FEN BİLİMLERİ 8. SINIF ÇALIŞMA SAYFALARI

FEN BİLİMLERİ 8. SINIF ÇALIŞMA SAYFALARI

Yazarlar

Ali AYDIN

Hakan DAĞLI

Serkan YILMAZ

Editör Serkan YILMAZ

Dil Uzmanı Esra İLHAN

Rehberlik Uzmanı Ayşe AKBIYIK

Görsel Tasarım Uzmanı Fatih GÖNÜL

Grafik Tasarım Uzmanı Suat AYDIN

Fen Bilimleri 3. Ünite - Basınç2

- Katı basıncını etkileyen degiskenleri deneyerek kesfedeceksiniz. - Sıvı basıncını etkileyen degiskenleri tahmin edecek ve tahminlerinizi test edeceksiniz. - Katı, sıvı ve gazların basınc ozelliklerinin gunluk yasam ve teknolojideki uygulamalarına ornekler verebileceksiniz.

Etkinlik 1 Bloklarla Basınç

Özdeş bloklar kullanılarak yukarıdaki şekiller elde ediliyor.

Başlangıçtan itibaren bazı değişiklikler yapılarak oluşturulan durumlardaki kuvvet, yüzey alanı ve basınç değerlerinin bir önceki duruma göre değişimini (artar / azalır / değişmez) aşağıdaki tabloya yazınız.

1. Durum 2. Durum 3. Durum 4. Durum

Kuvvet

Yüzey Alanı

Basınç

Bu Bolumde;FEN BİLİMLERİ 8. SINIF ÇALIŞMA SAYFALARI

Yazarlar

Ali AYDIN

Hakan DAĞLI

Serkan YILMAZ

Editör Serkan YILMAZ

Dil Uzmanı Esra İLHAN

Rehberlik Uzmanı Ayşe AKBIYIK

Görsel Tasarım Uzmanı Fatih GÖNÜL

Grafik Tasarım Uzmanı Suat AYDIN

Basınç 3

Etkinlik 2 Kim Büyük

Aşağıdaki tabloda gösterilen bazı cisimler kesilerek iki parçaya ayrılıyor. Parçalar şekillerdeki gibi zemin üzerine konuluyor. Cisim ve parçaların zemine yaptığı basınçlar arasındaki büyüklük ilişkisini ilgili alana örnekteki gibi yazınız.

cisim=1. parça=2. parça


Bu cisimler ile ilgili olarak aşağıdaki ifadeleri tamamlayınız.

l. Basıncı en büyük olan cisim ................................ cismidir. Çünkü ...............................................................................................................................

ll. Basıncı en küçük olan cisim ................................ cismidir. Çünkü ...............................................................................................................................

lll. Bir deney düzeneğinde L ve M cisimleri grafiklerde verilen özellikleri ile kullanılırsa bu deneyin bağımlı değişkeni .................................... Bağımsız değişkeni ise .................................... Çünkü ...............................................................................................................................

lV. Bir deney düzeneğinde K ve L cisimleri grafiklerde verilen özellikleri ile kullanılırsa bu deneyin bağımlı değişkeni .................................... Bağımsız değişkeni ise .................................... Çünkü ...............................................................................................................................

Etkinlik 3 Basınç Faktörleri

Bazı katı cisimlerin ağırlık ve yüzey alanlarına ilişkin grafikler aşağıda verilmiştir.

0

10

20

30

40

50

60

70

K L M N

AĞIRLIK (N)

AĞIRLIK

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

K L M N

YÜZEY ALANI ( m2)

YÜZEY ALANI

Basınç 5

Etkinlik 4 Sporla Öğreniyorum

a) Aşağıdaki grafikleri 1 ve 2. pozisyonlarda verilen spor hareketlerine göre tamamla-yınız.

• Sporcunun yere uyguladığı kuvvete ait değişimi sütun grafiği olarak çiziniz.

Pozisyon 1 2

Kuvvet

• Sporcunun yere temas eden yüzey ala-nına ait değişimi sütun grafiği olarak çiziniz.

Pozisyon 1 2

Temas Yüzey Alanı

• Sporcunun yere uyguladığı basınca ait değişimi sütun grafiği olarak çiziniz.

Pozisyon 1 2

Basınç

b) Aşağıda bir dizi spor hareketleri verilmiştir.

• Yukarıda verilen hareketler esnasında sporcunun yere uyguladığı basınca ait değişim grafiğini çiziniz.

Pozisyon 1 2 3 4

Basınç

• Yukarıda verilen hareketler esnasında sporcunun yere uyguladığı basınca ait değişim grafiğini çiziniz.

Pozisyon 1 2 3

Basınç


Etkinlik 5 Yüzeyini Değiştirirsem

......., ......., ......., ......., ......., .......

......., ......., ......., ......., .......

......., ......., ......., .......

.......

......., ......., ......., .......

Yukarıdaki 5 farklı şekle sahip cisimlerin kenar uzunlukları verilmiştir. Bu cisimler tekrar aynı yüzeyleri veya noktaları yere temas edene kadar saat yönünde taklalar attırıldığı düşünülecektir.

Bu cisimlerin yere uyguladıkları basınçları bir önceki duruma göre “artar”, “azalır” veya “değişmez” şeklinde değerlendiriniz.

(Köşe noktalarda yapılan basınçlar ihmâl edilecektir.)

Basınç 7

Etkinlik 6 Doğru mu, Yanlış mı? Göster!

K, L, M ve N sıvıları özdeş kaplar içerisine bırakılıyor. Bu sıvıların yoğunlukları ve içinde bulundukları kapların tabanlarında oluşturduğu basınç büyüklüğüne ilişkin grafikler aşağıdaki gibidir.

1 L sıvısının derinliği, M sıvısının derinliğinden daha fazladır.

2 Tüm sıvıların derinlikleri birbirinden farklıdır.

3 K sıvısının derinliği, N sıvısının derinliğinden daha azdır.

4 M sıvısının derinliği, K sıvısının derinliğinden daha fazladır.

5 Farklı kaplara eşit yükseklikte L ve M sıvıları konursa L sıvısının kap tabanına yaptığı basınç, M sıvısının kap tabanına yaptığı basınçtan büyük olur.

6 Farklı kaplara eşit yükseklikte K ve N sıvıları ayrı ayrı konup basıncın ölçüldüğü bir deneyde bağımsız değişken sıvı basıncı büyüklüğü olur.

7 Özdeş kaplar içerisinde sıvı derinliğinin en fazla olduğu kap N sıvısının içinde bulunduğu kaptır.

8 K ve N sıvıları kullanılarak bağımsız değişkenin sıvı yoğunluğu olduğu bir deney düzeneği hazırlanabilir.

Grafiklere göre aşağıda verilen ifadeleri “Doğru” ya da “Yanlış” olarak değerlendiriniz. İfadeye ait gösterge-nin ibresini uygun yönde çiziniz.

K L M N

Sıvı

Yoğu

nluğ

u (g

/cm

3)

Sıvı

K L M N

Sıvı

Bas

ıncı

(Pa)

Sıvı


Etkinlik 7 Deney Zamanı

Sıvı basıncının bağlı olduğu faktörleri araştırmak için iki farklı deney düzeneği hazırlanacaktır. Bu deneyler için bazı değişkenler ve deneylerde kullanılabilecek sıvılara ilişkin bazı veriler aşağıda verilmiştir. Verilere dikkat ederek kaplarda hangi sıvıların kullanılması gerektiğini kap içerisine yazınız. Kap içerisine konulacak sıvı derinliğini de (h-2h) daire içine alarak işaretleyiniz.

Basınç 9

a) 4d yoğunluğuna sahip özdeş A, B, C cisimleri ile d, 2d ve 3d yoğunluklu sıvılar kullanılarak aşağıdaki düzenek hazırlanmıştır.

• A, B ve C cisimleri sıvılara bırakılmadan önce özdeş X, Y ve Z kaplarının taban-larındaki sıvı basınçları olan Px, Py ve Pz’yi karşılaştırınız. Sebebini açıklayınız.

...................................................................

..................................................................

...................................................................

..................................................................

...................................................................

...................................................................

...................................................................

• A, B ve C cisimleri sırasıyla X, Y ve Z kap-larına bırakılıyor. Kaplardan sıvı taşma-dığına göre kapların tabanlarındaki sıvı basınçlarına ait değişimleri karşılaştırı-nız. Sebebini açıklayınız.

...................................................................

..................................................................

...................................................................

..................................................................

...................................................................

...................................................................

...................................................................

b) Özdeş ve sudan yoğun olan K, L ve M maddeleri ile özdeş A, B ve C kaplarındaki sular kullanılarak aşağıdaki düzenek hazır-lanmıştır.

• K, L ve M cisimleri A, B ve C kaplarına bırakılmadan kap tabanlarındaki sıvı basınçlarını karşılaştıran bir sütun gra-fiği çiziniz.

Kap A B C

Basınç

• K, L ve M cisimleri A, B ve C kaplarına sı-rasıyla bırakıldıklarında kaplardan su taş-mamaktadır. Buna göre kap tabanların-daki sıvı basınçlarında meydana gelen değişime ait sütun grafiğini çiziniz. (t1: cisimler sıvıya atılmadan önce, t2: Cisim-ler sıvılara atıldıktan sonra)

Etkinlik 8 Farklı Sı vılar-Farklı Cisimler

Zaman t1 t2 t1 t2 t1 t2

Basınç A B C


Özdeş A ve B kaplarında 3h yüksekliğinde sıvılar bulunmaktadır.

a) A kabında bulunan şişirilmiş balonun I konumundan II konumuna gelmesi sağlanacaktır.

• Buna göre aşağıda verilen tablodaki ya-rım bırakılan ifadeleri ilgili kutucuklara “X” işareti koyarak tamamlayınız.

Artar Azalır Değişmez

Balona etki eden sıvı basıncı .......

Balonun hacmi .......

Kabın zemine yaptığı basıncı ......

Balonun içindeki gaz basıncı .......

• Kabın tabanına etki eden sıvı basıncının değişimini gösteren bir grafik çiziniz.

b) B kabında bulunan şişirilmiş balonun II konumundan I konumuna gelmesi sağlanacaktır.

• Buna göre aşağıda verilen tablodaki ya-rım bırakılan ifadeleri ilgili kutucuklara “X” işareti koyarak tamamlayınız.

Artar Azalır Değişmez

Balona etki eden sıvı basıncı .......

Balonun hacmi .......

Kabın zemine yaptığı basıncı ......

Balonun içindeki gaz basıncı .......

• Kabın tabanına etki eden sıvı basıncının değişimini gösteren bir grafik çiziniz.

Etkinlik 9 Balonun Konumu Değişirse

Zaman

Basınç

IZaman

Basınç

II

Basınç 11

Etkinlik 10 Nerede Ölçüldü?

Toriçelli deney düzeneği hazırlanarak K, L, M ve N noktalarında açık hava basıncı ölçümleri yapılıyor.

K, L, M ve N noktalarında yapılan ölçümlerin sonuçları aşağıdaki gibidir. Buna göre ölçümün yapıldığı noktayı yazınız. (Ölçümler yapıldığında tüm noktalarda hava sıcaklığı aynıdır.)

Bu ölçüm ................... noktasında yapılmıştır. Bu ölçüm ................... noktasında yapılmıştır.

Bu ölçüm ................... noktasında yapılmıştır. Bu ölçüm ................... noktasında yapılmıştır.


Etkinlik 11 Deney Zamanı

Özdeş pipetler ve cam şişeler kullanılarak aşağıdaki düzenekler hazırlanmıştır.

Düzenek IDüzenek I’deki içi tamamen su ile doldurulan şişenin ağzı açıktır ve pipet ile su çekildiğin-de suyun pipet içinde yukarı doğru yükseldiği görülmüştür.

Düzenek IIDüzenek II’de ise içi tamamen su ile dolduru-lan şişenin ağzı, şişeye hava girişi olmayacak şekilde kapatılmıştır. Pipet ile su çekilmeye çalışıldığında suyun pipet içinde yükselmedi-ği görülmüştür.

a) Düzenekler ve düzeneklerde gerçekle-şen olaylar ile ilgili verilen ifadelerde-ki uygun eki ya da sözcüğü daire içine alınız.

• Düzenek I’deki kabın tabanına etki eden sıvı basıncı düzenek II’deki kabın tabanına etki eden sıvı basıncın (a/dan) büyüktür/küçüktür/eşittir.

• Düzenek II’deki şişenin zemine uyguladığı basınç, Düzenek I’deki şişenin zemine uy-guladığı basınçtan büyüktür/küçüktür.

• Düzenek I’de pipetle suyu çekmeye çalış-tığımızda suya açık hava basıncının etkisi vardır/yoktur.

• Düzenek II’de pipetle suyu çekmeye çalış-tığımızda suya açık hava basıncının etkisi vardır/yoktur.

b) Düzenekler ve düzeneklerde gerçek-leşen olaylar ile ilgili verilen soruları cevaplayınız.

• Düzenek I’de suyun pipette yükselmesinin sebebini açıklayınız.

......................................................................

......................................................................

......................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

......................................................................

......................................................................

.....................................................................Düzenek II’de suyun pipet içinde yükselme-mesinin sebebini açıklayınız?..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Basınç 13

Etkinlik 12 Deneyi Doğrula/Yanlışla

Aşağıda bir deneye ait aşamaların görselleri ve açıklamaları verilmiştir

1 1. aşama balon joje içindeki basıncın artmasını sağlamıştır.

2 1. aşamada balon joje içindeki havanın bir kısmı dışarı çıkmıştır.

3 3. aşamada renkli sıvıya etkiyen açık hava basıncı artmıştır.

4 3. aşamada renkli sıvının fışkırması sıvıların basıncı iletmesinden kaynaklanır.

5 3. aşamada balon joje içindeki gaz basıncı artar.

6 3. aşamada balon joje içindeki sıvı basıncı artar.

7 Renkli sıvının bulunduğu leğen daha geniş olsaydı 3. aşamada renkli sıvı daha hızlı fışkırırdı.

8 4. aşamada balon joje içindeki gaz basıncı, ortamdaki açık hava basıncına eşittir.

9 3. aşamada kırmızı renkli sıvının bulunduğu leğendeki sıvı basıncı azalmıştır.

10 Bu deney rakımı (deniz seviyesinden yükseltisi) daha düşük bir yerde yapılsaydı 2. aşamada renkli sıvı daha yavaş fışkırırdı.

Deney ile ilgili verilen ifadeleri “Doğru” ya da “Yanlış” olarak değerlendiriniz. İfadeye ait göstergenin ibresi-ni uygun yönde çiziniz.

Ağzına cam pipet yerleşti-rilmiş, içinde sadece hava bulunan balon joje ısıtılıyor.

Renklendirilmiş sıvı, balon jojenin içine fışkırarak do-luyor.

Renkli sıvının balon jojeye dolması bir müddet sonra sona eriyor.

Isıtılan balon joje, içinde kır-mızı gıda boyası ile renklen-dirilmiş sıvı bulunan leğene ters çevrilerek daldırılıyor.


Basınç 15

A) GENEL KAYNAKÇAMEB, (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İl-kokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar), Ankara.

Quinn, H., Schweingruber H. ve Keller T. (2012). A fra-mework for k-12 science education: practices, cros-scutting concepts and core ideas. Washington: The National Academies Press.

B) GENEL AĞ KAYNAKÇASIhttps://sozluk.gov.tr (11.05.2020)

C) GÖRSEL KAYNAKÇA ID Numarası yazanlar "123rf" stok fotoğraf site-sinden alınmıştır.Syf:1 11266925_l-29297028_l-66150244_l (25.05.2020/09.18)Syf:2 Komisyon çalışmasıSyf:3 99823250-46669014-85181564_l (25.05.2020/10.46)Syf:4 99823250 (25.05.2020/11.34)Syf:5 Komisyon çalışmasıSyf:6 79176226 (25.05.2020/12.12)Syf:7 13782155 (25.05.2020/10.19)Syf:8 Komisyon çalışmasıSyf:9 Komisyon çalışmasıSyf:10 Komisyon çalışmasıSyf:11 48316404 (25.05.2020/14.00)Syf:12 41234216 (25.05.2020/11.00)Syf:13 41234216 (25.05.2020/12.10)Syf:14 81960294 (25.05.2020/16.40)Syf:15 130119596-126388843-56790515-54994215 (25.05.2020/10.27)

8.SINIF

3. ÜNİTE KAYNAKÇABASINÇ


Documents

FEN BİLİMLERİ 8. SINIF ÇALIŞMA SAYFALARI