52
Erken Tanı Hayat Kurtarır: Erken Tanı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde Kronik Böbrek Yetersizliğinde Erken Tanı Erken Tanı Prof. Dr. Tevfik Ecder Prof. Dr. Tevfik Ecder İstanbul T ıp Fakültesi İstanbul T ıp Fakültesi İstanbul T ıp Fakültesi İstanbul T ıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı İç Hastalıkları Anabilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı

Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Erken Tanı Hayat Kurtarır:Erken Tanı Hayat Kurtarır:Kronik Böbrek YetersizliğindeKronik Böbrek Yetersizliğinde

Erken TanıErken Tanı

Prof. Dr. Tevfik EcderProf. Dr. Tevfik Ecderİstanbul Tıp Fakültesiİstanbul Tıp Fakültesiİstanbul Tıp Fakültesiİstanbul Tıp Fakültesi

İç Hastalıkları Anabilim Dalıİç Hastalıkları Anabilim DalıNefroloji Bilim DalıNefroloji Bilim Dalı

Page 2: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Dünyadaki Diyaliz HastalarıDünyadaki Diyaliz HastalarıDünyadaki Diyaliz HastalarıDünyadaki Diyaliz HastalarıKronik Böbrek Hastalığı EpidemisiKronik Böbrek Hastalığı Epidemisi2500

Kronik Böbrek Hastalığı EpidemisiKronik Böbrek Hastalığı Epidemisi

2,0952000

2500

( X 1000 )

( X 1000 )

1,0651000

1500

((

8 63 159 272426

695

500

1000

8 630

1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2010

Lysaght: J Am Soc Nephrol 13: S37Lysaght: J Am Soc Nephrol 13: S37‐‐S40, 2002S40, 2002

Page 3: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Dünyadaki Son Dönem Böbrek HastalarıDünyadaki Son Dönem Böbrek HastalarıDünyadaki Son Dönem Böbrek HastalarıDünyadaki Son Dönem Böbrek Hastaları

ESRD Patients in 2011: A Global Perspective, Fresenius Medical CareESRD Patients in 2011: A Global Perspective, Fresenius Medical Care

Page 4: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Dünyadaki Diyaliz Hastalarının Dünyadaki Diyaliz Hastalarının y yy yMaliyetiMaliyeti

1200 1 1 T il $1 1 T il $

800

1000

1200 1.1 Trilyon $1.1 Trilyon $

600

800

Milyar $

Milyar $

470 Milyar $470 Milyar $

200

400

30 Milyar $30 Milyar $155 Milyar $155 Milyar $

01971-1980 1981-1990 1991-2000 2001-2010

LysaghtLysaght: J : J AmAm SocSoc NephrolNephrol 13: S3713: S37‐‐S40, 2002S40, 2002

Page 5: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Ekonomik Durum ve SDBY HastalarıEkonomik Durum ve SDBY HastalarıEkonomik Durum ve SDBY HastalarıEkonomik Durum ve SDBY Hastaları

Hastaların %98’i 75 ülkedeHastaların %98’i 75 ülkede

Ö ÜÖ ÜSDBY = ÖLÜMSDBY = ÖLÜM

FreseniusFresenius ‐‐ ESRD ESRD patientspatients in 2009. A Global in 2009. A Global PerspectivePerspective. . 

Page 6: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Türkiye’de Diyaliz Hastalarının Türkiye’de Diyaliz Hastalarının y yy yPrevalansıPrevalansı

5560

PeritonPeriton ddiyaliziiyalizi 52068520685502455024 5450954509

404550

x1000) HemodiyalizHemodiyaliz

Periton Periton ddiyaliziiyalizi

3805338053

44574445744603846038

253035

ta sa

yısı (x

21141211412369823698

26615266152864128641

3188831888

5101520

Has

4979497971637163 81188118

10672106721261812618 1362613626

1636416364

05

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Registry of The Nephrology, Dialysis and Transplantation in Turkey, Registry 2011Registry of The Nephrology, Dialysis and Transplantation in Turkey, Registry 2011

Page 7: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Türkiye’de Hemodiyaliz Hastalarında Türkiye’de Hemodiyaliz Hastalarında y yy yEtyolojiEtyoloji

Diabetes mellitusDiabetes mellitusHHiipertpertaansinsiyyonon 27.27.99

3322..44%60.1%60.1KKronironikk glomeruloneglomeruloneffritrit

PolikiPolikististikk böbrekböbrek hastalığıhastalığı

KKronironikk ppiiyeloneyeloneffritrit4.8

3 0

7.7.00

KKronironikk ppiiyeloneyeloneffritrit

RenRenoovasvaskükülleer r hastalıkhastalık

3.0

1.1

AmAmiiloidoloidozz 1.7

Nedeni bilinmeyenNedeni bilinmeyen7.1

13.9

Diğer nedenlerDiğer nedenler

Yü de (%)

Bilgi yokBilgi yok 1.2

Yüzde (%)

Registry of The Nephrology, Dialysis and Transplantation in Turkey, Registry 2011Registry of The Nephrology, Dialysis and Transplantation in Turkey, Registry 2011

Page 8: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

SDBY ve Kardiyovasküler MortaliteSDBY ve Kardiyovasküler MortaliteSDBY ve Kardiyovasküler MortaliteSDBY ve Kardiyovasküler Mortalite

Page 9: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Türkiye’de Hemodiyaliz Hastalarında Türkiye’de Hemodiyaliz Hastalarında y yy yÖlüm NedenleriÖlüm Nedenleri

Kardiyovasküler

Malignite

54.4

11.0

İnfeksiyon

10.1Serebrovasküler

7.5

Gİ kanama

Karaciğer yetersizliği

1.8

1.4

Pulmoner emboli

Diğ

1.2

12 2

Diyalizi reddetme 0.3

0 10 20 30 40 50 60

Diğer 12.2

Yüzde (%)

Registry of The Nephrology, Dialysis and Transplantation in Turkey, Registry 2011Registry of The Nephrology, Dialysis and Transplantation in Turkey, Registry 2011

Page 10: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

•• Kronik diyaliz tedavisine başlaKronik diyaliz tedavisine başla‐‐Kronik diyaliz tedavisine başlaKronik diyaliz tedavisine başlayan 184 hasta yan 184 hasta 

•• Diyabetik hastalar dahilDiyabetik hastalar dahilyyedilmedi.edilmedi.

•• Erken tanı grubuErken tanı grubu: Diyaliz teda: Diyaliz teda‐‐visine başlamadan >3 ay önce visine başlamadan >3 ay önce tanı konan hastalar tanı konan hastalar 

•• Geç tanı grubuGeç tanı grubu: Diyaliz tedavi: Diyaliz tedavi‐‐sine başlamadan <1 ay önce  sine başlamadan <1 ay önce  

k h lk h ltanı konan hastalartanı konan hastalar

Page 11: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

•• Kronik diyaliz tedavisine başlaKronik diyaliz tedavisine başla‐‐Kronik diyaliz tedavisine başlaKronik diyaliz tedavisine başlayan 184 hasta yan 184 hasta 

•• Diyabetik hastalar dahilDiyabetik hastalar dahilyyedilmedi.edilmedi.

•• Erken tanı grubuErken tanı grubu: Diyaliz teda: Diyaliz teda‐‐visine başlamadan >3 ay önce visine başlamadan >3 ay önce tanı konan hastalar tanı konan hastalar 

•• Geç tanı grubuGeç tanı grubu: Diyaliz tedavi: Diyaliz tedavi‐‐sine başlamadan <1 ay önce  sine başlamadan <1 ay önce  

k h lk h ltanı konan hastalartanı konan hastalar

Page 12: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

P<0.01P<0.01

Page 13: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000
Page 14: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Kinchen et al: Ann Intern Med 137: 497‐486, 2002

Page 15: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Nefrolog muayenesi ile diyalize başlangıç zamanı arasındaki süre:Nefrolog muayenesi ile diyalize başlangıç zamanı arasındaki süre:ErkenErken: >12 ay; : >12 ay; OrtaOrta: 4 : 4 –– 12 ay; 12 ay; GeçGeç: <4 ay: <4 ay

Kinchen et al: Ann Intern Med 137: 497‐486, 2002

Page 16: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

60,000 SDBY Hastası60,000 SDBY Hastası60,000 SDBY Hastası60,000 SDBY Hastası

Kronik Böbrek Hastalığı olanKronik Böbrek Hastalığı olanKronik Böbrek Hastalığı olanKronik Böbrek Hastalığı olan7,500,000 Hasta7,500,000 Hasta

(E i ki Nüf %15 7’ i)(E i ki Nüf %15 7’ i)(Erişkin Nüfusun %15.7’si)(Erişkin Nüfusun %15.7’si)

Page 17: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Kronik Böbrek Hastalığında Morbidite Kronik Böbrek Hastalığında Morbidite ve Mortaliteve Mortalite

The Kaiser Permanente Renal Registry (n=1 120 295)The Kaiser Permanente Renal Registry (n=1 120 295)The Kaiser Permanente Renal Registry (n=1,120,295)The Kaiser Permanente Renal Registry (n=1,120,295)

ÖlümÖlüm Kardiyovasküler OlaylarKardiyovasküler Olaylar

Go et al.: N Engl J Med 351: 1296‐1305, 2004 

Page 18: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Kronik Böbrek HastalığınınKronik Böbrek HastalığınınğğDoğal SeyriDoğal Seyri

27,998 Hastanın 5.5 Yıllık Takibi27,998 Hastanın 5.5 Yıllık Takibi

Evre 2Evre 2‐‐44Kronik Böbrek HastalığıKronik Böbrek Hastalığı ÖÖğğ(GFR 15(GFR 15‐‐89 ml/dak/1.73m89 ml/dak/1.73m22)) ÖÖ

LLLLÜÜ

% 24.9% 24.9% 3.1% 3.1

Renal ReplasmanRenal ReplasmanTedavisiTedavisi MM

Keith et al.: Arch Intern Med 164: 659‐663, 2004   

Page 19: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

UKPDSUKPDS((UUnitednited KKingdomingdom PProspectiverospective DDiabetesiabetes SStudytudy))

Nefropati yokNefropati yok %1 4%1 4

((UUnited nited KKingdomingdom PProspectiverospective DDiabetesiabetes SStudytudy))

Nefropati yokNefropati yok

ÖÖ%2.0%2.0

%1.4%1.4

%0.1%0.1

MikroalbüminüriMikroalbüminüriLL%2 8%2 8

%3.0%3.0

%0 3%0 3

MakroalbüminüriMakroalbüminüri

LL

ÜÜ

%2.8%2.8

%4.6%4.6

%0.3%0.3

KreatininKreatinin yüksekliğiyüksekliği

ÜÜ%2.3%2.3%0.1%0.1

KreatininKreatinin yüksekliğiyüksekliğiveyaveya

renalrenal replasmanreplasman tedavisitedavisiMM%19.2%19.2

Adler et al.: Kidney Int 63: 225‐232, 2003  

Page 20: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Kronik Böbrek HastalığındaKronik Böbrek HastalığındaG l k l Y i KV Ri k F k ö l iG l k l Y i KV Ri k F k ö l iGeleneksel ve Yeni KV Risk FaktörleriGeleneksel ve Yeni KV Risk Faktörleri

Stenvinkel et al: Clin J Am Soc Nephrol 3: 505‐521, 2008

Page 21: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

GlomerülerGlomerülerHü HHü HAntihipertansifAntihipertansif

PgcPgc ↑↑

Hücre HasarıHücre Hasarı

GlomerulosklerozGlomeruloskleroz

AntihipertansifAntihipertansifTedaviTedavi

HipertansiyonHipertansiyon Pgc Pgc ↑↑SNGFR SNGFR ↑↑

GlomerulosklerozGlomeruloskleroz

P i ü iP i ü iProteindenProteinden

BöbrekBöbrek NefronNefron

ProteinüriProteinüriKısıtlı DiyetKısıtlı Diyet

BöbrekBöbrekHastalığıHastalığı

NefronNefronKaybıKaybı

TubulerTubulerHücre HasarıHücre Hasarı

SpesifikSpesifikTubulointerstisyelTubulointerstisyel

FibrozisFibrozisAnjiyotensin II Anjiyotensin II ↑↑

ppTedavilerTedaviler

RAAS BlokajıRAAS Blokajı

Proinflamatuar veProinflamatuar veProfibrotik FaktörlerProfibrotik Faktörler

RAAS BlokajıRAAS Blokajı

Taal MW, Slowing the Progression of Chronic Kidney Disease, Current Diagnosis & Treatment Taal MW, Slowing the Progression of Chronic Kidney Disease, Current Diagnosis & Treatment –– Nephrology & Hypertension, 2009 Nephrology & Hypertension, 2009 

Page 22: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Klinik Çalışmalarda Ulaşılan Kan BasıncıKlinik Çalışmalarda Ulaşılan Kan Basıncıİİ

Ortalama Arter Basıncı (mmHg)

Düzeyleri ile GFR Azalması Arasındaki İlişkiDüzeyleri ile GFR Azalması Arasındaki İlişki

9595 9898 101101 104104 107107 110110 113113 116116 119119Ortalama Arter Basıncı (mmHg)

00

22 r = 0.69; P < 0.05

ak/yıl)

‐‐22

‐‐44

66

R (m

L/da

TedavisizHipertansiyon

‐‐66

‐‐88

GF

130/85 140/90

‐‐1010

‐‐1212130/80130/80

‐‐1414Parving HH, et al. Br Med J. 1989.Parving HH, et al. Br Med J. 1989. MMaaschio G, et al. N Engl J Med. 1996.schio G, et al. N Engl J Med. 1996.Viberti GC, et al. JAMA. 1993.Viberti GC, et al. JAMA. 1993. Bakris GL, et al. Kidney Int. 1996.Bakris GL, et al. Kidney Int. 1996.Klahr S, et al. N Eng J. Med 1994.Klahr S, et al. N Eng J. Med 1994. Bakris GL. Hypertension. 1997.Bakris GL. Hypertension. 1997.H b t L t l Kid I t 1994H b t L t l Kid I t 1994 Th GISEN G L t 1997Th GISEN G L t 1997

//

Hebert L, et al. Kidney Int. 1994.Hebert L, et al. Kidney Int. 1994. The GISEN Group. Lancet. 1997.The GISEN Group. Lancet. 1997.Lebovitz H, et al. Kidney Int. 1994.Lebovitz H, et al. Kidney Int. 1994.

Bakris GL et alBakris GL et al:: Am J Kidney Dis. 36(3):646Am J Kidney Dis. 36(3):646‐‐661661, 2000, 2000

Page 23: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Böbrek Hastalığının İlerleme HızıBöbrek Hastalığının İlerleme HızıBöbrek Hastalığının İlerleme HızıBöbrek Hastalığının İlerleme Hızı

50

60

30

40

/ // /

20

308 ml/dak/yıl8 ml/dak/yıl

6 ml/dak/yıl6 ml/dak/yıl4 ml/dak/yıl4 ml/dak/yıl

2 ml/dak/yıl2 ml/dak/yıl1 ml/dak/yıl1 ml/dak/yıl

0

104 ml/dak/yıl4 ml/dak/yıl

04 8 12 16 20

Zaman (yıl)Zaman (yıl)

TotoToto: : Kidney IntKidney Int 64: 233164: 2331‐‐23412341, , 20032003

(y )(y )

Page 24: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Kronik Böbrek HastalığındaKronik Böbrek HastalığındaRAS Blokerleri ile Progresyonun YavaşlatılmasıRAS Blokerleri ile Progresyonun Yavaşlatılması

LewisLewis (1993)(1993) Tip 1 diyabete bağlı nefropatisi olan hastalar (n=409)Tip 1 diyabete bağlı nefropatisi olan hastalar (n=409) KaptoprilKaptopril //LewisLewis (1993)(1993) Tip 1 diyabete bağlı nefropatisi olan hastalar (n 409) Tip 1 diyabete bağlı nefropatisi olan hastalar (n 409) (kreatinin <2.5 mg/dl, proteinüri >500 mg/gün)(kreatinin <2.5 mg/dl, proteinüri >500 mg/gün)

KaptoprilKaptopril / / plaseboplasebo

AIPRI (1996)AIPRI (1996) KBH (KBH (glomerülonefritglomerülonefrit, , interstisyelinterstisyel nefrit, PBH, nefrit, PBH,  BenazeprilBenazepril / / 

REIN (1997)REIN (1997) Diyabet dışı nedenlere bağlı Diyabet dışı nedenlere bağlı nefropatisinefropatisi olan hastalar olan hastalar  RamiprilRamipril / / 

( )( ) ((gg ,, yy , ,, ,diyabetik diyabetik nefropatinefropati (n=583) ((n=583) (CrClCrCl <60 ml/<60 ml/dakdak))

pp //plaseboplasebo

( )( ) y ş ğy ş ğ pp(n=166) ((n=166) (proteinüriproteinüri >>3.0 g/gün)3.0 g/gün)

pp //plaseboplasebo

HouHou (2006)(2006) Diyabet dışı nedenlere bağlıDiyabet dışı nedenlere bağlı nefropatisinefropatisi olan hastalarolan hastalar BenazeprilBenazepril //HouHou (2006)(2006) Diyabet dışı nedenlere bağlı Diyabet dışı nedenlere bağlı nefropatisinefropatisi olan hastalar olan hastalar (n=422) ((n=422) (kreatininkreatinin 3.1 3.1 –– 5.0 mg/5.0 mg/dldl))

BenazeprilBenazepril / / plaseboplasebo

RENAAL (2001)RENAAL (2001) Tip 2 diyabete bağlıTip 2 diyabete bağlı nefropatisinefropatisi olan hastalarolan hastalar LosartanLosartan //RENAAL (2001)RENAAL (2001) Tip 2 diyabete bağlı Tip 2 diyabete bağlı nefropatisinefropatisi olan hastalar olan hastalar (n=1513) ((n=1513) (kreatininkreatinin 3.1 3.1 –– 5.0 mg/5.0 mg/dldl))

LosartanLosartan / / plaseboplasebo

IDNT (2001)IDNT (2001) Tip 2 diyabete bağlıTip 2 diyabete bağlı nefropatisinefropatisi olan hastalarolan hastalar İrbesartanİrbesartan //IDNT (2001)IDNT (2001) Tip 2 diyabete bağlı Tip 2 diyabete bağlı nefropatisinefropatisi olan hastalar olan hastalar (n=1715) ((n=1715) (kreatininkreatinin 3.1 3.1 –– 5.0 mg/5.0 mg/dldl))

İrbesartanİrbesartan / / amlodipinamlodipin / / plaseboplasebo

Page 25: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

REIN ÇALIŞMASIREIN ÇALIŞMASI

Prospektif, randomize, çift‐kör, plasebo kontrollü çalışmab d d l b ğl k k b b k l ğ l h

((RRamipril amipril EEfficacy fficacy IIn n NNephropathyephropathy))

Diabet dışı nedenlere bağlı kronik böbrek yetersizliği olan 166 hasta Bazal proteinüri >3 g/24 saat

Ramipril (n=78)Ramipril (n=78)45

ΔGFR

Ramipril (n=78) Ramipril (n=78) 

Ramiprile devam (n=51) Ramiprile devam (n=51) 

35

40 ‐ 0.44 + 0.54Plasebo(n=88)

p ( )p ( )ΔGFR

‐ 0.10 + 0.50

30

35

ΔGFR‐ 0.81 + 1.12

P = 0.03 

ΔGFRRamiprile geçiş (n=46) Ramiprile geçiş (n=46) 

25

‐ 0.14 + 0.87

Ortalama takip süresi: 16 ay Ortalama takip süresi: 36 ay

Ruggenenti et at: Lancet 352: 1252Ruggenenti et at: Lancet 352: 1252‐‐1256, 1998 1256, 1998 

Page 26: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Lancet 2007; 370: 829Lancet 2007; 370: 829‐‐840840

Page 27: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Lancet 2007; 370: 829Lancet 2007; 370: 829‐‐840840

Majör Makrovasküler veMajör Makrovasküler veMikrovasküler OlaylarMikrovasküler Olaylar

Tüm Nedenlere BağlıTüm Nedenlere BağlıÖlümÖlüm

Page 28: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Lancet 2007; 370: 829Lancet 2007; 370: 829‐‐840840

P=0.041P=0.041

P=0 025P=0 025P=0.025P=0.025P=0.027 P=0.027 

P=0.02 P=0.02 

P<0.0001 P<0.0001 

P<0.0001 P<0.0001 

ADVANCE l d ö l f d l dü d ki di b tik ülADVANCE l d ö l f d l dü d ki di b tik ülADVANCE çalışmasında gözlenen faydalar dünyadaki diyabetik popülasyonunADVANCE çalışmasında gözlenen faydalar dünyadaki diyabetik popülasyonunsadece yarısına bile uygulansa, 5 yıllık bir süre içinde 1 milyondan fazla ölüm önlenebilir.sadece yarısına bile uygulansa, 5 yıllık bir süre içinde 1 milyondan fazla ölüm önlenebilir.

Page 29: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Tip 2 Diyabette Erken DönemdeTip 2 Diyabette Erken DönemdeRAAS Blokajının AvantajıRAAS Blokajının Avantajı

b k i liği İ idb k i liği İ id

20

Son Dönem Böbrek Yetersizliği İnsidansıSon Dönem Böbrek Yetersizliği İnsidansı

161820

% 20% 20

101214 % 64% 64

468

024

KKontrolontrol** IDNTIDNT IRMAIRMA‐‐22

MakroalbüminürikMakroalbüminürik MakroalbüminürikMakroalbüminürik MikroalbüminürikMikroalbüminürik

Palmer et al.: Diabetes CarePalmer et al.: Diabetes Care 2727:: 18971897‐‐19031903, 200, 2004 4 

KKontrolontrol IDNTIDNT IRMAIRMA 22*Kontrol: Diğer antihipertansif ilaçlar (ACEI, ARB ve*Kontrol: Diğer antihipertansif ilaçlar (ACEI, ARB vedihidropiridin grubu kalsiyum antagonistleri hariç)dihidropiridin grubu kalsiyum antagonistleri hariç)

Page 30: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Tip 2 Diyabette Erken DönemdeTip 2 Diyabette Erken Dönemde

ll k lill k li

RAAS Blokajının AvantajıRAAS Blokajının Avantajı

30

Hasta Başına 25 Yıllık MaliyetHasta Başına 25 Yıllık Maliyet

25

30$ 3,252$ 3,252 $ 11,922$ 11,922

15

20

10

0

5

KKontrolontrol** IDNTIDNT IRMAIRMA‐‐22

MakroalbüminürikMakroalbüminürik MakroalbüminürikMakroalbüminürik MikroalbüminürikMikroalbüminürik

Palmer et al.: Diabetes CarePalmer et al.: Diabetes Care 2727:: 18971897‐‐19031903, 200, 2004 4 

KKontrolontrol IDNTIDNT IRMAIRMA 22*Kontrol: Diğer antihipertansif ilaçlar (ACEI, ARB ve*Kontrol: Diğer antihipertansif ilaçlar (ACEI, ARB vedihidropiridin grubu kalsiyum antagonistleri hariç)dihidropiridin grubu kalsiyum antagonistleri hariç)

Page 31: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Tip 2 DiyabetteTip 2 Diyabette ProteinüriProteinüri‐‐MortaliteMortaliteTip 2 Diyabette Tip 2 Diyabette ProteinüriProteinüri MortaliteMortaliteİlişkisiİlişkisi

1.0NormoalbNormoalbüüminminüriüri

(n=191)(n=191)0.9

0 8ım

(n=191)(n=191)

MiMikkroalbroalbüüminminüüriri( 86)( 86)0.8

0.7Sağkal (n=86)(n=86)

MaMakkroalbroalbüüminminüüriri

0.6

(n=51)(n=51)PP<0.01<0.01 (N(Normoormoalbalbüüminüriminüri –– MikroMikroalbalbüüminminüüriri))PP<0.0<0.00011 (N(Normoormoalbalbüüminüriminüri –– MakroMakroalbalbüüminminüüriri))PP<0 05<0 05 (M(Miikkroroalbüminürialbüminüri MMaakkroalbroalbüüminminüüriri))

0.50 1 2 3 4 5 6

Y ll

PP<0.05<0.05 (M(Miikkroroalbüminüri albüminüri –– MMaakkroalbroalbüüminminüüriri))

Yıllar

Gall et al: Diabetes 44: 1303‐1309, 1995

Page 32: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

PREVEND ÇalışmasıPREVEND Çalışması

n = 40,548n = 40,548(Prevention of Renal and Vascular Endstage Disease)(Prevention of Renal and Vascular Endstage Disease)

n   40,548 n   40,548 

Albü i ü i ( /L)

Hillege Hillege et al.et al.:: Circulation 106:1777Circulation 106:1777‐‐1782, 1782, 2002002 2 

Albüminüri (mg/L)

Page 33: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

PREVEND ÇalışmasıPREVEND Çalışması(Prevention of Renal and Vascular Endstage Disease)(Prevention of Renal and Vascular Endstage Disease)

van der Velbe et al: J Am Soc Nephrol 20: 852‐862, 2009 

Page 34: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

BENEDICTBENEDICT((BergamoBergamo NephrologicNephrologic DiabetesDiabetes ComplicationsComplications TrialTrial))

Tip 2 Diyabeti ve Normoalbüminürisi Olan 1204 HastaTip 2 Diyabeti ve Normoalbüminürisi Olan 1204 Hasta

%53 Risk Azalması%53 Risk Azalması

p yabet e o oa bü ü s O a 0 astap yabet e o oa bü ü s O a 0 asta

P=0.01P=0.01

%53 Risk Azalması%53 Risk Azalması

P 0.01P 0.01

Ruggenenti et al: N Engl J Med 351:1941Ruggenenti et al: N Engl J Med 351:1941‐‐1951, 2004 1951, 2004 

Page 35: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Kronik Böbrek Hastalığı Taraması Kronik Böbrek Hastalığı Taraması ğğYararlı mı? Ekonomik mi?Yararlı mı? Ekonomik mi?

Boulware et al: JAMA 290: 3101‐3114, 2003 

Page 36: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

95,255 (40,157 erkek, 55,098 kadın) kişi; Yaş >20; 7 yıl takip95,255 (40,157 erkek, 55,098 kadın) kişi; Yaş >20; 7 yıl takip

Iseki  et al: Am J Kidney Dis 44: 806‐814, 2004

Page 37: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

95,255 (40,157 erkek, 55,098 kadın) kişi; Yaş >20; 7 yıl takip95,255 (40,157 erkek, 55,098 kadın) kişi; Yaş >20; 7 yıl takip

Iseki  et al: Am J Kidney Dis 44: 806‐814, 2004

Page 38: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Zorunlu TaramalarZorunlu Taramalar1972: Çalışan her erişkinde her yıl idrar tahlili1972: Çalışan her erişkinde her yıl idrar tahlili1973: Okul çoçuklarında her yıl idrar tahlili1973: Okul çoçuklarında her yıl idrar tahlili1982: Yaşı >40 olan herkeste her yıl idrar tahlili1982: Yaşı >40 olan herkeste her yıl idrar tahlili1992: Yaşı >40 olan herkeste her yıl idrar tahlili ve1992: Yaşı >40 olan herkeste her yıl idrar tahlili ve

serum kreatinin tayiniserum kreatinin tayini

Page 39: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000
Page 40: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Yamagata et al: Am J Kidney Dis 43: 433‐443, 2004 

Page 41: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Yamagata et al: Am J Kidney Dis 43: 433‐443, 2004 

Page 42: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

HUNT ÇalışmasıHUNT Çalışması(Nord(Nord‐‐Trondelag Health Study)Trondelag Health Study)

•• Norveç’te genel nüfusta Norveç’te genel nüfusta 65,604 erişkinin taranması65,604 erişkinin taranması

•• Kesitsel çalışmaKesitsel çalışma•• 8 yıl boyunca takip8 yıl boyunca takip•• KBH: eGFR <60 ml/dak/1 73 mKBH: eGFR <60 ml/dak/1 73 m22•• KBH: eGFR <60 ml/dak/1.73 mKBH: eGFR <60 ml/dak/1.73 m22

Genel nüfusta 20.6 kişiGenel nüfusta 20.6 kişitaranırsa bir KBH saptanır.taranırsa bir KBH saptanır.

Hipertansiyonu veya diyabetiHipertansiyonu veya diyabetiHipertansiyonu veya diyabeti Hipertansiyonu veya diyabeti olan veya yaşı >55 olan 8.7 kişi olan veya yaşı >55 olan 8.7 kişi taranırsa bir KBH saptanır.taranırsa bir KBH saptanır.

Hallan et al: BMJ 333: 1047, 2006 

Page 43: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Boulware et al: JAMA 290: 3101‐3114, 2003 

Page 44: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Boulware et al: JAMA 290: 3101‐3114, 2003 

Page 45: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Kronik böbrek hastalığı olanlarınKronik böbrek hastalığı olanlarınKronik böbrek hastalığı olanlarınKronik böbrek hastalığı olanlarınsadece %6.7’si hasta olduğunu biliyor!sadece %6.7’si hasta olduğunu biliyor!

Page 46: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Düşük, orta ve yüksek geliri olan 12 ülkeDüşük, orta ve yüksek geliri olan 12 ülkeş , y gş , y gÇoğu ülkede yüksek riskli grubun taranması hedefleniyorÇoğu ülkede yüksek riskli grubun taranması hedefleniyorTarananlarda kronik böbrek hastalığı prevalansı: %11Tarananlarda kronik böbrek hastalığı prevalansı: %11‐‐%33%33Hastaların çoğu son 6Hastaların çoğu son 6‐‐12 ay içinde bir hekim tarafından 12 ay içinde bir hekim tarafından kontrol edildiği halde az bir kısmı hasta olduğunu biliyor!kontrol edildiği halde az bir kısmı hasta olduğunu biliyor!

Page 47: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Kronik Böbrek Hastalığı AçısındanKronik Böbrek Hastalığı AçısındanKronik Böbrek Hastalığı AçısındanKronik Böbrek Hastalığı AçısındanTaranması Gereken Yüksek Riskli GruplarTaranması Gereken Yüksek Riskli Gruplar

Çok ÖncelikliHi t i

Taranması Düşünülmeliİl iHipertansiyon

DiyabetK di kül h l k

İleri yaşAilede böbrek hastalığı hikâyesiT k ik il l k lKardiyovasküler hastalık Toksik ilaçlara maruz kalmaBelirli kronik infeksiyonlar

l l k l

Levey et al: Kidney Int 72: 247‐259, 2007

Belirli kanserler

Page 48: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Dünya Nefroloji Derneği’nin BildirisiDünya Nefroloji Derneği’nin BildirisiDünya Nefroloji Derneği’nin BildirisiDünya Nefroloji Derneği’nin Bildirisi

Kidney Int 67: (Suppl 94): S2‐S7, 2005

Page 49: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Dünya Nefroloji Derneği’nin BildirisiDünya Nefroloji Derneği’nin BildirisiDünya Nefroloji Derneği’nin BildirisiDünya Nefroloji Derneği’nin Bildirisi

•• Diyabeti ve hipertansiyonu olan tüm hastalar Diyabeti ve hipertansiyonu olan tüm hastalar böbrek hastalığı gelişimi açısından düzenli olarak böbrek hastalığı gelişimi açısından düzenli olarak ğ g ş çğ g ş çtaranmalıdır.taranmalıdır.

•• Ailesinde diyabete hipertansiyona veya glomeAilesinde diyabete hipertansiyona veya glome•• Ailesinde diyabete, hipertansiyona veya glomeAilesinde diyabete, hipertansiyona veya glome‐‐rulonefrite bağlı nefropati olanlar taranmalıdır.rulonefrite bağlı nefropati olanlar taranmalıdır.

•• 60 60 –– 65 yaşın üzerinde olanlar KBH açısından risk 65 yaşın üzerinde olanlar KBH açısından risk altındadır. Fakat kaç yaşından itibaren taramaaltındadır. Fakat kaç yaşından itibaren taramaaltındadır.  Fakat kaç yaşından itibaren tarama altındadır.  Fakat kaç yaşından itibaren tarama gerektiği ile ilgili bir fikir birliği yoktur.gerektiği ile ilgili bir fikir birliği yoktur.

Kidney Int 67: (Suppl 94): S2‐S7, 2005

Page 50: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Dünya Nefroloji Derneği’nin BildirisiDünya Nefroloji Derneği’nin Bildirisi

H h lk h d ğl k hi ti d l lH h lk h d ğl k hi ti d l l

Dünya Nefroloji Derneği’nin BildirisiDünya Nefroloji Derneği’nin Bildirisi

•• Hem halka, hem de sağlık hizmetinde çalışanlara Hem halka, hem de sağlık hizmetinde çalışanlara kronik böbrek hastalığının önlenmesinde erken kronik böbrek hastalığının önlenmesinde erken tanının önemi öğretilmelidir. Bu konuda ülke tanının önemi öğretilmelidir. Bu konuda ülke politikası geliştirilmelidir.politikası geliştirilmelidir.p g şp g ş

•• Kronik böbrek hastalığı olan tüm hastalar Kronik böbrek hastalığı olan tüm hastalar geleneksel kardiyovasküler risk faktörlerigeleneksel kardiyovasküler risk faktörlerigeleneksel kardiyovasküler risk faktörleri geleneksel kardiyovasküler risk faktörleri açısından taranmalıdır.açısından taranmalıdır.

•• Değişik ülkeler ve etnik gruplar için ideal GFR Değişik ülkeler ve etnik gruplar için ideal GFR formülleri belirlenmelidir.formülleri belirlenmelidir.formülleri belirlenmelidir.formülleri belirlenmelidir.

Kidney Int 67: (Suppl 94): S2‐S7, 2005

Page 51: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

Erken Tanı Hayat Kurtarır!Erken Tanı Hayat Kurtarır!Erken Tanı Hayat Kurtarır!Erken Tanı Hayat Kurtarır!

Page 52: Erken Tan ı Hayat Kurtarır: Kronik Böbrek Yetersizliğinde ... - … · 2014. 1. 8. · Dünyadaki Diyaliz Hastaları Kronik BöbrekHastalığı Epidemisi 2500 2,095 2000 ( X 1000

BÖBREKLERİNİ KORUYAN, KALBİNİ DE KORURBÖBREKLERİNİ KORUYAN, KALBİNİ DE KORUR