Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
DEPARTAMENTO DE EMPLEOY POLÍTICAS SOCIALES
EMPLEGUKO ETA GIZARTEPOLITIKETAKO SAILA
Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia
Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco
Vitoria-Gasteiz, 2016
EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO GIZARTE-ZERBITZUEN PLAN ESTRATEGIKOA
2016-2019
Lan honen bibliografia-erregistroa Eusko Jaurlaritzaren Bibliotekak sarearen katalogoanaurki daiteke: http://www.bibliotekak.euskadi.eus/WebOpac
Un registro bibliográfico de esta obra puede consultarse en el catálogode la red Bibliotekak del Gobierno Vasco: http://www.bibliotekak.euskadi.eus/WebOpac
Argitaraldia:1.a, 2016eko maiatza
Ale-kopurua:800 ale
© Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa. Enpleguko eta Gizarte Politiketako Saila
www.euskadi.eus
Argitaratzailea:Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu NagusiaServicio Central de Publicaciones del Gobierno VascoDonostia-San Sebastián, 1. 01010 Vitoria-Gasteiz
Diseinua eta maketazioa:Kabinetearen eta Komunikazioaren Zuzendaritza. Enpleguko eta Gizarte Politiketako Saila
Inprimaketa:RGM, S.A.
L.G.:BI 615-2016
EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO GIZARTE-ZERBITZUEN PLAN ESTRATEGIKOA
2016-2019
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
4
Aurkibidea
Aurkezpena ........................................................................................................6
1. Sarrera ............................................................................................................81.1. Plana egiteko esparrua ..............................................................................................81.2. Planaren egitura eta iraupena, eta egiteko prozesua ...........................................18
2. Diagnostikoa ................................................................................................212.1. Sarrera ......................................................................................................................212.2. Baliabide-sarearen egoera ......................................................................................222.3. Baliabide-sarearen bilakaera (ibilbide historikoa) .................................................282.4. Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren (GZES) zerbitzu eta prestazio ekonomikoen premia eta etorkizuneko eskaria baldintza dezaketen inguruko faktore garrantzitsuak ............................................................................322.5. GZESa barrutik sendotzeko erronka nagusiak .......................................................41
2.5.1. Premiak eta baliabideak egoki daitezen sustatzea ..................................412.5.2. GZESaren barne-egituraketa eta kudeaketa hobetzea ............................47
2.6. Laburpen gisa ...........................................................................................................59
3 xedea, ikuspegia, ildo estrategikoak eta ekintzak .....................................613.1. GZESaren xedea eta ikuspegia ................................................................................613.2. kuspuntu estrategikoa .............................................................................................623.3. Ardatz eta helburu estrategikoak ..........................................................................653.4. Planean bildutako ekintzen xehetasunak eta egutegia ........................................683.5. Eusko Jaurlaritza buru den ekintzen kuantifikazio ekonomikoa .........................94Laburpen-koadroa: Plan estrategikoaren hedapena / helburu eta ekintza nagusiak .................................98
4. EAEko Gizarte-Zerbitzuen mapa eta Memoria Ekonomikoa ....................994.1. Mapa eta Memoria Ekonomikoa egiteko irizpideak .............................................99
4.1.1. EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapa egiteko irizpideak ................................994.1.1.1 Biztanleriari buruzko hedapen-irizpideak, gutxieneko
estaldurak eta adierazle sintetikoa ...............................................994.1.1.2 Arreta-sarearen hedapena lurraldean ........................................102
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
5
4.1.1.2.1 Zerbitzuak ezartzeko egokien iritzitako biztanleriari buruzko irizpideak .....................................1024.1.1.2.2 Arreta-sarearen plangintza eta antolamendua Lurralde Historiko bakoitzean, eta erakundeen arteko lankidetza ............................................................106
4.1.2. Memoria Ekonomikoa egiteko irizpideak ...............................................1084.1.2.1. Gastu Korronte Publikoaren estimazioari dagozkion irizpideak ...................................................................1084.1.2.2. Diru-sarreren estimazioari dagozkion irizpideak ......................109
4.2. Proiekzioen (gastu korronte publikoa, estaldurak eta plazak) sintesia eta diru-sarreren estimazioa .................................................................................111
4.2.1. Gastu Korronte Publikoa (GKP) Gizarte Zerbitzuen Euskal Sisteman. Zifra nagusiak ...............................................................1114.2.2. Estalduren eta gastu korronte publikoaren bilakaera zerbitzu eta prestazio ekonomikoetan (2012/01/01-2017) ......................................................................................1144.2.3. Egonkortu gabekotzat jotako zerbitzu eta prestazio ekonomikoei dagozkien aurreikuspenak ................................................1274.2.4. Diru-sarrerei dagozkien aurreikuspenak .................................................130
5. Planaren koordinazioa/dinamizazioa, jarraipena, ebaluazioa eta eguneratzea ......................................................................137
5.1. Planaren koordinazioaz, dinamizazioaz, ebaluazioaz eta eguneratzeaz arduratzen diren organoak eta figurak ...............................................................1375.2. Ekintzen eduki nagusiak .......................................................................................1385.3. Planaren jarraipena eta ebaluazioa egiteko tresna nagusiak ............................1395.4. Plangintza egiteko bestelako tresnak ..................................................................1405.5. Plan Estrategikoaren eraginak ..............................................................................141
Eranskina. 2011ko inbentarioaren sintesia. Datu nagusiak ........................143
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
6
Aurkezpena
Gizarte Zerbitzuei buruzko Euskal Legean EAEko administrazio publikoei honako hau agin-tzen zaie:
haien katalogoan eskubide subjektibo gisa (auzitegietan erreklamatu daitekeena) 2016ko abenduaren 25etik aurrera sartzen diren gizarte-prestazio eta zerbitzuak jasotzeko aukera sustatu eta bermatzea;
Ongizate Estatuaren laugarren zutabe den aldetik, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema arautu eta antolatuta, erantzukizun publikoko eta unibertsaleko sistema bat hedatuta arrisku- edo mendetasun-egoeran, ezintasun-egoeran, bazterkeria-egoeran eta/edo babes-gabetasun-egoeran dauden pertsona guztiak artatzeko, eta herritar guztiak autonomiaz gizarteratzea sustatzeko, bai eta beste sistema eta eremu batzuekin (enplegua, etxebizitza, osasuna, hezkuntza…) koordinatuta eta lankidetzan, gizarteratzea eta gizarte-ongizatea sustatzeko ere.
Horixe izan da Gizarte Zerbitzuen Erakundearteko Organoan ordezkatuta gauden euskal erakundeek taldean egin dugun plangintza-lanaren xede eta helburua; lan horren ondo-rioz, epe motzean sistema unibertsal bihurtzeko prozesuan aurrera egiteko aurreikuspenak nahikoak zirela egiaztatu ostean, organo horrek: a) Sistemaren Prestazio eta Zerbitzuen Zorroari buruzko Dekretua ezartzea erabaki du; dekretu horren eduki teknikoaren aldeko txostena egina zuen; b) eta (orain aurkezten ari garen Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategi-koan bildutako) EAEko Gizarte Zerbitzuen Maparen eta Memoria ekonomikoaren aldeko txostena egin du.
Plangintza-lan hori egitean: a) erakundeen arteko adostasuna eta bat-egiteak lortu nahi izan ditugu, sistemaren unibertsalizazioan aurrera egiteko 2020. urtera begira, legea onartu zenekoarekin bat ez datorren testuinguruan; b) legean aurreikusitako eskumen-araubidea eta erakunde-arkitektura errespetatu ditugu, bai eta erakundeek eta gizarte-eragileek al-dez aurretik egindako lana ere, sistema honako hauetan oinarrituta eratzen ari dela aintzat hartuta: Lurralde Historiko bakoitzeko errealitatearekin bat datozen eta aldez aurretik dau-den sareekiko bateratzean, eta administrazio bakoitzak erabakitako legezko kudeaketa-au-keretan.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
7
Hori horrela dela, EAEko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoa jarraipentzat har daiteke; hain zuzen ere, EAEko administrazio publikoek legealdiz legealdi arretaren estaldurak hur-biltzeko egin dugun ahaleginaren jarraipentzat, betiere arreta-mailetan egon daitezkeen aldeak –lurralde bakoitzeko aniztasunak justifika ditzakeenak– errespetatuta. Hartara, 2017. urtean Lurralde Historiko bakoitzean EAEko batez besteko estalduraren % 80 lortze-ko konpromisoa jasotzen du EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapak.
Bestalde, inbestidura-saioko hitzaldian, Lehendakariak Eusko Legebiltzarraren aurrean ho-nako konpromiso hau hartu zuen bere izenean eta Jaurlaritzaren izenean: pertsona guz-tientzako kalitatezko gizarte-zerbitzuak bermatzeko konpromisoa; gauza guztien gainetik eta lehen-lehenik pertsonak daudela nabarmendu zuen; eta legealdi honetan Jaurlaritzaren ekintza bideratuko duen gaietako bat kalitatezko zerbitzu publikoen aldeko Gizarte Politi-ka bermatzeko helburua ere aipatu zuen bereziki.
EAEko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoa ezartzearekin, eta egonkortu gabekotzat jota-ko sistemaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoak hedatzeko finantza-lankidetzakok tres-na bat eratzearekin, X. Legegintzaldi honetako Gobernu Programako ekimen bat bete nahi dugu; hain zuzen ere, Jaurlaritzaren gizarte-zerbitzuen eremuko ekintzaren ildo nagusiak biltzen dituen ekimena (1.21 arloa. Pertsona behartsuenak/1.21.2 Gizarte Zerbitzuak, ongi-zate-estatuaren laugarren zutabe gisa). Honako hauek ditu helburu: “Gizarte Zerbitzuen Sistemaren iraunkortasuna bermatzea, zerbitzuen multzoaren garapen osoa burutuz eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemari beharrezko baliabide eta bitartekoak emanez lankide-tza publiko-pribatuaren eredu mistoan aurrera egiteko.”
Gobernu Kontseiluak 2013ko ekainaren 11an hartutako Erabakiaren bitartez, 2013/2016 al-diko X. Legegintzaldiko Plan Estrategikoen egutegia onartu zen, eta horien artean dago Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoa, Gobernuaren Plantzat hartuta; hartara, jarduera ho-rien izaera estrategikoa aitortu zuen, beroriek osatzen baitute, beste plan batzuekin bate-ra, Euskal Gizartearen aurrean hartutako konpromisoen erdigune garrantzizkoena. Erabaki horren bitartez plan horiek izapidetzeko prozedura ere onartu zen.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
8
1. SarreraJarraian, plana egiteko oinarri izan dugun esparrua (premisak eta irizpideak) aurkeztuko dugu. Horren ondoren, planaren elementuak, egitura eta iraupena aurkeztuko ditugu, bai eta plana egiteko eta onartzeko prozedura zein izan den ere.
1.1 plana egiteko esparrua
Plana egiteko, planaren beraren helburua izan dugu kontuan, eta helburu hori lortzeko mo-duari buruz eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren (GZES) plangintzan jarraitu beharreko irizpideei buruz egindako hausnarketa ere izan dugu oinarri, Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 5eko 12/2008 Legean (aurrerantzean, Legean), xedatutakoaren esparruan.
Planaren xedea: GZESa finkatzea eta 2020ra begira sistemaren unibertsalizazioan aurrera egitea
Gizarte Zerbitzuen Mapan aurreikusitako zerbitzu eta prestazio ekonomikoen hedapenaren helburua honako hau da: euskal administrazio publikoek zerbitzu eta prestazio horiek jasotze-ko aukera eskubide subjektibotzat bermatzeko baldintzetan egotea eskubidearen titular izanik horiek jasotzeko baldintzak dituzten pertsona guztiei, betiere legean aurreikusitako epean.
Horrek zera esan nahi du, zerbitzu edo prestazio ekonomiko bakoitza emateko zuzenean eskuduna den administrazioak premien bilakaerari erantzuteko baliabide ekonomiko, plaza eta profesional nahikoak izan behar dituela eta, zehazki, sistemaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen eskariari (baldintzak betetzen dituen eta artatu ez den eskariari) erantzute-ko, dela eskari hori erakundeetara bideratuta izan, dela erakundeek identifikatutakoa izan. Ildo beretik, mapan eta memoria ekonomikoan estimazio bat egiten da: a) 2017an zerbitzu eta prestazio ekonomiko bakoitzean artatu beharreko erabiltzaile edo jasotzaileena, edo eskaini beharreko plazena –eta, hala badagokio, arreta-orduena–-; b) eta horretarako beha-rrezkoa den gastu korronte publikoa.
Dena den, kontuan hartu behar dugu:
estimazioak direla;
sistema hedatzeko tresna den arren, plana, batik bat, plangintzarako tresna dela euskal administrazio publikoentzat;
nolanahi ere, 2016/12/25etik aurrera, euskal administrazio publikoek, legean aurrei-kusitako eskumen-araubidearen arabera, Katalogoko zerbitzu eta prestazio ekonomi-koak jasotzeko aukera eskubide subjektibotzat bermatu beharko dutela (dagoeneko egin behar dute hori, hain zuzen, mendetasunari arreta emateko eta autonomia sus-tatzeko eremuetan –gastu korronte publikoaren ehuneko garrantzitsua osatzen du–, edo babesgabetasunaren eremuan).
Eta bermatu egin beharko dute, maparen eta memoria ekonomikoaren aurreikuspenak zu-zenak izan ala ez, eta zerbitzuari atxikitako prestazio ekonomikoarekin kontatuta, Legean1 eta Zorroari buruzko Dekretuan zehaztutako baldintzetan, eskubidea duen pertsona zerbi-tzuaz hornitzeko baliabide alternatibo bakarra den aldetik.1 16.2 artikulua, d letra: <<Zerbitzu pertsonalekin lotutako banan-banako prestazioak, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistematik kanpoko prestazio edo zerbitzu batez baliatzeko aukera emateko xedea dutenak, alegia, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemako Prestazio eta Zerbitzuen Katalogoan erabiltzaileak bere eskubidez lor dezakeen prestazio edo zerbitzuaren antzeko ezaugarrie-kiko prestazio edo zerbitzu batez baliatzeko aukera emateko xedea dutenak; betiere, beharrezkoa da sistema horretan sartzen diren zerbitzuen esparruan prestazio edo zerbitzu hori ezin aldi batez bermatzea, eskaintza aski zabala ez izateagatik. Aurrekoa bakar-bakarrik aplikatuko da, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren plangintzan aurreikusitakoarekin bat etorrita, betetze-bidean dauden zerbitzuen kasuan>>.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
9
Nolanahi ere, baldintza horietan, EAEko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoa funtsezko tresna da GZESa hedatzeko, sistemaren unibertsalizazioan aurrera egiteko eta sistemaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoak jasotzeko aukera eskubide subjektibotzat bermatzeko.
Hori horrela dela, plana GZESa sendotzera bideratuta dago, sistema edo sare unibertsal mo-duan sendotzera, erantzukizun publikokoa, titulartasun publikoko eta pribatu itunduko pres-tazio, zerbitzu eta ekipamenduez osatutakoa, ekimen publikoa eta soziala gailen izango dela, eta hartara, Euskadi osoan zerbitzu eta prestazio ekonomiko berdinak eskuratzeko aukera eskubide subjektibo moduan bermatzeko adina plaza eta profesional egongo dira, betiere Zorroari buruzko Dekretuko definizioari jarraikiz, 2016ko abenduaren 25etik aurrera.
Eskubide hori bermatu ahal izateko, GZES unibertsal baten eraketan aurrera egin behar da eta Euskadi osoan babes-maila homogeneoak sustatu. Eta horretarako, besteak beste, ho-nako baliabide hauek ditugu –lehendik ere erabiltzen ari gara baliabide horiek, eta gerora indartzea ere aurreikusi da planean–:
Eskubide subjektiboa benetan baliatzearen sustapena, GZESari, GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoei, zerbitzu eta prestazio horietarako eskubide subjektiboari eta zerbitzu eta prestazio horiek jasotzeko betekizunei buruzko informazio- eta heda-pen-ekintzak barnean hartuta.
Zorroko zerbitzu eta prestazio ekonomikoak garatzeko dekretuak onartzea, besteak beste, zerbitzu bakoitzaren baldintza materialak, funtzionalak eta langileei dagozkio-nak (figura profesionalak, ratioak…) araututa.
Erantzukizun publikoko eta titulartasun publikoko nahiz pribatu itunduko prestazio, zerbitzu eta ekipamenduen sarea –lehendik dagoena– sendotzea, sare horretan titular-tasun publikoko eta sozialeko baliabideak nagusi direla; eta itunen eta lankidetzako es-parru-akordio nahiz hitzarmenen araubide espezifikoa garatzea –arauei eta operatibari dagokienez–, legean aurreikusitako baldintzetan.
Dekretu bidez, diagnostikoa eta balorazioa egiteko eta orientazioa emateko tresna tekniko komunak (legearen 20. artikulua) eta koordainketari lotutako zerbitzuetan, ordaintzera behartutako pertsonen parte-hartze ekonomikorako irizpideak arautzea, EAE osorako irizpide komuntzat hartuta.
Lurralde Historiko bakoitzeko mapak egitea, EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapan aurrei-kusitakoaren arabera, eta bertan txertatzea eranskin gisa.
Azkenik, legearen zioen azalpenean (32-34 orrialdeak) eta 5. artikuluan adierazten denez, GZESa sendotzeko eta GZESaren helburuak betetzeko honako hauek ezinbestekoak dira: Euskal Autonomia Erkidego osoan prestazio eta zerbitzu berberez baliatzeko aukera ber-matzea; eta, horretarako, lehendik dagoen zerbitzu eta zentro2 publikoen eta itunpeko pribatuen sarea –lehendik dagoena– indartu eta sendotu behar da.
Hortaz eta lehen-lehenik, babes-maila homogeneoak sustatzeak zera esan nahi du, Euskadi osoan zerbitzu eta prestazio ekonomiko berdinak jasotzeko aukera bermatu behar dela.
Eta arreta-maila (estaldura) antzekoak baina ez berdin-berdinak lortzeko aurrera egin behar dela ere esan nahi du, zeren gizarte-zerbitzuen premian eta eskarian eragiten duten
2 Zentrotzat hartuko dira plazak dituztela esan daitekeen zerbitzuak, edo azpiegitura bat zuzenean lotuta duten bestelakoak, Ka-talogoan eta Zorroari buruzko Dekretuan zentrotzat definitzen diren ala ez aintzat hartu gabe; esate baterako, “adinekoentzako ostatu-zerbitzuak” eta Oinarrizko jarraikiz bati edo pertsonak artatzen dituen Oinarrizko Gizarte Unitate bati atxikitako lokalak.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
10
faktore demografikoek, sozialek… (zahartzea, migrazio-saldoa, krisiaren inpaktu soziala, babes formalaren eta informalaren arteko oreka, gune bakoitzean aldez aurretik dagoen arreta-sarearen ezaugarriak…) joera komunak baitituzte Euskadi osoan, baina bai eta al-deak ere Lurralde Historikoen artean edo herrien artean.
Hori lortzeko, lehen esan dugunez eta egungo egoerari erreparatuta, bi urrats proposatu dira: a) zerbitzu eta prestazio ekonomiko guztiak 2017rako (2017/01/01) EAEko batez bes-teko estalduraren % 80ra, gutxienez, iritsiko direla bermatzea; b) eta 2020rako (2020/01/01) % 85era, gutxienez.
Azken batean, sistema bakarrerantz aurrera egitea da helburua, baina lurralde bakoitzaren errealitatea harturik abiapuntu gisa eta GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoak ema-teko zuzeneko ardura duen administrazio publiko bakoitzaren kudeaketa-aukerak erres-petatuta, baina betiere, honako hauek ezarritako baldintza eta mugen barruan: Gizarte Zerbitzuen Legeak, Zorroari buruzko Dekretuak, Legea eta zorroa garatzeko Dekretuek, plan estrategikoak eta mapak.
Horrela, bada, irizpide multzo hori aintzat hartuta, honako hauek lortu nahi dira:
EAEn eta Lurralde Historiko bakoitzean zerbitzu eta prestazioen sarearen garapen ho-mogeneoagoa lortzeko bidean aurrera egitea, GZESa unibertsalizatzeko helburuarekin modu koherentean, prestazio eta zerbitzuak jasotzeko eskubidea eskubidearen titular diren guztiei bermatuta, eta oreka eta homogeneotasuna ahalbidetuta lurraldeen artean.
Eta, aldi berean, erakunde bakoitzak bere helburuak lurralde bakoitzaren errealitatera (premien, biztanleriaren lurralde-banaketaren, aldez aurretik dagoen baliabide-sarea-ren ezaugarrien eta abarren arabera) egokitzeko duen gaitasunari eustea, eta uniber-tsaltasunaren, berdintasunaren, ekitatearen eta hurbiltasunaren printzipioekin batera, GZESa (7. artikulua) eta gizarte-zerbitzuen planifikazioa (34. artikulua) arautu behar dituzten beste printzipio batzuk betetzea.
Ildo beretik, jakin badakigu abiapuntuko egoera ez dela berdina hiru Lurralde Historikoe-tan, ez eta udalerri guztietan ere; beraz honako hau ezinbestekotzat jotzen da:
a) Zerbitzu eta prestazio ekonomikoen garapen-maila arian-arian orekatzea, norabide ho-rretan aurrera eginda eta bidezko planteamendua proposatuta. Horrexegatik:
Lurralde bakoitzaren abiapuntuko egoera eta bilakaera sozio-demografikoa oinarri-tzat hartuta, proiekzioa egitearekin ados gaude, baina elementu zuzentzaileak eza-rrita, hala nola, lehen aipatu ditugunak (EAEko batez besteko estalduraren % 80-85, gutxienez, lortzea); hartara, estaldurak behar beste hurbilduko dira.
EAEko batez besteko estalduraren azpitik dagoenari ahalegin handiagoa egin dezan eskatu behar zaio, baina batez besteko horren gainetik dagoenari ez zaio hazten jarrai dezan proposatu behar ezinbestean, betiere hazkunde hori hainbat faktore-tan oinarrituta (itxarote-zerrenda eta abar) justifikatzen ez bada, mapan estaldurak zehazteko aintzat hartu diren faktoreez gain. 3
b) Zentroak lurraldean behar adina heda daitezen sustatzea, “zerbitzuak lurraldean ezar-tzeko irizpide egokienei” jarraikiz, zerbitzu bat emateko aukera edo behar besteko hur-
3 Nolanahi ere, hazkunde hori 2017an EAEko batez bestekoa baino % 20 handiagoa baldin bada (2020. urtean % 15), planifika-ziorako ez da aintzat hartuko.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
11
biltasunarekin emateko aukera bertan behera utziko lukeen hutsunerik (ingurune ba-tean zentrorik edo estaldura nahikorik ez izatea) geratu gabe.
GZESaren unibertsalizazioan aurrera egiteko funtsezko alderdia da zerbitzuak lurral-dean hedatzea, bai eta zerbitzu eta prestazio ekonomikoak jasotzeko eskubidea dute-nei benetan jasotzeko aukera bermatzea ere (horretan ere badu eragina).
Hori guztia:
- lurralde bakoitzeko (Lurralde Historia izan daiteke, edo bestela, Foru Aldundiak eta Toki Erakundeek jarduten duten bestelako mugape geografikoak) errealitatera egokitzeko egin beharreko egokitzapenak alde batera utzi gabe) eta eraginkortasunaren, baliabi-deak baliatzearen eta ekimen pribatuarekin lankidetzan jardutearen printzipioei ere erreparatuta arreta-sarearen plangintzan eta hedapenean (ildo beretik, lehendik ere badiren baliabideak baliatuta);
- eta, nolanahi ere, eskubide subjektiboaren egoera batean, eskubidearen titular izanik zerbitzuak jasotzeko baldintzak betetzen dituztenei zerbitzuak jasotzeko aukera ber-matu behar dela jakinda, eta aukera hori eskubidea kudeatzeko behar den denboraz –ez gehiagoz– atzeratuta, baldin eta zerbitzuari atxikitako prestazio ekonomiko bat ematen ez bada, legean eta Zorroari buruzko Dekretuan aurreikusitako baldintzetan.
Ildo beretik, ez dugu ahaztu behar mapa planifikatzeko tresna dela eta zentroak gaituko direla betiere zentroen behar besteko okupazioa bermatzea ahalbidetuko duten premia eta eskaria baldin badaude.
Azkenik, bi urtera begira helburuak finkatu behar direnez eta helburu horiek koherenteak izan behar dutenez gastu-ibilbidearekin, egungo egoera ekonomikoarekin eta GZESa uni-bertsalizatzeko aurreikusitako epearekin, ezinbestekoa da, halaber, arreta-sarea garatzeko lanetan aurrera egitea, bereziki, lehen mailako arretari dagokionez.
Eta, horregatik, Katalogoko zerbitzu eta prestazio ekonomiko guztiek 2020. urtean hiru Lurralde Historikoetan EAEko batez besteko estalduraren % 85, gutxienez, lortzeko kon-promisoa hartu dugu:
Lurralde Historiko bakoitzean 2017. urterako (2017/01/01) aurreikusitako estaldurak proiektatuta, dokumentu honetan ezarritako irizpideei jarraikiz;
eta zerbitzu edo prestazio ekonomiko bakoitzak 2020. urtean (2020/01/01) izango duen xede-biztanleria finkatuta, EINek egindako epe motzeko proiekzio demografikoei jarrai-kiz, betiere proiekzio hori egiten denean dagokiona aintzat hartuta (2014-2024, 2015-2025 eta abar) eta, nolanahi ere, plan berria egiteko garaian, Zorroari buruzko Dekretuan bertan aurreikusitako Zorroaren aplikazioaren eta garapenaren ebaluazioa egin ostean.
Horri dagokionez, atal hau amaitzeko, Zorroari buruzko Dekretuaren hirugarren xedapen gehigarrian honako hau aipatzen dela nabarmendu nahi dugu: <<Eusko Jaurlaritzak, gaine-rako euskal administrazio publikoekin koordinatzeko eskumenak egikarituz, Gizarte Zerbi-tzuen Erakundearteko Organoaren bitartez, Prestazio eta Zerbitzuen Zorroaren aplikazioari eta garapenari buruzko ebaluazio orokorra egingo du Gizarte Zerbitzuei buruzko abendua-ren 5eko 12/2008 Legearen lehenengo xedapen iragankorrean Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema unibertsalizatzeko aurreikusitako epetik aurrera bi urte igarotzen direnean, eta, hala badagokio, Prestazio eta Zerbitzuen Zorroa eguneratuko du Lege horretako 24. artiku-luan eta Dekretu honetako 8. artikuluan aurreikusitakoaren arabera>>.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
12
Plana legearen aurreikuspenetara egokitzea, GZESaren plangintzari dagokionez
Legean (35.3 artikulua) aurreikusitakoarekin bat 4, hona hemen Plan Estrategikoaren oina-rrizko bi elementu:
gizarte-premien diagnostikoa, premia horien bilakaeraren iragarpen eta guzti (Katalo-goko prestazio eta zerbitzuen premian eta eskarian eragin dezaketen faktore garrantzi-tsuen azterketa eta mapan egindako proiekzioak); ildo estrategikoak, helburu estrategikoak eta horiek lortzeko ekintza egokiak.
Horietaz gain, 35.2 eta 35.4 artikuluetan aurreikusitakoaren arabera, Planean honako hauek ere biltzen dira:
- EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapa ; besteak beste, estaldurak zehazten ditu eta, hala bada-gokio, zenbat arreta-ordu5 eskaini behar diren, zenbat plaza diren beharrezko, edo pres-tazio ekonomikoen6 zenbat erabiltzaile edo hartzaile artatu behar diren 2017/01/01ean (Lurralde Historikoen arabera edo EAE osorako, Eusko Jaurlaritzaren eskumeneko zer-bitzu eta prestazio ekonomikoen kasuan), eta era berean, zerbitzuak ezartze aldera, biztanleriari dagozkion irizpiderik egokienak zehaztuko ditu (36.1 artikulua).
- Memoria ekonomikoa; barruan hartzen du, besteak beste, euskal administrazio publi-koek, legeak ezarritako eskumen-araubidearen arabera, estaldura eta arreta-ordu ho-riek bermatzeko egin beharreko gastu korronte publikoaren estimazioa, bai eta diru-sa-rreren zenbatespena ere.7
Bestalde, 35.3 artikuluan eta zioen azalpenean aurreikusitakoari jarraikiz, planean honako hauek xedatzen dira:
sektore publikoak eta pribatu itunduak zerbitzuak emateko parte-hartzeari buruzko orientabidea8;
4 <<Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategiko horretan, besteak beste, gauza hauek denak zehaztu beharko dira: gizarte-premien diag-nostikoa eta premia horien bilakaeraren iragarpena; lortu beharreko helburuak eta helburu horiek lortzeko lan-ildo estrategikoak eta ekintzarik egokienak; sektore publikoak eta pribatu itunduak zerbitzuak emateko parte-hartzeari buruzko orientabideak, beharrezko koordinazio-neurriak; planaren ebaluazio sistematiko eta jarraitua egiteko baliabideak, eta hori guztia 5. artikuluan aipatutako gizar-te-zerbitzuen sare publikoa taxutzeko amaiera-helburuarekin, 7.a) artikuluan ezarritako moduan. Azkenik, 76. artikuluan aipaturik datozen tresna eta prozedurak ere bildu behar ditu. Tresna eta prozedura horiek, hain zuzen ere, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema osatzen duten prestazio, zerbitzu, programa eta jardueren kalitatea hobetzeko balio behar dute>>. (35.3 art.).
5 Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuaren gutxieneko intentsitatea Zorroari buruzko Dekretuan zehaztuta dago, oro har. Mapan eta memoria ekonomikoan aurreikusitakoa arreta-orduen hazkundea da, 65 urte edo gehiagoko biztanleriaren bilakaera demogra-fikoaren eta mendetasunaren arloko adierazle sintetikoaren arabera kalkulatuta, Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuaren hartzaile gehienak adinekoak direla aintzat hartuta. Orduen hazkunde horren ondorioz estaldura ez ezik, intentsitatea ere handitu daiteke.
6 GZESaren prestazio ekonomikoak aipatzean direnean, berreskuratu ezin diren laguntza teknikoez baliatzeko modua errazteko diru-ko-puruak hor sartzen dira, bai eta ingurune fisikoan egokitzapenak egitea ere, betiere horiek prestazio ekonomiko moduan edo laguntza ekonomiko moduan arautzeko aukera alde batera utzi gabe, Zorroari buruzko Dekretuaren 4.4. artikuluan aurreikusitako baldintzetan.
7 Plan estrategikoaren ekintzei dagokienez, Eusko Jaurlaritza buru duten ekintzen (dokumentu honen 3.5 atala) kuantifikazio ekonomikoa Memorian ez sartzea erabaki dugu, gastu hori ez baita zuzenean bideratzen prestazio edo zerbitzuak estaltzera. No-lanahi ere, non sartzen den gorabehera, GZESaren hedapenari laguntzera bideratutako gastu hori identifikatzea garrantzitsua da.
Bestalde, memoria ekonomikoari buruzko atalean azaldu dugunez, gastu eta inbertsioaren arloko aurreikuspenak euskal admi-nistrazio publikoek adostu dituzte, besteak beste, estimazioak doituta; hain zuzen ere, euren eskumeneko zerbitzu eta prestazio ekonomikoetan egindako gastu publiko korrontearen bilakaerari buruzko estimazioak, dela administrazioek zuten azken datuari dagokionez, dela administrazio bakoitzak plaza edo prestazio bakoitzeko gastu korronte publikoaren aurreikus daitekeen haz-kundearen estimazioari dagokionez (2011n behatutako datuan oinarrituta egindako estimazioa nahikoa ez dela uste izanez gero).
Alabaina, gaur egun, kasu gehienetan ezinezkoa izaten da estaldura-helburuak eta, hala badagokio, intentsitatea erakunde ba-koitzaren aurrekontura eramatea. Horretarako, erakundeek aurrekontu-teknika egokitu beharko lukete, eta Zorroko zerbitzu eta prestazio ekonomikoak argi eta garbi identifikatu beharko lituzkete, aurrekontu-partida espezifikoekin lotuta eta bestelako kon-tzepturik bildu gabe; edo Zorroko zerbitzu eta prestazio ekonomikoetan egindako gastua beste gastu batzuekin nahastu gabe.
8 Honela gauzatzen da hori: 2017. urtean, 2011ko titulartasunaren egiturari (udalaren, foru-aldundiaren eta autonomia-erkide-goaren titulartasuneko eta titulartasun pribatu itunduko zerbitzuek guztizkoarekiko osatzen duten ehunekoari) eutsita memoria ekonomian. Gaur egun, GZESaren zerbitzuetako gastu korronte publikoa baldintzatzen duten faktore garrantzitsuenetako bat da titulartasunaren egitura.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
13
beharrezko koordinazio-neurriak, eta planaren ebaluazio sistematiko eta jarraitua egi-teko baliabideak, gizartearen parte-hartzea bermatuta ebaluazioan.
Hori guztia gizarte-zerbitzuen sare publikoa taxutzeko helburuarekin, 5. artikuluan eta 7.a) artikuluan aurreikusitako moduan.
Hau da: - erantzukizun publikoko sare moduan; - titulartasun publikoko eta pribatu itun-duko prestazio, zerbitzu eta hornidurez osatua (5. art.); - GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen eskaintza eta horietaz baliatzeko modua bermatuko du; - gainera, sistemara sartzeko prestazioen, eskarien lehenengo harrerako prestazioen eta kasu-koordinazioare-kin zuzenean lotutako prestazioen zuzeneko kudeaketa publikoa bermatuko du, 60.2 ar-tikuluak dioenaren arabera; - eta ezarri egingo du, izaera orokorraz ezarriko ere, bai ku-deaketa publikoa eta bai gizarte-ekimenaren bidezko kudeaketa beti gailen izango direla GZESaren zerbitzuak ematean eta prestazio ekonomikoak kudeatzean (7.a art).
Gainera, plangintza bat dator honako hauekin:
Erkidegoko ereduarekin (sarea eta zerbitzuak lurralde bakoitzaren ezaugarrien arabera egokitzea eskatzen du), planifikazioaren subjektuari (33., 35.1, 35.5, 36.4 eta 36.5 arti-kuluak) eta planifikatzeko printzipioei (34. artikulua) buruz aurreikusitakoarekin. 9
Kalitatea hobetzeko balio behar duten tresna eta prozedurei buruzko aurreikuspenekin (76. artikulua), plan estrategikoan nahitaez bildu behar baita horien garapena (76.2 ar-tikulua): a) Gizarte Zerbitzuei buruzko Informazioko Euskal Sistema diseinatzea, abian jartzea eta iraunaraztea; b) kalitatearen ebaluazioko eta etengabeko hobekuntzako sis-temak aplikatzea; c) gizarte-zerbitzuetako ikerketa, bai eta ikerketako eta garapeneko eta ezagutzaren kudeaketako ekimenak ere, sustatzea eta bultzatzea; d) gizarte-zerbi-tzuetako profesionalen prestakuntzaren etengabeko hobekuntza.
Eta aurreikuspen horiei dagokienez, honako hauek aipatzen dira: Gizarte Zerbitzuen Euskal Behatokia (77. artikulua), profesionalen prestakuntza eta gaikuntzarekin lotu-tako neurriak (78. artikulua) eta Gizarte Zerbitzuei buruzko Informazioko Euskal Siste-ma (79. artikulua); horietaz gain, bestelako jardun batzuk ere biltzen dira, hala nola, GZESan integratutako zerbitzuak bereizteko ikus bereizgarri bat izatea. Horiek guztiak ere txertatu dira planean, eta GZESa egituratzeko eta hobetzeko prozesuan lagungarri izan daitezke.
9
GZESan lortu eta jarraitu beharreko helburuak, estrategiak, politikak eta jarraibideak aurretiaz zehaztu behar dira.
Baliabideak nola hedatu eta lurraldeka eta eginkizunka nola banatu behar diren jakiteko irizpideak definitzea. Gizarte-zerbitzueta-rako eskubidea, lege honetan aitorturik dagoen hori, benetako eskubidea izateko behar hainbat izan behar dute baliabide horiek.
Hurbiltasuna, hau da, dena delako zerbitzua nolakoa den kontuan izanda eta zenbat erabiltzaile dagoen edo egon daitekeen kontuan izanda ahal den neurrian, erabiltzaileak bizi diren lekutik hurbil eskaini behar da zerbitzua, eta beraz, horretarako bidea ematen duen inguru geografikoetan ezarri behar dira zerbitzuak.
Lurralde-oreka eta -homogeneotasuna. Zerbitzuak lurraldean banatzeko orduan, gogoan izan behar da Euskal Autonomia Erkide-goko herritar guztiek dena delako zerbitzura iristeko aukera berberak izan behar dituztela, eta, zerbitzura iristeko baldintzak eta diru-baldintzak autonomia-lurralde osoan berberak izan behar dira.
Baliabideak oso-osorik, arrazoi-legez eta eraginkortasunez antolatu eta aprobetxatu behar dira. Premiei erantzuteko lanean ahalik eta ondoena erabili direla bermatzearren, ahal dela, eskura diren baliabideak malgutasunez eta bata besteari loturik erabili behar dira, berdin dio formalak diren edo ez, publikoak diren edo pribatuak, baina, edonola ere, gizarte-ekimenez datozen baliabidee-tan jarri behar da arreta berezia, berdin gizarte-zerbitzuen arlokoak diren edo gizarte-babesaren gainerako esparruetakoak diren.
GZESaren esparruan esku hartzen duten osagai guztiek koordinaturik egon behar dute eta sarean lan egin behar dute.
Plangintza genero-ikuspuntutik begiraturik ere egin behar da, Gizonen eta Emakumeen Berdintasunerako otsaila-ren 18ko 4/2005 Legean aurreikusita dagoen moduan; Eta beste ikuspuntu batzuk ere bermatu behar dira, hau da, gogoan izan behar da sexu-joerak askotarikoak direla, eta kulturak ere bai, eta belaunaldiak ere bai, eta zerbitzue-tara iristeko eskubidea jende guztiarena dela, eta diseinuak gizon-emakume guztiak izan behar dituela gogoan. Ekintza positiborako eta aukera- nahiz tratu-berdintasunerako hartu beharreko neurriak ere hartu behar dira.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
14
Plana, hortaz, Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 5eko 12/2008 Legearen babespean garatu da; Lege horren xedea honako hau da: “gizarte-zerbitzuen prestazioak eta zerbi-tzuak jasotzeko eskubidea sustatu eta bermatzea, eta, horretarako, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema unibertsal bat arautu eta antolatzea”; sistema hori 7. artikuluan bildutako printzipioen arabera arautuko da: besteak beste, erantzukizun publikoaren, unibertsaltasu-naren eta koordinazioaren printzipioen arabera.
Hein handi batean, alderdi horiek honako ardatz honetan bildutako edukien bitartez gauza-tzen dira: 1. ardatza.- Arretaren unibertsalizazioa, lurralde-antolamendua eta ekitatea sarbi-dean; zerbitzu eta prestazio ekonomikoak Mapan aurreikusitakoaren arabera hedatzea bil-tzen da, baina bai eta gainerako ardatzen bitartez ere, gainerako ardatz horiek zerbitzu eta prestazio ekonomikoen hedapena lortzeko tresnatzat ez ezik, helburutzat ere hartzen baitira, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren eraketarekin eta finkatzearekin ere lotuta, eta horixe da, azken batean, Planaren indarraldian gainditu beharreko erronka nagusia.
Bukatzeko, Plana Euskal Autonomia Erkidegoko erakunde-egiturarekin juridikoki bat datorrela esango dugu eta, Planean bertan hainbat ekintza txertatzen direla errealita-tea Gizarte Zerbitzuei buruzko 12/2008 Legean bildutako eskumen-banaketaren arabe-ra egokitzeko; ildo beretik, eskumen-araubide antolatua, EAEko erakunde-egiturarekin eta legearekin koherentea izango den eskumen-araubidea finkatzeko urrats garrantzi-tsuenak izan dira Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren prestazio eta zerbitzuen zorroari buruzko urriaren 6ko 185/2015 Dekretua berriki onartzea, horren ondoren lehendik ze-goen zerbitzu eta prestazio bakoitza Zorroari atxikitzeko prozesua, Gizarte Zerbitzuen Mapa, eta legean proposatu den eskumen-araubidea onartzearen ondorioz euskal ad-ministrazio publikoen artean gertatuko den berregokitzapena. Eskumen-araubide ho-rretan gerta daitezkeen desorekak, gertatzekotan, Gizarte Zerbitzuetako Erakundear-teko Organoan aztertu beharko dira, erakundearteko koordinazioa antolatzen duen organoa den aldetik.
Plana X. legegintzaldiko helburu programatikoetara eta Europar Batasunaren esparruan Gizarte Zerbitzuen arloan gauzatzen ari diren politiketara egokitzea
Aurkezpenean esan dugunez, Planaren ardatz estrategikoak erabat bat datoz lehendaka-riak 2012ko abenduaren 13ko inbestidura-hitzaldian proposatutako Gizarte Politikarekin lotutako jardunaren oinarrizko ideia harekin; hitzaldi harta, pertsona finkatu zuen siste-maren erdigunean eta kalitatezko gizarte-zerbitzuak bermatzeko konpromisoa hartu zuen, hainbat neurriren bitartez: gizarte-laguntzen bermea eta eraginkortasuna hobetzea, eta erakundeen arteko lankidetzaren bitartez, gizarte-zerbitzuen sistemaren finantza-egonkor-tasuna lortzea. Planean ere funtsezkoak dira alderdi horiek.
Jardun-ildo hori konstantea izaten ari da Legegintzaldi osoan. Politika orokorreko osoko bilkura guztietan (irailean, urtero) gizarte-babesa Jaurlaritzaren lehentasunetako bat izan da, gizarte-babeseko sistema publiko eta kalitatezkoa bermatuta, inor atzean utzi gabe (2013), oinarri zabaleko gizarte-adostasuna lortzea xede izanik, egoerak gorabehera sis-temak iraungo duela bermatzearren, eta sistemaren iraunkortasuna ahalbidetuta gizarte-legitimazioaren eta ekitatearen bitartez (2014); eta, azkenik, gizarte-kohesioaren bermea oraindik ere Jaurlaritzaren ekintzaren elementu garrantzitsuenetako bat dela berretsita, eta horretarako, gainerako erakundeekin oinarrizko adostasuna lortu da (2015). Adostasun horren ondorioz, Plana onartu egingo da, Gizarte Zerbitzuen Mapari eta Zorroari dagokie-nez aldez aurretik ados jarrita.
Gobernu Programaren edukiak eta Planaren proposamenak ere bat datoz, hein berean. Izan ere, Gobernu Programan 2.7.2 “Gizarte Zerbitzuak, ongizate-estatuaren laugarren zutabe
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
15
gisa” atalerako finkatutako helburuak bat datoz Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoko au-rreikuspen estrategiko edo ardatzekin, gutxienez, honako alderdi hauetan:
1. Gizarte Zerbitzuen Sistemaren iraunkortasuna bermatzea beharrezko baliabideen bitar-tez, lankidetza publiko-pribatuaren eredu mistoan aurrera eginez; Zerbitzuen Zorroaren garapen osoa burutzea, eta sistemaren eraginkortasuna indartzea.
4. ardatza eta Memoria ekonomikoa.
2. Gizarte-zerbitzuak eskariaren arabera egoki daitezen sustatzea, eta zerbitzu soziosanita-rio berrien garapena bultzatzea. 4. eta 5. ardatzak.
3. Eremu soziosanitarioan lankidetzarako mekanismoak garatzea, bazterkeria-arriskuan dauden pertsonei jarraipena egin eta laguntza emateko. 5. ardatza.
4. Erakundearteko koordinazioa eta lankidetza bultzatzea, bai eta lankidetza publiko-pri-batuaren eremuan ere, gizarte-zerbitzuen eraginkortasuna hobetzearren.
3. eta 4. ardatzak.
5. Adostasun-maila handiko gizarte-ituna sustatzea, gizarte-zerbitzuen sistemaren aldeko aurrerabidea finkatzearren. 2. eta 3. ardatzak.
Planaren diseinua eta edukia Europar Batasunetik datozen oinarrizko edukiekin bat da-toz, egungo testuinguru soziopolitikoan gizarte-politika aurreratuetan gailendu beharreko edukiak diren aldetik.Europar Batasunean, gizarte-politika enplegu-politiken paralelo doa, helburu komun bera partekatzen dutela biek: bizi-kalitate eta bizi-maila egokiak sustatzea denontzat, gizarte aktibo, askotariko eta osasungarri batean. Baina gizarte-politika ez da EBren eskumen es-klusiboa; aitzitik, Estatu kideei funtsezko eskumentzat esleitzen zaie, eta haien artean ba-natzen da Estatu horietako antolamendu juridikoak eta eskumen-banaketako sistema arau-tzen duten arauen arabera. Horrela, bada, Estatuek egiten dituzten ekintzak babesteko eta osatzeko politikak geratzen dira EBrentzat.
Ildo beretik, Europar Batasunaren Tratatuaren 3. artikuluan dioenez, Europar Batasunaren fun-tsezko helburu dira ekonomiaren, gizartearen eta lurraldearen arloetako kohesioa sustatzea, gizarte-bazterkeriaren nahiz diskriminazioaren aurkako borroka, eta gizarte-babesa sustatzea.
Era berean, EBren funtzionamenduari buruzko Tratatuaren10 X. tituluaren –Gizarte Politika-ri buruzkoa–, 151. artikuluan11 honako hau xedatzen da: “Erkidegoak [Europar Batasunak] eta Estatu kideek [...] helburu hauek dauzkate: enplegua sustatzea; bizitzako eta laneko baldintzak hobetzea, aurrerapenen bidetik langileak parekatzeko; gizarte-babes egokia; elkarrizketa soziala; giza baliabideen garapena, enplegu-maila handia eta iraunkorra lor-tzeko; eta bazterkeriaren kontra borrokatzea”.
Konpromisoa egiaztatuta, gizarteratze aktiboko estrategia europarrean zerbitzuak (gizarte-zerbi-tzuak, besteak beste) eskuratzeko aukera da gizarteratze aktiboko politikak bermatzen dituzten hiru zutabeetako bat, errentak bermatzearekin eta lan-merkatuan sartzeko aukerarekin batera. EBren ustez, gizarte-zerbitzuei dagokienez:
erronka nagusia zera izan da (EAEren kasuan, oraindik gainditu gabe dago), bateratze-prozesuan aurrera egitea gizarte-zerbitzuen eredu jakin bat lortzeko, hain zuzen ere, eskubide subjektiboaren logika txertatzen duen eta komunitatearentzako oinarrizko zer-bitzuen eredu orokorrean (ongizate-estatuaren oinarrietako bat) sartzen den eredua;
10 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/ES/TXT/PDF/?uri=CELEX:12012E/TXT&from=ES
11 Europar Batasunaren Egunkari Ofiziala 2010.3.30. C 83/47 seriea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
16
une honetan, funtzionamendua eta zerbitzu-maila modernizatu egin behar dira, Euro-pa 2020 Estrategiaren helburuak (hazkundea, adimenduna, iraunkorra eta integratzai-lea) betetzen lagunduko duten elementu bihurtzeko, betiere gastu soziala hazkunde ekonomikoarentzat kargatzat hartzen duen ikuspegi tradizionala alderantzikatu eta ekonomia egonkortzeko eta ekonomiaren hazkunderako lagungarri direla ulertuta.
Aitzitik, Planean egiazta daitekeenez, gizarte-zerbitzuak jarduera ekonomikoaren esparru ga-rrantzitsua dira, itzulkinak biderkatu egiten dituztelako biztanleriaren bizi-kalitateari dagokio-nez, mendetasunarekiko prebentzioari eta autonomiaren sustapenari dagokienez, enplegua sortzeari dagokionez, BPGari egindako ekarpenari dagokionez, zerga-itzulkinari dagokionez... Azken batean, gizarte-zerbitzuak sistema publikoaren erronka nagusia eredu bat lortzea da, eskubide subjektiboaren logika txertatzen duen eta komunitatearentzako oinarrizko zerbitzuen eredu orokorrean sartzen den eredua. Eta konpromiso horri premia bat gehitu behar zaio: gizarte-zerbitzuen Europako eredu sozialarekin –eredu hori unibertsala, kalita-tezkoa eta iraunkorra da– bat egiteko premia; horretarako, honako hauetara bideratutako ekintzei eman behar zaie lehentasuna: zorro bat eratzera, eskubide subjektiboa bermatze-ra, finantzaketa nahikoa lortzera, zentzuzko eskaintza garatzera, herritarrak ardatz izango dituen antolaketa teknikoa lortzera, erantzukizunak lurraldearen arabera antolatzera esku-men partekatuen sistema lortzeko lanetan aurrera egitearren, eta bukatzeko, beste sistema batzuekiko (batik bat, soziosanitarioarekin) koordinazioa garatzera bideratuta.12 Alderdi horiek guztiak erraz identifika daitezke planaren testuan.Alderdi horiekin bat etorriz, Planak, halaber, erantzun egiten die Europako Ekonomia eta Gizarte Batzordearen (CESE) irizpenaren zuzentarauaren printzipioei. Zuzentaraua 2015eko irailaren 17koa da, “Gizarte-prestazioen sistema eraginkor eta fidagarriak lortzeko printzi-pio”-ei buruzkoa. Hain zuzen ere, CESEren proposamena dira, eta EBren konpromiso estrate-gikoaren alde egiten dute. Konpromiso hori argiago bideratu behar da gizarte-politikara, eta Batzordea gonbidatzen du gizarte-politikaren esparruko printzipio orokorrak sortzera; bere ustez, printzipio horiek oinarri izan behar dute EBko erakundeen jarduerarako eta, zehazki, gobernantza ekonomikorako, aurrekontu-kontrolerako eta krisiaren kudeaketarako.CESEk azpimarratzen du, hori dela eta, bidezko oreka aurkitu behar dela printzipio partekatuen beharrizanaren eta sistemen aniztasunaren artean; izan ere, horiek dira herrialde bakoitzeko gizarte-politikaren, kulturaren eta historiaren isla. Halaber, uste du Europako gizarte-ereduaren arabera garatu behar dutela. CESEren proposamenak 17 printzipio ezartzen ditu, eta, horien artean, EAEko Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak nabarmendu eta azpimarratu egiten ditu par-taidetzari dagozkion printizpioak (prestazio eta zerbitzu guztiek izan behar dute lagungarri herritarrak gizarteko kide senti daitezen eta gizartean parte har dezaten, partaidetza profesio-nala, kulturala eta politikoa barne, gizarte-ongizatearekin batera) eta pertsona erabiltzaielaren autodeterminazio-printzipioa (pertsona erabiltzaileak ez dira objektu pasibo, ezpada laguntzen ekoizlekideak eta prestazioak jasotzeko eskubidea duten herritarrak).
Plana Gobernuaren plangintza orokorraren esparruan.
“2013/2016 aldiko X. Legegintzaldiko Plan Estrategikoen egutegian”, aldi horretarako guz-tira 14 plan estrategiko biltzen dira eta horien artean dago 2016-2019 aldirako Gizarte Zer-bitzuen Plan Estrategikoa. Planaren 5. ardatza –“Beste sistema batzuekiko lankidetza” Gizarte Zerbitzuei buruzko Le-gearen 40.6 artikuluan13 oinarrituta dago, eta gizarte-zerbitzuen politikaren eta bestelako
12 “Servicios sociales y cohesión social”. Laburpen exekutiboa. CES-Ekonomia eta Gizarte Arazoetarako Batzordea
13 Artikulu horren arabera, Eusko Jaurlaritzari dagokio Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren koordinazio oro-korra, prestazioak eta zerbitzuak Euskadiko lurralde osoan orekaturik garatu daitezen, hartara, haietara iristeko aukerak homogeneoak izan daitezen. Eta, beste alde batetik, gizarte-zerbitzuen beren eta gizarte-ongizatearekin zerikusi zuzena duten sistema eta politika publikoen artean koordinaturik jarduteko bideak zabaltzea, sistema-po-litika horiek eskumenak dituzten lurraldean jardun beharra dagoenerako, batez ere honako hauekin: osasun-zer-bitzuak, hezkuntzakoak, etxebizitzakoak, enplegukoak eta diru-sarrerak eta gizarteratzea bermatzekoak.”
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
17
politika publiko konkomitanteen arteko lotuneak ditu aztergai. 28. helburu estrategikoan honako hau proposatu da: “Eremu soziosanitarioa eraikitzen buka-tzea, zaintzaren zerga-kolektibo guztiei behar duten ordezkaritza eta estaldura emanez, eta gi-zarte-zerbitzuen eta osasun-zerbitzuen arteko koordinazioa hobetzea, Arreta Soziosanitarioko Euskal Kontseiluan erabakitako koordinazio eta integrazio soziosanitarioko ildo estrategikoak sustatuta, eta hirugarren sektoreko erakundeek bazkide estrategikotzat eta lehentasunezko-tzat parte hartuta” eta bat-egite horren esparruan, honako ekintza hauek hautatu dira.
Arreta Soziosanitarioko Euskal Kontseiluaren Dekretu berria onartzea. Koordinazio soziosanitarioko programa pilotuak garatzea, bereziki kontuan hartuta etxeko esku-hartze programa soziosanitarioak abian jartzea.Zerbitzu soziosanitarioen Zorroa jasotzen duen Dekretua onartzea.
Gizarteratzeko eta Diru-sarrerak Bermatzeko Euskal Sistemarekin koordinatzeari dagokio-nez, bi prestazioak jasotzen dituzten hartzaileak bat etor daitezkeela ikusita, koordinatze-ko eta sarean lan egiteko bide eraginkorrak ezarri behar direla geratu da agerian, GZEK-ren gomendioei jarraikiz. horretarako, honako ekintza hau diseinatu da: “Lanbide-Euskal Enplegu Zerbitzuaren eta GZESaren arteko koordinazioa eta lankidetza gauzatzeko bide iraunkorrak ezartzea…” diru-sarrerak bermatzeko prestazioak jasotzen dituztenen artetik, problematika batik bat soziala dutenei arreta emateko. Ekintza horri lehentasunik handie-na eman zaio.Hezkuntzaren arloan, GZEKren gomendioei jarraikiz kasu honetan ere, ekintza bakarra au-rreikusi da: (“Koordinazio-protokoloak ezartzea ikastetxeekin eta osasun-zentroekin, koor-dinaziorako eta ebaluaziorako bide iraunkorrak eta ekimen partekatuak barnean hartuta, batik bat, haurren babesaren esparruan”), eta garrantzi berezia eman zaio, ekintza estrate-giko oso garrantzitsutzat hartzen baita Gizarte Zerbitzuan Plan Estrategikoa hedatzeko, eta erakundeen arteko lankidetzaren bitartez gauzatu behar da. Bestalde, planean lau ekintza ezarri dira genero-politikei dagokienez; izan ere, alde batetik, genero-ikuspegia Plana osatzen duten ekintza guztietan sartzea aurreikusten baita, genero-desberdintasunak kentzeko eta emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna sustatzeko GZESan (1.8.1, 1.8.2 eta 1.8.3) eta, bestetik, azterketa bat egitea proposatu da, emakumeen aurkako indarkerian sartuta dauden zerbitzuen eta erakundeen arteko koordinazioa hobe-tzeko (5.5.1). Jardun horren osagarri, EAEko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako VI. Planean arlo horrekin lotuta dauden aurreikuspenak har daitezke.Osasunaren arloan, 2013-2020 Osasun Planean honako hau proposatu da: “Gobernuaren zeharkako estrategia gisa sektorearteko ekintza sustatzen duen erakundearteko konpromi-soa lortzea, osasuna eta osasuneko ekitatea gobernu osoaren eta politika publiko guztien xede gisa har daitezen, hartara osasuna politika guztietan txertatuta eta bultzatuta”.14 Helbu-ru horretan bat egiten dute eremu soziosanitarioarekin lotura duten planeko ekintza guztiek. Halaber, hirigintzaren, etxebizitzaren eta garraioaren arlorako ere bada ekintza espezifiko bat planean (5.4.1). Eta, horri dagokionez, Etxebizitza Plan Zuzentzailea 2013-2016 eta Etxebizitzak Birgaitzeko Renove Plana 2013-2016 planetako aurreikuspenak aintzat hartu behar dira, eta Garraio Iraunkorraren Gidaplana 2020ko Horizontea plana prestatzeko lanetan parte hartu.Azkenik, Euskadiko Udal Legearen Proiektuan (legebiltzarreko izapidean dago) EAEko uda-lek beren gain hartu beharreko eskumenak identifikatu beharko dira, bai eta proiektua behar bezala burutzeko antolatzen diren finantzabideak ere, gizarte-zerbitzuei dagokienez, Gizarte Zerbitzuei buruzko Legean eta plan honetan aurreikusitakoarekin koherente izanik. Eta Euskal Enplegu Zerbitzuaren eta Euskal Enplegu Sistemaren Legearen aurreproiektuari dagokionez (prestatzen ari da eta, aurrekoa bezalaxe, Legegintzaldiko Egutegian sartuta dago), enplegu-mailak eta enpleguaren egonkortasuna eta kalitatea areagotzeaz gain, en-plegagarritasuna eta laneratzea hobetzea ere ditu azken helburu, eta gizarte-zerbitzuen sistemarekin eta plan honekin konexioak ezarri beharko ditu, dela GZESko enpleguaren ka-litateari eta enplegua sortzeari dagokienez, dela laneratzeari dagokionez.
14 http://www.lehendakaritza.ejgv.euskadi.eus/r48rplancoo/es/contenidos/plan_programa_proyecto/xleg_plangub_13/es_plang_13/plang_13.html
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
18
1.2 Planaren egitura eta iraupena, eta egiteko prozesua
Planaren egitura
Atal honetatik aurrera, planak honako bloke edo kapitulu hauek jasotzen ditu: 1. Premien diagnostikoa; honako hauek biltzen ditu:
Baliabide-sarearen (GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoak) egoeraren diagnos-tikoa; horri esker, 2011. urtean sarearen garapen-maila zenbatekoa zen jakin ahal izan dugu, eta GZESa hedatzearekin lotutako gai garrantzitsuak identifikatzeaz gain, ondo-rioak ere atera ditugu.Azken urteotan sareak izan duen bilakaerarekin lotutako hainbat alderdi, Gizarte Zerbi-tzuen Euskal Kontseiluaren (GZEK) III. Txostenean bildutakoari jarraikiz.GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen etorkizuneko eskaria eta premia baldintza dezaketen inguruneko faktore garrantzitsuak eta bestelako alderdiak (prospekzioa).GZESak barnean dituen erronka nagusien azterketa, sendotzeari begira.
2. GZESaren xedea eta ikuspegia, planaren ardatz eta helburu estrategikoak 15 eta ardatz eta helburu estrategiko bakoitzari dagozkion ekintzen xehetasuna, ekintza bakoitzari buruz honako datu hauek aipatuta: lehentasun-maila, ekintza gauzatu edo bideratu behar duen erakundea, lehentasunezko zer elementuri erantzuten dion eta jarraipena edo ebaluazioa egiteko adierazleak.Bakoitzarekin lotutako ardatz, helburu eta ekintzei dagokienez, planean honako hauek sartzen dira:
5 ardatz edo ildo estrategiko: erakundeen ahalegina ardatz edo ildo horietara bi-deratu beharko da, lehentasunez, planaren indarraldian.32 Helburu Estrategiko: horien bidez ardatz bakoitzean eman beharreko aurrera-pausoak ezarriko dira. 90 ekintza; horien bidez aipatutako helburuak lortu behar dira.
Bloke hau bukatzeko egutegia dago, ekintza bakoitza hasteko eta bukatzeko aurreiku-sitako epeak zehaztuta; eta planean aurreikusitako ekintzetatik, Eusko Jaurlaritza buru izango den ekintzen kuantifikazio ekonomikoa ere egin dugu, betiere egiazko kuanti-fikazioa egiteko moduko zehaztasun-maila izanez gero.
3. EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapa eta Memoria Ekonomikoa.
4. Plana koordinatzeko, dinamizatzeko, jarraipena egiteko, ebaluatzeko eta eguneratze-ko finkatu den modua.
Planaren iraupena
Plana 2016-2019 aldirako proposatu dugu, baina ez dugu ahaztu behar 2015eko bigarren hiruhilekoan aldez aurreko hainbat ekintza garrantzitsu gauzatu behar zirela; zehazki, Zo-rroari buruzko Dekretua onartu behar zen, eta 2015/12/31 baino lehen, Finantza Publikoen Euskal Kontseiluaren erabaki bidez, Zorroari buruzko Dekretuaren bigarren xedapen gehi-
15 Ildo eta helburu estrategikoak finkatzeko garaian, oinarrizko ildo eta helburuak aukeratu nahi izan ditugu, erakunde guz-tiak bilduko dituztela eta, aldi berean, beharrezkoa den maniobra tartea ere izan dezaten definizio praktikoan. Ekintzen azken zehaztasunak erakunde bakoitzak xedatu behar ditu, orientabide orokor hauei jarraikiz, baina lurralde-eremu bakoitzeko egoerak, premiak eta aukerak ere aintzat hartuta. Halaber, antzeko zehaztapen-maila duten helburu eta ekintzak sartu nahi izan ditugu planean, eta horretarako, ez ditugu enuntziatu orokorregiak egin, ez eta jardun oso zehatz edo espezifikoak zehaztu ere; eta hel-buru eta ekintzak definitzeko garaian, irizpide errealistari jarraitu nahi izan diogu, bete ezinak diren neurriak ez proposatzearren.
Bestalde, sartu ditugun zenbait ekintza jada aurreikusita edo, zenbait kasutan, abiarazita daude. Bi arrazoirengatik sartu ditugu ekintza horiek: planak biltzen dituen lehentasunei erantzutera bideratutako neurri guzti-guztiak txertatu nahi izan ditugulako, eta jada partzialki aplikatzen ari diren zenbait neurri orokortu eta zabaltzea nahi dugulako.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
19
garrian horretarako aurreikusitakoari jarraikiz, egonkortu gabekotzat jotako zerbitzu eta prestazio ekonomikoak indartzeko finantza-lankidetzako formula bat (“funts” bat) eratu behar zen, zerbitzu eta prestazio ekonomiko horiek funtsezkoak baitira GZESa hedatzeko. Bi ekintza horiek burututa daude.
2019. urtea ezarri dugu planaren jomuga, honako hauek aintzat hartuta:
2016/12/25etik aurrera GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen eskari guztiari –baldintzak betetzen dituena eta artatu ez dena– erantzun beharko zaiela;
2017. eta 2018. urteetan, eskaintza eskariari (eta, bereziki, bideratutako eskariari) zenbateraino egokitzen ote zaion aztertu beharko dela bereziki, eta egokitzapen hori sakonki ebaluatu behar dela 2018ko bigarren seihilekoan, Zorroari buruzko De-kretuaren bigarren xedapen gehigarrian aurreikusitako Zorroaren aplikazioaren eta garapenaren ebaluazio orokorrarekin batera, eta Dekretu horretan aurreikusitakoari jarraikiz, 2018ko abendutik aurrera egin beharko dela (ebaluazio horren emaitzaren ondorioz, 2020/01/01erako aurreikusitako helburuak betetzeko ekintzetan egin beha-rreko eguneratzeak egin beharko dira, zerbitzu eta prestazio ekonomikoen hedatzea-ri dagokionez);
planak lau urteko iraupena izan behar duela, EAEko Gizarte Zerbitzuei buruzko aben-duaren 5eko 12/2008 Legean aurreikusitakoari jarraikiz;
eta 2019an amaitzen dela udalen eta foru aldundien legegintzaldia, udalak eta foru aldundiak baitira Katalogoko zerbitzu eta prestazio ekonomiko gehienak emateaz ar-duratzen diren erakundeak.
Azkenik, Zorroaren aplikazioa eta garapena ebaluatu ostean, 2020-2023 aldirako beste plan bat egin beharko da.
Plana egiteko, onartzeko eta aurkezteko prozesua
Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila plana, mapa eta memoria eko-nomikoa egiteko prozesuaren buru izan da, bere koordinazio-eskumenak erabiliz, Foru Al-dundiekin eta Udalekin koordinatuta, legearen 35.1 artikuluan aurreikusitakoari jarraikiz.
Nolanahi ere, prozesu hori kolektiboa edo kide anitzekoa izan da, batik bat, maparen eta memoria ekonomikoaren kasuan, GZESaren erakunde-arkitekturarekin koherentea.
Planean honako hauek hartu dira aintzat:
GZEOan 2011ko ekainean aurkeztu zen 2011-2014 aldirako plan estrategikoaren zirri-borroa; zirriborro horretako ekintzen balorazio positiboa egin zuen GZEOak, eta zirri-borroa izapidetzen ari zen bitartean mapa eta memoria ekonomikoa egin ziren (zirri-borroan aurreikusitako ardatz, helburu estrategiko eta ekintzak kontuan izan dira, eta behar izanez gero, eguneratu egin dira);
Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseiluak 2013. urtearen amaieran GZESa hobetzeari buruz emandako gomendioak, legearen 48.3 artikuluko d letrari jarraikiz.
Bestalde, mapa eta memoria ekonomikoa egiteko, aldez aurretik 2011ko Inbentarioa egin behar izan da, abiapuntuko egoera zein den jakitearren, besteak beste, dokumentu horiek egiteko funtsezko bi parametrori zegokienez: a) zerbitzuetako plaza eta/edo erabiltzaileen
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
20
kopurua edo, hala badagokio, prestazio ekonomikoen hartzaile kopurua 2011n; b) plaza, erabiltzaile edo hartzaile bakoitzeko gastu korronte publikoa.
Horretarako, lau bilera egin zituzten operazio hori –GZGEEaren16 azpi-operazio moduan proposatu zen– eta lortutako datuak aurkezteko, eta aurrerago, inbentarioaren zirriborroa eta datuak alderatzeko bilerak ere egin ziren. Zehazki: a) Gipuzkoako Foru Aldundiare-kin bilera bat; b) bi bilera Arabako Foru Aldundiarekin; c) lau bilera Bizkaiko Foru Aldun-diarekin; c) hiru bilera EUDELekin; d) hiru bilera Gasteizko Udalarekin; e) bilera bat Eusko Jaurlaritzarekin, haren eskumeneko prestazio ekonomiko eta zerbitzuetako datuei buruz. Bilera horietan eta 2014. urtean egindako GZEOaren bileran, zirriborroaren inbentarioare-kin batera, zirriborro horretan oinarrituta mapa eta memoria ekonomikoa egiteko jarraitu beharreko irizpideak ere aurkeztu eta eztabaidatu ziren.
Gero, mapa eta memoria ekonomikoa prestatzeko lanari ekin zitzaion, datuak erakunde bakoitzarekin kontrastatu ziren, elkarrekin, bilera teknikoetan.
Hori horrela izanik, EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapa eta Memoria ekonomikoa lan-prozesu baten emaitza dira; GZEOak adostutako lan-prozesua izan zen eta, lan horri esker, lau bile-ratan (2014ko urriaren 2an eta 24an, azaroaren 25ean eta abenduaren 16an) partekatutako planteamendu bat lortzeko bidean aurrera egin ahal izan genuen EAEko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoari buruz eta, zehazki, Mapari eta Memoria ekonomikoari17 buruz.
Gainera, GZEOak funtsezko iritzi zion EAEko Gizarte Zerbitzuan Mapa eta Memoria ekono-mikoa oinarritzat hartzeari Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren Prestazio eta Zerbitzuen Zorroari buruzko Dekretuari buruzko nahitaezko txostena egiteko eta, hala badagokio, GZESaren Prestazio eta Zerbitzuen Zorroa ezartzeko beharrezkoa den erabakia hartzeko.
Azkenik, 2014ko abenduaren 19ko bileran, eta EAEko Gizarte Zerbitzuei buruzko aben-duaren 5eko 12/2008 Legearen 44. artikuluan aurreikusitakoari jarraikiz, GZEOak Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren Prestazio eta Zerbitzuen Zorroari buruzko Dekretuari buruzko nahitaezko txostena egin zuen, EAEko Gizarte Zerbitzuen Maparekin eta Memoria ekono-mikoarekin batera, eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren Prestazio eta Zerbitzuen Zo-rroa ezartzeko erabakia hartu zuen.
Legean aurreikusitakoari jarraikiz, GZEOak eta GZEKk planari buruzko nahitaezko txostena egin dute (35.5 eta 48.3.a artikuluak), mapa eta memoria ekonomikoa alde batera utzita; izan ere, mapari eta memoria ekonomikoari buruzko aldeko txostena lehendik egina bai-tzuten. Gobernu Kontseiluak horren berri izan eta onartu ostean, Eusko Jaurlaritzaren ko-munikazio baten bidez bidaliko zaio Eusko Legebiltzarrari (35.1 artikulua).
GZEOan aurkeztu aurretik, Jaurlaritzaren Lehendakaritzak eta Ogasun eta Finantza Sailak ere egin zuten Plan Estrategikoari buruzko nahitaezko txostena Jaurlaritzaren X. Legegin-tzaldiko Plan Estrategikoak onartzeko prozedurari jarraikiz.
16 Gizarte Zerbitzuen eta Gizarte Ekintzaren Estatistika – Erakundeak eta Zentroak (GZEEZ edo GZGEE). Erakunde bakoitzeko gal-de-sorta bat betetzen da, eta horrekin lotuta, erakundeak (publiko nahiz pribatu) kudeatzen dituen “zentroak” adina galde-sorta. Bestalde, GZGEEaren datuak Gastu Publikoaren Inkestarekin gurutzatzen dira.
GZGEEan zerbitzu guzti-guztiak hartzen dira kontuan, titularra publiko nahiz pribatu izan (GZGEEari eta lan honi dagokienez, erakunde titular izango da galde-sorta betetzen duena). Azpi-operazioan zerbitzu pribatuak eta itunpekoak bereizten dira, plazei dagokienez. Oraingoz, gainerako datuekin (gastua, diru-sarrera) ezinezkoa da bereizketa hori egitea, baina, titulartasun pribatuko zerbitzuetan, gastu korronte publikoa itunpeko plazak finantzatzera bideratzen dela ulertuko da, ez gainerako plazak. Horrenbes-tez, erantzukizuna eta titulartasuna bereizi egiten dira. Administrazio publikoak Katalogoko eta Zorroko zerbitzuen erantzule dira, titulartasun publikokoak zein pribatu itunduak izan.
17 Planean bildutako mapa eta memoria ekonomikoaz gain, EAEko Gizarte Zerbitzuen Maparen eta Memoria ekonomikoaren bertsio luzeago bat ere badago, eta kontsulta daiteke, nahi izanez gero.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
21
2. Diagnostikoa
2.1. Sarrera
Diagnostikoak bi zati ditu.
Diagnostikoaren lehenengo zatian, 2011ko Inbentarioan oinarrituta adierazitako premien (GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen erabilerari buruzko datuak) ebaluazioa egingo dugu.
Ildo beretik, premien ebaluazioa egiteko, lehenik, abiapuntuko egoera zein den zehazta-sun- eta sakontasun-maila jakin batekin jakin behar genuen, baliabide-sareari dagokionez (plazen, erabiltzaileen edo hartzaileen kopurua, estaldurak, gastu korronte publikoa...) eta egoera horretan oinarrituta, 2017rako proiekzioak finkatu.
Abiapuntuko egoeraren deskribapena eta azterketa gehienbat 2011ko inbentarioan oina-rritua egin da, eta inbentarioaren serie historikorik ez dagoenez, bilakaeraren zenbait ele-mentu ere aintzat hartu dira; hainbat urtetako EAEko gizarte-zerbitzuen egoerari buruzko txostenak alderatu ostean lortu ditugu bilakaerarekin lotutako elementu horiek, eta aurre-rago aipatuko dugunez, txosten horien xedea GZESaren Zerbitzu eta Prestazioen Katalogo-ko zerbitzu eta prestazio ekonomikoak baino zabalagoa da.
Bi alderdi horiek (baliabide-sarearen egoera eta ibilbide historikoa) bildu ditugu diagnosti-koaren atal honetan; horiekin batera, premien ikuspegi arau-emailea (teknikoa eta politi-koa) ere aintzat hartu dugu, eta GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen etorkizune-ko eskaria eta premia baldintza dezaketen zenbait faktore garrantzitsuren azterketa kua-litatiboa egin (pronostikoa): a) biztanleriaren zahartzea; b) zainketa-ereduen eta zainketa formaren eta informalaren arteko orekaren bilakaera eta dibertsifikazioa, zainketa formala gailenduta; c) krisiaren eragina; d) eredu komunitarioaren garapena.
Premien tipologiari dagokionez (adierazitakoak, sentitutakoak edo hautemandakoak, arau-emaileak eta alderatuak), premien ebaluazioan, ordea, ez ditugu honako alderdi hauek sartu:
sentitutako edo hautemandako premiak (hartzaileek ahoz adierazitako eskariak); kon-tuan izan behar da gizarte-zerbitzuen eskariari buruzko azken inkesta 2010. urtean egin zela eta ez dugula zerbitzu guztietako itxarote-zerrendari buruzko daturik (datu horiek GZGEEan eskatzen diren arren, ez dira ematen, eta ditugun datuak ez dira beti homoge-neoak izaten, “itxarote-zerrenda” kontzeptuak ez baitu beti esanahi bera izaten; beraz, oraingoz, plangintza-prozesuan horrelako daturik ez sartzea erabaki dugu);
alderatutako premiak (beste autonomia-erkidego batzuetan edo Europan dauden joe-ran aintzat hartuta), aldeak baitaude gizartearen, demografiaren, kulturaren... arloko faktoreetan eta alde horiek eragina dute premietan nahiz arreta-sistemen konfigura-zioan eta ibilbidean.18
Diagnostikoaren bigarren zatia Gizarte Zerbitzuen barne-errealitateari dagokio eta sistema hori sendotzeko lehentasunezkotzat hartzen diren elementuak identifikatzen ditu.
18 Nolanahi ere, alderatutako premiak aintzat hartuko balira, kontu handiz egin beharko litzateke hori, ez baita egokia gizarte baten gizarte-zerbitzuen arloko premien erantzunak beste gizarte batera zuzenean eramatea, bi gizarteen arteko aldeak –demo-grafiaren, gizartearen, ekonomiaren eta kulturaren arlokoak, baliabide publiko eta pribatuen sareari dagozkionak, babes formala-ren eta informalaren arteko orekari dagozkionak eta abar– alde batera utzita.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
22
Bi zatiak oinarri izan dira plana osatzen duten ardatz edo ildo estrategikoak, helburu estra-tegikoak eta ekintzak zehazteko.
Lehenengo zatia zerbitzu eta prestazio ekonomikoen hedapenarekin lotutako helburuak zehaz-teko. Eta bigarrena gainerako helburuak zehazteko, GZESaren barne-antolamenduari, kudea-keta-sistemen garapenari eta beste arreta-sistema batzuekiko koordinazioari dagokienez.
Esan berri dugunez, diagnostiko-fase honetan identifikatutako lehentasunezko elemen-tuen zehaztea nagusiki hiru iturri hauetatik eratorri da:
Zerbitzu eta prestazio ekonomikoen inbentarioa (2011); horri esker, 2011. urtean GZESa-ren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen egoera zein zen jakin ahal izan dugu, eta 2017ko proiekzioak egiteko oinarrizko ildo bat zehaztu dugu.19
EAEko gizarte-zerbitzuen egoerari buruzko III. txostena eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseiluaren gomendioak, 2013. urtekoak.
Alde batetik, ez dugu ahaztu behar txosten horretan GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoak baino gehiago biltzen direla, batik bat GZGEEan eta Gastu Publikoaren Inkestan (GPI) oinarrituta egin delako eta bi operazio horien xedea zabalagoa delako; bestalde, hiru urtean behin egiten da, aipatzen dituen datuei dagokienez, eta beraz, III. txostenean 2010eko datuak daude.
Horiexek izan dira, hain justu, besteak beste, inbentarioa azpi-operazio moduan disei-natzeko arrazoiak GZGEE horietan eta GPIan oinarrituta; hartara, datu zehatzagoak lor ditzakegu, soilik GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoei buruzkoak.
Eta beste alde batetik, 2011-2014 aldiko plan estrategikoaren zirriborroan arreta-sa-rearen bilakaera aztertu zen EAEko gizarte-zerbitzuen egoerari buruzko txostenak al-deratuta, eta azterketa hori gorde egin dugu, txosten horiek baitira sarearen ibilbidea aztertzeko egun dugun tresna bakarra.
Jarraian, gizarte-zerbitzuen egoeraren deskribapen kualitatiboa egingo dugu eta, hein ba-tean, bat dator EAEko gizarte-zerbitzuen egoerari buruzko III. txosteneko eta Inbentarioko datu kuantitatiboekin eta ondorio nagusiekin.
2.2 Baliabide-sarearen egoera
Inbentarioko datuei erreparatuta, gaur egun ere aintzat hartzeko modukoak diren hainbat alderdi garrantzitsu aurkituko ditugu.
Gizarte-zerbitzuetako gastu korronte publikoak ehuneko oso handia osatzen du gizar-te-zerbitzuetako gastuaren guztizkoari dagokionez (erantzukizun publikokoak ez diren prestazio eta zerbitzuak ere barnean hartuta), eta ia gastu osoa GZESaren prestazio eta zerbitzuetako gastuari dagokionez.Gizarte-zerbitzuen eremua erantzukizun publikoko zerbitzuena baino zabalagoa bada ere, eremu horretan erantzukizun publikoa sendotzen ari da arian-arian, eta sendotze
19 Inbentarioak oinarrizko ildo bat osatzen du, zer zerbitzu eta prestazio ekonomiko eskaintzen diren eta zenbateraino hedatuta dauden jakiteko aukera ematen digun lerroa, bai eta zenbateko gastu korronte publikoa eragiten duten ere; hartara, mapa eta memoria ekonomikoa egin ditzakegu gero, GZEOan adostutako irizpideei (2017ko proiekzioak egiteko…) jarraikiz. Horretaz gain, zerbitzuetako plaza edo erabiltzaileei edo prestazio ekonomikoen hartzaileei eta gastu korronteari buruzko informazioarekin ba-tera, diru-sarrerei eta inbertsioari buruzko informazioa ere ematen du.
Eranskinetan, inbentarioko datuen laburpen bat txertatu dugu, eta jarraian, gaur egun garrantzitsuak diren hainbat alderdi aurkez-tu ditugu, inbentarioan adierazten direnez. Dena dela, dokumentu zabalago bat izan bada, eta kontsulta daiteke nahi izanez gero.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
23
-prozesu hori bat dator legean biltzen den betebehar batekin; hain zuzen ere, erantzu-kizun publikoko GZES bat eratzeko betebeharrarekin, prestazio, zerbitzu eta ekipamen-du publiko eta pribatu itunduez osatuta dagoela.
Hala ere, zenbait zerbitzutan erantzukizun publikoa sendotzea garrantzitsua da, bere-ziki, bazterkeriaren/gizarteratzearen eremuan, eta, hala badagokio, jasotzen ari diren finantzaketa publikoa areagotzea prozesu baten bitartez; prozesu horretan, zerbitzua emateaz arduratzen diren erakundeek erabaki ahal izango dute sektore pribatuak es-kaintzen dituen zerbitzuetatik zeintzuk har daitezkeen erantzukizun publikoko zerbi-tzutzat.
Alde batetik, zerbitzuetako eta, bestetik, prestazio ekonomikoetako gastuaren propor-tzioari dagokionez, gastuaren zati handiena zerbitzuetara bideratzen da eta hori ba-teragarria da azken urteotan prestazio ekonomiko jakin batzuetan izandako gastu-i-goerarekin, hala nola, Familia Inguruneko Zaintzetarako Prestazio Ekonomikoan (FIZPE) edo Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoan (LPPE).
Bestalde, gastu korronte publikoa kontingentzien arabera nola banatzen den aztertzen badugu, gastu korronte publikoaren erdia baino gehiago Autonomia eta Mendetasu-naren Arretarako Sistemako zerbitzu eta prestazio ekonomikoekin lotuta dago; sistema horretan sartzeko aukera eskubide subjektibotzat bermatu behar da jada.
Zerbitzu eta prestazio ekonomikoetako gastuari aurre egiteko diru-sarrerei dagokie-nez, batik bat publikoak dira, eta koordainketatik eratorritakoak halakorik dagoenean. Dena den, 2017ra begira egonda, kontuan izan behar dugu zuhurtziaz jokatu behar dugula Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistemaren finantzaketa kalkula-tzean, sistemako zerbitzuen finantzaketa pribatuak desagertu egin beharko bailuke.
Bestalde, finantza-arloko barne-egokitzapena egin behar da, EAEko administrazio pu-blikoetako maila batek beste maila baten zerbitzuak finantzatzen dituen egoerak kon-pontzeko. Nolanahi ere, zuzenean inplikatutako administrazio publikoek egin behar dute prozesu hori.
Inbertsioei dagokienez, okupatutako plazen eta erabilgarri dauden plazen kopuruak –okupatu gabeko plazak eta sektore pribatuarekin itun litezkeenak aintzat hartuta– az-tertu gero, honako hau baieztatu ahal izango genuke: oro har, badugula azpiegitura nahikorik zerbitzuen eskariaren –baldintzak betetzen dituenaren– eta premiaren gora-kadari erantzuteko.
Hala ere, 2017. urterako proiektatutako plazak eskaintzeko egin beharreko inbertsioa-ren estimazioa egindako zerbitzu (zentro) jakin batzuetan arazoak egon daitezke; hala nola, udalen eskumenekoak diren eguneko arretarako eta adinekoentzako ostatu-zer-bitzuetan, plaza gehienak aldundiek hitzartutakoak baitira eguneko arretarako zerbi-tzuetan, edo pertsona autonomoek okupatuta baitaude. 20
Lurralde Historikoen artean alde handiak daude zerbitzu eta prestazio ekonomikoen garapen-mailari dagokionez, bai eta beste hainbat alderdi garrantzitsutan ere: zerbitzu eta prestazio ekonomikoen ereduak edo ezaugarriak, titulartasunaren egitura (publi-koa edo pribatu itundua), koordainketak gastu korrontearen zenbateko ehunekoa osa-tzen duen, edo per capita gastu korronte publikoa.
20 Eta, hein txikiagoan, bazterkeriaren eremuko zerbitzuetan; izan ere, lehendik dauden bestelako azpiegiturak erabilera horre-tara bideratzeko aukera egon daiteke, hala nola, harrera-etxeak edo jantoki sozialak eguneko zerbitzu bihur daitezke, edo gizar-te-ekimeneko baliabideak, lehendik badiren eta okupazio-indize txikia duten baliabideak eta abar.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
24
Aldeetako batzuk zilegi diren kudeaketa-aukerekin lotuta daude. Hala ere, zerbitzu eta prestazio ekonomikoen estalduretan eta diseinuan bat egitea ezinbestekoa da, Mapan eta Zorroari buruzko Dekretuan, hurrenez hurren, aurreikusitakoari jarraikiz, beste alderdi batzuk ere ahaztu gabe: koordainketa proposatzeko garaian jarraitu beharreko irizpide orokorrak, etorkizuneko Dekretuan horri buruz esango denari erreparatuta.
Badira, halaber, EAE osoan komunak diren zenbait alde, zentroen garapen-mailari da-gokionez, astunagoak baitira zerbitzuak baino, eta foru-eskumeneko eta udal-eskume-neko zerbitzuen garapen-mailari dagokionez, lehenengoak garatuagoak baitaude bi kasuetan. Eta zerbitzuak, lehen mailako arreta eta autonomia sustatzeko zerbitzuak indartu behar dira, arreta emateko alternatibak eskaintzeko eta eredu komunitarioan aurrera egiteko.
Prestazio ekonomikoei dagokienez, oro har, garapen-maila handiagoa dute Gipuzkoan, eta nolanahi ere, Familia Inguruneko Zaintzetarako Prestazio Ekonomikoa nabarmen garatu da hiru Lurralde Historikoetan, baina bereziki Gipuzkoan. 2011. urteaz geroztik, Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoa garatzen ari da Araban eta Bizkaian, baina asko falta zaie oraindik Gipuzkoako garapen-mailara iristeko. Nolanahi ere, au-rreikuspenen arabera, prestazio ekonomikoek eta, zehazki, Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoak garatzen jarraituko dute mapan eta araudian aurreikusitako esparruan, baina oro har, ez dira garatuko orain arteko erritmoan.
Bestalde, Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoarekin batera, badira bultzada nabarmena behar duten beste zenbait zerbitzu ere.
EAEn edo Lurralde Historiko batean berriak direlako edo gutxi garatuta zeudelako egonkortu gabekotzat jotako prestazio ekonomiko eta zerbitzuak dira. Prestazio eta zerbitzu horien kasuan, estaldura-helburu espezifikoak finkatu dira (abiapuntua zein den aintzat hartuta, txikiak izan daitezke, baina bai eta EAEko batez besteko estaldura-ren % 80 baino handiagoak ere), bultzatzearren, batik bat, bultzada hori arreta emate-ko eredu komunitarioarekiko koherentea delako, eta funtsezkoa delako lehen mailako eta bigarren mailako arreta-baliabideen artean oreka egokia lortzearren.21
Honako hauek dira:
Zerbitzu berriak
Etxebizitza babestua bazterkeria-arriskuan daudenentzat (1.9.2). Ez da existitzen ha-lakorik, baina bazterkeriaren eta babesgabetasunaren eremuko zenbait udal-zentrok bilakaera hori izan dezakete.
Gizarte-larrialdietarako koordinazio-zerbitzua (2.6). Badago Gipuzkoan, eta beste modu batera, Araban. Hiru Lurralde Historikoetan gizarte-larrialdietarako udal-zerbi-tzuak daude, eta Inbentarioan eta proiekzioetan zerbitzu horrekin lotu dira.
Autonomia-mugek eragindako premiei erantzuteko gaueko zentroa (2.3.1). Ez dago horrelakorik.
Bizimodu independentea babesteko zerbitzua (2.7.2.1). Lurralde Historiko bakoitzean oso bestelako ereduak daude, eta ezin da estimaziorik egin parametro berdinetan oi-
21 Bizimodu independentea babesteko zerbitzua hemen sartu dugu, gutxi garatuta dagoela uste dugulako eta, Lurralde Historiko bakoitzean eredu oso desberdinak izaki, ezin delako proiekzioa egin parametro berdinetan oinarrituta.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
25
narrituta, ez eta eredu jakin baten proiekzioa egin ere; beraz, proiekzioak egitean Lu-rralde Historiko bakoitzean dagoen eredua errespetatu dugu, eta Aldundiek emandako datu eguneratuak erabili ditugu.
Garraio egokituko zerbitzua (2.7.2.4). Hein batean, Bizkaian badago. Ez dugu datu nahi-korik proiekzio egokia egiteko, gastuari buruzko datuak ez badira, eta oso modu er-latiboan, zerbitzu horri lotutako gastuari buruzko informazioa ezin delako bestetatik bereizi.
Adinekoentzako ostatu-zerbitzuak: tutoretzapeko apartamentuak (1.9.3) eta etxebi-zitza komunitarioak (1.9.4). Izan badira, baina garapen-maila txikia dute (batik bat, tutoretzapeko apartamentuen kasuan) eta desberdina Lurralde Historiko bakoitzean. Bestalde, Zorroari buruzko Dekretuan aurreikusitako hartzaileen profila ez dator bat egungoarekin, eta gainera, zerbitzu horiek indartzea koherentea da arreta emateko zerbitzu komunitarioarekin, bai eta funtsezkoa ere, lehen mailako eta bigarren mailako arreta-baliabideen artean oreka egokia lortzearren.
Adinekoentzako eguneko arretarako zerbitzuak, udal-eskumenekoak (1.7). Izan badi-ra, baina garapen-maila txikia dute eta oso desberdina Lurralde Historiko bakoitzean.22 Bestalde, Zorroari buruzko Dekretuan aurreikusitako hartzaileen profila ez dator bat egungoarekin, eta gainera, zerbitzu hori indartzea koherentea da arreta emateko zer-bitzu komunitarioarekin, bai eta funtsezkoa ere, lehen mailako eta bigarren mailako arreta-baliabideen artean oreka egokia lortzearren.
Gutxi garatutako zerbitzuak eta prestazio ekonomikoak
Zaintzaileentzako atseden eta laguntza zerbitzuak.23 Zerbitzu horiek bultzatzea fun-tsezkotzat jotzen da zaintzaileei emandako arreta indartzeko, pertsonak etxean zain-tzeko eta zainketa-ereduari ez ezik, babes formalaren eta informalaren arteko orekari eusteko, baina betiere egungo eredua epe ertainera iraunkorra ez dela jakinda, eta babes formala indartu egin behar dela. Gainera, zerbitzu horien garapen-maila ezin da nahikotzat hartu –zenbait zerbitzuk garapen-maila handiagoa lortu duten arren Lurral-de Historikoren batean–, ez eta homogeneotzat ere.
Laguntza pertsonalerako prestazio ekonomikoa (LPPE). 2011. urtea, Bizkaian eta Araban ia garatu gabe zegoela esan dezakegu, baina Gipuzkoan garapen-maila handia zuen.
Jarraian, alderdi horietako zenbait zehaztuko ditugu eta zerbitzu eta prestazio edo lagun-tza ekonomikoei buruzko beste gai batzuk aurkeztuko ditugu, datuak aztertzeko, aurkez-teko eta erakundeekin alderatzeko prozesuan identifikatu ditugunak, hain zuzen, konstan-teak direlako eta aintzat hartu ditugulako bai proiekzioak egitean, bai GZESaren hedape-narekin lotutako gastu korronte publikoa eta plazak kalkulatzean.
22 Bestalde, ez dago erreferentzia zehatz askorik (autonomia sustatzeko udal-zerbitzuak, eguneko arretarako landa-eremuko zentroak…) eta zerbitzuaren diseinua ez dago oso argi, Zorroari buruzko Dekretuan biltzen diren alderdiak ez badira. Hortaz, horien diseinua gehiago zehaztu behar da eta horretarako, besteak beste, arretaren intentsitatea definitu behar da. Horri dago-kionez, pertsona bakoitza hiruzpalau orduko arreta eskaintzea agian nahikoa izan daiteke, baina ordutegi desberdinetan eskain daiteke, eta ordutegia ere aldatu egin daiteke egunaren arabera, betiere balioanitzeko langileak izanik, arreta ordutegi bakoitzera eta egun bakoitzean joaten den pertsonaren arabera egokitzeko malgutasuna dutela, askotariko lanak eginda eta abar. Modu ba-tera zein bestera, une honetan, baliabideari ezaugarri jakin batzuk esleitu dizkiogu (aurrerago aurkeztuko ditugu), inbertsioaren estimazioa egin ahal izateko, ostatu-zerbitzuekin egin dugun bezalaxe.
23 Atseden-zerbitzuetan, atseden-zentro espezifikoetan plazak identifikatu dira, bai eta atseden hartzeko xedea duten aldi ba-terako egonaldiak edo arreta-orduak ere, zentro eta zerbitzu es-espezifikoetan (egoitza-zentroak eta etxez etxeko laguntza-zer-bitzuak). Nolanahi ere, atseden-zentro espezifikoen zerbitzuak ez daude oso garatuta (2.5.), baina badira atsedenerako bestelako aukerak ere beste zerbitzu batzuetan, nahiz eta ezin izan ditugun aldi baterako gainerako plazetatik (zentroetan) edo gainerako prestazioetatik (etxez etxeko laguntza-zerbitzuan) bereizi.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
26
Udal-eremuan
Zorroari buruzko Dekretuan, mendetasun-arriskuan (MBB 23-24) edo mendetasun-e-goeran (MBB 25-39) dauden adinekoentzako eguneko zerbitzuak aurreikusten dira, udalen eskumenekoak.
Baina 2011n, udalen zentroetako plaza gehienak Foru Aldundiekin itunduta zeuden eta mendetasun-egoeran daudenek okupatzen zituzten.24 Eta soilik Bizkaian, sektore priba-tuko zerbitzuek udal-finantzaketa jasotzen zuten; nolanahi ere, itundutako plazatzat hartzen zirenak oso-oso gutxi ziren.
Udalaren adinekoentzako egoitza-zentroetan, plaza gehienak pertsona autonomoekin okupatuta daude, gehienbat Araban, eta Bizkaian eta are gehiago Gipuzkoan, mende-tasun-egoeran dauden pertsonekin, baina plaza horiek dagokion Aldundiarekin itundu-ta daude; beraz, azpiegitura horiek ezin dira beste zerbaitetarako baliatu.
2011ko abenduan, hiru Lurralde Historikoetako tutoretzapeko apartamentuen kasuan, eta Bizkaiko eta Gipuzkoako etxebizitza komunitarioen kasuan, erabiltzaileen % 100 autonomoak ziren (Araban, etxebizitza komunitarioetako 43 erabiltzailetatik 13).
Horrek zera esan nahi du, gastuaren proiekzioa egiteko garaian, 2011. urtean jada ba-zegoen gastuari eusteaz gain –konprometituta baitago–, gastua areagotu egin beharko dela mendetasun-egoeran daudenei (I. maila) erantzuteko. Beste horrenbeste gertatzen da jada Zorroko beste edozein zerbitzutako –Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzua, esaterako– erabiltzaileen kasuan, proiekzioak egiteko garaian kon-tuan izan baitira.
Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzua funtsezko zerbitzua da arreta-eredu komunitarioa garatze-ko, baina zerbitzu hori garatzeko zailtasunak izaten ari dira, alde oso handiak baitaude Lu-rralde Historikoen artean estaldurari, intentsitateari eta prezio/ordu faktoreari dagokienez.
Bazterkeria-baliabideak udalerri jakin batzuetan metatuta zeuden –eta daude orain-dik ere–. Hiriburuetan bazterkeria-egoeran dauden pertsonen presentziak handiagoa izaten jarraituko duela aurreikusten den arren –hein batean, agian, bertan baliabideak daudelako–, garrantzitsua da udal-eskumeneko eguneko, gaueko eta ostatu hartzeko zerbitzuak garatzea, arian-arian, udalerri ertain edo handi gehiagotan.
Zaintzaileei laguntzeko zerbitzua eta gizarte-zerbitzuen eremuko parte-hartzea eta gi-zarteratzea sustatzeko zerbitzua ez daude orokortuta, eta lehenengoaren kasuan, hiru lurralde historikoetan foru-finantzaketa garrantzitsua du.25
Inbertsioei dagokienez, memoria ekonomikoan gastu korrontea da aztergai, eta GZGEEak egun eskuratzen dituen inbertsioari buruzko datuak (erakunde titularrak egindako kapitalerako ekarpenak eta kapitaleko diru-laguntzak) ahulak izaten dira26 (dena den, Foru Aldundiek zuzenean emandako amortizaziorako hornidurak foru-gastu korrontean sartu ahal izan dira).
24 2011ko abenduan, informazioa egon badago udalen eta Foru Aldundien titulartasuneko eta titulartasun pribatu itunduko ostatu-zerbitzuetan, egoitza-zerbitzuetan eta eguneko zentroetan zenbat pertsona autonomo eta mendetasun-egoerako zenbat pertsona dauden jakiteko, baina mendetasun-maila zein den ez da argitzen.
25 Ildo beretik, ez dugu ahaztu behar desgaitasunaren eremuko arreta foru-aldundiei dagokiela eta, gaur egun, desgaitasunaren eremuan sartzen diren pertsonen eta familien elkarteetako familiei laguntzeko zerbitzuek –zaintzaileei laguntzeko prestazioak biltzen dituzte– ez dutela finantzaketarik jasotzen zerbitzu horren esparruan.
26 Horri dagokionez, kontuan izan behar dugu datu hori ez dela beti jasotzen edo ez dela bereizten, eraginpeko azpiegitura ez dagoela gizarte-zerbitzuen arloan erantzulea den Sailari edo arloari lotuta, eta gastua zenbatekoa den ez dakigula edo ez dela egozten, eta abar.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
27
Bestalde, ez dakigu tokiko erakundeek zer azpiegitura dituzten zerbitzu berriak edo plaza berriak (propioak edo beste tokiko erakunde batzuenak, haiek baliatzeko mo-dukoak) abiarazteko. Ildo beretik, beharrezko iruditzen zaigu EUDELekin aztertzea zer mekanismo ezar litezkeen baliabide jakin bat ez duen udal batek zerbitzu hori emate-ko aukera beste udal batekin ados dezan, taldekatu behar izan gabe. Alderdi hori oso garrantzitsua da azpiegituren defizita gainditzeko, bai eta azpiegitura horiek gaitzeko izan daitezkeen arazoak gainditzeko ere, udalerri askok eguneko, gaueko eta ostatu hartzeko zerbitzuak eskaini ahal izan ditzaten.
Foru-eremuan
- Lehen esan dugunez, autonomian mugak izatearen ondoriozko premiei erantzuteko gaueko zentrorik ez dago, eta hortaz, zaila da zenbat plaza sortu behar diren eta ho-rrek izan dezakeen kostua kalkulatzea. Dena dela, asko jota garapen esperimentala izan dezakeela aurreikusi da.
Gizarte-larrialdietarako koordinazio-zerbitzurik ere ez dago, baina Gipuzkoako Foru Al-dundiak duen zerbitzuaz gain, badira gizarte-larrialdietarako udal-zerbitzuak ere, eta gizarte-larrialdietarako koordinazio-zerbitzua udal-zerbitzu horietan oinarritu daiteke, hein batean (Araban, udal-zerbitzuarekin itundutako foru-zerbitzua dago).
Horri dagokionez, kasuan kasu, Foru Aldundiek eta zerbitzu hori izan baduten Udalek ados jarri beharko dute Zorroari buruzko Dekretuan zerbitzu horri buruzko fitxan au-rreikusten den arreta presentziala ahalbidetzeko. Udal-zerbitzu horiei buruzko datuak aintzat hartu ditugu, beraz, proiekzioak egitean eta 2017an 2011ko gastuari eutsi diogu.
Autonomia sustatzeko zerbitzuak ere ez daude oso garatuta eta, izan ere, ezin izan dugu informazio bereizirik bildu 2011n, ez bizimodu independentea babesteko zerbi-tzuari buruz, ez garraio egokituko zerbitzuari buruz.
Bestalde, autonomia pertsonala ahalbidetzeko ematen diren diru-kopuruak gizartera-tzea eta/edo autonomia errazteko prestazioen barruan sar daitezke, bai eta prestazio teknologikoak eskuratzeko prestazioetan ere; gaur egun, laguntza moduan araututa daude diru-kopuru horiek.
Horretaz gain, garraio-gastuak konpentsatzeko laguntza ekonomikoa gizarteratzea eta/edo autonomia errazteko prestazioen barruan agertzen den Zorroari buruzko De-kretuaren aurreko bertsioetan, eta garraio egokituaren zerbitzuaren helburu berdinak dituenez, legearen 16.4 artikuluari jarraikiz, Dekretutik kanpo utzi zen.27
Kasuaren koordinazioa eta lagun egite soziala bultzatzea
Udal- nahiz foru-eremuan, GZESa erantzukizun publikoko sistematzat finkatzea nahi badugu, kasuaren koordinazioarekin lotutako eginkizunak garatzea28, diagnostikoa egiteko eta esku-hartzea planifikatzeko tresna komunak aplikatzea (arreta pertsona-lizatuko plana) eta, prozedurazko alderdi horiek baino haratago joanda, lagun egite
27 <<2. zenbakiko a) eta b) letretan aipatzen diren prestazioak ezin izango dira hartu, inolaz ere, zerbitzu baten ordezko prestazio ekonomikotzat>>. a) eta b) letretan, gizarteratzea eta/edo autonomia errazteko prestazioak… (3.1.) eta gizarte-babes informala eskaintzen duten pertsonak babesteko eta konpentsatzeko prestazioak… (3.2.) aipatzen dira.
28 Eginkizun horiek Legen bertan araututa daude, bai eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren Fitxa Sozialari eta Gizarte Zerbi-tzuen Euskal Sistemaren gizarte-diagnostikoa egiteko tresnari buruzko 353/2013 Dekretuan eta diagnostikoa egiteko (bazterkeria, babesgabetasuna eta mendetasuna) gainerako tresna komunak arautzen dituzten arauetan ere. Derrigorrezko tresna horiek txer-tatzeak eta arau arautzaileetan proposatzen diren parametroetara egokitzeak dedikazio handia eska dezake.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
28
soziala eta esku-hartzearen harreman-ikuspegia bultzatzea lortu nahi badugu, zeregin horietan jarduten duten langileen kopurua handitu egin beharko da.
Eta hori guztia bai sektore pribatu itunduan, eta bai, bereziki, sektore publikoan, nahiz eta Diru sarrerak bermatzeko eta gizarteratzeko sistemako prestazio ekonomikoen ku-deaketaren transferentziari esker denbora libratu ahal izan den bi mailetan –udaletan eta aldundietan–.
Transferentzia horren bitartez, eginkizun horiek indartzeko eta, batik bat, erreferen-tziako figura eta kasuaren koordinazioa indartzeko aukera egon da, baina indartze ho-rrek zera ere badakar: erronka bat gizarte-langileentzat, legearen arabera –hasieran, bederen–, lehen mailako arretaren eremuan eginkizun horiek beren gain hartuko lituz-keten profesionalak diren aldetik; eta antolamendu-erronka oinarrizko edo udaletako gizarte-zerbitzuentzat.
Ibilbide horri ekin diote jada Udalek, Mankomunitateek… –zenbaitek, behintzat bai– eta eskura dituzten baliabideekin noraino irits ote daitezkeen ikusi nahian ari dira, baina oso zaila da, une honetan, tokiko erakunde bakoitzak egiten duen planteamendua gauzatze-ko zenbat baliabide behar izango diren aurreikustea (zuzeneko arreta emateko profesio-nalen ratioak, udaletako gizarte-zerbitzuetatik eman beharreko laguntza teknikoak…).
Horrela, bada, gaur egun, Oinarrizko Gizarte Zerbitzuak trantsizio-prozesuan daude, Diru sarrerak bermatzeko eta gizarteratzeko sistemako prestazio ekonomikoen kudea-keta Lanbidera transferitu baita, eta ez dakite zehatz-mehatz horrek zer ondorio izango dituen, lan-kargari dagokionez eta hainbat alderdiren –esaterako, kasuaren koordina-zioa– garapenari dagokionez.
Nolanahi ere, prozesu horien balorazioa egiteko zain gauden bitartean, 2020. urteari begira, beharrezko iruditzen zaigu “biztanleak profesional bakoitzeko” eta “minutuak biztanle bakoitzeko” ratioetan dauden aldean murriztea.
2.3. Baliabide-sarearen bilakaera (ibilbide historikoa)
Joerei erreparatuta, Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseiluaren III. Txostenean oinarrituta29, honako elementu hauek nabarmentzea komeni da:
Adituek Gizarte Zerbitzuen egoerari buruz duten pertzepzio positiboa
GZEKren III. Txostenari jarraikiz, gizarte-zerbitzuetako adituen panela osatzen duten pro-fesional gehienen ustez EAEko gizarte-zerbitzuen egoera ona da: hirutik bik diote hori, eta erakunde publikoetan lan egiten dutenek balorazio zertxobait positiboagoa egin dute era-kunde pribatuetan lan egiten dutenek baino.
29 Hala ere, horri dagokionez, honako hauek aintzat hartu behar dira:
Metodologiarekin lotutako arrazoiengatik, eta 1994. urtean abiarazitako serieei jarraitzearren, III. Txostenean biltzen diren datue-tan –dela gastuaren ikuspegitik begiratuta, dela okupatutako langileen edo artatutako pertsonen ikuspegitik begiratuta– GZESan sartzen ez diren prestazio eta zerbitzuak (enplegu-zentro bereziak, DSBE, GLL, KGP eta abar) biltzen dira.
Horregatik, egin den azterketa baldintzatuta dago EAEko “gizarte-zerbitzuei” buruzko txostenetan Diru sarrerak bermatzeko eta gizarteratzeko sistemarekin lotutako prestazio ekonomikoak sartzen direlako, eta prestazio horiek “gizarte-zerbitzuetan” –zen-tzu zabalean hartuta– egiten den gastu osoan duten garrantziarengatik; zentzu zabalean hartutako gizarte-zerbitzu horietan GZGEEak eta GPIa ere sartzen dira eta, lehen esan dugunez, bi estatistika-operazio horietan oinarrituta egiten dira gizarte-zerbi-tzuen egoerari buruzko txostenak.
GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoak aipatzen direnean ere, modu erlatiboan edo gutxi gorabehera ulertu behar dira beti, GZGEE edo GPIaren esparruan azterketa hori egiteko mugak dauden aldetik; izan ere, horixe ikusi ahal izan dugu GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen inbentarioa 2011. urtean lehen aldiz egin dugunean, horretarako azpi-operazio estatistiko espezifikoa diseinatuta.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
29
Sistemaren hazkuntza garrantzitsua baina ez nahikoa eta erantzukizun berriak hartzea
Azken bi hamarkadetan, GZESa erantzukizun publikoko sistema sendo eta hedadura han-diko moduan eratu da, eta ezohiko moduan hazi da artatutako biztanleriari dagokionez, nahiz okupatutako langileei dagokienez; izan ere, Euskadiko gizarte-babeseko laugarren zutabe izatera heldu da.
Alabaina, sistemak izan duen hazkunde biziki garrantzitsu hori ez da nahikoa epe ertain eta luzeko premietan aurreikusten den bilakaerari erantzuteko, bereziki, mendetasun-egoeran dauden pertsonen arretaren eremuan, eta araudian eta plangintzan aurreikusitako GZESa-ren hedapenaren ondorioz epe labur eta ertainera izango dituen premia eta betebeharrei erantzuteko.
Prestazio ekonomikoen onuradunen igoera mantsotzea, eta zerbitzuen hazkundea gelditzea
Zerbitzu eta prestazioen onuradunen kopuruak gora egin zuen 2000-2010 aldian, eta urte arteko erritmoa % 9,7 izan zen, baina 2009tik 2010era bitarte, artatutakoen kopu-rua ia % 7 murriztu da, egoitza-zentroetan hazkundea gelditu egin delako, Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistemako prestazio ekonomikoak gutxiago handitu di-relako eta Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuaren arreta emateko gaitasuna murriztu egin delako.
Zehazki:2008tik 2009ra bitarte egoitza-plazak % 8 hazi ziren eta urte arteko gehikuntza % 5 izan zen 2000. urteaz geroztik, baina 2009tik 2010era bitarte, % 2,9ko gorakada baino ez da izan.Eguneko laguntza-zentroei dagokienez, plaza kopurua % 0,6 murriztu da, eta urte ar-teko hazkundearen batez besteko tasak % 13 izan dira.Etxez etxeko laguntza-zerbitzuaren kasuan, ia % 7ko murrizketa izan da eta azken ur-teotan gertatu den geldialdia atzeraldi nabarmen bihurtu da.
Horrela, bada, egoitza-plazen hazkunde-erritmoa gutxitu egin dela egiazta daiteke, egune-ko laguntza-zentroetako plazetan murrizketa txikia gertatu dela, eta etxez etxeko laguntza-zerbitzuak eskainitako arreta ere nabarmen murriztu dela.
Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistemari atxikitako prestazio ekonomikoek % 7 egin dute gora, baina aurreko urtea ia % 100 hazi ziren. Izan ere, sistema 2007. urtean hasi zen martxan, eta, beraz, onuradun potentzial gehientsuenak sisteman sartuta daude-nez jada, hein batean, horregatik ari da murrizten sarrera berrien kopurua.
“Gizarte-zerbitzuen” sektorean enplegu-sorkuntza mantsotzea
Arreta-plazen kopurua murrizteak eragina izan du enpleguaren sorkuntzan, nahiz eta gi-zarte-zerbitzuen sektorean enplegua sortzen ari den oraindik.
EUSTATen datuen arabera, 2009tik 2010era bitarte, gizarte-zerbitzuetako langileen –pro-pioak eta azpikontratatuak kontuan izanik– kopuruak % 1,4 egin zuen gora. Azken hamar urteetan izandako igoerarik txikienetakoa da hori, eta aldi osoko urte arteko batez besteko igoerarekin (% 7,4) kontraste egiten du.
Pertsona horiek lan egiten duten erakundeen titulartasunari dagokionez, erakunde priba-tuetako langileen proportzioa –% 75 inguru– egonkor egon da EAE osoan 2006. urteaz ge-roztik, aurretik gutxienez bederatzi urtez segidan gora egin ostean.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
30
Prestazio ekonomikoen garrantziak gora egiteko eta hurbileko zerbitzuen murrizteko joe-rari eustea.
Aurreko urteetan baion erritmo txikiagoan hazi diren arren, gizarte-zerbitzuen eskaintza osoan prestazio ekonomikoek duten garrantziak goranzko joerari eutsi dio, egoitza-zerbi-tzuen kaltetan eta, batik bat, hurbileko zerbitzuen kaltetan.
1999. urtean, eskainitako zerbitzu eta plazen % 26 etxez etxeko zerbitzutzat edo hur-bileko zerbitzutzat har zitekeen (okupazio-zentroak, eguneko arretarako zentroak eta etxez etxeko arreta-zerbitzuak), % 26 egoitza-zerbitzuak ziren eta % 48 bazterkeriaren aurkako prestazio ekonomikoak.
2010. urtean, hurbileko zerbitzuek eskaintzaren % 16 osatzen zuten, egoitza-zerbi-tzuen % 17 eta bazterkeriaren aurkako prestazio ekonomikoek –DSBE eta GLL– % 50. Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistemako prestazio ekonomikoek gaine-rako % 17a osatzen dute. 30
Esan gabe doa azken urteotan etxez etxeko zerbitzuek eta hurbileko zerbitzuek atzera egin dutela, bai artatutakoen kopuruari dagokionez, bai sistema osoan duten garrantziari dago-kionez.
“Gizarte-zerbitzuetan” egindako gastu publikoaren goranzko joera mantsotzea, eta udalen eta Foru Aldundien gastuak behera egitea, lehen aldiz, arlo horretan
2009tik 2010era bitarte, “gizarte-zerbitzuetan” egindako gastu publikoa % 4,6 hazi zen. Ala-baina, udalen gastua % 2,6 eta Foru Aldundiena % 0,7 murriztu zen. 2002. urteaz geroztik, lehen aldia da Udalek eta Foru Aldundiek “gizarte-zerbitzuetako” gastua murrizten dutena. Aitzitik, Eusko Jaurlaritzaren gastua % 13 eta Estatuko administrazioarena % 18 hazi ziren.31
Bestalde, urte arteko % 4,6ko gehikuntza hori 2003. urteaz geroztik izan den txikiena da, eta 2002-2010 aldian izandako urte arteko batez besteko % 13,5eko gehikuntzarekin kon-traste egiten du.
Euro konstanteetan neurtuta, 2009tik 2010era bitarte izan den gastu publikoaren gehikuntza az-tergai dugun aldi osoko txikiena da. Izan ere, urte arteko batez urteko hazkundea –euro konstan-teetan, hau da, inflazioaren eragina kenduta– % 9 izan bada, 2010. urtean % 2,9ra murriztu da.
GZESaren Katalogoko zerbitzu eta prestazio ekonomikoetako gastuaren murrizketa 2010. urtean
GZESaren Katalogoko zerbitzu eta prestazio ekonomikoei dagokien gastua gainerakotik bereizten delarik, 2009tik 2010era bitarte gastu hori 10 milioi euro gutxitu zela ikusiko dugu, eta gainerakoak 80 milioi euro egin zuela gora.
Urte arteko batez besteko hazkundeak –euro korronteetan– % 11 izan ziren aurreko ha-markadan, baina 2009tik 2010era bitarte, Katalogoko prestazioek osatzen duten gastua % 1,1 murriztu zen eta Katalogoan sartzen ez direnen kasuan, aldiz, % 15 egin zuten gora. Hortaz, GZESaren Katalogoan sartzen diren zerbitzu eta prestazio ekonomikoetan eginda-ko gastuak 2009tik 2010era bitarte lehen aldiz behera egin zuela esan dezakegu, gutxienez 1999. urtetik. 32
30 Gogoan izan prestazio ekonomiko horien garrantziari buruz aipatu berri duguna, eta horrek azterketan zer nolako eragina duen. Dena den, kasu horretan, datu mota berdinak alderatzen ari dira, bi urtetakoak.
31 Gogoan izan prestazio ekonomikoen garrantziari buruz aipatu duguna, eta horrek azterketan zer nolako eragina duen.
32 Gogoan izan prestazio ekonomikoen garrantziari buruz aipatu duguna, eta horrek azterketan zer nolako eragina duen.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
31
“Gizarte Zerbitzuetako” gastu publikoaren gorakada 2010. urtean, BPGaren eta diru-bilke-taren (ahalegina) hein berean, urte askotan hazkunde askoz ere handiagoak izan ostean
Bilakaerari erreparatuta, eta EAE osoa aintzat hartuta, “gizarte-zerbitzuetan” egindako gastuak BPGari eta zerga-bilketari dagokienez osatzen zuen ehunekoak gora eta gora egin zuen urtetan, baina 2010. urtean, ehuneko hori egonkortu egin zen.
Izan ere, azken urteotan –eta, bereziki, krisialdia hasiz geroztik–, “gizarte-zerbitzuetan” egindako gastu publikoaren gehikuntza sistematikoki handiagoa izan da BPGari edo diru-bilketari dagokiona baino, funtsean, pobreziaren aurkako prestazioek atzeraldiaren hasie-rako urtetan bete izan duten egonkortzaile automatikoaren egitekoa dela-eta. Hori horrela izanik, 2007-2009 aldian BPGaren eta diru-bilketaren hazkunde-erritmoa mantsotu egin zen –edo, zuzenean, murrizketa gertatu zen–, baina “gizarte-zerbitzuetan” egindako gastu pu-blikoak gora egin zuen, ohikoak baino tasa handiagoetara ere iritsita. 2010. urtean, aitzitik, arlo horretako gastu publikoaren, BPGaren eta diru-bilketaren hazkunde-erritmoa parekatu egin ziren, hiru adierazleen hazkunde-tasak historikoki txikienetakoak izanik.
Egoitza-kostu unitarioen hazkundea mantsotzea eta koordainketaren ehunekoa egonkortzea
“Gizarte-zerbitzuetan” egindako gastu publikoaren hazkunde-erritmoa egonkortzea bi faktore hauengatik gertatu dela pentsa dezakegu:
Zerbitzu eta prestazioetako onuradun edo erabiltzaileen kopurua murriztu delako edo gutxi hazi delako.
Kostu unitarioei eutsi egin zaielako, gutxienez, egoitza-zentroetako –orokorrean hartu-ta– plaza bakoitzeko kostuari dagokionez. Euste hori, aldi berean, egoitza-sektoreko lan-gileen ordainsarietan izandako eustearen ondorio da, batik bat, zenbait lurraldetan. 33
Bestalde, erabiltzaileek ordaintzen duten koordainketaren ehunekoari eutsi egin zitzaion –portzentajezko bi puntuko murrizketa txikia izan zen–, eta Lurraldeen artean zeuden al-deak bere horretan geratu ziren.
Laburpen gisa
GZESaren katalogoko zerbitzu eta prestazio ekonomikoei buruzko datuak soilik dituen serie historikorik ez dagoen arren, zentzuzkoa dirudi honako hauek esateak:
Azken bi hamarkadetan, GZESa erantzukizun publikoko sistema sendo eta hedadura handiko moduan eratu da, eta ezohiko moduan hazi da artatutako biztanleriari dago-kionez, nahiz okupatutako langileei dagokienez.Baina gizarte-zerbitzuetan egindako gastu korronte publikoak eta ahaleginak (gastua diru-sarrerei dagokienez) urtetan gora egin ostean, gastua mantsotu eta –urtearen, era-kundearen eta zerbitzuaren arabera– murriztera ere iritsi da.Oro har, goranzko joera izan den arren, hurbileneko zerbitzuak (etxez etxeko laguntza, eguneko arretarako zentroak/okupazio-zentroak...) bereziki indartu behar dira, antza, gainerako zerbitzuekiko osatzen duten proportzioak behera egin baitu.
Eta hori guztia honelako testuinguru orokor batean: alde batetik, “koordainketak” di-ru-sarreren guztizkoari dagokionez osatzen duen ehunekoa, eta bestetik, zentroen titu-
33 Izan ere, 2009tik 2010era bitarte, oro har, egoitza-zentroetako plaza bakoitzeko kostua % 0,2 murriztu zen euro konstantee-tan, urte arteko batez besteko gehikuntza –1996. urteaz geroztik– % 5,4 zen bitartean. Nolanahi ere, plaza bakoitzeko kostuaren murrizketa soilik Araban gertatu zen, egoitza-plazen kostua batez beste % 8 jaitsi zela –beste bi lurraldeetan baino askoz ere han-diagoa baitzen kostu hori–. Bizkaian % 0,2 egin zuen gora, eta Gipuzkoan % 3,4.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
32
lartasunaren egitura askorik aldatu gabe; izan ere, bi faktore horiek eragin handia dute gastu korronte publikoan baina Lurralde Historiko eta erakunde bakoitzean desberdinak izan dira.
Nolanahi ere, GZESaren hedapenaren ondorio diren eta araudian eta plangintzan aurrei-kusita dauden premia eta betebeharren bilakaerari erantzutearren, Zorroko zerbitzu eta prestazio ekonomikoetan, oro har, eta hurbileneko zerbitzuetan, zehazki, gastuak goranz-ko bideari ekin behar dio berriro ere.
Dena den, egin beharreko ahalegina (gastua diru-sarrerari dagokionez) desberdina izango da zerbitzu edo prestazio bakoitzak aldez aurretik izan duen garapenaren arabera eta, oro har, GZESa eraikitzeko fasean egindakoa baino txikiagoa izango da. Eta hori, bereziki, di-ru-bilketan gorakada gertatzen den heinean, besteak beste, arian-arian gertatzen ari den susperraldi ekonomikoaren ondorioz (ikusiko dugunez, plangintza egiteko garaian ez da aldaketarik aurreikusi titulartasunaren egituran, ez eta koordainketak eragindako diru-sa-rreretan goranzko aldaketarik ere).
2.4. GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen premia eta etorkizu-neko eskaria baldintza dezaketen inguruneko faktore garrantzitsuak
Epe labur, ertain eta luzera, GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen premia eta, ho-rren ondorioz, eskaria –baldintzak betetzen dituena– handitu egingo dira, gutxienez, hona-ko lau faktore hauen eraginez:
1. Adinekoen kopuruak eta, bereziki, 75 urte edo gehiago dituztenen kopuruak gora egi-tea, eta horrekin batera, mendetasun-egoeran edo -arriskuan daudenen kopuruak ere gora egitea.
2. Zainketa informaleko eredua dibertsifikatzea eta, epe motz-ertainera, zainketa forma-laren eta informalaren arteko orekan muturreko aldaketa gertatzea; beraz, zainketa formala indartu beharko da.
3. Krisialdiak premietan eta mota guztietako baliabideetan izan duen eragina.
4. Eredu komunitarioa eta ikuspegi sustatzaile eta prebentziozkoa indartzeko premia.
2.4.1. Adinekoen kopuruak eta, bereziki, 75 urte edo gehiago dituztenen kopuruak gora egitea, eta horrekin batera, mendetasun-egoeran edo -arriskuan daudenen kopuruak ere gora egitea.
65 urte edo gehiago dituztenen kolektiboak soilik egingo du gora 2011-2017 aldian, EINek egindako proiekzio demografikoen arabera.
2012/01/01 EAE Araba Bizkaia Gipuzkoa
Biztanleria, guztira 2.193.093 322.557 1.158.439 712.097
Gizonezkoak 1.070.438 160.649 561.134 348.655
Emakumeak 1.122.655 161.908 597.305 363.442
0-64 urte 1.757.983 264.479 922.281 571.223
65 urte edo gehiago 435.110 58.078 236.158 140.874
75 urte edo gehiago 228.945 29.375 126.591 72.979
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
33
2012/01/01 EAE Araba Bizkaia Gipuzkoa
Biztanleria, guztira 2.055.696 295.705 1.092.950 667.041
Gizonezkoak 979.097 139.624 520.814 318.659
Emakumeak 1.076.599 156.081 572.136 348.382
0-64 urte 1.583.853 231.502 839.046 513.305
65 urte edo gehiago 471.838 64.196 253.904 153.738
75 urte edo gehiago 234.452 30.452 128.793 75.207
2.4.2. Zainketa informaleko eredua dibertsifikatzea eta, epe motz-ertainera, zainketa formalaren eta informalaren arteko orekan muturreko aldaketa gertatzeko aukera.
Zainketa informalaren egungo bilakaera eta izan dezakeen bilakaera aintzat hartuta, epe motz-ertainera:
zainketa-ereduak dibertsifikatu egingo dira; izan ere, egun nagusi den zaintzaileen pro-fila –gehienak emakumeak dira, ez dute etxetik kanpo lanik egiten, modu intentsiboan zaintzen dute eta haiek ere laguntza formala behar izaten hasi dira– aldatzen ari da, eta orain gizon edo emakume izan daiteke eta senitartekoak zaintzeko prest daude, baina beste modu batera eta laguntza formal gehiagorekin;
laguntza formalaren eta informalaren artean oreka berria bilatu behar da, laguntza for-mala indartuta; halaber, zaintzaileei begirako atseden hartzeko eta laguntzeko zerbitzuak indartu behar dira, bereziki, zainketa-lanetan denbora luzea daramatenei begira. Eta ezku-tuko ekonomian zainketa-lanak egiten dituztenak profesionalizatu egin behar dira.
Gizarte Zerbitzuen Eskariaren Estatistikaren (GZEE) Gizarte Premiei buruzko Inkestaren (GPI) alorrean, 2010. urtean 97.227 pertsona ari ziren bizikide den beste norbait zaintzen eta ar-tatzen (zainketa informala). EAEn bizi den 15 urte edo gehiagoko biztanleriaren % 5,3, eta 2006. urteko (GZEEa lau urtean behin egiten da) 82.083 pertsonak baino % 18,4 gehiago; izan ere, 2006an 15 urte edo gehiago biztanleriaren % 4,4k horrelako lanak egiten zituen.
Zainketa informaleko lanak egiten dituztenen kopurua handitze horretan eragina izan deza-kete, besteak beste, zaintzaileen profilaren dibertsifikazioak eta, hein handi batean, ziurre-nik, krisialdiak eta langabezia-egoeran dauden pertsonen –bereziki, emakumeen– gorakadak.
Horrela, bada, 2010. urtean zaintzaileen kolektiboan gehienak emakumeak ziren: guztiz-koaren % 58,2, eta 2006an % 56,9 ziren. 15 urte edo gehiago dituzten emakumeen % 5,9k egiten ditu zainketa-zeregin horiek; gizonei dagokienez, berriz, % 4,6k, eta bi kasuetan go-ranzko joera gertatu da 2006. urtetik (% 4,9 eta % 4, hurrenez hurren, urte hartan).
Bestalde, barne-aldeak handiagoak dira adinaren aldagaia aintzat hartuz gero, eta zainke-ta informaleko zereginak egiten dituztenen ehunekoak gora egin du: 55-64 urtekoek dute maila handiena (% 8,4) eta 75 urte eta gehiagokoen artean, % 7,4ko mailari eutsi zaio.
Datu horiei soilik erreparatuta:
Etengabeko zainketa-lanetan jarduten duten eta lan horietan urte asko daramaten –en-plegurik izan gabe– emakume zaintzaileek laguntza gero eta handiagoa behar dutela esan dezakegu, bai eta erreleboa ere, haiek ere adineko bihurtu eta mendetasun-egoe-ran dauden kasuetan.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
34
Zainketa edo laguntza informalak iraun egingo duelako hipotesia era dezakegu, baina ez zaintzaileen profil berdinarekin, ez eta zainketa-eredu berarekin ere; izan ere, epe motz-ertainera laguntza formalaren eta informalaren arteko oreka berria lortu beharko da, formala lehenetsita.
Beti egongo da emakumerik, bai eta gero eta gehiago gizonik ere, senitartekoak zaintzeko eginkizuna beren gain hartzeko prest dagoenik, baina ez orain arte, batik bat, emakumeek egin izan duten baldintzetan: enpleguari eta aisialdiari uko eginda, atseden hartzeko ia as-tirik gabe, laguntza formalik gabe edo laguntza oso gutxirekin eta abar.Krisialdi ekonomikoaren eraginez, badirudi Familia Inguruneko Zaintzetarako Prestazio Ekonomikoak gora egin duela, baina gorakada horrek ez du joera hori aldaraziko epe er-tainera, ez, behintzat, krisialdi ekonomikoa amaitzen hasten bada, enplegua sortzen has-ten bada eta zainketa-lanak egiten dituzten emakumeak –eta zenbait gizon– berriro ere lan-merkatuan sartzen badira. Nolanahi ere, gaur egungo zaintzaile gehienen belaunaldia hurrengo hamarkadan ordeztuko duen belaunaldi berria ere prest egongo da senitartekoak zaintzeko, baina ez modu berean.
Horretaz gain, GZEKren gomendioetan jasotzen denez:
<<Gizarte-zerbitzuek berebiziko garrantzia dute zaintzen ereduaren krisiari erantzun ko-lektibo bat emateko; izan ere, eredu horrek onartzen zuen, modu bidegabean onartu ere, emakumeak arduratuko zirela, eremu pribatuan, pertsonok behar ditugun zaintza gehie-nez. Bai zaintzen zati bat beharrezko den moduan profesionalizatuz, bai familiako eta ko-munitateko zaintzei babesa eta laguntza emanez, gizarte-zerbitzuek, zaintzak jasotzen di-tuzten pertsonen bizi-kalitatea bermatzen saiatzeaz gainera, aktiboki egin behar dute lan emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren alde>>.
Bestalde, GZEKren arabera, komunitate-ikuspegia izateak jarduera eta zerbitzu jakin ba-tzuen aldeko apustu berezia egitea dakar; hau da, <<familiako, auzoko eta komunitateko harremanen eta babesen (familia-, etxebizitza- eta bizikidetza-mota guztiak kontuan har-tuta) eta profesionalen esku-hartze presentzialen nahiz ez-presentzialen arteko sinergiak sustatzearen aldeko apustua>>.
Hartara, helburua ez da laguntza informala (senitartekoen zainketa, elkar laguntzea, bo-luntarioak…) alde batera uztea. Aitzitik, laguntza informalari eutsi egin nahi zaio, baina laguntza formalaren eta informalaren arteko oreka berria bilatuta, zainketa-ereduen diber-tsifikazioarekin eta bilakaerarekin bat datorrela eta bidezkoago izanik, eta zainketa-jardue-retan gizonek ere parte hartzea bultzatuta.
2.4.3. Krisialdiak premietan eta baliabideetan izan duen eragina
Krisialdiak gizarte-zerbitzuen premian izan duen eragina adierazgarria da bazterkeriaren eremuan: eguneko zerbitzuetan –jantoki sozialak barnean hartuta–, gaueko zerbitzuetan eta ostatu hartzeko zerbitzuetan.
Baina desgaitasuna dutenak, mendetasun-egoeran daudenak eta/edo babesgabetasun-e-goeran daudenak eta haien senitartekoak –bazterkeria-egoeran egon ala ez egon– ere kri-sialdiaren ondorio sozialen eraginpean daude.
Zentzu horretan, seme-alaba adingabeak dituzten familiak bereziki aipatu nahi ditugu, po-brezia-egoera larriak bizi dituztelako, bazterkeriaren eta babesgabetasunaren egoerak edo arriskua gainjartzen baitira haiengan (haurren pobrezia).
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
35
Izan ere, krisialdiaren eta haren ondorio sozialen eragina oso garrantzitsua da eta izango da, epe motz, ertain eta luzera, eremu horietan, bai eta prestazio ekonomikoen eta zehar-kako zenbait zerbitzuren –bereziki, harrera-zerbitzuetan eta lagun egite sozialeko zerbi-tzuetan– premian ere.
Hartara, eragin hori zehaztea edo mailakatzea zaila izango den arren, honako pertsona hauen kopuruan gorakada izan dela egiaztatu da:
oinarrizko gizarte-zerbitzuetan eta hirugarren sektore sozialeko harrera-zerbitzuetan informazioa eta orientabidea eskatzen dutenak;okupazio-zentroetan, desgaitasuna dutenen laneratzeko ibilbidean atzerapausoak ger-tatzen diren heinean, krisialdiak enplegu arrunta lortzeko aukeretan eta enplegu-zen-tro berezietan izan duen eragina dela-eta;GZESaren prestazio ekonomikoak eta, bereziki, Familia Inguruneko Zaintzetarako Pres-tazio Ekonomikoa (FIZPE) eskatzen dutenak, bai etaDiru sarrerak bermatzeko eta gizar-teratzeko Sistemako prestazio edo laguntza ekonomikoak eta, bereziki, Diru-sarrerak Bermatzeko Errenta (DSBE) ere.
Horixe adierazten dute 2007-2012 aldiko DSBEaren bilakaerari buruzko datuek.
EAE ARABA BIZKAIA GIPUZKOA
DSBEa jasotzen dutenak (2007).
36.004 4.206 25.929 5.869
DSBEa jasotzen dutenak (2012)34 49.417 8.170 31.909 9.315
Gehikuntza 13.413 3.964 5.980 3.446
Bestalde, krisialdiak eragin nabarmena izan du baliabide publikoetan eta gizarte-ekimena-ren balia bideetan, bai eta gero eta premia gehiago (oinarrizko premiak, gizarte-zerbitzue-takoak eta abar) betetzeko familiek izaten dituzten baliabideetan ere. 34
GZESak barne-mailan proposatuta dituen erronka nagusiak aipatzean zehaztuko dugunez, eragin hori dela-eta, honako hauek beharrezko bihurtu dira eta bihurtuko dira:
Administrazio publikoek GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoei dagokienez au-rreikusitako estaldura-mailetara iristeko egindako ahalegina (gastua diru-sarrerari da-gokionez) areagotzea.EAEko administrazio publikoen ahalegina euren erantzukizunpeko eta eskumeneko zerbitzu eta prestazio ekonomikoak sendotzera eta hedatzera bideratzea.Eta, inoiz baino gehiago, dauden baliabideen –publiko nahiz pribatu– aprobetxamen-dua sustatzea, bai eta baliabide horien erabilera eraginkorra ere.
Bestalde, krisialdiari, krisialdiaren ondorio sozialei eta GZESak egin beharreko ekarpena-ri dagokienez, gizarte-zerbitzuen garapena aukeratzat eta inbertsiotzat hartu behar da, enplegua sortzeko potentziala duelako, itzulkin sozial eta ekonomikoaren maila handiak dituelako, eta kostu pertsonal, sozial eta ekonomiko oso handia eragiten duten arazo edo premiei aurrea hartzeko gaitasuna duelako.
Azkenik, krisialdiaren ondorio sozialak luzatu egingo dira, zalantzarik gabe, eta susperraldi ekonomiko jarraitua gertatzen hasten denean ere iraun egingo dute, betiere langabezia-ta-
34 Pentsioak osatzeko diren prestazioak jasotzen dituztenak aintzat hartu gabe.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
36
sa eta pobrezia-tasa oso handietara iritsi garela kontuan izanik, bai eta krisialdiaren aurreko enplegu-mailak berrekuratzeko aurreikusi diren epeak ere.
Nolanahi ere, epe ertain eta luzera, zerbitzu eta prestazio ekonomikoen premiaren eta es-kariaren gorakada mendetasuneko/autonomiaren sustapeneko egoerei arreta emateko ere-muan gertatutako da hein handiagoan, gastu publiko handiagoa ekarriko duten zerbitzue-kin; horretaz gain, jarraian adieraziko dugunez, eredu komunitarioari bultzada eman eta zerbitzu eta prestazio ekonomiko jakin batzuk indartu beharko dira.
2.4.4. Eredu komunitarioa eta, bereziki, ikuspegi sustatzaile eta prebentiboa indartzeko premia, bai eta zerbitzu eta prestazio ekonomiko jakin batzuk ere
Arreta-eredu komunitarioa eta, bereziki, ikuspegi sustatzaile eta prebentiboa, eta hurbileko zerbitzuak indartzeko premia dagoenez, eta lehen aipatu ditugun lehenengo bi joerak ere aintzat hartuta, GZESaren prestazio eta zerbitzuen premiak eta gastuak gora egingo dute etengabe.
Eta, zehazki:
Biztanleriaren bilakaera demografikoari erreparatuta, adinekoei zuzendutako etxez etxeko laguntza-zerbitzuak, telelaguntza-zerbitzuak, eguneko zerbitzuek, ostatu-zer-bitzuek eta egoitza-zentroek bultzada jaso beharko dute.
Eta zerbitzu eta prestazio berriak edo gutxi garatu direnak sustatu egin beharko dira: zaintzaileei begirako atseden hartzeko eta laguntzeko zerbitzuak, bizimodu indepen-dentea babesteko zerbitzuak eta laguntza pertsonalerako prestazio ekonomikoa. 35
Autonomiaren prebentzioko eta sustapeneko esparruan, badirudi LPPEa eta “prestazio teknologikoak eskuratzeko prestazio indibidualak –laguntza tekniko berreskuraezinak ja-sotzea edo ohiko bizitza-ingurunean egokitzapenak egitea errazteko–” ere indartu behar direla: a) berreskuratu ezin diren laguntza-produktuak eskuratzeko laguntza ekonomikoa; b) ohiko etxebizitzan eta ibilgailu partikularretan egokitzapenak egiteko laguntza ekono-mikoa. Horretaz gain, FIZPEa ere sustatu behar da, betiere zaintzaileei zaintzeko aukera ahalbidetzearren eta mendetasunaren arretarako zerbitzuak eskuratzearekin bateragarria izanik, egoitza-zentro edo -zerbitzuetan edo ostatu-zerbitzuetan egonaldi iraunkorren ka-suan izan ezik, Zorroari buruzko Dekretuan jasotzen denez.36
Hori horrela, ezin dugu esan, oro har, prestazio ekonomikoek eginkizun osagarria eta sal-buespenezkoa bete behar dutenik GZESan.
Gainera, 2017. urteari begira eta egoera ekonomikoak dakartzan mugen barruan, hainbat alderdi garrantzitsu eredu komunitariora egokitu behar dira, kontingentzia guztiei dago-
35 Eta, hein txikiagoan, garraio egokituaren zerbitzua (garraio egokituaren prestazioa garraio mota hori eskaintzen duten zerbi-tzuen barruan sartzen da) eta gaueko zentroa, autonomiari dagozkion mugen ondoriozko premiei erantzuteko.
36 Alde batetik, kontuan izan behar da prestazio hori eskatu egiten dutela, hainbat arrazoirengatik, hala nola, pertsonen eta fa-milien aukera izateaz gain, krisialdiak enpleguan izan duen eraginagatik edo prestazioa eskatzen dutenek beren premiekin eta ahalmen ekonomikoarekin bat datorren zerbitzu bat edo zerbitzu multzo bat eskuratzeko izan dezaketen zailtasunagatik.
Beste alde batetik, Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistema arautzen duen araudian aurreikusitakoarekiko koheren-tziari eutsita, horien erabilera soilik kasu jakin batzuetan mugatu eta aurreikusi egin beharko litzateke, baldin eta “zerbitzu bat onartzea ezinezkoa bada baliabide publiko edo pribatu egiaztaturik ez dagoelako” (Ebazpena, 2012ko uztailaren 13koa, Gizar-te Zerbitzuetako eta Berdintasuneko Estatuko Idazkaritzarena, Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistema hobetzeko Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistemaren Lurralde Kontseiluaren Akordioa argitaratzen duena. Bigarren akordioa, zazpigarren hobekuntza). Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistemari buruzko araudiaren aurreikuspen horrek, ordea, legearen 16.4 artikuluan aurreikusitakoarekin talka egiten du; legearen artikulu horren arabera: <<3. zenbakiko a) eta b) letretan aipatzen diren prestazioak ezin izango dira hartu, inolaz ere, zerbitzu baten ordezko prestazio ekonomikotzat>>.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
37
kienez (babesgabetasuna, bazterkeria, mendetasuna edo horiek izateko arriskua, eta des-gaitasuna).
Arretaren jarraitutasunarekin, integraltasunarekin, hurbiltasunarekin eta pertsonalizazioarekin lotutako alderdiak, edo erabiltzaile eta hartzaileen parte-hartzearekin lotutakoak; hala nola:
Kasuaren koordinazioa, erreferentziako figura eta lagun egite soziala bultzatzea, eki-men pribatuarekin eta, bereziki, sozialarekin lankidetzan laneko eredu bat zehaztuta.
Oinarrizko gizarte-zerbitzuak (1.1 puntutik 1.4 puntura bitarte) eta horien kudeaketa deszentralizatua (hala badagokio, oinarrizko gizarte-unitateen bitartez) garatzea, zer-bitzuak komunitate bakoitzaren ezaugarrietara egokituta eta ikuspegi prebentiboa eta zerbitzuak ingurunera irekitzea aurreikusita (etxez etxeko bisitaldiak, talde-lana, komu-nitatearen baliabideak ezagutzea eta haiekin lankidetzan jardutea eta abar indartuta).
Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuari dagokionez, arreta-orduen eta gastuen aurreikuspenera iristeko estrategia bat bultzatu behar da. Zerbitzu hori oso garrantzitsua da eredu komuni-tarioa garatzeko eta, batik bat, etxeko arreta ahalbidetzeko eta prebentzio-ikuspegia finka-tzeko, baina hala ere, zerbitzua geldituta dago, honako arrazoi hauengatik: zerbitzuaren di-seinuan malgutasunik eta berrikuntzarik ez dagoelako, kostuen gorakadarengatik, ezkutuko ekonomiaren lehiagatik eta prestazio ekonomikoen garapenagatik, edo ordaintzera behartu-ta daudenen parte hartzeko irizpide ekonomikoen definizioagatik (“koordainketa”).
Udal-eskumeneko gainerako zerbitzuak (egunekoak, gauekoak eta ostatu hartzekoak) finkatzea, komunitate bakoitzaren ezaugarrietara egokitzeko gako berdinei jarraikiz, prebentzio-ikuspegiarekin eta ingurunera irekita, eta ahal denean, oinarrizko gizarte-zerbitzuekin konektatuta dauden baliabideak ahalik eta gehien aprobetxatzeko.
Foru Aldundien eta Autonomia Erkidegoaren eskumeneko zerbitzu eta prestazio eko-nomikoak bultzatzea, prebentzioko eta autonomia sustatzeko xede nabarmena izanik, eta pertsonei beren etxean bizitzen jarraitzeko aukera emango dietela.
Administrazio arduradunak zerbitzu-sarea lurraldean barrena hedatzeko lanetan au-rrera egitea, ezarpenerako egokien iritzitako irizpideei jarraikiz, administrazio horrek lurraldearen premiei eta ezaugarriei buruz dakienaren arabera eta dauden baliabideen banaketaren arabera (lehendik badagoen sarean oinarrituta, erantzukizun publikoko sistema bat finkatzen ari da).
Araudian aurreikusitako zerbitzuen arteko, eta zerbitzu eta prestazio ekonomikoen ar-teko bateragarritasun-araubidera egokitzea, praktikan.
Familiekin eta laguntza informaleko sarearekin egindako lana bultzatzea, eta zaintzai-leei begirako atseden hartzeko eta laguntzeko zerbitzuak garatzea, betiere laguntza informala potentziatu eta osatzea xede duen ikuspegi erlazional eta komunitarioarekin koherente izanik.
Zerbitzu bakoitza –mendetasun-egoeran daudenentzako egoitza-zentroak barnean hartuta– kokatuta dagoen lurraldearekin konektatzea norabide bikoitzean (erabiltzai-leek inguruneko jardueretan parte hartzea eta alderantziz).
Erabiltzaileek arreta pertsonalizatuko planen orientabidean eta ebaluazioan, zerbi-tzuen diseinuan eta ebaluazioan, zentroetako bizimoduaren antolaketan eta abarren parte hartzeko mekanismoak garatzea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
38
Eredu komunitarioaren sustapenari dagokionez, GZEKk honako hau dio gomendioetan:
Bere ustez, <<pertsona bakoitzak intimitaterako, duintasunerako, autonomiarako eta bere bizimoduaren eta bizi-ingurunearen diseinuari eta jasoko dituen prestazioei buruzko au-keraketak egiteko (medikuak agindutakoarekin bateragarriak) duen eskubidea erabili ahal izateko, beharrezkoa da zerbitzuak benetan eskura izatea, eta, oro har, laguntzak eskura izatea (pertsonak bere ohiko bizilekuan jarraitu ahal izateko nagusiki, baina baita bizileku horretatik irteteko ere, beharrezkoa eta egokia balitz, komunitatetik hurbil betiere)>>.
Horretarako, <<Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseiluak honako hau eskatzen die sisteman parte hartzen duten eragile publiko eta pribatuei: lan koordinatu eta berritzaile bat egiteko politika publikoetatik eta gizarte-estrategietatik (etxebizitzak birgaitzea eta egokitzea, komunitate-ga-rapena, laguntzeko teknologiak, familia-politikak, pertsona guztiek erabili ahal izateko modu-ko diseinua, zerbitzuen eskaintza...), pertsonak ardatz dituen arreta osoa eman ahal izateko, eta gure etorkizuna planifikatzea eta gure bizitzaren iraunkortasuna kudeatzea errazteko guztioi>>.
Eta <<Kontseiluaren ustez beharrezkoa da, halaber, parte hartzen duten eragile guztiek elka-rrekin lan egitea pertsonen bizilekuan edo ohiko ingurunean eman eta jaso daitezkeen zer-bitzuen aukera zabal eta erakargarri bat eraikitzen. Bizilekuan laguntzen duten gizarte-zer-bitzu batzuk behar ditugu, zabalagoak, garatuagoak, dibertsifikatuagoak, erabiltzaileentzat erabilerrazagoak direnak, lehiakorragoak eta osagarriagoak direnak elkarren artean edota beste zerbitzu batzuekin (gizarte-zerbitzuekin nahiz beste zerbitzu batzuekin), eta esku-har-tze baliotsuak egin ditzaketenak elkarrekin; adibidez, etxeko laguntza ematea, laguntzaile pertsonala jartzea, osasun-laguntza ematea, laguntza teknologikoa ematea...>>.
2.4.5. Babesgabetasunaren arloari dagokionez.
Babesgabetasunaren eremuan eta, batik bat, haurrak babesteko sistemari dagokionez, ai-patu berri ditugun alderdiekin lotuta honako hauek nabarmendu nahi genituzke:
krisialdi ekonomikoak eragin handia izan du seme-alaba adingabeak dituzten fami-liengan (haur-pobrezia), eta beraz, horrelako egoeren arreta, prebentzio, detekzio eta erantzun goiztiarrean aurrera egin behar da, adingabeen heltzeko eta garatzeko pro-zesuan eta osasun fisiko nahiz psikologikoan epe motz, ertain eta luzean izan ditzakeen ondorioak alde batera utzi gabe;
haurrak babesteko sistemaren izaera gero eta prebentiboagoa eta komunitarioagoa izan dadin egiten den ahaleginarekin aurrera egin behar da (lehen mailako arreta, so-ziala eta sanitarioa, indartzea eremu horretan, eta esku-hartze sozioedukatiboko eta psikosozialeko zerbitzua, bereziki; familia-harrera eta desinstituzionalizazioa sustatzea, txiki-txikitako esku-hartzeak –fokalizatuak eta zorrotzak– bultzatuta, kasuak ez daite-zen kronifikatu erakundeetan eta abar).
Esanak esan, babesgabetasunaren eremu espezifikoan, testuinguru sozialaren ondorioz, arreta-bolumenak nabarmen handitzen eta arreta hori kualitatiboki eraldatzen (baliabide berriak garatzea eta esku-hartzeak egokitzea) ari den egoera sortzen hasi zen aspaldi, bes-teak beste, alde batetik, adingabeak eta emakumeak eraginpean hartzen dituzten babesga-betasun- eta arrisku-egoeren gaineko kontzientzia sozialaren areagotzeari erantzuteko, eta bestetik, familietan gertatzen ari diren sakoneko aldaketei erantzuteko:
familia-ereduak dibertsifikatzea (guraso bakarreko familiak, berreginak…);rolak (aitarena, amarena…) eta harremanak (bikote barruan, guraso eta seme-alaben artean…) aldatzea;
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
39
gizarte-sareak haurren zainketan betetzen duen egitekoa aldatzea (alderdi horretan ere eraldaketa garrantzitsuak gertatu dira zainketen eremuan eta zainketa formalaren –hezkuntza, gizarte-zerbitzuak, zerbitzu sozioedukatiboak…– eta informalaren arteko orekaren eremuan, emakumeen eta aitona-amonen rolari dagokionez...);gizarteratzeko agenteen (familia, eskola…) arteko harremana aldatzea eta gizartera-tzeko gune berriak agertzea (sare sozialak…);bizi-zikloak (seme-alabak zenbat urterekin izaten diren) eta bizikidetza (esate baterako, 50 urtetik gorako gurasoak seme-alaba nerabeekin bizi diren egoerak egon daitezke) aldatzea;immigrazioak eragin kuantitatiboa (familia berriak eta bakarrik dauden etorkin adinga-beak) eta kualitatiboa (kultura-erreferentzia desberdinak) izatea.
Adingabeen bilakaera demografikoari erreparatuta, hiru Lurralde Historikoetan adinga-been kopuruak jaitsiera txiki bat izan duela ikusi dugu, eta bakarrik dauden atzerritar adin-gabe gutxiago ere iritsi direla; izan ere, inbentarioan jasotzen denez, bakarrik dauden etor-kin adingabeen etorrera horrek egoitza-harrerako zentroetan plazen eskaintza nabarmen handitu behar izatea eragin zuen, bere garaian. Alabaina, faktore horiei beste bat ere gehi-tu behar zaie: familia errefuxiatuen eta adingabeen (horietako zenbait bakarrik) kolektibo garrantzitsu bat iritsiko da datozen hilabeteetan, eta etorrera horrek GZESaren prestazio eta zerbitzuen premian eta eskarian eragina izango du, eta bereziki, babesgabetasun- eta/edo bazterkeria-arriskuan edo -egoeran daudenei zuzendutako prestazio eta zerbitzuetan.
Bestalde, emakumeen aurkako indarkeriaren biktima diren emakume eta haurrei ematen zaien arreta indartzen jarraitzea ezinbestekoa da, eta antza, zenbait indarkeria mota (se-me-alaben eta gurasoen arteko indarkeria, bullyinga...) sendotzen ari dira, edo berriak sor-tzen, hala nola, adinekoenganako indarkeria; hortaz, horrelako egoerak prebenitzeko, de-tektatzeko eta egoera horietan eragiteko ahalmena hobetu egin behar da, lehenbailehen.
37 Eta eremu soziosanitarioari dagokionez, gaixotasun mentala duten adingabeei osasun-sis-tematik ematen zaien arreta eta sistemarekiko lankidetza indartu behar dira, osasun menta-leko arazoak dituzten adingabe babesgabeen kolektiboari eta, bereziki, jokabide-arazoak dituzten adingabeei ematen zaien arreta garatzeko.
2.4.6. Epe motz eta ertainerako zenbait lehentasun, egindako azterketan oinarrituta
Aipatu ditugun lau faktoreak ez ezik, babesgabetasun-eremuaren errealitate espezifikoa ere kontuan hartuta, badirudi beharrezkoa dela:
Epe motzera, bazterkeriaren eta babesgabetasunaren eremuko zerbitzuak finkatzeko eta, hala badagokio, hedatzeko ahalegin berezia egitea, eta bi kasuetan, krisialdiak gi-zartean izan dituen ondorioak aintzat hartuta.
2017. urteari begira, mendetasun-egoeretan edo mendetasun-arriskuaren egoeretan arreta emateko zerbitzuak eta autonomia sustatzekoak indartzea, bai eta, batik bat, laguntzaileei begirako atseden hartzeko eta laguntzeko zerbitzuak ere.
Epe ertainera, laguntza informalaren eta formalaren arteko oreka berria bilatzea, for-mala indartuta, eta estrategia jakin batzuk irmoki eta beste sistema batzuekin lanki-detzan indartzea; hala nola, autonomiaz gizarteratzea sustatzeko eta mendetasuna prebenitzeko estrategiak, zahartze aktibokoak, desgaitasuna dutenen enplegu-maila
37 Hein batean, arretak izan duen garapenaren eta arreta motetan izan diren aldaketen ondorioz agian, emaku-meentzako egoitza-zentroetan eta ostatu-zerbitzuetan beste zerbitzu batzuetan baino okupazio-indize txikiagoak daudela adierazten du inbentarioak. Izan ere, okupazio-indize bereziki txikiak dituzten zerbitzuetan agian gehie-gizkoa da 2017. urterako 2011n erabilgarri zegoen plaza kopurua aurreikustea, baina irizpide orokor horri eutsi diogu (zerbitzu eta prestazio guztietan, erabilgarri zeuden plazen kopuruan oinarrituta egin dugu proiekzioa).
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
40
berreskuratu eta indartzeko estrategiak (gutxienez, krisialdiaren aurreko mailak berres-kuratuta) eta abar.
Zentzu horretan, kontuan izan behar da testuinguru sozialak, oro har, zer eragin izan de-zakeen pertsonen eta familien egoeran, arretaren kalitatean eta ongizate-sistema osoko (gizarte-zerbitzuen sistema, osasun-sistema, diru-sarrerak bermatzeko eta gizarteratzeko sistema eta abar) zerbitzuen epe motz, ertain eta luzeko premian eta eskarian; gainera, ez dugu ahaztu behar eredu komunitarioa ez dela askorik indartu, ez eta, bereziki, prebentzio-ko eta autonomiaz gizarteratzea sustatzeko estrategiak ere.
Azken batean, Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseiluak gomendioetan dioenari jarraikiz, tes-tuinguru sozialak gizarte-babeseko eta sustapeneko sistemak, oro har, indartzea eskatzen du, eta gizarte-zerbitzuen sektorearen alde bereziki apustu egitea:
<<Gure historiaren une honetan gero eta pertsona gehiago gaude, maila eta modu desber-dinetan bada ere, ahultasun-egoeran, eta garai txarrak dira ongizate-estatuarentzat (era-gina gizonetan baino handiagoa da emakumeetan). Horregatik, indartu egin behar ditu-gu gizarte-babesa eta -sustapena emateko ditugun sistemak sektore guztietan: osasunean, hezkuntzan, etxebizitzan, enpleguan, diru-sarreren bermean…
Nolanahi ere, azpimarratu nahi dugu gaur egun hemen dugun gizarteak gizarte-zerbitzuen sektorearen aldeko apustu berezi bat egitea eskatzen duela. Izan ere, gure gizartean, oso modu azkar eta bizian ari dira areagotzen bizi-zikloaren zenbait unetan eta egoeratan la-guntza pertsonala jasotzeko beharrak (batez ere zahartzaroarekin lotuta, baina ez aro ho-rrekin soilik), eta, era berean, oso azkar ari dira eraldatzen familiako eta komunitateko egi-turak, dinamikak eta sareak (prozesu hori jaiotza-tasaren beherakadarekin lotutako dago, besteak beste). Orain arte, egitura eta sare horiek ematen zituzten, neurri handi batean, zaintza eta babes horiek.
Era honetako gizarte batean, beraz, gero eta beharrezkoagoa da gizarte-zerbitzuen la-guntza, laguntza hori gabe nabarmen egiten baitu okerrera biztanleriaren bizi-kalitateak, emakumeen eta gizonen arteko berdintasunak (eta, oro har, aukera berdintasunak), bai eta ongizate-sistema osoaren eraginkortasunak ere. Gizarte-zerbitzuak garatzearen aldeko apustu argi eta berritzaile batek gizarte-babeseko sistemaren barruko beste prestazio eta zerbitzu batzuk (adibidez, osasun-zerbitzuak) modu egokiagoan eta eraginkorragoan era-biltzen lagun dezake eta lagundu behar du>>
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
41
2.5. GZESa barrutik sendotzeko erronka nagusiak
Idatz-zati honetan jasotzen dira Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemak barnerako proposatu dituen egitura-erronkak, sistema hori sendotzeko funtsezkoak hain zuzen ere. Hortaz, siste-ma egituratzeko lehentasunezkotzat jotako elementuak –Katalogoko zerbitzu eta presta-zio ekonomikoen hedapena bera gaindituta– aipatuko ditugu, eta behar bezala ebatzita ez daudenei erreparatuko diegu bereziki.
Azterketa kualitatibo honen asmoa zera da, GZESak planteatu dituen erronken diagnostiko adostua egitea, planaren ardatzak, helburuak eta ekintzak –GZESaren barne-egiturarekin lotura dutenak– zehazteko abiapuntu izan dadin.
Oro har, GZESaren erronka nagusiak 2 arlo nagusitan biltzen dira:
Premiak eta baliabideak egoki daitezen sustatzea.GZESaren kudeaketa indartzea eta barne-antolamendua hobetzea, erakundearteko eta beste arreta-sistema batzuekiko koordinazioari38 bereziki erreparatuta.
Bestalde, azterketan, oraindik landu gabe dauden hainbat gairekin batera, -legean ager-tzen direlako edo hainbat erakunde lantzen ari delako- konponbidean dauden beste gai ba-tzuk ere sartu dira, baina bai batzuk bai besteak planean txertatu beharrekotzat jotzen dira.
2.5.1. Premiak eta baliabideak egoki daitezen sustatzea
Gaur egun, -zerbitzu nahiz prestazioen premiak eta eskariak gora egin duten eta krisialdi ekonomikoaren testuinguru honetan- GZESak duen erronka nagusia zera da, alde batetik, mapan aurreikusitako GZESaren hedapenarekin lotutako premiak eta, bestetik, baliabide ekonomikoak –memoria ekonomikoan zehaztutako baldintzetan– bat etor daitezen susta-tzea; horretarako, gutxieneko estaldurak bermatzeko beharrezkoak diren neurriak hartu behar dira, eta estaldura-zerrenden maila gorenera iristen saiatu.
Hori lortzeko, ezinbestekoak da honako hauek egitea:
Gastu publikoa handitzea, legean aurreikusitako eskumen-araubidearen eta maparen arabera egokituta, betiere legearen hirugarren xedapen iragankorrean jasotako meka-nismoaren bitartez.Eskura dauden mota guztietako baliabideen (baliabide ekonomikoak, azpiegiturak, pertsonen konpetentziak...) kudeaketan ahalik eta eraginkortasun eta efizientzia han-diena bilatzea, laguntza informaleko sarea eta lehendik dagoen ekimen publiko eta pribatuko baliabide-sarearen aprobetxamendua barnean hartuta.
Ildo beretik:
a) Ahaleginak GZESaren berezko xedean eta Katalogoan metatu behar dira.b) Bikoiztasunak eta esku-hartzean eta kudeaketan izan daitezkeen bestelako disfun-
tzioak saihestu behar dira, eta lehendik dagoen baliabide-sarearen aprobetxamendua eta lankidetza sustatu.
c) Pertsonen baliabideen (konpetentziak) kudeaketa hobetu behar da, bai eta profesiona-lak zaindu ere.
38 Zentzu horretan, kontua ez da koordinazio-arazoak daudela, baizik eta lehendik dauden errealitateetatik abiatuta erantzuki-zun publikoko Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema (GZES) bakar bat eratzeko lanetan aurrera egitea, GZEO izanik sistema kudeatuko duen kide anitzeko organoa, elkarlanaren kulturan eta praktikan sakonduta, eta jarraian zehaztuko ditugun beste zenbait alderdi landuta, hala nola, erakunde bakoitzak ematen dituen zerbitzuak legean aurreikusitako eskumen-banaketaren arabera egokitzea, lehen mailako eta bigarren mailako arretaren arteko lankidetza eta abar.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
42
d) Kostuak arrazionalizatu behar dira, kalitatearen eta kostuen arteko erlazioa egokia izango dela bermatuta, eta lan-baldintzak okerrera aldatu gabe.
e) Prebentzio-ekintzak eta laguntza informaleko sarea zaintzea indartu behar dira.f) Arreta komunitarioa indartzera, kostuak arrazionalizatzera eta sistemaren eraginkorta-
suna hobetzera bideratutako I+G+Bko jarduerak indartu behar dira.
2.5.1.1. Ahaleginak GZESaren berezko xedean eta Katalogoan metatzea
Legeak aurrera egin du GZESaren xedea zehaztu eta mugatzen; izan ere, besteak beste ho-nako hau xedatu da: “pertsona, familia eta talde guztien gizarteratzearen, autonomiaren eta ongizatearen alde egitea du xede, eta sustatzeko, aurreikusteko, babesteko eta lagun-tzeko eginkizunak betez gauzatu nahi du xede hori, funtsean pertsonei eta harremanei bu-ruzkoak diren prestazio eta zerbitzuen bidez” (5.1 artikulua, eta 6. artikuluan garatzen da), eta GZESaren berezko zerbitzu eta prestazioen katalogoa ere zehaztu da.
Izan ere, orain arte gizarte-zerbitzuak hainbat kolektibo espezifikoren premia guztiak ar-tatzera bideratutako baliabidetzat hartzen ziren baina orain, ikuspegi hori arian-arian de-sagertzen ari da, eta ongizate-sistemetako bakoitzak zer eginkizun bete behar duen finka-tzen ari da, bakoitzaren xedea eta prestazioak ere bereizita.
Alabaina, orain arteko historian, zailtasunak izan dira definizio horrek dakartzan inplikazio praktikoak onartzeko eta horrek eragina izan du GZESaren eraginkortasunean (berez da-gozkion helburuak betetzeari dagokionez); horrekin batera, xede horretara bideratutako baliabideak murriztu egin dira de facto, zeren eta:
gizarte-zerbitzuetan eskudunak ziren Sailen ahaleginak –ekonomikoak eta antolake-tarekin lotutakoak– GZESatik eta/edo Katalogotik kanpoko prestazio eta zerbitzuetara bideratzen baitziren;
eta horren ondorioz, Katalogoko zenbait zerbitzu eta prestazio -lagun egite soziala, esa-terako- behar baino intentsitate txikiagoarekin garatu dira, gizartearen premiak eta bila-kaera aintzat hartuta, eta GZESaren xedearen definizioa bera, arreta-eredu komunitarioa eta legeak arlo horretan egiten dituen beste hainbat aurreikuspen ere gogoan izanik.
GZESaren xedea legean zehaztu izanaren ondorioz, eta baliabideak murriztu eta araudian aurreikusitako betebeharra bideratu izanaren ondorioz, egoera hori aldatu egin da, antza, baina hala ere, ahaleginak Katalogoko zerbitzu eta prestazio ekonomikoak garatzera eta GZESa bera indartu eta egituratzera bideratu behar dira..
2.5.1.2. Bikoiztasunak eta esku-hartzean eta kudeaketan izan daitezkeen bestelako disfuntzioak saihestea, eta lehendik dagoen baliabide-sarearen aprobetxamendua eta lankidetza sustatzea
GZESa erantzukizun publikoko sistematzat definitu da, titulartasun publikoko eta pribatu itunduko prestazio, zerbitzu eta ekipamenduez osatutakoa, ekimen publikoa eta pribatu soziala gailen izango dela; definizio hori eta GZESaren arkitektura bera aintzat hartuta:
Administrazio publikoen arteko eta ekimen pribatuarekiko lankidetzaren kultura sako-nean garatu behar da, zerbitzuen hornidurari, kasuaren koordinazioari eta sistemaren kudeaketari dagokienez, bai eta GZESan eta, bereziki, GZEOan erabakiak taldean har-tzeko prozedura eta irizpideak ere.
Koordinazio-ahaleginak indartu behar dira, erabiltzaileengan nahasmendurik ez eragi-teko, arretan bikoiztasunik edo hutsunerik sor ez dadin, eta zerbitzu batetik besterako
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
43
edo arreta-maila batetik besterako igarotzeak behar bezala kudeatzeko, betiere per-tsona eta/edo familia erabiltzaile bakoitzari erreferentziako figura bat eskainita; figura horrek kasuaren koordinazioa hartuko du bere gain eta prozesuan lagundu egingo dio.
GZESaren arkitektura EAEko administrazio publikoen hiru mailen arteko eta ekimen priba-tuarekiko –ekimen soziala gailen dela– lankidetzan oinarritzen da, eta egitura horrek aban-tailak izan baditu –hala nola, sarea bera garatzea lehendik dauden baliabideetan oinarritu-ta eta eredu komunitarioari jarraikiz, hurbiltasunari, parte-hartzeari, deszentralizazioari... dagokienez–, baina bai eta arriskuak ere.
Hori horrela izanik, legeak eskumen-araubidea argitzen aurrerapauso handia ekarri duen arren, gaur egun, zaila da oraindik ere lehendik badiren zenbait zerbitzu –mendetasuna-ren/autonomiaren, babesgabetasunaren eta bazterkeriaren/gizarteratzearen eremuetan–foru-aldundien edo udalen eskumeneko zerbitzu ote diren jakitea, legean aurreikusitakoari jarraikiz. Eta zerbitzu horiei ez ezik, gizarte-larrialdiei erantzuteko bestelako zerbitzuei ere dagokienez, bikoiztasunak egon daitezke.
Hala ere, alde batetik, eskumen-araubidea argitzeko bidean eta, bestetik, lehendik dauden zerbitzuen gaineko erantzukizuna EAEko administrazio publikoetako maila bati edo bes-teari esleitzeko bidean aurrera egitea ahalbidetuko duten bi alderdi aipatuko ditugu:
Zorroari buruzko Dekretua; besteak beste, EAEko administrazio publikoetako maila ba-koitzak artatu behar dituen egoerak eta “gradu edo mailak” (mendetasunari, bazterke-riari, babesgabetasunari edo arriskuari dagokienez) argiago zehazten ditu;
lehendik dagoen zerbitzu eta prestazio ekonomiko bakoitza Zorrokoekin lotzea (admi-nistrazio bakoitzak egin behar du ariketa hori, inbentarioa egiteko egindakoa baliatu-ta; hartara, zerbitzu eta prestazio horien parametro nagusien bilakaerari ohiko jarraipe-na egin ahal izango zaio, erraz).
Bestalde, aurrerapausoak egin diren arren, oraindik ere bada arintasun eta malgutasun ezarik:
dela zerbitzuak ematearekin lotutako prozesuei eta zerbitzuak eskuratzeko aukerari dagokienez, dela administrazio-prozesu mantsoegia duten araugintzako eta kudeaketako prozesuei dagokienez, betiere abiaraztean izan ohi den larrialdi-fasea gainditu ostean.
Egoera horiek sortzearen arrazoi izan daitezke lan-karga handiegiak egotea, esku hartzen duten eragileak asko izatea, prozedurak konplexuak izatea, izapideen bikoiztasuna, trans-mititutako informazioa desegokia izatea, modernizazio teknologiko eskasa eta abar.
Nolanahi ere, faktore horiek GZESaren eraginkortasun- eta efizientzia-mailak murrizten di-tuzte, eta egungo GZESaren hedapen-testuinguru honetan, sistema kudeatzeko eta zer-bitzuak emateko eragozpen bihur daitezke eskubide subjektiboaren egoera beharrezkoa den garaia baita; beraz, GZESa unibertsalizatzeko epea igarotakoan, GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoak eskuratzeko aukeran kolapsoa ez gertatzeko beharrezkoak diren neurriak aurreikusi beharko dira, Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistema abia-raztean gertatu zena ez gertatzeko.
Horregatik guztiagatik, zehatz-mehatz identifikatu behar dira arintasunik eta malgutasu-nik ezean eragina izan dezaketen faktoreak zeintzuk diren, kasu bakoitzean, eta faktore horietan eragitea, dela zerbitzuak emateari dagokionez, dela, kudeaketari dagokionez, eta beharrezkoa denean:
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
44
balorazioko, diagnostikoa egiteko eta orientazioko zerbitzuetan ratioak hobetzea, zer-bitzuak eskuratzeko aukera zentzuzko epeetan ahalbidetzearren; prozedurak eta izapideak sinplifikatzea, batik bat, sisteman sartzekoak;erakundeen artean eta ekimen pribatuko erakundeekin informazio-elkartrukea –zeha-tza eta garaiz– areagotzea, kasuaren koordinazioari, zerbitzuak emateari eta sistema-ren kudeaketari dagokienez; administrazio elektronikoa indartzea eta euskarri teknologikoak modernizatu eta ba-teragarri egitea, informazio-elkartruka eta lankidetza on line ahalbidetzeko (Gizarte Zerbitzuei buruzko Informazioko Euskal Sistema…); eragileen arteko lankidetza-kultura bultzatzea, bai eta lankidetzarako eta kontraste egiteko prozedura eta tresna arinagoak ere, batik bat, kasuaren koordinazioarekin eta sistema arautzeko nahiz kudeatzeko prozesuekin lotuta.
Alderdi horiei dagokienez, honako hauek egitea ere beharrezkoa da:
administrazio publiko guztiek batera eta ados jarrita, itxarote-zerrenda teknikoaren kontzeptua definitzea eta zerbitzu bat eskuratzeko gehienez itxaron behar den den-bora zehaztea;une horretatik aurrera, zerbitzua ematea derrigorrezkoa dela ezartzea edo, hala ba-dagokio, Zerbitzuari Lotutako Prestazio Ekonomikoa (ZLPE) eskuratzeko aukera izatea, betiere horretarako baldintzak betez gero.
Horri dagokionez, kontuan izan behar da, eskubide subjektiboaren egoera batean, premiak eta baliabideak arian-arian egokitzeko balio dezaketen elementuetako bat izan daitekeela Zerbitzuari Lotutako Prestazio Ekonomikoa, baina soilik legean eta Zorroari buruzko Dekre-tuan aurreikusitako kasuetan eta baldintzekin.
2.5.1.3. Pertsonen baliabideen kudeaketa eta profesionalen zainketa hobetzea.
Gizarte-zerbitzuak emateko garaian eta zerbitzu horien helburuak modu eraginkor eta efizien-tean betetzeko garaian, pertsonak oso garrantzitsuak dira, eta hortaz, esan gabe doa pertso-nak zaindu egin behar direla eta eskura dituzten baliabideak optimizatu: pertsonen gaitasunak areagotu eta garatuta, dituzten gaitasunak hobeto baliatuta eta prestakuntzaren edo esperien-tziaren ondorioz eskuratu dituztenak galdu gabe bajengatik edo beste eremu, erakunde edo elkarte batera lanera joaten direlako lan-baldintzen, estresaren eta abarren eraginez.
Zentzu horretan, besteak beste, pertsonen baliabideak hobeto kudeatzeko neurriak har daitezke (prestakuntza, laguntza teknikoa eta kasuen kontrastea, arrisku psikosozialen arreta…), edo administrazio-prozedurek eskatzen duten denbora murrizteko neurriak, pro-zedura horiek sinplifikatuta eta euskarri informatikoak garatu eta hobetuta; hartara, den-bora gehiago izango da libre esku-hartzerako eta harreman-ikuspegia garatzeko (lagun egite soziala, kasuaren koordinazioa), eta aldi berean, kasua koordinatzeko eta sistema ku-deatzeko beharrezkoa den informazioa eskuratzea errazagoa izango da eta abar.
Bestalde, ez dugu ahaztu behar sistemak enplegua sortzeko potentziala izan baduela, eta potentzial hori ahalik eta gehien baliatzeko beharrezkoak diren bitartekoak jarri behar dira. Gizarte-zerbitzuen garapenari esker, sexuarekin, adinarekin edo jatorriarekin lotutako arrazoiengatik bazterkeria-egoera bizi dutenek enplegua lortzeko aukera izan dezakete, zuzenean, eta bestelako errealitate zehatzetan ere eragin daiteke, zeharka, hala nola, hau-rren pobrezian eta gazteen bazterkerian.
Lan-baldintzei dagokienez, lurraldearen arabera eta lantzen ari den eremuaren (bazterke-ria, babesgabetasuna, mendetasuna, desgaitasuna) arabera aldeak daudela izan behar dugu
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
45
kontuan, zerbitzuak ematen dituzten erakundeak publiko nahiz pribatu izan, bai eta antzeko ezaugarriak dituzten zerbitzuak direnean ere, eta lan-baldintzak nolabait parekatzea lortu behar dugu, batik bat, bazterkeriaren eremuan, plan estrategiko honi dagokion aldian.
Era berean, honako hauek ere erronka garrantzitsuak dira eta beste sistema batzuekin eta, bereziki, Euskal Enplegu Zerbitzuarekin batera ekin behar zaie: langileen prestakuntza eta kualifikazioa hobetzea, ezkutuko ekonomiatik edo ekonomia informaletik Euskadin men-detasun-egoeran dauden edo desgaitasunen bat duten adinekoak artatzen laguntzen du-ten langileen egoera erregularizatzea.
GZEKren gomendioetan jasotzen denez: <<Gizarte-zerbitzuen sektoreko jarduera profe-sionalak normalizatzen, formalizatzen, arautzen, prestatzen eta hobetzen aurrera egitea lagungarria izango da, zalantzarik gabe, gizarte-alorreko esku-hartzea jasotzen duten per-tsonen bizi-kalitatea hobetzeko, baina baita jarduera-sektore horretako lan-baldintzak pix-kanaka hobetzeko ere, eta nagusiki emakumeak aritzen direnez lan horretan, beharrezkoa da emakumeen eta gizonen aukera-berdintasunerako politikak proaktiboki aplikatzea ere. Emakumeek sektoreari egin dioten ekarpena ikusarazi eta aitortu behar da, bai eta emaku-me immigranteen presentzia handia ere>>
2.5.1.4. Kostuak arrazionalizatzea
Azterketan argi ikusten da Katalogoko zerbitzu berean (zerbitzu berdin-berdinak edo, gu-txienez, antzekoak, atxiki zaizkiola inbentarioa egitean) egindako gastu korrontea eta gas-tu korronte publikoa ez dela berdina, inondik inora ere, Lurralde Historikoaren eta zerbi-tzuaren titular nor den (udaletxea, Foru Aldundia edo pribatu itundua) arabera, Lurralde Historiko beraren barruan, baina ezin da frogatu alde horiek kalitate-mailarekin zuzenean lotuta daudenik.
Bestalde, alde garrantzitsuak daude, halaber, gastu korrontean eta gastu korronte publi-koan Lurralde Historiko beraren eta sektore pribatu itunduaren barruan, eremuaren arabe-ra (mendetasuna/autonomia, bazterkeria/gizarteratzea, babesgabetasuna, desgaitasuna), eta alde horiek agertzen dira eremu desberdinekoak izanik, antzeko ezaugarriak dituzten zerbitzuetan ere (egunekoa, egoitza-zerbitzua,…; laguntza-intentsitate antzekoak dituzte-nak; eta abar).
Aipatu ditugun alde horiek guztiak –Lurralde Historikoarekin, titulartasunarekin eta ere-muarekin lotutakoak–, hein batean, soldata-aldeen ondorio dira; izan ere, zenbait kasutan baliteke justifikatuta egotea, baina beste kasu batzuetan zaila da alde hori justifikatzea, adibidez, Lurralde Historiko berean titular bera duten antzeko ezaugarriak dituzten zerbi-tzuak direnean.
Horri dagokionez, kostuen arrazionalizazioan aurrera egiteko, honako hauek garrantzi-tsuak dira:
Katalogoko zerbitzuei dagokienez, EAE osorako komunak diren zerbitzu bakoitzerako kalitate-estandarrak eta -adierazleak zehaztea –legearen 7. artikuluko k letran aurreiku-sitakoaren arabera–, eredu komunitarioarekin eta gizarte-zerbitzuen borondatezko kali-tate-esparru europarrarekin koherenteak izanik, herritarrek eskuratzeko modukoak, eta zerbitzuen kalitatearen eta kostuaren arteko erlazioa baloratzea ahalbidetzen dutela.
Zerbitzu bakoitzaren kostuen egitura aztertzea, eta gastu-aldeak zein kasutan justifi-katuta dauden zehaztea –kalitatean eragina dutelako edo beste faktore batzuengatik– eta zein kasutan ez.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
46
Kalitatea ebaluatzeko eta etengabeko hobetzeko sistemak indartzea, legearen 76. arti-kuluan aurreikusitakoari jarraikiz, zerbitzuetatik eta, hala badagokio, kudeatzen dituz-ten erakundeetatik kanpoko tresnak ere barnean hartuta (ikuskapen-zerbitzuen bitar-tez edo bestela); hartara, zerbitzuak emateaz arduratzen diren administrazio publikoek kalitatea ziurtatu ahal izango dute eta kalitatearen eta kostuen arteko erlazioa egokia izango dela bermatuko da, bai zerbitzu publikoetan, bai zerbitzu pribatu itunduetan.
Nolanahi ere, kostuak arrazionalizatzeak ez du esan nahi arretaren kalitatea murriztu behar denik, eta honako hauek ere ez ditu eragin behar:
Administrazio publiko bakoitzak hauta dezakeen kudeaketa-eredua baldintzatzea. 39
Lan-baldintzak okerrera aldatzea, baldin eta zerbitzuak emateko baldintzak ere zentzu berean aldatzen ez badira, edo dauden soldata-aldeak finkatzea, alde horiek justifikatu ezin direnean.
Bestalde, 2011-2014 aldirako plan estrategikoaren zirriborroan adierazten zenez:
<<Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseiluaren III. Txosteneko datuek agerian uzten dute Gizarte Zer-bitzuetako zenbait eremutan, bederen, kostu unitarioak inflazioa baino askoz ere gehiago hazi dira. Kostuen gehikuntza horrek sistemaren iraunkortasun ekonomikoa arriskuan jartzen du, eta gainera, estaldurak areagotzea, enplegu berriak sortzea eta zerbitzua pertsona gehiagori ematea larriki zailtzen du. Zentzu horretan, Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuak egun bizi duen atzeral-dia, besteak beste, zerbitzu horren orduko kostuaren gorakada garrantzitsuarekin lotuta dagoela pentsa dezakegu, batik bat, zenbait lurraldetan. Egoitza-zerbitzu jakin batzuk izaten duten kos-tua ere kezkatzeko modukoa da, bereziki, titulartasun publikokoei dagokienez>>.
Nolanahi ere, GZESaren hedapenerako gastu korronte publikoa areagotu egin behar da, baina horretaz gain, dirua hobeto gastatzea ere ezinbestekoa da. Ez dirudi bidezko denik zergadunei zerga-ahalegin handiagoa eskatzea baina baliabide publikoak ahalik eta modu eraginkor eta efizienteenean erabiltzen direla ziurtatu gabe, eta baliabideak modu horre-tan erabiltzeak kostuei ez ezik, emaitzei ere erreparatzea eskatzen du.
2.5.1.5. Prebentzio-ekintzak eta laguntza formalaren eta informalaren arteko oreka berria indartzea
Esan dugunez, prebentzio-ekintzak indartzea, laguntza informalari eustea (zainketa infor-mala, boluntarioak, elkar laguntzea) eta laguntza formalaren eta informalaren artean ore-ka berria edo mendetasun-egoeran daudenak zaintzeko eredu berria sustatzea funtsezko dira, lehenik, pertsonen bizi-kalitatea eta ongizatea sustatzeko, baina bai eta gizarte-eredu bidezkoa, solidarioa, parte hartzen duena, aktiboa eta abar sustatzeko ere.
Horretaz gain, horrelako estrategiak beharrezkoak dira, halaber, GZESaren beraren jasan-garritasuna ahalbidetzeko, eta GZESa bera ideala izango balitz ere, ezin izango litzateke bermatu laguntza informalaren sareak artatzen dituen premia guztiak laguntza formalaren bitartez estaliko liratekeenik.
Horregatik, ezinbestekoa da honako hauek indartzea: zahartze aktiboa sustatzeko estrategiak;
39 Zerbitzu bakoitza emateko eskuduna den administrazio publikoak edozein kudeaketa-eredu hauta dezake, betiere legean GZESaren zerbitzuak emateari dagokionez kudeaketa publiko zuzenari eta ekimen pribatuaren –ekimen soziala gailen dela– par-te-hartzeari buruz xedatzen diren parametroen barruan. Nolanahi ere, aukera hori kalitate-kostu, kostu-eraginkortasun eta balia-bideen erabilera efizientearen terminotan justifikatu beharko litzateke, lehendik badiren baliabideak –publikoak eta pribatuak– aprobetxatzearekin hasita, baliabide publiko eta pribatu sozialak gailen direla.
Aipatu dugunez, 2017ra begirako proiekzioak egiteko garaian 2011n zegoen titulartasun-egiturari eutsi diogu (zerbitzu bakoi-tzean erakunde titular mota bakoitzak zenbateko ehunekoa osatzen zuen), baina gastu korronte publikoak behera egingo luke ehuneko hori aldatuko balitz katalogoko zerbitzuen horniduran ekimen pribatuaren parte-hartzea handitzearen ondorioz.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
47
lehen mailako arretako zerbitzuak eta bigarren mailako arretako zerbitzu eta prestazio ekonomikoak, batik bat, prebentzioarekin eta autonomia sustatzearekin lotutakoak, hala nola, prestazio teknologikoak eskuratzeko prestazio ekonomikoak, LPPE Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoa, arreta goiztiarreko esku-hartze sozialeko zerbi-tzua, bizimodu independentea babesteko zerbitzua, laguntza teknikoen zerbitzua (la-guntza-produktuak) eta ingurune fisikoa egokitzea eta abar;
zaintzaileentzako atseden- eta laguntza-zerbitzuak;
bakarrik edo senitartekoekin batera bizi diren eta mendetasun-egoeran edo -arriskuan dauden pertsonei arreta eskaintzeko laguntza formala.
2011-2014 aldirako plan estrategikoaren zirriborroan, zaintzaileei buruz aurreko atalean aurkeztu ditugun GZEE – GPI inkestako datuen arabera, faktore garrantzitsuei dagokienez honako hau aipatzen da:
<<Datu horiek ikusita, sistemaren eraginkortasuna hobetzearren, arreta-premiei eusteko neurriak martxan jartzea beharrezkoa da; neurri horiek bide honetatik datoz: epe ertainean asistentzia-premiak (osasun-eremuan nahiz gizarte-eremuan) murriztuko dituzten zahartze osasuntsurako jarraibideak sustatzetik eta gizarte-laguntzarako sare informalak indartzetik. Hori guztia, aldi berean “des-familiarizazio”-maila altuagoak lortzea alde batera utzi gabe, hau da, asistentzia-premiak dituzten pertsonen ahaideek asistentzia formaleko gutxieneko maila bat baliatzea eta inoren laguntza behar duten edo asistentzia-premiak dituzten per-tsonen bizi-kalitatea soilik familia-sareen aktibazio-ahalmenaren menpe ez egotea>>.
Bestalde, aipatu dugunez, prebentzio-ekintzak sustatzeko eta laguntza formalaren eta in-formalaren arteko oreka berria bilatzeko estrategia horrek kontingentzien multzo osoa hartu behar du eraginpean, eta bereziki, haurrak babesteko sistema, betiere arreta-eredu komunitarioa, lehen mailako arreta (soziala eta sanitarioa) garatzea eta zainketa formala-ren eta informalaren arteko oreka berria ahalbidetuta.
2.5.1.6. Kostuak arrazionalizatzera eta sistemaren eraginkortasuna hobetzera bideratutako I+G+Bko jarduerak indartzea
Ikerketako, garapeneko eta berrikuntzako jarduerak gehiago garatuko balira domotikaren edo osasun-teknologien eremuetan –esan gabe doa, gainera, pertsonen bizi-kalitatea ho-betzeko lagungarri direla– plan honetako oinarrizko bi ildo hedatzeko lagungarri izango litzateke: arreta komunitarioa indartzea, alde batetik, eta kostuak arrazionalizatzea eta sistemaren eraginkortasuna hobetzea, bestetik.Bestalde, estrategia hori ez datza soil-soilik laguntza-produktuak eta -teknologiak gara-tzean, zerbitzuak antolatzeko eta kudeatzeko eredu berritzaileen –GZESaren helburuak ahalik eta eraginkortasun handienez lortzea ahalbidetuko dutenen– garapenera ere heda-tu beharko bailitzateke.Esparru horretan ezinbestekoa da Unibertsitateak eta ikerketara eta berrikuntzara bidera-tutako programa eta ekimenek (eta, bereziki, Innobasquek) bat egitea.
2.5.2 GZESaren barne-egituraketa eta kudeaketa hobetzea
2.5.2.1. GZESari egituraketa handiagoa emango dioten ekintzak garatzea
Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema, hainbat arrazoirengatik, gutxi egituratutako sistema izan da historikoki. Zalantzarik gabe, Katalogoak eta Zorroak sistemari barne-egituraketa handiagoa ematen lagunduko diote, eskaintzen diren zerbitzu eta prestazio ekonomiko motari dagokionez
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
48
nahiz horien eduki eta ezaugarriei dagokienez. Horretaz gain, azken urteotan, aurrera egin da legearen 20. artikuluan xedatzen diren tresna tekniko komunen eta Katalogoko zerbi-tzuen araudiaren garapenean. Ildo beretik, arreta pertsonalizatuko planaren eredua lan-tzea baino ez da geratzen, eta bestalde, egokia izan liteke helduak eraginpean har ditzake-ten babesgabetasun-egoerak baloratzeko tresna bat diseinatzea.
Beste alde batetik, legean jasotzen den erakunde-arkitekturaren bitartez egoera hori gain-ditu nahi da; izan ere, EAEko administrazio publikoen hiru mailen arteko lankidetza-eredu batean oinarritzen da, eta GZESa kudeatzeko, besteak beste, honako tresna hauek ezarri dira:
erakundearteko organoa (GZEO): operatiboa izan dadin, GZESaren kide anitzeko ku-deaketan lankidetza-kultura eta -jardunbideak garatu behar dira;
eta informazioa lortzeko eta azterketak, plangintzak eta ebaluazioak egiteko hainbat prozedura eta tresna: GZEOa edo EAEko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoa bera; mapa eta memoria ekonomikoaz gain, GZESa osatzen duten prestazio, zerbitzu, pro-grama eta jardueretan kalitatea hobetzeko tresnak eta prozedurak txertatu dira, esan bezala, plan estrategikoan (76. artikulua eta hurrengoak).
Horrela, bada, artikulu horri jarraikiz:
<<1. Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemak sistema hori osatzen duten prestazio, zerbitzu, pro-grama eta jardueren kalitatea hobetzera bideratutako jarduerak sustatu beharko ditu, ho-nako tresna hauen bitartez:
a) Gizarte Zerbitzuei buruzko Informazioko Euskal Sistema diseinatzea, abian jartzea eta
iraunaraztea.b) Kalitatearen ebaluazioko eta etengabeko hobekuntzako sistemak aplikatzea.c) Gizarte-zerbitzuetako ikerketa, bai eta ikerketako eta garapeneko eta ezagutzaren ku-
deaketako ekimenak ere, sustatzea eta bultzatzea.d) Gizarte-zerbitzuetako profesionalen prestakuntzaren etengabeko hobekuntza.2 Aurreko paragrafoan aipatzen diren tresna eta prozedurak berariaz jasoaraziko dira Gi-zarte Zerbitzuen Plan Estrategikoan>>.
Tresna horiei dagokienez –aurrerago eta zehaztasun handiagoz garatzen dira legearen 77., 78. eta 79. artikuluetan–, honako hau esan behar dugu.
2.5.2.2.Gizarte Zerbitzuei buruzko Informazioko Euskal Sistema (GZIES) indartzea
Informazio-sistemei dagokienez, orain arte ez dira behar beste baliatu -askotariko arrazoien-gatik, eta saiakerak egin diren arren- informazioaren eta komunikazioren teknologiek eremu honetan ematen dituzten aukerak, beste zenbait sistematan –osasun-sisteman, esaterako– egin duten moduan, baina horrek ez du esan nahi garapen horrek ez duenik zailtasunik izan.
Eusko Jaurlaritzak ‘Diagnostikoa eta Esku-hartze soziala’ aplikazio informatikoa garatu du premiei buruzko informazioa biltzeko, bere lurralde-eremuan diagnostiko sozialak egite-ko, eta diagnostiko indibidualak eta gizarteratze-ibilbide pertsonalizatuak egiteko, baina aplikazio hori partzialki baino ez da ezarri; hainbat udalek –hainbat arrazoirengatik– uko egin diote sistema hori erabiltzeari edo aplikatibo horren erabilerarekin zuzenean lotutako prestazioak izapidetzeko baino ez dute erabili.40
40 Ildo horretatik, gogoratu behar da 2005ean garai hartako Eusko Jaurlaritzaren Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saileko Gizarteratze Zuzendaritzak aplikazio informatiko bat garatu zuela “gizarte-diagnostikoak eta gizarteratze-hitzarmenak egiteko eta zailtasunak dituzten pertsonen (Euskal Babes Sistemaren prestazioen hartzaile izanik) gizarteratzea eta laneratzea sustatzeko baterako proiektu-ibilbideak lantzeko”.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
49
Bestalde, foru-aldundiek beren prestazio propioak kudeatzeko sare-loturako sistemak sortu dituzte eta maiz Oinarrizko Gizarte Zerbitzuek prestazioak izapidetzeko sistema horiek era-bili behar dituzte. Eta, aldi berean, udal gehienek eta batez ere udal handienek urte haue-tan beren kudeaketa-aplikazio propioak sortu eta garatu dituzte, normalean garestiak, oso sendotuak eta askotan, aurrekoekin bateraezinak.
Horren guztiaren ondorioz, gaur egun: Ez dago programa edo aplikazio komunik Oinarrizko Gizarte Zerbitzuek egiten duten jarduerari buruzko oinarrizko datuak modu homogeneoan bete eta ustiatzeko aukera ematen duenik.Kasu askotan, oinarrizko gizarte-unitateek bi aldiz sartu behar izaten dute informazio bera aplikazio desberdinetan, erabiltzen dituzten aplikatiboek jasotzen duten informa-zioa partekatzeko zailtasunak dituztelako.
Testuinguru horretan, legearen 79. artikuluak honako hau ezartzen du: “Eusko Jaurlaritzak, GZIESaren abian jartzea, iraunaraztea eta eguneratze etengabekoa diseinatuko eta berma-tuko ditu, datuen iraulketa etengabekorako beharrezko diren sare eta gailu informatiko eta telematikoen egituratzearen bidez”. Ez daiteke esan informazioko sistema komun bat ezartzeko egindako ahaleginek aurreiku-sitako emaitza guztiak eman dituztenik baina esan daiteke sistema hori behin betiko ezar-tzeko oinarriak jarri direla.
Ildo horretan, honako hau nabarmendu behar da: Gizarte Zerbitzuen eremuan esku hartzen duten administrazio desberdinek dituzten informazio-sistemak integratzeko eredu bat di-seinatu da eta eredu horren funtzionamendu-prototipo bat martxan jarri da.
Horri dagokionez, baliabideak kudeatzeko tresna propioa izan baduten udalerriei GZIESan sartzeko moduak ahalbidetu beharko litzaizkieke.
Bestalde, Katalogoko eta Zorroko zerbitzu eta prestazio ekonomikoen bilakaerari buruzko oinarrizko informazioa –sinplea eta aldizkakoa– izatea funtsezkoa da. Eta, horretarako, bi aukera daude:
inbentarioa egiteko, GZGEE eta GPI horietan oinarrituta diseinatutako azpi-operazio estatistikoarekin jarraitzea, baina sinplifikatuta;beste sistema bat diseinatzea, errazagoa eta arinagoa, iraulitako informazio guztia GZEOa osatzen duten erakunde guztientzat eskuragarri egongo dela bermatuko duela.
Edonola ere, bi kasuetan informazioak GZEOa osatzen duten erakunde guztientzat denbo-ra errealean eskuragarri egon behar duela proposatu da (beraz, lehenengo aukera hautatuz gero, azpi-operazioa sekretu estatistikoari ez zaiola atxikitzen bermatu beharko litzateke), eta erantzukizun publikoko zerbitzuei –publiko nahiz pribatu– buruzko informazioa zerbitzu horiek emateaz arduratzen diren administrazio publikoek bildu eta eskaini beharko dutela.
2.5.2.3. Kalitatearen ebaluazioa eta etengabeko hobekuntza sustatzea
Adierazleen sistema komunetan aurrera egin behar da, zerbitzuen kalitatea, eraginkortasuna eta efizientzia neurtzeko aukera ez ezik, datu horiek herritarren artean erraz eta eskuratzeko mo-duan hedatzeko aukera ere emango baitigute, hobetzeko helburuak zehazteko lagungarri izanik.
Ildo berean, Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko 18/2008 Legeak bere 83. artikuluan honako hau ezartzen du: “Gizarte-ratze-arloan esku hartzeko irizpideak homogeneoak izango direla bermatzearren, euskal administrazio publikoek tresna komunak erabiliko dituzte balorazioak eta diagnostikoak egiteko, baita esku-hartze pertsonalizatuetarako ere”.
Legeak honako hau gehitzen dio: “Horretarako, euskal administrazio publikoek “Diagnostikoa eta Esku-hartze soziala” izeneko lanabes informatikoa erabiliko dute hau guztia egiteko: beharrizanei buruzko informazioa jasotzeko, beren lurralde-eremuan diagnostiko sozialak egiteko eta banakako diagnostikoak eta gizarteratzeko ibilbide pertsonalizatuak egiteko. Aukeran izango dute beste baliabide tekniko balioetsi batzuk ere erabiltzea, informazioa elkarri helarazten eta datuak konparatzen errazteko”.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
50
Kalitate-estandar partekatuak ezartzen badira, GZESaren egituraketan aurrera egin ahal izango dugu, eta Euskadi osoan tratu ekitatiboa eta antzeko kalitateko arreta jasoko du-gula bermatuko da, arreta-eredu komunitarioarekin eta beste hainbat erreferentziarekin –Europar Batasunaren Gizarte Babeserako Batzordearen “gizarte-zerbitzuen borondatezko kalitate-esparru europarra”, edo 2013. urtean Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistemaren eta Gizarte Zerbitzuen Lurralde Kontseiluak onartutako “gizarte-zerbitzuen ka-litateari eta erabilera egokiari buruzko irizpide komunak”– koherente izanik.
Bestalde, legearen 77. artikuluan aurreikusitakoari jarraikiz, Gizarte Zerbitzuen Euskal Behatokiak gizarte-zerbitzuen kalitatea bermatzeko eta hobetzeko beharrezko diren neu-rriak sustatzeko xedea du, eta horretarako, honako eginkizun hauek garatu behar ditu:
a) Ebaluazioko prozesu egiaztatuen eta kalitatearen etengabeko hobekuntzako meto-doen aplikazioa sustatzea, beharrizanen gogobetetzean eta zerbitzuen funtzionamen-duan, kudeaketan zein zuzeneko arretan, gertatzen diren disfuntzioak edo defizitak zehazten laguntzeko; betiere gai honetan lortutako emaitzen aitorpen publikorako for-mulak eta bideak ezarri ahal izango dira.
b) Eremu honetan garatzen diren jarduerak koordinatzea, emaitzen alderagarritasuna bermatzen duten ebaluazioko tresnen erabilera errazteko.
c) Gizarte-zerbitzuetako profesionalak, eta bereziki zerbitzuetan eta zentroetan lan egi-ten dutenak, beren praktika profesionalak duen alderdi etiko eta bioetikoari dagokio-nez sentsibilizatzea. Hartarako, prestakuntza-programak eta ikerketa-ekimenak sustatu daitezke, bai eta Euskal Autonomia Erkidegoan ari diren etika-batzordeen jardunetik ondorioztatutako gomendioak eta jokaerazko jarraibideak jakinarazteko eta hedatze-ko bideak ere.
d) Gizarte-zerbitzuen eremuko ikerketako jardunbideak garatzea, Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoan ezartzen diren lehentasunen esparruan, eta arreta berezia eskaintzea gi-zarte-aldaketak eragiten dituzten kausa eta faktoreen azterketari, beharrizanen detek-zioari eta eskariaren analisiari, plangintzako xedeekin, bai eta zerbitzuak aztertzeari ere, arretaren kudeaketa kostu eta kalitateari dagokienez, zerbitzuon etengabeko ho-bekuntza sustatzeko eta zerbitzuon garapena eta bilakaera bideratzeko.
Plan hau ebaluatu eta hurrengoa egiten delarik, Behatokiak gai horiei guztiei buruzko nahi-koa input izan beharko lituzke.
Bestalde, GZEKri dagokionez:
<<Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseiluaren ustez, zerikusia duten erakunde publikoek eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sisteman parte hartzen duten eragile guztiek kalitate-adierazle komun eta partekatuak garatu eta aplikatu behar dituzte, eta herritarrei eskuragarri jarri, gure gizarte-zerbitzuak ebaluatzeko eta ikuskatzeko, eta beren ikuskapen-zerbitzuak eta barruko ebaluazio-taldeak indartu, gizarte-zerbitzuen jarraipena egiteko eta haiek hobe-tzeko ezinbesteko tresna diren aldetik>>.
Eta <<adierazi nahi du parte hartzen duten eragile guztiek beren esku-hartzeen eta ekime-nen zehaztasuna hobetzen jarraitu behako luketela, beren egokitasuna, eraginkortasuna eta eragina ebaluatzeko tresna eta prozesu gehiago txertatuz, prestaziorik, programarik eta zer-bitzurik egokienak aukeratu, garatu, ezarri eta zabaltzeko, baliabideak ahalik eta ondoen erabiltzeko eta herritarrengan ahalik eta ondorio gehien eta ahalik eta onenak lortzeko>>.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
51
2.5.2.4. Gizarte-zerbitzuetan ikerketa, I+G+Ba eta jakintzaren kudeaketa sustatzea
Euskal administrazio publikoek hainbat eremutan –esaterako Gazteriaren, Immigrazioaren edo Droga-mendetasunaren eremuetan– badituzte azterketako eta prospekzioko sistemak, hain zu-zen ere, eremu horietan agertzen diren datu eta joerak aztertzeko eta interpretatzeko.
Gizarte Zerbitzuen eremuan ere urratsak egin dira errealitatearen eta bere bilakaeraren azterketarekin zerikusia duten tresna komunak sartzeko, besteak beste, premien partekatu-tako diagnostikoa izatea eta epe ertain eta luzera sistemaren garapena planifikatzea ahal-bidetuko dutenak. Horri dagokionez, Ikuspegi@k behatokien sarea nabarmendu nahi dugu; GZEB sare horretako kide da.
Legearen 77. artikuluaren arabera, GZEBaren eginkizun izango da, halaber, “Gizarte-zerbi-tzuen eremuko ikerketako jardunbideak garatzea” (ikus aurreko atala).
Bestalde, Sailaren Estatistika Organoak bere gain hartuta dituen edo hartuko dituen operazio estatistikoei buruz esan duguna aintzat hartu behar da: GZGEE, la GPI eta Gizarte Zerbitzuen Es-kariaren Estatistika (GZEE). Halaber, unibertsitate-esparruarekiko lankidetza bultzatu behar da.Eta, azkenik, Eusko Jaurlaritza, Foru Aldundiak eta udalak ikerketaren edo errealitatearen azterketaren arloan egiten dituzten ekintzak, bai eta berrikuntzakoak –esperientzia pilo-tuak sustatuta– eta jakintza kudeatzekoak ere.
Zehazki, Eusko Jaurlaritzak eta EAEko gainerako administrazio publikoek proiektu esperimenta-lak egitearen alde egin izan dute gizarte-zerbitzuen eremuan, bai eta zerbitzuak estandarizatzea-ren eta esku-hartzeko, jardunbide egokien eta abarren ereduak definitu eta ezartzearen alde ere.
Zalantzarik gabe, lehenik, ahalegin horiek ezagutarazi beharko lirateke, eta emaitzak GZESaren barruan bertan gizarteratu; hartara, sistemaren eraginkortasuna areagotzeko ere lagungarri ere izango litzateke.
2.5.2.5. Prestakuntza sustatzea
Gizarte-zerbitzuen eremuan, prestakuntza-eskaintza zabal eta sistematikorik ez dagoela esan dezakegu, batik bat, profesionalen etengabeko prestakuntzari dagokionez.
Eta, ildo beretik, ahal dela, erantzukizun publikoko gizarte-zerbitzuak ematen parte har-tzen duten sektore publikoko nahiz pribatuko profesionalei zuzendutako eskaintza indar-tu behar da; horretarako, prestakuntza-premien diagnostikoa egin beharko da, eta GZES osorako prestakuntza-plan bat prestatu, profesionalen prestakuntzan parte hartzen duten askotariko agenteekin eta, bereziki, Euskal Herriko Unibertsitatearekin lankidetzan garatua beharrekoa, legean aurreikusitakoari jarraikiz.
Legearen 78. artikuluan xedatzen denez, Euskal Autonomia Erkidegoko herri-administra-zioak elkarren artean koordinatuko dira, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sisteman esku hartzen duten eragile eta profesionalen prestakuntza sustatzeko eta planifikatzeko. Eusko Jaurla-ritzak, bereziki, bere gain hartuko ditu sarrerako irizpideen eta tresna erkideen interpreta-zioari eta aplikazioari lotutako prestakuntza-ekintzen kudeaketa. 41
Era berean, legean honako hau xedatzen da:
41 Ildo beretik, zentzuzkoa dirudi esku hartzeko oinarrizko prozedurarekin, kasuaren koordinazioarekin eta lagun egite soziala-rekin lotutako prestakuntza-ekintzak ere sustatzea, ekintza horiek lehen eta bigarren mailako arretako sektore publikoko nahiz pribatuko profesionalek parteka ditzaketen aldetik, eta arreta berezia emanda erabiltzaileei, behar izanez gero, bizi osoan zehar arreta jarraitua eskaintzen dieten erakundeei.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
52
Gizarte-zerbitzuetako prestakuntza, zerbitzuon eskaintzan diharduten profesionalen gaikuntza hobetzera eta egokitzera zuzenduko da, profesional horien ezagutzak, ahal-menak eta gaitasunak indartuz, gizarte-laguntzaren kalitatea, eraginkortasuna eta efi-zientzia hobetzeko.Bereziki, honako hau zainduko da: gizarte-zerbitzuetan esku hartzen duten langile guz-tien prestakuntza oinarrizko, mailakatu eta iraunkorrerako neurriak hartzea, emaku-meen eta gizonen berdintasunaren arloan. Eusko Jaurlaritzak zehaztuko ditu Prestazio eta Zerbitzuen Katalogoa aplikatzeko beha-rrezko diren jarduera profesionalak gauzatzeko egokienak diren gaikuntza profesionalak.Euskal Autonomia Erkidegoko herri-administrazioek, Lanbide Heziketan Gaitasuna eta Kalitatea Ebaluatzeko Euskal Agentziarekin edo erabakitzen den beste organo batekin lankidetzan eta koordinazioan arituz, beharrezko diren neurriak eta bideak hartuko dituzte, laguntzeko sare informal eta soziofamiliarretik arreta egiteko eginkizunetan lortutako gaitasunak errekonozitzea faboratzeko, Kualifikazio Profesionalen Sisteman eremu horretarako definitutako kualifikazio profesionaletara iristea erraztuz.
2.5.2.6. GZESa gizartean gehiago ezagutaraztea eta GZESari buruzko jakintza areagotzea
GZESaren kudeaketarekin lotura duen azken gai bat aipatu nahi genuke: GZESak gizartean ikusgaitasun txikia du, sistema autonomo den aldetik, eta biztanleriak, oro har, ez du sis-temaren berri.
Pentsa daiteke –nahiz eta horri buruzko daturik ez izan– gizarte-zerbitzuak ez direla herritarren aldetik sistema bakarra, koherentea eta argi mugatua bezala hautematen baizik eta askotariko erakunde publikoek eskainitako zerbitzu eta prestazioen nahas-keta baten moduan.
Ildo beretik, legearen 81. artikuluan ikur bereizgarri komuna prestatzea aurreikusten da –oraindik ez da prestatu–, bai eta GZESko kidetasuna adierazteko prozedura bat ere, sistemaren irudia sendotzen laguntzeko eta biztanleriak oro har sistema hori badagoela jakin dezan sustatzeko.
Baliteke oinarrizko gizarte-zerbitzuei buruz ere gauza handirik ez jakitea, edo oinarriz-ko gizarte-unitateei buruz, zerbitzuak eskuratzeko ate diren aldetik, ez eta sistemak zer kontingentzia estaltzen dituen, zer zerbitzu eta prestazio ekonomiko eskaintzen dituen, zerbitzu eta prestazio horiek eskuratzeko zer baldintza bete behar diren, erabil-tzaileek eta profesionalek zer eskubide eta betebehar dituzten... ere.
Horri dagokionez, GZEKk, besteak beste, honako alderdi hauek nabarmendu ditu: GZESa he-rritar guztiei zuzenduta dagoela jakinarazteko eta ikusarazteko premia; herritar guztiak dira gizarte-politiken eta -zerbitzuen onuradun, eta aktiboki parte hartzen dute; eta zerbitzu publi-koen erabilera egokia egiteko eta guztion artean eusteko konpromiso zibikoa hartzeko premia.
Bestalde, aipatu diren gainerako gaiei dagokienez, jakintzaren kudeaketaren (prestakuntza, ikerketa, garapena eta berrikuntza) alde egitea gomendatzen du, honako baldintza hauetan:
<<Gizarte-zerbitzuetan eta gizarte-zerbitzuetatik gizartean egiten den esku-hartzeak esku-ragarri dauden ebidentzietan oinarrituta egon behar du gero eta gehiago, kontuan hartu behar ditu erreferentziazko komunitate zientifiko eta teknikoak ikasitako eta adierazitako jardunbide eta ikasbide onenak, eta etengabeko prestakuntza nahiz ikerketa, garapena eta berrikuntza sustatu behar ditu.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
53
Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseiluak erabiltzaileei balio erantsi tekniko eta profesional handiko jarduerak sortzen eta ematen jarraitzera animatzen ditu gizarte-zerbitzuetako profesionalak (jarduera horiek diagnostikorako eta preskripziorako gaitasunean oinarrituta daude, eta bateragarriak dira erabiltzaileen autonomiarekin, parte-hartzearekin eta auke-ratzeko gaitasunarekin), herritarrek gero eta gehiago balioets ditzaten.
Horregatik, erakunde eskudunei eta oro har parte hartzen duten eragile guztiei eskatu nahi diegu prestakuntzaren eta oro har ezagutzaren kudeaketaren aldeko apustu bat egiteko el-karrekin sektorean, hobeto uztartuz gizarte-zerbitzuen alorrean orain arteko ekimenak eta prestakuntzaren, ikerketaren, garapenaren eta berrikuntzaren eremuko ekimen berriak. Horre-tarako, ezinbestekoa da gizarte-zerbitzuak eta hezkuntzaren eta enpleguaren alorreko zerbi-tzuak elkarrekin harremanetan eta koordinatuta egotea, bereziki erdi-mailako eta goi-mailako lanbide-heziketan, profesionaltasun-ziurtagirietan eta gaitasunaren aitorpenean, prestakun-tza-eskaintza gero eta zabalagoa izateko eta gero eta egokituago egoteko gizarte-zerbitzuen errealitatera eta gaur egun horretan diharduten eta etorkizunean jardungo duten langileetara.
Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseiluak azpimarratu nahi du oso garrantzitsua dela berri-kuntza sustatzea, jardunbide egokien identifikazioaren eta transferentziaren bidez, balioa emanez arrakasta izan duten esperientziei.
Uste dugu, bestalde, ezagutzaren kudeaketa lagungarria izan daitekeela, politiken disei-nurako eta erakundeen arteko koordinaziorako beste neurri batzuekin batera, Euskal Au-tonomia Erkidegoan gizarte-zerbitzuen eredu komun eta partekatuago bat eraikitzeko eta garatzeko. Gizarte-zerbitzuen alorrean lan egiten duten profesionalen motibazioa eta poz-tasuna hobetzeko aukera ematen duen beharrezko estrategiaren zati da, gainera.
Era beran, Kontseiluak, unibertsitatearen edo beste eragile batzuen laguntzarekin, inber-tsioaren itzulkin ekonomiko eta soziala ikertzen, ikusarazten eta hobetzen jarraitzea nahi du, eta, oro har, gizarte-zerbitzuen alorrean erabiltzen diren baliabideen itzulkina ikertzen, ikusarazten eta hobetzen>>.
2.5.2.7. Ekimen pribatuaren –irabazi-asmoarekin edo gabe– zeregina sendotzea eta argitzea
Legearen 60. artikuluan xedatzen denez, ekimen pribatuak GZESaren Prestazio eta Zerbi-tzuen Katalogoko zerbitzuen eskaintza antolatu ahal izango du, formula jakin batzuen bidez.
Eta esanbidez dio Euskal Autonomia Erkidegoko herri-administrazioak, koordinazioko eta lankidetzako, gizarte-ekimenaren sustapeneko eta baliabideen aprobetxamendu osoko, arrazional eta eraginkorreko printzipioak aplikatuz, egoki gertatzen denetan, gizarte-e-kimen pribatuak garatzen dituen gaitasunak eta baliabideak aprobetxatzen ahaleginduko direla, Katalogoko prestazio eta zerbitzuen horniketa ziurtatzeko asmoz.
Gaur egun, erakunde pribatuek gizarte-zerbitzuen eremuan duten partaidetza honako fun-tsezko elementu hauek definitzen dute:
Ekimen pribatu sozialaren presentzia historikoa eta merkataritza-erakunde pribatuen azke-naldiko presentzia areagotzea eremu jakin batzuetan
Hirugarren sektore sozialeko erakundeek abiarazi dituzte denboraren poderioz erantzuki-zun publikoko gizarte-zerbitzutzat finkatzen ari diren zerbitzu gehienak, eta egia esateko, desgaitasuna dutenei, bazterkeria-egoeran daudenei eta babesgabetasun-egoeran daude-nei arreta emateko sareak, hein handi batean, administrazio publikoen eta ekimen pribatu
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
54
sozialaren arteko lankidetzaren bitartez eratu dira; ekimen pribatu sozial horrek ere presen-tzia historiko garrantzitsua du adinekoen arretaren eremuan.
Alabaina, urte gutxitan, Euskal Autonomia Erkidegoko gizarte-zerbitzuen eremuan irabazi-as-moa duten erakunde pribatuen presentziaren areagotze nabaria ikusi da, bereziki, adinekoak artatzen dituzten zerbitzuen eremuan. Gertakari horrek ez du arretaren kalitatea murriztuko denik pentsarazten, baina ez luke arlo publikoaren bermeak eta irabazi-asmorik gabeko gizar-te-ekimenaren balio erantsiak protagonismoa galtzen duten eredu bat arriskuan jarri behar.
Era berean, GZEKren Txostenari jarraikiz gogoratu behar da euskal biztanleriaren gehien-goa gizarte-zerbitzuen kudeaketa publikoaren aldekoa dela. Horren guztiaren ondorioz, kudeaketa publikoaren eta irabazi-asmorik gabeko ekimen sozialaren balio erantsia ain-tzatetsiko duten estrategiak garatu behar dira; horretaz gain, estrategia horien bitartez irabazi-asmoa duten erakunde pribatuek gizarte-zerbitzuak ematen parte hartzeko aukera ekimen publikoaren eta pribatu sozialaren nagusitasunarekin uztartu beharko litzateke, araudi orokorrean eta sektorial aurreikusitakoarekin koherente izatearren.
Sektore publikoaren eta pribatuaren arteko lankidetza-eremuan aukera berriak irekitzea, ekimen pribatu soziala gailen dela
Legeak erakunde pribatuek Katalogoko zerbitzuen horniduran parte hartzeari atea ireki zion, itun (sozialaren) araubidearen bidez –araubide hori ez dator bat administrazio publi-koen kontratazio-araudian araututako kontratu bidezko itun-araubidearekin– eta horre-tara sarbidea izateko diskriminazio positiboko zenbait baldintza eta neurri ezartzen dira irabazi-asmorik gabeko izaera duten gizarte-zerbitzuak ematen dituzten erakundeen alde.
Bestalde, Katalogoko zerbitzuak emateko lankidetza hitzarmenen bidez formalizatzeko aukera ere badago, erakundearen jarduera edo dagokion zerbitzuaren prestazioa berezia delako, urgentea edo berritzaile eta esperimentala delako itun (sozialaren) erregimena apli-katzea komeni ez bada, eta horrela arrazoitzen bada.
Horri dagokionez, sektore publikoaren eta pribatuaren arteko lankidetza hobetzeko hainbat ekintza biltzen dira planean, bai eta gizarte-zerbitzuen eremuan irabazi-asmorik gabeko zen-bait erakundek egiten duten jardueraren berezitasuna aintzatesteko ekintzak ere; horreta-rako, sektore publikoak eta irabazi-asmorik gabeko sektore pribatuak lankidetzan jarduteko moduak (itun soziala, hitzarmenak eta lankidetzan aritzeko esparru-hitzarmenak) arautzen dituen araudia garatu da. Horretaz gain, Eusko Jaurlaritzak Euskadiko Hirugarren Sektore So-zialaren Lege-proiektua onartu du; besteak beste, sektore publikoaren eta hirugarren sektore sozialaren arteko lankidetza indartzea du xede, esku-hartze sozialaren hainbat eremutan, eta erantzukizun publikoko gizarte-zerbitzuak emateko eta interes orokorreko bestelako jardue-rak egiteko lankidetza-formula horiek eta beste batzuk garatzen ere lagundu nahi du.
Erakunde pribatuen baliabidea kostuen euspenerako faktore gisa hartzeko arriskua
Aurreko ataletan agerian geratu da badagoela nolabaiteko arriskua irabazi-asmoa duen edo irabazi-asmorik gabeko ekimen pribatuaren baliabidea, funtsean, kostuei eusteko ele-mentutzat hartzeko, eta horri dagokionez, zenbait irizpide eta neurriren bat ezarri dira Ka-talogoko zerbitzuen finantzaketa publikoa hobetzeko, bazterkeriaren eremuan.Erantzukizun publikoko zerbitzuen eremuan sartzen ez diren interes orokorreko zenbait jardueraren finantziazioa murrizteko arriskua
Legearen 73. artikuluaren arabera, Euskal Autonomia Erkidegoko herri-administrazioek Ka-talogoan sartuta ez dauden beste prestazio eta zerbitzuak eskuratzea sustatu eta/edo ba-
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
55
bestu ahal izango dute, bai eta gizarte-zerbitzuen eremuko beste jarduera batzuk egin dai-tezen sustatzea ere, betiere Euskal Autonomia Erkidegoko herri-administrazioen plangintza estrategikoak ezarritako jardunbide orokorretara egokitzen badira eta irabazi-asmorik ga-beko gizarte-ekimeneko erakundeek garatzen badituzte.
Alabaina, administrazio publikoek Katalogoko zerbitzu eta prestazioak hornitzera bideratu behar dituztenez ahaleginak –ekonomikoak eta antolaketari dagozkionak–, arriskua sor daiteke; hain zuzen ere, administrazio publikoek erantzukizun publikoko zerbitzuak hornitzearekin loturarik ez duten interes orokorreko beste jarduera batzuk sustatzeko ekintza gutxiago egiteko arriskua.
Horri dagokionez, administrazio publikoen eta kutxen gizarte-ekintzen laguntza-deialdiei ahalik eta gehien eusteaz gain, horrelako jarduerak babesteko eta sustatzeko mekanismo berriak abiarazi behar dira, dela sektore publikotik, dela irabazi-asmoa duen pribatutik, besteak beste, hirugarren sektore sozialeko erakundeen eta enpresen lankidetza (bolunta-riotza korporatiboa, babesletza eta mezenasgoa, proiektuak lankidetzan garatzea) sustatu-ta erantzukizun korporatiboko estrategien esparruan, betiere Euskadiko Hirugarren Sekto-re Sozialaren lege-proiektuan aurreikusitakoari jarraikiz.
Irabazi-asmoa duen eta irabazi-asmorik gabeko ekimen pribatuaren zeregina sendotzea eta argitzeari dagokionez, GZESan Hirugarren Sektore Sozialaren parte-hartzea, maila guztie-tan, garrantzitsua izatea nahi du GZEKk; hirugarren sektore sozialeko erakundeek admi-nistrazio publikoen eta gizartearen, oro har, babes irmoa merezi dute, gizarte zibil anto-latuaren adierazpide, borondatezko ekintzaren bide eta esku-hartze sozialeko prozesuen sortzaile eta kudeatzaile diren aldetik.
Halaber, Kontseiluaren ustez Eusko Jaurlaritzak Legebiltzarrera helarazi duen Hirugarren Sektore Sozialaren lege-proiektua funtsezko tresna da, beste xede eta helburuekin batera, hirugarren sektore sozialeko erakundeei ez ezik, erantzukizun publikoko sistemetan eta sis-temen artean elkarreragiteko guneetan (soziosanitarioa, soziolaborala….) duten parte-har-tzeari ere estatutua eta errekonozimendu juridikoa emateko, oro har, esku-hartze soziala-ren eta, bereziki, gizarte-zerbitzuen eremuan
2.5.2.8. Gizarte-babeseko bestelako sistemekiko koordinazioa hobetzea
Gizarte-zerbitzuen sistemak -beharbada gainerakoek baino gehiago- gizarte-babeseko sis-temen sarean hartzen duen lekua dela-eta, gainerako sistemekin koordinatzeko harreman azkarrak ezartzea beharrezkoa du, hain zuzen pertsonen premiak modu koordinatuan eta integralean jorratzea ahalbidetzeko. Izan ere, gizarte-zerbitzuetako profesionalentzat gai-nerako sistemekiko koordinazioaren gaia da GZESaren erronka nagusietako bat.
Hainbat sistemarekiko (hezkuntzakoa, judiziala...) harremanak oso garrantzitsuak dira bai-na ondoren aztertzen diren bi eremuekiko bereziki ezinbestekoa da eginkizunak mugatzea eta koordinazio-sistema eraginkorrak ezartzea.
Bestalde, eta oro har, sistemen arteko lankidetzaren eta koordinazioari bultzada emateko araudi soziala, soziosanitarioa eta soziolaborala garatzeko denborak uztartu egin behar dira.
GZESaren eta enpleguko eta diru-sarrerak bermatzeko sistemaren arteko koordinazio-ha-rremanak
Gizarteratzeko eta Diru-sarrerak Bermatzeko abenduaren 23ko 18/2008 Legearen 1. arti-kuluaren bitartez Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Euskal Sistema sortzen da.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
56
Eta zioen azalpenean sistema honela definitzen du: ”sistema autonomo gisa, osotasun koherente eta integratu bat duela. Hainbat kudeaketa-formula egon daitezke; gaur egun gizarte-zerbitzuen eta enplegu-zerbitzuen barruan daude, baina aurrerantzean, egoki iri-tziz gero, beste jardun-eremu batzuetan sar litezke, osorik edo zati batean”.
Geroago, Gizarteratzeko eta Diru Sarrerak Bermatzeko Legea aldatzen duen azaroaren 24ko 4/2011 Legearen bitartez, Eusko Jaurlaritzak, bereziki Lanbide-Euskal Enplegu Zerbi-tzuaren bitartez, eskumenak eskuratuko ditu zuzenbidezko prestazio ekonomikoak, hau da, diru-sarrerak bermatzeko errenta eta etxebizitzako prestazio osagarria, tramitatzeko eta ebazteko; eskumenak, baita, gizarteratze-hitzarmenak egiteko, proposatzeko, negozia-tzeko, harpidetzeko eta horien jarraipena egiteko.
Diru-sarrerak bermatzeko sistemaren eta gizarte-zerbitzuen sistemaren artean beti izanda-ko loturak eta diru-sarrerak bermatzeko prestazio ekonomiko horien hartzaileen zati handi batek premia ekonomikoaz gain gizarte-zerbitzuen sistemak estaltzen dituen gertakizune-kin zerikusia duten premiak izateak agerian uzten dute sarean koordinatzeko eta lan egite-ko bide eraginkorrak ezartzeko beharra dagoela.
Zalantzarik gabe, diru-sarrerak bermatzeko prestazio ekonomikoen kudeaketa gizarte-zer-bitzuen sistematik bereizteko erakundeek egin duten aukera garrantzi handiko apustu estrategikoa da eta apustu horrek asko aldatu ditu praktika profesionalak, erabiltzaileen eta profesionalen arteko lotura eta GZESaren eginkizuna ulertzeko modua. Horren ildo-tik, pentsa daiteke GZESaren, enplegu-sistemaren eta diru-sarrerak bermatzeko sistemaren arteko mugak argitzeak honako hau ahalbidetu duela: pertsonen problematikak banaka jorratzean oinarritzea lehenengoen esku-hartzea, bai eta esku-hartze komunitarioan, eta partaidetza eta gizarteratzea sustatzean ere.
Nolanahi ere, aldaketa horrek honako hauetara behartzen du:
Aktibazioko eredu eraginkor eta bidezkoa ezartzera, elkarrekikotasunaren, eskubide bikoitzaren eta gizarteratzeko erreminta gisa enpleguaren nagusitasunaren printzi-pioak kontuan hartzen dituena.Sistema bakoitzari dagozkion eginkizunak argitzera honako honetan: diru-sarrerak ber-matzeko errenta edota laneratzeko laguntzaz gain batez ere gizarteratzeko laguntzak behar dituzten pertsonak artatzerakoan.Bi sistemen artean koordinatzeko bide eta protokolo egokiak ezartzera; esaterako, Lan-bideren eta Udal Gizarte Zerbitzuen arteko lankidetza-protokoloa.
Bestalde, GZEKk gizarte-zerbitzuen eta enpleguaren politikak eta sistemak hobeto eta gehiago koordinatzeko eskatzen die arduradun publikoei, bai eta bi sistemetarako garrantzitsua den in-formazioa elkarrekin kudeatzeko ere. Hartara, bazterkeria-arriskuan edo -egoeran dauden eta bi eremuetako laguntza jasotzeko beharra duten pertsonak gizarteratzeko bideak jarriko eta erraztuko dira, pertsona horiek diru-sarrerak bermatzeko sistemaren laguntzak jasotzen dituz-ten ala ez kontuan hartu gabe, eta ez da GZESaren laguntza behar duen pertsonarik geratuko laguntza hori jaso gabe informazio faltagatik edo harremanetan jartzeko zailtasunengatik.
Gizarte-zerbitzuen eta enpleguaren arteko koordinazioaren esparru horretan, GZEKk koor-dinazioa protokolizatzen eta hobetzen jarraitzera animatzen ditu profesionalak. Horretara-ko, tresnen arteko sinergiak bilatu beharko dituzte (diru-sarrerak bermatzeko prestazioak, enplegu-politika aktiboak, gizarte-laguntza, esku-hartze komunitarioa...), eta proaktibita-tea eta profesionalen arteko lankidetza sustatu, pertsona guztiak –emakume nahiz gizon– gizarte- eta ekonomia-sarera aktiboki eta parte hartuz gehitzea bultzatuta; gizarte- eta ekonomia-sare hori indartzea ekarriko du horrek.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
57
Era berean, Kontseiluak erakunde arduradunei eskatzen die, bereizita dauden eta kolektibo homogeneoentzako espezifikoak diren horrenbeste arreta eman beharrean, gero eta arre-ta-aukera barne-hartzaile eta arrunt gehiago eskaintzeko baldintzak sustatzeko, gizartean dugun aniztasuna aurki dezaten han ere.
Eremu soziosanitarioa eraikitzea
Eremu soziosanitarioaren egoerari buruz EAEn egindako azterketek agerian utzi dute zer neurritaraino oraindik gutxi garatutako eremua den hori; izan ere, oso zaila egi-ten da ekintza eta hobekuntza zehatzetan gauzatzea sumatzen diren koordinazio- eta integrazio-premiak.
Eremu hori garatzeko beharra aho batez onartzen den arren, ez da egon eremuaren era-ketari buruzko eredu partekaturik, ez eta hori lortzeko formulei buruzko adostasunik ere.
Alabaina, eremu soziosanitario sendo bat eraikitzea funtsezko lehentasun da GZESarentzat eta osasun-sistemarentzat, betiere mendetasun-egoeran edo -arriskuan daudenen bilakaera demografikoa eta aurreikus daitekeen gorakada ez ezik, lankidetza indartzeko premia ere aintzat hartuta, besteak beste, babesgabetasun-egoeran egonik osasun mentaleko arazoak dituzten adingabeen edo bazterkeria-egoeran egonik gaixotasun mental larria duten adi-nekoen arreta goiztiarra edo arreta hobetzeko.
Eremu hori sustatzea premiazkotzat gero eta gehiago jotzen denez, azkenaldian, hainbat neurri hartu dira; hala nola:
Gobernu Kontseiluak 69/2011 Dekretua, apirilaren 5ekoa, Arreta Soziosanitarioko Eus-kal Kontseiluarena onartzea, bai eta Euskadiko arreta soziosanitarioaren eredua eta arreta goiztiarreko eredua garatzeko jarraibideak finkatzen dituen esparru-dokumen-tua ere; Foru Aldundien eta Osakidetza Euskal Osasun Zerbitzuaren artean lankidetza-hitzarme-nak sinatzea, hainbat zentrori dagokionez;tele-laguntza arreta soziosanitarioko zerbitzutzat hartzea eta dimentsionatzea; berrikuntza eta jakintza sustatzea, eremu horretan, hainbat ekimenen bitartez (Euska-diko Berrikuntza Soziosanitarioko Fundazioa, arreta etxean emateko esperientzia pilo-tuak…) eta abar.
Hortaz, aurrerapen gero eta handiagoak egiten ari gara, zailtasunak zailtasun, bai eremuaren definizioan, bai zerbitzuak finantzatzeko eta kudeatzeko lankidetzarako formulei dagokienez.
Nolanahi ere, prozesu horretan aurrera egiten jarraitu behar dugu, eta koordinazio sozio-sanitarioko egituren funtzionamendua dinamikoagoa eta eraginkorragoa izateko neurriak hartu behar ditugu; horretarako, ziurrenik, autonomia handiagoa eman beharko diegu, bai eta aurrekontu propioa ere, ikerketarako eta esperientzia pilotuak abiarazteko.
Halaber, zerbitzuen antolaketan ere formula berriak arbitratu beharko dira, bai eta pre-mien baterako balioespenera eta ondo artikulatutako zainketa sozial eta sanitarioen pake-teen diseinura bideratutako diziplinarteko lana sustatu ere.
Horretarako funtsezkoa da erakunde publikoetatik konpromiso profesionala sustatzea eta maila guztietan –autonomikoa eta forala baina baita udal-arlokoa ere- konpromiso politi-koa hartzea, hain zuzen ere, diskurtsotik haratago, bi sistemek bat egiten duten eremuan kokatzeagatik behar bezala artatu gabe geratzeko arriskua duen jardun-espazio bati estal-dura emateko.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
58
Azken batean, tartean sartutako erakundeen artean lankidetza handiagoko etapa berri ba-ten hasieran gaude, eta lau ardatzetan oinarritutako jardun adostuak bultzatzea ahalbide-tu beharko da:
1. Mendetasun-arriskuan edo -egoeran daudenei begirako helburu eta xede komunak zehaztea, gizarte-zerbitzuek eta osasun-zerbitzuek elkarrekin jardunda eremu soziosa-nitarioaren xedearen eta ikuspegiaren definizio partekatua izanik abiapuntu.
2. Eremu soziosanitarioaren zerbitzu eta baliabideen zorroa zehaztea, beharrezko siner-giak baliatuta eta indartuta, bai eta zainketak emateko ereduak –etxean, eguneko zen-troetan, egonaldi ertain eta luzeko ospitaleetan– ere, eta komunikazio soziosanitarioko plana abiaraztea, eremu soziosanitarioaren eta elkarrekiko gaitasunen jakintza parte-katzea ahalbidetzeko.
3. Sektore, erakunde eta elkarteen artean akordioak sinatzea, arreta soziosanitarioari da-gozkion erabakiak homogeneizatzea ahalbidetuko diguten tresnak lantzeko oinarri diren aldetik; hartara, ekitatean aurrera egingo dugu zerbitzuak emateari dagokionez. Ildo be-retik, interakzioa ahalbidetzeko, informazio-sistemen integrazioa hobetu behar da men-detasun-egoeran daudenen arreta hobetzeko beharrezkoa den informazioa partekatu ahal izateko; horretarako, informazio-sistema kliniko bakarra partekatu beharko da ere-mu soziosanitarioko lankidetzaren ikuspegitik begiratuta beharrezkoa den guztian.
4. Profesionalak elkarren artean konektatzeko eremuak hedatzea.42
Bestalde, GZEKren gomendioen artean, Arreta Soziosanitarioko Euskal Kontseiluan koordinazio eta integrazio soziosanitariorako adostutako ildo estrategikoak ezartzea babesten eta sustatzen du, eta eremu horretan aurrera egiteko eskatzen die eragile ar-duradunei. Zehazki, honako eskaera hauek egiten dizkie:
Soziosanitariotzat jotzen diren zerbitzuen finantzaketaren identifikazioa eta di-seinua hobetzea, bai osasun-sistemaren barruan daudenena, bai eta gizarte-zerbi-tzuen barruan daudenena ere. Izan daitezke egoitzak eta ospitaleak, edota izaera birtualeko zerbitzuak, etxeko zerbitzuak, egunekoak, gauekoak...
Zerbitzu soziosanitarioen zorroa jasotzen duen dekretua onartzea.
Osasun-zerbitzuen eta gizarte-zerbitzuen arteko koordinazio-protokoloak ikusaraz-tea eta haien arteko loturak handitzea zenbait eskalatan, pertsonen ahalduntzera, aukeratzeko gaitasunera (medikuak agindutakoarekin bat etorriz betiere), ibilbi-deak erraztera eta erabiltzailea ardatz duen arretara bideratutako ikuspegi batekin.
Lehen mailako arreta soziosanitarioko taldeen eta kasu soziosanitarioak kudea-tzen dituzten taldeen esperientzia pilotuak bultzatzea, bi sistemetako edozeinetan diharduten erreferentziazko profesionalekin.
Ikuspegi etiko-asistentziala garatzea eremu soziosanitarioan.
Eragile publiko eta pribatu guztiek akordio soziosanitarioetan eta koordinazio so-ziosanitarioan, oro har, parte har dezaten sustatzea, betiere hirugarren sektoreko
42 GZESaren eta herritar guztien bizi-kalitatea eta gizarte-ongizatea hobetzera bideratutako erantzukizun publikoko beste sis-tema batzuen arteko gainerako konexio-eremuei dagokienez, lau alderdi horiek berak landu beharko lirateke, intentsitate eta ordena desberdinekin eremu bakoitzaren heltze-mailaren arabera, eta guzti-guztietan zorro bateratua lortzeko aurrera egin behar izan gabe.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
59
erakundeak gizartearen eta erakundeen funtsezko indartzat eta lehentasunezko bazkide estrategikotzat hartuta.
Izaera soziosanitarioa duen banakako nahiz gehitutako informazioa elkarrekin ku-deatzen jarraitzea, aurrera eginez, besteak beste, historia soziosanitario partekatu bat sortzen eta erabiltzen, oso tresna garrantzitsua baita.
Jomuga-kolektibo espezifikoetan esku hartzeko planak egitea, martxan jartzea eta ebaluatzea, kolektibo horiek ordezkatzen dituzten hirugarren sektoreko erakun-deen parte hartzearekin.
Ikerketa, garapena eta berrikuntza bultzatzea, bai eta eremu soziosanitarioan eza-gutza truka dadin ere.
Horretaz gain, honako hau eskatzen die osasunaren eta gizarte-zerbitzuen alorreko siste-metan eskumena duten administrazio publikoei: bakoitzari zer prestazio finantzatzea da-gokion argitzen joatea pixkanaka, legearen 56.3 artikuluak ezarritakoari jarraituz.
Horri dagokionez, memoria ekonomikoaren arabera, GZESaren zentroetako plaza soziosani-tarioen eta prestazio ekonomikoen finantzaketa Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailari dagokio.
Bukatzeko, Kontseiluak azpimarratu du beharrezkoa dela gizarte-zerbitzuen, osasun-zerbi-tzuen eta etxebizitza-, hirigintza- eta garraio-politiken arteko koordinazioarekin jarraitzea eta aurrera egitea (aukera-berdintasunaren eta aniztasunaren kudeaketaren zeharkako ikuspegiarekin), pertsonek eta familiek beren eguneroko bizitzarako behar dituzten lagun-tzak eskaintzen dituzten ingurune atseginak jarriz, birgaituz, egokituz, antolatuz eta ema-nez, oso kontuan hartuta zahartze-fenomenoa eta kronikotasun-fenomenoa, eta pertsona ardatz duen arreta osoa emanez komunitate-ikuspegiarekin (eta, ahal bada, bizilekuan).
2.6. Laburpen gisa
Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 5eko 12/2008 Legea hazkunde ekonomikoko etapa luze baten azken fasean onartu zen; hazkunde horri esker, bi hamarkadatan, GZESa eran-tzukizun publikoko sistema sendo eta hedadura handiko moduan eratu zen, eta ezohiko moduan hazi zen artatutako biztanleriari dagokionez, nahiz okupatutako langileei dago-kienez; izan ere, Euskadiko gizarte-babeseko laugarren zutabe izatera heldu da.
Prozesu horren ondorioz Legea onartu egin zen, GZESaren katalogoan bildutako zerbitzu eta prestazio ekonomikoen eskubidea perfekzionatu eta, horretarako, GZESa bera sendotzeko. Baina legea memoria ekonomikorik gabe onartu zen, eta geroko krisialdiaren eraginez, aldi berean, gizarte-zerbitzuen arloko premiak areagotu eta administrazio publikoek premia ho-riei eta beste batzuei aurre egiteko dituzten baliabide ekonomikoak murriztu egin dira.
Egoera berri honetan, eta salbuespenak salbuespen, GZESaren zerbitzu eta prestazio ekono-mikoak hedatzeko ahaleginari eutsi egin zaio eta, oro har, zerbitzu eta prestazio horietan egindako gastuari ere bai, baina hurbileneko zerbitzuen proportzioak behera egin du beste zerbitzuen aldean, etxez etxeko laguntza-zerbitzuaren intentsitatea, baita estaldura ere, murriztu egin da, eta egonkortu gabekotzat jotako zerbitzuei (berriak edo gutxi garatuta-koak) dagokienez, gutxi aurreratu da.
Dena dela, zerbitzu horiek guztiak indartu beharrekoak dira, arreta-eredu komunitarioare-kin koherente izan nahi bada, legearen aurreikuspenei eta bestelako erreferentzia garran-
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
60
tzitsuei –hala nola, Gizarte-zerbitzuen borondatezko kalitate-esparru europarra– jarraikiz; halaber, gizarte-zerbitzuen premia eta eskaria epe ertain eta luzean baldintzatuko duten faktore garrantzitsuei erantzuteko ere garrantzitsuak dira, eta zehazki, mendetasun-egoe-ran edo -arriskuan daudenen gorakadari, eta laguntza formalaren eta informalaren artean dagoen oreka ahulean gertatzea espero diren aldaketei aurre egiteko.
Alderdi horiek guztiak aintzat hartuta, euskal administrazio publikoek:
1. Alde batetik, gutxieneko estaldurak eta intentsitateak eta, ahal den heinean, mapan au-rreikusitako goiko mailak bermatzeko egiten ari garen ahalegina areagotu behar dugu, gutxienez administrazio publikoetako diru-sarreretan gorakada nahikoa eta etengabea gertatzen den arte.
Horren arabera, 2017an gastu korronte publikoa 155.501.594 milioi eurotik (gutxieneko maila) 164.775.439 milioi eurora (goiko maila) bitarte areagotuko dela 2011koarekin alderatuta, I. mailara zabaltzearen eta bateragarritasun-araubidea garatzearen ondo-riozko gorakada barnean hartuta.
2. Eta beste alde batetik, ahaleginak Katalogoko eta Zorroko zerbitzu eta prestazioetan metatu behar ditugu, eta baliabideen erabileran ahalik eta eraginkortasun eta efizien-tzia handiena lortzea izan behar dugu xede, lehendik dauden baliabide guztiak apro-betxatzetik hasita.
Era berean, honako hauek ezinbesteko iruditzen zaizkigu:
gainerako kontingentziak alde batera utzi gabe, arreta berezia eskaini behar diogula, epe motz-ertainean, krisiaren ondorioz bazterkeriaren eremuko premietan izan den gorakadari; krisi horren ondorio sozialek luze joko dute, gutxienez, susperraldi eko-nomikoa zertxobait egonkortzen den unea baino haratago;
eta epe ertain-luzean, kontuan har dezagun mendetasun-egoeran daudenen eta haiek zaintzaile informalen laguntza-premiak arian-arian areagotu egingo direla, bai eta lehen mailako arreta eta prebentzioko-sustapeneko ikuspegia indartu beharko direla ere, batik bat –baina ez hori bakarrik–, mendetasun-egoeren prebentzioari eta autonomia sustatzeari dagokienez.
Hori guztia erabiltzaileen eskubideak benetan baliatzeko aukera eta arretaren kalitatea bermatzearren, eta testuinguru sozialak epe ertain eta luzean pertsonen eta familien egoe-ran eta GZESaren nahiz gizarte-babeseko beste sistema batzuen zerbitzu eta prestazioen premian izan dezakeen eragina saihestearren; gainera, ez dugu ahaztu behar eredu komu-nitarioa ez dela askorik indartu, eta, bereziki, prebentzioko eta autonomiaz gizarteratzea sustatzeko estrategiak ere.
Eta jakin badakigu, halaber, gizarte-zerbitzuak jarduera ekonomikoaren eremu garrantzitsua direla, eta itzulkinak biderkatu egiten dituztela, honako hauei dagokienez: a) hartzaileen bizi-kalitatea; b) mendetasunaren, bazterkeriaren... prebentzioa…, eta autonomia eta gizar-teratzea sustatzea; c) enplegua sortzea (langileen aldetik zerbitzu intentsiboak dira, eta en-plegu-aukerak sortzen dituzte laneratzeko zailtasun handienak izaten dituzten kolektiboen-tzat); d) hazkunde ekonomikoa (BPGari egindako ekarpena); e) zerga-itzulkina; eta abar.
Azkenik, barneko mailan, alderdi hauek oso garrantzitsuak dira: GZESa kudeatzeko organo eta tresnak garatu eta sendotzea, eta, bereziki, GZEOa eta ebaluazioa eta plangintza egiteko tresnak (GZESaren hedapenari eta kalitateari dagokienez); GZESa herritarren artean gehiago
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
61
ezagutaraztea eta GZESari buruzko jakintza sustatzea; eta osasun-sistemarekin eta diru-sarre-rak bermatzeko eta gizarteratzeko sistemarekin koordinatzea eta lankidetzan jardutea.
Eta inbertsioaren eta gastuaren finantzaketari dagokionez: erakunde bakoitzak beharrez-koa duen horretan ahalegin gehiago egitea; egonkortu gabekotzat jotako zerbitzu eta prestazio ekonomikoak indartzeko “funtsa” eratu eta hornitzea; Akordio Soziosanitarioa eguneratzea memoria ekonomikoan aurreikusitakoari jarraikiz; eta EUDEL protagonista dela, udal-eskumeneko eguneko arretako eta ostatu hartzeko zerbitzuetan beharrezkoak diren inbertsioak egitea ahalbidetuko duten tresnak indartzea, eta ahal den heinean, azpie-giturak eraikitzearekin eta horien finantzaketarekin lotutako kostuak (interesak) murriztea.
3. Xedea, Ikuspegia, ildo estrategikoak eta ekintzak
3.1. GZESaren xedea eta ikuspegia
Legearen 5. artikuluan honela definitzen da GZESa:
Arreta-sare publiko antolatu bat da, erantzukizun publikokoa, eta pertsona, familia eta tal-de guztien gizarteratzearen, autonomiaren eta ongizatearen alde egitea du xede, eta sus-tatzeko, aurreikusteko, babesteko eta laguntzeko eginkizunak betez gauzatu nahi du xede hori, funtsean pertsonei eta harremanei buruzkoak diren prestazio eta zerbitzuen bidez. Titulartasun publikoko eta pribatu itunduko prestazio, zerbitzu eta horniduraz egongo da osatua.GZESaren jardunak gizarte-ongizatea lortu nahian ari diren beste sistema eta politika publiko kideko edo osagarri batzuekin koordinatu behar dira.
GZESaren definizio horren osagarri, 6. artikuluan GZESaren helburua zehaztu da, 7. artiku-luan sistema arautuko duten printzipioak, eta, 8. artikuluaren arabera, GZESan erreferen-tziakoa izango den arretarako eta esku-hartzerako eredua komunitatea oinarri duen ikus-pegia izango da, arretaren hurbiltasunaren ikuspegia duena.
Horrela, bada, GZESaren xedea pertsona, familia eta talde guztien gizarteratzearen eta au-tonomiaren alde egitea da –eta sustatzeko, aurreikusteko, babesteko eta laguntzeko egin-kizunak betez gauzatu nahi du xede hori, funtsean pertsonei eta harremanei buruzkoak di-ren prestazio eta zerbitzuen bidez; horretaz gain, gizarte-ongizatea lortzea ere badu xede, beste sistema eta politika publiko antzeko edo osagarriekin koordinatuta eta lankidetzan jardunda.
Horretarako, Katalogoa osatzen duten zerbitzu eta prestazioak jasotzeko eskubidearen ti-tular direnei zerbitzu eta prestazio horiek jasotzeko aukera hori eskubide subjektibotzat bermatzea, legean eta Zorroan xedatutako baldintzetan, erantzukizun publikoko sarea egi-turatu eta antolatuta, titulartasun publikoko eta pribatu itunduko prestazio, zerbitzu eta ekipamenduez osatutakoa, kudeaketa publikoa eta gizarte-ekimenaren bidezko kudeaketa gailen direla.
Ikuspegiari dagokionez, legearen zioen azalpenean xedatzen da (26. eta 27. orrialdeetan) esparru berriaren osagai nagusia zein den –gizarte-zerbitzuetarako eskubide subjektiboa-ren adierazpena–, bai eta zer egoeratara iritsi nahi den sistemaren hedapenari dagokionez,
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
62
hain justu, eskubide hori egiaz baliatzeko aukera bermatzearren.43 Horrenbestez, honako Ikuspegi hau eman dezakegu:
GZESa sistema unibertsal eta erantzukizun publikokotzat sendotzea, sistema horretako zerbitzu eta prestazio ekonomikoak eskuratzeko aukera eskubide subjektibotzat bermatu ahal izateko. Eta legean aurreikusitako arreta-eredu komunitarioaren edo ikuspegiaren arabera hedatzea.
Ikuspegiarekiko koherente izanik, planean aurreikusten denez, legean jasotako erakun-dearteko adostasunak, adostasun sozial eta politikoak finkatzen duen unibertsalizazioaren, ekitatearen, kohesioaren, lankidetzaren eta kalitatearen ildoarekin bat etorriko da GZESa, 2017rako. Eta, besteak beste, honako alderdi hauek aurreikusten dira berariaz:
Gutxieneko estaldurak bermatuko dira zerbitzu eta prestazio ekonomiko guztietan, eta estaldura-zerrenden goiko maila lortzeko zorian egongo da, edo lortuta izango du. Eta zerbitzuen deszentralizazioan aurrera egingo da, betiere ezartzeko egokien iritzitako biztanleriari buruzko irizpideetara hobeto egokituta.
Egonkortu gabekotzat jotako zerbitzuak mapan aurreikusitakoaren arabera indartuko dira; hartara, zaintzaileei atseden hartzeko eta laguntzeko sistema nahikoa izango da, bai eta bizimodu independentea babesteko sistema bat ere. Eta autonomiaren preben-tzioko eta sustapeneko estrategia bat hedatuko da eremu guztietan (mendetasuna, desgaitasuna, babesgabetasuna eta bazterkeria).
Eta honako figura hauek garatuko dira: erreferentziako profesionalaren figura, kasua-ren koordinazioa, sektoriala (lehen eta bigarren mailako arreta) eta sektoreartekoa (so-ziosanitarioa, sozioedukatiboa, soziolaborala) eta lagun egite soziala, ekimen pribatua-ren eta, bereziki, hirugarren sektore sozialaren parte-hartzearekin.
Oinarrizko Gizarte Zerbitzuetako gizarte-langileen lana eginkizun horietara bideratuko da, eta horretaz gain, udal-eskumeneko zerbitzu guztiak indartuko dira; horrekin, arre-ta-eredu komunitarioa ere indartuko da.
Gizarteak GZESarekin lotuta duen jakintza, erabilera eta aintzatespena nabarmen za-balduko da, prestazio eta zerbitzuak hobeto ezagutuko ditu eta nola eskuratu ere bai, eta pertsonek eta familiek esku-hartzean gehiago parte hartuko dute, haiekin batera gauzatzen diren esku-hartzeetan, haiei zuzendutako zerbitzuetan eta haiek eraginpean hartzen dituzten politiketan; hartara, GZESaren erabiltzaile eta hartzaile diren pertso-na, familia eta taldeen gogobetetze-maila handitu egingo da.
GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoak (bereziki, desgaitasuna dutenei eta adi-nekoei emandako arretaren eremuan, egoitza-arretarekin hasita, eta arreta goiztiarre-ko esku-hartze sozialaren zerbitzua) eta “koordainketa” arautzen dituzten dekretuak garatzen jarraituko da, eta kasuaren koordinazioarekin lotutako prozedura eta tresna guztiak hedatuko dira, arreta pertsonalizatuko plana barnean hartuta.
43 “Arau-esparru berriaren osagai nagusia honako hau da: gizarte-zerbitzuetarako eskubidea eskubide subjektibotzat aldarri-katzea, herritartasunari dagokion eskubidea den aldetik. Eskubide subjektibo horren erabilera bermatuko bada, nahitaez eraiki behar da gizarte-zerbitzuen euskal sistema bat, erantzukizun publikokoa, modernoa, aurreratua eta bermatzailea, xedetzat on-gizatea duten beste sistema batzuk bezain garatua, eskumena duten hiru administrazio-mailak egituratzeko gauza izango diren kudeaketa- eta koordinazio-tresna batzuez hornitua, eta bere baitan prestazio eta zerbitzuen sare artikulatu bat ezarri, antolatu, garatu eta sendotzeko moduko egitura bat izango duena. Sare horrek aldaketa sozial, demografiko eta ekonomikoek dakartzaten egungo eta etorkizuneko erronkei koherentziaz, eraginkortasunez eta eragimenez erantzuteko xedea izan behar du.
Horrenbestez, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema Ongizate Estatuaren benetako oinarri bilakatuko da, ardura publikoko eta estal-dura unibertsaleko sistema gisa, herritar guztiei zuzenduta.”
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
63
Zerbitzuen gaineko erantzukizunak berresleitu egingo dira, legean aurreikusitako es-kumen-banaketaren arabera egokituta, eta horren ondorioz, aldeen artean adostutako barneko finantza-berregokitzapena gauzatuko da.
GZESaren zerbitzu eta prestazioak edo GZESak ematen dituenak (osasun-prestazioak edo bestelakoak) hedatzeko beharrezkoak diren baliabide ekonomikoak aurreikusiko dira, lehendik dauden finantzaketa-tresnei eutsita (Autonomia eta Mendetasunaren Arretara-ko Sistema eta Akordio soziosanitarioa, memoria ekonomikoan aurreikusitako baldintze-tan); horretarako, 2015/12/31 baino lehen, Finantza Publikoen Euskal Kontseiluaren era-baki bidez eta Zorroari buruzko Dekretuaren bigarren xedapen gehigarrian horretarako aurreikusitakoari jarraikiz, egonkortu gabekotzat jotako zerbitzu eta prestazio ekonomi-koak indartzeko finantza-lankidetzarako formula bat (“funts” bat) eratuko da.
GZEKren eta, bereziki, GZEOaren ibilbidea sendotuta egongo da, kide anitzeko organo den aldetik, EAEko administrazio publikoen hiru mailen arteko lankidetzatik abiatuta.
Etengabeko plangintza-sistema bat diseinatu eta abiaraziko da; horri esker, eskaintza ezagutu eta, aldizka, egokitu ahal izango da, premien bilakaerari aurrea hartuta ahalik eta gehien.
Legean aurreikusitako tresnak indartuko dira, betiere planifikazio-eginkizunarekin, ka-litatea ebaluatu eta etengabe hobetzearekin (GZIES, GZEB), eta profesionalen etenga-beko prestakuntzarekin eta kualifikazioarekin lotutakoak izanik.
Beste arreta-sistema batzuekiko lankidetza eta, bereziki, osasun-sistemarekiko lankide-tza garatuko da, osasun-prestazioen eta GZESaren zentroetako plaza soziosanitarioen finantzaketa Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailak bere gain hartuko duela bermatuta, Lanbiderekin batera.
3.2. Ikuspegi estrategikoa
Gaur egungo testuinguru sozioekonomikoa, mapan finkatutako proiekzioak eta diagnostikoa, eta memoria ekonomikoa –aurrerago aurkeztuko ditugu– aintzat hartuta, GZESaren xedea he-datu eta ikuspegi horretara iristeko, honako ikuspegi orokor hau proposatu dugu, ikuspegi estrategikoa izanik, eta horretan oinarrituta, bost ardatz edo ildo estrategiko definitu ditugu.
Lehenik, kontuan izan behar da GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomiko guztiak esku-ratzeko aukera bermatu behar zaiela horretarako baldintzak betetzen dituzten eta aukera hori baliatu nahi duten pertsona guztiei; eta horrek esan nahi du, 2016/12/25etik aurrera, honako hauek bete beharko direla:
GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen estaldurak –eta, hala badagokio, inten-tsitatea– mapan eta eranskinetan (lurralde-mapak) aurreikusitakoaren arabera egokitu beharko dira. Horretarako, GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoetan egindako gastu publiko korrontea handitu egin beharko da, betiere lurralde bakoitzaren abiapuntuko egoera aintzat hartuta (zenbat plaza dauden, edo zenbat erabiltzaile edo hartzaile dauden).
Horretaz gain, honako hauek ere lortu nahi dira:
Eredu komunitarioa eta, bereziki, sustapeneko eta prebentzioko ikuspegia indartzea, bai eta zerbitzuen deszentralizazioa ere, ahal den heinean zerbitzu horiek deskontzen-tratuta, eta lehendik dauden baliabideen kokapena ere aintzat hartuta.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
64
Eta zainketa informalari epe motz, ertain eta luzera eustea, zaintzaileei begirako atse-den- eta laguntza-zerbitzuak indartuta, eta laguntza formala indartuta zainketa infor-malaren ereduen bilakaeraren eta dibertsifikazioaren arabera egokitzeko.
Ez dugu ahaztu behar estrategia horien bitartez –estrategia horiek koherenteak dira arau-esparruarekin eta diagnostikoarekin– pertsonen bizi-kalitatea hobetzen eta ahalik eta autonomia-maila handienarekin gizarteratzen laguntzeaz gain, epe motz, ertain eta luzera zerbitzu sozial, sanitario... gehiago behar izatea saihesten da.
Bestalde, planean bertan aurreikusten da informazio-ekintzak egingo direla herritar guztiei zu-zenduta, Zorroko zerbitzu eta prestazio ekonomikoei buruz, horiek eskuratzeko prozedura eta baldintzei buruz, baliabideak behar bezala erabiltzeko premiari buruz...; halaber, baliabideak errazago eskuratzera bideratutako beste hainbat ekintza ere aurreikusten dira, eta horren on-dorioz, zerbitzu eta prestazio ekonomiko horien eskarian ere baliteke igoera gertatzea.
Gainera, GZESa erantzukizun publikoko sistema unibertsal, ekitatiboa, kohesionatua, lan-kidetzakoa eta kalitatezkoa izan dadin lortzeko, orain arte esandakoarekiko koherentziari eutsiz, honelako estrategiak ere sustatu behar dira:
GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen arauak garatzeko eta zerbitzuak arau-dian aurreikusitako baldintzen arabera (baldintza materialak, funtzionalak, langileei dagozkienak...) egokitzeko estrategiak; esku-hartzea baloratzeko, diagnostikoa egi-teko eta orientazioko tresna komunen arauak garatu eta hedatzeko estrategiak; eta zerbitzuen finantzaketan ordaintzera behartuta daudenen parte-hartze ekonomiko-rako (“koordainketa”) irizpide orokorrak arautzekoak.
Honako hauek indartzeko estrategiak: a) erreferentziako figura eta kasuaren koordi-nazioa; b) lehen mailako eta bigarren mailako arreta-mailen arteko koordinazioa; c) erabiltzaile eta hartzaileen parte-hartzea; d) Oinarrizko Gizarte Zerbitzuak eta haien deszentralizazioa. Eta zentroak eta gainerako zerbitzuak ikuspegi komunitarioaren arabera eta pertsona xede duen plangintzaren printzipioaren arabera egokitzekoak.
GZESaren barne-egituraketa hobetzeko eta gobernu- eta kudeaketa-sistema gara-tzeko estrategiak: a) Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseilua eta, bereziki, Gizarte Zer-bitzuen Erakundearteko Organoa indartuta, lehendik dagoen lankidetza-dinamikari eutsiz eta horretan sakonduz; b) ekimen pribatuaren eta hirugarren sektorearen par-te-hartzea sustatuta, batik bat, zerbitzuak ematean (orientabidea, kudeaketa, eba-luazioa...) eta arreta-sareetan; c) GZESaren hedapena planifikatzeko, jarraipena egi-teko eta ebaluatzeko beharrezkoak diren sistemak eta tresnak indartuta; d) kalitatea hobetzeko jarduerak sustatuta.
Baliabideak optimizatzeko estrategiak: a) gainjartzeak eta hutsuneak saihestuta; b) eraginkortasuna eta efizientzia hobetzeko ekimenak sustatuta; c) zerbitzu eta presta-zio ekonomikoak Zorroari buruzko Dekretuan aurreikusitako hartzaileengana bidera-tuta (arian-arian murriztu egin behar da Zorroari buruzko Dekretuak mendetasun-a-rriskuan edo -egoeran dauden pertsonengana bideratzen dituen zerbitzuen hartzai-le diren pertsona autonomoen kopurua edo proportzioa); d) pertsonen gaitasunak aprobetxatzea eta hobetzea, produktibitatea eta eremu honetan esperientzia dute-nen profesionalizazioa ahalbidetuta, betiere laneko bajak hartzea eta lanpostuetan gehiegizko txandakatzea izatea edo gai diren pertsonak galtzea saihestuko duten lan-baldintzekin; e) zerbitzu mota berdinari dagokionez, gastu korronte publikoan izaten diren aldeetan eragina duten faktoreak aztertuta, eta justifikatu gabeko al-deak murrizteko aukerak identifikatuta.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
65
Beste sistema batzuekiko lankidetza indartzeko estrategiak, eremu soziosanitarioa eratzen bukatuta eta Lanbide Euskal Enplegu Zerbitzuarekin, hezkuntza-sistemarekin eta, bereziki, ikastetxeekin koordinazioa garatuta.
GZESaren zerbitzu eta prestazioak edo GZESak ematen dituenak hedatzeko beharrez-koak diren baliabideak aurreikusteko estrategiak.
Horiek dira, besteak beste, ekintza garrantzitsuenak eta, zerbitzu eta prestazio ekonomi-koen hedapenarekin batera, planaren bost ardatzak osatzen dituzte; jarraian zehaztuko ditugu ardatz horiek.
3.3. Ardatz eta helburu estrategikoak
Egindako diagnostikoa, GZESaren xedea eta ikuspegia aintzat hartuta, eta aipatu dugun ikus-pegi estrategiko horretan oinarrituta, hona hemen plana egituratzen duten bost ardatzak:
- 1. ardatza. Arretaren unibertsalizazioa, lurralde-antolamendua eta ekitatea sarbidean.
- 2. ardatza. Eredu komunitarioa eta, batik bat, prebentzio-ikuspegia finkatzea eta gara-tzea, eta arreta pertsonalizatzea.
- 3. ardatza. Sistemaren barne-egituraketa eta GZESaren gobernu- eta kudeaketa-siste-ma garatzea.
- 4. ardatza. Baliabideak optimizatzea, baliabideak premien arabera egokitzea eta era-ginkortasuna eta efizientzia hobetzea.
- 5. ardatza. Beste sistema batzuekin lankidetzan jardutea.
Bost ardatz horiek 32 helburu estrategikotan banatzen dira.
1. ardatza. Arretaren unibertsalizazioa, lurralde-antolamendua eta ekitatea sarbidean
1. GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen estaldurak (eta, hala badagokio, inten-tsitatea) arian-arian egokitzea, eta zerbitzuak lurraldeetan antolatzea EAEko Gizarte Zerbitzuen mapan eta eranskinetan aurreikusitakoaren arabera.
2. Zerbitzu eta prestazio ekonomiko berriak edo gutxi garatutakoak (egonkortu gabeak) indartzea eta, bazterkeriaren eremuan, erantzukizun publikokotzat jotako zerbitzuen-tzat finantzaketa publiko nahikoa bermatzea eta arreta-sarea finkatzea.44
3. Zorroko zerbitzu eta prestazio ekonomiko bakoitzari buruzko araudiaren garapenare-kin jarraitzea, eta baldintza materialak, funtzionalak eta langileei dagozkienak arau-dian –lehendik dagoena edo lantzen ari dena– aurreikusitakoaren arabera egokitzea.
4. GZESaren zerbitzuen finantzaketan ordaintzera behartuta daudenen parte-hartzeari (“koordainketa”) buruzko araudia garatzea eta hedatzea, EAE osorako irizpide komu-nak ezarrita.
44 Zorroko zerbitzu eta prestazioak administrazio publikoek finantzatu behar dituzte baina horrek ez du esan nahi ezin dutenik bes-telako diru-sarrerarik izan, hala badagokio, koordainketaren edo bestelako diru-sarreren ondorioz (esate baterako, egoitzazentroetan Zorroan sartzen ez diren zenbait prestazio eta zerbitzu emateagatiko ordainketak, zentroren bat saltzeagatiko diru-sarrerak eta abar).
Alabaina, bazterkeriaren eremuan –eremu horretan, gainera, ez dago koordinaketarik, eta hirugarren sektore sozialak hornituko dituen zerbitzuak zeintzuk diren argitzen ez den bitartean, Katalogoko zerbitzutzat hartzen dira–, inbentarioan ikusi zen finantza-keta publikoaren ehunekoa gastu korronteari dagokionez beste eremuetan baino txikiagoa dela.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
66
5. Esku-hartzea baloratzeko, diagnostikoa egiteko eta orientazioko tresna komunak heda-tzea, eta arau bidezko garapena bukatzea (arreta pertsonalizatuko plana).
6. Gizarteak GZESa hobeto ezagutzea, eta GZESaren nahiz zerbitzu publikoen erabilera egokia egiteko eta guztion artean eusteko konpromiso zibikoa sustatzea.
7. Zerbitzuetarako sarbidea –ohikoa eta premiazkoa– hobetzea.
8. Plangintzaren ekintza guztietan genero-ikuspegia txertatzea, Gizonen eta Emakumeen Berdintasunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legean aurreikusita dagoen moduan, bai eta beste ikuspegi batzuk ere (askotariko sexu-joerak, kulturartekoa, belaunaldiartekoa, irisgarritasun unibertsala eta guztiontzako diseinua); halaber, ekintza positiborako eta aukera- nahiz tratu-berdintasunerako neurriak ere aplikatzea.
9. GZESaren erabiltzaileen hizkuntza-eskubideak bermatzea.
2. ardatza. Eredu komunitarioa eta, batik bat, prebentzio-ikuspegia finkatzea eta garatzea, eta arreta pertsonalizatzea
10. Erreferentziako figura eta kasuaren koordinazioa indartzea, behar duenari erreferen-tziako profesional bat eta lagun egite pertsonalizatua eta integrala bermatzeko, erabil-tzaileen eskubideen katalogoan aurreikusitakoari jarraikiz (legearen 9. artikulua).
11. Arreta-mailen (lehen mailako eta bigarren mailako arreta) arteko koordinazioa hobetzea, arreta integralagoa eta pertsonalizatuagoa izan dadin eta bikoiztasunak saihestuta.
12. Erabiltzaile eta hartzaileek maila guztietan parte har dezaten sustatzea: esku-hartze pertsonal eta/edo familiarrean, zerbitzu edo zentroetan, gizarte-zerbitzuetako politi-ketan.
13. Oinarrizko Gizarte Zerbitzuetako (OGZ) lau zerbitzuak tokiko erakundeetan (udalak, mankomunitateak...) hedatuko direla bermatzea, eta esku-hartze eta prebentzio komu-nitarioko zereginak indartzea.
14. Zerbitzuak eta, bereziki, zentroak ikuspegi komunitarioaren eta pertsona xede duen plangintzaren printzipioaren (zentroetako arreta pertsonalizatzea, zentroak lurraldea-rekin lotzea eta abar) arabera egokitzean aurrera egitea.
15. Zaintzaileei ematen zaien laguntza hobetzea eta zainketa-ereduen bilakaerari eta di-bertsifikazioari aurrea hartzea.
16. Laguntzeko teknologiak eta produktuak indartzea, autonomiaz gizarteratzea eta etxean geratzeko aukera ahalbidetzeko.
17. Arreta goiztiarreko, mendetasun-, bazterkeria- eta babesgabetasun-egoeren preben-tziorako eta autonomia sustatzeko estrategia bat diseinatu eta indartzea, bigarren mai-lako arretara igarotzeko prozesua atzeratzearren.
3. ardatza. Sistemaren barne-egituraketa eta GZESaren gobernu- eta kudeaketa-sistema garatzea
18. GZESa bideratzeko eta hedatzeko beharrezkoak diren organoak finkatzea, lankidetzan jardunda.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
67
19. Ekimen pribatuak eta, bereziki, gizarte-ekimenak GZESan parte har dezan sustatzea.
20. GZESaren hedapena planifikatzeko, jarraipena egiteko eta ebaluatzeko beharrezkoak diren kudeaketako hainbat sistema eta tresna indartzea.
21. GZESan kalitatea hobetzera bideratutako jarduerak sustatzea.
22. Titularra gorabehera, zerbitzu guztien barne- eta kanpo-pertzepzioa ahalbidetzea, erantzukizun publikoko sistema bakar bat osatzen duten aldetik..
4. ardatza. Baliabideak optimizatzea, baliabideak premien arabera egokitzea, eta eragin-kortasuna eta efizientzia hobetzea
23. Administrazio-kudeaketako formulak garatzea, betiere eskariak arinago izapidetzea eta erabiltzaileen arretan eta sarbidean bestelako hobekuntzak ezartzea ahalbidetzeko.
24. Arretan gainjartzerik edo hutsunerik izan ez dadin ahalbidetzea, eta erakunde bakoi-tzaren esku-hartzea legean eta Zorroari buruzko Dekretuan aurreikusitako eskumen-es-parruaren arabera egokitzea.
25. Arreta komunitarioa indartzeko, eraginkortasuna eta efizientzia hobetzeko, kostuak arrazionalizatzeko eta GZESaren jardun-eremuan premia berriei erantzuteko zerbi-tzuen kudeaketan eta zerbitzu horiek ematean jardunbide egokien, ebaluazioko eta I+G+Bko jarduerak sustatzea.
26. Pertsonen gaitasunak aprobetxatu eta hobetu daitezen, produktibitatea eta lan-baldin-tza egokiak ahalbidetzea.
27. GZESaren zerbitzu eta prestazioak edo GZESak ematen dituenak (osasun-prestazioak edo bestelakoak) hedatzeko beharrezkoak diren baliabideak eta tresnak izatea.
5. ardatza. Beste sistema batzuekin lankidetzan jardutea
28. Eremu soziosanitarioa eraikitzen bukatzea, arreta beharrezko duten kolektibo guztiei behar duten ordezkaritza eta estaldura emanez, eta GZESaren zerbitzuen eta osasun-zerbitzuen arteko koordinazioa hobetzea, Arreta Soziosanitarioko Euskal Kontseiluan erabakitako koordinazio eta integrazio soziosanitarioko ildo estrategikoak sustatuta, eta hirugarren sektoreko erakundeek bazkide estrategikotzat eta lehentasunezkotzat parte hartuta.
29. Lanbide Euskal Enplegu Zerbitzuarekin sarean egindako lana hobetzea, bai eta, berezi-ki, Diru-sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Sistemari dagokionez ere.
30. Hezkuntza-sistemarekin –bereziki, ikastetxeekin– eta osasun-sistemarekin (lehen maila-ko arreta) sarean egindako lana hobetzea.
31. Beste sistema batzuekiko (etxebizitza, hirigintza, garraioa…) koordinazioa hobetzea, aukera-berdintasuna eta aniztasunaren kudeaketa biltzen dituen zeharkako ikuspegitik begiratuta.
32. Emakumeen aurkako indarkerian sartuta dauden zerbitzu eta erakundeen arteko koor-dinazioa hobetzea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
68
3.4. Planean bildutako ekintzen xehetasunak eta egutegia
Jarraian, ardatz eta helburu estrategiko bakoitzarekin lotutako ekintzen zerrenda aurkez-tuko dugu; horretaz gain, ekintza bakoitzari buruzko honako informazio hau ere adierazi-ko dugu:
Lehentasun-maila: Planean bildutako ekintza guztiak garrantzitsuak dira GZESaren he-dapen eta egituraketarako, baina mailaketa bat egin dugu, plana aplikatu eta ebaluatze-ko garaian nolabaiteko lehentasun-ordena bat ezarri ahal izateko. Hiru lehentasun-maila zehaztu dira: 1 (lehentasun handiena), 2 (lehentasun handia) eta 3 (lehentasun ertaina).
Erantzukizuna: Plana erakundeartekoa izaki, ekintza bakoitzean buru edo erantzule zer erakunde izango den erabaki behar da, baina horrek ez du esan nahi ekintza gara-tzean agente gehiagok ezin duenik parte hartu edo eraginpean egon.
Ekintza bakoitza garatzean buru edo erantzule izango den erakundea identifikatzeko lau kategoria ezarri ditugu: 1 (Eusko Jaurlaritza); 2 (Foru Aldundiak); 3 (Udalak), eta 4 (erakunde guztiak).
GZESaren erakunde-arkitektura aintzat hartuta, ekintza bat lankidetzan egin behar bada edo gainerako erakundeekin kontrastatu behar bada, baina, esaterako, Eusko Jaurlaritza bada buru, honela adieraziko da “1/4”. Ekintza EAEko administrazio publi-koetako maila bakoitzak garatu behar badu: “1/2/3”. 5. ardatzean, Eusko Jaurlaritza (1) aipatzen denean dagokion eremu espezifikoan eskuduna den Eusko Jaurlaritzaren Sailari buruz ari gara (osasuna, enplegua…).
Lehentasunezko elementuak: ekintzaren xedearekin edo orientazioarekin lotutako hainbat alderdi aipatuko ditugu, ekintzaren ezarpena eta ebaluazioa bideratzeko la-gungarri direnak.
Adierazleak (jarraipena edo ebaluazioa egiteko): Ekintzak zenbateraino garatu diren eta emaitzak lortu ote diren baloratzeko aztertu beharreko elementuak zeintzuk diren aipatuko dugu (jarraipen-adierazleak), batik bat, zerbitzu eta prestazio ekonomikoen hedapenari dagokionez, estaldura, intentsitatea, gastua eta abar aintzat hartuta (eba-luazio-adierazleak edo emaitzen adierazleak).
Hortaz, oro har, adierazle horiek erabilgarriak dira prozesua ebaluatzeko, eta halaber, ekin-tza bakoitzaren garapen-maila hartzen dute kontuan (jarraipen-adierazleak), eta ez hain-beste Planeko helburu estrategikoen lorpenean duten inpaktua (ebaluazio-adierazleak).
Ebaluazio-adierazleak ikuspegiari buruzko atalean aipatu berri ditugun alderdiekin, batik bat, dute lotura, dela zerbitzu eta prestazioen hedapenari dagokionez, dela GZESaren barne-garapenari dagokionez. Eta jakina, maparekin ere bai.
Ekintzen izaera estrategikoa: atzealde urdina jarriko diegu GZESaren hedapenerako fun-tsezkotzat jotzen diren ekintzei. Lehentasun-mailak desberdinak izan daitezke (ohiko mo-duan, 1 edo 2), baina GZESaren hedapenerako funtsezkoak diren alderdiekin lotuta daude, ardatz bakoitzaren barruan, eta planari dagokion aldiaren barruan garatuko direla berma-tu behar da.
Bukatzeko, atalaren amaieran, planean aurreikusitako ekintzak gauzatzeko egutegia aur-keztuko dugu, bai eta sintesi-koadro bat ere, planaren helburu eta ekintza nagusiak biltzen dituela (atzealde urdinarekin markatuta dauden ekintza estrategikoak).
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
69
1. A
rdat
za. A
rret
aren
un
iber
tsal
izaz
ioa,
lurr
ald
e-an
tola
men
du
a et
a ek
itat
ea s
arb
idea
n
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
1.1
GZE
Sare
n z
erb
itzu
et
a p
rest
azio
ek
on
o-
mik
oen
es
tald
ura
k (e
ta,
hal
a b
adag
oki
o,
inte
nts
itat
ea)
aria
n-a
-ri
an
ego
kitz
ea,
eta
zerb
itzu
ak
lurr
ald
ee-
tan
an
tola
tzea
EA
E-ko
Giz
arte
Zer
bit
zuen
m
apan
eta
era
nsk
ine-
tan
au
rrei
kusi
tako
a-re
n a
rab
era.
1.1.
1 EA
Eko
Giz
arte
Zer
bit
zuen
Map
a ap
lika-
tzea
, Fo
ru A
ldu
nd
ien
eta
to
kiko
era
kun
dee
n
pla
ng
intz
a tx
erta
tzen
du
ten
era
nsk
inak
ain
-tz
at h
artu
ta.
11/
2/3
Map
an
aurr
eiku
sita
ko
gu
txie
nek
o
esta
ldu
rak
(eta
in
ten
tsit
atea
, Et
xez
Etxe
ko
Lag
un
tza
Zerb
itzu
aren
ka
-su
an)
bet
e b
ehar
dir
a.
Ea z
erb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
iko
ba-
koit
zean
gu
txie
nek
o e
stal
du
rak
lort
u d
i-re
n.
Ea z
erb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
iko
etan
es
tald
ura
ren
g
oik
o
mai
lak
lort
u
dir
en,
mai
la h
ori
bad
ute
nen
kas
uan
.Pl
aza
kop
uru
a (g
uzt
izko
a et
a b
erri
ak).
Erab
iltza
ile e
do
har
tzai
le k
op
uru
a (g
uz-
tizk
oa
eta
ber
riak
).
1.1.
2 Er
akun
de b
akoi
tzak
hon
ako
haue
k ez
artz
ea:
a)
ber
e es
kum
enek
o
zerb
itzu
ak
(zen
-tr
oak
) g
eog
rafi
koki
no
la b
anat
uko
di-
tuen
, m
apan
xed
atu
tako
iri
zpid
e o
ro-
korr
ei ja
rrai
kiz;
b)
ber
e es
kum
enek
o z
erb
itzu
eta
pre
sta-
zio
eko
no
mik
o g
uzt
iak
hed
atze
ko p
la-
na,
20
17ra
b
itar
teko
a,
esta
ldu
ra-h
el-
bu
ruak
ere
mu
geo
gra
fiko
bak
oit
zare
n
arab
era
ego
kitu
ta e
ta, h
ala
bad
ago
kio
, ze
ntr
o b
erri
ak s
ort
zeko
beh
arre
zko
ak
dir
en i
nb
erts
ioak
zeh
aztu
ta (
pla
ng
in-
tza
ho
ri m
apar
i geh
itu
ko z
aio
, era
nsk
in
mo
du
an).
11/
2/3
Zerb
itzu
ak e
raku
nd
e b
ako
itza
k ez
a-rr
itak
o
mu
ga
edo
er
emu
g
eog
ra-
fiko
en a
rab
era
hed
atu
beh
ar d
ira,
b
etie
re z
entr
oak
eza
rtze
ko b
izta
n-
leri
ari d
ago
zkio
n ir
izp
ide
ego
kien
ak
ain
tzat
har
tuta
.
Esta
ldu
ra-h
elb
uru
ak e
rem
u g
eog
ra-
fiko
b
ako
itza
ren
ar
aber
a eg
oki
tu
beh
ar d
ira,
bet
iere
ere
mu
geo
gra
fi-
koen
ara
ber
ako
dat
uri
k iz
anez
ger
o.
Au
rrei
kusi
tako
ere
mu
geo
gra
fiko
aren
ba-
rru
an e
skai
ntz
en d
iren
zer
bit
zuen
ko
pu
rua.
Zerb
itzu
ak e
zart
zeko
iri
zpid
e eg
oki
enen
ar
aber
a,
dag
oki
en
erem
u
geo
gra
fiko
an
zerb
itzu
ak e
sku
ratz
eko
au
kera
izan
du
te-
nen
ko
pu
rua.
Hal
a b
adag
oki
o, e
rem
u g
eog
rafi
ko b
ako
i-tz
ean
lo
rtu
tako
es
tald
ura
(a
urr
eiku
sita
-ko
aren
ara
ber
ako
a o
te d
en).
Zerb
itzu
ber
rien
(zer
bit
zuak
eta
zen
tro
ak)
kop
uru
a: g
astu
ko
rro
nte
pu
blik
oa,
hal
a b
adag
oki
o,
amo
rtiz
atze
ko d
iru
-ko
pu
ruak
et
a eg
ind
ako
inb
erts
ioa
bar
nea
n h
artu
ta.
1.2
Zerb
itzu
eta
pre
s-ta
zio
ek
on
om
iko
b
e-rr
iak
edo
gu
txi
gar
a-tu
tako
ak
(eg
on
kort
u
gab
eak)
in
dar
tzea
et
a,
baz
terk
eria
ren
er
emu
an,
eran
tzu
ki-
zun
pu
blik
oko
tzat
jo
-ta
ko
zerb
itzu
entz
at
fin
antz
aket
a p
ub
liko
n
ahik
oa
ber
mat
zea
eta
arre
ta-s
area
fi
n-
katz
ea.
1.2.
1 20
16. u
rtet
ik a
urr
era,
zer
bit
zu e
ta p
res-
tazi
o e
kon
om
iko
ber
riak
ed
o g
utx
i gar
atu
ta-
koak
(eg
on
kort
u g
abea
k) in
dar
tzea
.1
2/3
Zain
tzai
leei
la
gu
ntz
eko
ze
rbit
zua-
ri e
ta a
tsed
en h
artz
eko
zer
bit
zuar
i b
ult
zad
a em
an b
ehar
zai
o.
LPPE
ari
eta
biz
imo
du
in
dep
end
en-
tea
bab
este
ko z
erb
itzu
ari
bu
ltza
da
eman
beh
ar z
aio
.
Baz
terk
eria
-arr
isku
an
dau
den
p
er-
tso
nen
tzak
o t
uto
retz
apek
o e
txeb
i-zi
tzei
bu
ltza
da
eman
beh
ar z
aie.
Zain
tzai
leei
beg
irak
o l
agu
ntz
a- e
ta a
tsed
en-z
erb
itzu
etan
eg
ind
ako
gas
tu k
orr
on
te p
u-
blik
oa
2016
., 20
17.,
2018
. eta
201
9. u
rtee
tan
. LP
PEet
an e
gin
dak
o g
astu
a et
a h
artz
aile
ko
-p
uru
a B
izka
ian
et
a A
rab
an,
2016
., 20
17.,
2018
. et
a 20
19.
urt
eeta
n.
Gip
uzk
oan
est
al-
du
rari
eu
stea
. B
azte
rker
ia-a
rris
kuan
dau
den
per
tso
nen
tza-
ko t
uto
retz
apek
o e
txeb
izit
zeta
n s
ort
uta
ko
pla
za k
op
uru
a 20
16.,
2017
., 20
18.
eta
2019
. u
rtee
tan
.Ze
rbit
zuen
g
arap
ena
map
an
aurr
eiku
sita
-ko
aren
ara
ber
a.
1.2.
2 20
16.
urt
ean
, b
azte
rker
iare
n
erem
uko
er
antz
uki
zun
p
ub
liko
ko
zerb
itzu
etan
g
astu
ko
rro
nte
pu
blik
oa
han
dit
zea,
hal
a b
adag
oki
o,
gas
tu k
orr
on
te p
ub
liko
ak e
ran
tzu
kizu
n p
ub
li-ko
ko z
erb
itzu
ei d
ago
kien
ez b
este
ere
mu
ba-
tzu
etan
osa
tzen
du
en %
-a h
om
olo
gat
zeko
, eta
b
azte
rker
ia-e
rem
uko
arr
eta-
sare
a in
dar
tzea
.
12/
3
GZE
Sare
n z
erb
itzu
gu
ztie
tan
fin
an-
tzak
eta
pu
blik
oar
en m
aila
jak
in b
at
ber
mat
u b
ehar
da,
eta
leh
en m
ai-
lako
eta
big
arre
n m
aila
ko a
rret
an
zerb
itzu
ak f
inka
tu,
zert
xob
ait
des
-ze
ntr
aliz
atu
ta.
Fin
antz
aket
a p
ub
liko
a et
a er
abilt
zaile
ek
egin
dak
o d
iru
-sar
rera
k g
ehit
uta
, b
atu
ra
ho
rrek
201
6ko
gas
tu k
orr
on
tear
en %
80,
g
utx
ien
ez, o
satz
ea, e
raku
nd
eek
baz
terk
e-ri
aren
ere
mu
an e
ran
tzu
kizu
n p
ub
liko
ko-
tzat
har
tzen
dit
uzt
en z
erb
itzu
etan
.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
70
1. A
rdat
za. A
rret
aren
un
iber
tsal
izaz
ioa,
lurr
ald
e-an
tola
men
du
a et
a ek
itat
ea s
arb
idea
n
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
1.3
Zerb
itzu
eta
pre
s-ta
zio
ek
on
om
iko
b
a-ko
itza
ri b
uru
zko
ara
u-
dia
ren
gar
apen
arek
in
jarr
aitz
ea,
eta
bal
din
-tz
a m
ater
iala
k,
fun
-tz
ion
alak
eta
lan
gile
ei
dag
ozk
ien
ak a
rau
dia
n
–leh
end
ik
dag
oen
a ed
o l
antz
en a
ri d
ena–
a
urr
eik
usi
tak
oa
ren
ar
aber
a eg
oki
tzea
.
1.3.
1 Ze
rbit
zu e
ta p
rest
azio
eko
no
mik
o b
a-ko
itza
ri b
uru
zko
ara
ud
ia g
arat
zen
jarr
aitz
ea.
11
/4
Gar
atu
g
abe
dau
den
ze
rbit
zuei
b
uru
zko
ara
ud
ia g
arat
u b
ehar
da
Zorr
oar
i bu
ruzk
o D
ekre
tuan
au
rrei
-ku
sita
koar
i jar
raik
iz, b
etie
re d
esg
ai-
tasu
nar
en e
ta a
din
eko
en a
rret
aren
er
emu
koek
in h
asit
a.Pr
esta
zio
eko
no
mik
oak
eta
ho
rien
er
abile
ra e
go
kia
arau
tu b
ehar
dir
a.
GZE
Sare
n z
erb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
i-ko
en e
rreg
ula
zio
a, b
ehar
bes
te e
gu
ner
atu
-ta
, bai
eta
au
ton
om
ia p
erts
on
alar
en a
ldek
o
lag
un
tza
eko
no
mik
oak
ere
(ad
inek
oen
tzak
o
eta
des
gai
tasu
nen
bat
du
ten
entz
ako
eg
oi-
tza-
zen
tro
ei b
uru
zko
dek
retu
ak,
gu
txie
nez
, ea
on
artu
dir
en e
ta,
ahal
den
hei
nea
n,
adi-
nek
oen
eta
des
gai
tasu
nen
bat
du
ten
en a
rre-
tare
kin
lotu
tako
gu
ztia
k).
ZLPE
Ze
rbit
zuar
i Lo
tuta
ko
Pres
tazi
o
Eko
-n
om
iko
aren
eta
FIZ
PE F
amili
a In
gu
run
eko
Za
intz
etar
ako
Pr
esta
zio
Ek
on
om
iko
aren
er
abile
ra a
rau
dia
reki
n b
at o
te d
ato
rren
: har
-tz
aile
en k
op
uru
a, h
arra
ldia
ren
bat
ez b
este
-ko
den
bo
ra, b
este
pre
staz
io e
ta z
erb
itzu
ba-
tzu
ekik
o b
ater
agar
rita
sun
a.
1.3.
2 B
ald
intz
a m
ater
iala
k, f
un
tzio
nal
ak e
ta
lan
gile
ei d
ago
zkio
nak
ara
ud
ian
au
rrei
kusi
-ta
koar
en
arab
era
ego
kitz
ea,
arau
dia
n
ka-
suan
kas
u e
zarr
itak
o e
pea
n.
21/
2/3
GZE
Sare
n z
erb
itzu
ek e
zau
gar
ri b
er-
din
ak iz
atea
ber
mat
u b
ehar
da
.Ze
rbit
zuak
bal
din
tzet
ara
ego
kitz
eko
ara
u-
dia
n a
urr
eiku
sita
ko e
pea
k b
etet
zea.
1.4
GZE
Sare
n
zerb
i-tz
uen
fi
nan
tzak
etan
o
rdai
ntz
era
beh
artu
ta
dau
den
en
par
te-h
ar-
tzea
ri
(“ko
ord
ain
ke-
ta”)
b
uru
zko
ar
aud
ia
gar
atze
a et
a h
edat
zea,
EA
E o
sora
ko
iriz
pid
e ko
mu
nak
eza
rrit
a.
1.4.
1 G
ZESa
ren
zer
bit
zuen
fin
antz
aket
an o
r-d
ain
tzer
a b
ehar
tuta
dau
den
en p
arte
-har
tze
eko
no
mik
oar
i (“
koo
rdai
nke
ta”)
bu
ruzk
o i
riz-
pid
e o
roko
rrak
er
reg
ula
tzea
. Et
a fo
ru-
eta
ud
al-a
rau
dia
err
egu
lazi
o h
orr
etar
a eg
oki
tzea
.
11/
4 y
2/3
(a
dap
-ta
ció
n)
GZE
Sare
n
zerb
itzu
ak
fin
antz
atze
ko
ord
ain
tzer
a b
ehar
tuta
dau
den
ek L
u-
rral
de
His
tori
ko b
ako
itze
an (
foru
- et
a u
dal
-zer
bit
zuak
) eg
ind
ako
ah
aleg
i-n
ak e
z d
u h
and
itu
beh
ar (
koo
rdai
n-
keta
du
ten
zer
bit
zuet
an),
bet
iere
me-
mo
ria
eko
no
mik
oa
egit
eko
o
inar
ri-
tzat
har
tuta
ko p
aram
etro
ei ja
rrai
kiz.
Au
ton
om
ia E
rkid
ego
ko D
ekre
tua
eta
gar
a-p
enek
o f
oru
- eta
ud
al-a
rau
dia
on
artz
ea.
“Ko
ord
ain
keta
tik”
dat
orr
en f
inan
tzak
etak
o
satz
en d
uen
eh
un
eko
a g
astu
ko
rro
nte
ari
dag
oki
on
ez (
leh
end
ik d
ago
enar
en a
ntz
e-ko
a ed
o t
xiki
ago
a).
1.5
Esku
-har
tzea
bal
o-
ratz
eko
, d
iag
no
stik
oa
egit
eko
eta
ori
enta
zio
-ko
tres
na
kom
un
ak h
e-d
atze
a, e
ta a
rau
bid
ez-
ko g
arap
ena
bu
katz
ea
(arr
eta
per
tso
nal
izat
u-
ko p
lan
a).
1.5.
1 M
end
etas
un
a,
bab
esg
abet
asu
na
eta
baz
terk
eria
ez
ezik
arr
isku
-eg
oer
ak e
re b
a-lio
este
ko t
resn
a ko
mu
nak
ap
likat
zea.
22/
3
Har
tzai
lear
en
ego
erar
i d
ago
zkio
n
sarr
erak
o
iriz
pid
eak
eta
bet
etze
-mai
lare
n
bal
ora
zio
a h
arm
on
izat
u
beh
ar d
ira.
Zerb
itzu
ed
o p
rest
azio
eko
no
mik
oen
har
-tz
aile
en
arte
tik,
ze
rbit
zu
edo
p
rest
azio
h
ori
ek
esku
ratz
eko
es
katz
en
den
/dir
en
bal
ora
zio
a/k
izan
b
ad(i
t)u
(z)t
en
erab
il-tz
aile
en k
op
uru
a.
1.5.
2 B
este
lako
tre
sna
kom
un
ak a
plik
atze
a:
fitx
a so
zial
a, d
iag
no
stik
oa
eta
Arr
eta
Pert
so-
nal
izat
uko
Pla
na
(APP
).2
1/2/
3(1
- a
pro
-b
ació
n d
el
Dec
reto
d
el P
AP)
Kas
uar
en k
oo
rdin
azio
arek
in l
otu
ta-
ko t
resn
ei d
ago
kien
ez,
info
rmaz
ioa
bilt
zeko
, b
alo
ratz
eko
, d
iag
no
stik
oa
egit
eko
et
a o
rien
tazi
oko
tr
esn
ak
no
rmal
izat
u b
ehar
dir
a.
Fitx
a so
zial
a d
ute
n e
rab
iltza
ileen
ko
pu
rua.
Dia
gn
ost
iko
a d
ute
n e
rab
iltza
ileen
ko
pu
rua.
APP
a d
ute
n e
rab
iltza
ileen
ko
pu
rua.
APP
a eg
itek
o p
roze
sua
arau
tzen
du
en D
e-kr
etu
a o
nar
tzea
, APP
aren
ere
du
eta
gu
zti.
1.5.
3 H
eld
uen
b
abes
gab
etas
un
-arr
isku
a et
a b
abes
gab
etas
un
-eg
oer
ak b
alo
ratz
eko
tre
sna
dis
ein
atze
a et
a ap
likat
zea.
21/
2/3
(1-a
prob
ació
n de
l Dec
reto
)
Bal
ora
zio
a eg
itek
o
tres
nak
g
arat
u
beh
ar
dir
a,
kon
tin
gen
tzia
g
uzt
iak
ain
tzat
har
tuta
.
Bal
ora
zio
a eg
itek
o t
resn
a ar
autz
en d
uen
D
ekre
tua
on
artz
ea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
71
1. A
rdat
za. A
rret
aren
un
iber
tsal
izaz
ioa,
lurr
ald
e-an
tola
men
du
a et
a ek
itat
ea s
arb
idea
n
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
1.6
G
izar
teak
G
ZESa
h
ob
eto
ez
agu
tzea
, et
a G
ZESa
ren
nah
iz z
erb
itzu
p
ub
liko
en e
rab
ilera
eg
o-
kia
egit
eko
eta
gu
ztio
n
arte
an e
ust
eko
ko
np
ro-
mis
o z
ibik
oa
sust
atze
a.
1.6.
1
Ko
mu
nik
azio
-kan
pai
na
bat
ab
iara
ztea
, G
ZESa
her
rita
rrei
eza
gu
tara
ztek
o:
sist
emar
en x
e-d
ea,
her
rita
r g
uzt
ien
p
rem
ia/k
on
tin
gen
tzia
ja
kin
b
atzu
k es
talt
zera
bid
erat
zen
del
a, z
er z
erb
itzu
eta
p
rest
azio
eko
no
mik
o e
skai
ntz
en d
itu
en,
sarb
idea
, es
kura
tzek
o b
ald
intz
ak e
ta m
od
uak
, h
aien
art
eko
b
ater
agar
rita
sun
a, e
rab
iltza
ileen
esk
ub
ide
eta
be-
teb
ehar
rak
eta
abar
.
11/
4
-Sar
bid
ean
eki
tate
a b
erm
atu
beh
ar d
a in
-fo
rmaz
ioa
zab
ald
uta
, b
atik
bat
, h
artz
aile
iz
an d
aite
zkee
n p
erts
on
ei,
fam
iliei
, ko
lek-
tib
oei
eta
ab
arri
eta
gu
txie
n e
sku
ratz
en
dit
uzt
enei
–h
ala
no
la,
bak
arri
k d
aud
en
adin
eko
ak,
emak
um
e im
mig
ran
teak
et
a ab
ar–
erre
par
atu
ta.
-GZE
Sare
n
erab
ilera
eg
oki
a,
gu
ztio
n
ar-
tean
eu
stea
eta
era
ntz
uki
zun
pu
blik
oa
de-
fen
dat
u b
ehar
dir
a.
Kan
pai
na
gar
atze
a: e
gin
dak
o p
ub
lizit
atek
o e
ta
info
rmaz
ioko
ek
intz
en
kop
uru
a et
a ez
aug
a-rr
iak,
eta
eg
ikar
itu
tako
gas
tua.
Eb
alu
azio
a eg
i-te
a et
a, h
ala
bad
ago
kio
, al
diz
kako
eki
ntz
a b
at
dis
ein
atze
a.G
ZESa
ren
zer
bit
zu e
ta p
rest
azio
eko
no
mik
oen
er
abilt
zaile
en
arte
tik,
ka
np
ain
aren
o
nd
ori
oz
GZE
Sare
n b
erri
iza
n d
ute
la,
leh
end
ik z
ute
n i
n-
form
azio
a o
satu
du
tela
eta
/ed
o b
erta
ra jo
du
te-
la d
iote
nen
ko
pu
rua.
1.7
Zerb
itzu
etar
ako
sar
-b
idea
–o
hik
oa
eta
pre
-m
iazk
oa–
ho
bet
zea.
1.7.
1 B
alia
bid
e b
at e
do
bat
zuk
jaso
tzek
o e
sku
bi-
dea
on
artu
den
kas
uan
, b
alo
razi
oa,
dia
gn
ost
iko
a,
ori
enta
zio
a et
a sa
rbid
ea i
zate
ko i
txar
ote
-den
bo
ra
ego
kiak
su
stat
zea.
21/
2/3
Zerb
itzu
eta
zen
tro
ak e
sku
ratz
eko
bal
din
-tz
ak e
ta p
roze
du
rak
ho
bet
u b
ehar
dir
a,
ego
era
arru
nte
tan
nah
iz g
izar
te-l
arri
ald
i-ko
eg
oer
etan
.
Au
rrei
kusi
tako
g
ehie
nek
o
epee
tan
h
itzo
rdu
a em
and
ako
per
tso
nen
ko
pu
rua.
Zerb
itzu
b
ako
itza
ren
ar
aber
a,
itxa
rote
-zer
ren
-d
an e
man
dak
o b
atez
bes
teko
den
bo
ra.
1.7.
2 G
izar
te-l
arri
ald
ieki
n k
oo
rdin
atze
ko z
erb
itzu
a g
arat
zea
(ara
uak
et
a o
per
atib
a g
arat
zea,
le
hen
m
aila
ko e
ta b
igar
ren
mai
lako
arr
etar
en a
rtek
o b
i-d
erat
ze-s
iste
ma
bar
nea
n h
artu
ta).
12/
4Ze
rbit
zuan
gu
ztir
a ar
tatu
tako
en k
op
uru
a, e
ta
ber
tati
k b
erta
ra a
rtat
uta
koen
ko
pu
rua.
1.7.
3 O
inar
rizk
o G
izar
te Z
erb
itzu
en e
ta g
izar
te-l
a-rr
iald
ieta
ko z
erb
itzu
en a
rtea
n k
oo
rdin
azio
-pro
to-
kolo
ak e
zart
zea,
bai
eta
zer
bit
zu h
ori
en e
ta b
iga-
rren
m
aila
ko
arre
ta
emat
eko
g
izar
te-z
erb
itzu
en
arte
an e
re (
hal
a b
adag
oki
o,
zerb
itzu
ho
riet
arak
o
pre
mia
zko
sar
bid
ea a
hal
bid
etze
ko).
12/
3Eg
in e
ta a
plik
atu
tako
pro
toko
loen
ko
pu
rua.
Zerb
itzu
en a
rtea
n b
ider
atu
tako
kas
uen
ko
pu
-ru
a, e
ta b
ider
atu
tako
kas
uen
ko
pu
rua.
1.8
Plan
gin
tzar
en
ekin
-tz
a g
uzt
ieta
n
gen
ero
-i-
kusp
egia
tx
erta
tzea
, G
izo
nen
et
a Em
aku
-m
een
B
erd
inta
sun
erak
o
ots
aila
ren
18
ko
4/20
05
Leg
ean
au
rrei
kusi
ta
da-
go
en
mo
du
an,
bai
et
a b
este
ik
usp
egi
bat
zuk
ere
(ask
ota
riko
sex
u-j
oe-
rak,
ku
ltu
rart
eko
a,
be-
lau
nal
dia
rtek
oa,
ir
isg
a-rr
itas
un
u
nib
erts
ala
eta
gu
ztio
ntz
ako
d
isei
nu
a);
hal
aber
, ek
intz
a p
osi
ti-
bo
rako
eta
au
kera
- n
ahiz
tr
atu
-be
rdin
tasu
ne
rak
o
neu
rria
k er
e ap
likat
zea.
1.8.
1 Pl
an h
on
etat
ik e
rato
rrit
ako
org
ano
, b
atzo
r-d
e et
a la
nta
lde
gu
ztie
tan
ho
riek
osa
tzen
dit
uzt
en
per
tso
nen
osa
era
ore
katu
a ez
artz
ea,
gen
ero
-iku
s-p
egia
ri d
ago
kio
nez
.
31/
2/3
Pare
kota
sun
a ah
alb
idet
u
beh
ar
da
be-
tier
e b
atzo
rdee
tako
kid
eak
bak
oit
zare
n
karg
uar
en a
rab
era
izen
dat
zen
ez
bad
ira.
Plan
etik
era
torr
itak
o o
rgan
o,
bat
zord
e et
a la
n-
tald
een
osa
era.
1.8.
2 Em
aku
mee
n e
ta g
izo
nen
art
eko
ber
din
tasu
-n
ari,
aniz
tasu
nar
i, ir
isg
arri
tasu
n u
nib
erts
alar
i et
a g
uzt
ion
tzak
o
dis
ein
uar
i b
uru
zko
m
od
ulu
es
pez
i-fi
koak
sar
tzea
Pla
n h
on
en e
spar
ruan
gar
atu
tako
p
rest
aku
ntz
a-p
rog
ram
etan
.
31/
2/3
Oin
arri
zko
pre
stak
un
tza
mai
laka
tu e
ta ir
aun
korr
e-ko
eki
ntz
etan
txe
rtat
uta
ko m
od
ulu
esp
ezif
iko
ak.
Part
e h
artz
en d
ute
n p
erts
on
a, e
raku
nd
e et
a en
ti-
tate
en k
op
uru
a, p
rofi
lare
n a
rab
era
(GZE
San
sar
-tz
en d
iren
gu
ztia
k).
1.8.
3 A
ldiz
kako
tx
ost
en
bat
eg
itea
, em
aku
mee
k G
ZESa
ri d
ago
kio
nez
du
ten
pre
mia
n,
eska
rian
eta
er
abile
ran
–ed
o e
rab
ilera
rik
ezan
– er
agin
a d
ute
n
fakt
ore
ak (
asko
tari
ko d
iskr
imin
azio
eg
oer
a, p
ob
re-
ziar
en
fem
iniz
azio
a,
emak
um
een
b
izi-
itxa
rop
ena,
za
inke
ta i
nfo
rmal
aren
eg
inki
zun
ak e
ure
n g
ain
har
-tz
ea e
ta a
bar
) az
tert
zeko
, b
ai e
ta h
orr
ek e
mak
u-
mee
n b
izi-
bal
din
tzet
an d
uen
inp
aktu
a er
e.
31
GZE
Sak
emak
um
een
biz
i-bal
din
tzet
an d
uen
er
agin
a eb
alu
atu
beh
ar d
a, e
ta b
ald
intz
a h
ori
ek h
ob
etze
ko n
eurr
iak
har
tu,
GZE
Sare
-ki
n lo
tuta
.
GZE
Bak
txo
sten
a eg
itea
esk
atu
tako
ald
izka
kota
-su
nar
ekin
, eta
neu
rria
k id
enti
fika
tzea
.
1.8.
4 Ze
rbit
zu e
ta z
entr
oen
iri
sgar
rita
sun
a h
ob
etze
-ko
pla
nak
eg
itea
, ho
bet
zeko
pre
mia
du
ten
kas
uet
an.
21/
2/3
Egin
dak
o p
lan
en k
op
uru
a.Eg
ikar
itu
dir
en p
lan
etan
au
rrei
kusi
tako
ho
be-
kun
tzen
ko
pu
rua.
1.9
GZE
Sare
n e
rab
iltza
i-le
en
hiz
kun
tza-
esku
bi-
dea
k b
erm
atze
a.
1.9.
1 G
ZESa
ren
era
bilt
zaile
ei –
eure
n l
ehen
tasu
na-
ren
ara
ber
a– E
AEk
o b
i h
izku
ntz
a o
fizi
alet
ako
ed
o-
zein
etan
ar
tatu
ak
izat
eko
es
kub
idea
b
erm
atu
ko
die
ten
neu
rria
k in
dar
tzea
.
14
Esku
bid
eak
ber
mat
u b
ehar
dir
a.
Zerb
itzu
ak e
mat
en d
itu
zten
era
kun
de
eta
elka
r-te
ei d
ago
kien
ez,
erak
un
de
bak
oit
zare
n b
erez
ko
test
uin
gu
rura
eg
oki
tuta
ko a
d h
oc
neu
rria
k (e
us-
karr
i m
ota
gu
ztia
k it
zult
zea,
pro
fesi
on
alen
pre
s-ta
kun
tza
eta/
edo
hau
take
ta, j
end
eari
arr
eta
ema-
teko
po
stu
etan
pro
fesi
on
al e
usk
ald
un
ak i
zate
ko
ber
mea
eta
ab
ar)
abia
razi
dit
uzt
enen
ko
pu
rua.
Jaso
tako
kex
a ko
pu
rua.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
72
2. A
rdat
za. E
red
u k
om
un
itar
ioa
fin
katz
ea e
ta g
arat
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
2.1
Erre
fere
ntz
iako
fi
gu
ra
eta
kasu
aren
ko
ord
inaz
ioa
ind
ar-
tzea
, b
ehar
d
uen
ari
erre
fere
ntz
iako
p
ro-
fesi
on
al b
at e
ta la
gu
n
egit
e p
erts
on
aliz
atu
a et
a in
teg
rala
ber
ma-
tzek
o,
erab
iltza
ileen
es
kub
idee
n
kata
lo-
go
an
aurr
eiku
sita
-ko
ari
jarr
aiki
z (l
egea
-re
n 9
. art
iku
lua)
.
2.1.
1 Er
refe
ren
tzia
ko
fig
ura
ri,
kasu
aren
ko
ord
inaz
ioar
i –s
ekto
rial
a (l
ehen
eta
big
a-rr
en m
aila
ko a
rret
aren
art
ean
) et
a se
kto
-re
arte
koa
(so
zio
san
itar
ioa,
so
zio
edu
kati
bo
a,
sozi
ola
bo
rala
) et
a la
gu
n e
git
e so
zial
ari
bu
-ru
zko
ere
du
par
teka
tua
lan
tzea
, giz
arte
-zer
-b
itzu
ak e
mat
en d
itu
zten
en
pre
sa p
rib
atu
ak
eta
giz
arte
-eki
ntz
ako
hir
ug
arre
n s
ekto
reko
er
aku
nd
eak
koo
rdin
atze
ko
din
amik
etan
p
arte
har
tzea
ere
bar
nea
n h
artu
ta.
11/
4
Esku
-har
tzea
ren
h
arre
man
-iku
spe-
gia
fin
katu
beh
ar d
a, b
alo
razi
oa
edo
d
iag
no
stik
oa
egit
eko
, o
rien
tazi
oko
, ja
rrai
pen
erak
o...
p
roze
du
ra
egik
a-ri
tzea
z h
arat
ago
, et
a er
abilt
zaile
en
esku
bid
eak
ber
mat
u b
ehar
dir
a, k
a-su
aren
ko
ord
inaz
ioar
i dag
oki
on
ez.
Do
kum
entu
a id
azte
a, G
ZEO
an e
ta G
ZEK
n
kon
tras
tatu
ta.
2.1.
2 A
dm
inis
traz
io p
ub
liko
en e
ta e
raku
n-
de
pri
bat
uen
art
ean
pro
toko
loak
ed
o a
kor-
dio
ak s
inat
zea,
era
kun
de
pri
bat
uek
err
efe-
ren
tzia
ko f
igu
rare
n e
ta k
asu
aren
ko
ord
ina-
zio
aren
eg
inki
zun
etan
p
arte
h
ar
dez
aten
, b
etie
re e
raku
nd
eko
pro
fesi
on
al b
at e
rref
e-re
nte
izan
go
litz
atek
een
kas
ua,
elk
artr
uka
tu
beh
arre
ko in
form
azio
a, h
orr
etar
ako
iriz
pid
e n
ahiz
pro
zed
ura
k, a
dm
inis
traz
io p
ub
liko
ek
egin
beh
arre
ko ja
rrai
pen
a et
a b
este
hai
nb
at
ald
erd
i ere
bar
nea
n h
artu
ta.
11
(pro
to-
kolo
ak)
/4
Giz
arte
-eki
ntz
ako
hir
ug
arre
n s
ekto
-re
ak (
bat
ik b
at,
pro
zesu
oso
bat
ean
ed
o b
izi
oso
an e
re p
erts
on
ei l
agu
n-
tza
per
tso
nal
izat
u e
ta i
nte
gra
la e
s-ka
intz
en d
iete
n e
raku
nd
eek)
eg
in-
kizu
n h
ori
etan
du
en p
arte
-har
tzea
fi
nka
tu b
ehar
da.
Ea e
red
uri
k b
adag
oen
, GZE
Oan
eta
GZE
Kn
ko
ntr
asta
tuta
.Fo
rmal
izat
uta
ko
lan
kid
etza
-hit
zarm
en
edo
pro
toko
loen
ko
pu
rua.
Pro
toko
lo h
ori
ei ja
rrai
kiz,
eki
men
pri
bat
u-
ko e
ta h
iru
gar
ren
sek
tore
ko e
raku
nd
eeta
n
arta
tuta
ko e
rab
iltza
ileen
ko
pu
rua.
Pro
toko
lo h
ori
ek s
inat
u d
itu
zten
eki
men
p
rib
atu
ko e
ta h
iru
gar
ren
sek
tore
ko e
ra-
kun
dee
n k
op
uru
a.
2.2
Arr
eta-
mai
len
(l
ehen
mai
lako
eta
bi-
gar
ren
mai
lako
arr
e-ta
) ar
teko
ko
ord
ina-
zio
a h
ob
etze
a, a
rret
a in
teg
rala
go
a et
a p
er-
tso
nal
izat
uag
oa
izan
d
adin
eta
bik
oiz
tasu
-n
ak s
aih
estu
ta.
2.2.
1 Le
hen
mai
lako
eta
big
arre
n m
aila
ko
arre
tare
n a
rtea
n la
nki
det
zako
eta
ko
ord
ina-
zio
ko p
roto
kolo
ak (
bat
erak
o a
rret
a et
a b
i-d
erat
zea)
lan
tzea
.
12/
3
Leh
en m
aila
ko e
ta b
igar
ren
mai
la-
ko a
rret
aren
art
ean
lan
ko
ord
inat
ua
egit
eko
h
ob
eku
ntz
ak
iden
tifi
katu
b
ehar
dir
a.
Ezar
rita
ko p
roto
kolo
en k
op
uru
a, e
ta h
ori
en
edu
kia
(kas
uak
bid
erat
zea,
bat
erak
o a
rret
a et
a ab
ar).
Iden
tifi
katu
eta
sai
hes
tuta
ko b
iko
izta
sun
ak.
2.3
Erab
iltza
ile e
ta h
ar-
tzai
leek
m
aila
g
uzt
ie-
tan
par
te h
ar d
ezat
en
sust
atze
a:
esku
-har
tze
per
tso
nal
et
a/ed
o
fa-
mili
arre
an,
zerb
itzu
ed
o z
entr
oet
an,
giz
ar-
te-z
erb
itzu
etak
o
po
li-ti
keta
n.
2.3.
1 Pe
rtso
nek
in
eta
fam
iliek
in
egin
dak
o
esku
-har
tzee
tako
ori
enta
zio
an e
ta e
bal
ua-
zio
an.
2.3.
2 Ze
rbit
zuen
dis
ein
uan
eta
eb
alu
azio
an,
eta
zen
tro
etak
o e
gu
ner
oko
biz
itza
ren
an
to-
lake
tan
.2.
3.3
Erak
un
de
ord
ezka
rien
bit
arte
z, g
izar
-te
-zer
bit
zuet
ako
po
litik
en d
isei
nu
an,
bet
ea-
razt
ean
eta
eb
alu
azio
an.
21/
2/3
Elem
entu
hau
oso
gar
ran
tzit
sua
iza-
ki,
ber
mat
u
egin
b
ehar
d
a,
bat
ik
bat
, iz
aera
per
tso
nal
a et
a h
arre
ma-
net
arak
oa
du
ten
ze
rbit
zuak
em
a-te
an e
ta e
red
u k
om
un
itar
ioan
.
Pert
son
a et
a/ed
o
fam
ilia
erab
iltza
ileek
er
e p
arte
har
tuta
, eg
ind
ako
eta
eb
alu
a-tu
tako
dia
gn
ost
iko
en e
ta A
PPen
ko
pu
rua.
Part
e h
artz
eko
m
ekan
ism
oak
d
itu
zten
ze
rbit
zu/z
entr
oen
ko
pu
rua.
Part
e h
artz
eko
o
rgan
oet
an
(GZE
K,
MD
CE…
) ed
o p
roze
suet
an p
arte
har
tzen
d
ute
n e
raku
nd
e o
rdez
kari
en k
op
uru
a.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
73
2. A
rdat
za. E
red
u k
om
un
itar
ioa
fin
katz
ea e
ta g
arat
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
2.4
Oin
arri
zko
Giz
arte
Ze
rbit
zuet
ako
(O
GZ)
la
u
zerb
itzu
ak
toki
ko
erak
un
dee
tan
(u
dal
ak,
man
kom
un
itat
eak.
..)
hed
atu
ko
dir
ela
ber
-m
atze
a, e
ta e
sku
-har
-tz
e et
a p
reb
entz
io k
o-
mu
nit
ario
ko z
ereg
inak
in
dar
tzea
.
2.4.
1 To
kiko
era
kun
de
bak
oit
zak
Kat
alo
go
-ko
1.1
etik
1.4
era
bit
arte
ko z
erb
itzu
ak h
e-d
atze
a, e
sku
bid
eare
n t
itu
lar
dir
en p
erts
on
a g
uzt
iei b
erm
atze
ko m
od
uan
.
13
OG
Bak
gar
atu
beh
ar d
ira,
un
iber
tsa-
lizaz
io-i
kusp
egit
ik b
egir
atu
ta.
Lau
ze
rbit
zuak
d
itu
zten
to
kiko
er
aku
n-
dee
n k
op
uru
a, e
ta z
erb
itzu
aren
ara
ber
a-ko
est
ald
ura
k.
2.4.
2 U
dal
aren
ed
o
toki
ko
erak
un
dea
ren
u
stez
h
ala
dag
oki
on
ean
, O
inar
rizk
o
Giz
ar-
te
Un
itat
eak
(OG
U)
aria
n-a
rian
h
edat
zea,
O
GU
aren
era
gin
pek
o e
rem
uan
fis
iko
ki k
oka
-tu
tako
eki
po
eta
zen
tro
ak d
itu
ztel
a, b
ai e
ta
din
amik
ak,
pla
ng
intz
a et
a b
este
b
alia
bid
e b
atzu
ekik
o la
nki
det
za e
re, d
esze
ntr
aliz
atu
ta.
13
OG
Zk e
ta l
an k
om
un
itar
ioa
des
zen
-tr
aliz
atu
ta g
arat
u b
ehar
dir
a.
OG
Zeta
ko 4
zer
bit
zuet
ako
pro
fesi
on
alez
o
satu
tako
tal
dea
eta
OG
Uak
ed
o O
GU
ak
arta
tuta
ko
ing
uru
nea
n
fisi
koki
ko
ka-
tuta
ko
zen
tro
b
at
dit
uzt
en
des
zen
tral
i-za
tuta
ko
OG
Ua
du
ten
O
GZe
n
kop
uru
a,
dia
gn
ost
iko
a et
a in
gu
run
e b
ako
itze
rako
p
lan
gin
tza
ego
kia
ere
izan
ik.
Eta
lan
ko
-m
un
itar
ioa
egit
en d
ute
la, i
ng
uru
nek
o b
a-lia
bid
eeki
n la
nki
det
zan
.K
om
un
itat
eko
bal
iab
idee
kin
sar
ean
eg
in-
dak
o la
na
ho
bet
zea,
arr
eta
ber
ezia
em
an-
da
hez
kun
tzar
en,
lan
aren
eta
osa
sun
aren
er
emu
eta
sis
tem
ei.
2.5
Zerb
itzu
ak
eta,
b
erez
iki,
zen
tro
ak
iku
speg
i ko
mu
nit
a-ri
oar
en
arab
era
eta
per
tso
na
xed
e d
uen
p
lan
gin
tzar
en p
rin
tzi-
pio
aren
ara
ber
a eg
o-
kitz
en a
urr
era
egit
ea.
2.5.
1 Pe
rtso
na
xed
e d
uen
arr
eta-
ered
ua
za-
bal
tzea
, h
ala
etxe
an n
ola
eg
oit
za-z
entr
oe-
tan
, b
ai e
ta e
gu
nek
o z
erb
itzu
ak e
ta e
go
itza
-zen
tro
ak e
do
ost
atu
-zer
bit
zuak
in
gu
run
ea-
reki
n lo
tzea
xed
e d
uen
a er
e.
21
/ 2-3
GZE
Sare
n z
erb
itzu
gu
ztia
k er
edu
ko
-m
un
itar
ioar
en a
rab
era
ego
kitu
beh
ar
dir
a (e
go
itza
-zen
tro
ak
ere
bar
nea
n
har
tuta
).
Egin
dak
o h
edap
en-e
kin
tzen
ko
pu
rua
eta
ho
rien
em
aitz
ak.
Lan
du
tako
do
kum
entu
ak,
arre
ta-e
red
uak
et
a ja
rdu
nb
ide
ego
kiak
est
and
ariz
atu
ed
o
form
aliz
atze
n d
itu
zten
ak.
2.6
Zain
tzai
leei
em
a-te
n
zaie
n
lag
un
tza
ho
bet
zea
eta
zain
ke-
ta-e
red
uen
bila
kaer
ari
eta
dib
erts
ifik
azio
ari
aurr
ea h
artz
ea.
2.6.
1 Za
intz
aile
ei b
egir
ako
ats
eden
- et
a la
-g
un
tza-
zerb
itzu
ak i
nd
artz
ea,
bai
eta
etx
ean
eg
oer
a d
eseg
oki
ak
eta
lag
un
tza-
pre
mia
k h
aute
mat
eko
eg
inki
zun
ak
ere
(bis
ital
die
n
bit
arte
z…).
12/
3
Zain
tzai
leei
la
gu
ntz
a em
an
beh
ar
zaie
, et
a G
ZESa
ren
eki
ntz
a za
inke
ta
ered
uar
en e
do
ere
du
an b
ilaka
era-
ren
ara
ber
a eg
oki
tu e
gin
beh
ar d
a,
ahal
den
gu
ztie
tan
, lag
un
tza
form
a-la
ren
eta
info
rmal
aren
art
eko
ore
ka
bir
do
itu
ta.
Zain
tzai
leei
beg
irak
o a
tsed
en-
eta
lag
un
-tz
a-ze
rbit
zuen
gar
apen
a, m
apan
au
rrei
ku-
sita
koar
en a
rab
era.
Ego
era
des
ego
kiak
go
iz d
etek
tatz
eko
eta
ar
tatz
eko
eg
inki
zun
en b
ult
zad
a. A
bia
razi
-ta
ko e
kim
enen
ko
pu
rua
eta
egin
dak
o ja
r-d
un
en k
op
uru
a.
2.6.
2 G
ZEB
aren
esp
arru
an,
zain
tzai
leek
es-
kain
tzen
du
ten
lag
un
tzar
ekin
lo
tuta
ko i
ker-
keta
-ild
o
esp
ezif
iko
a ez
artz
ea,
eta
hai
en
ego
era,
g
og
ob
etet
ze-m
aila
, la
gu
ntz
a-p
re-
mia
k et
a za
inke
ta-e
red
uar
en e
do
-er
edu
en
bila
kaer
a er
e ai
ntz
at h
artu
ta.
21
Egin
dak
o i
kerk
eten
ko
pu
rua
eta
ho
rien
o
nd
ori
ozk
o o
rien
tab
idea
k, z
ain
keta
-ere
-d
uar
en e
do
-er
edu
en b
ilaka
erar
i d
ago
-ki
on
ez e
ta G
ZESa
n e
gin
beh
arre
ko e
go
-ki
tzap
enei
dag
oki
enez
, bes
teak
bes
te.
2.6.
3 Za
intz
aile
ei b
uru
zko
ko
ng
resu
bat
bu
l-tz
atze
a.2
1K
on
gre
sua
egit
ea e
ta e
bal
uat
zea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
74
2. A
rdat
za. E
red
u k
om
un
itar
ioa
fin
katz
ea e
ta g
arat
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
2.7
Lag
un
tzek
o
tek-
no
log
iak
eta
pro
du
k-tu
ak
ind
artz
ea,
auto
-n
om
iaz
giz
arte
ratz
ea
eta
etxe
an g
erat
zeko
au
kera
ah
alb
idet
zeko
.
2.7.
1 La
gu
ntz
a te
knik
oa
emat
eko
eta
in
gu
-ru
ne
fisi
koa
ego
kitz
eko
ze
rbit
zuak
in
dar
-tz
ea,
bai
eta
lag
un
tza-
pro
du
ktu
ak e
sku
ra-
tzek
o e
ta e
txeb
izit
zan
eta
mo
tord
un
ib
il-g
ailu
etan
eg
oki
tzap
enak
eg
itek
o z
uze
nek
o
pre
staz
io
edo
la
gu
ntz
a ek
on
om
iko
ak
ere
(au
ton
om
ia e
rraz
tera
bid
erat
uta
ko p
rest
a-zi
o e
do
lag
un
tza
eko
no
mik
oak
).
22
Etxe
biz
itza
n e
ta i
ng
uru
nea
iri
sgar
ri
izat
eko
b
ald
intz
a eg
oki
ak
gar
atu
b
ehar
d
ira,
au
ton
om
iaz
giz
arte
ra-
tzea
eta
etx
ean
ger
atze
ko a
uke
ra
ahal
bid
etze
arre
n.
Map
an a
urr
eiku
sita
koar
en a
rab
erak
o g
a-ra
pen
a:
har
tzai
leen
ko
pu
rua
eta
gas
tu
pu
blik
o k
orr
on
tea.
2.7.
2 Pr
esta
kun
tza
eta
info
rmaz
ioa
ho
bet
zea
ahal
bid
etu
ko d
ute
n n
eurr
iak
abia
n ja
rtze
a la
-g
un
tza
emat
eko
gau
r eg
un
dau
den
tek
no
lo-
gia
k ez
artz
eko
eta
beh
ar b
ezal
a er
abilt
zeko
.
22
Lag
un
tza
tekn
iko
a em
atek
o (
lag
un
tza-
pro
-d
ukt
uak
) et
a in
gu
run
e fi
siko
a eg
oki
tzek
o
zerb
itzu
a in
dar
tzea
: ar
tatu
tako
en k
op
uru
a et
a g
astu
a (m
apan
au
rrei
kusi
tako
arek
in b
at
ote
dat
orr
en).
Har
tuta
ko n
eurr
ien
ko
pu
rua
eta
ezau
gar
riak
2.8
Arr
eta
go
izti
a-rr
eko
, men
det
asu
n-,
b
azte
rker
ia-
eta
bab
esg
abet
asu
n-e
-g
oer
en p
reb
entz
io-
rako
eta
au
ton
om
ia
sust
atze
ko e
stra
teg
ia
bat
dis
ein
atu
eta
in
dar
tzea
, big
arre
n
mai
lako
arr
etar
a ig
aro
tzek
o p
roze
-su
a at
zera
tzea
rren
.
2.8.
1 A
rret
a g
oiz
tiar
rare
kin
(d
esg
aita
sun
a),
men
det
asu
nar
en p
reb
entz
ioar
ekin
eta
au
ton
o-
mia
su
stat
zear
ekin
lo
tuta
ko z
erb
itzu
eta
pre
s-ta
zio
ed
o la
gu
ntz
a ek
on
om
iko
ak in
dar
tzea
.
22/
3
Au
ton
om
ia
sust
atu
b
ehar
d
a,
eta
big
arre
n m
aila
ko a
rret
ari
dag
oki
on
es
ku-h
artz
ea e
skat
zen
du
ten
eg
oe-
rei a
urr
ea h
artu
.
Zerb
itzu
et
a p
rest
azio
en,
edo
la
gu
ntz
a ek
on
om
iko
en g
arap
ena,
map
an a
urr
eiku
-si
tako
aren
ara
ber
a.
2.8.
2 Ps
iko
log
ia-,
giz
arte
- et
a h
ezku
ntz
a-ar
-lo
an e
sku
har
tzek
o e
ta f
amili
a-o
rien
tazi
oko
p
rog
ram
ak s
ust
atze
a g
ura
soen
eta
sem
e-a-
lab
en a
rtea
n.
22/
3Es
par
ru h
orr
etan
gar
atu
tako
pro
gra
men
ko
pu
rua.
2.8.
3 K
on
tin
gen
tzia
bak
oit
zare
n (
baz
terk
eria
, m
end
etas
un
a, b
abes
gab
etas
un
a, d
esg
aita
su-
na)
fu
nts
ezko
irag
arle
ak id
enti
fika
tzea
eta
al-
diz
ka p
rosp
ekzi
o-a
zter
keta
k eg
itea
, p
rem
ien
b
ilaka
erar
i au
rrea
har
tzea
ah
alb
idet
zeko
.
11/
4
Irag
arle
ak id
enti
fika
tzea
.Le
hen
pro
spek
zio
-azt
erla
n b
at e
git
ea (
eta
eto
rkiz
un
eko
ed
izio
etar
ako
eg
un
erat
zea,
es
per
ien
tzia
ren
ara
ber
a).
2.8.
4 Ek
itek
o
ered
u
pre
ben
tib
oar
en
def
i-n
izio
ad
ost
ua
egit
ea,
este
nts
ibo
ago
a et
a in
ten
tsit
ate
txik
iag
oko
a,
adin
eko
en
men
-d
etas
un
-arr
isku
ari
eta
-eg
oer
ei g
oiz
eki
nd
a (e
gu
nek
o
arre
tara
ko
zerb
itzu
ak,
ost
atu
a,
zain
tzai
leei
lag
un
tzea
eta
ab
ar).
21/
4Ez
arri
tako
ere
du
aren
eza
ug
arri
ak.
2.8.
5 Em
aku
mee
n,
adin
gab
eko
en,
adin
e-ko
en e
ta d
esg
aita
sun
en b
at d
ute
nen
bab
es-
gab
etas
un
-eg
oer
ak p
reb
enit
zear
i, h
aute
ma-
teri
eta
go
iz e
kite
ari b
ult
zad
a em
atea
.
22/
3B
abes
gab
etas
un
-eg
oer
ak p
reb
enit
u
egin
beh
ar d
ira,
eta
arr
eta
go
izti
a-rr
a es
kain
i beh
ar z
aie.
Ab
iara
zita
ko p
rog
ram
a ed
o e
kim
enen
ko
-p
uru
a, o
roko
rrak
eta
/ed
o k
ole
ktib
oar
en
arab
era.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
75
3. A
rdat
za. S
iste
mar
en b
arn
e-eg
itu
rake
ta, e
ta g
zesa
ren
go
ber
nu
- et
a ku
dea
keta
-sis
tem
a g
arat
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
3.1
GZE
Sa b
ider
a-tz
eko
eta
hed
atze
-ko
beh
arre
zko
ak
dir
en o
rgan
oak
fi
nka
tzea
, lan
kid
e-tz
an ja
rdu
nd
a.
3.1.
1 G
ZEB
a in
dar
tzea
, G
ZESa
ren
er
aku
n-
de-
arki
tekt
ura
reki
n
koh
eren
teak
d
iren
la
-n
erak
o p
roze
du
ra e
ta ir
izp
idea
k ez
arri
ta e
ta
lan
kid
etza
-din
amik
a fi
nka
tuta
.
11/
4
Sist
ema
lan
kid
etza
ren
bit
arte
z b
ide-
ratz
eko
gai
den
din
amik
a b
at s
ort
u
beh
ar d
a, e
raku
nd
e b
ako
itza
ren
au
-to
no
mia
err
esp
etat
uta
bet
iere
.
Lan
erak
o p
roze
du
rak
eta
iriz
pid
eak
de-
fin
itze
a.Eg
ind
ako
ja
rdu
era
eta
bu
rutu
tako
ek
i-m
enak
.
3.1.
2 O
ro
har
, ek
imen
p
rib
atu
aren
et
a,
zeh
azki
, h
iru
gar
ren
sek
tore
so
zial
aren
par
-te
-har
tzea
su
stat
zea
Giz
arte
Zer
bit
zuen
Eu
s-ka
l K
on
tsei
luar
en b
itar
tez,
leg
ean
au
rrei
ku-
sita
koar
en a
rab
era,
eta
Eu
skad
iko
Elk
arri
z-ke
ta Z
ibile
rako
Mah
aiar
en b
itar
tez,
giz
arte
-zer
bit
zuen
arl
oan
par
te h
artz
eko
gu
nea
k d
iren
al
det
ik,
eta
leg
eare
n
eta,
b
erez
iki,
GZE
Sare
n h
edap
enar
i dag
oki
on
ez.
11
GZE
Sare
n z
erb
itzu
ak e
mat
eko
lan
-ki
det
za
pu
blik
o-p
rib
atu
a g
arat
u
beh
ar d
a.
GZE
Sa l
egea
ren
5.,
7.a
eta
7.i,
34.1
et
a 35
.3 a
rtik
ulu
etan
au
rrei
kusi
ta-
koar
en a
rab
era
gar
atu
beh
ar d
a.
Leh
end
ik d
aud
en b
alia
bid
eak
(gai
-ta
sun
ak,
azp
ieg
itu
rak…
) b
alia
tu
beh
ar d
ira.
Irab
azi-
asm
oa
du
en e
kim
en p
rib
atu
ko e
ta
ekim
en p
rib
atu
so
zial
eko
era
kun
dee
i d
a-g
oki
enez
, G
ZESa
n m
od
u a
ktib
oan
par
te
har
tzen
du
ten
en k
op
uru
a.
GZE
San
ez
arri
tako
ko
nts
eilu
se
kto
rial
ak
eta
kon
tsei
lu h
ori
ek e
git
en d
itu
zten
jar
-d
uer
ak.
MD
CEa
ren
jard
uer
ak, l
egea
ren
eta
GZE
Sa-
ren
hed
apen
ari d
ago
kio
nez
.
3.1.
3 G
izar
te
Zerb
itzu
en
lurr
ald
e-
eta
ud
al-a
rlo
ko k
on
tsei
luak
so
rtze
a, h
ala
bad
a-g
oki
o.
22/
3Ez
arri
tako
ko
nts
eilu
en k
op
uru
a.H
ori
etak
o b
ako
itza
k eg
ind
ako
jar
du
eren
ko
pu
rua
eta
ezau
gar
riak
.
3.2
Ekim
en p
rib
atu
ak
eta,
b
erez
iki,
giz
ar-
te-e
kim
enak
G
ZESa
n
par
te h
ar d
ezan
su
s-ta
tzea
.
3.2.
1 K
ud
eake
ta p
ub
liko
a –z
uze
nek
oa
eta
giz
arte
-eki
men
aren
bid
ezko
a– g
aile
n i
zan
-g
o d
ela
ber
mat
zea.
11/
2/3
Ku
dea
keta
pu
blik
oa
–zu
zen
eko
a et
a g
izar
-te
-eki
men
aren
bid
ezko
a– g
aile
n iz
atea
.G
utx
ien
ez,
egu
ng
o
titu
lart
asu
n-e
git
ura
ri
eust
ea.
Giz
arte
-eki
men
arek
in
lan
kid
etza
n
gar
atu
d
iren
GZE
Sare
n b
alia
bid
eak.
3.2.
2 It
un
so
zial
aren
ar
aub
idea
et
a la
nki
-d
etza
ko
esp
arru
-ako
rdio
et
a h
itza
rmen
ak
arau
tzea
eta
gar
atze
a.1
1 / 4
Itu
n s
ozi
alar
en a
rau
bid
eari
atx
ikit
ako
era
-ku
nd
een
–ek
imen
pri
bat
uko
ak,
irab
azi-
as-
mo
a d
ute
nak
eta
so
zial
ak–
kop
uru
a.G
ZESa
ren
zer
bit
zuak
em
atek
o l
anki
det
za-
rako
h
itza
rmen
ak
eta/
edo
es
par
ru-a
kor-
dio
ak
sin
atu
d
itu
zten
g
izar
te-e
kim
enek
o
erak
un
dee
n
(ira
baz
i-as
mo
rik
gab
eko
ak)
eta
giz
arte
-zer
bit
zuet
ako
zen
tro
en k
op
u-
rua.
Izae
ra b
erez
iko
jard
uer
a d
ute
n e
raku
nd
ee-
kin
hit
zarm
enak
sin
atze
a.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
76
3. A
rdat
za. S
iste
mar
en b
arn
e-eg
itu
rake
ta, e
ta g
zesa
ren
go
ber
nu
- et
a ku
dea
keta
-sis
tem
a g
arat
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
3.3
GZE
Sare
n
hed
a-p
ena
pla
nif
ikat
zeko
, ja
rrai
pen
a eg
itek
o e
ta
ebal
uat
zeko
beh
arre
z-ko
ak d
iren
ku
dea
keta
-ko
hai
nb
at s
iste
ma
eta
tres
na
ind
artz
ea.
3.3.
1 In
form
azio
a em
aten
du
ten
era
kun
de
gu
ztie
i GZE
Sare
n h
edap
enar
i bu
ruzk
o in
for-
maz
ioa
den
bo
ra e
rrea
lean
iza
teko
au
kera
em
ang
o d
ien
tre
sna
erra
z et
a ar
in b
at d
isei
-n
atze
a et
a h
edat
zea.
11/
4
Oro
h
ar,
giz
arte
-zer
bit
zuen
et
a,
zeh
azki
, G
ZESa
ren
er
emu
an
mo
ta
gu
ztie
tako
b
alia
bid
een
(f
orm
alak
, in
form
alak
, g
iza
bal
iab
idea
k, m
ate-
rial
ak, e
kon
om
iko
ak…
) et
a p
rem
ien
b
ilaka
erar
en b
erri
iza
tea
ahal
bid
e-tz
en d
ute
n s
iste
mak
eta
tre
snak
izan
b
ehar
dir
a.
Eta
GZE
Sare
n g
arap
en-m
aila
ri,
era-
bilt
zaile
en
ego
erar
i...
bu
ruzk
o
da-
tuen
ber
ri e
re i
zan
beh
ar d
a, p
lan
-g
intz
a eg
itek
o d
atu
in
tere
sgar
riak
d
iren
ald
etik
.
Esp
erie
ntz
ian
oin
arri
tuta
dis
ein
atu
, ap
li-ka
tu
eta
ho
bet
zea
tres
na,
G
ZEB
arek
in
kon
tras
tatu
ta.
GZE
Sare
n p
lan
gin
tza
egit
eko
dat
uak
den
-b
ora
er
real
ean
iz
atea
et
a in
form
azio
a em
aten
du
ten
era
kun
de
gu
ztie
k d
atu
ho
-ri
ek e
sku
ra iz
atea
.
3.3.
2 G
izar
te Z
erb
itzu
ei b
uru
zko
Info
rmaz
io-
ko E
usk
al S
iste
ma
(GZI
ES)
hed
atze
a, a
urr
eko
tr
esn
a er
e b
arn
ean
har
tuta
, et
a si
stem
a h
o-
rren
ab
iara
ztea
, m
ante
ntz
e-la
nak
eta
ete
n-
gab
eko
eg
un
erat
zea
ber
mat
zea.
21/
4
Dat
uak
et
eng
abe
irau
ltze
ko
beh
arre
z-ko
ak d
iren
sar
e et
a g
ailu
in
form
atik
o e
ta
tele
mat
iko
ak a
nto
latz
ea.
Pert
son
a,
erak
un
de
eta
enti
tate
er
abil-
tzai
leen
ko
pu
rua.
3.3.
3 G
ZESa
ren
zer
bit
zu e
ta p
rest
azio
eko
-n
om
iko
ak e
ten
gab
e p
lan
ifik
atze
ko s
iste
ma
bat
dis
ein
atze
a, p
rem
ien
bila
kaer
ari,
lag
un
-tz
a fo
rmal
eta
info
rmal
aren
sar
eari
, gas
tuar
i et
a d
iru
-sar
rere
i b
uru
zko
ald
izka
ko d
atu
e-ta
n o
inar
ritu
ta.
11/
4Sa
ilak
dis
ein
atu
b
ehar
d
u
sist
ema,
et
a G
ZEB
arek
in k
on
tras
tatu
.
3.3.
4 Sa
ilari
ete
ng
abek
o p
lan
gin
tza-
sist
ema
dis
ein
atze
n,
gau
zatz
en e
ta e
gu
ner
atze
n e
ta
Giz
arte
Ze
rbit
zuen
Eu
skal
Si
stem
a (G
ZES)
m
artx
an j
artz
eko
bes
tela
ko z
ereg
inak
eg
i-te
n la
gu
ntz
ea (
arau
ak g
arat
zea,
Giz
arte
Zer
-b
itzu
etak
o E
raku
nd
eart
eko
Org
ano
a d
ina-
miz
atze
a, G
ZEB
a b
ult
zatz
ea...
).
11
Lag
un
tza
ezar
tzea
.
3.3.
5 G
izar
te
Zerb
itzu
en
Eusk
al
Beh
ato
kia
(GZE
B)
sust
atze
a, E
np
leg
u e
ta G
izar
te P
oli-
tike
tako
Sai
leko
Iku
speg
i@k
Giz
arte
-gai
eta-
rako
Beh
ato
kien
sar
ea e
ratz
en d
ute
n g
ai-
ner
ako
Beh
ato
kiek
in k
oo
rdin
atu
z, b
ai e
ta
Eusk
adin
dau
den
bes
te G
izar
te B
ehat
oki
e-ki
n e
ta g
izar
te-z
erb
itzu
en a
rlo
ko b
este
lako
ja
kin
tza-
zen
tro
ekin
ere
.
21
Giz
arte
Ze
rbit
zuen
B
ehat
oki
a er
reg
ela-
men
du
bid
ez g
arat
zea,
eta
bes
te b
ehat
o-
ki e
ta j
akin
tza-
zen
tro
bat
zuek
in k
oo
rdi-
nat
zeko
bid
eak
fin
katz
ea.
Ho
nak
o h
auek
in
dar
tzek
o l
an-i
ldo
ak p
ro-
po
satu
eta
gar
atze
a: a
rret
aren
kal
itat
ea
ebal
uat
u e
ta a
intz
ates
tea
(iku
s lo
tuta
ko
ekin
tzak
), e
ta e
sku
-har
tzea
ren
dim
ents
io
etik
oa
eta
bio
etik
oa.
Giz
arte
Ze
rbit
zuen
Pl
an
Estr
ateg
iko
an
ezar
rita
ko le
hen
tasu
nen
esp
arru
an, g
izar
-te
-zer
bit
zuen
arl
oko
ike
rket
arak
o g
idal
e-rr
oak
dis
ein
atu
eta
gar
atze
a (i
kus
bes
tela
-ko
eki
ntz
ak e
re).
3.3.
6 G
ZESa
ren
era
gin
a eb
alu
atze
ko a
do
stu
-ta
ko s
iste
ma
bat
dis
ein
atu
eta
ab
iara
ztea
(g
i-za
rte-
koh
esio
ari,
pre
ben
tzio
ari,
enp
leg
ua
sor-
tzea
ri, j
ard
uer
a ek
on
om
iko
ari..
. dag
oki
enez
).
21/
4Si
stem
a ab
iara
ztea
eta
, h
ala
bad
ago
kio
, eg
un
erat
zea.
Erag
inar
i bur
uzko
eba
luaz
io-t
xost
ena
egit
ea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
77
3. A
rdat
za. S
iste
mar
en b
arn
e-eg
itu
rake
ta, e
ta g
zesa
ren
go
ber
nu
- et
a ku
dea
keta
-sis
tem
a g
arat
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
3.4
GZE
San
kal
itat
ea
ho
bet
zera
b
ider
atu
-ta
ko j
ard
uer
ak s
ust
a-tz
ea.
3.4.
1 K
ud
eake
ta-k
alit
atea
ren
ad
iera
zlee
n
kata
log
o a
do
stu
bat
so
rtze
a; G
ZESa
n p
arte
h
artz
en d
ute
n e
rag
ileek
zen
bat
erai
no
bet
e-tz
en d
itu
zten
azt
ertz
ea a
hal
bid
etu
ko d
uen
ka
talo
go
bat
.
11/
4G
ZES
oso
an a
do
stu
tako
kal
itat
e-es
-ta
nd
arra
k b
ult
zatu
beh
ar d
ira,
eta
h
arta
ra,
arre
tan
ek
itat
ea
sust
atu
, b
etie
re a
rau
-err
efer
entz
iak
eta
bes
-te
lako
ak a
intz
at h
artu
ta,
hal
a n
ola
, G
izar
te-z
erb
itzu
en
bo
ron
dat
ezko
ka
litat
e-es
par
ru e
uro
par
ra.
Eta
arre
tan
et
eng
abek
o
ho
bek
un
-tz
a su
stat
u b
ehar
da,
esk
u-h
artz
ea-
ren
eti
ka,
bai
eta
era
bilt
zaile
en e
ta
bes
te in
tere
s-ta
lde
bat
zuen
go
go
be-
tetz
ea e
re.
Ezar
rita
ko a
die
razl
een
ko
pu
rua
eta
ezau
-g
arri
ak.
Sist
ema
info
rmaz
ioz
ho
rnit
zen
du
ten
era
-ku
nd
een
ko
pu
rua.
3.4.
2 G
ZESa
ren
zen
tro
eta
elk
arte
etan
era
-b
iltza
ileek
eta
bes
te i
nte
res-
tald
e b
atzu
ek
izat
en d
ute
n g
og
ob
etet
ze-m
aila
neu
rtze
ko
sist
emak
eza
rtze
a.
24
Erab
iltza
ileen
(et
a b
este
in
tere
s-ta
lde
ba-
tzu
en)
go
go
bet
etze
ari b
uru
zko
ald
izka
ko
dat
uak
iza
ten
dit
uzt
en G
ZESa
ren
zen
tro
et
a el
kart
een
ko
pu
rua.
3.4.
3 Za
intz
aren
kal
itat
ea e
bal
uat
zeko
eta
et
eng
abe
ho
bet
zeko
ere
du
ko
mu
nak
gar
a-tz
ea,
bai
eta
GZE
Sare
n z
erb
itzu
etan
kal
ita-
tezk
o s
iste
mak
eza
rtze
ko l
agu
ntz
a te
knik
o-
ko p
rog
ram
ak e
re.
21/
4
Giz
arte
-zer
bit
zuet
ako
zen
tro
etan
ap
lika-
turi
ko k
alit
ate-
pro
gra
men
ko
pu
rua.
Kal
itat
e-si
stem
ak e
zart
zeko
lag
un
tza
tek-
nik
oko
p
rog
ram
ak
erab
iltze
n
dit
uzt
en
erak
un
dee
n k
op
uru
a.
3.4.
4 K
on
trat
u,
itu
n e
do
hit
zarm
en b
aten
ku
dea
keta
-zik
loko
fa
se
gu
ztie
tan
ir
izp
ide,
p
roze
du
ra e
ta t
resn
ak t
xert
atze
a, b
ai e
ta e
s-ku
ratz
eko
bal
din
tzak
eta
dis
krim
inaz
io p
o-
siti
bo
ko i
rizp
idea
k er
e, e
do
zein
op
erad
ore
k g
auza
dit
zake
en j
ard
un
bid
eeki
n –
esku
-har
-tz
eari
et
a ku
dea
keta
ri
bu
ruzk
oak
– lo
tuta
et
a G
ZESa
ren
zer
bit
zuen
ho
rnid
ura
ri b
alio
a er
anst
en d
iote
la.
11/
2/3
Erak
un
dee
k g
ehit
uta
ko b
alio
a ai
n-
tzat
etsi
beh
ar d
a, l
egea
n e
zart
zen
d
iren
p
rin
tzip
ioek
in
(7.
arti
kulu
a)
eta
arre
ta-e
red
uar
ekin
(8.
art
iku
lua)
ko
her
ente
izan
ik.
Ho
rrel
ako
kl
ausu
lak
txer
tatu
d
itu
zten
er
aku
nd
een
ko
pu
rua.
3.5
Titu
larr
a g
ora
-b
eher
a, z
erb
itzu
gu
z-ti
en b
arn
e- e
ta k
anp
o-p
ertz
epzi
oa
ahal
bi-
det
zea,
era
ntz
uki
zun
p
ub
liko
ko
sist
ema
bak
ar
bat
o
satz
en
du
ten
ald
etik
.
3.5.
1 G
ZESa
ren
ze
rbit
zu
gu
ztie
ntz
ako
si
n-
bo
lo e
do
an
agra
ma
ber
eizg
arri
bat
so
rtze
a,
sist
ema
ber
eko
ak d
irel
a ag
eria
n u
ztek
o b
ai
bar
ruan
bai
kan
po
an.
11/
4
Eran
tzu
kizu
n p
ub
liko
ko s
iste
ma
ba-
kar
bat
eko
kid
e g
aren
ko
ntz
ien
tzia
h
artu
beh
ar d
ug
u,
bai
bar
nea
n,
bai
h
erri
tarr
en a
ldet
ik
Sin
bo
lo b
erei
zgar
ria
zeh
azte
a et
a er
abile
-ra
bal
din
tzak
ara
utz
ea.
Ho
ri e
rab
iltze
n d
ute
n g
izar
te-z
erb
itzu
e-ta
ko z
entr
oen
eta
era
kun
dee
n k
op
uru
a.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
78
4. A
rdat
za. B
alia
bid
eak
op
tim
izat
zea,
bal
iab
idea
k p
rem
ien
ara
ber
a eg
oki
tzea
, eta
era
gin
kort
asu
na
eta
efiz
ien
tzia
ho
bet
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
4.1
Ad
min
istr
azio
-ku
-d
eake
tako
fo
rmu
lak
gar
atze
a,
bet
iere
es
-ka
riak
ari
nag
o iz
apid
e-tz
ea e
ta e
rab
iltza
ileen
ar
reta
n e
ta s
arb
idea
n
bes
tela
ko
ho
bek
un
-tz
ak
ezar
tzea
ah
alb
i-d
etze
ko.
4.1.
1 A
dm
inis
traz
ioa
arra
zio
nal
izat
u e
ta m
o-
der
niz
atze
ko n
eurr
iak
har
tzea
, b
ai e
ta a
d-
min
istr
azio
aren
zer
bit
zuak
eka
inar
en 2
2ko
11
/200
7 Le
ger
a (H
erri
tarr
ek Z
erb
itzu
Pu
bli-
koet
an S
arb
ide
Elek
tro
nik
oa
izat
eari
bu
ruz-
koa)
eg
oki
tzek
o e
re.
11/
2/3
Dat
uak
esk
atze
ko e
ta b
iltze
ko p
ro-
zed
ura
k ar
razi
on
aliz
atu
eg
in b
ehar
d
ira
(ber
ezik
i, ze
rbit
zu e
ta p
rest
azio
ek
on
om
iko
ak
jaso
tzek
o
beh
arre
z-ko
ak d
iren
dat
uak
).
- H
artu
tako
neu
rrie
n k
op
uru
a et
a ez
au-
gar
riak
4.2
Arr
etan
g
ain
jar-
tzer
ik e
do
hu
tsu
ner
ik
izan
ez
dad
in a
hal
bi-
det
zea,
eta
era
kun
de
bak
oit
zare
n e
sku
-har
-tz
ea
leg
ean
et
a Zo
-rr
oar
i bu
ruzk
o D
ekre
-tu
an
aurr
eiku
sita
ko
esku
men
-esp
arru
aren
ar
aber
a eg
oki
tzea
.
4.2.
1 Er
aku
nd
e b
ako
itza
k es
kain
itak
o z
erb
i-tz
uak
eta
zer
bit
zu h
ori
en h
artz
aile
ak e
go
-ki
tzea
eta
gar
atze
a le
gea
ren
eta
Zo
rro
ari
bu
ruzk
o D
ekre
tuar
en e
sku
men
-esp
arru
aren
ar
aber
a, e
raku
nd
een
art
ean
eg
in b
ehar
reko
tr
ansf
eren
tzia
k ku
dea
tuta
(ik
us
fin
antz
a-b
e-rr
ego
kitz
ea e
re).
11/
2/3
Arr
etan
gai
nja
rtze
rik
eta
hu
tsu
ner
ik
sort
zea
saih
estu
beh
ar d
a, e
ta z
erb
i-tz
uak
esk
um
enes
par
ruar
en a
rab
era
(ho
rnid
ura
, fi
nan
tzak
eta…
) em
an
beh
ar d
ira.
- Ze
rbit
zu e
do
pre
staz
io b
at e
mat
eari
ed
o
per
tso
na
nah
iz f
amili
a b
aten
arr
etar
i d
a-g
oki
on
ez,
esku
men
etan
zeh
azta
sun
ik e
z d
ago
ela
iden
tifi
katu
tako
eg
oer
ak.
- A
rret
an
gai
nja
rtze
ak
edo
h
uts
un
eak
iden
tifi
katu
eta
ko
np
on
tzea
.
4.3
Arr
eta
kom
un
i-ta
rio
a in
dar
tzek
o,
erag
inko
rtas
un
a et
a ef
izie
ntz
ia h
ob
etze
-ko
, ko
stu
ak a
rra-
zio
nal
izat
zeko
eta
G
ZESa
ren
jard
un
-ere
-m
uan
pre
mia
ber
riei
er
antz
ute
ko z
erb
i-tz
uen
ku
dea
keta
n
eta
zerb
itzu
ho
riek
em
atea
n ja
rdu
nb
ide
ego
kien
, eb
alu
a-zi
oko
eta
I+G
+B
ko
jard
uer
ak s
ust
atze
a.
4.3.
1 G
izar
te-z
erbi
tzue
n ar
loan
, ba
i ze
rbit
zuei
ba
i an
tola
tzek
o m
odu
berr
iei
dago
kien
ez b
e-rr
ikun
tza
bult
zatz
eko
bera
riaz
ko p
rogr
amak
in-
dart
zea,
bai
ta,
best
eak
best
e, d
omot
ikar
en e
ta
osas
unar
en t
ekno
logi
en e
spar
ruet
an (
best
e si
s-te
ma
batz
ueki
n el
karl
anea
n) b
ultz
atze
koak
ere
.
21
Jard
un
bid
e eg
oki
ak
eta
ber
ritz
ai-
leak
in
dar
tu
beh
ar
dir
a G
ZESa
ren
ja
rdu
n-e
rem
uan
er
agin
kort
asu
-n
a et
a ef
izie
ntz
ia
ho
bet
zeko
, et
a G
ZESa
n a
rtat
u g
abek
o p
rem
ia b
e-rr
iei e
ran
tzu
teko
.
- Eg
ind
ako
ber
riku
ntz
a-p
rog
ram
en k
op
u-
rua.
- In
plik
atu
tako
era
kun
dee
n k
op
uru
a.
4.3.
2 A
uto
no
mia
z g
izar
tera
tzea
reki
n lo
tuta
-ko
ad
iera
zlee
n s
iste
ma
bat
zeh
aztu
eta
eza
r-tz
ea,
GZE
Sare
n
esku
-har
tzea
ren
o
nd
ori
oz
lort
u b
ehar
reko
em
aitz
a d
en a
ldet
ik.
11/
4
- A
die
razl
e-si
stem
a d
isei
nat
zea,
es
per
o
dai
tezk
een
em
aitz
ak a
intz
at h
artu
ta e
ta
zerb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
iko
gu
ztie
-ta
n a
plik
atze
ko m
od
uko
a.
4.3.
3 G
ure
in
gu
ruko
bes
te h
erri
ald
e b
atzu
e-ta
n, b
este
au
ton
om
ia-e
rkid
ego
bat
zuet
an e
ta
EAEr
en t
estu
ing
uru
an e
git
en d
itu
zten
jard
un
-b
ide
ego
kien
eta
ber
ritz
aile
en b
erri
iza
teko
au
kera
em
ang
o d
uen
pro
gra
ma
bat
gar
atze
a.
31
- Eg
ind
ako
jard
uer
ak.
4.3.
4 G
izar
te-z
erb
itzu
en e
rem
uan
jar
du
nb
i-d
e b
erri
tzai
leak
eg
in d
aite
zen
su
stat
zea
eta
bu
ltza
tzea
.3
1/2/
3-
Gar
atu
tako
lag
un
tza-
neu
rria
k.
4.3.
5 G
ZESa
ren
pres
tazi
o et
a ze
rbit
zuen
kos
tuar
i bu
ruzk
o az
terl
ana
egit
ea,
zerb
itzu
mot
a be
rdi-
nean
dau
den
gast
u ko
rron
te p
ublik
oare
n di
fe-
rent
ziak
iden
tifi
katu
eta
hor
ieta
n er
agin
a du
ten
fa
ktor
eei e
kin
ahal
izat
eko
(azt
erla
na d
isei
natu
et
a eg
itea
, eta
azt
erla
na b
alor
atze
a, h
ala
bada
-go
kio,
ald
izka
ko a
zter
lana
eza
rtze
ald
era)
.
11/
4
- A
zter
lan
a eg
itea
: d
ifer
entz
iak
eta
fak-
tore
ak i
den
tifi
katz
ea,
dat
u a
lder
agar
riak
lo
rtze
a (l
urr
ald
e h
isto
riko
aren
ar
aber
a,
titu
larr
aren
ara
ber
a…)
eta
just
ifik
atu
ga-
bek
o
dif
eren
tzia
k m
urr
izte
ko
auke
rak
iden
tifi
katz
ea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
79
4. A
rdat
za. B
alia
bid
eak
op
tim
izat
zea,
bal
iab
idea
k p
rem
ien
ara
ber
a eg
oki
tzea
, eta
era
gin
kort
asu
na
eta
efiz
ien
tzia
ho
bet
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
4.4
Pert
son
en g
aita
-su
nak
ap
rob
etxa
tu
eta
ho
bet
u d
aite
zen
, p
rod
ukt
ibit
atea
eta
la
n-b
ald
intz
a eg
o-
kiak
ah
alb
idet
zea.
4.4.
1 En
ple
gu
aren
kal
itat
ea s
ust
atze
ra e
ta
GZE
Sko
pro
fesi
on
alen
ku
alif
ikaz
ioa
eta
pre
s-ta
kun
tza
ho
bet
zera
bid
erat
uta
ko b
atzo
rde
sekt
ori
ala
erat
zea
GZE
Kn
.
11/
4Pr
ofe
sio
nal
lan
bal
din
tzak
, ku
alif
ika-
zio
a et
a p
rest
aku
ntz
aK
on
tsei
lua
sort
zea.
Egin
dak
o ja
rdu
erak
.
4.4.
2 H
itza
rmen
ak f
orm
aliz
atze
ko,
kon
tra-
tazi
oko
ed
o i
tun
tzek
o p
roze
du
reta
n g
izar
te-k
lau
sula
k ez
artz
ea, l
anar
loko
err
egu
lazi
oak
et
a ze
rbit
zuak
em
atek
o b
ald
intz
a eg
oki
ak
(pro
fesi
on
alen
ku
alif
ikaz
ioa)
, em
aku
mee
n
eta
giz
on
en b
erd
inta
sun
a et
a ab
ar b
etet
zen
d
irel
a b
erm
atze
ko.
11/
2/3
Lan
-bal
din
tzek
, g
aiku
ntz
ako
ek
eta
kud
eake
tako
ek e
go
kiak
iza
n b
ehar
-ko
d
ute
er
antz
uki
zun
p
ub
liko
ko
zerb
itzu
ak e
mat
en la
gu
ntz
en d
ute
n
erak
un
dee
tan
.
Aip
atu
tako
pro
zed
ure
tan
ho
rrel
ako
kla
u-
sula
k tx
erta
tzen
dit
uzt
en e
raku
nd
een
ko
-p
uru
a.K
lau
sula
ho
riek
txe
rtat
zen
dit
uzt
en k
on
-tr
atu
/itu
n/h
itza
rmen
en k
op
uru
a.G
astu
ko
rro
nte
pu
blik
oa
eta
hai
ekin
lotu
-ta
ko la
np
ost
uen
ko
pu
rua.
4.4.
3 G
ZESa
n e
sku
har
tzen
du
ten
era
kun
de
eta
enti
tate
etak
o
pro
fesi
on
alak
et
eng
abe
pre
stat
u e
ta b
irzi
kla
dai
teze
n in
dar
tzea
.1
1/2/
3Pr
ofe
sio
nal
ek
kual
ifik
atu
ak
izan
b
ehar
d
ute
, et
a es
ku-h
artz
eari
la
-g
un
tza
tekn
iko
a es
kain
i beh
ar z
aio
.
Pres
taku
ntz
a-p
rem
ien
d
iag
no
stik
oa
egi-
tea
eta
GZE
S o
sora
ko p
rest
aku
ntz
a-p
lan
b
at d
isei
nat
u, a
bia
razi
eta
eb
alu
atze
a.A
urr
eko
arek
in
lotu
ta,
pre
mie
n
bes
te
dia
gn
ost
iko
bat
zuk
eta/
edo
bes
te p
rest
a-ku
ntz
a-p
lan
bat
zuk
egit
ea.
Pres
taku
ntz
a-ek
intz
en k
op
uru
a, i
den
tifi
-ka
tuta
ko in
tere
sgu
nee
i dag
oki
enez
.45
Eusk
o
Jau
rlar
itza
k ku
dea
tuta
ko
pre
sta-
kun
tzae
kin
tzen
ko
pu
rua,
iri
zpid
e, p
roze
-d
ura
eta
tre
sna
kom
un
ekin
lotu
ta.46
45
Har
rem
an-i
kusp
egia
esk
u-h
artz
ean
, ka
suar
en k
oo
rdin
azio
an e
ta l
agu
n e
git
e so
zial
ean
; p
erts
on
a xe
de
du
en p
lan
gin
tza
eta
APP
a eg
itea
; ar
risk
u-e
go
eren
pre
ben
tzio
a, h
aute
mat
ea e
ta e
ran
-tz
un
a; a
rret
a-m
aile
n a
rtek
o k
oo
rdin
azio
a; a
rret
a-er
emu
en e
ta -
sist
emen
art
eko
ko
ord
inaz
ioa
eta
lan
kid
etza
; fa
mili
aren
lan
a et
a za
intz
aile
ei e
mat
en z
aien
lag
un
tza;
tal
dek
o l
ana;
din
amiz
azio
ko
mu
nit
ario
a et
a sa
re-l
ana;
eta
ab
ar..
46
GZE
San
sar
tzek
o ir
izp
ide
eta
pro
zed
ura
k; b
alo
razi
oko
, dia
gn
ost
iko
a eg
itek
o e
ta o
rien
tazi
oko
tre
sna
kom
un
ak; e
sku
-har
tzea
ren
, kas
uar
en k
oo
rdin
azio
aren
eta
lag
un
eg
ite
sozi
alar
en o
inar
rizk
o p
roze
du
ra
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
80
4. A
rdat
za. B
alia
bid
eak
op
tim
izat
zea,
bal
iab
idea
k p
rem
ien
ara
ber
a eg
oki
tzea
, eta
era
gin
kort
asu
na
eta
efiz
ien
tzia
ho
bet
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
4.4.
4 G
ZESk
o p
rofe
sio
nal
ak g
ain
beg
irat
zera
et
a m
oti
bat
zera
bid
erat
uta
ko e
ta p
rofe
sio
-n
al h
ori
ei l
agu
ntz
a p
siko
-so
zial
a es
kain
tze-
ko j
ard
uer
ak s
ust
atze
a, l
ang
ileek
lan
a, f
a-m
ilia
eta
biz
itza
per
tso
nal
a b
ater
agar
ri e
gin
d
itza
ten
ere
ah
alb
idet
uta
.
21/
2/3
Zain
keta
psi
koso
zial
a et
a la
gu
ntz
a te
knik
oa
esku
-har
tzea
ri.
Gau
zatu
tako
jard
uer
en k
op
uru
a et
a ez
au-
gar
riak
.
4.4.
5 G
ZESa
ren
Pre
staz
io e
ta Z
erb
itzu
en K
a-ta
log
oa
aplik
atze
ko b
ehar
rezk
oak
dir
en ja
r-d
uer
a p
rofe
sio
nal
ak g
auza
tzek
o e
go
kien
ak
dir
en
lan
bid
e-ku
alif
ikaz
ioak
ze
haz
tu
eta
arau
tzea
Eu
sko
Jau
rlar
itza
k, l
egea
ren
78.
3 ar
tiku
luan
au
rrei
kusi
tako
aren
ara
ber
a.
21
Pro
fesi
on
alen
ku
alif
ikaz
ioa.
GZE
Sare
n
zerb
itzu
ak
emat
eko
eg
oki
ak
dir
en k
ual
ifik
azio
ak e
ta l
anb
ide-
pro
fila
k b
ildu
ko d
itu
en k
atal
og
o b
at e
git
ea.
4.4.
6 La
nb
ider
en
eta
Hez
kun
tza
Saila
ren
(K
ual
ifik
azio
en
eta
Lan
bid
e H
ezik
etar
en
Eusk
al I
nst
itu
tua)
art
eko
lan
kid
etza
ren
bi-
tart
ez,
adin
eko
ei e
ta d
esg
aita
sun
en b
at d
u-
ten
ei a
rret
a em
aten
lan
eg
iten
du
ten
hai
n-
bat
la
nb
ide-
pro
fil
egia
ztat
zeko
p
roze
suak
ah
alb
idet
uko
dit
uzt
en b
ald
intz
ak s
or
dai
te-
zen
su
stat
zea.
21
Pro
fesi
on
alen
ku
alif
ikaz
ioa.
Ku
alif
ikaz
io P
rofe
sio
nal
en S
iste
man
ere
-m
u h
on
etar
ako
def
init
uta
ko la
nb
ide-
kua-
lifik
azio
a es
kura
tzek
o a
uke
ra d
ute
n p
er-
tso
nen
ko
pu
rua.
4.4.
7 La
gu
ntz
eko
sar
e in
form
al e
ta s
ozi
o-
fam
iliar
reti
k ar
reta
eg
itek
o
egin
kizu
net
an
lort
uta
ko g
aita
sun
ak e
rrek
on
ozi
tzea
ah
alb
i-d
etu
ko d
ute
n n
eurr
i et
a b
ide
ego
kiak
eza
r-tz
ea,
leg
eare
n 7
8.4
arti
kulu
an a
urr
eiku
sita
-ko
aren
ara
ber
a.
31
Sekt
ore
an e
np
leg
ua
sort
zea
eta
pro
-fe
sio
nal
izaz
ioa
sust
atu
beh
ar d
ira.
Ku
alif
ikaz
io P
rofe
sio
nal
en S
iste
man
ere
-m
u h
on
etar
ako
def
init
uta
ko la
nb
ide-
kua-
lifik
azio
a es
kura
tzek
o a
uke
ra d
ute
n p
er-
tso
nen
ko
pu
rua.
4.4.
8 Ez
kutu
ko
eko
no
mia
n
zain
tza-
lan
ak
egit
en d
itu
zten
per
tso
nak
pro
fesi
on
aliz
atze
-ko
po
litik
a ak
tib
oak
su
stat
zea:
a)
Jard
uer
a h
ori
ek f
orm
aliz
atze
ko e
raku
nd
eak
sort
zea
eta
ind
artz
ea;
b)
per
tso
na
eta
erak
un
de
ho
-ri
entz
ako
pre
stak
un
tza-
ekin
tzak
bu
ltza
tzea
.
21/
2
Enp
leg
uko
et
a ek
on
om
ia-s
ust
apen
eko
sa
ileta
tik
egin
dak
o
sust
apen
-eki
men
en
kop
uru
a.Eg
ind
ako
ikas
taro
en k
op
uru
a.Pa
rte-
har
tzai
leen
ko
pu
rua.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
81
4. A
rdat
za. B
alia
bid
eak
op
tim
izat
zea,
bal
iab
idea
k p
rem
ien
ara
ber
a eg
oki
tzea
, eta
era
gin
kort
asu
na
eta
efiz
ien
tzia
ho
bet
zea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
4.5
GZE
Sare
n z
erb
i-tz
u e
ta p
rest
azio
ak
edo
GZE
Sak
emat
en
dit
uen
ak (
osa
sun
-pre
staz
ioak
ed
o
bes
tela
koak
) h
eda-
tzek
o b
ehar
rezk
oak
d
iren
bal
iab
idea
k et
a tr
esn
ak iz
atea
.
4.5.
1 Le
hen
dik
dau
den
zer
bit
zuen
esk
um
e-n
ak e
go
kitu
iza
nar
en o
nd
ori
oz,
ad
min
istr
a-zi
o p
ub
liko
en a
rtea
n e
gin
beh
arre
ko b
erre
-g
oki
tze
eko
no
mik
oa
egit
ea.
11/
2/3
Bal
iab
idea
k et
a g
aita
sun
ak e
go
kitu
eg
in b
ehar
dir
a.
Zerb
itzu
eta
bal
iab
ide
eko
no
mik
oak
tra
ns-
feri
tzea
ed
o
kon
pen
tsat
zea
(tra
nsf
eren
-tz
ian
elk
arre
kiko
tasu
na
dag
oen
ean
).
2016
/12/
25a
bai
no
leh
en e
gin
beh
arre
ko
ego
kitz
apen
ak e
git
ea.
4.5.
2 Ze
rbit
zu
eta
pre
staz
io
eko
no
mik
oak
h
edat
zeko
b
ehar
rezk
oak
d
iren
b
alia
bid
e ek
on
om
iko
ak e
gu
ner
atze
a et
a g
aitz
ea.
1
1/2/
3 et
a in
plik
a-tu
tako
b
este
sai
l et
a ad
mi-
nis
traz
io
pu
blik
o
bat
zuk
Erak
un
de
eta
mai
la b
ako
itza
k ah
aleg
ina
egit
ea.
Ako
rdio
so
zio
san
itar
ioa
(iku
s 5.
1.11
), A
u-
ton
om
ia
eta
Men
det
asu
nar
en
Arr
etar
a-ko
Sis
tem
atik
dat
orr
en f
inan
tzak
eta
eta,
h
ala
bad
ago
kio
, GZE
Sa f
inan
tzat
zeko
bes
-te
tre
sna
bat
zuk.
Ego
nko
rtu
gab
eko
tzat
jota
ko z
erb
itzu
eta
p
rest
azio
eko
no
mik
oak
gar
atze
ko f
un
tsa.
4.5.
3 K
on
pen
tsaz
io e
kon
om
iko
rako
iri
zpid
e et
a m
ekan
ism
oak
eza
rtze
a, t
oki
ko e
raku
n-
de
bat
ek b
este
to
kiko
era
kun
de
bat
tit
ula
r d
uen
ed
o b
este
to
kiko
era
kun
de
bat
ek k
u-
dea
tzen
du
en b
alia
bid
e b
ater
ako
sar
bid
ea
ber
mat
u a
hal
izan
dez
an.
13/
1
EUD
ELek
, Eu
sko
Jau
rlar
itza
ren
lag
un
tza-
reki
n,
min
teg
i b
at e
git
ea e
ta k
on
pen
tsa-
zio
eko
no
mik
ora
ko i
rizp
ide
eta
mek
anis
-m
oak
zeh
azte
a.
4.5.
4 Eu
sko
Jau
rlar
itza
ren
eta
EU
DEL
en a
r-te
an a
kord
ioak
sin
atze
a G
ZESa
hed
atze
ko
beh
arre
zko
ak d
iren
azp
ieg
itu
rak
gar
atze
ko:
lurz
oru
aren
h
orn
idu
ra,
bab
estu
tako
et
xe-
biz
itza
eta
/ed
o l
oka
lak
erai
kitz
ea e
do
lag
a-tz
ea e
ta a
bar
.
11/
3
Ako
rdio
ak lo
rtze
a.A
kord
io h
ori
ei j
arri
ki l
agat
ako
ed
o e
rai-
kita
ko h
igie
zin
en e
do
eki
pam
end
uen
ko
-p
uru
a.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
82
5. A
rdat
za. B
este
sis
tem
a b
atzu
ekin
lan
kid
etza
n ja
rdu
tea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
5.1
Erem
u s
ozi
osa
-n
itar
ioa
erai
kitz
en
bu
katz
ea, a
rret
a b
ehar
rezk
o d
ute
n
kole
ktib
o g
uzt
iei
beh
ar d
ute
n o
rdez
-ka
ritz
a et
a es
tald
ura
em
anez
, eta
GZE
Sa-
ren
zer
bit
zuen
eta
o
sasu
n-z
erb
itzu
en
arte
ko k
oo
rdin
azio
a h
ob
etze
a, A
rret
a So
-zi
osa
nit
ario
ko E
usk
al
Ko
nts
eilu
an e
rab
aki-
tako
ko
ord
inaz
io e
ta
inte
gra
zio
so
zio
san
i-ta
rio
ko il
do
est
rate
-g
iko
ak s
ust
atu
ta, e
ta
hir
ug
arre
n s
ekto
reko
er
aku
nd
eek
baz
kid
e es
trat
egik
otz
at e
ta
leh
enta
sun
ezko
-tz
at p
arte
har
tuta
.
5.1.
1 A
rret
a So
zio
san
itar
ioko
Eu
skal
Ko
nts
ei-
luar
en D
ekre
tu b
erri
a p
rest
atze
a et
a o
nar
tzea
.2
1
Ko
ord
inaz
io s
ozi
osa
nit
ario
a g
arat
u
egin
beh
ar d
a, l
ehen
mai
lako
arr
e-ta
ri b
erez
iki e
rrep
arat
uta
, ber
riag
oa
den
ald
etik
.
Dek
retu
a o
nar
tzea
.
5.1.
2 K
oo
rdin
azio
so
zio
san
itar
ioko
pro
gra
-m
a p
ilotu
ak g
arat
zea,
era
kun
dea
rtek
o l
an-
kid
etza
rako
h
itza
rmen
ed
o
ako
rdio
en
bi-
tart
ez,
ber
ezik
i ko
ntu
an h
artu
ta e
txek
o e
s-ku
-har
tze
pro
gra
ma
sozi
osa
nit
ario
ak a
bia
n
jart
zea.
21/
3Ez
arri
tako
ko
ord
inaz
io
sozi
osa
nit
ario
ko
pro
gra
men
ko
pu
rua
eta
ezau
gar
riak
.
5.1.
3 Le
hen
mai
lako
arr
eta
sozi
osa
nit
ario
ko
tald
een
eta
kas
u s
ozi
osa
nit
ario
ak k
ud
eatz
en
dit
uzt
en t
ald
een
esp
erie
ntz
ia p
ilotu
ak b
ul-
tzat
zea,
bi
sist
emet
ako
ed
oze
inet
an d
ihar
-d
ute
n e
rref
eren
tzia
zko
pro
fesi
on
alek
in.
21/
3A
bia
n ja
rrit
ako
esp
erie
ntz
ien
ko
pu
rua.
5.1.
4 A
rret
a so
zio
san
itar
ioko
lu
rral
de-
koo
r-d
inat
zaile
aren
fig
ura
eta
arr
eta
sozi
osa
ni-
tari
oko
lu
rral
de-
kon
tsei
luen
gar
apen
a su
s-ta
tzea
.
21/
2-3
Ko
ord
inat
zaile
en e
gin
kizu
nak
eta
ko
ord
i-n
atza
ileei
bal
iab
idea
k es
kain
tzea
.K
on
tsei
luek
jard
uer
ak e
git
ea.
5.1.
5 La
nki
det
za s
ozi
osa
nit
ario
ko p
roto
ko-
lo e
ta t
resn
ak l
antz
ea,
hai
nb
at e
skal
atan
, p
erts
on
en
ahal
du
ntz
era,
au
kera
tzek
o
gai
-ta
sun
era
(med
iku
ak
agin
du
tako
arek
in
bat
et
orr
iz b
etie
re),
ibilb
idea
k er
razt
era
eta
era-
bilt
zaile
a ar
dat
z d
uen
arr
etar
a b
ider
atu
tako
ik
usp
egi b
atek
in.
21/
4
Osa
sun
-zer
bit
zu b
atet
ik g
izar
te-z
er-
bit
zu b
ater
a ig
aro
tzek
o b
idea
ed
o
ald
eran
tziz
ko b
idea
bat
era
koo
rdi-
nat
u e
ta p
lan
ifik
atu
beh
ar d
a, e
ta b
i si
stem
etan
ald
i b
erea
n a
rtat
u b
eha-
rrek
o p
erts
on
en p
rofi
lak
ere
zeh
az-
tu b
ehar
dir
a.
Ezar
rita
ko
erre
min
ten
(p
roto
kolo
ak
eta
tres
nak
) ko
pu
rua
eta
ezau
gar
riak
.H
isto
ria
sozi
osa
nit
ario
a eg
itea
.
5.1.
6 Ze
rbit
zu s
ozi
osa
nit
ario
en Z
orr
oa
jaso
-tz
en d
uen
Dek
retu
a o
nar
tzea
.1
1/4
Zerb
itzu
so
zio
san
itar
ioen
zo
rro
bat
so
rtu
beh
ar d
a, e
ta z
erb
itzu
zeh
a-tz
ak g
arat
u.
Zorr
oa
on
artz
ea,
bai
eta
zo
rro
an b
ildu
ta-
ko p
rest
azio
ak e
re.
5.1.
7 A
rret
a G
oiz
tiar
rari
bu
ruzk
o D
ekre
tua
on
artz
ea.
11/
4D
ekre
tua
izap
idet
zea
eta
arg
itar
atze
a.
5.1.
8 B
abes
gab
etas
un
-eg
oer
an e
go
nik
osa
-su
n
men
tale
ko
araz
oak
d
itu
zten
ad
ing
a-b
eei e
ta b
erez
iki,
joka
bid
e-ar
azo
ak d
itu
zten
ad
ing
abee
i arr
eta
emat
eko
lan
kid
etza
-ako
r-d
ioak
/-h
itza
rmen
ak e
zart
zea.
11/
2
Iden
tifi
katu
tako
jo
mu
ga-
kole
ktib
oe-
tan
esk
u h
artz
eko
pla
n e
spez
ifik
oak
eg
in,
mar
txan
ja
rri
eta
ebal
uat
u
beh
ar d
ira,
ko
lekt
ibo
ho
riek
ord
ez-
katz
en d
itu
zten
hir
ug
arre
n s
ekto
re-
ko e
raku
nd
een
par
te h
artz
eare
kin
.
Joka
bid
e-ar
azo
ak i
zan
ala
ez
izan
, la
nki
-d
etza
-ako
rdio
ed
o -
hit
zarm
en h
ori
en e
s-p
arru
an a
rtat
uta
ko p
erts
on
en k
op
uru
a.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
83
5. A
rdat
za. B
este
sis
tem
a b
atzu
ekin
lan
kid
etza
n ja
rdu
tea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
5.1.
9 In
form
azio
so
zio
-san
itar
ioko
si
stem
a ez
artz
ea.
21/
2-3
Izae
ra s
ozi
osa
nit
ario
a d
uen
ban
aka-
ko n
ahiz
geh
itu
tako
in
form
azio
a el
-ka
rrek
in k
ud
eatz
en ja
rrai
tu b
ehar
da.
Sist
ema
dis
ein
atze
a et
a ab
iara
ztea
.Pa
rtek
atu
tako
his
tori
a so
zio
san
itar
ioa
ga-
ratz
ea e
ta e
rab
iltze
a.
5.1.
10 E
rem
u s
ozi
osa
nit
ario
an i
kusp
egi
eti-
ko-a
sist
entz
iala
gar
atze
a, e
ta e
tika
-bat
zor-
dea
so
rtze
a er
emu
ho
rret
an.
21/
4K
alit
atea
et
a et
ika
sust
atu
b
ehar
d
ira
arre
tan
.
Ekin
tza
bu
ltza
tzea
: p
rest
aku
ntz
a,
mat
e-ri
alak
lan
du
, ar
git
arat
u e
ta/e
do
eza
gu
ta-
razt
ea (
esku
bid
een
kat
alo
go
ak,
jard
un
bi-
de
ego
kien
esk
ulib
uru
ak, p
roto
kolo
ak,…
).
5.1.
11 K
om
un
ikaz
io s
ozi
osa
nit
ario
ko p
lan
a eg
itea
eta
hed
atze
a.3
1/ 2
-3Ek
itat
ea s
arb
idea
n.
Plan
a la
ntz
ea e
ta h
edat
zea.
5.1.
12 G
izar
te-z
erb
itzu
en e
ta o
sasu
n-a
rret
a-re
n a
rlo
an e
sku
du
nak
dir
en a
dm
inis
traz
ioek
h
itza
rmen
so
zio
san
itar
ioak
ber
riku
stea
eta
eg
un
erat
zea,
GZE
Sare
n z
entr
ota
ko p
laza
so
-zi
osa
nit
ario
ak e
ta o
sasu
n-p
rest
azio
ak f
inan
-tz
atze
ko.
11/
2-3
Osa
sun
Sa
ilak
osa
sun
-pre
staz
ioak
er
abat
fi
nan
tzat
u
beh
ar
dit
u,
eta
pla
za s
ozi
osa
nit
ario
en k
asu
an, a
ldiz
, b
ater
ako
fi
nan
tzak
eta
izan
b
ehar
d
ute
.
Egu
ner
atu
ta e
ta in
dar
rean
dau
den
hit
zar-
men
en k
op
uru
a.O
sasu
n S
aile
tik
dat
orr
en f
inan
tzak
etar
en
ehu
nek
oa.
5.2
Lan
bid
e Eu
skal
En
-p
leg
u
Zerb
itzu
arek
in
sare
an e
gin
dak
o l
ana
ho
bet
zea,
bai
eta
, be-
rezi
ki,
Dir
u-s
arre
rak
Ber
mat
zeko
et
a G
i-za
rter
atze
ko S
iste
ma-
ri d
ago
kio
nez
ere
.
5.2.
1 La
nb
ide
Eusk
al E
np
leg
u Z
erb
itzu
aren
eta
G
ZESa
ren
art
ean
ete
ng
abek
o k
oo
rdin
azio
rako
et
a la
nki
det
zara
ko b
idea
k ez
artz
ea,
bes
teak
b
este
, h
on
ako
al
der
di
hau
ek
bar
nea
n
har
-tu
ta:
akti
bat
zeko
ere
du
par
teka
tua,
era
gin
-ko
rra
eta
bid
ezko
a; g
izar
tera
tzek
o l
agu
ntz
a b
ehar
du
ten
per
tso
nei
arr
eta
emat
ean
sis
tem
a b
ako
itza
ri
dag
ozk
ion
eg
inki
zun
ak
arg
itze
a;
koo
rdin
azio
rako
et
a la
nki
det
zara
ko
bid
eak
eta
pro
toko
loak
; b
i si
stem
etar
ako
gar
ran
tzi-
tsu
a d
en in
form
azio
a b
ater
a ku
dea
tzea
.
11/
2-3
Bi e
rem
uei
dag
ozk
ien
lag
un
tza-
pre
-m
iak
izan
ik,
baz
terk
eria
-arr
isku
an
edo
-e
go
eran
d
aud
enei
g
izar
tera
-tz
eko
ib
ilbid
eak
ahal
bid
etu
eta
bi-
der
atu
beh
ar z
aizk
ie,
Dir
u-s
arre
rak
Ber
mat
zeko
eta
Giz
arte
ratz
eko
Sis
-te
mak
o p
rest
azio
ak ja
so a
la e
z ja
so.
Akt
ibat
zeko
ere
du
par
teka
tua
ezar
tzea
.In
dar
rean
d
aud
en
lan
kid
etza
-hit
zarm
en
edo
-p
roto
kolo
en k
op
uru
a.K
oo
rdin
azio
mo
tare
n b
aten
(in
form
azio
a-re
n
elka
rtru
kea…
) er
agin
pea
n
dau
den
p
erts
on
en k
op
uru
a.B
ater
ako
lan
bat
en e
rag
inp
ean
dau
den
p
erts
on
en k
op
uru
a.
5.2.
2 H
ezku
ntz
a-ar
loko
lag
un
tza
du
ten
gi-
zart
erat
zeko
eta
lan
erat
zeko
pro
iekt
u p
ilo-
tuak
gar
atze
a, L
anb
idek
eta
Eu
sko
Jau
rla-
ritz
aren
G
izar
te
Zerb
itzu
en
Zuze
nd
arit
zak
bat
era
fin
antz
atu
ta.
21
Pro
iekt
u p
ilotu
ak g
arat
zea
eta
ebal
uat
zea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
84
5. A
rdat
za. B
este
sis
tem
a b
atzu
ekin
lan
kid
etza
n ja
rdu
tea
Hel
bu
ru e
s-tr
ateg
iko
akEk
intz
akLe
hen
-ta
sun
aLi
der
-g
oa
Leh
enta
sun
ezko
El
emen
tuak
Ad
iera
zlea
k
5.3
Hez
kun
tza-
sist
e-m
arek
in –
ber
ezik
i, ik
aste
txee
kin
– et
a o
sasu
n-s
iste
mar
ekin
(l
ehen
mai
lako
arr
e-ta
) sa
rean
eg
ind
ako
la
na
ho
bet
zea.
5.3.
1 K
oo
rdin
azio
-pro
toko
loak
ez
artz
ea
ikas
tetx
eeki
n e
ta o
sasu
n-z
entr
oek
in (
leh
en
mai
lako
arr
eta)
, ko
ord
inaz
iora
ko e
ta e
ba-
luaz
iora
ko
bid
e ir
aun
korr
ak
eta
ekim
en
par
teka
tuak
b
arn
ean
h
artu
ta,
bat
ik
bat
, h
aurr
en b
abes
aren
esp
arru
an (
bu
llyn
ga
eta
emak
um
een
au
rkak
o in
dar
keri
a p
reb
enit
ze-
ko,
hau
tem
atek
o e
ta h
ori
ei a
urr
e eg
itek
o;
fam
iliek
in b
ater
a la
n e
git
ea,
eta
fam
iliet
an
izat
en d
iren
ald
aket
ei e
ran
tzu
tea;
eto
rkin
ak
eta
erre
fuxi
atu
ak g
izar
tera
tzea
eta
ab
ar).
31
/ 2-3
Erem
u s
ozi
oed
uka
tib
oa
eta
sozi
osa
ni-
tari
oa
gar
atu
beh
ar d
ira,
leh
en m
aila
-ko
arr
etar
i ber
ezik
i err
epar
atu
ta.
Ind
arre
an
dau
den
la
nki
det
za-h
itza
rmen
ed
o -
pro
toko
loen
ko
pu
rua.
Ko
ord
inaz
io
mo
tare
n
bat
en
erag
inp
ean
et
a/ed
o b
ater
ako
lan
en b
aten
era
gin
pea
n
dau
den
per
tso
na
edo
fam
ilia
erab
iltza
i-le
en k
op
uru
a.
5.4
Bes
te s
iste
ma
bat
zuek
iko
(et
xe-
biz
itza
, hir
igin
tza,
g
arra
ioa…
) ko
ord
i-n
azio
a h
ob
etze
a,
auke
ra-b
erd
inta
sun
a et
a an
izta
sun
aren
ku
dea
keta
bilt
zen
di-
tuen
zeh
arka
ko ik
us-
peg
itik
beg
irat
uta
.
5.4.
1 La
nki
det
za-a
kord
ioak
ed
o
-pro
toko
-lo
ak e
ta/e
do
eki
men
ed
o z
erb
itzu
par
teka
-tu
ak e
zart
zea,
bat
ik b
at,
baz
terk
eria
-eg
oe-
ran
ed
o
-arr
isku
an
dau
den
ek
etxe
biz
itza
es
kura
tzek
o a
uke
ra iz
an d
ezat
en e
ta d
esg
ai-
tasu
nen
bat
en d
ute
nei
ed
o m
end
etas
un
-e-
go
eran
dau
den
ei a
uto
no
mia
z g
izar
tera
tzea
ah
alb
idet
zeko
.
31/
2/3
Au
ton
om
iaz
giz
arte
ratz
eko
pre
mie
i er
antz
ute
ko g
arai
an,
zeh
arka
kota
-su
na
sust
atu
beh
ar d
a, e
ta h
arta
ra,
GZE
Sak
hel
bu
ruar
i er
rep
arat
u a
hal
iz
ang
o d
io.
Ind
arre
an
dau
den
la
nki
det
za-h
itza
rmen
ed
o -
pro
toko
loen
ko
pu
rua.
Ab
ian
jar
ri d
iren
bat
erak
o e
kim
enen
ko
-p
uru
a.In
plik
atu
tako
era
bilt
zaile
en k
op
uru
a.
5.5
Emak
um
een
au
rkak
o in
dar
ke-
rian
sar
tuta
dau
den
ze
rbit
zu e
ta e
raku
n-
dee
n a
rtek
o k
oo
rdi-
naz
ioa
ho
bet
zea.
5.5.
1 A
zter
keta
bat
eg
itea
em
aku
mee
n a
ur-
kako
in
dar
keri
an
sart
uta
d
aud
en
zerb
itzu
et
a er
aku
nd
een
art
eko
ko
ord
inaz
ioa
ho
be-
tzek
o.
21/
4
Emak
um
een
au
rkak
o i
nd
arke
riar
en
bik
tim
ei a
rret
a h
ob
ea e
skai
ni
beh
ar
zaie
, et
a em
aku
mee
n
aurk
ako
in
-d
arke
riar
i au
rre
egit
eko
est
rate
gia
g
lob
ala
ho
bet
u.
Azt
erke
ta e
git
ea e
ta k
oo
rdin
azio
a h
ob
e-tz
eko
pro
po
sam
enak
iden
tifi
katz
ea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
85
Egu
teg
ia
1. A
rdat
za. A
rret
aren
un
iber
tsal
izaz
ioa,
lurr
ald
e-an
tola
men
du
a et
a ek
itat
ea s
arb
idea
n
Hel
bu
ru e
stra
teg
iko
akEk
intz
ak20
1620
1720
1820
19
1.1.
GZE
Sare
n z
erb
itzu
eta
pre
staz
io
eko
no
mik
oen
es
tald
ura
k (e
ta,
hal
a b
adag
oki
o,
inte
nts
itat
ea)
aria
n-a
rian
eg
oki
tzea
, et
a ze
rbit
zuak
lu
rral
dee
-ta
n a
nto
latz
ea E
AEk
o G
izar
te Z
erb
i-tz
uen
m
apan
et
a er
ansk
inet
an
au-
rrei
kusi
tako
aren
ara
ber
a.
1.1.
1 EA
Eko
Giz
arte
Zer
bit
zuen
Map
a ap
likat
zea,
Fo
ru A
ldu
nd
ien
eta
to
kiko
era
kun
dee
n p
lan
gin
tza
txer
ta-
tzen
du
ten
era
nsk
inak
ain
tzat
har
tuta
.X
XX
X
1.1.
2. E
raku
nd
e b
ako
itza
k h
on
ako
hau
ek e
zart
zea:
a)
ber
e es
kum
enek
o z
erb
itzu
ak (
zen
tro
ak)
geo
gra
fiko
ki n
ola
ban
atu
ko d
itu
en, m
apan
xed
atu
tako
iriz
pi-
de
oro
korr
ei ja
rrai
kiz;
b)
ber
e es
kum
enek
o z
erb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
iko
gu
ztia
k h
edat
zeko
pla
na,
201
7ra
bit
arte
koa,
est
al-
du
ra-h
elb
uru
ak e
rem
u g
eog
rafi
ko b
ako
itza
ren
ara
ber
a eg
oki
tuta
eta
, h
ala
bad
ago
kio
, ze
ntr
o b
erri
ak
sort
zeko
beh
arre
zko
ak d
iren
inb
erts
ioak
zeh
aztu
ta (p
lan
ho
ri M
apar
i geh
itu
ko z
aio
, era
nsk
in m
od
uan
).
X1.
hi-
ruh
.
1.2
Zerb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
i-ko
ber
riak
ed
o g
utx
i g
arat
uta
koak
(e
go
nko
rtu
g
abea
k)
ind
artz
ea
eta,
b
azte
rker
iare
n
erem
uan
, er
antz
u-
kizu
n
pu
blik
oko
tzat
jo
tako
ze
r-b
itzu
entz
at
fin
antz
aket
a p
ub
liko
n
ahik
oa
ber
mat
zea
eta
arre
ta-s
area
fi
nka
tzea
.
1.2.
1 20
16.
urt
etik
au
rrer
a, z
erb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
iko
ber
riak
ed
o g
utx
i g
arat
uta
koak
(eg
on
kort
u
gab
eak)
ind
artz
ea.
XX
XX
1.2.
2. 2
016.
urt
ean
, baz
terk
eria
ren
ere
mu
ko z
erb
itzu
etan
gas
tu k
orr
on
te p
ub
liko
a h
and
itze
a, h
ala
bad
ago
-ki
o,
gas
tu k
orr
on
te p
ub
liko
ak e
ran
tzu
kizu
n p
ub
liko
ko z
erb
itzu
ei d
ago
kien
ez b
este
ere
mu
bat
zuet
an o
sa-
tzen
du
en %
-a h
om
olo
gat
zeko
, eta
baz
terk
eria
-ere
mu
ko a
rret
a-sa
rea
ind
artz
ea.
XX
1.3
Zerb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
iko
b
ako
itza
ri b
uru
zko
ara
ud
iare
n g
ara-
pen
arek
in
jarr
aitz
ea,
eta
bal
din
tza
mat
eria
lak,
fu
ntz
ion
alak
et
a la
ng
i-le
ei d
ago
zkie
nak
ara
ud
ian
–le
hen
dik
d
ago
ena
edo
lan
tzen
ari
den
a– a
u-
rrei
kusi
tako
aren
ara
ber
a eg
oki
tzea
.
1.3.
1 Ze
rbit
zu e
ta p
rest
azio
eko
no
mik
o b
ako
itza
ri b
uru
zko
ara
ud
ia g
arat
zen
jarr
aitz
ea.
XX
X
1.3.
2 B
ald
intz
a m
ater
iala
k, f
un
tzio
nal
ak e
ta l
ang
ileei
dag
ozk
ion
ak a
rau
dia
n a
urr
eiku
sita
koar
en a
rab
era
ego
kitz
ea, a
rau
dia
n k
asu
an k
asu
eza
rrit
ako
ep
ean
.X
XX
X
1.4
GZE
Sare
n z
erb
itzu
en f
inan
tzak
e-ta
n o
rdai
ntz
era
beh
artu
ta d
aud
enen
p
arte
-har
tzea
ri
(“ko
ord
ain
keta
”)
bu
ruzk
o a
rau
dia
gar
atze
a et
a h
eda-
tzea
, EA
E o
sora
ko i
rizp
ide
kom
un
ak
ezar
rita
.
1.4.
1 G
ZESa
ren
ze
rbit
zuen
fi
nan
tzak
etan
o
rdai
ntz
era
beh
artu
ta
dau
den
en
par
te-h
artz
e ek
on
om
iko
ari
(“ko
ord
ain
keta
”) b
uru
zko
iriz
pid
e o
roko
rrak
err
egu
latz
ea. E
ta f
oru
- et
a u
dal
-ara
ud
ia e
rreg
ula
zio
ho
rret
ara
ego
kitz
ea.
XX
1.5
Esku
-har
tzea
bal
ora
tzek
o,
dia
g-
no
stik
oa
egit
eko
et
a o
rien
tazi
oko
tr
esn
a ko
mu
nak
hed
atze
a, e
ta a
rau
b
idez
ko g
arap
ena
bu
katz
ea (
arre
ta
per
tso
nal
izat
uko
pla
na)
.
1.5.
1 M
end
etas
un
a, b
abes
gab
etas
un
a et
a b
azte
rker
ia e
z ez
ik a
rris
ku-e
go
erak
ere
bal
ioes
teko
tre
sna
kom
u-
nak
ap
likat
zea.
XX
X
1.5.
2 B
este
lako
tre
sna
kom
un
ak a
plik
atze
a: f
itxa
so
zial
a, d
iag
no
stik
oa
eta
Arr
eta
Pert
son
aliz
atu
ko P
lan
a (A
PP).
XX
X
1.5.
3 H
eld
uen
bab
esg
abet
asu
n-a
rris
kua
eta
bab
esg
abet
asu
n-e
go
erak
bal
ora
tzek
o t
resn
a d
isei
nat
zea
eta
aplik
atze
a.X
1.6
Giz
arte
ak G
ZESa
ho
bet
o e
zag
u-
tzea
, eta
GZE
Sare
n n
ahiz
zer
bit
zu p
u-
blik
oen
era
bile
ra e
go
kia
egit
eko
eta
g
uzt
ion
art
ean
eu
stek
o k
on
pro
mis
o
zib
iko
a su
stat
zea.
1.6.
1 K
om
un
ikaz
io-k
anp
ain
a b
at a
bia
razt
ea,
GZE
Sa h
erri
tarr
ei e
zag
uta
razt
eko
: si
stem
aren
xed
ea,
her
rita
r g
uzt
ien
pre
mia
/ko
nti
ng
entz
ia ja
kin
bat
zuk
esta
ltze
ra b
ider
atze
n d
ela,
zer
zer
bit
zu e
ta p
rest
azio
eko
no
mik
o
eska
intz
en d
itu
en, s
arb
idea
, esk
ura
tzek
o b
ald
intz
ak e
ta m
od
uak
, hai
en a
rtek
o b
ater
agar
rita
sun
a, e
rab
iltza
i-le
en e
sku
bid
e et
a b
eteb
ehar
rak
eta
abar
.
X
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
86
1. A
rdat
za. A
rret
aren
un
iber
tsal
izaz
ioa,
lurr
ald
e-an
tola
men
du
a et
a ek
itat
ea s
arb
idea
n
Hel
bu
ru e
stra
teg
iko
akEk
intz
ak20
1620
1720
1820
19
1.7
Zerb
itzu
etar
ako
sar
bid
ea –
oh
iko
a et
a p
rem
iazk
oa–
ho
bet
zea.
1.7.
1 B
alia
bid
e b
at e
do
bat
zuk
jaso
tzek
o e
sku
bid
ea o
nar
tu d
en k
asu
an,
bal
ora
zio
a, d
iag
no
stik
oa,
ori
enta
-zi
oa
eta
sarb
idea
izat
eko
itxa
rote
-den
bo
ra e
go
kiak
su
stat
zea.
XX
XX
1.7.
2 G
izar
te-l
arri
ald
ieki
n k
oo
rdin
atze
ko z
erb
itzu
a g
arat
zea
(ara
uak
eta
op
erat
iba
gar
atze
a, le
hen
mai
lako
et
a b
igar
ren
mai
lako
arr
etar
en a
rtek
o b
ider
atze
-sis
tem
a b
arn
ean
har
tuta
).X
1.7.
3 O
inar
rizk
o G
izar
te Z
erb
itzu
en e
ta g
izar
te-l
arri
ald
ieta
ko z
erb
itzu
en a
rtea
n k
oo
rdin
azio
-pro
toko
loak
ez
artz
ea, Z
orr
oar
i bu
ruzk
o D
ekre
tuan
au
rrei
kusi
tako
bal
din
tzet
an.
X
1.8.
Pla
ng
intz
aren
eki
ntz
a g
uzt
ieta
n
gen
ero
-iku
speg
ia
txer
tatz
ea,
Giz
o-
nen
eta
Em
aku
mee
n B
erd
inta
sun
e-ra
ko o
tsai
lare
n 1
8ko
4/2
005
Leg
ean
au
rrei
kusi
ta d
ago
en m
od
uan
, bai
eta
b
este
iku
speg
i bat
zuk
ere
(ask
ota
riko
se
xu-j
oer
ak, k
ult
ura
rtek
oa,
bel
aun
al-
dia
rtek
oa,
ir
isg
arri
tasu
n
un
iber
tsal
a et
a g
uzt
ion
tzak
o d
isei
nu
a);
hal
aber
, ek
intz
a p
osi
tib
ora
ko
eta
auke
ra-
nah
iz
trat
ub
erd
inta
sun
erak
o
neu
-rr
iak
ere
aplik
atze
a.
1.8.
1 Pl
an h
on
etat
ik e
rato
rrit
ako
org
ano
, b
atzo
rde
eta
lan
tald
e g
uzt
ieta
n h
ori
ek o
satz
en d
itu
zten
per
tso
-n
en o
saer
a o
reka
tua
ezar
tzea
, gen
ero
-iku
speg
iari
dag
oki
on
ez.
XX
XX
1.8.
2 Em
aku
mee
n e
ta g
izo
nen
art
eko
ber
din
tasu
nar
i, an
izta
sun
ari,
iris
gar
rita
sun
un
iber
tsal
ari
eta
gu
ztio
n-
tzak
o d
isei
nu
ari
bu
ruzk
o m
od
ulu
esp
ezif
iko
ak s
artz
ea P
lan
ho
nen
esp
arru
an g
arat
uta
ko p
rest
aku
ntz
apro
-g
ram
etan
.X
XX
X
1.8.
3 A
ldiz
kako
txo
sten
bat
eg
itea
, em
aku
mee
k G
ZESa
ri d
ago
kio
nez
du
ten
pre
mia
n, e
skar
ian
eta
era
bile
ran
–
edo
era
bile
rari
k ez
an–
erag
ina
du
ten
fak
tore
ak (
asko
tari
ko d
iskr
imin
azio
eg
oer
a, p
ob
rezi
aren
fem
iniz
a-zi
oa,
em
aku
mee
n b
izi-
itxa
rop
ena,
zai
nke
ta in
form
alar
en e
gin
kizu
nak
eu
ren
gai
n h
artz
ea e
ta a
bar
) azt
ertz
e-ko
, bai
eta
ho
rrek
em
aku
mee
n b
izi-
bal
din
tzet
an d
uen
inp
aktu
a er
e.
X
1.8.
4 Ze
rbit
zu e
ta z
entr
oen
iris
gar
rita
sun
a h
ob
etze
ko p
lan
ak e
git
ea, h
ob
etze
ko p
rem
ia d
ute
n k
asu
etan
.X
1.9
Giz
arte
Zer
bit
zuen
Eu
skal
Sis
te-
mar
en e
rab
iltza
ileen
hiz
kun
tza-
esku
-b
idea
k b
erm
atze
a.
1.9.
1 G
ZESa
ren
era
bilt
zaile
ei –
eure
n le
hen
tasu
nar
en a
rab
era–
EA
Eko
bi h
izku
ntz
a o
fizi
alet
ako
ed
oze
inet
an
arta
tuak
izat
eko
esk
ub
idea
ber
mat
uko
die
ten
neu
rria
k in
dar
tzea
.X
XX
X
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
87
2. A
rdat
za. E
red
u k
om
un
itar
ioa
fin
katz
ea e
ta g
arat
zea
Hel
bu
ru e
stra
teg
iko
akEk
intz
ak20
1620
1720
1820
19
2.1.
Err
efer
entz
iako
fig
ura
eta
kas
ua-
ren
ko
ord
inaz
ioa
ind
artz
ea,
beh
ar
du
enar
i er
refe
ren
tzia
ko
pro
fesi
on
al
bat
eta
lag
un
eg
ite
per
tso
nal
izat
ua
eta
inte
gra
la
ber
mat
zeko
, er
abil-
tzai
leen
esk
ub
idee
n k
atal
og
oan
au
-rr
eiku
sita
koar
i ja
rrai
kiz
(leg
eare
n 9
. ar
tiku
lua)
.
2.1.
1 Er
refe
ren
tzia
ko f
igu
rari
, ka
suar
en k
oo
rdin
azio
ari
–sek
tori
ala
(leh
en e
ta b
igar
ren
mai
lako
arr
etar
en
arte
an)
eta
sekt
ore
arte
koa
(so
zio
san
itar
ioa,
so
zio
edu
kati
bo
a, s
ozi
ola
bo
rala
) et
a la
gu
n e
git
e so
zial
ari b
uru
z-ko
ere
du
par
teka
tua
lan
tzea
, g
izar
te-z
erb
itzu
ak e
mat
en d
itu
zten
en
pre
sa p
rib
atu
ak e
ta g
izar
te-e
kin
tzak
o
hir
ug
arre
n s
ekto
reko
era
kun
dea
k ko
ord
inat
zeko
din
amik
etan
par
te h
artz
ea e
re b
arn
ean
har
tuta
.
X
2.1.
2 A
dm
inis
traz
io p
ub
liko
en e
ta e
raku
nd
e p
rib
atu
en a
rtea
n p
roto
kolo
ak e
do
ako
rdio
ak s
inat
zea,
era
kun
-d
e p
rib
atu
ek e
rref
eren
tzia
ko f
igu
rare
n e
ta k
asu
aren
ko
ord
inaz
ioar
en e
gin
kizu
net
an p
arte
har
dez
aten
, b
etie
re e
raku
nd
eko
pro
fesi
on
al b
at e
rref
eren
te iz
ang
o li
tzat
ekee
n k
asu
a, e
lkar
tru
katu
beh
arre
ko in
form
a-zi
oa,
ho
rret
arak
o i
rizp
ide
nah
iz p
roze
du
rak,
ad
min
istr
azio
pu
blik
oek
eg
in b
ehar
reko
jar
raip
ena
eta
bes
te
hai
nb
at a
lder
di e
re b
arn
ean
har
tuta
.
X
2.2
Arr
eta-
mai
len
(le
hen
mai
lako
eta
b
igar
ren
mai
lako
arr
eta)
art
eko
ko
or-
din
azio
a h
ob
etze
a, a
rret
a in
teg
rala
-g
oa
eta
per
tso
nal
izat
uag
oa
izan
da-
din
eta
bik
oiz
tasu
nak
sai
hes
tuta
.
2.2.
1 Le
hen
mai
lako
eta
big
arre
n m
aila
ko a
rret
aren
art
ean
lan
kid
etza
ko e
ta k
oo
rdin
azio
ko p
roto
kolo
ak
(bat
erak
o a
rret
a et
a b
ider
atze
a) la
ntz
ea.
X
2.3
Erab
iltza
ile e
ta h
artz
aile
ek m
aila
g
uzt
ieta
n
par
te
har
d
ezat
en
sust
a-tz
ea:
esku
-har
tze
per
tso
nal
/fam
ilia-
rrea
n,
zerb
itzu
ed
o z
entr
oet
an,
gi-
zart
e-ze
rbit
zuet
ako
po
litik
etan
.
2.3.
1 Pe
rtso
nek
in e
ta f
amili
ekin
eg
ind
ako
esk
u-h
artz
eeta
ko o
rien
tazi
oan
eta
eb
alu
azio
an.
2.3.
2 Ze
rbit
zuen
dis
ein
uan
eta
eb
alu
azio
an, e
ta z
entr
oet
ako
eg
un
ero
ko b
izit
zare
n a
nto
lake
tan
.2.
3.3
Erak
un
de
ord
ezka
rien
bit
arte
z, g
izar
te-z
erb
itzu
etak
o p
olit
iken
dis
ein
uan
, b
etea
razt
ean
eta
eb
alu
a-zi
oan
.
XX
XX
2.4
Oin
arri
zko
Giz
arte
Zer
bit
zuet
ako
(O
GZ)
lau
zer
bit
zuak
to
kiko
era
kun
-d
eeta
n (
ud
alak
, man
kom
un
itat
eak.
..)
hed
atu
ko d
irel
a b
erm
atze
a, e
ta e
s-ku
-har
tze
eta
pre
ben
tzio
ko
mu
nit
a-ri
oko
zer
egin
ak in
dar
tzea
.
2.4.
1. T
oki
ko e
raku
nd
e b
ako
itza
k K
atal
og
oko
1.1
etik
1.4
era
bit
arte
ko z
erb
itzu
ak h
edat
zea,
esk
ub
idea
ren
ti
tula
r d
iren
per
tso
na
gu
ztie
i ber
mat
zeko
mo
du
an.
X
2.4.
2. U
dal
aren
ed
o t
oki
ko e
raku
nd
eare
n u
stez
hal
a d
ago
kio
nea
n,
Oin
arri
zko
Giz
arte
Un
itat
eak
(OG
U)
aria
n-a
rian
hed
atze
a, O
GU
aren
era
gin
pek
o e
rem
uan
fis
iko
ki k
oka
tuta
ko e
kip
o e
ta z
entr
oak
dit
uzt
ela,
bai
et
a d
inam
ikak
, pla
ng
intz
a et
a b
este
bal
iab
ide
bat
zuek
iko
lan
kid
etza
ere
, des
zen
tral
izat
uta
.X
XX
X
2.5
Zerb
itzu
ak e
ta, b
erez
iki,
zen
tro
ak
iku
speg
i ko
mu
nit
ario
aren
ar
aber
a et
a p
erts
on
a xe
de
du
en p
lan
gin
tza-
ren
pri
ntz
ipio
aren
ara
ber
a eg
oki
tzen
au
rrer
a eg
itea
.
2.5.
1. P
erts
on
a xe
de
du
en a
rret
a-er
edu
a za
bal
tzea
, h
ala
etxe
an n
ola
eg
oit
za-z
entr
oet
an,
bai
eta
eg
un
eko
ze
rbit
zuak
eta
eg
oit
za-z
entr
oak
ed
o o
stat
u-z
erb
itzu
ak in
gu
run
eare
kin
lotz
ea x
ede
du
ena
ere.
XX
2.6
Zain
tzai
leei
em
aten
zai
en l
agu
n-
tza
ho
bet
zea
eta
zain
keta
ered
uen
b
ilaka
erar
i et
a d
iber
tsif
ikaz
ioar
i au
-rr
ea h
artz
ea.
2.6.
1. Z
ain
tzai
leei
beg
irak
o a
tsed
en-
eta
lag
un
tza-
zerb
itzu
ak i
nd
artz
ea,
bai
eta
etx
ean
eg
oer
a d
eseg
oki
ak
eta
lag
un
tza-
pre
mia
k h
aute
mat
eko
eg
inki
zun
ak e
re (
bis
ital
die
n b
itar
tez…
).X
XX
X
2.6.
2. G
ZEB
aren
esp
arru
an,
zain
tzai
leek
esk
ain
tzen
du
ten
lag
un
tzar
ekin
lo
tuta
ko i
kerk
eta-
ildo
esp
ezif
iko
a ez
artz
ea, e
ta h
aien
eg
oer
a, g
og
ob
etet
ze-m
aila
, lag
un
tza-
pre
mia
k et
a za
inke
ta-e
red
uar
en e
do
-er
edu
en b
i-la
kaer
a er
e ai
ntz
at h
artu
ta.
XX
X
2.6.
3. Z
ain
tzai
leei
bu
ruzk
o k
on
gre
su b
at b
ult
zatz
ea.
X
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
88
2. A
rdat
za. E
red
u k
om
un
itar
ioa
fin
katz
ea e
ta g
arat
zea
Hel
bu
ru e
stra
teg
iko
akEk
intz
ak20
1620
1720
1820
19
2.7
Lag
un
tzek
o t
ekn
olo
gia
k et
a p
ro-
du
ktu
ak
ind
artz
ea,
auto
no
mia
z g
i-za
rter
atze
a et
a et
xean
ger
atze
ko a
u-
kera
ah
alb
idet
zeko
.
2.7.
1. L
agu
ntz
a te
knik
oa
emat
eko
eta
in
gu
run
e fi
siko
a eg
oki
tzek
o z
erb
itzu
ak i
nd
artz
ea,
bai
eta
lag
un
-tz
apro
du
ktu
ak e
sku
ratz
eko
eta
etx
ebiz
itza
n e
ta m
oto
rdu
n i
bilg
ailu
etan
eg
oki
tzap
enak
eg
itek
o z
uze
nek
o
pre
staz
io e
do
lag
un
tza
eko
no
mik
oak
ere
(au
ton
om
ia e
rraz
tera
bid
erat
uta
ko p
rest
azio
ed
o l
agu
ntz
a ek
o-
no
mik
oak
).
XX
XX
2.7.
2. P
rest
aku
ntz
a et
a in
form
azio
a h
ob
etze
a ah
alb
idet
uko
du
ten
neu
rria
k ab
ian
jart
zea
lag
un
tza
emat
eko
g
aur
egu
n d
aud
en t
ekn
olo
gia
k ez
artz
eko
eta
beh
ar b
ezal
a er
abilt
zeko
.X
XX
X
2.8.
A
rret
a g
oiz
tiar
reko
, m
end
eta-
sun
-,
baz
terk
eria
- et
a b
abes
gab
e-ta
sun
-eg
oer
en
pre
ben
tzio
rako
et
a au
ton
om
ia
sust
atze
ko
estr
ateg
ia
bat
dis
ein
atu
eta
in
dar
tzea
, b
igar
ren
m
aila
ko
arre
tara
ig
aro
tzek
o
pro
ze-
sua
atze
ratz
earr
en.
2.8.
1. A
rret
a g
oiz
tiar
rare
kin
(d
esg
aita
sun
a), m
end
etas
un
aren
pre
ben
tzio
arek
in e
ta a
uto
no
mia
su
stat
zear
e-ki
n lo
tuta
ko z
erb
itzu
eta
pre
staz
io e
do
lag
un
tza
eko
no
mik
oak
ind
artz
ea.
XX
XX
2.8.
2. P
siko
log
ia-,
giz
arte
- et
a h
ezku
ntz
a-ar
loan
esk
u h
artz
eko
eta
fam
ilia-
ori
enta
zio
ko p
rog
ram
ak s
ust
a-tz
ea g
ura
soen
eta
sem
e-al
aben
art
ean
.X
XX
X
2.8.
3. K
on
tin
gen
tzia
bak
oit
zare
n (
baz
terk
eria
, m
end
etas
un
a, b
abes
gab
etas
un
a, d
esg
aita
sun
a) f
un
tsez
ko
irag
arle
ak id
enti
fika
tzea
eta
ald
izka
pro
spek
zio
-azt
erke
tak
egit
ea, p
rem
ien
bila
kaer
ari a
urr
ea h
artz
ea a
hal
-b
idet
zeko
.X
XX
2.8.
4. E
kite
ko e
red
u p
reb
enti
bo
aren
def
iniz
io a
do
stu
a eg
itea
, es
ten
tsib
oag
oa
eta
inte
nts
itat
e tx
ikia
go
koa,
ad
inek
oen
men
det
asu
n-a
rris
kuar
i et
a -e
go
erei
go
iz e
kin
da
(eg
un
eko
arr
etar
ako
zer
bit
zuak
, o
stat
ua,
zai
n-
tzai
leei
lag
un
tzea
eta
ab
ar).
X
2.8.
5. E
mak
um
een
, ad
ing
abek
oen
, ad
inek
oen
eta
des
gai
tasu
nen
bat
du
ten
en b
abes
gab
etas
un
-eg
oer
ak p
re-
ben
itze
ari,
hau
tem
ater
i eta
go
iz e
kite
ari b
ult
zad
a em
atea
.X
XX
X
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
89
Eje
3. A
rtic
ula
ció
n in
tern
a d
el s
iste
ma
y d
esar
rollo
del
sis
tem
a d
e g
ob
iern
o y
ges
tió
n d
el s
vss
Ob
jeti
vos
estr
atég
ico
sA
ccio
nes
2016
2017
2018
2019
3.1.
GZE
Sa b
ider
atze
ko e
ta h
edat
ze-
ko b
ehar
rezk
oak
dir
en o
rgan
oak
fin
-ka
tzea
, lan
kid
etza
n ja
rdu
nd
a.
3.1.
1. G
ZEB
a in
dar
tzea
, GZE
Sare
n e
raku
nd
e-ar
kite
ktu
rare
kin
ko
her
ente
ak d
iren
lan
erak
o p
roze
du
ra e
ta
iriz
pid
eak
ezar
rita
eta
lan
kid
etza
-din
amik
a fi
nka
tuta
.X
XX
X
3.1.
2. O
ro h
ar,
ekim
en p
rib
atu
aren
eta
, ze
haz
ki,
hir
ug
arre
n s
ekto
re s
ozi
alar
en p
arte
-har
tzea
su
stat
zea
Giz
arte
Zer
bit
zuen
Eu
skal
Ko
nts
eilu
aren
bit
arte
z, l
egea
n a
urr
eiku
sita
koar
en a
rab
era,
eta
Eu
skad
iko
El-
karr
izke
ta Z
ibile
rako
Mah
aiar
en b
itar
tez,
giz
arte
-zer
bit
zuen
arl
oan
par
te h
artz
eko
gu
nea
k d
iren
ald
e-ti
k, e
ta le
gea
ren
eta
, ber
ezik
i, G
ZESa
ren
hed
apen
ari d
ago
kio
nez
.
XX
XX
3.1.
3. G
izar
te Z
erb
itzu
en lu
rral
de-
eta
ud
al-a
rlo
ko k
on
tsei
luak
so
rtze
a, h
ala
bad
ago
kio
.X
XX
3.2.
Eki
men
pri
bat
uak
eta
, b
erez
iki,
giz
arte
-eki
men
ak G
ZESa
n p
arte
har
d
ezan
su
stat
zea.
3.2.
1. K
ud
eake
ta p
ub
liko
a –z
uze
nek
oa
eta
giz
arte
-eki
men
aren
bid
ezko
a– g
aile
n iz
ang
o d
ela
ber
mat
zea.
XX
XX
3.2.
2. It
un
so
zial
aren
ara
ub
idea
eta
lan
kid
etza
ko e
spar
ru-a
kord
io e
ta h
itza
rmen
ak a
rau
tzea
eta
gar
atze
a.X
3.3.
Im
pu
lsar
alg
un
os
sist
emas
y h
e-rr
amie
nta
s d
e g
esti
ón
n
eces
ario
s p
ara
la p
lan
ific
ació
n,
seg
uim
ien
to y
ev
alu
ació
n d
el d
esp
lieg
ue
del
SV
SS.
3.3.
1. In
form
azio
a em
aten
du
ten
era
kun
de
gu
ztie
i GZE
Sare
n h
edap
enar
i bu
ruzk
o in
form
azio
a d
enb
ora
er
real
ean
izat
eko
au
kera
em
ang
o d
ien
tre
sna
erra
z et
a ar
in b
at d
isei
nat
zea
eta
hed
atze
a.3.
3.2.
Giz
arte
Zer
bit
zuei
bu
ruzk
o In
form
azio
ko E
usk
al S
iste
ma
(GZI
ES)
hed
atze
a, a
urr
eko
tre
sna
ere
bar
-n
ean
har
tuta
, eta
sis
tem
a h
orr
en a
bia
razt
ea, m
ante
ntz
e-la
nak
eta
ete
ng
abek
o e
gu
ner
atze
a b
erm
atze
a.3.
3.3.
GZE
Sare
n z
erb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
iko
ak e
ten
gab
e p
lan
ifik
atze
ko s
iste
ma
bat
dis
ein
atze
a,
pre
mie
n b
ilaka
erar
i, la
gu
ntz
a fo
rmal
eta
in
form
alar
en s
area
ri,
gas
tuar
i et
a d
iru
-sar
rere
i b
uru
zko
ald
iz-
kako
dat
uet
an o
inar
ritu
ta.
X
X X X
X X
X X
3.3.
4. S
aila
ri e
ten
gab
eko
pla
ng
intz
a-si
stem
a d
isei
nat
zen
, gau
zatz
en e
ta e
gu
ner
atze
n e
ta G
izar
te Z
erb
i-tz
uen
Eu
skal
Sis
tem
a (G
ZES)
mar
txan
jar
tzek
o b
este
lako
zer
egin
ak e
git
en l
agu
ntz
ea (
arau
ak g
arat
zea,
G
izar
te Z
erb
itzu
etak
o E
raku
nd
eart
eko
Org
ano
a d
inam
izat
zea,
GZE
Ba
bu
ltza
tzea
...).
X
3.3.
5. G
izar
te Z
erb
itzu
en E
usk
al B
ehat
oki
a su
stat
zea,
En
ple
gu
eta
Giz
arte
Po
litik
etak
o S
aile
ko Ik
usp
egi@
k G
izar
te-g
aiet
arak
o B
ehat
oki
en s
area
era
tzen
du
ten
gai
ner
ako
Beh
ato
kiek
in k
oo
rdin
atu
z, b
ai e
ta E
usk
a-d
in d
aud
en b
este
Giz
arte
Beh
ato
kiek
in e
ta g
izar
teze
rbit
zuen
arl
oko
bes
tela
ko ja
kin
tza-
zen
tro
ekin
ere
.X
XX
3.3.
6. G
ZESa
ren
era
gin
a eb
alu
atze
ko a
do
stu
tako
sis
tem
a b
at d
isei
nat
u e
ta a
bia
razt
ea (g
izar
te-k
oh
esio
a-ri
, pre
ben
tzio
ari,
enp
leg
ua
sort
zear
i, ja
rdu
era
eko
no
mik
oar
i... d
ago
kien
ez).
X
3.4.
GZE
San
kal
itat
ea h
ob
etze
ra b
i-d
erat
uta
ko ja
rdu
erak
su
stat
zea.
3.4.
1. K
ud
eake
ta-k
alit
atea
ren
ad
iera
zlee
n k
atal
og
o a
do
stu
bat
so
rtze
a; G
ZESe
an p
arte
har
tzen
du
ten
er
agile
ek z
enb
ater
ain
o b
etet
zen
dit
uzt
en a
zter
tzea
ah
alb
idet
uko
du
en k
atal
og
o b
at.
XX
3.4.
2. G
ZESa
ren
zen
tro
eta
elk
arte
etan
era
bilt
zaile
ek e
ta b
este
inte
res-
tald
e b
atzu
ek iz
aten
du
ten
go
go
-b
etet
ze-m
aila
neu
rtze
ko s
iste
mak
eza
rtze
a.X
XX
X
3.4.
3. Z
ain
tzar
en k
alit
atea
eb
alu
atze
ko e
ta e
ten
gab
e h
ob
etze
ko e
red
u k
om
un
ak g
arat
zea,
bai
eta
G
ZESa
ren
zer
bit
zuet
an k
alit
atez
ko s
iste
mak
eza
rtze
ko la
gu
ntz
a te
knik
oko
pro
gra
mak
ere
.X
XX
3.4.
4. K
on
trat
u, i
tun
ed
o h
itza
rmen
bat
en k
ud
eake
ta-z
iklo
ko f
ase
gu
ztie
tan
iriz
pid
e, p
roze
du
ra e
ta t
res-
nak
txe
rtat
zea,
bai
eta
esk
ura
tzek
o b
ald
intz
ak e
ta d
iskr
imin
azio
po
siti
bo
ko ir
izp
idea
k er
e, e
do
zein
op
e-ra
do
rek
gau
za d
itza
keen
jard
un
bid
eeki
n –
esku
har
tzea
ri e
ta k
ud
eake
tari
bu
ruzk
oak
– lo
tuta
eta
GZE
Sa-
ren
zer
bit
zuen
ho
rnid
ura
ri b
alio
a er
anst
en d
iote
la.
XX
XX
3.5.
Ti
tula
rra
go
rab
eher
a,
zerb
itzu
g
uzt
ien
b
arn
e-
eta
kan
po
-per
tzep
-zi
oa
ahal
bid
etze
a, e
ran
tzu
kizu
n p
u-
blik
oko
si
stem
a b
akar
b
at
osa
tzen
d
ute
n a
ldet
ik.
3.5.
1. G
ZESe
ko z
erb
itzu
gu
ztie
ntz
ako
sin
bo
lo e
do
an
agra
ma
ber
eizg
arri
bat
so
rtze
a, s
iste
ma
ber
eko
ak
dir
ela
ager
ian
uzt
eko
bai
bar
ruan
bai
kan
po
an.
X
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
90
4. A
rdat
za. B
alia
bid
eak
op
tim
izat
zea,
bal
iab
idea
k p
rem
ien
ara
ber
a eg
oki
tzea
, eta
era
gin
kort
asu
na
eta
efiz
ien
tzia
ho
bet
zea
Hel
bu
ru e
stra
teg
iko
akEk
intz
ak20
1620
1720
1820
19
4.1.
Ad
min
istr
azio
-ku
dea
keta
ko f
or-
mu
lak
gar
atze
a, b
etie
re e
skar
iak
ari-
nag
o i
zap
idet
zea
eta
erab
iltza
ileen
ar
reta
n e
ta s
arb
idea
n b
este
lako
ho
-b
eku
ntz
ak e
zart
zea
ahal
bid
etze
ko.
4.1.
1 A
dm
inis
traz
ioa
arra
zio
nal
izat
u e
ta m
od
ern
izat
zeko
neu
rria
k h
artz
ea, b
ai e
ta a
dm
inis
traz
ioar
en z
erb
i-tz
uak
eka
inar
en 2
2ko
11/
2007
Leg
era
(Her
rita
rrek
Zer
bit
zu P
ub
liko
etan
Sar
bid
e El
ektr
on
iko
a iz
atea
ri b
uru
z-ko
a) e
go
kitz
eko
ere
.X
XX
X
4.2.
Arr
etan
gai
nja
rtze
rik
edo
hu
tsu
-n
erik
izan
ez
dad
in a
hal
bid
etze
a, e
ta
erak
un
de
bak
oit
zare
n e
sku
-har
tzea
le
gea
n e
ta Z
orr
oar
i b
uru
zko
Dek
re-
tuan
au
rrei
kusi
tako
es
kum
en-e
spa-
rru
aren
ara
ber
a eg
oki
tzea
.
4.2.
1. E
raku
nd
e b
ako
itza
k es
kain
itak
o z
erb
itzu
ak e
ta z
erb
itzu
ho
rien
har
tzai
leak
eg
oki
tzea
eta
gar
atze
a le
-g
eare
n e
ta Z
orr
oar
i bu
ruzk
o D
ekre
tuar
en e
sku
men
-esp
arru
aren
ara
ber
a, e
raku
nd
een
art
ean
eg
in b
ehar
reko
tr
ansf
eren
tzia
k ku
dea
tuta
(ik
us
fin
antz
aber
reg
oki
tzea
ere
).X
XX
X
4.3.
Arr
eta
kom
un
itar
ioa
ind
artz
e-ko
, er
agin
kort
asu
na
eta
efiz
ien
tzia
h
ob
etze
ko,
kost
uak
ar
razi
on
aliz
a-tz
eko
eta
GZE
Sare
n ja
rdu
n-e
rem
uan
p
rem
ia
ber
riei
er
antz
ute
ko
zerb
i-tz
uen
ku
dea
keta
n e
ta z
erb
itzu
ho
-ri
ek e
mat
ean
jar
du
nb
ide
ego
kien
, eb
alu
azio
ko e
ta I
+G
+B
ko j
ard
uer
ak
sust
atze
a.
4.3.
1. G
izar
te-z
erb
itzu
en a
rlo
an,
bai
zer
bit
zuei
bai
an
tola
tzek
o m
od
u b
erri
ei d
ago
kien
ez b
erri
kun
tza
bu
l-tz
atze
ko b
erar
iazk
o p
rog
ram
ak i
nd
artz
ea,
bai
ta,
bes
teak
bes
te,
do
mo
tika
ren
eta
osa
sun
aren
tek
no
log
ien
es
par
ruet
an (
bes
te s
iste
ma
bat
zuek
in e
lkar
lan
ean
) b
ult
zatz
eko
ak e
re.
XX
XX
4.3.
2. A
uto
no
mia
z g
izar
tera
tzea
reki
n l
otu
tako
ad
iera
zlee
n s
iste
ma
bat
zeh
aztu
eta
eza
rtze
a, G
ZESa
ren
es-
ku-h
artz
eare
n o
nd
ori
oz
lort
u b
ehar
reko
em
aitz
a d
en a
ldet
ik.
XX
X
4.3.
3. G
ure
ing
uru
ko b
este
her
rial
de
bat
zuet
an, b
este
au
ton
om
ia-e
rkid
ego
bat
zuet
an e
ta E
AEr
en t
estu
ing
uru
an
egit
en d
itu
zten
jard
un
bid
e eg
oki
en e
ta b
erri
tzai
leen
ber
ri iz
atek
o a
uke
ra e
man
go
du
en p
rog
ram
a b
at g
arat
zea.
XX
X
4.3.
4. G
izar
te-z
erb
itzu
en e
rem
uan
jard
un
bid
e b
erri
tzai
leak
eg
in d
aite
zen
su
stat
zea
eta
bu
ltza
tzea
.X
XX
X
4.3.
5. G
izar
te Z
erbi
tzue
n Eu
skal
Sis
tem
ako
pres
tazi
o et
a ze
rbit
zuen
kos
tuar
i bur
uzko
azt
erla
na e
gite
a, z
erbi
tzu
mot
a be
rdin
ean
daud
en g
astu
arr
unt
publ
ikoa
ren
dife
rent
ziei
eta
hor
ieta
n er
agin
a du
ten
fakt
oree
i era
ntzu
n ah
al iz
atek
o.X
4.4
Pert
son
en
gai
tasu
nak
ap
rob
e-tx
atu
eta
ho
bet
u d
aite
zen
, p
rod
uk-
tib
itat
ea e
ta l
anb
ald
intz
a eg
oki
ak
ahal
bid
etze
a.
4.4.
1. E
np
leg
uar
en k
alit
atea
su
stat
zera
eta
GZE
Sko
pro
fesi
on
alen
ku
alif
ikaz
ioa
eta
pre
stak
un
tza
ho
bet
zera
b
ider
atu
tako
bat
zord
e se
kto
rial
a er
atze
a G
ZEK
n.
X
4.4.
2. H
itza
rmen
ak f
orm
aliz
atze
ko,
kon
trat
azio
ko e
do
itu
ntz
eko
pro
zed
ure
tan
giz
arte
-kla
usu
lak
ezar
tzea
, la
n-a
rlo
ko e
rreg
ula
zio
ak e
ta z
erb
itzu
ak e
mat
eko
bal
din
tza
ego
kiak
(pro
fesi
on
alen
ku
alif
ikaz
ioa)
, em
aku
mee
n
eta
giz
on
en b
erd
inta
sun
a et
a ab
ar b
etet
zen
dir
ela
ber
mat
zeko
.X
XX
X
4.4.
3. G
ZESa
n e
sku
har
tzen
du
ten
era
kun
de
eta
enti
tate
etak
o p
rofe
sio
nal
ak e
ten
gab
e p
rest
atu
eta
bir
zikl
a d
aite
zen
ind
artz
ea.
XX
XX
4.4.
4. G
ZESk
o p
rofe
sio
nal
ak g
ain
beg
irat
zera
eta
mo
tib
atze
ra b
ider
atu
tako
eta
pro
fesi
on
al h
ori
ei la
gu
ntz
a p
siko
-so
-zi
ala
eska
intz
eko
jard
uer
ak s
ust
atze
a, la
ng
ileek
lan
a, f
amili
a et
a b
izit
za p
erts
on
ala
bat
erag
arri
eg
in d
itza
ten
ere
ah
alb
idet
uta
.X
XX
X
4.4.
5. G
ZESa
ren
Pre
staz
io e
ta Z
erb
itzu
en K
atal
og
oa
aplik
atze
ko b
ehar
rezk
oak
dir
en ja
rdu
era
pro
fesi
on
alak
g
auza
tzek
o e
go
kien
ak d
iren
lan
bid
e-ku
alif
ikaz
ioak
zeh
aztu
eta
ara
utz
ea E
usk
o J
aurl
arit
zak,
leg
eare
n 7
8.3
arti
kulu
an a
urr
eiku
sita
koar
en a
rab
era.
XX
4.4.
6. L
anb
ider
en e
ta H
ezku
ntz
a Sa
ilare
n (
Ku
alif
ikaz
ioen
eta
Lan
bid
e H
ezik
etar
en E
usk
al I
nst
itu
tua)
art
eko
la
nki
det
zare
n b
itar
tez,
ad
inek
oei
eta
des
gai
tasu
nen
bat
du
ten
ei a
rret
a em
aten
lan
eg
iten
du
ten
hai
nb
at la
n-
bid
e-p
rofi
l eg
iazt
atze
ko p
roze
suak
ah
alb
idet
uko
dit
uzt
en b
ald
intz
ak s
or
dai
teze
n s
ust
atze
a.X
X
4.4.
7. L
agu
ntz
eko
sar
e in
form
al e
ta s
ozi
ofa
mili
arre
tik
arre
ta e
git
eko
eg
inki
zun
etan
lo
rtu
tako
gai
tasu
nak
er
reko
no
zitz
ea a
hal
bid
etu
ko d
ute
n n
eurr
i et
a b
ide
ego
kiak
eza
rtze
a, l
egea
ren
78.
4 ar
tiku
luan
au
rrei
kusi
-ta
koar
en a
rab
era.
X
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
91
4. A
rdat
za. B
alia
bid
eak
op
tim
izat
zea,
bal
iab
idea
k p
rem
ien
ara
ber
a eg
oki
tzea
, eta
era
gin
kort
asu
na
eta
efiz
ien
tzia
ho
bet
zea
Hel
bu
ru e
stra
teg
iko
akEk
intz
ak20
1620
1720
1820
19
4.4.
8. E
zku
tuko
eko
no
mia
n z
ain
tza-
lan
ak e
git
en d
itu
zten
per
tso
nak
pro
fesi
on
aliz
atze
ko p
olit
ika
akti
bo
ak
sust
atze
a: a
) Ja
rdu
era
ho
riek
fo
rmal
izat
zeko
era
kun
dea
k so
rtze
a et
a in
dar
tzea
; b
) p
erts
on
a et
a er
aku
nd
e h
ori
entz
ako
pre
stak
un
tza-
ekin
tzak
bu
ltza
tzea
.X
XX
X
4.5.
GZE
Sare
n z
erb
itzu
eta
pre
sta-
zio
ak e
do
GZE
Sak
emat
en d
itu
enak
(o
sasu
np
rest
azio
ak
edo
b
este
la-
koak
) h
edat
zeko
beh
arre
zko
ak d
i-re
n b
alia
bid
eak
eta
tres
nak
izat
ea.
4.5.
1. L
ehen
dik
dau
den
zer
bit
zuen
esk
um
enak
eg
oki
tu i
zan
aren
on
do
rio
z, a
dm
inis
traz
io p
ub
liko
en a
rtea
n
egin
beh
arre
ko b
erre
go
kitz
e ek
on
om
iko
a eg
itea
.X
XX
X
4.5.
2. Z
erb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
iko
ak h
edat
zeko
beh
arre
zko
ak d
iren
bal
iab
ide
eko
no
mik
oak
eg
un
era-
tzea
eta
gai
tzea
.X
XX
X
4.5.
3. K
on
pen
tsaz
io e
kon
om
iko
rako
iriz
pid
e et
a m
ekan
ism
oak
eza
rtze
a, t
oki
ko e
raku
nd
e b
atek
bes
te t
oki
ko
erak
un
de
bat
tit
ula
r d
uen
ed
o b
este
to
kiko
era
kun
de
bat
ek k
ud
eatz
en d
uen
bal
iab
ide
bat
erak
o s
arb
idea
b
erm
atu
ah
al iz
an d
ezan
.X
4.5.
4. E
usk
o J
aurl
arit
zan
lurr
ald
e-an
tola
men
du
aren
arl
oan
esk
ud
un
a d
en S
aila
ren
eta
EU
DEL
en a
rtea
n a
kor-
dio
ak s
inat
zea
GZE
Sa h
edat
zeko
beh
arre
zko
ak d
iren
azp
ieg
itu
rak
gar
atze
ko: l
urz
oru
aren
ho
rnid
ura
, bab
es-
tuta
ko e
txeb
izit
za e
ta/e
do
loka
lak
lag
atze
a et
a ab
ar.
XX
XX
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
92
5. A
rdat
za. B
este
sis
tem
a b
atzu
ekin
lan
kid
etza
n ja
rdu
tea
Hel
bu
ru e
stra
teg
iko
akEk
intz
ak20
1620
1720
1820
19
5.1.
Ere
mu
so
zio
san
itar
ioa
erai
kitz
en
bu
katz
ea,
arre
ta
beh
arre
zko
d
ute
n
kole
ktib
o
gu
ztie
i b
ehar
d
ute
n
or-
dez
kari
tza
eta
esta
ldu
ra e
man
ez, e
ta
GZE
Sare
n z
erb
itzu
en e
ta o
sasu
n-z
er-
bit
zuen
ar
teko
ko
ord
inaz
ioa
ho
be-
tzea
, A
rret
a So
zio
san
itar
ioko
Eu
skal
K
on
tsei
luan
era
bak
itak
o k
oo
rdin
azio
et
a in
teg
razi
o s
ozi
osa
nit
ario
ko i
ldo
es
trat
egik
oak
su
stat
uta
, et
a h
iru
ga-
rren
sek
tore
ko e
raku
nd
eek
baz
kid
e es
trat
egik
otz
at e
ta l
ehen
tasu
nez
ko-
tzat
par
te h
artu
ta.
5.1.
1. A
rret
a So
zio
san
itar
ioko
Eu
skal
Ko
nts
eilu
aren
Dek
retu
a p
rest
atze
a et
a o
nar
tzea
.X
5.1.
2. K
oo
rdin
azio
so
zio
san
itar
ioko
pro
gra
ma
pilo
tuak
gar
atze
a, e
raku
nd
eart
eko
lan
kid
etza
rako
hit
zarm
en
edo
ako
rdio
en b
itar
tez,
ber
ezik
i ko
ntu
an h
artu
ta e
txek
o e
sku
-har
tze
pro
gra
ma
sozi
osa
nit
ario
ak a
bia
n ja
rtze
a.X
XX
5.1.
3. L
ehen
mai
lako
arr
eta
sozi
osa
nit
ario
ko t
ald
een
eta
kas
u s
ozi
osa
nit
ario
ak k
ud
eatz
en d
itu
zten
tal
dee
n
esp
erie
ntz
ia p
ilotu
ak b
ult
zatz
ea, b
i sis
tem
etak
o e
do
zein
etan
dih
ard
ute
n e
rref
eren
tzia
zko
pro
fesi
on
alek
in.
XX
X
5.1.
4. A
rret
a so
zio
san
itar
ioko
lu
rral
de-
koo
rdin
atza
ilear
en f
igu
ra e
ta a
rret
a so
zio
san
itar
ioko
lu
rral
de-
kon
-ts
eilu
en g
arap
ena
sust
atze
a.X
XX
5.1.
5. L
anki
det
za s
ozi
osa
nit
ario
ko p
roto
kolo
eta
tre
snak
lan
tzea
, h
ain
bat
esk
alat
an,
per
tso
nen
ah
ald
un
-tz
era,
au
kera
tzek
o g
aita
sun
era
(med
iku
ak a
gin
du
tako
arek
in b
at e
torr
iz b
etie
re),
ib
ilbid
eak
erra
zter
a et
a er
abilt
zaile
a ar
dat
z d
uen
arr
etar
a b
ider
atu
tako
iku
speg
i bat
ekin
.X
XX
X
5.1.
6. Z
erb
itzu
so
zio
san
itar
ioen
Zo
rro
a ja
sotz
en d
uen
Dek
retu
a o
nar
tzea
.X
5.1.
7. A
rret
a G
oiz
tiar
rari
bu
ruzk
o D
ekre
tua
on
artz
ea.
X
5.1.
8. B
abes
gab
etas
un
-eg
oer
an e
go
nik
osa
sun
men
tale
ko a
razo
ak d
itu
zten
ad
ing
abee
i eta
ber
ezik
i, jo
kab
i-d
e-ar
azo
ak d
itu
zten
ad
ing
abee
i arr
eta
emat
eko
lan
kid
etza
-ako
rdio
ak/-
hit
zarm
enak
eza
rtze
a.X
XX
X
5.1.
9. In
form
azio
so
zio
-san
itar
ioko
sis
tem
a ez
artz
ea.
XX
X
5.1.
10. E
rem
u so
zio
san
itar
ioan
iku
speg
i eti
ko-a
sist
entz
iala
gar
atze
a, e
ta e
tika
-bat
zord
ea so
rtze
a er
emu
ho
rret
an.
X
5.1.
11. K
om
un
ikaz
io s
ozi
osa
nit
ario
ko p
lan
a eg
itea
eta
hed
atze
a.
XX
XX
5.1.
12. G
izar
te-z
erb
itzu
en e
ta o
sasu
n-a
rret
aren
arl
oan
esk
ud
un
ak d
iren
ad
min
istr
azio
ek h
itza
rmen
so
zio
sa-
nit
ario
ak b
erri
kust
ea e
ta e
gu
ner
atze
a, G
ZESa
ren
zen
tro
tako
pla
za s
ozi
osa
nit
ario
ak e
ta o
sasu
n-p
rest
azio
ak
fin
antz
atze
ko.
XX
5.2.
La
nb
ide
Eusk
al
Enp
leg
u
Zerb
i-tz
uar
ekin
sar
ean
eg
ind
ako
lan
a h
o-
bet
zea,
bai
eta
, b
erez
iki,
Dir
usa
rre-
rak
Ber
mat
zeko
et
a G
izar
tera
tzek
o
Sist
emar
i dag
oki
on
ez e
re.
5.2.
1. L
anb
ide
Eusk
al E
np
leg
u Z
erb
itzu
aren
eta
GZE
Sare
n a
rtea
n e
ten
gab
eko
ko
ord
inaz
iora
ko e
ta l
anki
de-
tzar
ako
bid
eak
ezar
tzea
, b
este
ak b
este
, h
on
ako
ald
erd
i h
auek
bar
nea
n h
artu
ta:
akti
bat
zeko
ere
du
par
te-
katu
a, e
rag
inko
rra
eta
bid
ezko
a; g
izar
tera
tzek
o l
agu
ntz
a b
ehar
du
ten
per
tso
nei
arr
eta
emat
ean
sis
tem
a b
ako
itza
ri d
ago
zkio
n e
gin
kizu
nak
arg
itze
a; k
oo
rdin
azio
rako
eta
lan
kid
etza
rako
bid
eak
eta
pro
toko
loak
; bi
sist
emet
arak
o g
arra
ntz
itsu
a d
en in
form
azio
a b
ater
a ku
dea
tzea
.
XX
XX
5.2.
2. H
ezku
ntz
a-ar
loko
lag
un
tza
du
ten
giz
arte
ratz
eko
eta
lan
erat
zeko
pro
iekt
u p
ilotu
ak g
arat
zea,
Lan
bi-
dek
eta
Eu
sko
Jau
rlar
itza
ren
Giz
arte
Zer
bit
zuen
Zu
zen
dar
itza
k b
ater
a fi
nan
tzat
uta
X
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
93
5. A
rdat
za. B
este
sis
tem
a b
atzu
ekin
lan
kid
etza
n ja
rdu
tea
Hel
bu
ru e
stra
teg
iko
akEk
intz
ak20
1620
1720
1820
19
5.3.
Hez
kun
tza-
sist
emar
ekin
–b
erez
i-ki
, ika
stet
xeek
in–
eta
osa
sun
-sis
tem
a-re
kin
(le
hen
mai
lako
arr
eta)
sar
ean
eg
ind
ako
lan
a h
ob
etze
a.
5.3.
1. K
oo
rdin
azio
-pro
toko
loak
eza
rtze
a ik
aste
txee
kin
, ko
ord
inaz
iora
ko e
ta e
bal
uaz
iora
ko b
ide
irau
nko
rrak
et
a ek
imen
par
teka
tuak
bar
nea
n h
artu
ta, b
atik
bat
, hau
rren
bab
esar
en e
spar
ruan
(bu
llyn
ga
eta
emak
um
een
au
rkak
o i
nd
arke
ria
pre
ben
itze
ko,
hau
tem
atek
o e
ta h
ori
ei a
urr
e eg
itek
o;
fam
iliek
in b
ater
a la
n e
git
ea,
eta
fam
iliet
an iz
aten
dir
en a
ldak
etei
era
ntz
ute
a; e
tork
inak
eta
err
efu
xiat
uak
giz
arte
ratz
ea e
ta a
bar
).
XX
XX
5.4.
Bes
te s
iste
ma
bat
zuek
iko
(et
xe-
biz
itza
, h
irig
intz
a, g
arra
ioa…
) ko
or-
din
azio
a h
ob
etze
a, a
uke
rab
erd
inta
-su
na
eta
aniz
tasu
nar
en
kud
eake
ta
bilt
zen
dit
uen
zeh
arka
ko i
kusp
egit
ik
beg
irat
uta
.
5.4.
1. L
anki
det
za-a
kord
ioak
ed
o -
pro
toko
loak
eta
/ed
o e
kim
en e
do
zer
bit
zu p
arte
katu
ak e
zart
zea,
bat
ik b
at,
baz
terk
eria
ego
eran
ed
o -
arri
sku
an d
aud
enek
etx
ebiz
itza
esk
ura
tzek
o a
uke
ra i
zan
dez
aten
eta
des
gai
tasu
-n
en b
aten
du
ten
ei e
do
men
det
asu
n-e
go
eran
dau
den
ei a
uto
no
mia
z g
izar
tera
tzea
ah
alb
idet
zeko
.X
XX
X
5.5.
Em
aku
mee
n a
urk
ako
ind
arke
rian
sa
rtu
ta d
aud
en z
erb
itzu
eta
era
kun
-d
een
art
eko
ko
ord
inaz
ioa
ho
bet
zea.
5.5.
1. A
zter
keta
bat
eg
itea
em
aku
mee
n a
urk
ako
ind
arke
rian
sar
tuta
dau
den
zer
bit
zu e
ta e
raku
nd
een
art
eko
ko
ord
inaz
ioa
ho
bet
zeko
.X
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
94
3.5. Eusko Jaurlaritza buru den ekintzen kuantifikazio ekonomikoa
Aipatu dugunez, kuantifikatu ahal izateko adina zehaztasun-maila duten ekintzak baino ez ditu-gu izan kontuan. Gainera, langile-kostuak ez ditugu sartu baldin eta, gure ustez, lan hori Gizarte Zerbitzuen Zuzendaritzak jada badituen teknikariek eta/edo arduradunek egin badezakete.
Bestalde, Plana indarrean egongo den aldi osorako kalkulatu den gastua hurrengo koadroan bil-tzea erabaki dugu. Horregatik: neurria ekintza bakar bati dagokion kasuetan (adibidez, azterlan bat egitea) ulertzen da gastua behin bakarrik egingo dela, eta akordio-urtea ezarritako egutegian adieraziko da; aldizkako zerbitzu bat abian jartzen den kasuetan, aurreikusitako guztizko kostua adieraziko da, eta eskuineko zutabean, gastu hori zatituko den ekitaldiak adieraziko ditugu.
Helburu Estrategikoak
Ekintzak Kostua Egutegia
1.6 Gizarteak GZESa hobeto ezagutzea, eta GZESaren nahiz zerbitzu publikoen erabilera ego-kia egiteko eta guztion artean eusteko konpro-miso zibikoa sustatzea.
1.6.1. Komunikazio-kanpaina bat abiaraztea, GZESa herritarrei ezagutarazteko: sistemaren xedea, herri-tar guztien premia/kontingentzia jakin batzuk estal-tzera bideratzen dela, zer zerbitzu eta prestazio eko-nomiko eskaintzen dituen, sarbidea, eskuratzeko bal-dintzak eta moduak, haien arteko bateragarritasuna, erabiltzaileen eskubide eta betebeharrak eta abar.
21.000 € 2017
1.8. Plangintzaren ekintza guztietan genero-ikuspe-gia txertatzea, Gizonen eta Emakumeen Berdinta-sunerako otsailaren 18ko 4/2005 Legean aurrei-kusita dagoen moduan, bai eta beste ikuspegi batzuk ere (askotariko se-xu-joerak, kulturartekoa, belaunaldiartekoa, irisga-rritasun unibertsala eta guztiontzako diseinua); halaber, ekintza positi-borako eta aukera- nahiz tratu-berdintasunerako neurriak ere aplikatzea.
1.8.3. Aldizkako txosten bat egitea, emakumeek GZESari dagokionez duten premian, eskarian eta erabileran –edo erabilerarik ezan– eragi-na duten faktoreak (askotariko diskriminazio egoera, pobreziaren feminizazioa, emakumeen bizi-itxaropena, zainketa informalaren eginki-zunak euren gain hartzea eta abar) aztertzeko, bai eta horrek emakumeen bizi-baldintzetan duen inpaktua ere.
21.000 € 2017
2.5. Zerbitzuak eta, be-reziki, zentroak ikuspegi komunitarioaren arabera eta pertsona xede duen plangintzaren printzi-pioaren arabera egoki-tzen aurrera egitea.
2.5.1 Pertsona ardatz duen laguntza-eredua za-baltzea, hala etxean nola egoitza-zentroetan, baita eguneko zerbitzuak eta egoitza-zentroe-takoak edo ostatu-zerbitzuak eta etxekoak lo-tzea ere.
10.000 € 2016, 2017
2.6. Zaintzaileei ema-ten zaien laguntza ho-betzea eta zainketa-e-reduen bilakaerari eta dibertsifikazioari au-rrea hartzea.
2.6.2. GZEBaren esparruan, zaintzaileek eskain-tzen duten laguntzarekin lotutako ikerketa-ildo espezifikoa ezartzea, eta haien egoera, gogobete-tze-maila, laguntza-premiak eta zainketa-eredua-ren edo -ereduen bilakaera ere aintzat hartuta.
30.000 €2017, 2018,
2019
2.6.3. Zaintzaileei buruzko kongresu bat bultzatzea 30.000 € 2016
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
95
Helburu Estrategikoak
Ekintzak Kostua Egutegia
2.8. Arreta goiztiarreko, mendetasun-, bazter-keria- eta babesgabe-tasun-egoeren preben-tziorako eta autonomia sustatzeko estrategia bat diseinatu eta indar-tzea, bigarren mailako arretara igarotzeko pro-zesua atzeratzearren.
2.8.3. Kontingentzia bakoitzaren (bazterkeria, mendetasuna, babesgabetasuna, desgaitasuna) funtsezko iragarleak identifikatzea eta aldizka prospekzio-azterketak egitea, premien bilakae-rari aurrea hartzea ahalbidetzeko.
30.000 € 2017, 2018, 2019
3.3. GZESaren heda-pena planifikatzeko, jarraipena egiteko eta ebaluatzeko beharrez-koak diren kudeaketa-ko hainbat sistema eta tresna indartzea.
3.3.2. Gizarte Zerbitzuei buruzko Informazioko Euskal Sistema (GZIES) hedatzea.
50.000 € 2017, 2018,
2019
3.3.4. Sailari etengabeko plangintza-sistema disei-natzen, gauzatzen eta eguneratzen eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema (GZES) martxan jartze-ko bestelako zereginak egiten laguntzea (arauak garatzea, Gizarte Zerbitzuetako Erakundearteko Organoa dinamizatzea, GZEBa bultzatzea...).
75.000 € 2016
3.3.5. Gizarte Zerbitzuen Euskal Behatokia (GZEB) sustatzea, Enplegu eta Gizarte Politiketa-ko Saileko Ikuspegi@k Gizarte-gaietarako Beha-tokien sarea eratzen duten gainerako Behato-kiekin koordinatuz, bai eta Euskadin dauden beste Gizarte Behatokiekin eta gizarte-zerbi-tzuen arloko bestelako jakintza-zentroekin ere.
30.000 €2017, 2018,
2019
3.3.6. GZESaren eragina ebaluatzeko adostuta-ko sistema bat diseinatu eta abiaraztea (gizarte-kohesioari, prebentzioari, enplegua sortzeari, jarduera ekonomikoari... dagokienez).
10.000 € 2017
3.4. GZESan kalitatea hobetzera bideratuta-ko jarduerak sustatzea.
3.4.1. Kudeaketa-kalitatearen adierazleen kata-logo adostu bat sortzea; GZESean parte hartzen duten eragileek zenbateraino betetzen dituzten aztertzea ahalbidetuko duen katalogo bat.
21.000 € 2016, 2017
3.4.3. Zaintzaren kalitatea ebaluatzeko eta eten-gabe hobetzeko eredu komunak garatzea, bai eta GZESaren zerbitzuetan kalitatezko sistemak ezartzeko laguntza teknikoko programak ere.
60.000 €2017, 2018,
2019
3.5. Titularra gorabehe-ra, zerbitzu guztien barne- eta kanpo-per-tzepzioa ahalbidetzea, erantzukizun publiko-ko sistema bakar bat osatzen duten aldetik.
3.5.1. GZESeko zerbitzu guztientzako sinbolo edo anagrama bereizgarri bat sortzea, sistema berekoak direla agerian uzteko bai barruan bai kanpoan.
300 € (sinbo-loa edo anagra-ma disei-natzeko
2016
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
96
Helburu Estrategikoak
Ekintzak Kostua Egutegia
4.3. Arreta komuni-tarioa indartzeko, eraginkortasuna eta efizientzia hobetzeko, kostuak arrazionali-zatzeko eta GZESaren jardun-eremuan pre-mia berriei erantzu-teko zerbitzuen ku-deaketan eta zerbitzu horiek ematean jar-dunbide egokien, eba-luazioko eta I+G+Bko jarduerak sustatzea.
4.3.1. Gizarte-zerbitzuen arloan, bai zerbitzuei bai antolatzeko modu berriei dagokienez berri-kuntza bultzatzeko berariazko programak in-dartzea, baita, besteak beste, domotikaren eta osasunaren teknologien esparruetan (beste sis-tema batzuekin elkarlanean) bultzatzekoak ere.
60.000 €2016, 2017, 2018, 2019
4.3.2. Autonomiaz gizarteratzearekin lotutako adierazleen sistema bat zehaztu eta ezartzea, GZESaren esku-hartzearen ondorioz lortu beha-rreko emaitza den aldetik.
25.000 €2017, 2018,
2019
4.3.3. Gure inguruko beste herrialde batzuetan, beste autonomia-erkidego batzuetan eta EAE-ren testuinguruan egiten dituzten jardunbide egokien eta berritzaileen berri izateko aukera emango duen programa bat garatzea.
20.000 €2017, 2018,
2019
4.3.5. Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemako pres-tazio eta zerbitzuen kostuari buruzko azterlana egitea, zerbitzu mota berdinean dauden gas-tu arrunt publikoaren diferentziei eta horietan eragina duten faktoreei erantzun ahal izateko.
35.000 € 2017
4.4. Pertsonen gaitasunak
aprobetxatu eta hobetu
daitezen, produktibi-
tatea eta lan-baldintza
egokiak ahalbidetzea.
4.4.3. GZESan esku hartzen duten erakunde eta entita-
teetako profesionalak etengabe prestatu eta birzikla
daitezen indartzea.
Sin coste
adicional
2016 , 2017,
2018, 2019
4.4.6. Lanbideren eta Hezkuntza Sailaren (Kualifi-
kazioen eta Lanbide Heziketaren Euskal Institutua)
arteko lankidetzaren bitartez, adinekoei eta desgai-
tasunen bat dutenei arreta ematen lan egiten duten
hainbat lanbide-profil egiaztatzeko prozesuak ahal-
bidetuko dituzten baldintzak sor daitezen sustatzea.
Sin coste
adicional2016,2017
4.4.8. Ezkutuko ekonomian zaintza-lanak egiten di-
tuzten pertsonak profesionalizatzeko politika akti-
boak sustatzea: a) Jarduera horiek formalizatzeko
erakundeak sortzea eta indartzea; b) pertsona eta era-
kunde horientzako prestakuntza-ekintzak bultzatzea.
60.000 €2016, 2017,
2018, 2019
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
97
Helburu Estrategikoak
Ekintzak Kostua Egutegia
5.1 Eremu soziosanita-rioa eraikitzen buka-tzea, arreta beharrezko duten kolektibo guz-tiei behar duten ordez-karitza eta estaldura emanez, eta GZESaren zerbitzuen eta osa-sun-zerbitzuen arteko koordinazioa hobe-tzea, Arreta Soziosani-tarioko Euskal Kontsei-luan erabakitako koor-dinazio eta integrazio soziosanitarioko ildo estrategikoak susta-tuta, eta hirugarren sektoreko erakundeek bazkide estrategiko-tzat eta lehentasunez-kotzat parte hartuta.
5.2 Lanbide Euskal Enplegu Zerbitzuare-kin sarean egindako lana hobetzea, bai eta, bereziki, Diru-sarre-rak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Siste-mari dagokionez ere.
5.1.3. Lehen mailako arreta soziosanitarioko tal-deen eta kasu soziosanitarioak kudeatzen dituz-ten taldeen esperientzia pilotuak bultzatzea, bi sistemetako edozeinetan diharduten erreferen-tziazko profesionalekin.
Kostu osagarri-rik gabe
2016, 2017, 2018
5.1.4. Arreta soziosanitarioko lurraldekoordina-tzailearen figura eta arreta soziosanitarioko lu-rralde-kontseiluen garapena sustatzea.
Kostu osagarri-rik gabe
2016, 2017, 2018
5.1.8. Babesgabetasun-egoeran egonik osasun mentaleko arazoak dituzten adingabeei eta be-reziki, jokabide-arazoak dituzten adingabeei arreta emateko lankidetza-akordioak/-hitzar-menak ezartzea.
Kostu osagarri-rik gabe
2016, 2017, 2018, 2019
5.1.9. Informazio sozio-sanitarioko sistema ezartzea.
30.000 € 47 2017, 2018, 2019
5.1.10. Eremu soziosanitarioan ikuspegi etikoa-sistentziala garatzea, eta etika-batzordea sor-tzea eremu horretan.
Kostu osagarri-rik gabe
2016
5.1.11. Komunikazio soziosanitarioko plana egi-tea eta hedatzea.
40.000 €2016, 2017, 2018, 2019
5.1.12. Gizarte-zerbitzuen eta osasun-arretaren arloan eskudunak diren administrazioek hitzar-men soziosanitarioak berrikustea eta egunera-tzea, GZESaren zentrotako plaza soziosanita-rioak eta osasun-prestazioak finantzatzeko.
5.2.2. Hezkuntza-arloko laguntza duten gizarte-ratzeko eta laneratzeko proiektu pilotuak gara-tzea, Lanbidek eta Eusko Jaurlaritzaren Gizarte Zerbitzuen Zuzendaritzak batera finantzatuta.
Ez du koste gehi-
garririk izango Saila-
rentzat
Ezin da zenba-tekoa
zehaztu, proiek-tuen
arabera aldatu egiten baita
2016, 2017
2017
5.5. Emakumeen aurkako indarke-rian sartuta dauden zerbitzu eta erakun-deen arteko koordi-nazioa hobetzea.
5.5.1. Azterketa bat egitea emakumeen aurkako indarkerian sartuta dauden zerbitzu eta erakun-deen arteko koordinazioa hobetzeko.
15.000 € 2017
47 Informazio-sistemarako datu korporatiboak biltegiratzeko sistema baten hornidura eta mantentze-lanak biltzen ditu kostuak.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
98
Laburpen-koadroa. Plan estrategikoaren hedapena / helburu eta ekintza nagusiak
5.1.
6 et
a 5.
1.7
Esp
azio
so
zio
-san
itar
ioa.
5.2.
1 Es
paz
io s
ozi
ola
bo
rala
.
5.3.
1 S
iste
men
art
eko
ko
op
eraz
ioa
(arr
eta
pri
mar
ioan
): h
ezku
ntza
, gi
zart
e-ze
rbitz
uak,
osa
suna
.
Esta
ldu
rak
lort
zea.
1.1
.1
Lurr
ald
ean
hed
atze
a. 1
.1.2
2.
4.1
eta
2.4.
2 (S
SB/U
SB)
Ego
nko
rtu
gab
eko
zer
bit
zu e
ta p
rest
azio
ek
on
om
iko
ak b
ult
zatz
ea. 1
.2.1
Kar
tera
Dek
retu
a o
nes
tea.
1.3
.1
“K
o-o
rdai
nke
ta”-
ren
dek
retu
a”. 1
.4.1
Arr
eta
Pert
son
aliz
atu
ko P
lan
a (A
PP).
1.5.
2
(ikus
i adi
eraz
leak
).
Zerb
itzu
eta
pre
staz
io e
kon
om
iko
ei
bu
ruzk
o d
ekre
tuak
(per
tson
a na
gusi
etat
ik e
ta
ezin
tasu
na d
uten
per
tson
etat
ik h
asita
) 1.3
.2
Tres
na
par
teka
tuak
ap
likat
zea
(bal
oraz
ioa,
gi
zart
e-fit
xa, d
iagn
ostik
oa e
ta A
PP).
1.5.
1 y
1.5.
2
Ered
u p
arte
katu
a er
refe
ren
tear
en ir
ud
iare
n,
kasu
aren
ko
ord
inaz
ioar
en (s
ekto
reko
a et
a se
ktor
eart
ekoa
) eta
giz
arte
-lag
un
tzar
en
ing
uru
an. 2
.1.1
Lan
kid
etza
- et
a ko
ord
inaz
io-p
roto
kolo
ak
leh
enen
go
eta
big
arre
n a
rret
en a
rtea
n +
g
izar
te-l
arri
ald
ien
ko
ord
inaz
ioa
(zer
bitz
uare
n et
a gr
apen
en g
arap
ena)
2.2
.1 +
1.7
.2 y
1.7
.3
3.1.
1 O
ISS
bu
ltza
tzea
eta
lan
kid
etza
-din
amik
a se
nd
otz
ea.
3.3.
1 et
a 3.
3.3
GSE
Sare
n p
lan
gin
tza
(dat
uen
erab
ilgar
ritas
una
denb
ora
erre
alea
n et
a pl
angi
ntza
jarr
aitu
aren
sis
tem
a)
4.2.
1 et
a 4.
5.1
Esku
men
en e
go
kitz
apen
a (e
ta, h
ala
bada
goki
o, e
kono
mia
rena
)
3.2.
1 et
a 3.
2.2
Egu
ng
o t
itu
lart
asu
n-e
git
ura
eta
ara
ud
iare
n g
arap
ena
man
ten
tzea
(kon
tzer
tu s
ozia
la, h
itzar
men
ak e
ta e
spar
ru-a
kord
ioak
)
4.3.
5 Pr
esta
zio
eta
zer
bit
zuen
ko
stu
en a
zter
lan
a (h
ala
bada
goki
o,
Barn
e-ar
tikul
azio
a, s
iste
mar
en
4.5.
2 et
a 5.
1.12
Zer
bit
zu e
ta p
rest
azio
ak h
edat
zeko
beh
ar d
iren
bal
iab
ide
eko
no
mik
oak
eg
un
erat
zea
eta
gai
tzea
: era
kun
de
bak
oit
zare
n a
hal
egin
a et
a m
aila
, eg
on
kort
u g
abek
o z
erb
itzu
eta
pre
staz
ioet
arak
o f
un
tsa,
ak
ord
io s
ozi
o-s
anit
ario
a, S
AA
D.
3.3.
4 Se
nd
otz
ea G
ob
ern
uan
giz
arte
-zer
bit
zuen
esk
um
enak
dit
uen
sai
la,
GSE
Sa h
edat
zen
lag
un
tzek
o
2.8.
1; 2
.7.1
; 2.8
1; 2
.8.2
; 2.8
.5 B
ult
zad
a: a
) ar
nas
a h
artz
eko
zer
bit
zuak
eta
b
abes
a za
intz
aile
ei; b
) la
gu
ntz
a te
knik
oen
zer
bit
zuak
eta
pre
staz
ioak
ed
o d
iru
-lag
un
tzak
; c)
zerb
itzu
ak: a
rret
a g
oiz
tiar
ra, m
end
eko
tasu
nar
en
pre
ben
tzio
a et
a au
ton
om
iare
n s
ust
apen
a; d
) p
siko
log
ian
, giz
arte
an
eta
hez
kun
tzan
esk
u h
artz
eko
pro
gra
mak
, eta
fam
ilia-
ori
enta
zio
koak
; b
abes
gab
etas
un
-eg
oer
ei g
oiz
au
rrer
a h
artz
ea, a
tzem
atea
eta
lan
tzea
2.8.
4 La
ntz
e p
reb
enti
bo
ko e
red
ua
defi
nit
zea,
per
tso
na
nag
usi
en
men
dek
ota
sun
-eg
oer
etar
ako
eta
men
dek
ota
sun
-eg
oer
a so
rtze
ko a
rris
kua
dag
oen
erak
o
2.8.
3 G
ora
beh
era
bak
oit
zare
n f
un
tsez
ko ir
agar
leak
iden
tifi
katz
ea e
ta la
n
pro
spek
tib
oa
egit
ea
GSE
S-PE
hed
atze
a (h
elb
uru
eta
eki
ntz
a n
agu
siak
)
Un
iber
tsal
izaz
iora
ntz
eta
lu
rral
de-
anto
lam
end
ura
ntz
au
rrer
a eg
itea
.
Kas
uar
en
koo
rdin
azio
a et
a in
tras
iste
ma
Preb
entz
ioa
eta
pro
spek
zio
a
Bar
ne-
arti
kula
zio
a,
sist
emar
en k
ud
eake
ta e
ta
fin
antz
azio
a
Ara
ud
iare
n g
arap
ena
Ko
op
eraz
ioa
bes
te s
iste
ma
bat
zuek
in.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
99
4. EAEko gizarte-zerbitzuen mapa eta memoria ekonomikoa
4.1. Mapa eta Memoria Ekonomikoa egiteko irizpideak
EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapa eta memoria ekonomikoa egiteko jarraitu ditugun iriz-pideak honako elementu hauen 2017/01/01erako kalkuluarekin, batik bat, daude lotuta: a) alde batetik, estaldurak eta, bestetik, plaza kopurua, arreta-orduak, erabiltzaileak edo prestazio ekonomikoen hartzaileak; b) Gastu Korronte Publiko (GKP); c) eta diru-sa-rrerak.
4.1.1. EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapa egiteko irizpideak
Gizarte Zerbitzuen Legean Mapa egiteko ezarri diren aurreikuspen guztiak aintzat hartuta, eta aurreikuspen horiek guztiak aldi berean betetze aldera, honako hauek ezarri ditugu:
Biztanleriari buruzko hedapen-irizpideak (35.4 artikulua), bai eta gutxieneko estaldurak -edo, hala badagokio, gutxieneko intentsitateak- eta adierazle sintetiko bat (36.4 artikulua).
Katalogoko eta Zorroko zerbitzuak ezartzeko egokientzat hartutako biztanleriari bu-ruzko irizpideak, EAE osorako berdinak (36.1 artikulua), oinarrizko eremua barnean hartuta (36.2 eta 36.3 artikuluak).
4.1.1.1. Biztanleriari buruzko hedapen-irizpideak, gutxieneko estaldurak eta adierazle sintetikoa
Biztanleriari buruzko hedapen-irizpideetan goiko maila eta gutxieneko maila ezarri dira.
Gutxieneko estaldurak (edo intentsitateak) gutxieneko maila dira eta 2017. urtean maila hori bermatu egin beharko da Lurralde Historikoan (edo EAE osoan, Eusko Jaurlaritzaren eskumeneko zerbitzuen eta prestazio ekonomikoaren kasuan). Nolanahi ere, goiko mailara iristen saiatu behar da.
Goiko mailaGoiko maila honela finkatu da:
a) 2011. urtean dagoen estaldura bider zerbitzu edo prestazio ekonomiko bakoitzaren xe-de-biztanleria, 2017. urtean –EINen epe motzeko proiekzioen arabera–, betiere Lurralde Historiko bakoitzean edo EAE osoan, Eusko Jaurlaritzaren eskumeneko zerbitzuen eta prestazio ekonomikoaren kasuan (adierazle sintetikoa, 1. urratsa). 48
b) Eta ateratzen den datua (plazak, erabiltzaile edo hartzaileak, edo arreta-orduak) go-rantz zuzenduta honako irizpide hauen arabera (adierazle sintetikoa, 2. urratsa).
Mendetasuna/autonomia – adinekoak eremuko zerbitzuetan, bai eta etxez etxeko la-guntza-zerbitzuan, telelaguntza-zerbitzuan, Familia Inguruneko Zaintzetarako Presta-zio Ekonomikoan eta autonomia pertsonalaren aldeko laguntzetan ere, ateratzen den datua (1. urratsa) gorantz zuzendu da, eta 2017/01/01ean izango diren 75 urtetik gora-ko pertsonen kopuruarekin biderkatuta, eta 2012/01/01ean zeuden 75 urtetik gorako pertsonen kopuruarekin zatituta.
48 Zerbitzu edo prestazio ekonomiko bakoitzaren “xede-biztanleria” finkatzeko, Zorroari buruzko Dekretuan zerbitzu edo pres-tazio ekonomiko bakoitza eskuratzeko ezarritako baldintzak hartu dira kontuan.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
100
Bazterkeriaren eremuko zerbitzuetan, ateratzen den datua (paso 1) gorantz zuzendu da 2012an DSBEa jasotzen zutenen kopuruarekin biderkatuta eta 2007an zeuden har-tzaileen kopuruarekin zatituta (pentsioak osatzeko prestazioen hartzaileak kontuan izan gabe), betiere gehikuntza gehienez % 15 izanik.
Gutxieneko maila
Gutxieneko maila honela kalkulatu da:
Desgaitasunaren eremuan, xede-biztanleriaren bilakaera demografikoa beheranzkoa den arren (adierazle sintetikoa: 1. urratsa), zentroetan plaza gehiago aurreikusi dira, desgaitasuna dutenak zahartu egingo baitira eta gaixotasun mentala dutenentzako zerbitzuak indartu egin beharko direla aintzat hartuta. Horrela, bada, 2014. urtean zeu-den plazak bermatzea finkatu dugu xedetzat, bai eta itxarote-zerrenda betetzea ere, Foru Aldundiek emandako datuen arabera; nolanahi ere, 2017rako tarteko helburuak ezarri ditugu.
Heldu ezgaituen tutoretza-zerbitzuan eta arreta goiztiarreko esku-hartze sozialaren zerbitzuan49 erakunde bakoitzak helburu espezifikoak finkatu ditu. Bizimodu indepen-dentea babesteko zerbitzua, bestalde, zerbitzu berritzat hartu da eta Foru Aldundi ba-koitzak emandako datuetan oinarrituta finkatu dira helburuak.
Babesgabetasunaren eremuan, xede-biztanleriaren bilakaera demografikoa beheranz-koa den arren (adierazle sintetikoa: 1. urratsa), 2011. urtean zeuden erabiltzaileen edo plazen kopurua handitzeko helburua zehaztu dugu, adingabeentzako egoitza-zentroe-tan izan ezik. 50
Babesgabetasun-egoeran dauden adingabeentzako egoitza-zentroetan (2.4.4) kalkulua egokitu egin dugu 2011-2014 aldian plazetan izandako beheranzko bilakaera aintzat hartuta (betiere erakunde bakoitzak finkatutako helburuak EAErako birkalkulatutako batez besteko estalduraren % 80tik gora daudela bermatuta). Beheranzko bilakaera hori: a) jatorriz immigranteak direnek okupatutako plazen kopurua murriztearen on-dorio da, baina beherakada hori, hein batean, autoktonoek okupatutako plazen gora-kadarekin konpentsatu da eta, hein askoz ere txikiagoan, familia-harrera indartu izana-rekin; b) beherakada horrek ez dakar beti gastu-murrizketa 2011-2017 aldian, edo ez, ezinbestean, plazen kopurua murriztu den proportzio berean.
Esku-hartze sozioedukatiboaren eta psikosozialaren zerbitzuan (1.3), erabiltzaileen ko-purua handitzea da helburua, eta gastua areagotu egin da (bi kasuetan, % 10), honako faktore hauek aintzat hartuta: a) Zorroari buruzko Dekretuan aurreikusitakoaren ara-bera, babesgabetasun-arrisku arinaren edo ertainaren egoeran dauden adingabeekin eta haien senitartekoekin batera, zerbitzuak bazterkeria-arriskuan eta/edo mendeta-sun-arriskuan dauden pertsona guztiak –adina gorabehera– artatu behar ditu; b) arreta psikosozialak azken urteetan izan duen bilakaeraren ondorioz, gastua handiagoa iza-ten ari da, esku-hartze sozioedukatiboarena ez bezalako kostua duen aldetik.
Informazio-, balorazio-, diagnostiko- eta orientazio-zerbitzua (1.1)/OGZ dagokionez –aurrekoa bezala, eremu edo kontingentzia guztiak hartzen dituen zeharkako zerbitzua
49 Desgaitasuna dutenentzako atsedenerako zerbitzu espezifikoan egonkortu gabekotzat jotako zerbitzuen kasurako irizpide propioei jarraitu diegu.
50 Eremu horretan, eta desgaitasuna duten pertsonen arretaren eremuan ere, adierazle sintetikoaren 1. urratsaren bitartez fin-katutako helburua gorantz zuzendu da. Hala ere, bi eremu horietan aplikatutako bigarren irizpidea ez da adierazle sintetikoan sartzen, ez baitira irizpide sozio-demografikoak.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
101
izaki hau ere–, 2011. urtean lehen mailako arretan zeuden langileei (gizarte-langileak eta administrazioko langileak) eta arreta-orduei eustea izango da helburu, kasuaren koordinazioa eta lagun egite soziala indartzearren; izan ere, hori guztia funtsezkoa baita eredu komunitarioa eta, bereziki, arretaren hurbiltasuna, deszentralizazioa eta pertsonalizazioa indartzeko.
Asmo berari jarraikiz, eta zerbitzu horrek, lehen instantzian, erantzukizun publi-koko sistema gero eta handiago baterako sarbidea kudeatzen duela aintzat hartu-ta, zera proposatu da, Zorroari buruzko Dekretua ezartzearen eta zenbait prestazio ekonomikoren kudeaketa Lanbideri eskualdatu izanaren ondoriozko aldaketak eba-luatu ostean, figura profesional horien arreta-ratioetan (biztanle bakoitzeko minu-tuak) ere EAEko batez besteko estalduraren % 85era iristeko helburua finkatzea, 2020rako.
Egonkortu gabekotzat (berriak edo gutxi garatutakoak) jotako zenbait zerbitzuri da-gokionez –desgaitasunaren eremuan aipatu ditugunak, esaterako–, estaldura edo gas-tu-helburu espezifikoak finkatu dira.
Ildo beretik, adinekoentzako ostatu-zerbitzuen eta eguneko arretarako zerbitzuen ka-suan, EAEko batez besteko estaldura lortzea izango da gutxieneko maila.
Gainerako zerbitzuetan, gutxieneko maila honela kalkulatu da: goiko mailan aurreiku-sitako plazen, arreta-orduen, erabiltzaile edo hartzaile kopuruaren gorakada bider 0,75 eginda, honako kasu hauetan izan ezik:
Lurralde Historiko batean zerbitzu edo prestazio jakin baterako ateratako estaldura (2017. urtean eta goiko mailari dagokionez) EAEko batez besteko estaldura (2017an eta goiko mailan) baino handiagoa baldin bazen:
o 2011. urtean zeuden plazak (edo erabiltzaile edo hartzaileak, edo arreta-or-duak/intentsitatea, etxez etxeko laguntza-zerbitzuaren kasuan) bermatzea fin-katu da helburutzat.
o Edo zerbitzu edo prestazio bakoitza emateaz zuzenean arduratzen den adminis-trazioak proposatutako helburua hartu da.51
Lurralde Historiko batean zerbitzu edo prestazio jakin baterako ateratako estaldu-ra (2017. urtean eta goiko mailari dagokionez) EAEko batez besteko estalduraren % 80 (2017an eta goiko mailan) baino txikiagoa baldin bazen, EAEko batez besteko estalduraren % 80 bermatzeko helburua finkatu da. 52
Hori guztia Lurralde Historikoetako estaldura-mailen artean gero eta oreka handiagoa lor-tzeko arian-arian.
51 Zerbitzu edo prestazio ekonomiko bakoitza emateaz zuzenean arduratzen diren administrazio publikoek gorantz edo behe-rantz zuzen ditzakete estaldurarako aurreikusitako helburuak egonkortutakotzat jotako zerbitzu eta prestazio ekonomikoei dago-kienez (ez berriak edo gutxi garatutakoak baldin badira), betiere justifikatuz gero.
Beherantz zuzen ditzakete baldin eta, dagokion zerbitzu eta prestazio ekonomikoaren kasuan, 2017rako aurreikusitako estaldura –irizpide orokorrak aplikatu ostean ateratzen dena– EAEko batez besteko estaldura baino handiagoa baldin bada bere eskumeneko esparru geografikoan, eta zuzenketa egin ostean ere handiagoa izaten jarraitzen baldin badu. Eta gorantz zuzen ditzakete, baldin eta helburu berriak ez badu EAEko batez besteko estaldura % 20tik gora gainditzen 2017an (2020. urtean, % 15). Kasu horretan, helburua plangintzaren ondorioetarako topatuko da, eta zerbitzu edo prestazioaren erantzule den erakundeak % 20tik gorako helburuak ezarri ahal izango ditu.
52 Hori horrela eginda, EAE osoan estaldurak parekatzeko lanetan aurrera egitea da gure asmoa; izan ere, Lurralde Historikoen artean dauden askotariko aldeak –baliabideen (zerbitzu eta prestazio ekonomikoak) premia aldatzeko gaitasuna dutela– ez baiti-ra oso handiak, ez behintzat % 20ko (2017an) edo % 15eko (2020an) desbideratzea –gorantz ala beherantz– justifikatzeko adina, baina alde horiek agian justifika dezakete Lurralde baten estaldura EAEko batez bestekora ez iristea edo batez besteko hori gain-ditzea.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
102
Beste ohar batzuk
Bazterkeriaren eremuan, adierazle sintetikoari erreparatuta, plazen eta erabiltzaileen ko-purua zein izango den proiektatu da, zerbitzu publikoetan eta, gaur egun, erakundeek zerbitzu pribatu itundutzat jotzen dituztenetan.
Dena den, inbentarioan hautemandako titulartasun pribatuko beste zerbitzu batzuetan 2011. urtean zegoen gastua 2017ra eraman da (proiektatu gabe), betiere GZESan sartzen ote diren eta, hala badagokio, noren eskumenari atxikitzen zaizkion argitzeko egin behar den prozesua 2016an ixteko zain. 2011. urtean, baliabide horiek askotariko finantzake-ta-iturriak zituzten, eta finantzaketa publikoaren maila oso txikia, baldin eta azkenean GZESan sartzen direla erabakitzen bada.
4.1.1.2. Arreta-sarearen hedapena lurraldean
4.1.1.2.1. Zerbitzuak ezartzeko egokien iritzitako biztanleriari buruzko irizpideak
1. Zentroak lurraldean hedatzearekin lotuta daude irizpideak, baina ez beste zerbitzuen hedapenarekin.
2. Katalogoko zentro mota bakoitzerako egokientzat hartutako hurbiltasun-mailak zehaztu dira, eta zentro bakoitzean maila horrek oso handia, handia, ertaina eta txikia izan behar ote duen finkatu da, bai eta zentralizatuak ere; faktore horien arabera, bost biztanleria-eremu zehaztu dira, biztanleria-bolumen jakin bat dutela, bai eta bost mugapen geografiko ere.53
Hurbiltasun-mailaBiztanleria-eremua
(Biztanleriaren bolumena)Mugapen geografikoa
Zentralizatuak400.001-EAEko edo Lurralde
Historikoko guztizko biztanleriaLurralde Historikoa
edo EAE
Hurbiltasun-maila txikia
200.000 - 400.000 Sektorea
Hurbiltasun-maila ertaina
50.001 - 199.999 Eskualdea
Hurbiltasun-maila handia
Gutxienekoa (15.001)/Ertaina (30.001)- 50.000 Area
Hurbiltasun-maila oso handia
Oinarrizko hiri-eremua53 5.000 biztanle. Udalerria edo udalerri-elkarteaOinarrizko landa-eremua 3.000 biztanle.
Biztanleria-eremuak dira –ez mugapen geografikoak– zerbitzuak ezartzeko biztanleria-ri dagozkion irizpide egokienak.
Biztanleria-eremuak zera dira, zerbitzu bat emateko ardura duen erakundeak zentroa non kokatu erabakitzeko garaian aintzat behar duen biztanleria-bolumena (ez mugape geografikoak), nahiz eta erakundeak mugapen geografikorik ezarri ez (edo hemen pro-posatu ditugunaz bestelakoak ezarri). 54
53 Berehala ikusiko dugu biztanleriaren bolumena bat datorrela zehazki legean aurreikusitakoarekin, baina horrek ez du esan nahi Oinarrizko Gizarte Zerbitzu bat (OGZ) edo Oinarrizko Gizarte Unitate bat (OGU) egongo denik, nahitaez, oinarrizko eremu bakoitzean, baizik eta 5.000-30.000 biztanle bakoitzeko hiri-eremuan, eta 3.000-7.000 biztanle bakoitzeko landa-eremuan.
54 Ildo beretik, zentroak biztanleria-bolumen jakin bat duten “biztanleria-eremuetan” (edo erabiltzailearen nahiz erabiltzaile izan denaren bizilekutik distantzia jakin batera, edo bestelako esateko, harentzat erreferente den Oinarrizko Gizarte Zerbitzutik edo Oinarrizko Gizarte Unitatetik distantzia jakin batera) kokatuko direla bermatzen saiatzeko orientabideak ezartzea, alde ba-tetik, eta bestetik, mugapen geografiko jakin batzuetan oinarrituta zerbitzuak lurraldean nola hedatuko diren antolatzea ez dira gauza bera.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
103
Mugapen geografikoak, ordea, mugape geografikoak dira eta, kasu askotan, aldez au-rretik finkatuta daude –hala nola, udalerriak, eskualdeak edo Lurralde Historikoa–.
Zentro mota bat biztanleria-eremu jakin batean kokatzeko gomendioa egiteak zera esan nahiko luke:
a) Lurralde Historikoan ez dela egongo ezein eremu biztanleriaren bolumena handia-goa izanik mota horretako zentro bat, gutxienez, ez duenik.
Irizpidea betetzen ote den baloratzeko, Lurralde Historikoa mugapen geografiko zehatzetan banatu daiteke, eta mugapen horietan irizpidea bete egin behar da edo, gutxienez, betetze-maila baloratu behar da, betiere erreferentziatzat hartuta Lu-rralde Historikoko Oinarrizko Gizarte Zerbitzu bakoitza (noranzko guztietan). 55
b) Pertsona batek zentro mota hori eskura izan dezakeela biztanleriaren bolumen ja-kin bat gainditzen ez duen eremu batean.
Irizpidea betetzen ote den baloratzeko, adibidez, dagokion Oinarrizko Gizarte Zer-bitzua hartu beharko da erreferentziatzat, berriro ere, edo bestela, zegokiokeena, egoitza-zentro batean sartu behar badu (noranzko guztietan).
3. Irizpide horiek orientagarri dira, eta erakunde arduradunek aintzat hartu beharko li-tuzkete euren eskumeneko zentroen sarea lurraldean hedatzeko garaian. Plangintza horretan, erakundeek beste hainbat printzipio ere izan behar dituzte kontuan; hala nola, baliabideak kudeatu eta baliatzeko garaian eraginkor izateko printzipioa, baina irizpide (biztanleria-eremua) horien arabera egokitzeak ez du eragin behar, inolaz ere, beste baliabide bat gaitzea, eratorritako eta artatu gabeko eskari nahikorik ez baldin badago, baliabidea behar beste okupatuko dela bermatzeko adina.
4. EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapan ezarritako lurralde-antolaketako mugapen geografi-koak bat datoz zentroen hedapenaz zuzenean arduratzen diren erakundeek ezarrita-koekin, betiere irizpide horiei jarraikiz (eranskin gisa atxikita dago horien plangintza).56
5. Zentro bat zentro mota horretarako zehaztutako biztanleria-eremua aintzat hartuta kokatzea komeni da, baina horrek ez du esan nahi zerbitzua hornitzeko eskumena duen administrazio publikoa zerbitzua bera ematetik salbuetsita geratzen denik baldin eta, hainbat arrazoirengatik, ezin badu zentroa eremu horretan kokatu.57
55 Adibidez, adinekoentzako eguneko zentro bat (2.2.1, 1. mota) 15.000-50.000 biztanleko biztanleria-eremu batean kokatu behar bada, biztanleriaren bolumen horrekin bat datozen eremuetan mota horretako zentro bat izan beharko da, erreferentzia-tzat hartuta Lurralde Historikoaren Oinarrizko Gizarte Zerbitzu guzti-guztiak (noranzko guztietan, OGZtik).
56 Gainera, legeko printzipioekiko koherentziari eustearren, lehendik dauden baliabideak ahalik eta gehien aprobetxatuko direla bermatu behar da eta, beraz, irizpide horiei jarraitzeak ez du eragin behar, eta are gutxiago krisi-testuinguru batean, jada GZESari atxikita dagoen ezein zentro ixtea, ez eta lehendik dauden bestelako azpiegiturak desaprobetxatzea ere, sarea garatzeko aprobe-txa badaitezke.
57 GZESaren Katalogoko zerbitzu eta prestazio ekonomikoetarako sarbidea bermatuta egongo da, Zorroari buruzko Dekretuan aurreikusitako baldintzetan, sarbide hori eskubide subjektibotzat onartua baitago. Eta eskubide hori zerbitzu emateko edo presta-zio ekonomikoa ahalbidetzeko betebeharraren ondorio da. Betebehar hori zerbitzua –edo prestazio ekonomikoa– emateko esku-mena duen administrazioari dagokion, Legean xedatutako eskumen-araubideari jarraikiz.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
104
Zentroak ezartzeko egokien iritzitako biztanleriari buruzko irizpideak 58
Hurbiltasun-maila handieneko zerbitzuak (zentroak): biztanleria-eremua (oinarrizko eremua)/mu-gapen geografikoa (udalerria edo udalerri-elkartea)
<<Oinarrizko eremua izango da oinarrizko gizarte-zerbitzuen lurralde-eremua (edo, hala balegokio, oinarrizko gizarte-zer-bitzuen unitateena) zedarritzeko biztanle-eremua, eta 29. ar-tikuluko 4. paragrafoan ezarritakoaren arabera integratzen dira oinarrizko gizarte-zerbitzuetan>>. (36.3. artikulua) 58
Biztanle kopuruaren aldetik, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sis-temaren oinarrizko jardun-eremuak 5.000 biztanlekoa izan beharko du, edo, nekazaritza-inguruetan edo gune bereziki behartsu edo andeatuetan jardun behar badu, 3.000 biztan-lekoa. Berdin dio biztanle-kopuru hori udalerri bakarrean bil-durik edo hainbatean banaturik dagoen (36.2 artikulua).
Horrek esan nahi du udalerriek, mugakide izateaz gain, biz-tanleriaren bolumen horiek (oinarrizko eremuak) aintzat har-tu behar dituztela zerbitzuak emateko elkartzen badira, eta hori egitea beharrezkoa izango litzateke, gutxienez, biztan-leriaren bolumen horietara iritsi arte (“ oinarrizko jardun-ere-muak 5.000 biztanlekoa izan beharko du…”). Baina ez du esan nahi Oinarrizko Gizarte Zerbitzu bat edo Oinarrizko Gizarte Unitate bat bermatu behar denik, lantaldea eta ekipamendua deszentralizatuta dituela, oinarrizko eremu bakoitzeko.
Tokiko erakunde bakoitzak Oinarrizko Gizarte Zerbitzu (OGZ) bat eta, hala badagokio, egoki iritzitako Oinarrizko Gizarte Unitateak (OGU) izango ditu.
Bigarren alderdi hori tokiko erakunde bakoitzaren arabe-rakoa izango da, betiere bere auto-antolaketako gaitasuna errespetatuta eta zerbitzuen antolaketa bakoitzaren erreali-tatera egokitzeko premia aintzat hartuta.
Dena den, OGZek edo OGUek 5.000-30.000 biztanleko jar-dun-eremua izatea gomendatzen da, hiri-eremuan, eta 3.000-7.000 biztanlekoa landa-eremuan; landa-eremutzat hartuko dira gehienez 3.000 biztanleko udalerriz osatutako udalerri-elkarteek osatzen dituzten oinarrizko eremuak.
Horrela, bada, 5.000 eta 3.000 biztanleko erreferentzia ho-riek gutxienekoak direla esan dezakegu, zentro bati (kasu honetan, OGZa edo OGUa) egokitzea komeni den biztanle-ria-eremuari dagokionez (biztanleriaren bolumena), eta oi-narrizko eremua, berriz, biztanleria-eremu bat (biztanleria-ren bolumena), ez mugapen geografikoa (erakunde bakoi-tzak nahi duena har dezake).
Oinarrizko Gizarte Zerbitzua/Oina-rrizko Gizarte Unitateak:1.1. Informazio-, balorazio-, diag-nostiko- eta orientazio-zerbitzua.1.2. Etxez etxeko laguntza-zerbitzua.1.3. Gizarte eta hezkuntza arloan eta arlo psikosozialean esku hartze-ko zerbitzua.1.4. Zaintzaileei laguntzeko zerbitzua.
<<Oinarrizko gizarte-zerbitzuak agin-tzen zaizkion lehen mailako arretako gizarte-zerbitzuak eskaintzeko lanak egingo ditu, baina, edonola ere, 22. artikuluko 1.1, 1.2, 1.3 eta 1.4 paragra-foetan jasota datozenak beti-beti es-kaini beharko ditu. 19. artikuluan arau-turik dagoen esku hartzeko oinarrizko prozedura bere lurraldean behar beza-la aplikatuko dela bermatzeko ardura ere badu>> (29.5 artikulua).
Horrek ez du esan nahi Oinarriz-ko Gizarte Unitate bakoitzean lau zerbitzuak egongo direla bermatu behar denik.
Alderdi hori tokiko erakunde ba-koitzaren araberakoa izango da, betiere bere auto-antolaketako gai-tasuna errespetatuta eta zerbitzuen antolaketa bakoitzaren errealitatera egokitzeko premia aintzat hartuta.
58 <<4. Oinarrizko gizarte-zerbitzuak zein lurraldetan lan egin behar duen jakiteko, Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte Zerbi-tzuen Mapan jasota datozen irizpideak erabiliko dira. Udalerriaren edo udalerri-elkartearen tamainaren arabera, oinarrizko gizar-te-zerbitzua oinarrizko gizarte-zerbitzuen unitatetan bana daiteke, hartara, herritarren beharrei hobeto erantzuteko eta dagokion lurralde osoan lan egin ahal izango duela bermatzeko (29.4 artikulua)>>.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
105
Hurbiltasun-maila handiko zerbitzuak (zentroak): biztanleria-eremua (15.000 - 50.000)/ mugapen geografikoa (area)
Zentroak 15.000-50.000 biztanleko eremuan kokatzea ko-meni da. Area zera da, oinarrizko bi eremu edo gehiago gehituta sortzen den tokia, eta zerbitzuak emateko elkar-tzen diren udalerriak mugakide izatea komeni da.
Gainerako Udal Gizarte Zerbi-tzuak, bazterkeriaren eremukoak izan ezik. Nolanahi ere, Gizarte-zerbitzuen eremuan partaidetza eta gizarteratzea sustatzeko zer-bitzuari (1.5) dagokionez, tokiko erakundearen ardurapeko lurral-de osorako eman daiteke.Adinekoentzako/mendetasuna dutenentzako eguneko zentroa (2.2.1, 1. mota), okupazio-zerbitzu edo -zentroa (2.2.2) eta adinekoen-tzako egoitza-zentroak (2.4.1).
59
Hurbiltasun-maila ertaineko zerbitzuak (zentroak): biztanleria-eremua (50.001 - 200.000) 59 / muga-pen geografikoa (eskualdea)
Ez da biztanleriaren bolumenik zehaztu, “eskualdeak” ad-ministrazio-mugapeak direlako eta Lurralde Historiko bakoi-tzean aldez aurretik finkatuta daude; beraz, biztanleriaren bolumena ere aldez aurretik zehaztua dago.
Eguneko, gaueko eta ostatu har-tzeko zentroak, bazterkeriaren eremukoak, udal-eskumenekoak. Desgaitasuna eta gaixotasun men-tala dutenentzako etxebizitzak, la-guntzekin (2.4.2, 1. mota; eta 2.4.3, 1. mota) eta babesgabetasun-e-goeran dauden adingabeentzako egoitza-zentroak (2.4.4).
Hurbiltasun-maila txikiko zerbitzuak (zentroak): biztanleria-eremua (200.001-400.000)/ mugapen geografikoa (sektorea)
Zentroak 200.000-400.000 biztanleko eremuan kokatzea ko-meni da. Sektoreak dira bi eskualde edo gehiago biltzen di-ren lekuak.
Desgaitasuna dutenentzako eguneko zentroa/helduak (gai-xotasun mentala) eta desgaita-suna (2.2.1, 2. mota).Gizarteratze-premiei erantzute-ko eguneko zentroa (2.2.3); des-gaitasuna dutenentzako egoitza-zentroak (2.4.2, 2. mota).Gaixotasun mentala duten per-tsonentzako egoitza-zentroak (2.4.3, 2. mota).Bazterkeria- eta marjinazio-e-goeran dauden pertsonentzako egoitza-zentroak (2.4.5, 2. mota).Etxean tratu txarren biktima izan diren emakumeentzako egoitza-zentroak eta emakumeentzako beste egoitza-zerbitzu batzuk, 2. mota.
59 Eskualdeen kasuan, biztanleria-eremua baliteke bat ez etortzea zifra hauekin. Kontuan izan, zenbaitetan, eskualde bateko biz-tanleriaren bolumena area batekoa baino txikiagoa izan daitekeela.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
106
Zerbitzu (zentro) zentralizatuak: biztanleria-eremua (Lurralde Historikoa) / mugapen geografikoa (Lurralde Historikoa)
Zentroak Lurralde Historikoan kokatu behar dira, ahal dela.
Bazterkeria- eta marjinazio-e-goeran dauden pertsonentzako egoitza-zentroak, 1. mota.Etxean tratu txarren biktima izan diren emakumeentzako egoitza-zentroak eta emakumeentzako beste egoitza-zerbitzu batzuk, 1. mota.
Mugapen geografikoak
Hauek ere orientabide edo gomendioak dira, erakunde bakoitzak autonomia baitu mugapenak finkatzeko, eta EAEko Mapa erakunde bakoitzak ezartzen dituenen arabera egokitu beharko da.
Lurralde historikoa. Lurralde Historikoan kokatu beharreko zentroek –Foru Aldundiaren edo Eusko Jaurlaritzaren eskumenekoak– oso txikiak izan behar dute. Sektoreak. Tamaina eta biztanleria-bolumen handiko eremuak sortzea du xede, ere-mu horietan honako zerbitzu hauek kokatzeko: a) gaur egun soilik hiriburuetan ema-ten diren arren, Lurralde Historikoko biztanle guztiei zuzenduta dauden zerbitzuak; b) estaldura- edo intentsitate-tasa handirik eskatzen ez dutenak eta, beraz, zentro oso espezifikoen bitartez eman daitezkeenak; c) deszentralizatzea komeni direnak, hein ba-tean, bederen, Lurralde Historiko bakoitzeko biztanleriaren arabera. Lurralde Historiko berekoak diren eskualdeen elkarte moduan eratuko lirateke. Sektoreak eratzeko, ahal dela, osasun-sistemaren lehen mailako arretako eskualdeen eraketa errespetatzea ko-meni da, legearen 36.6 artikuluan adierazitakoari jarraikiz.Administrazio-eskualdeak. Udalerriaz gaindiko lurralde-unitateak dira, hainbat jardun publiko sektorial –hala nola, gizarte-zerbitzuak– garatzeko sortu direnak. Areak. Hurbiltasun-maila handiko zerbitzuak areen bitartez egituratuko dira; areak, oro har, udalerriaz gaindiko unitateak dira, eta hurbiltasun-maila handia eskatzen duten zer-bitzuen lurralde-eremua zehazteko ez ezik, oinarrizko eremuak tarteko tamainako biz-tanleria-eremuetan taldekatzeko ere diseinatu dira. Horrenbestez, mugakide diren oina-rrizko hainbat eremu elkartuta sortzen dira, irisgarritasunaren, eraginkortasunaren eta efizientziaren ikuspegitik begiratuta, programa jakin batzuk partekatu ahal izateko eta/edo zerbitzuak emateaz arduratzen direnei laguntza teknikoa emateko. Foru Aldundiek eskualdeetan ezarritako azpibanaketetan oinarritzea izango litzateke zentzuzkoena.
4.1.1.2.2. Arreta-sarearen plangintza eta antolamendua Lurralde Historiko bakoitzean, eta erakundeen arteko lankidetza
1. Foru Aldundiek eta tokiko erakundeek, legearen eskumen-araubidean (41. eta 42. arti-kuluak, eta batik bat, bi artikuluen bigarren zenbakian) aurreikusitakoari jarraikiz, beren eskumeneko zerbitzu eta prestazio ekonomikoak hedatzeko plangintza egingo dute.
2. Plangintza horretan, EAEko Gizarte Zerbitzuen Plan estrategikoan eta Mapan xedatu-tako irizpide orokorrak aintzat hartu beharko dituzte: biztanleriari buruzko hedapen-i-rizpideak (35.4 art.); gutxieneko estaldura-mailak eta adierazle sintetikoa (36.4 art.); Ka-talogoan zehazten diren zerbitzuak ezartze aldera, biztanleriari dagozkion irizpiderik egokienak (36.1, 2 eta 3 art.).60
60 Legearen 33. artikuluak honako hau xedatzen du: <<Foru-aldundiek eta toki-erakundeek badute bakoitzak bere planifikazioa egiteko aukera, baina Autonomia Erkidegorako zehazturik dagoena errespetatuz. Hura garatu eta, beharrezkoa iruditzen bazaie, beren lurraldeetarako hobekuntzak ezarriko dira>>. Eta hemen proposatzen ari garena zera da, plangintza edo planifikazio hori
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
107
3. Plangintzan honako hauek gutxienez, zehaztuko dira: a) eraginpeko zerbitzu eta pres-tazio ekonomikoen garapen-helburuak (estaldurak, alde batetik, eta bestetik, zentroe-tako plazak, etxez etxeko laguntza-zerbitzuaren arreta-orduak, gainerako zerbitzueta-ko erabiltzaileak eta prestazio ekonomikoen hartzaileak); b) helburu horiekin lotutako gastu korronte publikoaren kalkulua; kalkulu hori, ahal dela eta arian-arian, aurrekon-tuen bidez egin beharko da; c) langintzaren eraginpeko zentro bakoitza –lehendik dau-denak edo aurreikusitakoak–, hala badagokio61, kokatuko den mugapen geografikoa (baina ez da beharrezkoa kokapen zehatza adieraztea).
4. Horretarako, kasu horretan, bere eskumeneko zentroak bere ardurapeko lurraldeko eremu zehatzetan (foru- eta udal-administrazioek ezar ditzaketen mugapen geografi-koak, legearen 36.5 artikuluaren arabera) banatuko ditu, geografikoki zehatz-mehatz identifikatuta eta zerbitzuak ezartzeko egokienak diren biztanleriari dagozkion irizpi-deak aintzat hartuta (36.4 artikulua).
5. Bere eskumeneko zerbitzu eta prestazio ekonomikoen garapen-helburuak zehazteko garaian, eremuen araberako datu zehatzak baldin badituzte, Foru Aldundiek eta toki-ko erakundeek –haiek zehazten dituzten mugapen geografikoetan– eremu bakoitzeko (mendetasuna/autonomia, bazterkeria, desgaitasuna, babesgabetasuna) berezko adie-razle sintetikoa kontuan izango du, gutxieneko estaldura-maila eta batez besteko in-tentsitate horiek eremu geografikoetako berezitasunera egokitzeko (ikus legearen 36.4 eta 36.5 artikuluak).
Horrek ez du esan nahi ezin dutenik, horretaz gain, adierazlea sintetikoaz besteko fakto-rerik aintzat hartu, betiere Lurralde Historiko bakoitzerako ezarritako gutxieneko estaldu-ra-mailak eta intentsitateak bermatzea xede izanik plangintza orokor honen esparruan. 62
6. Gainera, Foru Aldundiak –tokiko erakundeekin lankidetzan eta erakunde bakoitzaren autonomia errespetatuta– Lurralde Historikoko Gizarte Zerbitzuen Mapa egiteko pro-zesuan buru izan daitezke; mapa horretan, foru- nahiz udal-eskumeneko baliabideak sartu behar dira eta zentroak lurraldean hedatzeko proposamena ere egin beharko da.
7. Mapa horretan, halaber, zerbitzu eta prestazio ekonomiko bakoitzaren garapen-helbu-ruak adieraziko dira, bai eta Foru Aldundiek eta tokiko erakundeek ados jarrita ezar-tzen dituzten mugapen geografikoetan zentroak nola hedatuko diren ere. Betiere EAE-ko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoan eta Mapan zehaztutako irizpide orokorren esparruan: alde batetik, biztanleriari buruzko hedapen-irizpideak, gutxieneko estaldura-mailak eta adierazle sintetikoa, eta bestetik, zerbitzuak ezartzeko egokientzat jotako biztanleriari buruzko irizpideak.
8. Erakunde bakoitzaren plangintza eta/edo, hala badagokio, Lurralde Historikoko mapak eranskin gisa txertatuko dira EAEko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoan, egin bezain laster. Edonola ere, gerta daitekeenez planifikazio-erritmoak berdinak ez izatea, EAE-ko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoa eta Mapa egintzat hartzeko ez da beharrezkoa izango horiek atxikita egotea.
egin dadila, proposatutako baldintzetan, eta EAEko Plan Estrategikoan txerta dadila eranskin gisa, legean plangintzari buruz egin-dako aurreikuspen guztiak behar bezala betetzearren. Gainera, eskumen-araubidean Foru Aldundien eta Udalen eskumenei buruz xedatutakoarekin bat dator.
61 Baldin eta kudeaketa beste norbaiti eskuordetzen ez bazaio edo beste formularen bat hautatzen ez bada plazak eskuratzeko aukera bermatzeko, betiere eta ahal dela, biztanleriari dagozkion irizpide egokienak errespetatuta zerbitzuak ezartzeko.
62 Gogoan izan: a) Lurralde Historikorako ezartzen diren estaldura-mailak eta intentsitateak –gutxienekoak eta goiko mailak– Lurralde Historiko osoan bete behar direla; b) eta beste eremu geografiko batean handiagoak edo txikiagoak izan daitezkeela, eremu geografiko horretako adierazle sintetikoaren arabera eta dagokion zerbitzu edo prestazio ekonomikoa emateaz zuzenean arduratzen diren administrazio publikoek aintzat har ditzaketen gainerako faktoreen arabera.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
108
9. Lurralde Historikoko Gizarte Zerbitzuen Mapan foru-eskumeneko baliabideak ez ezik, udal-eskumeneko baliabideak ere sartuko dira.
10. Horri dagokionez, Udalek eta Foru Aldundiek Lurralde Historiko bakoitzeko zerbitzu eta prestazioan sarea antolatzen (plangintza, kudeaketa eta ebaluazioa) lagunduko du-tela aurreikusten da, betiere erakunde bakoitzaren autonomia errespetatuta; hartara, EAEko Gizarte Zerbitzuaren mapari erantsiko zaion mapa ados jarrita ezarri ahal izango dute. Foru Aldundi bakoitzak sarea planifikatzeko eta Mapa egiteko prozesua bidera-tuko du, bai eta beste prozesu batzuk ere, udalentzat lagungarri izan badaitezke zerbi-tzuen sarea hedatzeko; hala nola, mankomunitateak edo bestelako udal-elkarteak era-tzea. Hori guztia bat dator legean ezarritako aurreikuspenekin; izan ere, besteak beste, honako hau xedatzen baita legean:
a) Foru-organoek eskumena izango dute, bakoitzak bere lurraldean, eginkizun hauek be-tetzeko: 2. Beren lurraldean, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sisteman bere eskumenekoak di-ren zerbitzuak antolatzea, Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte Zerbitzuen Plan Estra-tegikoan jasota dagoenaren arabera, eta, halakorik baldin badago, autonomia-eremu-ko arlokako planetan eta plan berezietan jasota dagoenaren arabera. 7. Geografia-hur-biltasuna eta baliabideak ahalik eta zuzenen erabili beharra gogoan harturik –printzi-pioak baitira–, mankomunitateak edo beste udal-elkarte batzuk osatzeko sustapen-lana eta bultzada, gizarte-zerbitzuak eskaintzeko (41. artikulua, 2. eta 7. zenbakiak).
b) Udalek eskumena izango dute, bakoitzak bere udalerrian, eginkizun hauek betetze-ko: 2. Beren lurraldean, udalei dagokie Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemako zerbitzuak, bere eskumenekoak, antolatzea, Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoan jasota dagoenaren arabera, foru-aldundiaren plangintzan jasota dagoe-naren arabera eta, halakorik baldin badago, arlokako planetan eta autonomia-eremuko plan berezietan jasota dagoenaren arabera (42. artikulua, 2. zenbakia).
c) Euskal Autonomia Erkidegoko herri-administrazioak elkarrekiko lankidetza- eta koordi-nazio-betebeharraren arabera jardungo dira sistemak eraginkortasunez eta eragimenez funtziona dezala bermatzeko (43. artikulua).
Badira, gainera, Lurralde Historiko bakoitzeko zerbitzu-sarearen antolaketarekin lotutako beste zenbait alderdi garrantzitsu, eta Udalek eta Foru Aldundiek gai horiei buruz ere hitz egin beharko lukete.
Eta sistemaren barruan finantza-arloko berregokitzapen bat egin beharko litzateke, baina erakunde guztien artean adostu behar da, eta hein handi batean, Udalen eta Foru Aldun-dien artean.
4.1.2. Memoria ekonomikoa egiteko irizpideak
4.1.2.1. Gastu Korronte Publikoaren estimazioari dagozkion irizpideak
Zerbitzu eta prestazio ekonomiko bakoitzerako gastu korronte publikoa kalkulatu da, honela: 2017rako aurreikusitako plazen kopurua (zentroen kasuan) edo erabil-tzaileen kopurua (gainerako zerbitzuetan, etxez etxeko laguntza-zerbitzuan izan ezik) edo hartzaileen kopurua (prestazio ekonomikoen kasuan) edo arreta-orduak (etxez etxeko laguntza-zerbitzuan) bider 2017/01/01erako kalkulatutako gastu ko-rronte publikoa (plaza, erabiltzaile, hartzaile edo ordu bakoitzeko).
Zerbitzu edo prestazio ekonomiko bakoitzaren 2017rako (2017/01/01) gastu korronte pu-blikoaren estimazioa egiteko, 2011ko gastu korronte publikoari faktore zuzentzaile bat
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
109
aplikatu zaio 2011-2016 aldian (5 urte) gastuak izan duen bilakaerari –erreala eta aurrei-kusitakoa– erreparatuta. Faktore hori erabakitzeko garaian honako alderdi hauek izan dira kontuan zerbitzu eta prestazio ekonomiko bakoitzari dagokionez:
Foru-aldundiaren eskumeneko zerbitzu eta prestazio ekonomikoetan: 2011tik 2013ra bitarte gastuak izan duen bilakaera, Foru Aldundiek emandako datuen arabera (gastu korronte publikoa, Bizkaiko eta Gipuzkoako kasuetan, eta gastu korrontea, Arabako kasuan); eta 2014tik 2017ra bitarte gastu korronte publikoan izan den gorakada, Biz-kaian eta Araban. Gipuzkoan, 2014-2017 aldian gastu korronte publikoaren bilakaerari buruz Aldundiarekin kontrastatutako estimazioa hartu da kontuan.
Udal-eskumeneko zerbitzuetan, gastu korronte publikoak 2011tik 2014ra bitarte izan duen bilakaera, betiere zenbait udalek emandako datuei, EUDELekin izandako lan-saioari eta gastu korronte publikoaren % 0tik % 4,5era bitarteko gorakadari errepa-ratuta (eremuen arabera, alde batetik, eta lurralde historikoen arabera etxez etxeko laguntza-zerbitzuaren kasuan, bestetik), gastuak 2017ra bitarte izango duen estimatu-tako bilakaerari erantzuteko, EUDELekin izandako bileran jasotako ekarpenak eta inda-rreko zenbait hitzarmen aintzat hartuta.
Eusko Jaurlaritzaren eskumeneko zerbitzuetan: gastu korronte publikoak 2011tik 2014ra bitarte izan duen bilakaera, betiere Eusko Jaurlaritzak emandako datuei errepa-ratuta; eta gastu korronte publikoaren % 2ko gorakada, 2015-2016 aldian.
Horretaz gain:
2011. urtean plazek zuten titulartasunaren egiturari (udalek, Foru Aldundiek edo Autono-mia Erkidegoak zuzenean kudeatzeko plazek eta sektore pribatuarekin hitzartutako plazek plazen guztizkoarekiko osatzen dituzten ehunekoei) eutsi egin zaio 2017ra bitarte sortu beharreko plaza berriak (edo txertatu beharreko erabiltzaileak) esleitzeko garaian.
GZESatik kanpo bermatu beharreko plazetan gastu bat ere aurreikusi da; izan ere, 2014. ur-tean udala titular den adinekoentzako ostatu-zerbitzuen edo egoitza-zentroen erabiltzaile zirenen % 73k –autonomoak zirenak edo udala titular den egoitza-zentroetan itundu ga-beko plazak okupatzen zituztenak– 2017an ere plaza horiek okupatzen jarraituko baitute. 2017an ostatu-zerbitzuetan bermatzen jarraitu beharreko GZESatik kanpoko plazei buruz-ko aurreikuspen horretaz gain, honako alderdi hauek ere kontuan izan behar ditugu: a) 2017rako, 2011n zeuden plazen % 100 proiektatu dira, bai eta horiei dagokien gastua ere, plazak okupatzen zituztenen profila gorabehera; b) eta, horretaz gain, sortu beharreko plazen beste zenbateko bat eta horien gastua (plaza berriak) ere aurreikusi da, eta horiei dagokienez, egin beharreko inbertsioa ere kalkulatu da.63
Foru Aldundiek beren eskumeneko zerbitzuetan amortizatzeko hornidurei buruz emanda-ko datua ere sartu da gastu korronte publikoan, eta 2011ko datua txertatu ondoren, gastu hori 2017ra proiektatu da.
4.1.2.2. Diru-sarreren estimazioari dagozkion irizpideak
Diru-sarrerei dagokienez, 2017rako aurreikuspenetan honako hauek egin dira:
1. Erabiltzaileen kuotek, erabiltzaileen bestelako diru-sarrerek eta bestelako diru-sarre-
63 Proiekzioa baldintza horietan egin da, I. mailako mendetasun-egoeran dauden pertsonak erabiltzaile moduan txertatzearen ondoriozko premiei erantzun ahal izateko, nahiz eta jakin lehendik badiren plazen ehuneko handi bat ordura arte plaza horiek okupatzen zituzten pertsonek okupatzen jarraituko dutela aldi batez (oraindik ere autonomo iaten jarraitzen badute ere, edo 1. mailako mendetasun-egoerara igarotzen badira ere).
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
110
rek 2011. urtean Arabako eta Bizkaiko gastu korronte publikoari dagokionez osatzen zuten ehunekoari eustea. Gipuzkoako Foru Aldundiaren kasuan, 2017an likidatutako erabiltzaileen kuoten zenbatekoa 2013koaren berdina izatea aurreikusi da; beraz, koor-dinaketak gehi erabiltzaileen bestelako diru-sarrerek eta bestelako diru-sarrerek gastu korronte publikoari dagokionez osatzen zuten ehunekoak behera egingo du.
2. 2017tik aurrera, administrazio bakoitzari esleitzea, legean xedatzen den eskumen-arau-bideari jarraikiz, bere eskumeneko zerbitzu eta prestazioak edo laguntza ekonomikoak finantzatzeko erantzukizuna, finantzaketa pribaturik eta beste euskal administrazio publiko batzuetan gizarte-zerbitzuen arloko erantzukizuna duten sailetatik datorren finantzaketarik gabe.
3. Bestalde, finantzaketa orokorreko tresna hauei eusteko aurreikuspena egin da:
Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistematik datorren finantzaketari, 27. taulan jasotako baldintzetan kalkulatuta.
Akordio soziosanitarioari, zenbatekoak eta kontzeptuak berrikusita, betiere EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapan proposatutako helburuetara egokitzeko; hartara, finan-tzaketa bat etorriko da lurralde bakoitzean aurreikusitako helburu eta gastuekin.
Hori horrela izanik, Zorroari buruzko Dekretuan honako aurreikuspen hau txertatu da:
Sistema Sanitarioak eta Gizarte Zerbitzuen Sistemak Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte Zerbitzuen Mapan aurreikusitako premia soziosanitarioen plangintza eta ebaluazioa egingo dute elkarrekin urtero (7.4 artikulua).
2016. urteari begira, akordio soziosanitarioan jada txertatuta dauden zentroei atxiki-tako finantzaketa garatzera eta hobetzera bideratuko dira helburuak, eta akordio hori hiru Lurralde Historikoetan aplikatzeko baldintzen estandarizazioan eta normaliza-zioan aurrera egingo da.
Horretarako, Lurralde Kontseilu Soziosanitarioan Lurralde Plan Operatiboa adostuko da 2016-2017 aldirako. Plan hori, gerora, Arreta Soziosanitarioko Euskal Kontseiluak berre-tsi beharko du.
Plan horren esparruan, EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapan egindako gastu-proiekzioak aintzat hartu beharko dira, bai eta, bereziki, 2016ra begira, Osasun Sailak jada finantza-tzen dituen zentroekin –2.4 zenbakian aipatzen direnak– lotutako diru-sarreren proiek-zioak ere.
Eta, aldi berean, diru-sarreren proiekzio horiek egungo irizpide eta moduluetan oina-rrituta egin direnez, eta Osasun Sailaren egungo ekarpenak eguneratu egin behar dire-la kontuan izanik –GZESaren esparruan osasun-zerbitzuak emateagatik jasaten ari den gastuari dagokionez–, modulu eta irizpide horiek berraztertu egin beharko dira.
4. Eta 2015/12/31 baino lehen, Finantza Publikoen Euskal Kontseiluaren erabaki bidez, Zo-rroari buruzko Dekretuaren bigarren xedapen gehigarrian horretarako aurreikusitakoa-ri jarraikiz, GZESa hedatzeko finantza-lankidetzarako formula bat (“funts” bat) eratzea aurreikusi da, eredu komunitarioaren eta lehen mailako arretaren garapenari, bereziki, laguntzearren. Kontseilu horren 2015eko urriaren 14ko saioan honako hau erabaki zen:
Funtsa urte askotarako izango da, baina denbora-muga ez da aldez aurretik zehaztuko.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
111
10 milioi euro izango ditu 2016. urtean udal-eskumeneko egonkortu gabeko zerbitzuen-tzat (berriak edo gutxi garatutakoak), eta 20 milioi euro 2017. urtean eta hurrengoetan.
Funtsa koefiziente bertikalez hornituko da, hau da, % 70 (Eusko Jaurlaritza), % 30 (Foru Aldundiak eta Udalak) ezagunaren bidez. Funtsa erakundeen artean banatu aurretik, 10.000.000 euroak edo 20.000.000 euroak –hurrengo urteetan– kendu egingo dira, eta funts hori Lurralde Historikoen artean banatzeko garaian, koefiziente horizontalak har-tuko dira kontuan. Gero, lurralde bakoitzak erabakiko du, barnean, bakoitzari dagokio-na nola banatuko duen.
2016. urtean, udal-eskumeneko egonkortu gabeko zerbitzuetan (berriak edo gutxi ga-ratutakoak) inbertsioak egiteko erabiliko da funtsa.
2017. urtean eta hortik aurrera, denbora-mugarik gabe, funtsa egonkortu gabekotzat jotako zerbitzu eta prestazio ekonomikoak garatzeko proiektuetara bideratuko da, fo-ru-eskumenekoak nahiz udal-eskumenekoak izan. Finantzaketa gastua benetan egiten duen administrazio publikoari emango zaio, zerbi-tzua edo prestazio ekonomikoa haren eskumenekoa izan ala ez izan.
4.2. Proiekzioen (gastu korronte publikoa, estaldurak eta plazak)64 sintesia eta diru-sarreren estimazioa
4.2.1. Gastu Korronte Publikoa (GKP) GZESan. Zifra nagusiak6566676869
11. Taula. 2017rako estimatutako GKPa
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA EJ GUZTIRA
Prestazio ekonomikoak
19.869.332 48.949.358 55.697.856 1.071.000 125.587.546
Zerbitzuak65 175.703.944 445.990.184 313.117.860 13.227.176 948.039.164
Zerbitzu berriak 1.930.868 9.578.273 3.246.914 0 16.434.42966
GZESko GKPa GUZTIRA67 198.600.71268 504.517.815 372.062.630 14.298.176 1.091.157.707
GZESatik kanpoko plazetako GKPa
5.464.881 3.473.493 2.177.854 0 11.116.229
GKPa, GUZTIRA 204.065.593 507.991.308 374.240.484 14.298.176 1.102.273.936
GKPa, GUZTIRA (gutxieneko
maila)69
201.054.309 501.937.420 374.031.810 14.298.176 1.093.000.089
64 2.3 zenbakian zehaztasun handiagoz aurkeztuko dugu egonkortu gabekotzat (berriak eta gutxi garatutakoak) jotako zerbitzu eta prestazio ekonomikoei buruzko informazioa; izan ere, hemen sartuta dago informazio hori, baina ez banakatuta.
65 Proiektatutako zerbitzu teknikoak eta bestelako zerbitzu orokorrak (egitura) sartuta daude, 2011ko zenbateko berarekin.
66 Adinekoentzako ostatu-zerbitzuetarako amortizaziorako horniduren urteko kostua (1.511.706,5 euro) eta adinekoentzako egu-neko arretarako zerbitzuen urteko kostua (166.667,16 euro) ere sartuta daude. Zenbateko horiek gehitu dira hiru “guztizkoetan”, baina ez dira banakatu Lurralde Historikoaren arabera.
67 Bazterkeria-eremuko zerbitzu jakin batzuk GZESan sartzen ote diren eta, hala badagokio, noren eskumenari atxikitzen zaizkion argitu gabe dago oraindik, baina hala ere, zerbitzu horien GKPari dagozkion 13.893.296 euroak sartuta daude.
68 Diru-laguntzen eta hitzarmenen deialdiei (funtzionamendua) dagozkien 1.096.568 euroak sartuta daude 2017an eta 2011n.
69 Guztizko GKPa da, baina goiko maila duten kasuetako gutxieneko mailako GKPa hartuta.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
112
Estimazio horri honako hau gehitu behar zaio:707172
I. mailara zabalt-zearen gastua70
0 8.656.875 Goian sartu da 0 8.656.875
Bateragarritasunak garatzearen gastua71 3.042.110 9.269.235 0 0 12.311.345
12. TAULA. GKPa 2011n
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA EJ GUZTIRA
Zerbitzuak 166.527.734 397.857.981 273.592.531 10.648.043 848.626.289
Prestazio ekonomikoak
19.026.575 42.996.550 46.227.425 493.308 108.743.858
GKPa, GUZTIRA 186.650.87772 440.854.531 319.819.956 11.141.351 958.466.715
GZESatik kanpoko plazetako GKPa (sartuta dago jada: 958.466.715)
15.227.712
13. TAULA. GKParen ALDAKUNTZA 2011-2017
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA EJ GUZTIRA
Zerbitzuen igoera 16.662.348 52.890.414 42.508.691 2.579.133 114.640.586
Prestazio ekono-mikoen igoera
842.757 5.952.808 9.470.431 577.692 16.843.688
GZESatik kanpoko plazetako GKPa-ren beherakada
-2.021.258 -1.284.717 -805.508 -4.111.483
Igoera, guztira 15.483.847 57.558.505 51.173.614 3.156.825 127.372.791
Gastua zerbit-zu “berrietan”
1.930.868 9.578.273 3.246.914 0 16.434.429
Igoera, guztira, zer-bitzu berriak sartuta
(1.102.273.936 – 958.466.715)
17.414.715 67.136.778 54.420.528 3.156.825 143.807.220
70 Gipuzkoan, zerbitzu eta prestazio ekonomikoak jasotzeko eskubidea I. maila duten pertsonei zabaltzearen ondoriozko gastues-timazioa sartuta dago, jada, aurreko taulako zerbitzu eta prestazioen gorakadaren estimazio orokorrean. Arabako kasuan, I. mailara zabaltzeagatiko gastuan ez da gorakadarik aurreikusi.
71 Gipuzkoan, ez da aurreikusi bateragarritasunak garatzeagatiko GKParen gorakadarik.
72 Diru-laguntzen eta hitzarmenen deialdiei (funtzionamendua) dagozkien 1.096.568 euroak sartuta daude baturan.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
113
14. TAULA. GKParen ALDAKUNTZA KONTINGENTZIEN ARABERA, 2011–2017 (zerbitzu berririk gabe)
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA EJ GUZTIRA
Adinekoak / Autono-mia - mendetasuna
13.670.248 20.557.845 15.641.866 2.443.350 52.313.309
Desgaitasu-na dutenak
5.475.538 20.613.467 11.642.835 37.731.840
Babesgabetasuna 2.104.144 3.317.304 3.829.805 87.369 9.338.622
Bazterkeria / Gi-zarteratzea
1.422.901 1.787.407 5.155.542 8.365.850
OGZ, Gizarte-la-rrialdiak eta beste-lako zeharkakoak
-6.010.483 6.614.391 6.238.643 48.413 6.890.964
Zerbitzu teknikoak eta bestelako zer-bitzu orokorrak
0 0 0 0 0
Prestazio eko-nomikoak
842.757 5.952.808 9.470.431 577.692 16.843.688
GZESatik kanpoko plazetako GKPa-ren beherakada
-2.021.258 -1.284.717 -805.508 -4.111.483
Igoera, guztira 15.483.847 57.558.505 51.173.614 3.156.824 127.372.790
15. TAULA. GASTU KORRONTE PUBLIKOA KONTINGENTZIEN ARABERA 2011n7374
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA EJ GUZTIRA
Adinekoak / Autono-mia - mendetasuna
66.254.972 135.061.537 113.018.238 4.661.514 318.996.261
Desgaitasu-na dutenak
26.668.927 76.871.227 47.053.576 150.593.730
Babesgabetasuna 13.289.320 41.421.615 34.900.750 474.795 90.086.480
Bazterkeria / Gi-zarteratzea
9.085.226 19.282.340 13.052.080 41.419.646
OGZ, Gizarte-la-rrialdiak eta beste-lako zeharkakoak
34.865.572 73.218.009 42.729.226 2.579.448 153.392.255
Zerbitzu teknikoak eta bestelako zer-bitzu orokorrak
16.363.717 52.003.253 22.838.661 2.932.286 94.137.917
Prestazio eko-nomikoak
19.026.575 42.996.550 46.227.425 493.308 108.743.858
Guztira 186.650.87773 440.854.531 319.819.956 11.141.351 958.466.71574
73 Diru-laguntzen eta hitzarmenen deialdiei (funtzionamendua) dagozkien 1.096.568 euroak sartuta daude baturan.
74 Diru-laguntzen eta hitzarmenen deialdiei (funtzionamendua) dagozkien 1.096.568 euroak sartuta daude baturan.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
114
4.2.2. Estalduren eta gastu korronte publikoaren bilakaera zer-bitzu eta prestazio ekonomikoetan (2012/01/01-2017)
Datu demografikoak EINen “Populazioaren proiekzioak epe laburrean 2012 – 2022” la-netik atera ditugu (2012ko azaroko datuak dira). Lurralde Historiko bakoitzean I. mailako balorazioa duten pertsonen kopuruari buruzko datuak lurralde bakoitzeko Foru Aldundiak emandakoak dira, 2012/01/01eko datarekin. Zorroari buruzko Dekretuko zerbitzu eta prestazio ekonomikoak dagozkien izen eta zenbakiarekin aurkeztu dira, honela ordenatuta:
o Kontingentzien edo eremuen arabera (mendetasuna, desgaitasuna, babesgabetasuna eta bazterkeria), bukaeran zeharkako zerbitzuak sartuta (herritar guztiei zuzenduta-koak edo kontingentzia batekin baino gehiagorekin lotutakoak). Gainera, “mende-tasuna/autonomia–adinekoak” eremuan, eremu horretako berezko adierazle sinte-tikoa aplikatu zaien bestelako zerbitzu eta prestazioak ere sartu dira (etxez etxeko laguntza-zerbitzua, Familia Inguruneko Zaintzetarako Prestazio Ekonomikoa eta Au-tonomia pertsonalaren aldeko laguntzak, baina horiek guztiak beste eremu batzue-kin lotuta egon daitezke, hala nola, desgaitasunaren eremuarekin).
o Eremu bakoitzaren barruan, horniduraz arduratzen den administrazio publikoaren mailaren arabera: udal- eta foru-zerbitzuak, ordena horri jarraikiz (desgaitasunaren eremuan izan ezik; izan ere, desgaitasunaren eremuak zerbitzu guztiak foru-aldun-dienak baitira).
o Maila bakoitzaren barruan, Zorroari buruzko Dekretuan aurkezten diren ordenaren arabera.
Zenbait zerbitzutan ez dugu erabiltzaile kopuruari dagokion daturik eta, kasu horretan, erabiltzaileei eta estaldurari buruzko datuen ilara ezabatu egin dugu. “Aldakuntzaren %-a 2012-2017” ilara ere ezabatu egin dugu plazen edo erabiltzaileen kopuruan benetan aldaketarik gertatu ez bada.Datuak (bermatu beharreko) gutxieneko mailari dagozkio, goiko maila ere baduten zer-bitzu edo prestazio ekonomikoen kasuan izan ezik. Kasu horretan, plazei, erabiltzaileei edo arreta-orduei buruzko datuak goiko mailari dagozkio eta, bestalde, goiko mailari eta gutxieneko mailari dagozkien gastu korronte publikoaren datua ere eman da.2017/01/01erako proiekzioei dagozkien zutabeetan hainbat gelaxka koloreztatua daude: Horiz, egonkortutako zerbitzu izanik, EAEko batez besteko estalduraren % 80 bermatzeko helburua aplikatu zaien zerbitzuak; berdez, egonkortutako zerbitzu izanik, EAEko batez besteko estalduraren gainetik egon arren 2011ko plazak (edo arreta-orduak/intentsitatea, erabiltzaileak edo hartzaileak) bermatzeko helburua ezarri zaienak; edo horniduraz zuze-nean arduratzen den administrazioak proposatutako helburua hartutako kasuak (hori egin dugu, halaber, Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoaren kasuan, Gipuzkoan). Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemako (GZES) plazatzat hartu dira bai “GZESan txerta-tutako zerbitzuetako plazak”, bai “ZLPE Zerbitzuari Lotutako Prestazio Ekonomikoak (edo Laguntza Ekonomiko Indibidualek) esleitutako plazak”; tauletan parentesi artean agertzen dira, datu nagusiaren alboan (parentesia datu nagusiaren desagregazioa da eta, beraz, barnean hartuta dago). Nolanahi ere, argi eta garbi zehaztu behar da: bi kasu desberdin direla; 2016/12/25etik aurrera Laguntza Ekonomiko Indibidualak ez dire-la eman behar; 2011n “ZLPEak esleitutako plazak” “GZESan txertatutako zerbitzuetako plaza” (plaza arrunt) bihurtu beharko liratekeela 2016/12/25a baino lehen.Adierazitako irizpideak aplikatzearen ondorioz, estalduren gorakada gertatu da zerbitzu eta prestazio ekonomiko guztietan, honako hauetan izan ezik: Arabako eta Gipuzkoako etxez etxeko laguntza-zerbitzuan, Gipuzkoako adinekoentzako egoitza-zentroetan, Ara-bako Familia Inguruneko Zaintzetarako Prestazio Ekonomikoan, Arabako adinekoentza-ko ostatu-zerbitzuetan eta adinekoentzako eguneko arretarako zerbitzuetan eta Bizkai-ko eta Gipuzkoako babesgabetasun-egoeran dauden adingabeentzako egoitza-zentroe-tan. Eta, horretaz gain, Lurralde Historikoen estaldura-mailak parekatzen ari dira.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
115
16. T
AU
LA. M
END
ETA
SUN
A/A
UTO
NO
MIA
- A
DIN
EKO
AK
ER
EMU
KO
ZER
BIT
ZU E
TA P
RES
TAZI
O E
KO
NO
MIK
OEI
B
UR
UZK
O D
ATU
AK
(G
EHI E
LZ, F
IZPE
eta
au
ton
om
ia p
erts
on
alar
en a
ldek
o la
gu
ntz
ak)
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
DA
TU D
EMO
GR
AFI
KO
AK
Biz
tan
leri
a, g
uzt
ira
322.
557
1.15
8.43
971
2.09
72.
193.
093
295.
705
1.09
2.95
066
7.04
12.
055.
696
% -
8,32
% -
5,65
% -
6,33
% -
6,26
65 u
rte
edo
geh
iag
o58
.078
236.
158
140.
874
435.
110
64.1
9625
3.90
415
3.73
847
1.83
8%
10,
53%
7,5
1%
9,1
3%
8,4
4
Zah
artz
e-in
diz
ea%
18,
0%
20,
4%
19,
8%
19,
8%
21,
7%
23,
2%
23,
0%
23,
0%
3,7
% 2
,8%
3,3
% 3
,1
75 u
rte
edo
geh
iag
o29
.375
126.
591
72.9
7922
8.94
530
.452
128.
793
75.2
0723
4.45
2%
3,6
7%
1,7
4%
3,0
5%
2,4
1
I. m
aila
ko b
alo
razi
oa
du
ten
ak2.
923
10.7
907.
692
21.4
05Ez
dag
o
dat
uri
kEz
dag
o
dat
uri
kEz
dag
o
dat
uri
kEz
dag
o
dat
uri
kEz
dag
o
dat
uri
kEz
dag
o
dat
uri
kEz
dag
o
dat
uri
kEz
dag
o
dat
uri
k
UD
AL-
ZER
BIT
ZUA
K
ELZ
/ Et
xez
etxe
ko la
gu
ntz
a-ze
rbit
zua
(1.2
)
Arr
eta-
ord
uak
895.
776
1.53
8.03
61.
282.
414
3.71
6.22
669
4.62
91.
682.
375
1.39
9.51
83.
776.
523
-201
.147
144.
339
117.
104
60.2
97
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
-22
,46
% 9
,38
% 9
,13
% 1
,62
Esta
ldu
ra (
65 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 1
542,
37%
651
,27
% 9
10,3
3%
854
,09
% 1
082,
04%
662
,60
910,
33%
% 8
00,3
9%
-46
0,32
% 1
1,33
% 0
,00
% -
53,7
0
GK
Pa (
go
iko
mai
la)
21.6
28.1
9040
.358
.282
21.4
03.6
1783
.390
.089
15.1
56.0
0945
.028
.673
26.9
37.0
2287
.121
.704
-6.4
72.1
814.
670.
391
5.53
3.40
53.
731.
615
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
43.8
61.0
7585
.954
.106
3.50
2.79
32.
564.
017
Ad
inek
oen
tzak
o e
gu
nek
o a
rret
arak
o z
erb
itzu
a (1
.7)
Plaz
ak13
365
019
813
315
611
140
00
9111
120
2
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
0,0
0%
139
,68
% 1
01,9
5
Esta
ldu
ra (
65 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 0
,229
% 0
,028
% 0
,000
% 0
,046
% 0
,207
% 0
,061
% 0
,072
% 0
,085
% -
0,0
22%
0,0
34%
0,0
72%
0,0
39
Esta
ldu
ra (
I. m
aila
d
ute
nak
)%
4,5
50%
0,6
02%
0,0
00%
1,4
44%
4,5
50%
1,4
44%
1,4
44%
1,8
68%
0,0
00%
0,8
41%
1,4
44%
0,4
24
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
1.82
9.02
973
3.27
70
2.56
2.30
61.
883.
900
1.81
0.28
21.
021.
495
4.71
5.67
754
.871
1.07
7.00
51.
021.
495
2.15
3.37
1
Ad
inek
oen
tzak
o o
stat
u-z
erb
itzu
ak (
1.9.
3 et
a 1.
9.4)
Plaz
ak48
3 (3
)22
4 (1
54)
707
(2)
1.41
451
171
382
72.
051
2848
912
063
7
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
5,7
3%
218
,40
% 1
6,99
% 4
5,05
Esta
ldu
ra (
65 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 0
,832
% 0
,095
% 0
,502
% 0
,325
% 0
,796
% 0
,281
% 0
,538
% 0
,435
% -
0,03
6%
0,1
86%
0,0
36%
0,1
10
Esta
ldu
ra (
I. m
aila
d
ute
nak
)%
16,
520
% 2
,080
% 9
,190
% 6
,610
% 1
7,47
2%
6,6
10%
10,
753
% 9
,582
% 0
,948
% 5
,328
% 1
,563
% 2
,972
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
3.20
9.45
51.
901.
318
05.
110.
773
3.76
6.85
98.
722.
645
3.57
8.52
116
.068
.025
557.
404
6.82
1.32
73.
578.
521
10.9
57.2
52
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
116
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
FOR
U Z
ERB
ITZU
AK
Ad
inek
oen
tzak
o e
gu
nek
o la
gu
ntz
a-ze
ntr
oak
(2.
2.1)
Plaz
ak59
01.
349
(437
)1.
407
3.33
665
21.
506
1.54
73.
705
6215
714
035
9
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
10,
53%
11,
63%
9,9
5%
10,
73
Esta
ldu
ra (
65 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 1
,016
% 0
,571
% 0
,999
% 0
,769
% 1
,016
% 0
,593
% 1
,006
% 0
,779
% 0
,000
% 0
,022
% 0
,007
% 0
,010
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
6.33
2.32
415
.218
.174
17.3
34.5
5038
.885
.048
7.55
9.02
115
.289
.232
19.6
70.0
6342
.518
.316
1.22
6.69
771
.058
2.33
5.51
33.
633.
267
Au
ton
om
ia-m
ug
ek e
rag
ind
ako
pre
mie
i era
ntz
ute
ko g
auek
o z
entr
oa
(2.3
.1)
Plaz
ak0
00
07
2515
477
2515
47
Esta
ldu
ra (
65 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 0
% 0
% 0
% 0
% 0
,01
% 0
,01
% 0
,01
% 0
,01
% 0
,01
% 0
,01
% 0
,01
% 0
,01
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
00
00
77.0
3530
4.68
518
4.48
656
6.20
677
.035
304.
685
184.
486
566.
206
Ad
inek
oen
tzak
o e
go
itza
-zen
tro
ak (
2.4.
1)
Plaz
ak1.
463
(483
)5.
640
(587
)4.
400
(87)
11.5
031.
676
6.16
94.
622
12.4
6821
352
922
296
5
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
14,
59%
9,3
8%
5,0
5%
8,3
9
Esta
ldu
ra (
65 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 2
,519
% 2
,388
% 3
,123
% 2
,644
% 2
,611
% 2
,430
% 3
,006
% 2
,642
% 0
,092
% 0
,042
% -
0,11
7%
-0,
001
GK
Pa (
go
iko
mai
la)
46.7
49.9
5911
1.86
0.09
391
.577
.039
250.
187.
091
58.7
95.0
9713
1.19
9.60
410
1.72
4.97
629
1.71
9.67
712
.045
.138
19.3
39.5
1110
.147
.938
41.5
32.5
865
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
55.7
83.8
1312
6.36
4.72
628
3.87
3.51
59.
033.
854
14.5
04.6
3333
.686
.425
Ad
inek
oen
tzak
o a
tsed
ener
ako
zer
bit
zu e
spez
ifik
oak
(2.
5)
Plaz
ak27
832
1632
630
770
3040
729
3814
81
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
10,
53%
118
,77
% 8
7,50
% 2
4,94
% 8
,39
Esta
ldu
ra (
65 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 0
,479
% 0
,014
% 0
,011
% 0
,075
% 0
,479
% 0
,028
% 0
,020
% 0
,086
% 0
,000
% 0
,014
% 0
,008
% 0
,011
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
648.
066
590.
465
1.12
3.28
72.
361.
818
775.
830
1.29
1.75
61.
463.
287
3.53
0.87
212
7.76
470
1.29
134
0.00
01.
169.
054
Fam
ilia
Ing
uru
nek
o Z
ain
tzet
arak
o P
rest
azio
Eko
no
mik
oa
(3.2
.1)
Har
tzai
leak
4.64
010
.794
10.2
6625
.700
4.64
011
.807
11.9
2928
.376
01.
013
1.66
32.
676
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
0,0
0%
9,3
8%
16,
20%
10,
41%
8,3
9
Esta
ldu
ra (
65 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 7
,989
% 4
,571
% 7
,287
% 5
,907
% 7
,228
% 4
,650
% 7
,759
% 6
,014
% -
0,76
1%
0,0
80%
0,4
72%
0,1
07
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
18.7
61.8
2841
.676
.524
36.4
54.0
2096
.892
.372
18.8
06.1
5245
.587
.712
37.7
77.0
2310
2.17
0.88
744
.324
3.91
1.18
81.
323.
003
5.27
8.51
5
Au
ton
om
ia p
erts
on
alar
en a
ldek
o la
gu
ntz
ak (
3.3)
Har
tzai
leak
250
1.24
41.
066
2.56
031
61.
361
1.57
03.
247
6611
750
468
7
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
26,
48%
9,3
8%
47,
28%
26,
83%
8,3
9
Esta
ldu
ra (
65 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 0
,430
% 0
,527
% 0
,757
% 0
,588
% 0
,493
% 0
,536
% 1
,021
% 0
,682
% 0
,062
% 0
,009
% 0
,265
% 0
,093
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
258.
087
1.28
7.22
01.
620.
424
3.16
5.73
129
8.33
21.
408.
021
1.88
6.77
53.
593.
127
40.2
4512
0.80
126
6.35
142
7.39
6
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
117
17. T
AU
LA. D
ESG
AIT
ASU
NA
REN
ER
EMU
KO
ZER
BIT
ZUEI
BU
RU
ZKO
DA
TUA
K
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
DA
TU D
EMO
GR
AFI
KO
AK
Biz
tan
leri
a, g
uzt
ira
322.
557
1.15
8.43
971
2.09
72.
193.
093
295.
705
1.09
2.95
066
7.04
12.
055.
696
% -
8,32
% -
5,65
% -
6,33
% -
6,26
18 u
rte
edo
geh
iag
o26
9.58
498
1.05
759
1.55
61.
842.
197
244.
137
916.
650
549.
711
1.71
0.49
8%
-9,
44%
-6,
57%
-7,
07%
-7,
15
18-6
4 u
rte
211.
506
744.
899
450.
682
1.40
7.08
717
9.94
166
2.74
639
5.97
31.
238.
660
% -
14,9
2%
-11
,03
% -
12,1
4%
-11
,97
6 u
rte
edo
gu
txia
go
23.0
2274
.460
50.7
8914
8.27
120
.759
67.2
9444
.698
132.
751
% -
9,83
% -
9,62
% -
11,9
9%
-10
,47
FOR
U Z
ERB
ITZU
AK
Egu
nek
o la
gu
ntz
a-ze
ntr
oak
+ d
esg
aita
sun
a d
ute
nen
tzak
o o
kup
azio
-zen
tro
ak (
2.2.
1/2.
2.2)
. Ag
reg
atu
a
Plaz
ak56
52.
318
1.70
44.
587
615
2.41
92.
012
5.04
650
101
308
459
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
8,8
5%
4,3
6%
18,
08%
10,
01
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,2
67%
0,3
11%
0,3
78%
0,3
26%
0,3
42%
0,3
65%
0,5
08%
0,4
07%
0,0
75%
0,0
54%
0,1
30%
0,0
81
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
9.75
9.20
526
.941
.855
17.0
53.6
1553
.754
.675
11.9
51.1
6127
.325
.253
19.7
30.3
2259
.006
.737
2.19
1.95
638
3.39
82.
676.
707
5.25
2.06
2
Des
gai
tasu
na
du
ten
entz
ako
eg
un
eko
lag
un
tza-
zen
tro
ak (
2.2.
1) /
gai
xota
sun
men
tala
bar
nea
n h
artu
ta
Plaz
ak14
61.
042
844
2.03
218
31.
120
882
2.18
537
7838
153
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
25,
34%
7,4
9%
4,5
0%
7,5
3
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
69%
0,1
40%
0,1
87%
0,1
44%
0,1
02%
0,1
69%
0,2
23%
0,1
76%
0,0
33%
0,0
29%
0,0
35%
0,0
32
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
3.20
4.86
116
.955
.325
10.4
18.9
3130
.579
.117
4.45
5.64
117
.540
.373
10.9
57.2
4132
.953
.255
1.25
0.78
058
5.04
853
8.31
02.
374.
138
Gai
xota
sun
men
tala
du
ten
entz
ako
eg
un
eko
lag
un
tza-
zen
tro
ak /
aurr
eko
ekik
o d
esag
reg
azio
a (2
.2.1
)
Plaz
ak15
335
203
553
2836
421
060
213
297
49
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
86,
67%
8,6
6%
3,6
7%
8,9
4
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
07%
0,0
45%
0,0
45%
0,0
39%
0,0
16%
0,0
55%
0,0
53%
0,0
49%
0,0
08%
0,0
10%
0,0
08%
0,0
09
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la14
6.08
01.
800.
149
1.68
6.31
13.
632.
540
302.
455
1.88
2.55
41.
759.
227
3.94
4.23
515
6.37
582
.405
72.9
1631
1.69
5
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
118
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
Des
gai
tasu
na
du
ten
entz
ako
oku
paz
io-z
entr
oak
(2.
2.2)
/ g
aixo
tasu
n m
enta
la b
arn
ean
har
tuta
Plaz
ak41
91.
276
860
2.55
543
21.
299
1.13
02.
861
1323
270
306
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
3,1
0%
1,8
0%
31,
40%
11,
98
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,1
98%
0,1
71%
0,1
91%
0,1
82%
0,2
40%
0,1
96%
0,2
85%
0,2
31%
0,0
42%
0,0
25%
0,0
95%
0,0
49
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
6.55
4.34
49.
986.
530
6.63
4.68
423
.175
.558
7.49
5.52
09.
784.
880
8.77
3.08
126
.053
.480
941.
176
-201
.650
2.13
8.39
72.
877.
922
Gai
xota
sun
men
tala
du
ten
entz
ako
oku
paz
io-z
entr
oak
/au
rrek
oek
iko
des
agre
gaz
ioa
(2.2
.2)
Plaz
ak20
96Ez
dag
o
dat
uri
k11
642
96Ez
dag
o
dat
uri
k13
822
0Ez
dag
o
dat
uri
k22
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
110
,00
% 0
,00
Ez d
ago
d
atu
rik
% 1
8,97
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
09%
0,0
13Ez
dag
o
dat
uri
k%
0,0
08%
0,0
23%
0,0
14Ez
dag
o
dat
uri
k%
0,0
11%
0,0
14%
0,0
02Ez
dag
o
dat
uri
k%
0,0
03
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
120.
612
1.21
6.88
6Ez
dag
o
dat
uri
k1.
337.
498
280.
939
1.17
1.20
3Ez
dag
o
dat
uri
k1.
452.
143
160.
327
-45.
683
Ez d
ago
d
atu
rik
114.
645
Des
gai
tuen
tzak
o e
go
itza
-zen
tro
ak (
2.4.
2)
Plaz
ak43
31.
314
891
2.63
848
61.
591
1.07
53.
152
5327
718
451
4
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
12,
24%
21,
08%
20,
65%
19,
48
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,2
05%
0,1
76%
0,1
98%
0,1
87%
0,2
70%
0,2
40%
0,2
71%
0,2
54%
0,0
65%
0,0
64%
0,0
74%
0,0
67
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
15.6
98.1
8845
.346
.608
28.7
33.1
3489
.777
.930
18.4
01.4
6461
.373
.566
36.6
92.3
3511
6.46
7.36
52.
703.
276
16.0
26.9
587.
959.
201
26.6
89.4
35
Gai
xota
sun
men
tala
du
ten
entz
ako
eg
oit
za-z
entr
oak
/au
rrek
oek
iko
des
agre
gaz
ioa
(2.4
.3)
Plaz
ak15
220
814
250
218
231
925
475
530
111
112
253
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
19,
74%
53,
37%
78,
87%
50,
40
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
72%
0,0
28%
0,0
32%
0,0
36%
0,1
01%
0,0
48%
0,0
64%
0,0
61%
0,0
29%
0,0
20%
0,0
33%
0,0
25
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
3.74
9.99
13.
115.
631
3.02
3.45
49.
889.
076
4.82
3.63
75.
341.
154
5.72
4.13
215
.888
.923
1.07
3.64
62.
225.
523
2.70
0.67
85.
999.
847
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
119
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
Des
gai
tasu
na
du
ten
entz
ako
ats
eden
erak
o z
erb
itzu
esp
ezif
iko
a (g
aixo
tasu
n m
enta
la b
arn
ean
har
tuta
) (2
.5)
Plaz
ak94
134
698
11.
066
5118
1.13
512
517
1215
4
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
13,
28%
50,
00%
200
,00
% 1
5,70
Esta
ldu
ra (
Biz
tan
-le
ria,
oro
har
)%
0,2
92%
0,0
03%
0,0
01%
0,0
45%
0,3
60%
0,0
05%
0,0
03%
0,0
55%
0,0
69%
0,0
02%
0,0
02%
0,0
10
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
470.
117
1.57
2.95
926
9.69
12.
312.
767
832.
772
2.35
9.43
960
9.78
93.
801.
999
362.
655
786.
480
340.
098
1.48
9.23
2
Biz
imo
du
ind
epen
den
tea
bab
este
ko z
erb
itzu
a (2
.7.2
.1)
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
Ez d
ago
d
atu
rik
Ez d
ago
d
atu
rik
75.1
17Si
n d
ato
555.
000
480.
000
117.
000
1.15
2.00
055
5.00
048
0.00
041
.883
1.07
6.88
3
Pert
son
a h
eld
u e
zin
du
entz
ako
tu
tore
tza-
zerb
itzu
a (2
.7.2
.3)
Erab
iltza
ileak
136
1.00
658
51.
727
216
1.47
675
22.
444
8047
016
771
7
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
58,
82%
46,
72%
28,
55%
41,
52
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
64%
0,1
35%
0,1
30%
0,1
23%
0,1
20%
0,2
23%
0,1
90%
0,1
97%
0,0
56%
0,0
88%
0,0
60%
0,0
75
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
454.
336
2.16
0.51
688
0.08
93.
494.
941
550.
000
2.78
3.36
496
3.96
64.
297.
330
95.6
6462
2.84
883
.877
802.
389
Arr
eta
go
izti
arre
rako
esk
u-h
artz
e so
zial
eko
zer
bit
zua
(2.7
.4)
Erab
iltza
ileak
192
521
188
901
192
1.48
977
02.
451
096
858
21.
550
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
0,0
0%
185
,83
% 3
09,5
7%
172
,05
Esta
ldu
ra (
6 u
rte
edo
gu
txia
go
)%
0,8
34%
0,7
00%
0,3
70%
0,6
08%
0,9
25%
2,2
13%
1,7
23%
1,8
46%
0,0
91%
1,5
13%
1,3
53%
1,2
39
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
287.
081
849.
289
117.
047
1.25
3.41
740
9.06
83.
643.
071
700.
000
4.75
2.13
912
1.98
72.
793.
782
582.
953
3.49
8.72
2
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
120
18. T
AU
LA. B
AB
ESG
AB
ETA
SUN
AR
EN E
REM
UK
O Z
ERB
ITZU
EI B
UR
UZK
O D
ATU
AK
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
DA
TU D
EMO
GR
AFI
KO
AK
Biz
tan
leri
a, g
uzt
ira
322.
557
1.15
8.43
971
2.09
72.
193.
093
295.
705
1.09
2.95
066
7.04
12.
055.
696
% -
8,32
% -
5,65
% -
6,33
% -
6,26
18-6
4 u
rtek
o
emak
um
eak.
103.
772
372.
422
223.
006
699.
200
95.4
2633
8.99
320
2.86
863
7.28
7%
-8,
04%
-8,
98%
-9,
03%
-8,
85
17 u
rte
edo
gu
txia
go
.52
.973
177.
382
120.
541
350.
896
51.5
6117
6.30
011
7.33
234
5.19
3%
-2,
67%
-0,
61%
-2,
66%
-1,
63
UD
AL-
ZER
BIT
ZUA
K
Emak
um
een
tzak
o o
stat
u-z
erb
itzu
ak (
1.9.
1)
Plaz
ak60
9470
224
6094
7022
40
00
0
Esta
ldu
ra (
18-6
4 u
rtek
o e
mak
um
eak)
% 0
,06
% 0
,03
% 0
,03
% 0
,03
% 0
,06
% 0
,03
% 0
,03
% 0
,04
% 0
,01
% 0
,00
% 0
,00
% 0
,00
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
301.
091
441.
924
303.
858
1.04
6.87
330
1.09
144
1.92
430
3.85
81.
046.
873
00
00
FOR
U Z
ERB
ITZU
AK
Ad
ing
abee
ntz
ako
eg
oit
za-z
entr
oak
(2.
4.4)
Plaz
ak17
466
940
51.
248
180
537
300
1.01
76
-132
-105
-231
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
3,4
5%
-19
,73
% -
25,9
3%
-18
,51
Esta
ldu
ra (
17 u
rte
edo
gu
txia
go
)%
0,3
28%
0,3
77%
0,3
36%
0,3
56%
0,3
49%
0,3
05%
0,2
56%
0,2
95%
0,0
21%
-0,
073
% -
0,08
0%
-0,
061
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
9.49
6.35
832
.270
.614
25.8
20.8
0767
.587
.779
11.1
33.1
4035
.326
.646
25.2
00.3
2071
.660
.105
1.63
6.78
23.
056.
032
-620
.487
4.07
2.32
6
Emak
um
een
tzak
o e
go
itza
-zen
tro
ak (
2.4.
6)
Plaz
ak18
120
2516
318
120
2516
30
00
0
Esta
ldu
ra (
18-6
4 u
rtek
o e
mak
um
eak)
% 0
,02
% 0
,03
% 0
,01
% 0
,02
% 0
,02
% 0
,04
% 0
,01
% 0
,03
% 0
,00
% 0
,00
% 0
,00
% 0
,00
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
349.
019
2.84
1.27
772
4.75
93.
915.
055
476.
552
2.92
6.51
581
7.24
64.
220.
313
127.
533
85.2
3892
.487
305.
258
Fam
iliek
in g
izar
te-
eta
hez
kun
tza-
arlo
an e
ta/e
do
arl
o p
siko
sozi
alea
n e
sku
har
tzek
o z
erb
itzu
ak (
2.7.
3.1)
Erab
iltza
ileak
669
630
1.38
22.
681
669
630
1.44
12.
740
00
5959
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
0,0
0%
0,0
0%
4,2
7%
2,2
0
Esta
ldu
ra (
17 u
rte
edo
gu
txia
go
)%
1,2
63%
0,3
55%
1,1
46%
0,7
64%
1,2
97%
0,3
57%
1,2
28%
0,7
94%
0,0
35%
0,0
02%
0,0
82%
0,0
30
GK
Pa (g
utxi
enek
o m
aila
)1.
855.
435
1.72
2.48
15.
707.
427
9.28
5.34
31.
999.
230
1.77
4.15
57.
428.
224
11.2
01.6
1014
3.79
551
.674
1.72
0.79
71.
916.
267
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
121
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
Trat
u t
xarr
en e
ta s
exu
-era
soen
bik
tim
a iz
an d
iren
ei la
gu
ntz
a p
siko
sozi
ala
eta
sozi
oju
rid
iko
a em
atek
o z
erb
itzu
ak (
2.7.
5)
Erab
iltza
ileak
614
1.71
947
72.
810
614
1.71
992
93.
262
00
452
452
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
0,0
0%
0,0
0%
94,
76%
16,
09
Esta
ldu
ra (
Biz
tan
-le
ria,
oro
har
)%
0,1
90%
0,1
48%
0,3
96%
0,1
28%
0,2
08%
0,1
57%
0,7
92%
0,1
59%
0,0
17%
0,0
09%
0,3
96%
0,0
31
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
451.
903
1.55
3.01
652
9.25
52.
534.
174
526.
058
1.59
9.60
689
1.61
63.
017.
281
74.1
5546
.590
362.
361
483.
107
Fam
ilia-
har
rera
su
stat
zeko
eta
tek
nik
oki
bab
este
ko z
erb
itzu
a (2
.7.6
.1)
Erab
iltza
ileak
137
170
311
618
137
170
410
717
00
9999
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
0,0
0%
0,0
0%
31,
83%
16,
02
Esta
ldu
ra (
Biz
tan
-le
ria,
oro
har
)%
0,0
42%
0,0
15%
0,0
44%
0,0
28%
0,0
46%
0,0
16%
0,0
61%
0,0
35%
0,0
04%
0,0
01%
0,0
18%
0,0
07
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
759.
729
2.36
4.51
11.
691.
044
4.81
5.28
491
6.96
22.
435.
446
3.93
9.52
47.
291.
932
157.
233
70.9
352.
248.
480
2.47
6.64
8
Ad
op
zio
a su
stat
zeko
eta
tek
nik
oki
bab
este
ko z
erb
itzu
a (2
.7.6
.2)
Erab
iltza
ileak
3078
010
830
780
108
00
00
Esta
ldu
ra (
Biz
tan
-le
ria,
oro
har
)%
0,0
1%
0,0
1Ez
dag
o
dat
uri
k%
0,0
0%
0,0
1%
0,0
1Si
n d
ato
% 0
,01
% 0
,00
% 0
,00
% 0
,00
% 0
,00
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
75.7
8522
7.79
212
3.60
042
7.17
740
.432
234.
626
149.
768
424.
825
-35.
353
6.83
426
.168
-2.3
52
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
122
19. T
AU
LA. B
AZT
ERK
ERIA
REN
ER
EMU
KO
ZER
BIT
ZUEI
BU
RU
ZKO
DA
TUA
K
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
UD
AL-
ZER
BIT
ZUA
K
Baz
terk
eria
-eg
oer
an d
aud
enen
tzak
o e
gu
nek
o a
rret
arak
o z
erb
itzu
a (1
.7)
Plaz
ak49
090
139
5668
188
312
768
9817
3
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
14,
29%
108
,89
% 1
24,4
6
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
23%
0,0
00%
0,0
20%
0,0
10%
0,0
31%
0,0
103
% 0
,047
% 0
,025
% 0
,008
% 0
,010
% 0
,028
% 0
,015
GK
Pa (g
utxi
enek
o m
aila
)52
8.95
60
267.
497
796.
453
631.
725
489.
177
583.
916
1.70
4.81
810
2.76
948
9.17
731
6.41
990
8.36
5
Giz
arte
-jan
toki
ak (
hal
a b
adag
oki
o, 1
.7)
Plaz
ak30
031
330
643
300
313
3064
30
00
0
Esta
ldu
ra (
18 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 0
,111
% 0
,032
% 0
,005
% 0
,035
% 0
,123
% 0
,034
% 0
,005
% 0
,038
% 0
,012
% 0
,002
% 0
,000
% 0
,003
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
1.26
5.36
268
0.28
085
.000
2.03
0.64
21.
265.
362
680.
280
85.0
002.
030.
642
00
00
Giz
arte
ratz
e-p
rem
iei e
ran
tzu
teko
gau
eko
har
rera
-zer
bit
zuak
(1.
8)
Plaz
ak99
162
128
389
9918
617
145
60
2443
67
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
0,0
0%
14,
98%
33,
59%
17,
29
Esta
ldu
ra (
18 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 0
,037
% 0
,017
% 0
,022
% 0
,021
% 0
,041
% 0
,020
% 0
,031
% 0
,027
% 0
,004
% 0
,004
% 0
,009
% 0
,006
GK
Pa (
go
iko
mai
la)
1.47
3.39
71.
020.
176
2.02
4.17
84.
517.
751
1.53
9.70
01.
225.
824
2.85
8.87
45.
624.
398
66.3
0320
5.64
883
4.69
61.
106.
647
GKP
a (g
utxi
enek
o m
aila
)1.
174.
412
2.65
0.20
05.
364.
312
154.
236
626.
022
846.
561
Tuto
retz
apek
o e
txeb
izit
za b
azte
rker
ia-a
rris
kuan
dau
den
entz
at (
1.9.
2)
Plaz
ak36
131
8024
836
131
8024
8
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
20%
0,0
20%
0,0
20%
0,0
20%
0,0
20%
0,0
20%
0,0
20%
0,0
20
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
179.
941
662.
746
395.
973
1.23
8.66
017
9.94
166
2.74
639
5.97
31.
238.
660
Baz
terk
eria
- et
a m
arjin
azio
-eg
oer
an d
aud
en p
erts
on
entz
ako
eg
oit
za-z
erb
itzu
ak (
1.9.
1/1.
9.2)
Plaz
ak11
438
261
413
114
172
261
547
013
40
134
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
0,0
0%
352
,37
% 0
,00
% 3
2,42
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
54%
0,0
05%
0,0
58%
0,0
29%
0,0
63%
0,0
26%
0,0
66%
0,0
44%
0,0
09%
0,0
21%
0,0
08%
0,0
15
GKP
a (g
utxi
enek
o m
aila
)73
1.28
58.
026
202.
210
941.
521
731.
285
243.
701
202.
210
1.17
7.19
60
235.
675
023
5.67
5
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
123
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
FOR
U Z
ERB
ITZU
AK
Giz
arte
ratz
e-p
rem
iei e
ran
tzu
teko
eg
un
eko
zen
tro
ak (
2.2.
3)
Plaz
ak0
491
0 (1
54)
491
7849
117
474
378
017
425
2
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17Si
n d
ato
% 0
,00
Sin
dat
o%
51,
32
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
00%
0,0
66%
0,0
00%
0,0
35%
0,0
43%
0,0
74%
0,0
44%
0,0
60%
0,0
43%
0,0
08%
0,0
44%
0,0
25
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
4.12
3.22
54.
123.
225
657.
101
4.24
6.92
21.
079.
673
5.98
3.69
665
7.10
112
3.69
71.
079.
673
1.86
0.47
1
Cen
tro
de
aco
gid
a n
oct
urn
a p
ara
aten
der
nec
esid
ades
de
incl
usi
ón
so
cial
(2.
3.2)
Plaz
ak0
150
155
1915
395
415
24
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
26,
98%
160
,32
Esta
ldu
ra (
18 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 0
,000
% 0
,002
% 0
,000
% 0
,001
% 0
,002
% 0
,002
% 0
,003
% 0
,002
% 0
,002
% 0
,001
% 0
,003
% 0
,001
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
130.
984
130.
984
76.6
4617
1.31
838
8.86
563
6.83
076
.646
40.3
3438
8.86
550
5.84
6
Cen
tro
s re
sid
enci
ales
par
a p
erso
nas
en
sit
uac
ión
de
excl
usi
ón
y m
arg
inac
ión
(2.
4.5)
Plaz
ak47
351
434
832
105
387
476
968
5836
4213
6
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
123
,51
% 1
0,26
% 9
,68
% 1
6,35
Esta
ldu
ra (
18-
64 u
rtek
oak
)%
0,0
22%
0,0
47%
0,0
96%
0,0
59%
0,0
58%
0,0
58%
0,1
20%
0,0
78%
0,0
36%
0,0
11%
0,0
24%
0,0
19
GK
Pa (
gu
txie
-n
eko
mai
la)
925.
822
7.46
4.10
26.
595.
849
14.9
85.7
731.
430.
575
8.47
6.96
29.
131.
739
19.0
39.2
7550
4.75
31.
012.
860
2.53
5.89
04.
053.
502
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
124
GASTUA ETA HAREN JATORRIA 2017an EUTSI BAINA PROIEKZIORIK EGIN EZ ZAIEN ZERBITZUETAN19
GKPa 2011 A
GKPa 2011 B
GKPa 2011 G
GKPa 2011 EAE
Gizarteratze-premiei erantzuteko eguneko zen-troak (1.7/2.2.3)
UDALEN GASTUA 519.328 210.887 26.689 756.904
FORU-GASTUA 1.245.640 1.143.225 2.388.865
AUTONOMIAERKIDEGOARENGASTUA 1.284.242 3.099.688 75.029 4.458.959
GUZTIRA20 3.305.264 3.361.867 1.398.065 8.065.196
Gizarteratze-premiei erantzuteko gaueko harre-ra-zentroak (1.8/2.3.2)
UDALEN GASTUA 194.000 194.000
FORU-GASTUA 166.600 166.600
AUTONOMIAERKIDEGOARENGASTUA 171.532 171.532
GUZTIRA 0 365.532 166.600 532.132
Bazterkeria- eta marjinazio-egoeran dauden per-tsonentzako ostatu-zerbitzuak eta egoitza-zen-troak (1.9.1/1.9.2 / 2.4.5)
UDALEN GASTUA 159.170 467.317 2.313 628.800
FORU-GASTUA 86.483 662.042 748.525
AUTONOMIAERKIDEGOARENGASTUA 608.653 1.459.204 1.648.325 3.716.182
GUZTIRA 855.140 2.128.148 2.312.680 5.295.968
4.160.404 5.855.547 3.877.345 13.893.296
PROIEKTATUTAKO ZERBITZUEN GASTUA 2017an21 GKPa 2011 A
GKPa 2011 B
GKPa 2011 G
GKPa 2011 EAE
Gizarteratze-premiei erantzuteko eguneko zentroak (1.7/2.2.3) 1.288.825 4.736.099 1.663.589 7.688.513
Gizarteratze-premiei erantzuteko gaueko harrera-zentroak (1.8/2.3.2) 1.616.346 1.397.142 3.247.739 6.261.227
Bazterkeria- eta marjinazio-egoeran dauden pertsonentzako ostatu-zerbitzuak eta egoitza-zentroak (1.9.1/1.9.2 / 2.4.5) 2.161.860 8.720.662 9.333.948 20.216.470
5.067.031 14.853.903 14.245.276 34.166.210
757677
75 Zerbitzu guztien titularrak pribatuak dira, eta erakundeek ez dituzte “itundutakotzat” identifikatu.
76 Guztizkoan sartuta daude, hala badagokio, Europako edo Estatuko finantzaketa publiko txikiak.
77 Titular pribatua duten zerbitzu guztiak sartu dira, bai eta erakundeek “itundutakotzat” identifikatutako titular pribatua dutenak ere.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
125
20. T
AU
LA. Z
EHA
RK
AK
O Z
ERB
ITZU
EI E
TA L
PPEa
ri B
UR
UZK
O D
ATU
AK
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
AB
GEA
E
DA
TU D
EMO
GR
AFI
KO
AK
Biz
tan
leri
a, g
uzt
ira
322.
557
1.15
8.43
971
2.09
72.
193.
093
295.
705
1.09
2.95
066
7.04
12.
055.
696
% -
8,32
% -
5,65
% -
6,33
% -
6,26
3 u
rte
edo
geh
iag
o31
2.34
21.
126.
603
690.
356
2.12
9.30
128
7.10
51.
065.
838
648.
957
2.00
1.90
0%
-8,
08%
-5,
39%
-6,
00%
-5,
98
18 u
rte
edo
geh
iag
o26
9.58
498
1.05
759
1.55
61.
842.
197
244.
137
916.
650
549.
711
1.71
0.49
8%
-9,
44%
-6,
57%
-7,
07%
-7,
15
17 u
rte
edo
gu
txia
go
52.9
7317
7.38
212
0.54
135
0.89
651
.561
176.
300
117.
332
345.
193
% -
2,67
% -
0,61
% -
2,66
% -
1,63
UD
AL-
ZER
BIT
ZUA
K
Oin
arri
zko
Giz
arte
Zer
bit
zua
(1.1
eta
kas
uar
en k
oo
rdin
azio
ko b
este
eg
inki
zun
bat
zuk…
)
Erab
iltza
ileak
33.6
4912
3.42
858
.449
215.
526
33.6
4912
3.42
858
.449
215.
526
00
00
Esta
ldu
ra (
18 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 1
2,48
2%
12,
581
% 9
,881
% 1
1,69
9%
13,
783
% 1
3,46
5%
10,
633
% 1
2,60
0%
1,3
01%
0,8
84%
0,7
52%
0,9
01
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
8.54
6.65
519
.363
.818
15.5
42.6
6243
.453
.135
8.54
6.65
519
.363
.818
15.5
42.6
6243
.453
.135
00
00
Giz
arte
- et
a h
ezku
ntz
a-ar
loan
eta
arl
o p
siko
sozi
alea
n e
sku
har
tzek
o z
erb
itzu
a (1
.3)
Erab
iltza
ileak
1.72
52.
724
742
5.19
11.
897
2.99
681
65.
710
172
272
7451
9
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012-
2017
% 1
0,00
% 1
0,00
% 1
0,00
% 1
0,00
Esta
ldu
ra (
17 u
rte
edo
gu
txia
go
)%
3,2
56%
1,5
36%
0,6
16%
1,4
79%
3,6
79%
1,7
00%
0,6
96%
1,6
54%
0,4
24%
0,1
64%
0,0
80%
0,1
75
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
2.76
2.26
89.
946.
249
3.73
9.83
516
.448
.352
3.16
2.79
711
.388
.455
4.28
2.11
118
.833
.363
400.
529
1.44
2.20
654
2.27
62.
385.
011
Ad
ing
abee
ntz
ako
/fam
ilien
tzak
o e
gu
nek
o a
rret
a (1
.3, a
ldae
ra)
Plaz
ak96
281
118
495
9628
111
849
50
00
0
Esta
ldu
ra (
17 u
rte
edo
gu
txia
go
)%
0,1
81%
0,1
58%
0,0
98%
0,1
41%
0,1
86%
0,1
59%
0,1
01%
0,1
43%
0,0
05%
0,0
01%
0,0
03%
0,0
02
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
1.20
5.94
51.
164.
181
415.
825
2.78
5.95
11.
205.
945
1.16
4.18
141
5.82
52.
785.
951
00
00
Zain
tzai
leei
lag
un
tzek
o z
erb
itzu
a (1
.4)
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la12
2.33
91.
003.
587
162.
962
1.28
8.88
818
3.50
91.
505.
381
325.
924
2.01
4.81
361
.170
501.
794
162.
962
725.
925
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
126
01/0
1/20
1201
/01/
2017
ALD
AK
UN
TZA
201
2 -
2017
AB
GEA
EA
BG
EAE
A B
GEA
E
FOR
U Z
ERB
ITZU
AK
Giz
arte
-lar
rial
die
tara
ko k
oo
rdin
azio
-zer
bit
zua
(2.6
)
Erab
iltza
ileak
3.95
76.
188
833
10.9
783.
957
6.18
883
310
.978
00
00
Esta
ldu
ra (
18 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 1
,468
% 0
,631
% 0
,141
% 0
,596
% 1
,621
% 0
,675
% 0
,152
% 0
,642
% 0
,153
% 0
,044
% 0
,011
% 0
,046
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
600.
175
955.
437
1.03
7.23
32.
592.
845
986.
257
1.40
5.43
71.
108.
401
3.50
0.09
538
6.08
245
0.00
071
.168
907.
250
Lag
un
tza
tekn
iko
ak e
mat
eko
eta
ing
uru
ne
fisi
koa
ego
kitz
eko
zer
bit
zua
(2.7
.2.2
)
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
042
6.45
542
7.09
285
3.54
732
5.00
043
9.24
997
7.66
41.
741.
913
325.
000
12.7
9455
0.57
288
8.36
6
Gar
raio
eg
oki
tuko
zer
bit
zua
(2.7
.2.4
)
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
Ez d
ago
d
atu
rik
Ez d
ago
d
atu
rik
Ez d
ago
d
atu
rik
Ez d
ago
d
atu
rik
66.1
8523
7.70
014
6.11
545
0.00
066
.185
237.
700
146.
115
450.
000
Lag
un
tza
per
tso
nal
erak
o p
rest
azio
eko
no
mik
oa
(3.1
.1)
Har
tzai
leak
14
1.47
11.
476
115
426
2.80
33.
344
114
422
1.33
21.
868
Ald
aku
ntz
aren
%
-a, 2
012
- 20
17%
11.
384
% 1
0.55
8%
91
% 1
27
Esta
ldu
ra (
3 u
rte
edo
geh
iag
o)
% 0
,000
% 0
,000
% 0
,213
% 0
,069
% 0
,040
% 0
,040
% 0
,432
% 0
,167
% 0
,040
% 0
,040
% 0
,219
% 0
,098
GK
Pa (g
utx
ien
eko
mai
la)
6.66
032
.806
8.15
2.98
18.
192.
447
764.
848
1.95
3.62
416
.034
.059
18.7
52.5
3175
8.18
81.
920.
818
7.88
1.07
810
.560
.084
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
127
4.2.3. Egonkortu gabekotzat jotako zerbitzu eta prestazio ekonomikoei (berriak edo gutxi garatutakoak) dagozkien aurreikuspenak
Zerbitzu eta prestazio ekonomiko horiei (LPPE) dagokienez, honako alderdi hauek kontuan izan behar dira:
Gizarte-larrialdietarako koordinazio-zerbitzuaren kasuan, hemen sartu da koordinazio-zerbitzu espezifikoetako gastu gehigarria (gizarte-larrialdiko udal-zerbitzuei dagokie-na barnean hartu gabe).Laguntza teknikoa emateko eta ingurune fisikoa egokitzeko zerbitzuaren kasuan, halaber, 2011. urteari dagokion gastu gehigarria soilik sartu da. Araban, gastuaren proiekzioa Bizkaian eta Gipuzkoan baino txikiagoa da, izan ere, Araban jada bada desgaitasuna duten erabiltzai-leen kopuru jakin bat, bai eta zerbitzu horrekin lotutako 101.000 euroko gastu bat ere. Bizimodu independentea babesteko zerbitzuaren kasuan, Lurralde Historiko bakoitzean dauden ereduetan oinarrituta egin dira proiekzioak. Datuetan 2017rako aurreikusitako gastu eta plaza, erabiltzaile edo arreta-ordu guztiak sartzen dira (ez soilik gastu eta pla-za, erabiltzaile edo arreta-ordu gehigarriak). Adinekoentzako ostatu-zerbitzuen eta eguneko arretarako zerbitzuen (udal-eskume-nekoak) kasuan: Plaza eta gastu gehigarriak soilik sartu ditugu hemen, 2011n zeuden plazei eta gastuari dagokienez. Adinekoentzako ostatu-zerbitzuetako gastuaren esti-mazioa egiteko, 2. hipotesia hartu dugu oinarri.Zaintzaileei begiratzeko atseden- eta laguntza-zerbitzuei eta LPPEari dagokienez ere, gastu gehigarria baino ez dugu aurkeztu hemen.Gainerako zerbitzuetan plaza edo erabiltzaile edo arreta-ordu guztiak eta gastu ko-rronte publiko guztia hartu dugu aintzat.
21. TAULA. EGONKORTU GABEKO ZERBITZUAK
GKP /plaza edo ordu
Estaldura, plazak, era-biltzaileak edo orduak
GKP A B G EAEko plazak
2.3.1 Autonomia-mugek eragin-dako premiei erantzuteko gaue-ko zentroa
12.000 / pz % 0,010 566.206 77.035 304.685 184.486 47
2.6 Gizarte-larrialdietarako koordi-nazio-zerbitzua (gastu gehigarria) 907.250 386.082 450.000 71.168
2.7.2.1. Bizimodu independentea babesteko zerbitzua (datu agre-gatuak)
1.152.000 555.000 480.000 117.000 24
2.7.2.2 Laguntza teknikoak emate-ko eta ingurune fisikoa egokitze-ko zerbitzua (gastu gehigarria)
888.366 325.000 12.794 550.572
2.7.2.4 Garraio egokituko zerbi-tzua 450.000 66.185 237.700 146.115
Foru-eskumeneko zerbi-tzuen GUZTIZKO PARTZIALA 3.963.822
1.9.2. Tutoretzapeko etxebizitza bazterkeria-arriskuan daude-nentzat
5.000 / pz % 0,020 1.238.660 179.941 662.746 395.973 248
1.9.3/1.9.4 Adinekoentzako os-tatu-zerbitzuak (tutoretzapeko apartamentuak eta etxebizitza komunitarioak) / 2. hipotesia
7.477.072 341.625 6.375.342 760.105 637
1.7.1. Adineko pertsonentzako eguneko arretarako zerbitzua 2.076.501 1.055.007 1.021.495 202
GUZTIZKO PARTZIALA 10.792.233
Adinekoentzako ostatu-zer-bitzuak eta eguneko arre-
tarako zerbitzuak amor-tizatzeko hornidurak
Udal-eskumeneko zerbi-tzuen GUZTIZKO PARTZIALA
1.511.706,5 166.667,16
12.470.607
GUZTIRA 16.434.429
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
128
7879
22. TAULA. ADINEKOENTZAKO OSTATU-ZERBITZU ETA EGUNEKO ARRETARAKO ZERBITZUETAKO PLAZA BERRIEN ETA GASTU KORRONTE PUBLIKO GEHIGARRIAREN ESTIMAZIOA (1. HIPOTESIA) 78
ARABA 1. MAILA PLAZAK 2011 EST. 2011
BATEZ BESTEKO ESTALDURAREKIKO
ALDEA
PLAZA BERRIAK
PLAZA BERRIETAKO
GKPa
ARABAKO UDALERRIAK, GUZTIRA 2.923 % 16,52
OSTATUAK DITUZTEN UDALERRIAK 2.504 483 19,29% -12,68% 0 0
OSTATURIK EZ DUTEN UDALERRIAK 419 0 0% 6,61% 28 196.408
EGUNEKO ARRETA 2.923 13379 % 4,55 -3,11%
196.408
BIZKAIA 1. MAILA PLAZAK 2011 EST. 2011
BATEZ BESTEKO ESTALDURAREKIKO
ALDEA
PLAZA BERRIAK
PLAZA BERRIETAKO
GKPa
BIZKAIKO UDALERRIAK, GUZTIRA 10.790 % 2,08
OSTATUAK DITUZTEN UDALERRIAK 6.630 224 % 3,38 % 3,23 214 2.245.059
OSTATURIK EZ DUTEN UDALERRIAK 4.160 0 % 0 % 6,61 275 2.881.482
EGUNEKO ARRETA 10.790 65 % 0,60 % 0,84 91 1.055.007
6.181.548
GIPUZKOA 1. MAILA PLAZAK 2011 EST. 2011
BATEZ BESTEKO ESTALDURAREKIKO
ALDEA
PLAZA BERRIAK
PLAZA BERRIETAKO
GKPa
GIPUZKOAKO UDALERRIAK, GUZTIRA 7.692 % 9,1%
OSTATUAK DITUZTEN UDALERRIAK 5.875 707 % 12,03 % -5,42 0 0
OSTATURIK EZ DUTEN UDALERRIAK 1.817 0 % 0 % 6,61 120 478.787
EGUNEKO ARRETA 7.692 0 % 0,00 % 1,44 111 1.021.495
1.500.282
TOTAL 7.878.237
ZERBITZU MOTA / ESTALDURAKBATEZ BESTEKO
ESTALDURA 2011
OSTATUAK % 6,61
EGUNEKO ARRETA % 1,44
TIPO DE SERVICIO / GCP PLAZA A B G
OSTATUAK 7.092 10.479 3.986
EGUNEKO ARRETA 8.014 11.620 9.197
78 Datuak estimatutako gastu-bilakaeraren arabera doitu dira.
79 133 plazak Gasteizko Udalaren zerbitzuetako plazak dira. Arabako Foru Aldundiak Eguneko Arretarako Landa Zentroak (180 pla-za 2011n) ere kudeatzen ditu; zentro horiek foru-eskumeneko eguneko zentroen barruan sartuta eta proiektatuta daude (han proiek-tatutako 59 plazetatik, 23 plaza EALZei dagozkie). Zentro horietan pertsona autonomoak eta hainbat mailatako mendetasun-egoeran daudenak artatzen dituzte; 2011. urteaz geroztik, gehikuntza izan da (2 zentro berri) eta joera goranzkoa dela uste da.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
129
2017ra bitarteko ostatu-zerbitzuen garapena etxebizitza komunitarioetan plazak sortzean soilik oinarrituko balitz (2. hipotesia), 2011n etxebizitza komunitarioek eta tutoretzapeko apartamentuek osatzen zuten proportzioari eutsi egin beharrean (1. hipotesia), plaza be-rrietako gastu korronte publikoa 9.275.314 euro izango litzateke, jarraian adieraziko dugu-nez. 2. hipotesia onartzeak zentzuzkoa dirudi, 2017. urtera bitarte inbertsioak egin beharko baitira tutoretzapeko apartamentuetan plaza propioak eduki ahal izateko.80
23. TAULA. ADINEKOENTZAKO OSTATU-ZERBITZU ETA EGUNEKO ARRETARAKO ZERBITZUETAKO PLAZA BERRIEN ETA GASTU KORRONTE PUBLIKO GEHIGARRIAREN ESTIMAZIOA (2. HIPOTESIA) 80
ARABA 1. MAILA PLAZAK 2011 EST. 2011
BATEZ BESTEKO ESTALDURAREKIKO
ALDEA
PLAZA BERRIAK
PLAZA BERRIETAKO
GKPa
ARABAKO UDALERRIAK, GUZTIRA 2.923 % 16,52
OSTATUAK DITUZTEN UDALERRIAK 2.504 483 % 19,29 % -12,68 0 0
OSTATURIK EZ DUTEN UDALERRIAK 419 0 % 0 % 6,61 28 341.625
EGUNEKO ARRETA 2.923 133 % 4,55 % -3,11 0 0
341.625
BIZKAIA 1. MAILA PLAZAK 2011 EST. 2011
BATEZ BESTEKO ESTALDURAREKIKO
ALDEA
PLAZA BERRIAK
PLAZA BERRIETAKO
GKPa
BIZKAIKO UDALERRIAK, GUZTIRA 10.790 % 2,08
OSTATUAK DITUZTEN UDALERRIAK 6.630 224 % 3,38 % 3,23 214 2.791.945
OSTATURIK EZ DUTEN UDALERRIAK 4.160 0 % 0 % 6,61 275 3.583.397
EGUNEKO ARRETA 10.790 65 % 0,60 % 0,84 91 1.055.007
7.430.349
GIPUZKOA 1. MAILA PLAZAK 2011 EST. 2011
BATEZ BESTEKO ESTALDURAREKIKO
ALDEA
PLAZA BERRIAK
PLAZA BERRIETAKO
GKPa
GIPUZKOAKO UDALERRIAK, GUZTIRA 7.692 % 9,19
OSTATUAK DITUZTEN UDALERRIAK 5.875 707 % 12,03 % -5,42 0 0
OSTATURIK EZ DUTEN UDALERRIAK 1.817 0 % 0 % 6,61 120 760.105
EGUNEKO ARRETA 7.692 0 % 0,00 % 1,44 111 1.021.495
1.781.600
TOTAL 9.553.573
ZERBITZU MOTA / ESTALDURAKBATEZ BESTEKO
ESTALDURA 2011
OSTATUAK % 6,61
EGUNEKO ARRETA % 1,44
ZERBITZU MOTA / PLAZAKO GKPa ARABA BIZKAIA GIPUZKOA
ETXEBIZITZA KOMUNITARIOAK 12.335 12.032 6.329
EGUNEKO ARRETA 8.014 11.620 9.197
80 Datuak estimatutako gastu-bilakaeraren arabera doitu dira.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
130
Esan dugunez: a) estimazio honetan plaza berriak eta GKP gehigarria sartu dira, eta horri 1.511.706,5 euro gehitu behar zaizkio, ostatu-zerbitzuetan amortizaziorako hornidurenak, (637 plaza, % 50 tutoretzapeko apartamentuak eta % 50 etxebizitza komunitarioak), betie-re egindako estimazioaren arabera; b) 2017. urtean, horietaz gain, 2011ko plaza guztiei eu-tsi egingo zaiela aurreikusi da, eta plaza horiek, hein handi batean, pertsona autonomoek okupatzen zituzten (tutoretzapeko apartamentuetako plaza guztiak eta etxebizitza komu-nitarioetako plazen zati bat); c) eta, gainera, GZESatik kanpo bermatu beharreko plazetako gastu bat aurreikusi da, horrekiko gehigarria.
24. TAULA. ZAINTZAILEEI BEGIRAKO ATSEDENERAKO ETA LAGUNTZEKO ZERBITZUETAKO ETA LPPEetako GKParen GORAKADA
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA EAE
Adinekoentzako atsedenerako zerbitzuak 127.764 701.291 340.000 1.169.054
Desgaitasuna dutenentzako atsedenerako zerbitzuak 362.655 786.480 340.098 1.489.232
Zaintzaileei laguntzeko zerbitzua 61.170 501.794 162.962 725.925
Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoa (LPPE) 758.188 1.920.818 7.881.078 10.560.084
GUZTIRA 1.309.776 3.910.382 8.724.138 13.944.295
4.2.4. Diru-sarrerei dagozkien aurreikuspenak
25. TAULA. DIRU-SARRERAK (SINTESIA)81
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA GUZTIRA
Koordainketa + erabiltzaileen bestelako diru-sarrerak + bestelako diru-sarrerak 24.198.257,5 90.957.504,5 63.712.061,9 178.867.823,90
Akordio soziosanitarioa (2017) 81 5.153.581,11 11.874.587,08 9.312.308,36 26.340.476,55
Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sis-tema(estimazioa 2014; beheranzkoa 2016an) 7.500.000 24.000.000 22.000.000 53.500.000
Funtsa (2017) 20.000.000
GUZTIRA 278.708.300,45
26. TAULA. FORU ALDUNDIEK ORDAINDUTAKO KOORDAINKETA (2011/2013)
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA GUZTIRA
2011 16.258.363,45 58.349.317 54.108.251,83 128.715.932,3
2013 18.190.414,52 67.314.770 62.867.385,18 148.372.569,70
81 Datu horiek bat datoz Osasun Sailetik datozen diru-sarreren 2017ra begira egungo finantzaketarako modulu eta irizpideetan oinarrituta egindako proiekzioekin (2015ean berrikusiko dira) eta 2015ean eta 2016an % 1eko urteko hazkundearekin. Estima-zioan sartzeak ez du esan nahi, inolaz ere, modulu eta irizpide horiek ontzat hartzen direnik.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
131
26 B TAULA. KOORDAINKETAREN ETA BESTELAKO DIRU-SARREREN ESTIMAZIOA 2011n
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA GUZTIRA
Koordainketa udal-sektore publikoan 5.270.395,0 12.853.210,0 21.023.430,0 39.147.035,0
Koordainketa foru-sektore publikoan 16.258.363,45 58.349.317,0 54.108.251,8
128.715.932,3
Koordainketa pribatu itunduaren estimazioa 2.155.515,0 9.885.308,0 10.175.873,0 22.216.696,0
Koordainketa, guztira 23.684.273,5 81.087.835,0 85.307.554,8 190.666.963,3
Koordainketaren %-a, GKPari dagokionez 12,8% 18,4% 26,7% 19,9%
Erabiltzaileen bestelako diru-sarrerak eta bestelako diru-sarrerak 142.851,0 959.332,0 763.336,0
1.865.519,0
Bestelako diru-sarreren %-a gastu korronte publikoari dagokionez, 2011 0,1% 0,2% 0,2% 0,1972%
Guztira: Koordainketa + erabiltzaileen bestelako diru-sarrerak + bestelako diru-sarrerak 23.827.124,5 82.047.167,0 86.070.890,8 192.532.482,3
26 C TAULA. KOORDAINKETAREN ETA BESTELAKO DIRU-SARREREN PROIEKZIOA 2017ra (FORU ALDUNDIAK)82
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA GUZTIRA
Koordainketaren proiekzioa 24.053.181,4 89.893.988,9 62.867.385,18 176.814.555,4
Erabiltzaileen bestelako diru-sarreren eta bestelako diru-sarreren proiekzioa 145.076,1 1.063.515,6 844.676,7
2.053.268,4
Total: Copago + otros ingresos de personas usuarias+otros ingresos 24.198.257,5 90.957.504,5 63.712.061,9 178.867.823,8
Guztira: Koordainketa + erabiltzaileen bestelako diru-sarrerak + bestelako diru-sarrerak 138.027.851 354.388.623 288.365.635 780.782.109
Gastu korronte publikoa 2017an 17,53% 25,66% 21,80% 22,91%
27. TAULA. AUTONOMIA ETA MENDETASUNAREN ARRETARAKO SISTEMAREN FINANTZAKETA 2011 /2013 (gutxieneko maila) eta estimazioa 201483
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA GUZTIRA
2011 12.378.697,84 25.020.140,37 30.445.443,84 67.844.282,05
2013 9.470.311 41.479.385 29.691.486,79 80.641.182,79
2014 12.034.986 (6 hilabete) 10.077.980,88 (7 hilabete)
2014 Estimazioa 7.500.000 19.366.576 53.500.00083
82 Taula honetako datuak Foru Aldundiei baino ez dagozkie.
83 7,5 milioi Araban, 24 Bizkaian eta 22 Gipuzkoan, erakunde bakoitzak emandako xehetasunen arabera. Zifra hori errealitatearen arabera egindako aurreikuspen batekin, eta Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistematik datorren finantzaketan egiaztatu den beherakadarekiko koherentea da. Kontuan izan behar da aurreko ekitaldietako likidazioek eta atzerakinek eragin garrantzitsua dutela ekitaldi bakoitzeko datuetan.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
132
28. TAULA. FINANTZAKETA EREMU SOZIOSANITARIOAN (2013ko itxiera)Iturria: Eusko Jaurlaritzaren Osasun Saila.
BIZKAIA GIPUZKOA ARABA
MENDETASUNA ETA DESGAITASUNA –behean banakatuta dago– 3.772.853 8.497.420,71 2.936.654
Egoitza-zentroetako osasun-modulua 1.907.820 4.963.083,09 2.936.654
Plaza soziosanitarioak 1.865.033 3.534.337,62
Egoitza-unitate soziosanitarioak 1.784.681,07
Desgaitasun intelektuala, nahasmen-du mentala eta portaeraren nahas-
menduetarako egoitza-unitateak 479.855,25
Nahasmendu mental larrieta-rako egoitza-unitateak 609.397,69
Errehabilitazio psikosozialeko zentroa 660.403,61
BAZTERKERIA ETA BESTELAKOAK DESGAITASUNA 6.845.635 3.102.911 436.105
GUZTIRA 10.618.488 11.600.331,71 3.372.759
Legearen 56.3 artikuluan aurreikusitakoari jarraikiz, GZESaren esparruan hornitutako osa-sun-prestazioak Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailak finantzatu behar dituela xedatu behar du Akordio Soziosanitarioak (betiere erabiltzaileen parte-hartzearekin, osasun-sisteman ho-rrela aurreikusita baldin badago).
Horretaz gain, eremu soziosanitarioaren barruan sartzen diren gailuekin lotura duten beste partida batzuk ere agertzen dira taulan, hainbat kontingentziari dagokionez (mendetasu-na, desgaitasuna eta bazterkeria), eta horien finantzaketa –legearen 56.3 artikuluan au-rreikusi da hori ere– batera egin ahal izango da eraginpeko administrazio publiko guztien artean, horretarako adosten dituzten hitzarmenen bitartez.
Nolanahi ere, taulan agertzen den gastua Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailak egindako ekarpe-nei dagokie, eta dagokion baliabidearen titular den erakundeari zuzenean bideratu ahal zaio; kasu horretan, ez da izango foru-departamentuaren diru-sarrera bat, esate baterako, Bizkaiko bazterkeriaren eta desgaitasunaren eremuko zerbitzuen kasuan gertatzen den moduan.
Foru Aldundiek 2014ko aurreikuspenei buruz emandako datuak honako hauek dira, arreta soziosanitarioaren hitzarmenaren azken likidazioa egiteke dagoela:
DIRU-SARREREN AURREIKUSPENAK 2014 Iturriak: Foru Aldundiak.
Bizkaiko Foru Aldundia
3.979.038: plaza soziosanitarioak eta adinekoentzako egoitzetako medikuntzako eta erizaint-zako gastuengatiko konpentsazioa. 2015eko aurrekontua. 4.101.985
Gipuzkoako Foru Aldundia
Egoitzetako modulu soziosanitarioa: 4.954.433URSS (Egoitza-unitate soziosanitarioa) eta UDITRAC (Desgaitasun intelektuala, nahasmendu mentala eta portaeraren nahasmenduetarako egoitza-unitatea): 2.290.555CRPS (Errehabilitazio psikosozialeko zentroa) eta URTMS (Nahasmendu mental larrietarako egoitza-unitatea): 1.297.155
Arabako Foru Aldundia
2.956.748 euro. Hitzarmenean honako hauek sartzen dira: adinekoentzako egoitza-plazak, desgaitasun fisikoa eta desgaitasun intelektual larria dutenentzako egoitza-plazak, eta gaixo-tasun mentala dutenentzako unitate psikosozialetako plazak. Bestalde, 2014an Eusko Jaurla-ritzatik zetorren beste finantzaketa bat jaso zen, Abegia egoitza-unitate soziosanitarioaren (14 plaza ditu) kostuaren % 50 ordaintzeko. Zentro hori kudeatzeko Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailarekin, Osakidetzarekin eta Gizarte Ongizateko Foru Erakundearekin sinatutako hitzarmen espezifikoaren esparruan, 2014. urte osoan 432.000 euro jasoko direla aurreikusi da.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
133
Diru-sarreren proiekzioak lurralde historikoaren araberaJarraian, Eusko Jaurlaritzaren Osasun sailak Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan hain-bat kontzeptupean emandako finantzaketaren ondoriozko diru-sarreren bilakae-rari buruz egindako hainbat proiekzio aurkeztuko ditugu, betiere proiekzio bakoi-tzean zehaztutako kontzeptuei dagokienez.
Proiekzioak egiteko finantzaren egungo modulu eta irizpideetan oinarritu gara bai-na, lehen ere esan dugunez, modulu eta irizpide horiek berraztertu eta eguneratu egin behar dira. Bestalde, diru-sarrerak urteko % 1 gehitu dira kasuan kasuko abia-puntu urtetik (2014. urtea Araban, eta 2013. urtea Bizkaian eta Gipuzkoan).
Hortaz, diru-sarreren proiekzioak dira, ez gastuarenak, eta proiekzio horiek azter-ketan sartzeak ez du esan nahi, inolaz ere, modulu eta irizpide horiek ontzat har-tzen direnik.
Arabako Foru Aldundia
Estimazioa egiteko, Eusko Jaurlaritzarekin sinatutako honako hitzarmen hauen edukia har-tu dugu oinarri:
a) Arabako Foru Aldundiaren Gizarte Zerbitzuen Sailak, Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailak eta Osakidetzak arreta soziosanitarioa hobetzeko 2014ko uztailaren 9an sinatutako lan-kidetza-hitzarmenaren aldaketa.
b) Arabako Lurralde Historikoko “Abegia” egoitza-unitate soziosanitarioa kudeatzeko eta mantentze-lanak egiteko Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailak Arabako Foru Aldundiare-kin eta Osakidetzarekin 2013ko abenduaren 24an sinatutako lankidetza-hitzarmenaren luzapena.
c) Arabako Lurralde Historikoko egoitza-unitate soziosanitarioetako zerbitzu soziosanita-rioak emateko Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailak Arabako Foru Aldundiarekin eta Osa-kidetzarekin 2009ko otsailaren 27an sinatutako lankidetza-hitzarmena.
Aipatu dugun lehen hitzarmen horretan oinarrituta, estimazioa egiteko plazaren modulu berari eutsi eta 2017rako proiektatutako plaza kopuruarekin biderkatu dugu.
HITZARMEN SOZIOSA-
NITARIOKO PLAZAK 2014
PLAZA MO-DULUA/PLA-ZA PREZIOA
ZENBATE-KOA 2014
PLAZAK MAPA 2017
PLAZA MO-DULUA/PLA-ZA PREZIOA
ZENBATE-KOA 2017
Adinekoentza-ko egoitza-plazak (ZLPEak sartuta)
1.170 1.102€ 1.289.340€ 1.676 1.102€ 1.846.952€
Desgaitasun fisiko handia dutenentza-ko egoitza-plazak
27 1.102€ 29.754€ 45 1.102€ 49.590€
Desgaitasun psikiko handia dutenentza-ko egoitza-plazak
84 1.102€ 92.568€ 88 1.102€ 96.976€
Gaixotasun men-tala dutenentzako
egoitza-plazak (uni-tate psikosozialak)
137 11.278€ 1.545.086€ 182 11.278€ 2.052.596€
GUZTIRA 1.418 - 2.956.748 1.991 - 4.046.114 €
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
134
ABEGIA egoitza-unitate soziosanitarioa patologia duala dutenei zuzendutako 14 plazako zentroa da, eta zentro horri buruzko bigarren hitzarmena Eusko Jaurlaritzaren eta Foru Al-dundiaren artean finantzatzen dute, erdibana. Osasun Sailak osasun-modulua ordaintzen du –90 euro egunean plaza bakoitzeko–, eta Gizarte Zerbitzuen Sailak, aldiz, gizarte-mo-dulua –hori ere 90 euro egunean plaza bakoitzeko–. Kasu horretan, 2017rako estimazio bat ere egin dugu, modulu berei eta plaza kopuru berari eutsita.
ABEGIA HITZARME-NEKO PLA-ZAK 2014
PLAZA EGUN MODULUA
ZENBATE-KOA 2014
PLAZAK MAPA 2017
PLAZA EGUN MODULUA
ZENBATE-KOA 2017
Patologia dua-la dutenentzako egoitza-plazak
14 90€ 436.104€ 14 90€ 436.104€
HITZARMENA, GUZTIRA
14 - 14 - 436.104€
Azkenik, hirugarren hitzarmenean oinarrituta, 2015. urtean Arabako Lurralde Historikoko Egoitza Unitate Soziosanitarioa sortzea aurreikusi da (25 plaza). Gaur egun, plaza horiek ituntzeko prozesua lehiaketa publikoaren bidez egiten ari da (2014ko abenduan). Kasu ho-rretan, Eusko Jaurlaritzak berriro ere % 50eko finantzaketa emango duela aurreikusi da.
EGOITZA UNITATE
SOZIOSANI-TARIOAREN HITZARME-NEKO PLA-ZAK 2014
PLAZA EGUN MODULUA
ZENBATE-KOA 2014
PLAZAK MAPA 2017
PLAZA EGUN MODULUA
ZENBATE-KOA 2017
Egoitza-unitate soziosanitario berri-ko egoitza-plazak
0 - - 25 62,50€ 570.312,50€
HITZARMENA, GUZTIRA 0 - - 25 - 570.312,50€
2015ean eta 2016an urtean % 1eko gehikuntzarekin:
Hitzarmen soziosanitarioa 4.046.114 4.127.036,28
Abegia hitzarmena 436.104 444.826,08
Egoitza-unitate soziosa-nitarioaren hitzarmena
570.312,50 581.718,75
GUZTIRA 5.153.581,11
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
135
Bizkaiko Foru Aldundia
Plazen bilakaera eta Osasun Sailaren finantzaketa
GZESaren Katalo-goko zerbitzuak MAPA 2011 2013 MAPA 2017 Aldakuntzaren
%-a, 11-17
Adineko pertsonentza-ko egoitza-zentroak
1.601/5.640 (% 28,38) 1.500 1.751/6.169(% 28,38)
1,093691442.013.606,22 1.907.820,22
Plaza soziosanitarioak100 110 Aurrekoetan sartuta
1.695.571,33 1.865.033,10
Diru-sarreraren bilakaera eta estimazioa 2017an, baliabide mota bakoitzaren arabera
2013 Aldakuntza (%) 2017 urtean % 1, 14-16 Igoera
Adineko pertso-nentzako egoi-tza-zentroak 3.772.853,32 1,094 4.126.337,39 4.250.127,51 477.274,19
Plaza soziosani-tarioak
Horretaz gain, gaixotasun mentala dutenentzako zentro pribatuetan Osasun Sailak hainbat plaza finantzatzen ditu batera, eta administrazio bakoitzak zuzenean erakundeari ordain-tzen dizkio.
Bizkaiko Foru Aldundiak emandako datuen arabera, Osasun Sailak 2.628.487 euroko finan-tzaketa eman zuen 2013an gaixotasun mentala dutenentzako eguneko zentroetarako eta egoitzetarako (lehen aipatutako 6.845.635 euroetatik, eta hor sartzen dira estimazio honen xede ez diren beste zenbait kontzeptu ere).
2013Plazen alda-kuntzaren %-a, 11-17
2017 urtean % 1, 14-16 Igoera
Eguneko zentroak 2.628.487
335/364 (1,09) 1.767.572,80 1.820.599,98778.824,57
Egoitzak 208/319 (1,53) 1.540.496,69 1.586.711,59
Igoera, guztira = 1.256.098,76
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
136
Gipuzkoako Foru Aldundia
Plazen bilakaera84
MAPA 2011 2013 MAPA 2017
Adinekoentzako egoitza-zentroak
Egoitzak 4.400 4.367 4.622
Egoitza-unitate soziosanitarioak 95 96 96
Desgaitasuna dutenentzako egoitza-zentroak
Desgaitasun inte-lektuala, nahas-mendu mentala eta portaeraren
nahasmenduetarako egoitza-unitateak
6 12 12
Gaixotasun men-tala dutenentzako egoitza-zentroak
Nahasmendu men-tal larrietarako
egoitza-unitateak81 105 X84
Gaixotasun men-tala dutenentzako eguneko zentroak
Errehabilitazio psikosoziale-ko zentroa
203 223 210
Plazen bilakaera 2011. urtearekiko aldakuntza aurreikusten den zerbitzuetan
2011 2013 2017 Aldakuntza (%)
Adinekoentzako egoitza-zentroak 4.400 4.367 4.622 1,058
Gaixotasun men-tala dutenentzako egoitza-zentroak
152 193 254 1,316
Gaixotasun men-tala dutenentzako eguneko zentroak
203 223 210 -1,061
Diru-sarreraren bilakaera eta estimazioa 2017an, baliabide-mota bakoitzaren arabera
2013 Aldakuntza (%) 2017 urtean % 1, 14-16 Igoera
Adinekoentzako egoi-tza-zentroak (Egoi-tzak+Egoitza-unitate soziosanitarioak)
6.747.764,16 1,058 7.139.134,48 7.353.308,51 605.544,35
Gaixotasun mentala dutenentzako egoitza-zentroak (Nahasmen-du mental larrietara-ko egoitza-unitateak)
609.397,69 1,316 801.967,36 826.026,38 216.628,69
Gaixotasun mentala dutenentzako egune-ko zentroak (Erreha-bilitazio psikosoziale-ko zentroak)
660.403,61 -1,061 620.118,99 638.722,56 -21.681,05
Desgaitasun intelek-tuala, nahasmendu mentala eta portaera-ren nahasmenduetara-ko egoitza-unitateak
479.855,25 0 479.855,25 494.250,91 14.395,66
Igoera, guztira 9.312.308,36 814.887,65
84 Azterketa honetan sartzen diren zentroei buruzko datu banakaturik ez dugu, une honetan. Gaixotasun mentala dutenentzako etxebizitza eta egoitza-zentroei, oro har, buruzko datua 254 da 2017an.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
137
5. Planaren koordinazioa, dinamizazioa, jarraipena, ebaluazioa eta eguneratzea
5.1. Planaren koordinazioaz, dinamizazioaz, ebaluazioaz eta eguneratzeaz arduratzen diren organoak eta figurak
GZESa erakundeartekoa izaki, planaren koordinazioa, dinamizazioa, jarraipena, ebaluazioa eta eguneratzea GZEOaren adostasunarekin egin behar dira, betiere Gizarte Zerbitzuei bu-ruzko abenduaren 5eko 12/2008 Legean eta Gizarte Zerbitzuen Erakundearteko Organoa-ren martxoaren 30eko 101/2010 Dekretuan aurreikusitakoari jarraikiz betiere. Era berean, gizarte-erakundeek planaren jarraipena eta ebaluazioa egiten eta eguneratzen parte har-tuko dute Gizarte Zerbitzuetako Euskal Kontseiluaren bitartez, Kontseilua arautzen duen Dekretuan aurreikusitakoari jarraikiz.
Zehazki, GZEOa arduratuko da planaren ebaluazioa egiteaz, eta ebaluazioaren diseinua ez ezik, ebaluazioko azken txostena egitea ere egokituko zaio, GZEKren laguntzarekin. Horrela, bada, GZEKk planaren ebaluazioan parte hartuko du eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema hobetze-ko gomendioak emango ditu; gomendio horiek planaren ebaluazio-txostenean sartuko dira.85
Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak edo, hala badagokio, gizarte-zerbitzuen arloan eskuduna den Eusko Jaurlaritzaren sailak:
Planaren koordinaziorako, dinamizaziorako, jarraipena egiteko, ebaluazioko eta egu-neratzeko prozesu teknikoa bideratuko du;
prozesu horren esparruan beharrezkoak diren txosten eta/edo operazio nahiz azpi-ope-razio estatistikoak egingo ditu, kasuan kasu, eta bereziki, planaren ebaluazio-txostenen zirriborroak egingo ditu; horretarako, Gizarte Zerbitzuen Euskal Behatokiaren laguntza izango du, beharrezkoa den guztirako;
eta, hala dagokionean, plan berria egiteko zirriborroa landuko du aurrekoaren eba-luazioan oinarrituta, GZEOan eta GZEKn aurkeztuko du, eta onartu egin beharko du, Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 5eko 12/2008 Legean xedatutakoari jarraikiz.
Horretaz gain, prozesu tekniko hori ahalbidetzeko honako hauek ere aurreikusi dira:
GZEOaren barruan, planaren dinamizazioa, jarraipena eta ebaluazioa egingo dituen lan-talde espezifikoa sortuko da. Talde horrek, GZEOak eslei diezazkiokeen eginkizunez gain, planaren ezarpen-mailaren jarraipena egingo du eta, halaber, erakunde bakoitzak pla-naren ebaluazioa egiteko beharrezkoak diren ekintzak egin ditzala ere ahalbidetuko du.
85 Gizarte Zerbitzuen Euskal Kontseilua zera da, gizarte zibil antolatuak gizarte-zerbitzuen eremuko politika publikoei dago-kienez parte hartzeko eta kontsultarako duen organo gorena, bai eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemari berari dagokionez ere. Ekimen pribatua eta, bereziki, gizarte-ekimena oso garrantzitsuak direnez gizarte-zerbitzuen eremuko erantzukizun publikoko zerbitzuen horniduran, eta Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 5eko 12/2008 Legearen bitartez zerbitzu horiek hornitzeko eratzen den eredu mistoa aintzat hartuta, organo horrek eta gizarte zibileko erakundeek GZESaren plangintzan eta ebaluazioan izango duten parte-hartzea aurreikustea eta dinamizatzea oso garrantzitsua da.
Gainera, GZEKn hirugarren sektore sozialeko sareak daude ordezkatuta eta sare horietan, erantzukizun publikoko zerbitzuen hor-niduran parte hartzen duten erakundeak ez ezik, sektore zibikoko beste batzuk ere biltzen dira (adinekoen, desgaitasunen bat dutenen... elkarteak); erakunde horiek guztiak gizarte-zerbitzuen hartzaileek osatutakoak dira. Bestalde, Euskadiko Elkarrizketa Zibilerako Mahaia ere elkarrizketarako gune izaten da, eta hirugarren sektore sozialeko erakundeek eta Eusko Jaurlaritzak gizarte-politikei eta politika horiekin lotutako sistema publikoei –GZESaz gain– buruz hitz egiten dute.
Nolanahi ere, zerbitzuen hartzaile direnei zuzenean kontsulta egiteko mekanismoak ere bildu behar ditu ebaluazioak, ebaluazioa egi-teko garaian txerta daitezkeen tresna espezifikoen bitartez eta/edo zerbitzuekin (eta prestazio ekonomikoekin) lotutako gogobete-tze-mailaren berri izateko inkestetako datuen tratamenduaren bitartez, kexa eta iradokizunak aurkezteko sistemen bitartez eta abar.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
138
Foru Aldundi bakoitzean eta Eudelen, mintzakide eta lotura izango den pertsona bat izendatzea; pertsona hori arduratuko da planaren jarraipena eta ebaluazioa dinami-zatzeaz, dagokion mailan. Figura horren eginkizunak honako hauek izango dira: alde batetik, foru-erakundeek eta udal-erakundeek garatu behar dituzten neurriak dinami-zatzea eta bultzatzea; eta beste alde batetik, planaren ebaluazio-adierazleei buruzko informazioa biltzea, edo planaren jarraipena eta ebaluazioa egiteko eta plana egunera-tzeko interesgarri izan daitekeen informazioa biltzea.
Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren barruan, planeko neu-rriak dinamizatzeaz, jarraipena eta ebaluazioa egiteko jarduerak koordinatzeaz eta pla-naren ebaluazio-txostenak idazteaz arduratuko den pertsona bat izendatzea; pertsona horrek Gizarte Politiketako Sailburuordetzarekin eta/edo Gizarte Zerbitzuen Zuzendari-tzarekin lotura izan beharko du.86
Hortaz, Eusko Jaurlaritzak lidergo-eginkizuna eta teknikoki ahalbidetzeko eginkizuna hartu ditu bere gain, eta halaber, Gizarte Zerbitzuei buruzko abenduaren 5eko 12/2008 Legean aurreikusitakoari jarraikiz, hurrengo plan estrategikoak onartzeko erantzukizuna ere bada-gokio, baina planaren dinamizazioa, jarraipena, ebaluazioa eta eguneratzea prozesu mis-toa edo, hobeto esateko, kide anitzekoa da –plan honen kasuan izan den bezalaxe–, Eusko Jaurlaritzak ez ezik, Foru Aldundiek eta Eudelek ere parte hartzen baitute GZEOaren bitar-tez, bai eta GZESan parte hartzen duten erakundeek ere.
Barneko mailan, Planaren garapena eta ebaluazioa egitea Enplegu eta Gizarte Politiketa-ko Sailari dagokio; Sail horrek beste sail batzuekiko koordinazioa eta lankidetza finkatuko ditu, batik bat, Osasun Sailarekin, Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailarekin eta, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren barruan bertan, gizarte-zerbitzuen arloan eta di-ru-sarrerak bermatzearen eta gizartearen arloan eskudunak diren pertsona eta organoekin.
Une honetan, ez dirudi beharrezkoa denik sailarteko batzorde edo lantalde bat eratzea; izan ere, badira maila teknikoan eta politikoan koordinatzeko tresnak eremu soziosanita-rioan (Osasun Sailarekin) eta arreta goiztiarraren eremuan (Hezkuntza eta Osasun Sailekin).
Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak, planaren sustatzaile den aldetik, egiten diren jarrai-penei eta ebaluazioei buruzko informazioa helaraziko du Koordinatzeko Zuzendaritzara, Ekonomia eta Plangintza Zuzendaritzara, eta Aurrekontu Zuzendaritzara.
5.2. Ekintzen eduki nagusiak
Planaren koordinazioko, dinamizazioko, jarraipeneko eta ebaluazioko ekintzak funtsezko bi alderdi hauetara bideratuko dira:
planean aurreikusitako ekintzak betearaztera eta planean ekintzei dagokienez aurrei-kusi diren jarraipen-adierazleak betetzera;
emaitzen adierazleak betetzera, estaldura-helburuei dagokienez (plazak /erabiltzaileak / prestazio ekonomikoen hartzaileak) edo, hala badagokio, arreta-orduei dagokienez, bai eta sarea lurraldean hedatzeari dagokionez ere, GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomiko bakoitzerako Mapan eta eranskinetan aurreikusitakoari jarraikiz.
Horretaz gain, GZESaren plangintzarekin lotuta legean aipatzen diren alderdi guztiak ere hartu behar dira kontuan –lehen ere aipatu ditugu–: kalitatea hobetzera bideratutako jar-duerak (76. artikulua), titulartasunaren egitura (sektore publikoak eta sektore pribatu itun-
86 Pertsona horrek eta foru-aldundiek eta Eudelek izendatutako pertsona guztiek GZEOako lantaldean parte hartu beharko lukete.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
139
duak zerbitzuak ematean duten parte-hartzeari buruzko orientabidea) eta zuzeneko ku-deaketa publikoren eta gizarte-ekimenaren bidezko kudeaketa gailen izatea eta abar.
Dena den, logikoa denez, GZEOatik edo GZEBatik landu beharrekotzat jotako beste edozein alderdi ere izan beharko da kontuan.
5.3. Planaren jarraipena eta ebaluazioa egiteko tresna nagusiak
1) Planaren ebaluazio-txostena, bitartekoa, 2017ko lehen seihilekoan.
Ebaluazio horretan, aztergai nagusia planeko jardunen ezarpena (betetze-maila) izango da, bai eta 2017ko urtarrilaren 1erako finkatutako helburuak bete ote diren ere (emai-tzen adierazleak Zorroko zerbitzu eta prestazio ekonomiko guzti-guztiei dagokienez).
Horrela, bada, EAEko Gizarte Zerbitzuen Maparen helburuen betetze-mailari buruzko ebaluazio-txostena ere izan beharko du; mapa eguneratu egin beharko da, behar iza-nez gero, eta premien bilakaerari erantzuteko eta hauteman daitezkeen disfuntzioak zuzentzeko egoki iritzitako gomendioak ere barnean hartu beharko ditu.
2) Planaren ebaluazio-txostena, amaierakoa, 2020ko lehen seihilekoan.
Ebaluazio horretan, aztergai nagusia planeko adierazleak bete ote diren izango da, bai eta, sakonean, 2020ko urtarrilaren 1erako mapan finkatutako helburuak bete ote diren (emaitzen adierazleak Zorroko zerbitzu eta prestazio ekonomiko guzti-guztiei dagokie-nez) eta lehentasunezko elementuak (ikus aginte-taula) ere.
Eta GZESari eta sistemaren hedapenari buruzko gomendioak ere txertatuko ditu; go-mendio horiek aintzat hartu beharko dira EAEko Gizarte Zerbitzuen II. Plan Estrategikoa egiteko garaian.
Bi txosten horietaz gain, Gobernu Kontseiluak 2013ko ekainaren 11n hartutako Erabakian –horren bitartez 2013/2016 aldiko X. Legegintzaldirako Plan Estrategikoen Egutegia onartu zen–, II. eranskinean “Gobernuaren Plan Estrategikoak egiteko eta izapidetzeko prozedu-ra” biltzen da eta 3.2 “Planen Jarraipena eta Ebaluazioa” puntuaren arabera, urtean ja-rraipen-txosten bat, gutxienez egin beharko da; beraz, 2016., 2018. eta 2019. urteetan ere urteko txostenak egin beharko dira.
GZEOak txosten guztiak bideratu eta berrikusi beharko ditu; GZEKk ere parte hartuko du, eta Eusko Jaurlaritzaren Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren laguntza teknikoarekin egingo dira txostenak.
GZEOak ebaluazio-txostenen zirriborroa helaraziko du GZEKra, eta azken horrek kontrasta-tu ostean eta GZESaren hedapenari buruz emandako gomendioak aintzat hartuta, zirribo-rroa itxi egingo du.
Horrenbestez, 2016-2019 aldirako ebaluazio-txostenetan planean aurreikusitako ekintzen betetze-maila eta Mapan jasotako emaitzen adierazleak –GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomiko guzti-guztiei dagozkienak– aztertuko dira.
Une honetan ezinezkoa da ebaluazioan honako hauek txertatzea: alde batetik, GZESaren emaitzen ebaluazioa, xedearen (autonomiaz gizarteratzea) betetze-mailari dagokionez, eta bestetik, eraginaren ebaluazioa gizarte-kohesioari, prebentzioari, enplegua sortzeari, jar-duera ekonomikoari, zerga-itzulkinari... dagokienez. Baina horrelako alderdiak arian-arian
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
140
txertatu ahal izango dira ebaluazio-txostenetan, hori ahalbidetuko duten ekintzak –pla-nean aurreikusitakoak– garatzen diren heinean; izan ere, zenbait kasutan –4.3.2, 1.5.1 edo 3.3.6 ekintzen kasuan, esaterako–, aldez aurretik egin beharreko ezinbesteko urrats baitira.
Ekintza horiek honako alderdi hauekin lotuta daude, hain justu: a) autonomiaz gizartera-tzearekin lotutako adierazleen sistema bat zehaztu eta ezartzea, GZESaren esku-hartzea-ren ondorioz lortu beharreko emaitza den aldetik (4.3.2); b) kontingentzien balorazioa eta diagnostikoa egitea, tresna komunetan oinarrituta87 (1.5.1) eta bakoitzari dagozkion iragar-leak identifikatzea (2.8.3); c) GZESaren eragina ebaluatzeko sistema bat diseinatzea (3.3.6); d) kalitatearen kudeaketa (3.4); e) eta, maila espezifikoago batean, aldizkako txosten bat egitea, emakumeek GZESari dagokionez duten premian, eskarian eta erabileran –edo era-bilerarik ezan– eragina duten faktoreak aztertzeko, bai eta horrek emakumeen bizi-baldin-tzetan duen inpaktua ere (1.8.3).
Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoak lau urteko iraupena izango du. Aldi horretan, ziurrenik, egoerak aldatu egingo dira eta desbideratzeak eragingo dituzten zirkunstantziak ere gerta-tuko dira; eta desbideratze horiek aztertu egin beharko dira, Planean aurreikusitako ebalua-zio-sistemaren bitartez, gero planaren edukia aldatu eta egoera berrietara egokitzeko.
Horretarako, informazio- eta ebaluazio-sistemak informazio egokia eskaini behar die erabakiak hartu behar dituztenei eta, gainera, behar den moduan zabalduz gero, hartutako konpromi-soen betetze-mailaren eta sortutako itxaropenen berri herritarrei emateko baliagarri izango da.
Bukatzeko, planaren edukian ebaluazioa funtsezko elementu den aldetik, funtsezko izae-ra hori adierazten duen betebehar bat dago; hain zuzen ere, Gobernu Kontseiluak plana onartzeko Erabakian, onartu beharreko jarraipen- eta ebaluazio-sistemari buruzko atal bat txertatzeko betebeharra, aurkeztu behar diren dokumentuak (ebaluazio-txostenak) eta ho-riek aurkezteko epeak ere zehatuta.
5.4. Plangintza egiteko bestelako tresnak
Eskaintza etengabe planifikatzeko sistema bat indartu behar dela esan dezakegu, GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen premien eta eskariaren (bereziki, baldintzak betetzen dituen eta artatu ez den eskariaren) bilakaerara egokitzen ote den aztertuta; hartara, pla-neko aurreikuspena, mapa eta memoria ekonomikoa eguneratu ahal izango dira, premien bilakaerarekin bat etorrarazteko. 88
Horretarako, GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen inbentarioa egitea proposatu dugu.
Gure asmoa zera da, operazio hori 2017ko lehen hiruhilekoan egitea, 2016ko aben-duko datuekin, eta 2020ko lehen hiruhilekoan, 2019ko abenduko datuekin; horrela, aipatu ditugun bi txosten horiek egiteko oinarritzat har dezakegu mapan xedatu-tako helburuen betetze-maila ebaluatzeari dagokionez, eta plangintza honako ele-mentu hauen bilakaeraren arabera egokitzeko aukera emango digu:
baliabideen sarea (plazak, okupazio- eta txandakatze-indizeak, titulartasun-egitura) eta lurralde-banaketa;
87 Desgaitasuna, bazterkeria, mendetasuna, babesgabetasuna, desgaitasuna edo, hala badagokio, arriskua.
88 Gai horri dagokionez, ez dugu ahaztu behar legean (33.6 art.) xedatzen dena: helburuak sistematikoki ebaluatuko dira eta aplikazioaren jarraipena ere egingo da, eta, gero, emaitzak ikusita, planak aldian-aldian emaitza horietara egokitu beharko dira. Eta halaxe egin behar da, are gehiago, EAEko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoaren (edo GZESaren Plan Estrategikoaren) kasuan. Gainera, estimazioak ahalik eta errealistenak izan beharko dute, eta GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoen premiaren eta eskariaren –baldintzak betetzen dituenaren–bilakaerara egokitu behar dira; baina hori guztia lortzeko, etengabeko plangintza-tresna bat (ziurrenik, bi urtez behingoa) beharko dugu, eskariari eta eskaintzari buruzko informazioa emango diguna.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
141
gastua (gastu korronte publikoa/plaza, ahal den heinean, udalerrietako amortizaziora-ko hornidurak txertatuta) eta diru-sarrerak (koordainketaren ondoriozko diru-sarrerak eta GZESatik kanpoko finantzaketa-iturrietatik jasotakoak);
baldintzak betetzen dituen artatutako eta artatu gabeko eskaria, zerbitzu edo presta-zioen erabilerari buruzko datuak (zerbitzu eta zentroen erabiltzaileak, edo prestazio ekonomikoen hartzaileak) eta itxarote-zerrendak barnean hartuta; datu hori modu ho-mogeneoan hartu behar da, ahal izanez gero.
Plangintza egiteko sisteman honako hauek ere txerta daitezke:
Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailaren estatistika-organoak lau urtean behin egiten duen Gizarte Zerbitzuen Eskariaren Estatistika (GZEE).
GZEBak egiten dituen txostenak, 77.3 artikuluaren d letran aurreikusitakoari jarraikiz, etengabeko plangintza-sistemaren barruan txertatuko dira edo kontuan izango dira hurrengo plan estrategikoak egiteko garaian, aldizkakotasunaren arabera
Nolanahi ere, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak GZESaren plangintzarekin, jarraipena-rekin eta ebaluazioarekin lotura duten operazio edo azpi-operazio estatistiko horiek guz-tiak egiteko metodologia eta epeak zehaztu beharko ditu, eta GZEOan eta GZEBan aurkez-tu, betiere operazio horiek egin behar direla iritziz gero.
5.5. Plan Estrategikoaren eraginak
Arauetan izango duen eraginaEAEko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoa legean –35. artikuluan– xedatzen den aurrei-kuspenetako bat da, eta planaren garapena legearen arau-garapenarekin lotuta dago, pla-neko ekintzen artean sartuta baitago dokumentu honetan behin eta berriz aipatu den egin beharreko arau-garapena.
Antolaketan izango duen eragina (gizarte-zerbitzuen eremuan eta eremu horretan eran-tzukizuna duten sailetan)
Euskal administrazioek Gizarte Zerbitzuen Euskal Sisteman ezarritako helburuak, estrategiak, politikak eta jarraitu beharreko jarraibideak adostuko dituzte, eta sistema hori hedatzeko irizpideak ez ezik, zerbitzuen ezarpena lurralde autonomiko osoan homogeneoa dela berma-tzeko beharrezkoak diren baliabideen banaketa geografikoa ere definituko dituzte, EAEko Gizarte Zerbitzuen Mapan xedatutako aurreikuspen eta irizpide orokorren esparruan; harta-ra, legean aitortutako gizarte-zerbitzuetarako eskubidea baliatzeko aukera izango da.
GZESaren Prestazio eta Zerbitzuen Katalogoaren eta Zorroaren hornidura bermatu beharko dute euskal administrazio publikoek; Katalogo eta Zorro hori hiru eskumen-mailetan bana-tzen da: udala, Foru Aldundia eta Autonomia Erkidegoa.
Eusko Jaurlaritzari dagokionez, Enplegu eta Gizarte Politiketako Sailak planean aurreiku-sitako jardun zehatzak ez ezik, errealitatea aztertzeko, plangintza egiteko, ebaluazioko, prestakuntza, kalitatea sustatzeko eta abarrerako prozedura eta sistema berriak ere indartu behar ditu; eta azken horiei dagokienez, GZESa, GZEBa eta abar hedatzea.
Aurrekontuetan eta finantzetan izango duen eraginaPlanaren barruan memoria ekonomiko bat dago eta memoria horrek koherente izan behar du prestazio eta zerbitzu bakoitzaren horniduraz arduratzen diren administrazio publikoe-
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
142
tako baliabideen erabilgarritasunarekin (egikaritutako gastua); memoria horretan, halaber, 2017/01/01erako zerbitzu eta prestazio ekonomikoen premiaren estimazioa ere egin da.
Gainera, lehen ere esan dugunez, Zorroari buruzko Dekretuaren bigarren xedapen gehiga-rrian horri buruz aurreikusitakoari jarraikiz, planean zera aurreikusten da, 2015/12/31 baino lehen, Finantza Publikoen Euskal Kontseiluaren erabaki bidez, egonkortu gabekotzat jotako zerbitzu eta prestazio ekonomikoak hedatzeko finantza-lankidetzako formula bat (“funts” bat) eratzea; eta 2015eko urriaren 14ko saioan hartu zuen Kontseiluak erabaki hori.
Gizarte-zerbitzuen eremutik kanpoko beste jardun batzuetan izango duen eraginaEusko Jaurlaritzari dagokionez, planaren onarpenean, garapenean eta ebaluazioan inplika-tutako Sailek plana bera lantzeko prozesuan eta GZEKn nahitaezko txostena egiteko proze-suan parte hartzeaz gain, inplikazio-maila handiagoa edo txikiagoa izango dute planaren garapenean, legea garatzeko onartzen diren Dekretuen arabera, planaren beraren edukia-ren arabera, eta planean aurreikusitako gainerako jardunen arabera.
Hauexek dira Sail garrantzitsuenak:Enplegu eta Gizarte Politiketako Saila, alde batetik, GZESaren eta Lanbideren arteko koordinazioari eta lankidetzari dagokionez, eta bestetik, GZESaren eta Etxebizitza Sailaren –bereziki, Visesaren– artekoari dagokionez, ahal den hei-nean azpiegiturak gara daitezen ahalbidetzeko.
Osasun Saila, eremu soziosanitarioaren garapenarekin lotutako alderdi guztiei dagokienez, eta GZESaren zentroetako plaza soziosanitarioen eta osasun-pres-tazioen finantzaketari dagokionez.
Ogasun eta Finantza Saila, planak aurrekontuan eta finantzetan izango duen eraginaren jarraipena egiteari dagokionez, betiere EAEko gainerako adminis-trazio publikoen laguntzarekin, eta egonkortu gabekotzat jotako zerbitzu eta prestazio ekonomikoak garatzeko aurreikusitako finantza-lankidetzarako for-mula (“funtsa”) garatzeari dagokionez.
Erakunde-harremanetan eta gainerako gizarte-eragileekiko harremanetan izango duen eraginaDokumentu honen aurkezpenean esan dugunez, planak GZESan erantzukizunak dituzten administrazioekin adostutako tresna izan behar du; alegia, Eusko Jaurlaritzarekin adosteaz gain, foru-aldundiekin eta udalekin adostu beharko da. Era berean, planak hirugarren sektore sozialarekiko lankidetza indartzeko elementu balia-garri izan behar du, laguntza-sare informalentzat euskarri, sistemen arteko lankidetzarako eta koordinaziorako guneak eratu eta ezarri behar ditu, eta herritarrek modu antolatuan parte har dezaten sustatu.Ildo beretik, planak eragin handia izango du dela laguntza-sare informaletan –laguntza formala eta zaintzaile informalei bereziki zuzendutako zerbitzuak (laguntzeko eta atsede-nerako) garatuko direla espero baita–, dela ekimen pribatuko erakundeetan, oro har, eta gizarte-ekimenekotan, zehazki, eta batik bat, arian-arian erantzukizun publikoko zerbitzu bihurtu diren zerbitzuetan laguntzen ari diren gizarte-ekimenetako erakundeetan, zerbi-tzuak hornitzeko eredu mistoaren esparruan.
Itzulkin soziala eta ekonomikoaAzkenik, gizarte-zerbitzuen etorkizuneko premia eta eskaria baldintza dezaketen faktore garrantzitsuak aztertu ditugunean aipatu dugunez, gizarte-zerbitzuen garapena auke-ratzat eta inbertsiotzat hartu behar da, enplegua sortzeko potentziala duelako, itzulkin sozial eta ekonomikoaren maila handiak dituelako, eta kostu pertsonal, sozial eta ekono-miko oso handia eragiten duten arazo edo premiei aurrea hartzeko gaitasuna duelako.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
143
Hori horrela izanik, gizarte-politikarekin lotutako beste sistemen kasuan bezalaxe, GZESa-ren garapenak itzulkin garrantzitsuak eragiten dizkio gizarteari inbertsio sozialari, gizarte-babesari eta egonkortze ekonomikoari dagokienez, eta hartara, gastu soziala inbertsiotzat hartu behar da, ez ekonomiaren eta produkzioaren hazkunderako kargatzat.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
144
ERANSKINA. 2011Ko inbentarioaren sintesia (datu nagusiak)
1. Inbentarioaren ezaugarriak
Inbentarioa egiteko, 2011. urteko Gizarte Zerbitzuen eta Gizarte Ekintzaren Estatistika-ko eta Gastu Publikoaren Inkestako datuetan oinarritu gara, betiere datu horiek admi-nistrazio publikoekin erkatu ostean.2011. urtean zeuden Zorroari buruzko Dekretuko prestazio ekonomiko eta zerbitzu gehientsuenak txertatu dira.Datua lortu badugu edo erkatu ahal izan badugu, urte osoan izandako erabiltzaileen kopurua eta erabiltzaile berrien kopurua eman dugu beti. Eta zentroetan, aurreko da-tuez gain, plazak eta okupazio-indizea.Sektore pribatuko plaza guztiak hartu ditugu kontuan erabilgarri dauden plazen kopurua zehazteko, baina Inbentarioaren eranskinean adierazten diren baldintzen arabera, soilik “itundutzat” jotzen direnak hartu ditugu kontuan GZESaren plaza kopurua finkatzeko. Zerbitzu eta prestazio ekonomiko bakoitzari dagokionez, diru-sarreraren eta gastu ko-rrontearen deskribapena egin dugu; horretarako, GZGEEako datuak GPI inkestako da-tuekin gurutzatu ditugu, zerbitzuei dagokienez.Diru-sarrerei dagokienez, jatorri publikoko diru-sarrerak, erabiltzaileek egindakoak, ja-torri pribatukoak eta bestelako diru-sarrerak hartu ditugu kontuan. Eta atxikitako Ex-cel dokumentuan, jatorri publikoko diru-laguntzen bi desagregazio aurkeztu ditugu, iturrien araberakoak: a) gizarte-zerbitzuen eremuko diru-laguntzak; b) beste sail edo erakunde batzuen diru-laguntzak.Gastu korronteari dagokionez, gastu korronte publikoa/plaza zehaztu dugu, plazen egungo titulartasun-egiturari erreparatuta.89 Eta 2011. urtean GZESak administrazio publikoei eragin zien kostuaren estimazioa egin dugu: a) zentro bakoitzean, gastu korronte publiko/plaza fak-torean eta GZESaren plazatzat hartzen diren plazen kopuruan oinarrituta; b) gainerako zerbi-tzu bakoitzean, dagokion zerbitzuko gastu korronte publikoa zuzenean aplikatuta. Adinekoentzako ostatu-zerbitzuetan eta egoitza-zentroetan pertsona autonomoentzat diren plazen kostua ere kalkulatu dugu, GZESatik kanpoko gastutzat baina, nolanahi ere, jada zerbitzuetako erabiltzaile direnei bermatzen jarraitu beharreko gastutzat har-tuta, legearen laugarren xedapen iragankorrean aurreikusitakoari jarraikiz.Gastu korrontearen deskribapenean Foru Aldundiek egindako amortizaziorako hor-nidurak sartu ditugu (Aldundiek emandako datua da); bai eta “egitura-kostuak” ere, hau da: a) sektore publikoan nahiz pribatuan, zerbitzu teknikoekin lotutako langileen gastua; b) erakunde pribatuek zerbitzu bakoitzari atxikitzen dizkioten gastu orokorrak (kudeaketako, funtzionamenduko... egiturarekin lotutako langileenak). Eta azken ho-riei dagokienez, Arabako Foru Aldundiak izan duen gastua funtzionamendurako di-ru-laguntzen deialdietan eta erakundeekin sinatutako hitzarmenetan; izan ere, datua bereizi ahal izan du eta txertatzeko eskatu du.Bukatzeko, inbertsioari buruzko datuen deskribapena egin dugu, erakundeen eta zen-troen arabera.
89 Datuak aurkeztu eta aztertzeko garaian, zerbitzu bakoitzaren egungo titulartasun-egitura (udala, foru-aldundia edo pribatu itundua) aintzat hartu da. Esaterako, gastu korronte publiko/plaza faktoreari edo okupazio-indizeari buruzko datuei dagokie-nez, titularra udala edo erakunde pribatu bat duten plaza guztiei buruzko datuak lor daitezke, ez soilik GZESarenak diren plazei buruzkoak.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
145
2. Zifra nagusiak90
A) Zentroetako plazak, prestazio ekonomikoen hartzaileak, eta Oinarrizko Gizarte Zerbi-tzuetako administrazio-langileak eta gizarte-langileak.
Ikus daitekeenez, Lurralde Historikoen artean alde handiak daude zentro mota bereko pla-za kopuruan, eta alde horiek ez dira justifikatzen Lurralde Historiko bakoitzeko xede-biz-tanleria91 osatzen duten pertsonen kopuruan dauden aldeekin.
Era berean, oro har, kointzidentzia garrantzitsuak ere gertatzen dira: baliabide astunenak eta kostu handienekoak (egoitza-zentroak) gehiago garatzen direla gainerako zerbitzuak baino (ostatu-zerbitzuak, eguneko eta gaueko zentroak). Desoreka hori zuzendu egin behar da, arreta emateko alternatibak eskaintzeko eta eredu komunitarioan aurrera egiteko.
1. TAULA. GZESaren PLAZAK LURRALDE HISTORIKOAREN ARABERA ETA EAEn (Sintesia)92939495
ZENTROETAKO PLAZAK A B G EAE
Adineko pertsonentzako egoitza-zentroak 1.463 5.640 4.400 11.503
Adinekoentzako ostatu-zerbitzuak 483 224 707 1.414
Adinekoentzako atsedenerako zerbitzua 27893 32 1694 326
Adinekoentzako eguneko laguntza-zentroak. 723 1.414 1.407 3.544
Desgaitasuna dutenentzako egoitza-zentroak 433 1.314 891 2.638
Gaixotasun mentala dutenentzat (aurrekoaren desagregazioa) 152 208 142 502
Desgaitasuna dutenentzako atsedenerako zerbitzua 94195 34 6 981
Desgaitasuna dutenentzako eguneko laguntza-zentroak 146 1.042 844 2.032
Gaixotasun mentala dutenentzat (aurrekoaren desagregazioa) 15 335 203 553
Desgaitasuna duten pertsonentzako okupazio-zentroak 419 1.276 860 2.555
Gaixotasun mentala dutenentzat (aurrekoaren desagregazioa) 20 96 116
Adingabeentzako egoitza-zentroak 174 669 405 1.248
Inoren kargura ez dauden adingabe atzerrita-rrentzat (aurrekoaren desagregazioa)
36 290 144 470
Emakumeentzako egoitza-zentroak eta ostatu-zerbitzuak 78 214 95 387
Bazterkeria- eta marjinazio-egoeran dauden pertso-nentzako egoitza-zentroak eta ostatu-zerbitzuak
308 1.018 1.009 2.335
Gizarteratze-premiei erantzuteko eguneko zentroak 297 1.567 530 2.394
90 Lortu ditugun zifra nagusiak aurkeztu ditugu. Iruzkin laburrak baino ez ditugu sartu, orokorrak eta deskribatzaileak, ze-ren lehen ere esan dugunez, dokumentu osoa inbentarioan baitago eskuragarri. 2012/01/01eko datuak ere bildu ditugu Mapan, 2017ko datuekin alderatzeko.
91 Inbentarioari atxikita dagoen Excel formatuko “Biztanleriari buruzko datuak 2012 eta 2017” orrian 2017rako estimazioak bil-tzen dira; orri horretan, halaber, zerbitzu edo prestazio ekonomiko bakoitzaren “xede-biztanleriari” buruzko datu orokorrak ere aurki daitezke – estimazio horiek egiteko oinarritzat hartu dira datu horiek–.
92 Zerbitzuari Lotutako Prestazio Ekonomikoak eta LEIek (Laguntza Ekonomiko Indibidualek) esleitutako plazak sartu dira. Inben-tarioan eta mapan zentro ez diren zerbitzuei buruzko informazioa ere sartu dugu. Gizarte-jantokiak eta adingabeentzako/fami-lientzako eguneko arreta (zentroetan) aldaerak dira; hain zuzen ere, hurrenez hurren, gizarteratze-premiei erantzuteko eguneko zentroen, eta Gizarte- eta hezkuntza-arloan eta arlo psikosozialean esku hartzeko zerbitzuaren (1.3) aldaerak.
93 Laguntza ekonomikoak jasotzen dituzten 238 pertsona barnean hartuta daude.
94 Berariaz atsedenerako diren zerbitzuak sartzen dira hemen. Nolanahi ere, bai Gipuzkoako Foru Aldundiak, bai gainerako era-kundeek badituzte plazak egoitza-zentro arruntetan aldi baterako egonaldiak egiteko, eta premia handituz gero, plaza gehiago bideratzen dituzte atsedenerako premiei erantzutera, baina 2011ko GZGEEan ez zen bereizi egonaldiaren arrazoia; beraz, ezin izan dugu plaza espezifikoetan erabilera horri dagokion gastua identifikatu, ez eta banakatu ere.
95 Atseden hartzea xede duten aisialdiko programen erabiltzaileak, atsedenerako zentro espezifikoetako 3 plaza izan ezik
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
146
ZENTROETAKO PLAZAK A B G EAE
Gizarte-jantokiak 300 313 30 643
Gizarteratze-premiei erantzuteko gaueko zentroak 99 219 188 506
Adingabeentzako/familientzako eguneko arreta 96 281 118 495
Guztira (desagregazioak kenduta, datuak ez bikoiztearren) 6.461 16.186 11.995 34.642
Prestazio ekonomikoei dagokienez, oro har, garapen-maila handiagoa dute Gipuzkoan, eta nolanahi ere, Familia Inguruneko Zaintzetarako Prestazio Ekonomikoa nabarmen garatu da hiru Lurralde Historikoetan, baina bereziki Gipuzkoan. 2011. urteaz geroztik, Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoa garatzen ari da Araban eta Bizkaian, baina asko falta zaie oraindik Gipuzkoako garapen-mailara iristeko. Nolanahi ere, aurreikuspenen arabera, prestazio ekonomikoek eta, zehazki, Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoak ga-ratzen jarraituko dute mapan eta araudian aurreikusitako esparruan, baina oro har, ez dira garatuko orain arteko erritmoan.
2. TAULA. PRESTAZIO EKONOMIKOEN HARTZAILEEN KOPURUA96
PRESTAZIO EKONOMIKOAK A B G EAE
Laguntza Pertsonalerako Prestazio Ekonomikoa (LPPE) 1 4 1.471 1.476
Familia inguruneko Zaintzarako Prestazio Ekonomikoa (FIZPE) 4.640 10.794 10.266 25.700
Autonomia pertsonalaren aldeko laguntzak 250 1.244 1.066 2.560
Genero-indarkeriaren biktimak diren emakumeentzako ordainke-ta bakarreko prestazio ekonomikoa96 90
“Informazio-, balorazio-, diagnostiko- eta orientazio-zerbitzuari (1.1 fitxa)” dagokionez, kasuaren koordinazioan sartzen diren eginkizun eta zeregin guztiei edo esku hartzeko oi-narrizko prozedurari dagokienez, eta OGZen kudeaketarekin lotutako administrazio-lanari dagokionez, OGZei atxikitako “gizarte-langileen eta administrarien edo administrari lagun-tzaileen” kopurua aintzat hartu behar da, eta zehazki, zeregin horiek egiteko “kontratatu-tako urteko ordu kopurua” (gizarte-lanak eta administrazio-lana), lehenengoa baino datu zehatzagoa baita. 2011ko datuak honako hauek dira, Lurralde Historikoaren arabera. 97
96 Prestazio ekonomiko hau Eusko Jaurlaritzaren eskumenekoa da. Hartzaileak Lurralde Historikoaren arabera banakatutako datu-rik ez dugu.
97 Tokiko erakundeek zuzenean kontratatzen ez dituzten langileak kontuan izan gabe (24 pertsona /26.265 ordu urtean Gipuz-koan, eta 25 pertsona/13.177 ordu urtean Bizkaian), ez eta Arabako gizarte-laneko lurralde-sarean kontratatutakoen kopurua ere (15 pertsona / Excel orrian gastua sartu da).
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
147
3. TAULA. OGZetako ADMINISTRAZIO-LANGILEAK ETA GIZARTE-LANGILEAK: BIZTANLEAK PROFESIONAL BAKOITZEKO ETA MINUTUAK BIZTANLE BAKOITZEKO
LANGILEAK A B G GUZTIRA
Biztanleria 2012/01/01ean, milakotan 322,557 1.158,439 712,097 2.193,093
Gizarte-langileen kopurua 106 260 227 593
Profesional bakoitzeko biztanleak, milakotan 3,04 4,46 3,14 3,69
Administrarien eta laguntzaileen kopurua 88 160 80 328
Profesional bakoitzeko biztanleak, milakotan 3,67 7,24 8,90 6,69
MINUTUAK URTEAN A B G GUZTIRA
Biztanleria 2012/01/01ean 322.557 1.158.439 712.097 2.193.093
Minutuak urtean, gizarte-langileak 5.924.160 21.040.800 16.700.640 43.665.600
Minutuak urtean biztanle bakoitzeko 18,37 18,16 23,45 19,91
Minutuak urtean, administrariak eta lagun-tzaileak
4.596.240 10.934.880 6.169.680 21.700.800
Minutuak urtean biztanle bakoitzeko 14,25 9,44 8,66 9,90
Gaur egun, Oinarrizko Gizarte Zerbitzuak trantsizio-prozesuan daude, Diru sarrerak berma-tzeko eta gizarteratzeko sistemako prestazio ekonomikoen kudeaketa Lanbidera transferi-tu baita, eta ez dakite zehatz-mehatz horrek zer ondorio izango dituen, lan-kargari dago-kionez eta hainbat alderdiren –esaterako, kasuaren koordinazioa– garapenari dagokionez. Nolanahi ere, prozesu horien balorazioa egiteko zain gauden bitartean, 2020. urteari begi-ra, beharrezko iruditzen zaigu “biztanleak profesional bakoitzeko” eta “minutuak biztanle bakoitzeko” ratioetan dauden aldean murriztea.
B) Gastu korronte publikoa eta gastu korrontea
Jarraian, gastu korronte publikoari eta gastu korronteari buruzko datuak aurkeztuko ditu-gu, betiere aztergai ditugun zerbitzu eta prestazio ekonomikoei dagokienez.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
148
4. TAULA. GASTU KORRONTE PUBLIKOA98
GKP ARABA BIZKAIA GIPUZKOAEUSKO
JAURLARITZAGUZTIRA
Zerbitzuak 166.527.734 397.857.981 273.592.531 10.648.043 848.626.289
Prestazioak 19.026.575 42.996.550 46.227.425 493.308 108.743.858
GUZTIRA 186.650.887 440.854.531 319.819.956 11.141.351 958.466.71598
GZESatik kanpoko plazetako GKPa (desagregazioa) 15.227.711
GZESaren zerbitzu eta prestazio ekonomikoetako Gastu Korronte Publikoa 943 milioi-tik gorakoa zen 2011. urtean, Foru Aldundiek ordaindutako amortizaziorako hornidurak (4.881.508 euro)99, egitura-kostuak (sektore publikoko eta pribatuko “zerbitzu teknikoak”) eta Arabako Foru Aldundiaren funtzionamendurako hitzarmenen eta diru-laguntza deial-dietako gastua barnean hartuta. 100
Bestalde, GZESatik kanpoko plazetako Gastu Korronte Publikoa aintzat hartu behar da: titular udala duten adinekoentzako egoitza-zentroetako plazak, Foru Aldundiek itundu ga-beak; eta autonomo izateagatik, zerbitzu horiek eskuratzeko aukera izateko baldintzak –Zorroari buruzko Dekretuan xedatzen direnak– betetzen ez dituzten pertsonek okupatzen dituzten plazak tutoretzapeko apartamentuetan eta etxebizitza komunitarioetan (I. maila-ko mendetasun-egoeran dauden adinekoak).
Kasu horietan, GZESatik kanpoko plazak dira eta administrazio publikoak horietako zenbait bermatu behar dituzte, legearen laugarren xedapen iragankorrean aurreikusitakoari jarraikiz.101
Eta, praktikan, Zorroari buruzko Dekretua indarrean hasi bitartean plaza horiek okupatu izan dituzten pertsona guztiei bermatu egin behar zaizkie, nahiz eta ez den derrigorrezkoa, Dekretua indarrean hasi ondoren, GZESak plaza horien eskaintza egiten jarraitzea pertsona autonomo berriei, eta betiere erakunde bakoitzak eskaini nahi duen arreta gehigarria alde batera utzi gabe.
Gastu hori honela banakatzen da zentro motaren eta Lurralde Historikoaren arabera.
98 Arabako Foru Aldundiak funtzionamendurako egindako hitzarmenei eta diru-laguntzen deialdiei dagozkien 1.096.568 euro sartuta daude.
99 Sistema GZESaren zerbitzuak emateko beharrezkoak diren azpiegiturez hornitzeak dakarren kostua zehazteko, honako hauek aintzat hartzea garrantzitsua da: gastu korrontearen azterketan sektore publikoaren amortizaziorako hornidurak, sektore publiko-ko eta pribatuko mantentze-gastuak, eta sektore pribatuko amortizaziorako hornidurak –sartuta daude jada–.
Horri dagokionez, ez dugu ahaztu behar Foru Aldundiek egindako amortizaziorako hornidurei buruzko datua bildu dugula, baina ez Udalek egindakoa; beraz, gastu korronte publikoa baliteke hori baino handixeagoa izatea. Etorkizunean datu hori txertatzea garrantzitsua da, zeren GZESaren zerbitzuen emateko beharrezkoak diren azpiegiturak hornitzearen ondorioko gastua txertatzen baita gastu korronteari dagokionez. Horretarako, gastu hori identifikatzeko eta esleitzeko zer irizpide jarraitu behar diren argitu beharko litzateke tokiko erakundeekin.
Nolanahi ere, 2017rako gastuaren proiekzioak egitean, adinekoentzako eguneko arretako zerbitzuetan eta ostatu-zerbitzuetan (biak ala biak udal-eskumenekoak dira) aurreikusitako plaza berriak gaitzeko beharrezkoak diren inbertsioen estimazioa egin da, eta inbertsio horien ondoriozko amortizaziorako hornidurak proiekzioetan sartuta daude.
100 Beste administrazio publiko batzuetako sektore pribatu itunduaren funtzionamendu-gastuak estaltzeko hitzarmenei eta di-ru-laguntza deialdiei dagozkien gastua ez da txertatu, ez dugulako banakatutako daturik. Nolanahi ere, gastu horien zati bat egi-tura-kostuak (erakundeen funtzionamendu orokorreko gastuak eta zerbitzu jakin bati atxiki ez dakizkiokeen zerbitzu teknikoen gastuak) izango dira, Katalogoko zerbitzuak ematearekin lotura dutenak, eta agian hein batean, atxikitako “zerbitzu teknikoekin” lotutako gastu korrontearekin bat etor daitezke.
101 <<1. Lege hau indarrean jartzean, gizarte-zerbitzuen erabiltzaile eta Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistematik kudeatutako pres-tazioen onuradun diren pertsonak, gainera, aurretik eskuratuak dituzten prestazio eta zerbitzuak gozatzen jarraitu ahal izango dute, alde batera utzita 25. artikuluan arautzen diren zerbitzu eta prestazioak jasotzeko eskakizun orokorrak eta, aurrerago, Gi-zarte Zerbitzuen Euskal Sistemako Prestazio eta Zerbitzuen Karteran aurreikusten diren eskakizun berariazkoak betetzen diren edo ez; betiere, prestazioak ematea eragin zuten baldintzak beren horretan irauten badute edo zerbitzuaz baliatzeko ezarri ziren betekizunak betetzen badira>>.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
149
5. TAULA. GZESATIK KANPOKO PLAZETAKO GASTU KORRONTE PUBLIKOA102
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA
Adineko pertsonentzako egoitza-zen-troak
7.370.124 4.380.593 247.036
Tutoretzapeko apartamentuak 116.015 90.120 1.427.567
Etxebizitza komunitarioak 0 287.497 1.308.759102
GUZTIRA 7.486.139 4.758.210 2.983.362
Etxez etxeko Laguntza Zerbitzuan ere autonomoak artatzen dira, nahiz eta Zorroari buruz-ko Dekretuan aurreikusten den zerbitzu hori mendetasun-egoeran edo -arriskuan daudenei zuzendu behar zaiola, baina ezinezkoa da autonomoei emandako arretari buruzko datuak gainerakoetatik banakatzea; beraz, autonomo direnentzako ELZko gastua GZESako gastua-ren barruan sartu.
Bestalde, 2017rako proiekzioak 2011n zeuden plazen guztizkoan oinarrituta egin ditugu, plaza horiek okupatzen zituzten erabiltzaileen autonomia-maila gorabehera.
Oro har, GZESarekin lotutako zerbitzu eta prestazio ekonomikoetako eta GZESatik kanpo-ko plazetako gastu korronte publikoaren guztizkoa 958.466.715 euro da; gastuaren zati handiena zerbitzuetara bideratuta dago (ia 850 milioi) eta beste zati txikiago bat prestazio ekonomikoetara (ia 109 milioi).
Gastu korronte publikoa kontingentzien arabera nola banatzen den aztertzen badugu, gas-tuaren erdia baino gehiago “Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistemarekin” lo-tuta dagoela ikusiko dugu; beraz, sistema horretan sartzeko aukera eskubide subjektibotzat bermatuta dago, jada, legez.
Hori horrela izanik, adinekoei/autonomia-mendetasunari zuzendutako zerbitzuetako, des-gaitasuna dutenentzako zerbitzuetako eta prestazio ekonomikoetako gastu korronte publi-koaren batura (578.333.849 milioi euro) bat dator, grosso modo, Autonomia eta Mendetasu-naren Arretarako Sisteman sartzen diren zerbitzu eta prestazio ekonomikoekin, eta horrek EAEko gastuaren guztizkoaren % 60,34 osatzen du.
102 2011ko abenduan, 88 erabiltzailetik 6 baino ez ziren mendetasun-egoeran dauden pertsonak (ez dakigu zer mailatakoak). Gastu korronte publiko guztia sartu dugu hemen (6/88 proportzioa kendu beharrean).
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
150
6. TAULA. GASTU KORRONTE PUBLIKOA KONTINGENTZIEN ARABERA
GASTU KORRONTE PUBLIKOA kontingentzien arabera
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA EUSKO JAURLARITZA GUZTIRA
Adinekoak / Autonomia - mendetasuna 66.254.972 135.061.537 113.018.238 4.661.514 318.996.261
Desgaitasuna dutenak 26.668.927 76.871.227 47.053.576 150.593.730
Babesgabetasuna 13.289.320 41.421.615 34.900.750 474.795 90.086.480
Bazterkeria / Gizarteratzea 9.085.226 19.282.340 13.052.080 41.419.646
OGZ, Gizarte-larrialdiak eta bestelako zeharkakoak
34.865.572 73.218.009 42.729.226 2.579.448 153.392.255
Zerbitzu teknikoak eta bestelako zerbitzu orokorrak
16.363.717 52.003.253 22.838.661 2.932.286 94.137.917
Prestazio ekonomikoak 19.026.575 42.996.550 46.227.425 493.308 108.743.858
Guztira 186.650.877 440.854.531 319.819.956 11.141.351 958.466.715
7. TAULA. GASTU KORRONTEA, GUZTIRA
GASTU KORRONTEA ARABA BIZKAIA GIPUZKOA EUSKO JAURLARITZA EAE
Zerbitzuak 207.177.465 569.829.516 363.059.275 10.648.043 1.150.714.299
Prestazioak 19.026.575 42.996.550 46.227.425 493.308 108.743.858
GUZTIRA 227.300.608 612.826.006 409.286.700 11.141.351 1.260.554.725
GKP / Gastu Korronte ehunekoa
%82,12 %71,94 %78,14 % 100,00 % 76,04
Azkenik, aztertutako zerbitzu eta prestazio ekonomiko guztietako gastu korronte publi-koak gastu korrontearen guztizkoarekiko osatzen duen ehunekoa % 76,04 da EAEn, zer-bitzu pribatu ez-itunduak barnean hartuta. Lurralde Historikoaren arabera, honako hau: Araban % 82,12; Bizkaian % 71,94; Gipuzkoan % 78,14.Hortaz, 2011. urtean, EAEn ematen ziren gizarte-zerbitzuen bi heren baino gehiago admi-nistrazio publikoek finantzaketan parte-hartuta ematen ziren. Esan dugun, parte-hartze hori oso handia da zerbitzu gehienetan (gastu korrontearen % 80 baino handiagoa, kuotak eta erabiltzaileen bestelako diru-sarrerak batuz gero). Horrela, bada, gizarte-zerbitzuen eremua erantzukizun publikoko zerbitzuena baino zaba-lagoa bada ere, eremu horretan erantzukizun publikoa sendotzen ari da arian-arian, eta sendotze-prozesu hori bat dator legean biltzen den betebehar batekin; hain zuzen ere, erantzukizun publikoko GZES bat eratzeko betebeharrarekin, prestazio, zerbitzu eta ekipa-mendu publiko eta pribatu itunduez osatuta dagoela.Hala ere, zenbait zerbitzutan erantzukizun publikoa sendotzea garrantzitsua da, bereziki, bazterkeriaren/gizarteratzearen eremuan, eta, hala badagokio, jasotzen ari diren finantza-keta publikoa areagotzea prozesu baten bitartez; prozesu horretan, zerbitzua emateaz ar-duratzen diren erakundeek erabaki ahal izango dute sektore pribatuak eskaintzen dituen zerbitzuetatik zeintzuk har daitezkeen erantzukizun publikoko zerbitzutzat.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
151
8. TAULA. FINANTZAKETA PUBLIKOAREN ETA ERABILTZAILEENGANDIK JASOTAKOAREN EHUNEKOA GASTU KORRONTEAREN % 80 BAINO TXIKIAGOA DUTEN ZERBITZUAK
ARABA %
Gaixotasun mentala duten pertsonentzako okupazio-zentroak % 71
Bazterkeria- eta marjinazio-egoeran dauden pertsonentzako egoitza-zentroak eta ostatu-zerbitzuak
% 76
Gizarteratze-premiei erantzuteko eguneko zentroak % 70
BIZKAIA %
Desgaitasuna duten pertsonentzako okupazio-zentroak % 58
Gaixotasun mentala duten pertsonentzako okupazio-zentroak % 69
Gizarteratze-premiei erantzuteko eguneko zentroak % 61
Gizarte-jantokiak % 66
Adingabeentzako/familientzako eguneko arreta % 74
Gizarteratze-premiei erantzuteko gaueko zentroak % 56
GIPUZKOA %
Gizarteratze-premiei erantzuteko eguneko zentroak % 76
Gizarteratze-premiei erantzuteko gaueko zentroak % 50
Taulan ikus daitekeenez, hain handi batean, bazterkeriaren/gizarteratzearen eremuko zer-bitzuak dira eta, kasu askotan, Zorroko zerbitzuei atxiki dakizkieke. Beste horrenbeste esan dezakegu desgaitasuna dutenentzako/gaixotasun mentala dutenentzako okupazio-zen-troei buruz, baina kasu honetan, ehunekoa txikiagoa izan daiteke, beste finantzabide ga-rrantzitsu batzuk egon baitaitezke, Bizkaian gertatzen den moduan.
Nolanahi ere, garrantzitsuena zera da, bazterkeria-egoera edo -arriskuan daudenentzako eguneko gaueko, ostatu hartzeko zerbitzuetako edo egoitza-zentroetako zerbitzu asko Ka-talogoko eta Zorroko zerbitzu izan daitezkeela ez ahaztea.103 Eta zerbitzuak emateaz arduratzen diren erakundeek, azkenean, erantzukizun publikoko zer-bitzutzat jotzen dituzten zerbitzuen kasuan, finantzaketa publikoaren ehunekoa areagotu egin behar dela, eta premia hori hiru Lurralde Historikoetan komuna izango dela, ziurrenik.
Erakundeek itundutzat jotzen ez dituzten bazterkeriaren eremuko zerbitzuetako gastu ko-rronte publikoa 13.893.296 euro zen 2011n.
2017ko gastu-aurreikuspenetan sartuta dago gastu hori, baina konstante eutsita (proiekta-tu gabe), oraindik ez baita argitu zerbitzu horiek GZESan sartzen diren edo ez diren sartzen, zerbitzuak emateaz arduratzen diren erakundeen ustez.
C) Diru-sarrerak
GZESatik kanpoko erakundeetatik edo beste Sail batzuetatik jasotako finantzaketa azter-tuko dugu orain, betiere aztergai ditugun zerbitzu eta prestazio ekonomikoei dagokienez, bai eta koordainketaren estimazioa eta 2011ko bestelako diru-sarrerak ere.
103 Edonola ere, Katalogoko zerbitzu ote diren eta Zorroari buruzko Dekretuan aurreikusitakoarekin bat ote datozen berretsi egin beharko da.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
152
9. TAULA. GZESatik KANPOKO FINANTZAKETA104
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA GUZTIRA
Akordio soziosanitarioa 2.900.348 3.801.059 7.507.643 14.209.050
Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistema
12.175.845 34.252.345 29.024.843 75.453.033
GIZARTEKUTXA (Bizkaia) 17.743.011 17.743.011
Bestelako diru-laguntza korronte publikoak
2.063.511 11.488.739 2.715.613 16.579.863104
Kanpoko finantzaketa publiko korrontearen guztizko partziala
123.984.957
Finantzaketa pribatu korrontea 372.150 11.426.160 505.255 12.303.565
FISS (kapitaleko diru-laguntzak) 483.592 9.284.965 5.263.306 15.031.863
GUZTIRA 17.995.446 87.996.279 45.016.660 151.320.385
Finantzaketa pribatu korronteak zenbateko txikia osatzen du aztergai ditugun zerbitzu eta prestazio ekonomikoetako gastu korronte publikoari eta gastu korronteari dagokienez, bai eta GZESatik kanpoko finantzaketa guztiari dagokionez ere.
Eta, bestalde, finantzaketa publikoa txikiagoa duten zerbitzu horietan metatzen da, lehenik, bazterkeriaren eremuan eta, bigarrenik, desgaitasunaren/gaixotasun mentalaren eremuko zenbait zerbitzutan. Lurralde Historikoaren arabera, Bizkaian biltzen da, baina kontuan izan behar da 6.732.132 euro egoitza-zentroetan sartzeko laguntza ekonomikoak direla.
Horrela, bada, 2011. urtean, aztergai ditugun zerbitzu eta prestazio ekonomikoetako gas-tuari aurre egiteko diru-sarrerak, batik bat, publikoak dira, kuotekin, erabiltzaileen bestela-ko diru-sarrerekin eta bestelako diru-sarrerekin batera. Azkenik, gastu korronte publikoari dagokionez, 2017ra begira egonda, kontuan izan behar dugu zuhurtziaz jokatu behar dugula Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistema-ren finantzaketa kalkulatzean, Katalogoko eta Zorroko zerbitzuen finantzaketa pribatuak desagertu egin beharko bailuke.
104 Lurralde Historikoaren araberako zenbateko horietaz gain, 312.000 euro ere sartuta daude hemen, Eusko Jaurlaritzaren eskume-neko zerbitzu baterako jasotako GZESatik kanpoko ekarpen bati dagozkionak.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
153
10. TAULA. KOORDAINKETAREN ETA BESTELAKO DIRU-SARREREN ESTIMAZIOA 2011n
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA GUZTIRA
Koordainketa udal-sektore publikoan105 5.270.395,0 12.853.210,0 21.023.430,0 39.147.035,0
Koordainketa foru-sektore publikoan106 16.258.363,45 58.349.317,0 54.108.251,8 128.715.932,3107
Koordainketa pribatu itunduaren estimazioa 2.155.515,0 9.885.308,0 10.175.873,0 22.216.696,0
Koordainketa, guztira 23.684.273,5 81.087.835,0 85.307.554,8 190.666.963,3
Koordainketaren %-a, GKPari dagokionez % 12,8 % 18,4 % 26,7 % 19,9
Erabiltzaileen bestelako diru-sarrerak eta bestelako diru-sarrerak
142.851,0 959.332,0 763.336,0 1.865.519,0
Bestelako diru-sarreren %-a gastu korronte publikoari dagokionez, 2011
% 0,1 % 0,2 % 0,2 % 0,1972
Guztira: Koordainketa + erabiltzaileen bestelako diru-sarrerak + bestelako diru-sarrerak
23.827.124,5 82.047.167,0 86.070.890,8 192.532.482,3
Hortaz, GZESatik kanpoko finantzaketatik eta koordainketatik (Foru Aldundiek emandako datuak sartuta alderatzeko) datozen diru-sarrerak gehi erabiltzaileen bestelako diru-sarre-rak gehi bestelako diru-sarrerak (GZGEE), guztira, 343.852.867 milioi euro dira.105106107
105 Udal-koordainketari buruzko datuak GZGEEatik atera ditugu, udala titular duten zerbitzuetako kuotak batuta. Zenbait kasutan, baliteke datu horiek lehendik ere jasota egotea Foru Aldundien zuzenean emandako datuetan, esate baterako, Aldundiarekin itun-duta dauden udal-titulartasuneko adinekoentzako egoitza-zentroen kasuan.
106 Foru-koordainketari buruzko datuak Aldundiek zuzenean emandakoak dira.
107 Datu horri 227.154 euro gehitu behar zaizkio, telelaguntza-zerbitzuaren bigarren seihilekoko koordainketari dagozkionak, zer-bitzu hori Eusko Jaurlaritzak hartu baitzuen bere gain.
Euskal Autonomia Erkidegoko Gizarte-Zerbitzuen Plan Estrategikoa 2016-2019
154
Laburpen gisaGZESako gastu korronte publikoa 943.239.003 euro zen 2011n, eta gastu korronte publikoa, guztira, adinekoentzako ostatu-zerbitzuetan egoitza-zentroetan autonomo direnei eman beharreko arretan konprometitutako gastua barnean hartuta (GZESatik kanpoko plazetako gastua), 958.466.715 euro zen; gastuaren zati handiena zerbitzuetara bideratuta dago (ia 850 milioi) eta beste zati txikiago bat prestazio ekonomikoetara (ia 109 milioi).
Gastu korronte publikoa kontingentzien arabera nola banatzen den aztertzen badugu, gas-tu korronte publikoaren erdia baino gehiago Autonomia eta Mendetasunaren Arretarako Sistemako zerbitzu eta prestazioekin lotuta dago.
Bestalde, honako alderdi hauek kontuan izan behar dira: a) titulartasun pribatuko zerbi-tzuen finantzaketa pribatu korrontea eta hirugarrenengandik jasotakoa (gizarte-ekintza, fundazioak,…) 12.303.565 euro ziren; b) erakundeek itundutzat jo ez dituzten bazterkeria-ren eremuko zerbitzuetako gastu korronte publikoa 13.893.296 euro zen (eta horri beste 3.351.304 euro gehitu beharko litzaizkioke baldin eta finantzaketa publikoaren eta erabil-tzaileen diru-sarreren batura gastu korrontearen % 80ra iristea nahi badugu eremu horre-tan 2011n zeuden zerbitzu guztietan).
Aurreko hori guztia aintzat hartuta, aztergai ditugun zerbitzu eta prestazio ekonomikoek 2011n administrazio publikoei eragin zieten kostua 985 milioi euro inguru izan daiteke, be-tiere GZESatik kanpoko plazetako gastua ez ezik, administrazio publikoek finantzaketa pri-batu guztia eta itundu gabekotzat jotako bazterkeriaren eremuko zerbitzuen finantzaketa ere beren gain hartuko balute. Dena dela, inplikatutako administrazio publikoek argitu beharreko kontua da hori.
GZESatik kanpoko finantzaketatik eta koordainketatik datozen diru-sarrerak gehi erabil-tzaileen bestelako diru-sarrerak, gehi bestelako diru-sarrerak eginda, guztira 343.852.867 milioi dira, eta horietatik 192.532.482 euro koordainketari dagozkio (Aldundiek zuzenduta-ko datuekin, gehi beste 227.154 euro bigarren seihilekoko telelaguntza-zerbitzuaren koor-dinaketarenak).
Horrela, bada, EAEko administrazio publikoetan gizarte-zerbitzuen arloko eskumenak di-tuzten sailak prestazio eta zerbitzu horietako gastu korronte publikoaren zati handiena finantzatzen ari direla esan dezakegu, baina kanpoko finantzaketa ere handia da eta de-sagertu egingo da (finantzaketa pribatua, FISSaren finantzaketaren zati bat; nolanahi ere, 2011n jada desagertu zen, funts moduan) edo etorkizunean murriztu egin daiteke (Autono-mia eta Mendetasunaren Arretarako Sistematik jasotako finantzaketa).
Bestalde, finantza-arloko barne-egokitzapena egin behar da, EAEko administrazio publi-koetako maila batek beste maila baten zerbitzuak finantzatzen dituen egoerak konpon-tzeko. Nolanahi ere, inplikatutako administrazio publikoek egin behar dute prozesu hori.