41
Nº 0001 EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO ETXEKO PRODUKZIOAREN KONTU SATELITEA 2000ko martxoa

EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

Nº 0001

EUSKAL AUTONOMIAERKIDEGOARI

BURUZKOETXEKO PRODUKZIOAREN

KONTU SATELITEA

2000ko martxoa

Page 2: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

AurkibideaAurkibideaAurkibideaAurkibidea

1. Sarrera..................................................................................................... 3

1.1.- Aurrekariak .....................................................................................................................3

1.2.- Helburuak ........................................................................................................................4

2. Kontu satelitearen alderdi metodologikoak.................................. .6

2.1.- Etxegune kontzeptua .......................................................................................................6

2.2.- Etxeko produkzioa kontu satelitean zedarritzea ..........................................................6

2.3.- Etxeko produkzioaren balioespen-metodoa ..................................................................9

2.3.1.- Lanaren balioa ........................................................................................................10

2.3.2.- Bitarteko kontsumoa, azken kontsumoa, kapital finkoaren eraketa gordina...10

2.3.3.- Kapital finkoaren kontsumoa ................................................................................13

2.3.4.- Zergak ken diru-laguntzak ....................................................................................15

3. Etxeko satelitean osatutako kontuak .............................................16

4. Emaitzen analisia ................................................................................18

4.1.- Balio erantsi sortua funtzioka ......................................................................................20

4.2.- Etxeko produkzioaren banaketa sexuka eta funtzioka ..............................................21

4.3.- Etxeko produkzioaren kostuen banaketa....................................................................22

4.4.- Etxeguneen kontu zabaldua..........................................................................................24

4.5.- Etxeguneen azken kontsumoa kontu satelitean ..........................................................26

4.6.- Kapital finkoaren eraketa gordina...............................................................................27

4.7.- Lanaren ondorioak........................................................................................................27

5. Etxeko ekonomiaren kontu satelitea. 1993 eta 1998 .................29

Page 3: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

SARRERA 3

SarreraSarreraSarreraSarrera1.1.- Aurrekariak

Hemen aurkezten dugun lan hau1 Eusko Legebiltzarrak 1996ko apirilaren 19ko osokobilkuran Eustati eman zion aginduraren ondorio da, etxeko lana balioesteko agindurarenondorio, hain zuzen. Agindu hori, era berean, urte batzuk lehenago nazioarteko hainbatforotan plazaratutako gizarte-kezken emaitza zen, hala nola honako foro hauetan: NazioBatuak, emakumearen eskubideei buruzko txostena (New York, 1985), GizarteGarapenari buruzko Mundu Gailurra (Kopenhage, 1995) eta Emakumeari buruzko NazioBatuen Laugarren Mundu Konferentzia (Beijing, 1995).

Azkenaldi honetan, hainbat ikerketek ohartarazi dute ezen guztiz beharrezkoa delaetxeko produkzioaren balioa eta bolumena kalkulatzeko neurgailu-multzo erkide batgaratzea, zeinak nazioarteko erkaketak ere erraztuko baititu. Horrela, lortzen direnemaitzek aplikazio ugari izango dute ekonomiaren eta gizartearen arloan:

� lan ordaindu gabe baina beharrezko bati buruzko informazioa ematea, luzaroanekonomiako beste sektoreen aldean ezkutuan egon dena

� agerian uztea zenbateko garrantzia duen etxeko produkzioak lurralde bateansortzen den aberastasunaren aldean, hau da, Barne Produktu Gordinaren aldeanduen garrantzia

� lan ordaindu gabearen balioa kalkulatzeko aplikazioak, gizarte-politikako xedeakzehazteko (dibortzioak, zauriak edo heriotzak)

� etxeko ekonomiaren funtzionamendu dinamikoaren analisia egitea eta sektorepublikoarekin eta merkatuarekin dituen elkarreraginak aztertzea

� kontsumo pribatuaren analisiari buruzko hausnarketa erabilgarriak ere eskaintzea

Nazioarteko eremuan, hainbat azterketa egin dira etxeko lanaren balioespena egiterabideratuak; azterketa horiek, ordea, ez zeukaten metodologia homogeneorik, herrialdeguztien arteko erkaketak egitea ahalbidetuko zuen metodologiarik, alegia. Era berean,ez zeukaten kontabilitate nazionalaren arloko balioespenik; beraz, ez zen posiblejarduera hori Barne Produktu Gordina osatzen duten beste jarduera ekonomikoekinerkatzea. Europaren kasuan, hain zuzen, ez zegoen zuzenean Kontuen SistemaEuroparretik ateratako metodologiarik.

Egoera horiek zuzentzeko, 1995 eta 1998. urteen artean, Eurostatek etxekoprodukzioaren kontu satelitea osatzeko metodologia garatzeko proiektu bat sustatuzuen. Proiektu hori Finlandiako Estatistika Erakundeak burutu zuen, eta abiapuntutzathartuko da Europar Batasunak 2000. urteko egitarauan garatuko duen metodologian.

1 Lan hau Cristina Prado Vallek (EUSTAT) egina da.

Atala

1

Page 4: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

SARRERA 4

Metodologia hori2 zehatz-mehatz jarraitu da Euskal AEko Etxeko Produkzioaren Kontuaosatzerakoan; hala ere, aipatu behar da aitzindaria dela metodologia hori erabiltzea,nahiz eta, aldi berean beste herrialde batzuetan ere erabiltzen ari den, hala nola Italian,Luxenburgon, Eslovenian eta Finlandian3..

1.2.- Helburuak

Etxeko kontu satelitearen helburua da etxeguneek ekindako produkzio-jarduerei buruzkoirudi orokor bat eskaintzea eta jarduera horiek ekarritako balio ekonomikoarenzenbatespen bat ekartzea. Hori dela eta, etxeguneetan produzitutako jarduera guztiak,dela Kontuen Sistema Europarrean4 (aurrerantzean KSE) sartuak, dela ez sartuak,kontu satelitearen barruan sartu beharko dira, aipatutako ikuspegi orokor horrierantzuteko

1.1 taulan, etxeguneei buruzko kontu satelitearen helburua irudikatzen da. Sateliteaketxeko sektorea hartzen du, Kontuen Sistema Europarrean aurkezten den eran, baieta etxeko produkzioa ere, nahiz eta ez den sartzen kontu nazionaletan.

1.1 TAULA. ETXEKO PRODUKZIOAREN KONTU SATELITEA

KSEko etxeko sektoreaKSEan sartzen ez den etxeko

produkzioa

Bertako erabilerako etxeko produkzioaMerkatu-

-produkzioa(1)

Bertako kontukoprodukzioa

(ondasunak) (2)

Bertako erabilerakoproduzitutakoondasun etazerbitzuak (3)

Borondatezkoprodukzioa

(zerbitzuak) (4)

P1 ProdukzioaP2 Bitarteko kontsumoakB1 Balio erantsi gordinaK1 Kapital finkoarenkontsumoaB1n Balio erantsi garbia

KSEren barruan, etxeguneen sektorea batik bat etxegune horiek egiten duten merkatu--produkzioak (1) (baltzu pertsonalistak, autonomoak, ondasun-erkidegoak, …) zehaztendu, bai eta borondatez egiten den ondasun-produkzioa ere (eraikinak eraikitzea). Eraberean, etxeko sektorearen barruan, badago bertako erabilerako etxeko produkzioarenbeste zati txiki bat ere (2), eta hori bai kontuan hartzen da KSEn. Etxeko produkziohorretan sartzen dira, besteak beste, autokontsumorako nekazaritza-produkzioa, jabeekeurek okupatutako etxebizitzen alokairu-zerbitzua eta etxeko langile ordainduekproduzitutako etxegune-zerbitzuak.

Etxeguneek egindako bertako erabilerarako gainerako produkzioa (3) ez da sartzenKSEren mugen barruan, eta etxegune horiek sortutako produkzioaren zatirik handienada. Era berean, borondatezko lana edo laguntza informala (4), etxeguneek beren kabuz

2 Metodología para una Cuenta Satélite de Producción Doméstica. Johana Varjonen. Euskadiko Nazioarteko Estatistika Mintegia. 38. zk.3 Txosten hau idatzi denean, oraindik ez daude argitaratuta beste herrialde horietako emaitzak.4 Europar Batasuneko herrialdeek euren buruei ematen dizkieten arauen multzoa, hau da, ekonomia bakoitzaren kontabilitate nazionala

osatzeko arauak.

Page 5: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

SARRERA 5

egiten dutena, KSEtik kanpo geratzen den etxeguneen produkzioan hartu beharko dakontuan.

Etxeguneen bertako erabilera deritzan produkzioa da, neurri handi batean, kontunazionaletan agertzen ez dena, eta lan honetako berritasuna da, nahiz eta etxekoprodukzioaren kontu satelitearen osagai guztiei buruzko balioespen bat ere eskainikoden.

Kontu satelite hori 1998 eta 1993. urteei buruzkoa izango da, zeren urte horiei buruzbaitago kontu satelitea osatzeko oinarrizko estatistika: Denbora Aurrekontuen Inkesta(aurrerantzean, DAI), hain zuzen.

Aurkezpenari dagokionez, KSEk bere kontu guztietan aurkezten duen egitura berahartzen du kontu sateliteak. Azterlan honetarako, produkzio-kontua eta ustiapen-kontuabaino ez dira aurkeztuko. Era berean, ekonomia zabalduari buruz ere kontu horiek etaondasun eta zerbitzuena aurkeztuko dira, hau da, ekonomia orokorrari buruzko kontuak,bertako azken erabilerako etxeguneen produkzioaren zatia ere, KSEtik aterakokontuetan sartzen ez dena, kontuan hartuz.

Kontu sateliteak bertako azken erabilerako etxeko produkzioaren kontu guztiakaurkeztuko ditu, etxeguneko funtzio bakoitzaren arabera. Hona nola definitzen diren:

♦ Etxebizitza eskaintzea: etxe edo solairu bat erosi edo alokatzea, etxea janztea,hornitzea, konpontzea, etab.

♦ Elikadura eskaintzea: otorduak antolatzea, osagaiak erostea, janaria prestatzea etazerbitzatzea, ontziak garbitzea, etab.

♦ Jantziak eskaintzea: arropa erostea edo ohila erosi eta soinekoak egitea; arropagarbitzea, lisatzea, jostea, etab.

♦ Zainketak eskaintzea: haurrei, gaixoei, zahar gaixoberei edo familiako beste kidebatzuei.

Kontu satelitearen kontu bakoitza Euskal AEren mailan aurkeztuko da, eta sexuenbereizketarik gabe; dena dela, lurraldeka eta sexukako azterketarako, KSEbalioespenetan sartuta ez dagoen bertako azken erabilerako etxeko produkzioaeskaintzen da, etxeguneko funtzioka.

Page 6: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 6

Kontu satelitearen alderdiKontu satelitearen alderdiKontu satelitearen alderdiKontu satelitearen alderdimetodologikoakmetodologikoakmetodologikoakmetodologikoak2.1.- Etxegune kontzeptua

Kontu satelitean erabili den etxegune kontzeptua kontu nazionaletan erabiltzen denbera da (KSEren arabera), eta honela definitzen da: "etxebizitza bera, eurensarrera eta aberastasun guztiak edo batzuk partekatzen dituen eta zerbitzu--ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat".Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen ditu, bai etaerakunde-etxeguneak ere, ospitale, ostatu, etab.etan bizi diren pertsonek osatuak.Azken horietan, datuak lortzeko aukera oso txikia da, nahiz eta onartzen den horrekez duela gogor eragingo emaitzetan.

Etxegune kontzeptuari kontsiderazio desberdina ematen zaio kontu nazionaletaneta etxeko satelitean, eta alde hori kontzeptu horri egozten zaizkion funtzioetandatza. Lehenetan, funtzio egotzi nagusiak lan-ekarpenak dira, kontsumitzailea etaekintzailea, merkatu-ondasunak edo finantzaz besteko zerbitzuak produzituz. Aldiz,etxeko satelitean, kontsumitzaile funtzioa handitu egiten da eta produktore funtzioaere hartzen du. Izan ere, etxeguneak enpresatzat kontsideratzen dira, eta ondasuneta zerbitzuak etxeguneko kideek produzitzen dituzte; ondasun eta zerbitzu horiekguztiak ere haiek kontsumitzen dituzte. Kideek etxegunean duten zeregin nagusiaetxeguneko kideen oinarrizko beharrak asetzea da: bizilekua atontzea; janariaprestatzea, arropa prestatzea eta bizitza fisikorako zainketa beharrezkoak. Azkenbatean, etxegune orok bere buruari eskaini behar dizkion ondasun eta zerbitzuak,bai berak produzituz, bai merkatuan erosiz.

2.2.- Etxeko produkzioa kontu satelitean zedarritzea

Merkatuz besteko etxeko produkzioa balioesterakoan, honako hau da alderdirikgarrantzitsuenetako bat: etxegunean egiten diren jardueretatik, zehaztea zein direnproduktiboak, eta, beraz, zein diren balioesgarri. Xede horrekin, “hirugarrenpartearen irizpidea” delakoa erabiltzen da. Margaret Reid5-ek sartu zuen irizpidehori, eta beraren asmo nagusia honako hau da: jarduera bat produktibotzatkontsidera daiteke, beste norbaitengan eskuordetu badaiteke, elkartruka daitekeenoutput-a eskaintzen badu.

Margaret Reid-en hitzen arabera «jarduera bat langile ordaindu bati eskuordebadakioke, jarduera eskuordetzekoa bada, orduan jarduera hori produktibotzatkontsideratu behar da …». Etxeko produkzioa etxeguneko kideek eurentzatburutzen dituzten jarduera ordaindu gabeak dira. Jarduera horiek merkatukoproduktuez eta zerbitzu ordainduez ordezka daitezke, baldin eta beste gorabeherabatzuek (hala nola, sarrerak, merkatuko baldintzak eta gorabehera pertsonalak)zerbitzu hori etxeko taldetik kanpoko beste norbaiti eskuordetzea ahalbidetzenbadute.

5 Reid 1934, Wood 1997-an aipatua.

Atala

2

Page 7: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 7

Arestian aipatu denez, kontu satelite hau osatzeko estatistika-iturria DAI6 (1998 eta1993) da. Inkesta horren xedea zera da: neurtzea biztanleek jarduera bakoitzariegunean zenbat denbora eskaintzen dioten. Estatistika aipatu horretatik,"hirugarren partearen irizpidearen" arabera produktibotzat kontsideratzen direnjarduerak hautatu ziren, jarduera horiei eskainitako denbora-tarteak diru aldetikbalioesteko asmoz.

6 Ikus Denbora Aurrekontuen Inkesta, 1998. Eustat

2.1 TAULA. BERTAKO AZKEN ERABILERAKO ETXEKO PRODUKZIOA, FUNTZIOKA

FUNTZIOAK ETXEBIZITZA ESKAINTZEA ELIKADURA ESKAINTZEA JANTZIA ESKAINTZEA ZAINKETAK ESKAINTZEA

OUTPUT-A Etxeguneko kideentzakoostatua. Egoiliar jabeek produzitutako (1) zerbitzuak

Etxeguneko kideentzakobazkariak, askariak

Etxeguneko kideentzakoarropak eta arropakzaintzea

Zainketa-zerbitzuak haur,gaixo eta zaharrentzat

Jardueranagusiak

Etxeko lan handiak(341) Janariak prestatzea (311) Arropa jostea (371) Haurrak zaintzea (41)

Eskultura, pintura (373) Frutak eta barazkiak zuritzea(312) Brodatuak (372) Jokoak eta heziketa (42)

Brikolajea (376) Janariak zerbitzatzea (315) Helduak zaintzea (43)Etxebizitza eraikitzea etakonponketa handiak (E)

Lehen sektoreko autokontsumoa(E)

Jardueraosagarriak

- ErosketakKontsumo-gai iraunkorrakerostea (352) Eguneroko erosketa (351) Erosketak egitea (355)

Erosketak egitea (355) (P) Autoko erosketak antolatzea(356)

Posta bidezko erosketak(358) Ilaretan itxarotea (357)

Itxarotea eta ilaran egotea(363)

- MantenimenduaHornikuntza, berokuntza(342)Mantenimendu-zerbitzuak (354)Konponketak (374)

- Lorazaintza Lorazaintza (377) Etxeko animaliak zaintzea(378)

- Garbiketa Etxea garbitzea (321) Ontziak garbitzea (313) Garbitzea (331)Oheak egitea (322) Ontziak jasotzea (314) Lisatzea (332)Gelak txukuntzea (323) Konpontzea (333)

Arropa antolatzea (334)

- Garraioa Auto garajean sartzea/ateratzea(345) Beste joan-etorri batzuk (P) Beste joan-etorri batzuk Beste norbaiti laguntzeko

joan-etorriak (82)

- KudeaketaKontuak egitea, paperak antola--tzea (344)(344)Etxe-aldatzeak (347)Istripuak, lapurretak (348)Kudeaketa aktiboak (361)

Etxeko lanordaindukod é tijarduerak

Aipatutako jardueraguztiak, etxeko langile ordainduekegiten dituztenean

(1) Kontabilitate nazionalean norberaren etxebizitzari egotzitako alokairuak deitzen direnak.

Page 8: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 8

2.1 taulan, funtzioka taldekatuta agertzen dira etxeko produkziotzat kontsideratzendiren etxeko jarduerak. Horietako gehienak Denbora Aurrekontuen Inkestatik hartudiren jarduerak dira, eta aipatu estatistikan erabiltzen den kodearekin kodetutaagertzen dira. Bestalde, (E) batez markatutako beste jarduera batzuk ere badaude,hau da, bertako azken erabilerako etxeko jarduerak, kontabilitate nazionaleansartuak dira eta balioespena kontabilitate horretan zenbatesten zaie.

Era berean, 2.1 taulan, funtzio bakoitzaren barruan, alde batetik, jarduera nagusiakagertzen dira, eta bestetik, jarduera osagarritzat kontsideratzen direnak. Jardueraosagarria, KSEn (KSE 3.1.2) bezala, honela definitzen da satelitean: «enpresarenbarruan –kasu honetan, etxeguneen barruan– burutzen diren jarduera gehigarriak,jarduera nagusiak edo bigarren mailakoak sortu edo garatzea ahalbidetzen dutenbaldintzak sortzeko asmoz». Jarduera horien adibide batzuk dira, besteak beste,erosketak egitea, mantenimenduko lanak, funtzio bakoitzari erantsitako garraioa,etab.

Ildo horretatik, aipatu behar da zenbait jarduera (hala nola, garraioa eta erosketak)funtzio askoren artean sailkatu behar izan direla, erosketa-motaren eta garraio--helburuaren arabera. Hain zuzen, azken kasu horretan, DAIk ez zuen nahikoadestaldekatzerik eskaintzen, garraioa funtzio guztien artean banatzeko; hori delaeta, banaketa bat egin behar izan da, etxegunetik kanpo burutzen diren eta garraio--motaren bat erabiltzen duten jardueren arabera.

Jarduera produktiboak eta ez-produktiboak bereizteko adibide batzuk, muturrekokasuei buruz, hirugarren partearen irizpidea aplikatuz, hauek lirateke:

♦ Autohezkuntza bazter uzten da, zeren, nahiz eta ondorio ekonomikoak izan,ikasketa ez baitaiteke beste inorengan eskuordetu.

♦ Norbere burua garbitzea, janztea, makillajea jartzea bazter uzten dira, jarduerahoriek, oro har, ez baitaitezke merkatuan erosi.

♦ Lorategia eta maskotak zaintzea, txakurra ateratzea barne, produkzioarenmugaren barruan sartzen dira, jarduera horren zati bat eskuorde eginbadaiteke.

♦ Ondasun eta zerbitzuak erostea jarduera produktiboa da, zerbitzu medikoakerostea, ile-apaindegira joatea edo antzeko gorputz-zerbitzuak lortzea izanezik, horiek ez baitaitezke eskuorde haien onura jasotzen duena ez den bestenorbaitengan.

♦ Haurrak produktiboak dira, baina zinemara edo jatetxeetara joatea ez--produktiboak dira.

Etxeko satelitean kontuan hartu behar zen beste etxeko jarduera bat honakoa zen:etxeguneetako borondatezko lana eta laguntza informala. Jarduera hori, berez,ez da beharrekoa etxegunea existitzeko; dena dela, ordainsaririk gabe egiten daeta merkatuan eros liteke. Hori dela eta, etxeguneak edo bertakoak ez direnerakunde-unitateak (irabazi-asmorik gabeko erakunde pribatuak) mesedetzen ditu,eta, beraz, funtzio desberdin gisa sartu beharko da etxeko produkzioaren barruan

Borondatezko lanaren barruan, bi mota bereizi behar dira: laguntza informala deritzana,hau da, pertsona-talde bati norbere kabuz laguntza ematea (auzokoei eta familiakoeilaguntzea, ordainsaririk gabe), eta borondatezko lan formala, hau da, irabazi-asmorikgabeko erakundeen bidez egiten dena (etxeguneei laguntzea, antolakunde edo

Page 9: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 9

elkarteetan lan egiten duten pertsonen bidez). Borondatezko lan hori jardueraproduktiboa da, eta aisialdiko jardueratik bereizten da, hirugarren partearen irizpidearenbidez, hau da, biztanleak funtzio aktibo bat izan behar du antolakunde edo elkartean du(kargu bat izatea: diruzaina, elkarteburua…).

Euskal AEri buruzko kontu sateliteari dagokionez, borondatezko lan informala izanda kontuan, “auzoei edo familiari laguntzea” (547) DAIn. Borondatezko lan formala,kontsideratu behar zen zentzuan, ezin izan da atera inkesta horretatik, gai hori da,hain zuzen, hurrengo DAIn hobetu beharko den gaietako bat.

2.3.- Etxeko produkzioaren balioespen-metodoa

Etxeko produkzioari eskainitako orduen balioespena gai garrantzitsua da;berebiziko garrantzia du gai horrek lan honen emaitzan, zeren soldata-mota bat edobestea erabiltzeak emaitza oso desberdinak ekar baititzake7. Gai hori aztertu izanda beste herrialde batzuek egindako azterketaren batean8.

Euskal AEko kontu satelitean, produkzioaren balioespena, gainerako gaiak bezala,aipatutako lanean, Eurostatek bultzatutako lanean, ezarritako gomendioetanoinarritu da. Balioespen adierazia produkzioa kostuen bidez balioestea da, kontunazionaletan merkatuz besteko produkzioa, herri-administrazioek eta irabazirikgabeko erakundeek egiten dutena, balioesteko erabiltzen den metodo bera, alegia.

Metodo horrek produkzioa osatzen duten input guztiak zenbatestea eskatzen du,2.1 grafikoan agertzen diren bezala:

2.1. GRAFIKOA: KOSTUETAN OINARRITUTAKO METODOA

LANAREN BALIOA(Ordu-kop. x soldata/orduko)

+

Zergak

-

Diru-laguntzak

+

Kapital finkoaren kontsumoa

=

Balio Erantsi Gordina

+

Bitarteko kontsumoa

=GUZTIZKO PRODUKZIOA EDO OUTPUT-A

7 Metodología para una Cuenta Satélite de la Economía Doméstica. 88 – 90 orr. EUSTAT.8 El Travail Domestique essai de quanlificatión. A. Fouet, A. Chandeau. INSEE, 1981.

Page 10: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 10

Gaur egun, Europako herrialde guztien estatistika-garapena kontuan izanik, orohar, kontsideratzen da ezen metodo hori dela bidezkoena, etxeko produkzioakalkulatzeko.

Ondoren, azalduko dugu euskal kontu satelitean zein kalkulu-metodo erabili dugunetxeko produkzioaren osagai bakoitza zenbatesteko.

2.3.1.- Lanaren balioa

Etxeko lanaren lan-kostua da etxeko produkzioaren garrantzi handieneko osagaia,eta bereziki garrantzitsua da etxeko produkzioaren ordu-kopuruari (DAInlortutakoari) aplikatutako ordukako alokairua.

Aplikatu beharreko soldata hautatzerakoan, Lanbideen Sailkapen Estandar etaNazioarteko Europarreko (ISCO88) maila hauen alokairua gomendatzen da: 3231(haur-zaintzaile profesionala), 5121 (giltzazaina) edo 9131 (etxeko laguntzaileakedo garbitzaileak). Sailkapen horren egokitzapen espainiarra Lanbideen SailkapenNazionala (LSN-94) da, hau da, giltzazainen alokairua.

Kontuan izanik herrialde batzuetan ez dela garatu 1995eko lau digitukako AlokairuEgituraren Inkesta9, gomendatzen da, arestian aipatutako mailak ezean, 51. mailahartzea. Maila horrek, “zerbitzu pertsonalen langileak” izenekoak, badu besteabantaila bat, aurreko kodeetan sartzen ez ziren antolaketa- eta zuzendaritza--lanbideak sartzea, hain zuzen. Izan ere, alderdi horiek etxeko lanean burutzendiren zeregin gehienak betetzen dituzte. Logikoa denez, azken maila hori hartu daEuskal AEko Kontu Sateliterako, eta 1998 eta 1993. urteei buruzko prezioenindizeekin eguneratu da.

Satelitean kontsideratzen den alokairua kopuru gordinetan da, hau da, langileakkotizazio-sistemei egiten dizkien ordainketa guztiak sartzen dira, bai eta enpresekatxikitzen dituzten lanaren errendimenduaren gaineko zergak ere, kontabilitatenazionalean kontsideratzen den bezalaxe.

2.3.2.- Bitarteko kontsumoa, azken kontsumoa, kapital finkoareneraketa gordina

Etxeko satelitean, bitarteko kontsumoak, kontu nazionaletan bezala, etxekoprodukzioaren prozesuan input gisa kontsumitutako ondasun eta zerbitzuen balioahartzen du. Beraz, adibidez, maila hori izango dute elikagaiek, janariak prestatzeanerabiltzen den energiak, janariak erostean erabiltzen den garraioaren gastuak,etab.

Kontu nazionalen barruan, etxeguneek erosten dituzten ondasun eta zerbitzuguztiak (norberaren etxebizitza izan ezik, hori KFEG10 kontsideratzen baita),familien azken kontsumoan sartzen da; baina, kontu satelitearen barruan, azkenkontsumo horretatik, etxeko produkzioan input gisa parte hartzen duten ondasuneta zerbitzuak, hau da, bitarteko kontsumoa, bereizi behar da. Era berean, ondasuniraunkorrak diren erosketa-zatia ere bereizi beharko da, kontu sateliteren ikuspegitikkapital-ondasuna baitira, eta eraketa gordina osatzen dute. Azkenik, bereiziko dakontsumoaren zein zati den azken kontsumoa, hau da, produkzioaz bestekojardueretara bideratua.

9 Inkesta hori Europar Erkidegoaren eremuan burutu zen.10 Kapital Finkoaren Eraketa Gordina.

Page 11: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 11

Lan horretarako, azken kontsumoaren xehekapena (hiru osagai horietakoxehekapena) 83 sektore ekonomikoka egin da, Kontu Ekonomikoetan ere azkenkontsumoa sektorizazio horretan baitago. Xehekapena, era berean, DenboraAurrekontuen Inkestak edo Familia Aurrekontuen Inkesta Jarraituak (FAIJ)eskaintzen dituen adierazleen bidez egingo da, ahalik eta destaldekatze handienaztratatua, eta erreferentziatzat, Eurostaten proposamenetik egindako gomendioakhartuz.

2.2 taulan, 1998. urteko azken kontsumoaren banaketa ikus daiteke, nola banatzenden kontu satelitea osatzeko beharrezko diren hiru osagaietan, eta banaketarenkasuan, banaketa hori egiteko erabili diren estatistika-iturriak agertzen dira.

Aipatu behar den beste alderdi bat azken kontsumoak etxeko satelitean eskatzenduen tratamendua da, ez baita kontabilitate nazionalean egindakoa bera.

Kontu Nazionaletan, etxeguneen azken kontsumoak output-aren zati bat baino ezdu estaltzen: KSEren mugan sartzen den produkzioa; falta den output-aren zatiasartzeko, azken kontsumoaren birsailkapenak eragindako doitzeak beharrezkoakdira. Hurrengo eskeman, etxeko azken kontsumoaren formula berrikusia azaltzenda:

Kontsumoa Kontabilitate Nazionalean

Etxeguneen azken kontsumoaren gastua

+ Herri-administrazioen banakako kontsumoaren gastua

+ Irabazi-asmorik gabeko erakundeen azken kontsumoaren gastua (etxeguneensektorea)

= Etxeguneen azken kontsumoa

Kontsumoa Etxeko Satelitean

Etxeguneen azken kontsumoa

− Etxeko produkziorako produktu iraunkorretako gastuak (KFEG, satelitean)

− Bitarteko kontsumoko gastuak

+ Etxeko produkzioaren output-a (KNn ez sartua)

= Etxeguneen azken kontsumoaren guztizkoa

Page 12: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 12

Page 13: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 13

Egoki litzateke kapital finkoaren eraketa gordinaren kontzeptua argitzea, kontusatelitearen barruan. Kontzeptu hori, arestian aipatu dugunez, kontu nazionaletankontsideratutako azken kontsumoaren zati bat da; beraz, KSEk berak adieraztenduena baino haratago doa. Satelitearen barruan, kapitalaren eraketa gordintzat,alde batetik, etxeko produkzioan esku hartzen duten era guztietako makinak etatresnak sartzen dira (etxeko tresna elektrikoak, altzariak, …), eta bestetik, aktibofinko gisa erabili ohi diren aparatu eta tresna asko (zartaginak, ontziak,lanabesak,…), pixkanaka erosten direnak, baina urte asko irauten dutenak11.

2.3.3.- Kapital finkoaren kontsumoa

Enpresetan, produkzio-prozesuan ekipo-ondasunetik egiten den kontsumoaridagokion kostu bat dago; era berean, etxeguneek, produkzio-jardueran narriatzenedo baliogabetzen diren ondasun iraunkorrak edo erdiraunkorrak erabiltzendituztenez, kostu hori ere eragiten dute. Beraz, kostu hori etxeko produkzioarenbalioaren guztizkoan sartu behar da.

Arazoa kostu hori zenbatesteko eran datza, zeren nazioartean erabiltzen denmetodoa, “Inbentario Betiraunkorraren Metodoa” edo IBM, ez baitago ezarritaherrialde guztietan (ezta Euskal AEn ere) eta are gutxiago etxeguneen kasuzehatzerako.

Ondorioz, lan honetan, beharrezko osagai guztiak kalkulatu behar izan dira (kapitalfinkoaren stock-a, kapital-eraketa, aktibo iraunkorren iraupena kapital-stock-eanerretiratu aurretik, …), etxeguneen kapital finkoaren kostua zenbatesteko. Metodoaplikatua inbentario iraunkorrarena da, BBV Fundazioaren lanean, “El Stock deCapital en España y su Distribución Territorial”12, agertzen den bezala.

Inbentario iraunkorraren metodoaren arabera, kapital finkoaren kontsumoaondorengo fase hauetan kalkulatu da:

1. Kapital finkoaren stock gordinaren kalkulua ondasun iraunkor zeinerdiraunkor bakoitzari buruz, etxeko ekonomian inbertsio gisa kontsideradaitekeena, honako formula honen bidez:

it

it

it

it RIBKBKB −+= −1 (1)

�=

−=iM

oj

jjt

ij

it IBrR (2)

non: itKB = i aktiboaren kapital-stock gordina t aldian

itIB = inbertsio gordina i-n t aldian.

itR = i aktiboaren erretiro t aldian gertatuak.

iM = i aktiboaren bizi-iraupen gorena.

11 Kasu askotan 500 ECUak gainditzen ez dituzten gastu horiek (1995), KSEk bitarteko kontsumo kontsideratzen ditu.12 I. liburukia: metodologia. 22–37 orr.

Page 14: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 14

ijr = i ondasunaren erretiro-tasa, inbertsioa egin eta j – 1 aldi ondoren. Beraz,

ior uneko aldian egindako inbertsioei aplikatzeko erretiro-tasa da.

(1) eta (2)tik, ondorengo adierazpena ateratzen da, non kapital-stock-a soilikaurreko aldietan egindako inbertsioen mende baitago:

( )�=

−−=Mi

jjt

it

it IBrKB

0

1 (3)

Denboraldi nahiko luze bat igarota (batez besteko bizitzaren inguruko desbiderapen

goren gisa definitua) aktiboak desagertzen direla kontuan izanik, iMt − -renondorengo batugaiak alde batera uzteko eta kapital gordinaren stock-a deribatzekoaukera ematen du, aurreko inbertsioen pilaketa gisa, hasierako kapitalaren stock-aezagutu beharrik gabe.

Ekuazioa (3), era berean, biziraupen mailan ere adieraz daiteke:

ij

Mi

oj

ijt

it gIBKB *�

=−=

non =ijg t - j aldian erositako eta t aldian oraindik erabilgarri dagoen

aktiboaren proportzioa. Proportzio hori aldatu egingo da aktiboarenarabera

Hainbat zehaztapen daude biziraupen-funtzioa kalkulatzeko13. Hemen Winfrey 5–3funtzio iraulia hartu da, zeina arestian aipatu dugun BBV Fundazioaren laneanerabiltzen baita, 10 urteko batez besteko bizitza duten ondasunei buruz; batezbesteko bizitza desberdina duten ondasunei buruz, banaketa normaleko funtzio bataplikatu da, honelako lanetan aplikatu ohi den funtzioa, hain zuzen.

2. Kapital garbiaren stock-aren kalkulua, hau da, kapitalak erabilera etazaharkitzapenagatik jasaten duen baliogabetzetik garbi. Kapital gordinarenstock-a bezala kalkulatzen da, baliogabetzea kontuan izanik, eta baliogabetzelinealeko eskema bat aukeratu da, ondorengo adierazpenaren bidez:

���

���

−=−i

jt

ij E

td 1

non ijtE − t – j aldian egindako inbertsioen bizi-itxaropen guztizkoa baita, t unean

oraindik erretiratu gabe daudenak

3. Amortizazioaren kalkulua amortizatzeko geratzen den kopurua etaondasunaren bizi-urte erabateko erretiro artekoak zenbatetsiz.

13 Ikus BBV Fundazioa. I. liburukia: metodologia.

Page 15: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

KONTU SATELITEAREN ALDERDI METODOLOGIKOAK 15

2.3.4.- Zergak ken diru-laguntzak

Produkzioaren gaineko zergak dira produkzioaren beste kostuetako bat, zeinak,etxeguneen kasuan, errentaren edo aberastasunaren gaineko zergen barruangertatzen baitira.

Satelitean, horiek guzti horietatik, atera beharko litzateke zein dauden erlazionatutaeta zenbateraino etxeguneen produkzio-prozesuarekin. Bestalde, egia da ere ezen,ez direnez bereziki aipagarriak eta hartuko lukeen zenbatespen-lana altuegiaizateagatik, lan honetan ez direla zerga guztiak sartu, baizik eta bakarrik kontunazionaletan kontsideratutako etxe-produkzioaren zergak.

Diru-laguntzei dagokienez, satelitearen barruan, honela ulertu beharko lirateke:herri-administrazioek etxeguneei ordainik gabe egiten dizkieten ordainketak, haienprodukzio-jardueraren ondorioz. Ildo horretatik, Eurostaten proposamenakadierazten duenez, sartu beharreko diru-laguntza mota nagusia kontabilitatenazionalean “gizarte-transferentzia” kontsideratzen direnak dira, hau da, erakundepublikoetara eraman beharrean, haurrak, zaharrak, gaixoak, minusbaliatuak, etab.etxean zaintzen dituzten familiei ordaintzen zaizkienak.

Euskal AEko kontu sateliteari dagokionez, ez da inolako kopururik sartu, zerentransferentzia horiek ez baitira oso adierazgarriak edo ez dira batere adierazgarriakazterketako ekitaldietan; izan ere, laguntza horiek beste erakunde-unitate batzuenbidez bideratzen dira (herri-administrazioak, enpresak, …).

Page 16: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

ETXEKO SATELITEAN OSATUTAKO KONTUAK 16

ETXEKO SATELITEAN OSATUTAKOETXEKO SATELITEAN OSATUTAKOETXEKO SATELITEAN OSATUTAKOETXEKO SATELITEAN OSATUTAKOKONTUAKKONTUAKKONTUAKKONTUAK

Euskal AEren etxeko satelitean garatu diren kontuak produkzio-kontua etaustiapen-kontua izan dira, bai eta ondasun eta zerbitzuen kontua, produkzio-kontuaeta ustiapen-kontua ere, ekonomia orokor hedatuari buruz14.

Kontu horiek osatzeak KSEn erabilitako kontzeptuetako batzuk zabaltzea edoaldatzea ekarri du: produkzio-muga handitu da, lan-balio bat egotzi da, etakontsumo kontzeptua aldatu da.

Ondoren aipatuko dira zein kontuk osatzen duten gure ekonomiari buruzko etxekokontu satelitea.

PRODUKZIO-KONTUA: kontu honek, baliabideen atalean, etxeguneek sortutakoprodukzioa aurkezten du, eta produkzio horretan, KSEren mugen barruan sartzendena zein kanpoan geratzen dena eta etxeko satelitean kontsideratu behar denabereizten ditu. Erabileren atalean (produkzio-kontu guztietan bezala) produkziohorretan erabilitako bitarteko kontsumoak agertzen dira, eta saldo gisa, etxeguneekekonomian sortutako balio erantsia lortzen da.

USTIAPEN-KONTUA: kontu honek, baliabide gisa, aurreko kontuaren saldoaaurkezten du, hau da, balio erantsi gordina; erabileren atalean, berriz, atal horrenosagai guztietan (soldatak, zergak eta diru-laguntzak), ondoriozko saldoa soberakingordin sortua edo errenta mistoa da. Bertako azken erabilerako produkzioarenkasuan, soberakin edo errenta hori norberaren etxebizitza alokatzetik egotzitakozatia kontsideratzen da, zeren produkzioaren beste zatiak kostuengatikkontsideratzen baitira, eta ez dute soberakin edo errenta mistorik sortzen.

Bi kontuetan, doitze-partida batzuk ere agertzen dira, kontu nazionaletan sartutakozatia guztizkoetan ez bikoizteko. Kontu horiek bertako azken erabileraren etxekoprodukzioari buruz aurkezten dira, bai eta etxeguneen merkatu-produkzioariburuzko guztizkoari buruz, etxeguneek sortutako jarduera ekonomikoari buruzkoikuspegi orokor bat ematearren.

Era berean, ondasun eta zerbitzuen kontua, produkzio-kontua eta sarrerenustiapen- edo sorkuntza-kontua aurkezten dira, ekonomia osoari buruz, eta etxekoprodukzioa ekonomiaren zati gisa eransten da, gure ekonomiaren guztizkoan duenpisua aztertu ahal izateko.

14 Zabalduak ekonomiaren guztizkoa esan nahi du, KSEren arabera kontu nazionalen mugetatik kanpo geratzen den etxeko

produkzioa barne dela.

Atala

3

Page 17: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

ETXEKO SATELITEAN OSATUTAKO KONTUAK 17

Kontuen osagarri gisa, KSEtik kanpo geratzen den etxeko produkzioa funtzioka,herrialde historikoka eta sexuka ere aurkezten da, bai eta, bertako azkenkontsumoko produkzioa ere, KSEn sartzenden zatia kontu horretatik kanpogeratzen den zatitik bereiziz.

Page 18: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 18

EMAITZEN ANALISIAEMAITZEN ANALISIAEMAITZEN ANALISIAEMAITZEN ANALISIA

Etxeko lanaren kontu satelitearen bidez, etxeguneek ekindako produkzio-jarduereiburuzko ikuspegi orokor bat lortzen dugu, bai eta jarduera horien zenbatespenekonomiko bat ere, eta lanaren interes funtsezkoa bertako erabilerako etxekoprodukzioan zentratzen da, haren balioespena ez baitago sartuta herrialde batenkontu ekonomikoetan, Kontuen Sistema Europarrak ezarritako irizpideei jarraituz.

Gure erkidegoko etxeko produkzio BPGan ez zenbatuak lortzen duen balio erantsigordina, 1998ari buruz, 2.228.267 milioi pezetakoa da, hau da, BPGaren % 40,1;ehuneko hori % 50,2raino igotzen da 1993. urteari buruz.

Euskal satelitean erabilitako metodo berdin batekin, azterketa baliokideren bat eginduten herrialdeei erreparatzen badiegu,15 esan dezakegu ezen produkzio horrekBPGaren % 35etik % 55era hartzen duela. Zaila da, oraingoz, beste ekonomieiburuz, euskal satelitetik denboran hurbilago dauden datuak lortzea, eta horrek ez duahalbidetzen erkaketa handiak egitea. Soilik esan daiteke kontsultatu direnherrialdeen artean (4.1 taula), EAEko etxeko produkzioaren balioa bitarteko tokibatean geratzen dela.

Balio horrek azterketaren bi urteetan, 1993 eta 1998an, lortu duen bilakaeraaztertzen badugu, egiazta dezakegu ezen etxeko balio erantsia hamar puntu jaitsidela, BPGaren aldean. Beherapen hori Ironmonger-ek16 «etxeko lan ordaindugabearen izaera kontraziklikoa» deitzen duena da. Hau da, noiz eta merkatukoekonomiak hazkunde bat izaten duenean ziklo ekonomikoan, baliabideak hartzenditu etxeko ekonomiatik, eta ondorioz, etxeko produkzioak behera egiten du; aldiz,krisialdietan, kontrako eragina izaten du, baliabideak merkatuz besteko etxekoekonomiara bideratzen baititu.

15 Ordezkapen-kostuen balioespen-metodoa deritzana.16 Ironmonger 1989; Statistics Canada, 1995.

Atala

4

Page 19: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 19

TAULA 4.1 MERKATUZ BESTEKO ETXEKO PRODUKZIOAK BARNE-PRODUKTU GORDINAREN ALDEAN DUEN BEG-ARENNAZIOARTEKO ERKAKETAK (ORDEZKAPEN-KOSTUENMETODOAREN ARABERA)

Herrialdea Erreferentzia--urtea

% BPGarenaldean

Emakumeek egindakoEPren %

Kanada 1992 41 63Finlandia 1990 45 -Australia 1992 54 66Zeelanda Berria 1991 42 65Norvegia 1990 38 66USA 1976 32 -Frantzia 1975 31 -Alemania 1992 68 -Japonia 1996 15 85Suitza 1997 45 67Euskal AE 1993 50 79Euskal AE 1998 40 74

Iturria: Australian Bureau of Statistics eta Eustat.

Izan ere, eragin hori aztergai diren bi urteetan biltzen da. 1993an, gure ekonomiak,gainerako ekonomia garatu guztiek bezala, puntualtzat jo daitekeen atzeraldi batjasan zuen; aldi horretan, merkatuz besteko etxeko jardueraren pisuak % 50,2 lortuzuen, BPGaren aldean. 1998. urtea, aldiz, hedapen ekonomikoko urtea da, orain artelaurogeita hamarreko hamarkadako bilakaerarik onena izan baitu; ondorioz,merkatuz besteko etxeko produkzioaren pisua jaitsi egin da, eta urte horretan % 40,1hartzen du.

Etxeko produkzio ordaindu gabeak jarraitutako bilakaeraren osagaiak, kopurua etapisua xehetasun handiagoz aztertzen badugu, ikusiko dugu kopuru errealetan(etxeko produkzioaren ordu-milakotan) hazkundea zeinu negatibokoa izan dela (%-4,86); lan-eskuaren prezioek, aldiz, % 19ko hazkundea izan dute, hau da, kopurunominaletan, igoera % 13koa da. Ekonomia errealak, berriz, % 20ko hazkundeerreala lortu du, eta prezioen igoera etxeko produkzioari buruz aipatutakoarenparekoa izan da; ondorioz, ekonomiak % 42,8ko igoera izan du kopuru nominaletan.

Kontu satelitea osatzen duten gainerako makromagnitudeei dagokienez, 5.6.1 taulanagertzen denez, produkzioak % 26,6 eta bitarteko kontsumoak % 12 hartzen dute,biak kontu ekonomikoen makromagnitude beren aldean. Azken kontsumoak, etxekolanaren ordainketak barne, Euskal AEko Kontu Ekonomikoetan kontsideratutakoazken kontsumoaren % 85,9 hartuko luke. Bestalde, etxeguneek egin zuteninbertsioak (etxebizitzetan egindakoa sartu gabe, zeina kontu nazionalen KFEGnsartzen baita) guztizkoaren % 3,3 hartzen du, gure ekonomiaren beste sektoreeiburuz.

Lan-eskuaren ordainketari dagokionez, bertako erabilerako etxeko lanak egindakoaridagokionak ekonomiaren guztizko ordainketaren % 78,8 hartuko luke. Hala eta guztizere, ehuneko horiek igo egiten dira, kontsideratzen den urtea 1993 bada, zeren,arestian aipatu denez, etxeko lanaren neurria, beste batzuen aldean, merkatuorokorrarena baino handiagoa baitzen, abagune hori zikloaren atzeraldia igortzen aribaitzen.

Page 20: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 20

4.2. TAULA KSE EKONOMIAREN ETA KSE-Z BESTEKOPRODUKZIOAREN BILAKAERA. PREZIO UNEKOAKETA FINKOAK. EUSKAL AE

1993 1998 Ald. %

KOPURU UNEKOAK

Etxeko produkzioa. KSEz bestekoa. BEG fin 1.953.561 2.228.261 14,0

Barne Produktu Gordina. KSE 3.892.107 5.558.593 42.8

KOPURU FINKOAK

Etxeko produkzioa. KSEz bestekoa. Ordu-milakoak 2.022.939 1.924.622 -4.9

Barne Produktu Gordina. KSE 4.227.401 5.089.855 20.4

PREZIOEN BALIOESPENA (Deflaktoreak)

Etxeko produkzioa. KSEz bestekoa (soldaten prezioa) – – 19.9

Barne Produktu Gordina. KSE – – 18.6

4.1.- Balio erantsi sortua funtzioka

Etxeko produkzioaren balio erantsia funtzio nagusien arabera sailkatzen badugu,ikusiko dugu bi funtzio hauek biltzen dituztela balio-kuota handienak: ostatuaeskaintzeak (% 31,6) eta janaria eskaintzeak (% 44,9). Proportzio txikiagoan daudehaurrak eta zaharrak zaintzea (% 14,1) eta arropa zaintzea (% 9,5). Oro har, egiturahori kontsultatu diren herrialdeenaren baliokidea da; hala ere, funtzioetakobakoitzaren balio handiagoa eta txikiagoa herrialdeetako bakoitzaren portaerakogizarte-ereduen eta bizimoduen mende egongo da. Datu bitxi gisa, honako hau aipadaiteke: gure erkidegoko etxeguneetan, beste bi ekonomia erkatuetan (Australia etaEEBB) baino balio handiagoa lortzen dute janaria eskaintzea eta haurrak etazaharrak zaintzea funtzioek; ostatua eskaintzea eta arropa zaintzea funtzioek, aldiz,pisu txikiagoa lortzen dute.

4.3. TAULA ETXEKO PRODUKZIOAREN BEG FUNTZIOKA

Funtzioak EAE(1993)

EAE(1998)

Australia(1992)

EEBB(1985)

Ostatua eskaintzea 31,9 31,6 37,1 36,8

Janaria eskaintzea 45,8 44,9 35,2 40,7

Zainketak eta hezkuntza eskaintzea 13,1 14,1 12,7 10,9

Arropa eskaintzea 9,2 9,5 15,0 11,6

Page 21: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 21

Azterketako bi urteen artean, oro har ez da asko aldatzen funtziokako banaketa hori;dena dela, ikusten da janaria prestatzea funtzioak pisua galdu duela, etxegunekopertsonen zainketak eta hezkuntza funtzioaren mesedetan.

4.2.- Etxeko produkzioaren banaketa sexuka eta funtzioka

Denbora Aurrekontuen Inkesta osatu izanak aukera ematen digu sexu bakoitzakzeregin bakoitzari zenbat denbora eskaintzen dion jakiteko. Zeregin horiek, gainera,kontu satelitean zehaztu ditugun funtzioen arabera taldekatu dira, eta metodologiarenatalean aipatu ditugun irizpideen arabera balioetsi ditugu.

Etxeko produkzioa produkzio hori nork egiten duen arabera aztertzen badugu,ikusiko dugu, 1998an, % 25,6 gizonezkoek egiten zutela da; % 74,4, berriz,emakumezkoek. Nahiz eta ohiko rol-banaketa ez den aldatu etxeguneetan,antzematen da aurrerapen txiki bat gertatu dela bi azterketa-aldien artean, zeren,1993an, gizonezkoek egindako produkzioa % 20,7koa baitzen (hau da, irabazia %4,9koa da). Gizonezkoen irabazi hori oso homogeneoa da funtzio guztien artean;dena dela, aipa dezakegu irabazia zertxobait handiagoa dela etxeguneko pertsonenhezkuntzarekin eta zainketekin lotutako zereginetan.

4.1. GRAFIKOA. GIZONEZKOEN PARTAIDETZA ETXEKO PRODUKZIOAN, FUNTZIOKA.1998-1993

0,00%5,00%

10,00%15,00%20,00%25,00%30,00%35,00%40,00%45,00%

Ostatua

Zainketaeta

hezkuntza

Janaria

Arropa

Auzolana

GU

ZTIRA

19981993

4.2 GRAFIKOA. EMAKUMEZKOEN PARTAIDETZA ETXEKO PRODUKZIOAN, FUNTZIOKA.1998-1993

0,00%10,00%20,00%30,00%40,00%50,00%60,00%70,00%80,00%90,00%

100,00%

Ostatua

Zainketaeta

hezkuntza

Janaria

Arropa

Auzolana

GU

ZTIRA

19981993

Page 22: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 22

Azken funtzio horrek biltzen du, hain zuzen, gizonezkoen partaidetza handiena(auzolana kontuan hartzen ez badugu), % 36raino iristen baita. Aldiz, arropaeskaintzea eta arropa zaintzea funtzioak gizononezkoen partaidetza txikienekoakdira (% 10 ingurukoak), eta alde hori, gainera, are handiagoa da 1998ari buruz.Gizonezkoek egiten dituzten zeregin zehatzetara jaisten bagara, ikusten dapartaidetza handiagoa dela honako hauetan: kudeaketak (% 74), etxegunekomantenimendu-zerbitzuak (% 81,4) ostatu funtzioarekin lotutako joan-etorriak (%53,7). Hala ere, emakumezkoek ere igo egin dute mantenimendua eta bestelakokonponketak funtzioari eskaintzen dioten denbora, eta murriztu egin dute 1993angizonezkoekiko zuten aldea.

Emakumeek etxeko produkzioan duten partaidetza erkatzen bada (4.1 taula), ikustenda Euskal AE emakumezkoen partaidetza handieneko ekonomien artean dagoela,Japoniaren atzetik. Horrek argi eta garbi erakusten du gure ingurune europarrekoherrialde aurreratuenekiko dagoen alde handia, gizonezkoek produkzio horretanduten partaidetzari dagokionez.

4.3.- Etxeko produkzioaren kostuen banaketa

4.4 TAULA ETXEKO PRODUKZIOAREN KOSTUEN BANAKETA. EKONOMIAOSOAREKIKO ERKAKETA (KSE). EUSKAL AE

Etxeko Kontu Satelitea Ekonomia osoa KSE

1998 1993 98/93 1998 1993 98/93

Balioa % Balioa % ∆% Balioa Balioa ∆%

Produkzioa 2.928.275 100,0 2.490.440 100,0 14,9 11.008.393 6.809.432 61.6

Bitarteko kontsumoa 700.008 23,9 536.879 21,5 30,4 5.852.929 3.202.281 82,8

Lanaren balioa 2.196.296 75,0 1.926.761 77,4 13,9 2.787.851 2.218.468 31,0

Kapital-kontsumoa 31.971 1,1 26.820 1,1 19,2 504.930 340.750 48,2

Merkatuz besteko etxeko produkzioa, kostuen osaerari dagokionez, lanak eskaintzenduen balioak finkatzen du (% 75); bitarteko kontsumoek eta kapital finkoarenkontsumoak, berriz, % 23,9 eta % 1,1 eskaintzen dute, hurrenez hurren. Kostu horiekbilakaera ona izan dute azterketa-aldian, eta ekonomiako beste sektoreetako kostuekizan duten joera berari eutsi diote, hau da, bitarteko kontsumoen partaidetzak goraegin du eta lanaren balioespenak, aldiz, behera. Izan ere, laurogeita hamarrekohamarkadan, lan-kostuak ez gora ez behera ibili dira.

Alde batetik, esan dugunez, lan-eskuaren balioespena moteldu egin da, eta, bestetik,etxeko zereginetako lanean sartutako ordu-kopurua jaitsi egin da; hori guztiarenondorioz, etxeko produkzioa % 14,9 igo da, hau da, oso maila txiki batera,ekonomiaren guztizko produkzioaren aldean (% 61,6).

Page 23: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 23

GRÁFICO 4.3 COSTES DE LA PRODUCCIÓN DOMÉSTICA POR FUNCIONES 1998.

0 200000 400000 600000 800000 1000000 1200000 1400000 1600000

Alojamiento

Comida

Ropa

Cuidados y educación

Ayuda vecinal Valor deltrabajo

ConsumoIntermedio

Consumo deCapital fijo

4.3 GRAFIKOA. ETXEKO PRODUKZIOAREN KOSTUAK, FUNTZIOKA. 1998.

0 200000 400000 600000 800000 1000000 1200000 1400000 1600000

Ostatua

Janaria

Arropa

Zainketak eta hezkuntza

AuzolanaLanarenbalioa

Bitartekokontsumoa

Kapitalf inkoarenkontsumoa

Page 24: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 24

4.4.- Etxeguneen kontu zabaldua

Etxeguneen kontu zabaldutzat, honako hau ulertzen da: merkatu-produkzioa sartzenduten kontu ekonomikoak, KSEren arabera ekonomiaren kontu ekonomietan sartzenden merkatuz besteko produkzioa, eta KSEn sartzen ez den etxeko produkzioa.

Etxeguneen kontu zabaldu hori aztertzeak, gainera, etxeguneen sektorean dagoenpotentzial ekonomikoa eta ekonomia osoan duen garrantzia ezagutzeko aukeraematen digu.

4.5. TAULA: EUSKAL AE-KO ETXEGUNEEN PRODUKZIO ZABALDUA

1993 1998

Balioa % Balioa %

Guztizko produkzio zabaldua 17 4.447.001 100,0 5.613.786 100,0

1. Etxeko produkzioa (KSE) 1.956.561 43,9 2.685.511 48,1

1.1 KSEn sartutako bertako azken erabilerako produkzioa18

-350.068 -516.649

1.2 Merkatu-produkzioa 1.606.493 36,1 2.168.862 38,6

2 Bertako erabilerako guztizko etxeko produkzioa 2.840.508 63,9 3.444.924 61,4

2.1 Norberaren etxebizitzaren alokairu-zerbitzua (KSE)

319.348 7,2 477.884 8,5

2.2 KSEn sartutako bertako erabilerako etxeko produkzioa

30.720 0,7 38.765 0,6

2.3 KSEn sartuta ez dagoen bertako erabilerako etxeko produkzioa

2.475.373 55,7 2.908.457 52,0

2.4 Borondatezko lana (auzolana) 15.067 0,3 19.818 0,3

17 Produkzio zabaldua honela lortzen da: merkatu-produkzioa gehi bertako erabilerako guztizko etxeko produkzioa.18 Kendu egiten da, 2.1 eta 2.2 ataletan sartzeko.

4.4 GRAFIKOA. ETXEGUNEEN ETXEKO PRODUKZIO ZABALDUA

52 55,7

38,6 36,1

7,28,50

20

40

60

80

100

120

1998 1993

Merkatu-produkzioa AuzolanaEtxeko produkzioa (Ez KSE)Etxeko produkzioa (KSEn)Norberaren etxebizitzaren alokairua (KSE)

Page 25: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 25

4.5 taulan etxeguneen guztizko produkzioa agertzen da, KSEren arabera sartzen denprodukzioa –eta beraz, kontu ekonomikoen balioespenean sartzen dena– eta KSEnsartzen ez den produkzioa kontuan hartuta. Emaitzak aztertu aurretik, dena dela,partidetako bakoitzaren esanahia azalduko dugu:

1. KSE etxeko produkzioa: KSEk finkatutako produkzio-mugen barruan sartzen denetxeko produkzioa hartzen du; muga horien barruan, etxeguneek eragile ekonomikogisa egiten duten merkatu-produkzioa sartzen da (1.2), hau da, autonomo, sozietatezibil eta familia-enpresa gisa egindakoa…, bai eta KSEk zehazten duen bertakoazken erabilerakoa ere (1.1) (norberaren etxebizitzaren alokairuak, nekazaritza--etxeguneetako autokontsumoa, etxebizitza norberak eraikitzea, …).

2. Bertako erabilerako etxeko produkzioa. Etxeguneko kideak asebetetzeko etxeguneanberean egiten den produkzioa da, zatirik handienean KSEren mugetan sartzen ezdena. KSEn kontsideratutako zatia ere sartzen da, bai eta borondatezko lana ere,metodologiaren atalean aipatu den bezala.

Etxeguneen produkzio zabalduaren guztizkoa nola banatzen den aztertzen digu,egiaztatzen da % 38,6 merkatu-produkzioa dela, zeina 1998an 2.168.862ko baita,gainerako % 61,4 bertako azken erabilerako produkzioa delarik. Produkzio horretatik, %52 ez dago sartuta KSEren mugetan, eta, beraz, ezta euskal kontu ekonomikoenbalioespenetan ere.

Azterketako bi urteen arteko bilakaerak berriro ere erakusten du etxeguneetako merkatu--jarduerak pisua irabazi duela, bi puntu inguru; bertako azken erabilerako produkzioak,aldiz, pisua galdu du.

4.6 TAULA ETXEGUNEEK SORTUTAKO BALIO ERANTSI GORDINA

1993 1998

BEG Balioa %/BEG

zabaldua

Balioa %/BEGzabaldua

BEG, merkatu-p. 817.924 26,8 1.135.262 30,0

BEG, bertako azken erabilerako p. 2.234.405 73,2 2.644.502 70,0

- Alokairu-zerbitzuak (KSE) 260.908 8,5 390.432 10,3

- Beste produkzio bat (KSE) 19.936 0,7 25.803 0,7

- Azken erabilerako produkzioa(KSEz bestekoa)

1.938.494 63,5 2.208.449 58,4

Auzolana 15.067 0,5 19.818 0,5

BEG zabaldua 3.052.329 100 3.779.764 100

Etxeguneek sortutako BEGari dagokionez, bertako azken erabilerako produkzioak berepisua igo du guztizkoaren aldean; izan ere, logikoa denez, produkzio hori trinkoagoa dalan-eskuaren aldetik, eta 1998an % 70raino hartu zuen (% 58,4, hain zuzen, KSEnzenbatzen ez den etxeko produkzioak sortutako produkzioari dagokio). Aldagai horrekazterketa-aldietan izan duen bilakaerak berriro ere azpimarratzen du merkatu-jarduerekpisua irabazi dutela etxeguneek sortutako balio erantsiaren barruan; bertako azkenerabilerako jarduerek, aldiz, pisua galdu dute (3,2 puntu), guztizko BEG zabalduarenaldean.

Page 26: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 26

4.5.- Etxeguneen azken kontsumoa kontu satelitean

Honelako lan bat egiteak dakarren xedeetako bat da etxeguneek egindako kontsumoahobeto ezagutzea, kontuan izanik etxeguneak ere, definizioz, ondasun eta zerbitzuenproduktoreak direla, etxeguneak osatzen dituzten kideak asebetetzeko.

Metodologiaren atalean adierazi denez, azken kontsumoa, kontu ekonomikoetanpentsatuta dagoen bezala, kontu satelitearen ikuspuntutik, hiru osagaitan banatu beharda: azken kontsumoa bera, etxeguneen bitarteko kontsumoa, eta etxeguneek ondasuniraunkor eta erdiraunkorretan egiten duten inbertsioa (norberaren etxebizitzan egiten deninbertsioa salbuetsita).

Banaketa horrek, 1998ari buruz, azken kontsumoaren % 78,3ko pisua hartzen du,bitarteko kontsumoaren % 20,5eko pisua, eta kapital finkoaren eraketa gordinaren % 1,2.

Arestian aipatu denez, azken kontsumoa, etxeko kontu satelitearen barruan, honeladefinitzen da: kontu ekonomikoetako azken kontsumoa ken bitarteko kontsumoan inputgisa erabiltzen den kontsumoa (bitarteko kontsumoa satelitean) eta ken etxekoprodukzioari laguntzen dioten ondasun iraunkor eta erdiraunkorren kontsumoa, gehi kontuekonomikoetan sartzen ez den etxeko produkzioa. Azken kontsumo horrek, kontabilitatenazionaleko etxeguneen azken kontsumoaren barruan, % 85,9 hartzen du, eta 1993ariburuz, % 95,2ra igotzen da.

4.7 TAULA ETXEGUNEEN AZKEN KONTSUMO ZABALDUAREN BANAKETAAzken kontsumoko

produktuetako gastuakBertako azken erabilerako

etxeko produkzioaEtxeguneen guztizkokontsumo zabaldua

Balioa % Balioa % Balioa %1993 2.047.443 45,1 2.490.440 54,9 4.537.883 100,0

1998 2.665.770 47,7 2.928.275 52,3 5.594.045 100,0

Kontu ekonomikoen filosofian, kontsumoaren definizio horrek honako hau adierazten du:etxeguneek beren asebeterako zuzenean merkatutik benetan kontsumitu dutena, etaetxegunean sortu den etxeko produkzioaren balioa era berean etxeguneko kideenasebetea lortzeko. Berriro ere egiazta dezakegu nola atzeraldi ekonomikoetan, hala nola1993koan, bertako produkzioaren proportzioa oparoaldi ekonomikoko urte batean bainohandiagoa den, igo egiten baita zuzenean merkatuan egiten den azken kontsumoarenproportzioa.

Azkenik, bitarteko kontsumoaren funtziokako banaketan, zatirik handiena janariakprestatzea funtzioak eramaten du (% 66), eta ondoren, ostatua eskaintzeak (% 29,6);arropa eskaintzea eta pertsonen zainketa eskaintzea funtzioek bitarteko kontsumoen %1,6 eta 2,8 erabiltzen dute, hurrenez hurren.

Page 27: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 27

4.6.- Kapital finkoaren eraketa gordina

Kapital finkoaren eraketa gordina, etxeko kontu satelitearen irizpideari jarraituz, honakohauek osatzen dute: bertako azken erabilerako etxeko produkzioan kapital-ondasun gisaerabiltzen diren ondasun iraunkorrak eta erdiraunkorrak, baldin eta, kontabilitatenazionalean, haien balioa etxeguneen azken kontsumoaren barruan sartuta badago.

1998ko ekitaldiari buruz, eraketa gordinak ekonomiaren osoko kapital finkoaren eraketagordinaren % 3,3 hartzen du (KSEren arabera): % 55,3 janariak prestatzea funtzioanerabiltzen da, % 22,9 ostatua eskaintzea funtzioan, % 16 arropa prestatzea funtzioan, eta% 5,8 etxeguneko kideen zainketa eta hezkuntza funtzioan.

4.7.- Lanaren ondorioak

✵ Gure ekonomiaren BPGan sartuta ez dagoen etxeko produkzioak sortutako balioerantsi gordinak % 40,1 hartu zuen, 1998ko kopuru beraren aldean; 1993an,berriz, % 50,2ra iritsi zen. Datuen bilakaerak argi eta garbi erakusten digu etxekolan ordaindu gabearen izaera kontraziklikoa: oparoaldietan (1998) baliabideakbideratzen ditu merkatu-ekonomiara; atzeraldietan (1993), aldiz, irentsi egitenditu.

✵ Nahiz eta zaila den gai honetan nazioarteko erkaketak egitea, esan daitekeetxeko lan ordaindu gabearen pisua bitarteko toki batean geratzen dela, besteherrialde batzuen aldean. Gure erkidegoa, BPGaren aldean, % 35eko eta %55eko tartean dago; izan ere, azterketa horiek egiteko horrelako tarteakerabiltzen dira.

✵ Etxeko balio erantsi gordinaren proportzio handiena biltzen duten funtzioakjanaria eskaintzea (% 44,9) eta ostatua eskaintzea (% 31,6) dira. Dena dela,zainketa eta hezkuntza eskaintzea funtzioak, beste funtzio batzuen aldean,

4.4 GRAFIKOA. KFEG-REN FUNTZIOKAKO BANAKETA

Janaria55%

Zainketa eta hezkuntza

6%

Ostatua23%

Arropa16%

Page 28: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

EMAITZEN ANALISIA 28

hazkunde handiagoa izan du, bai eta pisu handiagoa ere gure erkidegokoetxeguneetan, ekonomia erkatuen aldean (Australia eta EEBB).

✵ Etxeko produkzio ez ordainduak emakume-izaera du (% 75), eta etxegunekoohiko rol-banaketak zehazten du. Dena dela, egiaztatzen da, poliki bada ere,gizonezkoek gero eta gehiago parte hartzen dutela produkzio horretan,azterketa-aldian, % 5era jaitsi baita bi sexuen arteko distantzia. Aipatzekoa dagizonezkoek haurrak eta zaharrak zaintzea funtzioaren lanetan dutenpartaidetza. Bestalde, igo egin da emakumezkoen partaidetza etxegunekomantenimendua eta konponketak funtzioan, orain arte gizonezkoek egin ohidutena.

✵ Etxeko sateliteak eskaintzen duen ikuspegi orokorrak aukera ematen duprodukzioa zenbatzeko, bai etxeguneek sortutako merkatu-produkzioaren zatia(etxeguneetako produkzioaren % 38,6), bai bertako azken produkzioaren zatia(gainerako % 61,4, nahiz eta horren % 52,3 ez dagoen sartuta KSEren araberakoBPGaren balioespenean).

✵ Azterketako urteak bereizten dituen oparoaldiak honako eragin hau dauka:etxeguneen merkatu-jarduerak adierazgarritasuna irabazi du; etxeko produkzioordaindu gabeak, aldiz, pisua galdu du (bost puntu inguru balio erantsigordinaren kopurutan).

✵ Etxeguneetako kontsumo zabalduaren datuek berriro ere erakusten dutenez,zuzenean merkatutik erositako azken ondasunen kontsumoak garrantzihandiagoa irabazten du oparoaldi ekonomikoan, etxeguneen bertakoprodukzioaren kaltetan. 1998an, bi osagai horiek, hurrenez hurren, % 47,7 eta %52,3ko partaidetza lortu zuten, familien azken kontsumo zabalduaren aldean.

Page 29: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

EUSKAL KONTU SATELITEA

ETXE

EtEtEtEt19191919

Atala

KO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA. (TAULAK) 29

xeko ekonomiaren kontu satelitea.xeko ekonomiaren kontu satelitea.xeko ekonomiaren kontu satelitea.xeko ekonomiaren kontu satelitea.93 eta 199893 eta 199893 eta 199893 eta 1998

5

Page 30: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 30

5.1.1 TAULAKse-n sartuta ez dagoen etxeko produkzioaren funtziokako balioespena (pezeta-milioiak). 1993.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Euskal AE Araba Bizkaia Gipuzkoa

Guztira Gizon. Emak. Guztira Gizon. Emak. Guztira Gizon. Emak. Guztira Gizon. Emak.

Ostatua eskaintzea 612.803 151.326 461.477 67.250 18.997 48.253 355.307 89.032 266.275 190.246 43.297 146.949

Kudeaketak 30.289 15.769 14.520 4.399 3.696 703 18.605 7.849 10.756 7.285 4.224 3.061

Erdiaisiak 151.292 62.991 88.301 17.876 7.595 10.281 88.541 37.200 51.341 44.875 18.196 26.679

Joan-etorriak 7.051 3.412 3.639 977 589 388 4.583 2.108 2.475 1.491 715 776

Garbiketa 360.482 35.560 324.922 37.037 4.375 32.662 202.126 18.800 183.326 121.319 12.385 108.934

Mantenimendu-zerbitzuak 3.162 3.162 - 686 686 - 894 894 - 1.582 1.582 -

Bestelako garbiketak 46.579 24.795 21.784 4.544 2.056 2.488 30.410 16.807 13.603 11.625 5.932 5.693

Ondasun iraunkorrak erostea 13.948 5.637 8.311 1.731 - 1.731 10.148 5.374 4.774 2.069 263 1.806

Zainketak eta hezkuntza eskaintzea 253.299 75.806 177.493 30.223 10.864 19.359 144.158 44.117 100.041 78.918 20.825 58.093

Zainketak eta hezkuntza 193.368 54.943 138.425 22.289 8.069 14.220 111.989 32.247 79.742 59.090 14.627 44.463

Joan-etorriak 59.931 20.863 39.068 7.934 2.795 5.139 32.169 11.870 20.299 19.828 6.198 13.630

Janaria eskaintzea 871.542 148.610 722.932 110.436 16.916 93.520 474.893 77.662 397.231 286.213 54.032 232.181

Janaria prestatzea 602.938 84.024 518.914 77.637 10.072 67.565 331.027 43.902 287.125 194.274 30.050 164.224

Eguneroko erosketa 231.679 55.707 175.972 28.290 5.903 22.387 124.089 29.119 94.970 79.300 20.685 58.615

Joan-etorriak 36.925 8.879 28.046 4.509 941 3.568 19.777 4.641 15.136 12.639 3.297 9.342

Arropa eskaintzea 174.030 17.491 156.539 18.779 2.249 16.530 95.079 9.489 85.590 60.172 5.753 54.419

Arropa 150.334 8.676 141.658 15.178 843 14.335 83.166 5.594 77.572 51.990 2.239 49.751

Bestelako erosketak 20.439 7.604 12.835 3.106 1.213 1.893 10.276 3.360 6.916 7.057 3.031 4.026

Joan-etorriak 3.257 1.211 2.046 495 193 302 1.637 535 1.102 1.125 483 642Bertako azken erabilerako prod., guztira

1.911.674 393.233 1.518.441 226.688 49.026 177.662 1.069.437 220.300 849.137 615.549 123.907 491.642Borondatezko lana

15.067 4.896 10.171 899 - 899 8.927 3.358 5.569 5.241 1.538 3.703ETXEKO PRODUKZIOA, GUZTIRA

1.926.741 398.129 1.528.612 227.587 49.026 178.561 1.078.364 223.658 854.706 620.790 125.445 495.345

Page 31: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 31

5.1.2 TAULAKse-n sartuta ez dagoen etxeko produkzioaren funtziokako balioespena (pezeta-milioiak). 1998Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Euskal AE Araba Bizkaia Gipuzkoa

Guztira Gizon. Emak. Guztira Gizon. Emak. Guztira Gizon. Emak. Guztira Gizon. Emak.

Ostatua eskaintzea 690.213 206.757 483.456 93.078 29.960 63.118 392.679 125.166 267.513 204.456 51.631 152.825

Kudeaketak 19.417 14.347 5.070 4.297 2.522 1.775 11.819 8.819 3.000 3.301 3.006 295

Erdiaisiak 204.796 98.958 105.838 23.721 13.337 10.384 118.319 60.887 57.432 62.756 24.734 38.022

Joan-etorriak 7.920 4.258 3.662 1.644 891 753 4.590 2.323 2.267 1.686 1.044 642

Garbiketa 372.970 52.599 320.371 47.239 5.289 41.950 208.380 32.746 175.634 117.351 14.564 102.787

Mantenimendu-zerbitzuak 3.240 2.637 603 603 - 603 2.357 2.357 - 280 280 -

Bestelako garbiketak 61.581 26.961 34.620 11.631 5.977 5.654 36.020 15.208 20.812 13.930 5.776 8.154

Ondasun iraunkorrak erostea 20.289 6.997 13.292 3.943 1.944 1.999 11.194 2.826 8.368 5.152 2.227 2.925

Zainketak eta hezkuntza eskaintzea 308.549 111.112 197.437 44.770 14.378 30.392 174.550 63.190 111.360 89.229 33.544 55.685

Zainketak eta hezkuntza 247.719 83.994 163.725 33.777 10.354 23.423 142.598 47.540 95.058 71.344 26.100 45.244

Joan-etorriak 60.830 27.118 33.712 10.993 4.024 6.969 31.952 15.650 16.302 17.885 7.444 10.441

Janaria eskaintzea 974.031 214.912 759.119 127.171 26.878 100.293 527.558 117.118 410.440 319.302 70.916 248.386

Janaria prestatzea 686.452 132.757 553.695 85.136 14.478 70.658 371.970 70.122 301.848 229.346 48.157 181.189

Eguneroko erosketa 239.751 68.492 171.259 35.044 10.338 24.706 129.712 39.180 90.532 74.995 18.974 56.021

Joan-etorriak 47.828 13.663 34.165 6.991 2.062 4.929 25.876 7.816 18.060 14.961 3.785 11.176

Arropa eskaintzea 203.685 20.918 182.767 28.280 3.156 25.124 114.139 11.426 102.713 61.266 6.336 54.930

Arropa 178.079 13.765 164.314 22.625 2.171 20.454 101.429 6.942 94.487 54.025 4.652 49.373

Bestelako erosketak 21.347 5.963 15.384 4.714 821 3.893 10.596 3.738 6.858 6.037 1.404 4.633

Joan-etorriak 4.259 1.190 3.069 941 164 777 2.114 746 1.368 1.204 280 924Bertako azken erabilerako prod., guztira

2.176.478 553.699 1.622.779 293.299 74.372 218.927 1.208.926 316.900 892.026 674.253 162.427 511.826Borondatezko lana

19.818 8.384 11.433 1.615 1.497 118 6.226 2.762 3.464 11.977 4.125 7.852ETXEKO PRODUKZIOA, GUZTIRA

2.196.296 562.083 1.634.212 294.914 75.869 219.045 1.215.152 319.662 895.490 686.230 166.552 519.678

Page 32: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 32

5.2.1 TAULAEtxeguneen merkatuz besteko produkzioa, funtzioka. Euskal AE. (pezeta-milioiak). 1993Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Ostatua eskaintzea Janariaeskaintzea

Arropaeskaintzea

Zainketak etahezkuntzaeskaintzea

Borondatezkolana

Guztira

Norberarenetxebizitzaren

alokairu--zerbitzuak

KESBeste KSE

batEz KSE KSE Ez KSE KSE Ez KSE KSE Ez KSE KSE Ez KSE KSE Ez KSE Guztira

Lanaren balioa - - 612.803 - 871.542 - 174.030 - 253.299 - 15.067 - 1.926.741 1.926.741

Etxeko langileentzako ordainsariak - 4.727 - 8.709 - 2.275 - 3.903 - - - 19.614 - 19.614

Jabetzako etxebizitzari egotzitakoalokairuak

233.444 - - - - - - - - - - 233.444 - 233.444

Norberaren etxebizitza erostea edokonponketa handiak - - - - - - - - - - - - - -

Lehen sektoreko autokontsumoa - - - - - - - - - - - - - -

Produkzioaren gaineko zergak - - - 70 - - - - - - - 70 - 70

Ustiapeneko diru-laguntzak - - - 148 - - - - - - - 148 - 148

Balio erantsi garbia f.i.n. 233.444 4.727 612.803 8.631 871.542 2.275 174.030 3.903 253.299 - 15.067 252.980 1.926.741 2.179.721

Kapital finkoaren eraketa 27.464 271 6.093 129 14.945 - 4.254 - 1.528 - - 27.864 26.820 54.684

Balio erantsi gordina f.i.n. 260.908 4.998 618.896 8.760 886.487 2.275 178.284 3.903 254.827 - 15.067 280.844 1.953.561 2.234.405

Bitarteko kontsumoa 58.440 9.071 107.089 1.713 404.065 - 9.676 - 16.049 - - 69.224 536.879 606.103

Produkzioa f.i.n. 319.348 14.069 725.985 10.473 1.290.552 2.275 187.960 3.903 270.876 - 15.067 350.068 2.490.440 2.840.508

Kapital finikoaren eraketa gordina - 9.342 7.458 - 17.954 - 5.210 - 1.870 - - 9.342 32.492 41.834

Page 33: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 33

5.2.2 TAULAEtxeguneen merkatuz besteko produkzioa, funtzioka. Euskal AE. (pezeta-milioiak). 1998.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Ostatua eskaintzea Janariaeskaintzea

Arropaeskaintzea

Zainketak etahezkuntzaeskaintzea

Borondatezkolana

Guztira

Norberarenetxebizitzaren

alokairu--zerbitzuak

KESBeste KSE

batNo SEC KSE Ez KSE KSE Ez KSE KSE Ez KSE KSE Ez KSE KSE Ez KSE Guztira

Lanaren balioa - - 690.213 - 974.031 - 203.685 - 308.549 - 19.818 0 2.196.296 2.196.296

Etxeko langileentzako ordainsariak - 6.125 - 11.284 - 2.949 - 5.057 - - - 25.415 - 25.415

Jabetzako etxebizitzari egotzitakoalokairuak 355.643 - - - - - - - - - - 355.643 - 355.643

Norberaren etxebizitza erostea edokonponketa handiak - - - - - - - - - - - - - -

Lehen sektoreko autokontsumoa - - - - - - - - - - - - - -

Produkzioaren gaineko zergak - - - 87 - - - - - - - 87 - 87

Ustiapeneko diru-laguntzak - - - 185 - - - - - - - 185 - 185

Balio erantsi garbia f.i.n. 355.643 6.125 690.213 11.186 974.031 2.949 203.685 5.057 308.549 - 19.818 380.960 2.196.296 2.577.256

Kapital finkoaren eraketa 34.789 324 7.263 162 17.815 - 5.072 - 1.821 - - 35.275 31.971 67.246

Balio erantsi gordina f.i.n. 390.432 6.449 697.476 11.348 991.846 2.949 208.757 5.057 310.370 - 19.818 416.235 2.228.267 2.644.502

Bitarteko kontsumoa 87.452 10.821 138.407 2.141 525.635 - 13.236 - 22.730 - - 100.414 700.008 800.422

Produkzioa f.i.n. 477.884 17.270 835.883 13.489 1.517.481 2.949 221.993 5.057 333.100 - 19.818 516.649 2.928.275 3.444.924

Kapital finikoaren eraketa gordina - 11.145 9.714 - 23.384 - 6.784 - 2.435 - - 11.145 42.317 53.462

Page 34: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 34

5.3.1 TAULAEtxeguneen kontuak. Euskal AE. (pezeta-milioiak).1993.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Etxeko produkzioaEtxeguneen

kontuzabalduaren

guztizkoa(4=1+2+3)

Guztira (1)

Norberarenetxebizi-tzaren

alokairu--zerbitzuak

KSE

Bertakoerabilerakobestelakoprodukzioa

KSE

Etxekoprodukzioa Ez

KSE

Borondatezkolana Ez KSE

Doiketak (2) Etxeguneen

kontua KSE (3)

PRODUKZIO-KONTUA

Baliabideak

Produkzioa 4.447.001 2.840.508 319.348 30.720 2.475.373 15.067 -350.068 1.956.561

Erabilerak

Bitarteko kontsumoa 1.394.672 606.103 58.440 10.784 536.879 - -69.224 857.793

Balio erantsi gordina 3.052.329 2.234.405 260.908 19.936 1.938.494 15.067 -280.844 1.098.768

Kapital finkoaren kontsumoa 122.880 54.684 27.464 400 26.820 - -27.864 96.060

Balio erantsi garbia 2.929.449 2.179.721 233.444 19.536 1.911.674 15.067 -252.980 1.002.708

USTIAPEN-KONTUA

Baliabideak

Balio erantsi garbia fin 2.929.449 2.179.721 233.444 19.536 1.911.674 15.067 -252.980 1.002.708

Erabilerak

Alokatuen ordainketa 2.310.446 1.946.355 - 19.614 1.911.674 15.067 -19.614 383.705

Produkzio eta inportazioen g. zergak 17.926 70 - 70 - - -70 17.926

Diru-laguntzak -16.593 -148 - -148 - - 148 -16.593

Errenta misto garbia 617.670 233.444 233.444 - - - -233.444 617.670

Page 35: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 35

5.3.2 TAULAEtxeguneen kontuak. Euskal AE. (pezeta-milioiak).1998.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Etxeko produkzioaEtxeguneen

kontuzabalduaren

guztizkoa(4=1+2+3)

Guztira (1)

Norberarenetxebizi-tzaren

alokairu--zerbitzuak

KSE

Bertakoerabilerakobestelakoprodukzioa

KSE

Etxekoprodukzioa Ez

KSE

Borondatezkolana Ez KSE

Doiketak (2) Etxeguneen

kontua KSE (3)

PRODUKZIO-KONTUA

Baliabideak

Produkzioa 5.613.786 3.444.924 477.884 38.765 2.908.457 19.818 -516.649 2.685.511

Erabilerak

Bitarteko kontsumoa 1.834.022 800.422 87.452 12.962 700.008 - -100.414 1.134.014

Balio erantsi gordina 3.779.764 2.644.502 390.432 25.803 2.208.449 19.818 -416.235 1.551.497

Kapital finkoaren kontsumoa 161.763 67.246 34.789 486 31.971 - -35.275 129.792

Balio erantsi garbia 3.618.001 2.577.256 355.643 25.317 2.176.478 19.818 -380.960 1.421.705

USTIAPEN-KONTUA

Baliabideak

Balio erantsi garbia fin 3.618.001 2.577.256 355.643 25.317 2.176.478 19.818 -380.960 1.421.705

Erabilerak

Alokatuen ordainketa 2.726.519 2.221.711 - 25.415 2.176.478 19.818 -25.415 530.223

Produkzio eta inportazioen g. zergak 25.040 87 - 87 - - -87 25.040

Diru-laguntzak -21.341 -185 - -185 - - 185 -21.341

Errenta misto garbia 887.783 355.643 355.643 - - - -355.643 887.783

Page 36: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 36

5.4.1 TAULAEtxeguneen kontuak funtzioka. Euskal AE. (pezeta-milioiak). 1993.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Etxeko produkzioa

Ostatua eskaintzeaEtxeguneen

kontuzabalduaren

guztizkoa(4=1+2+3)

Guztira (3)Norberaren

etxebizitzarenalokairu-

-zerbitzuak

Bestelakoostatu-

-zerbitzuak

Janariaeskaintzea

Arropaeskaintzea

Zainketak etahezkuntzaeskaintzea

Borondatez-ko lana

Doiketak(2)

Etxeguneenkontua KSE

(1)

PRODUKZIO-KONTUA

Baliabideak

Produkzioa 4.447.001 2.840.508 319.348 740.054 1.301.025 190.235 274.779 15.067 -350.068 1.956.561

Erabilerak

Bitarteko kontsumoa 1.394.672 606.103 58.440 116.160 405.778 9.676 16.049 - -69.224 857.793

Balio erantsi gordina 3.052.329 2.234.405 260.908 623.894 895.247 180.559 258.730 15.067 -280.844 1.098.768

Kapital finkoaren kontsumoa 122.880 54.684 27.464 6.364 15.074 4.254 1.528 - -27.864 96.060

Balio erantsi garbia 2.929.449 2.179.721 233.444 617.530 880.173 176.305 257.202 15.067 -252.980 1.002.708

USTIAPEN-KONTUA

Baliabideak

Balio erantsi garbia fin 2.929.449 2.179.721 233.444 617.530 880.173 176.305 257.202 15.067 -252.980 1.002.708

Erabilerak

Alokatuen ordainketa2.310.446 1.946.355 - 617.530 880.251 176.305 257.202 15.067 -19.614 383.705

Produkzio eta inportazioeng. zergak 17.926 70 - - 70 - - - -70 17.926

Diru-laguntzak -16.593 -148 - - -148 - - - 148 -16.593

Errenta misto garbia 617.670 233.444 233.444 - - - - - -233.444 617.670

Page 37: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 37

5.4.2 TAULAEtxeguneen kontuak funtzioka. Euskal AE. (pezeta-milioiak). 1998.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Etxeko produkzioa

Ostatua eskaintzeaEtxeguneen

kontuzabalduaren

guztizkoa(4=1+2+3)

Guztira (3)Norberaren

etxebizitzarenalokairu-

-zerbitzuak

Bestelakoostatu-

-zerbitzuak

Janariaeskaintzea

Arropaeskaintzea

Zainketak etahezkuntzaeskaintzea

Borondatez-ko lana

Doiketak(2)

Etxeguneenkontua KSE

(1)

PRODUKZIO-KONTUA

Baliabideak

Produkzioa 5.613.786 3.444.924 477.884 853.153 1.530.970 224.942 338.157 19.818 -516.649 2.685.511

Erabilerak

Bitarteko kontsumoa 1.834.022 800.422 87.452 149.228 527.776 13.236 22.730 - -100.414 1.134.014

Balio erantsi gordina 3.779.764 2.644.502 390.432 703.925 1.003.194 211.706 315.427 - -416.235 1.551.497

Kapital finkoaren kontsumoa 161.763 67.246 34.789 7.587 17.977 5.072 1.821 - -35.275 129.792

Balio erantsi garbia 3.618.001 2.577.256 355.643 696.338 985.217 206.634 313.606 19.818 -380.960 1.421.705

USTIAPEN-KONTUA

Baliabideak

Balio erantsi garbia fin 3.618.001 2.577.256 355.643 696.338 985.217 206.634 313.606 19.818 -380.960 1.421.705

Erabilerak

Alokatuen ordainketa2.726.519 2.221.711 - 696.338 985.315 206.634 313.606 19.818 -25.415 530.223

Produkzio eta inportazioeng. zergak 25.040 87 - - 87 - - - -87 25.040

Diru-laguntzak -21.341 -185 - - -185 - - - 185 -21.341

Errenta misto garbia 887.783 355.643 355.643 - - - - - -355.643 887.783

Page 38: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 38

5.5.1 TAULAEtxeko produkzioaren kontuak ekonomia zabalduaren guztizkoaren zati gisa. Euskal AE. (pezeta-milioiak). 1993.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Etxeko produkzioaEkonomia

zabaldua, guztiraGuztira

Etxeko produkzioaKSE

Etxeko produkzioaEz KSE

ESA ekonomiaaldatua Doiketa

Ekonomia guztiraKSE

7(3+6) 6(4+5) 5 4 3(1+2) 2 1

ONDASUN ETA ZERBITZUEN KONTUABaliabideak 11.945.791 2.840.508 350.068 2.490.440 9.105.283 -350.068 9.455.351Output-a 9.299.872 2.840.508 350.068 2.490.440 6.459.364 -350.068 6.809.432Produktuen g. ILI eta BEZa 284.958 - - - 284.958 - 284.958Ondasun eta zerbitzuen inportazioak 2.360.961 - - - 2.360.961 - 2.360.961

Erabilerak 11.945.791 3.479.103 419.292 3.059.811 8.466.688 -988.663 9.455.351Bitarteko kontsumoa 3.739.162 606.103 69.224 536.879 3.133.059 -69.224 3.202.283Azken kontsumoa guztira 5.045.999 2.831.166 340.726 2.490.440 2.214.833 -910.097 3.124.930Etxeguneen azken kontsumoa 4.537.883 2.831.166 340.726 2.490.440 1.706.717 -910.097 2.616.814Kontsumo publikoa 508.116 - - - 508.116 - 508.116Kapital finkoaren kontsumoa 833.538 41.834 9.342 32.492 791.704 -9.342 801.046Izakinen aldakuntza 37.106 - - - 37.106 - 37.106Ondasun eta zerbitzuen esportazioa 2.289.986 - - - 2.289.986 - 2.289.986

PRODUKZIO-KONTUABaliabideak 9.584.830 2.840.508 350.068 2.490.440 6.744.322 -350.068 7.094.390Output-a 9.299.872 2.840.508 350.068 2.490.440 6.459.364 -350.068 6.809.432Produktuen g. ILI eta BEZa 284.958 - - - 284.958 - 284.958

Erabilerak 9.584.830 2.840.508 350.068 2.490.440 6.744.322 -350.068 7.094.390Bitarteko kontsumoa 3.739.162 606.103 69.224 536.879 3.133.059 -69.224 3.202.283Balio erantsi gordina 5.845.668 2.234.405 280.844 1.953.561 3.611.263 -280.844 3.892.107Kapital finkoaren eraketa 367.570 54.684 27.864 26.820 312.886 -27.864 340.750Balio erantsi garbia 5.478.098 2.179.721 252.980 1.926.741 3.298.377 -252.980 3.551.357

USTIAPEN-KONTUABaliabideak 5.478.098 2.179.721 252.980 1.926.741 3.298.377 -252.980 3.551.357Balio erantsi garbia 5.478.098 2.179.721 252.980 1.926.741 3.298.377 -252.980 3.551.357

Erabilerak 5.478.098 2.179.721 252.980 1.926.741 3.298.377 -252.980 3.551.357Alokatuen ordainketak 4.055.209 1.946.355 19.614 1.926.741 2.108.854 -19.614 2.128.468Produkzio eta inportazioen g. zergak 416.921 70 70 - 416.851 -70 416.921Ustiapeneko diru-laguntzak -101.745 -148 -148 - -101.597 148 -101.745Errenta misto garbia 1.107.713 233.444 233.444 - 874.269 -233.444 1.107.713

Page 39: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 39

5.5.2 TAULAEtxeko produkzioaren kontuak ekonomia zabalduaren guztizkoaren zati gisa. Euskal AE. (pezeta-milioiak). 1998.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Etxeko produkzioaEkonomia

zabaldua, guztiraGuztira

Etxeko produkzioaKSE

Etxeko produkzioaEz KSE

ESA ekonomiaaldatua Doiketa

Ekonomia guztiraKSE

7(3+6) 6(4+5) 5 4 3(1+2) 2 1

ONDASUN ETA ZERBITZUEN KONTUABaliabideak 17.764.664 3.444.924 516.649 2.928.275 14.319.740 -516.649 14.836.389Output-a 13.936.668 3.444.924 516.649 2.928.275 10.491.744 -516.649 11.008.393Produktuen g. ILI eta BEZa 403.129 - - - 403.129 - 403.129Ondasun eta zerbitzuen inportazioak 3.424.867 - - - 3.424.867 - 3.424.867

Erabilerak 17.764.664 4.287.663 617.063 3.670.600 13.477.001 -1.359.388 14.836.389Bitarteko kontsumoa 6.552.937 800.422 100.414 700.008 5.752.515 -100.414 5.852.929Azken kontsumoa guztira 6.236.533 3.433.779 505.504 2.928.275 2.802.754 -1.247.829 4.050.583Etxeguneen azken kontsumoa 5.594.045 3.433.779 505.504 2.928.275 2.160.266 -1.247.829 3.408.095Kontsumo publikoa 642.488 - - - 642.488 - 642.488Kapital finkoaren kontsumoa 1.330.946 53.462 11.145 42.317 1.277.484 -11.145 1.288.629Izakinen aldakuntza 43.653 - - - 43.653 - 43.653Ondasun eta zerbitzuen esportazioa 3.600.595 - - - 3.600.595 - 3.600.595

PRODUKZIO-KONTUABaliabideak 14.339.797 3.444.924 516.649 2.928.275 10.894.873 -516.649 11.411.522Output-a 13.936.668 3.444.924 516.649 2.928.275 10.491.744 -516.649 11.008.393Produktuen g. ILI eta BEZa 403.129 - - - 403.129 - 403.129

Erabilerak 14.339.797 3.444.924 516.649 2.928.275 10.894.873 -516.649 11.411.522Bitarteko kontsumoa 6.552.937 800.422 100.414 700.008 5.752.515 -100.414 5.852.929Balio erantsi gordina 7.786.860 2.644.502 416.235 2.228.267 5.142.358 -416.235 5.558.593Kapital finkoaren eraketa 536.901 67.246 35.275 31.971 469.655 -35.275 504.930Balio erantsi garbia 7.249.959 2.577.256 380.960 2.196.296 4.672.703 -380.960 5.053.663

USTIAPEN-KONTUABaliabideak 7.249.959 2.577.256 380.960 2.196.296 4.672.703 -380.960 5.053.663Balio erantsi garbia 7.249.959 2.577.256 380.960 2.196.296 4.672.703 -380.960 5.053.663

Erabilerak 7.249.959 2.577.256 380.960 2.196.296 4.672.703 -380.960 5.053.663Alokatuen ordainketak 4.984.147 2.221.711 25.415 2.196.296 2.762.436 -25.415 2.787.851Produkzio eta inportazioen g. zergak 621.537 87 87 - 621.450 -87 621.537Ustiapeneko diru-laguntzak -111.394 -185 -185 - -111.209 185 -111.394Errenta misto garbia 1.755.669 355.643 355.643 - 1.400.026 -355.643 1.755.669

Page 40: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 40

5.6.1 TAULAEkonomia zabaldua eta etxeko produkzioa guztira (ez kse), kse ekonomiaren aldean. Euskal AE.(pezeta-milioiak). 1993.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Ekonomiazabaldua guztira

Etxekoprodukzioa Ez

KSE

DoiketakEkonomia guztira

KSE

4(1+2+3)

%

3

%

2 1

%

ONDASUN ETA ZERBITZUEN KONTUABaliabideak 11.945.791 126,3 2.490.440 26,3 - 9.455.351 100Output-a 9.299.872 136,6 2.490.440 36,6 - 6.809.432 100Produktuen g. ILI eta BEZa 284.958 100 - - - 284.958 100Ondasun eta zerbitzuen inportazioak 2.360.961 100 - - - 2.360.961 100

Erabilerak 11.945.791 126,3 3.059.811 32,4 -569.371 9.455.351 100Bitarteko kontsumoa 3.739.162 116,8 536.879 16,8 - 3.202.283 100Azken kontsumoa guztira 5.045.999 161,5 2.490.440 79,7 -569.371 3.124.930 100Etxeguneen azken kontsumoa 4.537.883 173,4 2.490.440 95,2 -569.371 2.616.814 100Kontsumo publikoa 508.116 100 - - - 508.116 100Kapital finkoaren kontsumoa 833.538 104,1 32.492 4,1 - 801.046 100Izakinen aldakuntza 37.106 100 - - - 37.106 100Ondasun eta zerbitzuen esportazioa 2.289.986 100 - - - 2.289.986 100

PRODUKZIO-KONTUABaliabideak 9.584.830 135,1 2.490.440 35,1 - 7.094.390 100Output-a 9.299.872 136,6 2.490.440 36,6 - 6.809.432 100Produktuen g. ILI eta BEZa 284.958 100 - - - 284.958 100

Erabilerak 9.584.830 135,1 2.490.440 35,1 - 7.094.390 100Bitarteko kontsumoa 3.739.162 116,8 536.879 16,8 - 3.202.283 100Balio erantsi gordina 5.845.668 150,2 1.953.561 50,2 - 3.892.107 100Kapital finkoaren eraketa 367.570 107,9 26.820 7,9 - 340.750 100Balio erantsi garbia 5.478.098 154,3 1.926.741 54,3 - 3.551.357 100

USTIAPEN-KONTUABaliabideak 5.478.098 154,3 1.926.741 54,3 - 3.551.357 100Balio erantsi garbia 5.478.098 154,3 1.926.741 54,3 - 3.551.357 100

Erabilerak 5.478.098 154,3 1.926.741 54,3 - 3.551.357 100Alokatuen ordainketak 4.055.209 190,5 1.926.741 90,5 - 2.128.468 100Produkzio eta inportazioen g. zergak 416.921 100 - - - 416.921 100Ustiapeneko diru-laguntzak -101.745 100 - - - -101.745 100Errenta misto garbia 1.107.713 100 - - - 1.107.713 100

Page 41: EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOARI BURUZKO …-ondasun batzuk elkarren artean kontsumitzen dituen pertsona talde txiki bat". Kontu nazionalak bezala, sateliteak etxegune egoiliarrak hartzen

ETXEKO EKONOMIAREN KONTU SATELITEA (TAULAK) 41

5.6.2 TAULAEkonomia zabaldua eta etxeko produkzioa guztira (ez kse), kse ekonomiaren aldean. Euskal AE.(pezeta-milioiak). 1998.Iturria: EUSTAT. Etxeko Produkzioaren Kontu Sateliteak.

Ekonomiazabaldua guztira

Etxekoprodukzioa Ez

KSE

DoiketakEkonomia guztira

KSE

4(1+2+3)

%

3

%

2 1

%

ONDASUN ETA ZERBITZUEN KONTUABaliabideak 17.764.664 119,7 2.928.275 19,7 - 14.836.389 100Output-a 13.936.668 126,6 2.928.275 26,6 - 11.008.393 100Produktuen g. ILI eta BEZa 403.129 100 - - - 403.129 100Ondasun eta zerbitzuen inportazioak 3.424.867 100 - - - 3.424.867 100

Erabilerak 17.764.664 119,7 3.670.600 24,7 -742.325 14.836.389 100Bitarteko kontsumoa 6.552.937 112 700.008 12 - 5.852.929 100Azken kontsumoa guztira 6.236.533 154 2.928.275 72,3 -742.325 4.050.583 100Etxeguneen azken kontsumoa 5.594.045 164,1 2.928.275 85,9 -742.325 3.408.095 100Kontsumo publikoa 642.488 100 - - - 642.488 100Kapital finkoaren kontsumoa 1.330.946 103,3 42.317 3,3 - 1.288.629 100Izakinen aldakuntza 43.653 100 - - - 43.653 100Ondasun eta zerbitzuen esportazioa 3.600.595 100 - - - 3.600.595 100

PRODUKZIO-KONTUABaliabideak 14.339.797 125,7 2.928.275 25,7 - 11.411.522 100Output-a 13.936.668 126,6 2.928.275 26,6 - 11.008.393 100Produktuen g. ILI eta BEZa 403.129 100 - - - 403.129 100

Erabilerak 14.339.797 125,7 2.928.275 25,7 - 11.411.522 100Bitarteko kontsumoa 6.552.937 112 700.008 12 - 5.852.929 100Balio erantsi gordina 7.786.860 140,1 2.228.267 40,1 - 5.558.593 100Kapital finkoaren eraketa 536.901 106,3 31.971 6,3 - 504.930 100Balio erantsi garbia 7.249.959 143,5 2.196.296 43,5 - 5.053.663 100

USTIAPEN-KONTUABaliabideak 7.249.959 143,5 2.196.296 43,5 - 5.053.663 100Balio erantsi garbia 7.249.959 143,5 2.196.296 43,5 - 5.053.663 100

Erabilerak 7.249.959 143,5 2.196.296 43,5 - 5.053.663 100Alokatuen ordainketak 4.984.147 178,8 2.196.296 78,8 - 2.787.851 100Produkzio eta inportazioen g. zergak 621.537 100 - - - 621.537 100Ustiapeneko diru-laguntzak -111.394 100 - - - -111.394 100Errenta misto garbia 1.755.669 100 - - - 1.755.669 100