Fakultatywny Blok Programowy Toksykologia Farmaceutyczna i ... · w kosmetologii, medycynie i jako broń biologiczna W11 Opisuje wpływ chemioterapeutyków, środków dezynfekcyjnych

Załącznik nr 1 do zarządzenia nr 54/2015 Rektora WUM z dnia 14.07.2015 r. Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia

Strona 1 z 15

Fakultatywny Blok Programowy

Toksykologia Farmaceutyczna i Środowiskowa

1. Warszawski Uniwersytet Medyczny

Nazwa Wydziału: Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej

Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów):

Farmacja, jednolite studia magisterskie, profil ogólnoakademicki,

studia stacjonarne i niestacjonarne

Rok akademicki: 2018/2019

Nazwa modułu/przedmiotu: Fakultatywny Blok Programowy Toksykologia Farmaceutyczna

i Środowiskowa.

Kod przedmiotu (z systemu Pensum): Fa_s_s0_fbptfis

Jednostka prowadząca kształcenie:

Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej:

1. Zakład Badania Środowiska (ZBS)

2. Katedra Toksykologii Stosowanej (KTS)

3. Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej (ZMF)

4. Zakład Bromatologii (ZB)

5. Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej (KCh)

6. Zakład Farmakoekonomiki (ZFE)

7. Zakład Farmakodynamiki (ZFD)

8. Katedra Farmacji Fizycznej i Bioanalizy (KFiB).

Kierownik jednostki:

1. Prof. dr hab. Grzegorz Nałęcz-Jawecki (ZBS)

2. Dr hab. Ireneusz P. Grudziński (KTS)

3. Dr hab. Joanna Stefańska (ZMF)

4. Dr hab. Barbara Bobrowska-Korczak (ZB)

5. Prof. dr hab. Wacław Kołodziejski (KCh)

6. Prof. dr hab. Zbigniew Fijałek (ZFE)

7. Dr hab. Magdalena Bujalska-Zadrożny (ZFD)

8. Prof. dr hab. Piotr Wroczyński (KFiB).

Rok studiów (rok, na którym realizowany jest przedmiot):

IV oraz V

Semestr studiów (semestr, na którym realizowany jest przedmiot):

Semestr VII, VIII oraz IX

Typ modułu/przedmiotu (podstawowy, kierunkowy, fakultatywny):

Moduł obowiązkowy, fakultatywny (wybór FBP)

Osoby prowadzące (imiona, nazwiska oraz stopnie naukowe wszystkich wykładowców prowadzących przedmiot):

Lista asystentów – u Kierownika jednostki prowadzącej kształcenie

Erasmus TAK/NIE (czy przedmiot dostępny jest dla studentów w ramach programu Erasmus):

NIE

Osoba odpowiedzialna za sylabus (osoba, do której należy zgłaszać uwagi

Prof. dr hab. Grzegorz Nałęcz-Jawecki


Strona 2 z 15

dotyczące sylabusa):

Liczba punktów ECTS: 27

2. Cele kształcenia

1. Zdobycie wiedzy na temat analizy ryzyka zdrowotnego, wynikającego ze stosowania leków,

w tym leków przeterminowanych i sfałszowanych, a także substancji chemicznych.

2. Zdobycie wiedzy na temat analizy ryzyka środowiskowego, wynikającego ze stosowania

substancji chemicznych, w tym leków.

3. Pogłębienie wiedzy z zakresu mikrobiologicznej kontroli produktów leczniczych i wyrobów

medycznych oraz poznanie metodyki badania i oceny aktywności środków dezynfekcyjnych

w określonych obszarach ich zastosowania.

4. Zdobycie wiedzy na temat procedur rejestracji leków w Polsce i UE.

5. Zdobycie praktycznych umiejętności wykonywania analiz chemicznych,

mikrobiologicznych oraz ekotoksykologicznych metodami stosowanymi w analizie ryzyka.

6. Uświadomienie roli gromadzenia informacji o niepożądanych działaniach leków.

7. Poznanie problemów, jakie stwarzają zakażenia szpitalne, sposobów ich ograniczania

i zwalczania, poznanie drobnoustrojów alarmowych, zagrożeń wynikających z ich obecności

w środowisku oraz metodyki wykrywania bakterii o określonych mechanizmach oporności

na antybiotyki.

8. Poznanie problemów mikrobiologicznego zakażenia wody komunalnej, środowiskowej oraz

żywności, w tym toksynami bakteryjnymi, a także poznanie możliwości wykorzystania

toksyn drobnoustrojów w medycynie i kosmetologii oraz jako broń biologiczna.

9. Poznanie funkcjonowania wodociągów ze szczególnym uwzględnieniem analiz

mikrobiologicznych i fizykochemicznych wody przeznaczonej do celów komunalnych.

10. Zaznajomienie studentów z najważniejszymi zagadnieniami metodologii pomiarów jakości

życia w badaniach klinicznych.

11. Zaznajomienie studentów z najważniejszymi zagadnieniami metodologii pomiaru

użyteczności stanu zdrowia na potrzeby analiz farmakoekonomicznych.

12. Poznanie podstawowych pojęć z epidemiologii klinicznej, także w aspekcie

mikrobiologicznym.

13. Zaznajomienie studentów z najważniejszymi zagadnieniami epidemiologii środowiskowej

oraz w medycynie pracy.

14. Dostarczenie wiedzy z zakresu kontroli oraz metodyki oceny jakości żywności.

15. Zasady funkcjonowania systemu zagrożeń i wczesnego reagowania RASFF w aspekcie

zapewnienia bezpieczeństwa żywności.

16. Zapoznanie z substancjami celowo dodawanymi do żywności w ramach procesu

wytwarzania i przechowywania oraz z zanieczyszczeniami żywności będącymi następstwem

stosowanych technologii oraz skażeń środowiska związkami chemicznymi i czynnikami

biologicznymi.

17. Korzyści i zagrożenia związane z „nową żywnością” wytwarzaną na drodze biotechnologii

i modyfikacji genetycznych oraz nanotechnologii.


Strona 3 z 15

18. Przemiany chemiczne produktów żywnościowych zachodzące w organizmach żywych oraz

wynikające z tego zagrożenia dla zdrowia.

19. Ocena zagrożeń zdrowotnych związanych z występowaniem substancji toksycznych

pochodzenia naturalnego oraz metod przeciwdziałania zatruciom.

20. Zdobycie wiedzy na temat wykorzystania metod spektroskopowych w toksykologicznej

analizie instrumentalnej (IR, R, NMR, EPR).

21. Zdobycie praktycznych umiejętności wykonywania analizy próbek metodami

spektroskopowymi.

22. Zdobycie umiejętności samodzielnego wyboru metody analitycznej do oznaczania

pierwiastków w próbkach o różnej matrycy.

23. Zdobycie umiejętności samodzielnego wyboru metody analitycznej i interpretacji wyników.

24. Poznanie systematycznej analizy toksykologicznej leków i środków uzależniających.

25. Poznanie najnowszej problematyki toksykologicznej, w tym zagadnień dotyczących

alternatywnych metod badawczych.

26. Pogłębienie wiedzy z zakresu nowoczesnych instrumentalnych metod analitycznych

stosowanych w toksykologii, w tym metod spektroskopowych (ASA, WD-XRD).

27. Opanowanie metod wnioskowania statystycznego (ANOWA, metody nieparametryczne).

28. Zapoznanie studentów z zasadami funkcjonowania komisji etycznych.

29. Poznanie fachowego słownictwa angielskiego.

3. Wymagania wstępne

1. Zna podstawy chemii ogólnej, nieorganicznej, analitycznej, organicznej,

a także chemii leków.

2. Zna podstawy biologii komórki, genetyki i mikrobiologii.

3. Zna podstawy biochemii i fizjologii człowieka.

4. Zna podstawy spektroskopii oraz analizy instrumentalnej metodami spektroskopowymi.

5. Umie obsługiwać podstawową aparaturę analityczną, w tym spektrofotometr, pH-metr,

chromatograf HPLC.

6. Zna podstawowe informacje dotyczące badań klinicznych.


Strona 4 z 15

4. Przedmiotowe efekty kształcenia

Lista efektów kształcenia

Symbol przedmiotowego efektu kształcenia

Treść przedmiotowego efektu kształcenia Odniesienie do efektu kierunkowego (numer)

W1

Zna zasady analizy ryzyka toksykologicznego

wg prawodawstwa polskiego, europejskiego i

amerykańskiego. TFS.W1

W2

Zna zasady analizy ryzyka zdrowotnego

i środowiskowego, w tym ryzyka stosowania leków i

substancji chemicznych. TFS.W1

W3

Zna i rozumie metody badań oceny jakości postaci leku

– w zakresie problemu zanieczyszczenia

mikrobiologicznego. TSF.W1

U1 Umie przeprowadzić podstawowe badania

ekotoksykologiczne stosowane w analizie ryzyka. D.U20

U2 Umie przeprowadzić i zinterpretować analizy

genotoksyczności przy użyciu testów bakteryjnych. A.U18, D.U20, D.U55

U3 Potrafi przeprowadzić analizę fotorozkładu substancji

czynnych leków. D.U20

W4 Zna procedury dopuszczenia różnych produktów

leczniczych do obrotu. E.W28

W5

Zna wytyczne dotyczące badań farmakologiczno -

toksykologicznych wymaganych przy dopuszczeniu do

obrotu produktów leczniczych. TFS.W1

U4

Rozumie i potrafi zinterpretować zapisy Charakterystyki

Produktu Leczniczego i ulotki informacyjnej dla

pacjenta. D.U47, E.U41

W6 Potrafi sklasyfikować działania niepożądane leków. D.W20, D.W25, E.W15

W7

Zna podstawy prawne, system dystrybucji leków oraz

zasady etyki w zakresie związanym z lekiem

przeterminowanym. E.W1, E.W53

W8

Potrafi wyjaśnić rolę Głównego Inspektoratu

Farmaceutycznego i Głównego Inspektoratu Sanitarnego

w kontroli i nadzorze nad obrotem produktów

leczniczych i suplementów diety w kontekście

nielegalnego procederu ich fałszowania.

E.W2

W9 Potrafi wymienić i wyjaśnić czynniki ryzyka

wystąpienia zatruć polekowych. E.W16

U5

Potrafi zidentyfikować czynniki wpływające na trwałość

leku i jest świadomy zdrowotnych

i środowiskowych ryzyk związanych ze stosowaniem

leku przeterminowanego.

D.U46

U6

Potrafi wykorzystać wiedzę farmakologiczną

i toksykologiczną w analizie działań niepożądanych

leków i w zatruciach lekami. D.U50, D.U54

U7 Dysponuje podstawowymi umiejętnościami

z zakresu diagnozowania i pierwszej pomocy D.U47, E.U33


Strona 5 z 15

w przypadku zatruć lekami.

W10

Charakteryzuje bakterie, wirusy i grzyby

chorobotwórcze – w zakresie problemu zakażeń

szpitalnych oraz w zakresie wykorzystania ich

w kosmetologii, medycynie i jako broń biologiczna

A.W18

W11

Opisuje wpływ chemioterapeutyków, środków

dezynfekcyjnych i antyseptycznych na drobnoustroje –

w zakresie problemu zakażeń szpitalnych. A.W19

W12

Zna zasady diagnostyki mikrobiologicznej – w zakresie

problemu zakażeń szpitalnych, w tym dochodzenia

epidemiologicznego A.W20

U8

Analizuje i opisuje zależności między organizmami

a środowiskiem – w zakresie problemu zakażeń

szpitalnych. A.U1

U9

Wykorzystuje wiedzę o genetycznym podłożu

różnicowania organizmów oraz o mechanizmach

dziedziczenia do charakterystyki polimorfizmu

genetycznego – w zakresie problemu zakażeń

szpitalnych

A.U2

U10

Wylicza i interpretuje współczynniki kosztów

i efektywności uzyskane w różnych typach analiz

farmakoekonomicznych i wskazuje procedurę

efektywniejszą kosztowo.

E.U17

W13 Zna i rozumie podstawy epidemiologii klinicznej. E.W41, E.W42

W14 Zna i rozumie podstawy epidemiologii chorób

zakaźnych, także w aspekcie mikrobiologicznym E.W41, E.W42

W15 Zna i rozumie zadania epidemiologii środowiskowej

oraz w medycynie pracy. E.W42, E.W44

U11

Potrafi zastosować randomizacje i wyliczyć niezbędną

wielkość próby w badaniach z zastosowaniem

epidemiologii klinicznej. E.U20

U12 Potrafi interpretować wyniki badań w epidemiologii

chorób zakaźnych. E.U19, E.U20

U13

Potrafi wyliczać ryzyko narażenia na szkodliwe

czynniki środowiskowe w badaniach epidemiologii

środowiskowej medycyny pracy E.U19

W16

Posiada informacje dotyczące systemu kontroli

żywności oraz wody przeznaczonej do picia w Polsce i

UE. D.W40

W17

Zna ustawodawstwo określające substancje celowo

dodawane do żywności oraz związki zanieczyszczające

żywność oraz wodę przeznaczoną do picia. D.W40

U14 Analizuje raporty RASFF i ocenia ryzyko zagrożeń

zdrowotnych w określonym czasie i miejscu. D.U59, D.U60, E.U41

U15 Przeprowadza badania analityczne i interpretuje wyniki

analiz zawartości zanieczyszczeń żywności i wody. D.U24, D.U31

W18 Potrafi zdefiniować i scharakteryzować pojęcie „nowej

żywności”. D.W36

W19 Rozumie procesy chemiczne przebiegające in vivo oraz

in vitro dotyczące przetwarzania i przechowywania D.W32


Strona 6 z 15

produktów spożywczych oraz metabolizmu składników

żywności.

W20 Zna zagrożenia wynikające z obecności substancji

toksycznych oraz toksyn w żywności i wodzie. D.W31, D.W33

U16 Identyfikuje możliwości i potencjalne zagrożenia

wynikające z produkcji i spożywania „nowej żywności” D.U29

U17

Umie ocenić procesy zachodzące w żywności oraz zna

zasady prawidłowego przechowywania żywności w celu

minimalizowania ryzyka zagrożenia dla zdrowia D.U27

W21

Zna zasady oceny obecności bakterii potencjalnie

chorobotwórczych w wodzie komunalnej i

środowiskowej. A.W20

W22

Zna zagrożenia i konsekwencje zdrowotne związane

z zanieczyszczeniem środowiska wodnego bakteriami

potencjalnie chorobotwórczymi. D.W31

U18

Analizuje obecność bakterii potencjalnie

chorobotwórczych w żywności, wodzie komunalnej

i środowiskowej. A.U15, A.U16, A.U17

W23

Zna i rozumie zagadnienia związane z bezpieczeństwem

żywności i żywienia dotyczące działań niepożądanych

substancji dodawanych celowo i zanieczyszczeń m. in.

w zakresie problemu obecności w żywności i w wodzie

toksyn bakteryjnych.

D.W33

W24

Zna metody klasyczne i instrumentalne stosowane

w ocenie jakości substancji do celów farmaceutycznych

i w analizie ilościowej w produktach leczniczych,

żywności i wodzie.

B.W14, TFS.W1

U19

Dobiera metodę analityczną do rozwiązania

konkretnego zadania analitycznego oraz przeprowadza

jej walidację. B.U7

W25

Jest świadom konieczności prowadzenia rzetelnych

badań i stałej kontroli nad wpływem jakości żywności

na stan zdrowia społeczeństwa. D.W40

W26

Zna pojęcia związane z najnowszą problematyką

toksykologii, w tym zagadnienia dotyczące metod

alternatywnych stosowanych w toksykologii. TFS.W1

U20

Przewiduje podstawowy profil działania toksycznego

ksenobiotyku na podstawie jego budowy chemicznej;

weryfikuje informacje z różnych dyscyplin w celu

przewidywania kierunku i siły działania toksycznego

ksenobiotyków, w zależności od ich budowy chemicznej

i rodzaju narażenia.

D.U22

U21

Przewiduje rodzaje, kryteria i znaczenie badań w ocenie

toksyczności ksenobiotyków oraz określa wymagania

dotyczące tych badań; wyjaśnia sposób prowadzenia

badań w celu oceny narażenia na związki toksyczne .

TFS.U1

W27

Samodzielnie korzysta ze źródeł informacji dotyczących

toksyczności ksenobiotyków i wytycznych do oceny

narażenia i ryzyka zdrowotnego oraz wykazuje

umiejętność i nawyki samokształcenia w zakresie

zdobywania wiedzy o nowych technikach analitycznych

D.W30, TFS.W1


Strona 7 z 15

stosowanych w toksykologii.

U22

Przeprowadza izolację trucizn z materiału biologicznego

i wybiera odpowiednią metodę ich detekcji; potrafi

uzyskiwać wiarygodne wyniki laboratoryjnych badań

toksykologicznych.

D.U56, TFS.U1

W28

Zna obowiązujące normy prawne nt. przeprowadzania

doświadczeń na zwierzętach, w tym wymagania, jakie

musi spełniać jednostka i badacz. E.W51

U23 Potrafi napisać wniosek do komisji bioetycznej. E.U40

W29

Wymienia kryteria wyboru metody analitycznej w

toksykologii oraz uzasadnia ten wybór. Zna zasady

walidacji metody analitycznej i interpretuje wyniki

walidacji

B.W14, TFS.W1

W30 Zna podział oraz rodzaje technik stosowanych w

metodach spektroskopii NMR, EPR, IR i Ramana. B.W14;

W31 Zna podstawy teoretyczne dotyczące rezonansu

jądrowego C.W6

W32

Zna możliwości wykorzystywania technik NMR, EPR,

IR i Ramana w badaniach farmaceutycznych,

chemicznych i medycznych. C.W6; C.W29

U24 Potrafi zaplanować i wykonać analizy próbek metodami

spektroskopowymi NMR, EPR, IR i Ramana B.U8

U25 Potrafi samodzielnie interpretować i analizować widma

EPR, NMR, Ramana i IR B. U10

U26

Potrafi dobrać odpowiednią metodę spektroskopową do

konkretnego zadania analitycznego (uwzględniając typ

matrycy, rodzaj próbki, zawartość substancji

oznaczanej)

C.U16, B.U17

U27

Przeprowadza kontrolę jakości substancji do celów

farmaceutycznych oraz leków zgodnie z wymaganiami

farmakopealnymi C.U2

U28 Potrafi interpretować uzyskane wyniki eksperymentalne

i potwierdzić zgodność uzyskanych wyników C.U18

W33 Zna zastosowanie metod AAS i XRF w kontroli jakości

produktów leczniczych C.W6

U29 Wykorzystuje wiedzę o właściwościach substancji

nieorganicznych w farmacji B.U6

U30

Potrafi zaplanować i przeprowadzić kontrolę jakości

obejmującą zawartość pierwiastków w preparatach

farmaceutycznych zgodnie z metodami i wymaganiami

farmakopealnymi

C.U8

U31 Stosuje techniki AAS i XRF w badaniach surowców

roślinnych C.U16

W34

Zna statystyczne metody opracowania wyników badań

toksykologicznych i potrafi zastosować metody

wnioskowania statystycznego. B.W24, TFS.W1

U32 Wykorzystuje metody matematyczne i statystyczne w

opracowaniu i interpretacji wyników analiz i pomiarów B.U13, B.U14

U33 Posiada umiejętności z języka angielskiego przydatne

w toksykologii i chemii analitycznej FK.U9

U34

Zna akty prawne dotyczące rynku farmaceutycznego –

w zakresie oceny jakości preparatów farmaceutycznych

według aktualnej Farmakopei oraz w zakresie oceny

aktywności środków dezynfekcyjnych zgodnie

E.U46


Strona 8 z 15

z wymaganiami norm PN-EN

U35

Bada wrażliwość drobnoustrojów na antybiotyki

i chemioterapeutyki – w zakresie problemu

występowania w środowisku bakterii potencjalnie

chorobotwórczych

A.U18

W35

Zna zagrożenia i konsekwencje zdrowotne związane

z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego – w

zakresie bioterroryzmu D.W31

K1

Posiada nawyk korzystania z technologii

informacyjnych do wyszukiwania i selekcjonowania

informacji B.K1

K2 Wyciąga i formułuje wnioski z własnych pomiarów

i obserwacji B.K2

K3 Posiada umiejętność pracy w zespole B.K3

5. Formy prowadzonych zajęć

Forma Liczba godzin Liczba grup liczba osób w grupie

Wykład 100 1

Seminarium 109 1 20

Ćwiczenia 191 3 - 4 5

6. Tematy zajęć i treści kształcenia

W1 Paradygmaty szacowania ryzyka: wprowadzenie do problematyki przedmiotu w wymiarze

globalnym W1

W2 Strategie identyfikacji zagrożenia w świetle badań toksykologicznych W1, W2

W3 Szacowanie zależności „dawka-efekt” i „dawka-odpowiedź” w modelach liniowych

i nieliniowych: podstawy skalowania allometrycznego W1

W4 Szacowanie ekspozycji: ocena narażenia w populacjach niskiego i wysokiego ryzyka W1, W2

W5 Charakterystyka ryzyka działania toksycznego: wybrane zagadnienia praktyczne.

Współczesna problematyka zarządzania ryzykiem, w tym w ramach REACH. W1, W2

W6 Schemat badania genotoksyczności W2

W7 Prawodawstwo toksykologiczne i ekotoksykologiczne w wymiarze unijnym W1

W8 Szacowanie ryzyka zanieczyszczenia mikrobiologicznego i strategia zapewnienia czystości

mikrobiologicznej W3

W9 Procedury dopuszczania do obrotu produktów leczniczych, w tym generycznych W4

W10 Struktura dokumentacji rejestracyjnej W4, W5

W11 Nadzór nad bezpieczeństwem farmakoterapii W8

W12 Czynniki farmakokinetyczne i farmakodynamiczne odpowiedzialne za choroby polekowe W9

W13 Klasyfikacja niepożądanych działań leków – podział kliniczny, systemy monitorowania W6

W14 Leki przeterminowane w świetle obowiązujących przepisów prawnych W7

W15 Problemy zatruć polekowych: przyczyny, mechanizmy i skutki W9

W16 Epidemiologia kliniczna –podstawowe pojęcia W13

W17 Epidemiologia chorób zakaźnych W14

W18 Problem zakażeń szpitalnych, w tym ich podział, drogi szerzenia, źródła zakażeń, sposoby ich

ograniczenia i zwalczania oraz zadania komitetów do Spraw Zakażeń Szpitalnych W11, W14

W19 Czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych, drobnoustroje alarmowe i mechanizmy ich oporności

na chemioterapeutyki i antybiotyki. Dochodzenie epidemiologiczne oraz wykorzystanie w nim


Strona 9 z 15

metod genetycznych W10, W11, W12

W20 Epidemiologia środowiskowa i epidemiologia w medycynie pracy W15

W21 Zasady pracy w akredytowanym laboratorium badania jakości żywności W16, W17, W24, W25

W22 Strategia bezpieczeństwa żywności w Polsce, system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych

produktach żywnościowych W16, W17, W23, W25

W23 Ocena bezpieczeństwa opakowań z tworzyw sztucznych stosowanych do żywności W19, W20

W24 Zastosowanie nanotechnologii w produkcji środków spożywczych W18

W25 Badania genetyczne w naukach żywieniowych W18, W25

W26 Zapoznanie się z funkcjonowaniem wodociągów w Warszawie W17, W21, W22

W27 Toksyny wytwarzane przez bakterie, ich zastosowanie w medycynie i kosmetologii W10, W20

W28 Cyjanotoksyny w wodzie – zagrożenia zdrowotne W20

W29 Metody spektroskopii oscylacyjnej IR i R oraz rezonansów magnetycznych NMR i EPR W30,

W31, W32 W30 Chemometria w spektroskopii W30, W31, W32

W31 Badanie zanieczyszczeń i fałszowania żywności metodami spektroskopii molekularnej W32

W32 Biomarkery w toksykologii. W26, W27

W33 OMICS w toksykologii: toksykogenomika, toksykoproteomika, toksykometabolomika W26, W27

W34 Metody obrazowania molekularnego W26, W27

W35 Wprowadzenie do nanotoksykologii W26, W27

W36 Toksykologia układu oddechowego W26, W27

W37 Wprowadzenie do immunotoksykologii W24, W29

W38 Działanie toksyczne ksenobiotyków na układ nerwowy W26, W27, W29

W39 Działanie toksyczne ksenobiotyków na serce i układ krążenia W26, W27

W40 Hepatotoksyczne i neurotoksyczne działanie ksenobiotyków W26, W27

W41 Toksykologia genetyczna i rozwojowa W29

W42 Absorpcyjna spektrometria atomowa (ASA) i spektroskopia fluorescencji rentgenowskiej

z dyspersją długości fali (WD-XRF). Idea pomiaru metodami, opis działania aparatury W29, W33

W43 ASA i XRF. Problemy związane z matrycą, czułość metod i analiza śladowa W29, W33

W44 ASA i XRF. Procedury analityczne i zastosowanie w toksykologii W29, W33

W45 Obowiązujące akty prawne o doświadczeniach na zwierzętach, zasady zdobycia zezwoleń

indywidualnych do pracy na zwierzętach W28

W46 Estymacja punktowa i przedziałowa W33

W47 Testowanie hipotez statystycznych W33

W48 Analiza wariancji W33

W49 Problem wykorzystania drobnoustrojów i ich toksyn jako broni biologicznej W22, W35

W50 Występowanie w wodach środowiskowych drobnoustrojów potencjalnie chorobotwórczych

W21, W22 S1 Analiza działania genotoksycznego i endokrynnego substancji przy użyciu testów na

mikroorganizmach U1, U2

S2 Omówienie leków najczęściej wywołujących choroby polekowe W9

S3 Postępowanie w przypadku zatruć polekowych U6, U7

S4 Podstawy pharmacovigilance W8

S5 Zastosowanie testów in vitro w analizie ryzyka W1, U2

S6 Analiza ryzyka środowiskowego leków wg EMA W5, U2

S7 Opracowanie i przedstawienie przykładów badań klinicznych nad lekiem U6

S8 Opracowanie i przedstawienie przykładów z epidemiologii chorób zakaźnych, epidemiologii

środowiskowej oraz w medycynie pracy (choroby zawodowe) W13, U11, U12, U13

S9 Taksonomia instrumentów do pomiaru jakości życia U10

S10 Metody pomiaru użyteczności U10

S11 Podstawy psychometrii U10

S12 Interpretacja i zastosowanie QALY U10

S13 Pomiar jakości życia za pomocą wybranego kwestionariusza U10

S14 Pomiar użyteczności wybranymi metodami U10

S15 Związki kancerogenne przenikające do żywności W17, U14

S16 Związki alergizujące obecne w żywności W17, U14


Strona 10 z 15

S17 Zagrożenia zdrowotne wynikające z występowania w żywności: związków fluoru, kadmu, ołowiu,

rtęci, arsenu, akryloamidu, furanu, dioksyn, PCB, chloropropanoli, heterocyklicznych amin oraz

prionów W20

S18 Substancje dodawane do produktów żywnościowych W17

S19 Pestycydy jako zanieczyszczenia żywności. Charakterystyka nowoczesnych biopestycydów W20

S20 GMO – korzyści i zagrożenia W18, U16

S21 Zagrożenia toksykologiczne wynikające ze stosowania kawy, herbaty i kakao W20

S22 Suplementy diety – korzyści i zagrożenia U16

S23 Zanieczyszczenia żywności toksynami pochodzenia bakteryjnego i grzybowego,

w tym mykotoksyny i toksyny pochodzenie morskiego W20

S24 Mikrozanieczyszczenia wody substancjami czynnymi farmakologicznie W20

S25 Mechanizmy działania neurotoksycznego W27, U20, U21

S26 Mechanizmy działania kardiotoksycznego W27, U20, U21

S27 Mechanizmy działania hepatotoksycznego i nefrotoksycznego W27, U20, U21

S28 Mechanizmy działania immunotoksycznego W27, U20, U21

S29 Działanie toksyczne na układ rozrodczy i endokrynny W27, U20, U21

S30 Toksykogenomika, toksykoproteomika, toksykometabolomika W27

S31 Opracowanie wniosku o zezwolenie na pracę na zwierzętach, w tym określenie skali inwazyjności

procedur i przedstawienie zaleceń nt. eutanazji W28, U23

S32 Fundamentals in Analytical Chemistry and Toxicology U30

C1 Analiza genotoksyczności leków przy użyciu krótkoterminowych testów in vitro U2

C2 Przeprowadzenie i interpretacja badań II faza aktywności środków dezynfekcyjnych według norm

PN-EN U34

C3 Badanie obecności endotoksyn w lekach i wyrobach medycznych przy użyciu testu LAL U34

C4 Badanie zdolności szczepów do wytwarzania biofilmu na drenach U8

C5 Biotesty w analizie wg EMA oraz REACH U1

C6 Krótkoterminowe testy bakteryjne do analizy działania genotoksycznego substancji U2

C7 Analiza fotorozkładu substancji czynnych leków metodami biologicznymi i techniką HPLC

U1, U3 C8 Działanie herbicydów nitrofenolowych oraz insektycydów fosforoorganicznych na przykładzie

DNBP i fenitrotionu U15

C9 Zaprojektowanie badania epidemiologicznego U11, U12, U13

C10 Rozwiązywanie zadań związanych z epidemiologią kliniczną, środowiskową i w medycynie pracy

U11, U12, U13 C11 Badanie nosicielstwa w nosie szczepów S. aureus MRSA metodami hodowlanymi oraz

genetycznymi U8, U9

C12 Zaprojektowanie i wykrywanie metodami fenotypowymi oraz genetycznymi (w tym multipleks

PCR) drobnoustrojów alarmowych:szczepów VRE, ESBL, MBL oraz KPC-dodatnich U9

C13 Oznaczanie zawartości wybranych substancji dodatkowych w żywności U16

C14 Oznaczanie zawartości wybranych zanieczyszczeń chemicznych w żywności U15

C15 Wykrywanie zafałszowań w żywności U15, U17

C16 Ocena jakościowa i zdrowotna wybranego środka spożywczego U15, U16, U17

C17 Państwowa kontrola bezpieczeństwa żywności w Polsce – laboratoria akredytowane U14, U15

C18 Oznaczanie wybranych markerów degradacji makroskładników w żywności U16, U17

C19 Analiza parametrów fizykochemicznych wody przeznaczonej do picia U15

C20 Oznaczanie mikrocystyn technikami HPLC oraz ELISA U19

C21 Badanie obecności bakterii potencjalnie chorobotwórczych w wodzie przeznaczonej do celów

komunalnych U18

C22 Analiza chemiczna produktów spożywczych metodą spektroskopii FT-IR U24, U26, U28

C23 Rejestracja i identyfikacja widm substancji leczniczych przy użyciu spektroskopii NMR

w roztworze U24 - U28

C24 Analiza chemiczna substancji aktywnych metodą spektroskopii MAS NMR U24 - U28

C25 Przygotowanie próbek do analizy spektroskopowej (homogenizacja w młynku wibracyjnym,

kulowym lub w kriomłynku; suszenie i oznaczanie wody przy pomocy wago suszarki;

liofilizacja; mineralizacja) – U26 – U31


Strona 11 z 15

C26 Analiza mineralizatów metodami WD-XRF oraz GF-AAS – U26 – U31

C27 Wyznaczanie przedziałów ufności U29

C28 Testowanie hipotez o parametrach i rozkładach U29

C29 Analiza wariancji, regresja i korelacja U29

C30 Metody nieparametryczne U29

C31 Analiza ksenobiotyków, w tym leków i narkotyków w materiale biologicznym przy zastosowaniu

technik TLC, HPLC i GC/MS U19, U21, U22

C32 Identyfikacja metodą GC/MS toksycznych zanieczyszczeń w alkoholach nielegalnego pochodzenia

U19, U21, U22

C33 Ocena ilościowa i jakościowa drobnoustrojów w wodzie środowiskowej i komunalnej oraz analiza

ich lekowrażliwości U18, U35

7. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia

Symbol przedmiotowego

efektu kształcenia

Symbole form prowadzonych zajęć

Sposoby weryfikacji efektu kształcenia

Kryterium zaliczenia

W2, U1, U2, U3

W2, W6, W7, S1, S5, S6, C5 – C7 (ZBS)

Kartkówka, aktywność na zajęciach, przygotowanie

prezentacji, opracowanie wyników doświadczeń

Maksymalna liczba

punktów – 59

Minimalna liczba

punktów – 24

W3

U8, U34 W8, C2– C4 (ZMF)

Kartkówka, aktywność na zajęciach, opracowanie wyników

doświadczeń

Maksymalna liczba

punktów – 10

Minimalna liczba

punktów – 4

W4, W5, U4 W9, W10 (ZFE) Kartkówka, aktywność na

zajęciach

Maksymalna liczba

punktów – 15

Minimalna liczba

punktów – 6

U10 S9 – S14 (ZFE) Kartkówka, aktywność na

zajęciach

Maksymalna liczba

punktów – 15

Minimalna liczba

punktów – 6

U33 S32 – S35, (ZBiAL) Kartkówka, aktywność na

zajęciach

Maksymalna liczba

punktów – 15

Minimalna liczba

punktów – 6

W13 – W15, U11 – U13

W16, W17, W20, S7, S8, C9, C10 (ZBS)



Maksymalna liczba

punktów – 16

Minimalna liczba

punktów – 6

W20, W24, U19

W26, W28, , S24, C20 – C21 (ZBS)



Maksymalna liczba

punktów – 24

Minimalna liczba

punktów – 10

W16 – W20, W23 – W25, U14 – U17

W21 – W25, S15 – S23, C13 – C19 (ZB)

Kartkówka, kolokwium, aktywność na zajęciach, przygotowanie


Maksymalna liczba

punktów – 71

Minimalna liczba

punktów – 29

W10 – W12, W14, W20 –

W22, W35, U8, U9, U18, U35

W18, W19, W27, W49, W50, C11, C12, C33 (ZMF)



Maksymalna liczba

punktów – 22

Minimalna liczba

punktów – 9

W30 – W32, U19,

U24 – U28

W29 – W31, C22 – C24 (KChOiN)



Maksymalna liczba

punktów – 14

Minimalna liczba

punktów – 6


Strona 12 z 15

W1, W2, W26, W27, U20 – U22

W1 – W5, W7, W32 – W41, S25 – S30, C8 C31, C32 (KTS)

Aktywność na zajęciach, przygotowanie prezentacji,

opracowanie wyników doświadczeń

Maksymalna liczba

punktów – 87

Minimalna liczba

punktów – 35

W33, U19, U28 – U32

W42 – W44, C25 – C26 (KChOiN)



Maksymalna liczba

punktów – 16

Minimalna liczba

punktów – 7

W6 – W9, W28, W29,

U5 – U7, U23

W11 – W15, W45, S2 – S4, S31 (ZFD)

aktywność na zajęciach, przygotowanie prezentacji

Maksymalna liczba

punktów – 23

Minimalna liczba

punktów – 10

W34, U32 W46 – W48, C27 – C30 (PM)

aktywność na zajęciach, opracowanie wyników

Maksymalna liczba

punktów – 12

Minimalna liczba

punktów – 5

8. Kryteria oceniania

Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną. Zaliczenie zajęć FBP odbywa się semestralnie przez opiekuna

bloku. Ocena wynika z punktacyjnego systemu zaliczania: (1) za każdy przedmiot w bloku student może uzyskać

maksymalnie tyle punktów, ile wynosi liczba godzin zajęć realizowanych w jednostce; (2) dla zaliczenia semestru

trzeba uzyskać co najmniej 60% całkowitej liczby punktów; (3) zaliczenie każdego przedmiotu wymaga uzyskania

minimum 40% możliwych punktów (dla danego przedmiotu); (4) jednostki prowadzące zajęcia decydują o systemie

punktacji w danym przedmiocie.

ocena kryteria

2,0 (ndst) Suma punktów w semestrze VII i VIII poniżej 157 pkt.

Suma punktów w semestrze IX poniżej 82 pkt.

3,0 (dost) Suma punktów w semestrze VII i VIII 157 – 175 pkt.

Suma punktów w semestrze IX 82 – 92 pkt.

3,5 (ddb) Suma punktów w semestrze VII i VIII 176 – 196 pkt.


4,0 (db) Suma punktów w semestrze VII i VIII 197 – 220 pkt.


4,5 (pdb) Suma punktów w semestrze VII i VIII 221 – 240 pkt.


5,0 (bdb) Suma punktów w semestrze VII i VIII 241 – 262 pkt.


9. Piśmiennictwo

Piśmiennictwo obowiązkowe:

-Katzung Bertram G., Susan B. Masters, Anthony J. Trevor; Farmakologia ogólna i kliniczna. Czelej. 2012,

-Szczeklik Andrzej [red.]. Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, 2006

-Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U. Nr 126 z dn. 31.10.2001 r. oraz Prawo

Farmaceutyczne 13 maj 2013 r.)

-Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza z (Dz.U.Nr 21 z dn. 13.03.2002 r.)

-Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2003 r. w sprawie monitorowania bezpieczeństwa produktów

leczniczych (Dz.U. Nr 43 z 19.03.2003 r.)

-Wiela-Hojeńska Anna, Łukasz Łapiński. Niepożądane działania leków – rodzaje, podział, przyczyny i skutki

ekonomiczne. Bezpieczeństwo farmakoterapii; Tom 66 nr 4; 2010


Strona 13 z 15

-Wiela-Hojeńska Anna, Ewa Jaźwińska-Tarnawska. Międzynarodowe i krajowe systemy monitorowania

niepożądanych działań leków – ich rozpoznawanie i zgłaszanie. Bezpieczeństwo farmakoterapii; Tom 65 nr 10;

2009

-Rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 18 października 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia

aptek (Dz. U. 2002 r. Nr 187, poz. 1565)

-Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 27 lutego 2012 r.

-Seńczuk Witold. Toksykologia współczesna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2005

-Czukowska-Milanova Liliana, Jarosław Gucwa, Tomasz Madej, Grzegorz Cebula, Elżbieta Byrska-Maciejasz,

Krzysztof Łabuz, Przemysław Guła. Zatrucia. Medycyna Praktyczna 2013

-Panasiuk Lech, Małgorzata Król, Elżbieta Szponar. Ostre zatrucia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2009

-Guideline on the Environmental Risk Assessment of Medicinal Products for Human Use. European Medicines

Agency. London, 2006.

-Jędrychowski W. Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego.

2010.

-Bzdęga J., Gębska-Kuczerowska A. Epidemiologia w zdrowiu publicznym. PZWL. 2010.

-Brzeziński Z.J., Szamotulska K. Epidemiologia kliniczna. PZWL, Warszawa, 2008

-Kawecka-Jaszcz K., M. Klock, B. Tobiasz Adamczyk [red.]. Jakość życia w chorobach układu sercowo-

naczyniowego. Metody pomiaru i znaczenie kliniczne. Termedia 2006

-Gertig H., J. Przysławski – Bromatologia – zarys nauki o żywności i żywieniu, PZWL, Warszawa, 2006.

-Gertig H. – Żywność a zdrowie i prawo, PZWL Warszawa, 2004.

-Gawęcki J., L. Hryniewiecki – Podstawy nauki o żywieniu, PWN Warszawa, 1998.

-Tokarz Andrzej [red.]. Bromatologia - Skrypt do ćwiczeń dla studentów Wydziału Farmaceutycznego WUM.

Warszawa, 2011.

-Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 r. w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych

(Dziennik Ustaw Nr 232 poz. 1525) z modyfikacjami.

-Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia. (Dziennik Ustaw nr 171, poz. 1224), 2006 z modyfikacjami.

- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia

przez ludzi (Dziennik Ustaw 2015, poz. 1989)

-Tyski S. Zakres prac normalizacyjnych komitetów technicznych ds. dezynfekcji i antyseptyki PKN i CEN. Część II –

Normy obszaru weterynarii oraz obszaru spożywczego, przemysłowego, gospodarstwa domowego i sfery

instytucjonalnej. Laboratorium 11; 12-16 (2006).

-Cygański A. Metody spektroskopowe w chemii analityczne. WNT, Warszawa 2009.

-Analiza toksykologiczna. Skrypt dla studentów Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w Warszawie,

2007.

-Seńczuk W. [red.]. Toksykologia współczesna. PZWL 2005.

-Cygański A. Metody spektroskopowe w chemii analitycznej. WNT, Warszawa 2009.

-Ustawa z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach

-Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków

utrzymywania zwierząt laboratoryjnych w jednostkach doświadczalnych, jednostkach hodowlanych i u dostawców.

-Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie kwalifikacji osób

sprawujących opiekę nad zwierzętami doświadczalnymi i osób sprawujących nadzór nad tymi osobami.

-Uchwała Krajowej Komisji Etycznej nr7 z 11.07.2006 r. w sprawie skali inwazyjności doświadczeń

przeprowadzanych na zwierzętach.

-Chmaj J. Testy statystyczne (Internet).

-Chmaj J. Statystyka. Ćwiczenia (Internet)

Piśmiennictwo uzupełniające:

-Piotrowski J.K. Podstawy toksykologii. Wydawnictwa NT, Warszawa 2006.

-Watkins, III, J.B. , Klaassen C.D. Casarett and Doull's Essentials of Toxicology, McGraw-Hill Professional; 2nd

edition (July 12, 2010)

-Kummerer K. Pharmaceuticals in the Environment. Sources, Fate, Effects and Risks. Springer-Verlag, Berlin, 2008.

-Walker CH., Hopkin SP., Sibly RM., Peakall DB. Podstawy ekotoksykologii. Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa, 2002.

-Beaglehole R., R. Bonita, T. Kjellstrom: Podstawy epidemiologii. Tłumaczenie pod red. prof. dr hab. N. Szeszeni-

Dąbrowskiej; IMP, Łódź 2002.

-Jabłoński Leon, Irena Dorota Karwat. Podstawy epidemiologii ogólnej, epidemiologia chorób zakaźnych, Czelej.

Lublin 2002.

-Jędrychowski W. Epidemiologia – wprowadzenie i metody badania. PZWL, Warszawa, 1999.

-Ware JE Jr. SF-36 health survey update. Spine. 2000;25:3130-9.


Strona 14 z 15

-Spilker Bert. Quality of Life and Pharmacoeconomics in Clinical Trials

-Cramer Joyce A., Spilker Bert. Quality of Life and Pharmacoeconomics

-Ware JE, Snow KK, Kosinski M. SF-36 Health Survey: manual and interpretation guide. Lincoln RI: Quality Metric

Incorporated, 2000.

-Hasik J. i wsp. – Dietetyka PZWL Warszawa, 1999.

-Hasik J., J. Gawęcki – Żywienie człowieka zdrowego i chorego. cz. 2. PWN Warszawa, 2000.

-Gertig H., J. Gawęcki – Słownik terminów żywieniowych. Cz. 3. PWN Warszawa, 2001.

-Jarosz M., B. Bułhak-Jachymczyk – Normy żywienia człowieka, PZWL, 2008.

-Żakowska Z., H. Stabińska. Mikrobiologia i higiena w przemyśle spożywczym – Politechnika Łódzka, Łódź, 2000.

-Grzybowski J.: Identyfikacja zagrożeń infekcyjnych – najnowsze metody diagnostyczne. Instytut Problemów

Ochrony Zdrowia, Warszawa 2008

-Grzybowski J., Zaborowski P.: Teoretyczne i praktyczne podstawy infekcjologii. Atlas. Instytut Problemów Ochrony

Zdrowia, Warszawa 2007.

-Krawczyk B., Kur J. Diagnostyka molekularna w mikrobiologii. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2008.

-Kęcki Z. Podstawy spektroskopii molekularnej. PWN, Warszawa 1992.

-Silverstein R.M., F.X. Webster, D.J. Kiemle, Spektroskopowe metody identyfikacji związków organicznych. PWN,

Warszawa 2012.

-Zieliński W., A. Rajca. Metody spektroskopowe i ich zastosowanie do identyfikacji związków organicznych.

Wydawnictwo Naukowo-Techniczne WNT, Warszawa 2000.

-Ejchart A., A. Gryff-Keller. NMR w cieczach. Zarys teorii i metodologii. OWPW, Warszawa 2004. -Piotrowski J.K.: Podstawy toksykologii. Wydawnictwa NT, Warszawa 2006.

-Watkins, III, J.B. , Klaassen C.D.: Casarett and Doull's Essentials of Toxicology, McGraw-Hill Professional; 2nd

edition. (July 12, 2010)

-Klaus D. Absorpcyjna spektrometria atomowa. PWN Warszawa 1988.

10. Kalkulacja punktów ECTS (1 ECTS = od 25 do 30 godzin pracy studenta)

Forma aktywności Liczba godzin Liczba punktów ECTS

Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:

Wykłady 100

Seminaria 109

Ćwiczenia 191

Samodzielna praca studenta (przykładowe formy pracy): W tym polu opisujemy nakład samodzielnej pracy

przeciętnego studenta konieczny aby zaliczyć przedmiot. W kalkulacji należy uwzględnić m.in. konieczność przygotowania się do zajęć, wykonania pracy domowych, przygotowania się do zaliczeń itp.

Przygotowanie studenta do zajęć 50

Przygotowanie studenta do zaliczeń 40

Inne (jakie?)

Razem 695 27

11. Informacje dodatkowe

Wszystkie inne ważne dla studenta informacje nie zawarte w standardowym opisie np. dane kontaktowe do osoby odpowiedzialnej za dydaktykę, informacje o kole naukowym działającym przy jednostce, informacje o dojeździe na zajęcia, informacja o konieczności wyposażenia się we własny sprzęt bhp; informacja o lokalizacji zajęć; link to strony internetowej katedry/zakładu itp.

Odpowiedzialny za dydaktykę: prof.dr hab. Grzegorz Nałęcz-Jawecki (koordynator zajęć), w każdej jednostce prowadzącej zajęcia kierownik jednostki wyznacza osobę odpowiedzialną za dydaktykę


Strona 15 z 15

w danym roku akademickim. Informacje u koordynatora zajęć. e-mail: [email protected] tel. (022) 5720795

Miejsca wykładów, seminariów i ćwiczeń – Wydział Farmaceutyczny z OML, ul. Banacha 1, sale seminaryjne oraz

ćwiczeniowe jednostek prowadzących zajęcia

link do strony: http://zbs.wum.edu.pl

Podpis Kierownika Jednostki:

Podpis osoby odpowiedzialnej za sylabus: prof.dr hab. Grzegorz Nałęcz-Jawecki

Documents

Fakultatywny Blok Programowy Toksykologia Farmaceutyczna i ... · w kosmetologii, medycynie i jako broń biologiczna W11 Opisuje wpływ chemioterapeutyków, środków dezynfekcyjnych