Faruk Nafiz Çamlıbel - Han Duvarları

8/12/2019 Faruk Nafiz amlbel - Han Duvarlar

1/221


2/221

Faruk Nafiz amlbel

Han Duvarlar

DEVLET KTAPLARI

M LL E T M B A S I M E V S TA N B U L 1 9 6 9


3/221

TEMELE S E R

3

Milli Ecjitim Bakanlnn 16.1.1969 tarih ve 755 sayh mucipleri.Yaymlar ve Basl Eitim Malzemeleri Gene l Mdrlnnl(j. 1.1969 tarih ve 01050 sayl emirleriyle birinci de ia olarak

20.000 adet baslmtr.


4/221

Kitaplar, insanlar arasnda dnce ve bilgi-leri, inan ve duygular yayan, zek ve kltrn,ilim ve sanatn, deer hkmlerinin dnya l-snde paylalmasna ve zaman iinde deva-mna yardm eden vastalardr. Kitaplar, bir mil-letin kltr deerlerini dnden bugne tayan

varlklar olarak mill kltrn temel talar veayn zamanda insanln paylat ilim ve fikirdnyasna alan kaplardr.

Bu vasflariyle kitaplar, milletlerin ve in-sanln zeksna ve kltrne byk tesirleri

bakmndan medeniyetleri yayan ve tarihi yapankuvvetlerin banda gelir.

Eski alardanberi yazlan kitaplarn deer-leri ok deiik olmutur. Yazldklar yakn ev-re ve zaman iinde bile, pek az okuyucunun il-gisini ekebilen kitaplar yannda, uzun yllar vehatta asrlar boyunca zevk ve istifade ile okunanve dnya lsnde rabet gren kitaplar var-dr. Bir milletin veya insanln fikir ve kltrhazinesini tekil edecek kitaplar temel kitap de-erini kazanr.

Kitabn eitim ve kltr bakmndan dee-rini gznnde tutan kalknma plnmz, stn


5/221

eserlerin hazrlanp yaylmasna da zelbir yer ayrmtr.

Trk Yazarlarnn eserleri, yeni nesil anlayaca gibi sadeletirilerek baslacak,

Kltrnn temel eserleri dilimize evrile-rek yaynlanacaktr. Bu suretle kinci Be YllkKalknma Pln Dnemi iinde bin ciltlik bir te-mel eserler kitapl vcuda getirilmesine al-

lacaktr.Byle bir temel eserler serisinin kltr ha-

yatmza yapaca hizmetin deeri byktr.Bir taraftan alfabe deiikliinin ve dilde zle-me akmnn zarur olarak nesiller arasnda mey-dana getirebilecei boluklar doldurmak mm-kn olacak ve bylece mill kltr mirasmzn

yeni kuaklara intikali salanacaktr. Dier taraf-

tan btn insanln ve medeniyet dnyasnnmterek mal haline gelmi olan ilim, kltr vesanat hazinelerinden yabanc dilleri bilmeyenlerde faydalanabileceklerdir.

Bilhassa bugnn dnyasnda, amznistedii insan ahsiyetinin teekkl bakmndan,kitabn deeri daha ok nem kazanmtr. nsa-nn tabiat karsndaki gcnn temelini tekil

eden ilim ve teknoloji gibi, insann kendi kendi-sini tanmas ve gelitirmesi bakmndan bykbir kaynak olan felsefe, edebiyat ve sanat eitimide bir sekinler zmresinin imtiyaz olmaktankmtr. Mill Eitim davasn sadece bir okul-lar meselesi sayan dar grn tesinde, vatan-da eitimini her bakmdan salayacak bir dev

vasfl

lerinBat


6/221

let anlayn, btn batl lkelerde olduu gibi,biz de benimsemi bulunuyoruz. Bu eitim, zelyayn evlerinin kendi imkn ve llerine bra-klamayacak bir mul ve mna tar.

Mill Eitim Bakanlnn ele ald temelkitaplar yayn, mill kltr ve sanatmzn de-erlerini, ilim ve sanat dnyasnn mterek ha-zinelerini Trk okuruna ulatrmakla, bugnk

ve yarnki nesillerin dnce ve zevk olgunlu-una katkda bulunmu olacaktr. Her bakmdangzel neticeler vadeden bu teebbse fikir, sa-nat ve ilim adamlarmzn yardmc olacaklarnmit ediyorum.

Memleket fikir hayatna kazandrmak iste-diimiz deerler bakmndan iyi seilmesi gere-ken temel kitaplar, okul renimini desteklemek

ve tamamlamak, Trk Genliinin kabiliyetleri-nin gelitirilmesini ve btn vatandalarmznfaydalanaca bir temel kitapln tekilini hedefalmaktadr.

Sleyman Demire!

BABAKAN


7/221

Bir milleti, millet olarak yaatan ve ahsiyet sahibi

klan en esasl unsur, mill kltrdr. Kaynam o mille-

tin tarihinden, dil, din, ahlk, san'at ve geleneklerinden

alan mill kltr, mill dayanmann, birlik ve beraber-

liin temelidir.

Mill kltr, mill uuru yaratr. Mill uurunu kay-

beden milletler, teknikte iler lese ler dahi, benliklerini veistiklllerini koruyamazlar.

Bu sebeple, mill varlk ve istikllimizin temeli

olan kltrmz yaratan, ekil ve muhtevas ile Trk

milletine ahsiyetini kazandrm olan fikir ve san'at eser-

leriyle, insanln mterek mal saylan fikir ve san'at

eserlerini ada ilim ve tekniin deerli mahsullerini

aziz milletimize sunmak, mill uurumuzu daima canh

ve uy an k tutmamzn ilk artdr.Bin Temel Eser fikri, byle bir anlaytan domu-

tur.

Bin Temel Eser, konuulan, yaayan, canh Trke

mize hem mill kltrmz youran dnce ve duygu

dnyamz aksettirecek, hem de Bat'nn ilim, fikir ve

teknik alanlarndaki grlerini yurdumuza getirecektir.

Netice olarak. Bin Temel Eser, mill uuru besleye-

rek, gemiten kuvvet alp gelecee yn verecek iyi va-

tanda, iyi insan yetitirmede byk yardmc olacaktr.

lham ERTEM

Milli Eitim Bakan


8/221

FAKUK

H A N

NAFZ AMLIBEL

ve

D U V A K L A R I

Faruk Nafiz, 1898 Maysnn 18. Cuma gn, s-tanbul'da domutur. Babas, eski Orman ve Madin

Nezreti baktiplerinden Sleyman NafizAnnesi Ruhiye Hanm, tccardan ibrahim NecatiBey'in kzdr.

Faruk Nafiz, ilk tahsilini Bakrky Rdiyesi'nde yapm, orta tahsilini Hadkai Meveret ddsi'nde tamamlamtr. Yksek tahsil iin de bir mddetTb Fakltesi'ne devam etmitir.

Daha Tb Fakltesi'nde talebe iken nerettii

iirleriyle dikkati eken ir, ksa zamanda iir vesanat evrelerinde tannm; byk takdir ve alkagrmtr. Onun ilk iirleri Peym Edeb'de (19131914), Edebyat Ummiye Mecmas'nda (1916 1919), Yeni Mecma'da (1918), md Mecmas'nda(19191921), ir (19181919), Byk Mecmua(1919), Nedm (1919) mecmualarnda; Birinci Kitap,kinci Kitap gibi isimlerle, sekiz kitap hlinde kan,

i irnesir ve hikye kitaplarnda, (19201921) veYarn (19211922) mecmas'nda nerolunmutur.

19171918 de leri Gazetesi yaz heyetine ka-tlan Faruk Nafiz, 1922 de bu gazetenin temsilcisi

Bey'dir.


9/221

II

olarak Ankara'ya gitmi, ayn yl, Kayseri Lisesi ede-biyat muallimliine gnderilmitir. 1924 de AnkaraErkek Muallim Mektebi, 1925 de Ankara Kz Lisesiedebiyat muallimi olmu, ayrca Ankara Lisesi'ndeedebiyat okutmutur. 1932 de stanbul'da KabataLisesi edebiyat muallimliine nakledilen ir, bu li-sedeki muallimlii srasnda ayrca Amerikan KzKoleji'nde yllarca, edebiyat dersi vermitir.

Faruk Nafiz, 1946 da Demokrat Parti'den, s-tanbul Millet Vekili seilmi ve onun mebusluk ha-

yt 27 Mays 1960 ihtilline kadar devam etmitir.Bu ihtillde, btn millet vekili arkadalaryle bir-likte tevkif edilerek Yassada'ya gnderilen ir, Ha-ziran 1960 dan Eyll 19661'e kadar burada kalm

ve mehur Yassada Mahkemesi sonunda susuz g-rlerek beret etmitir. Bu hdiseden sonra siyshayta devam etmek istemeyen ir, sdece Yassada'da arkadalaryle birlikte mruz kald ac bask'y, ok kuvvetli ve ok manl, satirik drtlklerhlinde nazmederek, vaktiyle yazd Han Duvarlariirine mukabil, Zindan Duvarlar adiyle, yass birkitap hlinde neretmitir.

Ankara ve stanbul'da edebiyat muallimlii yap-

t yllarda Gne, Tavus, Hayat, Yedign ve bizzatkard Anayurd mecmualarndan baka Ankara vestanbul'un muhtelif mecmua ve gazetelerinde iir-ler, fkralar, makale ve musahabeler nereden FarukNafiz, yine stanbul'da Akbaba ve Karikatr gibi mi-zah mecmualarna Deli Ozan ve amdeviren takmaadlaryle mizah ve satirik manzumeler yazmtr.


10/221

III

Faruk Nafiz, iire, bir gnl iklimi olan memle-ketinin mahall ve trih atmosferine uygun, bir ak

iri olarak balamtr: Onun ilk iirleri, stanbul'-da Balkan Sava'nm ve Birinci Dny Harbi'ninkaybedildii, zgn ve mitsiz yllardaki romantikduygular iindedir: Byle devirlerde insanlarn hereyden ok, ya Allaha, ya aka, yhud da her ikisinesarld grlr. Devrin maraz hassasiyeti, gen in-

san gnllerini ak rperilerine daha kuvvetle s-rkler.

1918'lerden 1930'lara kadar olan zaman iindeedebiyatmzn yegne kudretli ak iri hretiyletannan ve iirleri o zamann gen kz ve gen erkekdefterlerine ihtimamla yazlan Faruk Nafiz'in bu ba-arsnda Trke'yi gzel kullannn te'sri ok b-yktr. O kadar ki Faruk Nafiz, mesel, aruz'la.syledii iirlerde bu vezni bir Trk aruzu halinekoyan Muallim Nc, Tevfik Fikret, Mehmed Akif,

Ahmed Him ve Yahya Kemal serisinin son ustairidir.

Onun iiri, bilhassa bu meziyeti bakmndan, stad ir Yahya Kemal tarafndan takdir edilmi ve:

Bir lbbdr cihanda elezzi lezizin,Her msrai gzidesi Faruk Nafiz'in.

gibi, Yahya Kemal'in, her ir iin kolay syleyeme-yecei bir iltifatla deerlendirilmitir.

Yllar ilerledike, ak airlii esas vasfn kay-betmemekle beraber; Faruk Nafiz'in, iire daha ba-ka duygu ve dnceleri getirdii de olmutur: Fa-kirlerin ve muztariplerin derd orta olmak; yeni


11/221

I V

gre eski iirden bz asil izgiler aksettirmek; ilha-mn Ktsas Enbiy'dan alan, yeni duygu ve dnceiirleri sylemek; iire, ince, stanbul peyzajlar i-lemek v.b. gibi trl ilhamlar, teessrler; duygular,dnceler, bu iirlere dikkate deer bir eitlilik

vermitir.Fakat Faruk Nafiz'in bir de memleket airlii

devresi vardr:ir, ocukluk ve genlik haytn yaad Bal-

kan Harbi, Birinci Dnya Harbi ve stikll Savayllarnda, eitli yurd felket ve ztraplar iindebymt. 1922 de leri Gazetesi muharriri olarakAnadolu'ya gemi, bir mddet Ankara'da kaldktansonra, edebiyat muallimi olarak, Ulukla yoluyla,Kayseri'ye gitmiti. Faruk Nafiz'in Anadolu'yu iin-den tanmasna frsat veren bu yolculuk, 1928 de da-ha geni bir imknla tamamlanmt: Devrin Marif

Vekili Mustafa Necati'nin riyasetindeki ark Vil-yetlerini Tedkik Heyeti'nde bulunan ir, bu heyetleSivas, Erzincan, Gmhane, Trabzon, Erzurum il-lerimizi grm ve dnte Kastamonu'yu tanmakfrsatn bulmutu. O trihlerde bir stanbul iri iinok mhim ve ok yeni olan bu eit vatan ii seya-hatleri, Faruk Nafiz'in edeb haytnda dnmnoktas olmutu: Bu devirde, irin sanatnda bir

memleket edebiyat vcda getirme ideali yer tutar.Faruk Nafiz, bu idealin ilk aheserini Han Du-

varlar adl, byk iiriyle vermitir. Han Duvarla-rndan baka, Kzl Salar gibi ve mhim bir ksmHayat Mecmas'nda (1926 1928) kan oban e-mesi, Sanat, Yolcu ile Arabac, ankaya, Kz Husye-ni Vurdular, Memleket Trkleri, Dalar, Aye Sana,


12/221

V

Ali, AUaha Ismarladk, Bugn Yoldan Geenler v.b.gibi manzumeleri, hep bu idealin ve bu yurd intblarmn iirleridir1.

Bu iirlerin bir ksm da vezin, ekil, dil ve sy-leyi bakmndan, Trk halk iirinin lezzetini tatt-rr. Memleket iirler sylemek, Faruk Nafiz iin,

Anadolu'yu birok cepheleriyle iinden tanm ol-maktan doan bir anlaytr. ir, bu arada, Trkiirinin, umumiyetle, Trk edebiyatnn o devirde na-

sl bir yol takip etmesi lzm geldiini, salam birgrle, dnr. Onun Sanat isimli iirinde, bizzat

yapmaya alt bu memleket edebiyt'mn bir fel-sefesi vardr. Bu manzumede egzotik veya kozmopo-lit sanat zevkiyle yerli ve mill sanat anlay ustalk-la karlatrlr ve ir, sebebini de belirterek bu,ikinci sanat tercih eder:

Baka san'at bilmeyiz, nmzde dururken,Sylenmemi bir masal gibi Anadolu'muz.

Arkada, biz bu yolda trkler tuttururken,Sana uurlar olsun, ayrlyor yolumuz!

Ancak Memleket Edebiyat yapmak, Faruk Na-fiz iin, o yllarda zerinden geen frtnalarla sar-slm, fakirlemi, muztarip Anadolu'nun bu hlin-

den istifde eden bir gsteri yapmak'tan ve her tr-l siys maksatlarla yabanc ideolojilerden uzak, sa-mmi bir harekettir. Bunun iindir ki ir, Anadolu'-nun ztrbna yerinde ve kuvvetli izgilerle temas

1 irin, Kayseri'de yazmaya balad ve yamur dua-s gibi yerli ve iirli paralarla ssl, manzum, Canavar pi-

yesi de ayn memleket edebiyat eserlerindendir.


13/221

V I

etmekle beraber, daha ok, o perian haliyle bile g-zel ve sevimli bir vatanda yaayan halkmzn incelik

ve stnlklerini gsteren, iyi ruhlu bir edebiyatmeydana getirmitir. Yine bunun iindir ki FarukNafiz'in bu tarz iirlerinde drt asr evvelki saz iriKaraca Olan'm iirlerini besleyen, yurd gzellerineve yurd gzelliklerine it, yerli izgiler grlr:

Ya kandillerinin ve trl bakmszlklarn isleriile kararm han duvarlar'na birer yet gibi lda-yan k tarz iirler; fidan veya sd boylu ky kz-lar; topraa diz vurular iimizi kmldatan, da gi-

bi Trk zeybekleri bunlar arasndadr. Bu iirlerde,tekerleklerinde memleketin inledii duyulan, emekdar kanlarda ku umaz yollardan pervasz akpgiden, kzl sal, ky kzlar da vardr; bir yerden

bir yere durmakszn yolcu tayan ve mrleri yol-larda geen arabaclarn duygular da...

Ksaca, bu iirlerde grlen, o zaman iin yenidny byk romanc Read Nuri'nin Anadolu sah-neleriyle ssl romanlarnda olduu gibi, yalnz ze-klarnda, tecrbe, tevazu' ve irfanlarnda deil, ztraplarmda da bir incelik ve sevimlilik bulunan, s-cak ve asl bir milletin dnyasdr.

Han Duvarlar kitab, Faruk Nafiz'in iirde Mem-leket Edebiyat yapmak istedii yllarda sylenmiiirleriyle tertiplenmitir. Bu kitaba, irin daha ba-ka zamanlarda, hece ile ve aruz'la syledii daha ba-ka iirler de alnmtr. Fakat bu iirleri okuyanlar,onlarda yine bir memleket iri'nin hususiyetlerini


14/221

V I I

bulacaklardr. Esasen, Faruk Nafiz'in san'atmda ok

mhim bir vasf, onun grlerinin ne Dou ne de Batedebiyatlarnn zentisinde olmayan yerliliidir.

Ayn grlerde, okuyucu, sde, temiz ve ahenklibir Trke'nin zevkini duyacaktr. Asrmz Trkesini ok iyi kullanan, ve Trk milletinin meydanagetirdii dile uurla sdk kalan Faruk Nafiz, kendiann iir Trkesine:

Hangi szlerle ninem gnln amsa bana,Ben o szlerle gnl vermedeyim sevgilime.Szlerim ninni kadar duygulu olmak yarar,Baldr nk dilim gnlme, gnlm dilime.

kt'asmda belirttii gibi, bir gnl dili vermee mu-vaffak olan irlerdendir.

Eserleri:

Faruk Nafiz'in bellibal eserleri, iir kitaplarile, manzum ve mensur tiyatrolardr. irin, ayrcaroman ve mizah vadisinde yazlm ve kitap hlindenerolunmu eserleri de vardr:

iir Kitaplar: arkn Sultanlar (1918), G-

nlden Gnle (1919), Dinle Neyden (1919), obanemesi (1926), Suda Halkalar (1928), Bir mrByle Geti (seme iirler, 1933, 4 defa baslmtr.),Elimle Setiklerim (1934), Akarsu (1936, 1940),Tatl Sert (mizah iirler, 1938), Aknc Trkleri(1938, 1939), Heyecan ve Skn (seilmi iirler,


15/221

V I I I

1959), Zindan Duvarlar (Yassada iirleri, 1967),Han Duvarlar (1969).

Tiyatro Eserleri: Canavar (Manzum piyes,1925, 1965), Akn (Manzum piyes, 1932, 1965), z

yurt (Manzum piyes, 1932, 1965), Kahraman (Man-zum piyes, 1933, 1965), Yayla Kartal (1945), DevAynas (Henz nerolunmamtr. irin bundanbaka tik Gz Ars isimli, bir piyes adaptasyonu

vardr.

Mektep Temsilleri: Bir Demette Be iek(1933), Yangn (1933).

Roman: Yldz Yamuru (1936).

Nihad Sami BANARLI


16/221

M E M L E K E T I I R L E R I


17/221

HAN DUVARLARI

Yaz atlar kinedi, mein krba saklad,Bir dakika araba yerinde duraklad.Neden sonra sarsld altmda demir yaylar,

Gzlerimin nnden geti kervansaraylar..Gidiyordum, gurbeti gnlmle duya duya,Ulukla yolundan Orta Anadolu'yalk sevgiye benziyen ilk ac, ilk ayrlk!Yreimin yakt atele hava lk,Gk sar, toprak san, plak aalar san...

3


18/221

Arkada zincirlenen yksek Toros dalan,

nde uzun bir kn soldurduu etekler,Sonra dnen, dnerken inliyen tekerlekler...Ellerim taklrken rzgrlarn sama

Asld arabamz bir dan yamacna.Her tarafta ykseklik, her tarafta sszlk,Yalnz arabacnn dudanda bir slk!Bu slkla uzayan, dnen, kvrlan yollar,Uykuya varm gibi grnen ylan yollar

Ban kaldrarak boluu dinliyordu,Gkler bulutlanyor, rzgr serinliyordu.Serpilmeye balad bir yamur ince ince,Son yoku noktasndan dzle evrilinceNihayetsiz bir ova aartt benzimizi,

Yollar bir erit gibi ufka balad bizi.Gurbet beni muttasl ekiyordu kendine,Yol, hep yol, dima yol... Bitmiyor dzlk yine.Ne civarda bir ky var, ne bir evin hayli,Sonun ademdir diyor insana yolun hli.Arasra geiyor bir atl, iki yayan,Bozuk dzen talann stnde tkrdayanTekerlekler yollara bir eyler anlatyor,Uzun yollar bu sesten silkinerek yatyor...Kendimi kaptrarak tekerlein sesineUzanmm, kalmm yaylnn iltesine.

Bir sarsnt... Uyandm uzun sren uykudan,Geiyordu araba yola benzer bir sudan.Karda hisar gibi Nide ykseliyordu,Sa taraftan ngrak sesleri geliyordu:Ar ar nmden geti deve kervan,Bir kenarda grnd beldenin vran han.

4


19/221

Alaca bir karanlk sarmadayken her yeri

Atlarmz zld, girdik handan ieri.Bir deva bulmak iin barndaki yarayaToplanmt garipler imdi kervansaraya.Bir noktada birlemi vatann drt buca,Gurbet eken gnller kuatmt oca.Bir parlt grd m gzler hemen dalyor,Gsler ekilerek nefesler daralyor,iesi is balam bir lmbann ,

Her yze iziyordu bir hzn kr.Gitgide birer yet gibi derinletilerYzlerdeki izgiler, gzlerdeki izgiler...Yatamn yannda esmer bir duvar vard,stnde yazlarla hatlar karmlard:Fn bir iz brakm burda yatmsa kimler,

Aygn baygn manler, ak sak resimler...

Uykuya varmak iin bu hazn gnde, erken,Kapanmayan gzlerim duvarlarda gezerkenBirdenbire kpkzl bir ka satrla yand,Bu drt msra deildi, sanki drt damla kandBen garip izgilerle urarken babaaRaslamtm duvarda bir ir arkadaa:

On yl var ayrym Knada'ndanBaba ocandan, yar kucandan

Bir iek dermeden sevgi bandanHuduttan hududa, atlmm ben

Altnda da bir trih: Sekiz mart otuz yedi..Gzm imza yerinde baka bir ad grmedi.

Artk bahtn aktr, uzun etme, arkada!

5


20/221

Ne hudut kald bugn, ne askerlik, ne sava;Araya gitti diye ilenme baharna,Huduttan gtrdn an yetiir yrna!...Ertesi gn balad gn domadan yolculuk,Souk bir mart sabah... Buz tutuyor her soluk.Ufku tututurmadan fecrin ilk alevleri

Arkamzda kalyor ehrin kenar evleri.Bulutlarn ardnda gn yanmadan snyor,Hykler bir da gibi uzaktan grnyor...Yanmzdan geiyor ar ar kervanlar,

Bir derebeyi gibi kurulmu eski hanlar.Biz bu sonsuz yollarda varyoruz, gitgide,ki da ortasnda boulan bir geide.Sk bir poyraz beni titretirken iimdenGeidi atlaynca ardm sevincimden:

Ardmda kalan yerler anlarken baharla,nmdeki araz rtl imdi karla.Bu geit sanki yazdan k ayryordu,Burada son frtna son dal kryordu.

Yaylmz tketirken yollan ayn hzlaSavrulmaya balad karlar etrafmzda.Karlar etraf beyaz bir karanla gmd,Kar deil, gk yznden yaan beyaz lmd...Gnlmde can verirken kye varmak emeliArabac haykrd: "te Arapl Beli !"Tanr yardmc olsun gayr yolda kalana,Biz menzile vararak atlan ektik hana.

Bizden evvel buraya inen drt arkadaKurmutular tutuan ocaa kar bada.trdayan allar drt cana can katyor,Kimi haydut, kimi kurt masal anlatyor...

6


21/221

Gzlerime kerken ar uyku sisleriiekliyor duvar ocan akisleri.

Bu akisle duvarda izgiler beliriyor,Kalbime ate gibi u satrlar giriyor:

Gnlm ekse de yrin hayliAmaya kudretim yetmez cibliYolcuyum bir kuru yaprak misliRzgrn nne katlmm ben

Sabahleyin gk yz parlak, ufuk akt,Gneli bir havada yaylmz yola kt...Bu gurbetten gurbete giden yolun stndeBen mevsim deimi gryordum gnde.Uzun bir yolculuktan sonra Incesu'daydk,Bir handa, yorgun argn, tatl bir uykudaydk.

Gn doarken bir lm r'ysiyle uyandm,Baucumda grdm u satrlarla yandm!

Garibim, nmma Kerem diyorlarAsl'm el alm harem diyorlarHastaym derdime verem diyorlarMaral eyholu Satlmtm ben

Bir kitabe kokusu duyuluyor yaznda,Korkarm, yaya kaldn bu gurbet kmaznda.

Ey Maral eyholu, evliyalar ada!Bahtna lanet olsun amadmsa bu da.

Az deildir, varmadan senin gibi yurduna,Post verenler yabann hayduduna, kurduna!...Arabamz tutarken Erciye'in yolunu:

7


22/221

"Hanc, dedim, bildin mi Marah eyholu nu

Gzleri uzun uzun burkuu kald bende,Dedi: Hana sa indi, l kt geende!

Yaaran gzlerimde her ey artk deiti,Bizim garip eyholu buradan gememiti...Gnlm Marah'nm yakt kara haberi.

Aradan yllar geti, ite o gnden beriNe zaman yolda bir han raslasam irkilirim.nk sizde gizlenen dertleri ben bilirim,Ey kyleri hududa balayan yasl yollar,Dnmeyen yolculara alayan yasl yollar!Ey garip izgilerle dolu han duvarlar,Ey hanlarn gnlm szlatan duvarlar...

8


23/221

SAN'AT

Yalnz senin gezdiin bahede amaz iek,Bizim diyarmz da binbir bahn saklar!

Kolumuzdan tutarak sen istersen bizi ek,incinir dz caddede dada gezen ayaklar.

Sen kubbesinde ince bir mozayik arar daGezersin krk asrlk bir mabedin iini,Bizi sarar bir sls yaz grsek duvarda,Bize heyecan verir bir para yeil ini...

9


24/221

Sen raksna dalarken iin titrer derindeniekli bir sahnede bir beyaz kelebein,Bizim de kalbimizi kmldatr yerindenTopraa diz vuruu da gibi zeybein.

Frtnay andran orkestra sesleriBir rperi getirir senin sinirlerine,Istrap ekenlerin ackl nefesleriBizde geer en hazin bir msik yerine!

Sen anlayan bir gzle szersin uzun uzunYabanc bir ehirde bir kadn heykelini,Biz duyarz en byk zevkini ruhumuzunGrnce bir kylnn kvrlmayan belini...

Baka san'at bilmeyiz, karmzda dururkenYazlmam bir destan gibi Anadolu'muz.

Arkada, biz bu yolda trkler tuttururkenSana uurlar olsun... Ayrlyor yolumuz!

1 0


25/221

KZL SALAR

nce baygn bir iniltiydi yamatan duyulan.Sonra bir glge belirmiti ku umaz yoldan:

Asya'nn titreterek ban yank topranGeliyor, baktm, uzaktan sklen bir kan."nleyen, memleketimdir bu tekerlekte!" dedim;"Hangi bir kyl bu kanyle srnmekte?" de-

dim.

Canl bir yz bana yaklat, mehabetle dolu;Kim bu? Nerden bu geli? Hangi yolun yolcusu

bu?...

11


26/221

Bu gelen, bir yuvasz ku gibi pervaszd;

Bu gelen kyl, sesinden tandm, bir kzd.

Sanki vurmu da onun bir kara sevda bana,Kahramanlar gibi yalnz kyor da bana,Ne uzun yol yrm hli, ne yorgunluk izi...Sann rengi bakrdand, bakrdan derisi.

Yaklarken bu bakr tenli gzel, kvrlarak,

Karl gnlmde gne grd kzl bir yaprak.Bir kzl gn douyor sandm o batan yarma;Gzlerim yand dokunduka kzl salarna.

yle bir kor gibi kzgnd ki korkuttu beni;Dklrken sa, kpkrmz, kan tuttu beni.

Anladm ben, neye her ruha tekindir denemez;Neye bir ku gibi her sata gnl dinlenemez!

Anladm ben ki dokunmaz sana ayarn eli...Gnlmn sarmak iin yand binbir gzeliO tutumu bam en sonra unutturdu bana;Gzlerim grmyor etraf, gne vurdu bana!

Kan kayboldu. Gne batt. Bir ishak sesi var.Kz uzaklat. Fakat bende o ba dnmesi var.

12


27/221

YOLCU ILE ARABAC

Gurbet ademden kara, hasret lmden ac,Ne zaman tkenecek bu yollar, arabac? Henz bana "Yolunun sonu budur!" den-

medi,Ben mrm harcadm, bu yollar tkenmedi.

Atlan hzl sr ki kye pek ge varmasn,Nianlmn gzleri yollarda kararmasn. Dtm yollar gibi sonsuzdur benim tasam,Bekleyenim olsa da razym kavumasam...

13


28/221

Bir kere grse gzm kyn aydnlnKl balar ierimde bu kzl kor yn.

Senin de yolun biter, diner gznde yalar,Benim uursuz yolum bittii yerde balar!

14


29/221

OBAN EMES

Derinden derine rmaklar alar,Uzaktan uzaa oban emesi.Ey suyun sesinden anlayan balar,Ne syler u daa oban emesi?

"Gnln rn'in ak sarnca"Yol alm haytn ufuklarnca,"O hzla dalar Ferhat yarnca"Balam akmaa oban emesi..."

15


30/221

O zaman bandan aknd derdi,

Mermeri oyard, ta delerdi.Ka yank yolcuya souk su verdi,Dedi ka dudaa oban emesi!

Vefasz Asl'ya yol gsteren bu,Kerem'in sazna cevap veren bu,Kuruyan gzlere ya gnderen bu...Szmad topraa oban emesi.

Leyl gelin oldu, Mecnun mezarda,Bir susuz yolcu yok imdi dalarda.

Ateten kzaran bir gl arar daGezer badan baa oban emesi.

Ne ir ya dker, ne k alar,Trihe kart eski sevdalar:Beyhude seslenir, beyhude alar

Bir sola, bir saa oban emesi!...

16


31/221

A L

Namluna dayanr, yola dalarsn,Duruun, bakn yaman, be Ali!

Bouna tetii ne kurcalarsn?Var daha atee zaman, be Ali!

Yllanm bir nar pusuluk yerin,Nerdeyse gelecek beklediklerin.Var iki atmlk can kederin,Desene ileri duman, be Ali?

17


32/221

Onu sen byt de st boyuncaKendini ellere versin o gonca!Szme kanmadn bunu duyunca,

Gnlnd gzn yuman, be Ali!

... Geldiler beklenen iftler ormana,Duruyor iki gen, ne ho, yanyana.Bir kurun kadna, bir de obana,nlasn yllarca orman, be Ali!

Grnce uzanm yr kucana,

Boynunu dolam zlf bana,Kurunu kahpeye atacanaKendine evirdin... Aman, be Ali!

18


33/221


34/221

Son anl macerasn trihe anlatn:

Zincir iinde bal duran kahraman atuGittike ykselen ba Allha kalkyor;

Asrn ba edi sand at ha kalkyor!

1919

20


35/221

TA GIYEN MLLET

Binbir geit atn ki, Srat'dan daha inceBir kerre fakat menzili maksda erince

Devrildi vurulmu gibi hakanlar, nnde;ktn kannn hakk olan tahta o gnde..Hicranlar kalbinde birikmi senelerleGirdin yeni br devre, metin an'anelerle.Trh, ezel nma destan yaza dursun,Bayram yaratr yasl gllerde clusun!Cevherlerinin fark yok alnndaki terden;

21


36/221

Tahtn daha kymetli, emn ol ki, zaferden!Hakkn bu senin, sen ki btn n erefsineksin neye bir bakasnn hkmn nefsin?

Hakkn bu senin; yoksa bu gn ydel olurdu,ahlanmasa, kurtarmasa azmin Anayurd'u...Mademki bugn dman sen srdn atnla,Hakkn yaamak hare kadar saltanatnla!...

22


37/221

FTH'E KASDE

Fe thi n 50 0 n c y l nda

... Enginlere at srdn akamd kenardan.Kalyonlar emrinle yrttn karalardan;

lgn Boaz'm tala kilitlendii gndeZincirlere vurdun deli deryay nnde;Atn yeniden mucizeler devrine cedvel...Sni Muhammed misin, ey Ftihi evvel?

Trih, o devirler devirip gelmi olan pr,Grmse de devler devi binlerce cihangir,

23


38/221


39/221

MEHMETK' E KASDE

Ey milletimin lhzada halkettii ordu!Baktn ki btn bir vatan elden gidiyordu,

Bodun coarak dmannn gayzn kandaDerler ki, esaret denilen halka cihanda

Bir geti mi hr boyna, asrlar kramazmBir secde eden, bir daha ba kaldramazm

Ancak sen o zinciri skp krmay bildin;Cicikten geni alnnla ne taptn, ne eildin

25


40/221

Dny seni sehpya ekerken gz bal;

Malbu o gn grd cihan gaalib edal...

Bir tat, fakat, benliin en sonra kabndanSarsld cihan kkremi arslan gazabndan.

arptn lmlerle, boutun heyecanla;ildin kara gzlerden akan yalar kanla!

Memnun kapanr gzlerim lsem de vatand;Mademki cihan ne'eli, mademki bu anda

Seyretmede bir kaafile Trk ordularndanarkn ebed fecrini zmir sularndan!

1922

26


41/221

AYE SANA

Saklyor iinde yzen hayliNe zaman gzlerin yalansa, Aye!

Diyemem boynuna olsun vebaliSevdiin o gzel obansa, Aye!

Gnln yorarak btn btneBenzedin sararm yaban glne.Gvenme sana anditii gne,

Ya btn szleri yalansa, Aye?

27


42/221

Canna karmak istiyor cam

Kim grse bu gne bal oban.Gnyzl Zeyneb'in ekildi kan,Gz ya dkyor Kezban'sa, Aye.

obann bir kzl yele salar,Atetir, alnmaz ele salar,Ah hele salar, hele salar...Yakar parmana dolansa, Aye!

Aye, ka obandan, tehlikelidir,Kendini atee atan delidir.Kulara emniyet etmemelidir.Bulutuunuz yer ormansa, Aye!

O ne, birdenbire karmda soldun,Bir anda boaldm, bir anda doldun?

Yoksa, dn ocukken, ana m oldunYanarm kederin bundansa, Aye!

28


43/221

SOFRA

Ufku bir frada hasbaheye dndrd bahar,Erguvan gklerin altnda sular leylk...

Mevsimin izdii cennette bir sszlk var:Bir benim bahede, bir pri mugan, bir sk.

Dalarm, grmediim yzlere hayran, oturup,Uhrev lemi etrafma toplar bu gurup;Nice devletlilerin ruhuna elpene durupNice bir htradan bahsederim, fk.

29


44/221

Can atar baheye mihmanlarm akam ezan

Gelecek sormaya nerdeyse Kerem, Aslhan'Gelecek soframa avdette Moha kahraman,Nevhalar dinletecek mersiyesinden Bak.

1942

30


45/221

YEN KEREM

Gerek mi, yalan m duyduum haberBaharla, dediler, kye dnmn.Kucakta kmtn yola bir seher,Slaya bir akam yaya dnmn...

Bembeyaz teninde tterdi yer yerDaha dn anandan emdiin stler,Gelimi grnce seni bu sefer

Dedim ki: Bir iim suya dnmn! 31


46/221

Zamban toziyle izilmi kan,

Dersini ceylndan alm bakn,Sevinci akyor sende her kuun...Ksrakla boy len taya dnmn

Alsan hasretin denizlerineVaramaz, sevdiim, su dizlerine...Dklm salarn omuzlarna,Bulutla rtlen aya dnmn.

Krlp dklen adasn nazdan,Ak renmene yl var en azdan,Bana varmak iin verdiin szdenBen de anlamadm, niye dnmn

1935

32


47/221

KOLSUZ

Sa kolu kesilmi omuz bandan,Dev admlariyle bir yolcu gitti:Solunda bir kl gibi sallanan

Tek kolu anlatt, bu bir yiitti.

Bir dad, glgesi karartt yolu,Ardnca yrrken, iim yas dolu,Canland gzmde kesilmi kolu,Snrda dman gsnden itti.

33


48/221

EBEDYYET YOLUNDA

Fecre benzettii bayrakla kefenlenmi Ata,kt bir kor gibi mermer kapsndan sarayn;Gnlmz, bayra rendii gnden beri t,Duymamtr bu kadar hznn yldzla ayn.

Gidiyor, gizliyerek sr gibi bizden sesini,kyor, ilk olarak, bir yola Babu, bizsiz;Biz ki dnyda brakmazdk onun glgesini,Bu ne hicranl seferdir ki beraber deiliz!

34


49/221

Sen ki Gayy'ya den bir nice milyon TrknDehetinden sararrken yz yaprak yaprak,

Onu bir anda evirmitin lmden daha dn,Tun elin, yaln irdenle, kolundan tutarak...

Ve bugn bir nice milyon geliyor bir yere deEbed yolculuundan seni dndrmek iin, Seni hicranl yolundan alkoymak nerede? Gc ancak yetiyor kabrine yz srmek iin!

1938

35


50/221

FERHAT

Ta kesilsem duramam, dalarn tesindeKan kalbimde arpan bir kadn gel desin de!Ben batya koarken, kulaklarm sesinde,

Rzgr gs geirir, dere alar yolumda.

Yaydan kopan ok gibi kanat atm derine,Kapanmak istiyorum bu hzla dizlerine...Delmek iin nefesim yetti klnk yerine,Birer kme buluttu sradala* yolumda.

36


51/221

Akdeniz'in dalgas gnlm kadar tamad,Hey ne dasn ki, dalgam zirvene yaklamad!

Bin geit at gnlm, bir kalbini amad,Getiim dalar bugn, bana alar yolumda.

37


52/221

YEIL KE

Ky camii. Meruta. Muvakkit yeri. Meydan.Meydanda kyn emesi. Kestane. nar. am.

ay, nargile: Mermerde tten ifte buhurdan...Gnlmle gzm ttslenir byle her akam.

Seccadeyi sermi Boaz' n bir tarafnda,Dar bekler ezan vaktini birka mtekaaid.Kalm gibi yllarca ktphane rafnda,Yzler, yazlar, manzaralar, hep dne id.

38


53/221

Rzgr o sihirbaz ki temas ettii andaEn taze ekiller bile efsaneleirler;Bir dem srerim drt asr evvelki cihanda:Hep eski hayl, eski ed, eski iirler...

Herkes beni epevre sarar her gn o yerde tBir yolcusu gelmi gibi kervanla Yemen'den

Az ok seilirken ehir fersah ilerde,Hasretle sorarlar yine stanbul'u benden

1948

39


54/221

DENIZLE KONUAN ADAM

Silmek istersem iimden ne zaman bir szyAyor koynunu karde gibi karmda ky.

Bir nefes geti mi inlerse nasl bin yaprak,Rzgr estike sulardan saysz ses duyarm:"Kime benzer benim Atlas Denizi nden koparak"Seni t Marmara ufkunda bulan dalgalarm?

"Kim o Cengiz, ki cihangir olarak yoktur ei;"Kim o Ftih, ki dayanm klcn kabzasna,

40


55/221


56/221

SINA'YA NEN NUR

Gtr hatrlamak sana ram olduum demi,(Ey her bakta bir daha ilham rm eden!Bir yerde, bezmi canda m, dvn Cem'de miBir yerde grmm seni dnym grmeden.

Trihi sende balad lemde mrmn,'Kaydetti her geen gne akn bir irtifa;Her derde panzehir gelen ulv tebessmnBir bir iekle kaynam efsunlu bir if.

42


57/221

Gnlm ayak sesinde, gzm merdivendedir;Bir kavmi yok resule tecell zamansn;

En lyemt eserlerin ilham sendedir,En muhteem kasidelerin kahramansn!

Ferman srer seninle bu lemde hsn n,Sensiz kalan gnl, kalan mrnce yas tar;Destan deil, hikye deil, senden ayrlan,mrn btn bedalarmdan uzaklar!

1949

43


58/221

YAMUR DUASI

Can avar Piyesi 'n clen

Emeti

Yolunu beklemekten gzlerimiz karard,Neye ge kaldn, Aa?

Ali Baba

Yamur duas vard:

le st atmla kasabay buluncaBaktm ki halk uzanm btn yayla boyuncaKadnlar, ocuklarn tutarak ellerinden,

44


59/221

Bir inilti hlinde geliyordu derinden.Yollara dklmt obanlarla davarlar,

Grbz delikanllar, doksanlk ihtiyarlar.Kzgn gnn altnda tutuurken ortalkGitgide artyordu grlt, kalabalk...Nihayet halkaland musallada ahli,Dediler ki: "Duaya gelecek imdi Vali!"O zaman anladm ki hkmet kapaldr,Bizim i kald dedim...

EmetiZten bugn saldr,

Uursuz gn demiler!

li Baba

Doru, salland iim,Fakat pek de faydasz oldu sanma gidiim:

Amnim olsun diye yaplacak duadaAttan inerek durdum yle bir para sada.Vl Paa gelince, yzler sevinle yand,Cemat yava yava ikiye paraland:Analarla emzikli ocuklar baka safta,Koyunlar bir tarafta... kuzular bir tarafta...Bir mezar sessizlii ald nce civar.Hocalarn yksee kt en ihtiyar,

Gkten su dilenerek elindeki tasnaBalad en ackl bir yamur duasna:"Yrabb! Gnder bize rahmetini ufuktan,Kullarnn diyar yanyor susuzluktan.Ekinler boy vermeden vakitsiz sararyor,Gkyznden her baak bir damla su aryor!

45


60/221

Muradn mahvetmekse bizi bir zelzele ver,

Yaatmaksa kavrulan tarlalar sele ver,T ki ecel kesmesin bu ksz nefesleri..."O ne maherdi. Yrab, ne mn sesleri!Bir tarafdan kuzular haykryor me... diye,Bir taraftan ocuklar alyor meme diye...Eer yamur Allhm gzyalar olaydBir lhzada dnyy sele vermek kolayd!

46


61/221

DENIZ HASRETI

Ak n Pi yes i 'n den

Suna

Demir'in hediyesi bir ini...

istemi HanYeil hem de!

Ben bu rengi tarm her zaman can kemdeYeilde ne arar da bulamaz insanolu?Yeil bu... Varlk dolu, gk dolu, umman doluBir ucu gzlerinde, bir ucu engindedir,

47


62/221

Meyva veren aalar bu ini rengindedir,

Bu ini rengindedir bahar, deniz, kr, orman,Bana Tanrm gzkr yeil dediim zaman.Toplanm btn bunlar yeil ininde seninGizli arzular var bunda btn lkenin,Bunu ancak biz duyar, biz anlarz bu dilden...

Suna

Yeter, Baba, bu kadar ilendiin yeilden.istemi Han

Bir ini parasnda btn hasretlerimiz!Kalmad Anayurt'da bir tek yeil yerimiz,Sular kumlar iti, gne yedi ekini,Asrlarca sarya ald toprak rengini.lde len ballara bir mezar olsun diye

Yeilin hasretini Trk iledi iniye.Yurtta yeillik ancak inidedir, Yavrular!

(Dalgn ve heyecanl)

Tanrm, nasl kesildi kpren, taan sular?Dalar m yasslat? Ovalar m delindi?Neden cokun sularn sesi gittike dindi?

Yalnz bu rmaklarn suyu olsayd dinen!Tarlasiyle uraan, srsyle geinenAnayurd'un sesi de bu sularla alald,Binbir gste ancak bir tek inilti kald...Yllarca bulutlara bakarak derin derinBekledik hi gelmeyen yamurunu gklerin.Baaklar yand gitti boyunu gsterirken,Koyunlar can ekiti yavrusunu verirken,

48


63/221

Meyvalar kzarmadan dal stnde soldu,Irmak yata kumsal, krlar dikenlik oldu.

Su beklerken karadan, gkten, ideniz bile,Kabnda eksilmee balad bu derd ile.Her ufkunda bir baka ufuk veren bir denizToprak bir testi kadar atlandan habersiz,Yllarca sularn szdrmaa koyuldu.Dalgalar, kylar her yaz daha dar buldu...Karalar, susuzluktan atlam bir dudakla,Kanmyordu denizi barna boaltmakla,

iyor, hi durmadan iiyordu denizi...Bu ii asrlarca susuz brakt bizi.Byle uzaklanca ar ar o bizdenBiz ayr dmemee and imitik denizden,Biz de uultularla denizin ard sraBaka bir deniz gibi dadan aktk bayra...O gitti, biz yrdk, o sakland, biz sorduk,Deniz geriledike bizler ilerliyorduk.O kaa, biz yaklaa, biz yrye, o gide,Braktk dny deer lkeleri geride!

49


64/221

YANARIM

Den yapraklarnn arkasndan rpmanBir dal gibi bakarm dnk iirlerime,

Zavalllklarnn suu benimken, inan,Onlara zulmedecek, zaman, benim yerime.

San'at, bahar gnmde, iekli bir fidand,K gelince bir balta altnda paraland...Dn glge veren aa, bugn ocakta yand,imdi bir yan bakan yok kl olan hnerime

50


65/221

Sevda bamda ate, gurbet iimde dm..Yangndan kan eya gibi krk, dkm.

Fakat bunlar deildir uruna ya dktmYanarm benden evvel can veren eserime.

51


66/221

BENIMLE YRYENE

Yolcu, keder ekme ki bu diyara deninYolunda otlar biter, mezarnda iekler!Karaltlar belirir banda her kenin,Her geidin ucunda bir gz kanl bekler.

Gkten imdat isteme, gvenme gzyana,Bakma dman gzyle bir sr yoldana:Murada ereceksin yarn sen tek bana,Onlarsa yar yoldan geriye dnecekler...

52


67/221

Varsn, tan aarmadan kumral san aarsn,Sen sonu cennet olan yolundan dnme! Varsn,

Yolunu kesmek iin zincirini koparsnDokuz yl artnla beslediin kpekler!

53


68/221

BIR GEN KZA MERSIYE

Ne mavun bir beikte geldi benim yuvama,Ne ceviz bir tabutla bizi brakt, gitti.Bir glge vurur gibi bir camdan br cama,Nasl geldiyse yle, sessizce akt, gitti.

Kutur desem, ne kanat rp var, ne sesi,iek desem, kokusuz, renksiz glmsemesi..Rzgra evrilince yazn lk nefesiO bir tyd, savruldu, o bir yaprakt, gitti!

54


69/221

Bir hayaletti, sanki zulmetlerin sildii;Duyulmad bir evden bir sesin eksildii.

Yaarken yoktu zten hi kimsenin bildiGitmesi gnllere da olacakt, gitti.

55


70/221

R

Eyay tanrken hepimiz sde dndanEsrarna yol bulduk onun anlatndan.Cemd eli dkmse nasl cama sabhu,Mny odur lfza koyan, maddeye ruhu.Bir mucizenin ltfuna ermi gibi, yer yer.Can buldu assiyle dokunduka ekiller:Blbldeki sevday sezip gldeki hsnNaketti onun kudreti dnyya lednn.

56


71/221


72/221


73/221

Bekler byk bir avdeti her dalda bir elenk,

Blblde ses, havuzda skt, erguvanda renk;Mehtb k tutar yola, hasretle... Nerdesin?

Bir goncadr, ki trini senden alr bahar;Sensiz kalnca, yapma iekten ne fark var?Mevsim seninle kol kola gelmezse, gelmesin!

59


74/221


75/221

Hayretteyim, seninle geen ho zaman gibi

Vurduka lleler, derelerden arb akar;Hlinde gizli bir azamet, hakl bir vekaar:Trihe vermi ismini bir kahraman gibi.

61


76/221

GLISTAN

Meyden boalp doldu afaklarla piylem;Halketti bir lem ki bahar, ayni glistan.Efsun deil, efsne deil grdm lem:Gndz, gece, derya ve kenar, ayni glistan.

Salkmlar aar kularn ahengi sesinde,Gllerden uan ryihalar var nefesinde,Kumral ba bir saks tr penceresinde;Haliyle, hayaliyle o yr, ayni glistan.

62


77/221

Tkbe koar bseyi cam, ireti sohbet;

Her eyde emel ra'esi, her yerde muhabbet.Cennet grnr ire dny bugn elbet:Cnn ile birlikte mezar, ayni glistan.

63


78/221

ALDAN HEYKEL

Tantm gnden beri enginleBir tan stnde hayle daldm.

Bulacaksn koymu gibi elinle,Ben nerde domusam o yerde kaldm

Kimi esti baucumdan yel gibi,Kimi szd bir topraa sel gibi...Yalnz ben, aldan bir heykel gibi,Sonsuzluu dinlemekten tad aldm.

64


79/221

Ses topladm, renk topladm derinden,

Geni his ve hayl bahelerinden...Fakat artk en grnmez yerindenYaralanm bir kap gibi boandrn.

65


80/221

BUGN YOLDAN GEENLER

Son gln karsnda son blbl ah ederkenSrma salm bu sabah baheme geldi erken.Ta oluktan dklen bir su banda durdu,

Her geen yolcu iin baka bir sz bulurdu..O, her dal bir baka meyva veren bir aa,Ben onun glgesinde gs geiren bir a.

nce yorgun bir m kt yolun ucundan,Deneiyle tutarak topran avucundanKye varan yokuun at en dik yerini...Srma salm, szerek kl gzlerini,

66


81/221

Dedi ki:

Kald gynm ebed bir bznde...Yaamaktan kast ne bu krn yeryznde?

Dedim:

Ne aka erme, ne gnl verme kayd.Daha berbad olurdu seni grm olsayd!

Sonra yollar uzaktan bir yalvar iitti,

Her yan paralanm bir kyl geti, gitti...Dinledim bir azdan bin am trksn.Srma salm, szerek kat kat ipek ssn,

Dedi:

Gynm karard bu srnen yndan,Grnyor bir baka yeri her yrtndan!

Dedim.i

Ko, srtedursun kendi eemleriyle,Bu kadar giyinilir ancak alnteriye.

Baht ak olmal yolun ki dertten yana,Grdk bir ayakszn ktn meydana.Son cenkten arta kalm bir adsz olsa gerek...Srma salm, bir onu, bir kendini szerek:

Dedi:

Yandm bu ie, daha pek ok yanarm,nsan, lm dururken, yaar m byle yarm?

Dedim ki:

Ona deil, kendi haytna yan,Ey gsnn altnda kalbi yokken yaayan!

67


82/221

AKAR SU

Grnce bir kuvvetin bklmiyen kolunu,Ne var, deitirse de ayaklarm yolunu?Gzmn nnde deimiyen hedefim.

Yatyor can evimde hep o sonsuz emeller...Gnlme dokunmad gsm yrtan eller.ncimi kaybetmedim krlsa da sedefim.

68


83/221


84/221

VAHDET4 VCUD

Utuka gnl baka ufuk, baka ehirden,Oklar sarar etrafn yamur gibi birden.

Onlar, ki ezelden bu Ebbl'i bilirler,

Bir tehlike sezmi gibi dman kesilirler.Her sahilin stnde ararken yeni bir yr,Oklar seni iddetle eder gnlme ihtar.

Lkin bu ocuk yolcu, habersiz yarasndan,Gl derlemek ister, afakm manzarasndan.

70


85/221

Dmanlar elinden, ne kar, dnse de mecruhMademki nihayet sana teslim olacak rh!

Er ge, grecekler ki dnp bahene konmu;Mademki kanatland elinden bu beyaz ku!

sterse kzl goncalar asn, her admda,Bir baka okun rahnesi gergin kanadmda,

Ltfunla eser kalmaz azabndan o hlin;

Merhem yetiir bir nice hicrana visalin!

mrmde birer merhaledir baka gzeller;Onlarda haylim seni pullar, seni teller!

Ayrlmas ruhun neye balysa bedenden,Yollar gibi yllar da ayrmaz beni senden!

Beyhude seferden yorulup dndm anda,Derler ki, bulumu Kerem As'yle cihanda;

Her fasladan sonra, emel kasr olup d,Tekrar edilir kssai rn ile Ferhd...

En anl ganimet bana sensin her akndan:Mn ile, maddeyle, uzaktan ve yakndan

Bir sarman dallar hlinde giriftiz;Efsnelerin bin bir isim verdii iftiz!

1949

71


86/221

ELLER

O gnhn bizi kahretse mczt gerek:Cennetin Meyvei Memnuna el srdrerekEtti dnyy haram dem'e Havva'nn eli.

Ne olur, Ysuf'u on karde unutsayd suda,,Sona erseydi serencm o gn bir kuyuda;Ne olur, bdiyeden Msr'a giderken kervan;Olmaz olsayd o gn Ysuf'a bir taht revn.Krk asr ydederiz yalnz onun bir eyini:Ysuf'un paralayp r u haya gmleini,Tepeden trnaa fetti Zelh'nm eli.

72


87/221

dem evld hatrlar dkerek gzyan:Br gm tepside Yahyy Resl'n bamSundu zlimlere, iret gn, Semn'n eli.

Vurdu ejderden assiye kprm denize;Dalgalar, diz kerek, geldi huzurunda dize.Bahri Ahmer yarlp verdi geit Musa'ya;Geti kavmiyle beraber ovadan Sn'ya.Srd t Rabb'e kadar kavmini Musa'nn eli.

Dima armh omzunda bir insan grrm;Her dusiyle yrr hle gelir bir ktrm,Her temsiyle aar kr gz s'nm eli.

lde, kzgn gne altnda geen gazve gn,,Kahraman mmetinin grd susuz dtn.

Yeni bir mucizenin seyrine yol verdi bu hl,Parmandan cereyan etti sular ayni Zll.

Katt can, canlara Peygamberi Zn'm eli.

Maddeler birse de mn deiir ellerde;Var kyas et ki o eller ve bu eller nerde?Dii, eytan elidir; erkei, Rahmn'm eli.

, 73


88/221

ARBA KASDE

Bir aheser brakm lrken cihanda Cem,Elden komaz, bayle beraber tutar Acem;

Bir aheser ki srrn tek edip srr,Seccadelerde renk olur, avizelerde nr.

Sunmakla Cem bu leme tlsml camn,nsanln helle evirmi haramn;

74


89/221

Devran nizm, aksine dnm o em ile;

Devlet srer u anda fakr, ihtiam ile;Blblleir onunla hayl, amadan da gl;Leyl's olsa, olmasa, Mecnn olur gnl...

Binbir bahn nakederek bir buhurdana,Tenh gnmde bir melek ihsan eder bana,

Havva kadar vefal, Zeh kadar hain,Meryem misli sde ve Selm'dan tein!

Kim varsa, akraba ve ahibb, birer birerYllar mesfesince yanmdan ekildiler;

Kaldn yegne sen kara gn dostu, ey arbKervanla gelmi olsa da bir ey mi strb?

eytan geit bulup sokulur belki minbere,Girmez keder cihanda senin girdiin yere!

evkinle her harabe olurken birer saray,Meyhaneden gne yaratrsn, kadehten ay.

Her kim krp dkerse Cem'in yadigrn,Dny gzyle grmesin mrnce yrm!

75


90/221

O byk Rab ki, ufuklar boyu nimetlerini,Hsn an, reng fsun, ak cnn maheriniGayr kf grerek sevdii biz kullarnaimdiden va'dediyor baka bir lem yarma;Mi Tesnm'e kr, Ravzai Rdvan'a kr

O ki, sevdasna yandka btn mahlkat,Ar A'lda Ezel kasrna km yedi kat,Geriyor hsni ilhsine atlas perde...En gzel vuslat tattrmak iin maherde

Bize, gndz gece, zehrettii hicrana kr.

O byk Rab ki, dallet yolu dknlerineBen gazubum diye seslendi derinden derine;

Ve meleklerle kitb indirerek her yandanYine yol izdi hals etmek iin eytandan...Saysz crme bedel sonsuz inayetlere hamd,Ve bu hizmetle cell ettii Peygamber'e hamd,

Gk yznden yere indirdii Kur'n'a kr.

I i


91/221

HMD SENA

Ne ki mevtd ise lemde, gzel, doru, iyi;Arayan fikri, bulan ruhu, seven sevgiliyiBize bahetmi olan Hazreti Rahmn'a kr.

O byk Rabb'e krler ki, ayak bastmzYeri halketti barnsn diyerek varlmz;Ve yer stnde haylin cereynmca uzun,Serdi gk kubbeyi seyrn iin ruhumuzun;O byk Rab ki, klar yakyor gklerde,Ltfunun feyzini grsn diye insan yerde;En byk nimete hamd, en kk ihsana kr

TG


92/221

LMEYEN FNLER

Bir baharsn ki, nefs trim bin rengiyleVeremez bir yere toplansa btn Hind ile in.Derde dmem bu bahar bir gl almazsa bile,

Rengin, trin yetiir bahemi doldurmak iin...

Hrikul'de yzn, fecri imal gibi, tekGren insanda ve bir mddet iin hkimse,Grmeyenler seni dnyda demek bilmeyecekVe yarn kalmayacak i'rine hayran kimse!

78


93/221


94/221


95/221

Duyuyorum, bu akam, din gibi sevda gibi,

Ne duyarsa iinden bir mecs rahibi:

Andryor hisarlar birer tts kabn,Leylekler ezberliyor Zerdt'n kitabn.Benziyor bir mermere alnn koyan dereBu ate mabedinde bir ateten ejdere.

Parlyor bir damla kan amlarn sorgucunda,Birer kt fenerdir meyvaar dal ucunda.Grdm, sihirbaz gibi, getiini kznBu ate leminin iinde yanmakszn!...

Bu bir ate bayram, bir vakitsiz donanma...Sandm, mrm bitecek, bitmiyecek bu yanma.

... Birden eya karard, alevler snd birden.Deminki tun manzara imdi, baktm demirden.

Her glge yer yznde bir a mezardr,Bilsem ki snmez ate hangi dnyda vardr?

81


96/221


97/221

Siz, ki yalnz kahraman geldi mi ge derdiniz,Yalnz ulu canlara kar ba eerdiniz,Nasl oldu o soysuz kza geit verdiniz,O ta yrek bu ii nasl baard, dalar?...

83


98/221

A K R L E R


99/221

DAVET

Seni ben bekliyorum, gsm ak, barm ak;Haner ol, gsme saplan; ecel ol, karma k!

almam bir gece mademki felekten gnlm,Gelecek, bri elinden dilerim gelsin lm.Topran rengi kanmdan kzarrken, yer yer,Uzanp, sap sar, son busemi koymazsam eerO benim kalbimi gsmden ayrm elie,

87


100/221

Gezsin ismim yedi kat gkte bugn kahbe diye.

Beni kahretmeden lemde o bigne duruBana sal yalvarrm peneni, ey yrtc ku!

te ben bekliyorum, gsm ak, barm ak;Haner ol, gsme saplan; ecel ol, karma k!

1924

88


101/221

KADN

Daha dn seyrederdi eski r'ylarm,Kalbimin drt duvar byle deildi, kadn!Bir el o perde perde rmcek alarnSen geleceksin diye oradan sildi, kadn!

Nasl yaln kayay skerse dalga yardan,Nasl bir dal krarsa bir kartal bir nardan,Kalbim de hz alarak uzun arpntlardanKalbini zorla senden koparabildi, kadn!

89


102/221


103/221

VERASET

Ninem be yz altna satlm bir esirdi,Dedem be yz altn sayan bir derebeyi:

Kpek kan, kurt kan biri birine girdi,kisinden meydana kt bir kurt kpei.

ki zt cevheri var nabzmda vuran kann,Biri elpene duran, teki durdurann.Duygum sana taparken, dncem bir hayvannSrtnda bir kadnla aar kar tepeyi!

91


104/221

Ben ninemden muhabbet, dedemden kin alm

ini bir kse kadar bakadr iim, dm,Elini pmek iin yalvarsa da bakmsr diye tepinir gzlerimin bebei.

92


105/221

KISKAN

Sakm bir sz syleme... Yzme bakma sakn!Sesini duyan olur, sana gz koyan olur.

Dmanmdr seni kim bulursa cana yakn,Anan bile okarsa benim barm kan olur...

Dilerim Tanr'dan ki, sana ak kucaklarBir daha kapanmadan kara toprakla dolsun,Kan tkrsn adn candan anan dudaklar,Sana benim gzmle bakan gzler kr olsun!


106/221

KOMA

Kirpiine srme ek,Kna yak parmana:Bu yl yan girecek,Kz, gelinlik ana...

Anlatyor duruum,Ben sana vurulmuum;Ko, dsn gnl kuumSalarnn ana.

94


107/221

Ya osam gzden akmam,

Gz osam gayre bakmam.Vatanmsm, brakmamEllerin kucana!

95


108/221

NAZ

Gnlmn yok niyetiAlmak iin sana.ektiim eziyeti

Yzmden anlaana!

Ben, ki her damla derdimDeniz olsun dilerdim,pi elimle verdimBenliimi alsana.

96


109/221

Kan doldurup tasmSildim gnl pasm,

Taa atm yasm,Sylemedim insana!

97


110/221

GNL

Bandan her gzel bir gl seerdi,Bundan m sarardn, soldun, ey gnl?

Kadnlar geerdi, kzlar geerdi,Bir zaman ak iin }oldun, ey gnl!

Dnyaya baksan da glmser gibiUzuyor havatm bir keder gibi,Ellerde dolaan kadehler gibi

Yllarca boaldn, doldun, ey gnl!

98


111/221


112/221

KR TRKS

Yaylr karanlk sisler engine,Korkarm, bakamam sana ben yine.Yllarca dalardm solgun rengineGneten nr uman gzler yanmasa

Vdde bir hazin name rperdi;Bu ssz dalarn sen misin derdi?stnde yaban gller biterdiDereler, tepeler seni anmasa...

100


113/221

Coarak ruhunun btn hevesiYksekli uzaktan bir oban sesi.

Bence bir, krlarn ye'si, neesi,Kollarn boynuma halkalanmasa!

1917

101


114/221

IEKTEN ADALAR

Her sahile bir mjde gtrmek emeliyle,Yaptkd beyaz bir gemi ilhamn eliyle;Hisler gibi atkt hayl ufkuna yelken.Her mevsimimiz baka bir iklimde geerken,Bir gn, gemimiz paralanp kald kenarda...Mihmnz o gnden beri zmrt kayalarda.

lemle btn balarmz . byle zld;Talih bize ancak bu kazadan beri gld.Grdk ki, saadet bize bizden de yaknm;

102


115/221


116/221

ERYEN ADAM

Gzlerim gzlerinde dinlenirken eriyor,Eriyor yaklarken dudana dudam.

Zerrelerim zlm gibi sesler veriyor,Ben scak bir denize inen buzdan bir dam.

Yannda damla damla bittiimi duyarm,Yoklarm, yerinde mi yzm, alnm, salarm?Bir gs geirerek derim ki: "Yine varm,Fakat bir r'y g>i imdi kaybolacam."

104


117/221

Bir gn, iin iimde neyim varsa alacak,Varlm bir su olup kabndan boalacak,

Benden nian olarak kucanda kalacakBo bir yn: Elbisem, gmleim, boyunbagm.

105


118/221

ONU BR GN GRMEDM

Yzme sert izgiler ekti senin adn,Hasret saatlerini sayd samda aklar.Senin azndan kan bir cmlenin tadn

Ne bugn iki verdi, ne bu gece dudaklar!

Sorma, nasl yollarda tutunabildiimi,Nasl siyah rzgra yam sildiimi...Grr grmez kapnda yere devrildiimirperdi bir tekinsiz kedi gibi sokaklar.

106


119/221

Gece, muzlim eklini bana izmese perdeSesin bir sra gibi krlmazsa ierde,Beni bugn serilmi grenler orta yerdeYarn da bir ukurun dibinde bulacaklar..

107


120/221

SERENAT

I

Bir nsan akam, serin bir gnn,ark'n bu sevimli, gzel kynn

Cenneti andran bir akamyd.

Sizi ilk balkonda grdm gnd,Yznz sararm gibi grnd,Acaba ruhunuz ok hasta myd?

108


121/221

Sordum ki bu kimdir, glmsediler,

"Einden ayrlan bir kz dediler,"Gezdii yer ite bu cra saray..."

Hicran ne anlam, sevda ne bilmi,Alatm, alam, sevmi, sevilmiBir gzelmisiniz, isminiz de Ay.

Bahardan sdedir ehnininiz:Ne stunlarnda yeil bir filiz,Ne kemerlerinde arapkr ss.

Uzaktan grenler yine aldanr,Gzlerde bir hayl gibi canlanrEndls, Endls... Gzel Endls!

Gezerken bu yolda ben akamlarRuhuma cihann dolar gamlarBir kere geersem grmeden sizi.

Ne lm korkutur bizi ne hicran,Kalbimiz olmasn yalnz ayrlan...Biz byle severiz sevdiimizi!

III

Glgeler kerek kararnca suYaylr bir serin toprak kokusu:Bu hasret ne, derim, kalbimiz birse

109


122/221

Bana derdinizken bugn hediyeGlmeyin beni tez unuttu diye

Bu ziyaretlerim seyrekleirse...

Bir de bakarsnz bsbtn yokum,Biliniz, dnyda ben o gn yokum,O bana hasretin iledii gn.

Bu yoldan bir daha dnmezsem gerinme serpilen beyaz glleri

O zaman kimsesiz kabrime dkn!1919

110


123/221

KI BAHELER

Dinmi denizin arks, rzgr uyumakta,Rhtm boyu sonsuz bir zntyle karalt...Krfez dnr, Kanlca mahzundur uzakta,Mevsim gibi sislenmi Emirgn, naralt.

Can verdi kn sunduu taslarla zehirden,Her gonca kzl bir gl aarken yolumuzda.stndeki son dallar aarm diye birden,Pas tuttu bu akam sularn rengi havuzda.

111


124/221


125/221

ARKN SULTANLARI

I

Ben her akam dolardm bu yeil shildinlar gibi karmda glmserdi sular;Nazl rzgr konuur anladm bir dilde,Sevdiim arky sylerdi hafiften korular.

Yaz k, terdi aalar bu derin mavilii,Uhrev beldeler stnde gne parlard;Bir havr gibi hergn denizin inlediiKayalklarda gezen ince kadnlar vard.

113


126/221

Sisli enginleri ruhumla duyup dinlerken

Dolaan kzlar toplard deniz en sesine,Ayr bir yz dnrdm bu gzelliklerdenEl ederken sarn ireler beldesine

Glmek isterdi uzaktan bana bir glge, niye?Tanmazdm onu, esmer mi veyahut sar m?Belki birgn gelerek toplar o mabude diye,Datrdm deli rzgrda uzun salarm.

Gezerek sessiz admlarla nefessiz kumdaGeirirdim bu hararetli yaz akamlarn;Bz bir phe parldard snk ruhumda,Her gzel yzde arardm bir ilh kadn.

II

Bir hazan akam indimdi yeil sahile ben,

Vard kumral sular stnde beyaz bir yelken.Daralan omzuma bir yal sedr oldu kaya.Gzlerim dald uzaklardaki mermer saraya.

Ufkun stnde gne secde eden bir ikll,Tutuan krfeze izmiti alevden bir Nl.

Glgeler cenneti olmutu btn karki yar,

Glgelenmiti kaytsz uyuyan gen adalar.

Silinirken gnein yorgun ufuklardan iziBir krek darbesi titretti o baygn denizi.

Geri dndmd derken yere boynumdaki al;Kayalklarda yanamt uzun bir sandal.

114


127/221

Geti bir gizli nefes glgeli sahillerden...

Sandaln talara yasland tenh yerden.

indi arkn sarn kzlarnn en genci;Arkadan bir kle, munis ve uzun bir zenc.

Kumlar stnde, akllarda denizden sessiz,Yrmekteydi bu parlak ve karanlk iki iz.

Solgun alnnda kmldard yrrken salar,Belli, lk idi bir yavru geyik ruhu kadar.

Ben o hummal baklarla sararken geeni,"Kim bu vah?" demek ister gibi szmt beni.

O zaman kalbimi bir gizli gnh etti esr,Sard etrafm gkten boalan bir zincr.

nce kalbimde beyaz elleri bir sisli kn;Sonra karmda o sultan, o ilh sarn...

Bir alev arks hlinde geerken o peri,Kl olup kald haylimde onun nameleri.

Sanki vurmutu benim alnma llerdeki sam,Kumlarn stne dmt ylan bal asam.

III

Btn eyaya hazan indi, sular dermansz.imdi bir glgeyi bekler, gezerim ben yalnz.

115


128/221

Grdm manzara, akamlan, kalbimde bir ok;

Gece, kalbim gibi, evlerde k yok, ses yok.

Mavi bir sis iziyor baheler stnde sabah,Geziyor glgeli sahilde hazin bir seyyah.

1916

116


129/221

BEIKTEN MEZARA KADAR...

Seni istikbl iin nce gelmek cihna,Ve bakasndan almak sonra geli mjdeni.Bir nefes dinlenmeden yllarca komak sana,

Aramak her tarafta... bulmamak aslaa seni.

Suda, rzgrda, kuta senin sedam duyupSeni beyaz iekli dallar iinde sanmak.Vuslatn ryasn grmek zre uyuyupHasretin azabna ermek iin uyanmak.

117


130/221

Baka bir ekle koymak her gn gzel yzn,

Boyamak gzlerini bir siyah, bir maviye.Tek seni hayl iin szerek batan gn,Gece mehtaba dalmak, sen de dalmsn diye.

Seni anlatmak zere *yaap her gn bir gazelGeirmek mr yalmz lana dir eserle.Salann zerek huly dizinde, tel tel,Bugn gllerle rmek, yarn menekelerle...

Tesadf midinin bittii mthi andaDudaa kanla izmek yeniden tebessm:Seni istikbal iin artk br cihanda,Dosta el sallar gibi, davet etmek lm.


131/221

GECELERIM

Bir nar altnda geer her gecem,Konuur, dururum orda rzgrla;Her akam sularla uyur dncem,Her gece uyanr yarasalarla.

Eyay al kana boyar bir gurupVe gece giydirir lm rengini,Hem dncemizle ufku doldurupHem kalbe boaltr btn engini.

119


132/221

Akisler silinir bir bir denizden,

Gece eya uyur ve rh uyanr!Gndz, uzaklaan ne varsa bizden,Gz, imdi bir adm ilerde sanr...

Gneten gizlenen inci yldzlarimdi bir sr gibi kar meydana,Ve yalnz masalda grnen kzlarBenimle yollarda yrr yanyana.

Ve sen, ey kumralm, gzel kumralm,eklini gizlerken akamdan bile,El gzlerinde o sonsuz alm,nersin rh olup gece sahile.

O zaman dalarz birlikte artk:Karki ufuklar bize yaklar,Gze sonsuzluu serer karanlk,

Ve skt esrarl bir mn tar.

Scak nefesinle erir kederim,Erir gsmdeki o ta yn,

Ve afak skerken duyar, titrerim,Elinin elimden ayrldn.

120


133/221

ZNT

Yznde bir izgi, sanda bir akGrnce: "En sonra hazan!" dedin mi?Elini alnna koyup dalarak:"Bahara dneyim bir an!" dedin mi?

Geiyor geceler, bir rnek,Bir koku veriyor ite her iek,Bilmiyor seslerle renkler deimek..."Bo yere dnyor cihan!" dedin mi?

121


134/221

Ne kurban kes artk, ne de mum ada,Yetmiyor bir mr bin bir murada!Bir tatl gn geti haytnda da:"Devam et, ey gzel zaman!" dedin mi?

122


135/221

YALILAR

Gsn gkyzne am gibiydi ky,Ay sudan km gibi tertemiz, bembeyazd...Ay suda bestelerken en gzel bir arky

Kreklerim de suya en derin i'ri yazd.

Sanki bir bekliyenin yuvasyd her yal,Yolumu gzlyordu sanki her camda bir ba,Durgun sular, ba bo braktm sandalYallarn nnden geirdi yava yava...

123


136/221

Boaz batan baa dolatm ar ar,Yal, gen yallar birbirine ekledim.

Anladm, pencereler krd, kafesler sar...Son kadn bekler gibi fecri, artk, bekledim?

124


137/221

MAARA

En uzun lm gnlerce tatm,Son demi yaklaan bir kurt var indiMaarann azn bir ta kapatm.

Alktan lyor bir kurt iinde.

gibi tepeden inen kayannFark yok gitgide mezar tandan.Kan szyor kana hi doymayannDuvardan duvara vuran bandan.

125


138/221

Gznde karanlk ecelleirken,Az daha yaatmak iin cann,Her gn el kanyle ziyafet ekenKoca kurt yalyor kendi kann.

At, oban, postunu omuzlarna,Koy artk meydana btn varn:

Ya kar, ya kmaz o kurt yrna,Yaylaya zaarsz sal davarn.

akyor maarann nnde sesin,Ge, atlm, belli ki ruhun kanatl,Atnn nallan taa demesin,O zaman canndan olursun, atl!

Ey imen gzleri, papatya baBahara benzeyen, yaz andran!Bir kmldatrsan eer bu ta,

Andolsun, lme gelmitir sran,

... Kalbime benzetin rpman kurdu,Kapanan maaray gsm saynz:Bu alk bomadan ininde kurdu,Yolcular, bu taa dokunmaynz!

126


139/221

ONLAR

Dudanda bir slk, elinde bir cgara,Karrsn bu gece sen de karanlklaraDuyarsn bir kafesin ardndan ksrkler...

Alaca bir perdeye izilen glge bir baSeni kumral sandan tutar da yava yavaAralanm kapdan bir tala srkler.

127


140/221

evrilir drt yanma rselenmi fidanlar,te onlar, o ad aza alnmayanlar,Gzlerinde rkler, kollarnda rkler.

Sen avutmak dilerken bir ac htramDuyarsn, frlatarak knca son liran,inden hkrklar... Ardndan ksrkler.

128


141/221

GURBET

I

Bir ku tanyorum ki, baharda,

Salkmlar aan bahemin stnde uar daAkamlarn rperdii bir sesle terdi.

Besbelli, bu iklime yabanc,Nerden koparak geldii mehul,Endam uzun, tyleri parlak, sesi vahBir ku.

129


142/221


143/221

Her ey bana bgne bu yerde,

Herkes gibi her ey:Sessiz dereler, solgun aalar, sar gller;Dillenmi azlarla tutuk dilli gnller...

Hatt bana insanlara nisbetle yakndrBahemde len ku,Bahemde kefensiz gmlen ku.

Herkes bana bgne bu yerde...Bir yer ki, sevenler, sevilenlerden, eser yok;Bezminde kadeh krdmz sevgililer yok;

Yok... yok!

Karmda haylin, diyorum ki,Bir frtnann kahrna kurbanKular gibi, derdinle bugn, darmadandrKalbimde gne, sevgi, emel, ne'e, ne var

Karmda haylin, diyorum ki,Birgn bu dudaklar beni hasretle anarsa, Rabbim, ne dudaklar:Kl benzinin stnde birer damla kvlcm!Birgn bana alarsa bu gzler,Beyhude deildir, bunu bilsin;

Bilsin ki bugn, bir sen eziyyette deilsin:Gurbet yaynn oklar gemi de iinden,Gnlerce uzakta,Yorgun biri uzlet gibi yalnz yaamakta.Yorgun biri uzlet denilen kabre gmld:lmeden ld.

1923

131


144/221

ARDINDA

Yakt yanarda gibi can yurdunu son bak,Ve gnlm komaz oldu maceralar ardnda,nnde dn beyazlar giyinirken karakBugn sensiz kalan yaz kara balar ardnda.

Siyah kanatlarn batya at kular,Benden sana haberdir bu lkl uular.Dereler ardn sra akmaa koyulmular,

Aryor batan gne seni dalar ardnda.

132


145/221

Gezdirir rzgr gibi stnde yamalarn,Boynuma ifte zincir ift rgl salarn.

Ateimden yanarken dallan aalarnGzlerimin sel gibi ya alar ardnda.

133


146/221

ALLAHASMARLADK!

Elimi be yerinden dalad be parman,Barmda da yanmadk bir yer brakmadan git,,.Bir yarn gtn, ktn bir danGrmemek istiyorsan ardna bakmadan git!

Yavrusunun yoluna dalan bir dul bakAndryor ksz evinde pencereler.Biraz yeermek iin beklesin artk kalayansz yamalar, suyu dinmi dereler..

134


147/221

Bir san yaprak gibi dt gnlm yoluna,

Buulu gzlerimden gemediin gn olmaz;Benim kadar titremez hibir yiit oluna,Hibir ana kzma bu kadar dkn olmaz.

Bin fersahtan duyarm kimle . gltn,Alnndan z kardeim pse ben irkilirim.Deil yalnz ardna kimlerin dtn,Kimlerin r'ysma girdiini bilirim.

Gzlerimi gn gibi kamatran yznDaha candan grrm senden uzaklanca.Sararrsn dnte grnce kszn:Bir gelinlik kz olur akm senin yanca.

Elimi be yerinden dalad be parman,Barmda da yanmadk bir yer brakmadan git.

Bir yarn gtn, ktn bir danGrmemek istiyorsan ardna bakmadan git!

...... 1 3 3 _


148/221

SUYUN STNDE MISRALAR

Dn gece paralad bir aslan kafesini,Bir gnl sonsuz ufka yol ald kartal gibi.

Frtnan! Ba ucunda duyunca nefesiniOtuz yllk bir aa eildi bir dal gibi.

Tatmak iin enginin i'rini dalgalarlaKalbimiz gsmzden ayn bir eydi yarda.ki ta heykel oldu vcudumuz kenarda,Ruhumuz enginlere ald sandal gibi.

136


149/221

Sonsuzluun srrna ererek biz denizde

Sonsuzluu yaatmak istedik sevgimizdeSamz aarmadan toprak olunca biz deGezecek maceramz dillerde masal gibi.

137


150/221

GAZEL

Nifoad Sami Banarl 'ya

Hazn ersin de blbl duymasn gl grmesin

canlarAlm gonca kalsn gleni hatrda cananlar

Gnller dmesin fikriyle hznbd sermyaGezer meclis be meclis snblistanlar glistanlar

Olur em gazln eyli bmehtba vzeVerir bir servi siminden nian serv hrmanlar

38


151/221

Szlsn py Leyl haymeden vdye bir kerreKalr mahsd cennet krban gemez beyabanlar

Hazn ermek deil Frk fasl zernherr olsaKapanmaz erhalardr k k olmu girbanlar

139


152/221

SEN NERDESIN?

Caddeden sokaklara doru sesler elendi,Pencereler kapand, kaplar srmelendi.

Bir kmr dumanyle ttslendi akamlar,Gurbete dmlerin bana kt damlar...Son yolcunun gmld yolda son admlan,Beki sert bir vurula krd kaldrmlan.Mezarda l gibi yalnz kaldm odamda:Yanan alnm duvarda, snen gzlerim camcYuvam iekledim, sen bir meleksin diye,

140


153/221

Yollarm bekledim grneceksin diye.

Senin iin kandiller tututu kendisinden,Resmine srme ektim kandillerin isinden.Saksda incilendi yapraklar senin iin,Sylendi gelmez diye uzaklar senin iin...Saatler saatleri vurdu elik sesiyle,Saatler son gecemin geti cenazesiyle,Nihayet ben alarken topran yz gld,Sokaklardan caddeye doru sesler dkld

_ i4i _


154/221

HEYECAN ve SKN

1

"ir silecek yalar bir gl demetiyle,Yzlerde bir iz kalmayacak mateme dir;Baykular besler gibi Ankaa'nn etiyle,Fnilere kurbn edecek ruhunu ir...

... Yalnz bu dnceyle gezen bahede, bada,Yllarca bu duyguyla aan dalar, kimdi?Rzgr bana, ben rzgra hkimdim o ada;Ben goncalarndm, ve glistan da benimdi!

142


155/221

Bir ada ki sonsuzluu lerdim admla;Hissim dereler, fikrim ufuklar gibi hrd...Daldka geni gklere kartal kanadmla,Her saniye, akmdaki dny klrd.

Her gn bir uu mekedip en yrtc kutanBilmezdim ayak basma bir gn de cihna;

Yer, gk bana hayrette sanrdm bu uutan;Kotuka yoruldum heyecandan heyecana...

II

Ka manzara gemise ocukken gzmzdenSon ada da onlar kalyor bizde, kalrsa;stn buluyor benliim lemde bu yzdenSahildeki durgunluu engindeki hrsa.

Ben imdi bu varlk denilen B irem'deVah bir otum, pheli bir hr mugayln;Ruhum bir ak penceredir sanki ademde,Seyretmedeyim ben buradan hilkati, hayran.

Her gn yeni bir meyve verir dada aalar,Her gn yeni bir gonca aar taze imende,Yldz dolu gzler ve gne dalgal salar

Bulmaz bugn el dedirecek kudreti bende...

Esrarn kaybetti haylimde eref, an;Rhumdaki cevher bir ayar oldu kmrle;Kalbimde ne can kald, ne canan, ne de hicran..Bitmek dilerim byle nebat bir mrle.

1842

143


156/221

YOLCU

Glyordun kayalklardan inerken bana sen,Ben ki her glgenin aksettii bir gaml suyum;

Her gn alnnda zehirden ac rzgrlar esen,Gurbet akamlarnn bar yank yokuuyum

Bir hazan akam krlarda unuttum neyimi,Hasta kalbimde btn matemi bir sisli kn;Gece, yollarda braktm krlan deneimi;Rehberim yok, beni dndrme yolumdan, sarn!

144


157/221

Eriyen ruhumu 3701'gun bakn doldursun;Kumlar stnde deniz ne'eli kz, yok mu yuvanSen ki sahilde gezen kzlarn en solgunusun,Uhrev beldene son yolcu dnerken beni an!

1917

145


158/221

FIRAR

Sana irkin dediler, dman oldum gzelin;Sana kfir dediler, di biledim Hakka bile.

Topladm sat altnlar yzlerce elin,Kahbeendin de garaz baladm ahlka bile.

Sana irkin demedim ben, sana kfir demedimBence dnin gibi kfrn de mukaddesti senin.Yaadn be sene gnlmde, misafir demedimBu firar aklna nerden, ne zaman esti senin?

146


159/221

Zlfnn yay gibi kuvvetli elik tellerine

Taklan gnlm asrlarca peinden gidecek,Sen bir h gibi dadan daa kasan da yineSeni akm canavarlar gibi tkb edecek!

1925

147


160/221

SENDEN DN

Bir zaman lle de sendin bize, peymne de sen,Bada rmaktn akan, bahede rzgrdn esen.

Gl sanrdk ne zaman dalsak el gzlerine,Seyrederdik seni gnlerce glistan yerine.

Salarndayd btn tlsm binbir gecenin,.Seher alnnda, afaklar glndeydi senin.

148


161/221

Aramazdk gece mehtab yzn parlarken,

Bir uzak yldza benzerdi gne sen varken.

Ezel i'rini yazdka tabatte bahar,Dnrdk ki tabatte olan, sende de var!

Ve bilirdik ki tabiat, szerek cevherini,Toplam sende ak, gizli gzelliklerini.

Daha kuvvetli grrdk seni hilkatten de,Onda kaybettiimiz srr arardk sende...

O zaman sende bulurken biz mr menban,Anszn sard adem rengi o cennet ban.

Her geen yl, o gzellikleri senden alarak,Serpiyor yerlere bir gl gibi yaprak yaprak...

Seni has baheler stnde grrken daha dn,Bizi hayran ediyor saksda bir gonca bu gn!

ehriyr olsa da yalnz gidiyor kabre giden:Dnyor gzlerimiz leme, sensiz, yenidene

149


162/221

HAS BAHE

I

Son goncalar dkld. Sakn gelme bahene.Kalbinde mevsimin gam yer tutmasn derim.

Yapraklarn srnd atlas feraceneNisan gelince ruhumu ben yaymak isterim.

Kalbinde bahenin gam yer tutmasn, brak;Ruhunda drt fasl sryor bir bahar, sn;Sen bir gnele erevelenmi kadar scak,JGn yzl, srma sal ve zmrt baklsn!

150


163/221

Kutbun zehirli rzgr vermez keder sana;

Ruhunda dalga dalga alevler yeter sana...Ben kendi son baharm kendim ieklerim

Karmda puslu gkyz bir gl kadar yeilBaktka gzlerim dolar, ufkum derinleir;Bir domayan gne gibi cnn beklerim.

II

Yoldan sryle geti bu semtin obanlan;Sordum, yazk ki, hibiri ismin ne bilmiyorBahende munis olsa da huly zamanlarSensiz geen hayta yaanm denilmiyor.

Her kaafiyem kesildi canmdan kopan bir hHer msran gamnla gerilmi birer sinir;

Ruhun bu strabm duymaz m bir sabah?Ruhun ki ilidir, bir ufak szden incinir.

Gurbette her gnm bir admdr zevalime;Elbet yaknda bir yer aarsn haylime;Hemiredir seninle, dij^orlar ki, merhamet.

Fkrmak istiyor bileimden benim bu kan

Birgn, guruba kar gp gittiim zamanYakla biraz mezarma, at sen de bir demet

Sen baka mre baladn gn haytn,

151

III


164/221

Ben ta basp da barma, bir gn dner dedim;

Son goncamn dkld gn hatratmNerkisle, yaseminle, menekeyle ssledim.

Postundan ayr, kyden uzak, hasta bir oban;Bir da banda, sanki dalm btn srm;Her gn yarm ba arlarndan ve stmadanYansam da akseder mi bu dilsiz tahassrm?

Kalbimde son firakn oyuklar brakt,Son yalarn dkld, son zehrin aktBir gnde, artk urar oldum canmla ben.mrmde tek eref bana akndan ldm;Kalmaz Yank Kerem gibi ruhumda bir dmTrihe k ismimi yazsam kanmla ben.

1920

152


165/221

MELEK'L MEVT

Hangi ceyln seni kesmi de ocukken memeden,Hangi kaplan sana st vermi z annen yerine?

U yz evlik ky takm sann tellerine,Sryorsun bu mezarlkta iin titremeden.

Seyre k, sevdiim, akamlar kurbanlarn;Yaryor kalbini herkes sana gstermek iin.Ah, o ta kalbine bir gn heyecan vermek iinYedi ky halk sebil etti bu yl kanlarn.

153


166/221


167/221

NME

Bir gn,Uzak bir yolculuktan sonra, nefes nefese,Kalbimin arpn sofranda sayacam.

mrm vermek iin azndan kan seseKapm sol elimle aralklyacam...

Yabanc bir fslt syliyecek adn,Tandm bir gl kvrlacak ierde.Vurur vurmaz duvara kapnn kanadnKarmda rperecek hal, sedir ve perde.

155


168/221

SERDENGETLER

Eriir fethe fedasi olan dvalar;Bir zafer destan salar iki serdengeti.Nice Ftih'le Yavuz, taht revanlarla deil,Kahramanlarla gelip tk zaferden geti.

188


169/221

Korkma!

Sana ne dil uzatr, ne de el kaldrrm,Gzm kan brm diye benden ekinmeNasl birden derse bir aaca yldrmBeni batan aa arpar o lhza inme.

Sakn kalkma kenden, sttn yerde dur.Yine psn o dudak... Sarsn o kol belini!Eiinde canmla dyorsam ne olurBir kadna inanm olmann bedelini?...

156


170/221

POSTACI

Duymam, belli, haytnda bir e hasretini;Yaam ta gibi, toprak gibi, mahrum acdan.Ne bilir bir kdn canlara can kattn?Bamz dertte u her gn geciken postacdan!

190


171/221

HSN AK

Bam, ki frtnalardan bu anda kurtuldu,Senin dizinde nihayet biraz skn buldu...Dalnca alnm kat kat genileten siteme,

"Neden bu vakte kadar bekledin, zavall?" deme;ikyet etme, sakn bo geen zamanndan.Geen zamanla ne eksildi hsn nndan,Geen zamanla ne kaybetti ruhumun gnei?Muhabbetim de, cemlin de lyemtun ei...Gelince hsn ile ak, anszn, nazar nazara

157


172/221

Bir n iinde dner karlkl aynalara.Zaman, mesafe bu sonsuz hayl nnde nedir?Ne hkm var ki, btn kaybmz be on senedir!Dehlar lse de msralar ihtiyarlamaz;Gzelliin de senin byle tazedir k, yaz;Nasl duvarda deimeksizin durursa resim,Nasl gzelse Boaz her saatte, her mevsim...Diler beikte grnsn, diler mezara yakn,Yanan gnllere ilham bir gelir akn.

Byr nar gibi zahmetle anl sevdalar;Bahara ge kavuur, sevgilim, byk dalar!

1941

158


173/221

KARACAAHMET

kimiz tek katl bir arabaylaKaracaahmet'den, akam, yol aldk.Batan bir gnele, doan bir aylaTkenmez servilik, bitmez mezarlk

Karacaahmed'in sszdr yolu,Ve ii tabut kadar serindir.Talarn bolua alan koluSevmeye kanmadan lenlerindir.

159


174/221

Karacaahmet'de gne ge doar,

Ve iner geceler akamdan erken,Tama yaslanp dinlenenler var,Sindiler grnce bizi geerken.

Bizimle oradan geti bir rzgr,rperdi bir aln gibi her kabir,O burma stunlar, o ta kavuklarDtkleri yerden doruldu bir bir...

Eliyle her mezar iki serviyiterek iki dal gibi bir yana,Sevgilim, grdm ki iyiden iyiArdnca hasretle baktlar sana!

Bu bak bir gnl srrndan ince.Sandm, bu bakta biraz ben varm:Bir mermer altna kalbim girince

Ben de sen geerken byle bakarn.

Son zevke eren kim bu yeryznde?Kim var ki hayta kar ah etmez?Saysz gzellik doar da gndeBirini sevmee bir mr yetmez!

Haytn i'rine gnlm kanmadan

Karacaahmed'e gerse yerim,Benden bir an bile fazla yaayanHerkese di biler, lm dilerim!

160


175/221

BA BOZUMU

Hummal bir skn inmi sahile,Dalgalar rpmr, stler dalar.Rakseden sularn msiksiyle

Kayalar dinlenir guruba kadar...

Kuytu ormanlar, tenh balarGeziyor mevsimin yorgun rzgr.nce dallar krk, yapraklar sar,Gemi bu yoldan da, belli, sonbahar.

161


176/221

Duyulur bir ayak sesi gizlice

Hl bahelerden rzgr esince:Geen bir yolcu mu, yoksa her gece

Yollarda beklenen bir kadn m var?

1917

162


177/221

GENLK

Anlatt erenler: Bir bahar deil,kn mrnde bin bahar varm.

Hicranla aaran bu salar deil,Sevgisiz kalan kalb ihtiyarlatm...

Sorardm srrn hi dnmeden:"Bu fn gnlmn sevinci neden?"Beni gnden gne meer gen edenDima deien mcerlarm!

163


178/221

Gnlmde kovalar eskiden beri

Sarn kumral, kumral esmeri.Dolmadan boalmaz birinin yeri.Gnlmde, anladm, her dem baharm.

1919

164


179/221

OLUMA

Biliyorsun ki, olum, ortada ne sen varsn,Ne seni yeryzne getirecek bir anne:Bir gn cihna gelmen mukadderse, anlarsn,Bu geliten gzm, gynm yldran ne?

Her gn saban banda topladn kederlerSeni yorgun karr sabahn altsnaalkan ellerine bakanlar kirli derler,Leke derler alnnda gne karaltsna.

165


180/221

ince belin bklmez zamann dizlerinde,

plen eteklere ayan silersin.Yoksulluun yzerek sonsuz denizlerindeGrdn her kt'aya aktan di bilersin.

Ayandan arklar dklr para para,Gzyalann rtr gmleinin kolunu.Bir lokmann ardnda dolar haftalarca,Srgn gibi gezersin kendi Anadolu'nu!

Fazilet arkadan, hakikat yoldanlaSeyredersin yabanc bir ufkun baharn,Bulutlan desen de ykselen dik banlaSonunda bir diiye maledersin varm.

Akamlan bir camn nnde, seni deil,Elindeki kn gzetliyen karndr.

Hakkn nnde eil, zulmn nnde eil!Talar bile cihanda eilen baslanndr...

Derdim, omuzlarna yk olmasn bu varlk,Derdim, olum ne Haktan, ne kuldan bir ey

' umsun.Nasip olmaz kimseye bu kadar bahtiyarlkKi sen benim domam, domayacak olumsun!

166


181/221

GNL MLK

1

Evler yklr, kyler olur hk ile yeksan;Vran yeri, birka yla varmaz, onarrlar.Yalnz u gnl mlk harb olmaya grsnTmre yetimez onu dnyda asrlar,

202


182/221

SON BEKLEDM

Ufkumda bulutlar kmelerken kara bahtm,Ben her gnl ufkunda doan mavi sabahtm.Devran bana taslarla zehir sundu da birdenBen herkese bir ne'e yarattm o zehirden.

Bir kpr kurup, zulmetin ardnda, seherle,Bildim glp elenmeyi mrmce kederle.Alnmdaki her izgi beyaz bir gece saklar,Bir baka afaktr samn grd aklar.Farkm ne, emel kayna bir krpe ocuktan,

167


183/221

Mademki henz gelmedi son yolcum ufuktan?

Omrmce neden yllar zincir gibi ektim,Mademki bir ak uruna can vermiyecektim?Bir mjde tar hergn uzaktan bana rzgr;Elbet gelecek, gelmedi, bir beklediim var!

Son beklediim gelmeden, lsem de yznde,Devran bulacak yr ile ayar hznde.smim gezecek pembe dudaklarda elemle,

Gzler dolacak bir ocuk lm gibi nemle.Bir gnde doup can veren altn kelebekler,Bizden daha gen ld bu ir diyecekler!

1936

168


184/221

R U B A L E R


185/221

RUHUN LM

Ya gezen bir l, yahud gmlen bir diriyim;Mumyadr, canl da, cansz da, bu kabristanda.Gmdler ruhumu yz bir sene mahkmu gibi:Cismim ayrla da ruhum kalacak zindanda.

171


186/221

YASSIADA

Bilmiyor glmeyi skinlerinin binde biri;Bir vatan derdi birikmi bir avuluk karada.Kuu hicran getirir, dalgas hsran gtrr;Mavi bir gzde elem katrasdr Yassada.

172


187/221

KARINCA K AD ARINCA

Kimi, derya gibi drt ufka uzatm kolunu;Kimi, vre nehirler gibi akm yabana...

Varsn, onlar sele versinler elin bahesini;Kymn emesi olmak yeter artar da bana!

173


188/221

GEN OSMAN

Ka asr geti o hicran zerinden, bilmem;

Kimlerin kahpe felek dorad ekmek kanma?Bildiim varsa, cihan halk, o gnden bugne

Yanarz memleketin t gibi Gen Osman'na!

174


189/221

LMSZ

Ad destanlara gemi her eser sahibineNiin alar ve yanarlar lmnden sonra?

Yayor, yirmi asr var ki, ba stnde Me:Gerilip armha, can verdii gnden sonra!

175


190/221

YILDIRIM VE TMUR

Her gaza, gtt dvadan alr kymetini;

Rengi dnmez ne kadar ak demi olsak karaya:Yldrm, dt ta zindana devlet gtrr;Ve Timur, sklet olur girdii mermer saraya!

176


191/221

G

anl yapraklar trihin alm, duruyor;Canl bir levha, fakat her yiitin girmesi g.Nice destanlarn ilham olan kavmimize,Ata'dan sonra, bir efsne beendirmesi g.

177 ~


192/221

BtZM KT AB

Ka bahar, blble hasret, gle hasret yaadk;Grmedik ka yaz ufuklarda yarm bir mehtb.Bu elem defteri dnyda kapansn, dilerim...Dilerim, bir daha maherde alsn bu kitb!

178


193/221


194/221

SAYL

Ellerin derdini derd etmedesin kendine sen;G der byle geen krk yla bir ne'e yl...mrnn zehrini zindanda da zevketmeye bak:Gnler, aylar, seneler nerde?... Nefesler sayl i

180


195/221

YUSUF'LAR

Gece zindanda Yusuf'lar, sralanm, yatyor;

Yzlerinden okurum sapsar ryalarn:Kimi sehpda grr kendini, armhta kimi;Ve ararlar yine zindandaki dnylarn!

181


196/221

KILI VE KALEM

Fazla bir ey demiyor kan da, mrekkep de bana;Baladm ruha, cesedden koparp balarm:

Yanarm, ey kalem, urunda mr verdiime:Geri ver, ey kl, artk bana msrlarm!

182


197/221

LEVENDLER

Baldr can gibi canan gibi r'ylarma;

Tanrz Barbaros evld deniz kurtlarn.Kara toprakta, hazr, diz boyu nmet varken,Mavi deryaya karlar brakp yurtlarn.

183


198/221

N E ' E

Ne'e, glgen gibi, ardnda yrr elpene;Ve srr pembe topuklarla beyaz terliini.Seni grmezse gzm grmez olur ne'eyi deBana gstermesin Allah senin eksikliini,

184


199/221

MADDE VE KUVVET

Gvdeler, varsa, gnllerden alr cevherini;

Yrek olmazsa bilekler ekemez hanerini.Kahramansz yaamak kahrna mahkmdurlarKaybeden zmreler Allah'n, peygamberini.

185


200/221

8/12/2019 Faruk Nafiz amlbel - Han Duvar

Documents

Faruk Nafiz Çamlıbel - Han Duvarları