4ο ΓΕΛ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ

PROJECT Α’ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ 2011-2012: ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ

Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΗΠΕΙΡΟΣ-ΘΕΣΣΑΛΙΑ

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ : ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΑΜΑΡΙΩΤΑΚΗ

ΟΜΑΔΑ “ΤΑΞΙΔΙΑΡΙΚΑ ΠΟΥΛΙΑ”

ΚΑΡΑΚΟΥΣΗ ΜΑΡΙΝΑ

ΜΑΓΕΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ

ΜΑΥΡΩΝΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

ΟΝΤΟΕΜΕΛΑΜ ΚΑΡΟΛΙΝΑ

ΣΕΛΤΣΙΩΤΗ ΣΟΦΙΑ

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣΘΕΣΣΑΛΙΑ - ΗΠΕΙΡΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ……………………………………………………………………………………….…2

Διαδικασία έρευνας- μεθοδολογία…………………………………………………………….……..3

Β. ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ1ο ΣΤΑΔΙΟΣτόχοι…………………………………………………………………………………………………..5Μέθοδος Ερευνητικής Εργασίας…………………………………………………………………….5Δραστηριότητες………………………………………………………………………………………..5Υλικά μέσα…………………………………………………………………………………………….5Επεξεργασία δεδομένων……………………………………………………………………………..62ο ΣΤΑΔΙΟΣτόχοι…………………………………………………………………………………………………..12 Μέθοδος Ερευνητικής Εργασίας……………………………………………………………………12ΠληροφορίεςΘέση και γεωγραφικά στοιχεία Ηπείρου…………………………………………………………....................................................12Ιστορικά στοιχεία………………………………………………………………………………………………...13Μέρη που αξίζει να επισκεφτείς……………………………………………………………………..13Ήθη-Έθιμα- Παραδόσεις………………………………………………………………………….........................20Τοπικά προϊόντα…………………………………………………………………………………………….…23Λογοτεχνία και Ποίηση που αναφέρεται στα Ιωάννινα……………………………………….…..24Θέση και γεωγραφικά στοιχεία Θεσσαλίας…………………………………………………….…..27Ιστορικά στοιχεία……………………………………………………………………………………...27Μέρη που αξίζει να επισκεφτείς……………………………………………………………………..28Ήθη-Έθιμα………………………………………………………………………………………….....37Τοπικά προϊόντα………………………………………………………………………………………….……39Ταινίες που γυρίστηκαν στην Ήπειρο…………………………………………………………………………………………..…….40 Δραστηριότητες…………………………………………………………………………………...…..41Υλικά μέσα…………………………………………………………………………………………….41Επεξεργασία δεδομένων………………………………………………………………………..…...423ο ΣΤΑΔΙΟ Στόχοι………………………………………………………………………………………..………..67 Μέθοδος Ερευνητικής Εργασίας…………………………………………………………..……….67ΠληροφορίεςΤουρισμός και προβλήματα………………………………………………………………………....67Εναλλακτικός τουρισμός………………………………………………………………………….....67 Δραστηριότητες…………………………………………………………………………………..….69Υλικά μέσα…………………………………………………………………………………………...69

Γ. ΕΠΙΛΟΓΟΣΣυμπεράσματα……………………………………………………………………………………….70Κριτική αποτίμηση μέσων……………………………………………………………………..……71Βιβλιογραφία……………………………………………………………………………………..….72

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

«Πώς μπορούμε να ταξιδέψουμε στο χώρο και στο χρόνο, βλέποντας μια εικόνα, ακούγοντας έναν ήχο, μυρίζοντας ένα άρωμα, γευόμενοι μια νοστιμιά, αγγίζοντας ένα αντικείμενο;»

Ζούμε σε μια χώρα με μοναδικά γεωγραφικά, ιστορικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Εδώ πέρα από την μεγάλη ιστορική κληρονομία που οι αιώνες έχουν καταγράψει υπάρχει και διασταύρωση πολλών πολιτισμών που έχουν αφήσει τα ίχνη τους σε κάθε σημείο της ελληνικής γης. Η πατρίδα μας σε προκαλεί να ταξιδέψεις, να την ανακαλύψεις και να γνωρίσεις τα μυστικά της που κρύβονται σε κάθε γωνιά της. Εκατοντάδες τουριστικά γραφεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό προσπαθούν να πουλήσουν τα προϊόντα τους διαφημίζοντας στα πέρατα της γης την ελληνική ομορφιά και την μοναδικότητα της. Όμως εμείς με αυτή την εργασία θα προσπαθήσουμε να ταξιδέψουμε και να δούμε με μια άλλη ματιά τα μοναδικά ελληνικά τοπία, τους ανθρώπους, την ιστορία τους και τον πολιτισμό τους. Μόνο αν ερευνήσουμε σε βάθος την περιοχή που θα επισκεφτούμε θα μπορέσουμε να απολαύσουμε τη φυσική της ομορφιά, τα μνημεία, τη μουσική της, τους ήχους της και θα νιώσουμε πραγματικά, ότι γνωρίζουμε ουσιαστικά ένα τόπο και δεν καταναλώσαμε απλά ένα προϊόν. Διαλέξαμε μια περιοχή της Ελλάδας με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος και με μεγάλη ιστορική και πολιτισμική παράδοση, την Ήπειρο και την Θεσσαλία. Προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε σφαιρικά την περιοχή σε όλα της τα επίπεδα. Θελήσαμε να αναδείξουμε όχι αυτό που φαίνεται, αλλά αυτό που υπάρχει πίσω από αυτό. Δηλαδή, όλα τα αίτια που κάνουν την Ήπειρο και την Θεσσαλία μοναδικές περιοχές που αξίζει κανείς να ταξιδέψει και να ονειρευτεί… Ανακαλύψαμε ότι σ’ αυτές τις πανέμορφες περιοχές της πατρίδας μας πολλοί προσπαθούν να προσελκύσουν τους ταξιδιώτες με ξένα πρότυπα διατροφής, διασκέδασης κα τρόπου ζωής. Γι’ αυτό και αντιπαραθέτουμε την ντόπια πολιτισμική και ιστορική κληρονομιά που μπορέσαμε να καταγράψουμε αν και είχαμε ελάχιστο χρόνο, μικρή εμπειρία και μηδαμινούς χρηματικούς πόρους. Όλα αυτά δεν μας εμπόδισαν να ανακαλύψουμε τα μοναδικά ιστορικά μνημεία της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, τα πανέμορφα φυσικά τους τοπία που μας εντυπωσίασαν. Βουνά με μοναδική βλάστηση, λίμνες, ποτάμια, πεδιάδες που δύσκολα θα συναντήσεις σε άλλη περιοχή της Ευρώπης και όλα αυτά να συμπληρώνονται με μια πολιτισμική και ιστορική κληρονομιά που δεν έχει προηγούμενο. Άπειρα μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι που καλύπτουν το εύρος όλων των εποχών. Μνημεία και ευρήματα από την προϊστορική, αρχαιοελληνική, Ρωμαϊκή και Βυζαντινή περίοδο. Τόπους λατρείας, βωμούς, της αρχαιότητας, μουσουλμανικά τεμένη, ορθόδοξα μοναστήρια και βυζαντινούς ναούς που δείχνουν τον πλουραλισμό και το βάθος της επίδρασης που έχει υποστεί ο πολιτισμός αυτού του τόπου, που σκοπό είχαμε να διερευνήσουμε χωρίς να παραλείψουμε τίποτε. Προσπαθήσαμε να ανακαλύψουμε τα ιδιαίτερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά της Ηπείρου και της Θεσσαλίας που αγνοούσαμε, δημοτική μουσική, δημοτικά τραγούδια με τα οποία διασκεδάζουν οι κάτοικοι της στα τοπικά πανηγύρια. Ψάξαμε για τοπικά προϊόντα, που είναι γνωστά για την ποιότητα τους. Περιηγηθήκαμε έστω μέσω διαδικτύου και απολαύσαμε τοπία και μέρη που δεν φανταζόμαστε ότι υπάρχουν στη χώρα μας και θέλουμε πραγματικά να τα εξερευνήσουμε και να περπατήσουμε. Επίσης κάναμε προσπάθεια να διερευνήσουμε την πολιτισμική και ιστορική κληρονομιά της περιοχής και να σκεφτούμε πως μπορούμε να τη διαφυλάξουμε.

Ασχοληθήκαμε με τα προβλήματα που δημιουργεί ο μαζικός τουρισμός και το πώς μπορούν οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού και ιδιαίτερα ο οικοτουρισμός να συμβάλλουν στην ανάδειξη αυτών των περιοχών και τη διατήρησή τους.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ / ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

1 ο ΣΤΑΔΙΟ

1. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ 1ου ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥΜ (1 ΔΙΔ.ΩΡΑ)

2. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ – ΘΥΡΑΙΟΥ (1 ΔΙΔ.ΩΡΑ ) 3. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ – ΑΦΙΣΑΣ

( 3ΔΙΔ.ΩΡΕΣ & 6 ΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΣΧΟΛ.)

4.ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΛΙΓΟΛΕΠΤΟ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΥ ΒΙΝΤΕΟ (3 ΔΙΔ.ΩΡΕΣ & 5 ΕΚΤΟΣ ΣΧΟΛ.)

2 Ο ΣΤΑΔΙΟ

1.ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ:

AΞΙΟΘΕΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΙΑ ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΗΘΗ & ΕΘΙΜΑ ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ (3 ΔΙΔ.ΩΡΕΣ & 5 ΕΚΤΟΣ ΣΧΟΛ.)

2.ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ (2 ΔΙΔ. ΩΡΕΣ)

3.ΕΞΟΡΜΗΣΗ ΣΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑΡΧΕΣ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΩΝ (3 ΩΡΕΣ)

4.ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΣΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

5. ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΕΖΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ & ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ Η ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΣ (ΩΡΕΣ 2 ΕΚΤΟΣ ΣΧΟΛ.)

6.ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΑΙΝΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΣ ( 2 ΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ)

3 Ο ΣΤΑΔΙΟ

1.ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ (2 ΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ)

2.ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΓΡΑΠΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

3. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΦΥΛΛΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (1ΔΙΔ.ΩΡΑ)

4.ΣΥΝΘΕΣΗ ΦΑΚΕΛΟΥ ΕΠΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΦΑΚΕΛΩΝ (1 ΔΙΔ.ΩΡΑ)

5.ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ POWER POINT ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

6.ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ 7.ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ !

ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ1ο ΣΤΑΔΙΟ

ΣΤΟΧΟΙ

Οι στόχοι στο 1ο στάδιο ήταν να κατανοήσουμε την τεχνική οργάνωση ενός ερωτηματολογίου και να μάθουμε να χρησιμοποιούμε πίνακες για την επεξεργασία των αποτελεσμάτων και τη σχεδίαση γραφημάτων. Επιπλέον να μάθουμε να συντάσσουμε εννοιολογικούς χάρτες, να δημιουργούμε αφίσες, να επεξεργαζόμαστε και να δημιουργούμε βίντεο με σκοπό να αναδείξουμε τα θετικά στοιχεία μιας περιοχής που θα προσελκύσουν τους μελλοντικούς επισκέπτες, εξασκούμενοι στην αυτενέργεια και την συλλογική εργασία.

ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Βιβλιογραφία Δημοσκόπηση

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Αρχικά , δημιουργήσαμε ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τις καλοκαιρινές διακοπές το οποίο ρωτήθηκε σε γονείς. Αφού συμπληρώθηκαν τα ερωτηματολόγια , καταμετρήσαμε τις απαντήσεις των ερωτηματολογίων που είχε αναλάβει και τις παρουσίασε στις υπόλοιπες ομάδες. Ακολούθως , φτιάξαμε μία αφίσα σχετικά με την Θεσσαλία και την Ήπειρο. Αφού τελειώσαμε παρουσιάσαμε τις αφίσες μας σε όλες τις ομάδες . Επιπλέον , συμπληρώσαμε ένα θυρεό στο οποίο γράψαμε το όνομα της ομάδας μας , τα ονόματα των μελών της ομάδας μας , μία φράση που μας εκπροσωπεί και ένα τραγούδι

που μας αρέσει. Αφού τελειώσαμε , παρουσιάσαμε το θυρεό μας σε όλες στις ομάδες. Αργότερα ,δημιουργήσαμε ένα βίντεο με φωτογραφίες των μελών της ομάδας μας στο οποίο αναδείξαμε θετικά στοιχεία της περιοχής που μπορούν να προσελκύσουν επισκέπτες.

ΥΛΙΚΑ ΜΕΣΑ :

χρήση προγραμμάτων όπως:

Excel Windows Live Movie Maker

φωτογραφίες (από περιοδικά και διαδίκτυο) ερωτηματολόγια χαρτόνι, κολλά, ψαλίδι

2ο ΣΤΑΔΙΟ

ΣΤΟΧΟΙ

Οι στόχοι του σταδίου ήταν να μάθουμε στοιχεία της τοπικής ιστορία και να εξοικειωθούμε με την ερευνητική εργασία. Μέσα από την διερεύνηση της τοπικής ιστορίας να γνωρίσουμε αξιοθέατα, ιστορικά μνημεία, μουσεία, σημεία αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, περιοχές φυσικού κάλους. Να πληροφορηθούμε για ήθη και έθιμα της περιοχής, τοπικά προϊόντα, παραδοσιακές συνταγές. Δημιουργώντας το 2ο ερωτηματολόγιο να εφαρμόσουμε την τεχνική οργάνωσης ενός ερωτηματολογίου και να αναπτύξουμε προβληματισμούς και νοήματα μέσα από δημόσια συζήτηση.

ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Βιβλιογραφία Δημοσκόπηση

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΘΕΣΗ &ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ

Η Ήπειρος καλύπτει το βορειοδυτικό τμήμα της χώρας μας. Ανατολικά συνορεύει με τη Μακεδονία και τη Θεσσαλία, βόρεια με την Αλβανία (Βόρειο Ήπειρο ) νότια με τη Στερεά Ελλάδα και δυτικά βρέχεται από το Ιόνιο Πέλαγος. Κύριοι σχηματισμοί των ακτών της είναι ο Κόλπος της Ηγουμενίτσας στο βορρά και ο Αμβρακικός Κόλπος, του οποίου καταλαμβάνει τις βόρειες ακτές. Η έκτασή της είναι 9.203 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Το έδαφος της Ηπείρου είναι χαρακτηριστικά ορεινό με λίγες καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Το ανάγλυφό της είναι πολύπλοκο. Τα ψηλότερο σημείο του είναι στο Σμόλικα (2.637 μ. ) ανατολικά της Κόνιτσας, εντυπωσιακοί όμως είναι και οι ορεινοί όγκοι της Τύμφης και του Λάκμου στα όρια με τη Θεσσαλία .Λόγω του ανάγλυφου το υδρογραφικό δίκτυο είναι και αυτό πολύπλοκο, ιδιαίτερα στην περιοχή Μετσόβου, που αποτελεί τον κύριο υδροκρίτη της Βόρειας Ελλάδας. Μεγαλύτεροι ποταμοί είναι ο Θύαμις (Καλαμάς ),μήκους 115 χλμ. , ο οποίος χύνεται στο Ιόνιο, και ο Άραχθος (110 χλμ.), που καταλήγει στον Αμβρακικό Κόλπο. Από την Ήπειρο ξεκινάει και ο Αώος που μπαίνει σε αλβανικό έδαφος αφού ενωθεί με το Βοϊδομάτη. Σημαντική λίμνη είναι η λίμνη των Ιωαννίνων ή Παμβώτιδα. Το κλίμα της Ηπείρου είναι μεσογειακό αλλά στο εσωτερικό της πλησιάζει το μεσευρωπαϊκό, με μεγάλες ετήσιες θερμοκρασιακές διαφορές και πιο ομοιόμορφη κατανομή

βροχών στη διάρκεια του έτους. Το ύψος της βροχής είναι αισθητά μεγαλύτερο από εκείνο της Ανατολικής Ελλάδας, λόγω της Πίνδου.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Κατά τον Αριστοτέλη η αρχαιότατη Ελλάδα ξεκίνησε από την περιοχή της Δωδώνης. Την εποχή των Μολοσσών βασιλέων οι Ηπειρώτες συμμετείχαν (κατά τον Ηρόδοτο) στον αποικισμό της Ιωνίας και το 466 π. Χ. κατέφυγε στην αυλή του βασιλιά τους διωκόμενος ο Θεμιστοκλής. Ηπειρώτισσα πριγκίπισσα ήταν η Ολυμπιάδα, μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Την ίδια μάλιστα εποχή που ο Μακεδόνας βασιλιάς κατακτούσε την Ασία, ο συνώνυμος θείος του, Αλέξανδρος της Ηπείρου, επιχειρούσε να κατακτήσει την Ιταλία, σκοτώθηκε όμως κοντά στην Πανδοσία. Οι φιλοδοξίες των ηγεμόνων της Ηπείρου βρήκαν νέο εκπρόσωπο στο πρόσωπο του Πύρρου, ο οποίος το 280π.Χ. αποβιβάστηκε στην Ιταλία για να πολεμήσει τους Ρωμαίους, που απειλούσαν τις ελληνικές πόλεις. Ο Πύρρος ήταν άριστος στρατηγός αλλά κακός κυβερνήτης. Νίκησε δύο φορές τους Ρωμαίους αλλά έστρεψε τους πάντες εναντίον του, ακόμα και τους Έλληνες, και τελικά νικήθηκε. Η Ρώμη κατάφερε να αντιστρέψει τις συνθήκες και τελικά να υποτάξει την Ήπειρο, νικώντας τους Μακεδόνες με τους οποίους είχε συνδέσει την τύχη της. Η κατάληψη συνοδεύτηκε από καταστροφή 70 πόλεων και εξανδραποδισμό 150.000 κατοίκων. Οι πληροφορίες για την Ήπειρο από την εποχή αυτή ως τους πρώτους αιώνες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας δεν είναι πολλές, είναι όμως γνωστό ότι κατά τον 10ο

αιώνα άρχισαν οι μεγάλες νορμανδικές επιδρομές που συγκλόνισαν το κράτος και ότι οι εισβολές ξεκινούσαν από το ηπειρωτικό έδαφος. Όταν η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Σταυροφόρων, στην Ήπειρο δημιουργήθηκε το περίφημο Δεσποτάτο της Ηπείρου, που έφτασε σε μεγάλη ακμή κατά τον 13ο αιώνα. Οι Τούρκοι κατέκτησαν την περιοχή ουσιαστικά από το 1430. Σημαντικότατη περίοδος ήταν η εποχή του Αλή Πασά (1788-1822), ο οποίος ξεκινώντας από απλός ληστής κατόρθωσε να αποκτήσει το πασαλίκι των Ιωαννίνων και να επεκτείνει την επιρροή του στη Στερεά Ελλάδα, στην Πελοπόννησο και στη δυτική Μακεδονία, δημιουργώντας κράτος 1.500.000 υπηκόων. Μετά το θάνατό του, η κατοχή των Τούρκων συνεχίστηκε και η Ήπειρος επιχείρησε αρχικά να ελευθερωθεί με την αποτυχημένη επανάσταση του 1854, και τελικά το πέτυχε κατά τον πρώτο Βαλκανικό Πόλεμο.

ΜΕΡΗ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΣ

Η Ήπειρος αποτελεί έναν ονειρεμένο τόπο διακοπών για όλους τους μήνες του χρόνου. Από τα μοναδικά και πανέμορφα Ζαγοροχώρια μέχρι τα μαγευτικά Θεσπρωτικά παράλια και από τα ορεινά Τζουμέρκα της Άρτας μέχρι την Πρέβεζα και την Πάργα η Ήπειρος έχει παραμείνει το πιο αναλλοίωτο και παρθένο μέρος στην Ελληνική επικράτεια.Η Ηπειρωτική φύση προσφέρει ατελείωτες δυνατότητες για πεζοπορία στα επίσημα (και ανεπίσημα) μονοπάτια ενώ συνδυάζει βουνά, δάση, (κάποιες καλά οργανωμένες και αρκετές) λιγότερο οργανωμένες παραλίες και σε αρκετά τμήματα μια κακοτράχαλη, άγριας ομορφιάς ακτογραμμή. Το τοπίο, ως επί το πλείστον ορεινό, δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να ταξιδέψει στον χρόνο και στην ιστορία της Ηπείρου.

Νομός Ιωαννίνων

Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων Βρίσκεται μέσα στην πόλη των Ιωαννίνων και συγκεκριμένα στα Λιθαρίτσια.Περιέχει αρχαιολογικά ευρήματα από ποικίλες περιόδους της Ηπειρωτικής Ιστορίας

Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων Βρίσκεται στο Ιτς Καλέ (Κάστρο), παλιό παλάτι του Αλή Πασά στην παραλίμνια περιοχή. Περιέχει ευρήματα και συλλογές από τα βυζαντινά χρόνια.

Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων Αθανασίου Βρέλλη Βρίσκεται λίγο έξω από τα Γιάννενα στον δρόμο για την Άρτα. Περιέχει μία σπάνια συλλογή κέρινων ομοιωμάτων από την ελληνική ιστορία.

Το νησάκι των Ιωαννίνων

Το νησάκι της λίμνης έχει συνδέσει την ιστορία του με τη ζωή και τον θάνατο του Αλή Πασά. Περπατήστε στα δρομάκια του και περιηγηθείτε στα μαγαζάκια αργυροχρυσοχοΐας του νησιού.

Το κάστρο Το κάστρο των Ιωαννίνων και η περιοχή της παλιάς πόλης αποτελούν το καλύτερο αξιοθέατο της πόλης των Ιωαννίνων. Κατεβαίνοντας προς τον μώλο κάνετε μία κυκλική περιήγηση στο καμάρι της πόλης

Σπήλαιο ΠεράματοςΒρίσκεται στο Πέραμα Ιωαννίνων περιοχή πολύ κοντά στην πόλη. Αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά σπήλαια της Ελλάδας.

Αρχαία Δωδώνη

Το αρχαίο θέατρο Δωδώνης, ένα από τα μεγαλύτερα και πιο καλοδιατηρημένα θέατρα του αρχαίου κόσμου, χωρητικότητας 17.000 θεατών, βρίσκεται κοντά στην πόλη στον δρόμο για Ηγουμενίτσα (Εγνατία οδός)

Εθνικός Δρυμός Βίκου - Αώου Ο Εθνικός Δρυμός Βίκου - Αώου, ο Δρυμός των μεγάλων κορυφών, εκτείνεται στο ορεινό συγκρότημα της Τύμφης, στο βορειοδυτικό άκρο της οροσειράς της Πίνδου.

Ζαγοροχώρια Τα Ζαγοροχώρια διαιρούνται σε Ανατολικό, Δυτικό και Κεντρικό Ζαγόρι. Πρόκειται για μια περιοχή σπάνιας ομορφιάς που περιβάλλεται από επιβλητικά βουνά και αποτελείται από 46 πανέμορφα χωριά.

Πέτρινα τοξωτά γεφύρια στο νομό Ιωαννίνων Τα φημισμένα λιθόκτιστα τοξωτά γεφύρια θα τα δείτε σε πολλά σημεία του νομού Ιωαννίνων και όχι μόνο. Γνωστότερο και επιβλητικότερο όλων είναι το ιστορικό γεφύρι της Πλάκας με άνοιγμα 40 μέτρα και βρίσκεται στον Άραχθο ποταμό μεταξύ των νομών Άρτας και Ιωαννίνων. Οι Ηπειρώτες μάστορες ήταν τόσο ξακουστοί που κατασκεύασαν τέτοια γεφύρια και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας.

Μέτσοβο Το Μέτσοβο είναι μια ορεινή κωμόπολη της Πίνδου φημίζεται για την λαϊκή παράδοση και τους πανέμορφους ξενώνες.

 

Νομός Θεσπρωτίας

Παραλίες Συβότων - Πέρδικας Πανέμορφες παραλίες στα παράλια της Θεσπρωτίας. Οι πιο γνωστές και δημοφιλείς είναι η Μέγα Άμμος, η Αγία Παρασκευή και το Καραβοστάσι

Αχέροντας Ποταμός Στα σύνορα των νομών Θεσπρωτίας και Πρέβεζας βρίσκεται αυτός ο μυθικός ποταμός. Τα τελευταία χρόνια η περιοχή γνωρίζει έντονη τουριστική ανάπτυξη.

Αρχαία Νικόπολη

Πρόκειται για τον μοναδικό αρχαιολογικό χώρο της Ελλάδας που εκτείνεται σε 13.500 στρέμματα, στα οποία περιλαμβάνεται ολόκληρη πόλη με τα δημόσια και ιδιωτικά της κτίρια, τους ελεύθερους χώρους και τους δρόμους της

Νομός Πρέβεζας

Νεκρομαντείο Αχέροντα Το αρχαίο Νεκρομαντείο του Αχέροντα βρίσκεται στο χωριό Μεσοπόταμος, του Νομού Πρεβέζης, στο σημείο όπου έσμιγε ο ποταμός Αχέρων με τον Κωκυτό και τον Πυριφλεγέθοντα, στις βορειοδυτικές όχθες της Αχερουσίας Λίμνης, η οποία αποτελούσε την είσοδο του κόσμου των ψυχών.

Ζάλογγο Το Ζάλογγο είναι ένα από τα ιστορικά όρη της Ελλάδας. Βρίσκεται βόρεια της Πρέβεζας και ανήκει στην οροσειρά των Κασωπαίων της Ηπείρου. Το όνομά του συνδέθηκε με την προεπαναστατική περίοδο του 1821 και ειδικότερα με τον θρυλούμενο Χορό του Ζαλόγγου.

Αμβρακικός Κόλπος Ο Αμβρακικός κόλπος είναι ένας από τους μεγαλύτερους κλειστούς κόλπους της Ελλάδας. Η είσοδος του κόλπου είναι στο στενό πέρασμα μεταξύ του Ακτίου (από την πλευρά της Αιτωλοακαρνανίας) και της Πρέβεζας. Ο κόλπος πήρε το όνομά του από την αρχαία Αμβρακία, πόλη κτισμένη στον ποταμό Άραχθο, στη θέση της σημερινής Άρτας

Νομός Άρτας

Το Γεφύρι της Άρτας

Είναι λιθόκτιστη γέφυρα του ποταμού Αράχθου, του 17ου αιώνα μ.Χ, στην πόλη της Άρτας, που έγινε πασίγνωστη από το ομώνυμο θρυλικό δημοτικό τραγούδι που αναφέρεται στην "εξ ανθρωποθυσίας" θεμελίωσή του.

Το Κάστρο της Άρτας Χτισμένο από τον Μιχαήλ Β΄, Δεσπότης της Ηπείρου, στα μέσα του 13ου αιώνα, το κάστρο της Άρτας που διατηρείται σε άριστη κατάσταση.

Άγναντα

Τοποθετείται στο βόρειο τμήμα του νομού Άρτας. Είναι ένα όμορφο χωριό κτισμένο στη δυτική πλευρά των Τζουμέρκων ενώ χαρακτηριστικό του είναι το ελατοδάσος που το περιβάλλει και τα νερά που κατεβαίνουν από τα γύρω βουνά.

ΗΘΗ - ΕΘΙΜΑ - ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Πολυφωνικό τραγούδι

Πρόκειται για δημοτικά τραγούδια που εντοπίζονται στην περιοχή των σημερινών ελληνοαλβανικών συνόρων (Πωγώνι, Δερόπολη, Δέλβινο, Χειμάρα, Λεσκοβίκι κ.λ.π.), όπου μέχρι το 1944 συμβίωναν πληθυσμοί Ελλήνων και Αλβανών.

Τα τραγούδια αυτά, αποτελούν την μοναδική περίπτωση λαϊκής πολυφωνίας στην Ελλάδα και παράλληλα, μια από τις πιο ενδιαφέρουσες λαϊκές μουσικές φόρμες σ' ολόκληρο τον κόσμο.

Το πολυφωνικό τραγούδι εκτελείται από -τουλάχιστον- τέσσερις εκτελεστές, οι οποίοι μπορούν να φθάνουν και τους δέκα. Συνηθέστερος αριθμός είναι πέντε ή έξι. Στο πολυφωνικό τραγούδι, υπάρχει μια αυστηρή ιεραρχία ανάμεσα στους τραγουδιστές, σε άμεση σχέση με την τεχνική και τον ρόλο του καθενός στην ομάδα. Υπάρχει ο κορυφαίος που τραγουδά την κυρίως μελωδία και λέγεται πάρτης ή παρτής ή σηκωτής, ο δεύτερος που «γυρίζει» το τραγούδι και λέγεται γυριστής και οι υπόλοιποι οι οποίοι ισοκρατούν. Κρατάνε δηλαδή το «ίσο», όπως οι βοηθοί γύρω από τους ψάλτες στις εκκλησίες. Υπάρχει συνήθως -χωρίς πάντως να είναι απαραίτητος, μια και μπορεί να αντικαθιστά τον γυριστή- και ένας ακόμα τραγουδιστής, ο κλώστης, πού κάνει ιδιόμορφους λαρυγγισμούς με ψεύτικη φωνή «κλώθοντας» το τραγούδι.

Οι μελετητές δεν έχουν καταλήξει ακόμα σε τεκμηριωμένα συμπεράσματα για την καταγωγή της Ηπειρώτικης πολυφωνίας, συμφωνούν όμως ότι αυτή ανάγεται σε πολύ παλιές -ίσως και προελληνικές- εποχές. Πολλές μελέτες έχουν δει το φως της δημοσιότητας, με πολλές και ποικίλες θεωρίες, όπως αυτή του Ολλανδού μουσικολόγου Jaap Kunst, που συνδέει την πολυφωνία της Ηπείρου με την μακρινή Ινδονησία, παραθέτοντας αναλογίες που ξεκινούν από την ονομασία και το ρόλο των τραγουδιστών και φθάνοντας μέχρι τα διακοσμητικά μοτίβα της λαϊκής κεντητικής!

Αυτά, όσον αφορά την τεχνική και τη μουσική μελέτη. Γιατί τα πολυφωνικά τραγούδια έχουν κι άλλη μία διάσταση. Αυτή της προσωπικής σχέσης και του βιώματος με το τραγούδι και τον όγκο των συναισθημάτων που το τραγούδι εκφράζει.

Το πολυφωνικό τραγούδι της Ηπείρου δεν είναι μόνον οι στίχοι και η μουσική. Είναι μαζί τα ξωκλήσια και τα φαράγγια, οι δασωμένες πλαγιές, οι πετρόχτιστες πλατείες των χωριών του Πωγωνίου και της Μουργκάνας, ο πόνος της ξενιτειάς και η συμβίωση της κοινότητας, οι αιώνες που αντιβουίζουν στο βάθος τους, η υποταγή της μονάδας στο σύνολο.

Στην Ηπειρώτικη πολυφωνία, ο παρτής, δεν τραγουδά για να ξεχωρίσει από την ομάδα, αλλά για να καλέσει την ομάδα στο τραγούδι. 

Παραδοσιακοί χοροί

Αυτό που χαρακτηρίζει γενικά τους Ηπειρώτικους χορούς σε ότι αφορά το ύφος ήταν οι περιορισμένες και συγκρατημένες κινήσεις. Ο τρόπος όμως εκτέλεσης διέφερε ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες. Τα βήματα των γυναικών ήταν πιο στρωτά και μικρά κι εκτελούνταν σ’ ολόκληρο το πέλμα, χωρίς ένταση, άρσεις, πηδήματα και καθίσματα. Λίκνισμα του σώματος δεν συγχωρούνταν, ενώ το κεφάλι παρέμενε σκυμμένο ως ένδειξη σεμνότητας. Επίσης δεν υπήρχαν για τις γυναίκες περιθώρια αυτοσχεδιασμού και τα βήματα έπρεπε να ακολουθούνται αυστηρά. Αντίθετα οι άνδρες χορευτές είχαν την άνεση να κινηθούν εντονότερα, να κάνουν μεγαλύτερα βήματα με αναπλάσεις και άρσεις. Επίσης το ελεύθερο δεξί χέρι του πρωτοχορευτή μπορούσε να κινείται μπρος – πίσω, τεντωμένο ή λυγισμένο και να ακουμπάει στον αυχένα ή τη μέση του. Μια τέτοια κίνηση –φυσικά- ήταν αδιανόητη για τις γυναίκες.

Συρτός στα τρία. Ο Συρτός στα τρία χορεύεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, αλλά κυρίως στην Ήπειρο. Είναι χορός που χορεύεται και από άντρες και από γυναίκες και χαρακτηρίζεται από αργό ρυθμό και συνεχή σούστα.

Πωγωνίσιος (Συρτός στα δύο) Ένας κατεξοχήν ηπειρωτικός χορός, διαφορετικές εκδοχές του οποίου απαντώνται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Στην Ήπειρο, είναι από τους πιο διαδεδομένους χορούς, καθώς η πλειοψηφία των ηπειρωτικών χορών καταλήγουν σε «Συρτό στα δύο». Ονομάζεται και Πωγωνίσιος, καθώς προέρχεται συγκεκριμένα από την περιοχή Πωγωνίου του Νομού Ιωαννίνων. Είναι χορός με έντονη σούστα (ανεβοκατέβασμα του κορμού) σε όλα τα βήματα και χορεύεται και από γυναίκες και από άντρες.

Τσάμικος. Είναι κατά κύριο λόγο ανδρικός χορός και θεωρείται ο πιο λεβέντικος ελληνικός παραδοσιακός χορός. Χορεύεται στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας και γι' αυτό θεωρείται (όπως και ο Καλαματιανός) πανελλήνιος χορός. Το όνομά του το πήρε από την περιοχή της Τσαμουριάς (ή αλλιώς Τσάμικο) της Ηπείρου. Λέγεται και «κλέφτικος» κα την εποχή της Τουρκοκρατίας χορευόταν από τους κλέφτες. Οι κινήσεις των Πελοποννήσιων χορευτών είναι απελευθερωμένες, με πηδήματα κλπ, ενώ στην Ήπειρο, κυριαρχεί το αργό, βαρύ πάτημα.

Γάιτα διπλή και μονή

Οι δύο αυτοί χοροί χορεύονταν σε ανοιχτό κύκλο από άνδρες και γυναίκες στο Πωγώνι, την Κόνιτσα, τα Ζαγοροχώρια και ορισμένα χωριά της περιοχής των Ιωαννίνων. Η ονομασία μπορεί να προήλθε από παραφθορά της λέξης «γκάιντα», ενώ το χορευτικό μοτίβο της διπλής γάιτας αποτελούταν από 8 ή  9 κινήσεις και χορεύονταν μόνο από γυναίκες στην περιοχή Δολό του Πωγωνίου. Το χορευτικό μοτίβο της μονής Γάιτας, η οποία συνοδεύονταν μόνο με οργανική μουσική σχηματιζόταν από 16 κινήσεις.

Ήθη & Έθιμα

Το έθιμο του αναμμένου πουρναριού

Στην Ήπειρο έχουμε μια ωραία συνήθεια που τη βασίζουμε σε μια παλιά παράδοση. Όταν γεννήθηκε ο Χριστός και πήγαν, οι βοσκοί να προσκυνήσουν, ήτανε νύχτα σκοτεινή. Βρήκαν κάπου ένα ξερό πουρνάρι κι έκοψαν τα κλαδιά του. Πήρε ο καθένας από ένα κλαδί στο χέρι, του έβαλε φωτιά και γέμισε το σκοτεινό βουνό χαρούμενες φωτιές και τριξίματα και κρότους. Από τότε, λοιπόν, έχουν τη συνήθεια στα χωριά της Άρτας, όποιος πάει στο σπίτι του γείτονα, για να πει τα ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ, καθώς και όλα τα παιδιά τα παντρεμένα, που θα πάνε στο πατρικό τους, για να φιλήσουν το χέρι του πατέρα και της μάνας τους, να κρατούν ένα κλαρί πουρνάρι, ή ό,τι άλλο δεντρικό που καίει τρίζοντας. Στο δρόμο το ανάβουν και το πηγαίνουν έτσι αναμμένο στο πατρικό τους σπίτι και γεμίζουν χαρούμενες φωτιές και κρότους τα σκοτεινά δρομάκια του...

Ακόμη και στα Γιάννενα το ίδιο κάνουν. Μόνο που εκεί δεν κρατούν ολόκληρο το κλαρί το πουρνάρι αναμμένο στο χέρι τους, είναι μεγάλη πολιτεία τα Γιάννενα, αλλά κρατούν στη χούφτα τους μια χεριά δαφνόφυλλα και πουρναρόφυλλα, που τα πετούν στο τζάκι, μόλις μπούνε και καλημερίσουν. Κι όταν τα φύλλα τα ξερά πιάσουν φωτιά κι αρχίσουν να τρίζουν και να πετάνε σπίθες, εύχονται “Αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς!”.

Αυτή είναι η καλύτερη ευχή για κάθε νοικοκύρη. Να προκόβουν τα κοπάδια του, να πληθαίνει η φαμελιά του, να μεγαλώνουν τα κορίτσια και τα παλικάρια του, να του φέρνουν στο σπίτι νύφες και γαμπρούς, να του δώσουν εγγόνια που δε θα αφήσουν το όνομα το πατρικό να σβήσει

Tα καρύδια.

Παραδοσιακό ομαδικό παιγνίδι που παίζουν τα παιδιά.Οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν ως εξής: Κάποιο παιδί χαράζει στο χώμα μια ευθεία γραμμή. Πάνω σ’ αυτή, κάθε παίκτης βάζει κι από ένα καρύδι στη σειρά. Μετά, ο κάθε παίκτης με τη σειρά του και από κάθετη απόσταση ενός με δύο μέτρα από τη γραμμή των καρυδιών, σημαδεύει σκυφτός, με το μεγαλύτερο και το πιο στρογγυλό καρύδι του, κάποιο άλλο καρύδι. Όποιο καρύδι πετύχει και το βγάλει έξω από τη γραμμή το κερδίζει και δοκιμάζει ξανά σημαδεύοντας κάποιο άλλο καρύδι. Αν αστοχήσει, συνεχίζει ο επόμενος παίκτης. Το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να βγουν από τη γραμμή όλα τα καρύδια.

Το τάισμα της βρύσης

Οι κοπέλες, τα χαράματα των Χριστουγέννων, αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση "για να κλέψουν το άκραντο νερό" (άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ’ όλη τη διαδρομή).  Αλείφουν τις βρύσες του χωριού με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φτάνουν εκεί, την "ταΐζουν", με διάφορες λιχουδιές, όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί, όσπρια ή κλαδί ελιάς. Όποια θα πήγαινε πρώτη στη βρύση, αυτή θα ήταν και η πιο τυχερή ολόκληρο το χρόνο. Έπειτα ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, "κλέβουν νερό" και γυρίζουν στα σπίτια τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Τα κύρια τοπικά προϊόντα της Ηπείρου είναι το μέλι, τα παραδοσιακά ζυμαρικά, τυριά, αλλαντικά, ποτά, μαρμελάδες, γλυκά του κουταλιού όλα αυτά με αγνά υλικά από την Ηπειρώτικη γη. Ο γυναικείος συνεταιρισμός δραστηριοποιείται στο χώρο της παραδοσιακής ζαχαροπλαστικής και μεταποίησης προϊόντων. Παρασκευάζουν τοπικά προϊόντα υψηλής ποιότητας σε συνδυασμό με την παράδοση και τις σύγχρονες διατροφικές απαιτήσεις. Όλα τα προϊόντα του εργαστηρίου δεν περιέχουν συντηρητικά και παρασκευάζονται με σπιτικό

τρόπο από φρούτα και λαχανικά εποχής και άγριους καρπούς της περιοχής. Tο μέλι είναι ένα προϊόν της φύσης που δεν επιδέχεται καμία επεξεργασία και αποτελείται από : νερό, φυσικά σάκχαρα, οργανικά οξέα, πρωτεΐνες, ιχνοστοιχεία, ένζυμα, βιταμίνες, αρωματικές και χρωστικές ουσίες καθώς και άλλες θρεπτικές ουσίες. Παίζει σπουδαίο ρόλο στο μεταβολισμό και στη θρέψη, στα συστατικά του σκελετού και των κυττάρων, ρυθμίζει την οξύτητα του στομάχου, έχει αντισηπτικές ιδιότητες, είναι τονωτικό, βοηθά στη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας και έχει αντιμικροβιακή δράση. Το παραγόμενο μέλι διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: το ανθόμελο, που παράγεται από το νέκταρ των λουλουδιών (θυμαριού, πορτοκαλιάς, βαμβακιού, ηλίανθου, ερείκης, κλπ), και το μέλι από μελιτώματα, που παράγεται από εκκρίματα κοκκοειδών (εντόμων) που απομυζούν φυτά. Στην κατηγορία αυτή ανήκει το μέλι του πεύκου, της ελάτης και άλλων δασικών φυτών. το χωριό Μικρό Περιστέρι, στο δρόμο Ιωαννίνων – Μετσόβου ενώ ακόμα υπάρχουν τυροκομεία του σε πολλές περιοχές. Το τοπίο θα σας μαγέψει, αλλά και τα προϊόντα του τυροκομείου, δεν θα αφήσουν κανέναν ασυγκίνητο. Ο ποιοτικός έλεγχος είναι αυστηρός και γίνεται σε όλα τα στάδια της παραγωγής ώστε οι ποιότητα να χαρακτηρίζει όλα τα προϊόντα. Ήπειρος είναι γεμάτη κτήματα που αποτελούν μέρος της ζωντανής παράδοσης της Ηπείρου. Με συνεχή προσπάθεια για όλο και καλύτερη ποιότητα των κρασιών του, τα κτήματα εδραιώθηκαν και τώρα πρωτοπορούν στο χώρο της οινοποιίας. Σημαντικά κέντρα παραγωγής είναι Γιάννενα, το Σούλι ,η Ζίτσα, η Πρέβεζα και τα Τζουμέρκα. Ενώ τα παραδοσιακά κεράσματά τους είναι :

το κλωστάρι μια συνταγή με καρύδι σε πέντε γεύσεις το σκερ μπουρέκ το οποίο το φτιάχνουν στους γάμους το καρυδάτο σπιτικό κέρασμα η μετσοβίτα με πορτοκάλι και σταφίδες και τα τσουμπέκια ένα είδος λουκουμιού με μούστο και καρύδια

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΑ ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Η προσφορά των Ιωαννίνων στα ελληνικά γράμματα είναι μακραίωνη και γνωστή. Πρόκειται για μία από τις ελάχιστες πόλεις της ελληνικής περιφέρειας που έχουν να επιδείξουν τόσο πλούσια λογοτεχνική και γενικότερα πνευματική παραγωγή. Τα παρακάτω έργα έχουν συγγραφεί μετά από το 1974 και τα περισσότερα παρουσιάζουν μια εικόνα της πόλης κατά τις πρόσφατες δεκαετίες, μια εικόνα των σύγχρονων Ιωαννίνων.

1. Βασίλης Αλεξάκης, Η μητρική γλώσσα, Εξάντας, Αθήνα 1995.2. Βασίλης Γκουρογιάννης, «Τα Γιάννενα από φωτογραφίες» στο Καψωμένος

Ερατοσθένης [Εισαγωγή – Ερμηνευτική ανάλυση], Η πόλις άδουσα, Ανθολόγιο ηπειρωτικής πεζογραφίας, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2002.

3. Γιάννης Δάλλας, «Μια ιστορία με το χιόνι», Το Τίμημα, Κείμενα, Αθήνα 1981.4. Άννα Δερέκα, «Στην οδό Αβέρωφ», «Λόγια του σώματος», Επάργυρον, Έκδοση

ΤΕΔΚ Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2005.5. Ναπολέων Λαζάνης, Κεφαλή ανδρός σε ορείχαλκο, Πατάκης, Αθήνα 1995.6. Αντρέας Μήτσου, «Η παλιά ενοχή μυρίζει κάπνα», Ο χαρτοπαίκτης έχει φοβηθεί,

Νεφέλη, Αθήνα 1993.7. Απόστολος Οικονόμου, «Σκασιαρχείο», Η ξερολιθιά, Δωδώνη, Αθήνα-Γιάννενα 1995.8. Έρση Σωτηροπούλου, Εορταστικό τριήμερο στα Γιάννενα, Νεφέλη, Αθήνα 1982.9. Πέτρος Τατσόπουλος, Η πρώτη εμφάνιση, Εστία, Αθήνα 1994.10. Νίκος Χουλιαράς, Μια ιστορία του μακρύ χειμώνα, Νεφέλη, Αθήνα 1990• «Φεγγάρι

στην οδό Αγγέλων Αυτοκρατόρων», Η μέσα βροχή, Νεφέλη, Αθήνα 1991• «Ο προσωπικός χάρτης του Απόστολου Βούρμπιανη»,Το Μπακακόκ, Κέδρος, Αθήνα 1981.

ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

Κάθομαι σ΄ ένα τουριστικό περίπτερο παραδοσιακού ηπειρώτικου στυλ, χτισμένο πάνω στο Κάστρο, κοντά στο τζαμί που είδα στις καρτποστάλ. Είναι μία από τις υψηλότερες

τοποθεσίες της πόλης, με ωραιότατη θέα προς τη λίμνη και τα γύρω βουνά. Είμαι στραμμένος προς το παράθυρο, που είναι ανοιχτό, αλλά δεν βλέπω τίποτε φυσικά. Θα φύγω και αυτή τη φορά από τα Γιάννενα χωρίς να έχω αποκομίσει καμιά εικόνα της πόλης. Θα θυμάμαι βέβαια την ομίχλη της. Τα Γιάννενα έχουν την αβρότητα να μη φορτώνουν τη μνήμη του επισκέπτη τους με περιττές εικόνες που έτσι κι αλλιώς είναι προορισμένες να ξεχαστούν. Προσφέρουν την όψη μιας ήδη λησμονημένης πόλης. Εναποθέτουν στη μνήμη του επισκέπτη τους ένα

μικρό κομμάτι μπαμπάκι. […]

Το τοπίο αρχίζει ν΄ ανοίγει. Η ομίχλη υποχωρεί. Βλέπω πρώτα τις κορυφές των δέντρων που φυτρώνουν στις όχθες της λίμνης, μετά τις βενζίνες που είναι δεμένες στην αποβάθρα. Η

ομίχλη αποσύρεται ραγδαία, σ΄ όλο το πλάτος της θέας, ξεσκεπάζει τώρα τη λίμνη αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα τις προεκτάσεις της παραλίας, τα σπίτια που την περιστοιχίζουν, ένα δασάκι. Η εικόνα αποκτά φανταστικές διαστάσεις, αλυσίδες βουνών γεννιούνται μπροστά

στα μάτια μου, βλέπω για πρώτη φορά το Μιτσικέλι. Ο ήλιος κάνει επιτέλους την εμφάνισή του, δίνοντας μια ασημένια λάμψη στα ακίνητα νερά της λίμνης μέσα από τα οποία ξεπροβάλλει, ως

εκ θαύματος, το νησί. Η ομίχλη φεύγει ασταμάτητα, ώσπου χάνεται στο βάθος του τοπίου ανάμεσα στα βουνά που φράζουν τον ορίζοντα. Θα χαιρόμουν περισσότερο το θέαμα αν δεν

υποψιαζόμουν τις συνέπειες που κινδυνεύει να έχει για κάποια άτομα η αιφνίδια αυτή υποχώρηση της ομίχλης.

Βασίλης Αλεξάκης, Η μητρική γλώσσα

Νύχτα του Μάρτη, με παγωμένο χιόνι και ξαστεριά, στην οδό Αγγέλων Αυτοκρατόρων: σε κείνο το μικρό κι ασήμαντο δρομάκι που κατεβαίνει, γέρνοντας στη μια την πάντα, ψηλά, από τον πάνω δρόμο της Καραβατιάς προς τη μεριά του Αι-Γιώργη του νεομάρτυρα.

Σ’ αυτό το γκριζωπό αυλακάκι, που πιάνει στο χάρτη της πόλης των Ιωαννίνων τόσο χώρο, όσο και μια ρυτίδα στο σώμα μιας κοιμισμένης γριάς γυναίκας, έχει σταθεί, από ώρα, το φεγγάρι και ρίχνει φως πάνω στο βαθύ λουλακί της φθαρμένης απ’ την πολυκαιρία τσίγκινης ταμπέλας, που, με αυστηρά κεφαλαία γράμματα, προειδοποιεί τον ανύποπτο πως βρίσκεται ακριβώς εκεί –στην οδό Αγγέλων Αυτοκρατόρων- παρόλο που μοιάζει σαν να λέει στο πουθενά, κι αυτό το ξέρει καλύτερα από κάθε άλλον ο Πήλιος ο Τσίχλας, που περπατάει μοναχός του εκεί, αφού, έτσι κι αλλιώς, στο πουθενά βρίσκεται μια ολόκληρη ζωή. […]

Όταν, για παράδειγμα, ήταν μικρός κι έμαθε πως ο δρόμος που καθόταν λεγόταν οδός Αγγέλων Αυτοκρατόρων, δεν ρώτησε τη μάνα του ή κάποιον άλλον να του πει γιατί τον ονόμασαν έτσι το δρόμο. Κάθησε και το συλλογίστηκε μοναχός του.

Ποιος, τάχα, ήταν ο λόγος που εν’ ασήμαντο στενό είχε ένα τέτοιο όνομα. Οι άγγελοι, έτσι κι αλλιώς, δεν κάθονται στη γη, κι έτσι ήταν αδύνατον να είχαν σπίτι σ’ αυτό το δρόμο• αλλά και στη γη να κάθονταν, ας πούμε, κοτζάμ αυτοκράτορες, αυτό το στραβό το γκαλντερίμι θα διάλεγαν για να μείνουν; Άσε που κάτι δεν πήγαινε καλά μ’ αυτά τα δύο: με το άγγελοι και αυτοκράτορες, δηλαδή. Γιατί οι άγγελοι, έτσι κι αλλιώς, δεν έχουν το βασίλειό τους σ’ αυτήν εδώ τη γη• στον ουρανό μένουν και τα περιφρονούν τα επίγεια, αφού αυτή είναι, κιόλας, η δουλειά τους, να τα περιφρονούν• γι’ αυτό και είναι άγγελοι εξάλλου.

Έπειτα, είχε ακούσει πως οι άγγελοι είναι τα μόνα πλάσματα που δεν έχουν φύλο. Δεν είναι, δηλαδή, ούτε αρσενικοί ούτε θηλυκοί• πάει τελείωσε αυτό. Δεν έχουν φύλο, όπως οι άνθρωποι που παιδεύονται, μ’ αυτό το πράμα που έχουν μπροστά τους, για μια ολόκληρη ζωή, και πουθενά στο τέλος δεν καταλήγουν. Όχι. Αυτοί ήταν απαλλαγμένοι απ’ αυτό το κουσούρι, γι’ αυτό, εξάλλου, ήταν και άγγελοι. Και πάλι όμως, αφού δεν έχουν φύλο, τότε τι διάολο αυτοκράτορες ήταν;

Κάτι, τέλος πάντων, δεν πήγαινε καλά μ’ αυτό το όνομα. Κάποιο μυστικό θα ’κρυβε κι έπρεπε, πάση θυσία, ο Πήλιος να το ξεδιαλύνει, πράμα που κατάφερε στο τέλος, μετά από πολλή σκέψη, παρόλο που ήταν πάρα πολύ απλό κι έπρεπε να το ’χε σκεφτεί απ’ την αρχή κιόλας• αφού ήταν καθαρό και ξάστερο το πράμα. Έκανε μπαμ απ’ την αρχή. Η λύση κρυβόταν σ’ αυτήν, ακριβώς, την ιδιότητα που έχουν οι άγγελοι: στο προνόμιο, δηλαδή, να μην ανήκουν σε κανένα φύλο. Ωραίοι, δηλαδή, και ανεξάρτητοι. Χωρίς καμιά πρεμούρα για τα ερωτικά κι όλες αυτές τις αηδίες. Δίχως μπελάδες και τρεξίματα• χωρίς παντρειές, παιδιά, δουλειές και τέτοια. Ωραίοι και ανεξάρτητοι, που λένε. Όλα δικά τους και τίποτε να μην τους αγγίζει. Αυτοκράτορες, δηλαδή, με λίγα λόγια. Γι’ αυτό, λοιπόν, και τα’ όνομα: Αγγέλων Αυτοκρατόρων. Τελεία και παύλα. Αυτό ήταν. Άγγελοι αυτοκράτορες κι ό,τ’ ήθελαν αυτοί ήταν!

Όλα καλά, λοιπόν, μέχρις εδώ. Το ’χε βρει. Τώρα, γιατί όμως είχαν δώσει αυτό το όνομα σε τούτο το δρομάκι; Τι λόγους είχαν, άραγε, για να το κάνουν; Εκεί ήταν το πρόβλημα.

Νίκος Χουλιαράς, «Φεγγάρι στην οδό Αγγέλων Αυτοκρατόρων»

Να είσαι μαθητής στη Ζωσιμαία σχολή δεν ήταν τόσο εύκολο, όσο και το να ζεις σε μια επαρχιακή πόλη σαν τα Γιάννενα.

Γιατί η Σχόλη αυτή είχε δημιουργήσει παράδοση πολλών επιτυχιών στις εξετάσεις για τα Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κι αυτό την είχε καταστήσει δέσμια μιας απαιτητικής νοοτροπίας, που χρόνο το χρόνο τη μετέτρεψε σ’ ένα αυστηρό σχολείο με μεγάλη πειθαρχία. Το γεγονός αυτό είχε μεγάλο κόστος για πολλές γενιές νέων παιδιών που πέρασαν απ’ τα θρανία της και υπέστησαν τις συνέπειες μιας τέτοιας πνευματικής αγωγής.

Σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον, με την ανάλογη νοοτροπία, βρεθήκαμε κι εμείς μαθητές της, προσπαθώντας ν’ αντέξουμε χωρίς συγκρούσεις την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων και ν’ ανταπεξέλθουμε στο βασανιστικό μπελά των Μαθηματικών και Αρχαίων, του συντακτικού και των εξισώσεων. Μαζί μας στο ίδιο μαγκανοπήγαδο οι καθηγητές της Σχολής –αντίπαλοι αυτοί- θύματα της ίδιας νοοτροπίας και των μεγάλων απαιτήσεων, προσπαθώντας να φανούν αντάξιοι των προκατόχων τους αλλά και των φιλοδοξιών πολλών οικογενειών της πόλης, που κάθε χρόνο στις εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο είχαν σαν σημείο αναφοράς αυτούς και την εργασία τους.

Δίπλα μας, τις εκτός σχολείου ώρες, ήταν η πόλη.

Με τα πολλά σουλάτσα, το γήπεδο, το σινεμά, τα κορίτσια που πήγαιναν φροντιστήριο και τα ουζερί με το ατέλειωτο παράπονο των λαϊκών τραγουδιστών. Και κάποιες στιγμές υπήρχε ο εαυτός μας, μόνο αυτός, όταν κλεισμένοι στο δωμάτιο του σπιτιού ή το βράδυ πριν κοιμηθούμε με κλειστά φώτα, ονειρευόμαστε περιφανείς νίκες και ατέλειωτους θριάμβους που ικανοποιούσαν την επιθετικότητα και τις φιλοδοξίες μας και άλλες, λίγες φορές αυτές, βλέπαμε επιτυχίες στα μαθήματα και σπουδές, που ταυτίζονταν με τις προσδοκίες των γονιών μας και τους έκαναν περήφανους για μας.

Απόστολος Οικονόμου, «Σκασιαρχείο»

<<...Χάραξε ο τόπος με βουνά πολλάκι ανάτελλε τα ζωντανά του,καλούς ανθρώπους και κακούς , νυφίτσες, αλεπούδες,μια λίμνη ως κόρην οφθαλμούκαι κάστρα πατημένα.Θά’ναι τα Γιάννενα , ψιθύρισαστο χιόνι και στον άγριο καιρόγυάλινα και μαλαματένια...>>.

Μιχάλη Γκανά, <<Γυάλινα Γιάννενα>>

ΘΕΣΗ &ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Η Θεσσαλία βρίσκεται στο μέσο του ηπειρωτικού κορμού της Ελλάδας. Συνορεύει δυτικά με την Ήπειρο, νότια με τη Στερεά Ελλάδα και βόρεια με τη Μακεδονία, ενώ ανατολικά βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος. Κύριος σχηματισμός των ακτών της είναι ο ευρύς αλλά με στενό στόμιο Παγασητικός Κόλπος. Η έκτασή της είναι 14.037 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ανερχόταν στις733.516 κατοίκους.

Το έδαφος της Θεσσαλίας είναι γενικά πεδινό αλλά έχει τη μορφή λεκανοειδούς βυθίσματος που περιβάλλεται από μεγάλους ορεινούς όγκους. Το ψηλότερο σημείο είναι στα όρια με τη Μακεδονία, είναι η κορυφή Μύτικας του Ολύμπου, ύψους 2.917 μ., που αποτελεί ταυτόχρονα και το ψηλότερο σημείο της χώρας μας. Ανατολικά βρίσκονται η Όσσα και το Πήλιο και δυτικά υψώνονται ο Λάκμος και τα Αθαμανικά όρη . Κύριος ορεινός όγκος στα νότια είναι η Όθρυς, ενώ στο βορρά την παράταξη συμπληρώνουν τα Καμβούνια και τα Αντιχάσια. Παλαιότερα η Θεσσαλία αποτελούσε λίμνη που άδειασε στο Αιγαίο με τη διάνοιξη της κοιλάδας των Τεμπών από τον Πηνειό. Ο ποταμός αυτός ,μήκους 205 χλμ. είναι ο πιο πολύυδρος και από τους μεγαλύτερους της χώρας. Τροφοδοτείται από όλα τα γύρω βουνά και χύνεται στο Αιγαίο. Μεγαλύτερος παραπόταμός του είναι ο Ενιπέας. Από θεσσαλικό έδαφος πηγάζει και ο Αχελώος. Το κλίμα της Θεσσαλίας είναι μεσογειακό αλλά όσο απομακρύνεται κανείς από τις ακτές μεταβατικού τύπου προς το μεσευρωπαϊκό, έχει δηλαδή περισσότερα χιόνια, χαμηλότερες θερμοκρασίες το χειμώνα και ψηλότερες το καλοκαίρι. Φυσικά ρόλο παίζει και το κατά τόπους έντονο ανάγλυφο.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Η Θεσσαλία ήταν κέντρο δραστηριοτήτων από τα πανάρχαια χρόνια όπως δείχνουν οι ελληνικοί μύθοι. Στον Όλυμπο ζούσαν οι θεοί, στο Πήλιο είχαν την έδρα τους οι Κένταυροι, αλλά και ο μεγαλύτερος ομηρικός ήρωας ο Αχιλλέας, ήταν Θεσσαλός. Αυτό είναι λογικό γιατί το έφορο έδαφός της ήταν πάντοτε κατάλληλο για καλλιέργεια και επιβίωση ανθρώπινων ομάδων και η αρχαιολογική σκαπάνη έχει φέρει στο φως στην περιφέρειά της 164 νεολιθικούς οικισμούς. Το πρόβλημα των Θεσσαλών ήταν ακριβώς το έδαφός τους, το οποίο ήταν δύσκολο να το υπερασπιστεί κανείς ενάντια σε ισχυρούς εισβολείς. Έτσι υποτάχτηκαν στους Πέρσες . Άλλωστε με γείτονες του επιπέδου της Θήβας και της Μακεδονίας, ήταν πολύ δύσκολο να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο. Πρόσφεραν πολύτιμες υπηρεσίες στο Μέγα Αλέξανδρο με το περίφημο ιππικό τους που ήταν ελαφρύτερα οπλισμένο από το μακεδονικό ιππικό. Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή η Θεσσαλία διατήρησε κάποια ευημερία με κύριες πόλεις τη Λάρισα και τη Φάρσαλο. Κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αρχικά αποτέλεσε τμήμα της επαρχίας της Αχαΐας ,ενώ από το 10ο αιώνα αναφέρεται ως βόρειο άκρο του ελλαδικού «θέματος» και περιλάμβανε πολλές ακμάζουσες πόλεις παρά τις εισβολές που υπέστη ,εφόσον ήταν ο καταλληλότερος δρόμος μετακίνησης κάθε εισβολέα. Στα χέρια των Λατίνων έπεσε το 1204 και δεν απέφυγε τις επιδρομές των Καταλανών (14ος αιώνας) . Για κάποιο διάστημα επικράτησαν οι Σέρβοι, ενώ οι Τούρκοι την κατέλαβαν το 1393. Μετέφεραν εκεί πολλούς μωαμεθανούς τους λεγόμενους Κονιάρους, και χώρισαν το έδαφός της σε πολυάριθμα τσιφλίκια. Κατά την επανάσταση του 1821 δεν κατάφερε να αναπτύξει αντίδραση λόγω του εδάφους της, και δεν περιελήφθη στο αρχικό ελληνικό κράτος . Ενώθηκε τελικά με την Ελλάδα το 1881.

ΜΕΡΗ ΠΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΣ

Νομός Τρικάλων

Μετέωρα

Ανάμεσα σε γη και ουρανό …

Μετέωρα. Τόπος μαγικός. Εξωπραγματικός. Με σπάνιο φυσικό κάλλος, το οποίο ήρθε να τελειοποιήσει ο άνθρωπος βάζοντας το δικό του λιθαράκι στην (ούτως ή άλλως) εντυπωσιακή εικόνα. Της έδωσε ένα τόνο μυστηριακό. Επιβλητικό. Που παρόμοιος δεν υπάρχει πουθενά στον

κόσμο. Γι’ αυτό κάθε χρόνο συρρέουν κατά χιλιάδες οι τουρίστες στην περιοχή, να θαυμάσουν το μεγαλείο της φύσης, να επισκεφθούν τις ιστορικές μονές, να κατακτήσουν κάποιες από τις πιο διάσημες αναρριχητικές πίστες παγκοσμίως.

Όμως κυρίως τα Μετέωρα είναι γνωστά για τις μονές τους. Αποτελούν τη δεύτερη σε μέγεθος και σπουδαιότητα μοναστική κοινότητα, μετά το Άγιο Όρος. Επίσης έχουν χαρακτηριστεί από την UNESCO μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, αλλά και από το Ελληνικό κράτος ‘’τόπος ιερός και αναλλοίωτος’’.

Στην πόλη των Τρικάλων:

Το Ασκληπιείο της αρχαίας Τρίκκης, το αρχαιότερο και σημαντικότερο της Ελλάδας κατά τον Στράβωνα. Πιθανολογείται ότι βρίσκεται κάτω από τη συνοικία Βαρούσι. Προς το παρόν στην περιοχή έχουν ανασκαφεί ρωμαϊκά λουτρά και ψηφιδωτά, καθώς και δημόσιο κτίριο των ελληνιστικών χρόνων με ψηφιδωτό, όπου απεικονίζεται ο βασιλιάς των Ηδωνών της Θράκης Λυκούργος.

Το Φρούριο της πόλης, που κατασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό πάνω στην αρχαία ακρόπολη της Τρίκκης κατά τον 6ο μ.Χ. αιώνα, με τριπλό τείχος.

Ανακατασκευάστηκε αργότερα από τους Οθωμανούς, οι οποίοι το 17ο αιώνα τοποθέτησαν και ένα τεράστιο ρολόι πάνω σε πύργο, που συνοδευόταν από μια καμπάνα βάρους 650 κιλών. Το 1936 τοποθετήθηκε άλλο ρολόι από το δήμαρχο Θεοδοσόπουλο και παραμένει έως σήμερα το σήμα κατατεθέν της πόλης.

Στο τρίτο διάζωμα του φρουρίου, από τον πάτο ενός πηγαδιού, ξεκινά τούνελ που διέσχιζε το λόφο του Προφήτη Ηλία και κατέληγε στο δρόμο προς Καλαμπάκα. Σήμερα το Φρούριο φιλοξενεί το υπαίθριο θέατρο του Δήμου, ενώ είναι επισκέψιμο το ρολόι με θέα όλη την πόλη.

Το Κουρσούμ Τζαμί, κτίσμα του 16ου αιώνα σχεδιασμένο από τον Σινάν Πασά. Το τζαμί ονομάζεται έτσι από την τουρκική λέξη κουρσούμ, που σημαίνει μόλυβδος, καθώς ο θόλος του είναι μολυβοσκέπαστος. Πίσω από το τζαμί σώζεται το μαυσωλείο του ανηψιού του σουλτάνου Σουλεϊμάν Οσμάν Σαχ, που κατά την παράδοση έκτισε το

τζαμί, επειδή στα Τρίκαλα θεραπεύτηκε από αρρώστια που τον ταλαιπωρούσε. Το τζαμί σήμερα είναι μνημείο προστατευόμενο από την UNESCO και χρησιμεύει ως χώρος ήπιων εκδηλώσεων.

Κέντρο Ελληνικής Μουσικής Τρικαλινών Δημιουργών

Το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής Τρικαλινών Δημιουργών, στεγάζεται στο κτίριο του Πολιτιστικού Οργανισμού και λειτουργεί και ως Μουσείο Μουσικής Ιστορίας. Ιδρύθηκε με σκοπό τη συγκέντρωση, διάσωση και προβολή της πλούσιας μουσικής κληρονομιάς της πόλης μας.

Τα Τρίκαλα γέννησαν μοναδικούς μουσουργούς, στιχουργούς και ερμηνευτές όπως: Βασίλη Τσιτσάνη, Απόστολο Καλδάρα, Κώστα Βίρβο, Γιώργο Σαμολαδά, Χρήστο Κολοκοτρώνη, Δημήτρη Μητροπάνο. Στο Κέντρο Ελληνικής Μουσικής εκτίθενται προσωπικά είδη, χειρόγραφα, παρτιτούρες, βιβλία, δίσκοι, κασέτες, βιντεοταινίες, έντυπο υλικό, χρυσοί δίσκοι και οτιδήποτε έχει σχέση με τη ζωή και το έργο των Τρικαλινών δημιουργών. Υπάρχουν επίσης ενότητες, με τον τρικαλινής καταγωγής, ερμηνευτή της Λυρικής σκηνής , μπάσο, Δημήτρη Καβράκο και τον επίσης τρικαλινής καταγωγής, διεθνούς φήμης πιανίστα Δημήτρη Σγούρο.

Οι ενότητες των δημιουργών διαθέτουν οπτικοακουστικό και φωτογραφικό υλικό από την καλλιτεχνική τους πορεία.

Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο

Το 1991 ιδρύθηκε το Δημοτικό Λαογραφικό Μουσείο Τρικάλων. Στεγάζεται σε ένα διατηρητέο κτίριο στην οδό Γαριβάλδη 6. Το κτίριο αποτελεί εξαίρετο δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής και μνημείο της τοπικής ιστορίας. Βρίσκεται, δε, σε άμεση σχέση με το χαρακτήρα του μουσείου.

Τα αντικείμενα της συλλογής προέρχονται από δωρεές Τρικαλινών οι οποίοι ίδρυσαν και το Σύλλογο Φίλων του Μουσείου (ΣΦΛΜΤ). Η συλλογή του καλύπτει χρονικά την περίοδο από τα τέλη του 18ου αι. έως τα μέσα του 20ου αι. Τα εκθέματα αναπτύσσονται με τέτοιο τρόπο, ώστε ο επισκέπτης, να παίρνει μια αρκετά αντιπροσωπευτική εικόνα της ζωής και της κουλτούρας του τόπου.

Ληθαίος ποταμός

Ο ποταμός είναι ένα από τα αξιοθέατα της πόλης των Τρικάλων. Δεδομένου ότι ο Ληθαίος διασχίζει τα Τρίκαλα, οι όχθες του συνδέονται με δέκα γέφυρες, μισές από τις οποίες είναι για πεζούς. Η κεντρική γέφυρα η οποία είναι τοξωτή και μεταλλική, κατασκευάστηκε στη Γαλλία το 1886 από Γάλλους μηχανικούς

(ανακατασκευάστηκε το 1996) και ενώνει την οδό Ασκληπιού (εμπορικό δρόμο) με την κεντρική πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου

Ελάτη-Περτούλι

Τα βουνά των ονείρων μας …

Κόζιακας, Νεράιδα, Λουπάτα, Μαρόσα, Αυγό, Τριγγία, Κακαρδίτσα. Επιβλητικές κορυφές της Πίνδου, του κυριότερου ορεινού όγκου της Ελλάδας, όλες πάνω ή κοντά στα 2000 μέτρα. Κι ανάμεσά τους, διαμαντάκια πραγματικά, στολίδια φτιαγμένα από ανθρώπινο χέρι, το Περτούλι, η Ελάτη, η Πύλη, η Πύρρα, το

Νεραιδοχώρι και δεκάδες άλλα χωριά, πέτρινα γεφύρια, μοναστήρια, κρήνες, ξωκλήσια.

Νομός Καρδίτσας

Θεσσαλικά Άγραφα 

Τα Θεσσαλικά Άγραφα αποτελούν το βόρειο τμήμα της οροσειράς των Αγράφων. Ανατολικά καταλήγουν στον Θεσσαλικό κάμπο. Ανήκουν κυρίως στον νομό Καρδίτσας. Η υψηλότερη κορυφή των Θεσσαλικών Αγράφων είναι η Καράβα με υψόμετρο 2.184 μέτρα, η οποία είναι και η ψηλότερη κορυφή ολόκληρης της οροσειράς[1]. Στην περιοχή των Θεσσαλικών Αγράφων βρίσκεται η λίμνη Πλαστήρα.

Λίμνη Πλαστήρα 

Μία γαλάζια ανθρώπινη πινελιά  σε ένα καταπράσινο καμβά που  δημιούργησε η φύση. Φαίνεται πως και οι δύο έκαναν τη δημιουργική τους υπέρβαση και προέκυψε η εντυπωσιακή Λίμνη Πλαστήρα. Με τον καιρό το ένα αφομοιώθηκε από το άλλο (λίμνη και φυσικό τοπίο) και τα δύο μαζί αποτελούν ένα από τα ομορφότερα κομμάτια της χώρας μας. Ιδανικός τόπος για μία αγχολυτική εξόρμηση.

Έτσι για να τονωθεί λίγο ο τοπικισμός μας και να διαπιστώσουμε πως η χώρα μας αξίζει λίγο περισσότερης  προσοχής.

 Η Λίμνη Πλαστήρα δε βρισκόταν από πάντα εδώ. Στη θέση της υπήρχε από την αρχαιότητα ο ποταμός «Ταυρωπός»,  που φιδογυρίζοντας αργοκυλούσε νότια για να συναντήσει τον Αχελώο.

Νομός Μαγνησίας

Διμήνι

Σημαντικός προϊστορικός οικισμός κοντά στον Βόλο, με εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά λείψανα. Κατοικήθηκε συνεχώς από τη νεότερη νεολιθική περίοδο (5 η χιλιετία π.Χ.) έως το τέλος της εποχής του Χαλκού (1100 π.Χ.). Στη νεότερη νεολιθική (4800 - 4500 π.Χ.) χρονολογούνται οι έξι ομόκεντροι περίβολοι που περικλείουν την ακρόπολη

και το «μεγαροειδές» οικοδόμημα στην κορυφή. Τα σπίτια διατάσσονταν γύρω από κεντρική αυλή και ανάμεσα στους περιβόλους. Ο οικισμός εγκαταλείπεται στις αρχές της 3 ης χιλιετίας π.Χ. Κεραμική με πλούσια διακόσμηση, μεγάλη ποικιλία ειδωλίων. Γύρω από την ακρόπολη αναπτύχθηκε μεγάλος, οργανωμένος μυκηναϊκός οικισμός (14 ος - 12 ος αι. π.Χ.) με μεγαρόσχημα σπίτια και εργαστήρια που εκτείνονται εκατέρωθεν ενός μεγάλου δρόμου. Θεμέλια μεγάλου μυκηναϊκού μεγάρου και δύο θολωτοί τάφοι στη γύρω περιοχή.

Σέσκλο

Κοντά στο σημερινό χωριό Σέσκλο, 8 περίπου χλμ δυτικά του Βόλου, αναπτύχθηκε ο προϊστορικός οικισμός του Σέσκλου πάνω στον λόφο "Καστράκι". Ο οικισμός είναι από τους παλιότερους που ανακαλύφθηκαν στην Ευρώπη και κατοικήθηκε για πρώτη φορά στα μέσα της 7ης χιλιετίας. Οι ανασκαφές στον χώρο ανέδειξαν έναν νεολιθικό οικισμό, που στη

5η χιλιετία απέκτησε πρωτοφανή έκταση με μικρά σπίτια και στενά δρομάκια, που συχνά σχηματίζουν πλατείες.Οι κάτοικοι είχαν αναπτύξει αξιόλογο πολιτισμό, που χαρακτηρίζεται από τη γραπτή κεραμική, τη βελτιωμένη τεχνική ψησίματος πήλινων αντικειμένων και την εκτενή χρήση εργαλείων από πέτρα ή οψιανό.

Πήλιο

Το Πήλιο βρίσκεται στον νομό Μαγνησίας στην Κεντρική Ελλάδα και προσφέρει στους επισκέπτες του, στιγμές ομορφιάς, χαλάρωσης και ψυχικής ανάτασης. Πανέμορφα τοπία,

καταπράσινη φύση, χρυσαφένιες αμμουδιές και μαργαριταρένια βότσαλα στις παραλίες του, κρυστάλλινες πηγές και γαλαζοπράσινα νερά στις θάλασσες του, χιονισμένες πλαγιές και χαμογελαστά πρόσωπα, παραδοσιακά χωριά και φιλόξενοι άνθρωποι, πλακόστρωτα καλντερίμια και μονοπάτια, τσίπουρο και μεζέ κάτω από τον γέρο - πλάτανο, μύθοι, ιστορία….. τόσες πολλές οι εικόνες του και τόσα πολλά αυτά που προσφέρει. Ο επισκέπτης του Πηλίου μαγεύεται και πάντα ξαναγυρνά, σε μέρη αγαπημένα και γνωστές διαδρομές. Διάσπαρτα σε όλη την επικράτεια του Πηλίου βρίσκονται τα χωριά του, περίπου 70 όλα μαζί, πανέμορφα και γραφικά, με τα αρχοντικά τους και την πηλιορείτικη

αρχιτεκτονική, στολίδια το κάθε ένα χωριστά και όλα μαζί συμπληρώνοντας την εικόνα του Πηλίου. Το Πήλιο είναι γεμάτο μαγεία και πανέμορφα τοπία, όλες τις εποχές του χρόνου. Είναι ιδανικός προορισμός για διακοπές και χαλάρωση, για περιπέτεια και συγκινήσεις. Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, οι πανέμορφες παραλίες του σας προσκαλούν στα κρυσταλλένια νερά τους για στιγμές δροσιάς και απόλαυσης. Το Πήλιο φημίζεται για την δροσιά που προσφέρει το καλοκαίρι, ακόμα και τα ορεινά χωριά του. Τον χειμώνα μπορείτε να απολαύσετε το χιονισμένο τοπίο και το χιονοδρομικό κέντρο Αγριόλευκες, κοντά στα Χάνια, όπου μπορείτε να κάνετε ski στις τέλεια οργανωμένες πίστες, snowboarding, και artillery ski.

Βόλος

Ο Βόλος είναι πόλη της Θεσσαλίας, χτισμένη στον μυχό του Παγασητικού κόλπου, κοντά στην θέση της αρχαίας Ιωλκού στους πρόποδες του Πηλίου. Είναι επίσης μία από τις πιο μεγάλες πόλεις και ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Ελλάδας

Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλίας στο Σιδηροδρομικό Σταθμό Βόλου

Ο γραφικός σταθμός του Εβαρίστο Ντε Κίρικο παραμένει ίδιος από το 1882, όταν η κατασκευή σιδηροδρομικού δικτύου από την Εταιρεία Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων έδωσε την πρώτη ώθηση στην ραγδαία ανάπτυξη της πόλης. Στον όροφο του κτηρίου του σταθμού στεγάζεται το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλίας, που φιλοξενεί πλούσιο σιδηροδρομικό, κειμηλιακό και τεκμηριωτικό υλικό.

Μουσείο Θεόφιλου

Η οικία Κοντού στην Ανακασιά είναι από τα σημαντικότερα νεότερα μνημεία της περιοχής, καθώς είναι το μοναδικό στο Πήλιο σωζόμενο αρχοντικό με ολοκληρωμένο ζωγραφικό πρόγραμμα. Η ζωγραφική διακόσμηση του σπιτιού άρχισε από τον ζωγράφο Θεόφιλο Χατζημιχαήλ το 1912 και χωρίζεται σε δύο ζώνες. Στην κάτω ζώνη

ζωγράφισε διάφορα διακοσμητικά θέματα, όπως μια μεγάλη ποικιλία από γλάστρες με λουλούδια και πουλιά, συντριβάνια, αγρίμια και σκηνές κυνηγιού. Ακολουθεί η επάνω ζώνη στην οποία βρίσκονται 14 μεγάλοι πίνακες με θέματα παρμένα από την Ελληνική Επανάσταση. Στο στενό μέρος της σάλας ζωγράφισε τέσσερις Θεούς του Ολύμπου και στον τυφλό τοίχο του ορόφου μια μεγάλη τοπιογραφία με θέμα την Ανακασιά και στο βάθος τη Μακρινίτσα και την Πορταριά.

Νομός Λαρίσης

Στην πόλη της Λάρισας:

To Α' Αρχαίο θέατρο της Λάρισας.

Χτισμένο στη νότια πλευρά του λόφου φρούριο τον 3ου αιώνα π.Χ., όπου κατά την αρχαιότητα δέσποζε η οχυρωμένη ακρόπολη της πόλης, είναι ένα από τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα θέατρα της περιόδου.Εκτός από την χρήση του για ανέβασμα θεατρικών

παραστάσεων χρησιμοποιήθηκε και για τις συνελεύσεις του κοινού των Θεσσαλών.Κατά την ρωμαϊκή περίοδο μετατράπηκε σε αρένα, και έγινε μεταφορά των θεατρικών δρώμενων της πόλης στο Β΄ Αρχαίο θέατρο. Οι ανασκαφές το έφεραν στην επιφάνεια στα μέσα της δεκαετίας του '90.

Β΄ Αρχαίο θέατρο Λάρισας.  Πρόκειται για το θέατρο που αντικατέστησε το Α΄ Αρχαίο θέατρο στη ρωμαϊκή περίοδο.Είναι κτισμένο στη νοτιοδυτική πλευρά του λόφου Πευκάκια, που όμως δεν υπάρχει σήμερα λόγω ισοπέδωσης του το 1950 για πολεοδομικούς λόγους.Η ανακάλυψη του έγινε το 1978 κατά τη διάρκεια ανέγερσης οικοδομής, ενώ η αρχαιολόγοι το ανάσκαψαν οριστικά το 1985-1986 και έφεραν στο φως την σκηνή,την ορχήστρα, το κοίλο καθώς και την δεξιά πάροδο και τμήμα της αριστερής.

Το Μπεζεστένι - Φρούριο.

Πρόκειται για τον χώρο στον οποίο έχουν βρεθεί οι πρώτες ενδείξεις κατοίκησης της πόλης από τη νεολιθική ακόμα περίοδο, αργότερα αποτέλεσε την αρχαία ακρόπολη της πόλης και στην νότια πλευρά του βρίσκεται το πρώτο αρχαίο θέατρο.Κατά την βυζαντινή περίοδο ήταν το θρησκευτικό κέντρο, και κατά την οθωμανική

εμπορικό και αμυντικό κέντρο. Σήμερα στον λόφο σώζεται το Μπεζεστένι ή γνωστό σήμερα ως

Φρούριο, που κτίστηκε από τους Οθωμανούς στα τέλη του 15ου αιώνα. Χρησιμοποιήθηκε ως σκεπαστή αγορά και μετέπειτα, αφού υπέστη αλλαγές στην εξωτερική μορφή του, χρησιμοποιήθηκε ως πυριτιδαποθήκη και οχυρό (σε αυτή του την χρήση εντοπίζεται και η ονομασία Φρούριο που έχει σήμερα το κτίσμα) ως την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881. Επίσης έχει βρεθεί παλαιοχριστιανική βασιλική, που πιθανολογείται πως είναι ο πρώτος ναός της πόλης αφιερωμένος στον πολιούχο Άγιο Αχίλλιο, ο οποίος κτίσθηκε τον 6ο μ.Χ. αιώνα, ενώ στον χώρο του βρέθηκε τάφος ο οποίος πιθανολογείται ότι είναι του Αγίου Αχιλλίου, του πρώτου μητροπολίτη της πόλης. Ακόμα στα ανατολικά του Φρουρίου και της παλαιοχριστιανικής βασιλικής έχουν βρεθεί παλαιοχριστιανικό λουτρό και μεσοβυζαντινός ναός, ενώ ευρήματα από την αρχαία ακρόπολη της Λάρισας έχουν βρεθεί σε ανασκαφές στον λόφο.

Αμπελάκια

Αμπελάκια, από τα γραφικότερα και ιστορικότερα της Θεσσαλίας. Το χωριό έχει κριθεί διατηρητέο, αφού τα πετρόχτιστα σπίτια του με τις κεραμοσκεπές αλλά και τα λιθόστρωτα στενά στις γειτονιές, αποτελούν ιδανικό πάντρεμα αρχιτεκτονικής και φύσης. Εδώ ιδρύθηκε το 18ο αιώνα η "Κοινή Συντροφιά", η πρώτη συνεργατική επιχείρηση για την εκμετάλλευση βαμβακερών υφασμάτων και μεταξιού. Αυτό σημάδεψε την πορεία

τόσο του χωριού όσο και ολόκληρης της Θεσσαλίας. Από τη χρυσή, εκείνη, εποχή έχουν απομείνει, σήμερα, 17 αρχοντικά, με πιο αξιόλογο το Αρχοντικό του Σβαρτς, που αποτελεί μουσείο.

Κοιλάδα των Τεμπών

Κοιλάδα της Βορειοανατολικής Θεσσαλίας. Σχηματίζεται στο σημείο που ο Πηνειός ποταμός διασχίζει τα όρη Όλυμπο και Όσσα, για να χυθεί στο Θερμαϊκό κόλπο. Πλουσιότατη βλάστηση από δέντρα και θάμνους σκεπάζει τις πλευρές του Πηνειού, που διαρρέει τα Τέμπη και η γραφικότητα και η ομορφιά εδώ είναι μοναδική. Κανένα άλλο ελληνικό τοπίο δεν υμνήθηκε τόσο πολύ, όσο η κοιλάδα των Τεμπών.

ΗΘΗ & ΕΘΙΜΑ

Παραδοσιακός Γάμος στη Αλόννησο

 Ο παραδοσιακός γάμος είναι ένα έθιμο που διατηρείται ακόμα στο νησί. Την ημέρα του γάμου, συγγενείς και φίλοι με συνοδεία οργάνων (συνήθως λαούτο, βιολί και κλαρίνο) παίρνουν το γαμπρό από το σπίτι του και πηγαίνουν στο σπίτι της νύφης.Φθάνοντας εκεί ο γαμπρός θα βρει την πόρτα του σπιτιού κλειστή. Σύμφωνα με το έθιμο, πρέπει να τάξει κάτι στη μάνα της νύφης ώστε να την πείσει να του ανοίξει και να του δώσει την κόρη της.

Όταν ο γαμπρός γίνει δεκτός και μπει στο σπίτι της νύφης, θα πατήσει πάνω σε μια κουρελού κάτω από την οποία έχουν βάλει ένα ρόδι και ένα τσεκούρι για τύχη και ευτυχία στο ζευγάρι.

Μετά, ο γαμπρός και η νύφη συνοδεύονται από τον κουμπάρο, τους συγγενείς, τους φίλους και τους οργανοπαίκτες προς την εκκλησία για το γάμο. Η νύφη φοράει "τα μόρκα", την επίσημη και νυφική παραδοσιακή ενδυμασία των γυναικών του νησιού.

Μετά το μυστήριο ακολουθεί γλέντι με καλεσμένο όλο το νησί. Για το φαγοπότι έχει μαγειρευτεί γίδα κοκκινιστή με μακαρόνια, σε ποσότητα που να φτάσει για όλους. Χορεύουν το"συρτό" και όλοι οι συγγενείς και φίλοι θα περάσουν από τον"Κάβο" (όπως λέγεται η θέση του πρώτου που σέρνει τον χορό) για να χορέψουν τη νύφη και το γαμπρό. Το γλέντι κρατάει μέχρι το πρωί, μερικές φορές και πολύ παραπάνω. 

Οι "Μάηδες" της Μακρινίτσας

Οι "Μάηδες" που έχουν πάρει το όνομά τους από τον πιο λουλουδιασμένο μήνα της άνοιξης, το Μάιο, είναι ένα πηλιορείτικο χορευτικο-μιμητικό έθιμο από τα πιο γνωστά και γραφικά της Ελληνικής Πρωτομαγιάς.Για την προέλευση του εθίμου έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις απ' αυτούς που ασχολήθηκαν με αυτό το θέμα. Ωστόσο, παρά τις ξένες επιδράσεις που έχει δεχθεί αυτή η συνήθεια με το πέρασμα

των αιώνων και εξαιτίας των εθνικών περιπετειών του Ελληνισμού και των αλλαγών στις συνθήκες ζωής, πολλές από τις εκδηλώσεις του εθίμου αυτού, πολλά από τα "δρώμενα", παραπέμπουν στους πανάρχαιους Διονυσιακούς μύθους και τα θεμελιώδη τελετουργικά γνωρίσματα της λατρείας της φύσης κατά την αρχαιότητα. Στους μύθους αυτούς, ιδιαίτερα, τους σχετικούς με τον Άδωνη και το Διόνυσο αναγνωρίζουμε πάμπολλα στοιχεία των Μάηδων της εποχής της Τουρκοκρατίας και των κατοπινών χρόνων. Σε πολλούς απ' αυτούς τους μύθους, όπως και στο μύθο των Μάηδων, ο κεντρικός καμβάς είναι ο ίδιος: ένα πρόσωπο δολοφονείται, θάβεται με ένα χλωρό κλαρί ή ένα λουλούδι στο χέρι και στο τέλος, ανασταίνεται κάτω από την επίδραση των τραγουδιών και των χορών των φίλων του.

Το έθιμο αυτό, που για αιώνες ήταν ριζωμένο στην παράδοση του πηλιορείτικου λαού, γιορτάζονταν παλιά για οκτώ μέρες.Οι Μάηδες, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, κατέβαιναν από τη Μακρινίτσα με τους ζουρνάδες και τα νταούλια στο Βόλο, όπου μέσα στο Κάστρο κατοικούσαν οι Τούρκοι, έδιναν μπροστά τους μια παράσταση με τραγούδια και χορούς και με το μιμόδραμα "θάνατος-ανάσταση" και μέσα σε ένα κλίμα

φαιδρότητας με τους Τούρκους γύρω-γύρω πετύχαιναν το βασικό σκοπό: να τους δοθεί η άδεια, ώστε ελεύθερα ν' αρχίσουν την περιπλάνησή τους στα χωριά του Πηλίου και να στήσουν το διονυσιακό πανηγύρι τους στις πλατείες των χωριών που επισκέπτονταν.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Στην Θεσσαλία υπάρχει μεγάλη παραγωγή βοτάνων που είναι χρήσιμα για την υγεία πόσο μάλλον όταν είναι βιολογικά. Ήδη από την αρχαιότητα, μερικά φυτά τα θεωρούσαν ιερά, για τις ιαματικές ιδιότητες που τους είχαν αναγνωρίσει. Κανένας δεν αναζητούσε να μάθει γιατί και πως δρούσαν, αλλά αυτό ήταν γεγονός αναμφισβήτητο και φαινόταν μαγικό.Είναι πράγματι εκπληκτικό πως ένα φύλλο, ένα λουλούδι ή μια ρίζα μπορεί να γιατρέψει, να ανακουφίσει από μια αρρώστια ή από οργανικές διαταραχές. Μέσα από τα βότανα παράγονται και σαπούνια σε πολλά εργαστήρια της Θεσσαλίας. Υπάρχουν μερικές μικρές οικοτεχνίες που κάνουν χρήση ελάχιστης ενέργειας από την παραγωγή έως την συσκευασία των προϊόντων και χρησιμοποιούν τοπικές πρώτες ύλες αναδεικνύοντας ταυτόχρονα ένα τοπικό παραδοσιακό προϊόν. Τα σαπούνια που φτιάχνονται από το εργαστήρι επεξεργασίας βοτάνων γίνονται από 100% εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, υδροξείδιο του νατρίου και νερό Ό,τι παράγεται απευθύνεται σε ανθρώπους που ψάχνουν αγνά προϊόντα για την προσωπική τους υγιεινή, δίνοντάς τους καθαριότητα και φρεσκάδα χωρίς τη χρήση συνθετικών προϊόντων με άγνωστες ή επικίνδυνες ιδιότητες. Στην περιοχή της Θεσσαλίας υπάρχαν ενδιαφέρουσες ονομασίες προέλευσης, ελληνικές ποικιλίες με δυνατότητα αξιοποίησης και γη πολλά υποσχόμενη. Σ’ αυτή τη γη επένδυσαν μερικοί οινοποιοί διαμορφώνοντας την επόμενη φάση του ελληνικού κρασιού. Μερικές περιοχές είναι οι εξής: Ιτέα Τεμπών, Βούναινα, Κρανιά, Ολύμπου ,Τύρβανος, Ραψάνη και Θεόπετρα Τρικάλων. Επίσης σπουδαίο ρόλο παίζει και η παραγωγή τυροκομικών και βιολογικών προϊόντων που δεν έχουν καθόλου χημικά και περιέχουν περισσότερες βιταμίνες αφού είναι από τις μεγαλύτερες τυροκομικές περιφέρειες της χώρας, τόσο από πλευράς όγκου παραγωγής όσο και πλήθους τυροκομικών μονάδων. Τα τελευταία χρόνια έχει καταφέρει επίσης να καθιερώσει ονομασίες προέλευσης (πχ. “Τρικαλινό”, “Φέτα Ελασσόνας”) ως συνώνυμα πολλές φορές και ποιότητας. Είναι λοιπόν αυταπόδεικτο ότι η παραγωγή τυριών αποτελεί βασικό πυλώνα της τοπικής οικονομίας συνεισφέροντας επίσης στην οικονομική υγεία και της πρωτογενούς παραγωγής, άμεσα ή έμμεσα, καθώς εμπλέκεται στην κτηνοτροφία και στην καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών.

Παραδοσιακά προϊόντα Πηλίου

Το πιο γνωστό τοπικό προϊόν του Πηλίου είναι το τσίπουρο. Το τσίπουρο παρασκευάζεται με την απόσταξη στέμφυλων (υπολείμματα σταφυλιών που μένουν μετά το πάτημα και την εξαγωγή του μούστου για την παραγωγή κρασιού). Κατά την απόσταξη προστίθενται στον αποστακτήρα διάφορες αρωματικές ουσίες όπως γλυκάνισος. Ορισμένες φορές το τσίπουρο αποστάζεται και δεύτερη φορά προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα του. Στο Πήλιο το τσίπουρο σερβίρεται με συνοδεία εκλεκτών μεζέδων που κάθε φορά είναι διαφορετικοί.  Το Πήλιο είναι εξίσου φημισμένο για τα γλυκά του κουταλιού (το γλυκό

κάστανο είναι από τα πιο χαρακτηριστικά του) και τις μαρμελάδες που φτιάχνονται από φρέσκα φρούτα, καρπούς και σε μερικές περιπτώσεις και λαχανικά.  Επίσης πολύ γνωστό τοπικό προϊόν είναι τα τσιτσίραβλα διατηρημένα στην άλμη, ή αν επισκεφθείτε το Πήλιο την άνοιξη, φρέσκα.  Στο Πήλιο επίσης ευδοκιμούν ελιές, άγριες φράουλες, φυτικά βότανα, κάστανα, καρύδια, μήλα (ιδιαίτερα γνωστά είναι τα μήλα της Ζαγοράς). 

Τέλος στο Πήλιο υπάρχει παράδοση στην κατασκευή σπιτικών ζυμαρικών (χυλοπίτες και τραχανά).

ΤΑΙΝΙΕΣ ΠΟΥ ΓΥΡΙΣΤΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος ξεκίνησε το έργο του από την Ήπειρο με την “Αναπαράσταση” πριν από 41 χρόνια. Η πρώτη του ταινία γυρίστηκε εξολοκλήρου στην Ήπειρο, αποκαλύπτοντας σε όλο τον κόσμο την άλλη Ήπειρο, την άλλη Ελλάδα. Στο κατοπινό του έργο η Ήπειρος αποτέλεσε διαρκή επιστροφή και αναφορά του μεγάλου δημιουργού. Μερικές από τις πιο όμορφες σκηνές στις ταινίες του “Θίασος”, “Κυνηγοί”, “Μεγαλέξαντρος”, “Μελισσοκόμος”, “Τοπίο στην Ομίχλη” γυρίστηκαν στα Γιάννενα και την Ήπειρο. 

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Συλλέξαμε πληροφορίες για την ιστορία, τα αξιοθέατα, τα ιστορικά μνημεία, τις περιοχές φυσικού κάλλους ,τα μουσεία, τα ήθη, τα έθιμα και τα τοπικά προϊόντα. Αναζητήσαμε επίσης παραδοσιακά τραγούδια, επιλέξαμε πεζά κείμενα και ποιήματα για περιοχές στις οποίες αναφέρεται η έρευνα. Φτιάξαμε ερωτηματολόγια με διαφορετικές ερωτήσεις σε αυτά που θα ρωτάγαμε τους τουρίστες και με διαφορετικές σε αυτά που θα ρωτάγαμε σε διάφορα καταστήματα. Τα μέλη κάθε ομάδας χωρίστηκαν και τα μισά παιδιά ρωτούσαν τους τουρίστες ενώ το σύνολο των παιδιών που θα ρωτούσαν τα καταστήματα χωρίστηκαν σε τέσσερις κατηγορίες : τα εστιατόρια , τις καφετέριες , τα εμπορικά και τα τουριστικά καταστήματα. Ύστερα πήγαμε όλοι μαζί στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και αρχίσαμε να ρωτάμε τους ανθρώπους του είχαμε αναλάβει έτσι ώστε να συμπληρώσουμε τα ερωτηματολόγια .Κατά την διάρκεια της διαδικασίας αυτής , τα μέλη κάθε ομάδας τραβούσαν φωτογραφίες ή βιντεοσκοπούσαν διάφορα σχετικά με την διαδικασία. Όταν τελειώσαμε , γυρίσαμε στο σχολείο και στο επόμενο μάθημα καταγράψαμε τις απαντήσεις και επεξεργαστήκαμε τα ερωτηματολόγια. Τέλος παρουσιάσαμε τις απαντήσεις μας στις υπόλοιπες ομάδες και τις συγκρίναμε έτσι ώστε να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα σχετικά με τις απαντήσεις.

ΥΛΙΚΑ ΜΕΣΑ:

xρήση διαδικτύου για πληροφορίες

χρήση προγραμμάτων όπως:

Microsoft World Excel

φωτογραφική μηχανή ερωτηματολόγια

3ο ΣΤΑΔΙΟ

ΣΤΟΧΟΙ

Να γνωρίσουμε τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Συγκεκριμένα η ομάδα μας να ασχοληθεί με τον οικοτουρισμό και να διαπιστώσουμε τα πλεονεκτήματα του.

ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

Βιβλιογραφία

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

 Ένα από τα πιο διαδεδομένα προβλήματα του τουρισμού αναψυχής είναι η συγκέντρωσή του σε συγκεκριμένες, περιορισμένες εποχές του έτους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον εποχικό κορεσμό των υποδομών, των τουριστικών εγκαταστάσεων και της φέρουσας ικανότητας των προορισμών που οδηγεί σε μείωση της ποιότητας και της ανταγωνιστικότητάς τους. Μερικοί προορισμοί σε παράκτιες ζώνες και νησιά στο νότιο μέρος της Ευρώπης, έχουν υποστεί τις αρνητικές συνέπειες μιας τουριστικής ανάπτυξης που υπερέβαινε τη φέρουσα ικανότητά τους.  Στην Ελλάδα σχεδόν το 90% των δραστηριοτήτων του τουρισμού και της αναψυχής βρίσκονται μπροστά στις ακτές και τα μικρά νησιά. Αυτό το ρεύμα και η παράκτια συγκέντρωση, με το χρόνο μετατράπηκε σε παράκτια εξάπλωση, σε ανεξέλεγκτη οικιστική ανάπτυξη. Έτσι σε μια σχετικά σύντομη χρονική περίοδο, η χωρίς έλεγχο ανάπτυξη του τουρισμού στις παράκτιες ζώνες, δημιούργησε πολλά προβλήματα και αδιέξοδα.  Ο τουρισμός είναι η δραστηριότητα που αλλάζει βαθμιαία τη λειτουργία της φύσης, όπως και της τοπικής κοινωνίας. Αλλάζει τις χρήσεις γης και μετατρέπει τα τοπία. Είναι ο μεγάλος καταναλωτής των φυσικών πόρων και παραγωγός σημαντικού φορτίου αποβλήτων, που υπερβαίνει συχνά την ικανότητα των οικοσυστημάτων. Είναι η δραστηριότητα που τείνει να καταναλώσει τις καλύτερες, τις ελκυστικότερες και πιο ευαίσθητες περιοχές. Τέτοιου είδους τουρισμός παρατηρείται στις παράκτιες περιοχές της Ηπείρου και της Θεσσαλίας όπως στην Πάργα, το Πήλιο, και τις Σποράδες όπου τα παραπάνω προβλήματα είναι υπαρκτά. Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες και από τους κατοίκους των περιοχών και από την πολιτεία να καθιερωθούν εναλλακτικές μορφές τουρισμού που θα έχουν ως αποτέλεσμα την αειφόρο ανάπτυξη των περιοχών.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Ως εναλλακτικές μορφές τουρισμού θεωρούνται αυτές πέραν του μαζικού τουρισμού, οι οποίες επιδιώκουν την αποφυγή αρνητικών και τη δημιουργία θετικών κοινωνικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

Κύρια χαρακτηριστικά των μορφών αυτών είναι:

η μικρής κλίμακας, ελεγχόμενη και ρυθμιζόμενη ανάπτυξη, η ποικιλία δραστηριοτήτων σε ατομική / ανεξάρτητη βάση ή μικρής κλίμακας και

η έμφαση στην απόκτηση εμπειριών για τις τοπικές κουλτούρες και στη διατήρηση των παραδοσιακών αξιών.

Οικολογικός τουρισμός (Οικοτουρισμός)

Η ανάπτυξη του οικοτουρισμού αποδίδεται και συναρτάται με ορισμένα προβλήματα που δημιούργησε η αύξηση και κυρίως ο τρόπος ανάπτυξης του μαζικού τουρισμού, προβλήματα κυρίως περιβαλλοντικής και κοινωνικής - πολιτιστικής υποβάθμισης περιοχών ή χωρών, αλλά και άνισης κατανομής του προκαλούμενου οικονομικού οφέλους. Η αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του πληθυσμού, γενικά ή της τουριστικής αγοράς ειδικότερα και οι

στόχοι για μια βιώσιμη και αειφόρο τουριστική ανάπτυξη που επιδιώκουν διάφοροι τομείς (διεθνείς, κρατικοί, επιχειρηματικοί) θεωρούνται οι κύριοι προωθητικοί παράγοντες του οικοτουρισμού.Γενικά, ο οικοτουρισμός ορίζεται ως μια περιβαλλοντικά υπεύθυνη ταξιδιωτική δραστηριότητα, σε σχετικά άθικτες φυσικές περιοχές, με στόχο την απόλαυση και γνωριμία των φυσικών αλλά και ενταγμένων στο φυσικό περιβάλλον, αγαθών. Όντας μια περιορισμένων περιβαλλοντικών επιπτώσεων δραστηριότητα - ή μη καταναλωτική - ο οικοτουρισμός εκτός του ότι προσφέρει ευχαρίστηση / απόλαυση και γνώσεις / εμπειρίες στον επισκέπτη, διατηρεί και ενισχύει την ευημερία των τοπικών κοινοτήτων, που θεωρούνται αναπόσπαστο τμήμα μιας τέτοιας δραστηριότητας και αναπτυξιακής διαδικασίας. Ο οικολογικός τουρισμός είναι μια εναλλακτική μορφή η οποία έχει άμεση σχέση με το αγροτικό περιβάλλον και είναι συνυφασμένος και με δραστηριότητες σε αγροτικούς χώρους, οι οποίες προωθούν την προστασία του περιβάλλοντος και προσφέρει στους τουρίστες θετικές εμπειρίες και ευκαιρίες για γνωριμία με το περιβάλλον και γενικότερα με την ύπαιθρο. Άλλες έννοιες όπως ο τουρισμός φύσεως ή φυσιολατρικός και ο περιβαλλοντικός τουρισμός σχετίζονται με τον οικοτουρισμό και κατά συνέπεια με τον αγροτουρισμό. Αυτές οι μορφές εστιάζονται σε δραστηριότητες υπαίθριας αναψυχής που χρησιμοποιούν πόρους με ειδικά φυσικά χαρακτηριστικά όπως γιο παράδειγμα χιόνι, θάλασσα, αέρα ή δραστηριότητες συλλεκτικού χαρακτήρα (κυνήγι - σουβενίρ), με διάφορους βαθμούς επίδρασης στο περιβάλλον. Η Ελλάδα παρουσιάζει ευκαιρίες για την ανάπτυξη του οικοτουρισμού και εντοπίζονται:

Στον πλούτο και ποικιλία των φυσικών και πολιτιστικών πόρων. Στη στήριξη από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προστατευομένων περιοχών. Στα προσφερόμενα από τον κρατικό τομέα οικονομικά κίνητρα / κονδύλια, εθνικά και

κοινοτικά. Στην αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του κοινού. Στη συσσώρευση σχετικών με τον οικοτουρισμό και αγροτουρισμό εμπειριών.

Η Ήπειρος και η Θεσσαλία διαθέτουν περιοχές απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία και πολιτισμική κληρονομιά όπως τη χαράδρα Βίκου- Αώου, την κοιλάδα των Τεμπών, την περιοχή Βόλου

–Πηλίου, τα Θεσσαλικά Άγραφα, τ η λίμνη Πλαστήρα, τα Ζαγοροχώρια κλπ που μπορούν να αξιοποιηθούν οικοτουριστικά.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Αναζητήσαμε πληροφορίες που αναφέρονται στα προβλήματα των τουριστικών περιοχών καθώς και για τον οικοτουρισμό.

ΥΛΙΚΑ ΜΕΣΑ:

διαδίκτυο

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας, ερευνώντας, εξετάζοντας διάφορα στοιχεία και πληροφορίες, περιπλανώμενοι με τη φαντασία μας στα υπέροχα ηπειρωτικά και θεσσαλικά τοπία διαπιστώσαμε ότι η Ήπειρος αλλά και η Θεσσαλία έχει ιδιαίτερα πολιτισμικά στοιχεία που τα αγνοούσαμε, υπέροχη δημοτική μουσική και ξεχωριστά τραγούδια με τα οποία διασκεδάζουν οι κάτοικοι της στα τοπικά πανηγύρια όπου γεύονται μοναδικά προϊόντα της ηπειρωτικής και θεσσαλικής γης που είναι ξακουστά σ’ όλο τον κόσμο. Μόνο αν περιηγηθεί κάποιος στα ηπειρωτικά και τα θεσσαλικά βουνά και τις παραλίες θα ακούσει τους ήχους, θα μυρίσει μυρωδιές, και θα απολαύσει μοναδικά τοπία που δεν τα φαντάζεται. Μετά απ’ όλη αυτή την πορεία είμαστε σίγουροι ότι πρέπει να κάνουμε κάθε προσπάθεια για να αναδείξουμε την πολιτισμική και ιστορική κληρονομιά του τόπου μας και να διαφυλάξουμε όλα τα θετικά της σημεία. Αυτό μπορεί να γίνει με διαφόρους τρόπους. Κατ’ αρχήν να φροντίσουμε να συντηρούμε τα ιστορικά μας μνημεία που πολλά από αυτά είναι παραμελημένα, να προβάλουμε τα τοπικά αγροτικά προϊόντα που προσφέρουν ποιότητα στη διατροφή και συμβάλουν στην μακροζωία. Να αναδείξουμε την ελληνική δημοτική μουσική και να προβάλλουμε τον παραδοσιακό τρόπο διασκέδασης. Σ’ όλα τα παραπάνω θα βοήθησε η καθιέρωση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Όπως είναι ο ορεινός τουρισμός και ο οικοτουρισμός που από τη φύση τους συμβάλουν όχι απλά στην οικονομική ενίσχυση της περιοχής αλλά και στην ανάδειξη και την διαφύλαξη της Ηπειρωτικής και Θεσσαλικής πολιτισμικής και ιστορικής κληρονομιάς.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ

1ο ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Το πρώτο ερωτηματολόγιο που κάναμε είχε ως θέμα τις καλοκαιρινές διακοπές και απευθυνόταν στους γονείς. Πιο συγκεκριμένα , καταλάβαμε πως η πλειοψηφία των γονέων έκανε διακοπές στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο όπου πηγαίνουν σχεδόν κάθε χρόνο και έμειναν εκεί από 8-15 ημέρες. Η πλειοψηφία εντυπωσιάστηκε από την φυσική ομορφιά του τόπου αλλά είχε αρνητική εντύπωση από την ελλιπή τουριστική υποδοχή , την κακή παροχή υπηρεσιών και την συγκέντρωση υπερβολικά μεγάλου αριθμού τουριστών . Τέλος , θα ξαναπάνε σε αυτές τις περιοχές επειδή είναι ο τόπος καταγωγής τους , επειδή έχουν εξασφαλίσει δωρεάν φιλοξενία και επειδή πέρασαν ωραία.

2ο ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Το 2ο ερωτηματολόγιο ήταν χωρισμένο σε 2 μέρη. Τους τουρίστες και τα καταστήματα. Η διαδικασία έγινε στο κέντρο της Αθήνας. Σχετικά με τα καταστήματα , εμείς είχαμε αναλάβει τα εστιατόρια. Από τις απαντήσεις , καταλάβαμε ότι οι πιο τουριστικοί μήνες είναι οι καλοκαιρινοί και τις μεσημεριανές ώρες τα Σαββατοκύριακα υπάρχει περισσότερη κίνηση. Επιπλέον, η πλειονότητα των τουριστών είναι Ευρωπαίοι. Το κριτήριο με το οποίο οι τουρίστες επιλέγουν τα προϊόντα που αγοράζουν, είναι η ποιότητα. Επίσης, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες των εστιατορίων της περιοχής, πιστεύουν πως οι τιμές στα προϊόντα τους σε σχέση με άλλα εστιατόρια της περιοχής είναι ίδιες και οι πελάτες τους είναι αρκετά ευχαριστημένοι από αυτά αλλά η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρκετά την ποιότητα των προϊόντων που εμπορεύονται. Το προσόν που πρέπει να έχει ένας υπάλληλος για να τον προσλάβουν, είναι να ξέρει ξένες γλώσσες αλλά δεν χρειάζεται να κάνουν κάποιου είδους δοκιμαστικό για να προσληφθούν. Ο αριθμός των ατόμων που δουλεύουν στα περισσότερα εστιατόρια, είναι

1-3 άτομα αλλά δεν απασχολείται εποχιακό προσωπικό ούτε έχει μειωθεί το προσωπικό των εστιατορίων καθόλου παρόλο την οικονομική κρίση. Το τελευταίο διάστημα έχει παρατηρηθεί μείωση του τουρισμού λόγω της οικονομικής κρίσης παρόλο που οι τιμές στα προϊόντα τους έχουν μειωθεί κατά 10-40%,ο μηνιαίος τζίρος έχει μειωθεί πολύ σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Τέλος, παρατηρήσαμε κλειστά καταστήματα στην περιοχή και μας πληροφόρησαν πως έκλεισαν τον τελευταίο χρόνο λόγω οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν.

3ο ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Όσο αφορά τα ερωτηματολόγια για τους τουρίστες, η δική μας ομάδα είχε αναλάβει να απευθυνθεί σε τουρίστες και τουρίστριες, μεγάλης ηλικίας από άλλη χώρα.

Από τις απαντήσεις τους συμπεράναμε ότι:

οι περισσότεροι επισκέπτονταν την Αθήνα πρώτη φορά. οι λόγοι της επίσκεψής τους ήταν κυρίως επαγγελματικοί . ήταν αρκετά ευχαριστημένοι από την επίσκεψη τους στο ιστορικό κέντρο της

Αθήνας. οι περισσότεροι είχαν επισκεφτεί την Ακρόπολη. οι τιμές των προϊόντων στην Αθήνα σε σχέση με την περιοχή τους είχαν μικρή

διαφορά. έμειναν απόλυτα ευχαριστημένοι από την ελληνική φιλοξενία. τέλος, είχαν σκοπό να επισκεφτούν ξανά την χώρα μας.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΜΕΣΩΝ - ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ

Συμπληρώνοντας το έντυπο αυτοαξιολόγησης καταλάβαμε πως, κάποια τμήματα της εργασίας είχαν ολοκληρωθεί και κάποια όχι και αγχωθήκαμε. Το blog μας βοήθησε αρκετά στην ερευνητική εργασία αλλά από κάποια μέλη της ομάδας η επισκεψιμότητα σ’αυτό ήταν μικρή. Στην πλειοψηφία της ομάδας άρεσε ιδιαίτερα που είχαν την ευκαιρία να συνεργαστούν με άλλα παιδιά αλλά δεν τους άρεσε να βρίσκουν πληροφορίες. Τα σημεία στα οποία δυσκολεύτηκε η ομάδα μας ήταν στην αφίσα και στην γραπτή εργασία. Δεν υπήρχε κάποιος συγκεκριμένος ρόλος που είχε ξεχωριστά κάθε μέλος της ομάδας μας, αφού όλα τα μέλη πέρασαν από όλους τους ρόλους. Μπορούσε να υπάρχει καλύτερο κλίμα στην ομάδα μας και περισσότερος διαθέσιμος χρόνος για τη εργασία. Υπήρχε πίεση χρόνου στο σχολείο και δεν υπήρχε ευκολία στην λήψη αποφάσεων ούτε σωστή διαχείριση του χρόνου. Οι περισσότεροι είχαμε την διάθεση να συνεργαστούμε και τα καταφέραμε.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Παγκόσμια Γεωγραφία ( ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ)

Διαδίκτυο :

www.ipiros.gr

www.taksidiotis.gr

www.epirys.org

www.roe.gr

opyrros.wordpress.com

www.visitgreece.gr

www.diakopes.gr

www.united-hellas.com

www.wikipedia.gr

www.i-thessalia.gr

www.dailygreece.com

www.onlarissa.gr

www.inews.gr

www.thesnet.com

www.golden-greece.gr

www.hotelsintrikala.gr

www.elatipertouli.touristikosodigos.gr

www.athinorama.gr

www.volos-city.gr

www.odysseus.culture.gr

www.magnesia-tourism.gr