ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ A.1.4 ΑΝΑΚΡΙΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΧΑΡΤΕΣ Οι χάρτες χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο και από όλους τους ανθρώπους , γιατί προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα . Τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα των χαρτών είναι Αναγνωρίζονται και διαβάζονται από όλους τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο , ανεξάρτητα από την γλώσσα που μιλούν . Επιτρέπουν την απεικόνιση οποιουδήποτε τμήματος της επιφάνειας της Γης , ανεξάρτητα από το μέγεθος του Επιτρέπουν την αποθήκευση πολλών πληροφοριών σε μικρό χώρο Επιτρέπουν την άμεση σύγκριση διαφορετικών τοπίων και τον προσδιορισμό των στοιχείων τους που μας ενδιαφέρουν . Οι χάρτες είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι στην καθημερινή ζωή , επειδή παρέχουν τρία βασικά είδη πληροφοριών : Πληροφορίες για την γεωγραφική θέση των σημείων του χώρου ( π.χ που βρίσκεται ένα νησί , μια πόλη , ένα βουνό κ.λ.π ) Πληροφορίες για τα φαινόμενα και τις λειτουργίες που συμβαίνουν μέσα στον χώρο ( π.χ αν υπάρχουν λιμάνια ή αεροδρόμια , ποιες είναι οι μικρές ή οι μεγάλες πόλεις κ.ά) Πληροφορίες για τις σχέσεις μεταξύ της θέσης και των φαινομένων ( π.χ η χάραξη και η κατασκευή ενός οδικού άξονα σε μια περιοχή καθορίζονται από το ανάγλυφο της )

Τα παραπάνω εξηγούν γιατί , με την βοήθεια των χαρτών , με τον συνδυασμό των πληροφοριών τους και με την διατύπωση των κατάλληλων ερωτήσεων , μπορούμε να δώσουμε κάποιες απαντήσεις και ερμηνείες σε θέματα που σχετίζονται με τον χώρο και τον άνθρωπο .Όταν μελετάμε έναν χάρτη όταν τον «ανακρίνουμε» , είναι πολύ σημαντική η λογική σειρά των ερωτημάτων που πρέπει να τεθούν για να απαντηθούν από την μελέτη του . Η σειρά αυτή είναι η εξής : Τι παρουσιάζει ο χάρτης ; ( ποιο φαινόμενο ή διαδικασία ) Που ; ( σε ποιον χώρο ) Πως ; ( πως είναι κατανεμημένο στον χώρο το φαινόμενο ή η διαδικασία που εξετάζεται ;) Γιατί ; ( πως εξηγείται αυτή η γεωγραφική κατανομή ;) Που αλλού ; ( σε ποια άλλη περιοχή του κόσμου παρατηρούμε παρόμοια κατανομή ; )

ΜΑΘΗΜΑ Α.1.5 ΠΟΙΟΝ ΧΑΡΤΗ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΩ Οι χάρτες είναι πολύτιμα εργαλεία για την μελέτη ενός τόπου . Με τους χάρτες μπορούμε να : Α) εντοπίζουμε τόπους στην επιφάνεια της Γης Β) ταξιδεύουμε Γ) παίρνουμε αποφάσεις που σχετίζονται με τον χώρο Μια περιοχή δεν απεικονίζεται με ένα μόνο είδος χάρτη . Οι χάρτες είναι εργαλεία μελέτης μιας περιοχής και κατασκευάζονται για να καλύψουν τις ανάγκες πληροφόρησης που έχουμε .Οι πληροφορίες όμως που μπορεί να αναζητούμε είναι πολλών ειδών .Επομένως για την ίδια περιοχή υπάρχει μεγάλη ποικιλία χαρτών , ανάλογα με τις πληροφορίες που μας ενδιαφέρουν.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Άρα δεν υπάρχει ένας χάρτης που να δίνει όλων των ειδών τις πληροφορίες για έναν τόπο . Οι χάρτες με κριτήριο τις πληροφορίες που μας παρέχουν μπορούν να χωριστούν σε δυο μεγάλες κατηγορίες : Α) στους γενικούς χάρτες ή χάρτες γενικής χρήσης Β) στους θεματικούς χάρτες γενικούς χάρτες ή χάρτες γενικής χρήσης ονομάζουμε εκείνους που διαθέτουν μεγάλη ποικιλία πληροφοριών και για αυτό τον λόγο χαρακτηρίζονται από μεγάλη ποικιλία συμβόλων . Χάρτες γενικής χρήσης είναι οι τοπογραφικοί χάρτες , οι χάρτες αναγλύφου , οι πολιτικοί χάρτες κ.λ.π χάρτης αναγλύφου ονομάζεται ο χάρτης που παρουσιάζει τα βουνά , τα νησιά , το υψόμετρο , τα ποτάμια , τα ακρωτήρια , τις χερσονήσους και γενικά ότι αφορά το φυσικό περιβάλλον μιας περιοχής . πολιτικός λέγεται ο χάρτης που παρουσιάζει τις πόλεις , το οδικό δίκτυο , τις βιομηχανικές μονάδες , τα λιμάνια , τις σήραγγες , τις γέφυρες και γενικά ότι αφορά τα ανθρώπινα έργα , δηλαδή το ανθρωπογενές περιβάλλον μιας περιοχής . θεματικούς χάρτες ονομάζουμε εκείνους που παρουσιάζουν συνήθως ένα συγκεκριμένο θέμα .Θεματικοί χάρτες είναι οι χάρτες βροχοπτώσεων , θερμοκρασιών , παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας κ.λ.π οι Θεματικοί χάρτες δεν έχουν απαραίτητα ένα σύμβολο π.χ στους θεματικούς χάρτες ανήκει και ο παραγωγικός χάρτης που έχει ποικιλία συμβόλων ( π.χ για τα κηπευτικά , , τα αιγοπρόβατα , τα δημητριακά , τα αλιεύματα κ.λ.π ) τα επτά βήματα για την κατασκευή ενός θεματικού χάρτη είναι τα ακόλουθα :

1) επιλογή του θέματος του χάρτη 2) συλλογή αξιόπιστων πληροφοριών 3) επιλογή πληροφοριών που θα απεικονιστούν στον χάρτη 4) επιλογή του κενού χάρτη πάνω στον οποίο θα απεικονιστούν οι

πληροφορίες 5) επιλογή κατάλληλων χαρτογραφικών συμβόλων για κάθε τύπο

δεδομένων 6) σχεδιασμός και οργάνωση του χάρτη 7) αξιολόγηση του χάρτη