16»

Η Κύπροςδεν είναιµακριά…

Σε οποιoδήποτε θερµό επεισόδιο µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, η Κύπρος θεωρείται πάντοτε ως το αδύναµο σηµείο της ελληνικής, αµυντικής διάταξης. Η απόσταση που χωρίζει το νησί της Αφροδίτης από την Κρήτη, καθιστά δυσχερή την αποστολή ισχυρών ενισχύσεων από την ελληνική επικράτεια. Αντίθετα, η Κύπρος βρίσκεται ουσιαστικά στην «αγκαλιά» της τουρκικής ενδοχώρας σε απόσταση 32 ν.µ. από τις τουρκικές ακτές. Επιπλέον, οποιαδήποτε αποστολή από την Ελλάδα στην Κύπρο, είτε ναυτική, είτε αε-ροπορική, χρειάζεται να διανύσει απόσταση έως 550 χλµ, µε την τουρκική απειλή στα νώτα της.

Κωνσταντίνος Κύπριος

EΝΙΑΙΟ ΑΜΥΝΤΙΚΟ ∆ΟΓΜΑ

17 «

18»

Είναι πασιφανές ότι τον κύριο ρόλο σε µία σύγκρουση στην Κύπρο και την εγγύς θα-λάσσια περιοχή θα έχει η Π.Α. Αν και η ση-µασία των ναυτικών επιχειρήσεων δεν πρέπει να παραµεριστεί, είναι η άµεση αντίδραση του αεροπορικού όπλου στη χρόνο-διάσταση των πολεµικών επιχειρήσεων που θα έχει καταλυ-τικά αποτελέσµατα. Οι όποιες ναυτικές δυνά-µεις σταλούν στην περιοχή της Κύπρου, θα φθάσουν µετά από δύο ηµέρες και µε την προ-ϋπόθεση ότι δεν θα έχουν κριθεί αναγκαίες στο πολεµικό θέατρο του Αιγαίου. Εν αντιθέσει, οι αεροπορικές δυνάµεις µπορούν να πλήξουν στόχους ή να προσφέρουν υποστήριξη εντός ωρών, επιτρέποντας τη µεταφορά δυνάµεων από άλλα µέτωπα, χωρίς να χρειάζεται να λη-φθεί υπόψη η µακροχρόνια έλλειψή τους.

Η κατάσταση στην Κύπρο σήµερα.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90, η Κύπρος έχει προχωρήσει στην απόκτηση σύγ-χρονων, οπλικών συστηµάτων. Το αποτέλεσµα αυτής της ενέργειας είναι η ουσιαστική ανα-βάθµιση των κυπριακών, χερσαίων δυνάµεων, οι οποίες θα ταχθούν εναντίον της τουρκικής, ποσοτικής υπεροχής στο νησί. Η εισαγωγή σύγ-χρονων οπλικών συστηµάτων, όπως τα άρµατα µάχης Τ-80U, τα επιθετικά ελικόπτερα Mi-24, τα αυτοκινούµενα πυροβόλα Suzana και τα ΤΟΜΑ BMP-3P, επιτρέπουν στην ηγεσία της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ), τη διεξαγωγή αµυντι-κών επιχειρήσεων µε αυξηµένες δυνατότητες επιτυχίας, εφόσον οι σηµερινοί συσχετισµοί δυνάµεων στο νησί δεν αλλοιωθούν. Καθώς

η Κύπρος βρίσκεται πλησίον των τουρκικών λιµένων, αναµενόµενη είναι και η ροή ενισχύ-σεων και εφοδίων από την τουρκική ενδοχώ-ρα προς τα κατεχόµενα. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι συγκεκριµένοι τουρκικοί λιµένες βρίσκονται πλησίον του χώρου ευθύνης της 3ης Τουρκικής Στρατιάς και της γεωγραφικής περιοχής που εξαιρείται από τη Συνθήκη CFE.

Ως αποτέλεσµα λοιπόν, η τουρκική ηγεσία δύναται να αντλήσει δυνάµεις από µία τεράστια δεξαµενή, η οποία είναι ουσιαστικά απρόσβλη-τη από τις ελληνοκυπριακές δυνάµεις. Επίσης, ουσιαστικό αµυντικό κενό αποτελεί η έλλειψη µαχητικών αεροσκαφών, που θα µπορούσαν να προσφέρουν εναέρια κάλυψη στις δυνάµεις της ΕΦ. Η Τουρκία ακολουθώντας πολιτικές εκβιασµών έχει πετύχει να διατηρήσει την ΕΦ ευάλωτη σε αυτόν τον τοµέα, αποτρέποντας την εγκατάσταση στο νησί Α/Α συστηµάτων µακρού βεληνεκούς (S-300), που θα µπορού-σαν να της προσφέρουν την αναγκαία αντιαερο-πορική κάλυψη. Ως αποτέλεσµα, η Π.Α. καλεί-ται να καλύψει ένα ευρύ φάσµα αποστολών, προκειµένου να έχει εµφανή και ουσιαστικό ρόλο, στα πλαίσια του ∆όγµατος του Ενιαίου Αµυντικού Χώρου (ΕΑΧ).

Τακτική κατάσταση και Π.Α.

Η Ελληνική Πολεµική Αεροπορία θα πρέπει να έχει πλήρεις επιχειρησιακές δυνατότητες για αποστολές στη Μεγαλόνησο. Καλείται να προσφέρει αεροπορική κάλυψη, να εκτελέ-σει αποστολές Εναέριων Περιπολιών Μάχης (CAP), αποστολές Εγγύς Υποστήριξης (CAS), όπως και επιχειρήσεις Προσβολής Στόχων

Επιφανείας (TASMO). Συγκεκριµένα, η τακτική κατάσταση διαµορφώνεται ως εξής: η τουρκι-κή διάταξη περιλαµβάνει δύο εγκαταστάσεις ραντάρ στη νοτιοδυτική και τη νοτιοανατολική Τουρκία για την παρακολούθηση του εναέριου χώρου µεταξύ της Κρήτης και της Κύπρου. Το ένα είναι εγκατεστηµένο στο Αναµούρ, πλησίον της Κύπρου και το άλλο στη Φοινίκη, πλησίον του Καστελόριζου. Το δίκτυο συµπληρώνει ένα ραντάρ, το οποίο είναι εγκατεστηµένο στο όρος Πενταδάκτυλο, στα κατεχόµενα. Τα ραντάρ αυτά προσφέρουν δυνατότητες πρόσκτησης στόχων στα µεγάλα, µεσαία και χαµηλά ύψη. Οι επιδόσεις τους ωστόσο στα πολύ χαµηλά ύψη είναι άγνωστες, αλλά και αµφίβολες. Υπάρχουν τρία αεροδρόµια της τουρκικής αε-ροπορίας που θα µπορούσαν να υποστηρίξουν άµεσα τη δράση της τουρκικής αεροπορίας εναντίον της Κύπρου, όπως και την αναχαίτιση των πακέτων της Π.Α. από την Ελλάδα. Το ένα βρίσκεται πλησίον της Αττάλειας, στη νοτιοδυ-τική Τουρκία, το άλλο στο Ικόνιο, που είναι η έδρα της 3ης AJU, Πτέρυγας Επιχειρησιακής Εκπαίδευσης και το τρίτο στο Ιντσιρλίκ, πλησίον της Συρίας, που είναι η έδρα της 10ης Βάσης Εναερίου Ανεφοδιασµού. Κατά πάσα πιθανό-τητα θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί και η προκεχωρηµένη βάση στην Αλικαρνασσό. Τα επτά όµως KC-135R Stratotanker εναερίου εφοδιασµού που διαθέτει η τουρκική αεροπο-ρία, επιτρέπουν τη µεταφορά µαχητικών από άλλες βάσεις ή θέατρα επιχειρήσεων, χωρίς περιορισµούς στην εµβέλεια ή τη µεταφορική ικανότητα του οπλικού φορτίου. Με τη συνδρο-µή τους τα µαχητικά µπορούν να επιχειρούν έµµεσα και από τις βάσεις της 3ης AJU στο

Την αιχµή του δόρατος της Π.Α. αυτή τη στιγµή αποτελούν τα F-16 C/D Block 52+. Η Ελληνική Π.Α. θα πρέπει να έχει πλήρεις επιχειρησιακές δυνατότητες για αποστολές στη Μεγαλόνησο. Καλείται να προσφέρει αεροπορική κάλυψη, να εκτελέσει αποστολές Εναερίων Περιπολιών Μάχης (CAP), αποστολές Εγγύς Υποστήριξης (CAS), όπως και επιχειρήσεις Προσβολής Στόχων Επιφανείας (TASMO).

19 «

Ακιντσί, της 7ης AJU στη Μαλάτεια, της 8ης AJU στο Ντιγιάρµπακιρ, αλλά και από τις αερο-πορικές βάσεις του Άφιον Καραχισάρ και του Μπατµάν. Τις δε δυνατότητες µετεγκατάστα-σης µαχητικών της τουρκικής αεροπορίας, ενι-σχύουν δύο αεροδρόµια που βρίσκονται στην κατεχόµενη Κύπρο. Μειονέκτηµα όµως είναι ότι και τα δύο βρίσκονται εντός της εµβέλειας του κυπριακού πυροβολικού.

Στον αντίποδα, η Ελληνική Πολεµική Αερο-πορία µπορεί να βασιστεί µόνο στα αεροδρόµια που βρίσκονται στην Κρήτη. Αυτά είναι τα αερο-δρόµια της 115ης Πτέρυγας Μάχης στη Σού-δα και τα αεροδρόµια των 126ων και 133ων Σµηναρχιών Μάχης στο Ηράκλειο και στο Κα-στέλι, αντίστοιχα. Θεωρητικά, θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί και το αεροδρόµιο στο Τιµπάκι, που είναι και το πιο προωθηµένο από αυτά που βρίσκονται στην Κρήτη. Επίσης, υπάρχει και το Πολεµικό αεροδρόµιο στην Πάφο της Κύπρου, που είναι όµως ευπρόσβλητο στις αεροπορικές προσβολές. Ως κύριο πρόβληµα παραµένει η ανίχνευση του εναερίου χώρου µεταξύ της Κύ-πρου και της Κρήτης. Στον ελληνικό χώρο, η ανίχνευση παρέχεται από ένα ραντάρ NADGE, το Κρόνος, που βρίσκεται στη νοτιοανατολική Κρήτη, καθώς και από δύο σταθµούς αναγνώ-ρισης, έναν στη Ρόδο και έναν στην Κάρπαθο.

Αντίθετα, η οποιαδήποτε παροχή δεδο-µένων από την κυπριακή πλευρά, παρέχεται ουσιαστικά, µόνο από ένα σύγχρονο ραντάρ TRS-2245. Το αποτέλεσµα είναι η πληµµε-λής κάλυψη του ενδιάµεσου χώρου από τα ελληνοκυπριακά µέσα, ενώ η απόσταση των 550χλµ, που χωρίζει την Κρήτη από την Κύ-προ, θέτει περιορισµούς στα χρονικά πλαίσια της αποστολής και στο µεταφερόµενο φορτίο. Επίσης, λόγω της µεγάλης απόστασης, τοπο-θετούνται, για µεγάλο χρονικό διάστηµα, τα ελ-ληνικά πακέτα µε προορισµό την περιοχή της Κύπρου, σε περιοχή πλησίον της Τουρκίας.

ΟΙ ∆ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ Π.Α. ΚΑΙ ΤΟ ∆ΟΓΜΑ ΤΟΥ ΕΑΧΟ κύριος παράγων που καθορίζει τη διεξα-

γωγή επιχειρήσεων, στα πλαίσια του Ενιαίου Αµυντικού ∆όγµατος, είναι η απόσταση και η γεωγραφία. Ως αποτέλεσµα των ανωτέρω πα-ραµέτρων θέτονται περιορισµοί στο σχεδιασµό της Πολεµικής Αεροπορίας. Οι περιορισµοί είναι οι εξής:

-Λόγω της γεωγραφικής διαµόρφωσης, υπάρχουν περιορισµένες δυνατότητες για την επιτήρηση του ενδιάµεσου χώρου από τους επίγειους αισθητήρες, στην Κύπρο και την Κρήτη, όπως και ελάχιστος αριθµός αισθητή-ρων για την κάλυψη του χώρου.

-Υπάρχει µεγάλη απόσταση µεταξύ Κύ-πρου και ελλαδικού χώρου. Ως αποτέλεσµα, θέτονται περιορισµοί, τόσο στους τύπους των µαχητικών που µπορούν να επιχειρήσουν -άρα και στο διαθέσιµο αριθµό- όσο και στο οπλικό φορτίο που µπορούν να µεταφέρουν, στο χρό-

νο αντίδρασης, αλλά και στο χρόνο παραµονής στην περιοχή των επιχειρήσεων.

-Η γεωγραφική γειτνίαση της Κύπρου, κατά µήκος του ενδιάµεσου χώρου, µε την ανατο-λική Μεσόγειο είναι γεγονός. Άρα, η ύπαρξη µιας πληθώρας εγκαταστάσεων για τον εντο-πισµό των σχηµατισµών στην περιοχή (αισθη-τήρες), αλλά και τα λιµάνια και οι αεροπορικές βάσεις, δύνανται να αναχαιτίσουν αποτελεσµα-τικά τις δυνάµεις που εισέρχονται στο θέατρο επιχειρήσεων της Ανατολικής Μεσογείου. Επιπλέον, δύνανται να εξυπηρετηθούν από αυτά οι επιθετικές επιχειρήσεις, όπως είναι οι αποβάσεις στα µετόπισθεν, οι αεροπορικές προσβολές και η µεταφορά ενισχύσεων.

Kατά συνέπεια, επιβάλλεται η χρήση ειδι-κευµένων τακτικών και µέσων, προκειµένου οι επιχειρήσεις που θα διεξαχθούν να είναι επιτυ-χηµένες. Τα κατάλληλα µέσα που µπορούν να χρησιµοποιηθούν σήµερα για το σκοπό αυτό, είναι τα ακόλουθα:

F-16 Block52+/Block 52+Advance

Πρόκειται για τον πιο σύγχρονο τύπο µα-χητικών αεροσκαφών, που διαθέτει σήµερα η Π.Α., βεβαίως µαζί µε τα Mirage 2000-5 Μκ. Εφοδιασµένα µε σύµµορφες δεξαµενές καυσίµων (Conformal Fuel Tanks-CFT), διαθέ-τουν τη δυνατότητα µεταφοράς περισσότερων καυσίµων (2000 λίβρες), χωρίς να υπάρξουν περιορισµοί κατά τη διάρκεια των αεροµαχιών ή της πτήσης. Πρέπει να σηµειωθεί ότι τα µαχητι-κά αεροσκάφη αναγκάζονται να απορρίψουν τις δεξαµενές καυσίµων πριν εµπλακούν σε αερο-µαχίες, καθώς παρουσιάζουν µεγάλη οπισθέλ-κουσα και περιορίζουν σηµαντικά τις δυνατότη-τες των ελιγµών. Η τοποθέτηση δεξαµενών, είτε στα πτερύγια του αεροσκάφους, είτε στον πυλώνα της ατράκτου -η Π.Α. συνήθως τοπο-θετεί δεξαµενές καυσίµων µόνο στον κεντρικό πυλώνα, για να αυξήσει τη σταθερότητα των αεροσκαφών- θα αυξήσει την εµβέλεια και το χρόνο παραµονής. Το ραντάρ APG-68(V)9 του F-16 είναι από τα µεγάλα ατού του. Αποτελείται από έναν αριθµό από υποσυστήµατα που µέσω του λογισµικού, αναβαθµισµένου σε επίπεδο Tape 2, προσφέρουν τη δυνατότητα εντοπι-σµού του στόχου και την προσβολή του από χα-µηλά ύψη, µε δυνατότητες υψηλής ευκρίνειας έρευνας του εδάφους, που παρέχει το Ραντάρ Συνθετικού ∆ιαφράγµατος (SAR). Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα για παρακολούθηση της διαµόρφωσης του εδαφικού ανάγλυφου, όπως αξιοποιείται από το σύστηµα TFR.

Σε περιπτώσεις αεροµαχίας ο συνδυασµός πολλαπλών εγκλωβισµών, ενώ συνεχίζεται η έρευνα (MTS ή MTWS), δίνει αξιοσηµείωτες δυνατότητες στην Πολεµική Αεροπορία. Οι δυ-νατότητες αυτές αυξάνονται µε το συνδυασµό του συστήµατος απεικόνισης δεδοµένων πτή-σης και τις στοχεύσεις επί κράνους (JHMCS), σε συνδυασµό µε το βλήµα αέρος-αέρος IRIS-T. O συνδυασµός αυτός δίνει τη δυνατότητα στον πιλότο να «κλειδώσει» και να εκτοξεύσει το βλήµα µε ένα απλό γύρισµα του κεφαλιού του προς το στόχο.

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Χώρα προέλευσης ΗΠΑ.

Ταχύτητα 2.05 στα 40.000 πόδια.

Ακτίνα µάχης µε 6 βόµβες 500 λιβρών και χωρίς εξωτερικές δεξαµε-νές και CFT:

360 µίλια.

Μέγιστη ακτίνα µε εξωτερικές δεξα-µενές καυσίµων και χωρίς CFT

2.450 µίλια.

Κενό Βάρος 18.238.

Μέγιστο Βάρος 42.300.

Α-7 E Corsair II

Αν και πρόκειται για ένα παλιό, µαχητικό αε-ροσκάφος, η αξιοποίησή του για επιχειρήσεις στο χώρο του Ενιαίου ∆όγµατος, προσφέρει αξιοσηµείωτες δυνατότητες. Καταρχάς, είναι το µόνο µαχητικό στο οπλοστάσιο της ΠΑ, που έχει τη δυνατότητα να επιχειρεί στην Κύπρο, χωρίς περιορισµούς λόγω της απόστασης. Εί-ναι αεροσκάφος, προορισµένο για αποστολές προσβολής στόχων επιφανείας (Tactical Air Support Maritime Operations-TASMO) και για Εγγύς Υποστήριξη (Close Air Support-CAS). Σε συνδυασµό µε τη µεταφορά µεγάλου οπλικού φορτίου, έως 30 βόµβες ελεύθερης πτώσης των 230 κιλών, θα µπορούσε να προσφέρει πολύτιµες υπηρεσίες στην προσβολή στόχων στην Κύπρο ή κύριων µονάδων επιφανείας στον εγγύς, θαλάσσιο χώρο. Οι δυνατότητες αξιοποίησης των Corsair σε ρόλους ανεφοδι-ασµού, µε την τοποθέτηση ειδικής δεξαµενής των 2000 λιβρών και µε ικανότητα ανεφοδι-ασµού buddy to buddy, είναι µοναδικές αυτή τη στιγµή στην ΠΑ. Σε αυτήν την περίπτωση, είναι δυνατόν να τοποθετηθούν µέχρι και τρεις, επιπλέον, δεξαµενές καυσίµων, προκειµένου να αυξηθεί η ποσότητα των καυσίµων που χρη-σιµοποιούνται για ανεφοδιασµό, από τις οποίες

F-16 C.D Block 52+ της Π.Α. Πρόκειται για τον πιο σύγχρονο τύπο µαχητικών αεροσκαφών που διαθέτει σήµερα η Π.Α. µαζί µε τα Mirage 2000-5 Μκ.

20» 20�

Χάρτης που εικονίζει τις κύριες βάσεις της τουρκικής πολεµικής αεροπορίας.

21 �

21 «20�

Χάρτης που εικονίζει τις κύριες βάσεις της τουρκικής πολεµικής αεροπορίας.

21 �

22»

µπορούν να αντληθούν καύσιµα, όπως και από τις δεξαµενές του ίδιου του αεροσκάφους, αν αυτό κριθεί απαραίτητο. Το 2001 είχε ολοκλη-ρωθεί ο εκσυγχρονισµός των Α-7, όσον αφορά τα συστήµατα της ηλεκτρονικής υποστήριξης. Ο εκσυγχρονισµός αυτός περιελάµβανε την τοποθέτηση ενός συστήµατος προειδοποίη-σης σηµάτων ραντάρ RWR ALR-91. Επίσης, τοποθετήθηκε ένας διασπορέας αεροφύλλων και θερµοβολίδων ALE-47. Επιπλέον, διαθέ-τει έναν καταγραφέα πτήσης AVPR, καθώς και ένα σύστηµα FLIR, που θεωρείται ικανοποιητι-κό (περισσότερα για την αξιοποίηση των Α-7 βλέπε στο Cockpit Σεπτεµβρίου).

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Κενό Βάρος 9.033 κιλά.

Μέγιστο Βάρος 13.200 κιλά.

Μέγιστο Βάρος Απογείωσης

19.050 κιλά.

Μέγιστη Ταχύτητα 698 χλµ, 1123 χλµ στο επίπεδο της θάλασσας.

Ταχύτητα πλεύσης 535χλ, 860χλµ στο επίπεδο της θάλασσας.

Ακτίνα µάχης 1.150 χλµ.

Ταχύτητα Πλεύσης 4.600χλµ, µε εξωτερικές δεξαµενές καυσίµων.

Οροφή 12.800 µέτρα.

Ταχύτητα Ανόδου 76 µέτρα το δευτερόλεπτο.

Φορτίο Μάχης6,800 κιλά σε έξι πυλώνες µεταφοράς οπλισµού.

Erieye EMB-145H.

Η χρήση του για την υποστήριξη των επι-χειρήσεων στον Ενιαίο Αµυντικό Χώρο, επιβάλ-λεται. Κατά αυτόν τον τρόπο είναι δυνατό να καλυφθούν τα κενά των επίγειων Ραντάρ. Αν και τεχνικά προβλήµατα δεν έχουν επιτρέψει ακόµα την παράδοση των πρώτων συστηµά-των, η παραλαβή προβλέπεται για τα τέλη του 2007. Σε οποιαδήποτε περίπτωση το ΕΜΒ-145 Η, όταν ενταχθεί στο δυναµικό της ΠΑ, θα προσφέρει µοναδικές δυνατότητες. Η µέγιστη, θεωρητική ακτίνα του ραντάρ είναι 450χλµ, αν και για τον εντοπισµό των στόχων του µεγέ-θους των µαχητικών αεροσκαφών, η εµβέλειά του µειώνεται στα 350χλµ. Στόχοι επιφανείας, όπως είναι οι κύριες µονάδες επιφανείας εντο-πίζονται στα 250χλµ, ενώ µπορεί να εντοπίσει και πυραύλους, τύπου cruise, στα 150χλµ. Μεγάλο αυτού θεωρείται το, διάταξης φάσης ραντάρ, µε δέσµη σάρωσης. Το αποτέλεσµα είναι ότι πέρα από τη µεγάλη ικανότητα εντο-πισµού του στόχου, διαθέτει και τη δυνατότητα κατεύθυνσης της δέσµης σάρωσης προς ένα συγκεκριµένο στόχο, που έχει επιλεγεί από τον ελεγκτή του ραντάρ, επιτυγχάνοντας τη συνε-χή παρακολούθηση του στόχου -ή των στόχων. Ως αποτέλεσµα των ανωτέρω είναι τα µαχη-τικά αεροσκάφη να µπορούν να εντοπιστούν ακόµα και όταν εκτελούν ακραίους ελιγµούς. Επιπλέον, έχει αυξηµένες δυνατότητες για την αντιµετώπιση των αντιµέτρων, µε το σύστη-µα ESM ALR/733(V)5, όπως και ικανότητα Αντί-Αντιµέτρων (Electronic Counter Counter

Measures ECCM). Το κύριο δε αβαντάζ του είναι η δυνατότητα ενηµέρωσης σε πραγµατικό χρόνο -Real Time-, που συνδυάζεται µε τη δυ-νατότητα της µεταφοράς στοιχειών και καθοδή-γησης, µέσω της Ζεύξης ∆εδοµένων Link 16, µε µαχητικά αεροσκάφη, και Link 11, µε µο-νάδες επιφανείας. Η κάλυψη που προσφέρει το ραντάρ είναι 320ο µοίρες, περιµετρικά του αεροσκάφους, αλλά πληροφορίες αναφέρουν ότι τα ΕΜΒ-145 Η της ΠΑ, έχουν δυνατότητες πλήρους κάλυψης 360ο µοιρών.

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Χώρα προέλευσης Βραζιλία.

Μέγιστη ταχύτητα πλεύσης 833 χλµ.

Ακτίνα πτήσης 3.138 χλµ.

Μέγιστο, µεταφερόµενο φορτίο 4.580 κιλά.

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΑΧΣε ενδεχόµενη περίπτωση πολεµικών επι-

χειρήσεων, η προτεραιότητα της ΠΑ θα πρέπει να είναι η καταστροφή των εγκαταστάσεων της Τουρκικής, Πολεµικής Αεροπορίας, όπως εί-ναι οι Εγκαταστάσεις Ραντάρ στη νοτιοδυτική, νοτιοανατολική Τουρκία και στην Κύπρο. Τα πακέτα καταστολής αεράµυνας (SEAD), οπλι-σµένα µε ACM 88 Block IIA, είναι ιδανικά για την καταστροφή των ραντάρ της νοτιοδυτικής Τουρκίας και της Κύπρου. Ιδιαίτερο πρόβληµα

Zεύγος ελληνικών F-16 C Block 30. Τα συγκεκριµένα αεροσκάφη θα κληθούν να κερδίσουν την εναέρια τοπική υπεροχή, αφήνοντας στα πιο εξελιγµένα Βlock 52+ τις αποστολές κρούσης.

23 «

όµως αποτελούν οι εγκαταστάσεις που βρίσκο-νται στη νοτιοανατολική Τουρκία. Η απόσταση από τον ελλαδικό χώρο είναι µεγάλη, µε απο-τέλεσµα να υπάρχει µεγάλη επικινδυνότητα για το οποιαδήποτε πακέτο, που έχει αναλάβει µια τέτοιου είδους αποστολή. Καθώς πρόκειται για σταθερές εγκαταστάσεις, η χρησιµοποίηση των πυραύλων Cruise SCALP-EG, µε εµβέ-λεια 350 χλµ, θα έδινε τη λύση στο πρόβλη-µα αυτό. Σε οποιαδήποτε περίπτωση όµως, δε σηµαίνει ότι θα χανόταν η δυνατότητα της επιτήρησης του χώρου από την Τουρκική ΠΑ.

Καταρχάς, εδώ και καιρό, η Τουρκική ΠΑ έχει προµηθευτεί έναν αριθµό από ελαφρά συστήµατα ραντάρ, επί φορτηγών, τα οποία έχουν τη δυνατότητα της µετακίνησης. Αν και οι δυνατότητές τους είναι περιορισµένες, σε σχέση µε τα Ραντάρ των σταθερών εγκα-ταστάσεων, ωστόσο, αυτά θα µπορούσαν να καλύψουν την έλλειψη της παροχής δεδοµέ-νων, µετά από τυχόν καταστροφή των κυρίως Ραντάρ. Επιπλέον, τα Ραντάρ αυτά ήδη χρησι-µοποιούνται για να καλύψουν τα κενά, τα οποία δηµιουργούνται στα βασικά ραντάρ, κυρίως λόγω των γεωγραφικών διαµορφώσεων. Περί το 2010 αναµένεται να µπουν σε υπηρεσία και τα Boeing 737AEW&C, Έγκαιρης Προειδοποί-ησης και Ελέγχου και αντίστοιχων δυνατοτήτων µε τα ΕΜΒ-145 Η της ΠΑ.

Για να αντιµετωπιστούν τα συστήµατα αυτά θα πρέπει η ΠΑ να διατηρεί επιπλέον πακέτα για την καταστροφή τους, όταν εντοπίζονται. Αν για τα µετακινούµενα ραντάρ δεν θα υπάρ-ξει ιδιαίτερη διαφορά στην αντιµετώπισή τους, από αυτά των σταθερών εγκαταστάσεων, τα Boeing 737AEW&C θα αποτελέσουν ιδιαίτε-ρο πρόβληµα. Τα συστήµατα αυτά έχουν εµβέ-λεια 320χλµ, πράγµα που σηµαίνει ότι θα είναι τοποθετηµένα εντός της τουρκικής ενδοχώρας και τα αντιαεροπορικά συστήµατα µεγάλου βε-ληνεκούς θα τους παρέχουν αντιαεροπορική προστασία. Ίσως, η καλύτερη λύση θα ήταν η πιστοποίηση -εφόσον αυτό κρίνεται τεχνολογι-κά και οικονοµικά εφικτό- ρωσικών πυραύλων µακρού βεληνεκούς.

Υπάρχουν τρία τέτοια συστήµατα σήµερα: o Vymbel R-77/AA-12 Adder, µε εµβέλεια 175χλµ, έκδοση R-77M1, o Navator KS-172/AAM-L, µε εµβέλεια 300-400χλµ και ο Vymbel R-37/AA-X-13/Arrow, µε εµβέλεια 280-300χλµ (περισσότερα αναφορικά µε τους ρωσικούς πυραύλους Αέρος-Αέρος, µπορείτε να διαβάσετε στο Cockpit Σεπτεµβρίου). Όλοι τους θα ήταν ιδανικοί για την αντιµετώπιση των τουρκικών Boeing 737 AEW&C, χωρίς να χρειαστεί να εισχωρήσει ένα πακέτο µαχητικών εντός του τουρκικού εναερίου χώρου.

Πρωτεύων στόχος τους είναι τα τρία, πο-λεµικά αεροδρόµια στη νότια Τουρκία και τα δύο στην Κύπρο. Σε αυτήν την περίπτωση η απάντηση υπάρχει στο οπλοστάσιο της ΠΑ και ακούει στο όνοµα AFDS. Αν και η εµβέλειά του είναι περιορισµένη, στα 20 χλµ από µεγάλα ύψη, ωστόσο εξακολουθεί να προσφέρει τη δυνατότητα της αποφυγής των Α/Α απειλών, που το µαχητικό-φορέας θα έπρεπε να αντιµε-τωπίσει, αν χρειαζόταν να πετάξει πάνω από

το στόχο, δηλαδή όλες τις κατηγορίες Α/Α απειλών, εκτός από αυτές των, µεσαίου και µεγάλου βεληνεκούς, συστηµάτων. Την ικα-νότητα αυτή θα ενίσχυε και η απόκτηση παρό-µοιων συστηµάτων, µε µεγαλύτερη εµβέλεια, όπως είναι τα AGM-154 JSOW, µε µέγιστη εµβέλεια 111χλµ από µεγάλα ύψη. Η χρήση των στρατηγικών βληµάτων είναι σηµαντική και για να πληγούν οι στρατηγικής σηµασίας στόχοι, όπως είναι τα λιµάνια και οι σιδηροδρο-µικοί κόµβοι στα παράλια της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Και σε αυτήν την περίπτωση όµως, βασικό πρόβληµα παραµένει η µεγάλη απόστα-ση από τις κύριες βάσεις, οι οποίες βρίσκονται στον ελλαδικό χώρο. Η χρήση όπλων Αέρος-Εδάφους, µακρού πλήγµατος, όπως είναι τα, AGM-154Α JSOW και SCALP-EG, προσφέρει ουσιαστική λύση στο θέµα αυτό.

Χαρακτηριστικά αναφέρουµε ότι το AFDS θα µπορούσε, επίσης, να χρησιµοποιηθεί, φέροντας µία πλειάδα από υποπυροµαχικά. Αυτά, εναλλακτικά, είναι 96 υποπυροµαχικά άρνησης περιοχής MUSPA, 96 υποπυροµα-χικά για την καταστροφή υλικού NUSA, 504 βοµβίδα KB44, κοίλου γεµίσµατος, ή περιλή-πτης 1848 βοµβιδίων Μ42. Τέλος, έως 120 αντιαρµατικές νάρκες MIFF. Αυτού του είδους τα πυροµαχικά είναι ιδανικά για την καταστρο-φή των εγκαταστάσεων των λιµένων, ή για τον αποκλεισµό της χρήσης τους για µακρά, χρονικά διαστήµατα. Κατά συνέπεια, επιτυγ-χάνονται πλήγµατα στη Στρατηγική ∆ιάσταση, αποτρέποντας τη χρήση των λιµένων αυτών, για τη µεταφορά ενισχύσεων και εφοδίων στην Κύπρο, που θα µπορούσαν να µεταβάλλουν τους συσχετισµούς των δυνάµεων.

Σηµαντική θα είναι επίσης η συµβολή της Πολεµικής Αεροπορίας στην αντιµετώπιση των τουρκικών µονάδων επιφανείας, τόσο για την αντιµετώπιση των αποβατικών ενεργειών, όσο και για την αποτροπή του ναυτικού απο-κλεισµού της Κύπρου. Η προσβολή των µονά-δων επιφανείας σε επιχειρησιακό περιβάλλον ανοιχτής θάλασσας, µε βόµβες ελεύθερης πτώσης, είναι απαγορευτική. Ο ανοιχτός, θα-λάσσιος χώρος επιτρέπει τον εντοπισµό των στόχων και την προσβολή του µε όλα τα Α/Α µέσα (από 0 έως 90 χλµ), στη διάθεση της ναυτικής οµάδας µάχης, σχεδόν υπό ιδανικές συνθήκες. Ως αποτέλεσµα, η συµβολή της Πολεµικής Αεροπορίας στον αεροναυτικό αγώ-να, στα πλαίσια του ΕΑΧ, χρήζει όπλα αυξηµέ-νου βεληνεκούς. Τέτοιου είδους συστήµατα υπάρχουν στο οπλοστάσιο της Ελληνικής Πο-λεµικής Αεροπορίας και πρόκειται για την, από αέρος, εκτοξευµένη έκδοση AM-39 Block 2 Exocet. Ο αριθµός όµως (39 βλήµατα) δεν πρέπει να θεωρηθεί επαρκής, τόσο για τον αριθµό των µονάδων επιφανείας του Τουρκι-κού Ναυτικού, όσο και για τα θέατρα επιχειρή-σεων, στα οποία αναµένεται να χρησιµοποιη-θεί, τόσο στο βόρειο-νότιο Αιγαίο, όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο ανοικτός, θαλάσσιος χώρος της Ανατο-λικής Μεσογείου επιτρέπει τη χρήση όλων των οπλικών συστηµάτων, Α/Α άµυνας, των µονάδων επιφανείας, χωρίς φυσικούς περιορι-

σµούς. Η απόκτηση πυραύλων Α/Ε, µε αυ-ξηµένες δυνατότητες δύναται να αυξήσει τις δυνατότητες προσβολής, χωρίς να εκτίθεται το µαχητικό–φορέας πυραύλων Α/Ε, σε Α/Α πυρά. Ενδεικτική αναφορά θα µπορούσε να γίνει στις δυνατότητες του ρωσικού πυραύλου Αέρος-Επιφανείας NPO MASH Yakhont-M. Η εµβέλεια των 162 ναυτικών µιλίων, τοποθετεί το µαχητικό-φορέα εκτός της εµβέλειας όλων των Α/Α συστηµάτων των µονάδων επιφανεί-ας, που βρίσκονται σε χρήση σήµερα. Επιπλέ-ον, η ταχύτητα των 2.6 Mach, παράλληλα µε την ικανότητα της πτήσης σε ύψος 55 ποδιών, στα τελευταία 22 ναυτικά µίλια, τον καθιστά ως έναν, πολύ δύσκολο στόχο για τα Α/Α και τα αντιπυραυλικά µέσα των µονάδων επιφανείας. Η κεφαλή των 440 λιβρών δίνει στο βλήµα ιδιαίτερα καταστρεπτικές δυνατότητες.

Βασικό πρόβληµα ωστόσο, παραµένει η δι-οίκηση, ο έλεγχος, αλλά και ο εντοπισµός των στόχων σε τόσο αποµακρυσµένο περιβάλλον. Τη λύση εδώ, ως ένα βαθµό, µπορούν να τη δώσουν τα Συστήµατα Εναέριας Έγκαιρης Προ-ειδοποίησης και Ελέγχου (ΑΣΕΠΕ) ΕΜΒ-145 Η. Η ανάθεση περιπολιών στον ενδιάµεσο χώρο θα καλύψει το κενό αυτό. Πρόβληµα παραµένει όµως ο περιορισµένος αριθµός (4) των συστηµάτων. Καθώς προβλέπεται η απαί-τηση 2 συστηµάτων ΑΣΕΠΕ σε περιπολία για την κάλυψη του ελλαδικού χώρου, η άσκηση της αρχικής option για 2 επιπλέον συστήµατα είναι απαραίτητη. Αναµφισβήτητα, τα συστήµα-τα αυτά θα αποτελέσουν το στόχο των τουρ-κικών, µαχητικών αεροσκαφών. Η εµβέλεια

Zεύγος ελληνικών F-16 C Block 30. Τα συγκεκριµένα αεροσκάφη θα κληθούν να κερδίσουν την εναέρια τοπική υπεροχή, αφήνοντας στα πιο εξελιγµένα Βlock 52+ τις αποστολές κρούσης.

24»

του Ραντάρ των ΕΜΒ-145 Η, 350χλµ, για τον εντοπισµό του ίχνους των µαχητικών αεροσκα-φών, δίνει τη δυνατότητα της εκτέλεσης περι-πολίων, µακριά από την τουρκική ενδοχώρα. Σε αυτήν την περίπτωση οι όροι αντιστρέφο-νται και τα τουρκικά µαχητικά πρέπει να διανύ-σουν µεγάλες αποστάσεις για την αναχαίτιση. Οπωσδήποτε, θα χρειαστεί από την ελληνική πλευρά η διάθεση περισσοτέρων µαχητικών, τόσο για CAP, όσο και για την αναχαίτιση των τουρκικών µαχητικών και την προστασία του ΑΣΕΠΕ. Το ΚΥΣΕΑ είχε αποφασίσει ότι η ΠΑ θα πρέπει να διαθέτει 300 µαχητικά για την κά-λυψη του ελλαδικού χώρου και 40 για το ΕΑΧ, ως τις ελάχιστες απαιτήσεις. Είναι βέβαιο ότι µε τις υπάρχουσες δυνάµεις η οροφή αυτή δεν καλύπτεται. Σε οποιαδήποτε περίπτωση όµως, οι υψηλές ταχύτητες που επιτυγχάνουν τα σύγχρονα, µαχητικά αεροσκάφη επιτρέπουν τη µεταφορά και τη συγκρότηση πακέτων. σε µικρό χρονικό διάστηµα, από Θέατρο Επιχειρή-σεων σε Θέατρο Επιχειρήσεων, σύµφωνα µε την εκάστοτε τακτική κατάσταση.

Ένα ακόµη ζήτηµα, το οποίο παραµένει, εί-ναι η κατανάλωση των καυσίµων για τη διεξα-γωγή επιχειρήσεων σε µεγάλη εµβέλεια, όπως προβλέπεται από το ∆όγµα του ΕΑΧ. Ως ένα βαθµό την κατάσταση αµβλύνει η δυνατότητα ανεφοδιασµού Buddy to Buddy από τα Α-7 Ε. Παρ’ όλα αυτά πρόβληµα αποτελεί τόσο η περιορισµένη ποσότητα καυσίµων, που µετα-φέρει ένα Α-7, η οποία είναι αρκετή για 2-3 ανεφοδιασµούς, όσο και η δυνατότητα ανεφο-διασµού ενός µαχητικού τη φόρα, πράγµα που έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση του χρόνου ανεφοδιασµού του πακέτου, µε ό,τι αυτό συ-νεπάγεται. Επίσης, ο σωλήνας ανεφοδιασµού είναι τύπου probe, δηλαδή ο ανεφοδιασµός γίνεται µε τη µέθοδο του σωλήνα µε το καλάθι. Τα µόνα αεροσκάφη της ΠΑ, που µπορούν να ανεφοδιαστούν µε αυτόν τον τρόπο είναι τα Α-7 Ε και Mirage 2000-5 Mk. Τα F-16 C/D και τα F-4E, που ανεφοδιάζονται µε τη «µέθοδο του τηλεσκοπικού σωλήνα», δε δύνανται να ανεφο-

διαστούν από τα Α-7 σε αυτό το ρόλο. Η χρή-ση ειδικευµένου αεροσκάφους για αυτές τις αποστολές θα επιτρέψει τον ανεφοδιασµό των πακέτων µε επαρκή ποσότητα καυσίµων και σε µικρότερο χρονικό διάστηµα. Επιπλέον, ένα ειδικευµένο αεροσκάφος ανεφοδιασµού καυ-σίµων, µπορεί να φέρει και τους δύο τύπους σωλήνων ανεφοδιασµού, µη αποκλείοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, τον ανεφοδιασµό και άλλων τύπων αεροσκαφών. Τα αεροσκάφη ανεφοδι-ασµού πετυχαίνουν µικρότερους χρόνους ανε-φοδιασµού, λόγω ειδικών αντλιών, ενώ καθώς διαθέτουν έως και τρεις σωλήνες, µπορούν να πετύχουν τον ταυτόχρονο ανεφοδιασµό ενός, αντίστοιχου αριθµού µαχητικών. Επιπροσθέτως, η ύπαρξη αεροσκαφών εναέριου ανεφοδια-σµού θα επιτρέψει το σχεδιασµό των ελλειπτι-κών διαδροµών προς το στόχο, µεγαλώνοντας έτσι την απόσταση από την τουρκική ενδοχώρα, όπως και θα περιορίσει την απειλή των τουρ-κικών πακέτων αναχαίτισης, κατά τη φάση της διαδροµής τους προς το στόχο.

Βεβαίως, θα απαιτηθεί και η διάθεση µα-χητικών για την προστασία των αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασµού, όπως και όλης της διαδικασίας. Όµως, η αποµάκρυνση της τουρ-κικής δύναµης αναχαίτισης από την τουρκική ενδοχώρα, την αποµακρύνει και από τα συστή-µατα ελέγχου και διοίκησης. Για να είναι αυτά αποτελεσµατικά, θα πρέπει να εξέλθουν από την προστασία που παρέχει η τουρκική ενδοχώ-ρα και άρα να καταστούν ευάλωτα στα ελληνι-κά µαχητικά. ∆ιαφορετικά, τα τουρκικά πακέτα αναχαίτισης, αναγκαστικά, θα βασιστούν στους δικούς τους αισθητήρες. Αναφέρουµε ότι αυτά καθίστανται τυφλά από τα πλευρά και από την πίσω µεριά του αεροσκάφους και βασίζονται στις περιορισµένες πληροφορίες, που παίρ-νουν από τα επίγεια Ραντάρ, αν τα τελευταία έχουν επιζήσει µετά από την προσβολή. Σε οποιαδήποτε περίπτωση πάντως, θα επιτρέ-ψουν την προσβολή τους από τα ελληνικά πακέτα αναχαίτισης, ουσιαστικά κυνηγών, µε πολύ πιο ευνοϊκούς όρους.

Τακτικές µεταφορές

Η µεταφορά είτε στρατιωτικών µονάδων, είτε αναγκαίων εφοδίων στην Κύπρο, είναι µέσα στα σχέδια της ΠΑ, στα πλαίσια του ΕΑΧ. Η προϊστορία ήδη υπάρχει. Από όλα, τα περίπλοκα σχέδια, που υπήρχαν πριν από τον «Αττίλα», η µεταφορά των ενισχύσεων µε τακτικά µεταφορικά στην Κύπρο είναι το µόνο που πραγµατοποιήθηκε. Τα σχέδια αυτά περι-ελάµβαναν την προσβολή µονάδων επιφανεί-ας, ενώ διεξαγόταν η απόβαση των τουρκικών δυνάµεων. Μάλιστα, την εποχή πριν την άφι-ξη των F-4, που µπορούσαν να επιχειρήσουν µόνο για λίγα λεπτά πάνω από την Κύπρο, υπήρχε η σκέψη να αποσταλούν F-86 Sabre, που λόγω της έλλειψης των καυσίµων θα προσγειώνονταν στη σύµµαχο, τότε, της Σο-βιετικής Ένωσης, Συρία. Τελικά, το µόνο σχέ-διο που πραγµατοποιήθηκε ήταν η αποστολή της ∆’ Μοίρας Καταδροµέων, µε µεταγωγικά Noratlas. Οπωσδήποτε, τόσο οι δυνατότητες των µεταφορών, όσο και η ασφάλεια των µε-ταγωγικών αεροσκαφών θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη.

Ενίσχυση της Π.Α. στα πλαίσια του ΕΑΧ

Η ΠΑ έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον να προµηθευτεί µε ένα Αεροσκάφος Εναέριου Ανεφοδιασµού, στο Ενιαίο Μεσοπρόθεσµο Πρόγραµµα Αµυντικών Εξοπλισµών (ΕΜΠΑΕ), του 1996-2000 και στο ΕΜΠΑΕ 2001-2005. Αλλά, λόγω οικονοµικών περιορισµών έγινε συγχώνευση των κονδυλίων µε αυτά που προοριζόταν για το πρόγραµµα ΑΣΕΠΕ του ΕΒΜ-145 Η (δείτε σχετικό άρθρο του Cockpit του Ιουνίου). Η ανάγκη της απόκτησης ενός Αεροσκάφους Εναέριου Ανεφοδιασµού είναι µία αναγκαιότητα για την ΠΑ. Καθώς τα δια-θέσιµα κονδύλια είναι µικρά, ο αριθµός των, υπό προµήθεια, αεροσκαφών θα είναι και αυ-τός µικρός. Ίσως, µια λύση θα ήταν µια τρο-

Το ραντάρ APG-68(V)9 του F-16 είναι από τα µεγάλα ατού του. Προσφέρει τη δυνατότητα εντοπισµού του στόχου και προσβολή του από χαµηλά ύψη.

25 «

Συµπεράσµατα

Σε γενικές γραµµές ο ρόλος της ΠΑ, στα πλαίσια του ΕΑΧ, έχει ενισχυθεί. Η ΠΑ µπο-ρεί σήµερα να επιχειρήσει επιτυχηµένα στην Κύπρο. Τα µαχητικά υπάρχουν, τα µέσα, που θα καλύψουν τα κενά στην πρόσκτηση στόχων (ΑΣΕΠΕ), υπάρχουν, όπως και τα βλήµατα, που θα δράσουν ως πολλαπλασιαστές ισχύος (SCALP-EG, AFDS, EXOCET). Εκεί που πρέ-πει να δοθεί έµφαση είναι στη συµπλήρωση των κενών. Η απόκτηση όλο και µεγαλύτερου αριθµού συγχρόνων µαχητικών ΑΣΕΠΕ, όπως και όπλων µακρού πλήγµατος, δεν θέτει επι-πλέον απαιτήσεις, πέρα από την αναγκαία ενί-σχυση της ΠΑ. Η κάλυψη των αριθµών δίνεται και µε τη διατήρηση των Α-7 σε υπηρεσία, τα οποία ήταν σχεδιασµένα εξ αρχής για επιχει-ρήσεις TASMO και CAS και θα είναι τα µόνα µαχητικά µέχρι την έλευση των F-16 Block 52 +/Block 52+Advance µε CFT, που δύνανται να επιχειρήσουν στην Κύπρο, χωρίς περιορι-σµούς. Τα αεροσκάφη εναερίου ανεφοδια-σµού θα µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν για µια πλειάδα αποστολών υποστήριξης, πέρα από τη χρήση τους στο ΕΑΧ. Ουσιαστική απαί-τηση θα ήταν η αγορά συγκεκριµένων οπλικών συστηµάτων, µε επιπλέον κόστος την ενσω-µάτωση του λογισµικού τους στα υπάρχοντα µαχητικά της ΠΑ. Σε οποιαδήποτε περίπτωση όµως, η δυνατότητα, τόσο της µεταφοράς του βάρους των επιχειρήσεων στο µαλακό υπογάστριο της νότιας Τουρκίας, όσο και η δυνατότητα της επιτυχηµένης και ουσιαστι-κής συµβολής τους στα πλαίσια του ΕΑΧ, θα δηµιουργήσει πονοκεφάλους στην τουρκική ηγεσία, που θα χρειαστεί να έχει ένα επιπλέον θέατρο επιχειρήσεων -ως τώρα απρόσβλητο- να καλύψει. ∆εν χρειάζεται να τονιστεί η ιδι-αίτερη, γεωπολιτική σηµασία της Κύπρου και του ΕΑΧ. Η Τουρκία προσπαθεί να αποτρέψει τη νόµιµη καθιέρωση µιας Αποκλειστικής Οι-κονοµικής Ζώνης της Κυπριακής ∆ηµοκρα-τίας, όπως και την εξόρυξη πετρελαίου από εκεί. Η Τουρκική ΠΑ έχει καθιερώσει µόνιµα πια µε την έκδοση NOTAM, την υπερ-πτήση µεµονωµένων µαχητικών αεροσκαφών γύρω από την Κύπρο και πάνω από την Κυπριακή Αποκλειστική Οικονοµική Ζώνη. Η ενίσχυση, στα πλαίσια του ΕΑΧ, είναι σηµαντική και για την Ελλάδα. ∆εν πρέπει να ξεχνάµε το νόµιµο δικαίωµα της χώρας, τόσο στην εκµετάλλευ-ση των πετρελαϊκών κοιτασµάτων, όσο και της Αποκλειστικής Οικονοµικής Ζώνης. ñ

ποποιηµένη έκδοση του C-130, το ΚC-130 J Hercules. Το κόστος, συγκριτικά, θα είναι µικρότερο, όπως και αυτό της λειτουργίας και της συντήρησης, καθώς πρόκειται για αερο-σκάφη, που ήδη υπάρχουν στο δυναµικό της ΠΑ. Το πρόβληµα είναι η µικρότερη χωρητι-κότητα, σε σύγκριση µε τους άλλους τύπους αεροσκαφών εναερίου ανεφοδιασµού, άλλα η ΠΑ δεν έχει τις απαιτήσεις της ΠΑ των ΗΠΑ, της Γαλλίας ή της Βρετανίας. Ουσιαστικό θέµα είναι η ύπαρξη µόνο δύο σωλήνων ανεφοδια-σµού µε τη«µέθοδο µε το καλάθι». Όµως, και τα δύο προβλήµατα µπορούν να λυθούν µε την ενσωµάτωση των εξωτερικών δεξαµενών ανεφοδιασµού ART/S της Lockheed Martin. Οι δυνατότητες που θα προσδώσουν θα είναι µοναδικές. Θα επιτρέψουν τη χρήση των πυ-λώνων, που χρησιµοποιούνται από τα µαχητικά αεροσκάφη, για τη µεταφορά των δεξαµενών των καυσίµων και για τη µεταφορά του οπλικού φορτιού. Επιπλέον, θα επιτρέψουν την εκτέλε-ση περιπολίων και το σχεδιασµό αποστολών, χωρίς χρονικούς περιορισµούς, λόγω της κα-τανάλωσης καυσίµων. Αυτό ισχύει, τόσο για τα µαχητικά αεροσκάφη, όσο και για το στόλο των µεταγωγικών και των ΑΣΕΠΕ.

Η ενίσχυση της ΠΑ µε επιπλέον αεροσκάφη ΑΣΕΠΕ θα επιτρέψει, όχι µόνο τη χρήση τους, στα πλαίσια του ΕΑ∆, αλλά και την εκτέλεση αποστολών µε µεγαλύτερη ευχέρεια. Για να

επιτευχθεί η πλήρης κάλυψη του ελλαδικού χώρου, απαιτείται η ταυτόχρονη χρήση δύο ΕΜΒ-145 Η. Ο σηµερινός αριθµός ΑΣΕΠΕ (4), µόλις καλύπτει αυτήν την απαίτηση και µάλιστα υπό ιδανικές συνθήκες. Καθώς τα αεροσκάφη θα χρειαστεί να προσγειωθούν για ανεφοδια-σµό και συντήρηση, για να µην υπάρξει κενό στην αεράµυνα, θα πρέπει να αντικατασταθούν από άλλα. Ο αριθµός των τεσσάρων κρίνεται µεν επαρκής, αλλά εφόσον δεν υπάρξουν απώλειες κατά τη φάση των επιχειρήσεων ή µηχανικές βλάβες. Η απόκτηση δύο ακόµα ΑΣΕΠΕ θα αµβλύνει την κατάσταση. Η από-κτηση επιπλέον µαχητικών, ώστε να υπάρχει η πλήρης κάλυψης του ΕΑΧ και του ελλαδικού χώρου, θα κριθεί πρωτίστως µε οικονοµικά κρι-τήρια. Σε οποιαδήποτε περίπτωση όµως, όπως έχει ήδη αναφερθεί, το αεροπορικό όπλο έχει τη δυνατότητα της µεταφοράς των αεροπορι-κών δυνάµεων, από Θέατρο σε Θέατρο, ανά-λογα µε την κατάσταση. Επιπλέον, λόγω των υψηλών, επιχειρησιακών δυνατοτήτων του και των όπλων, υψηλής ακρίβειας, δύναται να πετύχει την αλλαγή της τακτικής κατάστασης και να αποχωρήσει. Γι’ αυτό η απόκτηση συ-γκεκριµένων, οπλικών συστηµάτων, που θα ενισχύσουν την κατάσταση είναι επιβεβληµέ-νη. Τέτοιου είδους οπλικά συστήµατα είναι οι πύραυλοι, µακρού πλήγµατος, των κατηγοριών Α/Ε, Α/Ε και Α/Α.

Ενδεικτική αναφορά τύπων αεροσκαφών εναερίου ανεφοδιασµού

Τύπος KC-130 J A 330 MRTT KC-767 GTTA

Κόστος σε δολάρια ΗΠΑ 66 εκατ. 300 εκατ. 225 εκατ.

Χώρα προέλευσης ΗΠΑ Γερµανία ΗΠΑ

Μεταφερόµενη ποσότητα καυσίµων

25.591 λίτρα32.002 κιλά

116.660 λίτρα139.090 κιλά

72.864 λίτρα90.765 κιλά

Μεταφερόµενη ποσότητα καυσίµων σε εξωτερικές δεξαµενές

10.939 λίτρα13.626 κιλά

Υπάρχει η δυνατότητα εξοπλισµού, αν το θελήσει ο χρήστης 14.585 λίτρα18.168 κιλά

Εσοχές ανεφοδιασµού 2 µε τη «µέθοδο του σωλήνα µε καλάθι»

1 µε τη ‘µέθοδο του σωλήνα µε καλάθι» ή 2 έως 3 µε τηλε-σκοπικό σωλήνα και 1 «µε σωλήνα µε καλάθι»

1 µε τη «µέθοδο του σωλήνα µε καλάθι» ή 2 έως 3 µε τηλεσκοπικό σωλήνα και 1 «µε σωλήνα µε καλάθι»

Τα F-16 C/D Block 52+ είναι εφοδιασµένα µε σύµµορφες δεξαµενές καυσίµων (Conformal Fuel Tanks-CFT) και έτσι διαθέτουν τη δυνατότητα µεταφοράς περισσότερων καυσίµων -2000 επιπλέον λίβρες- χωρίς να υπάρχουν περιορισµοί κατά τη διάρκεια των αεροµαχιών ή της πτήσης. Τα άλλα µαχητικά αεροσκάφη αναγκάζονται να απορρίψουν τις δεξαµενές καυσίµων, πριν εµπλακούν σε αεροµαχίες.