Eusebius Caesariensis - Comment Aria in Psalmos

Ερευνητικ ργο: ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηµατοδτηση: ΚΠ Interreg ΙΙΙΑ (ETΠΑ 75%, Εθν. προι 25%).
Εργαστριο ιαχερισης Πολιτισµικς Κληρονοµις, www.aegean.gr/culturaltec/chmlab. Πανεπιστµιο Αιγαου, Τµµα Πολιτισµικς Τεχνολογας και Επικοινωνας, © 2006.
Επιτρπεται η ελεθερη χρση του υλικο µε αναφορ στην πηγ προλευσς του.
1
ΚΑΤ' ΕΠΙΤΟΜΗΝ.
κατν πεντκοντα τυγχνουσιν ο ψαλμο, ερο το ν τυγχνοντος ριθμο ν μν μραις ποιν τν Πεντηκοστν, ν δ νιαυτος τν παρ' βραοις καλομενον ωλ. Νβλα δ παρ' βραοις λγεται τ ψαλτριον, δ μνον τν μουσικν ργνων ρθτατον, κα μ συνεργομενον ες χον κ τν κατωττω μερν, λλ' νωθεν χειν τν πηχοντα χαλκν. Ψαλμο μν ον ο δι μνου το ργνου χωρς φωνς νακρουμενοι δ δ ο δι φωνς μμελος δ δ ψαλμο τ τ ργν σμφωνον πγειν φωνν ψαλμς δ δς νπαλιν, προηγουμνης τς τν κρουσμτων φωνς. λληγορας δ νμ, ψαλμς μν σματος κνησις ναρμνιος ες ργασαν γαθν, κν μ πνυ τις πακολουθ θεωρα δ δ χωρς πρξεως ληθεας κατληψις, φωτιζομνης ψυχς περ Θεο κα τν λογων ατο. δ δ ψαλμο, προαγοσης πρξεως γνσεως κατ τ πιθυμσας σοφας διατρησον ντολς, κα Κριος χορηγσει σοι ατν. Ψαλμς δ δς πρξις π γνσεως δηγουμνη, περ το πς κα πτε πρακτον δι κα πρται τν ψαλμν α πιγραφα ο γρ π θεωρας γιος ρχεται, λλ' παν πστει τας πρξεσιν πιτρχει. π δ τ τλει πολλα α δα κα που ναβαθμο, οδαμο ψαλμς, οτε καθ' αυτν, οτε μετ' πιπλοκς. δα δ πντα καθ' αυτς γρ νβασις πρς μνην ρ θεωραν. ιψαλμα δ παρ μν κλ κα τ βρακ ο κεται ντ δ ατο τ ε.
ΥΠΟΘΕΣΙΣ ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΜΦΙΛΟΥ.
Τς ββλου τν Ψαλμν δε ν εη διαρεσις, ς τ κριβ τν ντιγρφων ατ τε τ βρακν περιχει. Οχ ς ν τις πολβοι πντες εσ το αυδ ο ψαλμο, λλ κα τρων προφητν ν τ ψλλειν προφητευντων. ιπερ πσα γραφ παρ' βραοις τν ψαλμν ο το αυδ πιγρφει λλ' διορστως ββλος ψαλμν νομζεται. Ες πντε δ μρη τν πσαν τν Ψαλμν ββλον παδες βραων διαιροσι πρτον ες τος π α μχρι μ δετερον ες τος π μα μχρις οβ τρτον ες τος π ογ μχρις πη τταρτον ες τος π πθ μχρις ρε πμπτον ες τος π
ρ μχρι τλους. νεπγραφοι δ εσι ψαλμο ιθ, πιγεγραμμνοι ρλα. Τν πι 23.68 γεγραμμνων δ εσιν οτως α διαιρσεις το μν αυδ οβ, τν υν Κορ ια, το σφ ιβ, Αθμ το σραηλτου ες, Σολομντος β, Μωσως ες, ννυμοι ιζ, τν ες τ λληλοα ιε. Εσ δ ννυμοι σοι πιγραφς μν χουσιν, ο μν δηλοσι τνος εσν.
ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΨΑΛΜΟΥΣ.

2
θνν. η. Προφητεα κλσεως θνν. θ. Θνατος Χριστο κα νστασις, κα βασιλεας παρληψις, χθρν τε πντων καθαρεσις. ι. πινκιος μνος το κατ Θεν γωνιζομνου. ια. Κατηγορα πονηρν, κα προφητεα Χριστο παρουσας. ιβ. χθρν πανστασις, κα προσδοκα Χρι στο παρουσας. ιγ. Κατηγορα πονηρν, κα προφητεα Χριστο παρουσας. ιδ. Το κατ Θεν τελεου ποκατστασις. ιε. κλογ
κκλησας, κα Χριστο νστασις. ι . Τελεου νδρς, κα ατο το Χριστο προσευχ πρ τν δι' ατο σωθησομνων. ιζ. Εχαριστα το αυδ κα προφητεα Χρι στο παρουσας κα ναλψεως. ιη. Θεολογα σν διδασκαλ θικ. ιθ. Εχ τν συμπραττντων τ αυδ δικαων. κ. ντευξις τν συμπραττντων τ αυδ. κα. Προφητεα τν Χριστο παθν, κα θνν κλσις. κβ. ιδασκαλα κα νου λαο εσαγωγ. κγ. Προφητεα κλσεως θνν, κα τελεωσις τν σωζομνων. κδ. ιδασκαλα ξομολογσεως. κε. ντευξις το κατ Θεν προκπτοντος. κ . Εχαριστα κα ατησις γαθν. κζ. ησις μετ προφητεας. κη. Προφητεα ανιγματδης σν θεολογ. κθ. Εχαριστα σν ξομολογσει. λ. ξομολγησις σν κετηρ. λα. Προφητεα τν δι Χριστο σωθησομνων. λβ. Παρακλευσις μνολογας σν θεολογ. λγ. ιδασκαλα εχαριστας. λδ. κετηρα δικαου, κα προφητεα περ Χριστο. λε. λεγχος σεβν σν θεολογ. λ . ιδασκαλα θεοσεβος βου. λζ. ιδασκαλα ξομολογσεως. λη. ντευξις σν ξομολογσει. λθ. Εχαριστα το κατ Θεν σωθντος κα μνμη κκλησας. μ. Προφητεα περ Χριστο κα περ το προδτου. μα. κετηρα προφητν π τ ποβολ το ουδαων θνους. μβ, μγ. τι περ το ατο. μδ. πιφνεια Χριστο βασιλεας. με. ποστλων κρυγμα. μ . Κλσις θνν. μζ. μνος ες Θεν περ τς κκλησας, κα καθαρεσις διωγμν. μη. Θεας κρσεως διδασκαλα. μθ. νατροπ το περ θυσιν Μωσως νμου, κα εσαγωγ το τς Καινς ιαθκης. 23.69 ν. ιδασκαλα ξομολογσεως. να. λεγχος το πονηρο τρπου, κα τλος το ατο. νβ. Σωτριος πιφνεια, κα θετητος παλλαγ. νγ. Προσευχ το κατ Θεν γωνιζομνου. νδ. λωσις τν κατ Χριστο τετολμημνων.

3
το τλους τν χθρν το Χριστο. πγ. Χριστο νανθρπησις κα περ τν κκλη σιν. πδ. Προφητεα ες τν Χριστν κα τος δι' ατο λελυτρωμνους. πε. Προσευχ
αυδ κα προφητεα κλσεως θνν. π . Χριστο νανθρπησις. πζ. Χριστο θνατον
προφητεει. πη. Χριστο βασιλεα κ σπρματος αυδ. πθ. ουδαων ποβολ. . Χριστο νκη κα παντς το κατ' ατν τε λειουμνου. α. Περ τς κατ Θεν
ναπασεως. β. μνος βασιλεας Χριστο π τς πρτης ατο παρουσας. γ. Περ τν κατ τς κκλησας δογμτων. δ. Κλσις ουδαων κα πγνωσις ατν. ε. Κλσις θνν κα Χριστο παρουσα. . μνος βασιλεας Χριστο π τς πρτης
ατο παρουσας. ζ. Κλσις θνν κα Χριστο παρουσα. η. μνος βασιλεας
Χριστο. θ. Κλσις θνν. ρ. μνος το κατ Θεν τελεου. ρα. δυρμς π τ προτρ, κα προφητεα το λαο, κα κλσις θνν. 23.72 ρβ. ιδασκαλα εχαριστας. ργ. ιδασκαλα ξομολογσεως. ρδ. ιδασκαλα τος θνεσι τν ες τν πρτερον λαν
το Θεο εεργεσιν. ρε. ιδασκαλα δυσσεβεας το ουδαων θνους. ρ . Προφητεα κλσεως θνν, κα τς ες ν θρπους το Θεο Λγου πιλμψεως. ρζ. Κλσις θνν. ρη. Πθη Χριστο. ρθ. Νκη Χριστο. ρι. Εχαριστα Χριστο. ρια. ιδασκαλα Χριστο. ριβ. Νου λαο κλσις. ριγ. Νου λαο διδασκαλα. ριδ. Νου λαο προκοπ.
ριε. Νου λαο τελεωσις. ρι . Κλσις θνν. ριζ. Νκη τν ν Χριστ γωνιζομνων κα προ φητεα περ Χριστο. ριη. Στοιχεωσις τς κατ Θεν ναγωγς. ριθ. Παροικας. ρκ. πανδου Βαβυλνος κα τς διασπορς. ρκα. γαθν εαγγλια. ρκβ. Εχς. ρκγ. Εχαριστας. ρκδ. ποκαταστσεως. ρκε. Προσδοκα μελλντων. ρκ . Οκοδομ κκλησας. ρκζ. Κλσις θνν. ρκη. Νκη Χριστο στρατις. ρκθ. Εχ μαρτρων ρλ. Περ ταπεινοφροσνης. ρλα. Προσευχ το αυδ κα πιφνεια. ρλβ. Λαο τελεου. ρλγ. Λαο ρχομνου. ρλδ. ιδασκαλα εσακτικ. ρλε. Εχαριστα
λελυτρωμνου. ρλ . γων φωνα τν ν αχμαλωσ. ρλζ. Εχαριστα μετ προφητεας. ρλη. ντευξις δικαου σν θεολογ. ρλθ. Φωνα το κατ Θεν γωνιζομνου. ρμ. Προσευχ το κατ Θεν τελεου. ρμα. Φωνα το κατ Θεν πολεμουμνου. ρμβ. Προσευχ ξομολογουμνου. ρμγ. Εχαριστα νενικηκτος. ρμδ. μνος σν θεολογ. ρμε. μνος σν θεολογ. ρμ . μνος σν θεολογ. ρμζ. μνος σν θεολογ. ρμη. μνος σν θεολογ. ρμθ. μνος σν θεολογ. ρν. Παρακλευσις μνου καθολικ.
ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΨΑΛΜΟΥΣ.

4

5
τν Θεν, κα πντες πεφνουν τ ψλλοντι τ λληλοα. πηνκα δ το Πνεματος το γου πστη χρις πρς βραχ, τν ργνων λοιπν μ κινουμνων, τ τηνικατα εκς κα τ διψαλμα γραφον.
ΨΑΛΜΟΣ Α.

6
πνευματικν ναμτων, καρπν τε γαθν προφρων. Κα τ φλλον ατο οκ πουσεται, κα πντα σα ν ποι κατευοδωθσεται. Κα τ φλλα δ ατο, ς λλος φησν, τερα ντα παρ τν τλειον καρπν, τ κατ τν θνητν δηλαδ βον πργματα, τ τε κατ τν νθρωπνην ζων, καθ' ν κα τλειος καρπς σκπτετα τε κα φυλττεται κα οκ ποε , μχρι κα τοτων κριβς βιον παραφυλαττομνου δι κα ν πσιν ος ν ποι π το Θεο κατευοδωθσεται. Κα λλως μακριος δι παντς ρδμενος δασι λογικος τς νθου διδασκαλας, κα τς προσηκοσης γεωργας κατ τν παρντα βον τυγχνων ν καιρ τ αυτο δσει τν αυτο καρπν. Καιρς δ ατο μλλων στν 23.80 αν πειδ το παρντος οκ στιν οκεος, λλ' λλτριος δι ν κεν τ αυτο καιρ τς νταθα γεωργας ποδσει τ Θε τος καρπος. Κα καθ' τερον δ τρπον, μακαριζμενος, μεταφυτευθες κ το θνητο βου, παγγελαν ξει ν τ παραδεσ το Θεο σεσθαι, ς τ ξλον τ πεφυτευμνον παρ τς διεξδους τν δτων. Οχ οτως ο σεβες, οχ οτως, λλ' σε χος, ν κρπτει νεμος π προσπου τς γς. μν μακριος τοιοτος οον λγος διγραψεν σπνιος δ οτος κα ν λγοις ερισκμενος. Πολλο δ ο σεβες, οτινες ς μηδν χοντες τ μακαρ διαββληνται. Καρπν γρ πρσκαιρον κα σκεδαστν, κα πολλμενον κτησμενοι, γεγνασιν ς χος ν κρπτει νεμος π προσπου τς γς. ι τοτο οκ ναστσονται σεβες ν κρσει, οδ μαρτωλο ν βουλ δικαων. Κατ κοινο τ, ν βουλ δικαων, κοσεις ς εναι τν δινοιαν τοιατην πε μηδν γνιμον μηδ ζωτικν, λλ' οδ καρπν Θεο ξιον τος δικαοις παραπλησως ο σεβες προηνγκαντο, δι τοτο ν τ τς κρσεως καιρ, οτε ο μαρτωλο ν βουλ δικαων ναστσονται. ντ δ βουλς μν κλας κα Θεοδοτων συναγωγν ρμηνεκασι, συνλευσιν δ Σμμαχος. Βουλν τονυν γητον νταθα ερσθαι τν σνοδον τν γων, ς κα ν ρχ ερηται. Κατ δευτραν δινοιαν τν σνοδον τν σεβν δηλοσθαι κ το ν βουλ σεβν. Πλν ναστσονται π κολσει κα τιμωρ Πν γρ τ ποημα ξει Θες ες κρσιν ν παντ παρεωραμν, ν τε γαθν , ν τε πονηρν. Σημεωσαι δ, τι πρτος αυδ κα νστασιν κα κρσιν μετ τν νστασιν σομνην, κα παγγελαν ζως μελλοσης σαφς δδαξε, Μωσως μηδν τοιοτον παραδεδωκτος. τι γινσκει Κριος δν δικαων, κα δς σεβν πολεται. Σημεωσαι καθολικς, τι καλν μν γινσκεται π Κυρου, φαλον δ οδν οδποτε. Καλν γρ δς δικαων, κα οκ επε Γινσκει Κριος δν σεβν, τοι τν πολλυμνων λλ Κα γνω Κριος τος ντας ατο. δς δ δικαων, επν γ εμι δς κα τ δετε ποα στν δς γαθ. π τοτων ναφρεται.
ΨΑΛΜΟΣ Τ ΑΥ Β.
ξγησις ψαλμο β.

7

8

9

10

11
αυτος τ λογικ παιδε. ταν κκαυθ ν τχει θυμς ατο μακριοι πντες ο πεποιθτες π' ατ τι δ μ πθη Θεο ργ κα θυμς, μακριος δλωσε Παλος επν Κατ δ τν σκληρτητ σου κα μετανητον καρδαν, θησαυρζεις αυτ ργν ν μρ ργς δι' ν σημανει τν φ' μαρταις κλασιν ερσθαι θυμν κα ργν. π' ατ δ, λγει, πεποιθτες τ προφητευομν Χριστ δι παντς το ψαλμο, ο μικρν στερον (βραχς γρ πας παρν βος) ερεθσονται μακριοι. Τ δ λεπον τος ν τ πρτ ψαλμ δι τοτων πδωκεν. Ο γρ ρκε μνον τ μ πορεεσθαι ν βουλ σεβν, οδ τ μ στναι ν δ μαρτωλν κα μελετν ν τ νμ λλ γρ δ κα μ διακενς μελετν, λλ γνναι Χριστν ξ ατν, κα τς ατο γενσθαι μερδος τε κα κληρονομας, κα δι πστεως κα ργων π' ατ πεποιθναι. Εκτως ρα, μις οσης τς διανοας, συνημμνοι παρ' βραοις εσν ο δο ψαλμο.
ΕΞΗΓΗΣΙΣ ΤΟΥ ΨΑΛΜΟΥ Γ.
Ψαλμς τ αυδ, πτε πεδδρασκεν π προσπου βεσσαλμ το υο
ατο.

12

13

14
δικας τοτο ποιοσης. Κα δε τατα μισεν χθρ τυγχνοντα προηγουμνως μν. Κα σπερ π τελειτητος ρχεται δικαιοσνη κα σωφροσνη, οτω κα τ τοινδε μσος. Οκον πς χθρανων τιν ματαως χθρανει δ προκειτο δεξαι. Τοιοτν στι κα τ, μσησν με δωρεν. λλ κα δι τος νωτρω ερηκτας τ ψυχ ατο, Οκ στι σωτηρα ατ ν τ Θε ατο, νν φησιν δντας μαρτωλν συντριψας, τουτστι τος λγους κα τς κατ' μο βλασφημας περιελας λλ κα ατος τος κατ' μο τ τοιατα φθεγξαμνους, σεβες ντας κα πιχαιρεσικκους, συντριψας, κα τς φωνς ατν κατσχυνας. Κα ο μνον γε μο μετ τ κοιμηθναι κα ναστναι παρσχου, λλ κα παντ τ μλλοντι χρηματζειν σου λα. Τηρητον δ, ς, ντ το Σωτηρα, βρακ φων τ το ησο νομα παρεληπται κα δ τ συμπρασμα το παντς δο περιχει διδασκαλας τι τε το Κυρου δναμις σωτρις στι, κα τι ατς τ ατο λα, τ δι' ατο σεσωσμν, τν ελογαν παρξει, Ελογα δ πντως πνευματικ κατ τν πστολον επντα Ελογητς Θες κα Πατρ το Κυρου μν ησο Χριστο ελογσας μς ν πσ ελογ πνευματικ ν τος πουρανοις ν Χριστ. νθεν π τς το Σωτρος γενσεως λλεκται τ ωσφ π το γγλου Κα καλσεις τ νομα ατο ησον ατς γρ σσει τν λαν ατο, ος κα μακαρους λγος φασκε. Τατα μν ον τις κατ θεωραν τν προκειμνων. Εποι δ' ν τις κα πρς λξιν πεπληρσθαι ατ προλεχθντα μν π το αυδ προφητικς ν καιρ τς περι 23.101 στσεως, πηνκα υς δωκεν ατν, π πρας δ γμνα μετ' ο πολ, τε ν τ το πολμου συμβολ ππτει μν βεσσαλμ, ππτουσι δ κα ο τ φλα ατ φρονοντες κρατε δ το αυδ πρησις φσασα τι σ πταξας πντας τος χθρανοντς μοι ματαως δντας μαρτωλν συντριψας. Το Κυρου σωτηρα, κα π τν λαν σου ελογα σου. λγετο γον τατα προφητικς, ς ν δη το λαο σεσωσμνου, κα π το αυδ γενημνου.
ΕΞΗΓΗΣΙΣ ΨΑΛΜΟΥ .
Ες τ τλος ν ψαλμος δ τ αυδ.

15

16

Ερευνητικ ργο: ΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΑΤΡΟΛΟΓΙΑ. Χρηµατοδτη&sigm

Documents

Eusebius Caesariensis - Comment Aria in Psalmos