Erges Haka - uamd.edu.al · nje dhimbje e njejte por ne fosa iliake sinistra (mundesi per divertikuloze te kolonit) apo dhimbje nen harkun brinjor te djathte (mundesi për kolecistit

Erges Haka

Page 1 Abdomeni akut/Ileusi.Kujdesi infermieror

REPUBLIKA E SHQIPËRISË UNIVERSITETI “ALEKSANDER MOISIU ’’ DURRES

FAKULTETI I STUDIMEVE PROFESIONALE

DEGA:INFERMIERI KIRURGJIKALE

MASTER PROFESIONAL

TEMA:ABDOMENI AKUT/ILEUSI.KUJDESI INFERMIEROR

PUNOI:ERGEST HAKA UDHEHEQESI SHKENCOR

DR.MED.ENDRIT SINA

Erges Haka


PËRMBAJTJA

OBJEKTIVAT………………………………………………………….1

Qëllimi infermieror………………………………………………………2

HYRJE………………………………………………………………….3

Abdomeni akut.Përkufizimi ……………………………………………4

Etiologjia …………………………………………………………………………………………………………5

Klinika………………………………………………………………………………………………………………8

Diagnoza…………………………………………………………………………………………………………11

ILEUSI/Fizpatologjia dhe shenjat klinike…………………………………………………………14

Diagnoza…………………………………………………………………………………………………………18

Trajtimi……………………………………………………………………………………………………………23

KUJDESI INFERMIEROR……………………………………………………………………………………23

STUDIME STATISTIKORE………………………………………………………………………………….35

KONKLUZIONE/REKOMANDIME………………………………………………………………………43

ABSTRAKT/FJALET KYCE……………………………………………………………………………………44

LITERATURA………………………………………………………………………………………………………44

Objektivi infermieror

1-Objektivi i infermierit është të përcaktoj dhe dallojë ato raste që duhen operuar patjetër, duke

parandaluar një keqësim te gjëndjes nga ata të sëmurë që nuk duhen operuar.

2-Marrja e vendimit për operim nënkupton një siguri për shkakun që ka dhënë abdomeni

akut,por kjo jo gjithmon është e domosdoshme.

3-Rëndësi ka që infermieri bazuar në të dhënat që ka për të sëmurin ta fusi atë në një nga tre

kategorit e mëposhtme:

-Duhet operuar patjetër

Erges Haka


Operacioni për momentin nuk është i nevojshëm por duhen grumbulluar të dhënat te reja dhe i

sëmuri ndiqet ne dinamikën për te parë në se ka nevojë per trajtim kirurgjikal.

-Operacioni nuk është i nevojshëm.

Qëllimi infermieror

Qëllimi është mbajtja e qetë e pacientit, mbahet në normë gjëndja e përgjithshme dhe integriteti

i lëkurës ,ulja e temperatures maksimale, mbajtja e pulmonëve ritmike dhe normale, abdomeni

duhet të jetë i butë dhe i tejdukshëm, plaga duhet të jetë e paster.

Hyrje

Në emertimin abdomen akut bëjne pjesë një sërë gjëndjesh klinike që kanë karakter urgjence

dhe që kanë të përbashkët një simptomatologji me dhimbje të forta abdominale.Shpesh është

përdorur si sinonim i abdomenit kirurgjikal, por mjekimi kirurgjikal nuk përbën zgjidhjen e

vetme të këtyre formave që jo rrall, kalojnë me terapi mjekësore (te paktën përkohesishtë). Në

fakte perfaqson shfaqen e një procesi patologjik akut në dëme të njërit prej organëve të

ndodhura në brëndësinë abdominale apo retroperitoneumit. Ai përbën rreth 10% të shkaqëve të

shtrimit ne spital me urgjencë. Ky është një fenomen i zakonshëm që shpesh paraqitet me një

kuadër klinik dramatik aq sa ti inponoj mjekut nevojën e përcaktimit të sëmundjes sa me shpejt

dhe saktë të jetë e mundur, tek shtrati i te sëmurit. Në faktë është për tu patur parasysh se, në

evolucionin natyral të simptomave të tilla, shpesh prognoza është e rezervuar, por mund të

ndikohet në mënyrë pozitive nga një ndërhyrje e menjëhershme mjekësore. Për arsye

diagnostike grumbullimi dhe interpretimi i të dhënave të anamnezës dhe të shenjave fizike merr

Erges Haka


një rëndësi të madhe, sepse të nënvlersosh infeksionet abdominale që kanë si emërtues të

përbashkët simptomën "dhimbje"është jashtezakonishte e gabuar.

Shkaqet më të zakonshme të abdomenit akut kirurgjikal janë:

• -ileusi

• -apendisit akut

• -kolecistit akut

• -kolangjit

• -divertikuliti

• -empiema e kolecistes

• -pankreatiti

• -hepatiti

• -sëmundjet infektive te pelvisit

• -koloni i irrituar

• -vaginizmi

• -infarkti splenik

• -infarkti hepatik

• -kist ovarik, etj.

ABDOMENI AKUT

Përkufizimi:

1-Abdomeni akut është termi mjekësor i përdorur për dhimbje abdominale që shfaqen pa pritur

dhe është kaq e fortë sa të detyron që të shkosh ne spital, për ndihmë mjekësore.

2-Abdomeni akut është një proces patologjik akut ne dëm të njërit prej organëve të ndodhura në

brendësine abdominale apo të retroperitoneumit.

Erges Haka


3-Në abdomenin akut përfshihen nje sëre shenjash klinike që kanë karakter urgjence dhe që

kanë të përbashkët një simptomatologji dhe dhimbje të forta abdominale, dhe në ndryshime nga

gjëndja bazë.

4-Eshtë një gjëndje që kërkon një gjykim imediat ose një vendim për të menaxhuar këtë

gjëndjen.

Dhimbja abdominale mund të tregojë për kushte serioze të shumta, disa prej të cilave kërkojnë

ndihmë imediate mjekësore ose kirurgjikale.

Këtu dhimbja shumë e fortë shfaqet në pacientët që kanë qenë shumë mirë me përpara, dhimbja

persiston me e gjatë se 6 orë dhe zgjat afërsisht 7 ditë.

Etiologjia e abdomenit akut.

Pacientët adult janë vlerësuar dhe ekzaminuar objektivisht,subjektivisht,të dhënat

imazherike,laboratorike,ndarja midis seksit dhe moshës.

Klasifikim i pare:

Erges Haka


Shkaqet e pergjithshme te abdomenit akut mund të ndahen ne 6 kategori te mëdha:

• -Inflamatore

• -Mekanike

• -Neoplazike

• -Vaskulare

• -Defekte kongenitale

• -Traumatike

Klasifikimi i dytë:

Shkaqet e abdomenit akut sipas organeve përkatse:

• -Hernia

• -Gastroenteritis viral

• -Apendicitis

• -Pankreatitis

• -Divertikulitis

• -Gastritis etj.

Shkaqet

1 Inflamatore ndahen ne dy nëngrupe:

a-bakteriale

b-kimike

2-Mekanike përfshin disa raste si:

a-hernjet e inkanceruara

b-adezionet postoperatore

Erges Haka


c-atrazia etj

- është më e shpeshtë te karcinoma e kolonit

3-Vaskulare përfshin:

a-embolin arteriale mezenterike

b-nekroz ose gangren e zorres

4-Shkaqet traumatike

Më e shpeshtë është ruptura splenike

5-Kongenitale

Perben nje emergjencë kirurgjikale ndonjëherë në minutat e para te lindjes.

(atrazia duodenale, hernia diafragmale)

Dallimi midis sëmundjeve të perfshira në emergjencën kirurgjikale dhe jo-kirurgjikale të

abdomenit akut.

Kirurgjikale

Kolecistiti akut

1-Katastrofike

Ruptura spontane ose traumatike e një organi kavitar (ulcera peptike)

Ruptura e një organi solid zakonisht traumatik me hemorragji masive (spleni, hepari, veshka)

Okluzioni vaskular akut (aksidentet mezenterike)

Erges Haka


Hemoragji masive, ulcer peptike, varicet ezofageale.

2-Kolik

Obstruksion intestinal akut

Apendiciti akut (kolik nga prania e një pjesë fekale në lumen).

3-Inflamacioni

Apendiciti akut

Divertikulitis akut.

Masat jo-kirurgjikale te kategorive inflamatore

Tek një femijë me temperatur të lartë dhe dhimbje abdominale mund të kete adenitis mezenterik

akut 80% te rastëve pervec rastit te apendisitit.

Kjo lidhet me një faringitis akut dhe shpesh ka leukocitoze 15000-20000/mm] dhe nuk kërkohet

ndërhyrje kirurgjikale.

Enteritis regjional është nje inflamacion granulomatoz i ileumit terminal i karakterizuar me

humbje peshe,diarre,krampe abdominale.

Trajtimi medikal është simptomatik dhe mbështetes.

Inflamacioni akut pelvik me trajtim mjekesor me antibiotik.

Klinika

1-Dhimbja

Lokalizimi dhe karakteri i dhimbjëve janë me rëndesi të vecantë ne diagnozën diferenciale të

obstruksionit intestinal.

2-Crregullimet gastrointestinale

-vomitus

Erges Haka


-munges e oreksit

-nauze

3-Gjëndja e pergjithshme

E rënduar, pulsi i shpejtuar, i dobësuar, temperatur e lartë e trupit, meteorizma, defanci

muskular.

Dhimbja e abdomenit akut

Dhimbja ështe e ashpër me krampe abdominale, me intervale që quhen në një emërtim-dhimbje

kolike.(obstruksion), e vazhdueshme (inflamatore), akute e fortë (parientale).

Burimet e dhimbjes

1-Dhimbje viscerale

Mund te jenë dhimbje kolike si pasojë e kontraksionëve muskulare e organëve si zorra, dhe

-dhimbje nga tendosja e murit te organëva kavitare si fshikeza e temthit, kapsula e organëve

solide që është një dhimbje e vazhdueshme dhe e shurdhët.

Ndjenja e dhimbjes nuk lokalizohet ekzaktesishte nga i sëmuri.

Ne dhimbjet viscerale, infermieri duhet të dallojë midis një dhimbje që shfaqet me intervale të

rregullta (ileus, diarre) dhe dhimbjes që vjen nga distensioni, që është një dhimbje e

vazhdueshme (kolike, biliare, renale).

2-Dhimbja perinatale

E ka origjinën ne murin e barkut duke filluar nga poshtë lëkures deri në peritoneum.

Janë dhimbje që lokalizohen me saktësi.

Erges Haka


-Dhimbje nga irritimi peritoneal është ne varësi te shfaqes së peritoneumit që është përfshire në

procesin inflamator.

-Ne abcese, dhimbja është e lokalizuar, kurse në një ulcer të perforuar është e gjeneralizuar.

-Prania e gjakut jep irritim peritoneal ,bën qe barku të jetë i dhimbshëm por jo bark (derras).

-Kur inflamacioni përparon dhe organi është në kontakte me peritoneumin e murit të

përparshëm të barkut, shfaqen dhimbjet e lokalizuara.

3-Dhimbjet e irradiuara

Ne këtë rast, dhimbja fillon në një vend dhe perhapet në një tjetër, ndersa dhimbja ne vendin

fillestar vazhdon te jete.

Përmendim dhimbjen me origjinë nga pankreasi qe përhapen ne shpinë, në kolikat renale

dhimbjet ne meshkuj perhapen në testin dhe në regjionin inguinal, kurse te femrat ne labia

pudenta major

4-Dhimbja e lokalizuar

Nje dhimbje ne fosa iliake dekstra, (mundësi për apendisit akut) duhet vleresuar ndryshe nga

nje dhimbje e njejte por ne fosa iliake sinistra (mundesi per divertikuloze te kolonit) apo

dhimbje nen harkun brinjor te djathte (mundesi për kolecistit akut).

5-Dhimbja jashtë barkut

6-Dhimbje të stimuluara

(Sindromi Munchausen dhe të sëmuret e droguar)

Çrregullimet gastro-intestinale

Te vjellat

1-Koha

Erges Haka


Në obstruksionin GI te sipërm është I shpejtë

Në obstruksionin GI te poshtëm është I vonshëm.

2.Karakteri i përmbajtjes

Ne ulcer ka gjak

Ne obstruksionin e ampula vater ka bile.

Ne obstruksionin intestinal mekanik ka fekale.

3.shkaku

Ndodh më shpesh nga crregullimet metabolike dhe nga ushqimet e ndryshme.

Mungesa e oreksit dhe nauzeja.

Shpesh nuk kanë lidhje specifike me shkakun e sëmundjes.

Diarrea

Më e zakonshme në gastroenteritin akut ose helmimin ushqimore, por edhe kur shoqëron

apendesitin dhe lezione inflamatore të intestinit.

Konstipacioni

Progressive ne karcinomen e kolonit.

DIAGNOZA

Ekzaminimi fizik

Ndihmon ne vendosjen e diagnozës, për të derminuar shkakun e urgjences, për ta klasifikuar

pacientin si një rast për tu operuar dhe për të bërë një plan te menaxhimit te situates.

Përfshine:

1.inspeksionin

Erges Haka


2.palpacionin

3.auskultacionin

4.perkusionin

KESHILLE

1-Stafi infermieror, i praktikës së përgjithshme duhet te njohi simptomatologjinë e abdomenit

akut.

Ne bazë të anamnezës dhe ekzaminimit fizik te të semurit, apo edhe nëse dyshohet për abdomen

akut, duhet menjëher ta udhezoj ne spital.

2-Percaktimet kryesore para marrjes së vendimit për operacion janë:

-Shikimi i përgjithshem klinik i te sëmurit.

-Monitorimi i PA-së

-Monitorimi i FK-së

-Monitorimi i FR-së

-Monitorimi i temperaturës së trupit

-Sigurimi i një rruge venoze periferike dhe marrja e solucionit fiziologjik rehidrues.

-Kontrolli i sasisë e cilesisë se diurezës

-Mbledhja e të dhënave në lidhje me patologjinë .

-Analizat laboratorike

-Rendgenografia e zemres, pulmoneve dhe abdomenit.

-EKG

-CT (skaner)

Erges Haka


-Ultrasonografia e organëve abdominale e në raste nevoje edhe punksioni abdominal.

3-Duhet te shmangim një rrisk të panevojshëm nqs problemi i pacientit nuk është kirurgjikal

duke mos e operuar.

-Kështu rrisqet shtohen tek moshat e mëdha duke iu bashkangjitur sëmundjeve të mëparshme.

-Por nqs pacienti nuk operohet dhe i percaktohet nje terapi e gabuar,ai perseri është i rrezikuar.

Erges Haka


Nga të gjitha semundjet që perfshin abdomeni akut, ne do të trajtojmë obstruksionin intestinal

(ileusi)

ILEUSI

Ileusi, obstruksioni ose okluzioni intestinal ,kanë të njejten kuptim dhe tregojnë për një

ndërprerje te tranzitit intestinal. Shkaqet që cojnë në ndërprerje të tranzitit intestinal janë të

shumta, te lokalizuara ne segmente të ndryshme të intestinit.

Erges Haka


Manifestimet klinike janë të menjëhershme ose graduale ne varësi të nivelit dhe shkallës së

pengesës ndaj emërtimi i ileusit i atribuohet shkakut.

Fiziopatologjia

Ndryshimet fiziopatologjike që ndodhin në organizem janë thuajse të njëjta për të gjitha llojet e

ileuseve. Fillimisht zorra per të shtyrë përmbajtjen intestinale shton tkurrjet e saj (peristaltiken).

Shtimi i peristaltikes mbi pengesën con në dhimbje,në formë kolike. Valët e hiperperistaltikës

që ndeshen me pengesën mekanike cojnë në zgjerim të anses mbi penges.

Krahas zgjerimit ansa mbushet me permbajtje intestinale të ujshme, e cila con në rritje te

presionit intraluminal, që nxit hipersekrecion nga ngacmimi i mbaresave nervore te zorrës.

Në këtë menyrë krijohet një rreth viskoz, rritet grumbullimi i gazëve dhe përmbajtjes se zorrës

mbi pengesën që con në distension abdominal, i cili është më i shprehur dhe uniform në

pengesat e poshtme, ndërsa mungon në pengesat e sipërme, ku barku është i leshtë dhe i

ekskavuar.

Grumbullimi i lëngjeve mbi penges dhe të vjellat cojne ne dehidrim.Ne format e avancuara, nga

rritja e permabilitetit te pareteve të zorrës, ka ekstravazim lëngjesh edhe ne kavitetin abdominal.

Në varësi të segmentit të zorrës që përfshihet në penges ndodh kalimi për diapedeze i bakterëve

intestinal në kavitetin e lirë peritoneal, që rezulton në kontaminimin e likidit intraabdominal.

Rritja e presionit endoluminal sjell staze venoze, rritje te permabilitetit te enëve të gjakut,

infiltrim hemorragjik te pareteve.

Këto dy faktor, rritja e presionit dhe vatrat hemorragjike, cojnë në ishemi të pareteve te zorrës

dhe më tej në perforacion i cili mund te shkaktohet dhe nga prania e trupave te huaj në ushqime,

si dhe nga rritja e presionit endoluminal mbi pengesë.

• Klasifikimi

Erges Haka


Ka disa klasifikime të ileusit, me i përgjithshem është ai që e ndanë ileusin në: mekanik dhe

funksional.

Ileusi mekanik quhet ai që shkaktohet nga pengesat mekanike. Ky ileus ndahet në obturativ, kur

nuk ka penges të qarkullimit të gjakut.

Në varësi të lokalizimit të pengesës ileusi mekanik mund te jetë; ekstraluminal, luminal dhe

endoliminal.Pengesat mekanike më të shpeshta me lokalizim jashtë lumenit te zorrës janë

aderencat, që mund të cojnë në torsion apo brilje, herniet e paretit abdominal të inkarceruara,

herniet e brëndshme, tumorret e ndryshme që komprimojne paretet e zorrës (perianale), janë

anomalit e lindura që manifestohen heret pas lindjes, ngushtimet pas iskemive të pareteve të

zorrëve, stënozat post operatore pas rrezatimeve, TBC intestinal, tumorret e zorrëve.

Pengesat mekanike që shkaktojn ileus me origjinë endoluminale janë askaridoza, gurët biliar,

bezoaret etj.

Të gjitha këto shkaqe japin penges te plotë (ileus akut) ose te pjesshëm që quhet edhe

subokluzion.

Tabela 1. Tipet e ileuseve

Mekanik Funksional

Ekstraluminal Luminal Intraluminal Paralitik Spastik Vaskular

Aderencial

Hernie e

paretit

Tumoret

Hernie

interne

etj

Tumoret

Stenozat

TBC

Semundje e

rreyes

Etj

Parazitozat

Guret biliar

Bezoaret

Invaginacionet

etj

Postoperator

Peritonitet

Traumat

Nitrogen

etj

Spazmofili

VSS

Metabolik

etj

Trompoza

Arteriale dhe

venoze.

Erges Haka


Shenjat klinike

Okluzioni intestinal në formen e tij klasike karakterizohet nga një tetraede klasike qe perfshin:

1-Dhimbje ne forme kolike me meteorizma.

2-Ndërprerjen e eleminimit te gazëve dhe fecëve.

3-Te vjella

4-Prani te niveleve hidroaerike ne Ro-grafi.

Tabela 2 Nxjerrja e përqindjes se pacientëve ne bazë të shenjave klinike.

Nr.rendor Dhimbje ne

forme kolike

Nderprerja e

eliminimit te

gazeve dhe

feçeve

Te vjella Meteorizma

30 25 8 16 3

% 83% 26% 53% 10%

-Dhimbja është shenja kryesore e ileusit intestinal, ajo është element diagnostik i rëndesishëm

në disa raste, në varësi te saj ze 83% dhe gjykohet per llojin e ileusit.

Ileusi karakterizohet nga dhimbje me nderprerje (ne forme kolike). Periudha e dhimbjes perkon

me valen e peristaltikes, ndërsa ajo e qetësis me uljen e valës peristaltike.

Dhimbjet në format që shoqërohen me nekroz janë të pa ndërprera.

-Të vjellat, në fillim janë reflektorë, me përmbajtje ushqimore, ndërsa më vonë bëhen biliare

dhe më vonë fekaloide.

Erges Haka


Të vjellat janë të shpeshta dhe të paketa me sasi në ileuset e sipërme, ndonjëher hemorragjike

sic ndodh në invaginacionet jejuno-gastrike dhe në hernien e Petersen.

Në ileusin e zorrës së hollë janë më të bollshme dhe me ngjyrë jeshile të errët "stazike".

Në pengesat e lokalizuara në zorrën e trashë janë të vonshme, të bollshme dhe fekaloide.

Të vjellat lehtësojne të sëmurin, mbasi ulin dimesionin intestinal.

-Mos eleminimi i feceve dhe gazeve, eshte shenja kryesore e ileusit intestinal.

Ne fillim ndodh ndalimi i eleminimit te gazëve dhe më vonë i feceve mbasi pacienti mund të

eleminoj përmbajtjen fekale të segmentit poshtë pengesës.

-Meteorizmi, mos eleminimi i feceve dhe gazëve con në fryrje te abdomenit, meteorizem, i cili

mund të jetë asimetrik ose uniform në varesi të llojit te ileusit. Në rastet me ileus aderencial

strangulativ, kur aderenca perqafon disa ansa, ai mund të jetë i lokalizuar. Distensioni është

uniforme dhe më i shprehur në pengesat e lokalizuara në kolonin e majte dhe rektum.

Diagnoza

Tek një i sëmure që mendohet për ileus intestinal duhet të saktesojmë:

1-A kemi të bëjmë me ileus?

2-Nqs po, cfarë ileusi eshte?

3-Cila është mënyra e lezionit që ka shkaktuar obstruksionin?

4-A kemi granulacion, përcaktimi i këtij elementi ka rëndesi vitale?

5-Cila është gjëndja e përgjithshme e të sëmurit, gjëndja e sistemeve te tjera?

Nje pjesë sqarohet nga të dhënat e anamnezes dhe një pjesë marrin pergjigje nga ekzaminimet.

Erges Haka


a-Në ispeksion, në fazat e para te sëmundjes dhe gjëndja e përgjithshme nuk japin shumë

informacion. Në fazën kur është instaluar klinika konstatojmë shenjat e dehidrimit, gjuhën dhe

lëkuren e thatë, fryrje të barkut, ndërhyrje të meparshme kirurgjikale, hernie, si dhe valet e

peristeltike.

b-Palpacioni

c-Auskultacioni

d-Shenjat radiologjike

e-Echografia

f-Pasazhi intestinal

g-Fibrokolonoskopia

h-Irigoskopia dhe Irigografia

i-CT dhe MRI

j-Ekzaminimet laboratorike.

Diagnoza sipas mekanizmit te ileusit

Eshtë shumë e rëndësishme të njohim mekanizmin, mbasi ai percakton shkallën e urgjencës dhe

vendimin për ndërhyrje kirurgjikale. Shkaku i ileusit është një pengese, që keërkone ndërhyrje

kirurgjikale, por natyra e urgjencës është e ndryshme, nese kemi te bëjme me ileus obturativ

strangulativ. Anamneza pyetjet janë element i rëndesishem për ti dalluar.

Ileusi strangulativ

Dhimbja shfaqet menjëher ,është e fortë, e vazhdueshme dhe violente, sepse ka natyrë

iskemike. Vitaliteti i anses intestinale kompromentohet nga kompresioni i trungut vaskular.

Erges Haka


Rreziku është nekroza dhe peritonitis nga perforacioni. Dhimbja mund të shoqerohet me kolaps

te hershëm.

Inspeksioni vë neë dukje meteorizem asimetrik,në askultacion ka heshtje dhe në palpacion

dhimbje te provokuara. Ne radiologji vërehen anse intestinale dhe nivel hydroaerik.

Ileusi obturativ

Dhimbja është në forme kolike intermitente, dhimbjet e pa qarta, "vage", shtohen

progresivishte, duke arritur në maksimum. Më pas dhimbja ulet progresivishte dhe shoqerohet

me një periudhë qetesie.

Në ispeksion, në pacientët e dobët, mund të vërehen valë hiperperistaltike.

Shpesh degjohën zhurma të valeve që shkaktohen nga spostimi i lëngjëve dhe gazeve në

lumenin intestinal. Kur pengesa nuk është e plotë dhimbjet pakësohen progresivishte.

Diagnozat ne varësi te nivelit te pengesës.

Argumentet klinike në favor të nivelit të pengeses së zorrës së hollë apo të kolonit janë;

1. Në favor të pengeses së zorrës së hollë ;

• Të vjella të hershme

• Ndalimi i gazëve dhe fecëve me vonesë

• Shenjat e dehidratimit janë më të shprehura

2-Në favor të pengeses së zorrës së trashë :

• Të vjella më të vonshme

• Ndalimi i gazeve dhe feceve heret

• Shenjat e dehidrimit të moderuara.

Specifikat e ileuseve

Erges Haka


Ileusi aderencial mund të jetë i hershem, i vonshëm, ose perserites (recidivues).

Eshtë forma më e shpeshtë e ileusit, te sëmuret kanë cikatrice të laparatomive të mëparshme.

Aderencat zhvillohen kryesisht pas ndërhyrjëve kirurgjikale poshtë mezokolonit si p.sh. pas:

• -apendektomis

• -kirurgjis së zorrës së hollë

• -kirurgjis së kolonit

• -ndërhyrjeve gjinekologjike

• -peritoniteve dhe laparatomive për shkaqe te tjera.

*Në formimin e aderencave luajn rol:

• -inflamacioni

• -drenazhet

• -veprimet traumatike

• -pudra e dorezave

• -koleksionet poste operatore.

Aderencat që formohen në periudhen e hershme postoperatore janë të shkrifta, nuk japin

strangulacion. Ato perthyejne ansat e zorres së hollë, duke penguar kalimin e përmbajtjes

intestinale, me pasojë ileusin.

Ileusi i vonshëm mund të ndodhë disa muaj ose vite pas nderhyrjes kirurgjikale. Aderencat në

këto raste organizohen, bëhen si kordone të fortë, me pamje te zbardhur, me trashesi që variojne

nga fije të holla deri në fije shkrepse.

Ato mund të jenë te pranishme në kavitetin abdominal dhe të mos ndërlikohen me ileus.

Kur japin ileus aderencat e forta "perqafojnë" një segmente të zorrës se holle, duke e

stranguluar dhe rrotulluar zorrën perreth saj. Nëse nuk nderhyhet ne kohë jep nekroz intestinale.

Erges Haka


Individët e vecantë që kanë "tendencë" për formim aderencash, i nënshtrohen ndërhyrjeve

kirurgjikale te përsëritura.

Deri sot asnjë teknik kirurgjikale nuk ka zgjidhur shmangien e ileusit aderencial.

Kohet e fundit , për të shmangur aderencat, ëerdoret lënia në kavitet e solucioneve me acid

hialurinik. Menyra më e mire për te shmangur ileusin, mendohet të jenë disa detaje teknike.

Sipas manifestimeve klinike invaginacioni mund te jetë:

1-akut

2-intermitent

3-solitar

4-multipel

Invaginacionet emertohen në varesi të segmentit që invaginohet:

1-Jejuno-gastrik, është shumë i rrallë dhe shfaqet në të sëmuret që i janë nënshtruar rezeksionit

gastrik.

2-Ileu-ileal dhe ileo-jejunal, kur segmentet respektiv futen brënda njëri-tjetrit.

3-Ileo-kolik, kur futet ileumi në cekum.

4-Kolo-kolik, kur koloni futet në kolon.

Invaginacioni ndodh kryesisht tek femijët, kur kalojnë nga ushqimi me gji ne ushqim të

zakonshem.

5-Ileusi biliar është shumë i rrallë.

Erges Haka


Në grafi abdomeni direkte dallojmë 3 shenja:

1-ileus te zorrës së hollë

2-aerobili

3-kalcifikime të rrumbullakosura në fosen iliake të djathtë

Ekografia vlerëson gjëndjen e kolecistes dhe gureve biliar.

Trajtimi

Eshtë laparatomia urgjente, heqja e kalkulit me enterotomi dhe suturimi i saj. Nuk manipulohet

në fistulat dhe rruget biliare, për shkak të gjendjes së shkaktuar nga ileusi, gjithashtu

ndryshimet inflamatore në zonën subhepatike janë shumë të shprehura dhe veshtirsojnë

ndërhyrjen .Por trajtimi bazë në perqindjen më të madhe të rasteve mbetet nderhyrja

kirurgjikale.

Erges Haka


Kujdesi infermieror në trajtimin kirurgjikal të ileusit është tepër i rëndësishëm.

Kujdesi Infermieror pre-operator përfshin:

1-Sigurohet marrja e një historie të plotë preoperatore.

2-Prezenca e dhimbjeve.

3-Mosha (moshat e vjetra kanë një toleranc të ulët ndaj efektëve stresuese të operacionit).

4-Statusi ushqimor, si obeziteti ashtu edhe kaheksia shtojne rrisqet e pacientit.

5-Të minimizojm komplikacionet postoperatore p.sh. duke mesuar pacientin të kryej

frymemarrje të thella dhe kjo për të qenë mirë pas operacionit.

6-Të sigurohemi që pacienti ndodhet në një gjendje te mirë fizike dhe mundet ta përballoj

operacionin.

7-Të vleresojmë kushtet fizike të pacientit, keshtu që problemet e mundshme të pacientit mund

të parashikohen dhe të parandalohen.

8-Të sigurohemi që pacienti e kupton natyren e operacionit që do ti nënshtrohet.

9-Të vlersojmë ankthin e pacientit dhe të bisedojm me të rreth kësaj.

10-Të mësojm pacientin për atë se cfarë e pret në periudhen pas operacionit si p.sh.ndonje dren

apo kateter.

11-Historia medikamentoze.

12-Prezenca e traumave.

13-Eshtë duhanpires apo jo, sepse duhanpirja ul nivelin e hemoglobinës.

14-A ka operacione te meparshme.

15-Alergji dhe reaksione të ndryshme, kufizimet ushqimore.

16-Ndonjë sëmundje kronike dhe serioze.

17-Lidhje fetare

18-Statusi civil.

19-Eshtë i siguruar apo jo sepse mund të shkaktoj rritjen e stresit si pasojë e pamundësive

financiare.

Erges Haka


Gjithashtu e sqarojmë pacientin rreth asaj që do të ndodhë në fazen intraoperatore dhe atë

posoperatore.

Për periudhën intraoperatore shpjegohet:

-Mënyra e transportit për në bllokun operator.

-Diskutimi i procedurave në dhomen e operacionit, kjo në pershtatje me anestezin.

-Rimbeshtesim informacionin e mjekut kirurg.

-Përshkruajmë gjithcka për veshjen, pranin e tubave dhe paisjeve të tjera që do të jenë të

pranishme.

Për periudhën postoperatore shpjegohet:

• Sqarojm gjithcka për reanimacionin dhe procedurat që kryen aty.

• Mënyren e administrimit te oksigjenit(me mask ose tub).

• Mënyren e administrimit të medikamentëve te pershkruara nga mjeku-kirurg.

• Procedurat e zakonshme për matjen e shenjave vitale.

• Shpelarja e drenave.

• Terapia i/v.

• Kujdesi për katetertet.

• Alterimet e dietës.

• Observimet dhe ndryshimet e garzave të plaëes operatore.

• Lëvizja e pacientit dhe kufizimet në lëvizje

.

Por që kjo të arrihet sa më mirë duhet:

• Krijojmë një raport të mirë me pacientin.

• Informohemi rreth mundësis që mund të ketë pacienti për alergji nga medikamente apo

ushqime të ndryshme.

• Masim dhe regjistrojmë shenjat vitale dhe peshën e pacientit.

Erges Haka


• Saktesojmë nëse pacienti ka proteza dhembësh, aparat degjimi apo syze.

• Regjistrojmë shfaqen e ndonjë shenjë stresi apo ankthi nga ana e pacientit.

• Vlersojmë përgjigjet laboratorike për ndonjë anomaly (EKG, analiza gjaku, urine,

bilirubin, transaminazat, kreatinemine, azotemin etj).

• Shmangim në maksimum komplikacionet postoperatore.

Ja shkaqet që mund të rrisin rrezikun për komplikacione postoperatore:

1-Diabet i pa kontrolluar

2-Insuficenc renale

3-Obeziteti

4-Terapi e gjatë me antibiotik

5-Probleme kardiake

6-Shenja dehidrimi

7-Anemia

8-Edema dhe imbalanca elektrolitike

9-Infeksioni preoperator.

Faza intraoperatore

• Në ketë fazë duhet që të zhvillojmë një koshienc kirurgjikale.

• Të kuptojmë principet e teknikës aseptike.

• Të kerkojmë vetëdisiplinim në menaxhimin e higjenës, veshjes dhe praktikës

infermjeroreme vemëndje të vecantë në thyerjen e teknikave aseptike.

• Të plotesojmë nevojat për mjete dhe paisje për skuadrën kirurgjikale dhe pacientin.

• Të kemi një komunikim të mirë dhe aftesi të identifikojmë nevojat e pacientit apo

thyerjet në teknikat aseptike.

• Të sigurojmë një kujdes optimal jo vetëm për procedurën kirurgjikale por në cdo rrethan

që gjendet pacienti.

•

Erges Haka


Dhoma në të cilen kryhet operacioni duhet të ketë:

1-Tavani dhe muret jo poroze, zjarrduruese, të lemuara dhe të thjeshta per tu pastruar.

2-Dhomat duhet të jenë me dritë të mjaftueshme.

3-Abazhuret janë të pa keshillueshme.

4-Prezenca e një niveli ventilimi efektiv për ndryshimin e ajrit në menyre të vazhdueshme.

5-Mbulesat e dyshemeve të jenë të thjeshta për tu pastruar dhe me rezistenc të lartë.

6-Temperatura duhet të jetë20-27 grad C.

7-Lagshtia në nivel 50%.

Ky nivel ul rritjen bakteriale dhe kufizon elektricitetin statik.

Në periudhen intraoperatore rregullat e asepsis kirurgjikale janë të rëndesishme.

Zbatimi i perpikt i principeve te meposhtme ulin shancete e kontaminimit dhe mundesin

për infeksion.

• Doreza dhe përparsja e perdorur nga personeli janë sterile.

• Përparsja konsiderohet sterile në pjesën e përparme nga kraherori deri në nivelin e

fushës sterile. Zona jo sterile e përparses kirurgjikale përfshin jaken, regjionin aksilar,

shpatullat dhe shpinën.

• Artikujt e hedhur poshte nivelit te kyceve ose poshte nivelit te tavolinës operatore janë

të kontaminuara.

• Mbulesat sterile përdoren për të krijuar një fushë sterile.

• Mbulesat e tavolinës janë sterile vetëm në nivelin e tavolinës operatore.

• Mbulesat sterile të pacientit, mjetet dhe paisjet sterile përdoren vetëm brenda fushës

sterile.

• Të gjitha mjetet që përdoren ne fushën sterile janë sterile.

• Paketat sterile duhet të kontrollohen për lageshtiren,vrima,njomje dhe duhet të kenë

prezencën e treguesit të sterilizimit.

• Paisjet e paraqitura në fushën sterile duhet të shpërndahen në mënyre që të ruhet

steriliteti i tyre dhe të ruhet integriteti i fushës sterile.

• Solucionet derdhen në mënyre të tillë që të shmangen spërkatjet.

Erges Haka


• Nëse hapet një shishe me solucion steril permbajtja e saj duhet të jetë në fushën sterile.

• Steriliteti i fushes sterile duhet të monitorizohet vazhdimishtë.

• Fusha sterile e pa mbikqyrur quhet e kontaminuar.

• Integriteti i fushës sterile duhet të mbahet nga individet që lëvizin brenda dhe jashte

fushes.

• Personeli steril prek dhe kap vetëm fushen sterile.

• Personeli jo steril prek dhe kap vetëm fushën josterile.

• Personat steril qëndrojn vetëm para fushes sterile dhe asnjeher nuk i kthejn asaj shpinën.

• Individet steril ndryshojnë pozicionin duke kaluar shpin me shpin ose ball per ball.

• Individet jo steril nuk duhet të kalojnë permes fushes sterile.

Veshjet e sallës së operacionit:

Kapelia kirurgjikale

Kostumi kirurgjikal i cili vishet pasi është venë kapelia

Këpucët kirurgjikale duhet të jenë të rehatshme dhe të hapura te gishtat

Maskat janë të nevojshme për të parandaluar kontaminimin e mjedisit kirurgjikal nga

sperklat respiratore.

Faza post-operatore

Faza postoperatore është faza e tretë dhe finale e eksperiences kirurgjikale. Ajo fillon me

pranimin e pacientit në dhomën e zgjimit ose në reanimacion dhe mbaron me një vleresim apo

ndjekje në klinik ose në shtëpi.

Periudha post-operatore mund të ndahet në dy faza:

Faza 1. E cila perfshin periudhën e oreve të para mbas operacionit, ku pacienti është i mbuluar

nga efekti i anestezis.

Faza 2. E cila përfshin kohën e shërimit dhe parandalimit të komplikacioneve. Kjo periudhë

mund të zgjas disa ditë, javë ose muaj mbas operacionit.

Proceset e kujdesit në periudhën post-operatore kanë si qellim:

Erges Haka


• rivendosjen e ekuilibrit psiqik të pacientit

• parandalimin e komplikacioneve dhe dhimbjeve

• kthimin e pacientit në gjendje normale.

Vleresimet bazë në këtë fazë janë:

Vlerësojmë lirimin e rrugëve të frymëmarrjes.

Aplikojmë oksigjen të lageshtuar duke përdorur kanjul nazale ose maskë

Masim rregullishtë Presionin arterial

Masim Frekuencen kardiake

Masim Frekuencen respiratore

Masim Temperaturën e trupit

Vlersojmë ngjyren e lekures

Vlersojmë oksigjenimin

Vlersojmë nivelin e vetëdijes së pacientit

Observojm infuzionet intravenoze, garzat e plagës dhe drenat.

Qendrojmë pranë shtratit të pacientit duke vazhduar të observojmë për cdo moment

gjëndjen e tij.

Ruajm sigurin dhe komfortin e pacientit.

Vlersojmë diurezen.

Vlersojmë eleminimin nga zorra.

Vlersojmë sistemin Gastro-Intestinal.

Vlersojmë për pranin apo jo te dhimbjes.

Sigurojmë shmangjen e infeksioneve.

Kujdesi infermieror në pacientët me obstruksion intestinal

Obstruksioni intestinal paraqitet në dy forma:

1.Obstruksioni mekanik (ileusi dinamik,ileusi organik,ileusi spastik).

Erges Haka


2.Obstruksioni paralitik (ileusi adinamik).

Shkaqet që mund të pengojnë peristaltiken intestinale mund të jenë:

1-Laparatomia

2-Traumat

3-Infeksioni

4-Ishemia mezenterike

5-Çrregullimet metabolike

• Ileusi adinamik

Eshtë shkaku më i shpeshtë i bllokimit.

Acidi klorhidrik, përmbajtja e zorrës së trashë dhe enzimat pankreatike janë nga lëndet me

ngacmuese, ndërsa gjaku dhe urina janë nga lëndet me pak te tilla.

Ileusi adinamik vihet në një farë shkalle mbas cdo operacioni dhe rendesia e tij varet direkt nga

sasia e zorrës në të cilën bëhen nderhyrje kirurgjikale si dhe kohezgjatja e operacionit.

Zakonisht ndodh 2-3 dite pas procedurave operative.

Ileusin adinamik e shkaktojne:

-Hematomat retroperitoneale.

-Infarkti i miokardit.

-Brinjët e thyera.

Erges Haka


Ileusi spastik ose dinamik

Eshtë i rrallë dhe vjen nga tkurrja jo normale dhe e zgjatur e zorreë. Kjo vjen nga helmimet me

metale të rënda, në uremi si dhe në ulcerat e shtrira te zorrës.

Bllokimi mekanik i zorrës së hollë (simptomat):

1-dhimbje prerëse në fund të barkut

2-të vjella që permbajnë mukus

3-në bllokimet e poshtme ileale vjelljet bëhen frekuente

4-pacienti është më i qetë midis intervaleve të dhimbjes

5-shpesh dëgjohen zhurma

6-konstipacion dhe mos eleminim i gazëve

7-lemza ëshhtë e zakonshme

8-ndonjëher ka diarre pas bllokimit të pjesshem

9-hemoragjia në fece është e rrallë

10-por më e rëndesishme është se simptomat e bllokimit nuk mund të dallojnë nga ato të

përdredhjes.

Bllokimi mekanik i zorrës se trashe (simptomat):

1-ankesat për dhimbje mungojnë tek personat e moshuar

2-të vjellat shfaqen shumë vonë

Erges Haka


3-konstipacioni perparon dhe pasohet nga obstipacioni që pengon kalimin e duhur te gazeve

4-mungon dhimbja kolike dhe është i dukshem vetëm shqetesimi nga fryrja abdominale.

Bllokimi vaskular mezenterik

Ketu nuk kemi bllokim mekanik te zorrës por tipar bazë është iskemia e zorrës si shkak i

bllokimit të arterjes mezenterike të sipërme.

Gjithashtu kemi:

-ngurtësim te abdomenit

-ethe

-leukocitoz

Vdekshmëria është më e larte se 8% dhe duhet bëre operacion i hershëm.

Pacientët e mbijetuar janë shumë të rrallë

Diagnozat infermierore

1-Alternimet ne perfuzionet indore si rezultat i inflamacionit.

2-Dhimbje e lidhur me procesin inflamator.

3-Ndryshime në statusin nutricional lidhur me të vjellat dhe deficitet nga marrjet orale.

4-Frymemarrje inefektive lidhur me dhimbjen nga distensioni abdominal.

5-Rënie e ritmit kardiak lidhur me deficitet e volumit vaskular.

6-Intoleranc në aktivitet lidhur me dhimbjen.

7-Ndjenjë ankthi e frika lidhur me dhimbjen dhe trajtimin e ileusit.

Erges Haka


8-Prishje te gjumit lidhur me dhimbjen.

Menaxhimi i pacientëve me obstruksion te zorrës se hollë.

-Bëhet një pregatitje preoperatore e kujdesshme për pacientin që kerkon disa ore.

-Bëhet dekompresion i zorrës nëpermjet nje sonde nazogastrike.

-Gjatë kohes së përgatitjes pacientit i administrohet antibiotik.

-Nqs nuk ka te dhëna klinike e radiologjike te sigurta te zhdukjes së bllokimit atëher pacienti

duhet ti nënshtrohet menjëher interventit kirurgjikal.

Menaxhimi i pacientëve me obstruksion te zorrës së trashë.

Trajtimi jo operator nuk rekomandohet nëse bllokimi nuk është i pjesshëm.

Radiografia me barium është e indikuar në keto raste, por nëse bllokimi është i plot interventi

kirurgjikal është i detyruar.

Menaxhimi i ileusit adinamik

Ky lloj ileusi reagon ndaj dekompresionit jo-operator të vazhdueshem, të dhëne ndaj mjekimit

të përshtatshem të pershkruar nga mjeku për sëmundjen primare.

Prognoza e kesaj sëmundje është e mirë.

Rralël mund të nevojitet cekostomia si pasojë e gangrenës së cekumit dhe në rast se zgjerimi

adinamik i zorrës behet teper i madh.

Erges Haka


Trajtimi i bllokimit vaskular mezenterik.

Vdekshmëria nga bllokimi vaskular mezenterik është me e larte se 80%.

Në këtë raste pacientit i bëhet një pregatitje specifike pre-operatore sepse operacioni është i

detyrueshem dhe i menjëhershëm. Nëse nuk kemi gangren te zorrës se hollë bëhet rezeksion i

zorrës së dëmtuar.

Tabela 3. Komplikacionet potenciale nga interventi kirurgjikal intestinal.

Komplikacionet Vleresimet infermierore

Ileusi Paralitik

-Iniciohet ose vazhdohet intubimi nazo-

gastrik.

-Pregatitet pacienti per x-ray.

- Sigurohet ekuilibri i lengjeve dhe

elektroliteve ne menyre adekuate.

-I jepen antibiotiket e pershkruar nese pacienti

ka simptoma te peritonitit.

Obstruksioni mekanik -Vleresohet pacienti per dhimbje kolike

interminente, nauze dhe te vjella.

Infeksioni Intraperitoneal -Sigurohemi per prezencen e dhimbjeve

abdominale lokale ose te gjeneralizuara,puls i

shpejte dhe hipertermi.

-Rivendosen fluidet dhe elektrolitet me rruge

I/V.

-Perdoren antibiotiket e pershkruar.

Paraqitja septike

Intra-abdominale,

-Vleresohet pacienti per nauze,takikardi,ethe,

temperatur maksimale.

Erges Haka


Peritonitis -Perdoren antibiotik me rruge I/V.

-Pregatitet pacienti per tu rifutur ne salle nese

gjendja perkeqsohet.

Formimi i abcesit -Administrohen antibiotiket e duhur.

-Pregatitet pacienti per drenim kirurgjika.

Komplikacionet e plages

Infeksionet

-Regjistrohet temperatura e matur ne nje

grafik per te verifikuar nese ka tendenc per tu

rritur.

-Observohet lekura per irritim,skuqje,dhimbje

perreth plages,asistohet per lavazhin lokal te

plages

STUDIME STATISTIKORE

Qëllimi i studimit

Te evidentojmë Menaxhimin Infermieror te të sëmureve të shtruar në pavionin e kirurgjise në

Spitalin Rajonal Tirane QSUT me diagnozë; Abdomen akut, kujdesi për pacientët me

Ileus intestinal akut

Do të vleresohet aspekti mjekësor i ketij menaxhimi, administrativo-financiar dhe do të

përshkruhet menaxhimi infermieror.Te evidentojmë qëndrimin mesatar dhe koston në

medikamente e materiale mjekimi për ditë qëndrimi për paciente.

• LLoji i studimit:

Prospektiv,diskriptivo analitik,që përfshin një periudhë kohore nga 14 Janari 2014 deri ne 22

mars 2014

Materiali dhe metodat:

Pacientët adult te shtruar dhe trajtuar në pavionin e kirurgjis ne Spitalin Rajonal QSUT.

Erges Haka


Të dhenat janë marre nga kartelat klinike dhe infemierore te të sëmureve te shtruar ne patologjit

ne fjale.

Janë bëre ekzaminimet e nevojshme për pacientët e intervenuar dhe ata qe nuk jan intervenuar.

U vëzhguan gjithsej 30 raste.Nga keto te operuar jane 20 pacient (66%) dhe 10(33%) te tjere

jane trajtuar konservativisht.

Në studim do mundohemi të nxjerrim lidhje me semundjet shoqëruese, operacionet e

mëparshme ne abdomen, komplikacionet hospitalore, kujdesin infermieror, organizimin e këtij

kujdesi, ekzaminimet e ndryshme laboratorike dhe imazherike, perparsit dhe mangesit ne këtë

drejtim, edukimin e pacientit per gjendjen e tij shëndetesore dhe matja e arritjes së këtij objekti,

procedura të cilat janë realizuar nga personeli infermieror dhe masen e cilësinë e realizimit të

tyre.

Vleresimet dhe diagnozat infermierore, sa të dobishme kanë qenë ato në ecurin e pacienit.

Te dhënat/Analiza

Mosha mesatare e pacientëve rezultoj 35 vjec.

Predominonin femrat me 54% te numrit te mostrës se marr ne studim.

Ditë qëndrimi mesatar eshte 5 ditë.

U vleresuan patologjite shoqeruese që kishin të sëmuret dhe u vu re se numrin më të madh e

përbënin patologjite gostro-intestinale te pasuara nga ato kardiake dhe pulmonare.(shiko

tab.4,5)

Tabela 4. Shperndarja e te semureve sipas semundjeve shoqeruese.

Lloji e sëmundjes shoqëruese Numri i rasteve

Sëmundje iskemike kardiake 5

Sëmundje të ritmit kardiak 7

Sëmundje pulmonare kronike 8

Sëmundje metabolike/endokrine 5

Erges Haka


Sëmundje varikoze 4

Sëmundje neurologjike 8

Sëmundje psikiatrike 6

Sëmundje gastrohepatologjike 5

Sëmundje infektive 12

Gjëndje shoku 9

Insufiçencë renale akute 11

Tabela 5. Parametrat vital te te sëmureve në dy momente të ndryshme preoperatore.

Frekuenca

kardiake(rrahje/min)

Presioni arterial

(mmhg)

Frekuenca

respiratore(res/min)

Temperatura

Ne

pranim

Pas 5h Ne

pranim

Pas 5h Ne

pranim

Pas 5h Ne

pranim

Pas

5h

Vl. mesatar 90 70 120/76 124/80 20 18 37.7 38.3

Erges Haka


Sic e shohim nga tabela dhe diagrama me sipër vihet re një prirje e pacientëve për një rënie të

frekuences kardiake. Kjo shpjegohet me faktin qe një pjesë e mirë e pacientëve kanë pasur një

puls te shpejtë, madje disa prej tyre dhe takikardi.

(sic duket nga matjet individuale) shpjegimi i takikardis bazohet ne 2 mekanizma kryesore:

1-dhimbja e cila rrit frekuencën kardiake

2-ulja e volemis si pasojë e te vjellave dhe nga zhvendosja e likidëve në të ashtuquajturën

"hapsirë e tretë".

Rënia e frekuences kardiake është një indikator i mirë që tregon trajtimin e mirë me antralgjik

te pacientëve, si dhe mbushjen e shtratit vaskular.

Po ashtu po te analizojmë PA, vihet re një ngritje e lehtë e vlerave te tij.

Por ketu analiza nuk është dhe aq e thjeshtë, pasi mbushja e shtratit vaskular ndikon në rritjen e

tij, ndërsa trajtimi i disa rasteve me HTA shoqerues dhe reduktim i nivelit te dhimbjes tek

Erges Haka


pacientet, bën qe rritja mesatare që vjen nga zëvendesimi i likidëve të neutralizohet nga dy

faktorët e tjerë te sipërpërmendur.

Po ashtu persa i takon frekuencës respiratore, theksojmë se raste te pakta kan patur takipne dhe

mesatarisht pritet një ulje e saj si rrjedhojë e manaxhimit te dhimbjes dhe rregullimit te bilancit

hidroelektrolitik dhe acido-bazik.

Ndersa temperatura trupore ka pesuar një rritje te lehtë, mund të ketë ardhur kjo si rrjedhojë e

perfuzionit me te mire te indeve dhe relaksimit te pacientit.

Pra në total do të thonim që ka nje përmirsim në parametrat vital te pacientëve pergjat 5 oreve

te para te hospitalizimit. Faktor ky qe tregon per nje menaxhim te mirë te pacientit persa i takon

si terapis së vendosur nga mjeku ashtu edhe ndërhyrjeve e menaxhimit infermieror.

Ja një nga rastet ku është bere ekzitus lateralis ne orën e katert te hospitalizimit.

Persa i takon procedurave dhe veprimëve infermierore kemi mbledhur të dhëna në lidhje me

vendosjen e linjave venoze periferike me: vigon, kateterit urinar, klizmes, sondës nazogastrike,

marrjen e analizave të gjakut periferik dhe grupit te gjakut, si dhe është vleresuer koha nga

shtrimi i pacientit deri në realizimin e ketyre procedurave.

Si edhe u vu re që jo në të gjitha rastet keto procedura realizoheshin nga infermieret, por edhe

nga personeli tjetër mjek kirurg apo anestezist.

Të dhënat i kemi përmbledhur në tabëlen e mëposhtme.

Tabela 6. Procedurat dhe veprimet infermierore.

Nr. rendor

i pacientit 30

Lidhje venoze

periferike

Kateterizimi

urinar

Sond

nazogastrike

Klizem per

rektum

Inf. Mjek Inf Mjek Inf Mjek Inf Mjek

Totali 23 8 8 11 5 18 17 2

Erges Haka


Vihet re se te gjithe pacientet kanë pranuar vendosjen e te paktën nje rrugë periferike e cila

është vendosur ne 100% te rastëve.

Duke patur parasysh karakterin me tepër diskriptiv te studimit te realizuar për te nxjerr ne pah

përmbushjen e detyrës se kujdesit e diagnozës infermierore si dhe edukimin e pacientit.

U realizua nje anketim i te sëmureve te cilët ju nënshtruan operacionit, në diten që ata dolen nga

spitali.

1

Tabela 7 . Anketimi i te semureve persa i takone edukimit shendetesore nga personeli

infermieror.

Pyetjet

A ju kane treguar

infermieret per

ushqimin qe

duhet ose jo te

konsumoni?

A ju kane thene

infermieret qe

sduhet te beni

aktivitet te rënda

fizike?

A ju kane

sqaruar

infermieret per

analizat e marra

,procedurat e

kryera dhe

rëndesine e tyre?

A ju kane treguar

infermieret rreth

semundjes tuaj?

PO JO PO JO PO JO PO JO

Paciente 30 8 12 7 13 11 9 7 14

% 26% 40% 23% 43% 36% 30% 23% 46%

Një pjesë e mire e pacientëve i mungon informacioni i duhur .

Erges Haka


Qëllimi i anketimit:

Te jap një anketim ne lidhje me menaxhimin, e parë kjo nga kenveshtrimi i pacientit.

Kjo ka rëndesi per vetë faktin se të mirat qe sjell një menaxhim i mire infermieror janë të

lidhura ngushtë dhe drejtperdrejtë me vleresimin dhe komoditetin e pacientit.

Sepse gjithmon ka vend per permirsime aq me tepër ne spitalet tona.

Menaxhimi administrativ dhe kostoja financiare

Shërbimi i urgjencës është i organizuar me personel mjekësh me sherbim 24 orësh, dhe me

personel infermierësh 8 dhe16 orësh.

Pacientët menaxhohen nga ky shërbim ne fazën preoperatore, operatore dhe ate postoperatore.

Transferohen sipas gjëndjes shëndetsore në shërbimin e klinikave kirurgjikale ose në atë të

reanimacionit qendror.

Llogaritja e kostos financiare të një pacienti te shtruar dhe të operuar ështk një rezultat i të

gjitha kostove ne faza të ndryshme të menaxhimit të pacientit.

Kostoja do te ndahej:

1-Shërbime si: energji elektrike, uji, banka e gjakut, ushqim, siguria, mirembajtja etj.

2-Kosto ne medikamente, materiale mjekimi dhe ekzaminime.

3-Kosto e personelit mjek, infermier, sanitare.

Kostoja ne pranim perfshin ekzaminimet e realizuara, bjankerin, medikamentët.

Në fazen intra-operatore përmbledh të gjitha materialet e përdorura në operacion, medikamentët

për anestezine etj.

Erges Haka


Në fazn post-operatore kostoja përmbledh medikamentët, analizat dhe ekzaminimet e

ndryshme.

Tabela 8 Llogaritja e kostos sipas ditëve per 30 paciente.

Pacientët 30 Kostoja sipas ditëve te qëndrimit (në leke)

Dita 1 Dita 2 Dita 3 Dita 4 Dita 5 Dita 6 Diat 7 Dita 8 Dita 9

Totali 87500 71100 58450 52300 45500 34000 20400 9500 3000

Sic shihet nga tabela, kryesishte kosto më të lartë kemi diten e pare te shtrimit ku realizohet dhe

interventi ne shumicen e rasteve.

Diteqëndrimi minimal ka qenë 3 ditë ndersa ai maksimal 9 ditë.

Kostoja mesatare e shpenezimëve ne medikamentève dhe materiale mjekime për ditëqëndrim

per 1 paciente del 5000 lek

Erges Haka


KONKLUZIONE

1.Mortaliteti u paraqit ne shifra afro 5% më pak ne krahasim me literaturen, kjo fal

menaxhimit infermieror korrekt,vleresimit të hershem klinik te pacientit dhe trajtimit

kirurgjikal të hershëm.

2.Më tepër i kushtohet kohe kontaktit me pacientin dhe aktevitetit te tij te hershëm.

3.Menaxhimi ne aspektin administrativ dhe ekonomik i pacientit ka manges persa i takon

mungesave që hasen shpesh ne medikamente e materiale te tjera te domosdoshme per

procedurat e manipulimeve me paciente

REKOMANDIME

Pavarsishte se është modest ne kemi nxjerr dy rekomandime kryesore te cilat jane si me poshte:

A-Interventet infermierore të përqendruara në:

1-Qetësimin e pacientit dhe familjarëve.

2-Verifikojmë gjëndjen e pacientit nëse ka nauze, të vjella apo dhimbje.

3-Hospitalizimi i pacientit i menjëhershëm sjell ulje te vdekshmeris dhe sëmundshmerisë.

4-Pregatisim mjetët e nevojshme të ndihmës mjekësore emergjente.

5-Vendosim pacienti në pozicion me kokën me poshtë se niveli i trupit.

6-Pregatisim mjekim I/M sipas pershkrimit te mjekut.

Erges Haka


Abstrakt

Abdomeni akut përbën një urgjencë kirurgjikale e shpeshte e karakterizuar ngadhimbje të

fortaabdominale.Perfaqeson shfaqen e një procesi patologjik akut në dëme të njërit prej

organëve te ndodhura në brëndesine abdominale apo retroperitoneumit. Ai perben rreth 10% të

shkaqëve të shtrimit në spital me urgjencë.Qëllimi studimit:Të evidentojmë Menaxhimin

Infermieror te të sëmureve të shtruar në pavionin e kirurgjisë në Spitalin Rajonal QSUT me

diagnozë; Abdomen akut, kujdesi për pacientet me Ileus intestinal akut.Te dhënat janë marrë

nga kartelat klinike dhe infemierore te të sëmurëve të shtruar në patologjit në fjalë.Nga të

dhënat e studimit vihet re një ulje e mortalitetit .prognozë e kenaqshme.

Fjalet kyce

Obstruksion ; peritonitis;kirurgji;antibiotikoterapi;reabilitim

BIBLIOGRAFIA

1.Delmar’s Fundamental and Advanced Nursing Skills 2000.

2.Kozar RA.JJ: The apendiks, ne Schwartz SI(ed):Principles of Surgery, ed 7. McGraw-Hill

Inc, f 1383-1394.

3.Lui CD,Mc Fadden DW:Acut abdomen nGreenfield L J(ed);Surgery,Scintific principles and

practice.ed 2.Lippincott-Raven,1997,f1246-1261.

4.Nathens AB Rotstein OD, Marshall JC: Tertiary Ileus: Clinical features of a comlex

nasocomial infection.World ,J Surg 1998,22:158-163.

5.Mann,S.D.Debinski,H.S and Kamm, M.A.(1997)clinical charecteristics of chronic idiopathic

intestinal pseudo-obstrucion in adults. Gut 42(5),675-681.

6.NMS Surgery 5 ed.

Erges Haka


7.Mastery of Surgery 5 ed.

8.Medical surgical Nursing-sixth edition Brunner –sudarth 1996.

9.Medical surgical nursing , A nursing process approach –third edition ,fq .989 1001.

Documents

Erges Haka - uamd.edu.al · nje dhimbje e njejte por ne fosa iliake sinistra (mundesi per divertikuloze te kolonit) apo dhimbje nen harkun brinjor te djathte (mundesi për kolecistit