N O U I ECCLESIASTICO-SCHOLASTICI

A N N A-LES E U A N G E L I C O R U M

AUGUST. ET HELUET. CONFESSIONIS, I N

AUSTRIACA MONARCHIA.

VOLUMINIS PRIMI TOMUS III.

ANNI CIDIJCCXCIIL TRIMESTRE III.

SCHEMNICZIl, Franc. Joan. Sulzerj reg. priu. typogr.

GI013CCXCHI.

O m n e initium difficile. Verfatur in communi prouerbio fenten-

tlQia haec, quae quam vera fit, & 50s in fcribendis annalibus experti t^us-, atque hucdum experimur* f\°no tamen fumus animo; nec du-

ltamus, quin res noltra, circa quam voluptate verfamur, indies ma-

Sls atque magis exoptatis au6la in-^ementis, & expe&ationi le6torum, ^.noitris refpondeat defideriis» E -^idem iam praefentimus, fieri haui W e ut ea, quae in nuncio noltrd Polliciti eramus, hoc anno adimplea-^ U s : nihil tamen obeit, quominus

x difficultatibus, quibus hucdum afii*

IV ciebamur, breui emergamus. Quae

vero in praefens ob inipedimenca quaepiam , haud omnino v praeuifa, ex toto praeitare non potuimus; ea

futuro penfabimus tempore, & que ea fide et induitria ad nego-tium fufceptum noitram confereiu^ operain, quae et nos decet , et a

le6toribus lioltris iure poilulatur. bam ipfis Calendis Auguiti. A. R- -CI0I3CCXCIII.

I .

I .

K Nonnulla ^Xcelfi Confilii Regii Locumtenentialis

tfungarico - Aulici Intiinata ad rem euangelicam fpe6lantia»

i .

I N T I M A T U M . ^ ciuitatem Ifberam regiamque S. Geor-

gii XVII. Martii MDCCXC. emanatum.

0 Prudentes ac circumfpeSli,

nobis honorandii

tyue ulteriores abhinc accipiendos or-sjat c ' u i c us hic magiftratus Jcholas

GS moderno ftatu & prae-ter ^ a . n o r m a inafteratas relinquat, ea cae-^0

0 ( lum concernenti fuperiori Kegio Stu-i,)(iFuni Direftori fub hodierna abhinc dsta ii, ^ o n e , ut inftitutio iuuentutis in fcho-

^ationalibus iuxta praefcriptum fyfte-a 3 nia-

6 —o— * —o— matis in lingua natiua debite pronW" ueatur.

Quod eidem ciuico magiftratui fub 4? huius horfum eatenus motnm , pro fui o1' re&ione bifce intimatur. Datum ex cofl' fil'o Kegio Locumtenentiali Hungaric°> Budae die J j . Martii Anno 1790 cetf' brato.

Eorundem Beneuoli,

Alexander Sz^tseny. m» P' Stephanus Vdgh. m* p.

Stephanus Pothe, m. p*

II. Intimatum ad ejusdem ciuitatis

tum XVII. Sept. MDCCXCII, emanatun1'

20411. Prudentes ac circumfpeFti

nobis honorandu

l ^ e l a t i o ciuici huius magiftratus fub 71® * defluxi menfis Septembris fuper ^

faf ta , quod mater Mariae Elifabethae a feduftione eiusdem filiae fuae inhJ' fit, pro notitia quidem interimali d e f e f ^ ' ciuicus interim hicce Magiftratus, ad ^ ftum Intimati fub aoma Iul. a. c* fp J f f 17. in eo expediti, ut difta Elijw** Groff, praefcriptae fex hebdomadarum

—©— —o— 7 ^ru6lioni fubiiciatur, hacque perafta , ul-terior relatio, an eadem in propofito fuo ad euangelicam Religionem tranfeundi por-j"0 perfeueret, horfum praeftetur; hifce dpnuo refleftitur. Datum ex Confilio Re-810 Locumtenentiali Hungarico, Budae, jjje decima feptima Septembris 1792. ce-

Eorundem Beneuoli,

Comes Carolus Zichy. m. p. lohannes Mihalkouics, m, p t

III, *ntijt]atum in eadem materia, atque ad

eiusdem ciuitatis magiflratum V. 0 & . A. MDCCXCII. emanatum,

Prudentes ac circumfpeSti, nobis honorandu

S*1 quidem Informatio ciuici huius ma-giftratus circa Mariam Elifabetham

ad Auguftanam Conffeflionem tran-lire meditantem, & fub 20. Iulii a. c. r 1*517. nec non 18. Sept. N. 20411. / e x nebdomadarum inftruftioni fubiici ordina-

adhucdum exhaereati a a Hiu<?

$ — * —cr-a-Hiiic ciuicus hicce magiftrattis ad de i i^

ratam informationem quamprimum fubmit' tendam hifce .de Benigno Iulfu Regio i'e' fleftitur., Datum ex Confilio Regio 1°' cumtenentiali Hungarico, Budae die 5- 0& X792. celebrato.

Eorundem Beneuoli

^ Comes Iofephus Haller. m.p €omes Iofephus Sigray. m. p'

- IV. Intimatum in eadem materia , atque

eundem magiftratum, VI. Nou. Afl)1(?

MDCCXCII. emanatum.

24966.

Prudentes ac circutnfpeSii nobis honorandil

A j T \ d infcrmationem ciuici huius magj[

ftratus de Maria Elifabetha GfOh ad Auguftanam Confeffionem tranfire cU' piente, ac praefcriptam fex hebdornacjf' rum inftruftionem effeftiue fubeunte, 26. mox euoluti menfis Oftobris praeu1' t am , Confilium iftud Locumtenentiale Re ' $ ium, Ciuico huic magiftratui r e fc r ib^ ^dum effe duxit , ut poft expletum fcrip*

* —c— - 9 .jptae inftrudioiifs teinpus, penes fub-

JJ]inionem a parocho excipiendarum Te-ltlrttonialium, relationem horfum praeftet; m m praedifta Mctria Elifabetha Groff, in propofito fuo ultro in religione Euange^ Jlca permanendi perfeueret? Datum ex c°nfilio Regio Locumtenentiaii Hungari-Coi Budae die 6. Novembns Anno 1792. ^ebra to .

Eorundem Leopoldus Palatinus. m. p.

Beneuoli Francifcus Sk.erlecz. m. p.

Matth. Nitray. m. p.

v . ^matum ad I. Comitatum Moflonienfem

Odl. A MDCCXCII. emauatum.

w Illuftri[fmi &c.

• l^rga repraefentationem Praetitulatarum t Dominationum Veftrarum circa cer-jJ111 puerum Pauhm Prenner, 12. aetatis .^orum proxime completurum, ex ille-

f ^ o t h o r o , r & patre quidem Catholi-Laurentip Prenner y legionis W u r m -

t r,anae ablicentiato gregario milite, ma-

vero Elijabetha Boczi, Euangelicae ^eflioni addidta, natum f at ex diipo-

a 5 • fitio-

io —n— Jjc —o— fitione Praetitulatarum Dominationufflye-

ftrarum Parocho Catholico , ut in religione

Romano - Catholica educaretur, tradituflk de dato 28. a. c. direfte fuae Majeftac» Sacratifllmae fubmiflam, cum ipfemet prae-diftns puer, a quo tempore in fide Ca-tholica educari coepit, coram Praet1-

tulatis Dominationibus Veftris declara* uer i t , fe in eadem fide Catholica pe r -

manere velle; altefata fua Maieftats benigne iubente, Confiiium iftud Locupi* tenentiale Regium Praetitulatis Dominati?" nibus Veftris commitendum habet, ut du' ponat, quodli di&us puer iu fide Cath^ lica eoufque inftru6tus ef t , ut iam etia111

ad poenitentiae et altaris Sacrameiituj11

admifliis habeatur, idem ultro quoque 111

fide Catholica educetur; fi autem ad c ° n ' feflionis et Communionis Sacramentiu11

nondum admiffus e f t , Praetitulatae I j0 ' minationes Veftrae circa Benignam tionem Regiam, fub 29.061. 1781. N. 69°* et 6 9 8 4 . circulariter publicatam procedaj1^ et nonnifi obferuatis, & adimpletis quae vigore eiusdem Refolutionis praefc^ buntur, memoratum puerum ultro qu0(lu

in religione Catholica educari, fecus v c r o i n religione matris educandum, eidei11' vel auiae reftitui faciant, acdemum^P^ praemiflis qualiter effeftuatis relatiof1^ horfum praeftent, abhinc fuae Maieftacl ^3 '

cra-

—0— —O— 11 ««tffiim ae fubmittendam. Datum ex Con-V'10 Regio Locumtenentiali Hungarico, Bu-Cae 2. o f t . 1792. celebrato.

Praetitul. Dominat. Veftrarum Beneuolus

Ad officia paratifTimi Comes Iofephus Haller.

Ioannes Kvafsay. >

4 * * V

Xraementionato puero, uti relatum eft, . . ,ad facramentum poenitentiae et eucha-

r i^ae iam dudum admiffo, idem porro ^oque in dogmate lidei R. Catholicae ^ ^rudiendus permanebit. Quod ipfum ma-

praeattadH pueri , Elifabethoe quippe Auguftanae Confeilioni addiftae,

Penes extradationem Parium praefentis B. ^atiofi Intimati, medio Ord. Iudlium Io-* Phi Sdnta fignilicabifiiir.

Ex Aftis Generalis Congregationis die Nov. 1792. in oppido M. Ovar cele-

b rat a e . Extradatum per Stephanum

Nemet- Szeghy L Comitatus MolTonienfis Ord.

Notarium. m.p.

VI.

12 — O— * — o— V I .

Intimatum ad Comitatum Trenchinienfc^ in nea;otio reiigionis XXI. Septenibfl* MDCCXCII. emanatum.

21080. Illuftriflimi, &c.

J ^ j x protocollo Generalis Congregatiotii* huius Trenchinienfis d. 17. Sept. cele-

bratae fubmitFo obferuatum habetur, e l? a

poftulatum Epifcopi Nitrienfis, Inquifitio' nem circa circumftantias feduStionis pu^' lae Elifabethcie filiae Toannis Kadletsik S7tankotzenfis, t um exmilfo Dioecefa"0

Deputato ordinatum fuilFe; quod quumci'nl

Art. 26. 1791.'haud cohaereat, Confifi111?1

iftud Regium Locumtenentiaie Huiigar1' cum, Praetituiatas Dominationes VeftfflS

deBenigna mente Regia eo inuiandas h*' bet , ut in Inueftigationibus reifeionis ue ' gotium tangentibns, mixtae femper p c ' putationes abfque concuiiu hominis Di°e; cefani peragendae ordinentur. Datum eX

Confilio Regio Locumtenentiali Hungaric0» Budae d. 21. Sept. 1792. celebrato.

Praetit. Dominat. Veftrarnm officia parati/iimii

Comes lofephus Haller. m. p» loannes Mihalkou'ts. m- P'

VII-

—O— * —o— 13

VII. ^Umatum ad eundem Comitatum IX. Nou.

A. MDCCXCII. emanatum.

Illuftrijfwii, &c. E a pofitiua eft Suae Maieftatis Sacratif-fimae voluntas, ut relate ad proles

Parentum a fide Romano - Catholica de-^eiit ium Normalis Refolutio fub 22. Aug.

N. 10288 emanata, & fub 14. Sept. Clusdem anni N. 24118* nniuerfis Co-^ a t i b u s intimata, porro quoque ob-efUetur.

p ^ltifTimam proinde hanc Refolutionem p°Ufilium iftud Locumtenentiale .Regium

faetitulatis Domiuaftiouibus Veftns pro e^a6HUima obleruatione hisce intimandam la^et. Datum ex Confilio Regio Locum-

leilentiali Hungarico, Budae d. 9. Nou* celebrato.

Praetit. Dominat. Veftrarum e°poldus Palatinus, m.p.

Beneuolus, Ad officia paratilfimi,

Fraucilcus Skerletz. m. p. Antonius Feftetits. m. p.

VIII.

14 _<5— 3(c — o-»

VIII . hitlmatum ad eundem Comitatum tn

gotio religioiiis rui. lanuariu MBCCXCIIL emanatum.

473-Illuftriflimi. &c.

Jn t e l l exk quidem Confilium iftud Locurt' tenentiale Regium ea, quae praetitul3'

tae Dominationes Veftrae relate ad mi*taS

Deputationes in Inueftigationibus neg0' tium Religionis tangentibus ordinaiidas' fub menfis Nouembris anni receo5

exafti remonftrarunt. Licet autem per 26.1791. uti ex parte Praetitulaturum minationum Veftrarum exponitur, mi*tae

Deputationes in cafibus Neo-erigendoruni oratoriorum, & illocandorum Miniftron1111

praefcribantur: cum tamen Lex alios c*' fus non excludat, nihilque obftet, <]u.0' minus fua Majeftas Sacratilfima etiam ^ in cafibus pro rerum cfrcumftantiis m i x ^ Deputationem eo a fortiori ordinare viT leat, quod mixtae Jiae in negotiis t&v

gionariis Deputationes iam in Articulo ff 1647, occurrant, atque ibidem antur» .

Hinc Regium iftud Locumtenenti^ Conlilium Praetitulatis Dominationibus v ftris reintimandum efle duxit , ut i'ejlie

Alci^-

—o— * —O— 15 Atoflimis iuflis fub 21. Sept. 1792. N. 21080 abhinc intiraatis conformarp nouerint. Da-Jym ex Confilio Regio Locumtencntiali fiungarico, Peftini d. 8- Ianuarii 1793 ce-lebrato.

Praetit. Dominat. Veftrarum T Benevolus, ^opoldus Palatinus. m. p.

Ad officia paratiflimi> Francifcus Skerletz. m. p.

Antonius Feftetits. m. p.

I X .

htitnatutn Excelfae Cancellariae Hunga-rico - Aulicae, ad 1. Comitatum Tren-chinien/em XXVIII. Ian.J.MDCCXCUL tinanatum.

Benignum Sacrae Caefareae, & Regio- : Apoftolicae Majeftatis mandatum.

894. ,

S*crae Caefareae & Regio- Apoftolicae . Majeftatis Domini, Domini Clemen-

^limi Nomine, Uniuerfitati Dominorum ^ e l a t o r u m , Baronum, Magnatum, & Nbilium Comitatus Trenchinienfis hisce ?enign e jntimandum. Iftliic in copia ad-j?centem Baronis Ioannis a Califch Inftan-

Comitatuihuic eo Benigno cum Man- ,

l6 —O— >rT —0— dato exmitti, ut circa fingula Expofitio" nis eiusdem pundla, quidnam eatenus iub"' fit , adaequatam infdrmationem praeftarf> quoad Cafus vero in Determinatioue dem Inftantiae adiacente denotatos, ad efFeftum eiusdem Determinationis ul-terius agendum fufcipere, fed re omni e* parte integre feruata, mox c i r c u m f t a n -tiaiem lnformationeni, una cum Magift18* tuali Inueftigatione & Reuerfalibus in pra?' ata61a Determinatione prouocatis, ex prl: mitus celebranda Generali vel Particular1

Congregatione fubmittere, ac in aliis qu0" que fimilibus cafibus, interea.etiam, douec relate ad Circulare Intimatum per Conu' Kum Reg;ium Locumtenentiale, fub M* Sept. 1792. expeditum Benigna mens Re~ gia huic quoque Comitacui per praeliba' tum Confiiium Locumtenentiale intimatf fuerit , ultra Magiftratualem Inueftigati0" liem haud procedere, fed peraf ta , quoad emergentes fpecificos caius Inueftigati0' n e , eosdem cum Circumftantiaii Informa-tione via Confilii Regii Locumteneutial'3

de cafu in cafum 'Suae Maieftati Sacra-tiifimae referre nouerit. Datum inArcfo' ducali Ciuitatae Vienna Auftriae d. 2

Comes Carolus Palfy. m . r Ludouicus Pogany. m.i)'

X.

X. ?

totimatum excelfi Confilii R. L. H. ad eundem Comitatum in negotio Reli-gionis XXVI. Febr. Aniio MDCCXCIII. enianatum.

4448. Illuftrijftmi, &c. E _rga Inftantiam Annae Sufannae Honfch^

Comitis olim Mauritii Benyoujzky p f t a e v i d u a e , Sua Majeftas Sacratiiiima

c lementer refoluit antelatae Supplicanti, P^tiuo ex eo, quod denatus eius maritus,

antequam cum fupplicante matrimo-j!um contraxiffet, .Auguftanae Confeflio-! addidtus fuerits an vero fubfeque reli-

&0Uem catholicam amplexus, et in hac e* alia mortuus l i t , non conf te t , neque \

^odus fuperi i t , id ipfum refciendi, cum \ i plures annos in v*riis exteris Di-^uibus vitam duxerit, ibique deceflerit, ^Ucationem duarum ex praefato marito ^ f u f c e p t a r u m filiarum in Auguftana Con-eljione in falvo relinquendaiw.

u Hanc proinde poirtiuam Suae Majeftatii f j\Cratiliimae Benignam Refolutionem Co:i-t- uni iftud Locumtenentiale Regium Prae-J tulatis Dominationibus Veft.is eoH e in-

^andum habet, ne ulla eatenus SUPDII-b cauti

»

NJ

18 —o— * — canti impedimenta ponantur. Datum ? Confilio Regio Locumtenentiali Hungtf1' co, Budae d. 26. Febr. 1793. celebrato

Praetit. Dominat. Veftr. Leopoldus Palatinus m. p.

Beneuolus, . Ad officia paratiffi1111

Francifcus Skerletz. Iofephus Sigray. m. F*

XI. Intimatum 'excelfi Confilii R. L. B» aJ

eundem Comitatum in negotioRLj gionis XIX. OEtobris A. MDCCl111' emanatum. t

13607. IUuftriffimi!

^ J [H rga Informationem Praetitulataf

Dominationum Veftrarum fupef ^ ftantia Baronis Ioannis a Calilch in e ° currentis , ut in polfeffione Bitsitz^ meterium, communi tam Catholic0!*1! £ quam Poteftantium ufui deftinetur» e menfis Augufti a. c. praeftitam ; .4raTti, Majeftati Sacratiflimae demitfe ea fuperuenit Altiflima ordinatio ut fattum illud recurrentis Baronis? Q fe Comitatus exmiilioni o p p o f u e r i t »

—•©— — 0— W) ^rminationisque publicae efFe<H:um impe-dl!uerit, pro inconuenienti declaretur, una v.ero5 fi quidem fa ta , per parochum Lo-C1 violenta coemeterii feparatio ordinan-teEpifcopo interuenerit; Coemeteriorum autem adllgnatio, non Epilcopum fed Ma-^ftratum concernat, & antequam illud P.r° Communi ufu Catholicis & Proteftan-jjbus h\ Supplicantis fundo excifum, fof-lato feparandum fuilfet, oportuilfet fuppli-canti Baroni Califch, qua Domino Ter-j^ttri, & praecipue ipfi publico Magi-Jfratui, cuius audoritate excilum fui t , in-^ u a r e , ut eadem Deputatio denuo ex-pUttatur, eo addito, ut cum Baro Calilch !n Porrefto fuo Maejftati Sacratiflimae li-

ad cafum, quo idem modernum coe-/^terium pro communi cadauerum fe-pltura iafufficiens redderetur, illius ex-.euQoni femet contrarium non futurura

declaret, Coemeterium hoc moder-uni p e r iuftantemiu commuui adaugen-

ultro quoque fublato folfaco pro j°Uirnuni eo magis declaretur, quo iimi-e s fepararones & diftindHoues fbmitem

^durant i s in futura etiam tempora dif-uhonis, in animis illorum, quorum UUJO-

^ j ^ l e g e » procurare intendunt, relin-

p . Akiflimam proinde Ordinationem hanc eiiJam, CouOiium iftud Locumteneinule

b Re-

ao —-o— —o— Regium, Praetitulatis Dominationibus ftris eum in finem hifce intimandum ha' be t , ut in conformitate, et ad. effeaum eiusdem congrua difponant. Datum & Confilio Regio Locumtenentiali Hungafl' co , Budae d. 19. Oft . 1792. celebrato-

Praetit. Dominat. Veitrarum Leopoldus Palatinus. m. p.

Beneuolus,^ Ad officia paratillimi» Francifcus Skerletz. m.p'

Iofephus Fodor. m»P*

n . • ;i EXAMINA SCHOLASTICA-

L

E X A M E N S C H O L A E

SZARVASSIENSIS.

(Ex literis anonymi* qui examini huic i f l ' J terfuit, XII. ^prilis ad nos exaratis. /

j ^ u d i u s tertius celebrauimus SzaruaJ^ ni generalem Senioralem traftus p

kes - Torontalienfis conuentum , que die & feijueuti interfuimus cevW

fch 0'

% —0— st [cholafticae Szaruafllnae iuuentutis. Ver-

exprimere nequeo, quantopere nos ^ethodus inftitutionum feholae huius,

hic cognouimus uberius, & ipfi exi-iuuentutis profe6tus deledtauerint. Uc

v.ero et alii, quorum intereft, vel ima-^nem rei animo concipere poifint: leftio-

catalogi claflis primae & fecundae eo fine, ut eum ad quempiam an-

^lium ecclefiaftico - fcholafticorum tomu-referas, copiam facio.

Series Ieflionum examinis anniuerfarii clafiis

reftoris.

... I . Examinis a hymno & precibus fiet ^ t ium.

2. Praefentes auditores breui oratiun-falutabuutur. 3« Minores difcipuli examinabuntur ex

XXII. libelli fcholaftici, cui titulus: ^frcfa t i\tdn\ a l pruwjm $a(dt(um

fPO tdband, c potvcby botno$em$t mUbclc £wan*

£ 4* Idem penfum occafionem pbrrri-Wt dtf

officiis innosmet ipfos differendi, b 3 &

£5S —O— 3(c —e*" & quidem pr i raum, quoad corpus, quo-modo fanum et integrum feruandum fit, dein quoad animam. , :

f . Inftitueutur colloquia de fapientia D e i , quae ex confideratione corporis hu-mani cognofcitur, item de grato erga i im, omnium rerum audlorem animo, frugalitate & temperantia, &c.

6. Ex Hiibneri hiftoriis biblicis, CCV&' de Salomone rege proponetur.

7- Ex hiftoria naturali, caput de boribus, cumprimis, quomodo augen^ e

& plantandae fint? 8. l t e m , caput de apibus eorumqu®

magno cafu. 9. Ex arithmetica quatuor priore*

fpecies. 10. Ufus variarum hominis caufa crea-

tarum rerum ipfa iuuentus prouocata cbar-

tae, adponet & praeleget. * 11. De caufis variorum morborum* ?

quae homini valetudinem fuam curare cup1' cnti obferuandae fint regulae diaeteticae^

12. Formulae ceconomicae, cum e a ' rum expofitione.

13. Excutienter di&a fcripturae c rae , & hymni iuxta titulos & pagina*-

14. Moraies reguiae praelegentur. 15. Majores oftendent formulas, * *

nores fcripta.

16. t *

i6. Examen breui claudetur gratit-*** adione.

Series Ie6lionum examinis anniuersarii puel* , v larum.

t. Examen a hymno populari: t O p mlabicH b)tty #) et ab oratione,

j l ^ D e o pro educatione chriftiana & re-QUis beneficiis felicis iuuentutis gratiae

b 4 fient,

) Ut ipfi le&ores iudicium de FarbaJJfii, v i -*i humanifTimi, qui cladi huic minori a *nultis annis feliciter praeeft, popularibus «aptui paruulorum accommodatis hymnis fer-»e poflint, hic cantilenam illam: 2Bt> mift fcifabtiift bftFp, quae fefe tum praeftanti ar-fumento, tum fuauitate rhythmi & melo-diae maiorem in modum commendat, ad« ^onimus.

2Bi> mtf< mfabtew bjtft), pu^ t t , ibirct)t€ fwjtfg, ©en | na mlcnofl t r»ag|«

fifau ctnoflt,/ 9<n| nctoabnaii/ IfoMgt neofrabnau/

ilj I tU titmagj.

M* M

r 14 • > * O— «

fient, nee non a breui praefentium mae-cenatum falutatione, exordium capiet.

2. Minores in^ cognofcendis iiteris» fyllabis componendis, & lediojie, fuos babunt profeftus.

3. Do-

2. Jlcf) ctnoffi gfau tt poFfabt> SBsdctncflffi ttnb tt)ffccft> fTfab» \ $?drnMo ftufta gnt^tf. Jtto toffe bobr< fpron>4ii); SRcj fie a rnoJe nefaj^.

£)bc»/ tooba nefmfnj. 3.

DoFrab 9enf barrou netratf, Webfebne, na ffarofT pfatj,

Wetf tt>ibt> tt> fto< fpanifo|]t. JWemfni fe $afo ffott) (Wba nentuj, ttijjbp trtoati

$omjgj fe tt> n4?)fofit.) 4.

J"tto poffabom^ trooat n'iffanau tt> fro*m pofogti

5T?P<5beit mifd 95obu! 93c fe pinti atj tt> froetn froftu $>*tt t>Jttecn4 froftu,

U i ptfnoffj mno^au. S*

€0f mifA rojforo^ ttt>nj Zoi Jjtt bubec? ro iai einfr

9 ro ottnf ro«no(lt. Kabugj fe obpfat? fro^o jiroota Dittefit^o,

ObvfatJ yraro* ctitoffi.

— - * —0— 25 3« Doftrina de facramento baptifmi

Proponetur. "Ut ^x libro Efter , praelefla hiftoria Wgfti & Efter , explicabit iuuentus dif-

r J T e n » intercedebat mulieres, ^ l a s q u e difcriminis huius, et effe6lus

5. Agetur de educatione liberorum, |jUl lub prima parentum et aliorum mo-

eratorum cura funt ponftituti. Atque hic ^primis , de officiis puellarum erga pa-

e i ltes, praeceptores, heros & heras, ami-& alios quosuis homines; porro de

.^ciis uxorunl, matrumfamilias, & vi-pjj^pni. Haec excipient dialogi genio l .er ili accomodati i . de fapienti patrefa-

de fapienti matrefamilias; 3, ^nfelici pago.

n m 6. Chriftiani hominis officium effe, °ue corpus fuum, edifferent difcipuli.

hic agetur de corpore humano in | e ,) . e re, de membris corporis, de anima

*acultatibus eius. q 7. De Herbis, cumprimis in admini-

*nda feliciter oeconomia neceffariis, ea-* figura, viribus, cultura, tempeftiua

i u ^ i o n e , vario ufu proficuo homini, ^ e n t i s , pecoribus, altilibus. De her-fciS* tem venenatis,& quomodo hae cogno-

fc vitari debeant. b jT Ex

»6 —c— * —o— 8. Ex libro left ionis: &ni$ecfa

tdn\, &c. Cap. XIX. de bono et malo fi-mulo pertra<5labitiir.

9. Curam valetudinis praecipuis h* minis chriftiani officiis adnumerandatn elfe» demonftrabunt puellae; dein nonnullas aeteticae regulas recitabunt.

10. Gtuantum in precatiunculis pr0* prio marte formandis, & decantatione hy®" norum profecerint, oftendent.

11. Suam in nuineratione & additi°* ne cognitionem, in tabula & memoritei probabunt.

12. Gtuomodo fefe in platea m n t r ^ fcholaftica gerere debeat, ipfa enarrabit'

13. Examen claudet fuccinfta val^ di6lio, quam ardens precatio cum fuau*' atque tempori accomodato hymno coniufl' fta concomitabitur.

Senecam legimus dixifle: Non vit# fed fcholae difcimus. Verum hic cvrt maxima animi voluptate clariffime perfpe ' x imus, Szaruaffini> nequaquam fchoW* fed vttae difci. QUae praeftantilfimus foK' kas, vir ad inftituendam feliciter tefle ' ram luuentutem natus, puellas, non fecfl5

ac reliquarum cla/Tium magiftri iuuentu-tem fuam docent, omnia profefto perquam utilia & methodus ipfa omni lajj: de maior. Francifcus dux Britanniae,

C —O—. iq jjus Joannts V. cum amicos fuos de connu-

10 cum Ijabella principe Scotica ineundo ^centes audiuilfet; „Ifabellam in litera-cUm Jcientiis parum verfatam effe99 re-P°ndit. IJabellam vel propterea jtbi quam

f axime placere; uxorem quidem fatis ^ditam ejje^ fi indufium mariti apeElo-

al' difcernere nofcat „ his verbis innuens P.Ueilas cujusounque conditionis, in iis prae-^ U e > <]uae ad vitam feliciter ducendam, jj a^miniftrandam ex fententia remfami-

arem neeefTaria funt , folertiifime inili-. !> endas eire, & in genere, in docendis ^poiis j j cauendum, ne illud Senecae di-pJP i trifti ultro probetur experientia: Jftquam doSti prodiere, boniy nos adra

tf felices defunt; neue nos ali-Aai*do poeniteat, nosmultis, quorum in ^j} nullus eft ufus, tempus auro pre-^«us perdidiffe; atque adeo, ne Cicero- f

ls iUud olim in nos vei proles noftras adat: „ ut fuerit melius non didicifje. „

II.

—0— * II.

A C T U S 0 R A T 0 R I U S in fchola A. C. Neofolienfi XVII.

A. CIDIDCCXCIII. habitus.

J ^ e r t e ait b. Erneftius in praefatiofl® fuper initia Rhetoricae A . ciort001 '

Lipfiae edita„ praeceptis pauca, exercit^ tione bene inftituta omnia in arte dicW-di conftare; & vel ideo orat - magiftro* eloquentiae, ut in praeceptis breues v parci fint, ad exercitationem vero iU** omnm referant. „ Idem innuere v i ^ ' tur ipfe Cicero, adferens, Inu. I, 6. nimum ejfe dt arte loqui; multo m***' mum ex arte aicere.„ Non polftrf0' ltaque non felices dicere fcholae Neof°' lienfis c iues, qUi e a ad eloquentiam cuntur methodo, quae & confiiiis rum iii arte dicendi clariffimorum, ftiP" feni, quem fibi propofitum habent, nmo refpondet. Huc alia inter fyetW adtus oratorius, qui bis in fchola hac, lam tomo II. Vol. I. pacr. annaliu* noftrorum obferuauimus, annis celebr»' tur finguhs; q u a e u i d e m f0 i ennis in & t e oratona fe f e exercendi occafio, Sc cenatibus voluptatis , & iuuentuti ut»!lta' vt

—o— —o— 29 adfert plurimum. Teftes huius rei lios

jPu fumus, qui exercitationi tali X V I I . Jun. anno inftitutae interfuimus, in qua

^olefcentes iucundiffime de rebus opti-orationibus fuis concertarunt. Equi-omnibus iuftam tribuimus laudem:

e*emp]i tamen caufa vel duas in rnedium Jjiducimus, quarum priorem, Martinus ^ylufz, pofteriorem vero Francifcus Spi-^berg , nobilis, iuuenes in fpem patriae

llatM cum applaufu, quo omnino & reli-3u°rum labores excepti funt , dixerunt. .eliqui eximii adolefcentes, qui in con-

c.lQne maecenatum & auditorum frequen-^ n i a , cum laude perorarunt, hi fuere :

Bodo, nobilis; Samuel InJlitoris 5°iTot*i/, Apa -Te lek -Arad ien f i s ; La-tiflaus Szent - luanyi; nobilis; Carolus

'e*ander Liber Baro Riidt -, loannes Szi-f t y 9 nobiiis; Fridericus Ofzterlamm ; ^uel Hliuay; Adamus ItoJzinJzky; & ^riel Miklian, Thuroczienfis.

20 —0— —o— I.

O R A T I O .

qua oftenditur, culturam ingeniorum corpori, nec animo hominis elTe

perniciofam.

tanta luce beneficiorum, quibus ijj ter ceteros Europae populos

quoque patriam ab almis mufis collu»rJj tam atque beatam profpicimus, defen

adhuc debeat cuitura ingeniorum:. t u f

nefcio, quid mihi agendum fit, iudKe ' tentandane adhuc cum mufarum ^ i falus patriae, an fufpirandam potius j J cedendum temporum iniuriae ? Nam ] quid in me iugenii e f t , id pro fe6 to ^ tio efle exiguum ad enarranda, De. ^ ornanda ea , quae pro mufarum ne && falute, fed dignitate palam cbimant. E111^ vero in veftra ego pietate & fa(Hen ' illam fpem pono, iudices, ut mihi vobifcum, qui mea oratione minime 1

digeatis, agendum putem; fed illis nifi lucifugis ad impudfeiitiiiimas eor

( • Intelligit Grylus nofter focios, q»1 P^, cedentibus orationibus docueri;nt c 0" f l

c 0 f u m , adferentes, ihidium literarium pori & asimo uoxium efl».

— * —o— 3» criminationes refpondeudum efle exifti-*nem.

Ac primum quidem & ante omnia "ucant illi, «hominis, quem illi corpore lantum metiuntur, nobiliorem cognofce-f e naturam eiusque conditionem extra "uius vitae limites extendere; deinde in-^niorum culturam, quam ipfi ignorant l n .eo potiffimum confjftere cogitent, ut J^ttius vires fuas, cum intelleClus & ra-^°nis, tum voluptatis perficiat, quo, ad Vefam internam atque perpetuo duratu-ratti felicitatem magis idonei reddamur.

Quodfi intelligere polfint & vel int , profefto rubore futfufi veniam in-

lu.riae, qua beneficentilfima affecere nu-^na , ultro deprecabuntur.

Nam, quod ad primam criminatio-attinet, culturam fcjlicet ingenio-

ru*n, corpus exfangne atque imbecillum feddere: id quidem non in mulas, fed-

eorum intemperantiam valet, qui dul-Cedine bonarum artium deguftata, plus ^Uani natura noftra animalis ferre poffit, ^ c e r r i m o concedunt ftudio. Equidem !^F0r5 iudices, cur fapientiffimi ifti mor-a ^um, fcilicet, qui tanta contentione

lalutis humani generis comple-t untur, cibis, quia eorum abulus in-,eillperatus tantopere nocet, non inter-

llc«nt corpori liumano ? Si fubtratta cor-pori

$2 —O— —O— pori efca, mortem timeut corporis, cuf fubtradto nutrimeuto animae, huius mor-tem non verentur. Sed iam dixim»?' iudices, iftos bruchos nihil tiifi corpus ifl ratione habere. Si excellentius de hU' mana natura cogitarent, non pro(e:t" tantam ducerent iafturam, aliquot ann°' rum apud eum, qui corporis fui v^re

ftudio diuinarum artium attriuerit. vero iniqua criminatio haec f i t , ut fal1' to clarius intelligatis, cogitate difcipl'°a

illas, quas mufae ad conlervandani» ^ amiiram,recuperandam corporis incolun^ tatem inuenere et perfecere. Artem dicam cum totam, tum illam eius t e m , quae diaetetica audit, intellig0/

Sed multo impudentior, magis.(1u

impia eft criminatio altera^ quod a n ^ nocere dicant culturam ingeniorum. ego hic commemorabo, iudiees, ampl1

ma mufarum de virtute humana me fiiente hiftoria & cultarum gellCllJ* conditio clamat, mulis humanitatem 1 ' am debere genus humanum, mufis deb re & leges lapientiffimas, & earum 6litatem, autoritatem, ftabilitatem. fis in acceptis referimus animos doW1

nae & difciplinae patientes, pacil icos, 0

dinis amantes. Mufarum opus eft, / c

fus decori, iufti, aequi, ftudium v , r t l

t is , immortalitaj atque gloriae igniciu'

^eque fan6lilfimae moralis difeiplinaej (]uam ad exemplar perfedtilfimae vircutis jj°teri noftri &numinis ipfius effinxerunt * .^Jiumanae naturae adcommodarunt, me-nHniHe volo. Tacebo etiam tot clariffi-^ virorum fan6liiIimorum nomina, qai ^ufarum coeleili luce coiluftrati, eum lnnocentiae & virtutis confequuti func padum, in quo eos pia veneratione ui-

profequetur pofter:tas. Criminatio-.j us tantum impiorum hominUm refpon-dendum eft.

Q.ueruntur„ praeftaritiae naturae hu-Vlcinae confcientiam, & gloriae Jludiumy Vl°d ilH fuperbiam appellanty excitari

0fiis Uteris in teneris animis fuccref-^ntium ciuium noftrorum. Q.uid ergo?

15 fatellitibus & monitoribus virtutis ,Q°ri'umpatur animus? Ifta femina verae

0ftitudinis fint fomes malorum ? Sed qr.ij de fortitudine animi loquor, quam

1 ignorant, barbaramque temeritatem .^m virtute commutant? Cum autem ar-te s iUas, quae elegautiores & humanita-* appellautur, profcindunt rudiflimi mor-

^ l l uni: nonne fimui pulchritudinis & har-^°niae audlorem, quern iilae imitantur, •,jltuperant, & nobis humanos fenfus, quos

in animps noftros feuerunt, inui-^n t ? Nam, quod leuiifimi aliqui raorta-

Ull) artibus iftis abutantur: nunx id re6te q arci

34 —o— * —o~ arti ipfi vitio detis? Cur fer ro , curign^ non interdicitis? cur ufnm linguae n°n

tollitis, quorum abufu tanta malorum exfurgit moles? ' > > \

Dc philofophia nihil loquor. Neque

enim prodeft his pinguibus ingeniis di' xilfe: tantum nos homines e(fe, quan£lllTl

philofophiae fanae, h. e. rationi obten1' peramus. Neque errores atque diuen;lC

fententiae offendent lapientem, qui lU' tellexerit, eam eife conditionem natur» humanae, ut nifi per errores, ad clar1^ rem pertingere poifit veritatem. quid, inquiunt, veritas profit, quae ne

alat, nec ditetV Eft miferum, cum coeds de coloribus fabulari; fed gemiterius pingui ad ftiuam nato, mniaque pecunia metientiingenio, de ver1' tatis pretio 3 & fcientiarum praeftantia Iu'

tn Sed ut illorum modulo felicitaten.

humanam, quam iili ad animaiem nonnl, referunt naturam, iam et ipfe nietJ31' quaerere placet, qui fadlum fit, ut & ropaeus mendicus piures poifideat dm^ as, quam totum fefcherathorum C f

nusV

(* Pefcheraehi, populus Paragoniae in rica, miferrimi mortalium. Vert imcn

u3# «oruta nihil aiiud eft, quam cutis»

^ S ? ut nofter mediocris ciuis ipfius Afi* nonnullius populi exaeqjet opesy ufc

^uropa miuima, & antiquilfimis tempori* bus incultiffitna orbis terrarum pars, opi-I l s) diuitiis, potentia, omnes cetferas °?ge fuperarit? Culcura ingeniorum du-

Cllit folj naturam noile, haec horridas lyU | l a s in hortos, & bouis nactirae alfljen-Jes agros cominuca'jit,haec in alpibus lae-,arri plantauit vitem, haee opes beatori-

u? proprias regionibus, noflris inculit 0riS: haec artes, quibus non iam neceiii* t a tii fed commoditati & iucunditati vitae Pr°lpiceretur, inuenit innumeras. , At nihilo inquiunt feliciores fumus barbaris nationibus, qui, quo piura habe*

c % mus4

vix humeros tegit, neque ad lumbos pertin-git. Totum reliqiiuin corpus eft frigori in-teniiflimo fubinde expofitum. Vefcuntur foetida carne nonnullorum animalium. i)o* mos nullas habent, nec tentoria, fed cafas ex arboruin rainis miferrime plicatas. Su* pelle6lili domeftica (praeter corbem & ba* culuin & alia quaedam vi l ia , ) prouili funt nulla. Reliqua vide in libro, cui ti-tulus: Jiiniertfa, etn 9Cograpl)t|d»»t)t|iorif<fcC* ^efebudj jum 9ht$cn bcr Dugcnb unb tt>rer £r* i»el)er ooit Jpamtncrborfer <prof. unb *ofcf>e A. M. gunftcr 33anb, al* etite Sortfe* ^uwg \>on €uropa. 6u&»Wntcrifa. JJ 5ibthctlung. Veivt.ic, ut fcet; SiCcifemannifdjfrt ®H«6l?«u&Junfl. 1788.

36 —o— —o— mus, plura eoncupifcimus. Efl ifta que' rela 11011 in culcuram ingeniorum, feo in

ipfum paturae auitorem dire6ta, iudices Is ita fapienter ordinauit hominem fpinc,u

et corpore compoikum, ut iemper fen^ defeftus ad ageiKium impellatur, uunquani abundantia conteutus, otio diiHuat. dem fapientiam in fcientiae humanae iij' crementis admirarentur, fi intelligere vel' lent , aut valerent, animum noftruni ternis in cognitione augmentis eife <|e' ftinatum. Gluare videtis, quam impia; ,n ' fulfa et amens eft irrifio illa, qua fapie°' tiae cultoribus lucifugae ifti illufum £ef ' gunt, quod fapientes viri , cum pluri111.* didiciifent, tum clarilfime videre ineip1' ant, quam pauca adhuc didicerint.

6uae cum ita f int , iudices! vos iain

ipfi videte, qnid de mufis ftatuatis, nUITl

eas coutra hoftes impientiifnnos proteg8' t is, an cogatis beneiicentiifima nuin inai

ut defertis regionibus noftris, ciuitateS

noftras, in leonum tygridumque fpelu?' cas ; ridentia prata camposque noftros in

horridas fyluas; leges noftras , in arbitr1' um uuius aiteriusque hominis, domos110' ftras in cafas et tuguria coiiuerti patiantur'

Martinus Grylufr'

Ora-

—o— * —9— 37

O R A T I O i r .

pro Mufis.

s 1 hoc ita fata tulere Auditores! ut cedendum vobis iniuriae temporum

*mimetis, beneficasque mufas, ex pa-», . •»v,..vnvnoijuc IHUlrto, ^ q u a r n alma Juce colluftrarunt, extur-

!

j - > ut eas illis faltem, "unicum vitae

j^Pa t i amin i : tum ego vos per omnii

ftor •^na iuxta ac diutna rogo atque obte-

..i. • 1T C 1 •

atium condonetis, quos nntura, ge-opibus, potentia, imaginibtis defti-

.lutns elfe voluit , unicumque fap;entiae ^ i d i t defiderium. Siue liaec perfuafio eft, ^ veritas, (nihil enim iuftiffimis profi-^ u s laudibtis) nolite ipffl natura in rm-,eros elfe crudeliores. Nolunt domman, 11011 cupiunt imperare, cedunt vi et po-^ t i a e coelo nata numina, inclufa pa-^tibus fefe contentas fore promittunt. ;0lltrahunt hicem fuam , quae molefta e-l a t nonnullorum oculis in humiles cafas, 'iUas vos , fi libet, carcerum inftar habe-* Jote. Modo ne amicos fuos, quibus vira

illis grauis eft , deferere cogantur. 0 s autem diuinae mentes , nolite inju-

l a s veftras, fubtra6la omni benetica lu-I* veftra, in ingrato ulcifci orbe, nolite COelelles repetere fedes, penitusque vos

c 3 iub-

38 —o— * —o— ftibtraTiere mortalibus. Venient olim p^ra , ubi airtinis meritis veftris, liciter vos viftrices reducet pofteritas. Sur^ent honori veftro ^lcaria ; atque js o-ptrrius hibebitur, qui virtuti & vobis li* lauerit plurimum.

Fraucifcus Spileubergt

I I I .

MATERIA TENTAMINIS ln

Schola A , C. Neofolienfi die V. eC

VI. Jul . A. ciDiDccxcrn. iuclair® I. & ir. inftituti.

1. E x Theologia Chriftiana de do falutis Chriftianae: dein vero ^e 1

cramentis et ecclefia. Atque hic exh ,bbj ,

bantur fpecimina ex lingua utraque

blicaHebraea et Graeca. x\t 2. Hiftoriae Hungariae periodus ' 3. Logica tota praemiifa theona

cultatis repraefentatiuae. 4. Pfychologiae pars pofterior. f . Geometriae pars J I I . et Trigon

metria, R*1®'

# S9 Rhetorica. Sabiiciebantur aliqua loca ex Oui-

®10» et Virgilio verfa et explicata. 7* Phyfica,

»

* Theologicae, leftione theo-logica terminata, ventitalae.

i . Fides efl: unica conditio ad falu-,e tn Chriftianam, ,. 2. Fides chriftiana eft caufa natura-1Jsnon vero arbitraria felicitatis chriftianae.

3. Sera poenitentia, dum modo fit Ve,ra , alicuius felicitatis chriftianae reddit l)Uldem participem : fed tamen femper eft, eUni periculo & detrimento coniun6ta.

4. Fides, atque adeo lelicitas chri-ttiana femel parta, rurfus amitti poteft.

5. Ad lidem et falutem chriftianam ^nnihil etiam hemo ipfe conferre debet. , 6. Baptifmus & facra Domini coena J^diedum apud chriftianos in ufu effe de-bent.

7. Paedobaptismus iufte et utilifeer, ^Jtfertur parvulis.

m .

49 — o— * — Q—>

• i v . DESCRIPTIO EXAMINIS

fecundum claflTes et iludia in Gy-mnaiio A. C. Pofonien ii a die I. iifcjue

- Jul . A. cioiDccxcim inftituti.

t , Tn clafte minorum legentium.

I. IVTiuimi literas in fyllabas colleg^ runt.

i . Alii ex libro elementari penfa dam letrerunt, et de leftis qnaeftiones proponebantur.

4. Tres articuli fidei, itemque verlicu-li docrmata fidei comprehendentes. moriter recitabantur, et per quaeftioneS

examinabantur. ir. In claife Decliniftarum.

1. Officiis liberorum erga parentes e*' pofitis, primaeua propagatio religi°lllS

Chriftianae perApoftoIos, narrabatur. 2. Praerogatiuae hominfs, prae reliq}llS

animantibus exponebantur, atque proum-ciae Hungariam circumiacentes receine ' bantur.

3. Profeftus m teftura germanica, et t jna, in Calligraphia, Orthogrflphia,atn11

—©— >fc —o— 41 ^Prtoribus Arithmeticae fpeciebus explo-

4. Subftaptiua qiuerlam ad typum quin-declinationum fle6Vebantur.

III. InclaflTe Grammatiftarum. Kx facris : de amore erga alio<;.

2-HxGedikio: refolutio Grammatica. Vitae quorundam Hunijariae regum

P°nebantur. 4» Ex Geographia : de Hungaria.

t 5- NotabiJia quaedam ex Hifloria na-exponebantur.

IV. In claflfe Syntaxittarum» Ex facris: de attributis diuinis.

P p • Ex Cornelio: Agefilaus fyntaftice e,°luebatur.

t.3« Ex Hiftoria : de pace Viennenfi, ntzenfi &c.

Ex Geographia: de Polonia. ^ Quantitates fyllabarum examinaban-

Heclamabant orationes difcipuli, et P^riodologia oftenderunt profe&us.

V. ProfefTor & Gymnafii Re-ftor, ^foatines Georgius Sxtrets-

praeterito femeftri *bf''] T ^ e o ^ s i a e nioralis fJteram partem

42 —0— * i . Hiftoriam scclefifticam aSeeuIoV^

ufque ad XV. enarrauit. 3. Linguam tum Graecam tum Hebr?eani

docuit. In utraque exhibebantur fpecimin*

VJ. Profeffbr Stephamis Fabn i , Metaphyficam ; 2? Politiam ; 3, Do&rinam chriftianam repetiit»

V I I . Profeflor Stephanus Sxabel 1, Rhetorices alteram par tem, feu

uentionem i 2, Geometriam & trigonometriam c lJ

mentarem ; 3, Hiftoriam uniuerfalem, a reformatj0'

ne ad praefens ufque tempus praeterit0

explicuit femeilri.

V .

MATERIA EXAMINIS. fchol» A. C.Schemnicienfis a l u1'

q u e ad III. Jui i j . a . c id idccxdi i i» inilituti.

I. C/a^rj Donatijlarum. I . E x catechefi, articuli Iii. do&W

de fatis animae & corporis poft h a n c

tam latine repetebatur. P e n '

* 4* Penfa ex libro latino Gedikii de ele-

Pnanto & apro in vernaculam vertebant lermonern diicipuli. . 3. Voces ex penfo pofteriori refolue-bantur & fleftebantur.

4- Ex biftoria biblica , de Jobo. f. Ex hiftoria Hungariae, de Maria The-

refia, . 6. Ex hiftoria naturali, de ferpentibus Ln ?enere, in fpecie vero de Crotalo & °a latine narrabatur.

, ?• Ex geo^raphia, generalibus quibus-am prxmiifis, omnes Hungariae comi-

[^us, item loca memorabilia circuli Cis-^nubiani nominabantur.

8. Profe&us in arithmetica oftendebant ^cipuli. 9- Exhibebantnr calligraphiae fpecimina.

. Latina & germanica varii argumen-h T)enfa perorabantur, quibus gratiarum ^ o fubiunfta eft.

II. Claffis Grammatiftarum.

ft Boftrina de quatuor religionibus h?« lt°rice.

?• Primae lineje hiftoriae uniuerfalis & ^Uldem recentioris. br3- Hiftoria patriae inde a Venceslao,

^ e ad Sigismundum.

4« Ex

44 * . , 4. Ex hiftoria naturali ornitliologia

du6tnm Gedikii. 5. Ex colmographia, triplex lyitne11

mundi. • j 6. Refolutio penfi alicuius gramrnat^ 7. Verfio narrationum a num L^. 11

que ad finem. g. Peroratio penforum Gedilcianoru • 9. Arithmetices ipecies fimplices ^

eompofitae cura regula trium, quinque fociorum. ,

10. Ex geographia, generalis coulp ftus Europae. 0

11. Ex mythologia de Plutone, & Saturno.

III. Claflis Syntaxiftarum difcipuU

^epetierunt, 1. Ex theologia morali, capitis I.

dtionem ilL qua? agit de amore, quem d ebemus; cui fubiunfla erat refolutio g rJL ' '

2. Ex Geographia, de imperio y* manico generatim ; in fpecie vero, cU"'> lum Saxoniae inferiorem, & fuperiofe^'

3. Ex hijloria naturali, re^ni ralis claifem I, quae pertradlat falia^ ^

4. Ex hilioria ciuili, periodum ^ ' c

VI. regni Suecici. ' 5. Ex hijioria Hungariae, vicam ^

dislai fanf t i , et Colomani. inl 6. Ex mythologja, Herculem T h ^

et jafo^em.

* - < 5 - 45 . 7- Ex iure naturali, partis I. cap. I.({e 1Urei lege, eiuidem cognitione, indeque 0riunda obligatione.

8. Exlogica de ratiociniis et fyllogifmis. 9« Ex arithmetica, de fraftionibus.

Ex chrejiomatia penfa nonnulla fyn-a^ice & profodice refoluebantur.

Specimina in calligraphia exhibeban-llriatque periodi ex tempore elaborabantur.

IV. Claff.S Jma. & IJda. r Ex theologia morali pars IT. de af-e^ione animi Chriftiani erga fpecialia

unde etiam thefes defumtae Veutilabantur.

Thefes ex theologia morali. 1. Omnis error eft noxius.

Nulla veritas temnenda eft. 3. Cognitionis cupiditas reftringi debet. 4. Veritatis amans quaerit argumenta.

. 5. Non omne gaudium de veritate * chriftianum.

6. Veritates religionis omnibus aliis Uteponendae funt.

7. Religio & theologia differunt. ^ 8. Religio non pertinet ad folos tlieo-

Sos. 9. Indiff'erentiiiiius erga religionem

lt periculolus. 10. Spe -

46 * — i-o. Speculationis ftudium in rebus r^

ligionis, tum eius fons & fcopus, tun confedtaria prohibent. .

2. Ex metaphyfiLa, theologiae natur.i" cap. II. de reiaiione inter creatore^ & creaturas, ex quo de thelibus fequd1' tibus difputabatun

TheJes ex theologia naturali. 1. Deus creauit mundum ex nihijo* 2. Materiae primigeniae aeteroa &in(lf

pendens exiftentia demonflrari non po te l ' 3. Mundus fuit ab aeterno poilibili*' 4. Nihil rerum annihiiatur. -f* Vita poft mortem, expedlanda e1' 6. Eandem improbi timere debent. 7. Sibi relifta ratio in maximi moiUel1'

ti veritatibus facil^ errat; 8* Ratio defiderat reuelationem* y. Dantur criteria reueiationis. 10 Odium lpirat adverfus geuus ^

manum, qui religionis reuelatae auct0' ritatem adgreditur.

3. Ex phyfca, feftio VIII. de luce-4. Ex rhetorica, capitis IVti. tefr0^

IX. membrum IVum. de attione. ^ f . Ex encyclopaedia, de poiemic* c

patriftica. 6. Ex hijloria uniuerfali, veteris

ltoriae, periodus VI. de Germauis.. 7. Ex hijioria naturaliy miaeralltlP

claifis VI. de metaliis»

_ < _ * o— 47 S. Ex Statiliica, regnum Galliae, 9* Interea dum claiiis I. labores ex-

Pjoratorii peruoluebantur, claifis II. dif-^Puli de galiica aequalitatis chimaera per e elaborata penfa pererarunt*

I I I .

C O N S P E C T U S

^CLESIARUM EVANGELICARUM

C. earundem V . Miniftrorum, can* t0runi, Grganoedorum; fcholarum itemf

barumque moderatorum 1. acV. ^ S T R I C T U S C I S - D A N U B I A N I .

upremus diftriftualis infpe&or Cis - Da-^ubianus : Stephanus Szilvay de Bela, complurium inclytorum comitatuum ta-

» bulae ftatuum e primariis aifeifor, uPerattendens : Michael Torkos, coe-

t us euangelici Aug* Conf. Modrenfis ^ationis germanicae verbi diuini mi* iiifter.

SE*

41 ^ o — >fc —o—

^ I . • ;

S E N I O R A T U S

P O S O N I E N S I 5

E c c 1 e fi a e

i. Pojonienfis. , Loca adfiliata. Schlofsberg t

dorf, Ober-Ufer, Eger-Au, Theben, Fel ^ MajorJiaz, Juanka , Cseklds & B i f c h ^

V. I). MM: JDaniel Crudi, Tr»ttJ

Pofonienfis Senior, nee non coetus gelici ciuitatis liberae atque regiae ^0 , nienfis nationis germanicae verbi P j ' praeco, & paitor primarius ; Michaej^ Jiitoris Mo[[6czy, coetus euangelicii^j tionis hungarieae & slauicae verbi diu1

minifter ; Ferdinandus Siegel , nati011

germanicae, verbi diuini miniiler J dus ; Franci/cus TrentfcKanskij, na^0'1

germanicae verbi diuini minifter tertius» Gymnafii Pofonienfis profejjores[J.

annej Georgius Sztretsko j gymnafiJ ^ ttor, & conuiftus Jefzenakiani ephor^ Steyhanus Szabel; Stephanus Fabn alu11'' norum conuidtus maioris eplioras.

Collegae: Michael Tekufch, xiftarum; ^joannts Bockjih, Gra^ 1*

—O— * —O— 49 tiftarum; Dauid Kdfzberger, Iegentium ^aiorum; Fridericus Kuhn, legentium mi-norum • Leopoldus Rdth, Uaniel Schen-1 ' Sfoannes ffacobus Grofz, ^oannes ^Qttlob Schiritz, puellariim , praecepto-

.r.es- Choro germanicae Ecclefiae prae-unt: 0canncs Tomdsy cantor, & ^foannes

^P^fch organoedus. Praeceptoris Dona-'uarum, nec non cantoris et organoedi

eccleiiae hungarico-slauicae oflicium va-cat.

Gdlofenfis. Z7. 2). jfc/: Joannes Samuel Keyfer. Ludimagijter & cantor: Michael FabrL

3« Zomdorfenfis. T.ocus affiLiatus: Nickelsdorf. K D. M: Andreas Grciulich.

>> Ludimagiftri & cantores : Micha^l ^fifzler, & Daniel Toperczer, quorum Mor Zorndorii, pofterior vero Nickels-

0l'fi muuiis fuis defungitur. Hegijes -Halomienfis.

* , Locafilialia. Leu^i feu Kaltenftein; ^ tivar , feu Altenburg.

Z7. Z?. Af: Ferdinandus Wendler. fr Ludimagiflri & cantores : Carolus

& N. Pollner, quorum prior, He-8yes Halomi, pofterior Leueii iuueiiiuti ^ choro praeeft.

5. Rajkenfis. Loca Filialia: Deutfchdorf SrCarlburg.

d

—0— * — 0— V, D. M\ Joannes Laurentius Piltkl» Ludimcigijiri & cantores : Richardu* Ludouicus DannhauJer tk JoannesSaali

cjuorum pr ;or Rajkse, pofterior vero Jafl' dorii iuuentutem docet. ,

Obteru. 1. Omnes ecclefiae Senioratus huius»

Pofonienli germanica & huugarico-slavic* excepta, nouae funt . '

2. In fingulis, ii hungarico-slauicam P0>

fonii exceperis, facra germanico fermo-ne adminiitrantur.

II. S E N I O R A T U S

M O D R E N S I S.

E c c 1 e fi ap.-

i. Modrae. . ' A Loca filialia: Kraloua, Tirling) "

Tyrnauia. D, M:M: Michael Torkos,

nis germanicae paftor primarius & J' , V. diftri61us Cis-DanubianiSuperinten^e1!:' Nicolaus ffdn, nationis siauicae verbi . uini minifter, & I. ac . V. traftus • drenfis, Senior, &Michael Koudts M f ' ny nationis germauicae facrorum m u i ^

—©— —o— 51 Profejjores fcholcie: Paulus^

-ector; Ferdinandus Ott, conredtor. Collegae: Carolus Ritter, ecclefiae

S^ririaiiicae orgaiioedus & cantor. Au-Sztranaij, eccleliae slauicae cantor;

A'atthaeus eccleliae slauicae or-Sanoedus, eiusdemque nationis puellaruin praeceptor; Leopoidus Lauer puellarum natiouis germamcae praeceptor*

Baxinii. ~ Loca filialia ; Griinau, Limbach,

chweinzbach. V. D. M.M: Fridericus IVeifz, jia-.

tl°nis germanicie facrorum minifter; Mi-Semian, nationis slauicae verbi DEi

^eco. . Ludimagiftri organoedi et cantores:

• Fiibher, & N. Tirfch, quorum prioi apud germanos, pofterior vero apud sla

eft. 3. Infano S. Georgii.

V. D. M: Joannes Mujculi. ReSl.cant. & org: Andreas Kugler.

4. Samariae. vr Loca filialia : Mifchdorf, Michidorf, ^nie th - Sok , Beke, Szerdahely.

y. D. M\ Samuel Palumbini. R. C. & 0: Jofephus Petrijch.

5. Pujzta-Fedemes. Loca filialia: Rete, Joka, Pald,Diofzeg.

v;

52 —c— * —-0— V. D. M: Michael Gregus. R. & C: Joannes Suchdts

6. Nemeth- Gurab. Loca Filialia. Csatai, Pentek - Siit t

Boldogfa. V. D. M: Daniel Mumhardt, R. fJ C: Samuel Holko.

y. Felso-Szelib. Locufilialia: Kajal, Takfony, Galantha* V. D. M: Joannes JVifzkidenJ^f R. & C: Joannes IVidarenvj.

g. Also - Szelib. Loca filialia: Deaky, V&gh - Vetse?

Tornotz , Sok, Szelotz, Zsigard, Farkasrf» & Negyed.

V. D. M: N. Kohan. R. C: Joannes Kolarik.

Obferu. i . Tres ecclefias germanicas nume*?

Senioratus hic, quas funt Modrae, Bazin^ &in ianoS.Georgii; duas hungaricas, inF«*

- A.Szeteb ; duas slauicas, Modrae & Bazin/1' germanico - hungaricam unain Samai'liie

germanico-& slauico-hungaricam u f l ^ ' Pulzta - Feddmefini; hungarico - slauica111

unam, N6meth-Gurabini. i . Praeter eccleiiamModrenfem & ^12 ' -

ta-Fedemefiensem, reliquae omnes nova fuuc.

III.

* —o— 53

III. S E N I O R A T U S .

N I T R I E N S I S .

T nfpeftor Senioralis: Pautus Pettyko, in-cjyti comitatus Nitrienfis tabulae iudi-ciariae adfeffor, & complurium incly-

* torum dominiorum Fifcalis. * 5enior Pauius ^fezs*ouitz, ecclefueSzaba-

tisdenfis verbi diuini minifter.

E c c 1 e fi a?, t. Szakolczenfis.

Locusfilialis: Wradifl. V.T).M\ Martinus Lautsek, venera-

oiiis Senioratus Nitrienfis decanus. ReStor fcholae : Adamus Sculteti. Praeceptor: Stephanus Csullik. Holitsenfis, in dominio Ciefareo.

, Loca filialia: Koptsan,Kato, & Nagy-^vard. Nagy-Lduardinum , qui locus in °0rnitatu Pofonienfi fitus eft, quaterfin-?ljjis annis verbi diujni praeco Holitsenfis

adminiftrandae facrae coenae caufa con-,erre folet. Ceterum ludi reftor, quem j0rni N. Leuardenfes habent, facra preci-)Us ac praeledtionibus in oratorio, quod

d 3 non

54 — o— * —Q— iicm ita pridem pofuerunt abfoluit, uou-iiunquam etiam pro concione dicit, & fu* nera ducit. Bnptifma & copulam R. Ca-thollcus parochus euangelicis N. Leuardeji* fibus, cum pauio ioiigiUs Hoiitfnio (lent, nec fiue grandibus difficultatibus o* pera proprii paftoris uti poiiint, adnno1' fttat.

V. T). M: Joannes Klatsdnyi. R. C. & 0: Martinus Dendely.

3. Szenjtzenjis, iu dominio Berencs. Loca fdialia : Csacs6, Kuno, Szo^

na, & Ribke. V. D. M : Joannes Podhradjzty,

nerabilis Seuioratus Nitrieniis Vice-^ 0

tarius. R. C. & 0: Andreas Zubech

4. Szabatisdenfis, in dominio Bereitf -Loca filialia: Csafztou ; Roueuf^^0'

Podbrancsv,feu plaga fub arce Bereuc*-V. D. M: Paulus ^fefzovitz, ventfa '

ftus Nitrienfis Senior. • * ; R. C. & 0: Joannes Koczian , cU\

coliega , fiiio fuo eiusdem nominis & c < gnominis.

f . Hlubokenfis, in dominio Korlatko-Z7. D. Andreas Kofsacky.

C. 0: Pauius Tynterah C. Pritrsdienfis, in dominio Bereflc*-

Zocrt filialia-: Bukocz, in eodem d

minio ; Jabloncza, indominio Korlatko.

—O— * — 3 5

r V. D. M. M: Georgius Markus, & Joannes Petrouits.

P. C. & 0: Samuel Schaffaroufzky. 7« Brezouienfis in dominio Csejte.

, V. D. M: Andreas Lekenyei; venera-Senioratus ordinarius Fifcalis. R. C. & O: Iofephus Krupecz t cum

collega, Ioanne Deuan. 8. Turolukenfis, in dominio Berencs.

V. D. M: Andreas Sculteti, venerabi-Is Senioratus Nitrienfis fubftitutus Fifcalis.

R. C. & 0: Samuel Poleukouits. 9. IVerbotzenJis, in dominio Berencs.

V. D, M: Georgius Schulek. R. C. & 0: Ioiephus Podhradfzky.

10. Mifauienfis, m dominio Csejte. K D. M: Georgius ^fofephi, vene-

aoilis miniiierii Nltrienfis Con-Senior. R. C. & 0: Michael Koleny, cum

c°Uega, Ioanne Fabri, clalfis minoris pne-CePt0re .

6 - Turenfis. V. D. M: Paulus Daxner. R. C. & 0: Samuel Forubfzkij.

Kofztolnenfis. %Locus filialis: Vagyocz, iuris Erd(>-

l a n i , Csakiani & Forgacsiani. V. D. M\ Iofephus Hrebenda. R.C.&0: Jofephus Zdhon.

Krajnenjis. Loca filialia; Podkilaua > cum ex-

ftir-

5» —o— 4c — c— ftirpaturis Hrachouiftenfibus a KoritnenG' atquee Podolenfibus.

V.D. M: Paulus Stephanik. R. C:& 0 : Audreas Casparides, cum

collega, Michaele Szopko, claftis min°IlS' praeceptore.

14. Farbouienfis. Loca filialiaHolefska, Prafnik, Vo-

lauecz & Gruts, exftirpaturae; vicus itcn1

Nagy Eoruiftje atque B o r y : a d h a e c Steru-czienfes exftirpaturae Puizta-Vefz.

V. D. M; Andreas Latsny, renetf' bilis Senioratus Nitrienfis Decanus.

R. C. & 0: Ioannes Szidor. I f . Lubinenfir.

Locus filialis s Hrufs6,iurisBeiiyo11^' kiani,

D. Samuel Butk» v e n e i ^ ' lis Senioratus Nitrienfis Notarius.

R. C. & 0: Ioannes Korabctsny-16. Felso - Bottfaluenfis.

Locus filialis : Also-Bottfalua, cn111

nonnullis exftirpaturis. V. D. M: Ioannes Bukouinfzty* R. C. G? 0 I o a n n e s Valentsft.

17. Zelenicxenfis. V. D.M: Samuel Mialouits. R. & C• Paulus Adamis.

18. Vdgh-Ujhelyienfis. , Loca filicilia ; oppidum Csejta;

nafalua; Komarno; Reufalu; Vifno, Cs^' \oct >

—c— * —e— Podola; Szent - Kerefzt; & trans

fluuium, Luka atque Hradek. l... D. M: Ioannes Quafsay, venera*? j1is Senioratus Nitrienfis^Orator.

P. C. & 0: Samuel Korabetsny. Nitra - Zerdahelyienfis.

v> Locn filialiai' Cseladka ; Kouarcz ; ^ a § y - A p o n y ; Kis-Aponj'; Kamanfalua; ^°lcsany Krencs ; Ppmiocz,- Bacskafal-v i C.sis^cz, slauis Sndok ; Tiikes Ujfalu;

Bofsany, Kis Bofsdny ; NitraSimbo» *r,etil; Onor; Vittkocz; Nagy Tapoi-.ta,1y ; Belefz* Bojna cum Dolina ; Kis Do-

; Szeptencz Ujfalu; Krtocz ; Cser-^ t l t ; & Liuina.

V. D. M: Micbael ffdn. R. C. & 0: Andreas Sdrofsy.

slfsa - Kurtenfis. I.oca filialia: Kis - Ujlacska; Pafz-SaaglM Al,s6-Salg6; Paczolaj; For-

°"szegli: Geiinfalua. K D . M : Paulus Korbeh}. R. C. & 0: Andreas Pohdnka.

^bferuationes. lp • Excepta ecclefia Pritrsdienfi & Ni-J.^erdahelyienii, omnes ac finguli coetus J U a t um anteare ligionis cxercitium edi6lo r^erantiae, iam vero publicum, legi

A. MDCCXCI. publicats &articulo * k comprehenfae in acceptis referunt.

2. Coe-i

— o— * — c— i . Coetus Nitrienfes omnes slaU'c*

funt. Szenitzini tamen fubinde & nice , inclyta aula Jefzeuakiana praele te, pro concione dicitur.

IV. S E N I O R A T U S .

T R E N C H I N I E N S I S

Infpebtor Senioratis : Paulus SziluW . & in Bela, inclyti comitatus T r e n c ^ eniis tabulae iudiciariae adfelfor iul'a,|e.

Setiior traSlualis : Ioannes Zubeck, ec^ • fiae euang;eHcae Trenchiuienfis vC

diuini minifter. E c c 1 e { a?.

A. In prouincia, feu procelTu infcri°r

a. Cis - Vagum. ^ I. Trenchininm> urbs libera atque r?*s.

Loca filialia: Drietoma,- ^arie

Hanzlik-faiua ; Zlat6tz; Orecho; Z l a b ^ r . Zamarotz ; Hrabouka;. Ujfalu ; Bolel'c» # Kamenitsan; Szlaunitza NozdrOuitz »' . busit/5; Nozdrkotz ; Bobrounik ; Lehota. In nonnulis vicorum horum» tum una vel duae familiae reperiuntu uangelicae. y.

—c— * —o— V. D. M: Ioannes Zubeck.

... C. & 0: Samuel Porubfzky, qut Ihl adiunftum habet Ioannem Stetina9 lalfis minoris praeceptorerrj.

A%r Sztanhotz. £oca filialia: Bela; Turna, Szelits-

f a ; ^agy-Bir6tz ; Apathy ; Nagy-Sztan-° t z ; Rpzuad; Kriuoszud; Szeletz. . V. D. M: Daniel Skrabdk de ZdfzkaU

J111 lofepho Erebenda, primo in hoc coe-? yerbi diuini praeconi, A, IVIDCCLXXXV.

R. & C: Michael Malouetz. 3« Betzko , oppidum.

. Loca filialia : Kellnitza ; Vefzka ; Horka.

j, D. M: Georgius Boboky primus °c. in coetu verbi DEI praeco, anno fu?

^tiori euocatus. R. C. & 0 : Ioannes Mafzina.

b. Trans Vagum. Kochandtx.

\r Loca filialia : Veltsitz ; Adam6tz ; ^ ^irotz ; Choholna ; 'Zambokreth; Ne-

e s Lieizko, Meltsltz; Juanotz. P-D.M: Bohuslaus Mudrony, venera-

ls niinifterii Trenchinienris Con-Senior. Ji. C.& 0 : Michael Simonouits. Nemes - Podhragy.

xi Locafilialia: Boisatz; Haluz'itz,Cs6-

00 —0—: >{c —3— V. D. M: Sigismundus Pauliny,

&us Cis-& Trans-Vagani Decanus. Scliola caret magiftro.

6. Morano -Liejzko. Locus filialis : Szrnye. V. D. M: Matthias Franko, iam ter'

tius inde ab initiis exercitii euangeli^ religionis verbi DEI praeco. Primus Ioannes Martinij A. MDCCLXXXIII. eU°] catus, quem non multo poft excepic 1°' annes lutnyi.

R, C, & 0: Ioannes Szclenlsty

B. In prouincia Transmontana»

7- Zay- Ugrotz. JLoca filialia : Dnbnitska; Ksina; M1

kotz , Felso -Nafztift; Latkotz ; tiua; Podljragy * Radifsa ; Zauada;

V. D. M: Ioaniies Hradfzkp^* <5lus Transmontani Decanus, qui M -MDCCLXXXV. beate defnnfto M*tthl* Ambrosy fucceflit.

R. C. & 0: Andreas Blafsko. 8. Podluzcsan.

Loca filialia : Dezfer; Cserna - ^ hota ; Kralzna ; Lutov ; Nagy-et ' t ina; Timoraz ; Sipkov. Nagy-SzlatllJ<

nunc oratorium aedificatur filiale. V. D. M: Stephanus Schimko, J1*

chinienfis, A. MDCCLXXXV. cx B01

mia euocatus. „

—o— * —c— 61 » *

. R. C. & 0: Jacobus Mezihradjzfy. 9« Felso - Ozor.

A tLoca filialia : Als6-Ozor; Rufzkotz; ?lso-Drskotz ; Kis - Khteuen; Duoretz ;

0ftschan ; Nagy - et Cis - Sztritze. V• I). M: Andreas Casparides.

R* C. & 0: Ioannes Zajdtz.

C. In Prouincia media. Vucho.

. Loca filialia : Sztrezfenicze; Viefz-Bezdedo^ Dohnany; Mofztifte ; Ih-

i , e ; Hoftina; Nimnitz; Okrurh; Upo-a u ; Kis - Uditza ; Hattne.

w V. D. M: Michael Kordjk, anno ^CCLXXXIIl. ex fchola Trenchinienfi

°catus. . _ R. C. & 0: Ioannes Obernauer.

Zarjets.

^ Locafilialia: Zbora ; Vidrna^ Luky;

h V. D. M: Georgius Blafsko, alias ^otdik. -12. Lax.

xm ^ o c a Dupkoua, & fic di&ae 9 ^paturae variorum vicinorum pa-?0rum. ^ D. M : Ioannes Malycrik, fjui

1'uperiori Andreae 4 Kofsatzky , ad ul)okenfes euocato fucceliit.

ti» C. 6? 0; Michael Sxtamjo. i^.SxuU

* —0— 13. Szullyo.

Loca filialia: Benyou • Bitsitza; . dina ; Hrajdna ; Huofznitza ; Jablonou :

Kiizutza - Ujheily ; i{ofzteletz ; Lietaua;

Lutska; Nedeze; Rajetz; Trfztena; n y e ; Vrch-Tepla; Kebio-Zarjets;Z&uoaje> Zolna ; Poruba ; Outsarfzko. In plerisq»e

pauciiiimae numerantur facris euaiii,re' licis addidae famiiiae.

V. D. M) Paulus Thefchcdik, t r r tus fuperioris Decanus.

R. C. & 0: Daniel Lechoufzbj. Obferuationes. ' | i 1. Iuitium omnium recenfitarum ecC'e'

fiarum, exceptaTrenchinienfi, Zay-V$l0' tzenfi , & Szulouienli, a temporibus ifl' dulgentifiimi caeiaris ac regis lofephi 1J' repetendum eft.

2. Omnes Senioratus huius coetus uici funt.

S E N I O R A T U S. T H U R O C Z I E N S L 5

Senioralis Infpetlor : lofephus Neczpal , Saerae Caefareae & Apoitolicae Majeftatis Confiliarius'

—o— ^ —c— 63 complurium inclytorum Comitattmni tabulae iudiciariae adfeffor primarius, &c. nior: Adamus Lacsny, ecclefiae euan-S^licae Neczpallenfis facrorum minifter.

E c c 1 e fi ae. Neczpall.

| £oca filialia : Dulitz; Bela ; Sdmbo-; Kofztolifte ; Dianfalua; Folkusfalna. P. D. M\ Adamus Lacsny, Seuior. Jt. C. &* 0: Samuel ^uanka. Blatnicza.

u Loca filialia: Lafzkar; Karlofalua;

v K D. M: Godofredus Kolbenheuer , e°folienfis.

R. C. e? 0 : Stephanus Keuitzky. 3* Moffotz, oppidum.

r> Loca filialia : Rakfa ; Nedozor ; Haj; ^ m o f n o ; Also - Stubna ; Sz. Mihaly ; °r^6tz; Szoczocz.

¥: D. M\ Michael Baldoufzky. R. C. & 0- Georgius Hruzv ^uankofalua.

n Loca filialia: Duorecz; Nagy-& Kis-.SePcsin ; Dubouo; Diuek; Kisfalu; Fel-u'^tubna ; Bodorfalua; Paraftina ; Keuicz; M o u i t z ; Jezerni tze; Borczfalua; Va-

^°ttalua; Bodofalua; Blazibci; Lafzl^-Ua i Abrahamfalua.

V.

£4 — O— — 0 -V. D. M: Samuel loperczer, ve-

nerabilis minifterii Tliuroczienfis Coiwe* nior.

i i . C. £? 0 : Andreas Hctjnofs. 5. Toth-Prona, oppidum.

iocn! y*/ia/m : Rudno , Jafzenouo » Budis; Liefno,- Kelemeiiiaiua; Heduig8

Briefzte. V. D. i lf : Martinus

R. C. & 0: Andreas Szikora. 6. Pribdcz, ,,

loca filidlia • Tarn6 ; Trebof?|a! Koftian ; Nagy & Kis Rako ; Min tW^ Szen t -Pe t e r ; Benicz.

V.D. M: Samuel Holeczy. R. C. & 0: Paiilus Trfzliny.

7. Sz.Mdrtony, Martinopolis, 0 ^ ° / : ' . Loca filiaha: Jahodnik; BifztricsK '

Domus Szeneffiana in S. Petro; . Baroniifae Emerico-Reuayans; inT ebe^. ! Dolina : Draskotz: Deakfalua: TomfS1":

V. D.M: Andreas Plachy, veuer^ lis Senioratns Thuroczienfis Notarius»

Orlicium re6toris fcholae vacat» S. Felso-et Also - Zdturcs. H.

Loca filialia ; Felso-& Also-RutcK

Koffuth; Prjekopa. V. D. M: Jacobus MarfchatkO. R. C. & 0: N. Ruttka;

9. Szucsdn, oppidum. . p Loca filialia : Lip6cz; Kiicsdn; StJ

nitz* Podhrady; Konszke.

— o - * - o — ^ W * 65 K D. M: Auguftinus Dolefchal, ve-

fi®rabilisSenioratus Thuroczienfis Decanus. R. C.&0: Andreas Buro.

Thuran. , Loca filialia: Noltso; Krpellan j Rat. k°i Schut6.

V. D. M: Ioannes Michaletz. R. C.tf 0: N. Banko.

H. Nagy ^clzen. P Loca filialia : Kis Je fzen ; Zabor ; ^elso-et Als6-Kalnik ; Szklabinya; Buoro-u* > & Szklabinya - Varalya.

V. D. M: Petrus Bencsok. 1 R. C. & 0: Ioannes Zdtureczky.

Obferuationes. * 1. Prouincia Thuroczienfis ante edi-tujn tolerantiae (uabus faltim gaudebac

irticularibus ecclefiis, Neczpallenfi vide-r & Juancofaluenfi; quibus poftea ac-

^jierunt recentiores nouem, quarum no-iam indicavimus. |

a. Cum uniuerfum comitatum faltim 0

aui inhabitent : horum idiomate per «^nes ac fingulas ecclefiai facra admini-

fautur. a

VI.

? 9 — * - o -Senior traSlualis: Renjamiti (Jhldry ,

clefiae euangelieae Also - Kubinieu11

verbi diumi minifter,

E c c 1 e fi ae. I. Zsafskd.

V. D. M: An^dreas Holeczy, ( ii . Gf Cantoris officium nuncva^'

a. Jfztebne. Loca filialia: Kralouan; Pirflic^'

Zazriua ; Reuifne ; Geczelfalua, V.D.M : Andreas Vrbanouits, A. C. & O: Michael SchuleK J Praeceptor in filiali Parnitza:

Chndy, 3. Nagyfalu feu Velitsna, oppidu^'^

Locafilialia: Reuyo-Lehota; K*s y, terecz ; Nagy-Bifzterecz; Zabrefz; P0fU

V. D. M: Petrus Ambrozy. /fc. C. Paulus Zochius..

4. A\s6-Kubiny oppidum. Af* /.ora filialia: Zuzkaly ; lelsaua^

Arua ; Knyazfa ; Mokragy; Mezyhr^1

K yV/: Benjamifi Uhldry. R. C. tf 0: Michael fiochmann. Lejline. Loca filialia: Duboua Valachofl*"

Jafzenoua,- Felso-Kubin; S z r n y a c z e ; kriuats; Of/adka.

V.D.M; Andreas TarbaMy. R*

—o— # —o— 71 ReSloris, cantoriy & organoedi mu-

n .u s , euocato proxime Ioanne Mathufcho-^itz Nagy-Palugyam in comitatum Lip. touienfem, vacat.

Praeceptores in filialibus : Ioannei Wedzyhradfzkt/, Iafzenouae; Samuel Gre-^ r c z ^ Pokriuatsini.

Obferuationes. 1. Ante ediftum tolerantiae nonniii

jjuae in Aruenfi comitatu fuerunt eccle-euangelicae, tjuippe lfztebnenfis &

Leftinenfis, articulo XXVI. A. MDCLXXXI. c,°mitiorum Sopronienfium admiifae. Re-tiquae tres nouae funt.

2. Omucs quinque coetus ex Siauic c°nftant#

I V . M O R T E S.

V l R O R U M E C C L E S I A -S T I C O R T T M .

** Bohemicae ecclefiae Dresdenfis ad ^nftum Iohannem facrorum minifter G. ft-termannius , Hungarus / anno praeterito ^ viuis ereptus eft. Natus is fuit Bakt-^nyae in prouincia Nagy-Hontenfi XIX.

Mar-

6$ —o— Jfe —o— Praceptores infilialibus: Ioannes 7V'

noufzky, Szmretsanenfium ; Stephanus /J-Szeles - Porubenfium; Samuel vero

Kouats Illanouienfium & Pioftinenfium i»" uentutem, docent. 6 Peter•

# Loca filiaiia: Jamnik 5 Jakabfal^i W a w r i H o ; Doualo.

D. M: Ioannes Rubriny. .ft. C. & 0: Ioannes Karlinfzky.

7. temt ^Mfl». Z.oca filialia : Nemeth Poruba; ^

gyarfaiua ; Benedekfalua; Szent Andr*5' :Potthornya; Kis Poruba,

V. D. M: Ioannes Tichy. R. C. &? 0 : Iofephus Schulek. PrecUeptorinfiLKis Poruba : A n ^ 8 1

Czupra. 8. Boczabanya.

V. Z>. Paulus Triznay. R. C.& 0: Georgius Sztracska, cuifl

collega Carolo Reguly. 9. Kirdty Lehota.

Iofephus Andahdzyj. R. C. O: Andreas Lehotzky.

10. i / i f c * . /.ocrt : Vichodna ; Kokauai

Pribilina. A7. ii/: Geo-gius Farkas. R. C. & ,0: ioannes Trnkoczy*

Prat-

—0— jfc ©—. f f . Praeceptores in filialibus : Stephanus. ™*dr9 Viehodnae; N. Szalmomsktfi ({0-Kauae,- & Michael Molitoris\ Pribiiiaae.

Vaxsetx. V. D. M: Ioannes Meduetzky. R.C. & 0: Adamus Liptsey.

Csorba. V.D. M: lofephus Forneth. R. C. '& 0: Matthias Madardfz.

Obferuationes. I. Originem fuam fingulae Seniora-

? s huius ecclefiae, fi duas veteres, articulo f W l . comitiorum Sopronienfium A. fOCLXXXI. conceifas, Nagy Palugyen-2 ? videlicet & Hibenfem, cxceperis,

tolerantiae debent. a 2. Omnes ecclefiae in adminiftratio-*facrorum slauicum obtiuent fermonem.

VII. S E N I O R A T U S .

A R U E N S I S.

^Prtmus Senioralis InfpeStor : Gabriel B*jtsy de eadem ct in Gecxelfalua, com-JPlurium inclytorum comitatuum taba-

iudiciariae e primariis adfeffor. &c.

c 3 Sinio•

IV. S E N I O R A T U S .

L I P T O U I E N S I S -

E c c 1 e fi a?. 1. Nemeth Liptse. • • J

Loca filialia: Als6 -Koz*pso - FelsS-Malatin ; Lubelle ; Dubraua ; Kbrnie* ; Verbo; Patak ; Bofenyoua; Kelemenfaluai Lucsky; Lifzkofalua; Gombas ; Rofefl; berga, oppidum; Fej^r-Patak; Ofzada» Reuutza; Ludrofalua; Kis-Selmetz; Nag^ Selmetz; Kelecsin.

V. T). M: Paulus Schramko, vener*' bilis minifterii Liptouienfis Senior.

ReSlor fcholae cum iuuentute Rorn*' no-Catholica niixtae praeeft,Daniel Kapit<*n'

Collega organoedus : Iofephul

Chalupka. \ 2. Szjelnicze.

Loca filialia : Bernicze; Hofzu -Profzt^k ; Sz. Anna ; Bukouina; Ja"° s ' h* /a , Ifz6pfalua; Zadjel; Hlinik ; Bobr nik; Nczfitha/a.

V. I). M: Ioannes Midjelha. R. C. cif 0: Matthias tfadzko.

3- Tat'

3' Tamdcz. p Loca filialia : Als6-Rafztoka; FelsS-f fz toka; Pilfalua; Kis- Bobfocz ; Behur-

} Beniki; Benyushaza. D. M: Matthias tfanik.

h. C. tf Oi Georgius Szekan. 4« ATagy Palugya.

* Loca filialia: Galouan; Ancsikfalua; p-Kerefzt; ex quinque dirtin&is vicis gjftani ; Lazilzko ; Paucfina - Lehota ; >r°.d°falua; Benicze; Andicze; Csemice; . , (kfold, Bertelenfalua ; Dechtar ; Szo-f°fJcs i Fiacficze ; Guothfalua; Nagy-O-•^1; Verb6 ; Demcfin ; Madacsan ; Tu-

r,\ (Vicorurti Verb6 & Turik nobile* domus ad eccefiam Nagy - Palu*

penfem ? reliquae vero ad Niinieth Lip-^nfem fpedlant.)

F. D. M\ Michaei 2ork6czy. 1 . R. C. 0' Joannes Kalincsdh Szo-olttini j lofe[)hus Guoth ; Guothfaluae ve-0 N. Giloth iuuentntem docent. t» Vtrbicze & Sz. Miklds oppidum.

Loca filialia : Andrasfalua ; Nddasfal-j a lo t z ; Zskr ; Szmrecsan; Szeles

^oruba; Vitalisfalua; St6fzhaza; Okoli-lllano} Ploftin, Demenfalua; Kis

8ya. P. D.M: Emericus Berzeuiczky* ReFlor Scholae: Ioannes Argalds,

Uni collega, Godofredo Rejner organoedo* e 2 Prae-

7* —o— * —o— Martii A. MDCCX. PotentifTimus Boruflo-rutn rex eum A. MDCCXXXIV. fcholae Berolinenfi praefecit reftorem , unde eX' 86lo quadriennio ab IThyftenfibus Lufati* (Uhyft eft locus iu fuperiori Lufatia ^ fluuium Spream feu Sueuum pofitus) ver-bi diuini praecone tum deftitutis euoea-tus eft , hicque pro concione vendica & germanica dicebat. A. MDCCXLI. archi-diaconus Vetfchauiae ab ecclefia vendica* & paulo poft Mifzauiae in inferiori Lu-fatia, poftremo vero Dresdae, a coctu pariter vendico, cui & germani mix.w

lunt , eft conftitutus. Opera , quae edi-dit nobis innotuerunt fequentia:

a. &ofpot>iita frbccm y Xty d>w4Uri' <wcb pjfne t>ii(t>on?nj. XX> fcratttonw J 7 4 8 . 8*

b. @rlau6te 93ereic&fuiid ber au$ ^ enalifcfeen u&erfe$ten bier 9i^anMunaert

D. (SDuarb &arnwfc$, mc aucfc ter w* D. 2BU&. 9(6r. SeUer ^orau^eWirf^ 5(ntit5efen. 1775. 8-R c . (Ceff Ultrt trdle a pvovota

m pifnif epovdbanf n> *>vn irrttf?r XV. isavpetcv. 1781. 8. Vi* Iofephi Dobroufzky ftter. !D?agajin *** W m e n unb «D?d5ren. 1. ©t. s. i a i . M -

d. Hift 6 mcccriPdnc bvattim geltfibo mSboJcnftrtjj 0beftanf t>o M cb vpiimnty0 ptjtclc ( (0 . p . ) w p r t f ^

1782 .

8. Vid. eiusdem 90?a0a$m * t e $ @ t ' »37. 138.

v e. t r jr^rf fFab . prn?itj. ^ bru^f. t O fcra^ned) tri<9 (corrige <0ittbrtcf>) VOilb. 6<*rpe«

1783. 4. Sunt poftilla fuper confue* textus dierum Domini & feftorum an-

ri totius. Vid. idem ^ a g a j i n . III. J44-

bu, £e<f>o*efttoft tre ( r e f t i u s bjiecJ? obfajenrf / t o t i | n? bobropj*

L , 1 a spfoomFumnofh. tX> Preff* TOt x> £>f?momt Pe r r a U>eber<r. 1783-

vide id. «ffiaga&in III. St. S. 151.155. ^uaedam ab eo ad rem literariam Sla-j°*bohemicam fpedhntia habentur etiam

Dobroufzky qW&mifc&e unl) ^ ^iteratur^ ad annum 1780. Vol. II.

ljjn1, Pa8- 89—91. & ejusdem WaQQ* Jj Tom. II. pag. 4 5 . - 4 8 . relatio de co-c

Ce M^to. Bibliorum, quod in bibliothe->presdenfi feruatur. Wahetur etiam poema eiusdem bohemi-

f j ? in colledlione bohemica : £>dfnt W voybatti ob €b<*ina»

1785. 8. pag._ij6. *\Keformati coetu» Duna-Verfeienfis

diuini praeco, v y Ioannes Koudi obiit fupremum.

*1"11* P fa e c o> admodum reue-, foannes Koudts, praeterito anno nUWf rnnromnm.

3. Prae.

78 —o— —• fo anno MDCCXXIX XXVI. Augu^! non natus tantum, fed etiam, ™ in ipfum benignitas e ra t , eorunrlem au* fpieiis, pie fapienterqua eft educatus.. primum per teneram aetatulam licint» gymuafii Kaefmarkienfis doftoribus, litf ris ac moribus formandus , traditus f^J' Poftc|uam Kaefmarkini prima in liten* tirocinia pofuilfet, Taplotzam lifiguae h111}' garicae gratia milfus, inde LeutfehoU1' a m , poftremo demum Eperiejfinum de* latus eft. Emenfis EperielTimi, duce ce-leberrimo Gregorio Fabri, qui tunc gym ' nafio rertor praeerat, maufuetiorum TllU* farum lpatiis , iure meritoque quoH;,nl

fuo , ad altiora iam adfpirans academia'JJ Vitebergenfem A. MDCCLl V. petiit. Polt

femeftre fpatium , quod Vitebergae cofl' fumfit , maecenatum, fpedlabilis inprl" mis ac perilluftris domiui /Indreae M' tornyay de Pottornya, confilio atque fLlJ' fragatione in illuftrem acadamiam W phiswaldenfem, cupide commigrauit. do6>oribus, quos nadtus illic elt, & a <]U(T rum ore ftudiofe pependit, unum nofltf' minaire fufFiciat, celeberrimum quipPe

virum, Petrum Ahhvardtum , cuius l e ' ftionibu» philofophicis & theologicis co11' tinuo ftudio vacabat. Exafto Gryp l l , s ' waldae triennio, habitaque ante difce1' fum ex illa academia difputatione pub l r

—o— * —o— 79 de vocatioiie diuina naturali & cum

*ja(iem connexis praefide Petro Ahlward, MDCCLVII. reuocatus eft in patri-

^ Mox vero a Kaefmarkienfibus inui-atJs5 etpoft triennium ad ecclefiam M«»n-e"Georgienfem, Kaefmarkini fub Elin Whero , Superatiendente Cis-Tibifcano, S MDCCLXI. XIII. 06L ordinatus eft. ^mis vitae & ofticii annis adverla cum

;aletudine conflidlatus, A. MDCCXCIL ' ^pr. animam Deo reddidit. Corpns

piangue XIII- eiusdem meniis, eft fo-enni r j t u tumulatum.

Martinus Thann , Monte - Georgi-^fis vir admodum reuerendus natus eft

MDCCXXXII. Poftquam fundamenta y o r u m 1 Kaefmarkini haud vulgaria je-

c5et , Eperieifinum, ubi tum celeberimus, Yegorius Fabri docuit, conceftit. Dein ^tebergae academicis fcientiis animum j^coluit. Redux in patriam A. MDC-LVlII. ad ecclefiam Menhardiuillenfem

!0catus, Kaefmarkini fub Elia Fifchero ^Perattendente IX Martii ordinatus eft. f MDCCXCII. XVII. Julii diem obiit ^ e m u m . Vixit annos LX. Sacro vero ^ e r e annis XXXIV defunftus eft.

7. Digniiiimus fcholae Gomorienfis e,Uaugelicae A. C. addidtorom re6i:or, clariHimus v i r , Samuel Bajnok, XXIII. ^e te r i t i menfis Aprilis, inexfpetfata

nior-

7 6 * - o -

rendo v i r o , Michaele Pohl, Superatten-.dente montano, viris item admodum r uerendis, G/o/o, ecclefiae CsoV£ rienfis verbi diuini praecone; Adamo toris9 coetus Leg6ndenfis e c c l e f i a f t e ; 1

anne Hajnal, ecclefiae Sziraghienfis P r a . cone ; Adamo Struhar> paftore SziigyeD^ e viris item fecularibus, fpedtabilibus perilluftribus dominis, Paulo Prona^ ' nerabilis fraternitatis Neogradienfis fup* mo infpeftore ; Ladislao Pronay; A*. mo Bene; Adamo Pronay & N. RaduanV fefe delato fibi facro munere dignum « l l ' ex omnium fententia probauit.

4. loannes Strompf, vir admodum r , uerendus ecclefiae euangelicae A.C* * diftorum Wagendriiifelenfis in Scepu^ verbi diuini minifter , VIII. Aug. fuperiore diem obiit fupremum. NajjL eft Felkae in prouincia Scepufienfi XXVI1

JuU MDCCLVI. Ex academiis Er lange» fi atque Tubingenfi reducem, D o p f c h c n i in comicatu Gomorienfi fcholae fuae ftorem praefecerunt. Verum non dJ fcholam hanc rexit dodliflimus vir. W * gendriiirelenfes enim verbi divini VT*e

fCZ

nem eum fibi delegerunt,atq'ie c o n f u e t o iutr iiciendum examini ad maxime reuerendun» virum, loannem Ruffinium SuperatteijdeO' tem Cis-Tibifcanum expediuerunt. v1 ' r u m d o f t u m decet iB ccnfura ftetit,atquc

adeo

* 77 ,deo extemplo ritu folenni Vlir. Ju» 4 > A- MDCCLXXXVII. verbi diuini praeco Jfdinatus eft. J am ab aliquot annis valetu-Jjjj.ni expertus aduerfam, anno cumprimi*. q O C C X C I I . grauiifime aegrotare eoeplt. W m i s abfque omni leuamine ufus me-pamentis, VIII. Julii Kaefmarkinum cu-^ i feliciui corporis caufafefe contulit. ,erum neque hic, tametli optima me-J!Corum cura , corpori malis inueteratis

implicato, quidquam profuit. Ita-3Ue nullam amplius fpem e morbo tam hj?*utno tamque graui elu6landi fibi am-

s fuperefle animaduertens, Felkam ad 5 e s patrios fefe reuehi curauit , ubi ani. S?» ad extremum ufque vitae halitum

1 praefenti, beate exfpirauit. XIII. Aprilis anni fuperioris , virad-

°dum reuerendus, Samuel ab Hortis, e ? l unftarum ecclefiarum Monte Georgi-

, e t Michaelis-Villanae in prouincia ^pKtorom Scepufienfium, verbi di-

$ minifter longe meritiHimus, & focie-eruditae Caefareo- Regiae Vindobo-

jjtnfis fodalis e numero viuorum excef-

^ater ei f u i t , vir reuerendus, Satnu, ufiini ab Hortij , ecclefiae euangc-

^ Popradienfis per lougos annos facer J ^ 0 > mater vero Sufanna Birnftein foe-m n.a leftiHima. His parentibus Nagy Lom-

vico comitatus Scepufienlis populo-io

74 * —<- . W 3. Praeterito vere mortims eft, vtfA

moiium reuerendus, Joannes Czekus L neniium in comitajtu Neogradienfi fac.rofUjf euangelicorum A. C. minifter. Hic J. natus eft XVI. Feb. A. MDCCXXX^ Neofolii urbe regia , iibera, & mon^,^' nobilibus parentibus eiusdem urbis c ' . bus loanne Czekus & Anna Piftat°tl Ad annuum ufque MDCCLI. educ f l ^ domi ab Aiiamo PlinUmitz & , Adami, viris praeftantilfimis , nec Nicolao Glitz, viro clariffimo. rentes caufa linguae germanicae» H ^ adolefcens opportune domi famili3?0?^ (ibi reddere non potuit, eum CremDltZ.jjji-expediuerunt, ubi fub inftitutione mi Carpii eximios in ftudiis fecit Y

tibus reuocatum, Beniamin Gegu^ fUnJ ref tor & loannes Ldnyi, re&or, fcientiis imbuebant. Non tamen diu ^ operam ftudiis nauabat. Celebris b- ^c nit fama Sopronium euni allecit, u

v ^ duce ab A. MDCCLV — MDCCLlX- 11

tra6lauit diligentiflime. Magni uo ^ viri eodem tempore fcholas d o c e b a »

fonienfes, foannes Tomka Szdjzky ^ Jt phur Bentzur, quorum audiendo^Lfi* Czekus nofter tanto tenebatur del» ^ ut relittis mufis Sopronieniibus, fefe conferret; hicque dein aunis 1

—O— * —c — 75 j.0 uerfabatur ftuHi©, ut a praeceptoribus l»s dignus, qui iam academias adeat, ha-^vetur. Et has certo adiilfet, nifi dile-t , s parentibus fatali incendio ia&iiram ^niuni fere f;icultatum fuarum pallis, nini fpe obtinuidi academici auxilii fuif-

Priuatus. Nihilominus tamen A. M-f LXIII. Pofonienfibus valedixit, at-

| U e dum paululum donVi moraretur , a P°ftabili ac perilluftri domino, Alexcm-

Kubiny de Fels6-Eubin &Szent-Mir-U11y, informatore aulico indigo euocatus,

^ herulo fuae curae concredito Kis-£eUoinum fefe contulit, ibidemque bien-

niorabatur. Ac hic quidem optimam " "

^ u n , i luuenis penitius cognofcendi occa-,°nem habuit, fpeftabilis ac perilluftris S°m,nus , Paulur Pronay de Toth-Prona a ^jatnitza, qui delato ei iuformatoris ejlllci munere, triennio opera eius ufus Y Interea coetus euangelicus Turits-i paftore fuo orbatus, cognitis fingu-d

dllbus Czekuffii noftri dotibu», ei facrum , ClIniafticum fermonem in oratorio fuo '^ in iea XIII. Trinit, dicendum obtulit, jj ^m tanto cum applaufu exceperunt om-

» ut ei extemplo facrorum minift i retulerint officium, quod priusquam ritu

J, e n«i AtsaeV. Sept. A. MDCCLXVIII. ^pelHuitret, in cxamine confueto, praefen-bUs e viris ecclefiafticis, maxime reue-

ren-

Rd — o— —o— mor t e , iuuentuti , quae eum tenerri111® dilexit , ereptus eft.

8. Humaniffimus vif ^oannes W tay, fcholae .euangelicae, quae eu ©ppido S. Martini in prouincia Thut™*? enfi , re(5lor meritifnmus, die VII. A- MDCCXCIII. fepultus eft.^ Hac fione pro concione magno cum appj* fu dixit, vir admodum reuerendus,^* tinus Pdn, ecclefiae T6th - Pronenfis eadem prouincia verbi diuini praecoj^ dreas vero Burd, vir humaniffimus, lae Szutsanenfis redtor carmen fu°e!L slauicum in laudes defundti, quas 111

ru i t , ex fententia omnium perorauit» 9. Scholae S^mberienfis in pr°l ,

cia Nagy-Hontenfi praeceptor dignilf i^ loannes Illaufzky, praeterito inenfe M rili obiit» G(t

10. Vir admodum reuerendus, ^ orgius Farkas, coetus euangelici & A Hybenfis in comitatu Liptouienfi yeL diuini miniiler, ex hydrope XX'VI» J deceliit.

V .

V -

V I C I S S I T U D I N E S

^ U N I O R U M E C C L E S U S T I C O R U M .

. t . Ioannes Rakouttz, vir clariffimui, :atl |s Modrae in comitatu Pofonienli, pa-?n.tibus Georgio Raknuitz & /toa ^andtsy !u ibusjpnma literarum elementa didi-

Clt in fchola patria fub Andreae Sztri-!|ay> viri humanillimi j lideli inftitutione;

vero fcholas clariifimorum virorum, l^etici Jiolbii, fubredtoris ; Michaelis ^bleti) conreftoris; & Waltheri > re-

diiigenter frequentauit* Hinc lin-j hungaricae caufa concelfit Nagy-Ko* j, ^utn j ubi clariiiimis viris j lojephoha-

, & loanni MotsiOi celebribus fcho-reformatae proielforibuS permulta in

Cceptis refert. Poftea ve ro j qiiam fer-hungaricum fibi reddidiifet fami-

oariorem, ad PofonienieS feie contulit mu-^ atque hic literatillimos viros, loan-

(ieorgium Sztretsko b Stephanum Sa-& Stephanum Fabri, non line exi-

^o t ru f tupe r auinquennium audiuit. Au-deia MDCGLXXXVI. obtenta ab in-

f dui*

S» —0— * —o— tJulgentiifimo Reg® ad exterorura aca^' mias exeundi facultate, Jenam petiit»uW" praeledHonibus celeberrimorum virorun1

Ulrichii, in philofopliicis , Suckouii, lfl

phyficis & hiftoria naturali, Eichhprw jn philologicis , Griesbachii in hiftoria ec* clefiaftica & theologia dogmatica & rali, nori fecus ac in exegeii V. T. Sch*1' dii, in catecheticis , folertiflime fuit. Exa&o Jenae biennio in patri^1" rediit feliciter. Aliquantulum otii repetitioni academicorum ftudioruui; v diligenti utiliifimorum librorum Ierti°n,#

tempus utiliter impendit, Gtuia vero no1

ideo faltim iuuentutem in colendis rarum ftudiis confumfit, ut iple illis leftaretur domi, fed et iam, ut pacriae; quae eum genuit aluitque, profic ; P^ mum praenobiles filios lpeftabilis ac pcf' illuftrii domiui, Balthafaris Csemicw^ dein, magnifiei ac fpedtabilis domini, ^ li Pronay de Toth - Prona & BlatnitZ-*; facrae caefareo regiae & apoftolicae jeftati a conliliis, & aulae regiae fa1?1' liaris, omni , qua par eft, fidelitate lD' ftituit. Verum vix quatuor in aula naiana expletis menfibas, iam ad ecd^ fiam Luczinenfem, viro admodum reue' rendo, loanne Czekus repentina m°rt^ erepto orbatam euocatur, atque to ieliciter examine facro, verbi i11111

prae-

^econis muneri XXVIII. Maii, A. M-C-CXCiH. per virum maxime reueren-

^MchcielemSinouitz, diflriitus montani uPerattendentem,adriftentibus, viro pluri-

^ m reueremio Chrijlophoro L^cJ/,venera-fU]s prouinciae Zolienfis Seniore & eccle-^Neofolienfis nationis germanicae verbi ^Uini praecone, & viro adm. reuerendo, y^Uele /Imbrofio , venerabiiis Senioratus ^'ienfis ordinario notario, & coetus e-•^e l i c i Raduanenfis facrorum miuiftro, nitiatur. Numen coeptis eius adfpiret

pitium. 2. Beato Strompffio, in ecclefiaWa-

^ r i u f e l e n l i euangelica fuccellit, vir ad-t e ^ U m reuerendus , Samuel Keyftr, an-?*F.apud Olafzienfes annis XVI. paftor ^^t i i i imus; dein vero , impertit» edi-j.-0 ^c di6to tolerantiali oppidis moiita-f s..exftruendorum fibi templorum euan-P^corum facultate, a Goilnitzienfibus pro p1Cr°rum miniftro recens piantandae ec-$ fl*e A. MDCCLXXXill. euocatus e f t . i

cum faflionibus ecclefia laceraretur, ' reuerendiffimus v i r , lohunnes Jtujfi-

f. Superintendens Cis - Tibifcanus, cum de > domino Alexandro Szirmiewfi $a & Karom, inclyti comitatus ^Pflienfis vice-comite, aliisque dignif-p l l s viris euni in finem inuitatis, com-

^ere fruftra aillaborauit, ipfeque Key-f % Je-

?4 * ferus nimium impeteretur; mercator^ adhaec quidam , amotionem eius tametn nulli grauiori culpae obnoxii a d u r g e r e n t necelfitati parere, minifterioque hic cedere debuit. Ceterum accepto ab ljj' clyto magiftratu comitatus Sarof l le i i i i 5

vitae honefte adae teftimonio, quod et' jam veras iniuriarum fibi illataruni e*' plicabat caufas, ad thronum auguftH^j1

caefaris & regis apoftolici Leopoldi J fe recepit, ubi V. Nou. impetrata undi indulgentilfimi patriae patris feculf3' t e , querelasfuas expoluit. Optimus pr]n' ceps dimilfo certiori lpe iuftitiae efcpro-teaionis obtinendae Keyfero, illico, dato ea de caufa elargito, magiftrat0| comitatus iniunxit, ut fupplicantem 3

parochiam priorem Golnizicenfem ope1'* Superattendtntis & eorum, quoruni teref t , verbo & audoritate regia exten][ plo reponat. Verum tamen , cuni rea , dum haec gererentur , ad Wag e° ' driilielenfes, qui eum in locum b. StVO P Jii verbi diuini praeconis commutfik delegerunt llifFragiis , abiuiilet : malu ' omnino hoc in ccetu paccate fuo de gi oilicio; quam apud Golinitzienfes dU

bio cum fruttu operari. ln refolutione caufa Keyferi ^

clemerter elargita, appltolicus Rex v e

bi diuini miniftros, pnrochos, & rn^1

bra ecclefiae, parochiunos adpellare db

— * —O— - 85 jiatur. Ceterum intimatum Refolutionem

compleftens, reliqua in te r , cum Paulo ferius nobifcum fit communicatum, eterre non potuimus: verum neque hic °cum occupat incommodum.

^ftriffimi, Reu?rendiffimi Spe6la-biles ac Maguirici, Perilluftres item ac Genoroli Domini nobis obfefuan-didimi.

M80I.

1 n%mationem Praetitulatarum Domina-, ..tionum Veftrarum una cum opere In-f ftlgationaIi fuper inftantia Samuelis Key-er' Conf. Commuuitatis Gollnitzi-

antehac Miniftri, quoad diuerfas per °ntiullos Parochianos Hbi illatas vexas

rerulantis, fub nona mox exafti men-Junii Nro. 495. fubmilfam, Confilium

%'k Locumtenentiale Regium accepit , S U s difeulfis, fignanter ex Relatioue ex-

^iae Deputationis eique accluiis a&is cla-^ eueniente e o : quod praefatus Samuel U non obftante e o , quod femet ,

teftimonium Parochi catholici Gollni-^ n f i s fub Nro. 4. & Teftimoniales lo-^Um, ubi officio ftingebatur, docerent,

f 3 mo-

%6 — ^c —<

mode(Te ac pacifice liabuerit, ompibuS' que fui muner^s partibus fatisfecerit, tji-inen a nonnullis non modo vario mo«° diuexatus, fed & eo deduttus exfticerjc» ut ex Parochia curae fuae commilla ^^' 61-us fuiiTet, nifi pacis & tranquiliitat,J

feruandae caufa, ut ex c-ontraftu cUfTl

Oollnitzienfibus fub Nro. i . inito vider® e f t , ipfe exinde ceffifret. Siquidem i^}' tiae & aeqitati contrarium foret , ut v ' liic fex prolibus onuftus, poftque perpel^ fas innocenter multffarias vexas , ob qu<?' rundam Maleuolorum Machinationes».1"' tro pane defb'tuatur, quem commun^ Gollniczenfis fe libenter ultro pendere y e

le tunc indigitauit, dum occatione qua exmiffi Deputati vota pro eiusdeinre' ceptione exnetiere, eidem pro eius rccep' t ione, uti fub Nro. 3. videri eft, 217 e°u ' tra 6 vota dedere. \ . .

Hinc Regium iftud Locumtenent^ Confilium Praetitulatis Dominationibus v.e' ftris reintimandum elfe duxit, ut aurc.' praeuie concernente Superintendenti^ lU' ji fors «liquid fundati per eandem in trarium adduceretur, horfum illico r e p ^ fentandum, medio eiusdem S u p e r i n t e n d e ^ t i ae , praediftum Samuelem Keijfer, etiam a Parochianis fuis ex petitam ^ ^ rochiam reponi procurent, eoque in t e r

•(fe nouerint, ut in Sadifaftionem cius<

dem

—0— * — o— 87 altiiTimo loco ordinatam, fi & in

^antum ea , quae Golluiczenfes vigore JrOntraftus initi fub Nro. 1. §pho. 2. ob-"garunt, hucdum praeftita non forent , ea inflantanee pro aliquali Compenfa per-Pe"arum Vexationum difto Keyfer prae-| tentur. Datum ex Confilio Regio Budae

0> Julii. 1792. celebrato. Praetitulatarum Dominationum

Veftrarum Eenevolus

Leopoldus m. p.

Ad oflicia paratiTimi, C. Iofephus HaJler. m. p.

Francifcus Skerleti. m. p. Antonius Johui. m. p.

Determinatio I. Comitatus Scepufienfis,

O p e r a n s hoc in merito Deputatio no-uiter exmittitur, quae habita mu-

: l a cum Superintendentia fouenda co-^ligentia, pro re nata ad e f l e f t u m B e -pSnae huius Refolutionis procedet, de-aPerque fuam praeftitura eft Relationem, 0 iiic fuapte intelledo, u t f i q u a s m ob-

uer-

88 —o— * —o— uerfum Repofitionis Tnftantis , Satnitfti* KeyCer eadem Superintendentia adduxent Reflexiones, eas in fenfu Refolutioni?» effe&u interea in Sufpenfo relifto, Uni' uerfitati huic praefentare teneatur. E* Generali Congregatione d. 12. Sept. Leuctae.

Ludouicus Almafy deF^2

I. Cottus Scepuftenfi* Juf< Notarius m. p<

Opinio a V. Superintendentia defupeC

exhibita. v. •. » •

SpeStabilis ac Perilluftris Vomint fingulari cultu mihi fujpiciencie!

Q u o d expetitam V, Superintendenti^ noftrae in negatio Admoduin \e'

uerendi Domini, Samuelis. Keufer opin1°' nem Speftabili Dominationi Veftrae ^ fero perfcr|bam, id faftum eft ideo, q«°d

id explorandas quasdam res , quarl,lTl

cognitio ad ferendam fententiam necel'3' ria erat, plufculum temporis requireba' batur. His autem fufficienter iam exp»0^ ratis; in fententia fequentis tenoris c°r' luit V. Superintendentia.

—e— * —e— Ke r ^ ^{| ,TIOc^ l irn Reuerendus Dominus fiue • puhlica adhuc careret, at-fiirtln 'Mo ftatu hucdum ver-c'e!tu.r> l n q116111 infolenti & legibus fo-tiam pS f a c r a e w ^ i u m aduerfo , quorun-w y^Initzienfium auditorum fuorum a-§t " \ m o d o fuerat detrufus : omnino V. p r ^ e r , n t e n d e n t i a reflitutionem eiusdem ad , °rem Stationem non tantum adpro-;CUra, fed etiam efflagitattira e n t , vel

etiam , quod prout ex euentu ten-fa^.llns, ea de re ab inclyta Deputatione

fatis patet, tantum abfit , nt mani-e niaior Ecclefiae Gollniczienfis pars

Cus1?6"11™ e i l i s auerfetur, ut idem po-^ucdum defideret.

j?c, ^ e r u m , cum interea temporis ab v0 Wagendriislenfi ad munus fucrum ci}mtUS ^1*5 v n c a t i o r i e T n acceptauerit; ris l e P r a e t e r e q eadem Ecclefia in lite-de ,nuper ad me datis unanimi confenfu Uj^^auerit, fe eiusdem muneris facri ad-r ^ ^ a t i o n e contentam efle, & hono-

.°niniaque, quae praeconibus verbi Pr0

lni- ^beu tu r olHcia, ultro lubenterque ^ ^ r e r i t : rerum circum{lantn*s ita im-QH S ' cen^*et V. Superintendentia, Ad-

iu du*n Reuerendum Dominum I^eyjer, b^P^efenti, cui iam ab aliquot menfi-f|U ^udabiliter praeeft prouincia relin-

Qclum effe. Iniquum enim fore t , Ec-cle-

«lefiae WagenHruslenfi vixdum ^ potitae, poft aliquot menfium interu» ium, citra oranem einsdem culpam n u a ' rendi noui verbi diuini miniftri imp°®, r e neceiiitatem. Certum etiam

eft , modum Reuerendum Dominum KWr ' 11011 tantum trauquilliurem vitam fed etiam quod praecipuum ef t , amrf ' ri cum fruftu munere funfturum eije ]

Q illa Eeclefia, cuius omnia membra in c, amando & colendo amice confentiUIlt] quam quidem fungi poifet in altera* C|J' ius quaedam membra ita maleuolo i f l / um funt anjrao, ut vix fperari poffit?/0

r e , ut unquam cum eodem in fincere redire yelint. Ceterum, qu0,11Aj. ciues illi Gollniczienfes, qui amotioiiis modum Reuerendi Domini Ktyfer res exftiterunt, & in fortunas eius v C

u a menter erant iniurii, ademta eidem>^ olim utebatur ampla merendi occafi0? ' & eum inconfulta Superioritate Ecd e f l ' ftica niunere mouendo contra leges r rimum peccauerunt : V. Supe r in t eu^ tia Inclytam Deputationem maiorem modum rogandam duxit, ut viri ill111^ r florenti Statu ad duram egeftatem 6h vicem miferata, eidem coiidi?n' quantum tieri poteft, pro tot tantisQ toleratis aerumnis fatisfaftionem, P r 0 * f y ftoritate fua procurare non dedig«et^ iie

—0— ^ > — frh ^ ^100 exempli faftum penitut .^Pune fuerit reli6>um, alii quoque f p e ^Punitatis dufti pd fimilia audenda in-^entur. Quod reliquum elT, Spertabili

0ITlinationi Veftrae profperrimam adpre-j.0r, valetudinem, meque pretiofiffimo e-

ISr,em fauori commendo, perfeueraturus-Spedlabilis Dominationis Veftrae.

Perieffini 29. Nov. 1792. fmcerrimus cultor,

SamuelNicolai, immeritus Superattendeiij.

' m. p.

... S- XIV. Aprilis indultu inclyti ma-J Itratus comitatus Peftani, Palotae, qui jj.SUs Czinkotenfi ecclefiae in eadem pro-j ^cia affiliatus eft, introduftus eft in fcho-^ recens eredlam, vir liumaniflimus, A-f Gctdos, eximus fcholae Osgyanen-

Cll;is, ab incolis eiusdem loci, annu-dj1.? idem conuentu ecclefiae matris, lu-fufl* e r a r " r e f t o r , communibus ele&us

',r»giis. f 4. Circt idem tempus, vir humanif-

USl httnnes Klinger, Borsonyenfis fcho-r m

r e ^ o r , votis Csomorienfium, qui ei „Hp0ris in fchola fua munus detulerunt,

U rrexit, iamque Csgmorinum (ef t vv.

02 ' —o— 3)C — O—

eus ecclefiae Czinkotenfi adiunftus) co*1'

Reuerendus v i r , Ladtslaus Ira, Hungarus, coetus Kreutzbergenfis' Bohemia^verbi diuini minifter, ^ P 6 ^ . patriam fuam, cum omni fua fupelle^ li rediit, atque paulo poft, beato D a ^ Bartholomeidi feniori in ecclefia Jfral/' kouienfi ^ ( auae eft in pronincla Kis*H°fl' tenfi,) diuini praeconi fucefTiit.

6. Venerandum Stephannm floftftu' qui nunc Padarenfem coetum in cofl"6*1. Kis - Hontenfi docet , excepit M i s k o ^ lii^ vir clariffimus, Samuel Refz, fchol3

antea Dopfchenfii euangelicae rettor 1116

ritiffimus. 7. Praeftantidimo viro, Mdreae » f kouitz, Csankenfis fcholae r e d o r i , denfes , quibuscum SzakaloHienfes , Lontoenfes iunfti fun t , fic difti tiati, praeterito menfe Julio detuler^j officia. Facultatem his muniis defunge0: a conuentu diftri6luali XII. Jul. celeb^ to oktinuit. Vicus Szafzd cum coniunc^ locis ad ecclefiam pertinet C s a n k e n f e m 1

prouincia Nagy-Hontenfi. . 8- Semberienfes fcholae fuae, Vaul^

Marfchallmm Bathenfem, gymnafii eu^ ' gelici Pofonienfis ciuem eximium, meu» Julio proxime elapfo praefecerunt. v v

cus S'ember eft in prouiucia N a g y - H ^ ten-

—O— ^jfi» cum ecclefla Ders'enyenfi coniun-

I 9- Virum admodum reuerendum, 10Qnnem Koudts, Duna-Vetfienfis coetus jpngelici Helu. Conf. verbi diuini mini-/ l | m

9 vir clariifimus f Francifcus Vdra-i l excepit. el r 1 0 ' Venertndo Ladislao rJcmka, ec-

antehac Kreur/btrgenfis in Bo-Gflna verbi diuini praeconi, fucceifit cla-'Ilimus vir, Adalbertus Schpinar, Bohe-

SS. Theologiae Candidatus. U. Keuerendus v i r , M. Ludouicus

Haberi in Bohemia verbi diuini p'1,,:'fter, c.b aduerfam valetudinem eccle-l8e fnae meufe Decembri anno fuperio-e valedixit.

Hftrfas - Ter^nyenfis coetus hu-r •jniiiimo Marku/fo, lcholae domefticae ^ iam ad Zauadkam in prouincia e e°gradierifi ad docendam pariter fcholam

^ c a t o , Matujlhkouitzium virum iuue-^JP praeftantiifimum, gymnafii Pofoni-

ciuem praeterito menfe Maio fuf-

l0 i .x3- Ex coetu Euangelico A. C. Bo-fu

dlenfi in comitatu Comaromienii tran-tiJ

u]t ad ecclefiam Szelibenfem in comi-4r

tUl* Poionienfem, reuerendus vir, An-*us Kuhun.

14. Mir

94 —o— * — 14. Michael Pettian, vir admodutf

reuerendus, Vanyarczenfis coetus iu P uincia Neogradenfi verbi diuini P r a e y die f e f to , adfcenfioni Chrifti ad coelos c ro , feu IX. praeteriti menfis Maii fpon^ vaietudinis fuae felicius reftituendae ca' fa, ecclefiae fuae valedixit.

« i f . Tailyenfes in fenioratu fubmoj1' tano verbi diuini miniftrum Jndreat» lanfzky,virum admodum reuerendum pra

terito vere obtinuerunt. 0 16. Coetus Czelce - Hazenfis, euoca^

Tallyam, reuerendo BelanJzkio, facr°r^ miniftro priuatus, reuerendum v ' r U / StephummDemeterum antea Feiso-Kenie,-tzienfis ecclefiae in Senioratu Saroific11 » verbi diuini praeconem euocauit.

17. Pro Feiso - Kementzenfium co^ ordinatus eft Eperieffini XIX. Julii fr reuerendiifimum dominum, Samuele^/ colaium Superattendentem Cis - Tibuc. num , Ioannes Pettko , iuformator he r • lorum Berheiyianorum in aula f p ^ r a

lis domiui, Balthafaris Eisdorfiri •> * tea gymnafii Eperieilienfis ciuis i*ole

tiiTimus. 18. Beatum Samuelem ab

coetus montis S. Georgii & Michaei i s VJ iani facrorum miniftrum excepit Augurto anni fuperioris, r e u e r e n d u s vn* Qeorgius Molttor Oiafzienfis, fcholaeflD

tca

—O— * 95 |c? Gollnitzinae reftor meritiffimus. Hic Ult omnium primus, quem maxime re-erendus vir, Samuel Nicolai^ recens cre-

•Jt.u.s Superintendens Cis-Tibilcanus lacro tlauit muneri.

• !9. Ecclefia noua Michaelis - Villana " Senioratu Scepufienfi, quae ad mor-en) nfque b. Samuelis ab Hortis, a tem-p b u s S. R. I. principis Thecdori Lubo-

capitanei Scepufienfis , atque a-ab A. MDCXCIL cnm coetu mon-

jS S. Goorgii coniundla era t , reueren-virum, lacobum Langium Belenfem ,

cnt?a Bartphae facrorum miniftrum euo-

y }o. Beato Thannio Menhardivillano diuini praeconi fuccefiit menfe Se-

J enibri anni fuperioris, vir admodum re-r*ndus, Ludouicus Keyjer.

(, Senioratus Gomorienfis in locum ij ^muelis Bajnok fcholaeGomorienfis re-^r i s , clari!iimum virum, Michaelem Ku-3 fcholae Neofolienfis conre61:orem di-

' ^ u m menfe Julio communibus ele-w fuffragiis. i, Coetus Neofolienfis, Michaele Ku' to

a> viro ciariiiimo Gomorinum transla-(j, l*iunus conreitoris, clariflimo v i ro , l^pfredo Koch XXX. prateriti meniis Jlllu detulit.

aj.Vix

( f i —0— # —0— 23. Vir admodum reuereudus,

nes Bentzur facrorum miniftri VIIL praeteriti menfis Julii in eccleii*' Ais6-Sztregouienri 5 111 prouiucia Neogr? dienfi aufpicatus eft. Hic vir liatus e Teizenotiae in comitatu Aruenli meul

Decembri anni MDCCLXVL p a r e n * Jndrea Bentzur, & Catharma Kozljk. I illa.m ingrelfus eifet aetatem, quae ex^ piendis difciplinae fcholafticae eiettie®? par eft j miifus eft a caris parentibus ' fcholam , quae patriae eius maxime^ vicina , Leftinenlem , ubi ab And¥* a " zihradjzkij & Beniamine Uhldnj, viris pra. ftantidimis inftituebatur. Adfuit iam Pa. ro l i terarum ftudia ultro pioiequendi mus, quem Ufil&ty, animaduertens vulgnresin Bentzurio noftro dotes, e*c'' tabat nutriebatqne > atgue ipfos puerJ P, rentes etiam atque etiam rogabat, u t ^ li m faurn ad colendas literas natum gymnafium expediant Kaefmarkieufe? 1

quo Adamus Pottkoniczky & Joannts Kl

nitza viri claridimi illo quidem temp°.rf cum applaufu docebant, & quorum Prl hucduin lamma cum laude & fucceliU * ficilfimo gymnafio praeeft. Atque hic nes vitae fcholaftice conlumiiiiet nifi aliorum gymnafiorum benericia» . bus Kaefmarkienfe caret, adolefcentem vocailenc* Primum vero couceffit ^0

aiu^

* 97 ^W* Hic omnino fub inftitutione cele-j^um virorum, Sztretskii atque Fabrii ui-,r° lubensque vel eoufque, donec adeun-*rum academiarum obtineret lacultatem,

nifi res angufta domi, abfolu-n- ^ofonii uno laltim trimeftri , Sopro-'Um fefe conferendi adolefcenti impoluis-1 necelfi tatem. Felicem praedicat ad-

»entuni luum Sopronium Bentzurius no-r-er'. Non eniin dortores hic folum repe-lc ^nfignes, quippe Martinum Schwardt-,erUm 9 j a m diplomaticae in academia ^iuerf i ta tem noftri appellant) Peftana jr°fe(forem publicum ordinarium, £?ona-'aiiem Fietorifium, nunc gymnafn So-

jjr°nienfis r e f ro rem, Danielem Staniflai-(5? & b. Michaelem Schumacherum, pro-(.nores, verum & faciliorem viuendi ra-°nem nattus, literis profperrimo fuc-

nauabat operam. Tandem exi-fcholafticis innutritus ftudiis, inftru-

l adhaec, maecenatum beneuolentia , jjaud leuibus ftipendiis, Palmiano & Poh-,jailoj Jenam in Saxoniam concefTit, ibi-

enu]ue fefe totum literarum academica-^111 ftudiis confecrauit, illinc poit bien-^Jj111 reduci, inclyta Casparo - Kubiniana C ? in prouincia Liptouienfi, optimae ePei domicellam tradidit informanda u.

L^ erum, cum praeterito vere intrlytam ^ i a m ad vicuin Karan-S*gh didtum co-

g iai-

mitaretur, famaque de Bentzurio nofr° ad coetum Also - Sztregouienfem tun] facrorum miniftro deftitutum pertingeret» ab hoc unanimi confenfu in fuccetfof^ venerandi Terrayi eledtus, atque dein Calendis Julii fuperato feliciter mine, verbi diuini minifter Neofolii auguratus eft.

V L

RECENSIONES LIBRORU^

EX THEOLOGIA.

Pofonii apud F. A. Patzlco : e f t c f l j a pofcl* w (lcmebo (reaius Ktyfiotva «) $wrdffte pro flToIffau (recHus ffWM\ ' m r ^ c ^ ot> iD<miclc twy %tv«ngelid!t &atxva*\~U (reCl'[C eacwaBfM) &cwa ^ojfeo fcpfmttf. £>jt prmnj atAnty

| fal)ugjcy. n«?fat>cm ( r e f t i u s ^ , Dcm) rt>3brtrratclc (redtius tclc.) 1790. paginarum praefatio ipfum vero opufculum 8f. ^ ^

• V i d . Grammat. Thami de I I . Dec l in a ^° n

t d j e f t i u o r u m , & Uoleschal i i gramm. pa£«

e°foUi, apUd Iohannem Iofephum Tum^ terum : a po^opttcMne fatc* fpcttcf^ xv nabo$enftwi heftianffim torvcowtinj. Z ncmcdtbo ^yta w (To*

vwebcnt. 1788. p*g.

1 Inter tot catechefes, quot eas Slaui ^dum numerabant, paucas reperiri, om-

abfolutas numeris, nemo profe&o . cias ibit. Nemini tamen illud mirum pebitur qui perpenderit, nationes etiam

u as > ipfam Anglicam & Germanicam illi-

iS semulam, vix unam atque alteram ha-j er.e bonam catechefim. Tanto igitur ma-011 laude & aeftimatione digni funt vene-audi viri, Botzko & Sztraka, felices inter-

^etes iibelli Diterichiani : llnterwctfnng ftUtfeit ttacb l»cr ?e&re Sefu. fbei*

i0 • x78«. Bweite 2JU$3af>e ; quanto ma-f r i defe6tui per fuas fuccurrere cateche-

^dlaborauerunt. Gluod ad Botzkianam ' l l I*et, licet non ita nobis placeat, uti

j ^ a n i c a illa Brunluigo - Luneburgica; rj111 tamen optimis quibusuis adnumera-f a t V e > quisque rerum gnarus lubens t)it •tUr: Et o m n i n o audtor laborem jn terichianum fundamenti loco pofisit, ^ o n n u l l i s quidem locis ica, ac ii nihil

quam verlio illius appareret: libe-tamen, ac ven. Sztraka ducem

111 fequebatur. Ad cognofcendum dif-g 3 cri-

ICO —O— * — 0— crimen, quod utrumque incercedit fculum, iuuabit aliquot adferre q ^ (liones duceudi paraleilifmi gratia.

Sztraka.

1. njffccfy rmn* ffe a fnajnofii n4* fjfe fmerugj^

JUfciby fme bfrt^ofFtf« xnrni b;li/ to gcft po* fogne apaboffue na fn:»ctc iixvi byli i a to pplne a tia vvtty. 2. £?em«Ii rtle

ntffna^omanjnafFe x» tom barcmne bfti,co nrfmmcbe* ti potrebn^ gcfi ?

tc m mcty Wabc* xccni byti museine.

3, otomgifTmt

ttui * tlDx?ccn](0e$jflcmcm (re6tius (5e§i|torr>im)

2ipo|froiu

Botzko.

1. Cofobe lumni? c f o v w *

rosumttf er.c, wct fobe nf t ; r p l n e a n a m c e r fl^ ftn^ t. * f ' mu &obre 2. m^emei i nV

tfjti ^ p i n ^ A ;

fr4fel;o fitefil'

ItXv omfiem me fc>O0jti vpliwlj

ffteffj, «Wj ne gtndee, nci 0 ? mocy £05). 3. (DMufc to ^

frrtfrccnjm POP" ti mu$cwe *

Zo s pfccfefiEcfcccttPj poanati iniBCiuc f : 3 2 S n f r o a t l x O . ^ ! (redtius 5 vtcn)*"

—e— * —o— ior

^ ^ c m c l i i fe na toefrtotf bfaljofT^ toeitt ftttit

i^eme fe t\m ffati, ( re f t ius

r j f e t f b j ) gc* $ ftmorcnj J5W fdm bta$iti 3C/ taU na

bvabotfaxve* r ^ i t i $ce.

co fc ttdm I g f y MCWiU fc^kjebjte fm^tp

k^Watfnotfeej) g c mJtbct. ftim* I/

(TOIPO 5

ffomcO ETebo&ry» jtus prame B tomir cflt potfatt «tefE: na <Sn)et (redtius fmct) ob Vf6t>a, ab? ntia o tom pgtfftf, a nant x>U$af ccflu , frerrf f prawlmtt a ]tdlt* mu (re£Hus ftdttmu) fftelli xvebc. 6. (DbtubS to po$tt4*

tP«me, ic mujeme fftdftni (re-

ftius fftaftni)bf* ti?

(Dbtub (re&ius ob» cub) Je ^rrffne nae f^tffttt^e (reftius gtfTuge) %e v m y c§ce nao tta xvety fftaftnyfy vti* niti.

12. co fe tt&m

jgcmif fc ttant i / ) fltesefcjFafiPrf/ to*

mecy ffmo* rend, ftcre tpflecfr o

a ncrw^ffl^b boEonrfloff ed? 0>of o# 3 fa>*/

foi o - * —o-fm*/U> pjfmefivatim, w ttevtm t<5 b<*r po.^ txati, o cem Itfcj ftr*

pofTr (poflV) $ ofc let*u na mtfoflftau trfilt fwait, ffifffmi (aff povcowaf. Hjm. 26, 2§. 26.

InaFofte^ ) ^ ^ IfmeMj. Hjm. i# 20. rMjf tebr pomtitofl1

fhvoren^ .utmne powa^orvfu abr>d>om fc * ntcf> &oba pO)ndr»t' tU PO. 2 . ) \1V1C tvo fwt »pjf«* 2 obfa$cnt, $wtdlF p a t vtcni '' •Qtowo. ^an. h &jm. 16, 2f . 0,6.

Atque hitic patet, e u m , qni c*te' ciieGn, Sztrakiana uberiorem defidera£' non exiguo cum fruclu Botzkiano labofe

nti po(Fe; hic enim & obferuationes paf' tim exegeticas, partim morales feu P0' nfmata ex dogmatibus dedutta cofltinj* Exercitato tamen catechetae 9c Sztrahana fufficere poteft.

Venerand. Botzko in praefatiotie * pufcult fui pag. IV. fcribit : Stsmny ani gen na oP^m^enj pocjjyb^ ti nem&le, \ t JLutfava wftfab bcfyti Uiam,<t\dntu (ftantV XVjvy, a f t l ^ litbt V<inl tvjce obfabuge nej fdm t f \ CTebO on wpfwftruffc wjce f ne$li fi/ ?ettu bt} tiafvlj xvrwefti mujC. t

—b— * —o— i o | tttmau p rofbu m c M i t b r p<ine n>y

r f W t a e , *e f^rje <T*)rtb (Cd>Ub) ma* ff ro^umcti wfictfv potfebp t*bo to

(reffto fTotricfo (jTomjceo) Cbttb ^b(cb) xt> P j fme <3. nt!be mjcc ne5n4»

gcbin^ pof rm a jimnoft. Hoc ad-' . t U rn nulla ratione ven. B. facris lite-15 eonciliabit. Re6te ait Lutlierus per

f^neiri, omnia ad vitam fuftendandam ne-eilaria, & non vif tum unice, intelligen-a elTe. Probamus id Gen. 3,19. & Prou.

13. 17. C. 9, 17. Pf. 41? 10. Panis * praecipuum hominis alimentum ; &

I propterea ipfe facer codex, vocabu-y panis , omnes r e s , quae ad corpus i^mque conferuandam requiruntur, tro-

piCe exprimit. Commendamus ven. auftori legendum,

J, immortalis nominis noftrae ecclefiae 30

e° lc)gus, I. Chriftoph. Doederlein, pa^. Hbelii: (Srtfuteruna i>e$ 9?atcr Unfcr^

K . flemeine G&riflett t>on Sobamt CTftopj j)6Derlein. 3*t»cite bermebrtc r u % b e . 9?urn&er<j. 1782. fcribit.-,/ Un»

^rob gib mie lycutt. ef l t 9e|)t t>a$ ©ebiet unfercr trrDtfcfcett

u. f. w. 9?<ic& Diefen «Bele^un^cn ' W tiaturitd^ fcaS @ebet s @ib un$, rcie b ? J * a t « / ' f « w t t 5tinbern, tdfilicfc ttot&* i 0

u6% 33rot>/ 9?a&ruttg, «. « e r f o ^ u i i ^ ;

k « « u n $ an fct le», n>«$ w j f W

104 * —O—i grSflttuit^ unfers M t n $ fcefcurfett/ ta m t n W wtjTen, 06 wir morgen KW fo finb mr tuftitUn, mnn t>u PJJ te (jte&jl/ fo t>iel mir notOuj fja&cn/ fe , #reit>er, unfer 2(u$fommett a t t j ^ "

uttferS *e&ett$, o&tte Ue&erflupf ^ uufrer @eerett ©efajr bereitett ratttt/ w cfctte W?an$el; ter utt$ att Deitter jmttg trre mac6ett !6nttfe; (Sepe 5« u

a fertt 2(rf>eiteit, uttfer 33rob utt$ Hi.ll f «llfti- KJIVU illl^ V^M.W fterDiettett; ©c&uo geaett Uttglucf unt> ^ lufl uttferS mtlitf)en ©Jucfg, u?tt> eitt re$ ©entutb/ weft tvir au$ bcitter mtlW itett •&a»l)Uttter6aItunt)^aJrutt>() ftwW

Praeterea pag. VI. praefationis mus feqq: „ Z ti pvitiny tatowd i t e # . ftnd (melius mxolaftny) flomc Xyblj ( i & M ) nemagj fe fco (?m$ctet)ndbo$enflwi vondffetitu fmSrfo, tma, (lavt 2tt>am, $nowuV0*4 itj/ obttomeni a t. b. tdto ^fomtf 0*

bjte ncrojtimi be; tvyfwetfeni ( n y

frohleni ) Quid vero fibi volunt feque^ t ia , pag. 2, lin. 3. (Drt biima ndtn V. mor iDucJx: Qi. fit pofwccenj. Et pag-e ,{ lin6. <Dn fTwtcene n«9 fftaftnyd} tifi» lvYs fe mu bdrvamc pofwetiti Equidem }? auftor, leges, quas fibi pofuit tranfgredlCU

P o r ^

* Idem habet etiam Leflius in libelloj^ d)tiftlt<f»e i'ehre »om ©cbct, uub t>ott tier grutt III. 2(uff. 1783. pag. yj. & 93.

Porro in eadem praefatione fua num. J-d;cit auftor. „ l&atc&yfmue tat fpoU*

byti mt, aby na foltf mojne, ttdt* e * 3£etebln£ o t f a t v a <f>bpon>cbp (ob#

^fcebt) obf^omaF. (Rind{ nebube fnd* ^ Cfnabnf) t poi;openj ^o ju tnu v P ^ JJttu <£]m bFmtbffi gfau ctutfy a obpo#

C obpomtbi) » &atecj>Hinu ; t jm f"c!n«bnegffj (nefhabntgffj) gfru bjteam P°d)Openj / t/m rnjec fobe soOTItmugi

?Wen£ 3 ntbo JlcPc^e/ t jm n?jcc potorn flcgtdf) ptlnoft n? x>(enu „ Haec om-

«iiio vere difla funt. Sed vehementer ?etuimu% ne quis auftorem eiusdem po-"ulet vitii, ubi ad quaeflionem XX. fex pa8inarum refponfum ; ad quaeft. CXIV. rerponfum viginti <& duarum linearum; ad j1aeft.LXXVII.linearum viginti; ad quaeft. fWiri . linearum viginti & quatuor&rel. 11Uenerint.

Errores orthographicos complures in ^ f c u l o reperir i , iam ex iis , quae in j e^ium adduximus, patet: neque tamen ios venerando au6tori,fed negligenti aut P°tiiiS in grammatica siauico - bohemtca prum verfato corredori Patzkoiano tri-

Ulmus. Soloecismi funt : in praefatione, wt

^ m e t , loco wameti; pag. 20. lin. 12. loco crtrobegmce lin. 16. pag. ead.1

^ t t y * loco prjffeta^ Hae voces Sla-vis

10% — o— —o— vis tantum in quibnsdam Hungariae uinciis degentibus funt ufitatae, non * ^ tem Bohemis. Sed dicet auftor, fe Pr

Slauis fcripfilfe, non pro Bohemis. ponimus; cur igitur alibi ftriftum req111' tur bohemismum , & e. gr. pag. So« ,l!1' 4. fcribit P£t4><*/ quae & fcribendi & nunciandi ratio vere efl: bohemica. haec, complura huius catechefeos exe j ' plaria ab au6^ore in Bohemiam miffa elje' nobis certo conltat. Equidem non po"u' mus nonetiam atque etiam rogareon^f^ qui llauice fcribunt, ut ita fcribant, ut & 1.jT fi Boliemi ex eorum libris capiant uttl1' tatem. Hoc au temf ie t , fi genus fcribeIj' di , Comenianum , Weleslauianum , v celianum, &c. fedulo fequuti fuerint. HiflC

reiiifa elucet, non elfe talibus utencto111

vocabulis, quae Bohemi non intellig1111^ & quae nec in lexicis exquiri polfunt. .

Non obflantibus tamen liis & libus erratis, quae ideo tantummodo ^0 ' tauimus, ut eadcm auftor in editione lU^ tura corrigere & inreliqua quoque, rum nuliam fecimus mentionem, Pelllt!! 11 s indagare velit,- catechefin hanc tuJJJ verbi diuini praeconibus, tum ludonltn

teiloribus, tanquam perutilem, de ri commendamus : venerandum autei11

au6torem maiorem in modum ora n: promiili fui memor, nos partism9 r a '

—c— * 107 J1S, ednione, penes qiiam catechefin Brun-

Luneburgicam confulere poifet, i^amprimum exliilaret.

ca(Touiae : Orc3l(keval6sag, avagy olly tizenharom Predikfitziok, niellyekben a pokol fzornyilse-genek valami refzetskej^t le-raj-zolta egy Lelki Pafztor. 1793. in 8vo» "

, Auftor fermonum horum, veneran-Ux v i r , Francifcus Gafjparoczky ecclefiae

e P a , i g e l i c a e Helu. Conf. Gorgoienfis in pro-uineia Tornenfi, verbi diuini praeco, a-r°citatem poenarum infernalium & regni

^elorum delicias peculiari traftatu de-j-ribere cupiens, pro fundamento loca jfripturae S. pofuit, quae quia potiiiimum ^aphorica funt , ab audtore vero fenfu ^°Prio & phyfico fumuntur, dubium non c teundem contraleges hermeneuticas pec-

fimulque euidentes contradi6Viones (Ult*re haud potuiife. Sermone fecundo * 2. Petr. 2,17. atrocitatem infernalium

j°eilarum ex denfiflimis tenebris ibidem jj. Perpetuum duraturis demonftare ad-, t ens, fequentibus utitur argumentis :

diabolus princeps tenebrarum voce-> quod fol , luna, ftellae,noviifima die

col-

10$ —0— * —e—' colliquefcent, adeoque ultro infernum

luminare nequeant, &c. Sermone qu' to ad Matth. 2?, 41. probare intendit, majores futuras infernales poenas, /I . immenfior & quidem materialis lg®1? perpetuum ibidem frt arfurus, Gtuj"1^ ifta conuenire polfunt ? immenfus fine luce? perpetuae tenebrae cum ^ ardente, flammisque inexftinguibilibus

Diabolus quidem dicitur princeps ten*' brarum; fed ideone, quod denfiflii1,"? palpabilibusque tenebris fit inuolutus ; Sol, luna, ftellae ad extremum coK quefcent , ideoque infernus illuimfl non poteft ? e rgone, fole, luna, iis fublatls in regno etiam coeloruttt Pe

a petuae erunt tenebrae ? Mittim is reliqV Ceterum laudari meretur cl. auftorob 11' lum popularem , t e r fum, & eleganteflj/ denique ob preces d e u o t a s , cuiui* cro fermoni praemilfas.

Peftini & P o f o n i i : Hufzonharo^ valogatott Predikatziuk. in 8vo .

Seledti fermones Iii, numero ti & tres, quos beatae memoriae vir, lus Szikfty, coetus Reformaci N a g y ' J ^ rofienfis in prouiucia Peftienfi, & ven

ra-

—c— —c— IQ^ Jabilis tra6ius Ketskemetienfis Senior, par-

feftis diebus anniuerfariis, partim oc-& I?n® encoeniorum, ac fynodi Budae &

eftini celebratae, cum applaufu recita-filf' a c P 0 ^ niortem optimi parentis, de-^ratiifimus iilius eius nutu dodlorum vi-°rum typis vulgauit, folidam fpirant e-

|rdltiouem exegeticam, homileticam & ^ologicam, una etiam de pio au&o-!s ^elo teftimonium perhibent, dignicm-1110 > qui a iunioribus V. D. miniftris, una hUlTl fermonibus venerandorum virorum, *r«ttcifci Hunyadi, & m £foannis Tormafi 111 Publicis regni comitiis recitatis, atque 5llte biennium typis impreflis eo fine le-^ Q t ur , ut ad illud oratorum facrorum ^sinplar fermones fuos ad populum ha-

conformare poiimt. Dolemrs , paucos errores typographicos in edi-

'°nem hanc irrepfiiie, & nonnulios ier-?° n es , cum pro typis ex MS. b. au6io-

defcripti iuiiient, abbreuiatos efle. bafis exordii iermonis odbui de fig-

J0 Jonaeex Matth. 12, 39. 40. fuit locus j Cor. 2 , 16. qui omittitur, & in eius

1 ucidatione tantum exordium occupatur ji°c modo : A' melly fzavmval tzeioz «z ^Poftoi az hajdoni Kiralyt)kra, &c. Uti-jjam vero reliqui etian. fermopes facri v

t a tae memoriae viri, quanto citius typis u,Sarentur!

Pefti-

fio —o— —O —

PeiHni: Takats Adam Halotti hu-fzonOt Predikatzioi Elso d*' rab. 1792. Masodik darab. 1792' in 8vo. Tertius tomus fub lo e i t ; quartus vero breui leque' tur.

Primus fermonum horum tomus tj^ pis vulgatus ff t impenfis lpeftabilis qp?11' dam domini, Ladislai Szilafsy, de magni illius maecenatis, qui & alios d]0 ' rum labores, veluti catechefm Ofz£er' waldianam, a venerando v i ro , Iofir\ Kdrmdn in linguam hungaricam transla' tam, poema Gobolianum, &c. typis xcU' di curauit, & piis oblationibus, fundad0' nibusque fcholas '& ecclefias dotauit, at' qne haud exiguam pecuniae fummam Pr° deiicientibus verbi diuini miniftris, eorun1' que viduabus teftamento reliquit, primuS' que hac ratione inter Reformatos praeiuic alios exemplo. Sermones ver° hi Takatsiani funt breues, neruofi? tui populi accommodati, atque ad augeU' dam pietatem & confolaudos moerentf' folide confcripti.

Caffouiae : HufzonOt erkoltsi P r f dikatziok. Sebok Iofef Botsi dikator forditotta. 1791. in 8*°'

• Cai-

©— ^c — O— III

Caflcmiae : Bdlts Salomonnak utol-s6 fzavai. 1792. in 8vo* Sermones prores funtmorales varii ar-

JuJJenti,ex gallica &germanica diuerforum jU^orum in hungaricam linguam trans-jj11, Pofterioris etiam libri, qui nihil a-ff® eft, quam fermones facri in Ecclefia-ils XII. Cap. ex Germamco, Danielis lab-^ f t t y in linguam hungaricam verfi, idem

enerandus v i r , Iojephus Setok, Refor-j^ttae ecclefiaeBotfienfis verbi diuini mi-

audtor eft. Duo vero funt, quae j ltor librorum horum praeftitit, trans-?.t]° videlicet eorundem in hungaricum i-

& feledlio orationum facrarum. ad prius adtinet, quamquam reve-

/ndus vir omnem adhibuit operam, ut nieiitem audlorum adfequatur, ac ge-Uie exprimat, & idiotismos gallicos ac

°eri*ianicos praecaueat: nihilominus ta-j e n quasdam exprelfiones a genio lin-

hungaricae alienas non potuit prae-t!j[*llgere ? e. gr. pag. 23. fermonum mo-ra Umi: ]Sints az Iftennek rut abrazattya es ^ oldala. I^ein & in feligendis fermo-

Us 11011 v ^ e t u r debitam adhibuiile di-.^ntiam. Utique anthropologia , fine f u J cognitione Ecclefiaftis Cap. XII. re-

^ntelligi nou poteft, tempore illo, quo wblonfzky vixi t , lvondum fuit fatis ex-

cul-

113 —C— # — eulta. ffarieuii etiam orationes facrae n0|j ubique funt folidae; alicubi rabbinifti^jr fapiunt, prout pag. 182. ubi iile neeel^ tatem perfeuerantiae in fide & faiictrca^ cx litera ultima Hebraeorum Thau tiO' tibus piorum Ezech. IX. 4. f . in(crlP nititur demonftrare. Cetermn merito J uerendus vir laudatur, ob fincerum » ' dium veram promouendi pietatem, cumprimis fermones facri v e n e r a u d i ' hannis Stapferi ab eodem ciuitate garica donati, adiuuaut.

Viennnae, tijpis Ioannis lofephi ^ ^ Pro Graeci ritus non unitis, HelueC3L. acAugnftanae confelfioni addiftis111

clyta regna Dalmatiae, Croatix? ^ uoniie fulcipiendis, ac tolerandis,ep>11^ la prolixior, in qua a rege apoftojic0

ditum toierationisdecretum, IeginaC,-rali & euangelicae conforme effe oi^111. t u r ; ineundse inter diifidentes Chru11; nos unionis coniilium Ciementis ^1 ' Febfoniano aptiusprofertur; legum1

lerationi oppofltarum olim ibi editafUr

origo genuina detegitur; dumque Pr' Cipusi contra prjediftorum toieratione

objeaiones iolide refutantur, neutr ex fupra diftis elfeh^reticos ex doCt1

na S. Auguftini deducitur,5V///fl^ r , minecio Sclauenio P. D. i \ cathol1L' an 8uo. paginarum lo.

, . Sex funt , de quibus, ut ex titulo li-j-j1 Patet, diHerit admodum reuerendus Joelli auftor. Et piimum quidem fuccin-j.e. demonftrat lofephinum concordiam re-^onum praecipiens decretum, legi na-

^ & euangelicae elfe conforme. Pro-id explicatione legis illius naturalis

n diuinae : Cniad tibi non vis, alteri e feceris, atque dein pag. i f . concludit,

^idigenatum officia c &c. quae nobis uliis, exempli gratia, a graeci ritus

unitis, t'£/ Eelu. aut Aug. Confefioni Wfois negari nollemus, pariter iisdem

Hobis neganda non ejfe. „ Porro pa-^tapho XIX. fcribit: „ Apoftolicus rex °fier praeiuit exemplo; nos unanimi con-

(Vu Qb/que mora Jequamur praeeuntem : ( riJH Saluatoris nojlri praecepto : Quae-

vultis, ut faciant vobis homines, T^oj facite illis. „ . Matth. VII: 1 2 . J. Qeit etiam in medium elfatnm Chri-

Mattlu XXII. 37. & ait „ pojlulare id ni ipfum Saluatorem nojirum, qui hoc ^ d a t o , proximum diligendi ficut nof-

ipjos, primo illi mandato^ Deum Ju-j.-r °t*nia ailigendi fimile efje edixit, pro-^Jtoii i^ro exemplo ibi adiunSlo In. k?S §e Samariianum adduxit, tf^o-* JQei habebant pro haereticis. „ H i s 0llJnSit loca fcripturae A6V. X. 1. feqq-* vill. 26. feqq. & docet, iam primae.

h uam

I

.7/

' \l t

114 —O— —0—' uam ecclefiam Chriftianam illud Seruato-ris noftri praeceptum lolertiffime obie -ualfe, atque dein Seftione II. non me lutet, inquit, pias quidem, J debiles timidasque quasdam noftratn1

animulas ,illorum reduSltonem non joiu™ non Jperare , Jed etiam noftrorutn e Sr' tnio eccle/iae Romanae feduRionem metu' re. Kojiros ajunt, Jacros animarum riones non Jotum Juauiloquentia ( num plebejorum corda plerumque ente ) at inuentionis quoque , ac , vendi methodo, & ivfa eruditione ab H*. ueticae praejertim cjr Auguftanae ConjCJ fioni addiStis verbi diuini Miniftris n° uno gradu Juperari: indeque noftrorU peruerfionem prone confecuturam , cer

concludunt. § . 2 5 . Verum prohibita eofuH[ dem confeffionis utriusque Miniftris tate de religione Jua coram plebe n°J quidquam differendi, malum illud f* iierfionis, aut faltim proximum eitis f riculum amoliri, regi Apoftolico perfaL e f f e t ; fi id quidem nobis verbi diuin^

Jacrorum catholicorum Miniftris, cPy ' risque Chrifti fidelium paftoribus Mr' ctum non gignerety?ieg1igentiam nofir^ non aleret, plebisque in dogmatibus P' dei aecuratius inftituendae negletlum induceret. »>

S c

—©— Jfc —e— 115 Seftione 111. unionis inter diffidentes

Jneundae eonfilium profert.' Haec profe-c to omnia ledu dignillima funt. Nos vel ^narn excerpimus §. ut de reliquo labo-[e le^ores noftri iudicium ferre pof-?nt% 5» §. 31. Intellex-vms, quam f.luta-*•> ornnibus in religione diff.Uentibus Ciiri-

^nis ad tollendam illam logomachtam, ac jneundam in dogmatikus & difciplina ^onem proficuum foret c onfdium, quod ^diStae memoriae Jummum pontificem, Jtftentem XIV. coucepiffe * &? m }Ufnrfi morte praeuentus non fuiffet,fuij-^ deduSturum, a fide digno amico acce-^m. Nempe quatuor ille diuerfis in 1egnis indiSturns, Jeu rogaturus fuiffet *Ucilia. Duo quidem ab Belueticae llgujlanae Confeffoni addiSlts, quibus

yCe$ffent ceteri, quicunquae a Graeca La-ltlaque ecclefta diffentiunt. Duo igitur

r<jhqua a Graecis, Latinisque , celebran-fuiffent. E gremio uniuscuiusque ab

^Hbus in eo congregatis, tres erudi-3mi, piiffmique viri eligendi fuiffent,

cum plena potefiate de rebus dogma-Qc difciplinae diiudicandi, confiitu-

Wique mifft. Quidquid itaque hi duode-viyi^ quintum diuerfo ab illis quatuor

l?.c° celebrandum concilium generale con-^uentes, Jimul congregati JiatuiffenU il-

omne a reliquis quatuor conciliis * h 2 adio-

Jlf* —O— * —O— adeoquoe ab omnibus Chrifiianis fefUOl^ dum f w f f e t . „

Seftione IV. & V. legum concordtae in tebus ad religionem ipe6>antibus pofitarum originem detexit auttor. aeque omnia leftu digna furt. Memora' bilis eft canon Synodi Nitrienfis, de <]u° haec §. 44. fcribit: , , In Synodo Vt0t' cefana A. MCCCCLIJf. Nitriae in H^; garia fub Bipolito Efienfi S. R. E. dinali, Jrchiepijcopo Strigonienfi9 & ^ tonio eleSlo Epifcopo Aitrienfi congrc^' ta; fubinde vero a Paulo Abfemio fiL Epifcopo eleSto in commend. Epf0'^ patus Nitrienfis A. MI)LX. adauStfli.111] ter XFIII. cafus fub poena excommU^lCt}] tionis maioris prohibitos, duodecimo J1^ tuitur ; Si monachus vel Canonicus R e f f f laris aut Perjonatum vel Dignitatetn nens, leges vel phyftcam aiidiuerit. PeterJ1 Cap. XXXVI. f o l . 281.

Juuat adhuc proferre §. 55. „ W Jtntientcs a nobis, ]nc\uh,feje primis ' fiianis nos vtro ethnicis tyrannisque coW parant. Ideoque (inuitus profero) ?£ a Ckrifli doStrina ac injlitutis defecw? fe vero martyrium pati conchidunt. [ qua ratione accidat, magnurn illud liae htmen , Ludouicus Anton. Murat0_ rins in aureo juo 5 de Ingeniorum ^0'

dc"

—0— ^C t—o— 117 hratione, libro 1L Cap< XITT. indica-

0 vSi ergo rationales ones ijlcis in °uile nojlrum reducere volumns, ( Velle utique debemus ) nequaquam earum *Xclufione a confortio nojtro, per-wutione iilla, utpote ad edocendum anu

inepta , fed a Chrifto praefcriptis 1^diis , nempe praedicatione, doSlrina, be^uolentia ac beneficientia uti debemus.

5 6 . Alios yero his refponfis necdum V(rfuaJos audio regerentes cum irrifioney J'. harus hic a Romana Sede Dijfentien-y}1* patronus, rewi raram fuadet nobir, ylicet, ut in ciuitatem, in confortium no-wutn, — /foc m ouile, lupos rapaces Ifntittamus. — praeclarum fane cu-

ouium, ££ Reuerendijfuni £wligiofi]fimi viri,Paftores xelofijfimil durn ^rijlus Juos mittebat difcipulos faciebat-

difcipulos dicens: Euntes in orbem uni-Utrjum praedicateEuangelium omnicreatu-)(le'Marc.XVf. i f . iVww <77*0/? tyran-jSque ablegabat eos, ut tion credituros

wdio, vel fiammis tollant e medio ? • el fortaffe eos conftituebat orbis terreni Wice.r reSlores, ut illos bonis, digni-atli*us, officio &c. priuent, ac interdi-

h 3 caafc?

tiomint Ltwiinii Pritanii de ingenia-rwn moderatione in reli$ionis negotio. Ve netiii 1752.

118 —o— * —©— . fflftfc? atqtie iJUusmodi mediis perfequ^ tur, & quodam modo coqant, ut ph utpote mifrs , rdeoque veris Euang*1

praeconibus coece , auditam,car^ tamque fidei rationem credant ? NeqllLi' quam omnino: /fcflf wi^t /cwfc inter lupos. Pro his autem admirana metamorphoji in agnos ouesue conuertt^ dis, poli diuinam a fe traditam doctj1'^ nam ipfis exponendam, patientiam & ritatem velut qunedam conuerfionis inft'li menta illis commendau:.t, inculcanitq^-''

Settione VL nullos ex dUndeni^11' hsereticos e(Fe ex S.Au^uftino deducit fequentibus •• Finiamus,mc\mt §. 67. tanw nojtram mox interruptam refponfionl}

ipjum videlicet haereticum feu haerefi^ cham ab ip/i credentibus ajjecl is diftjngntn\ do cum Hipponenfi Epifcopo Mapio, Sloque /fuguJUno : Haereticum is (tfb' : utilitate credendi Cap, /.) m^? $. temporalis commodi, maximty principatusque fui gratia9 nouas ac y fas opiniones circa fidei doSlrinatn gignit, w/ feqnitur. Haeretico credentes, (epift.CLXTf. contra Manivff os. Relata Can. dixit Apoflolus &c. XX1' ' Quaeft. UL Cauf. XXIV.) a/ferit effe *>» qui fmtentiam, /MAW quamuis falfar>h 0

que peruerfam; nulla pertinaci animop^ te defendunt, praefertim quam non a

—-o— ^ — o-- 119 jtoc/a yfoa* praefumtionis pepererunt \ 'Cci a feduSiis aique in errorem lapfis pctperunt ; quaerunt autem cauta fo-"citudine veritatem, corrigi parati, CMJ» ^uenerint-. nequaquam funt inter hae-Hticos deputandi. Utraque hac Mci-^ doSloris Juguftini definitione Hae-rfttcum, Credentes explicante, at-

confiderata, collataque cum moder-Graeci Ritus non unitorunt atque

^heticae, ac Auguftanae Confefftoni ad-yftorum doFlrina & faSlis ; quisque phi-wphandi eorumque doSlrinae ac faSto-rUr* gnarusj leui meditatione, pronaque eWecutione deducet, w^we /toj',

haereticos ej]e.„ Sine numine auFtoris clare expofito, $ Zo-

ei ubi imprefius ejl: Ad Synodum Ang» & Helu. Conf. quae Budae & Peftini ce-lebratur. Auftore A. P. D. E. S. T. P . S. A. C. paginarum 15. in 8uo. min.

Eft carmen exiguum, quo anonymus non faltim in fynodo congregatis

^angelicis, verum omnibus Chrifti do6lri-^ n profitentibus, facras literas, ut nor-/?RItt,.ad quam unice, (exclufis prorfus P^citis hominum,) omnia fidei dogmata Jxaminaiida eifent, & tinquam unicum, i-

ei^que certiffimum verae inter chriftia-j108 concordi^e & unionis remedium, ma-0 r em in modum commendat.

EX

I2C —<J— * —o

E X H I S T O R I A . \

Neoptantae Belgradi, apnd Em* nuelem Iankouits : 2ib&ant>nm<j u5er bic ^er&twj ; ' un& ^d?tffale i)cr ferbtfc&en atfchen 9?a!ton ttt Dem 43u!taarn/ »on etttem ^umiar t f^ ; tyatiiist. Wit ctnem 2in&att<j berfeiDeit ^ bcrlie&enett ^rtfetWc,J' 1791. paginarum ai.appendix 96. in 8uo. min.

Cum voluptate legimus hunc? j-iam gentis Serbicae vel Rafciane in garia breu ;ter ac fine omni adulatione e ' narrantem Hbellum. Auftor eius, vir*? ex opufculo pa te t , doftus , & in patria verfatinmus, dilferit pr?mum gnum Seruiae feu Rafciae & Bofniae, prius, quam Hungari Pannoniam & vicfof. terras occuparunt, floruiife. Etiam tum? mox cum Hungaris, mox vero cum Graefi5» arttiori foedere iunfti elfent, ad A. M£CC ' XXXV usque, quo Bela II. coecus, regi3 3

pudHungaros dignitate fungebatur, fuos h*' bebant principes. Verum hoc ipfo temp0' re, utriusque regni proceres fafces prouifl: ciarum fuarum, regi Hungariae Belae,

quan-

— * - r - 0 — izt ^antnm vifu peflimus tantum ratione & ^nfilio optimus princeps erat, detulerunt. ,e(iuentibus temporibus multae nationis u

Jjrusque familiae coniunrtae ar&ius cum J * U n g a r i s , variis occafionibus, variis etiam ?ecaufis, maxime ob frequentesTurcarum jjruptiones, patriam fuam cum tutioribus J J ^ g a r o r u m fedibus permutarunM cum-vlrnjs autem, cum anno MDXXII. Bofnia, ^ e i n A. MDCCXXXIX. Seruia in Turco-

tranfiillet poteftatem quamplurimi, pcipue cum Patriarcha & MetropolitaAr-.nio Cfernouich commigrarunt in Hunga-

r!ani. Multi 1'edes fuas fixerunt in limi-l >s regni Hungariae, Croatiae item & ^Uoniae ; alii Budam, in infulam S. An-

Jaurinum , Agriam, &c. concelfe-

] Q.uod alii uniti, alii non uniti adpel-entur, repetendum eft a Photii patriachae

J : ° n f t a n t i n o p o l i t a n i temporibus , quibus j ^ t i eorum , qui Graeci ritus erant, pon-'.^em Romanum, retento priftino ritu, e-J c°pum oecumenicum agnouerunt, alii jer° patriarchae Conftantinopolitano ean-

tribuebant dignitatem. c Quod ad merita nationis huius Serbi-ta e feu Rafcianae , fub finem libelli fm-

expofita adtinet, omnino & nos cum otiiflimo libelli aurtore palam profitemur, QuUum uniuerfam patriam noftram his li-

mi- *

12i O— —8 — lnitum noftrorum ftrenuis cuftodibus * bere , & iam etiam celebri nationi nu de praemiis, quae ei Hungariae proce penultimis regni Comitiis contulerunt» mice congratulamur.

Sine nomine au^oris & loci ubi ^ prellus eft: Fel-fedizett Titok. 179"

Libello hoc confeflio cuiusdam nis, qui fefe Latomorum fodalitati a(fr>cljfl diu multumque ftnduit, eoque fine» u f . illamrecipi polfit, diuerfa fubiit tentaffl1"' neque tamen fcopo fuo potitus e ^ e n ^ tur. Scriptum hoc ineptiflimumfabellart1. j manenfem fapit; fpeciofus titulus narrat1? non refpondet; leftorem longa &tae°j< fa rerum inutilium enumeratione ga t , ignarumque eorum, quae promife.r.a. relinquit., Contemnendus etiam vel 1(1

auonymus audtor, quod fcortationem P re licita, nec ulla lege morali , fe<* ^ tum pofitiua & ciuili prohibita habeat, w trimonia rebus inditiereutibus adnumer

pag. 202. 213. & alia multa his fimil^ in

pudentiflime ftatuat.

—O*— X 0-r-EX HUMANIORIBIJS.

Absque nomiue loci &an&oris : 5QSar* nunijSfc&rei&en etneS unaarifcfcen <pa* trtoten, t»en t»er roirtttdje Suftanb Sranfreicb^ feitte^ $aterlatii>£tt>e$cit in 35efnrantg fe$et, an aiie fonjoi)! $rote|hmtifc&e al$ ftatbolifcfce l'an> l)e^rCtl>er. 1790. pag. 23.

h Sincero fcripfit haec animo anonymus 1 auftor, ut ex opufculo adparet, . ^ionis Romano - Catholicae, qui a-^aduertens, quam exitiales fint Galli-

j ^ e nationis aufus, & qui infortuuiorum t°rum fontes, populares fuos candide hor-t l?r9 ut contemtis pacis publicae turba-

r)bus, & fcriptis fa&isque religionis em-J^arum, religionis fuae fmt ftudioiiifimi; c tenditque fimul hanc eife, fi conftanter /JePofitis praeiudicis eam proiiteamur, r^nis felicitatis populorum, imo fingulo-f ni hominum fundamentum. Si ex opu-LU1° nonnullae exaggerationes nimiae, & t °Pportunaeexclamationes atque fphalma-

^eifent grammatica, multo auidius gra-Usque a viris etiam do(5tis iethim fuilfet

ffd quidem &nuuc apud plebem magnae Miltatis eife poteft.

Ha-

lt\ »— — . Halis, ap. Francke, & Bispmlc: ©tt*

luunfdE) art Die $mtftaittif<i*UttJ{' tiftie Watiort, iu t>er t>oit feoP^9

I>eir, t>oit £>. 3ofep& Sc&n&art, iibenbeit 21 r j t in aueMtfiftitt ' geburtig au$ «Hafettau m 1791. paginarum 31»

Permultum omnino debent Hun£? euangelici confeTionis utriusque glor10.' memoriae Leopoldo IT. R o m a n o r u m ' peratori ac regi fuo optimo, qui rem teftantium in comitiis regni dubio celfu attam, m u l t i s v o t i s e x p e t i t a ben refolutione fua, ex fententia o m n i u m j-publicae hungaricae ciuium, nonnull° ^ exceperis, faluaait. Hoc infigni beflf"^, Hungaris euangelicis praeftito eXCl^e(J' Lenhardtius popularis nofter, nunc » e linburgi iu Saxonh fuperiore meajc doftor, fefe tradtatulo huic, feu cp*1

ad populares fuos exarandae acciu<e. qua his de reftitutione priftinarum c ^ publicum reiigionis exercitium iurium^ animo gratulatur, Eiegantilfime ^ ^ inter exponit,libertatem Veligionis, nis iisdemque naturalibus innixam . iuribas^ eam dignitati religionis, atqlie ^ fupremi numinis voluntati, nobis, Pel

njflo creatas ac in facris literis r e u e l a t a e , o m

Pf

—C— * —O— ^Pondere; efTe fontem omnis liberalio-e

J. ln rebus ad religionem fpedtantibus fci-|j.l,?e> atque fundamentum omnis mora-

tis inter homines, ac concordiae religio-^ oi^nium, & felicitatis pubiicae. Iu-rV ea3 <]liae Pag. 18. occurrunt excerpe-L " SKeligtonSfrep&eit, tft i)ie eittjuie

g t c / mtt) unberftejifcare a u e U e t>er Jfitt/ terienigen $oIeran$, irelcfce t)cn P t y n / u«t> t>en QBoblllanD t>er © o l f e r $ W e t , uni) teren ^ a n c i e l / mtt feer

unt) ©lucffelififeit t>er 9?artonen, 5 ^unf le , auc 5fiBifTenfcf)aften, aUe ffen t)erf(fteu(tt.

tn etnem ^ t a a t e alle Ui i tertHnen / fJ(&ft'c&t auf Oveltgion fret; ftnt>, fu I?alt> L / r / mie t>er ant>ere/ t>at> ^ietc6c iKedtjt J ' feinen (&Iaufcen freo su mdl;len/ frep ft^eimen/frct) cu^utiben fo f»alt> effnett J / I l e &er$eit aud; ber geint>feltjjften, b S ^ n t t>er (^turm ifcrer $ett>enfctaft

«ntoernmiMtcfcen 5Btt>erftani) iiemtlo C .?ort>en tft/ t>en &crnunfti<jen ©run# C f fcuttwnfl ^cnfc fcen l i ek , t)tc

t>cmenM>!)ett treten tamt un t>ie ©telte i)er rotlbett 3tur>

CS; i l8e!i/uni> fo breitet fich ijemetnfctar> ^Wfcunq mtt ij)rem Jimmitfcten (&tioU

lie/ ftttt bcrit Rrieten , mtt tu 9)?enfcl;eu> K * ' uut> aUen ?irten ber l'cfelt(jent>frei! 8ent>cn UUx t > c n € t a a t unDunrt)

iur

ItS .—O— * — 0— fur Surftett unD Untcrt&aneu eine g flie§cnDe aueUc bcr Ofu&e, unD *er menfteu ©lucffeligfett. fl{

Permultum etiam nobis placuer^ ea , quae opportuno loco pag. a6.app° ta funt. Ita vero auftor nofter ^F1.^, IKuijjett baniacfe/ Dafj t)ie protclj^11

fc()e a&tiftenj)ctt m U n g a t n , i&rcn r w Uid)cn 33rul)erii e&rtt>urt>ifl tvcrbe/ unP L iJcnten (gic/ t>a» nie Durcj) rcW|, ^ef)rmcinuuijcn/ foitDeru alieiu fcurct) ' jenitje $uacnt> gefd)ej)eu Eaun, wdtf* . L S t i f t e r t>e$ G&nftent&UfflS irt Ut * lat btiit / m Dem «ej lreben fe$te/W^ Sreue vqegeu beu £Ke<jenten / b u r c & ^ * fenbafti i i f«t im &aitDel uuD sffianftel, WJJ SnDutfrte uttD 5ttbettfamfett tnt feaupij^., unD tmraerlic&en Vebeti/ Duicfc ^ f f i , tt(jfeit ge<jch 5eburftige g w i t m e n w . j u . f . w. &mcinmftli$t $u beforDcrn. — (Sr&e&en ^ i e fidb Df f i nte Durdf) Dte erfcaltcne greufteit u

rtj i()re «ruDer, Dte fat(oIif4eit W t f ^ V fuctcu @te tbnen Durd; iUDorfomcnDc ^ ' lamtcit, ^crtrdijltdjrett, u n D ^ c & ^ fctt gefdllttj 3u fepn*

' Pragae : XXowd &Ottctvc pvO i^?6*. t>dic a ^ofpofcynt, rej pro ietdbtu , aneb mclmi pvofp^ narccn j , Itcvtl ttowit

w

—O— 5fc —c— 1»7 cae fmet?o 3trr>otrt fTuiffn? $tiv

t f t i , a n> be3prcno|ii cfle fmdjo ^Ogjti mu$e. pagiuarum. 32.

^ Auftor huius exigui libelli, quantum ?f

bls conftat, eft max. reueren. v i r , ^Phaiius Lefchka, ecclefiarum euange-^riim in Bohemia Superintendens, qui fan!*n-te 110110 a l i n o patribus & matribus 0 jjias 5 nec non liberis & familiae hoc Mculo volebat gratificari. Concredide-

L clarifiimo Krumerio Pragae impri-J n ^um, fub titulo : // PToiroi:ocfT| Snv „ 11 hanc infcriptionem, cum „ Vtcvca °ttct:ye // nefcimus quibus de caufis per-Utaujt- Libellus fcopo, quemfibi auftor

^°Pofuerat, eft bene accommodatus; k **iguus licet fit, pleraque tamen pa-j i11 & matrum familias, liberorum item

^Uiliae ofiicia, in eodem expofita, & lo-$.jcripturae facrae illuftrata inueneris. ^ibendi genus eft terfum , & bene fla-J ^ » Nos, dum liulli dubitamus, quin luib ^occe 11011 fine utilitate ab iis, te Us deftinatum eft, legatur, plurimum

audiorem ad maiora fufcipienda prouocamus.

RES-

128 —e—- * —3— R E S P O N S A

ad recenfiones priores, cum nouis cefl

forum obferuationibusi

Refponfio ad recenfionem verfionis s'au.lCJ(

hymnorum Gellertianorum. Vid. voi#

Trimellr. II . pag. fcQ. feqq^

S e n e u o l i horurn Annalium Ledtores, cree3e

haud molefte ferent, me cenfori veriionis 111

hymnorum Gellertianorum, hic loci in mei defenfionem, aut certe exciifafl0".3; opponere. Non abutar ego lectorum patien # verum, quam fieri potelt, breuiflime, 4 commemoranda habeo, proferam

Triplicis generis errores Cenfor in yer $ tte mea culpat, orthographicos, rhythmlC°s j , defe6tum metri. (t)uod ad orthographiam tinet , in ipfo iam titulo monet cenfor y * b«myi ,, <3c non „ «Fafreitw „ fcribendum . r j fe. Ego vero nunc quoque affirmo, pofte ^ modo fcribi debere, quia vox haec in 6taCju & latino idiomate mutationem literae // 1 "efo „ v r haud requirit, utpote quae e mllT1 ^ ancipitum eft, tic in quibusdam verbis i , in aliis cum „ y „ iimgitur ; e. gr. Jt»11

fi0 m ? / nos, mi, mihi, myi*fo * &c. Al ia eft r ^ vocum peregYinlrum, in quibus mutat ionem ^^ cali-jm natura praecedentis confonantis lat, ut : ^yjfpanya/ 6ycyiia/&c. Ue

- Ref t ius my&fo ( feu mcyJ)fo bohemis) lexicon Fw I. Tomzae. r„fis,

«Nota cenl°r

—o— * —o—

f f f s V 0 C Rhn , is , quae cenfor corrigit, id per-fCr-U|? fibi habeant leftores, eorum erroneam r e ^ t l o n e n i maiori ex parte typothetae aut cor-e 0ri> non vero mihi imputandam ef le ,

»iifC voinny, obile, tr$baf, de quibusdam i n «tramque partem difputari pofle, quo,

iu '"j ^ / vocefelc, n«|fj , referenda funt. Multi ^ '"ello meo dantur errores typographici com-^ moratis longe turpiores , quos nemo aequus eti

r e i typographicae gnarus mihi tr ibuet; fecus hF^1 • e r r o r e s horum Annalium typographici,

toribus libelli imputari deberent. f. de rhythmis monet cenfor, ad ea f ^ n t i a repono; B. Dolefchalius in fua pro-

Ia plus poftulat , quam ipfe praeftare potuit. I ePerio in Funebrali apud nos ulitato nonnul-fQ

s. cantilenas ab hoc viro elaboratas- Si cen-^ h b e t j euoluat eaih j quae incipit. tfh^y

j iwot cforoeFa, &c. hic reperiet rhy-W° s »equerites : ffonaf/ t r $ a f ; C»ofonaf, bogo*

wed?af, Fonaf; Bofcu, pradju } scmi, it i e n , / ^ pluribus exemplis often-

fc .^olefchalius, facilius efl'e praecepta prae-m e r e > quam iis ex affe obfequi. Cenfori fe

e° itidem coirimendo aliquot hymnos ex alio jj^one in slauicum vertendos, tuin fine du-

^nignior erit in vitiis rhythmicis caftigan-dpk^ 4 u a e t a m f e r i ° cenfores animaduertere , 5e re putat. Ue B. Gellerto fcribit Cenfor, ^ ^ellertus certe nunquam non harmoniae vel

atum fyllabarum ( monofyllaba & his iimilia f u n t i l l a fimilia? e x e epe r i s ) fo-

^J:i>ume ftuduit, nec facile eum ab hac re-a aberrafle deprehenderis „ Kquidem viro

par0niparabili Gellerto nihil detraitum velim;

gerCpnt tamen mihi beati manes eius, me a ^ore m eo coadtum, rhythmos quosdam e*

i fcy-

130 —c— —o— hjmnis eius germanicis commemoraturam qui Cenfori meo vix funt placituri. £• SBevllnnb, gefnnbt^ jiigcfcbicft, bcgliicft: bcnhcity ecl tgfci t ; ©cbct, D«rfcf>m5f)t j ' 3 * e t e b f a m f e i t ; ^ovmberiigfeit, befreut; oii5unCP*iJ erlu*bcn. Hi rhythmi ex tribus primis ny"1

Gellertianis excerpti funt ; in reliquis fa c l l t , l i n miles reperiet Cenfor meus, li attentius e0S j,,! lulhauerit. H i s tamen o p e r i G e l l e r t i a n o I11

apud eos decedit, qui rem umbrae p f a e cj.

norunt. Ipfe B. Gellertus verbis a Cenloi;e

t a t i s innuit, r h y t h m i s bene fonantibus dift10"^ praeftantiores anteponendas efl'e, dum utruflJ'l • obtineri nequit; quod imprimis in verlione

debere, quuque, qui fimile quid tentauit» • c i lQ, peripefturus e f t . In hymno illo : // ^ < $ o t t / u t i f t ntcbt c iuf meinen ftiatl) ,, tantum P^ fe«51o defudaui, ut primam ilrophain diue . modis verterim , neque tamen obtinere ut d: rhythmus bonus eilet, & nulla notio" lertiana in-'verfione periret. Multum c«i"te - s libi deuinciet"Cenfor meus, li ltrophae bu,

aj verlionein , mea & quoad rem ipiam , rhythmum piaeltantiorem, mihi lubmiferit> Annalibus his inferi curauerit. C o n l i d e r e c for meus _id etiam, quod verba i n o n o i y U * ^ germanico fennone reperiantur, quae apuil ^ non alias, q u a m per pollyfyllaba r e d d i _ P fun t ; tumque videbit, quanta fit verlionis cae , & etiain quoad r h y t h m o s p e r f e f t a e ^ ficultas. Hic l o c i haec adhuc addo , i n t e l ' c r* nendum non aeque turpes & ingratos adpar rhythmos. J

0 LJe metro pauca dicenda habeo.

in nullo libro cantionnm metrum quoad y ' barum quantitatetn obferuatum f i t , nec d

tionem quidpiam adiuuet; nolui i u g o non

— o - * —o— i 3 t

ffi^0' & a l i i s <lu0<llie " ^ e f t o memet tio 1 9 u a m ** Horatium in metri ohferua-

ne aflecutus fuiflem. Non quaefiui laudem |j°etae; verum Gellerti hymnos tamdiu a no-llt

ls. negleftos in ufum eorum, qui eis uti vo-de

6rint > pro viribus in slauicum idioma red-fa

re ktegi Promiflo meo, quo me in prae-jrjwncnla libelli fub conditione obftrinxeram,

t i s f a c e r e ftudebam in Scheinnicienli editione l^niici cantionum libri , verum praeiudicia

impediuerunt, quominus talis , qualem .quidam mihi coniunftiflimi una mecum o-bs

ihi ^ a n t , prodierit editio. Si Cenfor meus per ^11 ignotas connexiones fuas id efficere potue-b ' ut nouus libef cantionum slauicus in qui-N a m faltem ecclefiis maioribus recipiatur t typographus de reftitutione expenfarum fe-U^s reddatur; denuo polliceor, me cum a-^ viris ad opus tale fufcipienduin pronis, lu-,l?llter in eo elaboraturum efle, ut natio nollra 0 u°nica libruin cantionum obtineat, in quem

r.^nii ex germanicis recentibus cantionum Ji-ls clelefti hymni transferantur. Polliceor qucf-

H in folatium D. Cenforis , me conliJia eius en«i cafum, li fnpra memoratas conditio-impleuerit, aequi bonique confulturum ,

Hj nesque vires meas intenfurum efle, ut hyin-n,, a nie in futurum vertendi aut componendi, tit

a'n paucjflimis, oculos Cenforis offendai^r l ls rhythmicis.

Samuel Csernyanjthy.

i 8 iSfouat

3gt —O— ^ — O—

Nouae obferuationes cenforis.

P e r g r a t u m nobis e f t , amicum v e n e r a n d i Cs nyanjzkii ad recenfionem noftram re^Ponj3ti Speramus ( nim fore, ut ex re uberius dilucl° ^ veritas mtlius pateat, atque eruditis hii<-*e

fputationibus, res literaria apud Slauos Bohei que non mediocriter adiuuetur. r ^

Quod ad vocem 2fFaJ>emvi adtinet, 1" maticae Dolefchalianae pag. 7. obf. Vl« ie<l fr tia legimus: Durae vel naturales Confon^ j cuntur tunc, quavdo naturali, atque latinos ufitato Jvno efferuntur , & td\eS • omnes ; „ atque adeo etiam litera rtl ca & ciuitate latina donata voce A c ^ . ^ Si itaque vocem hanc peregrinam prom»nC^ej velis, eam ore peregriuo efFeras , atque * poft m/ y fcribas necefle eft. Ita poft c

u|,i ionas in vocabulis graecis atque latinis: haec slauicis redduntur literis , in opthn1* $ itoribus y fcribitur tametfi in iisdem v°c

tp(r graeci atque latini faltim 1 fcripferunt» u

te : £y | iorya, tfryue, «Iccy<inut>, er« bcOyAtt, mylcva^ce, &c. Poft m faepe «un

t $ etiarn i fcribi bene nouimus ; idem adm l tU ^ tera b ; f, p, & vo : fed haec de vocib»s ^ gine vere bohemis vel slauis, vel etiam mica ac slauica ciuitate donatis intelligcn^ep. eft. Habet tamen & pro fua f e n t e n t i a , ^ ( sernyanizky, au61oritates q u a m p l u r i m a s . ^ lerum & Iham & Tomza in le^icis j «lemiam vernaculo ferinone, wyfoia

fc, * ^ malunt : atque adeo praeflitiflet fcriberi

^ ^ • ' P f f e ^rvfofc fftolc rcircf. Si tamen vo-academia ciuitate slauica donare velis ;

I r° & nos ad id accedimus , ut poft m hic 1 l \fcribatur.

^ Krrores typographicos omnino non au&o-w fc ^ypothetae imputamus. Et de vocibus, p j . ' naff» i n utramque partem dif.

pofle, ultro venerando au6lori largimur. a rum auftoritatem hac in re probatorum au-c r

fUm magis, quain aliorum fectandara effe

Os us* I a m v e r o ** Huffus, I . A. Comeni-jjl' A. D. Weleslauinus & alii , ex recentio-«J» Tham, Tomza aliique probati au&ores v j non cyrFew , wefcle non treefclc , ndiTi

ififfi non wafTi in accufatiuo, fcribunt. Vid. l orthographiam P. Stayeri fub titulo : tOy. ^ c bobry ^pufob/ #af fema fcobre po ceff«J»

fl a t if lnaurt; t r P ra je 1663. f,,j, Ad quaertionem ven. Ci. quae fint mono-Ujjjaois fimilia? refpondemus, monofyllabis li-j} es efie fyllabas poftremas vocum, quae con-»r ex diphtongis, aut pluribus confonis, ex. tu ar9Cbrac6t, ultimae fyllabae refpondet fatis t J a n t e r monofyllabon, 3Ra<f)t ; jWtcbrigfeit/ J D e » t ; (gefd)lecf)«, pofterior fyllaba iiinilis e(l fht:Q°ryllabo ffttecfetS ; 5in|letnt6, QtwiK i t>er. HitKft ' Suoerlicht; cerfagt, iugefagt; erwirbft ; C i v 5D?iffftt)flt, SHntI>; £ob, Scbaotf*; Ban! , Oeii 8» & fimilia. Haec exempla oinnia ex <Xe

t 0 f u n t defumta. Huc vero fpeftant etiam per ven. Cs. in refponfione fua ad re-

ul n em noftram in medium addufta & fex-ta alia, quae nos iinprobare nequimus, nec

|trfr°bauimus. Nihilominus tamen, quod Gel->6h V e l Uolefchalius nonnunquam peccauer i t ,

^faudi au&oris frequentes rhythmicos erro-i 2 Te*

234 — ' * — ci.— tes nequaqnam excufat. Non eniin ea, mala, fed quae bona in viris do&is depreben-diinus , nos imitari oportet.

Difficile eire , fcire fenfum auaoris cum-primis poetae vernaculo adfequi fermone,id® que, quod ille protulit, bono verfu ad amu'11

efferre, etiam clarum e(t, Superari tamen ' funt difficultates hae diligenti poetarum boa ' morum l e f t i o n e , frequentibus exercitat ionib 1 1 ' multo ac indefeflb labore. Libet vero ven. * ' ftori nos prouocare, ut nos, cuin aliorum fc r lf f

recenfere audeainus, aliquid perfeftioris in J'a' cem proferamus. Equidem praefentimus, n®c. nobis quidpiam ex omni parte perfefti p r 0 Cif fci pofle. Ne tamen officio amici defimus,vl

hic translationis noflrrae exhibemus fpecii8e ' Eft fabella Gellerti, Damoetas & Phyllis pag- 5*' x* tomi operum eius Lipliae 1769 editoruin»

a SoUi* .

gtj bdmtio tfiofctf B0 5nUt$ ftoau mifau 1«fabicfau, Sftei gen f« fearmo jatrobtf 9lc gtn gebttu Jdbaf ^ttbicfti. Cfitf mne, r fa , buffe ma mifa!

profba barentnd bnfa. Sme pentle,* reFf; teU tobi b«m,

fid i)Dton> feiu t) cetatt, Gtn

* ttentle, gen. fetn. Slauis nonnullis, liicitur. Pofterius in lexicis non reperimuS'

Gen |Ij6 mt/ co| &a»Dtto l>fcbdtttr gebno oolibeni b<itt-

5i>UiiS gtm ftoait cfttodfu totbatod/ ^ej ge opft naipet bami.

^otom beranfa Wfnfbo, ^neb bma ba befet bdtt fTjbtC, 5) cef^o ftdba ftotf)o ®t baroioati tjotomp br»f. ©<if brabi faupa l ne| \> ta 3ltc nemu|; neb gt jamitd

J)am<t wOecFcn rojpalettq , Saflii rojbtf/ teff, bubec obpornd? Slu necbcp bot poljbemj £)b tebe ntfbp, bcerfo btoorttd. £> nebog fe, reffa tta to; £) neftane fc nifbt) to-

5nllt« fe fmege : on fmtttn^ * on>ct)m jafxtnbenp iagjutaf. S>«m*ta$ tento (Towtttn -Drul)*()o bne fobi pobrjntaf. 5B tom ndljobau ^nlliS mifd ©&auc9 pci n?m fe ffatoifa.

Waf gfan ofla <*eTio mtfd <&af certoend ! mfumtfa f fobf/ ^tjfabocf) « poljbifa/ *lle ten ify ttofig pei pfi tobc» 3B tom gbe, nej |ai poffogectj, $rem»fflefa o t* tokt).

tctfrdf fe 5t>Ut* ot)Kbd SBSfoftteb m> fe fwfbfu bogl/ ^elfa t)f«bj / fort^ Mcbd

bli$ priffawptf gij fe ftrogj. / blebi, to<bncf)d tjje.

O btoa froft) gij gell bljje. 91 tu miW bjt* Ooqj,

5JeJ[ prebce fielftl f« obdtod.

136 — * — 3cf> tte, gt| gcft po twffem bogt

mu ttv< po!jb«nj bdtod. . 51 gbe, ob^bo^tc fe *ptt , •

3bdli| neproc^ttf t)am<t. &at fTab« gefT poljbetti,

©af fTabN tuifomitjfu cttrtmu! 5In gbe bej problenj ©Pfltfem a febna fobi f ngmw epjc^bo ftotfjo ?}?ifet)o f jbafa { frbce ceftfoo.

bobr£ pojor nebaf«, JReb at) 5>am*ta* fe probubtf.

mt gt(!jf fna «epfdfa, S3fjmac|e gelft? f nj promfutvtf. €o fi> a!e ocinifa/

ft» mtte je fna jbubtfa. 9l<b ntc fem tteoctnifo,

JDbporcfbifa $uttti tfenttt, £>en fettt fe i 93e(fem batotfa, ©en fem prtbfebfa f ftabu ttt><mu. 5Znt| muj' bof dtmafa $ tobo, ^aftprem 6$t a (pat mnobo.

9J?e<uttm toffaF co to mn? bdj, «P?ol)!be« mne j ferru poljbttt ? 5Ic6 ne taf mtfd, ti> tttn? matf

muf$ef mffecfo japfatitt. 3B tom ja gebno bej pcoffenj S a f a befet poljbenj.

Metrom deuotionem haud adiuitare, * t r i t ' rtndo Cs credere non polTumus, Numero ceV te fyllabarum poetico gaudent omnia na Gellertiana, non fecus ac carmina ommu^ bonorum poetarum germanicorum, quod^ P 1^ cul dubio & ven. interpes Cs. probe obfe*"^ uit , Si porro contulerit auftor verfionern r '

xcvir . ci. c x m . c x i v . CXVTT. "dozerianam accurate ad metrum elaboratara,

. m aliis verfionibus ; fuauitatem profeiVo Nu-°2erianorum carminum ultro fponteque collau-

praeceteris. Quod ad nos adtinet, liben-.nime quidem etiam ad metrum, Gellerti fa-

e,|am interpretati fuiflemus, fi nobis plus fup« P^tiiflet temporis. Quod fi tamen Deus diu-'•rniorem nobis vitam largitus fuerit : in id ^laborabimus, ut hac in re lucubrationibus

r°"ris, c u m alii, qui nobifcum in eandem eunt nte»itiam, r e i literariae proiimus.

Praeterea boni exempli caufa adiungimus J?gantifrimam verfionem viri adm. reuerendi ^hailis Injlitoris MoJJ*otzii, hymni Geller-

3cfug iebt/ mu tym aud> tct». *

Jttv fief* «8« « «jt» ^tofbncf) fe fmrtt mte tdt i* SBmruMo gtftf mjm, 3!e mt jiro&t |aiJ narorit j , 21 me t{fo vromiuj : t o flefl m* poteffenj.

©ejjtf Jj» gefl, gfa fymem SJebe iemf tmeru toffebo ; « nfmu fe fid boffnnem, Sbpj mne mjfcjf^ i brobu mfljo: €o fljbif/ to uejmenj: to fleft mi poteffenj!

©eJjS Jito gell / pr cf>ncf» m«f $ro brjcfj opabnauf vo jaufdn) ?

* Vid. pjfne i>ud>otrtti Ftietc (FiftFa ftfanow» ttotre try&Awi fJrjc M. Inftitoris Mof I

f°tzy. 1787.

138 —O— 25uf) tt> geft mfict pf j tef , Ctt m(T<»t ctttjcom p»f<ittj.

Iirjcbu obpujttfttj : Xo geft me pot?<Tcnj!

©cjjo jiiv qetf, be{ ttlfyo n>Jctt5 mufyf n t r j t t ;

91 proto f fTttjbe gcf)o mug jttoot pofoeti t i ,

5® cem, je on mne opetottj. £ o geft m* i>otf)T<ttt.

jtn> geft/ ob tttf)» 3Int itwot, ant fmrt mtte/ 9lnt moc fto?ta wfTcbo, 9(nt &<Sbef tteobtrftnc, ?Int |abtt^ (rtootenj : I » aert p.ot?fTenj'

©ejjS jtt» aeft, a ta ! gt{ 5®efel< ntol)u omrjtt; Web mtte ffr j fmrt mua ^ejjtf,

Jtroota racj n>,£tt: 5® tom gfern »be$»eccn$. to gefl me potJffenj.

Videamus porro Iaborem clariflimi Cr*1**' rii Bohetni / eil translatio fabellae Geller t ia" nae : 2Der Xanjbar, nuncupatae.

eben neb»?b, genj U i b f a u ^ © tancem jtiotP toobtce, 5Pnbrett) fe gaf $ ruFo fTauf)ij ©fef fpatfit fio^ robice, 91 cb«f fc i ntmi j'in>ttt,

ottt ftoobobn^it bgti. SJebtoebi, gaf ndbfc jroebj gtj macef boma ge|t ,

——o —" ( — £ l e ftoe pardb» nebrofbj €tmlt mu tttelfnu tef t , © rabotfj gec? mjtagjce,

po lefe tveDffctejce. 3)?aceE pvt fcfrfijce tie&nrtbrt

©tnij bdno 6ufo IjejTo, 3ibo fe mno|(!tt)i faufebu,

vrdtef br^o ieffla, Sacaf f r a M recnoioati/

ffutfi) totipramonjatt, €o mcni^cf) Fragtndcf) jfttfpf

5) gaf gicf> mnohe jdjobif, 3mfdfft gaf taneomatt mt t f r f , 51 gaft) tn?f JO tont pobjf,

gafa" roifotf to tom c$ttf, k tu fe f)neb tance cfwtif.

t a f jlicni po volfTii cfjobif, Jancttge na bto5cf> ttobau, ©afo fbt>j geg roobtc tDobtf-. tyrdtelfhoo paf fe i mnot)au Stojfoffi na ttJg bjtoafo, SDttojc fe gemtt ttemdfo,

tafotoau obratnoftt £)bbaren geft m ftoint t i f e : 91 tn ^neb & melfau cbtiioofff §) nefterj prdtele To omettj prubotoalt, tyfjlij fe ale flfnmalt.

9}ebo ant tta btrccfc uotjau OJemoblt tojburu fiatt , t j m m*n? nofu tafotoau, $ a f macef tancotoatt t a f mnob^ » tanefnjfft «<f» $abf jnaf, gaf nobutfc mfcfi.

3)?acef fe »tobo rabotoaf 51 prjtomnfmu mnoif ta j

— * —e— ri t t t fttajHfflt »fa*otoaf ©me om?f funfTt r(fm| /

beien>?feho nabdni Sanecnjf pabf m

25fftcFnt fenan rojbnemalt „ Tt) bfuodfu cftceS bgtt. S}?aubreof]rj nc| m\),, taf nt>a!t, „ 3J?uJeef bo cecta gjtt „ VI taf rmaft/ a geg pra l t / % f)o ob febe jaljnali.

6fuffha!)btto(l ajpftfobttoff omjfem oitteina ;

3iie {jnt mftffi ntasj tu cfnoft, t o f gefl pratoba flutecnd, Xjm pojornJgffjm f)lc» b p t i , © nj fe ntfb» necbfaubitt.

®$ce to ta!< praroba Qtff, ge tobf Fr4tfi)m eafem O b Itbj bdna bube ce|l (iRc frbcem genont l>fafem ) Stbt>{ troau bbttofl fpatfotoati 55ubau a mocfjmafomatt.

5ile co pfa tno? netocc nic! Webo s tto< spufobnofit. !Re$pfifobnoftt na ttf$e 31 ? tomu ndrfii boftt

Jdmtfl br jo « a p f o b j ; taf ttod ctnofl |te pocfcobj»

—o— —o— 141 Ad Recenfentem, qui R. D . Francifci Tren.

tfchanjiky panegyricum in Leopoldum I I . vol. I . Tom. I I . Annalium £ccl. p a g -95. feqq. recenfuit, monitum ainicum.

b, ^ecenfens fcripti huius , poftquam illud quam er«it laude dignatus ef t , 1'ubiungit : „ Ceterum

0 llt? eft , quod in precatione— excipimus , ratto quippe pro mortuis, quae principiis e-

.angelicae do&rinae repugnat : 93erf(are 0 ©ott Ul«en lafetlm— amfeten, u. f. tc. j. 1. Non videtur Recenfens plures eiusmo-

1 formulas precurn funebrium in Ecclefiis e-llangelicis ulitatarum legifle : alias non fuillet mi-ptlls periodum hanc in formula precis Tren-c,1anfzkianae. In agendis Viennenfis Confilto-

J1 A. C. pag. 271. in limili formula haec ex-(Unt : " *ae (fiO n u n u n t e c i5glncm ©d)trm S?«t titben, fetnen ( tb ten) ©eiH ber §reube be« f^tneld jeniefien, unb fetnen (tfyren) Jeib, atti v"Q9e ber tjerrlicften ^rfcfietnung 3 . t>erfl5rt autf

t , n ©rabe Ijetoor gefyen. ,. 2. Et quid aliud hoc eft , quam comtnune lud! molliter olla cubent ? Apud Slauos fere

nefas eft mentionem mortui iniiciere, quin .Vlll8o addatur ; Deus ei tribuat vitam ae-•ernam. Ktiam cantilena in Tranofcio edit.

A. 1741. pag- 931, v- Vlu gtj my k 0 fctowegme; 21 bufft porucntc v. 3.

fp i j «3 tobe y toffcm S u b trffat i ro$t&$* ' fc. idem dicit.

1 3. Non ergo eft inufitatnm tale votum, qua-e formula precis Trentclchanfzkiana continet j.ec illud eft oratio pro mortuo, verum expref-j [} certilCniae f p e i , id Deum fatturum, quod

1 beni^nis eius paternis promiflis propterChri-ftutn

14« —o— * — ©— ihim fieri optamus. Ceterum id uniuerfim f"3* dendum eft, ab fimilibus abftinendum efle , n e

plebs imprimis eisdem in errorem inducatui» Scribebam in Montanis 4. Sept- 1793.

Refponfum Cenforis.

i l d amicum anonymi monitum nihil habem^ quod iu contrarium dicamus ; quin potius ducimus in medium verbaf Apologiae Aug11

nae Confeflionis Cap. XI I . JJe v0cat>% mijjae. §. 7. „ Nec Graecus Canon *&>'jJi oblationem tanquam Jatisfattionem pro mor't quia applicat eam pariter beatis omnibus • triarchis, Frophetis, Apojlolis. Apparet ^ tur f Graecos, tanquam gratiarum acitul L

efferre. [U Quod vero nllegant aduerjarii, ^atf

tie oblatione pro mortuis, Jcimus v-eterts ^ qui de oratione pro mortuis , quam nos prohibemus * Jtd applicationem coenae ^ mini pro mortuis, ex opere operato iMf, bamus.

* Quatenus Deo gratias pro ipfis in ^o^ ufque ad mortem confirmatis, inque c

leftia translatis gaudia agnnus, De«»1(i ut aetei nam ipiis requiem, beataiuQ refurreftionem, nobisque beatam largiatur, oramus. Confer tamen hlC ^ ftram de oblatione veterum Eucharift.

nota Chr. Matth, edi.ione librorum ly in

licor. l ubinfi* :73°*

—O— * — o— 143 Res itaque in faluo eft: & nos non pa-

m nobis gratul amur, anonymum hac de re eruis perquiren di, nobis praebuille occafionem.

V I I . L'EMOR A B I L I O R E S E V E N T U S -

I . Plaufus XVI. oppidorum Scepufien-

fiura quibus Francifco II. regi fuo optumo ac cundiis Auftriacis terris, principem Laeredem, Ferdmanditm Carolum? falua Augufta matre , Maria Therefia Carolina l iatum,

• pie gratulantur. $ #

.Plaudite. patriae. ciues. Kegali. thalamo.

quique. acerbaj. fudiflis. lacrymas. LEO- _

* Titulus fcripti huius ftilo lapidari concin-nati integer hic eft : Plaufus vot iui , quum Suguftiflimo & potentiilimo principi, Fran-c*Jco II. Romanorum imperatori gloriolo, Hungariae Bohemiaeque regi apoliolico rel. tot regnorum ac prouinciarum princeps haeres, terdinandus Caroluj, fortunatiflimis aufpiciis, d i e X I X . Apr . A. MDCCXCIH. eliet natus : die vero V. lntnlisMaii, inclyta *egia XVI, oppidoii m prouincia in Scepuiio,

111 e-

144 * —1

LEOPOLDO. CAESARUM. OPTIM 0 rebus. huinanis. regnisque. inopina. morte. iubrepto.

edite. nunc. plaufus. hilares. & feftinos.

Eiiim. quod. publicis. patriae. votis. exoptabanni*'

id. FRANCISCUS. II. caefar. diuino. munere.

nunc. iam. obtinuit. MARIA. THERESIA. CAROLINA-

augufti. caefaris. augufta. thalami. fceptrique. confof5,

noftri. feculi. decus, auguftum. filium.

FERDINANDUM. CAROLUM. principem. haeredem.

majorum. decoribus. fulgentiffimuO1' atque.

Auftriacae. perpetiiitatis. fpem. longe» iucundiirimam.

di »

memoriam feliciflimae natiuitatis delideratij^ mi principis haeredis,maxima popul i l a € t l t^ ritu folenni recoleret, mente deuota j, Andrea Inna Czirbefz, facrorum A. C; fjj niltro Iglouienfi primario, & ven. miu11. ^ Seniore, ut qualicunque hac demiiriflifT11 0

u fequii teftificatione, ad pofteros perfcriber

(e, quo in optimos principes fuos cultu piet.3 r/, que feratur, diui Leopoldi & Francijc* Augg. pronidentia refurgens, regia XVI* * pidorura prouincia Scepufieuils. *

—O— * —r— 145 die. XIX. Aprilis.

aufpicato. enixa. eft. Laetare. igitur. Hungaria. felix.

de. F 'ERD I N A N D O ^ principe. iuuentutis.

receni. -nato. • to. inter. furentes. Martis. procellas.

Cer« faitguinolentas. Gallorum. clades* inter. adeptas. viclorias.

&. triumphorum. Solemnia. -Augurium. eft. felix,

Erit. ille. olim. '^ulorum. auguftae. gentis. luae. domiton

regni. apoltolici. aduerfus. barbarorum. furores.

propugnator. et. vindex. erit. viftor. & triumphator.

pater. patriae. femper. auguftus. ^e tare . incluta. XVI. oppidorum.

pro-

.Ex parte aduerfa leguntur baec tri» ehronoltica : VlVat FranCIsCVs reX, pater patrlae

InDVLgentlssIMVs ! ^lVat Theresla hVngarlae, aC prlnCTpIs

haeredls feLIX & aVgVlta Mater ! I V a t FerDInanDVs, prlnCeps IVVentVtls,

fpes HVngarlae, noilrae i/eLICl<»e 1

, 4 6 — o— * —e»—

prouincia. regia. filii. augufti.

tuam. in. ipem. matre. gloriofiilima. geniti.

Precamini. omnes. ad# ununi* Deum. O. M.

ut. ille. inaeflimabile. illud. coeli. depofitunl'

principem. recens. natum. magno.

cum. uniuerfae. Hungariae. tum. auguftae. domus.

ornamento. et. praefidio. fibi. habeat. commendatum.

Maturefcat. jnimigenius. ille. diuino. iub. tutamiue.

patris. augufti. fub. curis. ac. voti5' ut. quemadmodum. . .

ad.fuihum.dignitatis.gradum.inter.honiine

DEI. munere. natus. eft. ita. etiam.

diuiniffimis. facinoribus. pietate. fapientia. amore. . iuftitia. & felicitate.

orbi. europaeo. fiat. admirabiiis.

11.

- e — * —c— 147

F II. Grati animi erga optimum regem

Francifcum I. ciuium gymnalii A* C* Pofonienfis teftifuatio.

I11 tefleram grati erga optimum re(rem r Francifcum I. anini 1'uuentus gymnafiiA. ^•Pofonienfis centum &quatuor nummos C(!ntulit aureos, hosque pienciffimo pa-!llae patri bello fumtuofilfimo implicito, u^fidioli bellici nomine offerre ftatuit. De-^ftis e medio fui quatUor adolefcentibus* Wichaele Adonyi, Michaele Gombus, Ale-*andro Gorgey, & N* Wernhard, ii( bi-1 genere, diligentia & virtutibus eonfpi-

Viennam munufculum hocce, ciftu-a Hbri inftar elegantilfime fabricata com-Prehenfum expediuit, quod legati facul-

adeundi regis XII. Aprilis adepti, P^emilfa breui oratiuncula, quam Mi-cllc>el /Idonyi, iuuenis nobiliifimus dixe-

laetabundi exhibuerunt. l.iber hunc Praefeferebat titulum iCatfarde beLoGal-

Exteriori vero thecae parti in-pripta erant verba in lapidari forma* eiluentia:

Patri. Patriae. Augufio. Francifco. I.

Regum. Majeitacemi s k % Ger-

148 — — o — Germaniae. iura.

Populorum. Salutem, Tueiiti.

Pietatis. Documentum. Gymnafii. Pofon. Auguft. ConfeU»

Ciues. adolefcentes. Ofterunt.

A. R. S. MDCCXCIII. Intus vero haec legebantur verba:

uni> unfer «£>crj/ £)er 9J?ufenfo6ne &aat>e/

>Da$ «£>crs i]t i>ic <$enjeit)t, 5Dem i>ic fletne

€ o umrt>en wir gelefcrt: i>ctfdbe ¥teb unt> *f)flt#

SSerfc^md^) o SBettfcfcenfreMifc! SDasi fromme Opfer nic&t,

Optimus rex & nuncios & mufl^' culum excepit humaniflime.

III. Leges ciuium adolefcentium f' gymnafii A. C. Pofonienfis. A. MDCCXO

renouatae & audtae.

I. Aduentantes in gymnafium literarum ftudioii adoleicentes, teftim01!' praeceptorum fuorum inftrufti, «0I111

apud

v —o— _ —o— 149 'Pud ProfefTores profitentor. ProfeflTores examinatis ftudia affignabunt. f Q.ui affignata fibi ftudia in ipfo cur-

reliquerit, aut examini publico fefe pbtraxerit: ii beneficiarius eft , beneftcio, In alius^commendatione priuator. Bene-

ut vulgo loquuntur, auditorem, "rofeffores non ferent.

ill. Praeleftionibus quisque horis de-pitis adefto, neque iis, vel ob iiteras "jfjbendas, vel aduentum popularium, vel

leuibus de caufis fefe fubtrahito. IV. Q.uilibet literarum ftudiofus fine

^crimine quatuor ftudia quolibet femeftri Nire tenetor.

V. inter docendum garrire aut libros legere, nefas efto.

VI. Ad praele&iones repetendas quis-qui atro calculo notari nolit , para-

tlls venito. VII. Diebus facris ante & poft meri-

cultui dinino omnes cum pio filen-• 10 in fellis iibi affignatis, & nou aiiis, ,aterfunto. f Vlli. Ufum f. coenae nemo infciis pro-el'oribus ftatis temporibus temere, & fi-e Rraui caufa negligito.

: Mores, veftitus, cultusque omnis n^iiu0 literarum cuitore dignus efto. j» Frequentationes tabernarum cereui-^riarum , vinarianim , thermopoiio-

rum,

jro —0— rum,quin etiam diuerforiorum gulae ^ltt-tionisque gratia , ceterorumqne locoruin fufpeftorum vifitationes, notturnae va-gationes, itemqne dierum o i i o m a f t i c o r u m ufitatae celebrationes prorfus interdp a e

funto; quin neque artem faltandi difcerj alumnis, conuietoribus cfe paedagogis*' l i c ; tum efto.

XI. In pr< fluente Danubio aut quocunque, nullus adolefcentium fcholae

ciuium balneo utitor. XII. A fcloporum, Jumi herbae

tianae ufu , itemque librorum obfc^ene' rum & inutilium ledtione, quales qu?defll

in tabernis librariis ad iegendum elocA11' tu r , quisque abftineto.

XIII. Aes alienum apud opifices, mef ' catores, aliosque, fine fcitu fuperiorun1

confenfuque, nemo contrahito. XIV. Vineas hortosque inmdere, flll|

arbores in infulis filuisque frane;ere, v.e

quocunque modo laedere, nemo, l i i f i 111

manus ma^iftratus incidere velit, audet.0,

^ XV. Confcius prauorum confiliorum cinorumque commilitonis fui , qui ea nofl

re-

• Hic poflent verba inferi f equent ia : impetrata a ProfeJJoribus facultate. Ca' fas confili nof t r i , alioquin probe uuicu1'

que coras, uon exponemus. Nota editoruii''

—0— >f< —O— _ 151 jj^lauerit, eadem, qua il le, poena ad-

XVI. Reneficiarius cuhicula feparata, exiftente hofpice non conducito.

XVII. In hofpitiis literarum fludiolx Im-^nos pacificosqne fefe praebento, neque ^mquam iniuria, nedum verberibus, ni-! Srauem animaduerfionem experiri ve-

adficiunto, XVIII. Extra hofpitium nemo nodtem

Jll3cunque de caufa, nifi impetrata eius 61 venia, tranfxgito. Hieme hora oftaua,

& antumno nona, aeftate denique de-ClI11n,qiiiuis liofpitio fuo adefto.

XIX. vSaltibus perfonatis nemini, tanto, Ve.rr> minus beneficiariis, imo ne ludis Mciem fcenicis * intereife licitum efto.

XX. Q.i mutuam' pecuniam focio infciis

Profe(for ibu« dederit, eam perdet; tanto magisabomni ufu aleae, chartarum

^ctarum,lotenie,oll«fortunae3conorumque jn

* Ludi fcenici , in quibus ex. gr. hiftoria quae-piam Romana infignior vel nonnulla ex hi-^oria patria aliorumque meraoratu dignif-funa pertraftantur, non omnes inuentuti lox i i , quin potius multi longe utilidttni funt. Ab his itaque haud arcen U elfent bonarum artium &humanitatis ftudiofi ado« lefcentes. Id faltiin cauendum,ne promifcue quosuis accedant, neue theatrum» nili im-^etrata a profeiToribus venia ingrediantur.

Nota editorura.

iji hortis publicis, utpote Iiumanitatis & fapientiae ftudiofis indigno, abftinento. #

XXI. Qui ante examina femeftria i* ipfo ftudiorum curfu, fine graui caufa ® Superiorum indultu difcefferit, comrnen-datione cnreto. Theologiae vero fludiofiJ

ad exteros abituris, non prius, quam e-xamen ex omnibus altioribus ftudiis fub' ierint, teftimonia fcholaftica pro impetrao-do libello falui commeatus, exliihentoiv

XXII. Ludum Jiterarium infciis inuitis' 5lue parentibus ac profelforibus defereto inque urbe hac otiofus delitefcere, nem°» uifi deferri ad magiflratum nomen iuu111

velit, audeto. XXIII.

Ingerere fe in paedagogias, *ut

eas infciis ac inuitis Superioribus deferefe

nemini integrum efto. XXIV. Domeftici paedagogi difcipul?*

m foholam ducunto & reducunto, cumi,s

domi ledtiones repetunto, iisque in otf}' rjbus ofiicii fui partibus diligenter &rel*' giofe inuigilanto.

XXV. Patronos, benefaftores, aliosqu* viros bene meritos verecunde colunto* & urbanitate , morumque elegantia, dipfis literarum digna, fefe aliis commefl' danto. . XXVI. His Iegibus , quilibet ado!cCcen-

tium fub aduentum fuum fubfcribere tene tor : qui vero eas fcieus volensque mi'

gra-

Jrauerit, is pro deli&i p;rauitate, vel be-enciis , vel commendatione priuator, vel

P°ena publica adfedtus relegator.

IV. Epillola maxime reuerendi viri,

Samuelis Nicolai, inclyti ac vetie-rabilis difl:ri61:iis Cis-Tibifcani eccle-fiarum euangelicaruiji Superarteii-dentis , ad verbi diuini prouinciae fuae praecones die IXIV. Maii. MDCCXCIII. exarata,

N 011 dubito exoptatam famam deprin-cipe iuuentutis Auftriacarum terra-

'lni haerede die XIX. proxime praeteriti ^ol is , feliciter, falua augufta Matre in

edito, ad aures Veftras, fratrei J^odum reuerendi, perueniire. Q.uod ^ftum nuncium prouti hilari animo non ptuit non a nobis accipi; ita etiam pie-** in anguftam domum anobis id poftu-at> ut primopenito huic auguftiffimi im-j.eratoris & regis apoftolici, patris patriae .lenaentiflifiii HHo, profperrimum , aeta-Is» yirium & excelfarum animi dotum» Jrincipi ju fpem tot regnorum & natio-^ nato , neceflariarum incrementum,

^eo , vitae & oninis felicitatis auftore folen*

25* — * —0—' iolenni comprecatione ardenter expeW mus. Addamus hac occafione, quas nul1' quam non religiofe obferuare folenWs» preces pro fuae Majeftatis, regis & r e ' ";inae longaeua vita, conftanti i n c o l u m i t a t & profpero regimine, totiusque regnan-tis domus falute, & inturbat;i felicitatc-nec non fupplicationes pro c o n t i n u a t i o n & perpetuitate vi6toriarum ac fortunat fuccelfu belli, quod fuam Majeftatem» hoftium, non tantum haereditariaruni pr?' uinciarum, fed & totius Europae tram]11'' litati periculoforum, infolentes fufcipeI

coegerunt conatus. Aliud, quod vos, viri fratres reue'

r end i , re praeuie cum fpeftabili dornin0' diftridtuali infpedtore communicata ef t , ut coetus eutngelicos inopia prelloS; opemque diftriftus implorantes, beneuo' lentiae & liberalitati ecclefiarum V e ^ ^ rum de meliori cotnmendetis. Ea ^ ' pe eft temporum noftrorum felicitas, P terno Dei amori , clementi rerum l lU in ' , narum procurationi & auguftorum rCSu* t aequanimitati in acceptis referenda? plures iam nouellas confeffionis noftra

g ecclefias numeremus, qualn vel rpe rar

olim fuftinuimus. Fadlum autem hac opc

bili rerum conuerfione eft, ut antiquae e

cleliae non paucae, per ieparationem 11

uarum imminutae, diminutionem vinu T. • f . -

—o— * —o— 15 s

^rum fentiant : & recens natae nonnuU ae» rebus fiiis prorurandis, vix ac ne Vlx quidem fuff ciant. Hirum curam do •

per aetatem adolefcant, majoresque ^aturiores vires colligant, ipfe reli-

?1()uis amor, facrumque Ulud, quo cum '^eir, coniunfti lumus, communis fidei ,lnculum fufcipere nos iubent, ne auxi-10 deftitutae vel animum defpondeanr,

diutius cum molefta egeftate confli-^ntur. . Has inter primum nomino Peftien-

, quae nobis multis nominibns com-? ^ndabilis eiTe debet, iplo etinm fauore ^nieiitiiTimorum regum felicis rermni*

>entiae Leopoldi II. qui indultum ftipem regnum eoiligendi, & modo glorife

reRnantis Francifci, qui locum ponendis Nihcifs peropportunum eidem benigne c°nceiiit. Colligitur en, ut notum eft, in °entro regni, illuftri i n u r b e , cuius fre-3Uentiam complures Euangelici, ouos vel P'endida mure ra , vel ftudia literarum,& ^oeeirus iuris, vel militia & quaeftus,

alia negotia eo accire folent,non pa-^ adaugent : ut taceam eos , qui ibi ?Xerunt, fixurique adhuc funt domicilia. j. eo autem iam e f t , ut facram aedem,

a'laque necellaria aedificia, ea foliditite jXftruat, ut ferae etiam pofterit?tis ufibus ^leruire queant. Verum & aetas eccle-

fiae<>

itf —o—• * —o— iiae, liuper admodum ortae adhuc tenerS & vires nondum fatis c o n f i r m a t a e ? tanto-que operi periiciendo impares, & inini°-dicum pretium ad aediiicandum neceffanw materiei, neceflltatem eidem imponunt liarum ecclefiarum, quarum felicior el

conditio, auxilium implorandi. Mifkol tzenf i s q u o q u e & TokaienliJ

euangelicae A. C. eccleiiae eo ftatu reS

funt , ut eflicacem fidei confortium c^f miferationem mereantur. Habent ea ^ demin oppidis frfequentiffimis opportime' que fitis : «nte tamen, quam maior^111

confequantur firmitatem, alienis indigeflC

fuppetiis. Unum fupereft, quod plurimum ve '

nerandos Seniores exorem, ut poftqufll11

pecuniam in fingulis Senioratuum ecde' iiis confueto more colligendam ad roaflUl

iuas acceperint, eandem ad me dirigere' mihique fimul fignificare velint, quantu111

unicuique ecclefiarum harum, ex t°ta

fumma obuenire debeat; ut quidquid col* latum fuerit, eo quorfum id mtentiocof l ' ferentium deftinauerit, expediri queat.

Iam vos coetusque Veftros patern0

Dei Jimori, me vero Veftrae b e n e u o l e n t i * ® etiam atque etiam commeudo, &c.

V.

V . Munificentia fpeftabilis ac perilluftri*

(ioniini, Michaelis Sandor? de Szlau-nitza, in ininifteriura Senioratus Trenchinienlis.

P V^oetuum euangelicorum in prouincia j. Trenchinienfi facrorum miniftri, P?n*e ad lummam in ultimis regni co-J^iis optimo Regi Francifco 1. iubfidii Wici nomine oblatam, centum rhenenfes Orenos conferre apud fe conftituerunt. Ce-

N n intelletto ven. minifterii conlilio, Teftabilis ac~perilluftris dominus Michael ^«rfor, de Szlauvitzu , aulae Regiae Fa-^liaris & complurium inclytorum comi-^Uum tabulae ftatuum e primariis alfef-F» ipfe lummam hanc, a verbi diuini

^niftris maiorem partem pauperibus per-°^endam, eorundem nomine ex propriis ^rtierauit facultatibus, Huius maecenatis jln§ularis munificentiae, quam & in fcho-as patrias, & quamplurimos pauperes, Jf lUe adeo benefaftorum patrocinio in-«

^os quam frequentiHime teftari dignatur, Sl'ata mente iera meminerit pofteritas.

AP-

15$

b f

H

—O—. —n— A P P E N D I X .

t . : L I B R I QUAERUNTTJK.

1. ttotrv 3dFon Uan4 6 B jcfmle nafTtyjj^ Zitfc Brvfta. tttffa*em 'jjana PcFfa ^efi^ J)f;etiffebo. In quarto minori VO ^

2. Xenophontis Cyropaedia in liuguam b0

micam translata. ^ 3. ^yftorva c^tferotij CufeSia pritfmi^PiJI

ffila *tf£upa defurvcn)7ebo xo paletfv"* "Vu j)V ?>cfatervro;toicnd« Sebo3 JSitfebia pdtnn' o 3itrotunev|roerecrff)^o (Lyfavt Konffanry"*1^, Iifcfco hti^v ctrrcry. Hyni tr nowe $ tcci ^ _ ( _ JIR. mifle, vo ieftau eptlttojli prcf03end "o£> &orvna $ Hoeynetu, preOnjbo |?ffare rtfM?ef< , 7 mrjf

ti etiffjm ttiefiePrijjfTettiytvnifftenaprdcy 4 11 Irft t>em mXanvele ^iocma $ tOelefTatrina tr fi6rc

ntefle pr*3ffem, £cra poflc5nji)o n^efu 159* ,t 4. Homeri Ilias, feu potius omnia eius,

exllanr opera. Studio & cura Ob. Giphanii £ quatn emendatillime edita, cum einsdem fcboln5

indicibus nouis. Cum gratia & priuilegio Caeft1 . iNrgentorati excudebat Theodolius Kihelius *57 i n 8 v o • ,

%enb.55ttcf)letn fur bte $fort>errett a«i c

$anb. T>urrf) ^ttuttt Ttctrirb. 15 6. in 4to. ^ 6. P. Terentii comoediaj fex elegantilfim«

Donati commenta. iis, ex optimorum praelert

veterum exemplariontm coliatione e m e n d a t a e v

que icholiis exa6t!lJimis , a multis doftis v'iis illuftratae, & nunc iienuo ab omnibus l l ie ,1L repurgatae. Balilea.», apud NicolaumiirylingerU

A . M L > L V . in 8 v o .

' S»-

—O— * c—. I«T9

Si qui erunt, aptid quos libri notati reperi-«ntur venaies ; nomina fua, & libri uniuscu-lusque pretium, nec non locum habitationis fuae, Sulzero typographo noftro, indicaic ^aud grauabuntur.

II. Libri lioui

p r o x i m e e d e n d i . . Admodum reuerendus vir , MatthiasMayery Ccleiiae A. C. hungaricae Caflouiae verbi diuini pnifter ,cat4chlfim Hanoueranam, opusinilgne, ^ Hfiguam tranftulit hungaricam. Cumtamende I :toero emtorum prius certior reddi, quam prae-

librum fubmittere cupiat : editionem illius ci-ltate hungarica donatae catechefeos ope annali-111 noftrorum annunciat certo fubfecuturam,

jpmprimum tot numero emtores apud eum vel . °s lefe infinuauerint, quot ad refundendos fura-

s funt neceilarii. I 2i Admodum reuerendus vir , Ioannes Hrci-l^ka, Maglodini in prouincia Peftienfi Verbi j1 tiini minilter, slauicum cantionum librum multo abore acinduftria concinnatum, quali quidem coe-

euangelicus nationis bohemicae & slauicae ecduin gloriari potuit, proxime typis vulgabit.

III. Supplementa ad Tom. II.

j l* Vox calligraphiae, errore quopiam mal<> n apptndice tiimeflris alterius in caligraphi-** mutata fuit* i-rior^ lciibendi ratio accif-

eii. 2.

ifiO — 2. Pag. Ecclefiae Apoflaghienfi praeter Dn'

na-Vetse,eft adiunftus vicus Vadafz, fainil iae '|0' huTianae adiudicatus, & doinns prouiforia aii rip* pam iJanubii, quae feptendecim habitacula pr^e' ter cameras frumentarias numerat. Reftor fchoU coetus huius non loannes fed Martinus IanoujW adpellatur.

3. Pag. 31. obferuandum ecclefiam Apoftag"!' enfem non slauicam folum, fed slauico-hnng3r1^ cam dici polle, cmn pro concione etiam huflg3' xice in eadem dicatur. Nouae vero eccleiia

in Senioraru PelUenfi non quatuor, fed f e p ^ numerantur. Recenfitis quippe addenda eft nenjis, Vadkertenfis, & Kis-Kurojftenjis.

4. Vitae b. Seuerini, quae a pag. 9-;—132. f0' mo I. annalium noftroruui legitur, vir admodi"11

reuerendus, Paalus Thejchiuk, facroruin euange. licoruin Pilifini in prouincia Peltieuii diguiilimus , au6tor elt.

V

I N D E X.

Praefatio. I . Nonnulla Excelfi Tonfilii Regii Locumw

tenentialis Hungarici Intimata ad rem euangelicam fpeftantia. - - $

II* Kxamina fcholartica. Examen fcholae Szarua/JienJis. - z3

2. A6lus oratorius in fchola A. C. Nco-folienfi XVII . Jun. A. M D C C X C I I I . habitus. - - 28

J . Materia tentaminis in fchola A. C. Neofolienfi die V. & VI . Jul. A . MDCCXCII I . in clafle I . & I I . inftituti. 38

4. Defcriptio examinis fecundum clafies & ftudia in gymnafio A. C. Pofonienfi a die I.—III. Jul. A. MDCCXCIIL inftituti. - - 40

5. Materia exaininis fcholaeA. C. Schem-niczienfu a I—III . Ju l .A,MDCCXCIII . inftituti. - - - 42

III. Confpeftus ecclefiarum euang. A . C. totius diftri&us Cis-Danubiani in Hun-garia. - - ' - 47

1. Senioratus Pofonienlis. - - 48 2. Senioratus Modrcnfis. - . 50 3. Senioratus Nitrienfis. - _ 53 4. Senioratus Trechinienfis - - 58

Senioratus Thuroczienfis. - _ 62 6. Senioratus Liptouienfis. - - 6(5 7. Senioratus Aruenfiis. , - 6 9

IV. Mortes virorum ecclefiafticoruin. - 7 £

V. Viciflitudines muniorum eccl. - Kr VI. Receuliones librorum. - - 98

* Refponfa ad recenfiones priores cum nouis cenforuin obferuationibus - 128

X VII. Me-

f l l . Memorabiliores euentus. 1. Plaufus XVI. oppidormn Scepufienfi-

« m , quibus Francifco I . regi fuo op-tumo principem haeredem , Ferdinan^ dum Carolum , falua Augufta matre, Maria Therefia Carolina natum , pie gratulatur. - - - * 43

2. Grati animi erga opt. regem Fran-cifcum I. ciuiuin gymnafii A. C. Pofo-nienfis teftificatio. - -

3. Leges ciuium adolefcentium gymn. A. C. Pofonienfts - - »4*

4. Epiftola max. reu. viri Samuelis Ni-t colai, diitriftus Cis - Tibifcani eccl. A

C. Superattendentis, ad verbi diuini prouinciae fuae praecones die XXIV. Maii, A. MDCCXCIII: exarata. - J53

5. Munificentia fpeft . ac perill. domini, Micha&Xis Sandor, de Szlaunitza, in minifterium Senioratus Trenchinieniis. 157

,Appendix. 1. Libri quaeruntur. - -t . Libri noni proxime edendi. .

Supplementa ad tom. I I . - -