NE

Ü

6POPÜLER KÜLTÜR KTÜEL

Zaten öyle gama, kedere gark olma ncelikle baştan anlaşalım. niyetinde değilim. Hatta açık Evet, birçoğumuz arabeski söyleyeyim kimi yorumlar hoşuma fazla 'arabesk' buluruz ve Öda gitti. Ancak hani diyor ya şair, genellikle de dinlemeyiz. Ama “Ah dostum ah, derdim başka!” dinlemesek de hor görmemek Yine ve yeniden benim takıldığım lazım, onun da kemikleşmiş bir

dinleyicisi vardır! Ve onlar sadece nokta arabeskin başkalaşımı. dinlemezler arabeski, yaşarlar aynı Hâlbuki bilirsiniz 'acılı adana' zamanda. Onunla kederlenip, tadındaki hayatların fon müziğidir onunla hayata umutla bağlanırlar. arabesk. Ne doğulu, ne batılı Arabesk bu haliyle onlar için hem olamamış, arada kalmış bir ülkenin yara bandıdır hem de yara. Arabesk ne kentli ne köylü olamamış arada şarkıcılar bir idoldür, ağabeydir, kalmış ezgisidir… Kimsesizlerin babadır onların gözünde. Ve bunun kimsesi, sessiz çoğunluğun için de arabeskin özünü isyankâr sesi olmuş 70'li yıllardan kaybetmeden var olması gerekir. bu yana. Dolayısıyla müzik Ancak arabesk şarkılar popçular; olmanın da ötesinde bir olgudur rock şarkılar da arabeskçiler arabesk. Olaya bu cepheden tarafından seslendirilirken bu nasıl yaklaşınca arabeskin kabuk mümkün olacak diye de düşünüyor değiştirmesi biraz tuhaf kaçıyor insan. Kabul. Gidişat hiç de iç açıcı haliyle. Düşünsenize bir taraftan değil. Ama “kaderimizse çekeriz” ritim tutarken diğer yandan diyerek 'arabeske' bağlamamak “Sevmiyorsan hor görme lazım. İllaki yapılacak bir şeyler bari/benim de senin gibi Allah'ım vardır. Bunun için öyle 'arabeski vardır” ya da “Ufkumda batan yaşama ve yaşatma derneği' güneş bu sabah doğacak mı/daha kurmaya da gerek yok. Naçizane ben ne kadar dertli olacağım kim önerim: Kim neyi seslendiriyorsa bilir” sözlerini mırıldanıyor olmak; seslendirsin ama arabesk şarkılar o bir dönem bu şarkılara sığınmış

müziğinde ortaya çıkan yeni 'çıstak çıstaklar' dan nasibini gecekondu insanlarına ve o gereksinimlere yanıt verebilecek almasın yeter. Bu bile çok mesafe insanların dert ortağı olan bu bir türü gerekliydi. Bu öyle bir kat ettirir. şarkılara haksızlık gibi geliyor müzik olmalıydı ki, köyün bana. geleneksel kültür değerlerinden kopmak üzere olan, ancak kent

Orhan Gencebay müzikteki 60. yaşamına da henüz uyum yılını geçtiğimiz günlerde piyasaya sağlayamamış insanların yaşam çıkan 'Orhan Gencebay İle Bir biçimini yansıtabilmeliydi. Bu öyle Hatırlarsınız 70'li yıllar köyden Ömür' albümü ile taçlandırdı bir müzik olmalıydı ki Anadolu'nun kente göçün hız kazandığı bir malumunuz. Albümde kimler yok değişik alt kültürel ortamlarından dönem. Birçok kişi memleketini ki? Sezen Aksu, Candan Erçetin, kentin kozmopolit kültür ortamına geride bırakmış; taşı, toprağı altın Ajda Pekkan, Zara, Grup 84, Emre gelmiş olan bu insanların ortak İstanbul'dan nasiplenmek için Aydın, Mustafa Ceceli ve beğeni düzeylerine, hepsinin umutlarını yüklenip bu koca şehre niceleri… 32 sanatçı bir araya anlayabileceği ortak birtakım gelmiş. Böyle böyle kentin ücra gelmiş ve Orhan Gencebay'ın bir özelliklerle seslenebilmeliydi. köşelerinde kendi yoksul gettolarını döneme damgasını vuran şarkılarını Gecekonduda böyle bir arayış oluşturmuşlar. Duvarlarına, seslendirmiş; elbette kendi sürerken Orhan Gencebay ortaya yollarına, taşlarına nice umudun yorumları ile… İnsan merak ediyor tablo daha var; İstanbul hâlâ en çok çıktı ve büyük bir ilgiyle karşılandı. sindiği ve yine nice umudun yitip tabii. göç olan kent. Kentsel dönüşüm Böylece gecekondu insanı kendi gittiği gecekondu semtleri, arabesk Albümdeki birçok şarkıyı dinledim. projelerine rağmen gecekondu sesini yansıtan bir müzik bulurken şarkıların satırlardan; o acıklı Açıkçası yanılmadım da, bol gerçeği hâlâ geçerliliğini koruyor. Gencebay da seslenebilecek bir ezgilerin notalardan taşarak bizzat 'çıstaklı' bir arabesk albümü ile Ve hâlâ gecekondu sakinleri bir dinleyici kitle bulmuş oluyordu.”somutlaştığı yerler olmuş. karşılaştım. Aslında bu albüme teselli arıyor. “Her acının tiryakisi O günlerden bugüne 40 yılı aşkın Şarkılarını genellikle yalnızlık ve 'arabesk albümü' demek de ne olan” bu insanlara Orhan Gencebay sene geçti. Ve Orhan Gencebay kaderin getirdiği dertler üzerine kadar doğru olur bilemiyorum. da vermezse kim teselli versin? hâlâ dinleniyor, hâlâ inşa eden Gencebay'ın çıkışı tam da Çünkü arabesk klasmanında

seviliyor. Ama 70'li bu döneme rastlıyor işte. değerlendirilmesi çok da mümkün yılların gecekondu Gencebay'ın hisli yorumuyla olmayan, arabesk ötesi bir albüm insanları artık hemhal olan bu şarkılar, önce çıkmış ortaya. İstanbul'un yabancısı ya gecekonduları sarmış sonra tüm En başta albümde o bildik arabesk da açık bir ifadeyle kenti. Her yerde o çalar olmuş ezgilerini çok az duyuyorsunuz ki 'ötekisi' değil yerlisi. artık; evlerde, çay bahçelerinde, arabesk şarkıların 'damar' Haydarpaşa'nın taksilerde, minibüslerde. Orhan mertebesine yükselmesinde o merdivenlerinden Gencebay çilekeş halkın dert ezgilerin payı büyüktür bilirsiniz. İstanbul siluetine ortağı, sırdaşı, ağabeyi ve hatta Dolayısıyla albüm bu hali ile haykırarak verdikleri babası olmuş birden bire. 'damar yolları tıkalı' bir arabesk yeminleri tutmanın ve Nazife Güngör 'Arabesk' adını albümünü çağrıştırdı bana. Olsun. bu kente yenilmemenin verdiği kitabında o yılların haklı gururunu atmosferini şöyle anlatıyor: yaşıyorlar. Ve bu yoksul “Karadenizlinin, Urfalının, insanların büyük bir Kayserilinin aynı kahvehanelerde kısmı zengin artık, birlikte otururken, eğlenirken

paylaşabilecekleri yeni bir takım 'türediymiş' değilmiş değerlere ve yeni bir ortak kültürel fark eder mi? yapılanmaya gereksinme vardı. Her Anlayacağınız tablo şeyin bu yeni ortama uygun değişti onlar için. Ama olmasının arandığı bir durumda değişmeyen başka bir

ARABESKİN BAŞKALAŞIMI…70'Lİ YILLARIN ATMOSFERİNİ

HATIRLAYACAK OLURSAK…

Damar yolları tıkalı bir arabesk albümünün düşündürdükleri…

Ajda Pekkan Orhan Gencebay ile Bir Ömür' albümünde 'Severek Ayrılalım' parçasını seslendiriyor

'

Bu kez teselliyi Orhan Gencebay değil, Emre Aydın veriyor!

Öğr. Gör. FADİME ŞİMŞEK İŞLİYEN

Işın Karaca da arabesk albümü çıkaran sanatçılardan...