fd

ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERE VE AİLELERİNE

PSİKOLOJİK DESTEK

Sevgili Hemşehrilerim,

İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak bünyemize bağlı kurum ve kuruluşlarımızla birlikte “Engelsiz bir İstanbul” için çalışıyoruz. Engelli vatandaşlarımızın daha iyi, daha konforlu ve daha güvenli bir şehirde yaşaması için yatırımlar yapıyoruz. Merkezlerimizde; bilinçlendirme, yönlendirme, danışmanlık, sosyal ve mesleki iyileştirme hizmetleri veriyoruz.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Engelliler Müdürlüğü ile birlikte engelli bireylere yönelik sağlıktan manevi bakıma, spordan kültüre, ulaşımdan istihdama kadar pek çok alanda hizmet sunuyoruz. Yaptığımız her yatırımda engelli vatandaşlarımızın refahını göz önünde bulunduruyor; yatırım ve hizmetlerimizi bu yönde gerçekleştiriyoruz. Engelleribirlikte aşarak, engelli vatandaşlarımızın geleceğeumutla bakmasını ve onların toplumsal hayatakatılımını artırmayı hedefliyoruz.

Hayatınızı güzelleştirmek ve sizlere hizmet etmek için bütün gücümüzle, bütün enerjimizle çalışmaya ve üretmeye devam edeceğiz. El ele verdiğimizde aşılmayacak hiçbir engel yoktur…

Bilgi ve birikimleriyle bu çalışmanın oluşturulmasına büyük katkı sağlayan Sayın Prof. Dr. Işın Baral Kulaksızoğ-

lu’na teşekkürlerimizi sunarız.

ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERE VE AİLELERİNE

PSİKOLOJİK DESTEK

6

İçindekiler

GENEL BİLGİLER Zihinsel Engellilik Zihinsel Engelin Sebepleri

EĞİTİM Zihinsel Engellilerin Eğitim İhtiyacı Zihinsel Engellilerin Eğitim Aldığı Yerler AİLE VE SOSYAL ÇEVREYE ÖNERİLERZihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Yaşadığı So-runlar Zihinsel Engelli Bireylerin Ailelerine ÖnerilerZihinsel Engelli Bireylerle İletişim ÖnerileriZihinsel Engellilerde ve Ailelerinde Yaşanılan Stresle Baş Etme Yolları

EK BİLGİLER Deprem ve Benzeri Acil Durumlarda Yapılması Ger-ekenlerEngellinin Haklarıİlgili Kurum ve Kuruluşlar Zihinsel Engelliler İçin Faydalı Olacak SitelerZihinsel Engellilik İle İlgili Filmler Zihinsel Engellilik İle İlgili Kitaplar KAYNAKÇA

ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERE VE AİLELERİNE PSİKOLOJİK DESTEK

7

GENEL BİLGİLER

Zihinsel Engellilik

Zihinsel engellilik; doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrasında çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişimsel dönemde ortaya çıkar.

Zihinsel engelliler yaşıtlarıyla uyumlu davranışlar gösteremezler. Bunun yanı sıra dikkat, algı, hafızaya alma ve muhakeme etme gibi zihinsel faaliyetlerde geridirler. Öz bakım, konuşma, duyusal ve motor becerilerde de yaşıtlarına göre yavaş gelişirler.

Zihinsel Engelin Sebepleri

Hafif derecede zihinsel engelli bireylerin pek çoğunda, belirli bir hastalık bulunmadığı için nedenlerinin belirlenmesi çoğu zaman güç olmaktadır.

Ancak orta ve ağır derecede zihinsel engelliliğe genellikle biyolojik etkenlerin sebep olduğu saptanmıştır.

8

Genel olarak bilinen nedenler üç ana başlık altında toplanabilir:Doğum Öncesi Oluşan Nedenler:

• Akraba evliliği• Annenin beslenmesi (yetersiz, yanlış gıda alımı)• Hamilelik döneminde kullanılan ilaçlar• Radyasyona maruz kalma• İçki, sigara, uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklar• Annedeki ciddi psikiyatrik sorunlar• Annenin hamilelik döneminde geçirdiği hastalıklar (kızamıkçık gibi)• Annenin yaşı ( çok küçük veya çok ileri)• Hamilelikte olan zehirlenmeler, kazalar, travmalar• Anne-çocuk arasındaki kan uyuşmazlığı• Kalıtsal kökenli metabolizma bozuklukları• Beyin hastalıkları• Kromozom yapısındaki bozukluklar

Doğum Sırası Oluşan Nedenler:

• Erken veya geç doğum • Kordon dolanması • Güç ve riskli doğum• Vakum gibi aletlerin özellikle uzman olmayan kişilerce kullanılması• Doğumun hijyenik olmayan ortamlarda yapılması• Zor doğumlarda ehil olmayan kişilerin müdahalesi

Doğum Sonrasında Oluşan Nedenler:

• Çocuğun geçirdiği hastalıklar (menenjit, beyin iltihabı.)• Zehirlenmeler• Hastalıklarda yanlış ve geç müdahale• Beslenme bozuklukları (yetersiz ve dengesiz beslenme.)• Kazalar, travmalar, yetersiz çevre koşulları vs.

9

Zihinsel Engellilerin Eğitim Aldığı Yerler

Zihinsel engelliler özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde bireysel eğitim alabilmektedirler. Aynı zamanda, zihinsel engellinin yaşadığı ilçedeki Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinin (RAM) vereceği rapora göre genel eğitim kurumlarında kaynaştırma eğitimi de görebilmektedirler. RAM raporuna göre öğrenci için Bireysel Eğitim Programı (BEP) hazırlanmakta ve kendi seviyesine göre eğitim verilmektedir.

Bunun yanında kendileri için açılmış eğitim ve uygulama okullarına da giderek eğitim alabilmektedirler.

10

AİLE VE SOSYAL ÇEVREYE ÖNERİLER

Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Yaşadığı Sorunlar • Aileler için engelli bir bireye sahip olmak, yaşamlarının en zorlu ve beklenmedik deneyimidir. • Anne-babalar, engelli bir çocuğa sahip olduğunda ilk olarak hayal kırıklığı yaşarlar. Bu duyguya üzüntü ve öfke de eşlik edebilir. • Çocuklarına ne olduğunu ve ileride ne yaşayacaklarını bilemedikleri için büyük endişe içindedirler. • Engelli çocuğa sahip aileler için birincil güçlük, ailenin çocuğu kabullenmesinde ve engelini anlamasında yaşanır. • Zihinsel engellilik ailece uyum sağlanması gereken bir durumdur.

Zihinsel Engelli Bireylerin Ailelerine Öneriler

• Kabul edin! Her şeyden önce çocuğunuzu kabul edin. Onu olduğu gibi kabul etmeniz, yapacağınız çalışmalarda size en büyük yardımcıdır. O sizin evladınızdır ve size diğerlerinden daha da muhtaçtır.

11

• İlgi-Şefkat gösterin! Çocuğun her türlü gelişimi için gereken ilgi ve şefkatinizi ona sürekli gösterin.• Sosyalleşmesini-İletişimini destekleyin!Çocuğun sokağa çıkmasına, oyun oynamasına, arkadaşlık kurmasına yardımcı olun.• Hijyene önem verin! Çocuğunuzun hastalıklardan korunması ve toplum tarafından benimsenmesi için özellikle el, saç, yüz, beden, giysi temizliğine dikkat edin.• Aşırı korumacı olmayın! Çocuğunuza aşırı derecede korumacı davranmayın. Mümkün olduğunca diğer kardeşleri ve çocuklarla da bir arada olmasına izin verin.• Özgüven kazandırın! Gelişim durumuna ve cinsiyetine uygun sorumluluklar verin ve yapmasını bekleyin, yaptığında takdir edin. Sizler anne-baba olarak her zaman yanında olamayabilirsiniz.• Sevginizi gösterin! Çocuğunuzun fiziksel ihtiyaçlarının yanında, duygusal ihtiyacının varlığını unutmayın. Sarılın, okşayın veya sevgi sözleri söyleyin.• Kıyaslamayın! Çocuğunuzu başkalarıyla kıyaslamayın. Normal çocuklarınızı yetiştirirken yaptığınız uygulamaları, davranışları bu çocuğunuzda uzun süreli ve sabırla uygulamak zorundasınız.• Ödüllendirin! Çocuğunuzun sevilme, beğenilme, övgü gibi gereksinimleri olduğunu unutmayın. Başarılı olduğu işler için ödüllendirin.• Basamak basamak öğretin! Öğreteceğiniz işin ya da konunun tamamını birden öğretmeyin.Parça parça, tekrarlar ile öğretmeye çalışın. Örneğin; sabah temizliği için önce el yıkamayı, sonra diş fırçalamayı, sonra da saç taramayı öğretin.• Tekrarlayın! Öğrettiklerinizi sık sık tekrarlayın.Öğrenemediğini görünce ısrar etmeyin fakat aradan zaman geçtikten sonra sabırla aynı işlemleri yapmaya ve yaptırmaya çalışın.

12

Zihinsel Engelli Bireylerle İletişim Önerileri

Zihinsel engelliler diğer engel gruplarından farklı olarak birçok alanda bir başkasına daha fazla bağımlıdırlar. Yanlarında biri olmadan yaşamlarını güvenli ve sağlıklı sürdürmeleri mümkün değildir.Zihinsel engelli olanların aile ve çevre ile ilişkileri, etkilendikleri olaylar, korkuları, sevinçleri birbirinden çok farklıdır. Bunun için, tek bir tipte zihinsel engel ya da engelli birey yoktur. Zihinsel engelli birey de büyür, anlar, bazen unutur, bazen de hiç unutmaz. Hassastır, duyarlıdır, kendisine nasıl yaklaşılırsa öyle davranır. Çünkü kendini ifade edemeyen bir zihinsel engelli de kendisine yönelik davranış ve duyguların farkındadır. İyi davranan ile kötü davranan kişileri ayırt ederler. Zihinsel engelli çocukların hafızası zayıftır. Dikkatlerini veremezler. Günlük olayları hatırlasalar da uzun zaman geçtiğinde unutabilirler. Okul becerileri yavaştır. Akranları daha çabuk ilerlerken onlar okumayı bile öğrenemeyebilirler. Zihinsel engelli çocuğun dil gelişimi yavaştır ve gecikmeleri vardır. Kendini tam olarak anlatamazlar. Bunların yanında zihinsel engelli bireylerin ihtiyaçları diğerlerinden farklı değildir. Temel yaşam ihtiyaçları, sevme ve sevilme ihtiyacı söz konusudur. Zihinsel engelli çocukla iletişimde oyunlar çok önemlidir. Anlayabileceği hızda ve hoşlandığı oyunlarla ona hem vakit geçirtmek hem de biraz eğitmek mümkündür. Zihinsel engelliler ile iletişimde kullanılacak olan oyunun türünü ve nasıl oynanacağını çocuğun durumu belirler. Bu konuda uzmanlara da danışabilirsiniz. Oyunun basit, anlaşılır ve çeşitli olması gerekir.

Zihinsel engelliler, çoğunlukla kendilerinden yaşça küçük çocukların oyunlarını oynarlar. Çünkü onların zekâları, ihtiyaçları ve ilgileri o yaş özelliğini göstermektedir. Zihinsel engelli birey ile iletişim kurarken onun “kısıtlılıklarını” ve “farklı” yapısını bilmek gerekmektedir. Aile olarak onlarla oyunla iletişim kurmayı mutlaka öğrenin.

13

İletişim kurarken,

1.Sabırlı olun. Kişinin bilgileri algılamasına müsaade edin.

2.Kişinin anlamasına yardım etmek için onu yüreklendirin ve teşvik edin. Güzel sözler söyleyin.

3.Söylediklerinizi sıklıkla tekrar edin.

4.Yapmasını istediğiniz davranışları söylerken basitleştirin ve kolaylaştırın. Kısa çümlelerle ve az kelime ile konuşun.

5.Hem duyabileceği hem de okuyabileceği şekilde birleştirerek anlatın.

6.Söylediklerinizi görebileceği resimli örnekler vererek anlatın. Zihinsel Engellilerde ve Ailelerinde Yaşanılan Stresle Baş Etme Yolları

Stres, İnsanların çeşitli sıkıntılı durumlar karşısındahem bedensel hem de ruhsal dengesinin bozulmasıdır. Stresin başlangıcında bireyler kendilerinde bedensel ve psikolojik birtakım değişimler gözlemler. Bedensel olarak baş ağrısı, terleme, kalp atışlarının hızlanması, nefes darlığı gibi; psikolojik olarak yapılan işe konsantre olamama, aşırı tedirginlik hissi, sürekli olumsuz şeyler düşünme gibi değişimler yaşanır. Yaşam içerisinde insanların stres yaşamasını etkileyen çok fazla faktör bulunmaktadır. Bunlar; sevdiğimiz insanlardan ayrılma, istenilen başarıların elde edilememesi, bireyin kendisine karşı güvensizliği, iş ortamında insanlar arası ilişkilerde yaşanılan olumsuz deneyimler olabilir.Zihinsel engelli çocuğa sahip aile bireyleri de yaşam içerisinde stresli durumlarla karşılaşabilirler.

14

Bunlarla baş edebilmek için birtakım ipuçları şöyle sıralanabilir:

• Stresle başa çıkmada öncelikle kişinin bir stres altında olduğunu hissetmesi ve bununla mücadele etmesi gerektiğinin farkında olması gerekir. • Stresle beraber insan vücudundaki kaslada bir gerilim baş gösterir. Bu gerilimi ortadan aldırabilme sürecinde düzenli olarak egzersiz ve spor yapmak faydalı olacaktır. • Stres uyandıran durumları hiç kimseyle paylaşmamak mevcut stresimizi bir kat daha artıracaktır. Bu nedenle çevremizde bulunan, kendimize yakın hissettiğimiz kişilerle yaşadıklarımızı paylaşmak fayda sağlayacaktır. • Stresle baş etme sürecinde düzenli gece uykusu uyumak sizi yenileyecek, güne enerjik bir şekilde başlamanızı sağlayacaktır. • Kendinize yeni yeni hobiler edinin. Kitap okuyabilir,müzik dinleyebilirsiniz (Bu müziklerin içinizi karartmayan türden olmasına özen gösterin). • Olumlu ve güzel şeyler düşünmeye çalışın. Şunu unutmayın ki, nasıl düşünürseniz öyle hisseder ve öyle davranırsınız. • Kendinize vakit ayırın. Kendinizi ne kadar iyi hissederseniz, çocuğunuza da o ölçüde iyi bakım sağlayabilirsiniz. • Engelli bakımı sizi yorabilir. Diğer aile fertlerinden destek isteyin. Aile fertlerinden destek alamıyorsanız gündüz bakım evlerinden ya da evde bakım veren servislerden faydalanabilirsiniz. • Kendinizi yorgun ve çökkün hissettiğiniz, bu duygularla baş edemediğiniz dönemler olabilir. Bu dönemlerde mutlaka profesyonel destek alın.

15

EK BİLGİLER

Deprem ve Benzeri Acil Durumlarda Yapılması Gerekenler

Depremde hayati önem taşıyan en önemli uygula-ma ÇÖK – KAPAN – TUTUN yöntemidir. Bu yön-tem vücudun kapladığı alanı küçültür ve kişiyi ha-vada uçan ve çarpma ihtimali olan nesnelere karşı korur.

ÇÖKüp sağlam bir nesnenin altına girin.

Sırtınız pencerelere dönük bir şekilde KAPANıp baş ve ensenizi koruyun.

Sarsıntı sona erene kadar, nesneyle beraber hareket edebilmek için nesneye TUTUNun.

Nesneyi tutan kollarınızın üzerineyüzünüzü koyarak uçuşan cisimlerden gözlerinizi ve yüzünüzü koruyun.

16

Zihinsel engelli bireyler durumlarına göre kendilerini koruyabilirler ya da koruyamazlar. Kendilerini koruyacak durumda olanlara ÇÖK – KAPAN – TUTUN uygulaması öğretilebilir ve belli aralıklarla tekrarlanarak kalıcı hale gelmesi sağlanabilir. Yangın durumunda da benzer şekilde tek başına hareket edebilen zihinsel engelli bireylere farklı zamanlarda tatbikat yaptırılabilir. Bu şekilde kişiler acil durumda ne yapacaklarını önceden öğrenmiş olurlar. Bireysel hareket edemeyecek ve kendilerinikoruyacak durumda olmayan zihinsel engelli bireylerin ise etrafında bulunan kişilerin yardımıyla tehlikeden uzaklaştırılması sağlanır.

Bunların yanı sıra her türlü acil durumlar için,

• Engelli Kimlik Kartının kolay erişebilecekleri yerde bulundurulması, • Yaşam alanlarının kolaylıkla terk edilebilmesine yönelik düzenlenmesi, • Bina yangın çıkışları ve tahliye için kullanılacakalanların her zaman ulaşılabilir ve açık tu-tulduğundan emin olunması gibi önlemlerin alın-ması gerekmektedir.

Engellinin Hakları

• Engellilere tanınan hak ve hizmetlerden yararlanabilmek için öncelikle engellilik durumunuzun ve engel oranınızın belirtildiği sağlık kurulu raporunu almanız gerekmektedir. • İndirimli ya da ücretsiz şehir içi otobüs, vapur,yolcu treni, su faturası vb. belediye hizmetlerinden faydalanabilmek için bulunduğunuz ilin ilgili belediye birimine başvurabilirsiniz. • Milli parklardan, devlet tiyatrolarından, Kültürve Turizm Bakanlığına bağlı müzelerden ve ören yerlerinden ücretsiz yararlanabilirsiniz. • Engellilere sağlanan vergi avantajlarından faydalanabilirsiniz (emlak vergisi, gelir vergisi, gümrük vergisi, özel tüketim vergisi, motorlu taşıtlar vergisi ve katma değer vergisi).

17

• Haklarınız ve sunulan hizmetlerle ilgili daha detaylı bilgi için çağrı merkezimiz olarak çalışan ALO 153’ü arayıp ilgili servislere ulaşabilir ve ilk bilgileri bu şekilde alabilirsiniz. • ALO 183 Engelli Danışma Hattını kullanarakda sizin için en doğru ve güvenilir bilgiye ulaşabilirsiniz.

İlgili Kurum ve Kuruluşlar

Zihinsel Engellilere Hizmet Veren Bazı Eğitim Kurumları

• Ergun Baylav Eğitim – Uygulama Okulu ve İş Eğitimi Merkezi– Sultangazi • Fatih Mert Karahan Eğitim - Uygulama Okulu ve İş Eğitimi Merkezi – Fatih • Hayriye Kemal Kusun Eğitim – Uygulama Okulu ve İş Eğitimi Merkezi– Kadıköy • Kazım Beyaz Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezi (Okulu)-Bahçelievler • Mevlanakapı Mesleki Eğitim – Uygulama Okulu ve İş Eğitim Merkezi-Fatih • Nefus Nakipoğlu Özel Eğitim Uygulama Merkez-Bakırköy • Saadet Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezi-Şişli • Sabri Taşkın Eğitim - Uygulama Okulu ve İş Eği-tim Merkezi-Kartal • Sancaktepe Eğitim Uygulama Okulu Ve İş Eğitim Merkezi • Selahaddin Korkmaz Özel Eğitim İş Uygulama Merkezi (Okulu)-Kağıthane • Sıdıka Doğruöz Özel Eğitim İş Uygulama Merkezi -Ümraniye • Şakire Hanım Özel Eğitim Uygulama Merkezi –Ümraniye • Şöhret Kurşunoğlu Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezi- Kadıköy • Vala Gedik Meslek Okulu-Tuzla • Avcılar Özel Eğitim Uygulama Merkezi-Avcılar

18

Alanda Hizmet Veren Bazı Kuruluşlar

• Zihinsel Engelliler Federasyonu • Pozitif Engelliler Derneği • İZEV-İstanbul Zihinsel Engelliler İçin Eğitim ve Dayanışma Vakfı • ZİÇEV-Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı • Türkiye Engelliler Vakfı • Alanda Hizmet Veren Federasyon

Zihinsel Engelliler İçin Faydalı Olacak Bazı Web Siteleri

http://izev.org.tr/

http://www.zicev.org.tr/

http://www.zihinselengellilertiyatrosu.com/

Zihinsel Engellilik İle İlgili Filmler

I am Sam/ Benim Adım Sam (2001)

Forrest Gump (1994)

Zihinsel Engellilik İle İlgili Kitaplar

“Zihin Engelliler ve Eğitimleri” Yazar: Sema Kan-er , Prof. Dr. Bülbin Sucuoğlu , Doç. Dr.Elif Tekin İftar , Prof. Dr. Gönül Kırcaali İftar ,Hatice Bakkaloğlu

19

KAYNAKÇA

Engelliler İçin Depremde İlk 72 Saat. (2011). T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı: https://www.afad.gov.tr/Dokuman/TR/13-201209281508-i lk72saatengel l i ler.pdf adresinden alındı (Erişim Tarihi: 10.02.2017)

Kalkan, S. (2014, 04 07). Engelli Çocuğa Sahip Aileler ve Engelli Çocukların Eğitimi. Rehabil-itasyon.com: http://www.rehabilitasyon.com/action/makale/1/Engelli_Cocuga_Sahip_Aileler_ve_Engelli_Cocuklarin_Egitimi-9467 adresinden alındı (Erişim Tarihi: 10.02.2017)

Kanbaş, E. (tarih yok). Zihinsel Engelli Çocukların Eğitim Gereksinimler. Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı: http://www.zicev.org.tr/bilgiler:egitim:engellicocuk adresinden alındı (Erişim Tarihi: 10.02.2017)

Stres ve Stresle Başa Çıkma Yolları. (2013, 01 28). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı: http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/32/04/706061/icerikler/stres-ve-stresle-basa-cikma-yollari_303210.html adresinden alındı (Erişim Tarihi: 10.02.2017)

Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelere Tavsiyeler. (2012, 12 14). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı İstanbul Gaziosmanpaşa Gönül Pınarı Özel Eğitim Uygu-lama Merkezi: http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/34/11/747096/icerikler/zihinsel-en-gelli-cocugu-olan-ailelere-tavsiyeler_123071.html adresinden alındı (Erişim Tarihi: 10.02.2017)

Zihinsel Engelliliğin Tanımı. (tarih yok). Özel Ni-yazi Ersoy Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi: http://www.zihinselengellilervakfi.org/zengelt-animi.html adresinden alındı (Erişim Tarihi: 10.02.2017)

20

İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİSAĞLIK DAİRE BAŞKANLIĞIENGELLİLER MÜDÜRLÜĞÜ

AVRUPA YAKASIİLETİŞİM BİLGİLERİ

ENGELLİLER MÜDÜRLÜĞÜİstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Ek Hizmet Binası Hacı Ahmet Mah. Yeniyol Zarif Sok. No:22 PK:34440 Beyoğlu

Tel: 0212 449 96 60 – 0212 449 96 61Fax: 0212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

ENGELLİLER YAZ KAMPIÜst Giriş: Yeşilköy Mah. Halkalı Cad.No: 69 PK: 34149 (Çiroz Halk Pazarı

Arkası) Yeşilköy / BakırköyAlt Giriş: Yeşilköy Mah. Kazım Silivrili Sok.

No: 36/1 PK: 34149 Yeşilköy / BakırköyTel: 0 212 573 79 33 - 0 212 573 79 22 -0 212 449 97 85 Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

BAYRAMPAŞA ENGELLİLER MERKEZİMuratpaşa Mah. Rami Kışla Cad.No:161 PK: 34040 Bayrampaşa(Topçular Haseki Polikliniği Yanı)

Tel: 0 212 449 97 11 – 0 212 449 97 12Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

BAHÇELİEVLER ENGELLİLER MERKEZİKocasinan Mah. Kandil Sk. No: 9 Kat:2Arif Emre Kültür Merkezi Bahçelievler

0 212 449 97 44 – 0212 449 96 83 Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

21

BEYLİKDÜZÜ ENGELLİLER MERKEZİBüyükşehir Mah. Atatürk Bul. No: 30 Beylikdüzü

(Beylikdüzü Kültür Merkezi Karşısı)Tel: 0 212 449 97 70-0212 449 97 77

Fax: 0 212 449 50 34 isem@ibb.gov.tr

BEYOĞLU ENGELLİLER MERKEZİHacı Mimi Mah. Karabaş Mektebi Sok.

No:24 PK: 34425 Tophane/BeyoğluTel: 0 212 449 96 80Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

BÜYÜKÇEKMECE ENGELLİLER MERKEZİDizdariye Mah. Enver Paşa Cad. Özcan İş

Merkezi No: 24 Büyükçekmece(Büyükçekmece Kaymakamlığı Karşısı)Tel: 0 212 449 96 87 – 0 212 449 97 62

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

ESENLER ENGELLİLER MERKEZİNine Hatun Mah. İnönü Cad.

No:17/3 Dörtyol Meydanı / EsenlerTel: 0 212 449 97 38 – 0 212 449 96 84

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

ESENYURT ENGELLİLER MERKEZİ Atatürk Mah. Adnan Kahveci Bul-

varı No:27/33 PK:34500 Esenyurt (Prof. Dr. Necmettin ERBAKAN Parkı içinde)

Tel: 0212 449 97 17 Fax:0212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

22

FATİH OTİZM MERKEZİ Karagümrük Mah. Zeynel Ağa Sok.

No:14 PK: 34091 Fatih (Fatih Mimar Sinan Stadı Üstü)

Tel: 0 212 449 96 59 – 0 212 449 97 32 Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

GAZİOSMANPAŞA ENGELLİLER MERKEZİMerkez Mah. Cumhuriyet Meydanı

No:20 Gaziosmanpaşa(Gaziosmanpaşa Belediyesi Nikah Salonu Arkası)

Tel: 0 212 449 97 34 – 0 212 449 96 86Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

KAĞITHANE ENGELLİLER MERKEZİGürsel Mah.Eski Beşiktaş Cd. No:3

(Gürsel mah.konağı) PK:34400 KağıthaneTel: 0 212 449 96 81 – 0 212 449 97 41

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

KÜÇÜKÇEKMECE ENGELLİLER MERKEZİTevfikbey Mah. Halkalı Cad.

No:148 PK: 34303 KüçükçekmeceTel: 0 212 449 96 95 – 0 212 449 96 85

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

SİLİVRİ ENGELLİLER MERKEZİYeni Mah. Nedim Beyazgül Sok. No: 9/A Silivri

(Silivri Devlet Hastanesi Acil Karşısı)Tel: 0 212 449 97 63 - 0 212 449 97 04

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

23

SULTANGAZİ ENGELLİLER MERKEZİEsentepe Mah. C1 Cad. NO:2

Sultangazi / İSTANBUL(Hoca Ahmet Yesevi Kültür Merkezi)

Tel: 0 212 449 96 73 - 0 212 449 97 96 Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

ŞÜKRÜ SÜRMEN BAĞIMSIZYAŞAM AKADEMİSİ

Yeşilköy Mah. Halkalı Cad. No: 69 PK: 34149(Çiroz Halk Pazarı Arkası) Yeşilköy / Bakırköy

Tel: 0 212 449 96 62 – 0 212 449 97 95 Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

AVRUPA YAKASIİRTİBAT BÜROSU

İLETİŞİM BİLGİLERİ

BAHÇELİEVLER ENGELLİLERİRTİBAT BÜROSU

Şirinevler Mah. Barbaros Cad. No: 9 Bahçelievler(Bahçelievler Belediye Binası)

Tel: 0 212 484 38 00 – 2461- 2463Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

EYÜP ENGELLİLERİRTİBAT BÜROSU

Düğmeciler Mah. Düğmeciler Cad. No:19 Eyüp(Eyüp Belediyesi Sosyal Koordinasyon Merkezi)

Tel: 0 212 615 11 90 Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

24

ANADOLU YAKASIİLETİŞİM BİLGİLERİ

BEYKOZ ENGELLİLER MERKEZİRüzgarlıbahçe Mah. Şehit Ömer Balıkçı Sok.

No:1 PK: 34820 Beykoz(Beykoz Belediyesi Hizmet Binası)

Tel: 0216 586 56 62 - 0 212 449 96 89Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

ÇEKMEKÖY ENGELLİLER MERKEZİMehmet Akif Mah. Akasya Sok. No:34 Çekmeköy

(Çekmeköy Belediyesi Mehmet Akif Kültür Merkezi)

Tel: 0 216 640 41 94 - 0 216 586 56 63Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

KADIKÖY ENGELLİLER MERKEZİKozyatağı Mah. Çardak Sok.(Güven Sok.)

No: 7 KadıköyTel: 0 216 586 56 25 - 0 212 449 96 45

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

KADIKÖY OKUL ÖNCESİ OTİZM MERKEZİKozyatağı Mah. Çardak Sok.

(Güven Sok.) No: 7 Kat: 4 KadıköyTel: 0 212 449 97 72 - 0 212 449 97 16

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

MALTEPE ENGELLİLER MERKEZİCevizli Mah. Bağdat Cad. No: 436 Kat: 2 Maltepe

Tel: 0 216 586 56 65 - 0 212 449 97 26Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

25

SULTANBEYLİ ENGELLİLER MERKEZİMimar Sinan Mah.

Özgürlük Cad. No:17/1 SultanbeyliTel: 0 216 586 56 69 - 0 212 449 97 06

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

SANCAKTEPE ENGELLİLER MERKEZİAbdurrahman Gazi Mah. Hızırbey Cad.

No:3 Yenidoğan/SancaktepeTel:0 216 586 56 66 - 0 212 449 96 98

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

ŞİLE ENGELLİLER MERKEZİBalibey Mah. 23 Nisan Cad. Öğretmen Sok.

No: 1 Şile (75. Yıl Ortaokulu Bahçesi)Tel: 0 216 586 56 60 – 0212 449 97 23

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

TUZLA ENGELLİLER MERKEZİCami Mah. İstasyon Cad.

Dr.Aladdin Yavaşça Sok. No:12 TuzlaTel: 0 216 586 56 67 - 0 212 449 96 94

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

ÜMRANİYE ENGELLİLER MERKEZİFatih Sultan Mehmet Mah. Alemdağ Cad.

No:217 Tepeüstü - Çakmak Yolu / Ümraniye(İBB Kapalı Yüzme Havuzu Yanı)

Tel: 0 216 586 56 68 – 0 212 449 96 82Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

26

ANADOLU YAKASIİRTİBAT BÜROSU İLETİŞİM

BİLGİLERİ

BEYKOZ ENGELLİLERİRTİBAT BÜROSU

Gümüşsuyu Mah. Kelle İbrahim Cad.No:43 Beykoz (Beykoz Belediye Binası)

Tel: 0 216 444 66 61/ Dahili:8740Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

KARTAL ENGELLİLERİRTİBAT BÜROSU

Kordonboyu Mah. Ankara Cad. No: 142 Kartal(İBB Bülent Ecevit Kültür Merkezi)

Tel: 0 216 586 56 64 - 0 216 353 00 21Fax: 0 212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr

MALTEPE ENGELLİLERİRTİBAT BÜROSU

Altayçeşme Mah. Oba Çıkmazı No:8 Maltepe (Maltepe Kaymakamlık Binası)

Tel: 0 216 449 96 42 Fax:0212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

PENDİK ENGELLİLERİRTİBAT BÜROSU

Batı Mah. 1. Gezi Boyu Cad. No: 64 Pendik(Pendik Belediyesi Engelliler

Koordinasyon Merkezi)Tel: 0 216 585 11 00 / Dahili:3052

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

27

SULTANBEYLİ ENGELLİLERİRTİBAT BÜROSU

Abdurrahman Gazi Mah. Belediye Cad. No: 4 Sultanbeyli (Sultanbeyli Kaymakamlığı Giriş Katı)

Tel: 0 216 449 96 92 Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

ÜSKÜDAR ENGELLİLERİRTİBAT BÜROSU

Selamiali Mah. Cumhuriyet Cad. No: 48 Kat:4 Üsküdar (Üsküdar Belediyesi Özel Eğitim ve

Rehabilitasyon Merkezi)Tel: 0 216 391 88 63 / Dahili:127

Fax: 0 212 449 50 34isem@ibb.gov.tr

Tüm Merkezler

1 Eylül 2014 Pazartesi İSEM

Öğrenci Alım

Komi-syonu

AVCILAR 2 Eylül 2014 Salı İSEM

Engel-lilerin Sosyal

ve Yasal

Hakları

Avu-kat

Fatma Tokaç

ÜSKÜDAR 2 Eylül 2014 Salı İSEM

Engel-lilerin Sosyal

ve Yasal

Hakları

Avu-kat

Serhat Ta-

banca

Tüm Merkezler

2 Eylül 2014 Salı İSEM

Öğrenci Alım

Komi-syonu

Tüm Merkezler

3 Eylül 2014 Çarşamba İSEM

Öğrenci Alım

Komi-syonu

Tüm Merkezler

4 Eylül 2014 Perşembe İSEM

Öğrenci Alım

Komi-syonu

Tüm Merkezler

5 Eylül 2014 Cuma İSEM

Öğrenci Alım

Komi-syonu

ENGELLİLER MÜDÜRLÜĞÜİstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Ek Hizmet Binası Hacı Ahmet Mah. Yeniyol Sok. No:22 PK:34440 Beyoğlu

Tel: 0212 449 96 60 – 0212 449 96 61Fax: 0212 449 50 34

isem@ibb.gov.tr