Dyrektywa w sprawie Ekoprojektu (Ecodesign)Co powinieneś wiedzieć!

ErP

Wentylatory | Centrale wentylacyjne | Nawiewniki | Wentylacja Pożarowa | Klimatyzacja | Kurtyny powietrzne | Wentylatory tunelowe

Dyrektywa ErP

Dyrektywa ErPNajważniejsze informacjePytania i odpowiedzi odnośnie Rozporządzeń:640/2009 (silniki IEC),327/2011 (Wentylatory), oraz1253/1254 Systemy wentylacyjne (Urządzenia wentylacyjne)

Od czasu przyjęcia protokołu z Kioto, Unia Europejska zo-bowiązała się do redukcji emisji CO2 co najmniej o 20% do roku 2020. Aby osiągnąć ten cel klimatyczny UE przyjęła w 2005 roku Dyrektywę EuP (Energy Using Products-Directive – produkty wykorzystujące energię). Dyrektywa ta została zmieniona na dyrektywę ErP (Energy related Products-Direc-tive) i często odwołuje się do pojęcia Ekoprojekt (Ecodesi-gn). W szczególnych przypadkach odnosi się do Dyrektywy 2009/125/WE, która obejmuje również urządzenia codzien-nego użytku jak lodówki, pralki czy oświetlenie.

Kogo dotyczy Dyrektywa?Dyrektywa ErP musi być przestrzegana na terenie UE. Tym wymaganiem objęci są nie tylko producenci HVAC, ale rów-

Ekoprojekt („Dyrektywa ErP“) 2009/125/WE

Silniki - IEC

Rozporządzenie WE

640/2009

WentylatoryRozpatrywane elementy: lej wlotowy + koło wirnikowe + silnik+ regulacja prędkości Rozporządzenie WE 327/2011

Systemy wentylacyjneod 01.01.2016Rozporządzenie 1253/2014 (Urządzenia wentylacyjne)Rozporządzenie 1254/2014 (Etykieta efekt. energ.)

2018Zwiększone wymagania dla wszystkich urządzeńwentylacyjnych. Rezygnacja z dwóch najniższychklas energetycznych F, G na etykietach.

2017Silniki - IEC0.75 - 375 kWKlasa sprawności: IE3 lub IE2 + FU*

2016Min. wymagania dla systemów wentylacyjnych (> 30W), przeznaczonych do budynków mieszkalnych -powinny posiadać etykietę efektywności energet.

2015Silniki - IEC7.5 - 375 kWKlasa sprawności: IE3 lub IE2 + FU*

Wentylatory≥ 125 WMinimalna sprawność, etap 2 **

2013Wentylatory≥ 125 WMinimalna sprawność, etap 1 **

2011Silniki EC≥ 0.75 kW -Klasa sprawności: IE2

* Przetwornica częstotliwości** Obliczone zgodnie z formułami znajdujacymi sie w Dyrektywie

nież zakłady produkcyjne oraz użytkownicy systemów. Dy-rektywa ErP obejmuje urządzenia, które wyprodukowano w Europejskiej Strefie Ekonomicznej oraz są importowane z in-nych krajów. Urządzenia przeznaczone na eksport poza UE nie są objęte wymaganiami Dyrektywy. Jakkolwiek istnieje możliwość uściślenia tej kwestii lokalnie przez kraj członkow-ski.

Przegląd postanowień Ekoprojektu.Zamieszanie wokół Ekoprojektu często spowodowane jest koniecznością stosowania trzech Rozporządzeń równolegle. Krótkie podsumowanie informacji odnośnie Ekoprojektu znajduje się w tabeli poniżej:

Rozporządzenie 327/2011 odnośnie wentylatorów

Dzięki dyrektywie ErP urządzenia związane z energią stały się przedmiotem analiz pod kątem efektywności oraz określono ich minimalne wymagania odnośnie sprawności. W czerwcu 2010 roku ustanowiono obowiązujące wartości graniczne dla wentylatorów. Dyrektywa definiuje wentylator jako urządzenie składające się z dyszy, wirnika i silnika, jak również wszelkie elementy sterujące (patrz rys. 1). Celem Dyrektywy jest kontrola urządzeń wprowadzonych na rynek europejski ze specyfikacją sprawności minimalnej jeśli chodzi o wentylatory. Pierwszy etap zmian dotyczących minimalnych wymogów sprawności dla wentylatorów wszedł w życie w dniu 01.01.2013.

Bardziej restrykcyjne wymagania od 01.01.2015

Drugi etap Rozporządzenia 327/2011 został wprowadzony w dniu 01.01.2015. Wymagane minimalne poziomy sprawności zostały podniesione porównując z tymi z roku 2013. Rezultatem było to, że urządzenia, które nie spełniały minimalnych wymagań poziomów sprawności nie mogły być dalej produkowane na terenie UE od 01.01.2015. Dotyczy to tak zwanych wirniko-silników, w skrócie silników z otwartą obudową, którą stanowi koło wirnikowe.

Wstęp do Rozporządzenia 1253/2014 oraz 1254/2014

Z datą 01.01.2016 nastąpiło wdrożenie kolejnego etapu Dyrektywy ErP. Dotyczy tzw. systemów wentylacyjnych SW (urządzeń wentylacyjnych) przeznaczonych do wymiany zużywanego powietrza w budynku lub jego części. Pojęcie SW system wentylacyjny (urządzenie wentylacyjne) odnosi się do wentylatorów dachowych, kanałowych, urządzeń

wentylacyjnych do budynków mieszkalnych jak i również większych jednostek stacjonarnych. Urządzenia (SW) te muszą spełnić wymagania dotyczące minimalnej sprawności oraz winny być wyposażone przynajmniej w kilkustopniowy regulator wydajności. Obowiązek doposażenia SW w element regulacji spoczywa na Instalatorze. Firma Systemair posiada szeroką ofertę na regulatory wydajności do swoich urządzeń. Podobnie jak miało to miejsce w poprzednich etapach Dyrektywy ErP, wykluczone z przestrzegania Rozporządzeń są urządzenia wentylacyjne przeznaczone do ochrony zdrowia i życia ludzkiego (urządzenia ATEX, wentylatory oddymiające), jak również jednostki chemoodporne lub wysokotemperaturowe.

Definicja “wprowadzenia na rynek”

Po tym jak Rozporządzenia 1253/2014 oraz 1254/2014 zostały wdrożone po pierwszym stycznia 2016 r. na terenie UE wymagana jest sprzedaż urządzeń wentylacyjnych spełniające nowe wymagania odnośnie efektywności energetycznej. Jednak z powodu odległych terminów dostaw oraz wysokich stanów magazynowych, producenci wentylatorów nie byliby zdolni sprostać terminowi wejścia nowego etapu Dyrektywy ErP. Według obecnych przepisów wirniko-silniki, które już zostały wyprodukowane mogą być umieszczane w urządzeniach wentylacyjnych. Urządzenia wentylacyjne wyprodukowane i przechowywane przed ewaluacją przepisów również podlegają wyprzedaży do momentu wyzerowania stanów magazynowych oraz mogą być montowane po 01.01.2016 r.

ErPEkoprojekt / Rozporządzenia WE640/2009 (silniki IEC) oraz327/2011 (Wentylatory)

Dyrektywa ErP

640/2011

327/2011

1253/2014Rys. 1

Których wentylatorów to dotyczy?

Wentylatory wszystkich typów o mocy pobieranej powyżej 30 W zostały objęte Dyrektywą. Dla producentów takich jak Systemair, oznacza że niektóre jednostki z wirującą obudową będą musiały być przekonstruowane i zaadaptowane do nowych wymagań. Firma Systemair jest przygotowana na coraz bardziej restrykcyjne wymagania i jest w stanie utrzymać ciągłość oferty wentylatorów w przyszłości.Wentylatory, które posiadają silnik EC już dzisiaj spełniają ostrzejsze wymagania.

Których wentylatorów to nie dotyczy?Wentylatorów, które zapewniają ochronę zdrowia lub życia ludzkiego oraz wentylatorów, które pracują poza zakresem temperatur wymienionych w Dyrektywie.Obejmuje to:• Wentylatory oddymiające jednobiegowe przeznaczone

wyłącznie do tego celu• Wentylatory przeciwwybuchowe• Wentylatory chemoodporne• Wentylatory wysokotemperaturowe do przetłaczania

powietrza o temperaturze powyżej 100 °C• Wentylatory obsługiwane w temperaturze otoczenia

powyżej 65 °C.

Rozporządzenie 640/2011 odnośnie silników elektrycznych

Rozporządzenie 640/2011/WE obowiązuje już od 2011 roku. Regulacja mówi o podwyższonej sprawności silników i dotyczy producentów silników elektrycznych zgodnych z IEC. Od 01.01.2015 silniki asynchroniczne w klasie sprawności co najmniej IE2 (do 5,5 kW włącznie) oraz od 7,5 kW w klasie IE3 mogą być dopuszczone do obrotu na terenie UE. Silniki w klasie IE2 powyżej 7,5 kW mogą być użytkowane tylko razem z bezstopniowym regulatorem prędkości (np. przetwornicą częstotliwości).

Etapy wdrażania klas sprawności w silnikach IEC:

• 16 czerwca 2011:Klasa IE2 dla silników o mocy ≥ 0.75 kW.

• 1 stycznia, 2015:Klasa IE3 lub IE2+FU dlasilników o mocach od 7.5do 375 kW.

• 1 stycznia, 2017:Klasa IE3 lub IE2+FU dlasilników o mocach od 0,75do 375 kW.

Dyrektywa ErP

Rozporządzenie 1253/2014do wymogów Ekoprojektu/Ecodesigndla SWNM (NRVU) i SWM (RVU)

dotyczące systemów wentylacyjnychprzeznaczonych do budynków niemieszkalnych i budynków mieszkalnych

Ważne terminy i skróty:SW (VU) - System wentylacyjny składa się przynajmniej z wirnika, silnika i obudowy.SWM (RVU) - System wentylacyjnyprzeznaczony do budynków mieszkalnychdla przepływu powietrza do 250 i do 1.000 m³/h.SWNM (NRVU) - System wentylacyjnyprzeznaczony do budynków niemieszkalnychdla przepływu powietrza powyżej 1.000 i do 250 m³/hArt.2. p.3 Rozp. 1253/14: „Dla przepływu od 250 do 1000m³/h producent musi zadeklarować, czy jest to SWM czySWNM.“UOC (HRS) - Układ odzysku ciepłajako część dwukierunkowego systemu wentylacyjnego

Systemy wentylacyjne przeznaczone do budynków niemiesz-kalnych; SWNM (NRVU) > 250 [m³/h].

Co to znaczy?Dla DSW (BVU) są to: centrale używane w zrównoważonym systemie wentylacji w budynku (wentylatory na nawiewie i wywiewie) muszą być wyposażone w system odzysku ciepła UOC (HRS) i zawierać filtry na nawiewie i wywiewie. Pobór mocy elektrycznej wentylatorów w zakresie tych wymagań jest ograniczony.

Dla JSW (UVU) są to: centrale, które są częścią systemu hy-brydowego wentylacji (wentylatory połączone z naturalną wen-tylacją nawiewną lub wywiewną), muszą spełniać minimalną sprawność statyczną wentylatora, filtr F7 na nawiewie i maksy-malny pobór mocy wentylatora razem z filtrem.

Wyjątki:Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do urządzeńwentylacyjnych:• Gdy pobór mocy jest mniejszy niż 30W (na strumień

powietrza)• Wentylatory osiowe lub promieniowe, które są wyposa-

żone wyłącznie w obudowę• Wentylatory przeciwwybuchowe• Wentylatory wywiewne oddymiające, o ile nie są one

wykorzystywane do codziennej wentylacji według zapo-trzebowania

• Wentylatory wywiewne do medium o temperaturze powyżej 100 °C

• Wentylatory pracujące w temperaturze otoczenia powy-żej 65 °C

• Temperatura strumienia powietrza lub otoczenia silnika jest mniejsza niż -40 °C

• Napięcie zasilania przekracza 1000 V AC lub 1500 V DC• Wentylatory wywiewne do agresywnych mediów• Centrala zawiera wymiennik ciepła i pompę ciepła do

odzysku ciepła• W przypadku zastosowania do okapów kuchennych.

Szczególne wymogi dotyczące Ekoprojekt/Ecodesign dla sys-temów wentylacji budynków niemieszkalnych od 01.01.2016 (intensyfikacja od 2018)

• Wszystkie wentylatory muszą być przygotowane do napędu wielobiegowego (min. 3 biegi plus 0) lub płynnej regulacji prędkości. Może być stosowany zewnętrzny regulator

• Wszystkie dwukierunkowe centrale wentylacyjne DSW (BVU) muszą być wyposażone w system odzysku ciepła UOC (HRS).

• Wszystkie UOC (HRS) powinny mieć by-pass (jako obejście lub funkcja sterowania).

• Minimalna sprawność temperaturowa odzysku ciepła UOC (HRS):» odzysk glikolowy = 63 % (2018 = 68 %) bonus dla wyższej sprawności odzysku ciepła oblicza się ze wzoru: E = (ηt_swnm - 0.63) * 3000» pozostałe rodzaje odzysku ciepła = 67 % (2018=73 %). bonus dla wyższej sprawności odzysku ciepła: E = (ηt_swnm - 0.67) * 3000

• Minimalna sprawność wentylatora JSW (UVU) (ŋsw) wynosi» 6.2 % * ln(P) + 35.0 % dla P ≤ 30 kW;» 56.1 % dla P > 30kW.

• Maksymalna wewnętrzna moc właściwa wentylatora elementów wentylacyjnych (JMWint_limit) w W/(m³/s) dla

» DSW (BVU) z glikolowym odzyskiem ciepła UOC (HRS): 1700 + E – 300 * qnom/2 – F, dla qnom < 2 m³/s; 1400 + E – F, dla qnom ≥ 2 m³/s;

» DSW (BVU) z innym odzyskiem ciepła UOC (HRS): 1200 + E – 300 * qnom/2 – F, dla qnom < 2 m³/s; 900 + E – F, dla qnom ≥ 2 m³/s;

» 250 dla JSW (UVU) do pracy z filtrem.

• Systemair zapewnia odpowiednie dane zgodne z ErP podczas doboru centrali.

JSW (UVU) - Jednokierunkowy system wentylacyjnySystem wentylacyjny z jednym przepływem powietrza (na-wiew lub wywiew). Zrównoważony przepływ przez naturalny nawiew lub wywiew (nadciśnienie lub podciśnienie).DSW (BVU) - Dwukierunkowy system wentylacyjnySystem wentylacyjny nawiewno-wywiewny (z wentylatorem nawiewnym i wywiewnym).Napęd wielobiegowy (praca wielobiegowa)Minimum 3 biegi lub więcej, dodatkowo 0 (wyłączenie)Regulacja obrotówRegulacja bezstopniowa poprzez wbudowany lub zewnętrz-ny sterownik.

Dyrektywa ErP

2016 1254/2014

45dB

267 m³/h

SAVE VTC 200 (Opt.)

Charakterystyka urządzeniaMoc akustyczna od obudowy Lw(A)

Ciśnienie akustyczne Lp(A)w pomieszczeniu <30 dB (A)w zależności od instalacji

Sterowanie czasoweSterowanie wedługzapotrzebowania

Urządzenia (systemy) wentylacyjne z odzyskiemciepła do budynków mieszkalnych

JZE (SEC) klasa JZE (SEC) w kWh/rok/m²A+ (najwyższa efektywność) JZE < -42A -42 ≤ JZE -34B -34 ≤ JZE -26C -26 ≤ JZE -23D -23 ≤ JZE -20E -20 ≤ JZE -10F -10 ≤ JZE -0G (najniższa efektywność) 0 ≤ JZE

dla obliczeniowego jednostkowego zużycia energii JZE (SEC). Wartość ta powinna pokazać potencjał oszczędności energii stosowanych urządzeń w kilowatogodzinach rocznie na m² (kWh/rok/m2).

zastosowane zostanie sterowanie według zapotrzebowania (np. czujniki wilgotności i CO2 wpływające na ilość powietrza wentylacyjnego), niż w wersji sterowanej czasowo lub ręcznie.

Rozporządzenia UE dotyczące:systemów wentylacyjnych 1253/2014, ietykiet energetycznych 1254/2014 (B2C)

• Minimalne wymagania od 1 stycznia 2016: Urządzenia muszą zaoszczędzić co najmniej tyle energii pierwotnej (elektrycznej i cieplnej) ile zużywają energii elektrycznej

• Minimalne wymagania od 1 stycznia 2018: Urządzenia muszą odzyskać znacznie więcej energii pierwotnej niż zużywają - wymagana energia cieplna do wentylacji budynku mieszkalnego będzie zmniejszona o ok. połowę

• Etykieta efektywności energetycznej od A+ do G (Rys. 2)

Etykieta energetyczna powinna pozwalać użytkownikowi łatwo porównać produkty, umożliwiając mu wybór energooszczędnych produktów. W przeciwieństwie do innych urządzeń elektrycznych, klasa energetyczna na etykietach urządzeń wentylacji mieszkaniowej jest ustalona

Jak pokazano na rys. 2 klasa energetyczna nie zależy tylko od danych parametrów, takich jak zużycie energii elektrycznej lub odzysk ciepła, ale w dużym stopniu również od sposobu działania urządzenia. W związku z tym, urządzenie X może również osiągnąć lepszą klasę energetyczną, gdy

JZE (SEC) wartość i przypisana klasa energetyczna.

Rys. 2

Dyrektywa ErP

Ekoprojekt/EcodesignEkoprojekt oznacza włączenie wymagań środowiskowych do projektu produktu, w celupoprawy wpływu tego produktu na środowisko wcałym jego cyklu życia. (Dyrektywa ParlamentuEuropejskiego i Rady 2009/125/WE)

ErPErP oznacza „produkt związany z energią“ („Energy-relatedProduct“), i odnosi się do produktu, któregoużycie ma wpływ na zużycie energii oraz który jestwprowadzany do obrotu i/lub wprowadzony doużytkowania. (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego iRady 2009/125/WE)

IEIE (International Efficiency) oznacza klasyfikację ioznaczenie sprawności silników.

DyrektywaDyrektywa w UE jest aktem prawnym, który musi byćwdrożony przez państwa członkowskie w prawiekrajowym. Sposób wprowadzenia Dyrektywy pozostajew gestii poszczególnych państw członkowskich.

RozporządzenieW ramach UE, Rozporządzenie jest aktem prawnym,który w przeciwieństwie do Dyrektywy UE, obowiązujebezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich.Oznacza to, że Rozporządzenie Komisji (UE) nr 327/2011z dnia 30 marca 2011 roku w sprawie wykonaniadyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125 /WE, określa minimalne wymagania w zakresieenergooszczędności dla wentylatorów napędzanychsilnikami elektrycznymi o poborze mocy od 125 W do500 kW.

Słownictwo

+

2016 XYZ/2014

35-50 dB (A)

ENERGIA · ЕНЕРГИЯ · ΕΝΕΡΓΕΙΑ · ENERGIJA · ENERGY · ENERGIE ENERGI

A++

A+

100-1.000 m3/h

Charakterystyka urządzenia

Moc akustyczna, Lw(A)

Ciśnienia akustyczne, Lp(A)w pomieszczeniu <30 dB (A)w zależności od instalacji

Sterowanie czasoweSterowanie wedługzapotrzebowania

Urządzenia wentylacyjne (wentylatory) bez odzysku ciepła

Urządzenia wywiewne bez odzysku ciepła posiadają słabszeparametry od jednostek z odzyskiem ciepła, ponieważwywiewane ciepło jest tracone. W przypadku systemówwywiewnych, sposób pracy ma także duży wpływ na klasęenergetyczną.

www.systemair.pl

Syst

emai

r S.A

. · S

tycz

eń 2

016

· Eko

proj

ekt

Biuro Regionalne Gdyniaul. Łużycka 10A(pok. 21)81-357 GdyniaTel. +48 (58) 781 48 44Fax +48 (58) 781 52 10

Biuro Regionalne Poznańul. Grunwaldzka 104(pok. 318)60-307 PoznańTel. +48 (61) 865 57 72Fax +48 (61) 861 48 79

Biuro Regionalne Krakówul. Rzemieślnicza 1(pok. 715)30-363 KrakówKom. +48 693 205 880

Systemair S.A.Al. Krakowska 169Łazy k/Warszawy05-552 Wólka Kosowska

Tel. +48 (22) 703 50 00Fax +48 (22) 703 50 99

info@systemair.plwww. systemair.pl

Biuro Regionalne Katowiceul. Czerwińskiego 6(pok. 104-105)40-123 KatowiceTel. +48 (32) 782 64 30Fax +48 (32) 782 64 46

Biuro Regionalne SzczecinPl. Orła Białego 1(pok. 27)70-562 SzczecinTel. +48 (91) 812 35 92Fax +48 (91) 488 13 92

Biuro Regionalne Wrocławul. Powstańców Śląskich 28/3053-333 WrocławTel. +48 (71) 335 02 70Fax +48 (71) 797 55 19

Biuro Regionalne WarszawaAl. Krakowska 169Łazy k/Warszawy05-552 Wólka KosowskaTel. +48 (22) 703 50 21Tel. +48 (22) 703 50 23Tel. +48 (22) 703 50 24Fax +48 (22) 703 50 99