Europees Modellenrecht & Bird & Bird Wouter Pors Den Haag

Europees Modellenrecht & Bird & Bird

Wouter Pors

Den Haag

Inleiding

Page 3© Bird & Bird LLP 2012

Europese regelgeving

Verordening (EG) 6/2002 betreffende Gemeenschapsmodellen● Inwerkingtreding 6-3-2002● Vanaf die dag niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel

Uitvoeringsverordening Gemeenschapsmodel (EG) 2245/2002● Aanvraag, vernieuwing, afstand, etc● Inwerkingtreding 24-12-2002

Richtlijn 98/71/EG inzake de rechtsbescherming van modellen● Uiterste implementatiedatum 28-10-2001● Geïmplementeerd in BTMW 1-12-2003● Gecodificeerd in BVIE


Wat is Europees Modellenrecht?

Het recht met betrekking tot het Gemeenschapsmodel, zoals dat uitputtend is geregeld in de Verordeningen● Ingeschreven Gemeenschapsmodel● Niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel

Het nationale of regionale (Benelux) modelrecht, voor zover dat is geharmoniseerd door de Richtlijn

De jurisprudentie van het Gerecht (voorheen Gerecht van Eerste Aanleg) en het Hof van Justitie, die zowel geldt voor de Verordening als de Richtlijn


Europees vs nationaal modellenrecht

Materieel modellenrecht is vergaand geharmoniseerd● Wat voor nationaal modellenrecht geldt, is in het

algemeen ook van toepassing op Europees modellenrecht

Nog weinig Europese jurisprudentie

Weinig nationale jurisprudentie over materiële vragen

Veel jurisprudentie over handhaving● Van belang voor advisering van cliënt: wat kun je met

je recht?

www.ie-forum.nl; www.boek9.nl; www.iept.nl; www.rechtspraak.nl

http://www.ie-forum.nl/

http://www.boek9.nl/

http://www.iept.nl/

http://www.rechtspraak.nl/


Samenloop: modellenrecht en auteursrecht

Artikel 17 Richtlijn en 96 Verordening: ingeschreven model kan tevens beschermd worden door auteursrecht● Verplichte cumulatie zonder vormvereisten● Voorwaarden voor bescherming vooralsnog nationaal recht● Start is datum creatie of vastlegging in huidige vorm● Duur tot 70 jaar na de dood van de maker

● HvJEG 27-1-2011, Flos / Semeraro: • Geldt ook voor modellen waarvan bescherming voor implementatiewet

al was vervallen, mits ze daarvoor als model beschermd waren• Exploitatie voor inwerkingtreding blijft rechtmatig (verworven rechten)• Voortgezette exploitatie of door derden is dat niet• Wel is een redelijke overgangstermijn mogelijk, maar minder dan 10

jaar


Niet-ingeschreven GemeenschapsmodelAbsolute nieuwheid (eigen karakter)

Artikel 11: bescherming 3 jaar vanaf openbaarmaking in EU

Artikel 19 lid 2: gebruik dat voortvloeit uit namaak

Vzr Den Haag 17-10-2007, G-star / Esprit

Vzr Den Haag 28-5-2008, Present Time / Blokker• Op gedaagde rust de bewijslast dat sprake is van

onafhankelijk scheppend werk door een ontwerper van wie redelijkerwijs mag worden aangenomen dat hij het geopenbaarde model niet kende

Vzr Den Haag 9-9-2005, BIE 2006/23, Enlight / Avantronic• In het algemeen moeten voor de zitting voldoende

duidelijke afbeeldingen (in kleur) worden overgelegd

De aanvraag


Ingeschreven, maar geen bescherming!Vzr Den Haag 27-1-2010, Bocci Design / Ni Hao Trading● Uit het modelrecht blijkt niet dat de lamp gemaakt is van

massief glas met luchtbelletjes, die een waterig lichteffect geven

● Het modelrecht brengt de te beschermen kenmerken onvoldoende in beeld

● Dit had met foto’s in plaats van tekeningen kunnen worden opgelost


Ingeschreven, maar geen bescherming!Rb Den Haag 21-10-2009, Bloom / Groove Garden● Dat de lamp is aangebracht in een dubbele bodem

blijkt niet uit het depot ● Evenmin blijkt uit de omschrijving het gelijktijdig

dubbel gebruik als bloempot en lamp● Modelrecht nietig

Hof Den Haag 13-12-2011, Bloom / Groove Garden● Model geldig, maar geen inbreuk


AanvraagprocedureAanvraag indienen bij OHIM in Alicante● Duidelijke afbeeldingen die de nieuwe vormgevingskenmerken

laten zien● Van elementen die te beschermen zijn● Duidelijke omschrijving

• Zelfs als OHIM die niet wil accepteren• Leg stippellijnen uit (Hof Den Haag 30-3-2010, Kwik Lok /

Schutte),• Maar: EU Gerecht 14-6-2011, Sphere Time / Punch

bevestigt disclaimer functie van stippellijnen

Eventueel meervoudige aanvraag• Moet wel nut hebben• Elementen die onder uitsluiting vallen

Recht van voorrang

Opschorting publicatie• 30 maanden vanaf prioriteit


Aanvraagprocedure 2

Bij gebreken in de aanvraag stelt OHIM fatale termijn voor herstel

Ambtshalve toetsing● Of sprake is van een voortbrengsel als bedoeld in

artikel 3 lid 1 onder a● Strijd met openbare orde of goede zeden

Oppositie: verzoek tot nietigverklaring● Art 25: ruime catalogus nietigheidsgronden● Geen termijn● Gedaagde in een inbreukprocedure mag zich voegen


Aanvraagprocedure 3

Beroep tegen beslissing van Cancellation Division● Termijn: 2 maanden● Beroep bij Board of Appeal● Volledig nieuwe beoordeling (EU Gerecht 14-6-2011,

Sphere Time / Punch)

Hoger beroep bij EU Gerecht tegen beslissing van Board of Appeal● Termijn: 2 maanden● Geen mogelijkheid om nieuw bewijs in te dienen!● Beroep bij Hof van Justitie, maar alleen voor

rechtsvragen, niet feitelijke punten


Duur van de bescherming

Niet-ingeschreven model: 3 jaar vanaf terbeschikkingstelling

Ingeschreven model: 5 x 5 = 25 jaar

Auteursrecht: 70 jaar na dood maker● Eigen karakter, persoonlijk stempel van de maker

Slaafse nabootsing: onbeperkt● Eigen positie in de markt, nodeloze verwarring

Merkrecht (beeldmerk, vormmerk): onbeperkt● Onderscheidend vermogen, inburgering, bekend merk

Geldigheid van het modelrecht


Nietigverklaringen door OHIM


Nietigverklaringen door OHIM


Geldigheidsvereisten

Art 3: De verschijningsvorm van een voortbrengsel of deel ervan

Art 4: Nieuw en eigen karakter

Art 8: Niet bepaald door technische functie

EU Gerecht 12-5-2010, Beifa / Schwan-Stabilo● Model niet alleen nietig als het identiek is aan, maar ook als het

overeenstemt met ouder merk● In dat geval niet voldaan aan nieuwheidsvereiste

EU Gerecht 18-3-2010, Mon Graphic / Pepsico● Nietigheidsgronden limitatief, kwade trouw geen nietigheidsgrond

• Wel: misbruik bevoegdheid OHIM, EU Gerecht 14-6-2011, Sphere Time / Punch

● Bij algemene indruk moet de vrijheid van de ontwerper worden betrokken, nader uitgewerkt in EU Gerecht 14-6-2011, Sphere Time / Punch

● Categorie voortbrengsel mag op basis van omstandigheden van de zaak worden bepaald, dus niet uitsluitend afhankelijk van de inschrijving


Geldigheid: maatstaf voor beoordeling

Beoordeling van het gehele voortbrengsel

Vzr Den Haag 18-9-2009, Easy Sanitary Solutions / I-drain● Ook afbeeldingen waarop kenmerken staan die onzichtbaar

blijven bij normaal gebruik kunnen van belang zijn voor de vaststelling van het uiterlijk van het wel zichtbare deel van het model

● En dus bijdragen aan de geldigheid ● Hof Den Haag 17-5-2011: in kort geding moet OHIM

gevolgd worden

Hof Amsterdam 27-5-2004, IER 2004/81, Folat / Trinamic● Bij de beoordeling van het eigen karakter moet uitgegaan

worden van de algemene indruk van het model, beschouwd in zijn geheel

● Combinatie van bekende elementen moet niet zonder meer als tot het vormgevingserfgoed behorend worden aangemerkt


Wijze van beoordelen

EU Gerecht 22-6-2010 Shenzhen Taiden / OHIM● Het geheel is niet technisch bepaald● Volgen van een tendens / stijl niet relevant voor eigen karakter● Kijken naar algemene indruk

• Aard van het voortbrengsel en bedrijfstak waarmee het verbonden is

• Op basis van normale gebruikswijze• Verzamelen specifieke elementen van verschillende prior

art mag niet• Wel verschillende wijzen van beschikbaar stellen van

elementen van één prior art voortbrengsel (publicatie depot, presentatie aan publiek, etc)

• Zie ook: EU Gerecht 6-10-2011, Ivars / OHIM


Geïnformeerde gebruiker

EU Gerecht 14-6-2011, Sphere Time / Punch

HvJEU 20-10-2011, Pepsico / Mon Graphic● Geen ontwerper of technisch deskundige● Kent de in de betrokken sector bestaande

verschillende modellen ● Heeft zekere kennis van elementen die deze

modellen bevatten● Geeft blijk van een vrij hoog

aandachtsniveau bij gebruik ervan● Kan niet onderscheiden tussen technische en

willekeurige aspecten (EU Gerecht)


Relevant vormgevingserfgoed

Vzr Den Haag 12-4-2005, Ferrari / Asiangear● Gemeenschapsmodelrecht● Internationaal modelrecht, mede voor Benelux● Geen ambtshalve toetsing door OHIM● Echte F1 raceauto bij publiek reeds bekend● Geïnformeerde gebruiker van speelgoedauto’s is daarmee

bekend, verschil in gebruiksfunctie dus niet relevant● Modelrechtelijke vordering in kort geding afgewezen

OHIM 13-11-2006, Supermarked / Ferrari● Geïnteresseerden in speelgoedauto’s volgen ook de

ontwikkelingen bij echte auto’s● Bevestigd in beroep


Bescherming van onderdelen

Art 3: samengesteld voortbrengsel● Eisen in grote lijnen gelijk aan Benelux model

• Niet: bij normaal gebruik zichtbaar blijven (3.4 lid 1.a BVIE)

• Maar: overweging 12: Bescherming dient zich niet uit te strekken tot die onderdelen die bĳ normaal gebruik van een voortbrengsel niet zichtbaar zĳn, noch tot die kenmerken van een dergelĳk onderdeel die onzichtbaar zĳn wanneer dat onderdeel op zĳn plaats is aangebracht.

● Wat is normaal gebruik?• Onderdeel om mee te “pimpen”?

● EU Gerecht 9-9-2011 Kwang Yang Motors / Honda• Motor van grasmaaier tijdens gebruik zichtbaar


Model technisch bepaald 1

Uiterlijke kenmerken die uitsluitend door technische functie zijn bepaald● Gaat dus verder dan enkel beperking van de vrijheid van de

ontwerper● Jas heeft praktisch nut, maar is daarmee nog niet technisch

bepaald● EU Gerecht 9-9-2011, Kwang Yang Motors / Honda: bij veel

vrijheid eerder dezelfde indruk en dus nietigheid

Vzr Den Haag 18-9-2009, Easy Sanitary Solutions / I-drain● Uitzondering geldt alleen als technische overwegingen beslissend

zijn

Vzr Den Haag 29-3-2011, Koninklijke Dekker / Bakker de Houthandel

Rb Brussel 23-10-2009 Print & Display / Dru● Tenminste deel van het model niet technisch bepaald


Model technisch bepaald 2

Vzr Den Haag 11-4-2011, Ruby / Strada

Hof Den Haag 24-2-2009, Carmo / Reich● Uitzondering voor technisch bepaalde modellen heeft zelfde

strekking als voor merkenrecht in Philips / Remington en Lego / OHIM, of alternatieven beschikbaar zijn maakt dus niet uit

Vzr Den Haag 14-3-2012, Fat Boy / Garden Impressions● Technisch kenmerk wel beschermd als het op een specifieke, niet

technisch noodzakelijke wijze is uitgevoerd

Vzr Den Haag 26-4-2012, Doro / Hesdo● Symbolen op toetsen, kleuren, bies

Vzr Den Haag 14-12-2011, AD Inkoop / Action● Dat model is gebaseerd op natuurlijke vorm

van plant doet niet af aan geldigheid


Nietigheidsverweer – verschuiving!

Aanvankelijk: geen vordering, dan uitgaan van geldigheid● Vzr Den Haag 11-2-2005, Berg Toys / Montare● Rb Den Haag 4-6-2008, Dedom / Qmarfelfe

Tenminste als regel in kort geding uitgaan van geldigheid● Vzr Den Haag 7-10-2008, BMW / Inter-Tyre● Hof Den Bosch 12-2-2008, Driessen / Europochette

Geen voorlopige maatregel als model door OHIM nietig verklaard● Vzr Den Haag 29-5-2008, Crocs / De Vos


Nietigheidsverweer – stand van zaken

Geen nietigheidsvordering mogelijk, maar verbod in kort geding toch afwijzen bij gerede kans op nietigheid

In feite op basis van belangenafweging● Vzr Den Haag 17-2-2009, Merryfair/ Euro-Stoel● Vzr Den Haag 1-7-2010, Van Otterloo / Dutch Nut Group● Vzr Den Haag 26-4-2011, Hooked / Stam+● Vzr Rotterdam 26-5-2011 en 7-7-2011, KAR / Meubelco

Hof Den Haag 18-5-2010, BMW / Inter-Tyre● Nietigheid kan in kort geding ook bij wijze van verweer

worden aangevoerd zonder nietigheidsvordering

Bodemprocedure: nietigheidsvordering blijft noodzakelijk● Rb Den Haag 6-4-2011, GB-Trade / Edco


Bijzonderheden nietigheid

Rb Den Haag 1-2-2011, Golden Dream / Lions ● Bij niet-ingeschreven gemeenschapsmodel kan nietigheid in kort

geding gewoon (voorlopig) beoordeeld worden

Rb Den Haag 14-9-2011 en 29-2-2012, Sun Garden / Garden Impressions● Duitse rechter heeft nietigheid afgewezen● Beslissing nietigheidsvordering heeft gelding voor hele Unie● Geen nieuwe vordering bij andere Gemeenschapsrechtbank mogelijk● Bij afwijzing staat tussen partijen geldigheid vast● Prejudiciële vraag: staat inbreuk ook vast

als Duitse rechter niet cross-border bevoegd is?● Niet naar HvJEU, want Rb oordeelt ook tot inbreuk


Processuele aspecten

Rb Den Haag 18-3-2009, Crocs / Makro● Schorsing nietigheidsvordering tot OHIM in hoogste instantie

beslist

Rb Den Haag 7-12-2011, Bodum / Jos ten Berg● Inbreukprocedure moet geschorst worden bij nietigheidsactie

OHIM● Ook als die actie pas na dagvaarding gestart is● Wel voorlopige voorziening mogelijk● Dat eerder kort geding gevoerd is blokkeert dit niet

Rb Den Haag 27-6-2007, Starform / Time Out Holland● Conventie: niet-ingeschreven modelrecht en auteursrecht● Gedaagde beroept zich op Gemeenschapsmodel● Eiser mag bij vermeerdering van eis nietigheid vorderen


Nietigheid via beschermingsomvang

Rb Den Haag 1-10-2008, Hansgrohe / Tiger (afgewezen)

Hof Den Haag 30-11-2010, Hansgrohe / Tiger (toegewezen)● Geen nietigheidsvordering, dus geldig (bodemprocedure)● Wel beoordeling van aspecten waarin het eigen karakter

gelegen is, voor beschermingsomvang● Elementen die uitdrukking zijn van bepaalde stijl of mode

zijn uitgesloten, want leiden niet tot andere algemene indruk• Hof: als zodanig geen criterium ; resultaat hetzelfde

● Kenmerken die uitsluitend door technische functie worden bepaald• Apparaatgerichte leer: beschikbaarheid alternatieven maakt

niet uit• Hof: in casu niet technisch bepaald

● Mate van vrijheid van de ontwerper op moment depot● Hof: grote navolging doet niet af aan beschermingsomvang


Overgangsrecht

Rb Den Haag 11-6-2003, IER 2003/76, Promoclip / Clipbizz● Modellen, gedeponeerd voor de implementatie van de

Richtlijn, vallen niet onder de Richtlijn● Oud model alleen nietig door technisch effect als alle

factoren die haar uiterlijk bepalen daarvoor onmisbaar zijn

Rb Den Haag 24-5-2006, BIE 2007/19, Stenman / Dulimex● Oud model, dus gaat het om nieuwheid, niet om eigen

karakter● Eigen karakter is hogere eis

Vermogensrecht


Eigendomsrechten

Recht komt toe aan ontwerper● Werkgever: binnen functie of volgens instructie

HvJEG 2-7-2009, FEIA / Cul de Sac● Werkgeversmodelrecht strekt zich niet uit tot buiten

arbeidsverhouding in opdracht ontworpen modellen● Overdracht van het recht door ontwerper aan

opdrachtgever is mogelijk

Vzr Assen 1-7-2004, IER 2004/94, Kids Factory / Some● Overdraagbaarheid moet op grond van artikel 27 lid 1

beoordeeld worden naar nationaal modelrecht (woonplaats houder)

Beslag, verpanding, etc: nationaal recht woonplaats houder


Opeising

Vordering tot opeising● Bij rechter die volgens EEX en nationaal recht bevoegd

is● Door ontwerper of werkgever● Binnen 3 jaar na inschrijving / terbeschikkingstelling● Geen vervaltermijn bij kwade trouw

• Hof Den Haag 20-9-2011, Markant / Europlex

Rechtsgevolgen● Eigendom gaat over● Licenties en andere rechten vervallen

• Dit doorkruist dus nationaal vermogensrecht• Oude houder te goeder trouw heeft recht op redelijke

licentie

Inbreuk


Rechten van de houder

Art 19: uitsluitend recht tot gebruik en licentie, etc

Art 10: Inbreuk ingeschreven model is elk gebruik dat bij de geïnformeerde gebruiker geen andere algemene indruk wekt, rekening houdend met de vrijheid van de ontwerper

Art 19 lid 2: Inbreuk niet-ingeschreven model alleen in geval van namaak. Geen namaak bij onafhankelijk scheppend werk van ontwerper die model redelijkerwijs niet kon kennen


Beschermingsomvang en inbreukVzr Den Haag 24-8-2011, Apple / Samsung● Uitsluitend uiterlijke kenmerken uit modelinschrijving meegewogen● Combinatie van bekende elementen, deels technisch bepaald● Minimalistisch ontwerp volgt techniek en ergonomie● Ongerechtvaardigd concurrentievoordeel● Beschermingsomvang dan beperkt tot “werkelijke ontwerpelementen”● Mijn mening: fundamentele miskenning van de prestatie van de ontwerper

HvJEU 20-10-2011, Pepsico / Grupo Promer● Gemiddelde gebruiker betrekt bij beoordeling daadwerkelijk verhandelde

voortbrengselen● Rechter mag die ter verduidelijking gebruiken, niet als grondslag oordeel

Hof Den Haag 24-1-2012, Apple / Samsung● Beperkte beschermingsomvang gezien vormgevingserfgoed, niets over

minimalisme

Northern District of California 26-6-2012, Apple / Samsung● “Apple has established a strong case on the merits.” Verbod alsnog opgelegd


Recht van voorgebruik

Rb Den Haag 6-4-2011, GB-Trade / Edco● 22 lid 1: derde die kan aantonen dat hij vóór de datum

van de aanvrage, te goeder trouw een aanvang heeft gemaakt met, of serieuze en daadwerkelijke voorbereidingen heeft getroffen tot het gebruik.

● 19 lid 2: geen namaak als het gewraakte model voortvloeit uit onafhankelijk scheppend werk door een ontwerper van wie redelijkerwijs mag worden aangenomen dat hij het door de rechthebbende openbaar gemaakte model niet kende.

● Bewijslast rust op verweerder.

HvJEU 16-2-2012, Cegasa / PROIN● Inbreukmaker kan geen recht van gebruik ontlenen aan

later ingeschreven modelrecht (nogal overbodige vraag)


Botsende grondrechtenVzr Den Haag 4-5-2011, Darfurnica● Naar voorlopig oordeel dient in de onderhavige

omstandigheden het belang van Plesner bij het vrij (kunnen blijven) uiten van haar (artistieke) mening via het werk “Simple Living” zwaarder te wegen dan het belang van Louis Vuitton bij het ongestoord genot van haar eigendom

● Modelrecht is alleenrecht op gebruik

● Daargelaten de vraag of de functie van het modelrecht zich tevens kan uitstrekken tot bescherming van de reputatie van het model of zelfs die van de rechthebbende, is die functie naar voorlopig oordeel in ieder geval minder wezenlijk te achten

● Gebruik door Plesner is functioneel en proportioneel en dient niet een louter commercieel doel


Gebruik voor reparatie toegestaan

Beperking voor gebruik voor reparatie● BVIE: uitsluiting voor reparatie onderdelen art (3.19 lid 3)

en voor reparatie van schepen en vliegtuigen die tijdelijk in de Benelux zijn (art 3.19 lid 2)

● Verordening: alleen uitsluiting voor reparatie van schepen en vliegtuigen die tijdelijk in de EU zijn (art 20 lid 2)

● Overweging 13: het is passend om hiervoor geen bescherming te geven

Vzr Den Haag 24-2-2010, Vredo / Benedict● Het is toegestaan onderdelen ter reparatie van een

samengesteld voortbrengsel te verhandelen, omdat het gebruik van die beeldbepalende onderdelen ertoe dient om het samengesteld voortbrengsel de oorspronkelijke uiterlijke kenmerken terug te geven

Procederen en handhaven


Exclusieve bevoegdheidArt 82 + 83: rechtsmacht nationale rechter, cross-border voor hele EU● 1. Woonplaats gedaagde of vestigingsplaats gedaagde● 2. Woonplaats eiser● 3. Spaanse rechter● Forumkeuze● Verschijnen zonder bevoegdheidsverweer

Art 82 + 83: rechtsmacht, nationaal bevoegd ● Plaats van de inbreuk

Relatieve bevoegdheid: nationaal recht● Rechtbank Den Haag en Brussel aangewezen

Art 90: voorlopige maatregelen (beslag)● Iedere rechtbank, Vzr Rotterdam 26-5-2011. KAR / Meubelco


Exclusieve bevoegdheid 2

Onomstreden in bodemprocedure● Hof van Beroep Gent 2-11-2009, Europochette / Duni

• Alleen Benelux model, gerechten Brussel bevoegd voor Gemeenschapsmodel

● Rb Zwolle-Lelystad 01-9-2010, JunkTrunk / Wehkamp• Bevoegdheidsverweer, zaak dus verwezen naar Den Haag

Vzr Den Haag is ook exclusief bevoegd in kort geding• Vzr Den Haag 20-9-2006, BIE 2007/118, Febreze• Vzr Den Haag 1-7-2010, Dutch-Nut-Group• Vzr Haarlem 13-1-2011, Keezbord / Keezenspel

Vzr Den Bosch 22-5-2009, Rosero-P / VDL Bus & Coach• Wapperverbod in conventie, inbreuk in reconventie • In reconventie geen beroep op onbevoegdheid gedaan• Misbruik van recht omdat modelrecht nietig lijkt te zijn


Exclusief in kort geding: afwijking

Hof Amsterdam 4-1-2007, Tommy Hilfiger / The Sting● Bevoegdheid in kort geding alleen exclusief voor cross-border

verboden

Hof Den Bosch 12-2-2008, Driessen / Europochette● Vzr Den Haag is helemaal niet exclusief bevoegd

Vervolg: Vzr Den Bosch 12-8-2010, Heerkens Shoes / Fergan● Zaak over Gemeenschapsmerk● “Overigens heeft de voorzieningenrechter overwogen om een

prejudiciële vraag voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie, inhoudende of artikel 103 van de Gemeenschapsmerkverordening toelaat dat de nationale wetgever de bevoegdheid tot het treffen van voorlopige voorzieningen en beschermende maatregelen exclusief toekent aan één gespecialiseerde rechtbank voor het gemeenschapsmerk, zoals in Nederland de rechtbank Den Haag terzake is aangewezen. Maar de voorzieningenrechter laat deze mogelijkheid over aan het gerechtshof in geval van een eventueel appèl.”


Bevoegdheid - uitwerking

Auteursrecht en slaafse nabootsing zijn verknocht• Vzr Den Haag 18-7-2005, BIE 2006/16, Mezutec / Remon• Rb Den Haag 12-3-2008, Consolidated Shoe Company / Dolce &

Gabbana• Rb Den Haag 4-6-2008, Dedom / Qmarfelfe• Vzr Den Haag 20-5-2008, Dedon / Suprento

Rb Den Haag neemt bij samenloop met Gemeenschapsrecht verknochtheid en dus bevoegdheid aan

Verweer tegen vordering in reconventie• Rb Den Haag 17-1-2007, IER 2007/52, Garmin / TomTom• Voor verklaring niet-inbreuk in conventie grensoverschrijdend

bevoegd• In reconventie op grond van aanvullende werking artikel 6 EEX

grensoverschrijdend bevoegd voor inbreukverbod voor alle partijen, Europees en niet-Europees


Cross-border bevoegdheid 1

Vzr Den Haag 17-10-2006, Howe / Casala

Vzr Den Haag 17-10-2007, G-Star / Esprit

Vzr Den Haag 28-5-2008, Present Time / Blokker● In beginsel verbod voor hele EU, tenzij er gronden zijn om het te

beperken

Vzr Den Haag 2-11-2006, IER 2007/13, TomTom / Garmin● Grensoverschrijdende bevoegdheid ten aanzien van niet in de EU

gevestigde gedaagden

Rb Den Haag 12-3-2008, Consolidated Shoe Company / Dolce & Gabbana● De Rechtbank is grensoverschrijdend bevoegd voor de verschenen

Italiaanse gedaagden, omdat zij die bevoegdheid niet bestreden hebben


Cross-border bevoegdheid 2

Vzr Den Haag 19-2-2008, Meubelfabriek Vermeer / Marcel van Dam● Cross-border tot 3 jaar na introductie niet-

ingeschreven Gemeenschapsmodel ● Daarna nationaal verbod op grond van

slaafse nabootsing (onrechtmatige daad, nationaal materieel recht)

Rb Den Haag 2-5-2012, Babywelt / Maxi Miliaan● Verordening geeft geen cross-border

bevoegdheid voor verklaring van niet-inbreuk

● Uitwijken naar EEX


Ex parte verbodVele malen toegewezen

● Vzr Den Haag 7-6-2007, Paletti • Internethandel, hoge omloop, dus onherstelbare schade

● Vzr Den Haag 30-9-2008, Bodum / Kaldi• Ingrijpende maatregel, dus hoge eisen aan bewijs

● Vzr Den Haag 14-11-2008, Marko Schuhfabrik / Van Woensel• Op verzoek Rechtbank nadere onderbouwing eigen karakter

● Vzr Den Haag 9-12-2008, Janty / Nimaco• Afgewezen, inbreuk onvoldoende aannemelijk. Hoge eisen

● Vzr Den Haag 31-3-2009, Bose / Holland Electronics

● Vzr Den Haag 11-5-2010, X / Y (onvoldoende onderbouwd)


Opheffing ex parte verbod

● Vzr Den Haag 16-12-2008, Trendhopper / Arp Design• Voor opheffings kort geding hoeft niet de in de beschikking

genoemde zitting te worden gebruikt

● Vzr Den Haag 18-12-2009, Ten Berg / Bodum• Herziening heeft geen terugwerkende kracht, anders zou het ex

parte verbod onvoldoende afschrikkende werking hebben

● Vzr Den Haag 4-5-2011, Darfurnica • Wel terugwerkende kracht

● Vzr Den Haag 3-3-2010, Bodum / Ten Berg• Toepassing civiel ne bis in idem, niet na ex parte, wel na

opheffing


Cross-border ex parte verbod?

Rb Den Haag verleent met ingang van Safretti / Wolters ex parte verboden voor de hele EU● Handhavingsrichtlijn jonger dan Modellenverordening● Art 81: aangewezen rechter bevoegd voor o.a. inbreuken● Art 83: cross-border bevoegdheid● Executie: ordre public EEX v Handhavingsrichtlijn?● HvJEG 27-4-2004 Turner / Grovit

• verbod anti suit injunction • EU beginsel van wederzijds vertrouwen• EEX is noodzakelijkerwijs gegrond op het vertrouwen van de

verdragsluitende staten in elkaars rechtssystemen en rechterlijke instanties

● Ex parte wordt gewoon toegewezen, immers geen verweer● In opheffings kort geding is dit nog niet aangevoerd

Varia procesrecht


HandhavingsrichtlijnEx parte verbod

Bewijsbeslag● Beslag voor veilig stellen van bewijs van inbreuk● Vzr Den Haag 11-3-2008, MFB Diffusion / Asiangear 1

• Rechtbank bepaalt welke deskundigen de deurwaarder mag meenemen

● Vzr Amsterdam 22-3-2010, Betafence / Road Safety• Hensen (Den Haag) treedt op als rechter in Amsterdam• Monsterneming is afdoende, geen bewijsbeslag

Proceskosten● Bij inbreuk op IE in beginsel volledige kosten vergoed● Lijst van indicatietarieven: € 6.000 - € 25.000● Rb Den Haag 15-10-2008, X / Van Bergen

• Als geen handhavingsmaatregel wordt gevorderd geen volledige vergoeding van proceskosten


NevenvorderingenRb Den Haag 11-4-2007, BIE 2008/4, Rotork / Autork● Toewijsbaarheid nevenvorderingen is afhankelijk van het recht van

de landen waar de inbreuk wordt gepleegd● Voor de Benelux is de grondslag te vinden in artikel 3.17 en 3.18

BVIE in samenhang met de Handhavingsrichtlijn● Voor de overige Lid-staten is onduidelijk in hoeverre de

Handhavingsrichtlijn al is geïmplementeerd

Vzr Den Haag 3-2-2009, Jems / Hollywood Nails● Per nevenvordering spoedeisend belang vereist

Hof Den Haag 18-5-2010, BMW / Inter-Tyre● Belang als dit leidt tot beëindiging verdere inbreuk

Subject matter | Client details


Bijzondere vorderingen

Wapperverbod● Vzr Rotterdam 26-5-2011 en 7-7-2011, KAR / Meubelco

• Alleen bij weten of ernstig vermoeden ongeldigheid

Indirecte inbreuk● Vzr Den Haag 22-7-2011, First Bike / Ridder Ride

• Wellicht mogelijk onder verordening voor componenten• Alternatief mogelijk onrechtmatige daad• Onderdelen tenminste geschikt en bestemd om te worden

samengevoegd tot model


Europese Harmonisatie

● Belangrijk recht• Uniforme inschrijving voor de hele Europese Unie• Anders dan auteursrecht uniform criterium voor

geldigheid• Cross-border handhaving via één rechter

● Europees modellenrecht is nog niet effectief geharmoniseerd

● Zelfs binnen Nederland verschillen van inzicht

● Het wordt tijd voor (meer) prejudiciële vragen

● Tot die tijd: strategisch adviseren en procederen

Thank [email protected]

Bird & Bird is an international legal practice comprising Bird & Bird LLP and its affiliated and associated businesses.

Bird & Bird LLP is a limited liability partnership, registered in England and Wales with registered number OC340318 and is regulated by the Solicitors Regulation Authority. Its registered office and principal place of business is at 15 Fetter Lane, London EC4A 1JP. A list of members

of Bird & Bird LLP and of any non-members who are designated as partners, and of their respective professional qualifications, is open to inspection at that address.

www.twobirds.com

Documents

Europees Modellenrecht & Bird & Bird Wouter Pors Den Haag