ENKARTERRI

ETA

MEATZALDEKO

GIDA

TURISTIKOA

GUEÑES BHI

11-12

Hau dugu hau herria! Baketsua etaEnkartazioetako herri txikiena, baina hala etaguztiz ere, interesgarrienetakoa ere badaLanestosa. Erdi Aroan jatorria duen herri honek,baserri turismoa eta kulturala praktikatzeko tokiegokiena da eskualde honetan.

Hasteko, Erdi Aroko hirigunera abiatuko gara.Atal honek historikoak diren bost kale zuzen etazurrun ditu. Gehienak ibaiaren ibilbidearenparalelo dira, baina beste biek, hura zatikatzendute. Kale eder hauek aztertuz, XVIII, mendekoeraikin paregabea bisitatuko dugu: La Colina

Jauregia. Horren ostean, Indianoen etxeetatik ibilalditxo bat egingo dugu. Indianoenetxeak plaza zaharrean kokatzen dira gehienbat. Ondoan, plaza berria dago, eta bertaraabiatuko gara osteratxo bat egitera. Geroago San Pedro eliza ikustera joango gara.Barneko erretaula nabarmentzen da bertan, estilo bat baino gehiagoz osatuta baitago.Eliza ikusi ondoren, Kalera ibaia zeharkatzen duen erromatar zubitik igarota, tabernabatera helduko gara hirigunean, bertan bazkal dezagun.

Arratsaldean, berriztutako Karegilea ikustera abiatuko gara, eta haren inguruetakomendietatik emango dugu ondorengodenbora. Moro-ko ArroilarenIbilbidea egingo dugu hain zuzenere, esperientzia ezin hobeapasatzeko. Ikuspegi oso onakikusteaz gain, Lanestosa ingurukozenbait kobazulo interesgarri etamendi ederrak aztertuko ditugu.

Gauean, hirigunera berriro joanez,tabernetan izugarrizko giro xelebreaegongo da gure zain, bai eta afarigoxo-goxoa ere.

Lo egiteko antzina eraikiriko, baina orain berrizturiko Oregi etxera abiatuko gara, bertanoso ostatu ona emango baitigute.

Iris Corral, Dani Magalhaes eta Amaia Iribar

Turismo gida honetan, Muskizi buruz hitz egingo dizuegu: museoak,elizak,haren

gastronomia…

Muskiz,Bizkaiko kostaldeko mendebalde muturrean

dago.Barbadun ibaiak zeharkatzen duen herrialdea da

eta Zierbanarekin erdibanatuta dago, bertan La Arena

hondartza dago. Antzinatik izan da Enkarterriko

kontzejua.

Bizitatzeko monumentu aipagarrienak, hauek dira:

Muñatoizko Gaztelua:

Gaztelu hau,Lope Garcia Salazarrekoa gindu zuen eraikitzeko XIII.mendean

San Julian aldean.

Kubo formako dorre-gotorleku almenatua da.Bi barruti eta dorre bat dauzka.

Muñatoizko gaztelearen hurbil,San Julian parrokia bisitatzeko gomendatzen

dizuegu,Muskizeko zaharrena delako, XVI.mendean eraikita. Adierazgarriena

aurrealdeko fatxada da, harrizko gailurgurutze batekin.

Natura aldetik,Barbadun itsasadarra eta Areako hondartza dauzkagu, adin

guztietarako inguruak eta aisialdiaz gozatzeko.

La Arena hondartzatik gertu lo egin nahi baduzu,Buñatones hotelera joan

behan duzu XVIII.mendeko jauregia.Baina ,lasaitasuna bilatzen baduzue,Las

Palmeras nekazal hotelera hurbildu.

Urte osoan zehar hainbat jai daude,esaterako,Donibane eguna,hau da,herriko

jaiak,Ekainaren 24an.

Badakizu,herrialde lasaia,dibertigarria eta kulturala ezagutu nahi

baduzu,zatoz Muskizera,mota askotako ekintzak daude egiteko itxaroten

zaituzte eta!

IRAIA MARCOS ETA CRISTINA CARNOTA 4º

Karrantza Bizkaikomendebaldean kokatutako haranada, Enkarterrietakoa. Paisaia edereta berdeak bertan dira nagusi.Abereen paradisua, baitageologoena ere.

Lehenik eta behin, goizaaprobetsatuz, Karpin Aventurara jo dezakegu bidaia hasteko. Bertananimalia ugari ikusteko aukera izango dugu, baita antzinako dinosauroliluragarrien erreplikak ikusi. Ondoren, Karpinetik hurbil dagoen SanAndrés de Biáñez eliza-museo famatua ikustera abiatuko gara, haren hormapintura errenazentistak ikustera.

Bazkaltzeko ordua iristear dagoenez, Kontxa auzora hurbilduko gara,auso hau Karrantzako erdigunean kokatuta dago. Han edozein motatakoeuskal janaria zerbitzaten duten aparteko jatetxeakdaude.

Bazkal ondoren haran honen mendebalderatzjoko dugu, Pozalagua kobazuloetara hain zuzen ere.Hango estalaktita multsuak munduko handienak etaederrenak baitira. Kobetatik ateratzean bertakoingurune itzelaz gozatzeko aukera izango duguibilalditzo bat eginez.

Azkenik, El Molinar auzoan barrena, bainuetxe lasaigarri bateraailegatuko gara. Karrantza agurtu aurretik aparteko momentu bat izatekoasmoz.

Aitor March eta Ibone García

Asier Fernández eta Daniel Diez.

Sopuerta

Sopuerta, euskaraz Garape (Portuaren behealdean) Enkarterrietandago, Bizkaian, Euskal Herrian. Sopuerta Zalla, Galdames,Balmaseda, Artzentales eta Castro Urdialesen ondoan dago,Bilbotik 28 km-ra, 86 metrotara itsasoren gainetik.

Sopuerta Bizkaiko mapa batean.

Sopuertan gauza interesgarri batzuk ikusi ahal dira, adibidez, uztailaren hasieran,Mendebala egiten da. Mendebala urte guztietan egiten da, folk musikaren festibal batda.

Bestetik, hemen dago AbellanedakoEnkartazioen Museoa. XIV. Mendean eginzuten, baina ez dakigu urte zehatza, juntazkoetxea izateko. Geroago, 1994. urtean, museoabihurtu zen, historiazko erakusketakgordetzen, 10 geletan. 10 gela hauekgordetzen dute aurrehistoria XIV. menderaarteko historia.

Erromatar kalzada bat ere daukagu, I.mendean eginda, Pisuerga (Palentzia) CastroUrdialesekin (Kantabria) lotzen zuena eta 2

metro zabal dauka.

Urrutiaren Dorretxea ere daukagu, Sopuertanere. Urrutiaren etxe dorrea Ondasun Kulturalazela esan zuten BOPV publikatua.

Güeñesera heltzerakoan ikusiko dugun lehen tokia, Güeñeseko Udaletxea da. Antzinakojauregia daukagu aurrean, eta hau Güeñeseko lekurik dotoreena da.Udaletxetik ateratzerakoan, hiriaren bihotzera joango gara, Arenatzartera. Arenatzarteaire zabaleko museo bat da. Barrenean edozein motatako zuhaitzak daude, pagoak,haritzak, … dira haietako batzuk. Haien inguruan Koldobika Jauregiren eta Mari JoseRekalderen eta eskultore askoren eskulturak bereiz ditzakegu. Parkearen erdialdeanlasaitzen gaituen laku txiki bat dago, iturriekin. Bertan, parkean, urtean behin paperezkosoineko jantzien lNazioarteko leihaketa ospatzen da. Lan erakusketa egiten direnkristalezko etxe bat ikus dezakegu. Gauza horiek bisitatu ondoren, denbora pasatzeraedota aire freskoa hartzera joan gaitezke.

Parketik aterata, ibaia mirez dezakegu eta aurrera joanda, Elizara ailegatuko gara. OsoEliza dotorea, klasiko eta polita da Santa Maria eliza. Herriko plaza eta frontoiaElizaren albo-alboan daude. Elizaren beste aldean La Cuadra de Salcedoko jauregiaikusiko dugu.

Güeñes zeharkatzen duen bidegorritik joanda aisialdirako leku ikusgarri baterahurbilduko gara. Han denbora pasatzeko kartigna eta jatetxea ikus ditzakegu. Bidegorriajarraituz Santxo-Soloko herrira helduko gara eta bertan , San Martineko eliza baitaSantxo-Soloko aterpetxea ikusiko ditugu.Eguna primeran amaitzeko Errekako jatetxean afaltzeko eta hotelean deskantsatzekoaukera emango ditugute.

Artziniega Arabako ipar-medebaldean dagoen udalerriada.Inguru menditsu ederrakgustoko baldin badituzue, lekuaproposa aukeratu duzue.Euskal Herriko isurialdeanGorobel eta La Peña mendiakaurkituko dituzue, pixka batibiltzen, mendizaleak bazareteezin zarete Artziniegatik joanmendi horietara igo gabe.Beste egun batean ErretesTudelara joan zaitezkete.

Artziniegako herri bat da non La Iglesia izeneko kobazuloa dago bisitatxo bategiteko eta barruan gizakiaren hondakinak aurki ditzakegu.

Irailaren lehen igande guztietanArtziniegako merkatu Mediebala ospatzenda. Aprobetxatu igandea eta animazaitezte garai hartako (XV) jantziekinmozorratzera. Merkatu mediebalean, XV.mendeko lanak egitendituzte; artileak,buztinezko ontziak… eta gose bazareteez kezkatu, etxeko gaztak eta pastelak eresaltzendituzte. Animaliak ere ikusditzakezue merkatu ederhonetan.

Igandeetan meza santuaikusteko ohitura badaukazue,La Encina eliza baino lekupolitagorik ez duzue aurkituko.La Encina eliza, XII. mendekodekorazioa du, hau da, gotikoestiloa. Leku oso lasaia da,beraz, bere paiasaimenditsuarekin, eta txorienkantuarekin erlaxatuzaitezkete.

Julene eta Aroa.

ZUGASTIETA(LA ARBOLEDA)

Zugastieta edo bizkaiko balkoia ere deitua Espainiako harrobiustiategi garrantzitsuenetarikoenak ditu. Bertan baso eta mendi

ederrak ikus eta gozatu ditzakezu, baita laku itzelak ere.Zugastietara etortzera gonbidatzen zaituztegu!

La Arboledaren kokapena.

Bidai eta txango politak:

Barrio Nuevo-ko zelaietara ibilaldi bat egitera joan zaitezke. Hor talaiaikusgarri bat aurkituko duzu non Bilboko eskualde osoko ikuspegi izangoduzun.

Bitarratxo mendira joan zaitezke harrobi eta meategi interesagarriekinantzinako meatzari buruz ikasteko.

Zugastietan museoak ere badaude. Haietako batzuk Peñas Negras-ekoantzezpen museoa eta meatze museoak dira. Bietan esperientziaberriak eta interesgarriak aurki ditzakezu.

Horcasitas Jauregia

Zugastietan historian zehar bizi izan diren pertsonen etxetxo apalak etapenintsula osoko jendea hartu dituzten barrakoiak ikustera joan ahalzaitezke ere. Oso harrigarriak dira, antzinako jendearen bizitza ikustekoaukera ematen dizute eta. Hauen alboan burdinazko meatoki izugarribatzuk daude.

Beste irteera polita eta bitxia da Zugastietako Ostión lakuranzko bidaiada. Hauxe harrobi zahar bat izan zen, baina meatzariak joan zireneanhuts gelditu zen eta denborarekin urez betetzen joan da. Gidari batekinjoanez gero, honek lakuaren eta haren izenaren historio polita azalduahal dizu.

Familiako kirolariarentzat ere badago lekua Zugastietan. Bizkaiko ForuAldundiak golf zelai bat eraiki du, meatzari ingurumena babesten duena.

Golf zelaiaren alboan beste ekintza batzuk ere badaude. Haien harteandibertigarriena zaldiak alokatzekoa da. Hauekin bide guztietatik ibili etahaietaz gozatzeko aukera bikaina daukazu.

Ostión lakua.

Balmaseda Bizkaiko mendebaldean dago eta Enkarterietako hiriburua da.Bertara hurbildu eta herri honetan dauden haibat gauza interesgarri ikustera animatzenzaitugu.

Balmasedan monumentu ugari daude, esatebaterako San Severino eliza, XV, mendekoaeta Balmasedako plaza nagusian aurkitzen da.

Elizaren ondoan Balmasedako Udaletxea dago

Jauregi bat baino gehiago daude, UrrutiaJauregia edo Horcasitas Jauregia kasu.

Baina dudarik gabe, Balmasedako monumenturikgarrantzitsuena eta aipagarriena Zubi Zaharra da. Cadagua ibaia zeharkatzen du, etaKristo eta San Lorenzo auzoak lotzen ditu. Erdi Aroan izan zen eraikia eta aduanamoduan erabiltzen zen.

San Roke Eliza ikustea gomendatzen dizuegu, Kolitzamendiaren gailurrean aurkitzen da, 874m-tara.

Ostatua hartu nahi baduzue, Kolitza aterpetxea aurkidezakezue elizatik oso hurbil.

Santa Clara Komentua ere aipagarria da, gaur egunSan Roke Hotela dena. Bertan jatetxea dago, bijantokiekin, 150 pertsonentzako lekua dutenak.Balmasedako Alde Zaharrean aurkitzen da.

San Roke Eliza

Horcasitas Jauregia

San Roke Eliza

Balmasedan ere museo batzuk aurikitu ditzakegu, adibidez Pasioaren interpretazioMuseoa, San Roke Hotelean bertan edo Balmasedako Historiaren Museoa.Azken hau gure ustez oso interesgarria eta garrantzitsua da Balmasedako historiaeta hainbat bitxikeri jakiteko. San Joan Moraleko elizan aurkituko duzue.

Balmasedako beste ezaugarri ezagun bat, BoinasLa Enkartada Museoa da. Txapel-lantegi zaharrabat zenean dago kokatuta eta lantegiaren historiaazaltzen da bertan, edo hainbat erakusketaantolatzen dituzte. El Peñueco auzoan dago.

Beste alde batetik, jairik aipagarrienak dudarikgabe San Severino eta Balmasedako ErdiAroko Azoka dira.

San Severino aurten urriaren 22-tik 30-era da eta bertan Balmasedan oso ezagunaden Putxera Lehiaketa ospatzen da.

Erdi Aroko azoka Maiatzaren 14a eta 15aartean ospatzen da. Ezaguna da osoikusgarria delako, jende guztia mozorrotutaikusi ahal izango duzulako eta herria ErdiArora bueltatu dela ematen du.

Interesa dutenentzat, BalmasedatikSantiagoko Bidea pasatzen da, konkretukikostaldeko bidea.

La Enkartada Museoa

Bilbotik Balmasedara 33 kmdaude EnkarterrietakoAutopista hartuta,Sodupetik eta Zallatikigarotzen.

Balmaseda

Bilbo