REIS MEE MET OPMEER REPORTS DOOR LATIJNS AMERIKA: BOEIENDE PROJECTEN. BYZONDERE MENSEN. NATUUR &CULTUUR. ETEN. PRACHTIGE BEELDEN.

SEPTEMBER 2014 | JAARGANG 2 | NUMMER 3

RED CARPET HEROES: Slimme marketeer > | CATCH OF THE DAY: Foto’s van de dag van de afgelopen maanden >

WAAR ZITTEN WE? > | COLUMN: Pater Silver Opio > | WAT WIJ HEBBEN BELEEFD... >

BEASTLY > | UITZICHT OP DE WERELD: DOWNLOAD EEN BUREAUBLAD

inhoud

ArtesaniasKunstnijverheid met

de grote K.

Uitzicht op de wereld:

download een bureaublad.

Pater Silver Opio:“Benut de potentie van het zuiden,

samen”

In Honduras ontoetten we

Omar Romero en zagen we wat

een slimme jonge directeur

kan betekenen voor een

koffiecooperatie van 700 leden en

hun gezinnen.

BEASTLYWe ontmoeten niet alleen boeiende

mensen, maar ook interessante

dieren.

Korte (foto)reportages van

bijzondere gebeurtenissen.

COLUMN

CATCH OF THE DAY

foto’s van afgelopen maand

redactioneel

Als je reist zoals wij dan is verandering een

constante factor in ons leven. Datzelfde geldt

voor ons werk en voor de Eyes Wide Open.

Door goed te kijken naar het leesgedrag en

te luisteren naar opmerkingen van lezers,

hebben we begrepen dat de frequentie van

uitgave te hoog was en de tijdschriften zelf

te dik. Jullie hebben het druk en de toevloed

van informatie wordt alleen maar groter.

Dat ondervinden we zelf ook dagelijks als

we onze e-mails openen. En dus hebben

we enkele minder populaire rubrieken

geschrapt, zoals Shake the World en

Trending T(r)opic. Mocht je ze erg missen

laat het gerust weten, dan nemen we ze de

volgende keer wellicht weer op.

Qua werk hadden we het druk in Honduras,

El Salvador, Guatemala en Mexico.

Benieuwd naar de mensen die we ontmoet

hebben en hun verhalen? Lees dan Red

Carpet Hero, Catch Of The Day, Eye Catcher

en Spotlight. Gelukkig bleef er ook tijd over

enkele Maya steden te bezoeken, fleurige

vogels te bewonderen en door oude steden

te slenteren. In Wat Hebben Wij Beleefd

vind je onder meer filmpjes van Wim die

rondscheurt in een quad en Caroline en ik als

komisch duo in Mexico, met Wim als razende

reporter.

VERANDERING

Wim & Pauline Opmeer

Na diverse deskundigen uit het Westen,

leek het ons goed om eens iemand aan

het woord te laten uit Afrika. We vroegen

Pater Opio uit Oeganda om zijn mening over

duurzame ontwikkelingssamenwerking te

geven. Zijn werkgebied, Soroti, lag jarenlang

onder vuur van sujetten als Joseph Kony,

befaamd om het inlijven van kindsoldaten

in zijn Verzetsleger van de Heer (helaas niet

de laatste psychopaat die religie verwart

met machtsmisbruik, hebzucht en geweld).

Alhoewel Kony nog altijd op vrije voeten

is, heerst de burgeroorlog minder hevig

waardoor Silver Opio en zijn team eindelijk

kunnen werken aan de opbouw van de regio.

Voor hen die de blog niet dagelijks volgen:

inmiddels reizen we al enige tijd rond in

de Verenigde Staten, waar we aan eigen

projecten werken in afwachting van nieuwe

opdrachten in Azië. Nu de vakantietijd voorbij

is, kunnen we aan de slag met reportages in

de Filipijnen en Cambodja. Nieuwsgierig wat

we daar aantreffen, volg de Catch Of The Day

op de website, Twitter of Facebook.

NB: wil je de filmpjes en diaseries zien, klik

dan op het 3e blauwe symbool (een schakel)

dat verschijnt als je met de cursor over de

links gaat.

Naam: Omar Romero

Plaats: Las Capucas, Honduras

Project: Koffiecoöperatie Capucas

Partner: Oikocredit International

2 minuten video

>

Wat Omar Romero in vier jaar heeft

bereikt met koffiecoöperatie Capucas is

op zijn zachtst gezegd indrukwekkend. De

oorspronkelijke 50 boeren met een klein

kantoor en een dito droogfaciliteit, zijn in vier

jaar tijd uitgegroeid tot 700 boeren met een

kantoor, kwaliteitscontrole, laboratorium,

natte en droge verwerkingsfabriek, eigen

café, kwekerij en droogkas. De koffie is

biologisch en fair trade gecertificeerd. Veel

boeren hebben eigen internationale klanten,

wat in een labiele koffiemarkt een groot

voordeel is, omdat ze hierdoor betere prijzen

voor hun koffie krijgen.

De manier waarop de coöperatie de

internationale markt heeft bereikt, is

ingenieus. Zo’n acht jaar geleden startte

Omar met een jaarlijkse wedstrijd tussen de

koffieproducenten van Capucas. Als juryleden

nodigde hij vermaarde internationale

proevers uit, die verbonden waren aan

potentiële klanten. Tijdens het proeven

van de koffie, raakten de juryleden onder

de indruk en kochten de oogst van enkele

producenten. Capucas raakt hierdoor

bekend in de Verenigde Staten en Europa.

De wedstrijd is inmiddels befaamd onder

koffiemerken en de koffie wordt ook via

beurzen verkocht over de hele wereld.

Om de kwaliteit te bewaken en te verhogen,

wordt de koffie dagelijks geproefd door een

team, dat de hele dag koffie brandt, maalt,

ruikt en proeft. Net als bij wijnproeven

slikken de proevers de koffie niet door, maar

spugen ze het uit.

Wedstrijd lokt koffie inkopers naar Honduras.

Vijftig procent van de koffieoogst in Centraal

Amerika wordt op dit moment vernietigd door

de koffieroest, een ziekte die de bladeren

van de koffieplant aantast waardoor de

koffiebessen te weinig voeding en schaduw

hebben. Overal halen de koffieboeren

hun aangetaste planten weg en planten

nieuwe struiken, waardoor het twee tot

drie jaar duurt eer hun productie weer

op peil is. Bij Capucas onderzoekt Julisa,

het jonge hoofd van het laboratorium, de

grond en de planten. Daaruit is gebleken

dat het met betere voeding en biologische

bestrijdingsmiddelen niet nodig is alle

aangetaste planten te verwijderen. Dankzij

haar advies kunnen de boeren hun planten

beschermen en zelfs genezen. Die planten

die niet meer te redden zijn, worden

vervangen door nieuwe planten uit de

kwekerij van de coöperatie. De koffieboeren

krijgen de nieuwe planten als lange termijn

lening, waardoor ze de kosten daarvan pas

hoeven te betalen als ze weer koffie oogsten.

Slimme marketeer

Wat is een held? In de ‘goeie ouwe tijd’ moest je de Zilvervloot veroveren, een beroemd kunstenaar zijn of goud winnen tijdens een sporttoernooi. Tegenwoordig verdien je al een plek op de rode loper als je op TV je huisgenoten hebt weggepest. Geheel aan ons oog onttrokken strijden echte helden tegen armoede, onrecht en honger. In Red Carpet Heroes geven we hen de plek die ze verdienen.

JAN -JUN 14

28

15

04

12

17

09

24

25

04

18

20

15

23

11

28

09

RUINAS COPÁN

Lieve papa

LOS ANDES

De schitterende Quetzal

ZARAGOZA

Rosario

LAS CAPUCAS

Motivatie is alles

RUTA DE LAS FLORES

Smulmarkt

PLAYA EL ZONTE

Evelin

ANTIGUA

Mooie winkel

SONSONATE

Trotse moeder

EL CORAZOL

Oh oooh

CONCEPCIÓN

Uitdaging

MÉRIDA

Glamour

CIUDAD VIEJA

Subjectief

SAN PEDRO YANERI

Zwaar vrachtje

AMERSFOORT

Tentoonstelling geopend

OAXACA

Vrienden

COLONIA MODELLO

Viceuze cirkel

1 2 3 4 5 6 7 8 9

WAARZITTEN WE?

Na een intermezzo van twee maanden in Nederland,

hebben we in juni de draad weer opgepakt in Mexico,

waarna we door enkele zuidelijke staten in de VS zijn

gereden, in afwachting van nieuwe opdrachten in Azië.

Van januari tot en met maart werkten we in Honduras,

El Salvador en Guatemala. Na een strak schema vol

inspirerende opdrachten, kwamen we aan in Yucatan,

waar vriendin Caroline het gezelschap uitbreidde. Met

haar bezochten we oude steden, Maya opgravingen

en het strand. We vlogen terug naar Nederland waar

we o.a. met een tentoonstelling deelnamen aan

033Fotostad. Terug in Mexico (juni)bezochten we nog

drie projecten in het arme zuiden voor we doorreden

naar de VS. Vandaar zouden we naar West Afrika

vliegen, wat niet doorging vanwege het Ebola virus.

In plaats daarvan vliegen we 11 september naar de

Filipijnen.

SALT LAKE CITY | VERENIGDE STATEN

Column

Pater Silver Opio, een 41jarige Oegandees,

heeft de afgelopen 13 jaar in gewerkt

in de ontwikkelingssamenwerking.

Als student, als universiteitsdocent en

momenteel als directeur van de Katholieke

plattelandsorganisatie Caritas. Met een team

van ingenieurs en andere deskundigen werkt

hij samen met locale gemeenschappen aan

hun sociaal-economische ’empowerment’.

Een belangrijk aspect van ons werk

betreft de afhankelijkheid van Europese

en Amerikaanse financiële ondersteuning.

Ondanks dat onze regering en lokale

stichtingen hun rol vervullen, blijven er gaten

die opgevuld moeten worden. Het doel van

mijn verhaal is om licht te werpen op de

betekenis van de ’Noord-Zuid’ samenwerking

voor ons.

Vanuit mijn korte (of lange - het is maar

hoe je er naar kijkt) ervaring met de

sociaal-economische ontwikkeling van

gemeenschappen blijkt dat de ’arme’

plattelandsbevolking niet zozeer zitten te

wachten op meelevende donoren. Ze hebben

veel meer aan partners die zich inzetten

om hen te helpen met het benutten van de

enorme potentie die schuil gaat achter hun

slechte economische omstandigheden: de

mensen, natuur en geografie.

Het geld van de belastingbetalers in Europa

vult voor een groot deel (maar niet helemaal)

het gat dat onze regering niet kan dichten.

Dankzij die steun hebben boeren toegang

tot verbeterde technologie en kennis die

hen kan helpen hun landbouwpotentieel te

benutten. Met de benodigde instrumenten

kan de van nature talentvolle (soms

geschoolde) maar werkeloze jeugd aan het

werk. Jonge weeskinderen krijgen onderwijs

(direct of indirect) wanneer het inkomen

van het huishouden toeneemt. Ongeletterde

volwassenen leren lezen en schrijven,

waardoor ze beter kunnen deelnemen aan de

wereldwijde maatschappij.

‘‘Het is dus belangrijk,

noodzakelijk en nuttig de Noord-

Zuid relatie te zien als een

samenwerking. Op die manier zal

de wereld een beter plaats zijn

voor al haar bewoners!”

* In oktober 2011 toonde Father Opio ons

in Oeganda hoe hij na jaren zorgen voor de

voedselzekerheid van de door burgeroorlog

geteisterde regio, eindelijk kon werken aan de

sociaal-economische opbouw.

Pater Silver Opio, een 41jarige Oegandees, heeft de afgelopen 13 jaar in gewerkt in de ontwikkelingssamenwerking. Als student, als universiteitsdocent en momenteel als directeur van de Katholieke plattelandsorganisatie Caritas. Met een team van ingenieurs en andere deskundigen werkt hij samen met locale gemeenschappen aan hun sociaal-economische ’empowerment’.

“Benut de potentie van het zuiden, samen”

Pater Silver Opio

Directeur Caritas Soroti, Oeganda

?

Stenen erfenisIn Honduras, Guatemala en Mexico bezochten we de opgegraven

Maya steden Copán, Tikal, Uxmal, Dzibilchaltún, Cobá, Tulum,

Palenque en Teotihuacán. De Mayacultuur is onder meer bekend als

enige precolumbiaanse beschaving die een volledig ontwikkeld schrift

had. Verder valt deze beschaving op door de hoogwaardige kunst,

architectuur, wiskunde en astronomie. De cultuur vindt zijn oorsprong

rond 2.000 BC, maar de archeologische vondsten stammen vooral

uit de klassieke periode (200-900 AD). Van de huizen van de gewone

mensen is zoals gewoonlijk weinig bewaard gebleven. Het zijn vooral

tempels en paleizen die in steen werden opgetrokken en die de tand

des tijds enigszins hebben overleefd.

HOE VAT JE BIJZONDERE BELEVENISSEN IN EEN LAND SAMEN IN TWEE PAGINA’S? ZOALS ALTIJD DOOR TE BEGINNEN MET HET VERHAAL EN WEL TE ZIEN WAAR HET SCHIP STRANDT. EIGENLIJK LIJKT HET EEN BEETJE OP DE REIS ZELF. TOEN WE WEGGINGEN HADDEN WE EEN GLOBALE ROUTE, DIGITALE KAARTEN OM DE WEG TE VINDEN, EEN PAAR OPDRACHTEN EN ENKELE FLEXIBELE AFSPRAKEN. ENIGE ZEKERHEID: ER IS GEEN ZEKERHEID. DAT LAATSTE GELDT NATUURLIJK NIET ALLEEN VOOR HET MAKEN VAN EEN REIS.

ScheurijzerDe eerste dag dat we op pad gingen om te fotograferen

en filmen in Las Capucas (zie Red Carpet Heroes),

vroeg de directeur van de koffiecooperatie of we met

de auto naar de plantages wilden of met de quads.

Sommige vragen zijn wel erg eenvoudig te

beantwoorden. Als je de grijns op Wims gezicht ziet, zal

je begrijpen dat ik het niet over mijn hart kon verkrijgen

om het stuur tijdelijk over te nemen. En waarom zou ik.

Die grijns zie ik graag. Natuurlijk hebben we verder ook

hard gewerkt...

OaxacaHet heeft wel eens voordelen als je geen

tijd hebt gehad om de reisgids te lezen. Zo

kwam het dat we geheel verrast werden

door de schoonheid van Oaxaca, hoofdstad

van de gelijknamige (arme) zuidelijke

provincie in Mexico.

Zelden hebben we een stad gezien met

zoveel fraaie historische gebouwen,

moderne architectuur, hoogwaardige

kunst, vriendelijke mensen en ontzettend

sfeervolle design restaurants. We hebben

er voetbal gekeken (het WK begon), heerlijk

geluncht met een nieuwe vriend en met

hem ook Mezcal geproefd bij een vrolijke en

vriendelijke dame in een klein barretje. Soms

zijn er van die steden waar we best zouden

willen wonen.

QuetzalIn Costa Rica gingen we met een gids op

zoek naar de Quetzal in een natuurpark

dat er bekend om staat. In Guatemala

staat de prachtige vogeld afgebeeld op het

gelijknamige geld.

Maar het was Honduras waar we een

aantal Quetzals mochten bewonderen,

toen we samen met buren van de camping

op pad gingen met de plaatselijke gids

Leonel Chávez. Leonel wist dat de

redelijk zeldzame vogels op dat moment

hun voedsel haalden in de mangito- en

avocadobomen. Het rood, groen en

blauwgroen schitterde ons tegemoet en

toen ze vlogen zwierde hun lange staart

sierlijk achter hen aan.

FilmsterrenWim besluit een korte video te maken van het

tijdelijk uitgebreide reisgezelschap in Mexico.

Hij interviewt vriendin Caroline en mij en filmt

ons als we onze weg zoeken in Maya tempels

of in de stad.

Caroline doet het natuurlijk prima als

filmster, maar ondertegekende kan

overduidelijk beter achter de camera staan.

Dankzij het sublieme editwerk van Wim is

het eindresultaat firs en komsich. Onze

reputatie als architectuurhistoricus is

natuurlijk wel voor goed naar de haaien.

BEASTLY

DOWNLOAD

S

DOWNLOAD

S

Lopen op het water

Niet ver van Mérida (de hoofdstad van

Yucatan) ligt Reserva de la Biosfera Ría

Celestún. Met een bootje kan je je naar de

flamingo’s laten varen. Onze gids Ricardo

vaart ons naar een enorme school. Het is één

van de vele flamingo families, die hun hele

leven doorbrengen in de lagune. Het water

is zo rood dat we denken dat de vogels hun

kleur daaraan ontlenen, maar Ricardo helpt

ons uit de droom. Als het regent stroomt rood

water uit de grond van de Mangrovebossen.

De flamingo’s zijn zo roze vanwege hun dieet:

ze eten garnalen. Kinderen zijn lichter roze

en echtparen blijven hun hele leven bij elkaar.

Hun natuurlijke vijand is de krokodil, maar

daar zijn er hier gelukkig weinig van (lelijke

dingen). Ja, je zal het allemaal niet weten als

je naar de foto kijkt. Dat zijn overigens een

stel mannetjes, die we lang hebben bekeken

omdat ze zo parmantig met gestrekte nekken

om zich heen keken. Vliegend zijn ze nog

imposanter. Zo zie je maar: roze is niet

verwijfd.

Onderweg struikelen we regelmatig over oogstrelende beelden. Wil je een tijdje

hetzelfde uitzicht als wij hebben, download dan een bureaublad.

Klik op download, gebruik je rechter muisknop en kies voor ‘bewaar als’.

In de branding

1 februari, Playa El Zonte, El Salvador

Waterval

6 juni 2014, Palenque, Mexico

‘Wij zijn niet bang voor de Chinese concurrentie, onze hoeden zijn goedkoper,’ aldus Moises Genaro Sanchez Pacheco, de directeur van een hoedenfabriek in Oaxaca. Hij koopt de basis voor de hoeden van duizenden volwassen producenten in Oaxaca, Guerrero en Puebla, de armste provincies van Mexico. Die vlechten de hoeden met de hand tijdens hun werk of als ze ergens zitten te wachten. Met 5 a 6 hoeden per dag vullen ze de inkomsten van hun werk als boer of handelaar aan.

Het logistieke systeem is ingenieus en goedkoop. Wanneer ze er 20 tot 30 gevlochten hebben, verkopen de producenten de hoeden aan de winkel in het dorp of ruilen ze hen in voor eten. De winkeliers gebruiken de hoeden vervolgens als betaalmiddel voor hun leveranciers (of verkopen ze), die ze uiteindelijk afleveren bij de fabriek in Oaxaca. Daar werkt 20 man personeel de hoeden af: ze gaan op een hete pers om er de uiteindelijke vorm aan te geven, waarna er een lint of koord omheen wordt genaaid en/of geplakt.

De linten worden intern bedrukt om de productiekosten laag te houden. Dat laatste gebeurt bijvoorbeeld op dit moment met de 20.000 sombrero’s voor de Guelaguetza, het belangrijkste feest van Oaxaca. Moises verkoopt de hoeden voor 0,80 USD per stuk. De producenten ontvangen zo’n 0,40 USD per hoed. De winst voor Sombreros Sanchez komt voort uit de grote omzet (7.000-8.000

hoeden per maand), niet uit de hoge winstmarge.

Moises’ grootvader startte het bedrijf in de jaren veertig, met één naaimachine en één machine om drie modellen te persen. In de jaren zestig breidde Moises’ vader de productie uit. Verkopers werden op pad gestuurd met vrachtwagens vol hoeden, om ze buiten Oaxaca te verkopen.

‘Wij zijn goedkoper dan de

Chinezen’

Tijdens de crisis van de jaren negentig stortte de verkoop van de hoeden zo in, dat het bedrijf terug bij af was geweest zonder de steun van Concreses. ’We waren misschien niet failliet gegaan’, aldus Moises, ’maar we waren wel heel erg klein geworden’. Met leningen van Concreses (een partner van Oikocredit)

kan Sombreros Sanchez de moeilijke tijden doorstaan, de werkvoorraad betalen en de productie constant houden. Daardoor is de verkoop inmiddels uitgebreid tot Frankrijk, Argentinië, Costa Rica, Honduras, El Salvador, Canada en de VS. De hoeden die je aan de Cote d’Azur koopt voor 30 euro, zijn hoogstwaarschijnlijk bij Sombreros Sanchez ingekocht voor 2 euro.

De hoeden zijn populair bij cowboys, boeren en toeristen. Moises verkoopt ze voor 0,50 tot 3 USD, terwijl de Chinese hoeden beginnen bij 4 USD. Door hen te slim af te zijn, is Sombreros Sanchez uitgegroeid tot de tweede producent van gevlochten hoeden in Mexico. En dus kan Moises zijn doel na blijven streven om ’veel mensen hulp te bieden’. Door hun sombrero’s te kopen, hebben de producenten in de armste streek van Mexico tenminste te eten.

inhoud

artesanía

Guatemala staat bekend om zijn hoogwaardige

weefkunst. Maar ook op het gebied van aardewerk,

sierraden en houtsnijwerk worden er prachtige

gebruiks- en kunstwerken gemaakt. Voor toeristen

zijn er complete markten met artesanía (handwerk,

ambacht) . En ook op straat proberen veel dames

hun brood te verdienen aan de verkoop ervan. Al die

concurrentie is niet bevordelijk voor de prijzen van de

vaak enorm arbeidsintensieve kunstnijverheid.

Wilt u ook een digitaal magazine?IDEAAL OM UW DOELGROEP INTERACTIEF TE BENADEREN

Ontwerpgroep Lâle ontwikkelt visuele middelen die functioneel en onderscheidend zijn. Uw boodschap wordt kernachtig gecommuniceerd en uw identiteit helder weergegeven.

www.lale.nl

COLOFON

Het basisontwerp van deze publicatie is ontwikkeld

en gesponsord door Ontwerpgroep Lâle | www.lale.nl

Tekst: Pauline Opmeer | Opmeer Reports

Fotografie: Wim & Pauline Opmeer | Opmeer Reports

Ontwerp en realisatie: Ontwerpgroep Lâle

© Opmeer Reports 2014

SPREAD THE WOR(L)DIn dit tijdschrift vertellen we de verhalen van mensen die we

onderweg ontmoeten en geven we een beeld van de landen waar

we doorheen reizen. Daarmee willen we zoveel mogelijk lezers

bereiken.

Ken je mensen of organisaties die deze verhalen waarschijnlijk ook

graag lezen, stuur de link naar het tijdschrift dan door. Vervolgens

kunnen de ontvangers zelf bedenken of ze een abonnement willen.

Hoe hoger de oplage uiteindelijk is, des te beter.

Heb je zelf nog geen abonnement, stuur ons een bericht via Twitter,

Facebook of de website en we sturen je ook de volgende nummers.

Het abonnement is gratis.

OPLAGE: 1.000