ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 1

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 2

aòùgh IWò@û iõÄeYùfAiû A�ò@û

(iõ_û\^û c�kú Ze`eê _ZâòKûe Cù�gýKê ~[ûiû¤ iVòKþ bûùaC_iÚû_^ KeòaûKê icÉ ~ZÜ ^ò@û~ûAQò û ùZùa G[ôùe _âKûgòZùfLûMêWòKe iZýûiZý _ûAñ iõ_éq ùfLK jó \ûdú ejòùa û )

G[ôùe ùfAiû A�ò@ûùe _ìaðeê _âKûgòZ AõeûRú bûhûe KòQò aQûaQûcìk ùfLûKê IWò@û bûhûùe iõKkòZ Keû~ûAQò û

Ieúiûù_ûÁ aûKè - 51, Rò._ò.I,bìaù^gße �751001www.orrissa.co.in, E-mail: orrissabbsr@gmail.com

G.Gcþ.A. `ûCù�i^þ^õ-204, 100 `òUþ eòw ùeûWþ, ù`Rþ 3, a^gueú 2dcjfû, 3d ùiû_û^, aûwûùfûe � 560085ù`û^ ^õ :+91-080-26699512, 26699522`ûKè ^õ: +91-080-26699410A ùcf : amebang@giasbg01.vsnl.net.in

@¤l - Wÿü. @ûe. \ßûeòKû^û[ùKûhû¤l - gâú Giþ. Gfþ. gâú^òaûiibý - Wÿü. bò[f eûR^,

Wÿü. Gcþ . cjûù\aû®ûWÿü. G^þ. ùK. iûxòWÿü. G^þ. Rò. ùjMþùWÿ,Wÿü. Uò. Gcþ. ZýûMeûR^,Wÿü. bò. aòebù\âdûgâú. Pòe^þRòbò iòõ, @ûA.G.Giþ.

cêLý iõ_û\K - ùK. bò. Giþ. _âiû\_eòPûk^û iõ_û\K - Uò. Gcþ. eû]û@ êaû\ I @ êaû\ ic ßd@eêYòcû ÊûAñ

IWÿò@û iµû\^ûaògßùcûj^ cjû«ò, Ieúiû@ êaû\ iõù~ûR^û@eê^þ Kêcûe gòbeûG, G.Gcþ.A `ûCù�i^þ@kueY I cê\âYfò_òÄû^þ, bìaù^gße_âz\ ù`ûùUûPòZâIeúiû ù`ûùUû fûAùaâeúùfAiû _ZâòKû@^ýû^ý iõKk^fûUò^þ @ûùceòKû, Aù�ûù^iò@û._½òc @û`âòKû, aâûRòfþ Gaõ PûA^òRþiõÄeYùfAiû A�ò@û _ZâòKû@^ýû^ý @û�kòK iõÄeYjò¦ò, ùZfêMê, Zûcòfþ Gaõ K^ÜW

còùReò@e (MISEREOR)- aòKûg ùlZâùe ijù~ûM _ûAñ 1958 ciòjûùeRcðû^ Kû[fòK aòg_þ iõN \ßûeû còùReò@e iÚû_òZ ùjûA[ôfû û MZ 50 ahð]eòcòùReò@e @û`âòKû, Giò@û Gaõ fûUò^þ @ûùceòKû @û\ò ù\g MêWòKùe \ûeò\âýaòeê¡ùe iõMâûc _ûAñ _âZògéZòa¡ ùjûA @ûiòQò û ]cð, RûZò I fòw ^òaðòùghùe_âZýK @bûaMâÉ cYòhe @ûagýKZû _ûAñ còùReò@ee ijûdZû C_f² ûcòùReò@ee \gð^ ùjCQò ^òù¿gòZ ùfûKcû^ue giqòKeY ^òù¿gòZ_âùPÁûKê ijù~ûM Keòaû û Gjû iÚû^úd @^êÂû^, Pyð @^êÂû^, ùaieKûeú@^êÂû^, iûcûRòK @ûù¦ûk^ I MùahYû @^êÂû^ MêWòK ij bûMú\ûeú jòiûaùeKû~ðýKeò[ûG û ijù~ûMú @ êÂû^ cû¤cùe Gjû jòZû]ôKûeú cû^u ij cògò iÚû^údaòKûg _âKâòdû I _âKÌ Kû~ðýKûeúZûùe RWòZ ùjûA[ûG û ijù~ûMú @ êÂû^ cû^uij còkòZ bûaùe còùReò@e _eòa�ð òZ _eòiÚ òZ òK ê iûcÜ û Keò[ûG û(www.misereor.de, www.misereor.org)

Ieúiû (ORRISSA) GK ùÊzûùiaú @^êÂû^ û Gjû Pûhú ù^ZéZß _âKâòdûùeKéhòe iÚûdú aòKûg ^òcù« @û\òaûiú ajêk K§cûk I cûfKû^Mòeò Ròfäûùe MZ\êA \g§ò ]eò Kû~ðýeZ û KéhK iõMV^ cû¤cùe _ûeõ_eòK Pûhmû^ ùKøgkeC^ÜZú, _ûeµeòK aòj^e iêelû I _âiûe, _âûKéZòK iõ_\ _eòPûk^û cû¤cùelê\â I ^ûccûZâ Pûhúcû^ue iûaðùbøcZß elû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @û\òaûiúcjòkû icaûd cû¤cùe Kéhò I RwfRûZ \âaýe _âKâòdûKeY Keò Rwf C_ùe^òbðegúk ùMûÂúMêWòKe RúaòKû iêelû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @^êÂû^ iõ_KðòZ@]ôK aòaeYú (www.orrissa.co.in) eê còkò_ûeòa ûG.Gcþ.A. ûCù�i þ (AME Foundation) ÊÌ aûjý ijûdZû bò�òK _âûKéZòKiõ_\ _eòPûk^û _ûAñ iÚû^úd _ûeµeòK mû^ùKøgk Gaõ ì@û iéR^gúk ùa÷hdòKmû^ \ßûeû RúaòKûe C ÜZò \òMùe Kû~ðý Keò[ûG û G.Gcþ.A. `ûCù�i þ \ûlòYûZýcûkbìcú @�ke lê\â Z[û ûccûZâ Pûhúcû u ijòZ aòKÌ Kéhò, mû ùKøgke @bòaé¡ò,Zûfòcþ, aòKûg @ êÂû^MêWòK ij iõ_éqò KeûAaû Gaõ @ êbìZò @û\û^ _â\û^ \òMùeKû~ðýKeò[ûG û Gjûe ùIßaþiûAUþ VòKYû ùjCQò (www.amefound.org)

ùfAiûÊÌ aûjý ijûdZû I iÚûdú Kéhò C_ùe @û]ûeòZ ùfAiû _ûeòùagòK Kéhò _âYûkúùe^òRe C_ôû\^ I C_ûRð^ aé¡ò KeòaûKê Pûjêñ[ôaû Pûhúcû^u _ûAñ GK ùa÷hdòK IiûcûRòK aòKÌ û ùfAiûùe iÚû^úd i´k I _âûKéZòK iõiû]^ MêWòKe iêaýajûeGaõ @ûagýK iÚùk aûjý iû]^ MêWòKe iêelòZ I _âbûaò aýajûe iõ_KðòZ gòlûcòùk û Gjû ^òRÊ mû^, \lZû, cìfýùaû], iõÄéZò I iõMV^ @û]ûeùe ^òRebaòhýZ MV^ KeòaûKê Pûjêñ[ôaû cjòkû, _êeêh I ùMûÂúMêWòK ^òcù« C�òÁ ûKéhòùe C^ÜZú Gaõ _eòa�ðòZ _eòiÚòZò I @ûagýKZû @^êiûùe Gjûe _âùdûM_ûAñ Pûhú I Kcðú cû^u iûc[ðý MV^ \òMùe ùfAiû ùjCQò GK ijbûMúbò�òK _âKâòdû û ùfAiû ù\gú mû^ùKøgk I aòmû^ i¹Z mû^MêWòKê GKûVò Keò[ûGGaõ Gjûe @û êiwúK aòKûg _ûAñ ~[û~[ _\ùl_ ù^aûKê úZò ò¡ðûeK cû^uê_âbûaòZ Keò[ûG û ùfAiû ùjCQò GK imû, GK _^Úû I GK eûRù^÷ZòK @ûjßû^ û

còùReò@e (MISEREOR) ijûdZûùe G.Gcþ. A. ûCù�i þ ij còkòZ bûaùe �Ieúiû� \ßûeû _âKûgòZ ùjCQò û

_âòd _ûVK,�gâú� _âYûkú PûhKê ajê iõLýK Pûhú aòKÌ Kéhò _âYûkú jòiûaùe MâjY

KeòQ«ò û Gjò �gâú� _âYûkú ùKak ]û^ùe iúcòZ ùjûA ejò^ûjó û cû�ò@û, aòeò, MjcAZýû\ò Pûhùe c¤ Gjò _âYûkúKê Pûhúcûù^ aýajûe KeêQ«ò û aòbò^Ü eûRýùegâúKê _âiûe Keòaû _ûAñ ùaieKûeú iõiÚûcûù^ _âcêL bìcòKû MâjY KeòQ«ò û KòQòeûRý ieKûe c¤ G \òMùe _\ùl_ ù^AQ«ò û cûZâ RûZúd Éeùe �gâú�KêieKûeue ù~ûR^û c¤ùe iûcòf Keòaû Gùa _~ðý« i¸a ùjûA _ûeò^ûjó ûLû\ý C_ôû\^, i´ke iêaò^òù~ûM I Rkaûdê _eòa�ð^ùe �gâú� e iKûecôK_âbûaKê _âcûYòZ Keòaû _ûAñ KòQò MùahYû @^êÂû^e ùa÷mû^òK, MùahK Gjò_âYûkúKê ùa÷mû^òK \éÁòùKûYeê @^ê¤û^ Keò Pûhú, ùaieKûeú @^êÂû^ I aòbò^Üù^UIßûKð MêWÿòK c¤ùe GK @ûùfûP^û _éÁbìcò iéÁò KeòQ«ò û Gjò iõLýûùe �gâú�_âYûkúKê @û_ùYA[ôaû Pûhúcû^ue aòùgh @ êbìZò I i`kZûKê iÚû^ \ò@û~ûAQò û

iõ_û\K

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 3

10

14

19

4 iìPú_Zâaòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´eþ � 2014

4 @]ôK Pûhúuê ù^A Kûc Keòaûe gòlû

aògß û[ iòjÜû Gaõ Zêhûe \ûg

10 a^ýû _âaY @�kùe Lû\ý iêelû

�gâú� _¡Zò aòKûge _[ _\gðK

eûc aûjû\êe LûWÿKû I e¬^ eûIßf

14 _Wÿò@û Rcòeê @[ð C_ûRð^

_ê¿fZû _ûYú

17 ajêÉe aògòÁ _^ò_eòaû Pûh

lê\â I ûccûZâ Pûhúu \ßûeû @]ôK @ck_ûAñ GK i`k _âùPÂû

_âKûg iòõ I Rò.iò.Giþ ù^Mò

19 _âûKéZòK Kéhò aò\ýûkd

~êaKcû^uê KéhòùlZâùe ^òùdûRòZ Keò eLòaû

Wÿò. [wû_û�ò@û^

lê\â I ûccûZâ Pûhúu c¤ùe �gâú� _âYûkúPûhKê aXÿûAaû _ûAñ �gâú � _âYûkú C_ùeKûc Keê[ôaû iõiÚû cû^ue còkòZ_âùPÁûe @ûagýKZû ejòQò û iûeþù\ûeûaRú UûUû UâÁ (Giþ.Wÿò.Uò.Uò) Gjò_eòGK iõiÚû, ~òG MZ 6ahð c¤ùeù\Xÿfleê ùagú ùfûKu _ûLùe Gjò �gâú� _âYûkúKê _j�ûA _ûeòQò û ieKûeuê_âbûaòZ Keòaûùe iõiÚû , aòbò Ü _âKûee MùahYû Keòaû \ßûeû I ùaieKûeúiõiÚû MêWÿòK Mâûc Éeùe GjûKê Kû~ðýKûeú Keòaû \ßûeû jòñ Gjû i¸aùjûA_ûeòQû

@]ôK Pûhúuê ù^A Kûc Keòaûe gòlûaògß^û[ iòjÜû Gaõ Zêhûe \ûg

KAfûfò Ròfäûe a^ýû _âaY @�kMêWÿòKùe@]ôKeê @]ôK iõLýK Pûhú gâú _âYûkúKê@û_YûCQ«ò û gâú _âYûkúùe Pûhúcûù^]û^ Pûh Keò ^òR `ifKê a^ýû, aûZýû,SWÿeê a�ûA GjûKê _eòùag ijYò if _¡Zò jòiûaùe _âcûY Keò_ûeòQ«ò ûGjò_eò a^ýû_âaY @�kùe gâú _âYûkúKê Pûhúcûù^ bMaû^u C_jûe ùaûfòC_faþ]ô Keò_ûeòQ«ò û

a^ýû _âaY @�kùe Lû\ý iêelû�gâú� _¡Zò aòKûge _[ _\gð^

eûc aûjû\êe LûWÿKû I e¬^ eûIßf

_Wÿò@û Rcòeê @[ð C_ûRð_ê¿fZû _ûYúÄÊÌ aûjý ijûdZûùe, _û^ù_ûhò Mûñe@û\òaûiú cûù^ òRe _Wÿò@û RcòKê C_ôû\^ù~ûMý Rcòùe eì_û«e Keò_ûeòQ«ò û Gjò_Wÿò@û Rcòùe MQ fMûA ùicûù^ ^òReùeûRMûe aé¡ò Keòaû ij ùMûÂúMêWÿòKêGKûVò Keò_ûeòQ«ò I ù\gû«e ùeûKòaûùe i`k ùjûA_ûeòQ«ò û

Pûhúcûù^ icd icdùe ^òR Rcòùe@bò a _âYûkúùe ùQûU ùQûU Kûc KeòaûKêùPÁû Keò[û«ò û Gjò _âYûkúùe @ûagýK@^êiûùe _eòa�ð^ @ûYò @ù^K MêWÿòGiÚû^úd ùKøgke aòKûg KeòQ«ò û iÚû^údùR÷a _eòùag I ùR÷a aòaò]Zû C_ùe [ôaû _âMûXÿ mû^Kê @û]ûe Keò Pûhúcûù^Gjò _âYûkú MêWÿòKe aòKûg Keò[û«ò û

_âûKéZòK Kéhò aò\ýûkd

~êaKcû^uê KéhòùlZâùe òùdûRòZ Keòa eLòaû

Kéhòeê fûb ^_ûA @ù^K ~êaùMûÂúRúa^RúaòKû _ûAñ @^ý aé�òe i§û^ùe~ûCQ«ò û Mûñe ~êaùMûÂúuê Pòe«^ Pûh aýaiÚûC_ùe Zûfòc ù\A GjûKê Kò_eò fûbR^KKeòùja, ùi C_ùe _âûKéZòK Kéhò aò\ýûkd\êA-ahðò@û _ûVýKâc UòG Zò@ûeò KeòQò û

ajêÉe aògòÁ _ ò_eòaû Pûhlê\â I ^ûccûZâ Pûhúu \ßûeû @]ôK @ck _ûAñ GK i`k _âùPÂû_âKûg iòõ I Rò.iò.Giþ ù^Mò

17

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 4

lê\â I ûccûZâ Pûhúu c¤ùe �gâú� _âYûkú PûhKê aXÿûAaû_ûAñ �gâú � _âYûkú C_ùe Kûc Keê[ôaû iõiÚû cû^uecòkòZ _âùPÁûe @ûagýKZû ejòQò û iûeþ ù\ûeûaRú UûUûUâÁ (Giþ.Wÿò.Uò.Uò) Gjò_eò GK iõiÚû, ~òG MZ 6ahð c¤ùeù\Xÿfleê ùagú ùfûKu _ûLùe Gjò �gâú� _âYûkúKê_j�ûA _ûeòQò û ieKûeuê _âbûaòZ Keòaûùe iõiÚû , aòbò Ü_âKûee MùahYû Keòaû \ßûeû I ùaieKûeú iõiÚû MêWÿòKMâûc Éeùe GjûKê Kû~ðýKûeú Keòaû \ßûeû jòñ Gjû i¸aùjûA_ûeòQò û

bûZ ùjCQò bûeZe cêLý Lû\ý û iûeû aògße]û^ C_ôû\òZ Rcòe iaêVûeê @]ôK Rcò (44 còfòd^ùjKÖe) bûeZùe @Qò ~ûjû ùcûU ]û^ Rcòe 29_âZògZ û iûeû aògßùe ]û^ C_ôû\^Kê ù\Lôòùf bûeZùjCQò \ßòZúd iaðaéj� ]û^ C_ôû\^ Keê[ôaû ù\gù~CñVò 20 _âZògZeê ùagú ]û^ @ck ùjûA[ûG û ~\òIiaêR aò_æa cû¤cùe @ù^K MêWÿòG C^ÜZ ~ª_ûZòe

aýajûe \ßûeû C_ôû\^ aé¡ò _ûAQò, Gjû ]û^ Pûhe LyðKêc¤ aXÿûA ù\AQò û GcòZò GK icd @ûiòfû ù~ùZùaùk@]ôK eûiûd òK iûe I KúU^ûgKe aýajûe _ùe c¤]û^e @ckùe aòùgh aé¡ò ùjfû ^ûjó û

Gjò_eò GK iuU_ì�ð iÚòZòùe �gâú� GK aòKÌbûaùe @ûiòfû ~ûjû Kcþ Lyð I _eòùag @^êKìk Pûh_âYûkú \ßûeû òe«e bûaùe Pûhe C_ôû\^ lcZû aùXÿA_ûeòa û �gâú� _âYûkúe aýajûe bûeZùe _âûd GK \g§ò_ìaðeê @ûe¸ ùjûAQò û Gjò _âYûkúUò Meúa, lê\â I ûccûZâPûhúcû^ue Lû\ý @ûagýKZû ùc�ûAaûKê ilc ùaûfò_âcûYòZ ùjûA_ûeòQò û

iûeþ ù\ûeûaRú UûUû UâÁ I �gâú�2006 ciòjûùe iûeþ ù\ûeûaRú UûUû UâÁ

(Giþ.Wÿò.Uò.Uò), òRe \êAUò iû[ú ùaieKûeú iõiÚûcû^uêù^A Zû�e Pûfò[ôaû Kûc ijòZ �gâú� _âYûkúùe Kûc

aògß û[ iòjÜû Gaõ Zêhûe \ûg_eòaûe Éeúd Lû\ý iêelýû ò½òZ Keòaû _ûAñ gâú _âYûkúùe ]û^ Pûh

@]ôK Pûhúuê ù^A Kûc Keòaûe gòlû

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 5

KeòaûKê @ûe¸ Kfû û 2007 ciòjûùe Gjû aé¡ò_ûA 5UòùaieKûeú iõiÚû \ßûeû 11000 Pûhúu c¤ùe _j�ôfû û

�gâú� _âYûkú ]û^ Pûh C_ùe RYûgêYû ]û^ùa÷mû^òK Wÿ. bò._ò. iòõ GK @^ê¤û^ Keò[ôùf û �gâú� e_âûe¸òK ahð MêWÿòKe i`kZû I Wÿ. bò._ò. iòõueC�ûjR^K eòù_ûUðKê @û]ûe Keò 2008 ciòjûùe Giþ.Wÿò.Uò.Uò �gâú� Kê @^ý eûRý MêWÿòKùe aùXÿAaû _ûAñ ò¿�òù^fû û ahðû]ûeòZ @�kMêWÿòKe lê\â I ^ûccûZâ Pûhú_eòaûeMêWÿòKe _eòaûe Éeúd Lû\ý iêelû aùXÿAaûflý ù^A UâÁ Ze`eê Gjò Kû~ðýKâcUò @ûe¸ KeûMfû ûGjò Kû~ðýKâce @^ý cêLý \òMMêWÿòK ùjfû eûRýÉeùe�gâú�Kê Lû\ý iêelû ò½òZ Keòaûe GK cû¤c ùaûfò _âcûYKeò ieKûeue aòbò^Ü _âKûe ù~ûR^û c¤ùe GjûKê

iûcòf Keòaû Gaõ gâú Kê aýû_K bûaùe Keòaû _ûAñ Gjò_âYûkúùe ìZ^Zß @ûYòaû AZýû\ò û

�gâú� e iµâiûeY _~ðýûd :_â[c _~ðýûdùe 2008 ciòjûùe 10.94

ùKûUò Uuû Lyð @UKkùe 8Uò eûRýùe 3 ahðòdûKû~ðýKâcUòG @ûe¸ ùjfû û C�eûL�, cjûeûÁâ, _½òcaw,aòjûe, SûeL�, IWÿògû, QZògMWÿ I @û§â_âù\ge 82UòRòfäûùe Gjò _âKÌ Kû~ðýKûeú KeûMfû û ùijò icdùeGjò Kû~ðýKâcùe 127Uò ùaieKûeú iõiÚû I _ûLû_ûLò37,000 Pûhú iûcòf [ôùf û

ùUaêf 1 - Kû~ðýKâc _eòie

aòhd 2006-07 2007-08 2008-09 2009-10 2010-11 2011-12 2012-13(Leú þ)

Kû~ðýKûeú eûRý 2 7 8 10 11 11 11

Kû~ðýKûeú Ròfäû 14 18 82 104 109 94 67

ijbûMú iõiÚû 2 5 127 161 143 127 65

Pûhú iõLýû 11,000 14,000 37,000 65,043 90,436 150,082 128,229

ùcûU Rcò _eòcûY 8,140 21,544 27,184 47,247 69,093(GKeùe)

jûeû jûeú Rcò 0.22 0.33 0.30 0.31 0.54(GKeùe)

�gâú� Kû~ðýKâc _âiûeYe Gjò aýû_KZûKê @ûLôùeeLò ùaieKûeú iõiÚûMêWÿòKe Kû~ðýMêWÿòKe ic ßd eLòaû,Z[ýMêWÿòKê VòKþ bûaùe eLòaû I MùahYûcôK Kûc Keòaû_ûAñ 2009 ciòjûùe Giþ.Wÿò.Uò.Uò Zû�e Kû~ðýûkdIWÿògûe eûR]û^ú bêaù^gßeùe iÚû_^ Kfû û 2009ciòjûùe gâú Keû~ûC[ôaû 8Uò eûRý ij @ûiûc IcYò_êeKê cògûA @ûjêeò 10Uò eûRýùe Gjò _âKÌeiµâiûeY KeûMfû û Gjò ahð, 163Uò iõiÚûe còkòZC\ýcùe 65,043 Pûhúu ij Gjò Kû~ðýKâce eì_ùeLaýû_K ùjfû û 2008 ciòjûùe cê�_òQû jûeûjûeò Rcò0.23 GKe [ôaû iÚû^ùe 2009 ciòjû Leò þ EZêùeahðû Kcþ iù�ß Gjû 0.33 GKeKê aé¡ò ùjûA[ôfû ûZû�_ùe Gjò Kû~ðýKâc 105Uò RòfäûKê iµâiûeYùjûA[ôfû û

2009-10 ciòjûùe _â[c _~ðýd gâúKû~ðýKâce Keû~ûA[ôaû GK @¤d^e iKûeûcôK`kû`kKê ù\Lò UâÁ Gjò Kû~ðýKâce \ßòZúd _~ðýûd(2010-13) Kû~ðýKâc @ûe¸ Kfû û

ùMûUòG Q@-RYò@û _eòaûe ù\÷^òòK 2.5Kò.Mâû PûCkLû\ý _ûAñ @ûagýK Keê[ôaû iÚùk @]û GKe Rcòùe�gâú� _âYûkúùe Pûh Kùf @]ôKû 69 \ò e Lû\ý ò½òZKeû~ûA_ûeêQò û

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 6

\ßòZúd _~ðýûd iµâiûeY2010 ciòjûùe UâÁ,23.91 ùKûUò Lyð

@UKkùe �gâú� e \ßòZúd _~ðýûd iµâiûeY Kû~ðý @ûe¸Kfû û Gjû c¤ 3 ahðò@û Kû~ðýKâc [ôfû û Gjò _~ðýûdùeC�e_âù\gKê cògûA ùcûU 11Uò eûRý G[ôùe iûcòfùjùf û @]ôK ùfûKu ij Gjò gâú _âYûkúe @bòmZûKê_j�ûAaû ij eûRýÉeùe ieKûeue cêLýKû~ðýKâcMêWÿòK ij GjûKê iûcòf KùeAaû I @^ýû^ý`ifùe gâú e cêLý òdcMêWÿòKê aýajûe Keòaû \ßòZúd_~ðýûd Kû~ðýKâce cêLý flý [ôfû û \ßòZúd _~ðýûdKû~ðýKâce @ûe¸ ahðùe @[ðûZþ 2010 ciòjûùe109Uò Ròfäûe 143Uò iõiÚû cû¤cùe 90,436 Pûhúuij Gjò Kûc KeûMfû û Gjò ahð 47,247 GKeùe gâú_âYûkúùe Pûh Keû~ûA[ôfû 2012 Leò þ EZêùe 6UòeûRýùe 65 ijbûMú iõiÚû cû^u \ßûeû 128,229Pûhúue 69,093 GKeùe gâú_âYûkúùe Pûh KeûMfû ûahð @ ê~ûdú Kû~ðýKâc _eòie iûeYú 1 ùe \ò@û~ûAQò û

gâú _âYûkúùe aýajûe Keòaû _ûAñ Kcþ cìfýeIßòWÿe I cûKðe Zò@ûeò Keòaûùe Pûhú I ijbûMú iõiÚûcûù^MêeêZß_ì�ð bìcòKû ù^ùf û Gjò �gâú� _âYûkú aû Gjûe KòQò^úZòKê Mjc, cû�ò@û, ùiûeòh, @ûLê, Wÿûfò RûZúd I_^ò_eòaû `ifùe c¤ aýajûe Keû~ûA `ifC_ôû\^ùe aé¡ò ù\LòaûKê còkòfû û Pûhúcû^ue Gjò @ êbêZòI @bòmZû iaêKê �gâú _¡Zòùe `if Pûh� ^ûcùe GKajò jòiûaùe fò_òa¡ Keò _âKûg KeûMfû û

2010 ciòjûùe Keû~ûA[ôaû GK @¤d^eêù\LôaûKê còkêQò ù~ _ûeµeòK Pûh _¡Zòùe ùjKÖe _òQû3.37 U þ @ck ùjC[ôaû iÚû^ùe gâú _¡Zòùe icû^Rcòeê ùjKÖe _òQû 4.68U^þ @ck còkêQò û _ûeµeòKPûhe @ck ijòZ Zêk^û Kùf gâú _¡Zòe @ck _ûLû_ûLò38.87_âZògZ @]ôK û RûZúd Éeùe Gjò jûe ùjKÖe_òQû 3.23U^þ û ùijò_eò `ifeê aûjûeê[ôaû ^Wÿûù\Lòùf _ûeµeòK Pûh _¡Zòùe ùjKÖe _òQû 3.69 U þcòkê[ôaû iÚû^ùe gâú _¡Zòùe ùjKÖe _òQû 5.10U^þ

gâú _âYûkúùe Mjc Pûh

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 7

còkêQò û Gjò @¤d^Uò 8Uò eûRýe 7Uò cêLý Kéhò-_eòùage 5000Pûhúuê ù^A Keû~ûA[ôfû û _ûeµeòKPûhij gâú _¡Zòùe PûhKê Zêk^û Kùf ù\Lû ~ûCQò ù~Gjò _âYûkúùe Pûh Keòaû \ßûeû @]ôK 69 \ò e Lû\ýcòkò _ûeêQò û 2009 Leò`þùe 7Uò eûRýe 842UòRcòùe Keû~ûA[ôaû GK ùQûU @¤d^eê ù\LòaûKê còùkù~ Kcþ _ûYò[ôaû @�kùe c¤ _ûeµeòK Pûh @ù_lû gâú_¡Zò Pûhùe ùagú i`kZû còkêQò û

Rcòùe Pûh bò�òK MùahYûGjò gâú _âYûkúKê @]ôK Pûhúcû^u ij iµâiûeY

Keòaû ijòZ eûRý Kéhò aògßaò\ýûkd I ijbûMú iõiÚûcû^u\ßûeû iò]ûikL MùahYû cìkK Kûc c¤ @ûe¸ Kfû û2009 ciòjûùe @ù^K Kêgkú MùahK I ùa÷mû òKuêù^A ùMûUòG aò]ôa¡ ù~ûR^û _âÉêZ KeûMfû û 10Uò@¤d^ \òMKê ù^A Gjò ù~ûR^ûUò bò^Ü bò^Ü Kéhò_eòùage 6Uò ijbûMú iõiÚûu @�kùe KeûMfû û Gjò@¤d^ C_fùl ^ò@û~ûA[ôaû Pûh RcòMêWÿòK ^òdcòZbûaùe gâú Kû~ðýkde Kcðú, ijbûMú iõiÚû I iÚû^úd Kéhòaòùhgmu \ßûeû Z\ûeL KeûMfû û

Pûh Rcòùe @¤d^ aýZòZ 2011 ciòjûVûeêUâÁ, _½òcawe aò]û^ P¦â Kéhò aò\ýûkd ij cògò_eúlûcìkK bûaùe Gjò ùK¦âùe MùahYû @ûe¸KeûMfû û ]û^ I Mjc Pûhùe �gâú� _¡Zò Pûhùe Rcòeù_ûhKZ�ß iÚòZòùe K�Y _âbûa _WÿêQò, Zûjû ù\Lòaû _ûAñaòjûee Mdû Ròfäûe icZk Rcò [ôaû @�k I C�eûL�e_ûjûWÿò@û @�kùe c¤ MùahYû Rûeò ejòQò û

_\ùl_MêWÿòKê cêLýùiâûZùe iûcòf Keòaû

ieKûeue aòbò^Ü aòKûgcìkK Kû~ðýKâc c¤ùe�gâ ú�K ê ù~ûWÿ òaû U âÁe cêLý flý û ijbûMúiõiÚûcû^u\ßûeû ^ò@û~ûA[ôaû _\ùl_ MêWÿòKê aòbò^ÜeûRý ieKûe bò^Ü bò^Ü \éÁòùKûYeê ù^ùf û �gâú� Kê_âPûe I _âiûe Keòaûùe aòjûe, SûeL� I IWÿògûieKûeue _\ùl_ C�ûjR^K @ùU û Pûhúcû^uêiêjûC[ôaû ]û^ Pûh _¡ZòKê _âPûe Keòaûùe cYò_êe IQZògMWÿ ieKûe c¤ _\ùl_ ù^AQ«ò û

Giþ.Wÿò.Uò.Uò \ßûeû Keû~ûA[ôaû �gâú� _¡Zò Pûhei`kZû ù\Lò ^ûaûWÿð gâú e icû^ Kû~ðýKâcUòG jûZKê

ù^fû û 2010 ciòjû Leò þ EZêeê 16ùKûUò Uuû aýd@UKkùe Giþ.Wÿ ò.Uò.Uò cùWÿfùe gâú Kû~ðýKâcùaieKûeú iõiÚûcû^uê ù^A @ûe¸ KeòQò û Gjò �gâú�_âYûkúKê @]ôK iõLýûùe Pûhúcû^u _ûLùe _jù�Aaû_ûAñ @ù^K MêWÿòG iõiÚû Pûhúcû^u ij cògò Kûc KeòaûKê@ûùMA @ûiòùfYò û

mû^e @û\û^_â\û^ _ûAñ 2009 ciòjûùe UâÁ�gâú� A�ò@û A-Mâê_þ ^ûcùe ùMûUòG A-Mî_þ @ûe¸ KeòQòù~Cñ[ôùe �gâú�ùe iûcòf [ôaû icÉ iõiÚû, gâú Pûhú,RYûgêYû gòlûaò�þ I LýûZòiµ�ð MùahK cù^ ibý ejò

òRe @ êbêZò I cZûcZ eLò[û«ò û a�ðcû^ Gjò \kùe500eê ùagú ibýibýû @Q«ò ù~Cñcûù^ ù\gùePûfò[ôaû Gjò gâú @bò~û^ùe òRe @ êbêZò, @bòmZû _eÆec¤ùe aû�ò[û«ò û Gjò iaê @ûùfûP^ûKê ù^A ùMûUòG \êA-cûiòKò@û _ZâòKûUòG òdcòZ _âKûg _ûCQò û

�gâú� Kê _âiûe Keòaûùe @ûce gòlû(K) eûRýÉeúd iõiÚûcû^uùe C_iÚòZò [ôùf jó gâú

Kû~ðýKâc i`kZûe ij aýû_K @ûKûeùeKeû~ûA_ûeòa û _ò_êfiþ iûA^iþ A^ÁòUêýU(_ò.Giþ.@ûA),_âù`i^ûf @ûiòÁû^è `eþùWÿbf_ùc� @ûKè^ (_â\û^), ùiûiûAUò `eþ_âùcûi^þ @`þ ùIßÁfýû� ùWÿbf_þùc�(Giþ._ò.Wÿaä ëý.Wÿ ò), ewùcA ^ûM aýû_þUòÁ@ûùiûiòGi þ (@ûeþ.G þ.aò.G), eûRejûU _âiûeú Iùi�e eþ IßûfØð ifòWÿûeòUò (iò.Wÿaäëý.Giþ) @û\ò eûRýI RûZúd Éee iõiÚûcûù^ ùQûU ùQûU iÚû^údiõiÚûMêWÿòKê aûQò ùicû^u cû¤cùe gâú Kê aýû_KKeòaûùe cêLý bìcòKû ù^A[û«ò û

L) RûZúd I eûRýÉeùe ieKûeú Éeùe _âbûa_ùKAaû _ûAñ I ieKûeú ^úZòùe _eòa�ð @ûYòaû_ûAñ ùaieKûeú iõiÚûe Kû~ðý _eòie aûjûùe c¤gâú Kê aýû_K Keòaûe @ûagýKZû ejòQò û Giþ.Wÿò.Uò.UòI Gjûij cògò Kûc Keê[ôaû ijbûMú iõiÚûcûù^eûÁâúd Kéhò aòKûg ù~ûR^û (@ûe.ùK.bò.IßûA),`ûeceiþ ùUùKÜûfRò Uâû^þi`e `�(G þ.Uò.Uò.G þ) AZýû\ò ieKûeú ù~ûR^ûùe gâúKêiûcòf Keòaû _ûAñ @ù^K _\ùl_ ù^AQ«ò û

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 8

mû^e _âiûegâú-A�ò@û MêMfþ Mî_þ@ òaâZû aògßûi

�gâú� GK mû^-bò�òK _âKâòdû ùjûA[ôaûeê �gâú� eaýû_K iµâiûeY_ûAñ mû^e _âiûe ùjaû GKû« ReêeúI G[ô_ûAñ bò Ü bò Ü cû¤ce c¤ @ûagýKZû ejòQò û gâú_¡Zò C_ùe mû^e iµâiûeY _ûAñ bûeZùe aòùghKeòKcðgûkû, i¹òk Üú @ûùdûR^ Keòaû, ùIßaiûAUþ Zò@ûeòKeòaû, aòbò Ü _âKûee ajò I _ZâòKû _âKûg Keòaû AZýû\òcû¤c aýajûe Keû~ûA[ûG û @ûc ù\gùe _âûe¸òKicdùe ^ò@û~ûA[ôaû Gjûe @ûe¸ icdùe iÚûdú_\ùl_ I i`kZûKê ùfûK ùfûP^Kê @ûYòaûùeùfAiû-A�ò@ûe bìcòKû @Zêk^úd û

_âûd GK \gK ]eò Kéhò Z[û @^ýû^ý aòhdùeMùahK I aòùhhm cû^u _ûAñ Z[ý @û\û^ _â\û^Keê[ôaû ù^UIßKð iaê MêeêZß_ì�ð bìcòKû MâjY KeòQ«ò ûGjò iaê ù^UIßKð cû¤cùe MùahK I aòùghmcûù^aòbò Ü _âKûee Z[ý _ûA_ûeò[û«ò û Gjò_eò GK Z[ý _â\û^Keê[ôaû ù^UIßKð ùjfû gâú-A�ò@û MêMfþ Mî_þ û

iûeþ ù\ûeûaRú UûUû UâÁe ijûdZûùe 2007ciòjûùe gâú-A�ò@û MêMf Mî_þ ûcùe ùMûUòG @ þ fûA þù^UIßKð Zò@ûeò KeûMfû û gâú C_ùe @ûùfûP^û KeòaûùeùMûUòG _éÂbìcò Zò@ûeò Keòaû Gjò ù^UþIßKðe cêLýflý[ôfû, ù~CñVò Pûhú, iûcRòK Kcðú, MùahK, ùa÷mû òK,Kéhò aòùghm I @^ýû^ý @ûMâjú aýqòcûù^ gâúe aòbò ÜMêeêZß_ì�ð \òM C_ùe @ûùfûP^û Keò ^òRe cZeLò_ûeòùa û

RûZúd Éeùe gâú Kê ù^A mû^ aé¡ò I C�ûjiéÁòKeòaûùe gâú-A�ò@û Mî_þ cêLý bêcòKû MâjY KeòQò ûùR÷a _eòùage aòbò Ü _âKâòdûKê aêSò bò Ü bò Ü i`k @bûiiaêKê ùfûK ùfûP^Kê @ûYòaûùe Gjò Mî_þ iKâòd bûaùeKûc KeêQò û iÚû^úd I _ûeµeòK @býûi iaêKê ù^AùR÷aòK Pûh I @^ýû^ý Pòe«^ Pûh _âKâòdû ij RWÿòZaòbò Ü aòhd C_ùe c¤ Gjò \kùe @ûùfûP^û ùjûA[ûG û

gâú _¡ZòKê Mjc, @ûLê, cû�ò@û, _^ò_eòaû I@^ýû^ý ifùe _eúlûcìkK bûaùe aýajûe Keò[ôaûPûhúcû^ue @bòmZû iaê c¤ Gjò \kùe @ûùfûP^û

ùjûA[ûG û Gjò \kùe mû^e @û\û^ _â\û^ ùKak gâúKêù^A iúcòZ ìùjñ û Lû\ý iêelû, _eòùag _eòa�ð _eòaWÿ aWÿ iciýû iaê c¤ Gjò \kùe @ûùfûP^ûùjûA[ûG û @û�kòK Éeùe Keû~ûA[ôaû aòbò Ü @¤d^I Pûhúcû^ue @bòmZû iaêKê c¤ aWÿ \kùe @ûùfûP^ûKeòaû _ûAñ GVûùe iÚû^ I iêù~ûM \ò@û~ûA[ûG û Gjò\kùe ùjC[ôaû @ûùfûP^û I aòbò^Ü Kû~ðýKâc MêWÿòKêù^A ^òdcòZ bûaùe \êA cûiòK _ZâòKûUòG _âKûgòZùjCQò û

�gâú�e aòbò Ü \òM C_ùe @ûùfûP^û I A-ùcfþ\ßûeû mû^e @û\û^ _â\û^ ùjC[ôaûeê aòbò Ü jòZû]ôKûeúuc¤ùe GKZû _âZòÂòZ ùjûA_ûeòQò û Gjò AùfùUâû òK Mî_þþ\ßûeû GPþ.Uò.Uò._ò Vûeê ijûdZû _ûC[ôaû gZû]ôKùaieKûeú iõiÚû �gâú�Kê ù^aû_ûAñ C�ûj _ûAaû ij mû^c¤ _ûCQ«ò û

ù~ùjZê @ûùfûP^û MêWÿòK AùfùUâû^òK ùiaûcû¤cùe jó ùjCQò, Gjûe fûb �gâú� _¡Zòùe iûcòf ùjaû�ùgh aýqò� ~[û Pûhú _ûLùe _j�ô _ûeê ò ùaûfò GjòMî_þKê icûùfûP^û Keê[ôaû aýqòcûù^ cZ ù\A[û«ò ûcûZâ gâú A�ò@û Mâé_þùe iûcòf[ôaû ibý ibýûcûù^ Gjûeaò_eúZ cZ eL«ò û ùicû^u cZùe �gâú� C_ùeùjC[ôaû @ûùfûP^û I ZKðaòZKðùe Kéhò aòmû^úuVûeê@ûe¸ Keò Pûhú _~ðý« aòbò Ü Éee aýqò iûcòf [ôaûeêGjûe `kû`k _êeêYû Z[û ì@û Pûhúuê aòùgh bûùaijûdZû Keò[ûG û ù~ùjZê �gâú� GK mû^-@û]ûeòZ _âYûkú,Gjû ijòZ RWÿòZ [ôaû mû^e _âiûe ùjaû GKû« Reêeú û@ûRòe \ò^ùe gâú A�ò@û ù^UIßKð aòbò^Ü aMðe aýqòaòùghuê ù^A ùjûA[ôaû G_eò GK \k, ù~Cñcûù^ùMûUòG _é bìcúùe �gâú� C_ùe RùY RYuVûeê gòLôaûI ìZ^ \òM C_ùe @ûùfûK_ûZ Keòaûùe GK i`kbìcòKû MâjY KeòQ«ò û iaòùgh Z[ý http://sdtt-sri.org/

discussion-groups eê _ûA_ûeòùa û

C� : ùfAiû A�ò@û, cûyð 2013

@ òaâZû aògßûifòùbûfòu `ûCù�i þG-39, òkKY× ^Me,ù\aeûG KùfR _ûL^dû_fäú, bêaù^gße - 751 012, IWÿògûE-mail: livolink@gmail.com

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 9

M) ù~ùjZê �gâú� _âYûkú ~ûªòK ùKøgk @ù_lû ùagú_eòcûYùe mû^ bò�òK _¡Zò, ùZYê Pûhú_ûLùeiVòKþ mû^ ùKøgk _j�ûAaû GKû« Reêeú û gâú_âYûkúùe Kûc Keòaû icdùe, @ù^K MêWÿòG_eúlûcìkK Xÿû�ûùe Kûc Keòaû_ùe ùMûUòG i`k_âKâòdû aûjûeòfû ~ûjûKê ù^A Kû~ðýKâce _eòieaýû_K KeûMfû û RùY Mâ ûcý i´k aýqò(iò.@ûe._ò) 50eê 60 gâú Pûhúuê ù^A iò]ûikLKûc Kùe û Gjò Kûc Keòaû Xÿû�ûùe @ûC RùYùKøgkú iµâiûeY aýqò (Giþ.A.Wÿaäëý) ejòùa ~òG15 eê 20 RùY Mâûcý i´k aýqò ij cògò KûcKeòa û Zûcûù^ RùY ùKøgkú aýqò Mûñe iÚòZò IùfûKiõLýûKê ù\Lò 750eê 1200 Pûhúuêijù~ûM Keòa û Gjò \êA RYu aýZòZ @ûC RùYaòhd aÉê aòùghm (Giþ.Giþ.Giþ) ejòùa ~òG 3RY ùKøgkú aýqòuê _âgòlY ù\ùa I Zûue KûceMêYaZû ù\Lôùa û ~\òI Gjò cùWÿf �gâú� _ûAñ _âÉêZKeû~ûA[ôfû, Kéhòbò�òK @^ýû^ý Kû~ðýKâcùe c¤Gjò Xÿû�ûKê aýajûe Keû~ûA _ûeòa û RûZúdMâûcúY RúaòKû còg^þ (G^þ.@ûeþ.Gf.Gcþ) @]ú^ùeKûc KeòaûKê aòjûe ieKûe Gjò Xÿû�ûKê MâjYKeòQ«ò û

N) ahðû]ûeòZ Kéhò ùjC[ôaû @�kùe ùKCñVò i´k Kcþ[ûG I aòùghKeò lê\â I ^ûccûZâ Pûhú [û«ò,ùicû^u c¤ùe gâú Kê @û_ùYAaû _ûAñ C�ûj iéÁòKeòaû KÁKe aýû_ûe û gâú _¡Zòùe ùMûUòG MeúaPûhú_ûAñ ~\ò @ûùc a¡òðZ @ûd ò½òZ ^ KeêùQ,ùZùa gâúKê iÚûdú Keòaûùe aWÿ iciýû ù\Lûù\a ûG iciýû aòùghKeò Kcþ Rcò[ôaû Pûhúu _ûLùeùjûA[ûG û ùZYê �gâú� _¡Zò C_ùe ùMûUòG Pûhúeaògßûi @ûYòaû _ûAñ GK i`k Z[û ù~ûR^ûa¡ aûUaûjûe KeòaûKê _Wÿòa û

O) gâúKê @]ôK Pûhúu c¤ùe aýû_K Keòaû _ûAñ C_~êq~ª_ûZò ~[û IßòWÿe, cûKðe AZýû\ò iÚû^úd @�kùeZò@ûeò ùjûA Kcþ Uuûùe còkòaû GKû« Reêeú û Gjòiaê ~ª_ûZò Zò@ûeò _ûAñ Kéhò Mâûc aòKûg ùK¦â(SûWÿL�) I @û«RðûZòK gòÌ aòKûg Cù\ýûM(@ûA.Wÿò.A.@ûA) @û\ò iõiÚû ij cògò Kûc KeòaûKê_Wÿòa û

gâú e baòhýZ Kû~ðý_ Úû :Kéhò I @^ýû^ý ùa÷hdòK aòbûMe aòùghmcû^u

\ßûeû Keû~ûA[ôaû ùMûUòG icúlûeê còkò[ôaû iKûecôKcZûcZKê @û]ûe Keò �gâú� Kû~ðýKâcKê 43.18 ùKûUòLyð @UKkùe @ûjêeò 5ahð Rûeò eLòaû _ûAñ UâÁ ò¿�òù^AQò û Gjò _~ðýûdùe eûRýe aòbò Ü aògßaò\ýûkdcû^u\ßûeû @]ôK MùahYû I @¤d^ Keòaû I ieKûeúKû~ðýKâc MêWÿòKùe gâúKê ù~ûWÿòaû cêLý flý ejòQò û GjòZéZúd _~ðýûdUò IWÿògû, QZògMWÿ, SûWÿL�, aòjûe, @ûiûcI cYò_êeùe Keû~òa û

C_iõjûe :_âûe¸òK icdùe Kcþ Lyð ùjC[ôaûeê �gâú�

_âYûkú Pûhúu c¤ùe @û\éZ ùjûA_ûeêQò û Gjò _¡ZòecêLý C_KûeòZû MêWÿòK ùjfû @]ôK @ck còkêQò, Kcþ UuûLyð ùjCQò I aòj^e cû^ aé¡ò _ûAQò û Gjòiaê aýqòMZC_KûeòZû aû\ ù\ùf gâú _¡Zòùe eûiûd òK iûee Kcþaýajûe ùjC[ôaûeê Gjû _eòùagKê lZò _j�ûC^ûjó û

iûeû bûeZùe gâú _âYûkúKê _âiûe KeòaûKê ùjùfPûhúcû^ue Pò«û]ûeûùe _eòa�ð @ûiòaû ij ieKûeúiêaò]û iêù~ûMe c¤ @ûagýKZû ejòQò û lê\â I ^ûccûZâPûhúu c¤ùe Gjò Pûh _¡ZòKê aXÿûAaûKê ùjùf ieûKûeúaòbûM I ùaieKûeú iõiÚûKê GKûVò ùjûA Kûc KeòaûKê_Wÿòa û Pûhú I Kéhò aòbûMe KcðPûeúcû^uê _âgòlYù\aûe aòùgh @ûagýKZû ejòQò û ]û^ Pûhùe �gâú� KêGK C�c @býûi jòiûaùe Pûhúcû^u \ßûeû @û\éZ ùjaû_ûAñ ù~ûR^û _âÉêZ Keê[ôaû aýqòcûù^ icMâ ù\g _ûAñGK gâú-cû^PòZâ _âÉêZ Keò ^ò¡òðÁ ù~ûR^û Keòaûe@ûagýKZû ejòQò û

C� : ùfAiû A�ò@û, cûyð 2013

aògß û[ iòjÜûaeò ù_ûMâûc @ òieiûeþ ù\ûeûaþRú UûUû UâÁ Gaõ \ò @ûfòGWÿþ UâÁiþ, cê ûAE-mail: bsinha@sdtatatrust.co.in

Zêhûe \ûgGKèëKêýUòbþ WÿûAùeKÖefòùbûfòuþ `ûCù�i þbêaù^gßeE-mail: tushar.ht@rediffmail.com

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 10

KAfûfò Ròfäû ù^_ûke _½òc bûMùe @aiÚòZ ûGjò Ròfäûe C�e \òMùe Pêùe _aðZùgâYú @aiÚòZ ~ûjûeZkò@û @�kMêWÿòKùe Ròfäûe @]ôKûõg ]û^ Rcò ejòQò û_âûPú^ icdeê G @�ke iÚû^úd @û\òaûiú �[ûeêiþ�ùMûÂúe Rúa^RúaòKû ]û^Kê ù^A @û]ûeòZ, ~ûjûùicû^ue iõÄéZò ij c¤ RWÿòZ û Pûhúcûù^ ]û^ ijgúZ \òù^ Mjc, Wÿûfò RûZúd giý I ùiûeòh Pûh Keò[û«ò ûMâúhàEZêùe Rcò cêLýZü _Wÿò@û ejò[ûG û

KAfûfò Ròfäû Lû\ý C_ôû\^ ùlZâùe Êûaf´ú[ôfû I C�e \òMe _ûaðZúd RòfäûMêWÿòKê Lû\ý e¯û^úKeòaûùe cêLý bêcòKû ù^C[ôfû û cûZâ 2005 _eVûeê,

Gjò Ròfäû _âPêe bûaùe Lû\ý @bûaKê iûcÜû KeòPûfòQò û~ûjûe @ù^K KûeY ejòQò û @ òdcòZ ahðû I \úNð \ò]eò ahðû ^ ùjaû, ahðû EZêe ùgh bûMùe cûZâû]ôK ahðûI Gjû \ßûeû iéÁò ùjC[ôaû a^ýû, gúZ \ò ò@û ahðûe @bûaI icd icdùe _âPêe aéÁò_ûZ, cûUòe CaðeZû jâûi,Kéhò iûcMâú ~[û C ÜZ aòj^ I iûee @bûa AZýû\ò GjòLû\ýûbûa _ûAñ cêLýZü \ûdú û

Lû\ý C_ôû\^ aé¡ò I iÚû^úd MâûcúY ùfûKuC_ùe Lû\ý _\û[ðe cìfý aé¡òe _âbûaKê Kcþ Keòaû _ûAñù^_ûke ù`ûecþ `eþ @ûIßûeù^iþ @û� dê[þ @ûKUòbòUò(G þ.G.IßûA.G) iõiÚû I còkòZ RûZò iõNe Lû\ý I KéhòiõMV^ (G`þ.G.I) e còkòZ ijù~ûMùe 2009 eê2011 ciòjû icdùe ACùeû_ò@û^þ dê^òd^þ `êWÿþ`ûiòfòUò ù_âûùRKÖ (A.dê.G þ.G þ._ò) ^ûcùe GK _âKÌKû~ðýKûeú Kùf û Gjò _âKÌKê ACùeû_ò@û^ dê^ò@^ijûdZû Kfû I _âKÌ cû¤cùe Pûhúcû^ue C ÜZ Kéhò_âYûkú C_ùe \lZû aé¡ò Keòaû ij C ÜZ Pûh iûcMâúù~ûMûA \ò@ûMfû û

gâú Rcòùe Nûi aûQòaû \ßûeû MQKê _~ðýû¯ aûdê còùk

a^ýû _âaY @�kùe Lû\ý iêelû�gâú� _¡Zò aòKûge _[ _\gðK

KAfûfò Ròfäûe a^ýû _âaY @�kMêWÿòKùe @]ôKeê @]ôKiõLýK Pûhú gâú _âYûkúKê @û_YûCQ«ò û gâú _âYûkúùePûhúcûù^ ]û^ Pûh Keò ^òR `ifKê a^ýû, aûZýû,SWÿeê a�ûA GjûKê _eòùag ijYò if _¡Zò jòiûaùe_âcûY Keò_ûeòQ«ò û Gjò_eò a^ýû_âaY @�kùe gâú_âYûkúKê Pûhúcûù^ bMaû^u C_jûe ùaûfò C_faþ]ôKeò_ûeòQ«ò û

eûc aûjû\êe LûWÿKû I e¬^ eûIßf

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 11

Pûhúcû^u c¤ùe aògßûi iéÁò Keòaû

2010 ciòjû ùc cûiùe KAfûfòò Ròfäûùe_â[ùc Pûhúcû^u ij Zûue iûµâZòK iÚòZò C_ùe@ûùfûP^û KeûMfû û �gâú�Kê ù~ùjZê G @�kùe _â[c [e_ûAñ Kû~ðýKûeú KeòaûKê iÚòe Keû~ûA[ôfû, Gjò ^ìZ^_âYûkú C_ùe Cbd Kcðú I Pûhúcû^ue aògßûi @ûYòGK Zûfòc Kû~ðýKâc @ûùdûR^ KeûMfû û Gjò Zûfòc _ùeiÚòe KeûMfû ù~ �gâú� _âYûkúKê ù^A _\gð ú bò�òK ùlZ_âÉêZ Keòaû ij @^ýû^ý Pûhúcû^uê ùlZùe Zûfòcþ\ò@û~òaû CPòZþ, ~ûjû\ßûeû Pûhúcûù^ ùagú _âbûaòZùjùa û bR^ú Mâûcý C Üd^ KcòUò @]ô ùe 1500aMðcòUe Rcòùe _â\gð^ú bò�òK Zûfòc Kû~ðýKâcKeûMfû û ù^_ûk ieKûeu Kéhò aòbûMe aeò @]ôKûeúgâú~êq eûùR¦â Cù_âUò, Gjò ZûfòcKê _eòPûk^û Keò[ôùf û

_\gð ú bò�òK ùlZe _êeû RcòUòKê \êAbûMùebûM KeûMfû û _â[cUòùe _ûeµeòK _¡Zòùe ]û^ PûhI @^ýUòùe �gâú� _âYûkúùe ]û^ Pûh KeûMfû û _ûeµeòK]û^ Pûh Rcòùe Pûhúcûù^ ùicû^u _êeêYû @býûiùePûh Kùf ~[û 25 \ò^e Zkò ùeû_òaû, 3-4 Uò MQfMûAaû, MQeê MQ c¤ùe 10-15 ùi.cò aýa]û^ejòaû AZýû\ò û gâú Rcòùe 10\ò e ZkòKê 25 ùi.cò\ìeZûùe ùeû_ûMfû û ù^_ûk Kéhò MùahYû KûC^iòfþeêù^A[ôaû IßòWÿe aýajûe Keò 10 \ò^ aýa]û^ùe\êA[e Nûi aQûMfû û \êAUò ~ûK Rcòùe je\ò û[-1RûZòe aòj^ fMû~ûA[ôfû û Cbd Rcòùe eûiûd^òKiûee _âùdûM ^ Keû~ûA ùjKÖe _òQû 10U þ ùMûaeLZ aýajûe Keû~ûA[ôfû û

Cbd Rcòeê if @ck _ùe Pûhúcûù^ @ êbaKùf ù~ _ûeµeòK Pûh _âYûkúùe ù~ZòKò @ck @ûiòfûgâú _¡Zò Pûhùe Zûe \êAMêY @]ôKû @ck còkòfû û ù^_ûkKéhò MùahYû KûC^iòf je\ò^û[-1e @ck lcZûùjKÖe_òQû 5U þ \ûaò Keò[ôaû iÚû^ùe gâú _âYûkúùe Gjûe@ck lcZû ùjKÖe _òQû 5.2 U^þ @ûiòfû û _ûeµeòKPûh _âYûkúùe Gjò aòj^e @ck ùjKÖe _òQû 3.1 U þcòkòfû û Gjû aýZòZ _ûeµeòK _âYûkúùe Keû~ûA[ôaû ]û^`ifKê Mê�òù_ûK búhY bûaùe @ûKâû« Keò[ôaû iÚùk gâú_âYûkúùe Keû~ûA[ôaû `if ùlZUò ùeûMù_ûK@ûKâcYeê cêq [ôfû, Gjû \ßûeû @ck ùjûA[ôaû giýeMêYaZû c¤ bf [ôfû û

�gâú� _âYûkú fûfþKêe bûMý _eòa�ð Kfû

KAfûfò Ròfäûe fûfþùKûUò Mâûcý C Üd^ KcòUòe fûfþKêKû[ûe@û ùiù_Ö´e cûi a^ýû Wÿeùe ^òR NùeùgûA_ûeê ^[ôfû û a^ýû KûeYeê MZ 3ahð ]eò ùi]û^ @ck Keò_ûeê [ôfû û Mûñe @^ý Pûhúcû^u _eòZû� _eòaûeùe c¤ Lû\ý iciýû ejò[ôfû û Kûci§û^ùe Mû ñe @ù^K ~êaK @^ý @�kKêPûfò~ûA[ôùf û Kû[ûeò@û c¤ Mûñ QûWÿò Pûfò~ûA[û«û cûZâA.dê.G`.G_þ._ò ZûKê _eòiÚòZò ij fXÿòaû _ûAñ iûjû~ýKfû û

24Uò Pûhúuê ù^A Pûhú ùlZâ aò\ýûkdKeòaû _ûAñ Kû[ûeò@ûe RcòUò PòjÜU KeûMfû û _âûe¸òKicdùe gâú RcòUò ùcûUûùcûUò Lûfò \ògê[ôfû , ~ûjûZûKê bûeò jZûg Keò[ôfû û _ùWÿgúcûù^ Zû�e [�ûCùWÿAùf û Gjò ìZ^ ùKøgkUòKê òR Rcòùe _âùdûMKeò[ôaûeê Zû�e Èú c¤ Lêiò ^[ôfû û ~\òI Gjò _âYûkú\ßûeû `if lZò ùjùf Zû�e beYû Keû~òa ùaûfò_âKÌ Ze`eê Kêjû~ûA[ôfû, Z[û_ò RcòKê ù\LòùfKû[ûeò@û c^ùe ù^÷eûgýe bûa @ûiê[ôfû û Rcò jòWÿC_ùe aiò Kû[ûeò@û bûaê[ôfû ù~ ~\ò G ahð c¤`if Á ùjûA~ûG, ùZùa ùi Zû�e _eòaûeKê K�YLê@ûAa ?

Zkò ùeû_ûe 15 \ò^ _ùe ù~ùZùaùk_â[c NûiaQû KeûMfû, MQùe _òf cûeòaû @ûe¸ùjfû û @û½~ðý R^K bûaùe _òf iõLýû aé¡ò _ûAaûùefûMòfû I @^ý Pûhúcûù^ _òf MYòaû _ûAñ Zû� RcòKê@ûiòùf û Gjû ù\Lô Kû[ûeò@û I Zû�e _eòaûe ùfûKuc¤ùe @ûgû RûMâZ ùjfû û @ck icdùe,ù~ùZùaùk Zû_cûZâû ajêZ ùagú [ôfû, ùKak Zû�eRcòùe f´û f´û jk\ò@û ]û^ ùK�û iaê jfê[ôfû û_ûeµeòK _âYûkúùe ~òG Pûh Keò[ôùf ùicû^u VûeêKû[ûeò@û ^òR Rcòeê \êAMêYeê ùagú giý I ^Wÿû_ûAfû û

a�ðcû^ ^òR @�kùe Kû[ûeò@û ùagþRYûgêYû û Zû�e i`kZûe KûjûYú aòbò Ü Lae KûMRI ùUfòbòR^ùe _âKûg _ûAfû I @ù^K Pûhú Gùac¤ Zû�e Rcò ù\LòaûKê @ûiêQ«ò û

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 12

Pûhú ùlZâ aò\ýûkd

bR^ú Mûñe ùlZâ _â\gð^e i`kZûKê ù\LòA.dê.G þ.G þ._ò _âKÌùe Kûc Keê[ôaû Kcðúcûù^ ò¿Zòù^ùf ù~ 6Uò bò Ü bò Ü Mâûcý C Üd^ KcòUò @�kùe6Uò PûhúùlZâ aò\ýûkd Keû~òa û Gjò Pûhú ùlZâ aò\ýûkdKû~ðýKâcKê i`kZûe ij Keòaû _ûAñ Kéhò aògß aò\ýûkdI Kéhò aòbûMe 60 RY Kéhò aòmû^ú Z[û QûZâcû^uê 20i¯ûje Zûfòc \ò@ûMfû, ù~Cñcûù^ cêLý Zûfòc\ûZûjòiûaùe Kû~ðýKùf û RûZúd ic^ß òZ ùeûMù_ûK_eòPûk^û Kû~ðýKâc (G^þ.@ûA._ò.Gcþ._ò) @]ô^ùeKéhK-ijûdKcû^uê ÊÌ\ò^e Zûfòc \ò@ûMfû û

2010 ciòjûe cêLý `if EZêùe_ûjûfcû^_êe, eûcgòLeSûfû, _ûùIßeû, êfaûeò, \eLI LAfûWÿe 6Uò Mââûc C Üd^ KcòUòùe 6Uò Pûhú ùlZâaò\ýûkd KeûMfû û Pûh EZê @ûe¸e VòKþ _ìaðeê _âZò ùlZâaò\ýûkd _ûAñ 3Uò _âûe¸òK Kcðgûkûe @ûùdûR^KeûMfû, ù~CñVê KéhK, ò¿�òùe bûM ù^C[ôaû aýqò IiÚû^úd ù^ZéZß ù^C[ôaû aýqòcû^uê Pûhú ùlZâ aò\ýûkdXÿû�û C_ùe iìP^û \ò@ûMfû û Gjò KcðgûkûMêWÿòKê KéhK-ijûdKcûù^ _eòPûk^û Keò[ôùf û

Gjò PûhúùlZâ aò\ýûkdùe _ûLû_ûLò Mûñ MêWÿòKe25 RY Pûhú _âZò i¯ûjùe GKûVò ùjûA Rcòùe ]û^

Pûhe aòbò Ü _âKâòdû C_ùe @ûùfûP^û Keòaû ij @ ê¤û^c¤ Keê[ôùf û _âZò Pûhú ùlZâ aò\ýûkd @]ô^ùe1800aMð còUe Rcò ejò[ôfû - 200 aMðcòUe_eúlY _ûAñ, 300aMðcòUe _ûeµeòK _âYûkúùe Pûh_ûAñ I akKû 1300 aMðcòUe gâú _ûAñ û _âZò aò\ýûkdùePûhúcû^uê ì@û KòQò Keò ù\LûAaûKê C�ûjòZ KeûMfû û

_âZò PûhúùlZâ aò\ýûkdùe, _ûeµeòK PûhRcòe@ck @ù_lû gâú Rcòùe @ck \êAMêY aXÿòaûe ù\LòaûKêcòkòfû û ~êaPûhúcûù^ NûiaQû ~ªKê aýajûe Keòaûùe@ûMâj ù\LûAùf I cjòkûcûù^ c¤ @ êba Kùf ù~Gjò ~ª aýajûe \ßûeû Nûi aûQòaû _ûAñ ùicû^ue _eògâcKcþ ùjCQò û

Gjò @býûiKê aýû_K Keòaû

Gjò Q@Uò Pûhú ùlZâ aò\ýûkde iKûeûcôK@^êbêZò @û]ûeùe a^ýû_âaY @�ke Kcþ i´k[ôaûPûhúcû^u c¤ùe Kcþ giý @ck ùjC[ôaû iciýûeicû]û^ _ûAñ Gjò gâú _âYûkúKê Pûhúcû^u c¤ùe aXÿûAaû_ûAñ ò¿Zò ò@ûMfû û

Pûhú ùlZâ aò\ýûkd @^ý Mûñ MêWÿòKùe c¤KeûMfû û 2011 Pûh EZêùe 12Uò Mâûcý C^Üd^KcòUòùe _ûLû_ûLò 30Uò Pûhú ùlZâ aò\ýûkdKeû~ûA[ôfû û Gjò Pûhú ùlZâ aò\ýûkd MêWÿòKê KéhK-

Kâ.^õ ùlZâ aò\ýûkde ^ûc

1. iê^ûCùfû aòjû^ò gâú Pûhú ùlZâ aò\ýûkd _ûjûfcû^_êe iê^ûCùfû iêM§ 35 7.5 5 3.5

2. gû«ò gâú Pûhú ùlZâ aò\ýûkd, eûcgòLe Sûfû iê^ûCùfû iêM^^ 45 7.8 6 4

3. gâúUû^iòf gâú Pûhú ùlZâ aò\ýûkd, _ûùIßeû eû]û # 4 56 6.9 8 3.3

4. R^RûMâòZ gâú Pûhú ùlZâ aò\ýûkd, `êfaûeú Rdû 50 8 7 3.7

5. _âMZògúk gâú Pûhú ùlZâ aò\ýûkd, \eL eû]û # 4 55 7.5 9 4

6. Kéhò aòKûg gâú Pûhú ùlZâ aò\ýûkd, LòfûWÿþ iûaòZâú 58 8.2 9 4.5

_âRûZò _òfgâú _¡Zò

@ckùc.U þ /ùjKÖe

_òfiõLýû

_òfiõLýû

@ck(ùc.U þ/ ùjKÖe)

_ûeµeòK _¡ZòùUaêf -1 aòbò Ü Pûhú ùlZâ aò\ýûkdùe ]û^ @cke Z[ý

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 13

ijûdKcûù^ Z\ûeL Keê[ôùf, ù~Cñcûù^ 16 i¯ûj]eò @^ý Pûhú ùlZâ aò\ýûkdùe ejò[ôùf û Gjò KéhK-ijûdKcû^uê cêLý Zûfòc \ûZûcûù^ 30 \ò ò@û Zûfòcù\A[ôùf û Pûhú ùlZâ aò\ýûkde @bòmZûKê òR Rcòùe_âùdûM Keòaû _ûAñ C�ûjòZ KeòaûKê Pûhúcû^uê 3 Kò.MâûKeò (PAùZ-2) ]û^ aòj^ \ò@ûMfû û Pûhú ùlZâaò\ýûkd cû¤cùe ùcûU 1069 Pûhúuê _âgòlY\ò@ûMfû û 2011 ciòjûùe, 580 Pûhú 80 ùjKÖeRcòùe gâú _âYûkúùe ]û^ Pûh Keò[ôùf û ahðû EZêùeGjû 820 PûhúKê aé¡ò _ûAfû, ù~Cñcûù^ 120 ùjKÖeRcòùe Pûh Keò[ôùf û

Gjò _âYûkú Mjcùe c¤ _âùdûM Keû~ûA[ôfû ûgâú _¡Zò _â[c [e _ûAñ ù^_ûkùe i`kZûe ijKeû~ûA[ôfû ~ûjûe `kû`k C�ûjR^K [ôfû û Zòù^ûUòMâûcý C^Üd^ KcòUò ~[û eûcgòLeUûfû, fûfùaûSò I

êfaûeòùe PûùeûUò _â\gð bò�òK ùlZ Keû~ûA[ôfû û_ûeµeòK Pûh _âYûkú ij Zêk^û Kùf Gjò _¡Zòùe 80_âZògZ Kcþ aòj^ aýajûe Keû~ûA \êAMêYeê ùagú @ckcòkò[ôfû û

`kû`k

KAfûfò Ròfäûe 13Uò Lû\ý @bûaú Mûñe _ûLû_ûLò8464 Pûhú Gjò Kû~ðýKâceê iò]ûikL fûb _ûAùf ûPûhúùlZâ aò\ýûkdKê @ûMKê ù^aû_ûAñ 24 RY iÚû^údi´k aýqò Zò@ûeò Keû~ûA_ûeòùf û Pûhú ùlZâ aò\ýûkdcû¤cùe 2510 Pûhú Zûfòc _ûAùf I _â\gð ùlZcû¤cùe 500 Pûhú Zûfòc _ûA_ûeòùf û _âKÌ ùghùjaû_ee icúlûeê RYû _Wÿòfû ù~ 2011 _âûe¸òK

Pûhú ùlZâ aò\ýûkde ibý ibýûcûù^ Rcòùe @^ê¤û^ KeêQ«ò

Pûh EZêùe gâú _âYûkúùe 86 ùjKÖe Rcòùe PûhùjC[ôaû iÚû^ùe 2011 cêLý ]û^ Pûh EZêùe Gjû120 ùjKÖeùe _j�ô[ôfû û

KAfûfò Ròfäû_eò GK a^ýû _âaY @�kùe �gâú�Kêi`k Keòaû GùZ ijR ^[ôfû û _âûe¸òK icdùe@ù^KMêWÿòG aû]û [ôfû ~[û Pûhú ùlZâ aò\ýûkdKê Keòaû_ûAñ C_~êq Zûfòc_âû¯ Kcðúue @bûa [ôfû, C_~êq_âRûZòe aòj^ I iÚû^úd NûiaQû ~ª _~ðýû¯ ^[ôfû IPûhúcûù^ gâú _âYûkú @û_ùYAaû _ûAñ @ûMâjú ^ [ôùf ûijù~ûMú iõiÚûVûeê _âKÌe @ûagýKZûKê ù\Lô VòKþicdùe @[ð ijù~ûM Keòaû, _âKÌùe iûcòf [ôaû aòbò ÜjòZû]ôKûeúcû^u c¤ùe aòùghKeò Lû\ý I Kéhò iõMV^I Ròfäû Kéhò aòKûg Kû~ðýûkd (Wÿò.G.Wÿò.I) c¤ùe C�cijù~ûM I iõù~ûR^û AZýû\ò _âKÌe flý jûifùeiûjû~ý Kfû û

ù^_ûkùe Kéhòe aòKûgùe Gjò _âKÌ ùMûUòG ì@ûZew iéÁò Kfû û _âKÌ @�kùe gj gj iõLýK Pûhú gâú_¡Zòùe ]û^ Pûh Keòaû @ûe¸ Kùf û MâúhàEZêùe, ù~CñVòcêLýZü Pûh Rcò iaê _Wÿò@û _Wÿê[ôfû, ùiVò G _¡ZòPûhúcû^uê Pûh Keòaûe GK iêù~ûM ù\fû, ~ûjû\ßûeûPûhúcûù^ ^òR _eòaûe _ûAñ @]ôK Lû\ý C_ôû\^Keò_ûeòùf û Gjû\ßûeû Pûhú _eòaûeMêWÿòK ù~Cñ Rcòeê 4-6 cûi _ûAñ Lû\ý _ûC[ôùf, a�ðcû^ icû^ Rcòeê 8-12 cûi _~ðý« Lû\ý _ûA_ûeêQ«ò û ùijò_eò gâú _¡ZòùePûhúcûù^ a^ýû, aûZýû, SWÿKê iûcÜû Keò_ûeê[ôaû `ifaùXÿAaûùe i`k ùjûA_ûeòùf û Gjò iaê KûeY MêWÿòK_ûAñ a^ýû _âaY @�ke @ù^K Pûhú ÊZü_âaé� bûaùegâú _âYûkúùe ]û^ Pûh Kùf û ù~Cñ Pûhúcûù^ i\ûiað\ûa^ýû Wÿeùe ejò[ôùf, ùicû^u _ûAñ Gjò �gâú� bMaû^ueae\û^ Êeì_ Kû~ðýKfû û

C� : ùfAiû A�ò@û, cûyð 2013

eûc aûjû\ìe LûZKûùa÷mû òK, @û�kòK Kéhò ùK¦â,LRêeû, aûùu, ù^_ûk@ZúZùe ù`ûecþ `eþ @ûIßûeù^iþ @û�þ dê[þ @ûKþUòbòUò,ù^_ûk ij RWÿòZE-mail: ramkhadka@narc.gov.np

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 14

_Wÿò@û Rcòeê @[ð C_ûRð_ê¿fZû _ûYò

ÊÌ aûjý ijûdZûùe, _û^ù_ûhò Mûñe @û\òaûiú cûù^^òRe _Wÿò@û RcòKê C_ôû\^ ù~ûMý Rcòùe eì_û«eKeò_ûeòQ«ò û Gjò _Wÿò@û Rcòùe MQfMûA ùicûù^ òReùeûRMûe aé¡ò Keòaû ij ùMûÂúMêWÿòKê GKûVò Keò_ûeòQ«òI ù\gû«e ùeûKòaûùe i`k ùjûA_ûeòQ«ò û

~gò_êe aäKe _û^ù_ûhò Mûñ cêLýZü @û\òaûiúajêk Mûñ UòG û GVûùe ùfûKcûù^ aòùghKeò ahðû]ûeKéhò C_ùe òbðe Keò[û«ò û Mûñe jûeûjûeò 38% RcòùjCQò Xÿò_ Rcò û G[ôeê cûZâ 10% Rcòùe Pûhúcûù^Kcþ \ò ò@û ]û^ Pûh Keò[û«ò û GjûKê QûWÿòù\ùf akKûRcò ahð ahð ]eò _Wÿò@û _Wÿò ejò[ûG û Gjò Mûñe 40-50_eòaûe òdcòZ bûaùe Kûce i§û^ùe _ûL ijeMêWÿòKêPûfò~ûA[û«ò û

Lû\ý @bûa icdùe ù\gû«eKê ùeûKòaû I Gjò_eòaûeMêWÿòKe Pûh ùlZâùe @ck aXÿûAaû flý ù^A

�\êfûf� GK iÚû^úd ùaieKûeú iõiÚû, ^ûaûWÿ ðijûdZûùe Gjò Mûñùe �aûWÿò� Kû~ðýKâc @ûe¸ Kfû ûIWÿògûe ^ûaûWÿð \ßûeû @ûe¸ Keû~ûA[ôaû 31Uò aûWÿò_âKÌ c¤eê Gjû @^ýZc û

Gjò _âKÌùe cêLý Kû~ðýKâc �aûWÿò� ij @^ýû^ýaòKûgcìkK Kûc c¤ Keû~ûA[ûG û MQ fùMAaû ijMQe aòKûg _ûAñ cé�òKû iõelY, C_~êq iÚû^ùe Kì@AZýû\ò c¤ Keû~ûA[ûG û cjòkû igqòKeY I ÊûiÚýKêù^A ùQûU ùQûU Kû~ðýKâc c¤ Gjò _âKÌe @õgaòùgh ûa�ðcû^ Gjò _âKÌùe Lû\ý iaðùbøcZßKê c¤ù~ûWÿû~ûAQò, ù~CñVò Lû\ý òeû_�ûKê ù^A ùQûU ùQûU@bò~û^ I _\~ûZâû KeòaûKê ijù~ûM \ò@û~ûA[ûG û@«ü`if aûWÿòe GK cêLý @õg KûeY `kMQ MêWÿòKc¤ùe @^ýû^ý `if Keòaû _ûAñ ~ù[Á iÚû^ [ûG û

_âKÌe @ûe¸

2005 ciòjûùe �\êfûf� Kcðúcûù^ MûñKê ~ûA`kMQ fMûAaû C_ùe ùfûKcû^u ij @ûùfûP^û

_ò@ûRe @ck I aÉûùe iûAZò eLòaû

MQùe ùZûkû ùjaû ù~ûMý @û´

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 15

Kùf û MQ fMûAaû _ûAñ _â[ùc ùfûKcûù^ òRe @ òQû_âKûg Kùf I @ûce Cù�gýKê ù^A @^ò½òZ [ôùf ûùicûù^ bûaòùf ù~ aòKûg ûñùe ùfûKcûù^ Zûu RcòKê\Lf Keòù^ùa û MQ fùMAaû _ûAñ ùfûKcû^uê eûRòKeûAaûùe ahðKeê ùagú icd PûfòMfû û aûe´ûe MûñKê~ûA @ûùfûP^û Keòaû_ùe ]úùe ]úùe ùfûKcûù^ eûRòùjùf I MQ fùMAaû _ûAñ Rcò PòjÜU Kùf û 2007ciòjûùe `kMQ fùMAaû _ûAñ 53 GKe Rcò PòjÜUKeûMfû û KòQò ùfûK aòùeû] Kùf cûZâ _ùe @^ýcû^uij ù~ûM ù\ùf û 2008 ciòjûùe @ûC 62 GKe RcòMQ fùMAaû _ûAñ PòjÜU KeûMfû û _ea�ðú ahðcû^uùe2010ùe 15 GKe I 2011ùe 38 GKe Rcò PòjÜUKeûMfû ùcûUûùcûUò bûaùe 168 GKe Rcòùe`kMQ ùeû_Y KeûMfû û

MQMêWÿòKe elYû ùalY I ~ ô ù^aû _ûAñ 10eê 12RY ibýuê ù^A C\ýû^ aòKûg icòZò cû^ MV^KeûMfû û _âZòUò C\ýû^ aòKûg icòZùe ibû_Zò,ùKûhû¤l I iµû\Kuê ù^A ùMûUòG Mâûcý Éeúd_eòPûk^û KcòUò MV^ KeûMfû û Gjò_eò _ûLû_ûLò 14UòC\ýû^ aòKûg icòZò MV^ KeûMfû û Kûce ù~ûR^û Iicúlû Keòaû _ûAñ ibý ibýûcûù^ cûiKê \êA[e ùa÷VKKùf û Gjò 14Uò C\ýû^ aòKûg icòZò aäKÉeùe GKûVòùjûA @ûcâ_fäú Êdõ ijûdK icaûd MV^ Kùf û

@ûcâ_fäú Êdõ ijûdK icaûde C_ô�ò

2009 ciòjûùe _[c _~ðýûdùe fMû~ûA[ôaûMQeê _ûLû_ûLò 400 Kßò�ûf `k ùZûkû~ûA[ôfû û ~\òaäKe 25Uò ~ûK aûWÿò Mûñùe `k `ùk, ùZùa GùZ_eòcûYùe kKê ùKCñVò I Kò_eò aòKâò Keòùa, ZûKê ù^A

C\ýû^ aòKûg icòZòe ibýibýûcûù^ \ߦùe _Wÿòùf ûùMûUòG aäKÉeúd ùa÷VKùe icaûdUòG MV^ Keòaû_ûAñ @ûùfûP^û @ûe¸ ùjfû û �\êfûf�e ijûdZûùe,ibýibýûcûù^ icaûdUòG MV^ Keòaû _ûAñ @ûùa\^Kùf I 2010 ciòjûùe @ûcâ_fäú icaûd aò]ôa]bûaùe _¬úKéZ ùjfû û Gjò icaûdUò 200GKe aûWÿòe@ckKê aòKâòKeòaûe \ûdòZß ù^A[ôfû û a�ðcû^ Gjòicaûdùe 25Uò Mûñe ibý @Q«ò I Mûñe Ne iõLýûKêù\Lò _âZò Mûñeê RùY aû \êARY _âZò ò]ô ejò[û«ò û

2010 ciòjûùe, 40000 Kò.Mâû @û´ aòKâòKeòaû ajêZ KÁKe aýû_ûe [ôfû û ~\òI ùicûù^Ke¬ò@û, eûAew_êe, aûeò_\û, bêaù^gße @û\ò aRûeùeGjûKê aòKâòKùf, Z[û_ò KòQò cûZâûùe ùa_ûeúcû^uê c¤

MêRêeûUòò bûhûùe �aûWÿò� Kjòùf GKeeê 2 GKe RcòKêù^A ùMûUòG ùQûU k aMòPû û MêRêeûUe bõi\ûùe [ôaûùa`þe \êA \g¦ò]eò @û\òaûiú aòKûg _ûAñ Pûfò[ôaû^òe«e _âùPÁûe GK i`k cû¤c ùjfû �aûWÿ ò� û_ûeòùagòK, ùR÷a _eòùag I aRûeúKeYe aò_\Kê KcþKeòaû _ûAñ aûWÿò cùWÿfùe \êA aû @]ôK _âRûZòe MQPòjÜU Keû~ûA[ûG û 5 GKeeê Kcþ Rcò[ôaû @û\òaûiú_eòaûe MêWÿòK 1 GKe Rcòùe iÚû^úd _eòùagKêiêjûC[ôaû 60Uò k MQ ij 600Uò Rwfò MQ aûWÿòùefMûA[û«ò û

icaûd ibýcûù^ @û´MêWÿòKê aQûaQò Keò ù_Uòùe eLêQ«ò

Gjò icaûd \ßûeû aòKâò Keû~ûC[ôaû iûcMâú MêWÿòKe ajêZPûjò\û ejêQò KûeY GMêWÿòKùe eûiûd^òK iûe aûKúU^ûgK aýajûe Keû~ûC ^ûjó û `kMêWÿòK _âûKéZòK_¡Zòùe _ûPò[ûG û KéZòâc bûaùe `kMêWÿòK _ùPAaû_ûAñ KûaðûAWÿþe aýajûe c¤ ùjûA^[ûG û

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 16

MâûcúY aòKâd ùK¦â \ßûeû @û\òaûiú ùMûÂúcûù^@ûjêeò @ù^K Rò^òh aòKâò KeêQ«ò û ÊdõijûdK \kecjòkûcû^uê Nò@, ùQ^û, @ûPûe AZýû\ò Keòaû gòLû~ûAQò~ûjû Gjò iaê aòKâd ùK¦âùe aòKâò Keû~ûA[ûG û Gjò iaêùK¦âùe aòKâò aýaiÚûKê ^òdªòZ Keòaû _ûAñ ùicûù^\êARY Kcðúuê c¤ ò~êqò ù\AQ«ò û

aûWÿò ijòZ Pûhúcûù^ òRe Pûh aýaiÚûKê c¤iRûWÿò _ûeòQ«ò û aûWÿò ij @^ýû^ý if ~[û cû�ò@û, cKû,_ ò_eòaû I Wÿûfò RûZúd `ifùe @û«ü`if Keòaû GK

òdcòZ @býûiùe _eòYZ ùjûAQò û @û«ü`if jòiûaùe_^ò_eòaû Pûh ùeûRMûe aé¡òKeòaûùe iûjû~ý KeòQò û@«ü`if cû¤cùe @[ð ùeûRMûe Keò iê^ûcê\òUòGKòYò[ôaû PûhúUòe cZùe �cêñ gêYò[ôfò ù~ cûUò iê û kûG,~ûjû a�ðcû^ iZùe _eòYZ ùjaû ù\Lòfò û�

a�ðcû^ \kMêWÿòKe ibýcûù^ @ êba KeêQ«òù~ ùicûù^ @ûM @ù_lû ùagú gévkòZ I ^òdcòZùjûA_ûeòQ«ò û Gùa ùagú iõLýûùe ibû icòZò, ùa÷VK,@ûùfûP^û, iùPZ^Zû I iûcûRòK Kû~ðý ùjCQò û ùicûù^@ êba KeêQ«ò ù~ a�ðcû^ @]ôK iõLýK aûjûe ùfûKZûu MûñKê @ûiêQ«ò I @ûùfûP^û KeêQ«ò û

@ûcâ_fäú icaûde cêLý Kû~ðý^òaðûjú @]ôKûeúMaðe ijKûùe Kêj«ò ù~ �ù~ùZùaùk @ûùc aûWÿòKû~ðýKâc @ûe¸ Kfê ùiùZùaùk Kûc gòLòaû _ûAñMêRêeûU ~ûC[ôfê û Gùa @^ýû^ý iÚû^e ùfûKcûù^ gòLòaû_ûAñ @ûc MûñKê @ûiêQ«ò û�

ahðiûeû ùfûKcûù^ `kMQe ~^ô ù^aû ijòR Rcòùe ]û^, cû�ò@û, WÿûfòRûZúd I _ ò_eòaû Pûh

Keò ùeûRMûee aûU aûjûe Keò_ûeòQ«ò, ~ûjû\ßûeû Kûcei§û^ùe ùfûKcû^uê ù\gû«e ùjaûKê _Wÿê ûjñò û GùaMûñe ùfûKcû^u c¤ùe ijù~ûM aXÿòaû ij ùicû^uêGKûVò Keò eLòaûùe iûjû~ý Keò_ûeòQò û

C� : ùfAiû A�ò@û, Rê þ 2013

_ê¿fZû _ûYò, Kû~ðý òaðûjú òù�ðgòKû\êfûf, K þùb�ùeûWÿ, ù_ûÁ- aûeò_\ûRòfäû - cdêeb¬, IWÿògû - 757 001, bûeZE-mail: dulalbaripada@yahoo.co.in

aòKâò Kùf û C_ôû\òZ `if iVòKþ aòKâò Keòaûe GK eûÉûaûjûe KeòaûKê ^ûaûWÿð ijûdZûe jûZ aXÿûAfû û GjûeMâûcúY aòKâd ùK¦â ù~ûR^û @]ú^ùe ~gò_êe aRûeùeùMûUòG ù\ûKû^ ùLûfûMfû I Gjûe iVòKþ Z\ûeL I_eòPûk^û _ûAñ Kcðú RYuê c¤ eLûMfû û Gjò MâûcúY aòKâdùK¦â ùLûfû~òaû _ùe c¤iÚò aû ùa_ûeú iaê @«¡ðû^ùjûAMùf û Gjû ijòZ c¤iÚò aû ùa_ûeú cû^u bêcòKûKêGWÿûA Pûhúcû^uVûeê iò]ûikL C_ôû\òZ iûcMâú KòYòaû_ûAñ ^ûaûWÿð Ze`eê 15 fl Uuû EY c¤ còkòfû û @ck_eòcûY ò¡ðûeY Keòaû _ûAñ `k ]eê[ôaû icdùe _âZòMûñùe ùMûUòG iùaðlYKeû~ûG û _âZò Mûñùe k iaê iõMâjI MzòZ Keû~ûG û 2eê 3 \ò^ c¤ùe Gjò `kMêWÿòKKûWÿðùaûWÿð ù_Uòùe ~^ôe ijKûùe eLû~ûA Rgò_êeKû~ðýûkd aû MâûcúY aòKâd ùK¦âùe eLû~ûG û Gjò Vûeê`k ù_Uò iaê aòbò Ü ijeKê e¯û^ú Keû~ûG I ibýcûù^

òR òR c¤ùe \ûdòZß a�^ Keò[û«ò û Gjò kù_Uò MêWÿòKaiþ cû¤cùe _Vû~ûA[ûG û `k aòKâò ùjûAiûeòaû_ùe,Pûhúcû^uê Zû�e cìfý _AV Keû~ûA[ûG û

iKûeûcôK kû`k :a�ðcû^ Gjò icaûdUò Êdõ _eòPûkòZ û Gjò

icaûd \ßûeû aòKâò Keû~ûC[ôaû iûcMâúMêWÿòKe ajêZPûjò\û ejêQò KûeY GMêWÿ òKùe eûiûd^òK iûe aûKúU^ûgK aýajûe Keû~ûC ^ûjó û KéZò âc bûaùe`kMêWÿ òK ê _ùPAaû _ûAñ KûaðûAWÿ þ c¤ aýajûeKeû~ûC ò û `kMêWÿòK ÊZü_âaéZ bûaùe _ûPò[û«ò û aûWÿòRcòùe @û´ ij KûRê fMû~ûAQò û Pûhúcûù^ @û´ _eòKûRê c¤ aòKâò Keò[û«ò û _KâòdûKeY _ûAñ GjûKê aâjà_êe_Vû~ûA[ûG û GMêWÿòK aòbò^Ü ùckû aû MâûcúY aòKâdùK¦âùe eLò aòKâò Keû~ûA[ûG û a�ðcû^ �cdêeú� ^ûcùeGjò iaê iûcMâú aòKâò Keû~ûCQò û MQ_âZò @ck jûeûjûeò2ùKRò jòiûaùe Pûhúcûù^ KûRê Kò.Mâû _òQû U. 400eê600Uuû _ûA[û«ò û

Gjû ijòZ ieKûeú aòbûMe `kaMòPûe C_ôû\òZ16U þ @û´Kê aRûeùe aòKâò KùeAaû _ûAñ c¤ @ûcâ_fäúicaûd eûRò ùjûAQò û Gjò iaê `kMêWÿòK iû]ûeYZü ùccûiùe (\ùgeú _âRûZò @ûMê@û ùjûA[ûG) ùjûA[ôaûeêaûWÿò @]ú^ùe [ôaû aMòPû MêWÿòKe (~ûjû Rê þ-RêfûAùeùjûA[ûG) `k aòKâò Keòaû _ûAñ @iêaò]û jêG ^ûjó û

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 17

bûeZúd C�eûL� eûRýe KêcûI^þ @�keùQûU jòcûkd MûñUòG cKeûI û Gjû icê\â_�^eê1100còUe CyZûùe @aiÚòZ û Gjò Mûñùe aiaûiKeê[ôaû 85Uò _eòaûe cêLýZü Pûh I Gjû ij RWÿòZKû~ðý C_ùe ^òbðegúk û Mûñe ùcûU C_ù~ûMú Rcò_ûLû_ûLò 50 ùjKÖe û ùcûU PûhRcòe 90_âZògZ Rcòahðû]ûeòZ Kéhò _ûAñ C_~êq ù~CñVò Pûhúcûù^ aòùghKeò cû�ò@û, ]û^, Mjc I ùiûeòh Pûh Keò[û«ò û ùQûUùQûU RkùiPòZ Rcòùe _^ò_eòaû Pûh Keû~ûA[ûG ûMûñe cê�_òQû Pûùhû_ù~ûMú Rcò 0.58 ùjKÖe û ù~Cñ_eòaûe MêWÿ òK RòaòKû i§û^ùe Mû ñ QûWÿ ò ijeKêPûfò~ûAQ«ò, ùicû^u Rcò _ûL _ùWÿûgú aû iµKðúdcûù^Pûh Keò[û«ò û ùi[ô_ûAñ Mûñùe Pûh Rcò _Wÿò@û _Wÿò [ûG ûMûñUò bf eûÉû \ßûeû iõù~ûM ùjûA[ôaûeê ùfûKcûù^ijRùe aRûeKê ~ûA @ûiò _ûe«ò I òR C_ôû\òZ ifeKòYûaòKû Keò_ûe«ò û

ìZ^ Pûh _âYûkú - ajêÉe aògòÁ _ ò_eòaû Pûh

_âûd GK gZû�ú _ìaðeê Mûñe cêLò@û ùfûKcûù^GKûVò ùjûA _ ò_eòaû Pûh Keòaû _ûAñ 5 ùjKÖee ùQûUò@ûPûh RcòUòG aûQòùf û Gjò RcòUòKê RkùiP^ Keòaû _ûAñMâûcaûiúcûù^ cògò ùQûUò@û ù_ûLeúUòG ùLûkòùf û a�ðcû^ieKûeú aòbûM I Gjûe aòbò Ü ù~ûR^û cû¤cùe RcòUòùe_ûYòUûuò I ùQûU ùQûU ùK^ûfcû^ Zò@ûeò Keû~ûAQò û@ûe¸eê Gjò Rcòùe GKK `if jòiûaùe MûRe, @ûkê,iûeê , iaêR _ ò_eòaû I gûM, ] ò@û, jk\ú, @\û @û\òcifû RûZúd `if Pûh Keû~ûC[ôfû û

_ûeµeòK bûaùe GKK `if bûaùe ù~CñRcòùe iûeê Pûh Keû~ûG, ùiVûùe @^ý KòQò `if PûhùjûA_ûùe ò KûeY Gjò `if Rû ê@ûeúeê @ûe¸ ùjûA@ck ùjaûKê 7-8 cûi _~ðý« icd fûMò[ûG û Gjû aýZòZiûeê c¬òeê MRû aûjûeò cûUò C_eKê @ûiòaûKê _âûd 60-80 \ò icd fûMò[ûG û iûeê Pûhe Gjò iaê \òMKê flýKeò Pûhúcûù^ Pò«ûKùf Kò_eò G Rcòe C_~êq aýajûeKeò_ûeòùa I @]ôK @ck Keò_ûeòùa û _eúlY bò�òùeù~Cñ Rcòùe iûeê c¬ò fMû~ûA[ôfû, ùi Rcòe C_eÉeùe ÊÌ @a]ô iaêR _ ò_eòaû fùMAùf û iûeê c¬òùWÿeòùe MRû ùjûA MQ aòk´ùe ùjC[ôaûeê Gjò iaê`if ijRùe Pûh ùjûA_ûeòfû û Zû�_e ahð iûeê c¬òfùMAaû icdùe ùicûù^ 10eê 20 ùi.cò Mbúeùe

Pûhúcûù^ icd icdùe òR Rcòùe @bò a _âYûkúùeùQûU ùQûU Kûc KeòaûKê ùPÁû Keò[û«ò û Gjò _âYûkúùe@ûagýK @^êiûùe _eòa�ð^ @ûYò @ù^KMêWÿòG iÚû^údùKøgke aòKûg KeòQ«ò û iÚû^úd ùR÷a _eòùag I ùR÷aaòaò]Zû C_ùe [ôaû _âMûXÿ mû^Kê @û]ûe Keò Pûhúcûù^Gjò _âYûkú MêWÿòKe aòKûg Keò[û«ò û

_âKûg iòõ I Rò.iò.Giþ ù^Mò

ajêÉe aògòÁ _ ò_eòaû Pûhlê\â I ^ûccûZâ Pûhúu \ßûeû @]ôK @ck _ûAñ GK i`k _âùPÁû

ajêÉe

aògòÁ

Pûh

_âYû

kúùe

@]ôK

`if

@ck

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 18

iû]ûeYbûaùe ùMûUòG Rcòùe 3Uò bò^Ü bò^Ü`if Pûh Kùf MQMêWÿòK c¤ùe _ûYò I iûe _ûAñ_âZòù~ûMòZû ùjûA[ûG û cûZâ cKeûI Mûñùe Keû~ûC[ôaûGjò ajê Ée aògòÁ Pûh _âYûkúùe Gjò \êAUòe_âZòù~ûMûZûKê Pûhúcûù^ bfbûaùe _eòPûk^ûKeò_ûeòQ«ò û ù~ùjZê _ûYò SeYûeê iõMâj Keû~ûAUûuòùe b�ðò Keû~ûG, GVûùe Leû\òù^ c¤ _ûYòe @bûaù\Lû~ûG ^ûjó û ùfûKcûù^ ^òR ^òR c¤ùe K[ûaû�ðûùjûA Rcòùe _ûkòKeò _ûYò ù\aû aýaiÚû c¤ KeòQ«ò ûGjò ajêÉe aògòÁ Pûh _âYûkúùe Rcòùe ù_ûhK Z�ßei«êk^ VòKþ eLòaûKê aòj^ fMû~òaû _ìaðeê Wÿòùi´e cûiùeRcòùe _âPêe _eòcûYùe LZ \ò@û~ûG û Gjò RcòUòPûhúcû^ue Ne ^òKUùe ùjûA[ôaûeê LZ ù\aûùeaòùgh @iêaò]û jêG ^ûjó û iaêVûeê MêeêZß_ì�ð aòhd ùjfû_ûYò ~ù[Á _eòcûYùe [ôaûeê I MQùe LZ\ò@û~ûC[ôaûeê cKeûI Mûñe Gjò ajêÉe aògòÁ _ ò_eòaûPûh i`k ùjûA_ûeòQò û

Gjò ajêÉe aògòÁ Pûh _âYûkú \ßûeû iûeê PûhùjC[ôaû Rcòe C_ôû\^lcZû ajêMêYùe aXÿò~ûAQò û`ifùe Uuû LyðKê ù\Lòùf Gjò _âYûkúùe Lyð I @cke@ ê_ûZ 1:8 ~ûjû ùijò @�ke @^ýû^ý _ ò_eòaû @ûkê(1:2), UcûùUû(1:5), _ýû_þiòKcþ (1:2) I cUe(1:2) AZýû\ò Vûeê ajêZ ùagú û

C_iõjûe :

Kcþ Rcò[ôaû @�kùe Rcò I Rke CPòZþ aýajûe Keòi´k MêWÿòKe iµì�ð fûb CVûAaû _ûAñ cKeûI Mûñe GjòajêÉe aògòÁ _ ò_eòaû Pûh _âYûkú GK i`k C\ûjeY ûicMâ @�kùe Gjò MûñUò Pûh aûi ùlZâùe GK @MâYú Mûñbûaùe _eòPòZ û G_eò Pûhùe cûUòe @û\ðâZû I ù_ûhY_eòPûk^ûKê VòKþ Keòaû _ûAñ @ûjêeò ùagú _eúlYe@ûagýKZû ejòQò ~ûjû C_ùe Pûhúcûù^ Kûc KeêQ«ò û

C� : ùfAiû A�ò@û, Wÿòùi´e 2013

_âKûg iòõ(MùahK) Gaõ Ròiò Giþ ù^Mò (Kéhò aòmû^ú )Rò.aò. _û Ú A þÁòPêýUþ @ þ jòcûkdû þ G þbûe þùc� IùWÿbf_ùc� ùKûiò - KUûecûf@ûfùcûeû, C�eûL�, bûeZE-mail :dhailaprakash@yahoo.com

fùMAaû _eòaù�ð Gjûe Mbúe 20eê 30 ùicò KùfI icû^ icdùe iûeê c¬òe C_eKê @ûkê fMûAùf ûPûhúcû^ue Gjò _eúlYbò�òK Pûh _âYûkúeê _eòùghùeGK i`k ajêÉe aògòÁ _ ò_eòaû Pûh _âYûkú aûjûeòfûù~CñVò icû^ Rcòùe icû^ icdùe Pûhúcûù^ cûUòeC_e, cSò I ZkÉeùe ~[ûKâùc iaêR _ ò_eòaû I gûM,@ûkê, iûeê Pûh Keò_ûeêQ«ò û

Gjò C Ü� Pûh _âYûkúùe, Pûhúcûù^ aWÿ aWÿRcòùe _â[ùc Rû ê@ûeú cûiùe iûeê MQ fMû«ò û iûeêMQe C_eKê 10-15ùicò Mbúeùe @ûkê MQ fMû«ò ûRcòe C_e Éeùe fMû~ûA[ôaû iaêR _ ò_eòaû Zêe«MRû ùjûA~ûA[ûG I 20eê 25 \ò^ùe (ù`aédûeúùghbûM) @ck ùjûA~ûA[ûG û iaêR _ ò_eòaû ieòaûe_ùe _ùe, \ßòZúd Éeùe fMû~ûA[ôaû @ûkêeê MRû aûjûeòcûUòe C_eKê @ûiò~ûG û G[ôeê 2[e Nûi aQû~ûG I ùccûiùe @ûkê @ck Keû~ûG û @ûkê @ck ieòaûe _ea�ðúicdùe iûeêeê MQ aûjûeò cûUò C_eKê @ûùi I Gjû@ùKÖûaeùe @ck ùjûA[ûG û ^ùb´e I Wÿòùi´ecûiùe iûeê Pûh ùjûA[ôaû Rcòùe _ò@ûR Pûeû _Wÿò[ûG ûgúZ\òù^ _êeû @�kùe _ò@ûR Pûeûe Pûjò\û ajêZ ùagú[ûG û aûKò ejò[ôaû ùQûU ùQûU _eòaû Pûh Rcò ù~CñVòiûeê fMû~ûA^[ûG, ùiVò ahðiûeû aòbò^Ü _âKûeEZêKûkú^ _ ò_eòaû Pûh ùjûA[ûG û

ajêÉe aògòÁ aòj^ fùMAaû _âYûkú cû¤cùe Rcòe_eòcûY ^ aùXÿA @^ýû^ý `if fùMAaû _ûAñi`kZûe ij iÚû^ aûjûeò_ûeêQò û

ùMûUòG Rcòùe 3Uò bò^Ü bò^Ü `if Pûh

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 19

Wÿò. [wû_û�ò@û^

bûeZúd Kéhò @aòeZ bûaùe MêeêZe iciýûKêiûcÜû Keò PûfòQò ~ûjû c¤eê @]ôKûõg cYòh KéZ û @ ê_~êq~ûªòK aòmû^ I _âYûkúKê @û_ùYAaû \ßûeû Kéhò _¡ZòlZòMâÉ ùjûA fûb\ûdK RúaòKû ùjaû a¦ Keòù\AQò ûMâûcúY R^iõLýûe Rúa^ ]ûeYe cû^ ^òe«e jâûi_ûAaûùe fûMòQò I @]ôKûõg MâûcúY R^iõLýû ije @ûWÿKêcêjñûAaûùe fûMòQ«ò û i\ý _âKûgòZ R^MY^ûeê ù\LòaûKêcòkêQò ù~ Zûcòf^ûWÿê ù\ge iaêVûeê _âbûaòZ eûRý ù~CñVòùcûU R^iõLýûe 50%eê ùagú ijeû�kùe aûiKeêQ«ò û Zû�ùjùf @ûùc ùKCñ \òMKê MZò KeêùQ ? @ûùc

K�Y KµêýUe, cûAùKâûAùfûKùUâû^òKè Kµû^ú, gòÌiõiÚûMêWÿòKê ùKûbòf_ûUò I Ciòfûcþ_ûUòRKê iÚû^û«eKeòaû? Zû�ùjùf iûeû eûRýKê Lû\ý ùKCñVê còkòa?ùfûKcû^u _ûAñ Lû\ý ùKCñVê @ûiòa? GMêWÿòK iaêbaòhýZ _ûAñ aò_\ iùuZ ù\CQò ~ûjûKê MêeêZße ijù^aûe @ûagýKZû ejòQò û

G _eòiÚòZòùe @ûcKê a�ðcû^ MûñÉeùe @MâYú IZûfòc_âû¯ ~êa ùMûÂúe @ûagýKZû ejòQò, ù~Cñcûù^PûhKê òRe aé�òbûaùe MâjY Keò Gjû C_eKê @ûiê[ôaûiciýûMêWÿòKê aêSò Zû�Kê iûcÜû Keò_ûeê[ôùa I icû]û^ c¤Keò_ûeê[ôùa û cûZâ @ûùc ùKak Zûuê Pòe«^ Kéhò C_ùe_âgòlY ù\ùf Zûjû ~ù[Á ùja ûjó û ùicû^uê @û]ê òKùa÷hdòK mû^ I ~ª_ûZò aýajûe C_ùe Zûfòc ù\AKéhòKê @û[ðòK \éÁòùKûYeê iû]^ù~ûMý c¤ KeòaûKê _Wÿòa ûZûfòc^ûWÿêe Kûeêeþ Ròfäûe A^aû ùiaû iwc Mû§úu^úZòùe _eòPûkòZ G_eò GK iõiÚû ~òG Mûñe MeúaQûZâcû^uê _âûKéZòK Kéhò _¡Zò C_ùe Zûfòc ù\AbaòhýZùe KéhòKû~ðýùe ^òùdûRòZ Keòaû _ûAñaò\ýûkdUòG @ûe¸ Kùf û Gjò QûZâcûù^ _âûKéZòK aû

_âûùdûMòK @]ôùai^

_âûKéZòK Kéhò aò\ýûkd

~êaKcû^uê KéhòùlZâùe òùdûRòZ Keò eLòaû

Kéhòeê fûb ^_ûA @ù^K ~êaùMûÂú Rúa^RúaòKû _ûAñ@^ý aé�òe i§û^ùe ~ûCQ«ò û Mûñe ~êaùMûÂúuê Pòe«^Pûh aýaiÚû C_ùe Zûfòc ù\A GjûKê Kò_eò fûbR^KKeòùja, ùi C_ùe _âûKéZòK Kéhò aò\ýûkd \êA-ahðò@û_ûVýKâc UòG Zò@ûeò KeòQò û

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 19

ùfAiû A�ò@ûe, aòùgh IWò@û iõÄeY -2, ùiù_Ö´e 2014 20

aò\ýûkd _eòie

Gjò Kû~ðýKâc cû¤cùe ~êaùMûÂúuê ìZ^ Pûh _âYûkúgòLûAaû ij gévkòZ ^ûMeòK jòiûaùe MXÿò ùZûkòaûeflý eLû~ûAQò û

_ûYò iõelY Keòaû C_ùe QûZâcûù^ gòLêQ«ò

ùR÷aòK KéhòKê òRe RúaòKû Keòaû ij �cûUòKê iêiÚ eLòaû@bò~û^�e c¤ ùMûUòG @õg bûaùe Kûc Keòùa ùaûfò@ûe¸eê flý eLû~ûA[ôfû û

Zûcòf^ûWÿ ê eûRýe Kûeêeþ Ròfä û @]ô^aòù^ûaûRò_êecþ ùe 2012ciòjû RêfûA 11ZûeòLùeGjò _âûKéZòK Kéhò aò\ýûkdUò iÚû_^ KeûMfû û QûZâcûù^Gjò aò\ýûkdùe ejò aò û Lyðùe \êA ahðò@û _ûVýKâcUò_Xÿòaûe iêaò]û KeûMfû ~ûjûKê A^þaû ùiaû iwcþijûdZûe jûZ aùXÿAfû û _â[c ahð ù~Cñ 7RY QûZâ(Gcû^uê aò.Wÿò 7 Kêjû~ûCQò) ^ûc ùfLûA[ôùf, a�ðcû^ùicûù^ \ßòZúd ahðùe _j�ôQ«ò û Gjò icÉ 7RY QûZâ@ûL_ûL Mûñe I aòùghKeò Meúa Kéhò _eòaûee û Rê þ2014ùe Gjò QûZâcûù^ Zûue _ûVýKâc ùgh Keòùa û

�Kûc Keò gòLòaû� _¡Zòùe Gjò QûZâcûù^ ùR÷aòKaû _âûKéZòK Kéhòe icÉ _~ðýûd C_ùe Zûfòc _ûCQ«ò û_ûVýKâcUòKê 3bûMùe aòbq Keû~ûAQò - ùa÷hdòK\lZû aé¡ò _ûAñ Zûfòc, aýqòMZ \lZû aé¡ò Zûfòc I@býûi _âKòdû û ùa÷hdòK \lZû aé¡ò Zûfòc @]ô^ùeQûZâcûù^ Kéhò bò�òK a^úKeY Rk _eòPûk^û, Kéhò~ª_ûZò I C_KeYe ceûcZò, cé�òKû CaðeZû aé¡ò, ìZ^I C�c aòj^ PòjÜU I aòKâò aýaiÚû C_ùe Zûfòc _ûA[û«ò ûaýqòMZ \lZû aé¡ò Zûfòc @]ú^ùe ù~ûMûù~ûMKeòaûùe \lZû aé¡ò, òR Rúa^Kê VòKþ bûaùe _eòPûk^ûKeòaûe ùKøgk, KµêýUe aýajûe, Kkû I iõÄéZò AZýû\òC_ùe QûZâcû^uê Zûfòc \ò@û~ûA[ûG û

_âZòUò @]ôùag^ ùghe QûZâcûù^ RYûgêYûùR÷aòK aû _âûKéZòK KéhòùlZâùe 3 eê 4 i¯ûj _~ðý«_âûùdûMòK Zûfòcùe @õgMâjY Ke«ò û Gjò _âûùdûMòK Zûfòcicdùe cêLý _âûKéZòK Pûh @býûi ~[û _âûKéZòKaÉêMêWÿòKe _âÉêZò I aýajûe _âYûkú, ùR÷aòK LZ IZekiûe AZýû\ò C_ùe ùagú _âû]û^ý \ò@û~ûA[ûG ûQûZâcûù^ Gjò icdùe aòbò^Ü _âKûe Kéhò C_KeY I~ª_ûZò ~[û Uòfe, IßòWÿe, ùÆâde AZýû\òe aýajûe IceûcZò gòLò[û«ò û a�ðcû^ _Xÿê[ôaû QûZâcûù^ @ùeûbòfebò�ûeû KéhòùlZ, ùKûWÿûAùK^fe Kêeò¬ò ùR÷aòK KéhòùlZKê_eò\gð^ùe ~ûAQ«ò û Gjò QûZâcûù^ aûAIWÿûA^ûcòKþ@ûùiûiòGi^þ @`þ A�ò@û \ßûeû @ûùdûR^ Keû~ûA[ôaûùR÷aòK Kéhò Zûfòc gòaòeùe c¤ @õgMâjY KeòQ«ò û 2dahðùe, Gjò QûZâcû^uê _âcûY_Zâ I Kâd aòKâd C_ùe]ûeYû \ò@û~òa ~ûjû\ßûeû baòhýZùe òR C_ôû\òZ iûcMâúeaòKâòaUû Keòaûùe ijR ùja û

@ûi«û \gahðùe 1000eê ùagú _êeêh Icjòkûuê Zûfòcþ ù\aûe baòhýZ ù~ûR^û @ûce ejòQò,ù~Cñcûù^ @ûc �cûUòKê iêiÚ eLôaû� @bò~û^ùe cêLýbìcòKû MâjY Keòùa û Gjò Zûfòc Kû~ðýKâc \ßûeû @ûùc~êaùMûÂúuê _âûKéZòK Kéhò C_ùe Zûfòc ù\aû ijùicû^uê ùMûUòG gévkòZ I i¹û^ù~ûMý Rúa^aòùZAaûùe iûjû~ý KeòaûKê flý eLòQê û @ûùc \éXÿbûaùe aògßûi Keê ù~ Gjò_eò iûcêjòK _\ùl_ iaêicûRùe iKûeûcôK _eòa�ð ò½òZ bûaùe @ûYòa û

C� : ùfAiû A�ò@û, ùiù_Ö e 2013

Wÿò. [wû_û�ò@û þ - _âûKéZòK Kéhò aò\ýûkde gòlû KcòUòeibý I `ûcð A�ò@ûe @ûMê@û Pûhúwww.farmindia.org

www.leisaindia.org