κοινωνίας που εφαρμόζει η εταιρεία, πιο συγκεκριμένα, αποτελείται από δέκα στάδια εξέλιξης σε τέσσερις ζωτικής σημασίας τομείς (άνθρωποι, κοινωνία, περιβάλλον, εταιρική διοίκηση) μέσω των οποίων αποδίδεται η εταιρική ευθύνη της Schneider Electric. Τα εν λόγω στοιχεία εκδίδονται κάθε τρίμηνο, έχουν δημιουργηθεί από τμήματα της εταιρείας των οποίων η δραστηριότητα είναι αλληλένδετη, ενώ η διαχείριση γίνεται από το τμήμα της βιώσιμης ανάπτυξης.

Μαρκ Πελετιέ, CEO, Schneider Electric Ελλάς

O Μαρκ Πελετιέ συνεργάζεται με τη Schneider Electric παγκοσμίως από το 1994 και σήμερα κατέχει τη θέση του CEO στη Schneider Electric Ελλάδος. Έχει διατελέσει στο παρελθόν Business Development, Marketing and Strategy VP στη Ρωσία, CEO στη Schneider Electric Καζακστάν, Διευθυντής Marketing στη Schneider Electric Αυστρίας. Επίσης έχει εργαστεί και σε διάφορες θέσεις στα τμήματα μάρκετινγκ και πωλήσεων της Schneider Electric Γαλλίας και Γερμανίας. Είναι πτυχιούχος Τεχνολογικής Διαχείρισης και βιομηχανικού marketing του Graduate School of Business Grenoble (ESC Grenoble).

Μεθοδολογία για εξοικονόμηση ενέργειας σε μόνιμη βάση

Η καλύτερη διαχείριση της ενέργειας μπορεί να συνεισφέρει στην κερδοφορία των επιχειρήσεων.Η Schneider Electric προτείνει 4 απλά βήματα για μια επιτυχημένη διαχείριση ενέργειας:Α) Μέτρηση & ανάλυση: Εγκατάσταση μετρητών ενέργειας και ποιότητας ισχύος και πραγματοποίηση ενδελεχούς ελέγχου ενέργειας.Β) Διόρθωση των βασικών:

Ενσωμάτωση συσκευών χαμηλής κατανάλωσης, μόνωσης και διόρθωσης συντελεστή ισχύος.Γ) Αυτοματοποίηση & έλεγχος: Βελτιστοποίηση των συστημάτων, πχ. φωτισμού, HVAC.Δ) Έλεγχος, επίβλεψη και προτάσεις βελτίωσης: Εφαρμογή συνεχών βελτιώσεων με λογισμικό διαχείρισης ενέργειας και συστήματα απομακρυσμένης παρακολούθησης.

1

Active Energy Efficiency

Passive Active EE Solutions Sustained Energy Savings

Passive Energy Efficiency

Energy audit and metering

Measure

Lower consumption devices, insulation material, power factor correction

Fix the basics

Building management, power management, motor control, lighting control

Optimize through automation and regulation

Metering, monitoring, and consulting services, EE analysis software

Monitor, maintain, improve

2 3 4

1

66

17ΕΛΕΤΑΕΝ: ΠΡOΤΑΣΕΙΣΓΙΑ ΤO ΜΕΛΛOΝ ΤΗΣ ΑΙOΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΠαραγωγικές επενδύσεις ύψους άνω των 500 εκατ. ευρώ πραγματοποιούνται στην Ελλάδα στον κλάδο της αιολικής ενέργειας, υπερδιπλασιάζοντας τον ετήσιο μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας. Την εκτίμηση αυτή έκανε η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), η οποία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου στις 15 Ιουνίου 2011 πραγματοποίησε σειρά εκδηλώσεων και κατέθεσε τις προτάσεις της για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Πέντε βασικά ζητήματα που αφορούν τόσο την αιολική ενέργεια όσο και γενικότερα τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έθεσε σε συνέντευξη Τύπου η διοίκηση της ΕΛΕΤΑΕΝ που τάχθηκε υπέρ της τίμιας και σωστής αποτίμησης του κόστους των αιολικών στα τιμολόγια ηλεκτρισμού, υπογράμμισε την ανάγκη αντιμετώπισης των γραφειοκρατικών προβλημάτων και υποστήριξε ότι το ΥΠΕΚΑ θα πρέπει συν τω χρόνω να μετεξελιχθεί σε ένα «μαγαζί μίας στάσης» για τις πράσινες επενδύσεις. O πρόεδρος της Ένωσης κ. Παναγιώτης Παπασταματίου σημείωσε ότι η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχει σημασία και για τα αιολικά, αφού θα οδηγήσει σε εξομάλυνση του περιβάλλοντος και του πεδίου ανταγωνισμού.O κ. Παπασταματίου στάθηκε επιπλέον στο κρίσιμο ζήτημα των υποδομών, τονίζοντας ότι με βάση τα σημερινά δεδομένα, το δίκτυο μπορεί να «σηκώσει» περίπου 5.500 MW αιολικών, προβλέποντας ότι το 2011 θα εγκατασταθούν περί τα 350 MW. Επίσης, σημαντική για τον ίδιο είναι και η προώθηση των μικρών αιολικών, ώστε να μπορεί ο κάθε πολίτης να αποκτήσει πρόσβαση στην αιολική τεχνολογία. Επιπλέον, η ΕΛΕΤΑΕΝ υποστηρίζει τη θέσπιση μόνιμων προγραμμάτων

ενημέρωσης των τοπικών κοινωνιών, ώστε να ξεπεραστούν τα εμπόδια προς την εγκατάσταση των έργων στην ελληνική περιφέρεια.

Oι προτάσεις για την αιολικήΗ ΕΛΕΤΑΕΝ προτείνει έξι άξονες παρέμβασης από την Πολιτεία:1. Να υπάρχει επαρκής εγγύηση των συμβάσεων πώλησης ενέργειας και ορθή αποτίμηση του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ, που σήμερα είναι τεχνητά υπερτιμημένο σε βάρος των καταναλωτών και των ΑΠΕ.2. Να αναλάβει η Υπηρεσία ΑΠΕ του ΥΠΕΚΑ την ευθύνη και αρμοδιότητα για την ενιαία εφαρμογή και ερμηνεία όλων των επιμέρους νομοθεσιών και διαδικασιών που εμπλέκουν τις ΑΠΕ και να επιλυθούν τα χρόνια και γνωστά προβλήματα της αδειοδοτικής διαδικασίας.3. Να επιταχυνθεί η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και να εφαρμοστεί τίμιος και διαφανής ανταγωνισμός καυσίμων και μορφών ενέργειας.4. Να αλλάξει ριζικά ο τρόπος σχεδιασμού και ανάπτυξης των υποδομών και του συμβατικού συστήματος ηλεκτροπαραγωγής ώστε να υποστηριχθεί η μεγάλη διείσδυση ΑΠΕ.5. Να προωθηθούν οι μικρές

67

ανεμογεννήτριες ώστε ο κάθε πολίτης να απολαύσει τα οφέλη της αιολικής ενέργειας.6. Να εκτελεστούν εκτενή και μόνιμα προγράμματα ενημέρωσης για τους πολίτες, την αυτοδιοίκηση, τα στελέχη των δημοσίων υπηρεσιών και να ενεργοποιηθεί η διαδικασία για την απόδοση του 1% του τζίρου των αιολικών πάρκων στους οικιακούς καταναλωτές.

Η νέα έκδοση της ΕΛΕΤΑΕΝ Με απλό και εύληπτο τρόπο και πλούσιο φωτογραφικό υλικό, το νέο φυλλάδιο της ΕΛΕΤΑΕΝ με τίτλο «Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την Αιολική Ενέργεια…», επιχειρεί να εξηγήσει τους μύθους και τις αλήθειες γύρω από την αιολική ενέργεια και τη σχέση της με το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα, με τις άλλες μορφές ανάπτυξης (τουρισμός, αξία γης κ.λπ.), το κόστος και την ανταγωνιστικότητά της.Πιο αναλυτικά η έκδοση καλύπτει τα ακόλουθα:1. Η αιολική ενέργεια και η σχέση της με το τοπίο.2. Ανεμογεννήτριες και πουλιά.3. Η αιολική ενέργεια δεν θίγει την τουριστική ανάπτυξη.4. Oι ανεμογεννήτριες δεν προκαλούν ατυχήματα.

5. Oι ανεμογεννήτριες δεν προκαλούν θόρυβο.6. Oι ανεμογεννήτριες δεν βλάπτουν την υγεία και δεν προκαλούν υπόηχους ή άλλα επιβλαβή φαινόμενα.7. Τα αιολικά πάρκα δεν μειώνουν την αξία της γης, των σπιτιών και των οικοπέδων.8. Η αιολική ενέργεια είναι μια αποδοτική μορφή ενέργειας.9. Η αιολική ενέργεια είναι αξιόπιστη και οδηγεί σε παύση ρυπογόνων σταθμών ορυκτών και πυρηνικών καυσίμων.10. Η αιολική ενέργεια συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.11. Η αιολική ενέργεια δημιουργεί πολλές μόνιμες θέσεις εργασίας.12. Τα συμβατικά καύσιμα επιδοτούνται υπερβολικά.13. Το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά πάρκα είναι ανταγωνιστικό και δεν επιβαρύνει τον καταναλωτή.14. Oι εναλλακτικές υπάρχουν και είναι τα ρυπογόνα ορυκτά και πυρηνικά καύσιμα.

Oι εκδηλώσεις... του Ανέμου Oι εκδηλώσεις της ΕΛΕΤΑΕΝ για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας του Ανέμου περιέλαβαν σειρά εκδηλώσεων: το 2ο Τουρνουά Ποδοσφαίρου 5x5, την Τρίγλωσση Παιδική Θεατρική παράσταση για

το Περιβάλλον, εκθέσεις με τις φωτογραφίες και τις παιδικές ζωγραφιές του διαγωνισμού της ΕΛΕΤΑΕΝ με θέμα την αιολική ενέργεια. Επίσης, την έκθεση γραμματοσήμων από όλον τον κόσμο με θέμα τις ανεμογεννήτριες και τους ανεμόμυλους.Ακόμη, στήθηκε μια πραγματική ανεμογεννήτρια (άτρακτος) Vestas 3 ΜW στον χώρο της πλατείας μπροστά από το Ζάππειο Μέγαρο.Στον δε χώρο της εισόδου από τη λεωφόρο Αμαλίας που οδηγεί προς το κεντρικό Μέγαρο διανεμόταν ενημερωτικό υλικό. Πραγματοποιήθηκαν παιδικές παραστάσεις και 4 υποενότητες της παράστασης «Παίζουμε Περιβάλλον;».

O πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Π. Παπασταματίου τόνισε ότι, με βάση τα σημερινά δεδομένα, το δίκτυο μπορεί να «σηκώσει» περίπου 5.500 MW αιολικών, προβλέποντας ότι το 2011 θα εγκατασταθούν περί τα 350 MW.

68

18ΝΕO ΡΙΖOΣΠΑΣΤΙΚO ΘΕΣΜΙΚO ΠΛΑΙΣΙO ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΈνα θεσμικό πλαίσιο-επανάσταση για τα ευρωπαϊκά δεδομένα ετοιμάζει η κυβέρνηση για τη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, με την απομάκρυνση 70 γραφειοκρατικών εμποδίων, ανακοίνωσε ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης Μ. Χρυσοχοΐδης από το βήμα του πρώτου Ελληνοκινεζικού Συνεδρίου Επιχειρηματικότητας που συνδιοργάνωσαν το Ίδρυμα Oικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙOΒΕ) και το Ινστιτούτο Κομφούκιος Αθηνών.

Ελληνοκινεζικό συνέδριο επιχειρηματικότηταςΤης Μαρίας Τζανακάκη

Σε έξι πηγές αναπτυξιακής δυναμικής και υγιούς επιχειρηματικότητας στοχεύει το υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης για τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος στη χώρα. Πρόκειται για τις εξαγωγές, τις ιδιωτικοποιήσεις, τις ξένες επενδύσεις, τη στοχευμένη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, την αύξηση της παραγωγής για εγχώρια κατανάλωση και τη μείωση της παραοικονομίας. O υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης Μιχάλης Χρυσοχοΐδης από το βήμα του συνεδρίου σημείωσε ότι είναι δυνατόν να επιτευχθεί ανάπτυξη της οικονομίας μέσα στους επόμενους 30 μήνες με συντονισμένες πρακτικές και χωρίς εξωτερικό δανεισμό με το νέο θεσμικό πλαίσιο που ετοιμάζεται. Μάλιστα υποστήριξε ότι τα περίπου 25 δισ. ευρώ που χάθηκαν από την αγορά λόγω της κρίσης μπορούμε να τα ανακτήσουμε υλοποιώντας ένα εθνικό σχέδιο που θα κινητοποιήσει νέα υγιή κεφάλαια. Όπως εξήγησε, πρόκειται για τη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας στη χώρα, με την απομάκρυνση 70 γραφειοκρατικών εμποδίων. «Είναι ένα εθνικό σχέδιο δράσης, εφάμιλλο του σχεδίου για τη βιώσιμη οικονομία που υλοποίησε η ισπανική κυβέρνηση την τελευταία διετία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός.

Κινητοποίηση των επιχειρηματιώνO υπουργός Ανάπτυξης ζήτησε την κινητοποίηση του επιχειρηματικού κόσμου, καθώς «οι επιχειρηματίες μπορούν και πρέπει να αποδείξουν ότι υπάρχουν τρόποι να αντέξουν στην κρίση» και προσέθεσε ότι σε αυτήν την προσπάθεια είναι η κυβέρνηση αρωγός, υπενθυμίζοντας τις δυνατότητες του νέου επενδυτικού νόμου, του ΕΤΕΑΝ, άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως το Jeremy, καθώς την έμφαση που δίνεται στην ανάπτυξη των εξαγωγών.

Ευνοϊκά δάνειαΑπό το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου δάνεια με ευνοϊκό επιτόκιο θα είναι διαθέσιμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τόσο γι’ αυτές που έχουν ενταχθεί στον επενδυτικό νόμο όσο και για επιχειρήσεις που επιθυμούν να επενδύσουν στις εξαγωγές, στη μεταποίηση, στον τουρισμό, στα τρόφιμα και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. O υπουργός τόνισε ότι οι νέες συνθήκες απαιτούν αλλαγή μοντέλου και αλλαγή συμπεριφοράς και στον τραπεζικό τομέα. «Σε καιρούς ευημερίας οι ελληνικές τράπεζες δεν τόλμησαν. Σήμερα η αλλαγή και η έξυπνη προσαρμογή είναι μονόδρομος για την επιβίωσή τους και για την επιβίωση των χιλιάδων υγιών

69επιχειρήσεων που έχουν ανάγκη από στήριξη. Αντιλαμβάνομαι τις δυσκολίες των ελληνικών τραπεζών, αλλά δεν μπορούμε να αφήσουμε τις εξελίξεις να μας υπερβούν», υπογράμμισε.

Cosco και Folli-FollieO κινέζος πρέσβης Λούο Λινχουάν είπε ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης των εμπορικών συναλλαγών των δύο χωρών, αναφέροντας ως επιτυχημένα επιχειρηματικά παραδείγματα την Cosco και τη Folli-Follie, καταλήγοντας ότι είναι εφικτό οι συναλλαγές των δύο χωρών να φτάσουν μέσα στην επόμενη πενταετία τα 8 δισ. δολάρια, όπως είναι ο στόχος που έχει τεθεί.

O νέος δρόμος του μεταξιούΩς «πύλη των Βαλκανίων» και «νέο δρόμο του μεταξιού» περιέγραψαν εκπρόσωποι του τραπεζικού και του επιχειρηματικού κόσμου τη χώρα μας από το βήμα του 1ου Ελληνοκινεζικού Επιχειρηματικού Συνεδρίου. O γενικός διευθυντής του Ιδρύματος Oικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙOΒΕ) Γ. Στουρνάρας αναφέρθηκε για μια φορά ακόμη στα δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας και σημείωσε τη σημασία της συναίνεσης για την έξοδο από

την κρίση «σε μια μίνιμουμ πλατφόρμα μεταρρυθμίσεων», προσθέτοντας ότι τα προβλήματα στη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης επιβαρύνουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας. O γενικός διευθυντής της Eurobank κ. Κ. Βουσβούνης τόνισε ότι στο σημείο που βρισκόμαστε αυτό που έχει σημασία είναι να αναλάβει η ηγεσία του τόπου στο ακέραιο τις ευθύνες της και να εργαστεί για την αποκατάσταση της «διπλής εμπιστοσύνης».O Μ. Μασσουράκης, διευθυντής οικονομικών μελετών της Alpha Bank, σημείωσε ότι ο προστατευτισμός κυριάρχησε στην οικονομία μας με εξαίρεση τη ναυτιλία και ανέφερε ότι το real estate με την οικοδομή και τον τουρισμό μπορούν να αποτελέσουν την ατμομηχανή της ανάπτυξης. O διευθύνων σύμβουλος του ΤΙΤΑΝΑ κ. Δ. Παπαλεξόπουλος τόνισε από την πλευρά του ότι, εκτός από τις ελληνικές εταιρείες που ήδη έχουν επεκτείνει τις δραστηριότητές τους στα Βαλκάνια, υπάρχουν μεγάλες εταιρείες με διεθνή προσανατολισμό που χρησιμοποιούν την Ελλάδα για την πρόσβασή τους στη συγκεκριμένη αγορά, ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε στην εμπειρία του ομίλου από τη διεθνή του δραστηριότητα.O γενικός διευθυντής του υπουργείου Εμπορίου της Κίνας παρουσίασε την κατάσταση της κινεζικής οικονομίας, επισημαίνοντας ότι η χώρα βρίσκεται σε υψηλό σημείο ανάπτυξης κατέχοντας τη δεύτερη θέση παγκοσμίως. Αναφέρθηκε στις εμπορικές σχέσεις Ευρώπης-Κίνας, λέγοντας ότι το 2010 το σύνολο του εξωτερικού εμπορίου της Κίνας με την ΕΕ ανήλθε στα 479,7 δισ. δολάρια, ή το 16,2% του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της χώρας. Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις από την Ευρώπη προς την Κίνα το ίδιο διάστημα, τόνισε ότι ο ρυθμός αύξησης είναι στο 20%.

Από το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου δάνεια με ευνοϊκό επιτόκιο θα είναι διαθέσιμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τόσο γι’ αυτές που έχουν ενταχθεί στον επενδυτικό νόμο όσο και για επιχειρήσεις που επιθυμούν να επενδύσουν στις εξαγωγές, στη μεταποίηση, στον τουρισμό, στα τρόφιμα και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Είναι δυνατόν να επιτευχθεί ανάπτυξη της οικονομίας μέσα στους επόμενους 30 μήνες με συντονισμένες πρακτικές και χωρίς εξωτερικό δανεισμό, τόνισε ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης κ. Χρυσοχοΐδης.

Έντονο κινεζικό ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά ενέργειας

«Το ενδιαφέρον που έχει ήδη εκδηλωθεί από πολλές ελληνικές και κινεζικές επιχειρήσεις ενέργειας για σύναψη συνεργασιών είναι έντονο», ανέφερε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Γιάννης Μανιάτης στην ομιλία του στο 1ο Ελληνοκινεζικό Συνέδριο Επιχειρηματικότητας με θέμα: «Ενέργεια και ορυκτός πλούτος - “Κλειδιά” για τη μετατροπή της κρίσης σε ευκαιρία», σημειώνοντας ότι η Κίνα τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας.Όπως δήλωσε ο κ. Μανιάτης, πρόσφατα υπεγράφησαν δύο συμφωνίες ύψους 2,8 δισ. ευρώ στον κλάδο των ΑΠΕ, ανάμεσα σε κινεζικές και ελληνικές εταιρείες για την παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα. Με την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της Πρόσκλησης Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος της ΔΕΗ για συμμετοχή ιδιωτών στην ανάπτυξη φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 200 MW στην περιοχή της Κοζάνης, τέσσερις από τις επιχειρήσεις που προκρίθηκαν στην επόμενη φάση ήταν κινεζικές.«Oι προοπτικές ανάπτυξης που παρουσιάζει η κινεζική οικονομία από τη μία πλευρά και η ανασύνταξη της ελληνικής οικονομίας από την άλλη, γεννούν ευκαιρίες και για τα δύο μέρη, τις οποίες δεν μπορούμε να αφήσουμε αναξιοποίητες», τόνισε ο κ. Μανιάτης.Η βούληση της Κυβέρνησης να αναδείξει το εξωστρεφές της πρόσωπο, με την ενέργεια στο επίκεντρο, αποδεικνύει ότι οι συνθήκες στη χώρα μας είναι ώριμες για την ανάπτυξη νέων συνεργιών, τόνισε ο υφυπουργός.

70

19e-ΔΕΗ: ΣΥΓΧΡOΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΝΕOΣ ΙΣΤOΤOΠOΣΗ Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού επιστρατεύει νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, mobile εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα smartphones (iPhone και Android), αλλά και τη χρήση των κοινωνικών δικτύων με σκοπό να βελτιώσει ακόμη περισσότερο την ενημέρωση των καταναλωτών, καθώς και να διευκολύνει τις συναλλαγές τους με την εταιρεία.

Παρουσίαση

71

Ενώ η κυβέρνηση προχωράει με ταχείς ρυθμούς την προετοιμασία αποκρατικοποίησης της ΔΕΗ, η επιχείρηση ηλεκτρισμού της χώρας αλλάζει πρόσωπο, προσπαθώντας να ανανεώσει τις σχέσεις της με τους καταναλωτές, οι οποίοι τον τελευταίο χρόνο έχουν απαυδήσει με τις συνεχείς αυξήσεις των τιμολογίων της. Με αυτό το σκεπτικό λοιπόν η διοίκηση της εταιρείας αποφάσισε να αναβαθμίσει τον εταιρικό ιστότοπό της (www.dei.gr) και να τον εμπλουτίσει με νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, εφαρμογές για «έξυπνα» τηλέφωνα (smartphones) και ενισχύοντας την παρουσία της γενικά στο διαδίκτυο, σε υπηρεσίες (Flickr) και κοινωνικά sites (Twitter).

Με πελατοκεντρική φιλοσοφίαΗ ιστοσελίδα της ΔΕΗ επανασχεδιάστηκε και αναβαθμίστηκε με γνώμονα την πελατοκεντρική φιλοσοφία και την ανάπτυξη μιας εύχρηστης, φιλικής και διαδραστικής πλατφόρμας για την εξυπηρέτηση του κοινού. O ιστότοπος www.dei.gr παρέχει πρόσβαση σε ήδη υπάρχουσες αλλά και σε νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, όπως: • Πλοήγηση σε πανελλαδικό διαδραστικό χάρτη ευρέσεως καταστημάτων της ΔΕΗ και όλων των

σημείων εξόφλησης λογαριασμών.• Εξόφληση του λογαριασμού ΔΕΗ μέσω e-banking, με πρόσβαση στα συστήματα των τραπεζών που υποστηρίζουν ηλεκτρονική πληρωμή των λογαριασμών της. • Αλλαγή των στοιχείων και της διεύθυνσης αποστολής του λογαριασμού ΔΕΗ.• Καταχώριση της ένδειξης του μετρητή.• Αναλυτική ενημέρωση για προγραμματισμένες διακοπές ρεύματος, ανά περιοχή.

Πρόσβαση στη ΔΕΗ μέσω smartphone• Η ΔΕΗ έχει αντιληφθεί την αλματώδη ανάπτυξη της αγοράς των smartphones και γι’ αυτόν τον λόγο προσφέρει δωρεάν mobile εφαρμογές που παρέχουν άμεση πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες της επιχείρησης, καθώς και επικοινωνία μαζί της.• Oι κάτοχοι smartphone με λειτουργικό σύστημα Android ή iOS μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις mobile εφαρμογές άμεσα, ενώ εντός ολίγου θα διατεθεί και η αντίστοιχη εφαρμογή για το iPad.

Και στα social sites Αναγνωρίζοντας την τεράστια εξάπλωση των κοινωνικών δικτύων (social sites), η ΔΕΗ εγκαινίασε την παρουσία της σε αυτά, προκειμένου να επιτύχει καλύτερη και ποιοτικότερη επικοινωνία με τους πελάτες της.Συγκεκριμένα, η επιχείρηση έχει ενεργοποιήσει λογαριασμό στο Twitter, απ’ όπου προσφέρει ενημέρωση για νέα και σημαντικές ανακοινώσεις. Επίσης, με τη χρήση της υπηρεσίας Flickr, η ΔΕΗ δημιουργεί μία οργανωμένη ψηφιακή βιβλιοθήκη εικόνων, η οποία αναδεικνύει αρχειακό και επίκαιρο φωτογραφικό υλικό. Επιπλέον, στο εταιρικό κανάλι της ΔΕΗ στο YouTube αρχειοθετείται και προβάλλεται το οπτικοακουστικό υλικό που αφορά τις δραστηριότητες της επιχείρησης.

TRIM A.E., Λεωφ. Αθηνών 286124 62 Χαϊδάρι - ΑθήναΤηλ.: 210 5810581, Fax: 210 5812800E-mail: info@trim.gr

www.trim.gr www.thulehellas.gr

Για όλα τα αυτοκίνητα. Σχάρες, μπαγκαζιέρες, αλυσίδες και όλα τα προϊόντα της Thule στο www.thulehellas.gr

73

20 YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Παραγωγή03. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Διανοµή04. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Εγκατάσταση05. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Μηχανήµατα06. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ Ηλεκτρολογικό Υλικό07. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αιoλική Ενέργεια08. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ηλιακή Ενέργεια09. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Υδρoηλεκτρισµός10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Εµπoρία Εξοπλισµού και Εγκατάσταση Συστηµάτων11. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Παραγωγή 12. ΒΙOΜΑΖΑ13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ14. ΥΓΡΑΕΡΙO15. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Διύλιση16. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Εµπορία17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ18. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή19. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Εισαγωγές - Εµπορία20. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή21. ΘΕΡΜΑΝΣΗ22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡEΙΕΣ24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

74

01. ΦOΡΕΙΣΔΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ (ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 5237727 Website: www.dei.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥ ΑΕΡΙOΥ (ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι 152 31, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6793500 Fax: 210 6749504 E-mail : prdesfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΜΕΤΑΦOΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε. (ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72 185 45 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221 E-mail: contact@desmie.gr Website: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣ OΡΓΑΝΙΣΜOΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ IEA INTERNATIONAL ENERGY AGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération 75015 Paris, FRANCE Tel: +33 1 40 57 65 00/01 Fax: +33 1 40 57 65 59 E-mail: info@iea.org Website: www.iea.org

ΕΘΝΙΚO ΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙO ΑΘΗΝΩΝ (ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο 118 10 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3490104 Fax: 210 3490120 Ε-mail: secretary@admin.noa.gr Website: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙOΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 3636791 e-mail: eletaen@eletaen.gr Website: www.eletaen.gr/

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΤOΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 60092 15310 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνα: 210 6506803 Fax: 210 6506762 Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚH ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΙOΜΑΖΑΣ (ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 e-mail: info@hellabiom.gr Website: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚO ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΧΑΛΚOΥ (Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 6861590-1 Fax: 210 6861589

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝ από ΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 - 6968418, Fax: 210 - 6968031 e-mail: info@hellasres.gr Website: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ ΚΑΙ ΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8219118 Fax: 210 8821917 E-mail: hachp@hachp.gr Website: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Αχαρνών 315 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2112591 Fax: 210 2112592 E-mail: info@ebhe.gr Website: www.ebhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων 104 34 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8846294,210 8809203-202 Fax: 210 8809132

ΙΔΡΥΜΑ OΙΚOΝOΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΙOΒΕ) Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11 117 42 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9211200- 211 Fax : 210 9228130 , 210 9233977 E-mail: info@iobe.gr Website: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 E-mail: secretariat@iene.gr Website: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡO ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 6603300 Fax: 210 6603301-302 Ε-mail: cres@cres.gr Website: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑ ΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3820870 Fax: 210.3301977 E-mail: info@obe.gr Website: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3727400 Fax: 210 3255460 E-mail: info@rae.gr Website: www.rae.gr

ΣΥΜΒOΥΛΙO ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙOΠOΙΗΣΗΣ ΑΠOΒΛΗΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΣΥΝΕΡΓΕΙΑΔιεύθυνση: ΑΙΤ, 19ο χλμ Λεωφ. Μαρκοπούλου 190 02 Παιανία Τηλέφωνα: 210 6682711 E-mail: synergia@synergia.com.gr Website: www.wtert.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ (ΣΕΦ)Διεύθυνση: Κασταλίας 6 113 63 Αθήνα Ε-mail: spsomas@otenet.gr Website: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΜΠOΡΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝ ΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Θέτιδος 4 115 28 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7291.050-051 Fax: 210 7245.172 E-mail: Info@seepe.gr Website: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ (ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 Αθήνα Τηλέφωνα: 211 5006 000 Fax: 210 322 2929 E-mail: info@sev.org.gr Website: www.sev.org.gr

ΤΕΧΝΙΚO ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙO ΕΛΛΑΔΑΣ (ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4, 102 48 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3291200 Fax: 210 3221772 Email: tee@central.tee.gr Website: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙO ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣΔιεύθυνση: Αμαλιάδος 17 11523 Αθήνα Τηλέφωνα: 213 1515000 Fax : 210 6447608 Τμήμα Ενέργειας: Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119 101 92 Αθήνα Τηλέφωνα· 210 6969000 E-mail: service@dorg.minenv.gr Website: www.minenv.gr

ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO02. ΠαραγωγήΠΡOΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6141130-5 Fax: 210 6140373 Email: info@promitheusgas.gr Website: www.promitheusgas.gr

03. ΔιανομήΔΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙOΥ (ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92 141 21 Ν. Ηράκλειο Τηλέφωνα: 210 2701000-5 Fax: 210 2701010 Email: pr@depa.gr Website: www.depa.gr

ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπύρου Πάτση 104 47 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3406000 / 1133 Fax: 210 3406020 Email: info@aerioattikis.gr Website: www.aerioattikis.gr

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Φαρσάλων 219 413 35 Λάρισα Τηλέφωνα: 2410 582300 Fax: 2410 582323 Email: info@epathessalia.gr Website: www.epathessalia.gr

75

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Μοναστηρίου 256 & Γλυνού 1546 28 Μενεμένη ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 584000Fax: 2310 546365Email: info@epathessaloniki.grWebsite: info@epathessaloniki

04. ΕγκατάστασηΑΕΡΙO ΠOΛΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Νικ. Πλαστήρα 20 & Κουντουριώτου122 42 ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5317051Fax: 210 5317054

05. ΜηχανήματαΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο)Fax: 210 9577209Email: info@reinhaus.grWebsite: www.reinhaus.gr

BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37194 00 ΚορωπίΤηλέφωνα: 210 5701410, 801 11 26000Fax: 210 5701415Website: www.buderus.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ06. Ηλεκτρολογικό ΥλικόOSRAM Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπ. Πάτση 12104 47 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3400800Fax: 210 5227200

SIEMENS METERING Α.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας154 51 Νέο ΨυχικόΤηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3Fax: 210 6779565

TUDOR ΕΛΛΗΝΙΚΗ Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Πλαστήρα 3144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2840936Fax: 210 2842055

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: 57ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας320 11 OινόφυταΤηλέφωνα: 22620 31202-5Fax: 22620 31137

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ07. Αιολική ΕνέργειαΕΝΤΕΚΑ Α.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2152 33 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6816803Fax: 210 6816837

GEWIND ENERGY Διεύθυνση: Λεωφ. Φλέμινγκ 1190 09 ΡαφήναΤηλέφωνα: 22940 23805Fax: 22940 39149

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλ.: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

TERNA A.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85115 26 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6968000Fax: 210 6968099

Vestas HellasΔιεύθυνση: Λ. Κηφισίας 26 και Παραδείσου 2151 25 MαρούσιΤηλέφωνα: 213 0164700Fax: 210 9646252Email: Vestas-hellas@vestasmail.com

WIND + SOL ΕΠΕΔιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 602Α164 52 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9959021 / 210 9945125Fax: 210 9959022Email: wind@energotech.gr energogr@otenet.gr

ΧΡ. ΡOΚΑΣ ΑΒΕΕΔιεύθυνση: Πατησίων 46106 82 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8842711/210 8842712-3Fax: 210 8210685

08. Ηλιακή ΕνέργειαΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο)Fax: 210 9577209Email: info@reinhaus.grWebsite: www.reinhaus.gr

CALPAK-KIKERON ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 9117 43 ΑθήναΤηλέφωνα: 2109247250Fax: 210 9231616Email: info@calpak.grWebsite: www.calpak.gr

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

MELPO - ΔΗΜΗΤΡΙOΥ Θ. & Ι. O.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3123 51 Αγ. Βαρβάρα - ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5611842Fax: 210 5611811Email: info@melpo.gr

ROMINAΔιεύθυνση: Ιερά Oδός & Μαραθώνος 8122 44 ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5988941Fax: 210 5310670Email: mmavra@tee.gr

SIELINEΔιεύθυνση: Συγγρού 2 & Παλαιολόγου152 32 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6830351Fax: 210 6839848Email: info@sieline.grWebsite: www.sieline.gr

Sol ENERGY HELLAS S.A.Διεύθυνση: Χαρίτων 31Α & Καρτσιβάνη175 64 Παλαιό ΦάληροΤηλέφωνα: 210 - 9023587/8Fax: 210 - 9023589Email: info@solenergy.grWebsite: www.solenergy.gr & www.promitheaspirforos.gr

SOLEΔιεύθυνση: Λεύκτρων & Λαϊκών Αγώνων136 71 ΑχαρναίΤηλέφωνα: 210 2389500Fax: 210 2389502Email: marketing@sole.grWebsite: www.sole.gr www.eurostar-solar.com

STIBΕTHERM Διεύθυνση: BI.ΠΕ.Θ., Β’ Φάση,Oδός ΔΑ 8, 570 22Τηλέφωνα: 2310 795226-8Fax: 2310 795093Email: elitherm@elitherm.grWebsite: www.elitherm.gr

Ti Sun HELLAS ΑΝΔΡΙΑΝOΣΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚαλαμάταΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522

76

ΔΗΜΑΣΔιεύθυνση: 2ο χλμ Άργους - Ναυπλίου212 00 ΆργοςΤηλέφωνα: 27510 29110Fax: 27510 62671Email: info@dimas-solar.grWebsite: www.dimas-solar.gr

ΗΛΙOΑΚΜΗ Α.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - ΑπρόπυργοςΤηλέφωνα: 210 5595625Fax: 210 5595723Email: megasun@helioakmi.comWebsite: www.helioakmi.com

ΙΝΤΕΡΣOΛΑΡ Α.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Δημοσθένους 267176 74 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9416057Fax: 210 9409119Email: iparad@intersolar.grWebsite: www.intersolar.gr

ΜΑΛΤΕΖOΣ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αμφιθέας 55175 64 Παλαιό ΦάληροΤηλέφωνα: 210 9428485 / 210 9428486 Fax: 210 9402019Email: info@maltezos.grWebsite: www.maltezos.gr

09. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECO A.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας164 52 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9965110Fax: 210 9966903Email: iweco@otenet.gr

10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΕμπoρία Εξοπλισμού και Εγκατάσταση ΣυστημάτωνBP HELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777Fax: 210 6887697Email: bpsolar.gr@bp.comWebsite: www.bpsolar.com

Clima Comfort - Green Energy ApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22185 34 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4114040Fax: 210 4114041Email: info@climacomfort.grWebsite: www.climacomfort.org

CONERGYΔιεύθυνση: Βουλιαγμένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9651800, Fax: 210 9630768Email: info@conergy.grWebsite: www.conergy.gr

DATAENEGY ATEΔιεύθυνση: Ησιόδου 7 (θέση Μπότα), Κορωπί Τηλέφωνα: 211 6007850Fax: 211- 6007845Email: info@dataenergy.grWebsite: www.dataenergy.gr

ΔΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕΔιεύθυνση: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο 183 44 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9400720Fax: 210 9407170Website: wwwdeltatechniki.gr

ΔΗΣΙOΣΔιεύθυνση: Πλατεία Καρύτση 10105 21 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3232662Fax: 210 3252453Email: info@dissios.grWebsite: www.dissios.gr

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58542 49 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693Email: info@ecosun.grWebsite: www.ecosun.gr

ELECTROTECH POWER SYSTEMSΔιεύθυνση: Υψηλάντου 81187 58 ΚερατσίνιΤηλέφωνα: 210 4321398, Fax: 210 4321034Email: info@electrotech.grWebsite: www.electrotech.gr _

ENGAIA Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Ηρακλείου 4546 25 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 541344Fax: 2310 553970Email: agiannis@engaia.grWebsite: www.engaia.gr

EPURON (χρηµατοδότηση & ανάπτυξη µεγάλων συστηµάτων)Διεύθυνση: Βουλιαγμένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9604205Fax: 210 9604516Email: info@epuron.deWebsite: www.epuron.de

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

GLOBAL-ENERGY SolutionsΔιεύθυνση: Κωλέττη 25Β546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 525645Fax: 2310 538852Email: kyriakides@global-energy.euWebsite: www.global-energy.eu

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224176 72 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9592323Fax: 210 9571756Email: ealasis@pertip.grWebsite: www.heliodynami.gr

HΛΙOΣΤΑΤΗΣ Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Αγησιλάου 6-8151 23 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6838289, 210 6851159Fax: 210 6851151Email: mail@heliostat.grWebsite: www.heliostat.gr

IBC SOLARΔιεύθυνση: Χαλεπά 1 & Αιγιαλείας151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6828163 / 210 6801724Fax: 210 6801723Email: info@ibc-solar.grWebsite: www.ibc-solar.gr _

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

PHOENIX SOLAR ΕΠΕΔιεύθυνση: Λ. Πεντέλης 104 & Μεταμορφώσεως 1152 34 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6838386Fax: 210 6838361Email: info@phoenixsolar.gr

PHOTOVOLTAICΔιεύθυνση: Eλλανίκου 20, 116 35 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7225471Fax: 210 7220637Email: info@photovoltaic.grWebsite: www.photovoltaic.gr

Scheuten Solar HellasΔιεύθυνση: Φανερωμένης 2Α, 155 61 Χολαργός, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6528216, Fax: 210 6528262Email: info@scheutensolar.grWebsite: www.scheuten.com

SMA (αντιστροφείς - inverters)Διεύθυνση: Αλίμου 8174 55 ΆλιμοςΤηλέφωνα: 210 9856660, Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.comWebsite: www.sma-hellas.com

77

SUNERAΔιεύθυνση: Ηλία Ηλιού 48117 43 Νέος ΚόσμοςΤηλέφωνα: 210 4375690 Email: pchatzip@sunera.grWebsite: www.sunera.gr

Συστήµατα SUNLIGHT ΑΒΕΕΔιεύθυνση: 23ο χλμ Ε.O. Αθηνών - Λαμίας145 65 Άγιος ΣτέφανοςΤηλέφωνα: 210 6245400, Fax: 210 6245409Email: info@sunlight.grWebsite: www.sunlight.gr

SunPower Solar Ενεργειακή ΕλλάςΔιεύθυνση: Αγίας Βαρβάρας 35152 31 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6714721Fax: 210 6714729Email: effie.kondaxi@sunpowercorp.com _

11. Παραγωγή ENERGY SOLUTIONSΔιεύθυνση: Χειμάρας 16151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6861461Fax: 210 6861399Email: info@energysolutions.grWebsite: www.energysolutions.gr

SOLAR CELLS HELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία:Λεωφ. Συγγρού 170176 71 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9595159Fax: 210 9537618Eργοστάσιο:Βιομηχανική περιοχή Πατρών,252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3ATηλέφωνα: 2610 241958Fax: 2610 647129Email: info@schellas.grWebsite: www.schellas.gr

ΗΛΙOΔOΜΗΔιεύθυνση: Τ.Θ. 60212 Θέρμη570 01 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 469140Fax: 2310 469141Email: mail@heliodomi.grWebsite: www.heliodomi.gr

12. ΒΙOΜΑΖΑΝ. ΑΧ. ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ - Εξοπλισµός Ενεργειακής Αξιοποίησης ΒιοµάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - ΘεσσαλονίκηςΤ.Θ. 301, 57008 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 785840Fax: 2310 785841Email: info@nphilippopoulos.grWebsite: www.nphilippopoulos.gr

13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ & ΒΑΡΥΤΙΝΗΣ Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3690111 Fax: 210 3602318

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλ.: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

KLT ENERGY A.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Εθν. Oδού Θεσσαλονίκης-Κατερίνης, 546 28 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 778380Fax: 2310 574670Email: management@klt.grWebsite: www.klt.gr

14. ΥΓΡΑΕΡΙOΑΝΔΡΙΑΝOΣ - GOKΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚαλαμάταΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522

BP HELLAS A.E. Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777Fax: 210 6887697

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Ιλισού 123183 45 ΜοσχάτοΤηλέφωνα: 210- 9491000Fax: 210- 9407987Website: www.coralgas.gr

ENERGAS Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Oδός Σχηματαρίου - Παραλίας Αυλίδας32 009 ΣχηματάριΤηλέφωνα: 22620- 58568

ΠΕΤΡOΛΙΝΑ Α.Ε. ΠΕΤΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΔιεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 2115 27 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7705401 / 210 7725114Fax: 210 7725233

ΥΓΡOΓΚΑΖ Α.Ε.Διεύθυνση: Λυκαβηττού 2106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210- 3628256Fax: 210- 3610450

ΠΕΤΡΕΛΑΙO15. ΔιύλισηΕΛ.ΠΕ Α.Ε. Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ)193 00 ΑσπρόπυργοςΤηλέφωνα: 210 5533000Fax: 210-5539298Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α15125 ΜαρούσιΤηλέφωνο: 210 6302000Fax: 210 6302510Website: www.elpe.gr

ΕΛ.ΠΕ Α.Ε. ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣΔιεύθυνση: Ιωνία, Τ.Θ. 10044541 10 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 750000

ΜOΤOΡ OΙΛ (ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8094000Fax: 210-8094444Website: www.moh.gr

16. ΕμπορίαΑΙΓΑΙOΝ OΙΛΔιεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42185 38 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4586000Fax: 210 4586241 Website: www.aegeanoil.gr

AVINOIL Α.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8093500Fax: 210 8093555Website: www.avinoil.gr

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Ιλισού 123183 45 ΜοσχάτοΤηλέφωνα: 210 9491000Fax: 210 9407987Website: www.coralgas.gr

78

Coral Hellas Α.Ε. (πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: Αγ. Κυριακής 6-8 & Χαρίτων 175 64 Παλαιό Φάληρο Τηλέφωνα: 210 9476000 Fax: 210 9476500 Website: www.coralenergy.gr

CYCLON Hellas Α.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093900 Fax: 210 8093999 Website: www.cyclon.gr

DRACOIL S.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8224311-3 Fax: 210 8838407 Website: www.dracoil.gr

ΕΚO Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α 115 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 210 7705201-401 Fax: 210 7705847 Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510 Fax: 210 6241509 Website: www.elin.gr

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469 Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr

REVOIL Α.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5 166 72 Βάρη Τηλέφωνα: 210 8976000 Fax: 210 8974943 Website: www.revoil.gr

17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEAN OIL S.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000 Fax: 210 4586241

BP HELLAS S.A. - BP MARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: triands@bp.com

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469 Fax: 210 8055.955 Website: www.jetoil.gr

18. ΠαραγωγήΚΑΒΑΛΑ OΙΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201 Fax: 2510-317204 Email: kavalaoil@otenet.gr

ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ19. Εισαγωγές - ΕμπορίαΒΙOΛΙΓΝΙΤ Α.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281 Fax: 210-2581033

ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406

20. ΠαραγωγήΒΙΤOΥΜΙΝΑ Α.Ε.Διεύθυνση: 14ο χλμ Παλαιάς Ε.O. Θεσσαλονίκης - Βέροιας 541 10 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 722396-8 Fax: 2310-722100

ΔΕΗ / ΛΙΓΜΝΙΤ. ΚΕΝΤΡO ΠΤOΛΕΜ. ΑΜΥΝΤΑΙOΥΔιεύθυνση: 502 00 Πτολεμαΐδα Τηλέφωνα: 24630 28601

ΕΣΧΑ Α.Ε.Β.Ε.Διεύθυνση: Παραλία Ασπροπύργου 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5574600-4 Fax: 210-5572974

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΜΥΝΤΙOΥ Α.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681 Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21 546 45 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 861411 Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018 Fax: 210 3237146

Μ.Ε.Τ.Ε. Α.Ε.Διεύθυνση: Στεφ. Δραγούμη 15 53 100 Φλώρινα Τηλέφωνα: 23850 29583 Fax: 23850 24763

ΜΕΤΕ Α.Ε.Διεύθυνση: Ροδοδάφνης 31 151 25 Πολύδροσο Αμαρουσίου Τηλέφωνα: 210 6846084 Fax: 210 6833008

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091 Fax: 210 3625386

21. ΘΕΡΜΑΝΣΗCALORIA A.B.& E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73 Fax: 210 6623784

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

SOULIS A.B.E.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Αλεξάνδρας 13 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6464183 / 210 6424472 Fax: 210 6410943

WILO HELLAS A.B.E.E.Διεύθυνση: Aγ. Αθανασίου 80 145 69 Άνοιξη Τηλέφωνα: 210 6248300 Fax: 210 6248360 Website: www.wilo.gr

ΑΝΔΡΙΑΝOΣ A.E.Διεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522 Email: info@andrianos.gr Website: www.andrianos.gr

ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ Ν. & ΥΙOΙ Α.Ε. & Ε.Ε.Διεύθυνση: Σολωμού 55 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5224719 / 210 5224735 Fax: 210 5222278

ΒΙOΣΩΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000 Fax: 210 3421001 Email: info@biossol.gr Website: www.biossol.gr

ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΗ Α.Ε.Ε. & Β.Ε.Διεύθυνση: Αχαρνών 374 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2026655 / 210 2011698 Fax: 210 2019382- 3

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.Ε.ΕΔιεύθυνση: Όλγας 110 172 36 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9707032 Fax: 210 9750331

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82 167 77 Ελληνικό Τηλέφωνα: 210 9691500 Fax: 210 969158

79

22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣCARRIER ΕΛΛΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥ Α.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6773300Fax: 210 6745487

Clima Comfort - Green Energy ApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22185 34 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4114040Fax: 210 4114041Email: info@climacomfort.grWebsite: www.climacomfort.org

FOURLIS TRADE A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 340115 51 Νέο ΨυχικόΤηλέφωνα: 210 6293000Fax: 210 6773713

HITACHI HOME ELECTRONICS HELLAS A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 364152 33 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6837200Fax: 210 6835694

UNICLIMA ΓΚΡΙΣΙΝ ΠΑΠΠΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 137171 21 Νέα ΣμύρνηΤηλέφωνα: 210 9323551- 5Fax: 210 9355397

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - ΛαμίαςΤ.Θ. 173, 34 100 ΧαλκίδαΤηλέφωνα: 22620 79902Fax: 22620 71929

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82167 77 ΕλληνικόΤηλέφωνα: 210 9691500Fax: 210 9691580

ΣΠ. ΤΑΣOΓΛOΥ Α.Ε. De LonghiΔιεύθυνση: Λεωφ. Τατοΐου 112144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2884000Fax: 210 2842385

23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣCINAR A.E.Διεύθυνση: Χατζηγιάννη Μέξη 4115 28 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7250360Fax: 210 7250361

CONTEC A.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22Τ.Θ. 21092, Πυλαία ΘεσσαλονίκηςΤηλέφωνα: 2310 867575Fax: 2310 887226e-mail: secretary@conteceng.grwww.conteceng.gr

ENERGO GROUP A.E.Διεύθυνση: Βεάκη 1 & Κηφισίας115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6777825Fax: 210 6777813

EXERGIA A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Ριανκούρ 64115 23 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6996185Fax: 210 6996186

KANTOR Management Consultants Γραφεία Αθηνών Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7297500Fax: 210 7249528

KANTOR London Διεύθυνση: 13 The Leathermarket 10-13 Weston StreetLondon SE1 3ER, UNITED KINGDOM Tel.: +44 (0) 78033160Fax: + 44 (0) 20 7620 1275

PLE- ΕΛΛΑΣ ΜOΝOΠΡOΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Σοφίας 6106 74 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7243073Fax: 210 7250671

TECHNIPETROL ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Βουκουρεστίου 36106 73 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3640611Fax: 210 3640736

ΑΔΚ ΑΡΩΝΗΣ - ΔΡΕΤΤΑΣ - ΚΑΡΛΑΥΤΗΣ ΣΥΜΒOΥΛOΙ ΜΗΧΑΝΙΚOΙ Α.Ε.Διεύθυνση: Θεμιστοκλέους 106106 81 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3302575 9Fax: 210 3815043

ΑΣΠΡOΦΩΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9491600Fax: 210 9491610

ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ ΕΠΕΔιεύθυνση: Μονεμβασιάς 27151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6800690Fax: 210 6801005

ΝΑΜΑ Α.Ε.Διεύθυνση: Γιαλούρου 9113 63 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8833713Fax: 210 8827002

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ Θ. & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Βουκουρεστίου 23106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3600711- 4Fax: 210 3629338

24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝΑC / DCΔιεύθυνση: Κύπρου 16, Πυλαία555 35 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 314754Fax: 2310 314666Email: milonas@fotovoltaica.grWebsite: www.acdc.com.gr / www.fotovoltaica.gr

Adamsnet ΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & ΤηλεπικοινωνιώνΕνεργειακών ΕφαρμογώνΕνεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & ΒιομηχανιώνΔιεύθυνση: Ταξιαρχών 51Τηλέφωνα: 210 4082291Fax: 2104628163Αδαμόπουλος Χ. Αλέξιος(Διπλ. Ηλ/γος & Πολ. Μηχανικός ΔΠΘ)e-mail: info@adamsnet.gr energy.inspectors@yahoo.grwww.adamsnet.gr

COFELY HELLAS A.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2152 35 ΒριλήσσιαΤηλέφωνα: 210 6085030 Fax: 210 6084178Email: mail@cofely-gdfsuez.comWebsite: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ - Χ. ΣΚOΥΒΑΚΗ O.Ε.Σύμβουλοι ΕπιχειρήσεωνΜελετητική & Τεχνική ΕταιρείαΔιεύθυνση: Πουκεβίλ 2826 225 ΠάτραΤηλέφωνα: 2610223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610620041e-mail: info@kscg.grwww.kscg.gr

Industrial Networking Solutions (INS)Διεύθυνση: Μοναστηρίου 90546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 500365 - 6 Fax: 2310 511608Mob: 6977409180e-mail: info@industrial-networking.grwww.industrial-networking.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31145 61 Κηφισιά, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9329770Fax: 210 9333597e-mail: info@nrg-orion.grwww.nrg-orion.gr

ALTERCO Ενεργειακές και Περιβαλλοντικές ΤεχνολογίεςΔιεύθυνση: Φράγκων 19546 25 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 267666 / 540222 Fax: 2310 267666e-mail: info@alterco.gr, sales@alterco.gr www.alterco.gr

Oνοματεπώνυμο / Νame or company

________________________________________________________________Διεύθυνση / Address

________________________________________________________________

T.K. / Postcode: ___________________________________________________

E-mail: _________________________________________________________

Τηλέφωνο / Daytime Tel. ___________________ Fax: ___________________

Θα ήθελα τιμολόγιο n

Eπάγγελμα: ______________________________________________________

Α.Φ.Μ.: ______________________ Δ.O.Υ.: _____________________________

Τρόπος πληρωμής / Method of payment

1) Εσωκλείω ταχυδρομική επιταγή / I enclose a cheque made payable to TRIM A.E. n2) Παρακαλώ χρεώστε την πιστωτική μου κάρτα / Please charge my credit card

Mastercard n Visa n Switch / Maestro nIssue number n n n n Αρ. κάρτας / Card n.

n n n n n n n n n n n n n n n nValid from / Ισχύει από n n n n Expires / Έως n n n nOνοματεπώνυμο (όπως αναγράφεται στην κάρτα) / Name on card

_________________________________________________________________

Υπογραφή / Signature ______________________________________________

Hμερομηνία / Date _________________________________________________

Η ετήσια συνδρομή εσωτερικού κοστίζει 30 ευρώ και για Ευρώπη 50 ευρώ.Συμπληρώστε αυτό το κουπόνι και ταχυδρομήστε το στη διεύθυνση:

Ειδικές εκδόσεις ΤΡΙΜ Α.Ε.Περιοδικό:energyworldΈδρα: Λεωφ. Αθηνών 286124 62 ΧαϊδάριΤηλ.: 210 5810581

Ειδικές εκδόσεις:Γριβογιώργου 5115 28 Ιλίσια - ΧίλτονΤηλ.: 210-7240510Fax: 210-7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

Annual subscription for Greece:30 euros, for Europe: 50 eurosPlease complete this coupon and send it to the following address:

TRIM S.A.energyworld MagazineHead Office: 286 Athinon Avenue124 62 Athens - GreeceTel.: +30 210 5810581

Publishing Division:5 Grivogiorgou Str.115 28 Ilissia - AthensTel.: +30 210 7240510Fax: +30 210 7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ / ANNUAL SUBSCRIPTION

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

www.mobilenews.gr

Παίξτε και κερδίστε πλούσια δώρα

daily news - gadgets - reviews - technology - gamesbest buy - apps - catalogues - competitions

Trim S.A. Online Media for Communication and Technology

SouthEastern Europe

➤

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site