29
Ben Janssen UHD, Farmacoloog Het voorschrijven van medicijnen in 6 stappen FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Farmacologie college

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Lecture, partially in DUTCH about pharmacology 6 stappen voorschrijven van medicijnen geneeskunde

Citation preview

Page 1: Farmacologie college

Ben Janssen

UHD, Farmacoloog, g

Het voorschrijven van medicijnen in 6 stappen

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 2: Farmacologie college

Farmacoloog onderzoekt / onderwijst interactie tussen chemische verbindingen -interactie tussen chemische verbindingen organisme

Farmacoloog onderwijsta aco oog o de jsinteractie tussen medicijnen en patiëntenmedicijnen en patiënten

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 3: Farmacologie college

Farmacotherapie

• In Nederland eindigt circa 60% van de arts-patiënt contacten in het uitschrijven van een recept

• Per jaar ± 130.000.000 recepten (NL)

• De arts beschikt daarvoor over ruim 3500 geregistreerde geneesmiddelen.

• In de praktijk gebruikt de gemiddelde arts 150-200geneesmiddelengeneesmiddelen

• Artsen besteden 30% van hun tijd aan farmacotherapiej p

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 4: Farmacologie college

Persbericht Inspectie v d Gezondheidszorg 2005Persbericht Inspectie v.d. Gezondheidszorg 2005

TIENDUIZENDEN MENSEN / JAAR KRIJGEN EEN RECEPT DAT SCHADELIJK KAN ZIJN.

Honderden mensen per jaar overlijden onnodig door het voorschrijven van di ij di h d lijk h ijmedicijnen die schadelijk voor hen zijn.

De inspectie schrijft dat 'zeker' een op de vijf zelfstandig wonenden van 65 jaar d j i t éé d kt h ift k ij t d t h d lijk k ijen ouder per jaar minstens één doktersvoorschrift krijgt dat schadelijk kan zijn.

Fouten in de medicatie leiden er volgens de inspectie toe dat ouderen ook vaker vallen, met soms blijvend letsel als gevolg.

Op basis van een onderzoek onder 75 stichtingen die gezinsvervangende tehuizen beheren concludeert IGZ dat ook daar de kwaliteit van detehuizen beheren, concludeert IGZ dat ook daar de kwaliteit van de geneesmiddelenvoorziening aan de bewoners 'ernstig tekortschiet'.

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 5: Farmacologie college

JOOSTEN ADVOCATENJOOSTEN ADVOCATEN Specialisten in letselschade en arbeidsrecht

“In Europa sterven elk jaar 194.500 mensen aan de medicijnen die hen hadden moeten genezen. Datmedicijnen die hen hadden moeten genezen. Dat berekende de Pharmaceutical Group of the European Union (PGEU) in zijn rapport 'Targetting adherence'. (2008)

In Europa neemt slechts de helft van de patiënten zijnIn Europa neemt slechts de helft van de patiënten zijn cholesterolmiddel langer dan een half jaar. Eén op de twee astmapatiënten inhaleert zijn medicijnen verkeerd. t ee ast apat ë te a ee t j ed c j e e ee dEn van de Aids-patiënten neemt maar 70 procent z'n medicijnen volgens schema in.”

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 6: Farmacologie college

Problemen

• Verkeerd geneesmiddel• Verkeerd geneesmiddel• Verkeerde doseringVerkeerde dosering• Verkeerd gebruikg• Onvoldoende therapietrouw

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 7: Farmacologie college

Het perspectief van de patiëntHet perspectief van de patiënt

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 8: Farmacologie college

Het perspectiefHet perspectiefvan de patiëntp

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 9: Farmacologie college

Het ReceptHet Recept

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 10: Farmacologie college

Vr. 75 met buikklachtenPatient is een verzameling van organen die apart behandeld kunnen worden ?

duspatal 200 mg zn spironolacton 25mg 1dd1monocedocard 50 mg 1dd2 lorazepam 2.5 mg 4dd1 (zn 1 extra)bumetanide 2mg 2dd1 ascal 100mg 1dd1bumetanide 2mg 2dd1 ascal 100mg 1dd1selokeen zoc 200mg 1dd1 hydrochloorthiazide 25mg 1dd1citalopram 20mg 3dd1 metformine 1000mg 3dd1p g gminitran pleisters 10mg 1dd1 seretide aerosol 25/250 2dd1 pufflixonase 1dd2 inhibine 100mg znbisacodyl 5mg 1dd1 zn acetylcysteine 600mg 1dd1paracetamol 1000mg 3dd1 primperan 20mg zncodeine 10mg 2 3dd1 combivent en pulmicortcodeine 10mg 2-3dd1 combivent en pulmicortamaryl/glimepiride 6mg 1dd1, 2l OZT

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 11: Farmacologie college

Farmacologie onderwijs UM Bachelor fase

Doel: Farmacologie onderwijs UM Bachelor fase

Basiskennis en werkingsmechanismenEerste stappen in farmacotherapieEerste stappen in farmacotherapieOnderwerp: aansluiten bij blokken

Middel:Practica (Cardiolab in blok 1.2)College’sCollege sFormularium opdrachten (six step methode)

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 12: Farmacologie college

Farmacologie Opdrachten

• Training in het rationeel voorschrijvenvan geneesmiddelen. In jaar 1:van geneesmiddelen. In jaar 1:blok 1.4 NSAIDsblok 1.5 Maagzuursecretieremmersblok 1.6 Bloedsuikerverlagende middelen

• Via webbased programma PScribe• Aan de hand van casuïstiek• Keuze geneesmiddel volgens een 6 stappenplan

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 13: Farmacologie college

Middel

www.pscribe.nl

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 14: Farmacologie college

F th i l h t t lFarmacotherapie volgens het stappenplan (six-step)

1. Probleemdefinitie

2. Therapeutisch doel

3 Therapiekeuze3. Therapiekeuze

4 Geneesmiddeltoediening4. Geneesmiddeltoediening

5. Patiëntvoorlichtingg

6. EvaluatieFHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 15: Farmacologie college

1. Diagnose

middelmiddel

• Genezen• Genezen• Preventie2 Doel• Symptoombestrijding

2. Doel

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 16: Farmacologie college

1. Diagnose

Middelniet-medicamenteusMiddelmedicamenteus

• Genezen• Genezen• Preventie2 Doel• Symptoombestrijding

2. Doel

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 17: Farmacologie college

A N d i t di t th i

3. TherapieA. Noem de niet-medicamenteuze therapie

B. Bespreek werkingsprincipe van geneesmiddel(groep) van keuze g (g p)(diepgang http://coo.lumc.nl/trc, zie boeken)

C. Motiveer keuze1. Niet alleen: eerste keus in NHG standaard2. Ga na waarom het daar eerste keus is:

*effectiviteit, *ervaring met middel, *kosten, *veiligheid, *bijwerkingen, *gebruiksgemak

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 18: Farmacologie college

M k k d h d3. Therapie

Maak keuze aan de hand van persoonsgebonden kenmerkenpersoonsgebonden kenmerken1.Leeftijd1.Leeftijd2.Geslacht3 Zwangerschap3.Zwangerschap4.Co-morbiditeit5 A d di ti5.Andere medicatie6.Voedingsmiddelen7.Anders

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 19: Farmacologie college

NSAID’s non-steroidal anti-inflammatory drugs

piroxicam -NLsulindac -NLdiclofenac -NL

indomethacine -NL nabumetone -NLnaproxen -NL

ketoprofen -NLketorolac -USAmeclofenamate -USA

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 20: Farmacologie college

Ibuprofen4. GeneesmiddeltoedieningRECEPT: vorm, dosering, gebuiksgemak, frequentie, duur,

hoe in te nemen (water, voor/na maaltijd)

Ibuprofen (stofnaam): dosering kostendiverse merknamen mg Euro/week

Advil dragees 200/400 2.77Advil liquid caps. 200 5.34Brufen dragees 200 2 18Brufen dragees 200 2.18Brufen bruisgran. 600 3.89Brufen retard 800 2.49B f t bl t 400/600 2 06 (200)Brufen tablet 400/600 2.06 (200)Femaprin dragees 200 2.83Ibosure capsule 300 3.39Ibuprofen dragee 400 1.73Ibuprofen tablet 200/400/600 2.98 (200)Nurofen bruisgran. 400 6.03

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11Nurofen tablet 200/400 2.98 (200)Zafen gran. in sach. 400 3.90

Page 21: Farmacologie college

5. PatiëntinformatieB h d li dk iBehandeling pas na goedkeuring patiënt, informed consent !!!!patiënt, informed consent !!!!

G f l t i f ti i t tiGeef relevante informatie en instructie• Vertel altijd:

- Welk effect te verwachten is (pos. en neg.)- Wanneer het effect optreedt.

• Leg verantwoordelijkheid bij de patiënt.• Bevorder therapietrouw.• Wanneer wel/niet bellen/terugkomen

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 22: Farmacologie college

6. Evaluatie

Ingestelde farmacotherapie controleren en vervolgbeleid instellenvervolgbeleid instellen.

Wanneer wel/niet terugkomen

Elke therapie is een experiment met een hypothese en een doel

Bij de evaluatie wordt dit gecontroleerd en het beleid zo nodig bijgesteld

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

beleid zo nodig bijgesteld.

Page 23: Farmacologie college

Boeken

1. Sitsen, Farmacologie (NL)

2. Rang and Dale's Pharmacology (ENG)

3. Goodman & Gilman's The Pharmacological Basis of Therapeutics (ENG)

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 24: Farmacologie college

Handige websites1. www.fk.cvz.nl/2. www.rxlist.com/st co /3. http://coo.lumc.nl/trc/4. www.meldpuntmedicijnen.nl/p j5. www.lareb.nl/6. www.medicijngebruik.nl/j g7. www.gipdatabank.nl/

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 25: Farmacologie college

LAREBLareb is onafhankelijkJaarlijks komen ruim 10.000 meldingen binnen bij Lareb. Bij 20% van deze meldingen gaat het om een ernstige melding Dit20% van deze meldingen gaat het om een ernstige melding. Dit houdt in dat er bijvoorbeeld sprake is van ziekenhuisopname, blijvende invaliditeit, aangeboren afwijkingen of overlijden. Lareb werkt onafhankelijk en geeft belangrijke meldingenLareb werkt onafhankelijk en geeft belangrijke meldingen anoniem door aan het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen.

Internationale samenwerkingLareb werkt nauw samen met vergelijkbare organisaties in meer dan 100 landen wereldwijd. Onze wetenschappelijke kennis delen we (anoniem) met deze landen via de European Medicines Agency (EMA) en de Wereldgezondheidsorganisatie g y ( ) g g(WHO). Om de resultaten van ons werk bekend te maken, verschijnen jaarlijks diverse publicaties in Nederlandse en internationale tijdschriften.

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

internationale tijdschriften.

Page 26: Farmacologie college

www.mijnmedicijn.nl

2-11-2011geslacht: m64 jr.

SimvastatineSimvastatine

Simvastatine heeft gezorgd voor serieuze afname van mijn spiermassa. Verder zeer veel pijn in gewrichten en met name in het bekken. Proberen te doven met prednison. Na 10 maanden is de pijn iets afgenomen maar sta ik nog steeds onder behandeling van osteopaat. Iedere dag veel bewegen en oefeningen doen. Ik had mij de 'oude dag" anders voorgesteld. Ik heb mij de meerkans voor een beroerte bij niet innemen van Simvastatine door dede meerkans voor een beroerte bij niet innemen van Simvastatine door de apotheker laten voorrekenen. Deze is volgens hem zeer gering. Mijn cholestorol heb ik met een veranderde leefwijze onder controle.

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 27: Farmacologie college

www.mijnmedicijn.nl

2 11 20112-11-2011geslacht: v23 jr.

Mirtazapine

Ik zat echt in een diepe put toen ze mij dit medicijn voorschreven, kon niet slapen, l ht i ij l l d ht lf d E f d tovergeven, slecht in mijn vel voelen, dacht aan zelfmoord... En vanaf de eerste

avond dat ik dit heb ingenomen, sliep ik als een roos. De volgende dag word je dan met veel meer energie wakker en het leven lacht je terug een beetje toe... Mirtazapine heeft mij op zeer korte tijd enorm geholpen. Het enige nadeel is de p j p j g p g(enorme) gewichtstoename en het moeilijk afbouwen. Maar als je ziet van waar ik kwam, vind ik dit maar een klein nadeel.

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 28: Farmacologie college

Praktische Zaken:

D t h i h bl t t f iDoor technische problemen gaat eerste oefeningmet PScribe op 7 – 10 nov niet door

Je krijgt een nieuwe uitnodiging (elektronisch)

Je kunt PScribe pas oefenen als je een inlogcode hebt

Eerste casus gaat over de anticonceptie-pil (blok 1.1)

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11

Page 29: Farmacologie college

Het voorschrijven van medicijnen in 6 stappen

FHML – Pharmacology & Toxicology BJ 11