Factor V Leiden

Blóðstorka:

1. Myndun blóðflögutappa• Blóðflögur virkjast við skaða á æðavegg,

loða saman og mynda primary hemostatic plug.

• Losa líka fibrinogen og virkja:

2. Storkuferlið (coagulation pathway)• Keðjuverkun af virkjun proensíma sem leiðir

til myndun fibrins sem bindur saman og styrkir blóðflögutappann svo að secondary hemostatic plug myndast.

3. Stoppað af með antithrombotic ferlum. • Antithrombin og TF pathway inhibitor • Prótein C og S

4. Blóðflögutappinn fjarlægður með fibrinolysu.

Óvirkjun storkuferils með APC

Kalafatis, M. et al. J. Biol. Chem. 1995;270:4053-4057

Óvirkjun Factor Va

Factor V Leiden:

• Einbasabreyting:– G1691A á exon 10– Arg Gln í stöðu 506

• Erfist ríkjandi

• Veldur auknu viðnámi gegn óvirkjun af APC.

Veldur ofstorknun á tvennan hátt:

Blóðstorka:– Factor Va Leiden er óvirkjaður hægar en

eðlilegur Factor Va meiri thrombin myndun

Anticoagulation:– Factor V klofinn í stöðu 506 ásamt próteini S

eru cofactorar með próteini C við niðurbrot Factors VIIIa minni andstorkuvirkni APC

APC- resistance

• 92% vegna Factor V Leiden

• 8% vegna annars:– Meðganga– Getnaðarvarnarpillan– Krabbamein– Aðrar stökkbreytingar í factor V

Faraldsfræði:

• Algengasta arfgenga segahneigðin í hvítu fólki.

• Heterozygotar:– ~5 % hvítra– Allt að 15% í sumum svæðum á Grikklandi,

Svíþjóð og Líbanon.– Sjaldgæft í fólki af afrískum eða asískum

kynstofnum.

• Homozygotar:– ~1% af fólki með stökkbreytinguna

Einkenni:

• Djúpvenu thrombosis +/- lungnaembólíur– 10-26% sjúklinga með DVT hafa factor V Leiden– 2,2 æviáhætta á að fá DVT– Heterozygotes RR=7 – Homozygotes RR=80

• Cerebral vein thrombosis– OR=3-4– Ef líka getnaðarvarnarpilla= 34

• Arterial thrombosis– Líklega stærri áhættuþáttur í börnum en fullorðnum

• Vandamál á meðgöngu– Fósturlát, fylgjulos, vaxtarskerðing fósturs, alvarleg preeclampsia

Praktísk notkun storkuprófa• APTT (activated partial thromboplastin

time): – Mælir:

• “Innra kerfi”: XII, XI, IX, VIII• “Sameiginlega kerfi”: X, V, II, I (fíbrínógen)

• PT (prothrombin time):– Mælir:

• “Ytra kerfi”: VII• “Sameiginlega kerfi”: X, V, II, I (fíbrínógen)

• TT (thrombin tími): – Mælir:

• fíbrínógen, heparín,hírúdín

• Storkuþáttamælingar

Aukin segahneigð í slagæðum:

• HTN• Reykingar• DM• Hækkaðar blóðfitur Homocystein• Polycythaemia/thrombocythaemia• Lupus anticoagulant Factor VIII Fibrinogen

Aukin segahneigð í bláæðum:

• Ástand sem veldur stasa:– Hjartabilun, bjúgur,

nephrotic sx– Post op– Immobilation og rúmlega– Áverkar

• Arfgeng brenglun á storkuþáttum:– Factor V Leiden– Skortur á prótein C eða S– Skortur á antithrombini– Stökkbreyting í

prothrombini

• Áunnin brenglun á storkuþáttum:– Estrogen meðferð,

getnaðarvarnarpillan– Illkynja sjúkdómar– Meðganga og fæðing– Lupus anticoagulant Homocystein

• Brenglun á blóðmynd:– Polycythaemia– Thrombocythaemia

Algengi arfgengrar segahneigðar:

• Factor V Leiden (APC-R)

• Prothrombin 20210A

• Antithrombin skortur• Protein C skortur• Protein S skortur• Annar skortur

• 4%• 1%

• <1%• <1%• <1%