4

ETABS (ALITIRMA KILAVUZUCOMPUTERS &

ENGINEERING

lk ngilizce bask Austos 2000

Trke 1.1.2002 Basks

TELF HAKKI

Copyright Computer & Structures, Computers & Engineering. Her hakk sakldr. ETABS program ve ilgili tm yazl belgeler sahiplik ve oaltma haklar sakl rnlerdir. Evrensel sahiplik haklar Computers & Structures Inc.'a aittir. Trke yazl belgelerin sahiplik haklar Computers & Engineering kuruluuna aittir. Computers & Structures Inc. ve Computers & Engineering kurulularndan yazl izin alnmadan programn lisanssz kullanm veya yazl belgelerinin oaltlmas tamamen yasaktr.

Daha ayrntl bilgi, yazlm lisans ve

belgelerin kopyalar iin bavuru adresi:

Trkiye, Almanya ve Rus Fed. Devletleri

Ana Datm:COMPUTERS & ENGINEERING

Holzmhlerweg 87-89

D-35457 Lollar, ALMANYA

Tel: 0049 6406 73667

Fax: 0049 6406 4745

E-Mail: Baser@comp-engineering.com

http://www.comp-engineering.com

http://www.csiberkeley.com

ftp://ftp.csiberkeley.com/webdld

SONDZEICHEN 227 \f "Symbol" Copyright Computers & Structures Inc., 1978-2000

CSI Logo'su Computers & Structures Inc. kuruluunun tescilli ticari markasdr.

ETABS Computers & Structures Inc. kuruluunun ticari markasdr.

Windows Microsoft Corporation kuruluunun ticari markasdr.

SORUMLULUK

ETABS programnn ve yazl belgelerinin hazrlanmasna byk zaman, aba harcanm ve maddi fedakarlk yaplmtr. Program tam olarak test edilmi ve kullanlmtr. Bununla birlikte program kullanrken, kullanc, programn gvenilirlii veya kesinlii konusunda program hazrlayan veya datanlarn herhangi bir sorumluluk almadn veya bunu ima etmediini kabul eder ve anlar.

Kullanc, programn temel varsaymlarn aka anlamal ve programn oluturduu sonular kendisi bamsz olarak kontrol etmelidir.

ETABS MENLERNN TANIMLARI

ETABS komutlarna Uygulama Simgeli (konlu) Ana Ara ubuu, Yan Ara ubuu, ve st Men'den (Pull Down) eriilecektir. Bununla birlikte Uygulama Simgeli ara ubuklar st Mende bulunan ilemlerin ouna, daha abuk eriimi salar.

Atama (Assign) ilemi srasnda hatrlamanz gereken iki nemli nokta vardr.

Birincisi; bir deeri atayacanz nesneyi belirtmeden nce o deeri tanmlam (Define) olmalsnz. kincisi; nce elemanlar semeli (Select) sonra onlara yeni byklkler atamal (Assign) ya da eskilerini deitirmelisiniz .

Blm 1

GR

ETABS

ETABS zellikle bina tr yaplar iin gelitirilmi zel amal bir bilgisayar programdr. Yap mhendislerine ; bir bina modelini oluturmak, zerinde deiiklikler yapmak,analiz etmek, dizayn etmek ve onu en uygun hale getirmek iin gerekli tm aralar salar. Tm bu zellikler windows tabanl, grafiksel ve tek kullanc ortam ile tamamen btnletirilerek mkemmel bir kullanm kolayl, verimlilik ve ilevsellik salanmtr.

ALITIRMA

Tavsiye : Kendiliinden alan altrmalar (video) ETABS kurulum CDsinde bulunmaktadr.

Bu kullanma klavuzu iinde bulunan altrmalarn amac; size ETABS kullandrarak el alkanl kazandrmaktr. Bir ok kimse iin programa ainalk kazanmann en hzl yolu budur.

rneimiz; drt katl, iki akla aklkl, ilk katn hemen stnden balayp en son kata kadar devam eden basamak tipi geometrik dzensizlii olan ve moment dayanml elik ereveden olumu bir binadr.

Binann zemin katnda iki adet elik apraz iki adet de beton perde mevcuttur. Bina modelinin bitmi durumu yukarda gsterilmitir.

Modelimizi yap ynetmeliklerine gre gelitirecek, analizini yapacak ve dizayn sonularn kontrol edeceiz. Daha sonra en uygun dizayn yakalamak iin iterasyon yapacaz.

LEY

Altrma kitabmzdaki bu rnek ETABS programnn nasl kullanlmas gerektiine dair aklamalar adm adm anlatmaktadr. Bu kullanma klavuzunu okurken tarif edilen ilemleri bilgisayarda da birebir uygulamanz tavsiye ederiz. Bu altrmalara balamadan nce ETABS program bilgisayara kurulmu olmaldr. Programn kurulumuna ilikin aklamalar Blm2 de ETABS Kullanm Klavuzu iinde kurulum bal altnda aklanmtr.

Altrmalara balamadan nce ETABS kullanm klavuzundan 1,2,3,4,5 ve 6.blmleri okumanz veya bu rnei zerken gerektiinde okuyabileceiniz ekilde elinizin altnda bulundurmanz faydal olacaktr.

Hatta altrmalara balamadan nce bu ETABS Altrma Klavuzunu bastrn. Aksi taktirde bir yandan ETABS programn kullanp te yandan ayn bilgisayardan kullanma klavuzunu okumaya almak ok zor olacaktr.

Altrma ; Blm 2 ile 5 arasnda ilenmi drt blmden olumaktadr. Tm tek bir rnei ilemekte olup sras ile takip edilmelidir.

Altrmann ak ierisinde ETABSn birok temel zelliini kefedeceiz. Bu rnei incelerken en az bir saatinizi harcamaya hazr olun. Ama unutmayn ki; harcayacanz bu zaman, ileride imdi harcadnzdan daha fazlasn tasarruf etmenizi salayacaktr.

Eer ileme ara vermeniz gerekirse, modelinizi saklayn ve daha sonra braktnz yerden devam edin.

Bu altrmann ve ETABS Kullanma Klavuzunun bastrlm kopyalar yannzda ise, artk yerinize oturup rahata devam edebilirsiniz.

Not: Bu Kullanma klavuzunun 4. Blmn gzden geirmeniz tavsiye edilir. Bylelikle altrmaya balamadan nce ETABSn grafiksel kullanc ekrann hafzanzda canlandrm olacaksnz.

Blm 2

MODELN OLUTURULMASI

Bu blmle birlikte altrmaya balam olacaz. Burada, bir balang modeli oluturup temel zelliklerini tanmlayacaz. imdiye kadar yapmadysanz ilerlemeden nce Blm 1i okuyun.

ETABS a Balang

Eer ETABS hala altrmadysanz, program ya uygun masast ksa yolundan veya Windows balang menlerinden ETABS seerek altrn. Bu ETABS ana ekrann aacaktr.

Yeni bir model olutur

Aadaki admlar kullanarak yeni bir modele balayacaz:

1. ETABS ekrannn sa alt kesindeki durum ubuunu kullanarak birimleri kip-ine Kip-in ayarlayn.

2. File (Dosyalar) mensnden New Model (Yeni Bir Model) komutunu sein.

3. New Model Initialization (Yeni Bir Model Balangc) formundaki No dmesine basnz. Bu ilem, yeni modelimizi olutururken mevcut bir modeli balang noktas olarak semeyi kabul etmediimizi belirtir.

4. Bu ilem yapya ait tanmlamalarn bir ounun bulunduu Building Plan Grid System and Story Data Definition (Bina plan grid sistemi ve kat bilgilerinin tanmlanmas) formunu aacaktr.

Not: Ek bilgi iin ETABS Kullanma Klavuzu Blm 8 (Yeni Bir Modele Balama) y inceleyiniz.

Grid llerinin girilmesi (plan grn)

lk olarak yapnn grid plann tanmlayacaz. Yap X ynnde eit llerde olmayan aklktan, Y ynnde ise eit llerdeki iki aklktan olumaktadr.

Building Plan Grid System and Story Data Definition formu zerinde alrken:

1. Uniform Grid Spacing (Eit Grid Aral) seerek ie balayp ardndan aadaki bilgileri gireceiz:

Number Lines in X Direction (X ynndeki izgi says) iin 4 Number Lines in Y Direction (Y ynndeki izgi says) iin 3 Spacing in X Direction (X ynndeki ara mesafe iin) 360 (in) Spacing in Y Direction (Y ynndeki ara mesafe iin) 300 (in)2. Daha sonra grid ara mesafeleri zerinde deiiklik yapabilmek iin; Custom Grid Spacing (Kullanc Grid Ara Mesafeleri) seenei iaretlenerek Edit Grid (Yeni Ara Mesafe Gir) tuu aktif hale getirilir ve tklanr. Bu ilem Coordinate System (Koordinat Sistemi) formunu aacaktr.3. Display (Grntle) seeneinden X Grid (X ynndeki grid)i se ve Display Grid as (grid ...eklinde grntle) seeneinden ise Spacing (Ara mesafe) i iaretle.

4. Grid ara mesafe deerleri listesinden B ye (tablonun 2. satrndadr).

tklayn ve buradaki deeri 360dan 240 a deitirin.

5. Gridin mevcut grntsn gncellemek iin Grid tablosundaki bo bir hcreye tklayn (5. satr, 1. stun) . Sonu; ekilde gsterildii gibi olmaldr.

6. OK dmesini tklayn.Y ynndeki grid ara mesafelerini deitirmeye gerek yoktur.

Kat llerinin Girilmesi

imdi de binann dey llerini tanmlayacaz. Building Plan Grid System and Story Data Definition formu zerinde devam ederek:

1. Simple Story Data ksmn seerek ie balayalm ve Number of Stories (kat adedi) iin 4 Story Height (kat ykseklii) iinde 150 (in) girelim.

2. Daha sonra Custom Story Datay (Mevcut Kat Bilgileri) seerek Edit Story Data (Kat Yksekliklerini Deitir) dmesini aktif hale getirip tklayn.Bu ilem Story Data formunu aacaktr.

3. Label dan STORY 4 simgesini ROOF olarak deitirin.

4. STORY 1 e ait Height (kat ykseklii) 180 olarak deitirin.

5. STORY 1 (1. kat), STORY 2 (2. kat) ve STORY 3 nin (3. kat) ROOF (teras kat) ile ayn kabul edildiine dikkat edin. 1. kattan sonraki basamak dzensizlii sebebiyle STORY 1 dier katlardan farkl olacaktr. Bu yzden Similar To (benzer) ksmnda 1. kat iin kullanlan STORY 1 deerini NONE olarak deitirin.

Kat llerinin Girilmesi, Adm 6

Tamamlanm kat bilgisi (Story Data) formu.

6. Bo hcrelerden herhangi birine tklayarak yeni girdiiniz deerleri gncelleyin.Sonu st ekildeki gibi grnmelidir.

7. Kapatmak iin OK dmesini tklayn.

Dikkat : Daha fazla bilgi iin Blm 23teki Benzer Kat Seviyeleri balkl konuyu inceleyin.

Yapsal Nesnelerin Eklenmesi

imdiye kadar sadece deydeki ve plan grntsndeki grid izgilerini izip llendirdik. imdi de kirileri,kolonlar ve kompozit kirili deme sistemlerini ekleyeceiz.Bunlar model ierisinde Yapsal Nesneler(Structural Objects) olarak adlandrlrlar.Bu nesneler model iin balang noktalardr. leride bunlar zerinde baz deiiklikler yapacaz:

Building Plan Grid System and Story Data Definition formu zerinde ileme devam ederek:

1. Add Structural Objects (yapsal nesneler ekle) bal altndan Steel Deck (Kompozit kirili deme) dmesini tklayn.

2. lk olarak kat sistemlerini tanmlayacaz :

Overhangs (Konsollar) bal altndaki drt deer iinde 0 girin. Bu deer, kat evresini temsil eden grid izgisi dna taan kat llerimizi temsil eder. 0 kullanmak modelimizi basitletirecektir.Deme gzeneklerinde kafa kartrc, ksuratl oran deerlerinden kurtulmak iin kk Overhang deerlerini 0 almanz tavsiye edilir.

Secondary Beams (Tali Kiriler) bal altndaki Secondary Beams kutucuunun iaretlendiinden emin olun ve aklk ynn Direction X seerek Number of beams per bay (bir aklktaki kiri says) iin 3 girin.

En sonunda, bu kat iin nceden tanml iki ayr ykleme trne gre girilecek ykleri tarif edeceiz.

DEAD durumu yapda kullanlacak malzeme trnn zati arln kendiliinden hesaba katan nceden tanml hareketsiz yk durumudur. Bu sebeple bu durum iin ek bir deme yk tanmlamamza gerek yoktur.Fakat daha sonra kompozit deme sistemlerini dizayn ederken ek ykleri hesaba katabilmek iin yeni bir yk tr tanmlayacaz.

LIVE durumu nceden tanml hareketli yk durumudur. Balangta sfr yke sahiptir. Loading bal altndaki Live Load deerine 0.000347 deerini girin. Bu deer kip-in birim sistemine evrilmi 50 psfyi (lb / ft2) temsil eder.

3. Dier aamada ereve sistemini tanmlayacaz:

Structural System Type (Yap Sistem Tipi) olarak Intersecting Moment Frame i (Kesien Moment ereve) sein.Bu durum tm kolon ve kirilerin (tali kiriler hari) yanal kuvvet karlayc sisteme katkda bulunduu anlamna gelir. Restraints at Bottom (Tabanda Snr artlar) altndan Pinned (Mafsall) seeneini tklayn. Create Rigid floor Diaphragm (Rijit Deme Diyafram Oluturun) kutucuunun iaretlenmi olduundan emin olun. Bu ilem her kat seviyesinde tm dm noktalarnn yatayda rijit bir ktle gibi hareket etmesini salayacak ve d merkezli deprem yklerinin otomatik olarak hesaba katlmasna yardmc olacaktr.4. Son olarak da farkl yap elemanlar tarafndan kullanlmak zere Structural System Propertiesi (Yapsal Sistem zellikleri) tanmlayacaz. Program tarafndan daha nce tanmlanm zellikleri seebilirsiniz.Bu zelliklere dair aklamalar bu altrmann ileriki blmlerinde irdeleyeceiz.

Bu zelliklere yenilerini eklemek ve daima zerlerinde deiiklik yapma olananz hep vardr. Bu rneimizde nceden tanml deerleri aadaki gibi kullanacaz:

Lateral Column (Yanal Kolonlar) : Lat Colu sein. Bu, yanal kuvvet karlayc sisteme ait kolonlar iin kullanlacak elik kesitlerinden oluan bir Otomatik Seim Listesi (Auto Selection List) dir.Program dizayn srasnda bu kesitlerden en uygun olann kullanacaktr. Bu otomatik seim listesinin zelliklerini daha sonra irdeleyeceiz. Lateral Beam (Yanal Kiriler) : Lat Beam i sein. . Bu, yanal kuvvet karlayc sisteme ait kiriler iin kullanlacak elik kesitlerinden oluan bir Otomatik Seim Listesi (Auto Selection List) dir. Gravity Column : Kesien moment ereve kolonlarmzn tamam yanal kuvvet karlayc sisteminin bir paras olduundan bu tip kolonlar kullanlmayacaktr. Gravity Beam: Kesien moment ereve kirilerimizin tamam (tali kiriler hari) yanal kuvvet karlayc sisteminin bir paras olduundan bu tip kiriler kullanlmayacaktr. Secondary Beam (Tali Kiriler) : SecBm i sein. Bu, deme sistemine ait tali kiriler iin kullanlacak elik kesitlerinden oluan bir Otomatik Seim Listesi (Auto Selection List) dir. Program dizayn srasnda bu kesitlerden en uygun olann kullanacaktr. Deck / Floor (Deme): DECK i sein. Bunun tek bir zellik olduuna ve eitli zellikler ieren bir seim grubu olmadna dikkat edin. Otomatik seim listesi sadece elik kesitleri iin mevcuttur.5. Bu ilemleri tamamladnzda Steel Floor System (elik Deme Sistemi) yukardaki ekildeki gibi grnecektir.

6. Steel Floor System (elik Deme Sistemi) formunu kapatmak iin OK dmesini tklayn.7. Building Plan Grid System and Story Data Definition formunu kapatmak iin OK dmesini tklayn. imdi yapnn iki ayr grntsnn aadaki ekilde belirmi olmas gerekir.Yapsal modelin ilk tanmlamalarn tamamlam bulunmaktayz.

MODELN KAYDEDLMES

Tavsiye: Modelinizi sk sk kaydedin (save). Bunun yannda modelinizin yardmc kopyalarn oluturmak iin sk sk farkl isimler altnda kaydedebilirsiniz.

Modelinizi sk sk kaydetmeniz iyi olacaktr. Bu ekilde bilgisayar hatalarndan ve yaplmas muhtemel yanllardan modelinizi korumu olacaksnz. imdi beraberce ilk kaydetme ilemini yapalm:

1. File mensnden Save komutunu sein. Bu modelin ilk defa kaydediliyor olmasndan dolay Save Model File As formu alr. Bu Windowsun standart dosya kaydetme formudur.2. Standart Windows ilemlerini kullanarak bu dosyay kaydetmek istediiniz klasr (dizini) sein. Dosya ad (File Name) kutucuuna dosya adn girin mesela bu Tutorial1olabilir. ETABS otomatik olarak dosya adnn sonuna .EDB uzantsn ekleyecektir.

3. Save dmesini tklayn. Bu ilem dosyay kaydedip ilem formunu kapatacaktr.

ETABSI KAPATMAK VE YENDEN BALATMAK

imdi ETABS kapatp tekrar aacaz ve son hazrladmz model dosyay yeniden altracaz. Bu ilemi altrma sresince dinlenmek ve mola vermek istediiniz her hangi bir anda tekrarlayabilirsiniz:

1. ETABS kapatmak iin File mensnden Exit komutunu sein (Eer son kaydettiinizden bu yana bir ok deiiklik yapm iseniz, program size kapanmadan nce modeli bir kez daha kaydetme ans verecektir).

2. Uygun bir masast ksa yoluna tklayarak veya Windows balang mensnden ETABS seerek program yeniden an.

3. File mensnden Open komutunu sein. Bu, Windowsun standart dosya ama formunu grntleyecektir.

4. Windowsa ait standart ilemleri kullanarak Tutorial1.EDBdosyasn en son kaydettiiniz dizini sein.

5. Tutorial1.EDBdosyasnn zerine tklayn veya File Name yaz kutucuu iine Tutorial1 yazn. ETABS dosya adnn devamna .EDB uzantsn kendiliinden ekleyecektir.

6. Open (A) dmesini tklayn.

imdi devam etmeye hazrz.

MODELN GRNTLENMES

Tavsiye : Aktif pencereyi istenen pencerenin stndeki balk ubuuna dokunarak veya pencere iinde herhangi bir yere tklayarak deitirebilirsiniz fakat pencere iine tklarken kazayla mevcut elemanlardan birini sememek iin st balk ubuunu kullanmak daha salkldr.

ETABS nceden tanml olarak modelin iki ayr grnn iki ayr pencerede gsterir. Sol pencerede grnen, modelin en st kat plan grndr (ROOF) sada grnen ise tm binann boyutlu grndr.

Ayn anda pencerelerden sadece biri aktif olabilir. Aktif pencereyi istenen pencerenin stndeki balk ubuuna dokunarak veya pencere iinde herhangi bir yere tklayarak deitirebilirsiniz. Balk ubuu hemen parlayacaktr. Grnt ile ilgili yaplan tm deiiklikler sadece aktif haldeki pencereyi etkileyecektir.

imdi grnt zerinde biraz pratik yapalm:

1. Sol pencerenin st balk ubuuna dokunun ve plan grntnn aktif hale geldiinden emin olun. Bu arada sadaki aktif penceredeki boyutlu grn zerinde hangi katta olduumuzu gsteren snr dikdrtgeninin varlna dikkat edin.

2. Fare imlecini aktif ekran zerinde gezdirdike ETABS ana ekran altnda bulunan durum ubuunda imlecin gezdii nokta koordinatlarnn nasl gsterildiine dikkat edin. imdilik en st katta yani sabit kat seviyesinde olduumuzdan Z koordinatnn deimediine dikkat edin.

3. Dier katlardaki Plan grnlerine ulaabilmek iin st ara ubuundan Move Down in List dmesini tekrarla tklayn. Sadaki boyutlu grn zerinde snr dikdrtgeninin nasl yer deitirdiine dikkat edin. Move Up in List dmesini tklayarak bu ilemi tersine deitirebilirsiniz.

4. Set Elevation View formunu amak iin View (grnt seenekleri) Mensnden Set Elevation View elev (kat seviyesi grnn olutur) komutunu sein (veya st ara ubuundan Elevation View dmesini tklayn)..

5. Elevations bal altndan 1 i sein ve OK dmesine basarak formu kapatn. imdi aktif pencerede 1 numaral grid izgisinde yeralan kat seviyesi grntlenecektir.

6. Move Down in List ve veya Move Up in list dmesini tklayarak farkl katlarn yedisini de srasyla gezin. Sadaki boyutlu grnt zerinde snr dikdrtgeninin nasl yer deitirdiine dikkat edin.

7. Seilen kata ait perspektif grn almak ve 2-D (ki Boyutlu) grne dnmek iin st ara ubuundaki Perspective Toggle dmesini kullannz. Dikkat ederseniz 2-D grn, grnt derinlii olmayan tek bir dzlemi gsterir.

Dikkat : Daha fazla bilgi iin Kullanc Klavuzunun 10. Blmnde yer alan Perspektif Grn adl alt bal inceleyiniz.Dikkat : Set Building View Options (Bina Grn Seeneklerinin Oluturulmas) ekrannda yer alan seeneklerin her biri Kullanc Klavuzunun 10. Blmnde yer alan Bina Grn Seenekleri adl balk altnda irdelenmitir.

8. Sa ekrann balk ubuuna tklayarak 3-D ( Boyutlu) grn ekrann aktif hale getiriniz. 3-D ( boyutlu) grn ekranndaki snr dikdrtgeninin kaybolduuna dikkat edin.

9. st ara ubuu zerindeki Set Building View Options dmesini tklayn. Bu ilem Set Building View Options (Bina Grn Seeneklerinin Oluturulmas) formunu aacaktr.10. Special Effects (zel Efektler) bal altndan Extrusion (Dolgun Gster) iaretleyin. Bylelikle kiri ve kolonlarn gerek grnmlerini elde edebilirsiniz.11. Object Present in View (Grntlenecek Nesneler) listesinden Floorun (Area= kat alan) karsndaki iareti kaldrn ki kat grnleri ereve sistemi grnn engellemesin.12. OK dmesini tklayn. imdi 3-D ( Boyutlu) grn ekran kiri ve kolonlarn gerek grnn verecektir. Dikkat ettiyseniz kiriler karkla sebep olmasn diye ksa gsterilmitir. Aslnda gerek boylar kolon merkezine kadar uzanmaktadr.13. st ara ubuundan Rotate 3D view ( boyutlu grn evir) dmesini tklayn. Fare imlecini sa pencereye tadktan sonra fare sol dmesine basn ve basl tutarak ekran zerinde gezdirin. Saa sola hareket yapy dey grn ekseni etrafnda, yukar aa hareket ise yatay grn ekseni etrafnda dndrr.

Farenin dmesini serbest braktnzda yap yeniden izilecektir. Tekrar dndrmek iin dmeyi tekrar tklamanz gerekir. Yukardaki ekle baknz.14. nemli: Eer bu ilemi Rotate 3D View dmesini tklamadan nce yaparsanz, program ekrandaki nesnelerden birini yanllkla seebilir bu da u aamada istediimiz bir ey deildir. Varsa seilenleri geri evirmek iinClear Selection (Seilenleri Geri evir) dmesini tklayn.15. imdide yaknlatrma ilemi yapalm. st ara ubuundan Rubber Band Zoom (ereve ine Alarak Yaknlatrma) dmesini tklayn. Sonrada fareyi sa ekrana tayp, bytlecek ksmn sol st kesinde durun. Farenin sol dmesini basl tutup saa ve aaya doru srkleyin ta ki noktalardan oluan dikdrtgen grn yapnn kk bir ksmn mesela tek bir akln ereve iine alana kadar. Fareyi serbest braktnzda yapnn geniletilen ksm yenilenerek izilecektir.16. nemli: Yine ayn ekilde eer bu ilemi nce Rubber Band Zoom dmesini tklamadan yaparsanz, program ekrandaki nesnelerden birini seebilir bu da u aamada istenilen ey deildir. Varsa seilenleri geri evirmek iin Clear Selection (Seilenleri Geri evir) dmesini tklayn.17. Yaknlatrlm blgenin etrafnda dolamak iin st ara ubuundaki Pan dmesini kullann. Daha sonra fareyi sa pencerede merkeze yakn bir yere tayn. ekli saa sola hareket ettirmek iin srkleme esnasnda fare sol dmesini basl tutun. Dikkat ettiyseniz saa sola hareket edebileceinize dair bir snr vardr. Fareyi bir kez braktnz m pan modundan km olursunuz.

18. Yapnn komple grnne dnmek iin st ara ubuundaki Restore Full View dmesini tklayn. lk tklama Pan ilemini devreden karacaktr. Grnn tmne dnmek iin dmeyi bir kez daha tklayn.

19. Orjinal 3-D grne dnebilmek iin 3-D View dmesini tklayn.

20. Son olarak yapacamz ey ise gerek grnte kat demelerinin dolu yani gerek hallerini grmek olacaktr. Bunun iin Set Building View Options dmesini tklayn, Object Present in View seenei altndan Flooru (Deme Alan=Area) tklayn ve sonra da OK e basn.

21. st ara ubuunu kullanarak imdiye kadar yaptmz tm grntleme ilemlerini View mensnden yapabiliriz. Bu mende grntleme zelliine dair baka seenekler de bulunabilir.

MALZEME ZELLKLERNN TANIMLANMASI

elik ve betona ait baz malzeme zellikleri nceden tanmlanmtr. imdi zerlerinde deiiklik yapmadan bunlara hzl bir ekilde gz atalm.

1. Define Materials (Malzeme Tanmlanmas) formunu amak iin Define.. mensnden (Tanmla) Material Properties (Malzeme zellikleri) komutunu sein.

2. Materials bal altndan kat demeleri ve duvarlar iin kullanacamz CONC (beton) zelliklerini sein. Modify/Show Materials dmesini tklayarak Material Properties formunu an. Bu formda unlar greceksiniz:

Analysis Property Data (Analiz zellikleri Bilgisi), yapnn zerindeki ykleri ve yapnn bu yklere kar hesaplanm reaksiyonunu etkiler. Malzemenin izotropik olduu varsaylmtr. Bu zellikler:Dinamik analizde kullanlan birim hacimdeki ktle miktar.

Zati arlk gravite yklemesinde kullanlan birim hacimdeki arlk.

Sertlik hesabnda kullanlan elastisite modl ve Poisson oran deeri.

Termal (s farkndan doan) yklerde kullanlan scaklk genleme katsays.

Program tarafndan elastisite modl ve Poissons oran kullanlarak hesaplanan (bu deeri kendiniz dorudan giremezsiniz) kesme modl.

Type of Dizayn (Dizayn Tipi) ; burada betonarmeye ayarlanmtr. Seenekler beton, elik ve hibiridir.

Dizayn Property Data (Dizayn zellikleri Bilgisi), program tarafndan yaplan dizayn ynetmeliine uygunluk kontrollerini etkiler. Bu bilgi yke maruz kalan binann davrann genellikle etkilemez. Beton iin bu zellikler yledir:

Betonun belirtilen basn mukavemeti .

Eilmeye alan donatnn akma gerilmesi.

Kesmeye alan donatnn akma gerilmesi.

Hafif betonun kesme mukavemeti azaltma arpann belirlemeye yarayan bir seenek.

3. Burada herhangi bir deiiklik yapmayacamzdan Define Materials formuna dnmek iin Cancel dmesini tklayn.

4. imdide erevelerimizin tamamnda kullanacamz STEEL elik zelliklerini sein. Modify/Show Materials dmesini tklayarak Material Properties formunu an. Bu ekranda unlar greceksiniz:

Analysis Property Data (Analiz zellikleri Bilgisi), beton malzeme ile ayn bilgilere sahiptir.

Type of Dizayn (Dizayn Tipi), Steele (elik) ayarlanmtr.

Dizayn Property Data (Dizayn zellikleri Bilgisi), elik iin:

Minimum akma gerilmesi .

Minimum ekme snr gerilmesi.

Kompozit kiri dizaynnda kullanlan birim arlk maliyeti.

Burada bir deiiklik yapmayacamzdan Define Materials formuna dnmek iin Cancel dmesini tklayn.

5. Define Materials formunu kapatmak iin Cancel dmesini tklayn.

Genel bir kural olarak nceden tanml elik ve beton karakteristik deerleri zerinde deiiklik yapmamanz tavsiye ediyoruz. Define Materials tablosunu bir veya birden fazla yeni malzemenin karakteristiklerini tanmlamanz gerektiinde kullanabilirsiniz.

UBUK ELEMANLARIN TANIMLANMASI

ubuk elemanlar; kirilere, kolonlara ve benzeri izgisel elemanlara atfedilebilen geometrik kesit ve malzeme zelliklerinin bir kombinezonu olarak tarif edilebilir. Tanmlanabilecek ok eitli tipte ubuk kesiti zellikleri mevcuttur. imdi birka ubuk eleman zerinde duralm ve de yenilerini tanmlayalm.

1. Define Frame Properties (ubuk eleman zellikleri) ekranna ulamak iin Define mensnden Frame Sections../ Properties komutunu sein. Grdnz gibi nceden tarif edilmi ok sayda ubuk kesiti mevcuttur. Ayrca daha fazlas da eklenebilir.

2. Properties bal altndan W10X112 zelliini sein. Bu geni- flan tipi bir kesittir. I/Wide Flange Section formuna ulamak iin Modify/Show Property dmesini tklayn. Aadakilere dikkat edin :

Bu kesit ile ilgili gerekli bilgi Extract Data From Frame Section Property File altndaki harici bir dosyadan elde edilir.

Kesite atanan malzeme cinsi STEEL (elik) tir.

Bu kesite ait geometrik ller Dimensions ad altnda verilir ve ekli de buradaki formda sada gsterilir. Dikkat ederseniz eklin iki yerel ekseni vardr. Bunlardan 2 nolu eksen major (esas) ve 3 nolu eksen ise minor (tali) eksendir.

Bu kesit harici bir dosyadan tand iin renk ve malzeme haricindeki bilgiler zerinde deiiklik yapmak mmkn deildir. Bunlar deitirmeyeceiz.

Property Data formunu amak iin Section Properties dmesini tklayn. Bu ekranda ; verilen llere gre hesaplanm geometriye bal kesit zelliklerini bulabilirsiniz. Bu formu gzden geirdikten sonra OK dmesini tklayarak kapatn.

3. OK dmesini tklayarak I / Wide Flange Section formunu kapatn ve Define../ Frame Sections.. formuna geri dnn.

4. Properties bal altndanLatCol zelliini sein. Bunun modelimizdeki kolonlar iin belirlediimiz zellik olduunu hatrlayn. Bu zellik auto selection section list (otomatik kesit seim listesi) olarak bilinir. Bu liste, programn dizayn sresince seecei geni-flan kesitlerden oluur. Auto Selection Section (Otomatik Kesit Seim) formuna ulamak iin Modify/Show Property dmesini tklayn.

5. Bu formda bulunan iki kayar liste kutusu iinde; elik dizaynnda kullanlmak zere belirlediimiz malzemelerden imal edilmi ve bu model iin tanmlanm kesitlerin tmn tek tek bulacaksnz. Sadaki Auto Selections ad altndaki kutuda otomatik seim listesinde bulunan kesitlerin listesi mevcuttur. Sol taraftaki List of Sections adl listede ise LatCol listesinde yer almayan kesitler mevcuttur.

6. Sadaki Auto Selections adl listede gezinerek kolonlar iin kullanlabilecek kesitler grn.

7. Bu formu kapatp Define Frame Properties formuna geri dnebilmek iin Cancel dmesini tklayn.

8. imdiyse, aprazlarda daha sonra kullanmak zere kendi otomatik seim listemizi oluturalm. Sada zerinde I / Wide Flange yazan ikinci aa alr liste kutusuna tklayn.

9. Listenin alt satrlarna gelerek Add Auto Select Liste tklayn. Bu Auto Selection Sections formunu aacaktr.

10. AUTO1 olan otomatik kesit ismini (Auto Section Name) BRACE olarak deitirin.

11. Kesit Listesinin (List of Sections) en st srasndaki W10X112 kesitini sein.

12. Daha sonra shift dmesini basl tutarak W12 kesitlerinin en sonuncusu olan W12X96 ya gidin ve zerine tklayn. Bu ilemle W10 dan W12 ye kadar olan tm kesitleri semi olacaksnz.

13. Add dmesini tklamak, seilen kesitlerin tamamn Auto Selection listesine ekleyecektir.

14. imdi Auto Selection listesinde bulunan kk kesitleri ayracaz. W10X12 kesitine tklayn.

15. W12X16, W12X14 veW12X19 nolu kesitlere tklayn ve Ctrl dmesini basl tutarak aa doru hafife inin. Bu drt kesiti semi oldunuz. Eer yanllk yaptysanz kesitleri seerken de ve silerken de Ctrl dmesini basl tutun.

16. Remove dmesini tklayn. imdi Auto Selection kutusunda seilmi sekiz kesit bulunmas lazmdr. Ekran aadaki ekildeki gibi grnmelidir.

17. OK dmesini tklayarak BRACE (apraz) zelliklerine ait bu tanmlar kabul edin ve Auto Selection Sections formunu kapatn.

18. OK dmesini tklayarak zelliklere dair yaplan deiiklikleri kabul edin ve Define../ Frame Sections../ Properties formunu kapatn.

Dikkat: Daha fazla bilgi iin kullanc klavuzunun 11. ve 24. blmlerindeki ubuk Kesit zellikleriadl bal inceleyiniz.

Dikkat : Liste kutucuklarndan birden ok eleman seme tekniklerine dair daha fazla bilgi edinmek iin kullanc klavuzunun 4. blmnn farenin kullanlmasbalkl konusunu okuyun.

ubuk elemannn tanmlanmas, adm 16Yeni bir zellik olan BRACE iin tamamlanm otomatik seim tablosu

KOMPOZT KRL DEME (DECK) KESTNN TANIMLANMASI

Dikkat: DECK sistemleri genellikle kat demelerine ve rampa tipi alanl nesnelere atanr.

Deck kesitleri; belli bir yzey alanna atfedilebilen geometrik kesit ve malzeme zelliklerinin bir kombinezonu olarak tarif edilebilir. imdi nceden tanml Deck kesitlerini hzl bir ekilde gzden geireceiz. Fakat herhangi bir deiiklik yapmayacaz.

1. Define Wall/Slab/Deck formuna ulamak iin Define mensndenWall/Slab/Deck Sections seeneini tklayn. Duvar, Deme ve Deck yzey alanna sahip nesnelere atanabilecek ayr zelliktir.

2. Properties bal altndan DECK1 Deck zelliini sein. Hatrlayacanz gibi bu zellik modele balarken kat iin belirlediimiz bir zellikti. Deck kesitleri (Deck Section) formunu amak iin Modify/Show Sections dmesini tklaynz. 3. Bu form zerinde belirlenmi ok sayda bilgi vardr. ETABS yardmndan faydalanmak iin klavyenizdeki F1 dmesini kullannz.Bu yardm ierisinde; szkonusu ekran zerindeki tm konulara ilikin aklamalar mevcuttur. F1 dmesine bastnz herhangi bir anda en son alm ekrana dair bilgiler karnza kar.

4. Yardm bilgilerini okuduktan sonra yardm penceresindeki File mensnden Exit komutunu kullanarak Yardmdan kabilirsiniz.

5. Deck Section (Deck Kesiti) formunu kapatmak iin Cancel dmesini tklayn.

imdi yapacamz ilem iin Define Wall/Slab/Deck Sections formunu ak tutun.

Tavsiye: Alternatif olarak Kullanc Klavuzuna da bavurabilirsiniz. Kullanc Klavuzu, aradnz bilgiye rahatlkla ulamanz salayacak geni kapsaml bir fihriste ve ierik tablosuna sahiptir.

DUVAR KEST TANIMLANMASI

Duvar kesitleri, bir alana atanabilecek malzeme ve geometrik kesit zelliklerinin kombinezonu olarak tanmlanr. Tipik olarak bir duvar kesitini duvar alan nesnesine atama yaparz. imdi nceden tanml WALL1 zelliklerine bir gz atalm ve ardndan perde betonlarmz iin yeni bir duvar zellii tanmlayalm:

1. Eer Define Wall/Slab/Deck Sections formu halihazrda ak deilse, Define mensnden Wall/Slab/Deck Sections komutunu kullanarak bu formu an.

2. Sections (Kesitler) listesinden WALL1 i tklayarak aktif hale getirin ve sonra Modify/Show Section dmesini tklayn. Bu ilem WALL1 e ait kesit zelliklerini grntleyen Wall/Slab Sections (Duvar Deme Kesitleri) formunu aacaktr. Bu ekran Floor (Kat) ekranna kyasla olduka basittir.3. imdi WALL1 e ait zellikleri gzden geirin ve zellikle kalnlnn 12 in olduuna dikkat edin. Wall/Slab Sections formunu kapamak iin Cancel dmesini tklayn.

4. imdi ikinci bir duvar kesiti iin tanmlamalar yapalm. Bunun iin Define Wall/Slab/Deck Sections formunun sandaki aa alr kutucuu tklayn ve Add New Wall (Yeni Duvar Ekle) seeneine tklayn. Bu ilem Wall/Slab Sections formunu tekrar aacaktr.

5. Dikkat ettiyseniz yeni kesit admz WALL2 dir. Bunu muhafaza edeceiz.

6. Thickness (Kalnlk) altndaki Membrane ve Bending deerlerinin her ikisinin de 8 in olarak deitirin. Normalde de bu iki deer ayn olmaldr.

7. Type (Tip) i Shell olarak muhafaza edin ve ekran kapatmak iin OK dmesini tklayn.

8. Define Wall/Slab/Deck Sections formunu kapatmak ve yeni kesit tanmlarmz muhafaza etmek iin OK dmesini tklayn.

STATK YKLERN TANIMLANMASI

Program tarafndan, her model iin, nceden tanmlanm iki tr statik yk vardr ve bunlar sras ile hareketsiz ve hareketli anlamnda DEAD ve LIVE olarak adlandrlmlardr. Son haliyle DEAD durumu yapdaki malzemenin zati arln, LIVE durumu ise bizim Decke eklediimiz 50 psf lik yk ierir.

stediiniz kadar ok sayda statik yk durumu ekleyebilirsiniz. imdi fazladan be durum daha ekleyeceiz. Bunlardan biri ilave bir hareketsiz yk, kalan drd ise ynetmeliklerce tanmlanan yanal sismik ykleri temsil edecek:

1. Define Static Load Case Names (Statik Yk Durumlarna ait isimlerin Tanmlanmas) formuna ulamak iin Define mensnden Static Load Cases seeneini tklayn.

2. nceden tanmlanm iki duruma dikkat edin:

DEAD durumu dizayn amacyla, hareketsiz yk tipi olacak ekilde tanmlanmtr ve zati arlk arpan 1 dir. Zati arlk arpan; yapdaki malzemelerin tmnn arlklarnn, yn srekli Z olan yerekimi ynnde, bir yk olarak hesaba katlmasn salayan bir lek arpandr.

LIVE durumu ise dizayn amacyla, hareketli yk tipi olacak ekilde tanmlanmtr ve zati arlk arpan 0 dir.

3. Load (Yk) etiketli bo kutuya girin ve buradaki mevcut girdiyi silin. Bunun yerine yeni bir ykleme durumu iin isim yazn. rnein; SUPDL.

4. Type etiketli aa alr kutudan SUPER DEAD dizayn trn sein. Hareketsiz ykleri st ste eklemek anlamna gelen bu yk kompozit deme dizaynnda zel bir yk tr olarak ilem grr. Dier dizayn ilemlerinde ise ilave hareketsiz yk olarak ilem grecektir.

Tavsiye: Zati arl sadece bir tek ykleme durumunda hesaba katn aksi takdirde yk kombinezonlar oluturulurken sonu deerlerde birden fazla zati arlk hesaba katlm olur. Daha fazla bilgi iin Kullanc Klavuzundan 11. Blmde yer alan Statik Ykleme Durumlar adl bal inceleyin.

5. Self Weight Multiplier (Zati Arlk arpan) kutucuuna 0 giriniz.

6. Yeni bir ykleme tr oluturmak ve tabloya eklemek iin Add New Load dmesini tklayn ve bu ilemi yapmay unutmayn.

7. Load adl yaz kutucuunu tklayn. Buradaki girilmi deeri silin ve yeni bir ykleme trnn adn yazn. Mesela; QUAKEX1.

8. Type adl aa alr kutucuun iinden QUAKE dizayn trn sein.

9. Zati arlk arpan kutucuuna da 0 deerini giriniz.

10. Aa alr Auto Lateral Load (Otomatik Yanal Yk) kutucuundan UBC 97 yi sein.

11. Bu yk oluturma iini onaylamak iin Add New Load dmesini tklayn ve bu adm unutmayn.

12. Tabloda QUAKEX1 i aktif hale getirip buradan Modify Lateral Load dmesini tklayarak 1997 UBC Seismic Loading formunu an.

13. Direction and Eccentricity altndan, X Dir + Eccen Y yi sein. Bu pozitif Y yn eksantritesinde uygulanm bir X yn ykn belirtir. Kat diyaframlarda otomatik deprem yklerinin uygulanmasna gerek olmamakla birlikte otomatik eksantrisitelerin kullanlmasna gerek vardr.

14. % Eccen yaz kutusunda eksantrisiteye ait nceden belirlenmi bir deer vardr. Bu deer, her diyaframn eksantrisite ynnde llm en byk boyutunun %5i dir. Bu nceden tanml deeri kullanacaz.

15. Factors (arpanlar) altndaki Overstrength Factor (Mukavemet Am arpan) deeri olan R yi 4.5 olarak deitirin. Bu deer sradan moment karlayc erevelere uygun bir arpandr. Biz de dizaynda bunu kullanacaz.

16. Ekrann geri kalan blmn gzden geirin. Daha fazla bir deiiklik yapmayacaz.

17. OK dmesine basarak ekran kapatn.

Dikkat : Daha fazla bilgi iin Kullanc Klavuzundaki 28. Blmden Deprem Yklerinin Otomatik Tanmlanmas adl blmden 1997 UBC Deprem Ykleri adl alt bal inceleyin.

18. kinci yanal yk oluturmak iin, Load adl yaz kutucuunu tklayn. Buradaki girilmi deeri QUAKEX2 olarak deitirin ve sadaki deerin sras ile QUAKE, 0 ve UBC 97 olmasna dikkat edin. Sonra Add New Load dmesini tklayn.

19. Tabloda QUAKE2 durumu aktif haldeyken Modify Lateral Load dmesini tklayn.

20. Direction and Eccentricity altndan, X Dir - Eccen Y yi seerek Overstrength Factor (Mukavemet Am arpan) deeri olan R yi 4.5 olarak deitirin. Sonra formu kapatmak iin OK dmesini tklayn.

21. Benzer ekilde QUAKEY1 ykleme durumunu da, Direction and Eccentricity altndaki Y Dir + Eccen X i seerek Overstrength Factor (Mukavemet Am arpan) deeri R yi de 4.5 olarak deitirerek tanmlayn.

22. Yine benzer ekilde QUAKEY2 ykleme durumunu, Direction and Eccentricity altndaki Y Dir - Eccen X i seerek Overstrength Factor (mukavemet am arpan) deeri R yi de 4.5 olarak deitirerek tanmlayn.

23. Bu ilem bize yataydaki yanal ynlerin her ikisi iin ve iki farkl iaretli eksantirisiteyi dikkate alan toplam 4 adet sismik ykleme durumu salar. Her bir sismik ykleme durumunu kontrol edebilirsiniz bunun iin srasyla Modify Lateral Load dmesini tklayn, 1997 UBC Seismic Loading formuna gz atn ve sonra ya OK ya da Cancel dmesini tklayn.

24. Define Statik Load Case Names formunu kontrol edin. Yukardaki ekildeki gibi grnmelidir.

25. Yeni ykleme durumu tanmlamalarn onaylamak ve ekran kapamak iin OK dmesine basn.

MODELN KAYDEDLMES

Tavsiye: Modelinizi sk sk kaydetmeyi unutmayn.

Birka deiiklik yaptmzdan modelimizi yeniden kaydetmenin tam zaman. Yeni modelimizi daha nce kaydettiimiz modelin zerine kaydedip, ayn dosya ismini kullanmaya devam edeceiz.

1. File mensnden Save komutunu sein veya st ara ubuundan Save model dmesini tklayn.

2. Model daha nce kaydedilmi olduundan, dosya, sizden baka bir ilem yapmanz istenmeden kaydedilecektir.

Blm 3

MODEL ZERNDE DEKLKLER YAPILMASI

Bu blm 2.blmdeki altrmay devam ettirecektir. Bu blmde binada bir basamak oluturacak ve ilk kata perde duvarlar ile aprazlar ekleyeceiz. NESNELERN SLNMES

st katlardaki baz kiri ve kolonlar iptal ederek bir basamak oluturacaz ve st katlarn azaltlm llerine uymak iin kat alanlarnda deiiklik yapacaz. Yapacamz ilem basite model zerinde birka deiiklik yapmaktan ibarettir:

Modelden birka nesne semek

Seilen nesneler zerinde deiiklik yapmak.

imdi yapacamz ilem birka nesneyi iptal etmek olacak. Aadaki gibi devam edin:

1. Sa gsterim penceresinde yapnn boyutlu dolu grnnn grntlendiinden ve tm nesnelerin grlebilir olduundan emin olun.

2. Grn aktif hale getirmek iin soldaki pencerenin balk ubuuna tklayn.

3. st ara ubuundan Elevation Viev elev (Yandan Grn) dmesini tklayn. Elevation A y sein ve OK dmesini tklayn.

4. Sol ekran zerinde fare imlecini ok yava bir ekilde dolatrn. mleci dolatrrken kolon ve kiri kesiim noktalarna denk geldii zaman kesiim noktasnda krmz bir nokta belirir nokta iaretiyle yanp sner. Eer bu olmuyorsa sol ekran ubuundaki Snap to Points (Noktalar Yakala) dmesini tklayn ve tekrar deneyin.

5. imdi fare imlecini kiriler boyunca hareket ettirelim ve bu grnte bulunmayan tali kirilerin saplama noktalarnn varlna dikkat edelim.

6. Yapmazelliinin kaldrlmas seme ilemlerinizi kolaylatracandan sol ekran ubuundan Snap to Points dmesini tklayn ve onu devreden karn. Hareket ederken kiri/kiri veya kolon/kiri kesiim noktalarna denk geldiinizde krmz nokta artk grnmeyecektir.

7. imdi STORY1 zerinde dokuz kolon ve alt kiri seeceiz. Bu nesneleri semenin bir ok yolu vardr. Pencere iine almak yolunu kullanarak balayacaz:

ncelikle sol ara ubuundan iaretleyici dmesini tklayarak ETABSn seme modunda olduundan emin olun.

imdi fareyi sol ekran zerinde C1 kolonunun hemen sol stnde herhangi bir bo yere tayn.

Fare sol dmesini tklayn ve basl tutun.

Fare sol dmesini basl tutarken, farenin imlecini yapnn sa aasna STORY1 ve STORY2 katlarnn arasnda bir noktaya doru kaydrn. Alt kolon ve alt kiri elemannn srkleme sresince grnen kesikli izgilerden oluan dikdrtgen ereve iine alndndan emin olun.

Yukardaki ekildeki gibi grnmelidir.

Nesnelerin silinmesi, adm 7

Fare dmesini brakmadan nce grlen seim dikdrtgenini gsteren

Yandan Grn A

Sol tuu brakn. imdi oniki adet eleman, seilmi olduklar anlamna gelen kesik izgilerle temsil ediliyor olmaldr. Bu ayn zamanda sadaki 3 boyutlu grnte de mevcuttur.

Buna ek olarak ; kiri/kiri ve kiri/kolon kesiimlerinden ibaret 27 nokta da seilmitir. Bu noktalar da izilen dikdrtgen iinde yer aldndan bunlar da kesikli Xlerle ifade edilmitir. Bu noktalarn seilmi olmas bizim ilerde yapacamz ilemleri etkilemeyecektir.

Dikkat edersenizSTORY1 VE STORY2arasndaki kolon elemanlar seim dikdrtgeni iine tam alnmadklarndan seilmemitirler.

8. Seimlerinizi konrol etmek iin ETABS ana ekrannn sol alt kesinde bulunan durum ubuuna bir gz atn.Burada 27 Points, 12 selected diye belirtilmi olmas gerekmektedir. Eer baka bir ey yazl ise sol ara ubuundaki Clear Selection dmesini tklayn ve adm 7yi yeniden deneyin.

9. imdi yeni eyler seip eklemek iin baka bir metod kullanacaz-basitce seilecek nesnenin zerine tklayacaz:

STORY1 ve STORY2arasndaki kolon elemanlar zerine tklayarak bir defada seiniz. Her nesne, zerine tklandktan sonra seildiini belirtir ekilde kesik izgiye dnmelidir.

Eer kazara yanl bir nesne setiyseniz zerine bir kez daha tklayarak onu seim d brakabilirsiniz.

10. Seimlerinizi konrol etmek iin ETABS ana ekrannn sol alt kesinde bulunan durum ubuuna bir gz atn. Burada 27 Points, 12 Lines selected diye belirtilmi olmas gerekir. Eer baka bir ey yazl ise sol ara ubuundaki Clear Selection dmesini tklayn ve adm 7 ve adm 9 u tekrar deneyin.

11. Evet seimlerimizi yaptk. imdi ilemlerimizi yapmaya hazrz. Edit mensnden Delete komutunu sein (veya klavyeden delete dmesine basn). Bu ilem seili nesneleri modelden silecektir.

12. Dikkat ederseniz nesnelerin her iki gsterim ekranndan silindiini greceksiniz.

13. Farzedelimki bir hata yaptk. O zaman Edit mensnden Undo komutunu sein (veya st ara ubuundan Undo dmesini tklayn).

14. Hata yapmadmz varsayalm. Menlerden Edit mensndeki Redo komutunu sein (veya geri al - Redo dmesini tklayn ). Greceksiniz ki az nce seilen nesneler tekrar iptal edilir. imdi modelimiz 12. admn sonunda neredeyse oraya geri dnd. Geri aldnz tm ilemleri yapldklar hallerine geri dndrebilirsiniz.

15. Sol ekran hala aktif halde iken, st ara ubuklarndan Plan View plan (Plan Grn) dmesini tklayn.ROOF Plan grnn sein ve OK dmesini tklayn.

16. ROOF plan grn zerinde alrken se ve sil ilemini tekrar kullanacaz. Ama una dikkat etmek gerekir ki plan grnler zerinde alrken yaptnz seim ilemleri kontrolnze bal olarak bir veya daha fazla kat etkileyebilir.

17. ETABS ana ekrannn sa altndaki story-option (kat seenei) liste kutusundan benzer- katlar sein. Eer almyorsa sol ekrann aktif olduundan emin olun, sol ara ubuundan Clear Selection (seimi iptal et) dmesini tklayn ve tekrar deneyin. benzer- katlar seenei seildikten sonra yapacamz tm ilemler en son setiimiz ROOF plan grnne benzeyen tm katlarda etkili olur. Hatrlarsanz bu katlardan ikisi STORY2 ve STORY3 dr.

Tavsiye: benzer katlar zellii sadece plan grnleri zerinde alrken aktif haldedir.

19. imdide nc seim metodunu kullanarak sol aklktaki kirileri seeceiz:

Sol ara ubuundan, Set Intersecting Line Select Mode (izgi ile Keserek Seme) dmesini tklayn.

Tavsiye: Set Intersecting Line Mode ile her seim yapmak istediinizde bu tua yeniden tklamalsnz. Bu tula bir seim gerekletirdikten sonra artk bu seenekten otomatik olarak km olursunuz.

Fareyi sol pencerede bulunan kiri B7 zerinde bir noktaya getirin. Aadaki ekli inceleyiniz.

Fare sol dmesini tklayn ve basl tutun.

Fare dmesini basl vaziyette tutarak imleci doruca B1 kiriinin altndaki noktaya tayn. Srkleme esnasnda grlen kesikli izgi sol aklkta grlen dokuz kiriin dokuzunu da kesmelidir. lem ekildeki gibi grnmelidir.

Fare sol dmesini serbest brakn. Dokuz kiri eleman seildiklerini belirtir ekilde kesikli izgilerle grnmelidir.

Buna ilave olarak, kat d erevesinin hemen iindeki deme alan da seilmitir.

Sadaki boyutlu grne dikkat edin;stteki katn da bu seimden etkilendiini greceksiniz.

Nesnelerin Silinmesi, Adm 18

ROOF plan grnnde kesme izgisiyle seimin fare dmesinin serbest braklmadan nceki haliyle gsterimi.

Seim durum ubuunun 27 Lines, 3 Area Selected yazsn gsterip gstermediini kontrol edin. Eer baka bir ey yazl ise, sol ekran ubuundaki Clear Select (Seilenleri Temizle - Geri evir) dmesini tklayn ve bu adm tekrarlayn.

19. imdi kat alann seim d brakmalyz. Fareyi drt kiri tarafndan sarlm alann ierisinde herhangi bir yere tayn ama kirilerden uzak kalmaya dikkat edin. Sonra fare sol dmesini tklayn. Kat alan seim d brakldndan kat etrafndaki kesik izgi grnmez olacaktr.

20. Eer bir nesneyi yanllkla setiyseniz bu nesneyi seim d brakmak iin zerine bir kez daha tklamanz yeterli olacaktr.

21. Durum ubuunda 27 Lines Selected yazp yazmadn kontrol edin.

22. Edit Mensnden Delete komutunu sein (veya Delete dmesine basn). Bu ilem seilen nesneleri modelden karacaktr. Alttaki ekli inceleyiniz.

Dikkat: Nesnelerin seimi ve seim d braklmas ile ilgili daha fazla bilgi iin

kullanc klavuzunun 13. blmn inceleyin.

Nesnelerin Silinmesi, Adm 22

Kolon ve kirilerin basamak oluturmak iin silinmesinin boyutlu gsterimi.

imdi kolon ve kiri leri basamak oluturmak iin ayrm bulunuyoruz,fakat katlar hala asl duruyor. Buna da ilerde zm bulacaz.

Katn Yeniden ekillendirilmesi

imdi st katlar sadaki iki aklk kadar genileteceiz. Bunun iin reshaper (yeniden

ekil verme) aracn kullanacaz. Bu ara ok verimli olmakla birlikte bazen ok incelik

gerektirir. Daha fazla bilgi iin ETABS yardm kolaylna veya ETABSn kullanc klavuzuna bavurun.

1. Yapacamz ilemin kesinliinden emin olmak iin Snap (yapma) zelliini kullanmamz gerekecek. Sol ara ubuundan Snap to Points dmesini tklayn. alp almadn kontrol etmek iin farenin imlecini model zerinde yavaca gezdirin. Bir kolon veya kiri kesiim noktasnda krmz bir nokta belirir ve nokta halinde yanp sner.

Katlarn Yeniden ekillendirilmesi,Adm 8

Bir keyi tadktan sonra kat gsteren ROOF plan grn.

2. ETABS ana ekrannn sa alt kesinde yer alan benzer katlar n seili olduundan emin olun. 3. Draw Menu den Reshape Object komutunu sein (veya sol ara ubuundan Reshaper dmesini tklayn).

4. Sol taraftaki plan grn zerinde fareyi,kat zerinde fakat kiri ve kelerden uzak bir yere tayn.

5. Sol fare dmesini tklayn. Kat alannn snr izgilerinin kesik izgiye dnmesi ve kede drt adet tutacak belirmesi gerekmektedir. Eer bu olmuyorsa sol ekranda yapnn dnda herhangi bir bo yere tklayn. Sonra aama 4 ve 5i tekrarlayn.

6. Fare imlecini A-3 grid kesiim noktasna gelecek ekilde sol st tutacaa tayn. mle bir ift + klna dnmelidir. 7. Sol fare dmesini tklayn ve basl tutun. Fareyi saa doru srkleyin ve tutacak B-3 grid kesiim noktasndaki C-6 noktasna yapncaya kadar ittirin. 8. Fare dmesini serbest brakn. Kat alan soldaki plan grnnde trapezoidal ekilde grnmelidir. Bu yukardaki ekilde gsterilmitir. Sa taraftaki boyutlu grnte ise bu ilemin sonular grlemeyecektir. 9. 6,7 ve 8 nolu admlar tekrarlayn fakat sol alttaki tutacak A-1 hasr kesiim noktasndan, B-1 hasr kesiim noktasndaki C-4 e tayn. Bu ilemle yukardaki katn yeniden ekillendirilme ii tamamlanm olacaktr. Tavsiye: tutacak yeni yerine srklemeye alternatif olarak tutacak n zerine sa tklayp beliren form zerinde yeni koordinatlar girerek de tayabilirsiniz.

10. Yeniden ekillendirme iini bitirip seim moduna geri dnmek iin, sol ara ubuundan iaretleyici Pointer dmesini tklayn.

11. Yeni doldurulmu grn aadaki ekilde olduu gibi izebilmek iin,sa ekrann balk ubuuna tklayp aktif hale getirdikten sonra st ara ubuundan Refresh Window (Ekran Yenile) dmesini tklayn.

Bu ilemle birlikte modelin basamaklandrlmas tamamlanm olur. Modeli Yeni Bir simle Kaydet

Model zerinde baz byk deiiklikler yaptmz iin imdi tekrar kaydedelim. Ancak bu kez yaplan son deiiklikleri Tutorial1 zerine kaydetmemek ve geri dnp modelin Tutorial1 deki durumunu kullanmak istediimizde bu aamaya geri dnebilmek iin kayt ilemini yeni bir dosya ismi vererek yapacaz:

1. File mensnden Save As komutunu seerek Save Model File As formunu an.

2. Bu ilem ayn zamanda ilk dosyay hangi dizine kaydettiimizi gsterir. Eer istemiyorsanz, bu dosyay kaydetmek istediiniz dizini kendiniz seebilirsiniz. Sonra File name altndan yeni bir dosya ismi girin mesela Tutorial2 . ETABS, .EDB dosya uzantsn kendi ekleyecektir.

3. Save dmesini tklayn. Bu ilem dosyay kaydeder ve ekran kapatr.

Katlar Yeniden ekillendirmek, Adm 11;

Tamamlanm basamaklandrma ilemini gsteren boyutlu dolu grn.

4. Siz yeni bir Save As komutu kullanmadka tm kaydetme ilemleriniz yeni dosya isminizi kullanarak yapacaktr.

aprazlarn izilmesi imdi alt kat seviyesine Y ynnde aprazlar ekleyeceiz:

1. Sol ekran balk ubuuna tklayarak sol ekran aktif hale getirin. st ara ubuundan Elevation View elev dmesini tklayn ve Elevation Ay seerek OK dmesine basn.

2. Snap to Points dmesinin basl olduundan emin olun. Eer basl deil ise, sol ara ubuundan Snap to Points dmesini tklayn.

aprazlarn izilmesi, Adm 6

lk apraz izme ilemi, ikinci noktaya yapm ift tklanmaya hazr ve Yandan Grn Ada iken.

3. Draw mensnden Draw Line Objects (izgisel Nesnelerin izimi) altndan Draw Lines komutunu sein. imdi imleciniz seim deil, izim modunda olduunuzu gsterir ekilde deimi olmaldr.

4. Properties of Objects adl kk bir kayar ekran belirir. Bu ekran izilecek nesnelere atanacak kesit zelliklerini belirler.

5. Sa altta bilgi alanna tklayn, yukarya doru kn ve BRACE i sein. Hatrlarsanz BRACE bizim daha nce tanmladmz otomatik seim listesinin addr.

6. Her apraz balang noktasna bir, biti noktasna iki kez tklayarak aadaki gibi iziniz:

Fareyi C2 (Grid izgisi 2) kolonunun tabanna yapana kadar hareket ettirin ve tklayn.

Fareyi gezdirerek elemann nereye izileceini belirleyen kesikli izginin nasl gsterildiine dikkat edin.

Dikkat: Fare imleci ile ilgili aklamalar iin kullanc klavuzundaki 4. blmde

ETABSn ki Modu balkl blmn inceleyin.

Fareyi STORY 1 (1.Kat) daki kolonunun st balna yapana kadar tayn (Grid izgisi 3) . Yukardaki ekli inceleyin.

ift tklayn. Bu ilk apraz izecektir.

Dikkat: Tek tklama bir eleman bitirip ardk yeni bir elemana balamaya, ift tklama ise seriyi bitirmeye yarar. Bylece yeni bir bamsz eleman izebilirsiniz.

Ayn metotla C3 kolonunun alt bandan C2 kolonunun st bana ikinci bir apraz izin.

Dikkat: apraz izimini bitirmek iin ift tklamaya alternatif olarak tek tklayp ardndan Enter veya Esc. dmesine basabilirsiniz.

7. Bir yanllk yaptnzda; sol ara ubuundaki Pointer (aretleyici) dmesini tklayn, seim moduna geri dndkten sonra st ara ubuundan Undo dmesini tklayp dzeltmeyi yapn. Sonrada Adm 3ten tekrar balayn.

Yandan Grn D de kalan iki apraz da ayn yolla izebilirsiniz, ama bunun yerine farkl bir yol deneyelim.

aprazlarn retilmesi

Etkili bir komut olan Replicate (retme) komutunu gstermek iin Yandan Grn A da biraz nce izdiimiz iki aprazn kopyasn Yandan Grn D de ayn yere karacaz:

1. izim modunu sonlandrp seim moduna dnmek iin Pointer (aretleyici) dmesini sol ara ubuundan sein.

2. Semek iin her iki apraza da tklaynz.

3. ETABS ana ekranndaki seim durumu ubuunu kontrol edin. 2 Lines Selected yazlm olmaldr. Eer deil ise, yine sol ara ubuundan Clear Selection (Seimi Geri evir) dmesini tklayn ve seme ilemini tekrarlayn.

4. Replicate (ret) formunu amak iin Edit mensnden Replicate komutunu sein.

5. Formun st ksmndaki drt seenek retme metodunu semekte kullanlr. Linear yazan seenee tklayn.

aprazlarn izimi, Adm 10 Tamamlanm aprazlar gsteren boyutlu dolu grn. Grn asndaki deiiklie dikkat edin. 6. Bir kopya alp bunu X ynnde 960 inch tayoruz. dx deerine 0, dy deerine 0 ve Number deerine 1 giriniz.

7. Delete Original yazan kutucuun onaylanmadndan emin olun.

8. Formu kapatp retme ilemini gerekletirmek iin OK dmesine basn.

9. Sadaki boyutlu grnn izgisel grnm aldna dikkat ediniz. retilmi aprazlar grebilirsiniz.

10. boyutlu grn aktif hale getirmek iin sa ekran balk ubuuna tklayn. st ara ubuundan Refresh Window (Ekran Yenile) dmesini tklayn. aprazlarn istediiniz yerde olduundan emin olmak iin ekli gerektii gibi dndrn, kaydrn (pan) ve yaknlatrn. ster st ara ubuundaki dmeleri kullann, isterseniz View mensndeki (Grn mens) komutlar kullann. Yukardaki ekli greceksiniz.

apraz ve Dm Noktalarna Mafsal Atamak, Adm 6

boyutlu grnteki aprazlarn seilmesi. ekilde sadece seilen aprazlar gsterilmitir. Seim dikdrtgeninin tm yapy iine alacak ekilde srklenmesine ramen sadece gsterilen nesneler seilebildi. aprazlara Mafsal Atamak

Tm izgisel nesneler nceden tanml olarak u noktalarndan devaml balantya sahiptir (kolonlar, kiriler, aprazlar, v.s.). imdi izdiimiz aprazlarn ularn mafsallatrarak u momentlerini sfrlandracaz.

1. imdi de sa taraftaki boyutlu grnte alalm. Balk ubuuna tklayarak bu grnn hala aktif olduundan emin olun.

2. Set Building View Options formunu amak iin, st ara ubuunda bulunan Set Building View Options dmesini tklaynz.

3. Object Present in View, altndan Kat (Alan), Kolon (izgi), Kiri (izgi) ve Noktasal Nesnelere ait kutucuklardaki kontrol iaretlerini kaldrnz.

4. Formu kapatmak iin OK dmesine basn. Sadece aprazlar gsterilir.

5. Fareyi boyutlu grnte yapnn dna, d kelerden birine tayn.

6. Farenin sol dmesini tklayn ve basl tutarak tm yap seim dikdrtgeninin iinde kalacak ekilde yapnn apraz karsna srkleyin. Yukardaki ekli inceleyin.

7. Farenin dmesini serbest brakn.

8. ETABS ana ekrannn sol alt kesindeki seim durumunu kontrol edin. 4 Lines selected yazs bulunmaldr. Eer deilse sol ara ubuundaki Clear Selection dmesini tklayn ve 2. Admdan tekrar balayn.

9. Buradaki nemli nokta udur: Bir nesneyi ekrandaki fareyi kullanarak setiyseniz, sadece bu grnte varolan nesneler seilebilirdir. Her ne kadar tm yapy ereve iine alsak da sadece gsterilen aprazlar seilebilir durumdayd.

Tavsiye: aprazlar semenin bir baka yolu Select mensnden Select by Line Object Type altndaki Bracei semektir.

10. Assign Frame Releases (ereve Dm Serbestlikleri) formunu amak iin Assign mensnden Frame / Line altndaki Frame Releases / Partial Fixity (Ksmi Ankastreman) komutunu sein.

11. Her iki utaki bklme momentlerini serbest brakacaz. Moment 33 ve Moment 22ye karlk gelen Start ve End kontrol kutucuklarn iaretleyin (Drt kutuyu beraberce). Buna karlk gelen Frame Partial Fixity Spring (ereve Ksmi Sabitleme Yay) deerini sfr olarak brakn.

12. Atanmay yapp formu kapatmak iin OK dmesini tklayn.

Tavsiye: Atamalarn grntlenmesini engellemek iin, bir alternatif yol da st ara ubuundaki Show Undeformed Shape dmesini tklamaktr.

13. Grnn deitiine dikkat edin; aprazlarn ular ksalm ve ularna serbestliklerin varln belirten yeil noktalar konmutur. Dolu grn seenei de kapatlmtr.

14. En son atanan deerlerin grntlenmesini istemiyorsanz Assign (Atama) mensnden Clear Display of Assigns komutunu kullannz.

15. Set Building Viev Options (Bina Grn Seeneklerini Ayarla) formunu amak iin st ara ubuundan Set Building Viev Options dmesini tklaynz.

16. Defaults dmesini tklayn. Special Effects (zel Etkiler) altndaki Extrusion (Dolgun grn) kutusunu iaretleyin. Sonrada formu kapatmak iin OK dmesine basn. Dikkat ettiyseniz,eer iki apraz retmeden nce mafsallatrm olsaydk, aprazlarla beraber mafsallar da retilmi olacakt.

Bu arada aprazlarn kesim noktasnda birbirine balanmadna dikkat edin.

Referans Dzlemin ve Referans izgilerin Tanmlanmas

Beton perde duvarlarn izilmesinden nce bir referans dzlem iki de referans izgi tanmlayacaz. Bu paralar bize 1 nolu hasr izgisi boyunca izeceimiz tek kap boluklu perde duvarn izilmesinde yardmc olacaktr.

1. Sol ekran aktif hale getirmek iin balk ubuuna tklaynz. st ara ubuundan Elevation View elev dmesini tklayn, Elevation 1 i sein ve OK e tklayn. 2. Edit Reference Planes formunu amak iin Edit mensnden Edit Reference Planes komutuna tklayn. 3. Z koordinatn 84 olarak girin ve Add dmesini tklayn. Bu ilem Z koordinat 84 in gelen yatay bir referans dzlemi oluturacak ve tabloya ekleyecektir. Formu kapatmak iin OK dmesini tklayn. 4. Dikkat ederseniz referans dzlemimizi BASE ve STORY 1 arasnda hem Yandan Grn hem de boyutlu grnte grebilirsiniz. Bu referans dzlemini daha sonra perde duvardaki kap boluunun stn tarif ederken kullanacaz. 5. Edit Reference Lines formunu amak iin Edit mensnden Edit Reference Lines komutunu seiniz. 6. X koordinat deerini 456, Y koordinat deerini de 0 olarak girin ve Add dmesini tklayn. Bu ilem (x,y) = (456,0) dzleminde dikey bir referans izgisi tanmlar ve onu tabloya ekler. 7. X koordinat deeri iin 504 girin ve Y koordinat deerini 0 olarak brakn. Add dmesini tklayn. Bu ilem, ikinci bir dikey referans izgisi tanmlar ve onu da tabloya ekler. 8. Her iki referans izgisinin de tabloda olduundan emin olun ve formu kapatmak iin OK yi tklayn. Tavsiye: Referans dzlem ve dorular modelinize ileyeceiniz nesneleri doru bir ekilde yerletirmenizi salar.

9. Dikkat ettiyseniz referans izgileri hem boyutlu hem de Yandan Grnte B ve C hasr izgilerin arasnda 1 nolu hasr izgisi boyunca grlebilir. Bu referans izgilerini ilerde perde duvarda kap boluu tanmlamak iin kullanacaz.

Perde Duvarlarn izilmesi

imdi de zemin kat seviyesine X ynnde duvarlar ekleyeceiz:

1. Sol pencereyi aktif hale getirmek iin, balk ubuuna tklaynz. st ara ubuundan yandan grn Elevation View elev dmesini tklayn ve Elevation 3 seerek OK e tklayn.

2. Draw mensnden, Draw Area Objects altndaki Draw Rectangular Areas komutunu sein. mle, programn artk seim modunda deil izim modunda olduunu gsterir ekilde deiir.

3. Properties of Object isimli kk bir yzer form belirecektir. Bu form izilecek nesnelere atanacak kesit zelliklerini belirler.

4. Sa aadaki bilgi alanna tklaynz. Buradan yukarya karak zelliklerini daha nceden tanmlam olduumuz (8 in kalnlkl) WALL 2 yi seiniz.

5. Nokta yakalama zelliinin aktif olduundan emin olun. Eer deilse sol ara ubuundan Snap to Points (Noktay Yakala) dmesini tklayarak aktif hale getirin.

6. Boluksuz duvar izmek iin nce bir kesine tklayacak ardndanda apraz kesine tklayacaz.:

Fareyi C6 kolonunun (Bhasr izgisi) tabanna yapncaya kadar hareket ettirin ve tklayn.

Fareyi C9 kolonunun (C hasr izgisi) STORY 1 daki deme ile kesitii noktay yakalayana kadar hareket ettirin ve tklayn.

Duvarn snrlarn gsteren krmz bir dikdrtgen belirecektir. Bu dikdrtgen bir aklk geniliinde ve bir kat yksekliindedir.

Tavsiye: Nesnelerin izimi ilemlerini ayn zamanda yan ara ubuklarndan uygun olann kullanarak da yapabilirsiniz. Kullanc klavuzunun arka i kapanda her ara ubuunun ilevine dair ksa bir aklama bulabilirsiniz.

Betonarme Perde Duvarlarn izilmesi, Adm 10

Yaknlatrldktan sonra Yandan Grn 1 kap boluklu betonerme perde duvarn izilmesine hazr hale gelmitir. ki referans izgisi ve bir referans dzlem oluturan Bve C hasr izgileri ile BASE ve STORY 1 kat seviyeleri arasnda alt adet alan olutuuna dikkat ediniz.

7. Move Down in List (Listede Aa Doru n) dmesini tklayarak, Yandan Grn 1 i grntleyin.

8. Draw mensndeki Draw Area Objects altndan Create Areas at Click (Tklamayla Alan Olutur) komutunu sein.

9. Properties of Object adl yzer ekrann sa altndaki veri alanna tklayarak daha nce zelliini belirlemi olup zerinde deiiklik yaptmz (12 in kalnlktaki) WALL 1 i seiniz.

10. 1 nolu hasr izgisi boyunca uzanan B ve C hasr izgisi ile BASE ve STORY 1 kat seviyeleri ile snrlanm akln referans dzlem ve referans dorular tarafndan nasl alt paraya ayrldna dikkat edin. Bu akl yaknlatrmak iin, st ara ubuundan kesik izgili ereveye alma Rubber Band Zoom dmesini kullann. Burada alt adet alann, altsnnda yukardaki ekilde gsterildii gibi ekil iinde kalmasna dikkat edin.

Perde Duvarlarn izimi, Adm 16

Tamamlanm perde duvarlarn gstermek iin, nesne doldurmay kullanma.

11. Alt-merkez alan kap akln gstermektedir, kap evresindeki dier be alan betonerme perde duvarlar gstermektedir.

12. Perde duvarlar temsil eden be alan nesnesini izebilmek iin, merkez evresindeki be alann beininde merkezine birer kez tklayn.

13. izim modunu bitirip seim moduna geebilmek iin, sol ara ubuundaki Pointer (aretleyici) dmesini tklayn.

14. Sa ekrandaki boyutlu grn dolu grne evirin ve duvarlarn istediiniz yere konduundan emin olmak iin; dndrme, panlama ve yaknlatrma seenklerini kullann. Eer istediiniz yerde deilse, gerektirdii kadar Undo komutu kullann ve ilemleri tekrarlayn.

15. imdi de boyutlu grndeki duvarlar kontrol edeceiz. Bu defa nesneleri doldurmak iin Extrusion yerine Object fill kullanacaz:

boyutlu grn aktif hale getirmek iin, sa ekrann balk ubuuna tklayn.

st ara ubuundan; Set Building View Options dmesini tklayn.

(zel etkiler) Special Effects altndaki Extrusion kutucuunun kontrol iaretini kaldrn.

(zel etkiler) Special Effects altndaki Object fill kutucuuna kontrol iareti koyun.

Formu kapatmak iin, OK dmesini tklayn.

16. imdi tekrar duvarlarn yukarda bulunan ekildeki gibi doru yere konduundan emin olmak iin dndrme, panlama ve yaknlatrma seeneklerini kullann. Eer doru yerde deiller ise Undo komutunu kullanarak eski hale dnn ve yeniden deneyin.

Dey Perdeler ve Ara Panellerine (Spandrel)

sim Atanmas

imdi de betonarme dey perde (Pier) ve ara panel blmlerine (Spandrel) isimler atayacaz. Bu ilem basite indirgenmi bir duvar dizayn yapabilmek iin yatayda ve deyde duvar paralarna gelen yklerin grlmesi iin gereklidir.

1. Sol ekran aktif hale getirmek iin balk ubuuna tklayn. st ara ubuundan Elevation View elev dmesine basn, Elevation 3 sein ve OKleyin.

2. Duvar semek iin, zerine bir kez tklayn. Seim durumunun 1 Area Selected uyarsn verip vermediine dikkat edin.

3. Pier names (Deyde alan Betonarme Duvar Paneli simleri) formunu amak iin Assing mensnden Shell / Area altndaki Pier Label komutunu sein. Dikkat ederseniz nceden tanml panel ismi P1 olarak burada tanmlanmtr.

4. Atamalarmz yapmadan nce ilerde kullanmak amacyla yeni isimler tanmlayacaz.

Wall Piers (Dey Duvar Paneli) altndaki yaz kutusunaP2 yaznz ve Add New Name dmesini tklayarak bu ismi listeye ekleyiniz. Yaz kutusuna P3 yazarak Add New Name dmesini tklaynz.

P4 ismini de ayn yolla ekleyiniz.

Tabloda drt adet isim bir de NONE olmasna dikkat edin.

5. P4adnn seildinden emin olun ve sonra seilen duvar alanna panel ismi olan P4 atamak ve formu kapatmak iin OK dmesini tklaynz.

6. Yandan Grn 1 i grntlemek iin Move Down in List dmesini iki kez tklayn.

7. Aklkta bulunan betonerme perde duvar ve kap boluunu yaknlatrn.

8. Kap boluunun solundaki duvar alann semek iin zerine tklayn. Deyde alan panel isimleri (Pier name) formunu amak iin Assing mensnden Shell / Area altndaki Pier Label komutunu sein. P1 adnn zerine tklayarak aktif hale getirin. Daha sonrada atama ilemini gerekletirmek iin OK dmesine basn.

9. Ayn ekilde kapnn sa tarafndaki duvara da P2 ismini atayn.

10. Kapnn stndeki duvar nesnesini sein ve onlara P3 dey panel ismini verin. Dikkat ederseniz, P3 dey panel ayr duvar nesnesinden olumutur. Seim durum ubuunda 3 Areas Selected uyars alnmaldr. P3 dey paneline ait kuvvetler rapor edilirken, ayr alandaki ykler toplanr.

11. Boluk stndeki duvar nesnesinin merkezine tklayn.

12. Spandrel Names (Yatayda alan Duvar Paneli smi) formunu amak iin Assing mensnden Shell / Area altndaki Spandrel Label komutunu sein. Dikkat ettiyseniz, nceden tanml yatayda alan duvar paneli ismi burada S1 olarak tanmlanmtr.

13. S1 e tklayarak aktif hale getirin, sonra da OK ye basarak atamay yapn.

14. Kap stndeki nesnenin bir Pier ve bir Spandrelin paras olduuna dikkat edin. Her duvar nesnesi en ok bir Pier ve bir tek duvar paras olabilir.

Pier ve Spandrellerin Atanmas; Adm15

Yaknlatrlm Yandan Grn 1 kap boluklu duvara atanm perde(Pier) ve ara panellerin (Spandrel) gsterimi.

15. Eer tamamladysanz; ekran yukardaki ekilde gsterildii gibi Pier ve Spandrel atamalarn gsteriyor olmaldr. Eer gstermiyorsa; gerektii sayda Undo komutu kullanp geri dnn ve yeniden deneyin. W2 ve W6 isimleri duvar nesnelerinin kendisine atanm isimlerdir. Duvarlarn izim srasna bal olarak sizin izdiiniz modelde duvar isimleri ayn olmayabilir.

16. Assing mensnden Clear Display of Assing komutunu seerek tklayn.

Kolon Ynlerinin Deitirilmesi

imdi de baz kolonlarn ynlerini deitireceiz. nceden tanml olarak kolonun esas ekseni (yerel eksen 2) X ynne pareleldir. Baz kolonlarn ynn esas eksenleri Yye paralel olacak ekilde deitireceiz. Bu kolonlar:

C-1 hasr kesiim noktasndaki C7 kolonu.

B-2 hasr kesiim noktasndaki C5kolonu.

D-2 hasr kesiim noktasndaki C11 kolonu.

C3 hasr kesiim noktasndaki C9 kolonu.

Dikkat: Daha fazla bilgi iin kullanc klavuzunun 14. blmndeki izgisel nesnelere yerel eksen atanmas alt baln inceleyin. (Yerel eksenlerin izimleride mevcuttur).

Bu kolonlardan her biri, her kat iin birer adet olmak zere drt elemandan oluur.

Hem plan hem de Yandan Grn grnlerinden kolonlar semeyi deneyeceiz:

1. Sol ara ubuundan Pointer (aretleyici) e tklayarak ETABSn seim modunda olduundan emin olun.

2. Sol ekrann balk ubuuna dokunarak grn aktif hale getirin.

3. st ara ubuundan Elevation View elev dmesini tklayn Elevation 2 yi seerek OK dmesini tklayn.

4. B hasr izgisindeki C5 kolonunu oluturan drt eleman zerlerine tklayarak tek tek sein.

5. D hasr izgisinden C11 kolonuna ait drt eleman seim formunun etrafnda srkleyerek sein.

6. Seim durumu ubuundan 5 Points, 8 Lines selected yazsnn belirip belirmediini kontrol edin. (Noktalar ereve iine alma yolu ile seim gelir). Eer baka bir ey yazyorsa Clear Selection dmesine basarak seim ilemini yeni batan tekrarlayn.

7. Axis Orientation formunu amak iin Assing mensnden Frame / Line altndaki Local Axes dmesini sein.

8. Dikey kolonlarn alar, yukardan bakldnda X ekseninden kolonun esas ekseni (yerel 2 yn) ne doru saat ynnde llr. Angle seerek 90 deerini sein veya kolon esas eksenini Y olarak sein.

9. Atananlar onaylayp formu kapatmak iin OK dmesini tklayn.

10. Sol ekrandaki grn, yandan grnte grlen tm izgisel nesnelerin yerel eksenlerini gsterecek ekilde deiecektir:

Tm izgisel nesneler iin; krmz, beyaz ve mavi renkler her zaman iin 1, 2 ve 3 numaral eksenleri temsil eder.

Tavsiye: ETABSda her zaman iin 1 ,2 ve 3 numaral eksenler krmz, beyaz ve mavi ile temsil edilir.

1, 2 ve 3 nolu yerel eksenler bir sa el koordinat sistemi oluturur. Yerel eksen 1 (krmz olan) daima izgisel elemann uzunluu boyunca grnr (batan sona). Kolonlar iin yerel 2 ekseninin nceden tanml yn +X istikametindedir, dolaysyla 3 nolu yerel eksende +Y yn istikametindedir (ekrann iine doru). C7 kolonu iin 2 nolu yerel ekseni +Y ynnde deitirdik, tabii dolays ile de yerel eksen 3 de X ynnde... Kirilerde ise nceden tanml yerel 2 ekseninin yn yukar istikamette yani +Z istikametindedir. Yerel 3 ekseninin yn ise kiriin eksenel ylerine baldr. Bu grnteki kirilerde yerel 3 ekseni bize doru bakmaktadr, yani Y ynndedir. 11. imdi de bu ilemi plan grnte yapmay deneyelim. st ara ubuundan Plan View plan dmesini tklaynz ve BASE dndaki herhangi bir plan seerek OK dmesine basn.

12. ETABS ekrannn altndaki aa alr (kat seenekleri) story-options kutucuundan All Stories i sein. Bu ekilde, yapacamz tm ilemlerin her drt kat seviyesinde de aynen uygulanacandan emin olacaz. Eer bu seenek almyor ise sol ekrann aktif olup olmadn kontrol edin. Clear Selection dmesini tklayarak hibir eyi semediinizden emin olun ve batan balayarak deneyin.

13. C-1 Hasr izgisi kesiim noktasndaki C7 noktasna tklayn. Durum ubuundan 5 Points Selected uyarsn okuduunuzdan emin olun. Nokta evresini ereve iine almak da ayn sonucu verir. Bunun sebebi; nceden tanml olarak plan grnnde yaplan seimlerin kolonlar iermemesindendir.

14. Seimi tekrarlayn. Bu defa C7noktasna tklarken Ctrl dmesine basl tutarak yapn. Bu ilem Selection List (seim listesi) formunu aar ki; form bu nokta ile beraber seilecek tm nesneleri gsterir.Bu durumda bir nokta, kiri, bir kolon ve bir kat deckini seime dahil etmitir. Tavsiye: Eer aktif pencere plan grnlerinin gsterildii pencere deilse, kat- seenekleri (story- options) liste kutusu aktif deildir. Dikkat: Birbiri stnde olan nesnelerin seilmesi ile ilgili olarak kullanc klavuzundaki 4. blmden Using the Mouse (Fareyi Kullanma) balkl blm inceleyin.

15. Seim listesinden C7kolonuna tklayn. ETABS ekran altndaki durum ubuunda 4 Lines selected (herhangi bir nokta seilmise o da kabul) uyarsnn grlmesi lazmdr.

16. Ctrl dmesini tekrar kullanarak C3 kesiim noktasndaki C9 kolonuna tklayn. Grnlenen seim listesinden Column C9u iaretleyin. Durum ubuu imdi 8 Lines selected uyarsn vermelidir. (Noktalarda seilmi olabilir, bu da kabul edilir).

17. Seilen iki kolonun ynn deitirmek iin 7,8, ve 9. admlar tekrarlayn.

18. Bu plan grnndeki kolonlarn yerel eksenlerini gerekirse yakn ekimde alarak gzden geirin. 19. Kolonlara ait daha iyi bir grn elde etmek istiyorsanz aadaki ilemleri yapnz:

boyutlu grn aktif hale getirmek iin sa ekrann balk ubuuna tklaynz. st ara ubuundan Set Building View Options dmesini tklaynz. Defaults dmesini tklaynz. Special Effects (zel Etkiler) altndaki Extrusion kutusuna kontrol iareti koyun. Object Visibility (Nesne Grnrl) altndan; Floor (Area), Wall (Line), Beam (Line) ve apraz (Line) kutucuklarndaki kontrol iaretlerini kaldrn. OK dmesini tklayn. boyutlu grn imdi sadece kolonlara ait dolgun grn gsteriyor olmaldr. 20. Set 3D View formunu amak iin; View mensnden Set 3D View komutunu sein. Bu ekran size boyutlu grnnn ynlendirilmesinde daha fazla kontrol imkan salar.

Plan (stten Grn) asn 270 e ayarlayn. Bu Y ynnden bakyoruz anlamna gelir. Elevation asn 90 a ayarlayn. Bu yukardan, yani +Z ynnden bakyoruz anlamna gelir. Aperture asn 10 dereceye ayarlayn. Bu nceden tanml 60 derecelik adan gelen perspektif etkisini azaltr. Bu alarn anlam hakknda daha fazla edinmek iin F1 dmesine basp yardm kolaylklarn kullann. Yardm hizmetlerini kapatmak iin Yardm ekran zerindeki File mensnden (Dosya mens) Exit komutunu sein. boyutlu grn ayarlarn (Set 3D View) kapatmak iin, OK dmesini tklayn ve boyutlu grn sein. 21. Kolon duru ynlerini aka grebilmek iin, boyutlu grn Pan ve zoom (yaknlatrmak) komutlarn kullanarak inceleyiniz. Takibeden ekle baknz.

22. Orjinal 3-D ( boyutlu grne) geri dnmek iin, 3-D View dmesini tklayn.

Kolon Ynlerinin Deitirilmesi, Adm 21

Binann drt katlk blmndeki kolon duru ynlerini kubak gsteren boyutlu grn. 23. Binann tamamnn dolu grnne dnmek iin; nce Set Building View Options , sonra Set Building View formu altndaki Defaults dmesini tklayn. Daha sonra da Extrusion kutusuna kontrol iareti koyup OK tklayn.

Kat Yklerinin Atanmas Kat yklerimizi superimposed adl hareketsiz yk durumuna atayacaz ve atya etkiyen yk azaltacaz. Hatrlarsanz her drt kat da LIVE yk durumuna eklenen 50 psflik bir yke maruzdur. lk olarak at hari tm katlara SUPDL yk durumu iin 80 psflik yk atayacaz. Ve at kat iin LIVE ve SUPDL yk durumlarnn her ikisi iinde 20 psflik yk atayacaz.

1. Sol ekran aktif hale getirmek iin, balk ubuuna tklayn.

2. st ara ubuundan Plan View plan dmesini tklayn ve Plan listesinden ROOF sein ve OK dmesini tklayn.

3. ETABS ekrannn altndaki story-option (kat seenekleri) alr, liste kutusundan One Story seeneini sein. Bu ilem bu aamadan sonra yapacamz deiikliklerin sadece ROOF u etkileyeceinden emin olmamz salar. Eer bu uygulama almyorsa; sol ekran aktif hale getirdiinizden emin olun. Daha sonra herhangi bir eyi semediinizden emin olmak iin Selection dmesini tklayn ve tekrar deneyin.

4. Fareyi kullanmadan tm katlar seeceiz:

Select mensnden Select by Wall / Slab / Deck Sections komutunu sein. Bu Select Sections formunu aacaktr.

Select altndan DECK1e tklayp aktif hale getirin ve OK dmesini tklayn. Hatrlarsanz; DECK1 tm katlara atanan zelliin addr.

Her iki grnte de tm katlarn seildii, seilen alan evreleyen elemanlarn hemen i evresinden geen kesik izgilerden anlalmaktadr.

Seim durumu blgesinde 4 Areas selected uyarsnn verilip verilmediini kontrol edin. Eer verilmemise seimleri iptal edip yeniden deneyin.

5. imdi de ROOF(at Kat) seimini iptal edceiz. ptal ilemini ROOFun plan grn zerine tklayarak yapabilirsiniz ama gelin farkl bir eyler deneyelim:

imdi Select mensndeki Deselect altndan by Story Level komutunu sein. Bu ilem Select Story Level ekrann aacaktr.

Select altndan ROOF tklayarak getiriniz ve sonra OK dmesini tklaynz.

Seim durum ubuunda 3 Areas selected uyarsn alp almadnz kontrol edin. Eer almadysanz seimleri iptal edip drdnc aamadan balayarak yeniden deneyin.

6. ETABS ekrannn sa altndaki alr liste kutusunu kullanarak birimleri pound ve feet olarak lb-ft ayarlayn.

7. Uniform Surface Loads formunu amak iin, Assing mensndeki Shell / Area Loads altndan Uniform komutunu sein.

8. Load Case Name altndan SUPDL yi sein.

9. Uniform Load altndan Load iin 30 girerek Direction (Yn) iin de Gravityi sein.

10. Options seeneinin Replace Existing Load olarak ayarlandndan emin olun.

11. OK dmesini tklayarak atamalar yapn ve ekran kapatn.

12. imdi ise ROOF seviyesini baka bir yolla seeceiz:

Select mensnden Select on XY Plane komutunu sein.

Sa ekrandaki boyutlu grn zerinde, fareyi ROOF kat seviyesindeki herhangi bir noktaya yapana kadar gezdirin.

Bu grnteki tm nesneleri semek iin, bu noktaya tklamanz yeterli olacaktr.

Seim durumu ubuunda 27 Points, 24 Lines, 1 Areas selecteduyarsnn belirip belirmediini kontrol edin. Eer belirmise seimlerinizi iptal edip yeniden deneyin.

Dikkat ettiyseniz, yaptmz seim ilemleriyle her ne kadar noktalar, izgileri ve alanlar beraber setiysekde yapacamz atamalar sadece alanlar etkileyecektir. Sonu olarak dier nesnelerin de seilmi olmasnn pek nemi yoktur.

13. Uniform Surface Loads ekrann amak iin, Assing menu deki Shell / Area Loads altndaki Uniform komutunu sein.

14. Load Case Name (ykleme durumu isimleri) altndan, SUPDL yi sein.

15. Uniform Load altndan Load deerini 20girerek yn (Direction) iinde Gravity sein.

16. Options seeneinin de Replace Existing Load a ayarlandndan emin olun.

17. Atamalar tamamlayp formu kapatmak iin OK dmesini tklayn.

18. Dikkat ederseniz, atamalar yapldktan sonra seilen elemanlar zerinden seilmi olduklarna dair iaretler kalkar. Ayn elemanlar tekrardan semek iin sol ara ubuundaki Restore Previous Selection dmesini tklayn.

19. Uniform Surface Loads formunu amak iin, Assing mensndeki Shell / Area Loads altndan Uniform komutunu sein.

20. Load Case Name altndan bu defada LIVEi sein ve dier bilgilerinde ayn olduundan emin olduktan sonra OK dmesini tklayn.

Ktle Kaynaklarnn Tanmlanmas

ETABS ierisinde ktle ve arlk iki ayr zellik olarak deerlendirilir. Ktle; dinamik analizde atalet olarak, sismik yer hareketlerinde ise ivmesel kuvvetleri tanmlamak amacyla kullanlr. Arlk; statik gravite yklerinde kullanlr.

ETABSda malzeme zelliklerini tarif ederken, her ne kadar her ikisi de geerli uzunluk birimlerindeki yer ekimi ivmesi deerine bal ise de ktle younluu ve arlk younluu deerlerini ayr ayr belirleriz. (386.4 in/s2 veya 9.81 m/s2)

Ktle Kaynaklarnn Tanmlanmas, Adm 5 Tamamlanm Define Mass Source (Ktle Kayna Tanmlama) ekran. rneimizdeki DEAD yk durumu modeldeki tm malzemelerin arln, SUPDL binada yapsal olmayan elemanlarn arlklarn, LIVE ise hareketli yklerin arln hesaba katar.

imdiye kadar ki ilemlerimizde modeldeki malzemelerin sadece ktlelerini hesaba kattk. imdi ise yapsal olmayan elemanlarn ktleleri ile hareketli ykleri hesaba katmamz gerekiyor. Bunu yapmak iin iki temel seenek vardr:

Nokta, izgi ve / veya alans nesnelere ilave ktleler atayn.

Tm ktleleri bir veya daha fazla statik yk durumunun yer ekimi elemanlarndan hesaplanacak ekilde belirleyin.

Biz burada ikinci seenei kullanacaz ve ktlemizi DEAD yk durumunun %100nn, SUPDL yk durumunun %100nn, LIVE yk durumunun ise %25inin toplamndan hesaplanacak ekilde belirleyeceiz:

1. Define Mass Source formunu amak iin, Define mensnden Mass Source u sein.

2. Mass Definition altndan From Loadsu sein.

3. Define Mass Multiplier for Loads altndan:

Load alr listesinden DEADi seip, Multiplier yaz kutucuuna 1 yazn ve yk tabloya eklemek iin de Add dmesini tklayn.

Load alr listesinden SUPDLi seip, Multiplier yaz kutucuuna 1 yazn ve yk tabloya eklemek iin de Add dmesini tklayn.

Load alr listesinden LIVEi seip, Multiplier yaz kutucuuna 0.25 yazn ve yk tabloya eklemek iin de Add dmesini tklayn.

4. Include Only Lateral Mass kutucuundaki onay kaldrn.

5. Ekrann yukardaki gibi grndnden emin olun.

6. Ekran kapatmak iin, OK dmesini tklayn. Bu ilemle balang modelimizi tamamlam olduk.

Modelin Kaydedilmesi

Model zerinde ok sayda deiiklik yaptmz iin modelimizi tekrar kaydedelim. Gncel olan Tutorial2 zerine kaydedebileceiniz gibi, bunu nc yeni bir dosya olarak da kaydedebilirsiniz.

Blm 4

Modelin Analizi

Bu blmde nc blmdeki altrmaya devam edeceiz. imdi modelimiz tamamlandna gre binann yklere kar tepkisini belirlemek iin analizimize balayacaz. Gerek analiz ardndan gelecek. Zamanmzn ounu bu blm zerinde harcayarak analiz ncesinde ve sonrasnda nesne bilgilerini kontrol edeceiz.

Nesne Bilgilerinin Grntlenmesi

Genel bir kural olarak ETABS ierisinde herhangi bir nesne zerine fare sa tuuyla tklamak bize bu nesne ile ilgili bilgi salar. Salanan bilgi tr ekrandaki grnye baldr (ekil deitirmemi model,yer deitirmi ekil, moment diyagram, gerilim hatlar, v.s. gibi en son seilmi bulunan grnm bilgileri.

imdi sol ekran zerinde alalm, bu ekranda ROOF (at) katnn iki boyutlu grn grntleniyor olmaldr:

1. Nokta yapma (yakalama) seeneinin aktif olduundan emin olun. Deil ise sol ara ubuundan Snap to Points dmesini tklayn.

2. Fareyi katn grntsnn sol st kesine C6 kolonunun (B-3 hasr kesiim noktas)stne doru tayn. Dikkat- modelinizin zerindeki isimler deiik olabilir! Krmz noktay grdnzde zerine fare sa tuu ile tklayn. Bu Point Information (Nokta Bilgisi) ekrann aar. Bu ekran zerine yaz yazlabilir bir ekran deildir; sadece grntleme amaldr.

Nesne Bilgilerinin Grntlenmesi, Adm 3 ROOF seviyesindeki C6 noktas iin nokta bilgilerinin grntlenmesi, Location seeneinin grntlenmesi. 3. Bu ekran zerinde adet seenek tuu vardr. Yukardaki ekilleri inceleyin. Location seenei aktif halde iken aadakileri grebilirsiniz:

Noktasal nesne; C6 ad (Label) ve ROOF kat ismi ile ifade edilmitir.(C6 kolonundaki noktasal be nesnenin tamam da C6 Label ad ile tanmlanmtr. Sadece kat (story) deerleri farkllk gstermektedir.

Dikkat: Daha fazla bilgi iin, kullanc klavuzunun 25. blmndeki Noktasal nesneler iin sa tkla bilgileri balkl blm inceleyin. X ve Y koordinatlar merkezden llmtr. Delta Z koordinatlar ise kat seviyesinden llmtr. Geerli birim sisteminin lb-ft olmasna dikkat edin.

Bu nokta izgisel kolon nesnesi C6ya, iki adet kiri izgisi B8 ileB13e ve bir kat alan nesnesi F3e balanmtr.

4. Formun st ksmndaki Assignments seeneini tklayn. Bu nokta daha nce bu kat iin oluturulan rijit diyafram D1in bir paras olup nceden tanml ALL adl grubun da bir parasdr ve bundan baka bir atama yaplmamtr. Bu paralar u an bizi ilgilendirmiyor.

5. Formun st ksmndaki Loads seeneine tklayn. Noktasal nesneye herhangi bir ey atanmamtr.

6. Nokta bilgisi formunu kapatmak iin, OK dmesini tklayn.

7. Fareyi B8 kiriinin ortasna gelecek ekilde saa doru tayn; yle ki, noktasal nesnelerin herhangi birinde krmz nokta grnmesin. Dikkat - modelimizdeki adlandrmalar deiik olabilir! 8. Fare sa dmesini tklayn. Bu izgi bilgisi ekrann aacaktr. Location seeneini aktif hale getirince aadakileri greceksiniz:

izgisel nesne B8ad ve ROOF kat adyla tanmlanmtr. izginin uzunluu ile beraber izgi u noktalarn oluturan noktalara ait koordinatlar ve tanmlamalarda verilmitir. Dikkat: Daha fazla bilgi iin kullanc klavuzundaki 24. blmden izgisel nesnelerle ilgili sa tu seenekleri balkl konuyu inceleyin. 9. Formun st ksmndaki Assignments seeneini tklayn. Aadaki ekilde de grld zere izgisel nesnelere yaplabilecek ok sayda atama vardr.

10. Kesit zellii (Section Property) olarak W24X146(Lat Bm) seildiine zellikle dikkat edin. Bu programn Lat Bm otomatik kesit seim listesindeki mevcut kesitlerden analizde kullanmak amacyla bir adet semi olduunu gsterir. Bu balang seimi orta arlkta bir kesittir. Bu atama dizayndan sonra deiebilir.

Nesne Bilgilerinin Grntlenmesi, Adm 9

Assignments seeneini gsteren ROOF seviyesindeki B8 kiriine ait izgisel bilgiler. 11. Formun st ksmndaki Loads seeneini tklayn. izgisel nesneye dorudan atanm bir kuvvet yoktur. Hatrlayacanz gibi ykleri kat alan nesnelerine atamtk.

12. izgi bilgisi Formunu kapatmak iin OK dmesini tklayn. 13. Fareyi yavaa aaya, B8 ve B9 kirileri arasndaki bolua doru taynz. Bu nokta F3 katnn bir parasdr. Dikkat - Sizin modelinizde isimlendirmeler farkl olabilir! 14. Fare sa dmesini tklayn. Bu alan bilgi ekrann aacaktr. Location seenei aktif halde iken aadakileri greceksiniz:

Nesne Bilgilerine Bakmak, Adm 16 ROOF seviyesinde Loads seenei aktif iken F3 katna ait alan bilgileri. Alan nesnesi; Label de F3 ve Story de ROOF ile tanmlanmtr. Dier benzer katlar da F3 olarak isimlendirilmitir. Sadece birinci kat (STORY1) F1 olarak adlandrlmtr. Polar atalet momenti, arlk merkezi, evre ve alann ieren eitli geometrik zellikler verilmitir. Ayn zamanda alan belirleyen noktalar, koordinatlar ve tanmlaryla beraber verilmitir. Dikkat: Daha fazla bilgi iin, kullanc klavuzunun 23. blmndeki Alan Nesnelerine Dair Sa Tu Bilgileri adl ksm inceleyiniz.

15. Formun st ksmndaki Assignments seeneini tklayn. Grdnz gibi alan nesnesine yaplabilecek bir ok atama var. Dikkat ederseniz:

Kesit zellii (Section Property) DECK1dir. Nesne bu kat iin, diyafram snr artlar ile tanml D1in bir parasdr. 16. Formun st ksmndaki Loads seeneine tklayn. Burada grld gibi SUPDL ve LIVE yk durumlarnn her ikisi iin atadmz dzgn yayl yk deerleri 20 psfdir.

17. Alan bilgisi (Area Information) Formunu kapatmak iin OK dmesini tklayn.

18. Plan grn STORY3e evirin, kat alanna sa tula tklayn ve yklerin SUPDL ve LIVE yk durumlar iin sras ile 30 psf ve 50 psf olup olmadn kontrol edin. (Tam olarak 50 olmamas mmkndr. nk ykleri biz kip-in biriminde tarif etmitik).

19. Krmz nokta C9da grlecek ekilde fareyi yukarya C9a doru hareket ettirin.

20. Fare sa dmesini tkladmz takdirde C9 noktasal nesnesi ile ilgili bilgi alabiliriz. Bunun yerine klavyeden Ctrl dmesini basl tutarak fare sa dmesini tklayn. Bu ilem Selection List (seim listesi) formunu aar ki, bu bize bu noktada paras bulunan tm nesneler arasndan seim yapma ans verir. Bu noktann kendisini, adet kirii, bir kolonu ve bir kat ierir. COLUMN C9 yazan izgi zerine tklayn.

21. Bu izgi bilgisi ekrann aar. Location seenei aktif halde iken aadakileri grebilirsiniz:

izgisel nesne, Label C9 ve Story STORY3 ile tanmlanmtr. (Kolon C9daki izgisel nesnelerin drdde Labelde C9 ile tanmlanmtr; sadece Storydeki deerleri farkllklar gsterir. Her izgisel kolon nesnesinin bir stndeki katn bir paras olarak kabul edildiine dikkat edin.

izginin uzunluu kendini oluturan iki u noktann koordinatlar ve tanmlar ile birlikte verilmitir. STORY3 e ait bir kolon STORY2 den balar ve STORY3 te de biter.22. Formun st ksmndaki Assignments seeneini tklayn Local axis 2 Angle (2 nolu yerel eksen as) nn bu kolon zerinde daha nce eksen ynlerine dair yaptmz deiiklikleri ifade ettiine zellikle dikkat edin.

23. Formun st ksmndaki Loads seeneini tklayn. izgisel nesneye herhangi bir yk atamas yaplmamtr.24. Line Information (izgi Bilgisi) formunu kapatmak iin OK dmesini tklayn.25. ETABS ana ekrann sa alt kesindeki birimler liste kutusu ndan birimleri Kip-in e evirin.

ANALZ SEENEKLERNN AYARLANMASI

Analizi altrmadan nce analizi kontrol eden ana seenekleri bir gzden geirelim:

1. Analysis Options formunu amak iin Ana men den Set Analysis Options komutunu sein.

2. Building Active Degrees of Freedom altndaki serbestlik derecelerinin altsnnda seildiine dikkat edin. Bu serbestlik derecelerinden ilk ana global eksenler ynndeki telenmeleri (UX, UY ve UZ) gier de ana global eksenler ynndeki dnmeleri temsil eder (RX, RY ve RZ). zel modelleme durumlarnn dnda (dzlemsel bir ereve gibi) serbestlik derecelerinin altsda devaml olarak seili haldedir.

Dikkat: ek bilgi iin kullanc klavuzunun 15. blmndeki Analiz Seenekleri balkl ksm inceleyiniz. 3. Dynamic Analysis kutusunun iaretlendiine dikkat edin. Dynamic Analysis Parameters formunu amak iin Set Dynamic Parameters dmesini tklayn.

4. nceden tanml olarak Eigen vektrn sorulduuna zellikle dikkat edin, Bu vektrler bize yapnn doal titreim peryotlarndan ilk n verir. Bu ekrandakilerin detayl aklamas bu altrmann kapsam dndadr. Ekran kapatmak iin Cancel dmesini tklayn.

5. Include P- Delta ve Save Access DB File kutucuklarnn nceden tanml olarak iaretlenmeden brakldklarna dikkat edin. rneimize uygun olduundan bu durumu olduu gibi kabul ediyoruz.

6. Analysis Options formunu kapatmak iin Cancel dmesini tklayn.

Analize Bala

Modelimizin ilk versiyonunu tamamlam bulunmaktayz. imdi analizi yapmaya hazrz. ETABS analiz sresince yklere bal olarak yapda meydana gelen ekil deiikliklerini, i kuvvetleri ve momentleri hesaplayacaktr.

Analizi altrmak iin:

1. Analyze men den Run Analysis i sein veya st ara ubuundan Run Analysis dmesini tklayn.

2. Run Options (altrma Seenekleri) ekran belirince Run dmesini tklaynz (Tipik olarak byk yaplar veya daha karmak analizler iin hazrlanm olan Run Minimized dmesini kullanm oldunuz).

3. Analiz altrlmadan nce ETABS modelinizi en son kaydettiiniz dosya ismi altna kaydedecektir. Eer imdiye kadar modeli hi kaydetmemi isek o zaman Save Model File As ekran alacaktr. Bu ekran bizden bir dosya ismi ve bir dizin istemektedir.

4. Analizin ilerleyiini gsteren bir pencere alacaktr. Analiz tamamlandnda bu pencerenin en altnda OK tuu belirecektir.

5. OKe basmadan nce herhangi bir uyar veya hatal mesaj varm diye analiz mesajlarn gzden geirmekte fayda vardr. Analiz penceresindeki tm mesajlar LOG uzantl bir dosyaya kaydedilir.

6. Analiz formunu kapatmak iin OK dmesini tklaynz.

7. ki ey meydana gelir:

Lock / Unlock Model dmesi deierek kilitli moda geer. Bu durum model zerinde analiz sonularn geersiz klacak herhangi bir deiiklik yapmamz engeller. Modeli deitirmek istediimizde bu tuu tklamamz gerekir. Bu ekilde modelin kilidi alr ve analiz sonular iptal edilir. Bunu imdi yapmayacaz.

Aktif haldeki pencerede yapnn analiz boyunca hesaplanarak oluturulan 1. titreim modundaki ekil deiiklii otomatik olarak grntlenir. Bu mod temelde Y ynndeki telemeyi gsteren bir moddur ve periyodu ekrann st ksmnda gsterilmitir. Takibeden ekli inceleyiniz.

Analiz Yaplmas, Adm 7 Birinci mod eklinin boyutlu grn.

imdi dier analiz sonularn deerlendireceiz.

Mod ekillerini Grntle

Her ne kadar dinamik bir deprem analizi yapmyor isek de titreim modlar bize yapnn davranlarna faydal bir bak salar. lk mod halihazrda gsterildiinden imdi isterseniz ileriki modlara geelim: 1. ETABS ekrannn altndaki durum ubuundan Next Case / Step >> dmesini tklayn. Bu ilem gsterimi ikinci moda deitirecektir. Bu mod temelde X ynndeki telenmeleri gstermelidir.

2. Next/Case Step dmesi ile Previous Case/Step > dmesini tklayarak, mode 2nin kayda deer bir torsiyonal etkiyi iermediine dikkat edin.

9. Hareketi (Animasyonu) durdurun.

10. Modelin ekil deiikliine uram durumunu tekrar grebilmek iin, st ara ubuundan Show Undeformed Shape (ekil deitirmemi durumu gster) dmesini tklayn.

ekil Deiikliine Uram Durumu Gster

imdi modelin yk altnda ekil deiikliine uram durumunu yedi statik yk altnda ayr ayr inceleyeceiz. lem temelde mod ekillerini grntlemek ile ayndr:

1. Sa ekrann aktif halde olduundan emin olun ve boyutlu grn gsterecek ekilde ayarlayn.

2. Deformed Shape ekrann aabilmek iin, Display mensnden Show Deformed Shape komutunu sein veya st ara ubuundan Display Static Deformed Shape dmesini tklayn.

3. Load altndan DEAD Static Load u sein ve yk altndaki ekil deiikliini grntlemek iin OK dmesine basarak ekran kapayn.

4. Grn dilediiniz ekilde deitirmek iin dndr (rotate), pan ve zoom (yaknlatr) komutlarn kullanabilirsiniz.

5. Kiri-kirie veya kiri-kolona kesiim noktalarndan herhangi bir noktasal nesneye tklayn. Bu ilem Joint Displacements ekrann aacaktr, bu ekran teleme ve dier de dnme (rotasyon) olmak zere bu noktaya ait yer deitirme deerlerini gsterir. telenme deerleri kullanmdaki uzunluk birimi cinsinden olup dnme deerleri ise radyan cinsindendir.

6. Joint Displacements ekrann aadaki gibi tayabilirsiniz:

Fareyi Joint Displacements ekrannn balk ubuuna tayn.

Fare sol dmesini tklayp basl tutarak ekran istediiniz yere srkleyin.

Farenin dmesini serbest brakn.

7. Dier bir noktaya tklayn. Joint Displacements ekran yeni noktann yer deitirme ve dnmelerini gstermek zere gncellenecektir.

8. Joint Displacements ekrann kapatmak iin, sa st kesindeki Close Window dmesini tklayn.

Dikkat: Daha fazla bilgi iin kullanc klavuzunun 16. blmndeki ekil deitirme balkl konuyu inceleyin.

Yk Altndaki ekil Deitirmelerin Gsterilmesi, Adm 5 DEAD yk durumu altndaki ekil deiikliinin boyutlu grn ile fare sa tuu kullanlarak bir noktada meydana gelen telenmelerin grntlenmesi. Birimler; telenmeler iin in, dnmeler (rotasyonlar) iin ise radyan dr. 9. Next Case / Step >> dmesi ile Previous Case / Step > ve Previous Case / Step > dmesini tklayn. Bu ekran istenen bir noktasal nesnenin tm katlardaki yatay telenmeler ile yanal srklenmelerini gsteren bir tablo karr. Bir kattaki yanal srklenme bu kattaki yatay telenme ile bir alt katn y