277

Solunum Sistemi

Solunum sistemi, soluk alýp verme olayýyla kaný oksijenbakýmýndan zenginleþtirip kandaki karbondioksiti uzaklaþtýr-maktadýr. Bu þekilde kanýn temizlenmesini saðlar.

Solunum sistemine dahil olan yapý ve organlar: Burun,yutak, gýrtlak, soluk borusu, bronþ, bronþçuk, akciðer ve alveol-lerdir.

Soluk alma sýrasýnda havanýn izlediði yol:

Soluk verirken ise hava, tam ters yönde hareket eder. Buþekilde alveollerde kandan ayrýlan karbondioksit vücuttanatýlmýþ olur. Soluk aldýðýmýzda akciðerlerimize dolan havadakioksijen, alveoller yardýmýyla kana geçer.

Oksijen bakýmýndan zenginleþen kan, dolaþým sistemi sa-yesinde hücrelere ulaþýr. Bu þekilde hücrelere besin ve oksijentaþýnmýþ olur.

Soluk verirken dýþarý attýðýmýz havada karbondioksit bulu-nur. Bunu bir deneyle ispatlayabiliriz.

Kireç suyu karbondioksit varlýðýnda bulanýr ve dibindeçökelti oluþur. Eðer bir pipetle kireç suyuna üflersek bir süresonra kireç suyunun bulandýðýný ve kabýn dibinde bir çökeltioluþtuðunu görürüz. Bu da bize dýþarý verdiðimiz havada kar-bondioksit olduðunu kanýtlar.

Burun yutak gýrtlak soluk borusu bronþ bronþçuk alveol

Çözüm

Örnek 100

Kireç suyunu bir pipetle üflediðimizde kireç suyunun bulanýklaþmasý, verdiðimizhavada aþaðýdaki maddelerden hangisinin bulunduðunu kanýtlar?

A) Karbondioksit B) SuC) Oksijen D) Azot

Soluk verdiðimiz havada karbondioksit ve su buharý bulunur ve kireç suyu karbondioksit-ten dolayý bulanýr.

Yanýt A’dýr.

278

A. Burun: Soluduðumuz hava bu-rundan alýnýr. Burunda kýlcal damarlar,mukus ve kýllar bulunur. Kýlcal damarlarile dýþarýdan aldýðýmýz hava ýsýtýlýr. Mukussalgýsý soluduðumuz havayý nemlendirirve havadaki toz parçacýklarýný süzer.Kýllar ise havadaki toz ve kir par-çacýklarýný tutar ve havayý bunlardan te-mizler. Burundan aldýðýmýz hava ýsýtýlýr,nemlendirilir ve temizlenir. Bu nedenleburundan soluk almak daha saðlýklýdýr.Ayrýca burun etrafýmýzdaki kokularýnalgýlanmasýný da saðlar.

B. Yutak: Yutak; aðýz ve burun boþluðunun, yemek ve so-luk borusunun birleþtiði yerdir. Yutakta soluk alma sýrasýndayemek borusunu kapatan bir kapakçýk bulunur. Bu þekilde bu-rundan alýnan havanýn soluk borusuna iletilmesi saðlanýr. Ye-mek yeme sýrasýnda da bu kapakçýk soluk borusunu kapatýr;yemeklerin soluk borusuna kaçmasýný engeller. Yutak, alýnanhavaya ve yenilen yemeðe gideceði yönü gösteren trafik poli-si gibidir.

C. Gýrtlak: Yutaktan geçen hava ilk olarak gýrtlaða uðrar.Gýrtlakta ses telleri bulunur. Hava buradan geçerken ses telleri-ni titreþtirerek ses oluþumunu saðlar. Gýrtlak kýkýrdaktan oluþur.

D. Soluk borusu: Gýrtlaktan geçen hava, soluk borusunagelir. Soluk borusu yarým daire þeklindeki kýkýrdak halkalarýn üstüste dizilmesiyle oluþmuþtur. Ayný zamanda mukus salgýsý üre-ten hücreler ile kaslar da vardýr. Üretilen mukus salgýsý ve solukborusunun iç kýsmýný döþeyen titrek tüylerin hareketi sayesindegelen havadaki toz ve kir parçacýklarý tutulur ve hava temizlenir.

Çözüm

Örnek 101

Burnun görevleriyle ilgili olarak aþaðýda verilen bilgilerden hangisi yanlýþtýr?

A) Burundaki mukus, havayý nemlendirir.B) Burunda bulunan kýllar, toz ve kir taneciklerini tutar.C) Kandaki karbondioksitle oksijeni deðiþtirir.D) Kýlcal damarlar ile kaný ýsýtýr.

Kandaki karbondioksitle oksijen deðiþ tokuþu akciðerdeki alveollerde yapýlýr.

Yanýt C’dir.

Solunum Sistemini Oluþturan Yapý ve Organlar

279

E. Bronþ ve bronþçuklar: Soluk borusu göðüs kafesindeiki kola ayrýlýr. Bu borulara bronþ adý verilir. Bronþlar da dahaküçük borulara ayrýlýr. Bu küçük borulara bronþçuk adý verilir.Bronþ ve bronþçuklar alýnan havanýn akciðerlere iletilmesinisaðlar. Her bronþçuðun ucunda alveoller vardýr.

F. Akciðerler: Göðüs kafesinin içindedir. Etrafý kaburga-lar ve göðüs kaslarý ile çevrelenmiþtir. Ýki tanedir. Akciðerlerdealveol denilen hava kesecikleri bulunur. Alveoller, gaz deðiþ to-kuþu yapýlan yüzeyi artýrýrlar. Alveollerin etrafý kýlcal damarlarlasarýlýdýr. Kalbin sað tarafýndaki karbondioksit bakýmýndan zen-gin kaný akciðerlere getiren akciðer atardamarý, kýlcal damar-lara ayrýlarak alveollerin etrafýný sarar. Alveollerin etrafýný saranbu kýlcal damarlar ile alveol arasýnda oksijen - karbondioksitdeðiþ tokuþu yapýlýr.

Nefes verirken verdiðimiz havanýn içinde karbondioksit vesu buharý bulunur. Verdiðimiz havanýn içinde su buharýnýn ol-duðunu anlamak için soðuk bir cama üfleyebiliriz. Soðuk bircama üflediðimiz zaman camda buhar oluþur. Camda oluþanbuhar bize, nefes verirken bir miktar da su buharýný dýþarýyaverdiðimizi ispatlar.

Çözüm

Örnek 102

Konuþmamýzý, ses çýkarmamýzý saðlayan ses telleri aþaðýdaki kýsýmlardanhangisinde bulunur?

A) Gýrtlak B) Yutak C) Burun D) Soluk borusu

Konuþmamýzý, ses çýkarmamýzý saðlayan ses telleri gýrtlakta bulunur.

Yanýt A’dýr.

Çözüm

Örnek 103

Burundan alýnan havadaki oksijenin kýlcal damarlara geçene kadar izlediði yol,aþaðýdakilerden hangisinde doðru verilmiþtir?

A) Yutak - soluk borusu - gýrtlak - bronþ - alveol - bronþcukB) Gýrtlak - yutak - soluk borusu - bronþcuk - bronþ - alveolC) Yutak - gýrtlak - soluk borusu - bronþ - bronþcuk - alveolD) Soluk borusu - yutak - gýrtlak - bronþ - bronþcuk - alveol

Doðru sýralama:Yutak - gýrtlak - soluk borusu - bronþ - bronþcuk - alveolYanýt C’dir.

280

Soluk Alýþveriþi

Soluk alýrken oksijen bakýmýndan zengin olan havayý akci-ðerlerimize alýrýz. Soluk verirken ise karbondioksit bakýmýndanzengin olan havayý dýþarýya veririz.

Soluk alma sýrasýnda kaburgalar arasý kaslar kasýlýr. Diyaf-ram kasý kasýlarak düzleþir. Dýþarýdaki oksijen bakýmýndan zen-gin olan hava, akciðerlere dolar. Akciðerlere havanýn dol-masýyla akciðerlerin hacmi geniþler.

Soluk verme sýrasýnda ise kaburgalar arasý kaslar gevþer.Diyafram kasý gevþeyerek kubbeleþir. Akciðerde bulunan kar-bondioksit bakýmýndan zengin hava, akciðerlerden dýþarý atýlýr.Havanýn akciðerlerden atýlmasýyla akciðerlerin hacmi küçülür.

Çözüm

Örnek 104

Soluk alýp vermeye yardýmcý olan kaslar aþaðýdakilerden hangisinde birlikte verilmiþ-tir?

A) Kalp ve diyafram kaslarý B) Diyafram ve kaburga kaslarýC) Akciðer ve karaciðer kaslarý D) Bronþ ve bronþcuk kaslarý

Soluk alýþveriþine yardýmcý olan kaslar diyafram ve kaburga kaslarýdýr.Yanýt B’dir.

281

Saðlýklý akciðerKanserli akciðer

Solunum Sisteminin Saðlýðý

Soluk alýrken aldýðýmýz havanýn içindeki kir ve toz parçacýklarý öksürük ile dýþarý atýlýr.

Öksürük, göðüs aðrýlarý, kanlý balgam gibi bazý belirtiler solunum sistemi hastalýklarýnýn ha-bercileridir.

Astým, bronþit, akciðer kanseri, verem, zatürre gibi hastalýklar solunum sistemi has-talýklarýdýr. Solunum sistemi hastalýklarýndan korunmak için temiz havada bulunmalýyýz. Sigaraiçmemeliyiz. Spor yapmalýyýz. Yeterli ve dengeli beslenmeliyiz.

Çözüm

Örnek 105

Sigara içme alýþkanlýðýnýn vücudumuzda en çok ve doðrudan zarar verdiði organaþaðýdakilerden hangisidir?

A) Karaciðer B) PankreasC) Akciðer D) Mide

Sigara içme alýþkanlýðý en çok ve doðrudan akciðerlere zarar verir.Yanýt C’dir.

282

Soru - Yanýt 11

1. Solunum sisteminde görevli olan yapý ve organlar nelerdir?

2. Soluk alma sýrasýnda havanýn izlediði yolu yazýnýz.

3. Burnun görevleri nelerdir?

4. Yutaðýn görevi nedir?

5. Soluk borusunun yapýsý ve görevleri nelerdir?

6. Alveoller ile kýlcal damarlar arasýnda meydana gelen gaz alýþveriþini açýklayýnýz.

7. Soluk alma sýrasýnda meydana gelen deðiþimleri anlatýnýz.

8. Soluk verme sýrasýnda meydana gelen deðiþimleri anlatýnýz.

9. Solunum sisteminin amacý nedir?

10. Solunum sisteminin saðlýðýný olumsuz yönde etkileyen faktörlere örnekler veriniz.

Yanýt: Hava kirliliði, sigara alýþkanlýðý, yetersiz ve dengesiz beslenme, spor yapmamak so-lunum sisteminin saðlýðýný olumsuz yönde etkiler.

Yanýt: Kaný oksijen bakýmýndan zenginleþtirip kandaki karbondioksiti uzaklaþtýrmaktýr.

Yanýt: Diyafram ve kaburga kaslarý gevþediði anda göðüs kafesi daralýr. Akciðerler eskihâline döner. Akciðerlerdeki hava da dýþarý çýkmýþ olur.

Yanýt: Diyafram kasýlarak düzleþir. Kaburga kaslarý kasýlarak göðüs kafesi geniþler.Akciðerler soluk borusundan gelen havayý içine alýr.

Yanýt: Alveollerin etrafý kýlcal damarlarla çevrilidir. Kýlcal damarlardaki oksijence fakir kan,alveollerdeki oksijeni alýr, karbondioksidi alveollere verir. Oksijence zengin kan, akciðertoplardamarýyla kalbe dönerek tüm vücuda daðýtýlýr.

Yanýt: Soluk borusu üst üste dizilmiþ kýkýrdak halkalardan oluþur. Görevi, havanýn akciðer-lere iletilmesini saðlamaktýr.

Yanýt: Yutaðýn görevi, aðýz veya burundan gelen havanýn soluk borusuna, besinlerin yemekborusuna geçmesini saðlamaktýr.

Yanýt: Burnun görevi soluduðumuz havayý ýsýtmak, nemlendirmek ve temizlemektir.

Yanýt: Burun - yutak - gýrtlak - soluk borusu - bronþ - bronþcuk - alveol

Yanýt: Burun, yutak, gýrtlak, soluk borusu, bronþ ve bronþçuklar ve akciðerdir.

Doðru - Yanlýþ 11

283

Boþluk Doldurma 11

1. Soluk alýp verme sýrasýnda gaz deðiþimi, ............................. ile ............................. arasýnda gerçekleþir.

2. Solunum sisteminin amacý, kanýn ............................................. bakýmýndan zenginleþmesini saðlamaktadýr.

3. Soluk alma sýrasýnda havanýn izlediði yol burun ............................. gýrtlak .............................

............................. ve bronþçuk .............................

4. Burun, alýnan havanýn ............................. , ............................. ve ............................. saðlar.

5. ............................. , alýnan havanýn soluk borusuna geçmesini saðlar.

6. ............................. bulunan ses telleri, ses oluþumunu saðlar.

7. ............................. , üst üste dizilmiþ kýkýrdak halkalardan oluþmuþtur.

8. Akciðerlerdeki ............................. de gaz deðiþimi olur.

9. Alveollerden kýlcal damara ............................. gazý geçerken, kýlcal damardan alveollere ............................. gazý

geçer.

10. Soluk alma sýrasýnda diyafram ............................. ve düzleþir; soluk verme sýrasýnda diyafram

............................. ve kubbeleþir.

1. ( ) Soluk alýp vermede diyafram ve kaburga kaslarý da görev yapar.

2. ( ) Burundan nefes almak daha saðlýklýdýr.

3. ( ) Burun, alýnan havanýn temizlenmesini, ýsýtýlmasýný ve nemlendirilmesini saðlar.

4. ( ) Solunum sisteminin amacý, kaný karbondioksit bakýmýndan zenginleþtirmektir.

5. ( ) Burun ve soluk borusu havanýn temizlenmesinde görevlidir.

6. ( ) Soluk alma sýrasýnda diyafram ve kaburga kaslarý gevþer.

7. ( ) Soluk verme sýrasýnda diyafram kubbeleþir.

8. ( ) Hava kirliliði, sigara ve alkol kullanýmý ve asbest, solunum sistemi saðlýðýný olumsuz etki-ler.

9. ( ) Bronkoskop, akciðer hastalýklarýnýn teþhis ve tedavisinde kullanýlan bir alettir.

10. ( ) Arabalarýn egzozlarýndan çýkan gazlar, solunum sistemimizin saðlýðýný olumlu yönde etkiler.

Aþaðýda boþ býrakýlan yerleri uygun sözcüklerledoldurunuz.

Aþaðýdaki cümlelerde doðru olanlarýnýn baþýna “D”,yanlýþ olanlarýn baþýna “Y” yazýnýz.

Doðru - Yanlýþ 11Yanýtlar

284

Boþluk Doldurma 11

Yanýtlar

1. ( D ) Soluk alýp vermede diyafram ve kaburga kaslarý da görev yapar.

2. ( D ) Burundan nefes almak daha saðlýklýdýr.

3. ( D ) Burun, alýnan havanýn temizlenmesini, ýsýtýlmasýný ve nemlendirilmesini saðlar.

4. ( Y ) Solunum sisteminin amacý, kaný karbondioksit bakýmýndan zenginleþtirmektir.

5. ( D ) Burun ve soluk borusu havanýn temizlenmesinde görevlidir.

6. ( Y ) Soluk alma sýrasýnda diyafram ve kaburga kaslarý gevþer.

7. ( D ) Soluk verme sýrasýnda diyafram kubbeleþir.

8. ( D ) Hava kirliliði, sigara ve alkol kullanýmý ve asbest, solunum sistemi saðlýðýný olumsuz etkiler.

9. ( D ) Bronkoskop, akciðer hastalýklarýnýn teþhis ve tedavisinde kullanýlan bir alettir.

10. ( Y ) Arabalarýn egzozlarýndan çýkan gazlar, solunum sistemimizin saðlýðýný olumlu yönde etkiler.

1. Soluk alýp verme sýrasýnda gaz deðiþimi, alveoller ile kýlcal damarlar arasýnda gerçekleþir.

2. Solunum sisteminin amacý, kanýn oksijen bakýmýndan zenginleþmesini saðlamaktadýr.

3. Soluk alma sýrasýnda havanýn izlediði yol burun yutak gýrtlak soluk borusu

bronþ ve bronþçuk alveol

4. Burun, alýnan havanýn ýsýtýlmasýný, nemlendirilmesini ve temizlenmesini saðlar.

5. Yutak, alýnan havanýn soluk borusuna geçmesini saðlar.

6. Gýrtlakta bulunan ses telleri, ses oluþumunu saðlar.

7. Soluk borusu, üst üste dizilmiþ kýkýrdak halkalardan oluþmuþtur.

8. Akciðerlerdeki alveollerde gaz deðiþimi olur.

9. Alveollerden kýlcal damara oksijen gazý geçerken kýlcal damardan alveollere karbondioksit

gazý geçer.

10. Soluk alma sýrasýnda diyafram kasýlýr ve düzleþir; soluk verme sýrasýnda diyafram gevþer ve

kubbeleþir.

1.

Yukarýda solunum sistemindeki yapýlarverilmiþtir. Nefes alýrken havanýn izledi-ði yol, aþaðýdakilerden hangisindedoðru verilmiþtir?A) 1 - 4 - 5 - 2 - 6 - 3B) 1 - 5 - 4 - 2 - 6 - 3C) 1 - 5 - 4 - 2 - 3 - 6D) 1 - 4 - 5 - 6 - 2 - 3

2. Aþaðýda bazý öðrenciler solunum sis-temiyle ilgili bilgiler vermiþlerdir. Hangiöðrencinin verdiði bilgi yanlýþtýr?

3. Bir öðrenci, deney kabýna ki-reç suyu koymuþ ve bir pipetyardýmýyla kireç suyuna birsüre üflemiþtir. Bir müddetsonra kireç suyunun bulan-dýðýný ve kabýn dibinde bir

çökelti oluþtuðunu görmüþtür. Buna göreöðrenci aþaðýdaki sonuçlardan hangi-sine varabilir? (Kireç suyu karbondioksit ilebulanýklaþýr ve çökelti oluþturur.)

A) Soluk verirken dýþarýya karbondioksitgazý veririz.

B) Soluk verirken dýþarýya oksijen gazý veririz.C) Soluk alýrken dýþ ortamdan oksijen ga-

zý alýrýz.D) Soluk verirken dýþarýya verdiðimiz ha-

vada oksijen gazý da bulunur.

4.

Yukarýdaki þekilde solunum sistemine da-hil olan organ ve yapýlar gösterilmiþtir. I, II ve III ile gösterilen yapýlar ile ilgiliaþaðýdaki öðrencilerden hangisinin yap-týðý yorum doðru deðildir?

A)

B)

C)

D)

I

II

III

�������

����

Hüseyin

Diyafram ve kaburgalar arasýndabulunan kaslar, soluk alýp vermedeyardýmcý olur.

Ayþe

Soluk almamýzýn nedeni, vücudunoksijen ihtiyacýný karþýlamaktadýr.

Ceren

Oksijen ve karbondioksit deðiþtokuþu alveollerde yapýlýr.

Serhan

Gýrtlak, aðýz veya burundan gelenhavanýn soluk borusuna; besinlerinyemek borusuna geçmesini saðlar.

A)

B)

C)

D)

Burun(1)

Solukborusu

(2)

Alveol(3)

Gýrtlak(4)

Yutak(5)

Bronþ vebronþçuk

(6)

285

16Solunum Sistemi

I ile gösterilen yapý, soluk borusuolup üst üste dizilmiþ kýkýrdakhalkalardan oluþmuþtur.

II ile gösterilen yapý, bronþlardýr.Bronþlar kollara ayrýlarak bronþ-çuklarý oluþturur.

III ile gösterilen yapý alveoldür vegaz deðiþimi alveollerde gerçek-leþir.

I ile gösterilen yapý, taþýdýðý ka-pak ile havanýn gideceði yönütayin eder.

TEST

286

5. Ali: Alveoller akciðerlerde bulunan havakesecikleridir.

Veli: Soluk alýþveriþi sýrasýnda alveol ilealveolün etrafýný saran kýlcal damar-lar arasýnda gaz alýþveriþi olur.

Ahmet: Akciðerin yapýsýndaki alveollerkalýn duvarlý yapýlardýr.

Yukarýdaki öðrencilerden hangilerininverdiði bilgi doðrudur?A) Yalnýz AliB) Yalnýz VeliC) Ali ve VeliD) Ali - Veli ve Ahmet

6.

Þekilde alveol ve kýlcal damar arasýndagerçekleþen gaz deðiþ tokuþu gösteril-miþtir. I ve II nolu kýsýmlara aþaðýdaki-lerden hangisi gelmelidir?

7.

Ayþe, yukarýdaki modeli inceliyor. Camfanusun altýndaki balonu aþaðýya doðruçektiðinde Y borusunun ucundaki balon-larýn þiþtiðini gözlemliyor. Buna göre aþaðýdaki yorumlardanhangisi yanlýþtýr?

A) Model, solunum sisteminin çalýþmasýnýgöstermektedir.

B) Y borusunun ucundaki balonlar akci-ðerleri temsil etmektedir.

C) Cam fanus altýndaki balon, diyaframýtemsil etmektedir.

D) Diyaframýn soluk alýp vermede bir iþle-vi yoktur.

8.

Yukarýda soluk alýp verme sýrasýnda ger-çekleþen bazý olaylar tabloda verilmiþtir.Soluk alma ve soluk verme sýrasýndagerçekleþen olaylar aþaðýdaki seçenek-lerin hangisinde doðru olarak verilmiþ-tir?

Soluk alma Soluk vermeA) 1, 2 3, 4B) 1, 4 2, 3C) 3, 4 1, 2D) 2, 3 1, 4

Diyafram kasýlarakdüzleþir.

(1)

Kaburgalar arasýkaslar kasýlýr.

(2)

Diyafram gevþe-yerek kubbeleþir.

(3)

Kaburgalar arasýkaslar gevþer.

(4)

������

�����

��������

������������������

A

B

C

D

I

Oksijen

Karbondioksit

Oksijen

Azot

II

Karbondioksit

Oksijen

Azot

Karbondioksit

Balon

Solunum Sistemi Test 16

9. Aþaðýdaki bazý öðrenciler soluk alýp ver-meyle ilgili bazý bilgiler vermiþtir. Hangiöðrencinin verdiði bilgi doðru deðildir?

A)

B)

C)

D)

10. Ayþe: Burundaki kýlcal damarlar dýþarý-dan alýnan havayý ýsýtýr.

Fatma: Burundaki kýllar havanýn tozdanve kirden temizlenmesini saðlar.

Pelin : Burundaki mukus salgýsý alýnanhavanýn nemlendirilmesini saðlar.

Yukarýdaki öðrencilerden hangilerininverdiði bilgi doðrudur?A) Ayþe - FatmaB) Ayþe - PelinC) Fatma - PelinD) Ayþe - Fatma - Pelin

11. “Küçük kan dolaþýmýnda, vücutta oksijen-ce fakirleþen kan, temizlenmek üzerekalpten akciðerlerdeki alveollere taþýnýr.Alveollerin etrafý kýlcal damarlarla çevrili-dir. Kýlcal damarlardaki oksijence fakirkan, alveollerdeki oksijeni alýr, karbondi-oksiti alveollere verir.”Oksijence zenginleþmiþ olan kan, aþa-ðýdaki damarlardan hangisiyle kalbedöner?A) Akciðer atardamarýB) Akciðer toplardamarýC) Aort atardamarýD) Alt ve üst ana toplardamarlar.

12. Aþaðýdakilerden hangisi soluk vermesýrasýnda gerçekleþmez?A) Diyafram kasý gevþer.B) Kaburga kaslarý gevþer.C) Göðüs kafesi geniþler.D) Akciðerlerin hacmi azalýr.

13. I. Hava kirliliði

II. Sigara ve alkol kullanýmýIII. AsbestYukarýda verilenlerden hangisi veyahangileri solunumda görevli yapý veorganlarýn saðlýðýný olumsuz etkiler?A) Yalnýz IB) I ve IIC) II ve IIID) I, II ve III

287

Diyafram akciðerlerin çalýþmasýnýdestekleyen güçlü bir kastýr.

Soluk alma sýrasýnda diyafram kasýgevþer.

Soluk verme sýrasýnda diyaframkasý kubbeleþir.

Soluk alýþ veriþi sýrasýnda kaburgalararasýnda kaslar da görev yapar.

Solunum Sistemi Test 16

288

14. Aþaðýdaki hastalýklardan hangisi solu-num sistemi hastalýðý deðildir?A) Kuduz B) BronþitC) Zatürre D) Verem

15.

Yukarýdaki grafikte bir bölgede çeþitlihastalýklara yakalanan bireylerin sayýsýgösterilmiþtir. Buna göre aþaðýdakiyorumlardan hangisi yapýlamaz?A) Grafikte solunum sistemini etkileyen

hastalýklar verilmiþtir.B) Vereme yakalanan kiþilerin sayýsý her

yýl gitgide azalmaktadýr.C) Grip, grafikteki hastalýklar arasýnda en

çok yakalanýlan hastalýktýr.D) Bronþit ve astýma yakalanan bireylerin

toplamý, grip hastalýðýna yakalananbirey sayýsýndan daha fazladýr.

16. Erken teþhis ve teknolojik geliþmeler birçok hastalýðýn tedavisinde önemlidir.Aþaðýdakilerden hangisi solunum sis-temi hastalýklarýnýn teþhis veya teda-visinde kullanýlamaz?A) Grip aþýsýB) BronkoskopC) Tomografi ve emarD) Deriye sürülen kremler

17. Hasan: Soluduðumuz havanýn temiz venemli olmasýna dikkat etmeliyiz.

Ali: Verem gibi bulaþýcý hastalýklarakarþý önceden aþý yaptýrmalýyýz.

Fulya: Düzenli spor yapmalýyýz, yeterlive dengeli beslenmeliyiz.

Yukarýdaki öðrencilerden hangilerininverdiði bilgi doðrudur?A) Hasan - AliB) Hasan - FulyaC) Ali - FulyaD) Hasan - Ali - Fulya

18. I. Akciðer atardamarý kýlcal damarlaraayrýlarak alveolün etrafýný sarar.

II. Alveol ile kýlcal damar arasýnda gazdeðiþ tokuþu yapýlýr.

III. Alveolün etrafýndaki kýlcal damarlarbirleþerek akciðer toplardamarýnýoluþturur.

Solunum sistemiyle ilgili olarak yukarý-da verilenlerden hangileri doðrudur?

A) Yalnýz I B) Yalnýz IIC) Yalnýz III D) I, II ve III

��� ������������

������

�����

���

�� ��

��� ���� !�!

Solunum Sistemi Test 16

19.

Yukarýda solunum sýrasýnda meydanagelen bir olay þematize edilmiþtir. Bunagöre aþaðýdaki yorumlardan hangisiyapýlamaz?A) I nolu kýsým kýlcal damar olabilir.B) II nolu kýsým alveol olabilir.C) Kanýn oksijen bakýmýndan zenginleþ-

mesi saðlanýr.D) Kandaki karbondioksit miktarý artar.

20.

Yukarýda solunum sisteminde görevliolan bazý yapý ve organlar verilmiþtir.Hangi yapýlar dýþarýdan alýnan havanýntozlardan temizlenmesinde görevyapar?A) I ve II B) I ve IVC) I ve III D) II ve III

Burun(I)

Yutak(II)

Gýrtlak(III)

Soluk borusu(IV)

"���#��

�

��

������������

289

Solunum Sistemi Test 16

YANITLAR

Yanýt 1: Burun - yutak - gýrtlak - soluk boru-(1) (5) (4) (2)

su - Bronþ ve bronþçuk alveol(6) (3)

Yanýt B'dir.

Yanýt 2: Yutak, alýnan havanýn soluk boru-suna iletilmesini saðlar. Yanýt D'dir.

Yanýt 3: Kireç suyu, karbondioksit varlýðýn-da bulanýr. Dolayýsýyla soluk vermeile dýþarýya karbondioksit gazý veril-diði anlaþýlýr. Yanýt A'dýr.

Yanýt 4: I. Soluk borusuII. BronþIII. Alveol’dür.Yutak, havanýn gideceði yönü belir-ler. Yanýt D'dir.

Yanýt 5: Akciðerlerin yapýsýndaki alveoller,kalýn duvarlý deðil, ince duvarlý ya-pýlardýr. Yanýt C'dir.

Yanýt 6: I. Oksijen alveollerden kýlcal da-marlara geçer.II. Karbondioksit kýlcal damarlar-dan alveollere geçer. Yanýt A'dýr.

Yanýt 7: Yapýlan deneyde diyaframda solukalýp vermede görevli olduðunu gö-rüyoruz. Yanýt D'dir.

Yanýt 8: Soluk alma: Diyafram kasýlarakdüzleþir, kaburgalar arasý kaslarkasýlýr (1-2).

Soluk verme: Diyafram gevþeyerek,kubbeleþir. Kaburgalar arasý kaslargevþer (3-4). Yanýt A’dýr.

Yanýt 9: Soluk alma sýrasýnda diyafram kasýkasýlýr. Yanýt B'dir.

Yanýt 10: Ayþe, Fatma ve Pelin’in verdiði bil-giler doðrudur. Yanýt D'dir.

Yanýt 11: Temizlenen kan akciðer toplarda-marlarýyla kalbe döner. Yanýt B'dir.

Yanýt 12: Soluk verme sýrasýnda göðüs kafe-si daralýr. Yanýt C'dir.

Yanýt 13: I, II ve III’de solunum sistemi saðlý-ðýný olumsuz etkiler. Yanýt D'dir.

Yanýt 14: Kuduz, solunum sistemi hastalýðýdeðildir. Yanýt A'dýr.

Yanýt 15: Grafikten vereme yakalanan kiþile-rin sayýsýnýn her yýla olan daðýlýmýnýelde edemeyiz. Yanýt B'dir.

Yanýt 16: Deriye sürülen kremlerin solunumsistemi hastalýklarýnýn teþhis ve te-davisiyle bir ilgisi yoktur. Yanýt D'dir.

Yanýt 17: Hasan, Ali ve Fulya’nýn verdiði bil-giler doðrudur. Yanýt D'dir.

Yanýt 18: Soruda verilenlerin hepsi doð-rudur. Yanýt D’dir.

Yanýt 19: I. Kýlcal damar

II. Alveol

Kanda oksijen miktarý artar. Kar-bondioksit miktarý azalýr.Yanýt D'dir.

Yanýt 20: Burun ve soluk borusu dýþarýdanalýnan havanýn temizlenmesindegörevlidir. (I) ve (IV)

Yanýt B'dir.

290