1

FAKULTET ZA BEZBEDNOST - SKOPJE

Katedra za kriminalisti~ki nauki

Vodi~ za Predmetnata programa za

METODIKA НА ISTRA@UVAWE NA ORGANIZIRAН KRIMINAL

FBKN 10

2019/2020

Rakovoditel na predmetnata programa: Prof. d-r Marjan Nikolovski

mnikolovski@fb.uklo.edu.mk

2

УНИВЕРЗИТЕТ "СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ" - БИТОЛА

ФАКУЛТЕТ ЗА БЕЗБЕДНОСТ- СКОПЈЕ

ПРВ ЦИКЛУС УНИВЕРЗИТЕТСКИ СТУДИИ

ПРЕДМЕТНИ ПРОГРАМИ

Предмет: Metodika na istra`uvawe na organiziran kriminal

Насока: Diplomiran kriminalist

Код: ФБНК 10 Кредити: 6

Тип на предметот Izboren

ЕКТС Координатор: Вонреден проф. д-r Катерина Крстевска

Наставник Проф. d-r Marjan Nikolovski Телефон 2546211 локал 318

Канцеларија 18 E-mai

mnikolovski@fb.uklo.edu.mk

Приемно

време

Ponedelnik : 10:00-12:00 ~asot

Среда: 10:00-12:00 ~asot

Времетраење:

3+2

Оптовареност на студентите

Под

надзор

Предавања

Вежби

39

26

Индиви-

дуално

Есеј 15

Теренска работа 25

Подготовки за испит 20

Podgotovka za kolokvium 20

Poseta na institucii 20

Вкупно 150

Предуслови: Predznaewa od Krivi~no pravo, Krivi~no procesno pravo, Вовед

во криминалистика, Такитка 1, Тактика 2 и Методика на истражување

на општ криминал Начини на реализација: Predavawa, ve`bi, prezentacii, eseji, seminarski raboti,

analizi на процесуирани кривични пријави, poseta na institucii nadle`ni vo spravuvawe so organiziraniot кriminal

Цели: Здобивање на стручни знаења кои ќе се применуваат во оперативно-

практичното работење со успешно откривање и превенирање на

кривичните дела од областа на organiziraniot kriminal

Опис на предметната

програма:

Poim, definirawe i tipologija na organiziraniot kriminal Krivi~no-pravno odreduvawe na organiziraniot kriminal

3

(me|unarodna i nacionalna zakonska regulativa )

Razrabotka na Методиката на истржување на konkretni oblici na krivi~ni dela od oblasta na OK ( Trgovija so lu|e, Krium~arewe migranti, Недозволено пroizvodstvo i trgovija so opojni drogi i oru`je, Falsifikuvawe na pari i vrednosti, Perewe pari, Korupcija, Изнуда, Ucena) Kriminalisti~ki karakteristiki na oragniziraniot kriminal (Operativno-takti~ki i istra`ni merki vo sprotivstavuvaweto

na OK), институции надлежни за спраување со ОК, меѓународната

соработка

Распоrед на реализација на наставните содржини Календарска

недела

Наслов/тема Претходна подготовка

Прва

Недела

POIM I DEFINIRAWE NA ORGANIZIRANIOT KRIMINALITET - Problemot na razli~no sfa}awe во

дефинирање na organiziraniot kriminalitet - etiologija na OK - Etiologija na OK vo RM

"Organiziran kriminal i

korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

Втора

Недела

- Објективни лимити за сеопфатно

дефинирање на ОК

- карактеристики на ОК

Константни и варијабилни елементи

Трета

Недела

- типологија на ОК

- облици на ОК

Чеврта

Недела

KRIVI^NO-PRAVNATA ODREDENOST NA ORGANIZIRANIOT KRIMINAL 1. Mеѓународно-правна регулатива

против организираниот криминал и

корупцијата

2. Конвенција за недозволена трговија со

наркотички дроги и психотропни супстнции

– Виенска конвенција 3. Стразбуршка конвенција

4. Конвенција за транснационален

организиран криминал на ООН –

"Organiziran kriminal i korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

4

Конвенцијта во Палермо

5. Конвенција на ООН за спречување на

корупција

Пета

Недела

1. Препораки од Оперативната група за

финансиски дејства на перење на

пари FATF

2. Специјалните препораки за

спречување на финансирање на

тероризам

"Organiziran kriminal i

korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

Шеста

Недела

Позитивна кривично-правна

одреденост на организираниот

криминал во законодавството во

Р.Македонија

Седма

Недела

1. Методика на истражување на

организиран финансиски криминал

2. Финансиски истраги

"Organiziran kriminal i korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

Осма

Недела

Прв колоквиум

Деветта

Недела

- Методика на истражување на корупција

- Методика на истражување на поткуп

- Методика на истражување на перење пари

"Organiziran kriminal i korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

Десетта

Недела

- Методика на истражување на Изнудата

како организиран облик

- Методика на истражување на тероризам

како облика на организиран криминал

- Пред извршен терористички акт

- По извршен терористички акт

"Organiziran kriminal i korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

Единаесетта

Недела

- Методика на истражување на кривично

дело Трговија со луѓе

- Методика на истражување на кривично

дело криумчарење мигранти

"Organiziran kriminal i korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

Дванаесетта

Недела

- Методика на истражување на

трговија со дрога

- Методика на истражување на

трговија со оружје

"Organiziran kriminal i korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

5

Тринаесетта

недела

Специфични методи и средства за

превенирање, откривање, и докажување на

кривични дела од областа на ОК

"Organiziran kriminal i korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

Четрнаесетта

Недела

Основни индиции кои укажуваат на

постоење на кривични дела од областа на

организираниот криминал

"Organiziran kriminal i korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje, 2010

Петнаесетта Nedela

VTOR KOLOKVIUM

Оценување:

Во текот на студирањето студентот освојува поени. Во зависност од

бројот на освоени поени се добива соодветна оцена и тоа:

од 51 - 60 поени - 6

од 61 - 70 поени - 7

од 71 - 80 поени - 8

од 81 - 90 поени - 9

над 91 поен - 10

- колоквиуми: (макс. 2 х 40 поени) до 80 поени;

Студентот се ослободува од испит доколку освои повеќе од 51 бод

За положен завршен испит се добиваат макс. 80 поени. Останатите 20 поени може да се добијат од следните активности:

- прва група – 10 поени

• присуство и активност на предавањата (3+2=5)

• присуство и активност на вежби (2+3=5)

- втора група -10 поени

• Проектна задача 5 бода

• Истражување 5 бода

• изработка на семинарски труд – 5 бода

6

• презентација 5 бода

• есеј 5 бода

• izraboteni ili realizirani proekti/programi

• mentorstvo na drugi studenti;

• osvoeni nagradi ili pofalnici;

• u~estvo na seminari;

• u~estvo na simpoziumi i

• drugi aktivnosti predvideni so predmetnata programa

Термин и место на

полагање на завршниот

испит

Испитот според календарот се полага во Јануарски, Junski и Септемвриски испитен рок

Последен рок за предавање на семинарските работи е 14-ти Декември

за Јануарски испитен рок

Очекувани

резултати:

Студентите да се стекнат со солидни знаења за кривичните дела од

областа на организираниот криминал, кој добива се поголемо значење

во Европа и кај нас, препознавање на тој вид кривични дела, нивно

правилно класифицирање како и проучување на соодветните

оперативно-такитички и истражни мерки и активности кои се

најпогодни за расфетлување на тој вид криминалитет.

Задолжителни

елементи:

Колоквиумот, односно завршното оценување се смета за позитивно,

доколку студентот освои минимум 50% + 0.1 поен од вкупниот број

поени предвидени за колоквиумот, односно за завршното оценување.

Во рамките на континуираното оценување студентот полага два

колоквиуми. Доколку студентот не го положи првиот колоквиум,

истиот може да го полага уште еднаш.

Студентот има право да полага втор колоквиум доколку го има

положено првиот колоквиум. Доколку студентот не го положил

вториот колоквиум, истиот го полага во редовните испитни сесии.

Ограничувања: Студентот може да го полага предметот “Методика на истражување

на организиран криминал“, до колку има положено: Кривично право,

Кривично процесно право, Вовед во криминалистика, Такитка 1,

Тактика 2 и Методика на истражување на општ криминал

Основна

литература

"Organiziran kriminal i korupcija" M.Labovi}, M. Nikolovski, Fakultet za bezbednost-Skopje

- Организиран криминал – В.Камбовски, “2-ри Август С“ –Штип, 2005

7

-дополнителна литература - Мајкл Д. Лајман, Гари В. Потер “Организиран криминал “ четвтро

издание, Јагор, 2009,

- Рајкел Филип, Прирачник за транснационален криминал и правда,

Дата Понс, Скопје, 2009, проект преводи на странска литература,

- Д. Зигел, Х. Ван де Буит и Д. Заик, Глобален организиран криминал,

проект преводи на странска литература,

- Шелдон С. Џаинт, „Шверц и трговија со луѓе“,проект преводи на

странска литература,

- Карим Х. И Џоел Нахун, „ Применета криминалистичка анализа“,

Проект од преводите

-К.Б.Брус, С.Р.Хик, Џ.П.Купер, „Истражувањето на

криминалистичката анализа“проект преводи на странска литература

Z.Sulejmanov, V. Pivovarov "Krivi~no procesno pravo"

M.Labovi} "Vlasta korumpira" De gama, Skopje, 2006, S. Taseva "Perewe pari" 2003 god. V. Kambovski, , "Korupcijata - najgolemo op{testveno zlo i zakana za pravnata dr`ava", komentar na Zakonot za spre~uvawe na korupcijata i na Zakonot za spre~uvawe na perewe pari, "Vlabor" DOOEL, Skopje, 2002 godina

G. Xukleski, , "Dano~no zatajuvawe", NIP \ur|a, Skopje, 1998 godina

V. Kambovski ,,Definirawe na poimot organiziran kriminal,, Bilten br.2, Borba protiv organiziraniot kriminal vo Republika Makedonija, Mart, 2007 З. Сулејманов ,, Организираниот криминалитет во позитивното

законодавство на Република Македонија,, Едиција Организиран

криминал Проект на прграмата темплус и кардс,, Повисок степен

oбука за борба против организираниот криминал,,, Скопје 2002,

M. Nikolovski "Povrzanosta i vlijanieto na organiziraniot kriminla, terorizmot i politikata" 2008,

Zakonot za sudovite Sl. Vesnik na R. Makedonija br.58/06 od 2006 godina Krivi~en zakonik na R. Makedonija, integralen tekst, 2004 god.

Zakon za krivi~na postapka

Zakon za javno obvinitelstвo

8

Институции за

соработка

Mинистерство за внатрешни работи, Финансиска полиција, Direkcija za spre~uvawe na perewe na pari, основно јавно обвинителство

организиран кримнал и корупција, Управа за спречување перење пари

и финансирање тероризам

➢ CEL I ZADA^I: Celite i zada~ite na ovaa predmetna programa vo golema mera proizleguvaat od prirodata na fenomenot koj treba da se razrabotuva.

- Vo poslednite tri decenii svetot se soo~uva so intenziven porast na

zakanata od strana na sovremenite me|unarodni ili transnacionalni организирани kriminalni aktivnosti, koi za svoite celi gi koristat site pridobivki na sovremeniot tehnolo{ki razvoj.

- Tendenciite na globalizacijata, mobilnosta na naselenieto i namaluvaweto na zna~eweto na nacionalnite granici, koi treba da pridonesat za razvojot na ekonomijata i na trgovska integracija, za svoja osnova go imaat slobodnoto dvi`ewe na stokite, uslugite, lu|eto i na kapitalot. Ova vo zna~itelna mera im pogoduva na novite i sofisticirani formi na kriminalno odnesuvawe, koi spored svoite fenomenolo{ki karakteristiki se odlikuvaat so izrazena inventivnost, raznovidnost i postojanost vo vr{eweto na nelegalnite aktivnosti, so bezobyirnost, brutalnost i primena na nasilstvo, so vnatre{na strukturna organiziranost, podelenost na zada~ite i so vnatre{na disciplina, a koi - ne po~ituvaj}i gi nacionalnite granici - me|usebno se povrzuvaat i zafa}aat novi zemji i regioni.

- Мe|unarodnata zaednica sî u{te ne go nadminala fundamentalnoto

pra{awe za univerzalno prifatenata definicija na organiziraniot kriminal. Te{kotiite proizleguvaat ne samo od razlikite na nacionalnite zakonodavstva, tuku i od razlikite vo samite kriminalni grupi. Vo otsustvo na edinstvena i usoglasena definicija, e vospostavena praktikata ovoj fenomen da se analizira preku rabotni definicii, od aspekt na prisustvoto na opredeleni zaedni~ki karakteristiki ili kriteriumi. Seopfatni definicii za oddelnite elementi karakteristi~ni kako za organiziranite kriminalni grupi, taka i za kaznenite dela koi naj~esto se povrzuvaat so organiziranoto kriminalno dejstvuvawe, se sodr`ani vo najnovata Konvencija na OON protiv transancionalniot organiziran kriminalitet (Konvencijata od

Palermo). Spored ovaa Konvencija, za "organizirana kriminalna grupa" se smeta grupa strukturirana od tri i pove}e lica, koja{to postoi opredelen period i dejstvuva so cel za da izvr{i edno ili pove}e seriozni kaznivi dela ili kaznivi dela vostanoveni so Konvencijata, zaradi ostvaruvawe na direktna ili indirektna

9

finansiska ili nekoj drug vid materijalna korist. - Metodikata za suzbivawe na razli~ni formi na kriminalni aktivnsti,

kako posebna nau~na disciplina se razviva od krajot na sedumdesetite godini, so prvite za~etoci na kriminalistikata kako nau~na disciplina. Izu~uvaweto na metodikata za borba protiv organiziraniot kriminal }e bide zasnovano na kaznenoto zakonodavstvo vo Republika Makedonija (materijalnoto i procesnoto), kako i na site me|unarodni dokumenti vo ovaa sfera, koi se prifateni od Republika Makedonija.

METODI NA STUDIRAWE

Samite ste odgovorni za svoeto u~ewe. Poradi toa bidete podgotveni da:

• Prisustvuvate na ~asovite

• Da razmisluvate

• Da ~itate i da fa}ate bele{ki

• Da se podgotvuvate za prezentacii

• Da u~estvuvate vo diskusiite, da slu{ate, da postavuvate pra{awa, da diskutirate

• Redovno da si go proveruvate znaeweto

Da ocenite {to treba da nau~ite od konkreten ~as

• Na {to se odnesuva{e predavaweto

• [to sodr`i konkretnata zakonska odredba

• Koi krivi~no-pravni instituti mo`at da se primenat vo kontekst na obrabotuvanite krivi~ni dela

• Kako vo konkreten slu~aj bi se postavile strankite vo postapkata (obvinitelot i branitelot na lice obvineto za krivi~no delo)

NEOPHODNO E STUDENTOT DA SE PODGOTVUVA SO ^ITAWE NA LITERATURATA NAVEDENA VO OVOJ VODI^. PREDAVAWATA, PREZENTACIITE I VE@BITE NEMA DA OPFATAT SE [TO TREBA DA ZNAETE, PA ZATOA MORA DA ^ITATE I DA ИСТРАЖУВАТЕ VO VRSKA SO PRA[AWA I TEMI ZA KOI NE SME RAZGOVARALE NA ^AS

Sodr`ina na ~asot i studentski ~as:

3 ~asovi sekoja nedela. ^asovite za koi e predvidena prezentacija }e zapo~nat

so prezentacija na odredena tema, a }e prodol`at so predavawe na novi

nastavni sodr`ini.

10

Predavawa

Verojatno najte{ka rabota za vreme na studiraweto e fa}awe bele{ki od pradavawata. Vo najgolem broj slu~ai studentite se obiduvaat da zapi{at se {to }e bide ka`ano za vreme na ~asot. Ovoj problem e nadopolnet so faktot deka sekoj od nastavnicite ima sopstven stil. Nekoi zboruvaat mnogu brgu, o~ekuvaj}i studentot da go slu{a predavaweto. a nekoi zboruvaat bavno i ovozmo`uvaat fa}awe na bele{ki. Nieden od ovie na~ini ne e pravilen ili pogre{en. Vie mora da si izgradite svoja tehnika za da gi opfatite site stilovi. Najprvin treba da zapametite deka predavawata ne se zamisleni kako sesii za diktirawe. Ova zna~i deka netreba ni da se obiduvate se da zapi{ete. Funkcijata na predavaweto e da sozdade ramka za va{eto natamo{no u~ewe i da vi gi objasni najva`nite aspekti za edna tema. Predavaweto nema namera da vi ka`e se {to traba da znaete. Vie ne bi mo`ele da go polo`ite ispitot so ednostavno u~ewe na ona {to vi e zapi{ano vo bele{kite. Zatoa obidetese namesto da zapi{uvate, da bidete interaktivni i da navlezete vo su{tinata na materijata.

- Се водат белешки само за оние делови кои не се опфатени во основната

литература;

Prezentacii Od osobeno zna~ewe e da bidete podgotveni za prezentaciite. Toa ne e samo na~in da si go povtorite znaeweto od predavawata tuku i na~in da gi ve`bate va{ite govorni~ki sposobnosti. Edna od celite na prezentaciite e dlabinski da se razraboti nekoja poso~ena tema i da se ras~istat nejasnotiite koi mo`ebi gi imate pri ~itawe na poso~enata literatura. Za prezentaciite e potrebno podetalno istra`uvawe na odredena tema po koja }e mo`at ~lenovite na grupata ili pove}e poedinci da gi iznesuvaat svoite stavovi i mislewa. Temite koi se predvideni za prezentacija mo`at da se podgotvuvaat vo grupi ili poedine~no. Iskoristete ja mo`nosta da u~estvuvate vo prezentaciite za da gi podobrite i va{ite ve{tini za sorabotka so drugi lica.

Seminarski raboti Seminarskata rabota bara vreme za nezavisno studentsko istra`uvawe koe }e se napravi pred i za vrame na pi{uvawe na seminasrskata rabota. Za izgotvuvawe na seminarskite raboti }e dobiete предлог на теми. Temite na seminarskite raboti vi se prezentirani vo ovoj vodi~ so cel da vi se ovozmo`i vedna{ da razmisluvata za izborot na temata i da zapo~nete so barawe i ~itawe na potrebnata literatura. За изработка на семинарската работа

трба да се користи и доплнителна литература, интернет и истата да биде сопствено

истражување и толкување на проблемот.

Nemojte da ~ekata do posledniot den za da zapo~nete so podgotovki na seminarskata rabota.

11

Drugi va`ni pravila: ➢ Seminarskata rabota treba da pretstavuva individualen trud. Za

vreme na rabotata mo`ete da diskutirate so va{ite kolegi, no ona {to }e go napi{ete treba da e va{ trud;

➢ Bibliografijata za izgotveniot trud treba da sodr`i najmalku 3 naslovi od literatura, kako i ostanati izvori na podatoci (statisti~ki izve{tai, Konvencii, Presudi i dr.);

➢ Za site koristeni citati i literature koristete vmetnuvawe na fusnoti;

➢ Seminarskite raboti treba da se izgotveni na kompjuter, vo word, ,

12Times New Roman, single;

➢ Materijalot mora da sodr`i bibliografija na koristena literature i drugi materijali;

➢ Dokolku citirate sudski slu~ai, navedete gi nivnite broevi; ➢ Site pi{uvani trudovi treba da sodr`at najmnogu 2000 zborovi (+-

10%). Fusnotite ne treba da se opfa}aat vo ovoj broj. ➢ Seminarskite raboti treba da se predadat vo Studentski pra{awa

vo prethodno utvrden rok, za evidencija na navremenoto dostavuvawe,

kako i po elektronski pat na e-mail: mnikolovski@fb.uklo.edu.mk

➢ Zadocnetite seminarski raboti nema da se zemaat vo predvid pri ocenuvaweto;

Temi za seminarska rabota:

1) Poimovno opredeluvawe na Organiziraniot kriminal 2) Типологија на ОК

3) Меѓународна законкса регулатива во справување со ОК

4) Национална законска регулатива во справување со ОК

5) Preventivni merki za spre~uvawe na pereweto pari 6) Trgovija so lu”e (statistika 2004-2012) 7) Krium~arewe migrant (statistika 2004-2012) 8) Iznuda, Ucena, Reket (STATISTIKA 2004-2012) 9) Analiza na slu~aj od sudskata praktika (slu~aj Jug i dr.) 10) Primena na merkata konfiskacija - analiza na slu~aj 11) Primena na merkata konfiskacija - statistika 2004 - 2012 12) Primena na prethodni merki za konfiskacija (analiza na slu~aj) 13) Primena na kriminalisti~koto razuznavawe vo

kriminalisti~kata obrabotka na eden slu~aj na organiziran kriminal (eksploatiran od mediumi i sredstva za informirawe)

14) Novini vo procesnite proceduri za podobruvawe na efikasnosta vo borvata protiv Organiziraniot kriminal (Vo R Makedonija i vo me|unarodnite dokumenti)

15) Organiziran krimiinal - krivi~no pravna uredenost vo materijalnoto krivi~no pravo vo RM

12

16) Konvencija na OON za borba protiv Transnacionalniot organiziran kriminal

17) SEKI Centar za borba protiv Transnacionalniot organiziran kriminal;

18) Ulogata na INTERPOL vo borbata protiv organiziraniot kriminal

19) Postavenosta na OJO vo borbata protiv Organiziraniot kriminal (Zakon za javno obvinitelstvo i ZKP)

20) Funkcionalnata postavenost na Ministerstvoto za vnatre{ni raboti vo borbata protiv organiziraniot kriminal - Zakon za policija i strategija za reformi

21) Krivi~no pravnite aspekti na dano~nata piramida (Analiza na slu~aj)

22) Zastapenosta na KD NT so Narkoti~ni drogi psihotropni substanci i prekursori vo rabotata na OVR (po izbor) vo periodot po va{ izbor

23) Me|unarodna sorabotka vo borba protiv OK (Interpol, Evropol, Bilataralna policiska sorabotka

24) Primena na specijalni istra`ni merki vo rasfetluvawe na krivi~mite dela od oblasta na OK

25) Prevencija na OK vo R.Makedonija

Sodr`ina na seminarska rabota:

Voved - za {to }e stanuva zbor vo seminarskata rabota i metodi na rabota

1. Sodr`ina: Objasnuvawe na predmetot na istra`uvawe, Metodeologijata koja se koristi vo izrabotkata na seminarslkata rabota (komparativna analiza na podatoci i informacii analiza na slu~ai); Relevantnost na analiziranite podatoci za temata {to se obrabotuva.

2. Zaklu~ok - soptveno viduvawe za toa na kakov zaklu~ok ve navede va{ata analiza nasproti postavenata zada~a (vo zaklu~okot ne treba da se spomenuvaat novi argumenti ili podatoci i da ne e pokratok od 1,5 -2 strani).

Рокови за доставување на семинарски работи:

- 14.12.2019 година за јануарска испитна сесија,

- 01.04.2020 година за априлска испитна сесија,

- 15.05.2020 година за јунска испитна сесија,

- 30.06.2020 година за септемвриска испитна сесија и

- 15.10.2020 година за ноемвриска испитна сесија

2.10.2019 год. Предметен наставник:

С к о п ј е Проф. Д-р Марјан Николовски

__________________________