Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
+
mw. dr. Willemijn Windt
Uroloog io24 september 2012
Farmacologischebeïnvloeding van mictie
Gewild of ongewild
+ Casus
82 jarige man COPD exacerbatie
Al langere tijd gaat plassen moeilijker
1e dag na start pulmonale medicatie onvermogen tot mictie
Probleemloos CAD geplaatst: 1,5 L urine.
4 weken na plaatsen CAD verwijderd, goede mictie na start tamsulosine
+ Casus
Hoe kan dit??
+ Doelen
Begrijpen neurologische en farmacologische beïnvloedingblaasfunctie.
Identificeren geneesmiddelen met gewild of ongewild effect op de blaas.
Begrijpen oorzaak erectiele dysfunctie als bewerking medicatie.
+ Functie van de blaas
1. Opslag orgaan
+ Functie van de blaas
1. Opslag orgaan
2. Evacuatie orgaan
+ Fysiologie van de blaas
Goede mictie door coördinatie contractie musculus detrusor, gladde spiercellen blaashals urethra sfincter
Campbell Walsh Urology 2012
+
opslagCampbell Walsh Urology 2012
+
opslag mictieCampbell Walsh Urology 2012
+ Neurologisch circuit van de blaas
Parasympaticus S2-S4 niveau, plexus pelvicus Contractie m detrusor Relaxatie outflow tract Via acetylcholine Nicotinerge, adrenerge en
muscarinerge receptoren
Campbell Walsh Urology 2012
+ Neurologische circuit van de blaas
Sympaticus T10-L2 n. splanchnicus n.
hypogastricus, n. pelvicus Contractie blaashals en
urethra Inhibitie parasympaticus Relaxatie m. detrusor in vitro Adrenerge receptoren
Campbell Walsh Urology 2012
+ Terug naar de casus…
parasympathicolyticum ipratropium inhalatie (atrovent) tiotropium inhalatie (spiriva) atropine, tropicamide oogdruppels
β2-sympathicomimeticum salbutamol (ventolin) neusspray xylometazoline anti glaucoom brimonidine
+ Bijwerking medicatie
Verminderde mictie drang
Acute urine retentie
Erectiele dysfunctie
+ Farmacologische targets
Centraal zenuw stelsel Opioiden Morfine: grotere blaascapaciteit, blokkeert blaas contractie Naloxon: stimulatie mictie Tramadol in proefdieren effectief bij BOA
Cave: urine retentie bij morfine gebruik
+ Farmacologische targets
Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten
blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn in OAB, echter kunnen ook tot
incontinentie leiden cave: residu na mictie en acute urine retentie
GABA Gabapentine effectief bij neurogene OAB
+ Farmacologische targets
Perifere targets Muscarine receptor parasympaticus Detrusor contractie M3-receptor Nifedipine gevoelige Ca-kanalen Anticholinergica (oxybutynine, solifenacine, fesoterodine) Verminderde respons op Ach, verminderde vullingsdruk
Alfa adrenerge receptoren α1D en α1A, contractie blaashals en urethra remming: tamsulosine
+ Farmacologische targets
Beta adrenerge receptoren β3 receptor agonist: relaxatie m detrusor, toename blaas
capaciteit
Calcium antagonisten Vermindering spikes contractie leidend tot OAB
Botuline toxine type a remming Ach afgifte Effectief bij overactieve blaas
+ Farmacologische targets
NSAID’s: Prostaglandinen verhogen gladde spiertonus en spontane
activiteit NSAID: relaxatie blaas tijdens vulling, vermindering spontane
contraties
Tricyclische antidepressiva Anticholinergisch en Noradrenaline re-uptake remmend effect Relaxatie m detrusor Amitriptyline
+ Farmacologische targets
Oestrogenen Toename dikte urotheel mucosa, betere sealing, minder
incontinentie
+ Lower urinary tract symptoms
LUTS obv blaasevacuatie α-blokkers 5α-reductase remmers Operatieve correctie: TURP
LUTS obv blaasvulling Anticholinergicum NSAID, tramadol, Ca-antagonist, amitriptyline Botuline toxine A Sacrale of perifere zenuwstimulatie operatieve correctie
+ Farmacologische problemen?
Bovenstaande aangrijpingspunten effectief bij LUTS obv blaasvulling
Bijwerkingen bij pre-existente obstructieve LUTS Mictie meer afhankelijk van detrusor contractie Verlaat blaas gevoel Residu na mictie Acute urine retentie
+ Erectiele dysfunctie
ED normaal?
+ Erectiele dysfunctie
Casus: Patient komt met mictieklachten. Bij rectaal toucher wordt een grote
prostaat gevoeld. Gestart wordt met finasteride en tamsulosine Patient komt terug met erectieklachten en libidostoornissen. Wat nu?
+ Rol medicatie impotentie
Campbell Walsh Urology 2012
+ Zenuwvoorziening penis
+ Fysiologie erectie
Werking zwellichamen
+ ED als bijwerking medicatie
Campbell Walsh Urology 2012
+ ED als bijwerking medicatie
Campbell Walsh Urology 2012
+ Terug naar de casus…
finasteride/dutasteride 1:10 erectie en libido klachten voor en nadelen afwegen bij onvoldoende effect monotherapie tamsulosine TURP overwegen.
+ Samenvatting
Bij pre-existente obstructieve mictie bij blaasdempendemedicatie kans op acute urine retentie.
Erectiele dysfunctie vaak multifactorieel, medicatie slechts eenonderdeel.
Bij antihypertensiva, psychogene medicatie, LUTS medicatiemogelijk alternatief.
+ Take home message
Besteed bij mictieklachten en erectieklachten aandacht aanvoorgeschreven medicatie.